00 Maketa ama - UK aldizkaria

[publizitatea]UK URIBE KOSTAKO ALDIZKARIAARGITARATZAILEA: Boluntzarreta ElkarteaHELBIDEA: Martikoena 16, 2. solairua 48992 GETXOe-mail: uk@aldizkaria.biz / Posta Kutxa 171 / Tf. 944 911 337ZUZENDARIA: Irantzu SagarminagaERREDAKZIOA: Zuberoa Iturburu, Julen Nafarrate,Irantzu SagarminagaFOTOGRAFIA: Asier MentxakaTESTUEN ORRAZKETA: Ziortza VegaKOLABORATZAILEAK: Jorje Perez, Bittor Egurrola, Fredi Paia,Armando Llamosas, David Crestelo Kres, Algortako Bertso Eskolaeta Bizarra Lepoan Euskara ElkarteaMARRAZKILARIA: Dogan GozelPUBLIZITATEA eta SUSTAPENA: Erika Martinez (944 911 337)FILMAZIOA: Laster Grafika S.L / INPRIMATEGIA: GESTINGRAFLEGE GORDAILUA: BI-1878-00ISSN: 1576-6799© BoluntzarretaAldizkari hau Euskal Herrikoherri aldizkari eta euskara elkarteenTopaguneko partaidea daERAKUNDE LAGUNTZAILEAKNon zer4. PLAZA.5. IRUDIA. Basapiztiak Uribe Kostan.6. FACEGUK. Zer egingo zenuke herrian euskara sustatzeko?7. LEHEN ETA ORAIN. Plentziako Erribera kalea.8. TALAIA. Beste begirada bat eskualdeari.11. ERRETRATUA. Koldo Iturbe.12. HERRIZ HERRI. Getxo 12. Leioa 16. Erandio 18. Sopela 20.Berango 22. Gainerako herriak 23.25. AGENDA.SAKONEAN30 Carlos AznarezBerbetanLatinoamerikako egoeraz zein EuskalHerrikoaz jardun dugu aita altsa sua -rra zuen argentinar-euskaldunagaz26. ALBUMA. Martin Deuna jaiak Hezetasuna auzoan.28. ARGAZKIA. Uriolak Romon.30. BERBETAN. Carlos Aznarez.34. FOTOGRAFIA. Sabino San Martin: Hezetasuna auzoa.40. SAKONEAN. Berbalagunak Uribe Kostan.KULTURA ETA AISIA42. ZINEMA. ‘Nemekitepa’ filma.43. MUSIKA. Miguel Moyano, Riff musika eskola.Erandioko Udala44. LIBURUAK. Ipuin berotikoak.45. KIROLAK. Naiara Gomez.11 Koldo Iturbe46. ELKARRIZKETA. Koska Irratiko lagunak.Plentziako UdalaTRATU TXARRENBIKTIMAK ARTATZEKOEUSKO JAURLARITZARENTELEFONO ZENBAKIA:900 940 111Urdulizko UdalaAldizkari honekEusko JaurlaritzarenKultura Sailarendirulaguntza jaso duAMAITZEKO49. PINTXOTAN. Txibi arrautzaztatua tipula eta piperrakaz.50. HOROSKOPOA.51. KOMIKIA. Dogan Gozel.52. DENBORAPASA ETA LEHIAKETA.53. FLASH BACK. Itxas-Ganeren ibilaldi neurtua.54. AITORMENAK. Iratxe Ibarra.Azala: Sabino San Martin.www.ukaldizkaria.biz54 Iratxe IbarraUK 3

[plaza]David Crestelo Kres> Plasentia Butroe museoko arduraduna[irudia]Mugak gaindituz…Azken asteotan hainbat hedabidek za -baldu dutenaren arabera Plentziak eta Gor -lizek kultur ekimenak eta bide garbiketa zer -bitzuak bateratuko dituzte 1 . Egia bada, etaalkateek hartu omen duten konpromisoabetetzen bada, ez da gutxi izango! Ba di rudiazkenean ere Busterri zubiko mu gak gainditukoditugula…Baina ez da lehenengo aldia udal bienartean saiakera hau egin denik, kasu gehienetanezer lortu barik. Mendeetan zehar udalerrihauen aginteak behin eta berriro saiatudira ez bakarrik zerbitzu batzuk bateratuakeratzen, baizik eta he rriak anexiona tzen ere,bien arteko lotura fisikoari erantzunez. Etalotura honen le kukoak Plentziako Gaminizkalea eta Gor lizko Gaminiz auzoa dira, honitxaleten auzoa esaten zitzaiona eta duelagutxi arte elizateko udaletxea zegoenean,Plen tziako Kristo baselizatik gertu hainzuzen ere. Are gehiago, gaur egun hango biztanleplentziar batzuei dagokienez, euren ko -menentziari so, herentzia zelan banatu era -baki dezakete, lur lauko foru-zuzenbide edohiribilduetako zuzenbide zibil arrun tarenarabera 2 .1890. urteko prentsak esaten zuenarenarabera, herri bietako auzokideek GorlizPlen tziari anexionatua egoteko eskaera eginzuten 3 , baina bistan dago azkenean ez zutelalortu. Honek eragin negatiboa izan zuen,adibidez, komertzio batzuetan, he rriek batetikbestera joateagatik muga-zergak eta oztopoadministratiboak ezarri nahi zituztelako.Garraio enpresako Juan Jo se Bideak Gor lizkoudalari zaldi-orgak herria gurutzatzeko baimenaeskatu zion, baina erakunde publikoak,erantzun moduan, isuna jartzearekinmehatxatu zuen 4 . Hiribilduko udala, noski,ez zen atzean gelditu eta gorliztarrei Itur gi -txitik ura hartzea debekatu zien 5 .UK-ren 192. alean komentatu genuenbezala, duela urtebete Euskaltzaindiaren4UKBUSTO y MANDALUNIZ, Luis M. Desde Plencia1891-1991. Plentzia: Partido Nacionalista Vasco,1992; pp. 107-108 / 110 /EGIN, 19/09/1989: carta sobre la I bandera Bahíade Plentzia.1http://gorliz.eaj-pnv.eu/blog-berriak/gorlizplentzia-mancomunaran-sus-servicios_27645.html2http://www.deia.com/2010/12/08/bizkaia/la-diferencia-de-morirse-en-territorio-foral-o-en-las-villasy-ciudades-de-bizkaiagu geu“Presaka, beti presaka...”Ono mastika batzordeak Butroe ibaiaren bo -kalean dagoen badiaren izena aztertu etaPlentziako Badia dela ebatzi zuen. Udalerribien aldarrikapena izan dena, ba koi tzak beregerra propioa eroan du: adibidez, 1989anPlentziako Udalak nabigazio-mapak elementugeografikoen izen ofizialekin banatuzituen komertzioen artean Gorlizko hondartzakoeuste-horman zegoen “GorlizkoBadia” esa ten zuen pintada erraldoiari aurreegiteko asmoz. Kirol-munduan, arraunzaleekurte batzuetan badia horretatik atera gabedenboraldi berean bandera bien tituluak,Plentziakoa eta Gorlizkoa, gozatzeko aukeraizan dute eta, zentzu berean, asko izan diraHerri Torrontegi motor gidariari egindakoomenaldiak, bai Gorlizen bai Plentzian.Gure nagusiei askotan entzun dizkieguneta behin baino gehiagotan ikusi ditugun an -tzinako eztabaidak eta borrokak orain gureaginteen asmoek agian baretuko dituzte.Denon onerako izatea espero dugu.3BUSTO y MANDALUNIZ, Luis M. Desde Plencia1891-1991. Plentzia: Partido Nacionalista Vasco,1992; pp. 16-174BUSTO y MANDALUNIZ, Luis M. Desde Plencia1891-1991. Plentzia: Partido Nacionalista Vasco,1992; pp. 73-745BUSTO y MANDALUNIZ, Luis M. Desde Plencia1891-1991. Plentzia: Partido Nacionalista Vasco,1992; 84 pOso musika zaleak gara UK-n, konturatuko zineten! Eta musika kontuetan murgilduta ibiligara, gure saltsan! Eta Gu Geu (gero eta laburrago honi, ez da alferrak garelako, ez; ziurrenikkolaboratzaileak gustura dabiltzalako baino) honi ere doinua ipini gura izan diogu: bukatu da,bukatu da, bukatu da akabo!... Ez goizegi da, hurrengoan... Agian, Zorionak! On Bittorri eskainiak...UK-ko lantaldeaASIER MENTXAKABasapiztiak Uribe Kostan/ Azaro hasieran Sopelan grabatutako bideo bat han-hemenka dabilsarean. Basurde-familia bat da bideoaren protagonista: Bilbo-Plentzia errepide nagusia lasai-lasai gurutzatzen agertzen dira,gasolindegiaren alboan, auto-gidariak ahoa bete hortz utziz. Ez da ohikoa basurdeak herriguneetan ikustea; normalean ez diraetxetik jaisten. Abentura nahia baino, janari edo gune basatien falta izan daiteke arrazoia. Horrelakoak ohikoak izangodirelakoan, Barrikan seinalea jarri barri dute. Basurdeei, baina, gure presentziaz nork ohartaraziko die? m / Argazkia: Asier MentxakaUK 5

[faceGUK]Zer egingo zenuke herrianeuskara sustatzeko?Auzokideen iritzia jakin gura duzu?Herrietan pil-pilean dauden gaiak, galderaumoretsuak, eztabaida sor ditzaketenak...Idatzi galdera gure facebook-eneta zeure partez luzatuko dugu![lehen]Algorta Algorta AlgortaElaine MorenoEuskaltegian ibili naiz euskaraikas ten, eta uste dut hori dela biderikonena. Gauzak ondo egiten ari direlauste dut, eta jendea euskara ikastenanimatu gura nuke. Era berean, propagandaeta kartelen bidez euskararenerabilera bultzatuko nuke.Lander UrberuagaEz dut zehazki berbalagun egitasmoaezagutzen, baina uste dut horrelakoproiektuak bultzatu behar direla.Halan da be, berbalagunena gehiagozabalduko nuke, eta bilerak egin be -harrean bestelako ekimenak antolatukonituzke: urteerak, kontzertuak e.a.Josu Zubiaur> zerbitzaria > asmatzailea > irakasleaJendeak berba egin dezala euskaraz.Baina egia esateko, alperrekoada dana, euroari baino etorkizun gu -txiago ikusten diot. Getxon bizkaieraez da existiduten, eta gugaz akabo!Beharrean euskaraz egiten dut, bainakalean ‘erdara batuan’ egiten dugu,Algortan bizi garelako.[orain]PLASENTIA BUTROE MUSEOAAlgorta Getxo AlgortaGustavo CormanNerea GijarrubiaKristina Bilbao-Goyoaga> ostalaritza langilea > euskara irakaslea > ikasleaKomertzioetan euskararen erabilerabultzatuko nuke: ikastaroen bi -dez, kartelak jarriz e.a. Dendetan ereeuskaraz normaltasunez egiteko au -kera izan dezagun. Bestalde, eskolaeta ikastetxe publikoetan euskararigarrantzi handiagoa emango nioke.6UKLehenik eta behin, administrazioakkudeatzen dituen lekuetan euskarazhitz egiteko eskubidea bermatzeaeskatuko nuke. Euskara bultzatzekoplan integral baten bidez, eremu ba -koitzean plan espezifikoak sustatukonituzke: komertzioetan, kulturan, gazteriane.a.Gero eta gutxiago dira hezkuntzanA eredua hautatzen dutenak, eta de -sagertzea gura nuke. Euskaraz ez da -kiten gurasoentzat laguntzak eskainikonituzke, eta posible den heinean,doako euskaltegi publikoak bultzatu.Baina batez ere, gure jarrera da aldatubehar duguna.Iraganez doa denbora* beti / PLENTZIAKO ERRIBERA KALEA* Denbora: gauzak gertatzen eta izakiak aldatzen diren bitarte mugagabea.UK 7ASIER MENTXAKA

[talaia]uribitakora > publi-euskarriaEskualdeko herri guztietan irabazi du EAJkUribe Kostako herri guztietan irabaziditu EAJk azaroaren 20ko hauteskun de -ak. Jeltzaleek 33.291 boto eskuratudituzte eskualdean, udal hauteskundee -tan baino 2.473 gehiago. Lemoizen(%55), Plentzian (%49) eta Gorlizen(%46) lortu du EAJk boto portzentajerikhandiena, eta Getxon (%32), Leioan(%33) eta Berangon (%34) txikiena. Ge -txon jasotako botoei esker (%29), PP da[talaia]hauteskundeak > EAJk irabazi du eskualdeanbigarren Uribe Kostan, 20.872 botogaz.Hirugarren Amaiur lotu da, 16.943 botobatu ostean. Erandion, Leioan eta Ge -txon izan ezik, abertzaleen koalizioa bi -garren lotu da eskualdeko herri guztietan.PSE-EEk, barriz, 15.730 boto eskuratuditu, eta bigarren indarra izan daErandion (%24) eta Leioan (%21). Bestealderdiek ez dute botoen %5 baino ge -hiago lortu. mTestua: Arkaitz Gomez / Argazkia: Asier Mentxaka* Doinua: Itsaso hori dago zatarra (naufragoarena); Xabier AmurizaLelau i zana publi-euskarri,oin saskilleri erakusgarri,sastraka arten landaturikopublizidade muñarri. (bis)Bi dimentsiotan jarrihamaka genero barrita gerta ei danez sarridenporagaz ze opetzitten zanezin da gaur iregarri.Sano hondakin, kontsumismona,deu atze txarra ekarri. (bis)Neske politte fabada jaten,edo errefresku light bet edaten;publizistei zergure prontoburure etorten jaken. (bis)Akabun, gauz krisi baten,dirugabe ezin manten,iragarkiok berko ken.Hauteskundeok konbertiduteatzeneko itxaropen,hor da panela politikoen"karetoa" itxedoten. (bis)Irudia holan lotu da eskaslotu direzan paper horrekaz.Gizarte honek (ah)aztuten dauneez da garbitteko kapaz! (bis)Azaleko ta pesiglas.Naturagaz ezin jolas,garbittu ber zeozeaz.Sastrakak daoz hau jan gurean;saskilleri gose beraz:berko deure bai! Panela jan tasegi gizarte honeaz! (bis)2011ko urria, GetxoUribitakoran parte hartu gura duzu? Bidal egiguzu atal honetan agertzea gura zenukeen argazkia eta bertan ikusiko duzu, bertso eta guzti: uk@aldizkaria.bizgetxo > abenduaren 3a bizi dezagun egunero!Euskararen erabilera bultzatzeko as -moz, Euskal Kulturaren XIII. jardunaldiakantolatu ditu Getxoko Udalak,herriko hainbat elkarte eta ekimenagazbatera. Azaroaren 16an jardunaldien aurkezpenaegin eta egitaraua azaldu zen.Bertan izan ziren Imanol Landa Getxokoalkatea, Miren Dobaran Bizkaiko ForuAldundiko Euskara zuzendaria etaGetxoko hainbat elkarte: Bizarra Lepoan,Abenduaren 6an egongo da Basaki, 13:30eanALBE, Sendi, Egizu, UK aldizkaria, euskaltegiaketa Itxartu Dantza Taldea.Lander Solozabal Sendi proiektuko arduradunakparte-hartzen duten elkarteenizenean honakoa nabarmendu zuen:“Aipatutako elkarte eta ekimenez gain,Getxon pertsona askok lan egiten du euskararenalde”. Halaber, abenduaren 3an ezezik, egunero euskararen eguna bihurtzekogonbitea luzatu zuen. mdurangoko azoka > abenduaren 4tik 8raGerediaga elkartearen eskutik, urterolegez abendu hasieran helduko da Du -rangoko Euskal Liburu eta Disko azoka:abenduaren 4tik (domeka) 8ra (eguena).46. edizio honetan Galizia da herrialdegonbidatua, eta sortzaile euskaldunek etagaliziarrek hainbat ekimen gauzatukodituzte alkarregaz. Ahotsenea 2011 egi ta -ra uaren barruan, egunero 19 aur kez penizango dira, eta beraz, bost egu ne tan 95Azaroaren 16an egin zen aurkezpenalan aurkeztuko dituzte 300 euskalsortzailetik gorak. Landako eraikinarenal bo batean egongo da gunea eta bertatikigaroko dira, besteak beste, BerriTxarrak, Hesian, Siroka, Su Ta Gar, RafaRueda eta Ruper Ordorika. Ohi legez,Plateruena Kafe Antzokiak ere egitarauoparoa prestatu du, eta hainbat kontzertuizango dira: Esne Beltza, Ze esatek!, Etxe,Kerobia e.a. m8UKUK 9

[publizitatea][erretratua]“Dauzkagun teknikariak, Euskara Zerbitzua eta euskararen alde lan egiten duten eragileak pribilegioa da herri honetarako”10UKKoldo Iturbe Mendilibar > Getxoko Kultura zinegotziaHamar urte beteko du laster Koldo Iturbe algortarrak Getxoko Udaleko zinegotzi. Zuzenbide ikasketak egin bazituen ere,txikitan bestelako ametsak zituela aitortu digu: “Nire bokazioa hegazkin pilotu izatea zan, txikitatik, baina karrera oso garestia zen”.Hegazkin pilotua ez, baina Kultura, Euskara eta Gazteria arloak pilotatzen ditu Iturbek Udalean. Izan ere, euskara izan da betibere hegazkinik gogokoena: “Nire etxeko ama-hizkuntza zan, amaren hizkuntza zelako, aitak ez daki euskaraz”. Ama hil zenean,aitite-amamaren etxera bizitzera joan, eta bizkaieragaz bere euskara aberastu zuen: “Nire amamak ‘aulkia’ eta ‘leihoa’ berbak entzunzituenean, ez zekien zer zen, gure artean ‘sille’ eta ‘bentanie’ izan da beti, eta jendeak barre egiten zion. Berarentzat, ‘aulkia’ behieriesnea beratuteko erabiltzen zana zan, eta ‘leihoa’, baserrietako kortan dagoen zirrikitua. Hori kristoren aberastasuna da”. Bizkaieraezagutzeaz harro egoteaz gain, Getxoko euskalgintzaz ere harro agertu zaigu: “Dauzkagun teknikariak, Euskara Zerbitzua etaeuskararen alde lan egiten duten eragileak pribilegioa da herri honetarako”. Euskalgintzan ez ezik, herrigintzan ere Getxo erreferenteada, bere ustez, bestelako irudia duen arren: “Getxo ez da Marbella: dagoen elkartegintza eta dinamismoa, jendearen parte-hartzea, jaibatzordeherrikoiak auzo guztietan... Horrek mantentzen du herria bizirik”. m Testua: Julen Nafarrate Argazkia: Asier MentxakaUK 11

[getxo]Bost urte sendietan euskarazEgizu elkartearen Sendi egitasmoak bost urte bete du. Fami -lia barruan euskararen erabilera bultzatzea dauka helburu.Urtemuga baliatu dugu proiektua hobeto ezagutzeko.Sendi egitasmoak 5 urte betedu eta hamaika ekimen garatudu azken asteotan, horietakohandiena, azaroaren 26ko jaieguna.Baina, zer egiten duSendik? Zelan joan dira urtehauek? Egizuko LanderSolozabalek erantzun dizkiegaldera horiei.Egizuk eta Getxoko Udalak elkarlaneansortu zuten Sendi egitasmoa, Getxokofamilietan euskara sustatzeko; zehazki, 2eta 12 urte bitarteko umeak dituztenetan.Baina zelan sortu zen?Batetik, Udalak ikastaro batzuk antolatzenzituen familietan euskara sustatzeko,baina gurasoentzat bakarrik. Bestetik,Egizuk Berbalaguna antolatzen zuen.Udalak proposatu zion Egizuri horiekbiak batzea proiektu bakarrean, eta “pakete”hori eskaintzea Getxoko familiei: “Etahorixe egin genuen: ikastaroak eta Gurasolagunaegitasmoak batu genituen”, azaldudu Lander Solozabalek.Hiru ardatz dauka Sendik, hasieratik:Batetik, euskara ikasteko gurasoentzakodiru-laguntzei buruz informatzen du ikastetxeetan.Bestetik, tailerrak antolatzenditu, eta, azkenik, erabilera sustatzen du:atal horren barruan daude Guraso-lagunaeta Olgetan euskaraz egitasmoak; azkenhori aurten abiatu dute.Getxoko 14 ikastetxeetatik 12tan eginditu ekimenak Sendik, eta auzo guztietan.Tailerrak 100dik gora izan dira bost urteotan,eta 5000tik gora lagunek partehartu du: janaria, musika, artea edota ki -12UK«Ikastaroak eta Gurasolagunaegitasmoak batugenituen, familietaneuskara sustatzeko»ro lagaz lotutako tailerrak izan dira.Gehin-gehienak euskaraz egin dituzteSendiko lagunek, baina salbuespenen batbadago, adibidez: “Dantza ikastaro batgaztelaniaz egin genuen, etorkinak euskalkulturara erakarri asmoz”. Halere, horietaneuskaldunik baldin badago, euskarazegiten diote.Helburuak betetzen doa Sendi, eta,batez ere, bigarren urtetik aurrera nabarituzuten arrakasta kudeatzaileek. Orduraarte, hainbat eguneko ikastaroak antolatzenzituzten, eta oso zaila gertatzen zi -tzaien taldeak betetzea. Gainera, guraso-Zer ikusi, ha ikasi tailerra egin zuten azaroaren 21eanentzako bakarrik ziren, eta umeak begiraleakazlotzen ziren.Hori ikusita, Zabala eskolako gurasoenelkartekoek proposatu zuten egunbakarreko tailerrak egitea, eta umeek ereparte hartzea: hura arrakasta! Orain, ikastaroakerrepikatu beharra daukate, askotan,nahikoa tokirik ez dutelako; izan ere,tailerrak talde txikietan garatzen dituzte:“Kalitatearen mesedetan, hobe da talde txikia,handia baino; halere, tailerraren etagaiaren arabera zehazten dugu parte-har -tzaile kopurua”.Azaroko ospakizunen artean, eta tailerrezgain, egun osoko jaia egin duteAlgortan. Hemendik aurrera, laneanjarraituko dute, “eta ez da gutxi”. Jendeaktailerrak eska ditzan lortu gura dute,“horiek antolatzeko gaude-eta”. mInfo+: www.egizu.orgGaztetxearen aldekoplataforma sortu dute auzokideek RomonUrrian aurkeztu zuten plataforma hamarka auzokidek (Argazkia: UKberri.net)Gobela ibaiaren arroan lanak egitenhasi dira uholde arriskua gutxitzeko, faseka.Konpondu beharreko hurrengo tarteada Errekalde ingurukoa, Romon. Inguruhorretan dago Itzubaltzeta gazte txea etabeste hainbat eraikin, eta ibaiaren lanakegiten dituztenean, eraitsi gura dute.Horren aurrean, gaztexearen aldeko plataformasortu dute auzokideek: Itzu -baltzeta Gaztetxearen Lagunak plataforma.URA Uraren Euskal Agentzia da ibaikolanen proiektuaren arduraduna etaErrekagane kaleko lokalak botatzeko“arrazoia da arauz kanpo egotea, eta ezeraikinak egoera txarrean egotea”, plataformakazaldu duenez. Horregatik, ibaianegin beharreko konponketak eta gazte -txea bera bateragarriak direla deritzo.Alde ekonomikoari ere erreparatudio, eta, jakinarazi duenez, 2010 eta2011ko udal-aurrekontuetan, urte ba -koitzean milioi bat euro gorde dute lokalaketa inguruko lursailak desjabetzeko.Plataformak ez deritzo egoki diru horixahutzeari, “egungo krisi ekonomikoan”.Gainera, dagoeneko hainbat ekimenabiatu dute plataformako lagunek: auzokoetxeetara aldizkari bat helaraziko duteegoera eta plataformaren jarrera azaltzeko;posterrak banatuko dituzte auzokoplazaren inguruko balkoietan ipintzeko;eta sinadurak batzen ari dira (eguen arrastietanipintzen dute mahaitxoa SantaEugenia plazan, eta, zapatuetan, tabernaztaberna ibiltzen dira sinadurak batzen).Hogei elkartek eta 400dik gora auzokidekatxikimendua eman dute. m[getxo]EUSKAL KULTURARENJARDUNALDIAK, AZKENTXANPA!Ekimen andana proposatu dute aurtenEuskal Kulturaren Jardunaldien barruan.Azaro akabuan hasi ziren ekitaldiak, bainaoraindik badago zer ikusi eta zer gozatu.Abenduaren 1ean, Alex Txikonmendigoizaleak hitzaldiak eskainiko dituFadurako areto nagusian: Gailurra non,euskara han; 17:00, 18:30 eta 20:30eanizango dira. Hilaren 4an, barriz, Dantzakalejira antolatu du Itxartu dantza taldeakAlgortan; 12:00etan abiatuko da.Abenduaren 11n, ALBEk bere gala egingodu Algortako Kasinoan, 18:00etan. Hilaren12tik 23ra, Gotzon Elortzarendokumentalak emango dituzte, horiek ereKasinoan. Hilaren 14an, Txiss Pun Pintxotailer multikulturala egingo dute Fadurajatetxe barriko sukaldean, goiz eta arrastiz,eta doan (izena eman behar da EuskaraZerbitzuan). Abenduaren 17 eta 18an,GetxONegin pintxo lehiaketa izango da, etaherriko 40 tabernak parte hartuko du.Azkenik, TELP ikastaroa egingo duteurtarrilean eta otsailean, baina izena emanbehar da abenduaren 21eta 26 artean:Euskara Zerbitzura deitu edo mezuelektronikoa igorri: 944 660 070 edoeuskara.zerbitzua@getxo.net. Nahikoaduzu horregaz guztiagaz?HEMENDIK AURRERA:GETXOBERPIZTU!Getxoberpiztu! proiektua aurkeztu zutenazaroaren 12an. “Espazio publikoarenerabilera eta eraldatze autogestionatuasustatzeko asmoa” dauka, eta bere“helburu nagusia da erabakiak hartzekoprozesu kolektiboa sortzea”. Zehazki,Algortako Aretxondo kaleko orubeaeraldatzea eta egokitzapena proposatudute proiektuko arduradunek.Aurkezpenaren egunean, proiektua beraeta lekua ezagutzera eman zutenauzokideen aurrean. Datozen asteotanabiatuko dute prozesua orubean zer eginerabakitzeko.Info+: www.getxoberpiztu.comUK 13

[getxo][getxo]Luix Artola > artisaua“Egurra goxoa da, polita, epela; eta emaitzagustagarriak sortzen ditu”—Egur-lana duzu ogibide?—Bereziki luthier lana egiten dut: biolinak.Baserrikoa naiz, eta egur zein lanabesartean hazi naiz, betidanik egurra lantzen.Orain dozena bat urte aukeratu nuenegurra ogibide.—Tresnak egitea ez da oso ohikoa.—Egur-lanetik pasatu nintzen soinu tresnakegitera. Bilboko musika eskolanbadago biolinak egiteko ikasteko eskola,han ikasi nuen. Baina bestelako egurlanakere egiten jarraitzen dut, gustukodut-eta. Tailu ikastaro batzuk emateaIkastaroan parte hartzeko: 619 935 541 edo egizugetxo@gmail.comEgur-tailu ikastaroa euskaraz ematen ari da Luix Artola Getxon, Egizuelkartearen ekimenez. Astelehen arrastiro elkartzen da taldea AlgortakoAldai Patronatuan, eta oraindino garaiz zabiltza parte hartu gurabaduzu; maiatzera arte luzatuko da ikastaroa. Artolak egurra lantzea duogibide. Batez ere, musika tresnak egiten ditu, eta horien artean,bereziki biolinak. Baina ez da erraza egurretik bizitzea: ordu asko lanegin behar du eta salmenta ere ez da erraza. Horregatik eta gustukoduelako, tailuak egiteko ikastaroak ere ematen ditu.14UKsuer tatu zitzaidan; orain arte Ugaoneman ditut eta Egizuk aurten eskatu ditAlgortan emateko: ni pozik.—Biolinari gero soinu polita ateratzeko,zaila ematen du lan horrek.—Ez da erraza, baina ofizioa da, eta ofiziobat ikasi egiten da. Egurrak aukera askoematen du: ez da apaingarri hutsa, soinuaere sor dezake. Lehenik, egur, soinu etaakustikaren fisika ikasten da. Gero,hariak, egurra, lodiera, hutsuneak edotatentsioak lotzean, posible da egurrarisoinu polita ateratzea.—Egizuren ikastaroa, ordea, tailueiburuzkoa da, zer ikasiko dute ikasleek?—Ikasiko dute egurra ezagutzen. Materialbakoitzak badauzka bere ezaugarriak, baitaegurrak ere; horiek ondo ezagutu behardira egurragaz gauzak egin ahal izateko:«Edonork parte hardezake ikastaroan, baita10 edo 12 urtekoek ere»altzariak, musika tresnak edota eskulturak.Lehen egunetik hasi gara egurra zulatzeneta lanabesak ezagutzen; horrela ikustendira egur mota bakoitzaren erraztasun etazailtasunak. Ez da dirudien bezain erraza:egurra eta lanabesak ezagutu behar dira,baita beraiekaz lana zelan egin ere.Lantzeko errazenak direnak eta emaitzadistiratsuenak lortzen dituzten egurrakdira garestienak, adibidez, gereziondoa;guk haritza, gaztaina edota pagoa erabilikoditugu. Ezer ez dakienarentzako mundukonplikatua bihurtzen da hasieran, bainapoliki-poliki, gauza politak ateratzen dira.—Beraz, edonork parte har dezake?—Bai, edonork, baita txikienek ere: behinlanabesak maneiatzeko gaitasuna izanda,hamar edo hamabi urtetik aurrera egurralan dezakete umeek. Beren sormena adieraztekomodua eta eskuakaz sortzeko aukeratopatuko dute ikasleek. Gainera, egurrakbadu zerbait berezia: goxoa da, polita,epela; eta emaitza oso gustagarriak sortzenditu.—Zer bilatzen dute, ogibidea?—Ez, normalean ez dut topatu ogibidebila datorrenik; baina izan liteke, bakoitzarentrebezia eta gaitasunaren arabera, zergatikez? Dena dela, normalean zerbaitpolita egiteagatik etortzen dira, baita denborapasatzeko ere. mInfo+: www.egizu.orgEuskara dastatuzGetxOnegin ospatuko dute 40 tabernakabenduaren 17 eta 18anHerriko 40 tabernak parte hartuko duaurten GetxOnegin pintxo lehiaketan.Ostalaritza eta euskara sustatzeko helburuadauka, eta Euskara Zerbitzuak jakinaraziduenez, horietako batzuek arrastizere eskainiko dituzte lehiaketarako pin -txoak. Bezeroek, pintxoa puntuatzeagazbatera, hitz ederren bat ere idatzi beharkodiote, eta euskaraz; tabernetan kokatutakopostontzietan utzi behar dituzte bototxartelak.Tabernen artean hiru sari eta bi aipamenberezi banatuko dituzte: epaimahaiarenustez pintxorik onenari, herritarrenustez pintxorik onenari eta hizkun -Sariak zozketatuko dituzte bezeroen arteantza-paisaia txukunena duen establezimenduari;Euskal Labeldun produktuakazegindako pintxorik onenari eta pin -txo tradizional onenari aipamen berezia.Bezeroen artean, barriz, Euskal Labeldunproduktuen otzara, afaria Basalbo jatetxean,Kontxi Urdaitegirako 70 euroko erosketa-txartelaeta Orixa liburu-dendarako70 euroko erosketa-txartela zozketatukodituzte.Bestalde, Tabernaz taberna, ahoz ahoizeneko gidatxoa ere banatuko dutetabernetan: ostalarien eta bezeroen arteaneuskaraz hitz egiteko gomendio errazakbatzen ditu. mGETXOARTE AREETAKOGELTOKIA PLAZAN,ABENDUAREN 2TIK 4RAGetxoarte Arte Sortu Barrien Aretoarenhamaikagarren edizioa abenduaren lehenasteburuan izango da, 2tik 4ra; urterolegez, Areetako Geltokia plazan ipinikoduten karpan egingo dute. Oraingoan 51artistak parte hartuko du; epaimahaiakaukeratu ditu, ondokoak baloratuz:autonomia pertsonala, jarrera barritzailea,gogoeta edo ikerketarako jarrera, jarrerakritikoa eta lanen esanahia. Kontxa Elorzaeta Iñaki Billelabeitia EHUko ArteEderretako irakasleak eta Frank SuarezUstaritzeko Euskal Kultur Erakundearenarduradunak dira epaileak; arte-aholkularia,barriz, Alicia Fernández, Rekalde aretokozuzendaria. “Euskal Herriko arte plastiko etaikus-entzunezko sorkuntza berriabultzatzeko eta sustatzeko” helburuagazantolatu ohi du ekimena Getxoko KulturEtxeak: helburua da “arte proposamenikgazteenak erakusteko plataforma izatea,aukera eta bide barriak irekitzea sortzaileberriek euren lana ezagutzera emateko, etasortzaileek, lan horietan interesa dutenpertsonakaz zuzeneko harremana izatea”.Artelanak tokian ikusteaz gainera, guztiakbatuko dituen katalogoa ere argitaratukodute, artisten curriculumagaz batera. Urteguztiotan, 550 artistak erakutsi ditu lanakGetxoarten.Info+: www.getxo.netUDALAREN HITZALDIAKBAKE KULTURARI BURUZUdala hitzaldi zikloa egiten ari da “Bakekultura eta bizikidetzari buruz”, Fadurakiroldegiko areto nagusian. Abenduaren2an Iñigo Lamarca Eusko JaurlaritzakoArartekoak hitz egingo du ondoko gaiariburuz: “Nola landu behar ditugu gizaeskubideakbizikidetza hobetzeko?”.Abenduaren 16an, barriz, Almudena Cachokazetaria arituko da; ondoko hitzaldiaeskainiko du: “Zein da komunikabideenzeregina bake-prozesuan?”.Arrastiko19:00etan hasiko dira biak.Info+: www.getxo.netUK 15

[leioa]Irantzu Jauregi > Aterpe Leioa Gazteguneko koordinatzailea“Espreski gazteentzako zerbitzuak eskainiko zituenlokala behar genuen; horregatik lokal barria”Urtebete pasatxo daroa zabalikAterpe Leioa GazteguneakAldapabarrena kalean. Orduraarte, Kultur Leioan kokatu izanzen Gazte Bulegoa. IrantzuJauregi da guneko koordinatzaileaeta urteko balantzearen barrieman digu.—Urtebete daroazue lokal barrian, zergatikaldatu zuten lekuz?—Espreski gazteentzako zerbitzuak eskainikozituen lokala egokitu gura zen.Leioan nahiko gazte dago. Kultur Leioanhainbat zerbitzu geneukan, baina kulturetxeko gainontzeko sailakaz konpartitzengenituen. Gazteei zenbait gauza eskain -tzeko leku aproposik ez geneukan; adibidez,informatika edota sukaldaritza arloetakoikastaroak egiteko tokia behargenuen.—Lokal barrian zer eskaintzen duzue?—Kultur Leioan bulegoko zerbitzua zengehienbat, baina orain, aukera zabalagoada. Gela balioanitzean, hau da, Gaz -telekuan, jolasak dauzkagu eta astebururozabaltzen dugu: ping-pong, makinak,mahai-jokoak, diana, futbolina e.a; 14 eta16 urte bitarteko gazteek erabil tzen dute.Sukaldea eta jantokia ere badauzkagusukaldaritza ikastaroak emateko eta prestatutakoadastatzeko. Ordenadore-gela,barriz, gazte guztien tzako eskuragarridago; teknologia barriakaz lotutako ikastaroakere antolatzen ditugu bertan.Musika eta eskulanei buruzko tailerrakere ematen ditugu. Aterpe 14 eta 35 urtebitarteko lagunei zuzenduta dago. Asteanzehar izaten dira ikastaroak eta harreraordutegia ondokoa da: astelehenetik barikura11:00etatik 14:00etara eta16:30etik 20:30era, eta, asteburuetan,2010eko irailean inauguratu zuten AterpeGaztelekua eta ikasketa gela zabaltzenditugu, ordutegi berberagaz.—Nolako harrera izan du Aterpek?—Balorazioa positiboa da. Egia da hasieranjendeak ohitu behar duela, bainaikastaroetan jendeak parte hartu du, etaGaztelekua astebururo betetzen da; negupartean nabaritzen da bereziki, hotzarenondorioz. Gainera, zenbait ikastaro barriroantolatu behar izan dugu, eskaera handiaegon da eta. mNekazariak bulebarreanNekazaritza eta abeltzaintza azokaabenduaren 11n izango da, bulebarreanAbenduaren 11n nekazariek inbaditukodute Bulebarra; izan ere, Nekazaritzaeta Abel tzaintza azoka ospatuko dute.Ortuariak, frutak, ogia, txerrikiak,gozoak, gazta, eztia, patea, landareak,ardoa e.a. alde batetik, eta animaliak bestetik:behiak, idiak, txerriak, ahun tzak,hegaztiak e.a. Jatekoak dastatu eta erosteko,eta animaliak, ikusi eta ezagutzeko.Denetarik egongo da negu aurreko azkenazoka honetan, urtero legez.Goizeko azoka izango da, jakinadenez, eta goizeko 10:00etatik aurrera,postuak bisitatzea egongo da. Ordubeteberanduago hasiko da kale-animazioa:bazkalordura arte jo eta jo arituko diraIa Euskal Herri osotik hurbilduko dira nekazari eta abeltzainaktrikitilariak. Gainera, umeen tzako tailerraketa jolasak, edota herri-kirol erakustaldiakegingo dituzte, besteak beste. Ezda egongo aspertzeko betarik.Jaki eta edari postuak, batez ereErrekalde plazan kokatuko dituzte, bainabakan batzuk ere egongo diraBulebarrean. Bertan ikusi ahalko dirabehiak eta idiak.Baina eskaintza horretaz gainera,14:00ak aldera Gazta Lehiaketaren sariakbanatuko dituzte, Kultur Leioa albokoeskenatokian. Sariokaz batera, postueneta partaideen gi ro tze lehiaketenak ereemango dituzte. Eguraldiak lagundukoahal du! m[leioa]EUSKARAREN EGUNA,EKITALDIAK LEIOANAbenduaren 3an ospatzen da EuskararenEguna, baita Leioan ere, eta, astehorretarako, hainbat ekitaldi antolatu dute.Abenduaren 1ean bertso-paperlehiaketaren sariak banatuko dituzteKandelazubietan, 19:00etan. JarraianErdizka Lauetan taldeak erromeriaeskainiko du. Abenduaren 3an, barriz,Taberna Kantaria izango da Mendibilen, etabertso-hop saioa egongo da Gaztegunean;biak hasiko dira 20:00etan. Euskarazkozinemari ere tartea egingo diote KulturLeioan: hilaren 3an eta 4an, Katu batParisen umeentzako filma emango dute17:30ean; hilak 3, 4 eta 5ean, barriz, Arriyapelikula proiektatuko dute, 20:00etan.HERRIAN EROSTEAGATIKSARIAK GABONETANLeioako Merkatarien Elkarteak berebezeroak sarituko ditu Gabonetan. Zehazki,abenduaren 12tik urtarrilaren 6ra, 12.000euro zozketatuko dituzte Leioako dendetanerosten duten herritarren artean; 50, 100,500 eta 1.000 euroko deskontu txarteletanbanatuko dute diru hori, hain zuzen, herrikodendetan gastatzeko. Horrez gain,gaztainak banatuko dituzte abenduaren23an, urtero legez, eta abenduaren 24tikurtarrilaren 6ra, erosketa-poltsak. Azkenik,eskoletako umeen postalakaz apaindutakogabon-zuhaitzak ipiniko dituzteerakusleihoetan.HAMAR UDALTZAINGEHIAGO 2012RAKOGaueko eta asteburuko zerbitzua handituasmoz hamar udaltzain gehiagokontratatuko du Udalak 2012an; horrela,gaueko zerbitzuan gutxienez bi unitate izangura du Udalak. Beraz, ia 50 udaltzainizango du Leioak. Hautaketa-prozesuadaborduko abian da, eta, hautatutakopertsonek, Ertzaintzak Arkauten daukanakademian egingo dute prestaketa lanak,hainbat hilabetez.16UKUK 17

[erandio]Erandioko Gazte Asanblada > Kalezulo gaztetxearen jaiotza“Beste jendarte eredua eraiki, eta erreferentzia etaeredu izateko jaio da Kalezulo gaztetxea”Erandioko Gazte Asanbladak bosturte ditu eta hamaika dinamikagaratu dute urteotan. Herriangazteentzako eskaintza nahikoaez, eta Gaztetxe beharra sumatuzuten: Urriaren 23an okupatuzuten eraikina Jose Luis Goioagakalean.—Zergatik sortu duzue Gaztetxea?—Urteotan, jende asko batu da gureproiektura. Inauteri-jaiak, ikastaroak,Olentzero eguneko antzezpena edotakoadrila lehiaketa garatu ditugu, gazteonparte-hartze zuzena bultzatuz. Gaztemugimendu sendo eta jatorrak aurrerapausoakemateko indarra eman digu,baina gune fisikorik ez izatea muga handiaizan da proiektuak sortzeko.Bestalde, Erandioko udalak gazteontzakogune baten eskaerari ez dio inoiz eran -tzun, hortaz: okupazioa; gazte askorenarteko hausnarketa eta lanaren ondoriozegin genuen okupatzeko hautua. Gureproiektu eta eskubideek edozein enpresaeraikitzaileren asmo espekulatzaileakbaino indartsuagoak dira, eta horregatiklortu dugu gazteontzako eta herriaren -tzako gaztetxea. Utzitako etxe bateansartu eta berau garbitu, konpondu etaerabiltzea izan da biderik eraginkorrenagazteon ametsak egia bihurtzeko.—Lehen saiakeran berehala bota zintuztetenudaltzainek, baina eraikinarenjabearen salaketarik ez zegoen, ezta?Nola kokatzen duzue Udalaren jarrera?—Urriaren 23an okupatu genuen gaztetxea.Biharamunean, Erandioko udal -tzainek gaztetxea desalojatu zutenUdalaren aginduz, eta modu ilegalean:jabearen salaketa barik eta derrigorrezkoazuten epailearen agindu barik. Bainagazteon hautua sendoa denez, egun, JoseLuis Goioaga kaleko 11.ean kokatzenGaztetxea okupatu zuten eguna (Argazkia: UKberri.net)tden Erandioko Kalezulo gaztetxea irekitadago, eta gogor ari gara auzolanean,laster, gaztetxearen ekinbidea martxanjartzeko.—Eta zein da asmoa, zertarako erabilikoduzue gaztetxea?—Eskaintza kultural zabala emateko,gazteon arteko harremana sustatzeko,elkarregaz ditugun ideiei bide emateko,bestelako jendarte eredua eraikitzeko, etaondorengoen erreferentzia eta eredu izatekojaio da Kalezulo! mErandioko arkitekturaHerriko historia bere eraikinen bitartezerrepasatzen duen gida argitaratu duteErandioko Arkitekturaren Gida etxezetxe banatu du Udalak, “herrian daukagunondarearen balioa aitortzeko eta herritarrenartean ezagutzera emateko”. XV.mendetik aurrera altzatutako eraikinakbatzen ditu liburuak; Gorka Pérez de laPeña Oleaga historialariak idatzi du eta10.000 ale argitaratu dute.Gida horretan udalerriaren bilakaeraazaltzen da, arkitekturaren bitartez.Adibidez, zein den Erandioko jatorrizkoherri-gunea: Erandiogoikoako AndraMari elizaren inguruan elizate moduraeratu zen. XIX. mendeko erdialdetikaurrera, industrializazioak herrian edukiUrazandi jauregia, Asuantzuen indarra eta eragina ere nabarmen -tzen da gidan. Gainera, oraintsu udalerrikohirigintzaren bilakaeran eragina izanduen hirugarren sektorearen garapenaazaltzen du.Atalez atal errepasatzen ditu Erandioindustrialaren eraketa, herriko arkitekturarenbilakaera hainbat tartetan banatuta,eklektizismoa, modernismoa, euskal estiloaeta erregionalismoa, art decó estiloaeta arrazionalismoa, estilo nazionala etagerraosteko arrazionalismoa, 50etakomodernitatea eta nazioarteko banguardia,eta azken joerak. Herria beste ikuspegibategaz ikusiko duzu orain. m[erandio]EUSKARAZKOPRODUKTUEN KATALOGOBARRIA PREST DAGOEuskarazko Produktuen Katalogo barriakaleratu dute, beste behin ere. Papereaneta sarean duzu eskuragarri, ume etagazteentzako ehunka produktugaz.Daborduko banatu dituzte 200.000 aleinguru Euskal Herri osoan, eta, horietako9.500, Erandion. Olentzerori zer eskatu ezdakizu, botaiozu begirada bat katalogoari!Info+: www.katalogoa.orgEUSKARAREN EGUNEANBADAGO ZER EGINHainbat ekitaldi prestatu du Kultura sailakEuskararen Egunaren harira. Abenduaren3an ospatzen da, baina 1etik aurreraegongo da zer ikusi Erandion. Hilaren 1eanLarria, kutsakorra, mendebaldeko lanaantzeztuko dute Altzagako azokazaharrean, 20:00etan; sarrera doan izangoda. Abenduaren 2an, barriz,Erandiogoikoan herri-kirolak, tailerrak,animazioa, disko pottoka eta txokolatejanaegingo dituzte arrastian. EuskararenEgunean, ordea, Astrabuduan kokatukodituzte ospakizunak. Egun osoan zeharibiliko dira txistulariak eta trikitilariak, eta,gainera, ondoko ekimenak egongo dira:tailerrak, puzgarriak, pintxo-jana, dantzaerakustaldia eta txotxongiloak. Badakizu:ondo pasa, eta euskaraz!MEMORIA HISTORIKOAZINFORMAZIO ESKELa maleta mexicana: el redescubrimientode los negativos de la Guerra Civilespañola de Capa, Chim y Taro izenekoargazki-erakusketa antolatuko duKataluniako Artearen Museo Nazionalak,eta irudien artean, 1937an Erandiokoeskolan egindako bi argazki hautatu du.Horietan agertu eta bizirik daudenakaurkitu gura dituzte, eta, horrenbestez,informaziorik izatekotan, Udalerahelaraztea eskatu dute. Erandioko kulturagendan ikus daitezke argazki biak.18UKUK 19

[sopela]FOLK-AREN HISTORIARIBURUZKO BERBALDIAEuskal Herriko folk musikaren historia izangodute aztergai Kurtzio Kultur Etxeanabenduaren 13an. Hitzordua arrastiko19:00etan jarri dute, eta hizlariak honakoakizango dira: Ritxi Aizpuru, eta Kherau folktaldeko Ibon Ordoñez eta Iker Lopez deBergara. Folk musikaren historiaren ingurukosolasaldia egiteaz gain, musika-tresnenerakustaldi teoriko-praktikoa egingo dute.SEKEKON ENTSEGULOKALA ATONDUKO DUTESopelako Gazte Asanblada buru-belarri dabilgaztetxean musika-entsegu lokala atontzen.Proiektua aurrera eroateko, herriko jendearenlaguntza eskatu dute, auzolanean dabiltzaeta.Beraz, musikazalea bazara eta lagundugura baduzu, eguaztenero asanbladarahurrera zaitezke, 20:30ean.EMAN IZENA GABONETAKOBARNETEGI IREKIETAN!Udako oporretan legez, gabonetan ereumeek barnetegi irekietan parte hartzekoaukera izango dute aurten. Izen-emateazabalik dago jada (abenduaren 16ra arte), eta4 eta 12 urte bitarteko umeei dago zuzendua,55 euroren truke. Abenduaren 26tikurtarrilaren 5era (9 egun) 09:30etik 14:00etaraizango dira, eta hainbat ekintza izangodituzte: tailerrak, eskulanak, kirola e.a.ADIN GUZTIENTZAKOANTZERKIA ABENDUANAntzerkia gustuko duetnak zorionekoakizango dira Sopelan abenduan. EuskaraAsteko antzezlanaz gain, beste hiru antzerkihurreratuko dira Kurtzio Kultur Etxera. 17anantzerki erakustaldia izango da Batuketaotaldea eta Getxoko antzerki eskolareneskutik. Hurrengo egunean Periplo teatrorentxanda helduko da, eta abenduaren 21ean,“Gabon Kontuk II” haur-antzerkia.Euskaraz barra-barra!Tailerrak, antzerkia, bertso-poteoa, hitzaldia...hamaika jarduera Euskararen Astean!Azaroaren 29tik abenduaren 4raEuskararen Astea ospatuko du Sopelak,euskararen nazioarteko egunaren harira.Mikel Gorrotxategi Euskaltzaindiko ki -dearen hitzaldiak zabalduko du astea,‘Gure leku izenak, Sopelanatik Sopelara’berbaldiagaz. 19:30ean hasiko da, Kur -tzion. Hurrengo egunean tabernaz ta -berna ibiliko dira sopeloztarrak arrastiko19:00etatik aurrera, ber tso eta poteakaz.Barikuan ‘Baginaren bakarrizketak’an tzezlana izango da Kurtzion,19:30ean.Astebururako ekitaldi ugari prestatuEriz Magoa abenduaren 3an helduko da Kurtziora, arrastiko 19:00etanditu Udalak. Hasteko, bai zapatuanbaita domekan ere, 11:00etatik 14:00arte, haurrentzako tailerrak prestatudituzte udal pilotalekuan: taloak egitekoikastaroa, globoflexia, arte tailerra, txo -txongilo tailerra, euskal mitologiarenkamishibaia eta txapa tailerra. Arrastian,Eriz magoaren txanda helduko da,19:00etan Kurtzion. Domekan, ‘Hara -gizkoa’ ikuskizunak Euskararen Asteabiribilduko du; Rafa Ruedak eta EdortaJimenezek, besteak beste, hitza, musikaeta irudiaren arteko fusioa egingo dute.19:00etan hasiko da, Kurtzion,mAbenduaren 2an helduko da Sopelara‘Baginaren bakarrizketak’, 19:30eanKurtzio Kultur Etxean. Goenkalen ibilitakoAinhoa Garai arrasatearra da obrarenaktoreetako bat.—Moldeak apurtzen dituen antzezlanada ‘Baginaren bakarrizketak’, ezta?—Bai, obraren idazlea Eve Ensler feministada. Bere lagunei euren baginekinizandako esperientzien inguruan galdetu,eta berrehundik gora emakume elkarrizketatuzituen: arlo desberdinetakoak,jatorri ugaritakoak... Obra elkarrizketahorietan oinarritzen da.—Obrak, beraz, emakumeen sexualitatealantzen du inolako lotsarik gabe.—Bai, argi eta garbi hitz egiten da emakumeensexualitatearen inguruan etahori da obrak duen xarma. Lotsak aldebatera utzi, eta egun tabua den gai bateninguruan lasai asko hitz egiten da. Obrakomedia dela esan daiteke. Hamabibakarrizketa kontatzen dugu, eta gehienakkomikoak dira, baina badaude pare[sopela]Ainhoa Garai > ‘Baginaren bakarrizketak’ antzezlaneko aktorea“Antzezlanean emakumeen sexualitatealantzen dugu, lotsak alde batera utziz”Aitziber Garmendia eta Ainhoa Garai dira obrako protagonistakbat dramatikoak direnak: biolazioareninguruan eta Jugoslaviako gerrako ablazioeninguruan... Bizitzak alde onak ditu,baina alde txarrak eta pasarte tristeak erebaditu, horregatik lantzen dugu hori.—Publikoa ez da ohituta egongo horrelakogaiak entzuten. Zelan hartzen du?—Egia esateko erantzun oso ona nabari -tzen dut. Hasieran bai iger tzen delapublikoarengan lotsa apur bat. Osoaurrerakoitzat dugu gure burua, bainabenetako momentua heltzean, nahikotxo«Komedia da, bainabakarrizketa pare batdramatikoak dira»lotsatzen gara. ‘Bagina’ hitza en tzun etabarre urduriak ateratzen dira hasieran,ohitzen diren arte.—Gizonak ere gonbidatuak daude?—Gonbidatuak daude, noski! Ikusleengehiengoa emakumeak izaten dira, bainagizonak ere animatzen dira, obra deneizuzenduta baitago. m20UKUK 21

[berango][urduliz]Ziortza eta Itxaso Zelaia Zorrilla > Berangoko haur-eskolan, leku barik“Haur-eskola handitu beharko litzateke, etaPartzuergoak umeak onartzeko irizpideak aldatu”Langabetuen Asanblada > 35 lagun batu dira Urdulizen“Enpresen eta Udalaren inplikazioaeskatzen dugu enplegua sortzeko”Hainbat familia kexu da Berangonhaur-eskolan leku barik lotudirelako. Haur-eskolenPartzuergoak egoera konpontzekoasmorik ez duela salatu dute.—Haur-eskolan leku barik lotu zaretelasalatu barri duzue. Zer dela-eta sortu daegoera hau?—Iraileko izen-emate epean umeakmatrikulatzera joan ginen eta leku bibakarrik lotzen zirela esan ziguten.Matrikulazioa egin eta behin-behinekozerrendetan ikusi gendun Berangoko 14ume kanpoan gelditu ginela sehaskagelan. Arazoa izan da aurten haur-eskolakmaia tzean zabaldu zuen izen-emate epeanmatrikulazioen %75 jaso zuela, eta haureskolabete egin da. Eta ez du kontuanizan zer-nolako eskaria egongo den urteaamaitu arte. Urte bateko gelan eskarigehiago egon denez, sei geletatik lau, urtebateko haurrakaz bete dituzte, eta bestebiak bakarrik sehaska gelarentzat. Orduanmaiatzetik hona sehaska gelarentzat bakarrikleku bi egon dira. Eta gainera lekuakbete dituzte Berangokoak ez direzen umeakaz,eta berangoztarrok beste herri ba -tzuetara joan behar izan dugu.—Eta zer dela-eta bete da Berangokohaur-eskola kanpoko umeakaz?—Berangoko haur-eskola zabaldu zenean22UKinguruko bakarra zen, baina orain udalerrigehienetan badago. Haur-eskolahonetan ez dago aparkatzeko arazorik,eta hemengoa lehenengoa izan denez,erreferentzia onak ditu.—Gela nahiko daudela uste duzue eskariariaurre egiteko?—Haur-eskola txiki lotu da. Jende barriaetorri da bizitzera, gero eta ume gehiagodago eta lekua falta da.—Konponbidea nondik etor daiteke?Partzuergoaren arabera, Berangon bakarrik daude kexak arautegiagatik—Alde batetik, haur-eskolako Partzuer -goak haurrak onartzeko irizpideak aldatubeharko lituzke. Bestetik, haur-eskolareneraikuntzak berak ez du ematen haurguztiak hartzeko; handitu beharko litzateke.Partzuergoagaz harremanetan jarrigara eta jaso dugun eran tzunagaz ezgaude ados. Arauak aldatzeko prest ezdaude, antza Berango baita arazo hauduen bakarra. Alkateagaz ere batu garakonponbide bat bilatzeko. mAstelehenetan 19:00etan batzen dira, Kultur EtxeanLanpostu faltaren aurrean geldi lotubeharrean, mobilizatzeko erabakia hartudu hainbat urduliztarrek. LangabetuenAsanblada duela hilabete baino gehiagobatzen hasi zen, eta daborduko 35 batlagun hurreratu dira.—Zeintzuk dira Langabetuen Asan -bladak lortu gura dituen helburuak?—Enplegua sortzea gura dugu, etahorretarako Urdulizko enpresak etaUdala inplikatu gura ditugu. Ospita lea -ren obrei, adibidez, lehentasuna emangodiegu: orain dela urtebete hasi zirenobrak, eta beste hiru urte falta zaieamaitzeko. Bertako igeltseroen %30Urdulizkoak izatea eskatzen dugu, etagauza bera eraikuntza-enpresakaz e.a.Ospitalea amaitzean, garbiketa eta gainerakozerbitzuen langileen %60 urduliztarrakizatea eskatuko dugu. Kon -tratuak aldi batekoak izango lirateke,urtebetekoak, eta horrela langileen arteanrotazioa egingo litzateke. Horre la,herriarentzat lana eta aberastasuna sortukogenuke.—Enpresakaz batzen hasi zarete?—Bai, eta gure asmoa Udalagaz batzeaere bada, alderdi guztien inplikazioa lor -tzeko. Lokala izatea ukatu digutenez,estatutuak egiten ari gara, elkarte bezalaerregistratzeko.«Ospitalea amaitzean,urduliztarrak langileen%60 izatea gura dugu»—Urduliz bezalako herri batean hainbestekide batzea Langabetuen Asan -bladan, zelan baloratzen duzue?—Alde batetik positiboki baloratzendugu, herritar asko mobilizatu garelako.Baina bestetik, gure egoera kontuan hartuta,ezin dugu ondo baloratu, denokgura dugulako lan egin. mUK 23

[herriak]Aza. 28 - Abe. 22[agenda]GORLIZ, PLENTZIA ETAURDULIZEN, EUSKARARENASTEAK ABIAN DIRAEuskararen nazioarteko egunaren harira,jarduera ugari antolatu dituzte Uribe KostakoMankomunitateko herrietan. Gorlizen laueguneko egitaraua prestatu dute.Abenduaren 1ean “Morritson eta Gartzia:kultoko antzezlana” komedia izango da,Teresianoan 19:00etan. Hurrengo egunean,Asier Kidam Magoa helduko da, Teresianoan18:00etan. Zapatuan graffiti lehiaketa egingodute eleiz plazako pilotalekuan, 11:00etatikaurrera. Amaitzeko, abenduaren 4an, trikipoteoaantolatu dute, Portalenan 13:00etan.Plentzian abenduaren 2an ipuin berotikoakentzuteko aukera egongo da, 19:15ean GoñiPortalen. Ondoren triki-poteoa egingo duteSocairen, 20:00etatik aurrera. Urdulizen,barriz, Tor Magoak emango die hasieraospakizunei, abenduaren 1ean, 18:00etanKultur Etxean. Hurrengo egunean, ordu etaleku berean, Pepa eta Kutxo pailazoakhelduko dira. Zapatuan tailerrak egingodituzte, eta arrastian, Eidabe taldearen“Nortasunaren bila” antzezlana izango da,20:00etan. Euskara, bestela ez gara!GABONETAN, EROS EZAZUDENDA TXIKIETAN!Komertzio txikiak bultzatzeko asmoz,kanpaina abiatu du MankomunitatekoBehargintzak, gabonetako erosketei begira.Berango, Sopela, Plentzia eta Gorlizkomerkatarien elkarteakaz hitzarmena sinatueta ekimenak antolatzeaz gain, hainbatikastaro antolatuko ditu Behargintzak.PLENTZIAJoaldun Eguna ospatuko dute abenduaren 3anZintzarriak astinduko dituzte Plentziandozenaka joaldunek abenduaren 3an.Plentziako zanpantzar taldearen eskutik,Joaldun Eguna ospatu eta hainbat jardueraantolatu dituzte.Arrastiko 17:00etan hasiko dira zin -tzarriak astintzen. Txupina bota, eta herriezberdinetatik hurreratuko diren joaldunekkalejira hasiko dute, Plentziako zubizuritik. Lehenengo geltokia portuan egingodute, 17:30 aldera. Ordu erdi beranduagoharrera egingo diote kalejirari eleizJoaldunek kalejira egingo dute Plentziatikplazan. Arrastiko 19:00etan amaituko dakalejira Astillero plazan, eta udaletxeareneskaileretan familia-argazkia aterakodute. 20:00etan trikiak lekukoa hartu etatriki-poteoa egingo dute erriberan.Gaueko 22:00etan joaldunentzako afariaprestatuko dute frontoian, eta gau erdianpilotalekuan bertan Euskal Jaia egingodute DJ Kul-ek girotuta. Parran da luzeabotatzeko asmoa dute plentziarrek. Izanere, jaiaren amaiera goizeko 06:00etarakoiragarri dute. Ondo pasa! mZuon ekitaldiak iragartzeko • Posta elektronikoa: agendauk@aldizkaria.biz • Tf. 94 491 13 37ERAKUSKETAKGETXO4Emakumeenganako indarkeria.Abenduaren 10era arte. AlgortakoKultur Etxean.4Photopainting. Abenduaren 19tikaurrera. Algortako Kultur Etxean.MUSIKASOPELA4‘Haragizkoa’ ikuskizuna.Abenduak 4, 19:00etan. KurtzioKultur Etxean. 3 euro.GETXO4Ankenai. Abenduak 15, 20:00etan.Areetako El Comercio kafean. Doan.4Malvadillos. Abenduak 21,20:00etan. The Piper’s Irish Puben.GORLIZ4Leioako Gazte Orkestra.Abenduak 21, 20:00etan. KulturLeioan. 4 euro.ANTZERKIASOPELA4Baginaren bakarrizketak.Abenduak 2, 19:30ean. Kurtzio KulturEtxean. 3 euro.BARRIKA4Magia ikuskizuna. Abenduak 3,18:00etan. Udaletxean.ERANDIO4Las presidentas. Abenduak 10,19:30ean. Altzagako azokazaharrean. 5 euro.4Sexo, ¿por que no? Abenduak18, 19:30ean. Astrabuduko kulturetxean. 4 euro.4Ibilaldi NeurtuaIbilaldi Neurtua Berangon, abenduaren 4anXXIX. Ibilaldi Neurtua egingo du Sei-Herri kultur elkarteak Berangondatorren abenduaren 4an; apur bat atzeratu bada ere, ez du hutsikegingo. Ohiko legez, Sei-Herri tabernatik urtengo dira ibilbide biak,nagusiena eta umeena. Nagusiek, 08:15ean dute izen-ematea, eta09:00etan hasiko dira; umeek, barriz, 09:00etan eman behar duteizena, eta 09:30ean hasiko dira. Ibili ostean, herri-pilotalekuanelkartuko dira parte-hartzaileak, elkarregaz bazkaltzeko: nagusiek 5euro ordaindu beharko dute, eta umeek, doan bazkalduko dute.Eguna amaitu orduko, guztiek espero duten sari-banaketa egingodute, 18:30 aldera. Beroketak egiten has zaitezke!• Non: Berangoko Sei-Herri tabernan • Noiz: Abuztuaren 4anGETXO4Kontularien kluba. Abenduak 16,19:00etan. Algortako Kultur Etxean.BERANGO4Simon Otxandategi DantzaTaldea. Abenduak 17, 19:30ean.Berango Antzokian.LEIOA4Mintzo dantza ikuskizuna.Abenduak 18, 19:00etan. KulturLeioan. 10 euro.Info+: ibilaldineurtuaseiherri.blogspot.comZINEMAGETXO4The killer inside me. Abenduak 2,21:00etan. Areetako Andres IsasiMusika Eskolan. 2,90 euro.4Sorgin bat etxean. Abenduak 4,17:00etan. Areetako Andres IsasiMusika Eskolan. 2,10 euro.4El oso Yogui. Abenduak 11,17:00etan. Areetako Andres IsasiMusika Eskolan. 2,10 euro.LEIOA4Arriya. Abenduaren 3tik 5era,20:00etan. Kultur Leioan.4Katu bat Parisen. Abenduak 3 eta4, 17:30ean. Kultur Leioan.4Olentzero eta oparien ordua.Abenduak 14 eta 15, 10:00etan.Kultur Leioan.BESTEAKERANDIO4Sexu-aholkularitza. Abenduak 2eta 16, 18:00etatik 20:00etara.Drogamenpekotasun gelan.GETXO4Getxoarte. Abenduaren 2tik 4ra.Areetako Geltokia plazan. 2 euro.4ALBE Gala. Abenduak 11,18:00etan. Algortako Kultur Etxean.4Izotz-pista. Abenduaren 17tikaurrera. Algortako Biotz Alai plazan.GORLIZ4Sortzez Garbiaren eguna: azoka,Barraskilo Txapelketa etaerromeria. Abenduak 8. Eliz Plazaneta pilotalekuan.4Autodefentsa ikastaroa: izenaemateko azken eguna. Kultur Etxean.4Gorliz Irratiaren irrati maratoia.Abenduak 18, irratitik zuzenean.LEIOA4Nekazaritza eta abeltzaintzaazoka. Abenduak 11. Bulebarrean,eta Jose Ramon Aketxe zeinErrekalde plazetan.PLENTZIA4Bigarren eskuko mendimaterialaren azoka. Abenduaren12tik 20ra. Goñi Portalen.SOPELA4Hitzaldia: Euskal Herriko folkmusikaren historia. Abenduak 13,17:00etan. Kurtzio Kultur Etxean.24UK UK 25

[albuma]Hezetasun ‘handia’Azkenean, badirudi hotza eta hezetasuna sumatzen hasi direla, baina,Getxon, nahikoa hezetasun izan zuten azaroan, San Martin jaietan.Hezetasuna auzoko jaiak ospatu zituzten, eta, aurten, handiak izan dirabenetan: rock kontzertuak, paella-jana, tiragomas lehiaketa, musikaemanaldiak, umeentzako jolasak, dantzaldia e.a. Txikitasunetik gauzahandiak eginez, hezetasun ‘handia’ bizi izan dute Algorta aldean.Argazkiak: Asier Mentxaka26UK UK 27

[argazkia][UKirudia]UholdeakRomon1983anNork ez dauka gogoan irudigogoangarri hau? Guztiek ezzenuten oraindino ikusiko, bainaaskoren buruetan grabatuta dago.Batzuek, 1983ko abuztukouholde handiak bizi izan zituzten;Romon, adibidez, gogorrak izanziren. Baina, askok eta askok, ezzituzten pairatu: batzuekgazteegiak direlako, besteek berenherrietan ez zirelako hain latzakizan. Zoritxarrez, gaurkotasungaia da orriotara ekarri duguna:uholdeak. Non eta, Getxon! Puripuriandagoen gaia, askotanaipatu dugu UKn, eta badirudi,apurka-apurka, zer edo zermugitzen hasi direla. Ondorioakherritar guztien gustukoak izangoahal dira!GETXOKO UDAL LIBURUTEGIA28UK UK 29

[berbetan]Kongresu baterako egun gitxiko bisitan egon da Carlos Aznarez (Buenos Aires, Argentina; 1947) Euskal Herrian, lasteritzuliko bada ere. Berangon egin genuen hitzordua Rebelde sin tierra, Los sueños de Bolivar en la Venezuela de hoy,Palestina. una nacion, un pueblo; edota Hugo Chavez: Del Nacionalismo Revolucionario Al Socialismo liburuen egileagaz.Resumen Latinoamericano irrati-telebista saioetako zein aldizkariko zuzendari eta Info7 eta Berriako kolaboratzaile daAznarez. Euskal Herriaren Lagunak (harremanetarako: ehlargentina.blogspot.com) elkartasun sareko kide garrantzitsu da,eta besteak beste Buenos Airesen euskal taberna ere zabaldu barri dute (Chacabuco 608, Mexiko kaleagaz izkina egiten).Carlos AznarezEuskal Herria begi argentinarrezTestua: I. Sagarminaga / Argazkia: Asier Mentxaka—Oraintsu bozak Ar gentinan, Kirchneraroa luzatuko du Cristina Fer nan dezek.—Zenbait konturen ondorio da. Argen -ti nak 2001ean eztanda egin zuen, hondoajo; orain Greziak legez. Herriak eran -tzun indartsua emon zuen, bat-batekoa,etsipenak eragindakoa, baina ez antolatua.Kon tu liluragarriak egin zi ren, asanbladak,lantegiak berreskuratu e.a. Danaur tzen joan zen, sistema ez delako leloa,ba daki ez antolatuz gero... Azkenik hauteskundeakdeitu eta aukera bi: Menemala Kirch ner. Lehena irabazle, baina bigarrenitzulira ez zenez aurkeztu Kirchnerpresidente, bozken %20gaz! “EdonorMe nemen baino!”, horrek batu gintuen.Kirchnerena larrialdi-gobernua izan zen;baina argentinarrentzat gai pisutsuak di -renetako ba tzuk, adib. giza eskubideenak,gida tzen trebea izan zen; Esta tu a ren ize -ne an barkamena eskatu zuen, le henengozmilitarren aurkako epaiketak bizkortu etakartzelaratu. Baina ez zen be re ekoizpenaizan, herri-borrokarena baino! Gizartegaietan asisten tzialismoan jardun zuten,eta dihardute. Gobernura hel du zen sojalandatzearen lehia eta erokeria hasi zenean;lur-sail za balak sojasoro bihurtu di -tuzte! Bel dur garria da, transgenikoa delako,ondorio la tzak ordaindu beharko di -tu gu. Baina Estatuaren diru-kutxak be -tetzen ditu, eta ateratako dirua asisten -tzialismora bideratzen da: zertxobait ba -na tu, baina lan aukerak eraiki ba rik; lanikez egiteko kultura barne ra razten ba dute,ondorioak ordaindu be harko ditugu!Baina horrek kirchnerismoari herri-sostenguaerraztu zion, hasieran Kirch ne ri,gero ondorengo eta emazte Cristinari.Kirchner hil eta, bitxia, baina masa kontubihurtu da; eurek salbatzera etorri zenarenheriotza legez sentitu zuten! Erabileraoso marketingnizatua emon zioten, lutoaribarne, horri Cris ti na ren neurri so zialbatzuen aldeko jarreraren erradikalizazioagehituz... Sol da tek gora egin dute, bainainflazioak ere bai, beraz berdin! Bainahain ondo sal du du te, ezen giza-aurrerapenga rran tzi tsua gertatzen dabilela dirudien!Hi ri bu ru tik ur ten eta po breziadenean na gusi! Era kus-leihoko gobernuada, ederra, baina atzamarka txikienakazalera tzen di tu mendekotasun ha rre ma -nen on dorio latzak! Limur ke ria tan dabil -tza Cha veze gaz, Oba ma gaz ere bai; negozioakdituzte Ekua dorregaz, EuroparBatasu na gaz ere bai. Ka pi ta lis moa ontzatdute, ALBA edo Alter na tiba Bo li va riarralako akordio iraul tzaileenak aprobetxatu“Limurkeriatan Chavezegaz,limurkeriatanObamagaz ere bai”ba rik. Baina, Cristinaren bozka-uriolaezin uka! Kontu bigatik lortu ditu: egindakopolitika horregatik eta ez dagoelakooposiziorik. Ez du esan gura eskumarikez da goena, go bernuan dago. Ez ke rra bu -rua ezin altxa dabil 70. ha markadatik,militarren sarraskitik. Al der di ekiko adierazpenetania is la tzen ez bada ere, kaleanbadago. Baina, kirchnerismoak erraz du30UKUK 31

[berbetan][carlosaznarez]bidea, arrisku ba karra: on dorengoa aukeratzekobar ne-borroka.—Brasil, Guate ma la, Nikaragua eta Pe -run ere izan dira hauteskundeak.—Prozesu oso ezberdinak dira. Zalan tza -rik ez dut Hego Amerika orain 20 urtebaino hobeto dagoela. Prozesu iraultzaileakdaude, baita prozesu aurrerakoiak ere.Iraultzaileak dabiltza benetako aurrerapenakegiten: Venezuela, Bolivia, Ekuadoreta beti Kuba. Hainbat prozesu aurrerakoiere daude: argentinarra; Paraguaikoari au -rrerakoia esaten badiote ere atzerakoia da(Lugok ia herrialde osoa militarizatu du,sindikatu eta nekazariburuak atxilotue.a.); Humala -Peru- heldu ba rria da, etaegin duenagatik asistentzialismoaren aldeda goela dirudi, AEBkaz, inperioagaz, ha -rremanak nahiko koipeztuta mantentzekoasmoa duela, loturak apurtuko zituela ustebanuen ere; Nikaragua, garaipen garran -tzitsua da herri mugimenduarentzat, Or -te gak aurreko han ka-sartzeetatik ikasi du,eta legealdiaren amaieran klase kolpatuenekikoharremanak lehengoratzeko asmoagazegin du politika, ez hain asistentzialista,lanpostuak sortzearen aldekoagoa,kooperatibak eratuz, andrazko nekazarienjabekuntza bul tzatuz e.a. Ezin ahaztu Eli -za gaz egindako aliantzak, “non santa”, le -hen sandinismoak etsai bazuen ere; ez daona! Baina, hori dana posible da Nika ra -gua lako zinez herri be netan pobrean,transnazionalengatik oso jakeaturik dagoena;Gua temala lako esperientziak, atzerakadaitzelak dira. Aspalditik salatzen zenarenon do rio da, behetik negoziatzeagatik.Gerrillak behetik negoziatzen dueneanon dorioak herriak ordaintzen ditu, 100urteko atzerapausoa gertatzen da. Gober -nu koak 150.000 guatemalar aka tu zituztenakdira! Berberak gerrillagaz ba kea ne -go ziatu zutenak! Perez Mo lina ul tra es -kuin darra da, nazia, militarki okerrenarensor tzaile. Txarto egindako ne go zia zioarenondorioz, ez zelako ezer ere egon armakentregatu eta bakea itundu ordez... Orain,neoliberalismoa sendotu, nekazariak be -har tsuagoa, eta segurtasun eza dei tzen ba -diote ere, herriaren aurkako errepresioaara zo larria dute, hildakoak, fe mi -nizidioak, deskalabrua; atzerakada itzela!—Eta AEBen bidetik, Mexiko ko presidentearen“narkoari gerra” estrategiagazbat egingo ei du; hor ere bozak 2012an.—Mexiko inperioaren diskurtsoaren go -torleku da, Kolonbiagaz batera. Drogarenkartelen arteko lehiaren aurkako gerrarenizenean, eta horretan “laguntzeko” AEBe -tik tantaka sartzen dabilen inbasio militarragatik,zein Gobernu a ren jarrera neoliberalagoagatikegoera oso-oso larrian da -go! Egunero 30-60 hildako! Sarraskia,odol-hustutzea! Larriena, ho rren aurreanez dutela lor tzen erresisten tzia mugimendubateraturik, erakunde in dar tsuak egonarren; bai, kontinente bat be zain handiada, baina egituratu behar dute. Zapatistekahalegina egin zuten, borroka guztienbatasuna planteatzean, jatorrizko herriakazba karrik lortu zuten, eta dioten legez,ezkerreko erakundeek gehiago pen tsatuzutelako euren diputatu etan, Mexi kosalba lezakeen eta po litiko ustel horiekguztiak kaleratuko li tuzkeen mugimenduasortzean baino. Orain garai batean ustelaketa hiltzaileak zirelako bo ta tako PRI alderdiakirabaztea espero da. Bestalde, gertakarioso interesgarriak orain Txilekoak di -ra; gazteak asaldatu dira, mugimenduakbu ruzagiak baditu ere oso asanblearioa daeta hezkuntza inklusiboa eta irabazi asmobakoa eskatzeko aldarriaz urten bazirenere, herri-mugimendu osoa berpiztea,eurengana batzea lortu zuten. Erakustendigu: zergati justua dagoenean eta mobilizaziorakozein kalearen batasuna egitura -tzeko izpiritua izanik gauzak lor daitezkeela.Eskumako gobernari Piñeira estu dabere praketan, ikasleak aurrera egin dutelako,errepresiorik gogorrenari desafio eginez;jotzeaz gainera, hil luzez iraun dutelakoeskola okupatuetan gazteek, le ku po -“Zalantzarik ez dut,Hego Amerika orain 20 urte bainohobeto dagoela, baina...”“Esan dezakegu irabazi dugula,badakigulako terroristatzat zituztenakaskatasunaren borrokalariak zirela ”breenetakoak asko, hezkuntza auto kudea -tzen, euren buruak ere politikoki hezten...—ESMAkoak epaitu dituzte orain. Me -mo ria berreskuratze-lana, justizia, biktimake.a. Gurean ere emoten du zer esa na.Zer ikas genezake argentinarrengandik?—Argentinak ekarpena egin dezake,aban guardia izan delako Giza Eskubideendefentsan, mobilizazioaren iraun korta su -na gatik eta memoriaren borrokagatik.Gurean biktimarioak (biktima-sortzaileak)beti zi gorbakoak ziren, eta geure biktimenhi lo tzak agertu ere ez ziren egiten!Bataila oso desorekatua izan zen, bainairauteagatik irabazi zen, inoiz ez genionborrokatzeari utzi. Azken hamarkadaotangure kideen memoria berreskuratzekobeharra ere izan dugu, nortzuk zirenborrokalariok, gazte talde batek “mendira”zergatik jo zuen belaunaldi barrieikontatzeko beharra izan genuen. Esandezakegu irabazi du gula, gaur jakin badakigulakoterrorista izendatzen zituztengazte haiek askatasunaren aldeko borrokalariakzirela. Eus kal Herrira ekarriz,memoriaren gaia oinarrizkoa dela.Demonio bietan ez jaustearen kontua erefuntsezko da; ez di ra berberak EuskalHerriaren independentziaren alde borrokatuzirenak, zapal tzailearen aurreanarmak eskuetan hartu zituztenak eta Es -painiaren edo Fran tzi a ren izenean torturatu,kartzelaratu eta hil zutenak, zapaltzaileak.Ar gi eduki! Neuk, benetan, ez dutuste torturatzailea eta he rri-borrokalariaadiskide daitezkeenik. Esango dute:“Geure irakaspena:ez ditugu sekula biktimatzat onartugureak hiltzen ibilitakoak...”Betidanik euskaldun sentitu izan naiz—Noiz heldu zinen lehenengo biderrezEuskal Herrira?—Heldu, Euskal Herrira etorri bainolehenago heldu nintzen; beti izan dudalakoharremana herri honen borrokagaz.Argentinan 60. hamarkadan militante gi -nenetik oso argi izan dugu badirela, geureazgainera, aldetasuna diegun borrokabi: palestinar herriarena eta Euskal He -rriarena. Lehen aldia erbesteratu nintzeneanizan zen, 1978an; ordurako estukiinguratuta gintuzten, eta nenbilen Mon -toneros erakundeak kanpoan antolatugu ra zuen eraketa sortzeko irten ginenetakoaizan nintzen. Orduan konturatunintzen ordura arte argazkietatik eta bizipenetatikbakarrik ezagutzen nuen bo -“aurrera egin dezagun, eta ahaztu”; geukgenion: ez ahaztu, ez barkatu; hori argentinaradibidea da, ez du gu katedrarikeskaini gura. Ikusteko dago hor tik zelanurten he men. Euskal He rri an, nire ustez,borrokalarien memoria be rreskuratzea,belaunaldi barriei kontatzea, eta biktimaknortzuk diren definitzea oso garrantzitsuada. Borrokalaria biktima da? Borrokalariaborrokalaria da. Kausa ba tengatik borrokaarmatua deliberatu due na ez da ezerenbiktima, borrokalaria da. Biktima, zeharrekonorbait da, akats edo atentatu batenondorioz hildakoa, mi litatu barik zapaltzaileaktorturatua, hila. Torturatzailea,hiltzailea ez da ezeren biktima, hil bazutenere. Eztabaida luzea da. Geure irakaspena:ez ditugu sekula biktimatzat onartugureak hiltzen ibilitakoak; inoiz ez diegubarkamenik ezta errukitasunik ere eskatu.Argentinako giza-eskubideen mugimenduak,gaur egun, duen indarra du denborarenjoanean lortu zuelako, mobilizazioarenbidez, biktimarioak inguratzen joateaeta gobernua behartzea haiek kartzelaratzea,eta ez urrezko zeldatan. Zenbaturte joan dira bitartean? 30 urte! Inork ezdezala espero kontuok 10 egunean konpontzea!Baina nora heldu gu ra den argiedukita, garbi dago, heltzen da! Herri ta -rren osasun mentalerako ere onu ragarriada; gaiari konponbidea ematen ez bazaioar lau za izan daitekeelako beti. Oso arriskutsuada, justizia egiten ez ba da, geromendeku gura sor litekeelako.—Donostian batu dira Euskal Etxeetakoasko oraintsu. Diasporak zelan parte harrrokak geure borrokakaz antzekotasunhan diak dituela, tamainazko garrantziaduela. Peronis mo ko militante izan nin -tzen, baina neure burua beti bat etorri danazionalismo antikolonialistagaz, antinperialistagaz,antikapitalistagaz. Beraz,nazio buruja be tzaren alde borrokatzenduen herri ho nen historia, herri inbadituhau, beti oso hurbil sentitu ditut. 1983anitzuli nin tzen Argentinara; zazpi urteraPalestina rantz abiatu, nahiko haserrenen goelako kide ohien menemismoarenaldeko ja rreragaz; menemismoak Ar -gen ti na hondamendira eroango zuela iri -tzi nion... Gerora, hona etorri nintzen bi -zitzera. 10 urte emon nituen, asko poztennaiz, egoeraz jabetzeko eta bertako -dezake garai barriotan?—Funtsezkoak dira nazioartearen, babesabaino, kudeaketaz gainera, elkartasun ba -bes internazionalak. Diasporak oinarrizkopapera bete behar du; Argentinan euskaljatorriko ia 3 milioi lagun dago, bertonbeste! Halere, diasporak, oro har, euskaletxeetan sartuta dagoen jendea dakarkiguburura; hor badira kide bikainak, baitaEus kal Herriak bost axola dienak ere.Geu Euskal Herriaren Lagunak egin gi -nen; argentinarren euskaldunekiko elkartasunalortzen dihardugu. Presio, salaketa,sentsibilizazio eta informazio taldeasor tu dugu: azken barikuetan kalera goazeuskal presoen aldeko sinadurak biltzeko,Gebara liburudenda ere badugu, eta euskaltaberna, bideo-berbaldi internazionalistetarako...Euskaldun jatorrak internazionalistaizan behar du, elkartasunaeskatzen baduzu emoten ere jakin beharko.Josu Lariz Uruguain atxilotu etaEspainiaratu gura izan zutenean hasi zendena. Beste euskal elkarteak lakotzat jotzendugu gurea, baina gure lerroetan ezdugu atzerakoirik ezta neoliberalik onartzen,ezkertiarrak gara, “behean eta ezkerreangaude”. Bide horretatik egin dezakeguekarpena. mtzeko ba lio izan zitzaidalako. Alaba izannuen hemen, gero Fakun ere hona etorrizen... Ene erroakaz barriro alkartzeraekarri ninduten kontu andana. Sentipenhorrek gaur arte dirau, euskaldun sentitzennaizelako, nortasuna argentinareuskaldunar tean erdibana daukat.Niretzat diaspora ez da Euskal Etxeenbarruan lotzen den kontua, herri honenborrokaren inguruan adierazten duzunjarreran baino; nik intereseko dut musika,gogoko ditut paisaiak-eta... baina,batez ere ardura zaidana da herri hauburujabetzea, aska tzea. Beraz, nire jarduerapolitikoko zati handia, Argen tinanbanago ere, Euskal Herriaren alde lanegiten emoten dut.32 UK UK 33

[fotografia][sabinosanmartin]Nortasuna galdu barikAlbumean ikusi dugun legez, Martin Deuna jaiakospatu barri dituzte Algortako Hezetasuna auzoan. Urtez urte,hirigunean dagoen auzoa izan arren,giro herrikoiari eta baserritar nortasunari eutsi dio Hezetasunak.Hala ikus daiteke Sabino San Martin (Algorta, 1942)bertako auzokideak batu dituen argazkiotan:gizon-probak ikastola aurrean, idiak, txarribodak, erraldoiak jaietan e.a.Argazkiak: Sabino San Martinek batutakoak34UKUK 35

[fotografia][sabinosanmartin]38UKUK 39

[sakonean][mankomunitatea]Berbalagun egitasmoa Uribe KostanMaita nazazu gutxiago eta goza nazazugehiago: euskara bihotzean... eta ahoan!BERBALAGUNAK HERRIZ HERRI:• ERANDIO: 5 talde, 24 berbalagun• LEIOA: 5 talde, 33 berbalagun• GETXO: 30 talde, 235 berbalagun• SOPELA: 5 talde, 38 berbalagun• BERANGO: talde 1, 5 berbalagun• BARRIKA: talde 1, 5 berbalagunEuskara erabiltzea dauka helburuBerbalagun egitasmoak, bainaleku askotan, horretarako aukeragutxi dago egunerokoan. Euskarazberba egiteko taldeak duela ia 15urte sortu ziren gurean, etaarrakasta handia lortu dute.Euskaraz ikasten hasi, gramatika lan -du eta testuak idatzi: eta, ondoren, zer?Ikasitakoa noiz eta non eroan daitekepraktikara? Eguneroko bizitza erdaratutadagoen inguruan zaila da euskara klasetikkanpo erabiltzea. Beraz, euskaldunak zelangara dezake bere hizkuntza?Arazoaz jabetuta, Berbalagun taldeaksortu ziren euskara elkarteen ekimenez,duela zenbait urte. Helburu argia zeukaten:euskara ikastea eta bere erabilera sustatzea.Horretarako, talde txikietan elkartu zituzteneuskaldunak eta euskara ikasten ari zirenak,elkarren artean euskaraz egiteko. Kafeahartu, denbora pasa ibili, kontuak esan,paseatu zein gustuko gauzak egiteko batzenhasi ziren berbalagunak.Uribe Kostan 1997an abiatu zuenBerbalagun egitasmoa Bizarra LepoanEuskara Elkarteak. Orduan, talde txikietanelkartzen ziren; 60 lagun hasi ziren, 8 taldetanbanatuta. Gaur egun, Egizu elkarteakkudeatzen du: 235 berbalagun dagoaurten, 30 taldetan banatuta.Egizukoek dioten bezala, Berbalagunproiektuak, euskaldunei aukera ematen dieeuskaldunbarriei laguntzeko, herria euskalduntzeko,erabilera handitzeko edotaeuren euskarazko harreman sarea handitzeko.Euskara ikasten ari direnei, barriz,aukera ematen die euren maila hobetzekoeta mintzapraktika egiteko, doan, eta euskaltegitikkanpoko giro euskalduna ezagu -tzeko. Zenbakiei erreparatuta, argi dagoarrakasta lortu dutela.Getxoren ondotik Uribe Kostako gainontzekoherrietan ere hasi dira taldeakEuskaldun zahar etabarriak elkartzen dira,elkarregaz berba egineta euskararenerabilera sustatuzsortzen. Erandion 2006an ekin zion lanariBerbots Erandion Euskaraz taldeak,arestian aipatutakoez gain, “herrian euskararenerabilera zabaltzeko asmoz”.Orduan 54 lagun elkartzen ziren hamartaldetan banatuta, eta, egun, 29 lagunekjarraitzen du, bost taldetan. Berbotseniritziz, Berbalagun proiektuari esker,Erandion lotune barria sortu da herritarreneta euskararen artean.Uribe Kostako Mankomunitatean erebosgarren urtea dute berbalagunek;Zerbitzu Mankomunitateak eta UrtxintxaEskolak kudeatzen dute. Orain arte,Berangon eta Sopelan egon dira taldeak,Algortako Portu Zaharrean Berba Eguna egin zeneko irudiabaina aurten, Barrikan ere sortu dute bat.Orotara, Mankomunitatean 50 berbalagundago, 7 taldetan banatuta: herrikaantolatzen dituzte taldeak.Leioa da herririk barriena: iaz hasiziren proiektuagaz Berbalamiñe euskarataldea eta bi euskaltegiak: 25 lagun eta 5talde sortu ziren; aurten, barriz, 33 lagunhasi da, eta, gainera, guraso-lagun taldeaksortzekotan dabiltza.Gehienetan, tabernan elkartu ohi diraberbalagunak, lasai solas egiteko, bainaazken urteotan, zaletasunen araberakotaldeak sortzen hasi dira: mendira joateko,padel zein paletan jolasteko, bizikletazibiltzeko e.a.Zaletasunak elkartu ditu, baina asmonagusia da euskaraz hitz egitea. UribeKostako berbalagunek diotenez, euskaramarko formal, akademiko eta burokratikoetatikharago hedatzea da kontua: egunerokotasuneannaturaltasunez erabili,bizitzarako hizkuntza bihurtu eta ezdadin izan ikasteko edo lan egiteko soilik.Azken batean, heburua komunikatzeabada, horretarako bitartekoa da hizkun -tza; eta, zertarako hizkuntza bat ikasi,ondoren erabiliko ez bada? mJon Peli Oleaga > Getxoko berbalaguna“Kalean beldurrez ibiltzen gara, gure euskara nahikoa onaizango ote den, eta zelango erantzuna jasoko dugun”—Getxon Berbalagun egitasmoa abiatuzenetik parte hartzen duzu, zergatikanimatu zinen?—Bizarra Lepoan Euskara Taldean hasinintzen eta eurek animatu ninduten.Aspaldiko euskaldun barria naiz: txikitanapurtxu bat banekien, aita Bus tu -rikoa nuen eta berak bazekielako, bainagitxi; izan ere, hemen euskara gitxi egitenzen sasoi hartan. Berbalagunakazbatu eta edozertaz berba egiten dugueuskaraz. Orain sei bat lagun elkartzengara talde honetan, astean hiru bider.—Zuenaz gain, talde asko dago, zergatikuste duzu hainbeste arrakasta izanduela proiektuak?—Ez dakit bada, agian jende asko dabilelakoeuskara erabili ezinik, eta hauaukera bat da mihia apur bat dantzanjartzeko.—Eta baliagarria da?—Nire ustez bai; esate baterako, nilotsa ti samarra naiz, eta, horrelako taldeetan,errazagoa da hitz egitea. Gainera,kalean beti ibiltzen gara beldurrez: batetik,gure euskara nahikoa ona izangoden ala ez, eta, bestetik, zelango erantzunaizango dugun. Beraz, holako taldeakhobeak dira hitz egiteko.—Zer alde dago lehengo berbalaguneneta gaurkoen artean?—Hasiera-hasieran beste era bateanantolatzen ziren taldeak, orain bainookerrago: taldeak beharrean, bikoteakziren, eta, askotan, zertaz berba egin ezzeneukan. Talde handiagoa izanda, aukeragehiago dago euskaragaz interesatua daudenpertsonak topatzeko. Bestalde, betiegon da taldean antolatzaileren bat, eta,gure kasuan, Javi Merchán izan zen: berasaiatu zen lehen berbalagunak ekartzen,eta oraintsu arte parte hartu du.—Antzeko zaletasun edo adinaren araberaantolatzen zarete?—Ez, hori benetan gaitza da, gitxi garelako,eta bakoitzak badauka bere zaletasuna.Guk futbolaz hitz egiten dugu. Baina kanpoanezagutuko ez nituzkeen hitzak ezagutuditut. Beraz, euskaraz berba eginbaino zertxobait gehiago egiten dugu.—Eta, hemendik kanpora, lehen bainogehiago erabiltzen duzue euskara: kaleaneta eguneroko bizitzan?—Ba, ez pentsa. Saiatzen naiz, baina ez daerraza: normalean, hemendik kanpo,ingurua lehengoa da. Ezagutzen dituguberbalagunak, baina normalean ez ditugukalean ikusten. Berbalagunok antolatzenditugun ekintzetan jendea ezagutzendugu, baina, gero, ez ditugu ikustenekintza horietatik kanpora. Lehen bainoaukera askoz gehiago ez daukagu kaleaneuskaraz egiteko, inguruak lehengoa izatenjarraitzen du.—Nor bere ahaleginaz gain, bestelakoakere beharko lirateke euskara sustatzeko?—Bai, bai, hala da. m46UK UK 47

[zinema][musika]Maitasun komeriak‘Nemekitepá’ komedia erromantikoareneszenak grabatu dituzte Uribe KostanAktore ezagunek parte hartzen duteMaitasun kontuak eta komedia uztartukoditu Aitor Mazo eta Patxo Telleriazuzendarien proiektu barriak. Euskarahutsez grabatutako ‘Nemekitepá’ filmluzearen grabaketak azaroaren 7an hasizituzten. Proiektu honetan ibilbidezabal eta emankorra duten hainbataktore euskaldunek parte hartzen du,besteak beste: Gorka Otxoa (‘Paga fan -tas’), Barbara Goenaga (‘Sukalde kontuak’),Sara Cozar (Goenkale), ItziarAtienza (Vaya Semanita) edo MikelLosada (‘Kutsidazu bidea, Ixabel’).Zuzendari lanak egiteaz gain, AitorMazok aktore lanak ere egingo ditu.Unax Ugalde basauritarrak ere kolabo-razio berezia egingo du pelikulan.Azaroaren 7an hasi eta grabaketeksei asteko iraupena izango dute.Bartzelonan eta Euskal Herriko hainbattxokotan eszenak grabatuko dituzte.Uribe Kosta, berbarako, eszenatokilegez erabili dute. Pelikularen lehenbizikoeszenak Erandioko Quiron ospitaleangrabatu dituzte. Zortzi egun igaroEuskara hutsezkofilmaren zuzendariakMazo eta Telleria diradituzte bertan grabaketak egiten.Halaber, Algortako Basagoiti kalekoetxebizitza baten barruan grabaketakegin dituzte. Gorliz eta Armintza lo -tzen duen errepidea ere beste eszenabatzuen eszenatokia izango da.Filmak kontatzen duen istorioaohiko komedia erromantikoena da.María izeneko emakume bat hilzoriandago, eta Xabi bere laguna Bartze -lonatik dator azken agurra ematera.Bidean, María beragaz maitemindutadagoela ohartzen da Xabi, eta hil bainolehen poztasuna emateko asmoz, Ma -ríari esaten dio bera ere beragaz maitemindudela. Baina María azkenean ezda hiltzen, eta orduan hasten dirakomeriak... mInfo+: www.irekikom.comMiguel Moyano > Riff musika-eskola“Entseatzeko erabiltzeaz gain, hainbat musikataldek topagune legez erabiltzen du Riff”Hamasei urte daroa Algortako Riffmusika-eskolak Getxo eta ingurukomusikarien topagune izaten. Sarri koba -son lehenengo eta Villamonten ondoren,hamaika musikari igaro da Riff-etikmusika tresna erostera, taldeagaz entseatzeraedota eskolak jasotzera. Gainera,instalazioak barritu dituzte aurten.—Riff musika-eskola erreferentzia daeskualdean. Hamasei urteren ostean,zelan da gaur egungo egoera?—Ez da batere garai ona. Lehen urtez,musika-eskolan beherakada izugarriadiskoakCarmelo Aretzaga eta Miguel Moyano, Riff-en lokaleanizan dugu ikasle kopuruaren aldetik. Iaz130 bat ikasle zeuden eskolan eta aurtenmomentuz 55 ikaslegaz gaude. Horre -gatik, saiatzen ari gara gauza barriakbilatzen. Agian ez da guztiz egokia nikesatea, baina beti egin dugu kalitatezkoirakaskuntzaren alde. Adibidez, irakasleekrock-aren munduagaz harreman zu -zena izan dute beti; eskolak emateazgain taldeetan jotzen dute e.a. Eta eskolaindibidualak eskaini ditugu. Bainanoski, horrek kostu bat du. Horregatik,taldekako eskolak eskain tzea ere azter -tzen ari gara. Ez dugu inoiz egin, bainabehintzat prezio baxuagoan eskolakjasotzeko aukera izango du jendeak.Halan da be, mota honetako eskolenartean, uste dut gutxien kobratzen dutenenartean gaudela.«Besteak beste,We are Standardeta Zenttricigaro dira Riffetik»—Horretaz gain hainbat talde batzen daRiffen entseatzen...—Talde batzuk modu konstanteanetortzen dira entseatzera. Baina en -tseatzeko erabiltzeaz gain, hainbat musikataldek topaleku bezala erabiltzen duRiff: taldekideak bilatzeko, kon tzertubaterako entsegu puntualak egiteko...Helburu horregaz sortu genuen.—Azken batean, krisiak krisi, musikarekikozaletasunak bere horretan jarrai -tzen du...—Bai noski, arazoa da xahutzeko diruafalta zaigula. Riff-etik Getxo eta ingurukomakina bat talde igaro da, besteakbeste, We are Standard, Zenttric... Beregaraian beharrizan bati erantzuna emangenion, ez zegoelako horrelako eskain -tzarik. mInfo+: www.riffmusic.comAmetsak pilatzenSu ta GarJotake ekoizpenakAmetsez eta desiozbetetako disko barriakaleratu du Su ta Gar taldemitikoak. Estudioangrabatutako bederatzigarrenlan honetan 11 kantu barribatu dituzte, eta liburuxkanletrak gaztelania, frantseseta ingelesra itzuli dituzte.Eibartarrek bira hasi etabesteak beste, kontzertuaeskainiko dute Durangonabenduaren 23an.HitzetikHesianElkarNafarren laugarren lanhonetan taldearennortasuna bete-beteanigartzen da. Doinu eta letragazte, aurrerazale etajostagarrien bidez, bizitzaduintasunez bizitzeaaldarrikatzen dute. Diskobarrian erritmodantzagarriak dira nagusi,eta haizeek eta kantariarenahotsak nortasun bereziaematen diete abestiei.La ciudad de las palm...Muy FelliniGorEdu Ugartek (Half FootOutside) eta Juan Maravik(Sök) sortutako taldearenbigarren diskoa da. Wilco,Neil Young, REM, edotaLeonard Cohenen jarrai tzai -leentzat ez ezik, gustu zain -duaz egindako musika zale -entzako aproposa izan dai -teke. Rockzaleagoa da dis -koa, baina ukitu barnerakoieta erdi denborako kantuakere badaude.42UKUK 43

[literatura]Zu goxo-goxo, ni bero...Euskararen Egunaren tenperatura igotzekoIpuin berotikoak Plentzian[kirola]Naiara Gomez Rodriguez > Getxo Kayaka“Atzerrian honetaz bizi dira, profesionalak dira;guk astia dugunean entrenatzen dugu”Plentziako Kultur Etxeak antolatu di -tu en Euskararen Eguna ospatzeko ekitaldietakobat da Ipuin Berotikoak. Hi tzor -dua aben dua ren 2rako ipini dute GoñiPor ta lean, arrastiko 07:15ean. Alaba za -neko taldekide Begoña Gomez bilbotarrakjarriko die ahotsa ordu bete inguruiraungo duen ipuin-saioari. Erotismoa -ren gaia lantzea ez dateke erraza batzuetan,ostera Gomezek, esperientziatik,dioenez ekitaldietara bertaratzen den jendea“jakin-min handiz hurbiltzen da,sarritan eskertu ere egiten dute gaiaz misteriobarik berba egitea...”. Erotismoa,ahozkotasuna eta euskara bitarteko hiruistorio kontatuko dizkie Gomezek goza -tzeko asmoz hurreratuko diren entzuleei,aurreratu digunez, urruneko garaietarik“Ipuin klasikotik gauregungo auzokoarenleihotiko istoriora”hasi eta gaur egungoetara bitarteko kontuakbatzen dituzte ipuinok. Ipuin klasikobategaz hasi, Txanogorritxu aurrekoaei dena, ostean bibragailu baten ingurukoakiragan, eta uda partean gaur egunauzokidearen leiho zabaletik barna ikusitakoakazharilkatuz biribilduko du bilbotarraksaioa. Goxo, bero, lagunartekoliburuakIpar haizearen kontraDaniel GlattauerErein /AlberdaniaIrati Elorrieta Agirrek itzuli duDaniel Glattauerren Iparhaizearen kontra lana. Baterasaila loditzera etorri dennobelak mezu elektronikobidez elkar ezagutzen dutenneska-mutilaren istorioakontatzen du. Elkarrizketaoinarriko lan dramatiko,komiko, samur, eroa...Begoña Gomez Alabazaneko kideatenperaturaren gora-beheretan, euskalgiroan... eta umorez! Izan ere, lotsagatikedo, erotismoaren gaiak sor lezakeenbarre-urduriaz gainera, Gomezen ikuskizuneanumoreak ere lekua duela adierazidigu Alabazaneko kideak, “umorea ere osoerotikoa delako” bere iritziz.Horrenbestez, ipuin eta kontakizunerotikoakaz, beroakaz gozatzeko aukeraegongo da Plentzian, eta gainera euskaraz!Utzi lotsa alde batera eta anima zaitezkonpainian onean Ipuin Berotikoak ekitaldiazgozatzera... Maita, maita, maitanazazu asko, eta goza nazazu gehiago.... mInfo+: www.alabazan.netKartzelako poemakJoseba SarrionandiaSusa1992an, 19 urte zituela,kartzelatik ihes egin etagitxira Iurretako idazleakkaleratutako lanaren ediziobarritua plazaratu du Susak.Argitalpen honetangaurkotutako grafianeskaintzen dira poemadanak, eta gainera seipoema barri gehitu dizkiote.Brontzezko domina lortu zuen urrianNaiara Gomez Getxo Kayakako kideakSingapurreko mundialean. Urdulizen biziden getxoztarra K-2 kategorian lotu zenhirugarren, eta jada hurrengo urtekomun diala du jomugan. Zorionak!—Brontzea irabazi barri duzue Sin ga -purren; espero zenuten, edo urrea irabazteaespero zenuten?—Hasiera batean ez. Lehiatzen ari denjendea kontuan hartuta, ez da batere errazaaurrera egitea. Baina egia esateko, aurtennahiko ondo ibili gara; Europako txapelketanbrontzea eskuratu genuen, etaGetxo Kayakagaz Espainiako txapelketairabazi genuen. Maria Pérezegaz bost urtedaroat txapelketetan parte hartzen, etaaurten asko entrenatu dugu. Emaitza osoona izan da.—Zein izango da hurrengo erronka?—Momentuz atseden hartuko dugu.Hurrengo urtean Erroman izango damundiala, irailean, eta gauzak ondo badoazbarriro parte hartzeko asmoa dugu.Kontuan hartu behar dugu, dena den,Gomezek sariak eskuratu ditu hainbat kategoriatanbes te herrialde batzuetan honetaz bizidirela, profesionalak baitira. Guk, ordea,astia dugunean entrenatzen dugu.—Beste taldeakaz alderatuta, zelan ikustenduzu Getxo Kayakan maila?—Orain dela bost urte taldea barriro sortzeaerabaki gendun. Uste dugu Getxokharrobia izan dezakeela kayakan, eta gureasmoa hori izan da: beheko kategorietan«Haur eta federatukategoriei lehentasunaeman gura diegu»taldeak sortu, etorkizunean goiko kategorietanere jendea izan dezagun. Haur etafederatu kategoriei lehentasuna emangura diegu.—Gero eta gehiago dira gurean kayakegitera animatzen direnak?—Gazte nahikotxo dago taldean, baina eagehiago lotzen diren! Dena den, azpiegituretanarazo handia dugu: higiene etaespazio aldetik oso eskasak dira. Uste dutemaitza ona lortu dugula Udalaren aldetikazpiegitura duinagoak lortzeko. m44UKUK 45

[elkarrizketa][ohidanlez]Koska irratiko lagunak > Agur, Koska!“Txikitasunean gauza handiak egin dituKoskak, eta erreferente bilakatu da”Fredi PaiaAntsoneko IndertsuHamaika urte beteko du Koskairratiak abenduan, baina aguresatera doa urtemuga honetan.Agur, bai, bere ibilbidea amaitukodu eta egitasmo barri bati bideemango dio; baina ez du lanmakala egin urte hauetanguztietan.—Urteurrena ospatu beharrean, aguresango du Koskak laster, zergatik?—Hamar urteotako lana pikutara joanzitekeen dirua dela-eta. Diru sarrerarikhandiena Algortako Portu Zaharrekotxosna zen, eta duela urte bi, ez zigutenjartzen utzi; ondorioz, diru zama pilatudugu. Diru falta handia dela-eta, aurreraezin egin egon gara eta, irrati alegala izateakere, arazoak dakartza. Hausnarketaegin genuen, eta planteatu: Koska desa -gertuko da ala diruak mugatuko ez duenproiektu barria eratuko dugu.—Zergatik sortu zen Koska?—Euskarak lehentasuna izango zuenirratia sortu gura genuen, eskualde mailakoa.Gainera, ahotsik bakoen ahotsaizan gura zuen, librea, ezkertiarra, euskaltzaleaeta Euskal Herrikoa: mediohandietan lantzen ez ziren gaiak jorratugura zituen.—Jende askok parte hartu du Koskan.Zer ekarpen egin dio Uribe Kostari?—Polita litzateke zentsoa egitea, askoizan baitira. Pertsona horientzat erreferentetxikia ere bihurtu da Koska; izanere, bestelako lekuetan ahotsik ez zeukateneiadierazteko aukera eman die. Beretxikitasunean gauza handiak egin ditu:kubritu ditu azken Korrikak zuzenean,Gaztetxe eta Gazte Egunak e.a. Gainera,hauteskunde batzuetan alderdien artekoeztabaidak ere egin ditugu, eta irrati alegalaizanda, legeak egiten dituzten per -tsonak modu naturalean pasatu diraKoskatik. Beraz, azkenean erreferentziabilakatu da herriarentzat. Arazo teknikoakdirela-eta, askotan ez gara iritsi, ezgura genukeen leku guztietara, ez kalitateonagaz; baina, azken urtean, internetekoemisioagaz, jende gehiagorenganaheldu gara, baita eskualdetik harago ere.—Azken urteko hausnarketa aipatuduzu hasieran, zein da ondorioa?—Argi geneukan Koskak ezin zuelajarraitu azken urte bietan bezala: lannahiko egiten zen ekoizpen mailan,baina jarraitasunik ez bazeukaten ezginen arduratzen. Bestalde, Eusko Jaur -Koska irratiko hainbat lagun“Ez dugu Koska erabarrituko; euskarazkoproiektu barria sustatuko dugu eskualdekoeuskalgintzako eragileakaz batera”la ritzak irratientzako lizentzia barriakaterako ditu datorren urtean, eta horienbila joatea erabaki genuen. Proiektubarri bat eratzeko aukera ematen zuelako,baita eremu radio-elektrikoa askozgehiago mugatuko delako. Irrati guztizeuskalduna sortzeko apustua egingodugu, eskualde osorako; herritarra izangoda, pertsona profesional eta ez profesionalekparte hartuko dute eta egungolegalitatean sartuko da. Ez dugu Koskaerabarrituko; euskarazko proiektu barriasustatuko dugu eskualdeko euskalgintzakoeragileakaz batera, eta Koskarenbaliabide guztiak haren zerbi tzura ipinikoditugu. mJuan Bautista Artza Iraola Urdu -lizeko Antsone aldea-etxen jaio zan 1812komaietzan hogeta bin. Morrosko derditxeduixen ei zen, inder itzela eukan eta 1853ti1857ra bitarten hil bazan bere (zekor bategazokitako agarradak erniata, lekukon esanen),ondino Antsonekon akordu sano bizirikdau Urdulize ingeruko edadekon arten.Amak ume bardingo zala igerri ei otsenneurribako inderra eukala. Behin, Urdu -lizeti Mungiko plazara lagundu otsenAntsoneko indertsuk bere amari. Ama bendejerezan, eta saltzeko erozan jenerokazbatera zaku bet koxi ei iaun egun hatan.Amari zaku astuna iten dakon eta lantzenbinen deskantsa ber ixeten iaun. Baie etxerabueltan, Bautista mutikotxuk lepora altxa eiiaun zaku eta Antsonera ailega arten ez eiiaun deskantsune bakar bat bere in. Sanoharritute lotu ei zan ama semen inderraz.Denporaz asko handitu zan seinetxu ha,eta bere birlobek esan oskun modun etxerabere alboz sartzen ei zan, ezin kabidu handinhandiz. Ordun hasi zien hil de ahunurte beluau bere entzun leikezan pasadizok.Esaterako, atxineko gurpidetan, gurdibi kurtze ezkeron ez ei zan eoten lekurikbiek aldi beren pasateko. Holango egoerabaten topa zan Antsoneko indertsu egunbetez. Ixen bere, Antzegu aldea-etxen parengurdi bet agertu dakon parez pare estratzan.Ordun, Antsonekok ganaduk buzterritiatara iauzen eta besokaz gurdi mune ganeraaltxa iaun. Hori iteko inder negargarri berdau persona betek, eta arin zabaldu ei zanJuan Bautistan inderran barri.Udebarri nahi uden aldea-etxen iteniaun behar, baie negun itsosora urteten iaunbetzuten, garestikotan Portalteko portunoten zan sirkero lez. Bere beson inderranahiko ixeten ei zan barku lurrera soka bidezparajetuteko. Normalen lagun askorenekine ber ixeten zanen hori behar hori iteko.Gerrate karliste ixen zan sasoi itsosonemon iaun Antsonekok. Portaltera barkukoixten joiala soldadu karlistek urten eiotsen bidera eurakaz gerrara jon ber iauleesanez. Golpeka domina eta armak kendu«Antsonekokganaduk buzterritiatara iauzen etabesokaz gurdi muneganera altxa iaun»osten barkure alde in iaun Juan Bautistek.Handi gitxire boxeo burruke bat prepara eiotsen barkuko kapiten sopeloztarrak Antso -nekori. Baltz baten kontra in ber ixen iaunagarradan. Baltzak origo igurdi ei iaun beregorputz duztin eta Antsoneko ezin koxirikibil ei zan burruken hasikeran. Tarten, baltzakinderraz iten otsen ukulke urdulizterrari.Holango beten min hartun ei iaun JuanBautistak, eta holan itaundu otsen kapitena-“Antsoneri hil nengi? Kapitenak baietz erantzunotsen eta erkorok sahietsetati sartunde hiliaun Antsonekok baltza.Urdulizera buelta zanerako sano zabalduteegoan Antsoneko indertsun gerizpe.Behin, solon exabarrak iten ebilela giputzbi agertu ei dakozan. Giputzek ez eudenezetuten eta ia Antsoneko indertsu non bizizan itaundu eutseen. Ixen bere, posturenbat in gure ei euden urdulizterraren kontra.Juan Bautistak exe beso bikez altxa eta bereetxera adi imini osten erantzun otsen: hanbizi de. Giputzek arin in euden alde, pen -tsaurik, morroi hak holango inderra baeukanAntsonekon kontra ez eudela zereginikokingo.Horretaringo hamaka pasadizok sortueuden Antsoneko indertsuren fame. Etageur, bera hil zaneti ahun urte baizen gihauigero badirez bere, bizirik seguten dau agozago transmitidu dan bere akordu. m46UKUK 47

[badaukazu non aukeratu]Taberna eta jatetxe asko dugu gurean. Gida honetan aukeraketa xumea aurkeztugura dizugu, aniztasuna albo batera utzi barik, eta gozatzen has zaitezen.[pintxotan]Ohikoa, berezi bihurtuzTxibi arrautzaztatua tipula eta piperrakazZure taberna edo jatetxeahemen agertzeagura baduzuipini gugaz harremanetan:94 491 13 37publiuk@aldizkaria.bizNahiko ohikoa da txibiak EuskalHerriko tabernetako barretan ikustea;pintxotan baino, txibi-razioak eskain -tzen dira sarriago. Portu Zaharra tabernan,zelan ez, txibiak ere dasta daitezke,eta gainera, modu nahiko berezian prestatzendituzte. Arrakasta nahikotxodutelako, agian, beti topatuko ditugutabernaren pintxo-barra luzean.Lehenik eta behin, txibia arrautz-irinetansartuko dugu. Modu honetan, etafrijitu ostean, ukitu berezia emangodiogu txibiari. Molusku honen zaporeagazhainbat jakik konbinatzen duteondo. Portu Zaharra tabernaren kasuan,pikillo piperra eta piper berdea erabil -tzen dute (aldez aurretik frijitu beharkodugu, noski).Txibi-pintxoa txakolin bategaz lagun dezakezuBeraz, aurreko hiru osagaiak batu(arrautz-irinetan sartutako txibia, piperberdea eta piper gorria) eta ogi xerra batengainean jarriko ditugu (piperrak azpian).Pintxoari azken ukitua emoteko, tipulapotxatua gehituko diogu txibiari. Aurrekoerrezeta batean komenta tzen gendunlegez, gatz apur bat bota diezaiokegu tipulari.Eta kitto, zotz bategaz zulatu ostean,prest izango dugu gure mokadutxoa!Eta gainontzeko itsas-jakietan legez,pintxoa pote bategaz lagundu gurabadugu, aukerarik onena zuri bat edotxakolin trago bat eskatzea izango dugu.On egin! mOsagaiak: txibi bat, irina, arrautza,pikillo piperra, piper berdea, tipula,ogi-xerra bat, olioa eta gatza.Zure taberna edo jatetxeahemen agertzeagura baduzuipini gugaz harremanetan:94 491 13 37publiuk@aldizkaria.biz48UKUK 49

[horoskopoa][komikia]URAt(Abenduak 21 urtarrilak 19)Bakarrizketan hasi zara azken aldian,zoramena ote? Burua ireki eta kasoegin beharko zenieke aldamenekoei,tabakoa eta alkoholik bakogaragardoa eskatzen badizute ere.OTSOAt(Urtarrilak 20 otsailak 18)Hotza iritsi dela azkenean eta pozarrenzaude, baina dardaraka uneoro. Ezzaitez horren zekena izan, bota egizuduela 20 urteko berokia eta erosibarria, ala hotzak hilko zara.ADARRAt(Otsailak 19 martxoak 20)Zenbat diru gorde duzu aurtenDurangon xahutzeko? Tentuz ibilieta neurriak hartu, egoera ikusitanork daki abenduko apartekoordainsaria non lotuko den...AITZURRAt(Martxoak 21 apirilak 19)Hauteskundeak igaro eta lasaitu zara,burua beteta ibili duzu-eta azkenasteotan. A zer lasaitasunamegafoniatik doinu itsaskor horiekkenduta! Hurrengoan gehiago...HOSTOAt(Apirilak 20 maiatzak 19)Euskara gora eta behera, ahoandarabilzu egun osoan, Euskarareneguna dela-eta. Pena urtekogainontzeko egunetan horrela ezizatea! Animatu eta erabili!EGUZKIAt(Maiatzak 20 ekainak 18)Ai eguzki, zein iheskor zabiltzan azkenaldian! Zure falta sumatzen dugudenok, batez ere arrastia heldu eta aldeegiten duzunean. Zergatik ez zaradenbora gehiago urteten?GARIAt(Ekainak 19 uztailak 18)Iazko liburu denak apaletik mugitu ezeta aurten Durangoko Azokan ezer ezerostea erabaki duzu: zu bai erradikala!Agenda, poster eta musika diskoren batbehintzat...LASTOAt(Uztailak 19 abuztuak 17)Berba eta berba egiten duzu, bainaezer gutxi esan. Zure buruari entzuteagustuko duzu, nonbait. Gauzaberberak errepikatzen dituzu behin etabarriro: Lastoa!IRATZEAt(Abuztuak 18 irailak 16)Langabezia, lehen egin ezin zenituenakamaitzeko balia dezakezu, zergatik ezduzu ipintzen sofa atzean daukazunkoadro hori? Zatarra da, baina bestebatentzako dirurik ez daukazu.METAt(Irailak 17 urriak 16)Ikasketakaz estresatuta? Lasai egon,hementxe daukazu erremediorik onena:itxi liburuak eta urten kalera, haizehotzak on egingo dizu gaur, eta biharbiharkoak...HAZIAt(Urriak 17 azaroak 15)Baina zer ematen diezu? Guztiak atzetikdauzkazu, eta guztiakaz ezin lotu. Hauda arazoa, zein aukeratu? Dena ezineduki daiteke, baina saia zaiteznegoziatzen, ea konformatzen diren.NEGUAt(Azaroak 16 abenduak 20)Azkenean lortuko duzu pisukide petralaetxetik botatzea, zorionak! Ai ene! Bainaorain diru nahikorik ez daukazu alokairuaordaintzeko. Eska egiezu gurasoei, ea zeresaten dizuten.Kopiak SALGAIUK aldizkariaren bulegoanMartikoena 16,2. solairuaAlgorta (Getxo)AlangokoOsasun Zentroaren alboanaldizkaria etxean jaso gura baduzuHARPIDETZA > bete azpiko fitxa eta guri bidaliIzena.......................................... Deiturak..........................................................................Kalea/zenb..................................................................... Herria.................................e-mail.....................................................................................Telefonoa..................................... Mugikorra........................................Urtero o 20 euro o 30 euro o 50 euroo beste kopuru bat ............ euroKontu zenbakia (20 digito)oooo oooo oo ooooooooooUribe Kostako aldizkariaren ekoizpenaUK Uribe Kostako Aldizkaria 171 posta kutxa. 48991 Getxo uk@aldizkaria.biz tf. 94 491 13 3750UKUK 51

denborapasaLUMA aldizkariaren eskutik[flashback]“TXUS” ARZUBIAGAK UTZITAKO ARGAZKIAez horren gaztetxoak < bilatu eta irabazi > gaztetxoakZein film-dokumentalikusi ahal izan zenazaroaren 29anAlgortako Kasinoan?> Aurrekoaren erantzuna:Emakumeen aurkako indarkeriaren...> Irabazlea: Nerea Maitakan **deitu telefonoz: 94 491 13 37Abenduaren 4tik 8ranon izango da EuskalLiburu eta Disko Azoka?• Getxon• Berangon• Durangon> Aurrekoaren erantzuna: Negua> Irabazlea: Maria Barrena **deitu telefonoz: 94 491 13 37Bittor EgurrolaITXAS-GANERENIBILALDINEURTUA, 1970Algortako Itxas-Gane 1950-60hamarkadan sortu zen. Gaur egunAldai Patronatua eraikin berriadagoen toki berean zegoen etxehandi-eder bat eta Felisa Aldaijabeak oparitu egin zuen gazteriakerabiltzeko. Hortxe zeukan egoitzaItxas-Ganek (bai mendi taldeakFlashback Bizarra Lepoanaldizkaria 18. zenbakia, bai dantzataldeak Flashback UK 28 )eta bestetalde batzuek("Acción Católica,Scout,...). Urtero "IbilaldiNeurtua" antolatzen zuen eta horida argazki honetako zera: urtehorretakoaren sari banaketa SanNikolas plazan. Agertzen denkioskoa ez da oraintsu desagertudena baizik eta arkuetara atxikitazegoena.Atzean: "Txus" Arzubiaga (Itxas-Ganemendi taldeko delegatua), EugenioGandiaga (bizpahiru urtetan Itxas-Ganeko lehendakaria), Jose MiguelGandiaga (abadea, scout taldeko"consiliario"a ), Juan Antonio Aio"Basilio" (Itxas-Gane dantza taldekoarduraduna urte batzutan).SARIAastekariaren hiru hilabetekoharpidetza doanSARIA“zinema etxean haurrentzako DVDfilmen laugarren bilduma”Aurrean, sarietako bat jasotzen:Ane Miren Uribetxebarria (Itxas-Ganedantza taldekoa), Belen Ruiz.Bidali erantzuna eta zure izen-deiturak uk@aldizkaria.biz helbide elektronikora edo 94 491 13 37 telefonora deitu52UKUK 53

[aitormenak][publierreportajea]IRATXE IBARRA > bertsolaria“Egunerokoan ezagutzen dudanjendea miresten dut gehiago”Testua: Julen Nafarrate Argazkia: Asier MentxakaDefini egizu zeure burua berba bitan.Baikorra, apur bat burugogorra agian.Zein filmetan egingo zenuke protagonistaren papera?Beharbada, oraindik egin gabe dagoen pelikula historiko batean.Orain zarena izango ez bazina zertan gura zenuke jardun? Zergatik?Bertsoaren edo hizkuntzaren mundutik aparte, kirola gustatzen zaitorokorrean, eta batez ere, pilota. Horretan ere gustura jardungo nuke.Aitor dezakezun bizio bat.Txokolatea (jatekoa, e!).Musika talderik gogokoena?Lehengoetan Hertzainak, oraingoetan Doctor Deseo.Animalia izango bazina, zein izango zinateke? Zergatik?Zaldia. Atsegin ditut, eleganteak iruditzen zaizkit.Parrandarik politenak non?Lekeitioko antzarretan. Beste jai batzuetan ez bezala, Lekeition giroakkontagiatu egiten nau.Miresten duzun historiako pertsonaiaren bat?Ez naiz pertsonaiak miretsi zalea. Askotan mitifikatu egiten ditugu, etabatek daki zelakoak izango ziren benetan, Egunerokoan ezagutzendudan jendea miresten dut gehiago.Zein da biharko egunkarian irakurri gura zenukeen barria?Orain dela gutxi irakurri dugun berri horri erantzuten dion beste bat.Bertso-saio bat egiteko lekurik onena?Bazkaloste edo afaloste bat, tabernaren batean.Inoiz jarri dizuten gairik arraroena bertso-saio batean.Gaia osorik esan barik eman ziguten behin Mendiluze eta bioi, eta gaijartzaileaez zen ohartu zati bat esatea ahaztu zitzaiola gu kantuan hasiginen arte. Atera kontuak zelako ofizioa egingo genuen! mLABURREAN— Emakumeenganako indarkeriaren aurkako egunaren harira, bertso-saioa antolatu zuten Berangon azaroaren19an. Bertan, Onintza Enbeita eta Uxue Alberdigaz batera, Iratxe Ibarra (Markina-Xemein, 1974) ibili zen bertsotan.Euskara teknikaria lanbidez, 12 urtegaz hasi zen bertsotan Jon Lopategigaz, eta 15 urtegaz egin zuen lehen plaza. Bizkaikotxapelketan finalista izan da hirutan, eta egun Markina-Xemeingo bertso-eskolako kide da. Horretaz gainera, ‘Emetik’ ber -tso-kabaret barritzailean parte hartu zuen Enbeita eta Pereagaz batera.Javier Fuertes > Troka Abentura“Q ziurtagiriak etenbako hobekuntzarakomekanismoa sortzeko aukera eman digu”Euskadin honezkero 273establezimenduk jaso du turismoarloko enpresen zerbitzua, zertifikatzenduen Kalitate Turistikoaren Qziurtagiria, tartean Gorlizko TrokaAbentura aisialdi eta kirol enpresak.—Zeintzuk izan ziren sistema honen aldeapustua egiteko arrazoiak?—Troka Abentura sortu genuenetik, gurehelburua kalitatea enpresaren lan egitekoeraren oinarri bihurtzea izan da, enpresarenarlo guztietara zabalduz. Hau da, gure indarguztiak jarri ditugu beti bezeroei zerbitzurikonena emateko, langileak enpresan partehartzaileaktibo sentitzeko e.a.—Zein abantaila ekarri dizue Q ziurtagiriaedukitzeak?—Lan-sistema honekin pertsona guztiekenpresaren protagonista izateko aukera dute.Gainera, ondorio oso garrantzitsuak izanditu gainerako lan arloetan, batez ere bezeroenpoztasunean. Lagungarria izan da enpresarenkudeaketan ere, lan guztiak oso ondozehaztuta baitaude. Eta etenbako hobekun -tzarako mekanismo bat sortzeko aukeraeman digu, jasotako ekarpenei esker.—Ezarpenaren ondorioz nolako hobekuntzakizan dituzue, barne funtzionamenduan,kudeaketan eta azpiegituretan?—Enpresaren funtzionamendua hobetuegin da, prozedura berriei esker. Langileekbadakite zehazki zeintzuk diren euren eginbeharrak.Lan-taldeak sortu dira, eta langileenpoztasuna handitu denez, horrek eraginadu gero bezeroengan. Materialen kontrolaere handitu da, bai berriskupenean baitamantentze arloan ere.—Zeintzuk dira bezeroaren asebetetzeaneragina izan duten hobekuntzak?—Kalitate sistema ezartzeak bezeroak gusturagoegotea ekarri du. Euren iritzia jakitekosistema barri bat sortu da, eta horrek edozeinakats edo ez-ohiko egoera hautematekoaukera ematen digu, baita beharrezkoakdiren mekanismoak martxan jartzeko ere.—Zer esango zenieke turismo arlokoprofesionalei Kalitate Turistikoaren Q-aren ezarpenerako anima daitezen?—Sistema hau ezarrita enpresaren eragiketengaineko kontrola handiagoa eta eraginkorragoaizango da. Asko errazten diraenpresaren barruko eta kanpoko lanak.—Kalitate Turistikoaren Q-a prozesuakzure erakundearen kokatze lehiakorragoaahalbidetzen du?—Eginkizun eskuordetzearen bidez, enpresaklehiakortasuna irabazi du merkatuan, etalehiakortasun horrek hazteko aukera emandigu.“Enpresak lehiakortasunairabazi du merkatuan,hazteko aukera emanez”—Kalitate Turistikoaren Q-aren kudeaketaprozesuaren barruan landutako etaezarritako eskumenen artean zeintzukazpimarratuko zenituzke?—Gerentziaren ikuspegitik, abantailarikhandiena enpresan eskuordetze-sistema batezartzeko aukera izan da.—Kalitatearen kultura zure erakundeanbultzatzeko nolako aldaketak sartu dituzuedo sartzeko asmoa duzu?—Aldaketarik garrantzitsuena langileeienpresaren jardunean protagonismo handiagoaematea izan da; lanarekiko konpromisoahobetu da, eta ondorioz, enpresaren kudeaketaintegrala ere hobetu da. mJavier Fuertes, Troka Abenturaren egoitzanEusko Jaurlaritzak eta TurismoarenEuskal Agentziak, Basquetourrek,Euskalitekin lankidetzan, behar dituentresnak eta laguntzak ematen dizkioteenpresaburuari, enpresa lehiakorragoaizan dadin, ondorengo programa hauenbitartez:• Jardunbide egokirako programak:helburua enpresarioen “profesionalizazioa”eta jomuga-konzientzia sortzea da.Euskadin Kalitate TuristikoarekinKonpromiso Diploma duten 494establezimendu daude.• Kalitate Turistikoaren Q-a programa:bezeroen itxaropenak betetzea etaasebetetzea bermatzen dituen programa.Euskadin 273 establezimenduk jaso duteKalitate Turistikoaren Q-a bereizgarria.•EFQM Bikaintasun eredua: erakundeeikalitatearekin bikaintasun mailaraino igotzeaproposatzen dien programa. Eredu honetanparte hartzen diharduten 14 establezimendudaude Euskadin.Jar egizukalitate turistikoarenQ ziurtagiriazure establezimenduan!94 607 75 8694 404 74 70www.turismoa.euskadi.netwww.euskalit.net54UK