You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
ÌÈÀÅÀÒÉ ÒÄÃÀØÔÏÒÉ<br />
ÍÉÍÏ ÂÄÃÄÅÀÍÉÛÅÉËÉ<br />
ÓÀÒÄÃÀØÝÉÏ ãÂÖ×É:<br />
ÌÀÍÀÍÀ ÊÀÝÀÞÄ<br />
ÈÄÏÍÀ ÝÉÒÃÀÅÀ<br />
ÉÆÏËÃÀ ÉÀÍÅÀÒÀÛÅÉËÉ<br />
ÈÄÏÍÀ ÚÀ×ËÀÍÉÛÅÉËÉ<br />
ÃÀÅÉÈ ÏÙÒÀÐÉÛÅÉËÉ<br />
ÌÉÌÏÆÀ ÛÄÚËÀÛÅÉËÉ<br />
ÍÉÍÏ ÈÅÀËÀÅÀÞÄ<br />
ÂÉÏÒÂÉ ÂÖÂÖËÀÛÅÉËÉ<br />
ÈÀÈÉÀ ÄËÉÆÁÀÒÀÛÅÉËÉ<br />
ÌÉÒÀÍÃÀ ÍÀÁÀáÔÄÅÄËÉ<br />
ÒÖÓÖÃÀÍ ãÙÀÒÊÀÅÀ<br />
×ÏÔÏÒÄÐÏÒÔÉÏÒÉ<br />
ÈÀÌÈÀ ÁÄÒÉÞÄ<br />
ÃÉÆÀÉÍÉ<br />
ÈÀÌÀÒ ÙÖÃÖÛÀÖÒÉ<br />
ÌÀÅÒÀ ÁÀÍÝÖÒÉ<br />
ÊÏÍÓÖËÔÀÍÔ-áÄËÌÞÙÅÀÍÄËÉ<br />
ÌÀÍÀÍÀ ÃÏËÄÍãÀÛÅÉËÉ<br />
ÂÀÌÏÌÝÄÌÄËÉ<br />
ÌÀÒÊÄÔÉÍÂÖËÉ ÃÀ ÌÄÃÉÀ<br />
ÊÏÌÖÍÉÊÀÝÉÄÁÉÓ ÉÍÓÔÉÔÖÔÉ<br />
© ÍÀÍÀ ÀÌÉÒÀÍÀÛÅÉËÉ<br />
ÌÉÓÀÌÀÒÈÉ: ÈÁÉËÉÓÉ,<br />
ÀÊÀÊÉ ßÄÒÄÈËÉÓ ÂÀÌÆ. N1.<br />
ÔÄË.: 347366<br />
ÄË-×ÏÓÔÀ: info@mmci.edu.ge<br />
ÅÄÁÂÅÄÒÃÉ: www.mmci.edu.ge<br />
ÔÉÒÀÑÉ: 200<br />
ÛÉÍÀÀÒÓÉ<br />
ÐÒÉÏÒÉÔÄÔÉ – ÂÀÍÀÈËÄÁÀ 2<br />
ÛÖØÉÀ À×ÒÉÃÏÍÉÞÄ: „ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀ ÓÀ×ÖÞÅËÉÀÍ ÂÀÍÀÈËÄÁÀÆÄ<br />
ÏÒÉÄÍÔÉÒÄÁÖËÉ ÐÒÏ×ÄÓÉÀÀ“<br />
ÂÄÏÐÏËÉÔÉÊÀ ÃÀ ÂÄÏÄÊÏÍÏÌÉÊÖÒÉ ÓÔÒÀÔÄÂÉÄÁÉ 6<br />
ËÉÁÄÒÀËÖÒÉ ÓÀÁÀÆÒÏ ÄÊÏÍÏÌÉÊÀ _ ÓÀØÀÒÈÅÄËÏÓ ÄÊÏÍÏÌÉÊÖÒÉ<br />
ÖÓÀ×ÒÈáÏÄÁÉÓ ÄÒÈÀÃÄÒÈÉ ÂÆÀ<br />
ÀÉ ÉÓÔÏÒÉÀ 9<br />
„ßÉÂÍÉ ØÀÒÈËÉÓ ÝáÏÅÒÄÁÀ“<br />
ÌÈÀßÌÉÍÃÀ ÜÀ×ÉØÒÄÁÖËÀ 10<br />
ÏÈÀÒ àÉËÀÞÉÓ ÂÀáÓÄÍÄÁÀ<br />
ÐÏËÉÔÉÊÀ 12<br />
ÌÛÅÉÃÏÁÉÓ ÐÒÉÏÒÉÔÄÔÉ ÌÛÅÉÃÏÁÀÀ<br />
ÓÀáÀËáÏ ÃÉÐËÏÌÀÔÉÀ 13<br />
ÌÛÅÉÃÏÁÉÓ 14 ÐÖÍØÔÉ<br />
ØÀÒÈÖËÉ ÓÀÄÊËÄÓÉÏ ÌÉÍÀÍØÀÒÉ 14<br />
ÄÊËÄÓÉÀÛÉ ÄËÄÌÄÍÔÀÒÖËÉÝ ËÏÝÅÉÈ ÊÄÈÃÄÁÀ<br />
CV _ ÀÅÔÏÁÉÏÂÒÀ×ÉÀ 15<br />
ÐÒÏ×ÄÓÉÖËÉ ÏÓÔÀÔÏÁÉÓÈÅÉÓ<br />
ÌÖÓÉÊÀ ÃÀ ÝáÏÅÒÄÁÉÓ ÓÔÉËÉ 17<br />
ÒÀÓ ÅÖÓÌÄÍÈ?<br />
ÁÒÉÔÀÍÖËÉ ÒÏÊÉÓ ÌÏÍÀÒØÉ _ QVEEN<br />
ÐÀÒÀËÄËÖÒÉ ÓÉÅÒÝÄÄÁÉ 20<br />
ÄÒÈÉ ÁÉËÄÈÉ ÓÀÌÏÈáÄÌÃÄ, ÈÖ ÐÉÒÉØÉÈ?<br />
„ÛÖÀ ØÀËÀØÛÉ“ ÀÍÖ ÓÉÝÉËÉÓ ÉÓÔÄÒÉÀ<br />
ÅÉ×ÉØÒÏÈ ØÀÒÈÖË ÍÀÂÀÆÆÄ 22<br />
ÌÄÁÒÞÏËÉ, ÌÝÅÄËÉ, ÌÄÂÏÁÀÒÉ<br />
ÀÓÔÒÏËÏÂÉÖÒÉ ÐÒÏÂÍÏÆÉ 23<br />
ÒÏÝÀ ÉÖÐÉÔÄÒÉ ÅÄÍÄÒÀÓ ÖÄÒÈÃÄÁÀ<br />
ÄÓ ÓÀÉÍÔÄÒÄÓÏÀ 24<br />
ÒÀÔÏÌ ÜÉÍÖÒÉ ÜáÉÒÄÁÉÈ?<br />
ÓÀÌÏØÀËÀØÏ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀ 25<br />
ÍÖ ÛÄÉÞÖËÄÁ ÌÄÃÉÀÓ, ÂÀáÃÉ ÌÄÃÉÀ!<br />
ÃÒÏÓ ÂÀÖÈÀÅÃÀ ÚÅÀÅÉËÄÁÉ 27<br />
ÌÝÉÒÄ ÁÄÃÍÉÄÒÄÁÀÝ ÁÄÃÍÉÄÒÄÁÀÀ!<br />
ÛÄÌÏÃÂÏÌÉÓ ÌÄÔÀ×ÏÒÀ<br />
ÌÏÃÉÓ ÊËÀÓÉÊÀ 29<br />
ÌÏÃÀ, ÒÏÌÄËÉÝ ÅÄÒ ÀÙßÄÅÓ ØÖÜÀÌÃÄ, ÀÒ ÀÒÉÓ ÌÏÃÀ<br />
ÄÓ ÓÀÉÍÔÄÒÄÓÏÀ 30<br />
ÚÅÄËÀÆÄ ÝÍÏÁÉËÉ ÈÀÂÅÉ<br />
ÀÃÀÌÉÀÍÄÁÉ, ÃÒÏ, ÌÀÍÞÉËÉ 31<br />
ÃÄÃÀ ÚÏÅÄËÈÅÉÓ ØÀËÙÌÄÒÈÓ ÈÀÌÀÛÏÁÃÀ<br />
ÓÐÏÒÔÉ 33<br />
ÓÀáËÉÓ ÌÛÄÍÏÁËÏÁÀ ÓÀÞÉÒÊÅËÉÃÀÍ ÃÀ ×ÄáÁÖÒÈÉ<br />
ÁÉÆÍÄÓÉÓ “ÈÄÏÒÉÀÛÉ“<br />
ÀÓÄÝ áÃÄÁÀ 34<br />
ÖÜÅÄÖËÏ ÓÀÓÀÌÀÒÈËÏ ÐÒÏÝÄÓÄÁÉ<br />
ÏÓÔÀÔÏÁÉÓ ÓÊÏËÀ 35<br />
14 ÐÒÉÍÝÉÐÉ ÈÀÅÀÆÉÀÍÉ ÐÒÏÂÒÀÌÉÓ ÛÄÓÀØÌÍÄËÀÃ<br />
ÒÏÂÏÒ ÃÀÅßÄÒÏÈ ÓÔÀÔÉÀ<br />
ÈÀÒÂÌÀÍÉ 42<br />
ÌÀÓÏÁÒÉÅÉ ÉÍ×ÏÒÌÀÝÉÉÓ ÓÀÛÖÀËÄÁÄÁÉÓ ÓÉáÀÒÁÄ,<br />
ÀÍÖ ÒÀÌÃÄÍÉÌÄ ÛÄÊÉÈáÅÀ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÄÁÓ
2<br />
Tanamedrove realobaSi axal komunika ciur<br />
procesebTan xdeba qa r Tuli enis gamomxatvelobiTi<br />
saSualebebis adaptacia, sainteresoa<br />
Tqve ni azri, rogor icvleba qarTuli<br />
enis buneba, metyvelebisa da weri lo bi Ti<br />
formebis TvalsazrisiT.<br />
_ sizustisaTvis jer gavarkvioT, ra igulisxmeba<br />
gamoTqmaSi enis bu neba. ena xom mraval<br />
mxa res moicavs: bgeriT struqturas, gramatikul<br />
wyo bas, le q si kur Sema d genlobas,<br />
frazeologias, stilistikas... ratomRac<br />
mgo nia, rom Tqveni kiTxva arc bgerebs unda<br />
gulisxmobdes da arc gra ma ti kul wyo bas. aq<br />
ar se bi T cvli le bebs nakleb un da mo ve lo <br />
deT: gra ma ti ku li wyoba yve la ze mdgradi,<br />
yve la ze ne la da Zne lad cva le badi uba nia<br />
eni sa. amitom „axal komu ni ka ci ur pro ce seb<br />
Tan qa rTu li enis gamo m xa t ve lo biT saSuale<br />
baTa adap ta ci aze“ la pa ra ki am Se m T x ve va<br />
Si ar mo g vi xde ba.<br />
vfiqrob, Tqven mier dasmuli kiTxva unda<br />
exebodes ufro le qsikas, anu enis si t y vier<br />
marags, metadre _ terminologias, sxva da s x va<br />
sa xis ne o lo gi z mebs am sferoSi, sityvaTa sesxebas<br />
da da mo ki de bu le bas yvela am sa ki T xi sa <br />
d mi. aq ki marTlac zo gi ram aris sa T q me li.<br />
yovel epoqas, romelsac gar k ve u li socialureko<br />
no mi kuri da kul tu ruli Zvrebi ga n sazRvravs,<br />
axali viTarebis kvalobaze, moaqvs<br />
misi am sa x veli le qsikac. es gardauvali procesia.<br />
aki Tqva Cvenma didma poetma: „dro,<br />
dro aR niSne!“<br />
magram axali sityvebis wa r mo qmnas win uZ Rvis<br />
sazo ga do e brivi mo ti va cia: jer Cnde ba<br />
axa li cne bis Se q m nis sa Wi ro eba, moTxovnileba,<br />
rasac Se mdgom mohyveba misi ga fo r me ba<br />
sa Ta na do sityvebiT.<br />
enaSi axali ucxouri leqsikis Semosvla mecnierebisa<br />
da teqnikis ga nviTarebis Tanmdevi<br />
da mudmivi procesia. mTavaria vicodeT,<br />
ris xarjze, ra gziT vamdidrebT dedaenas:<br />
uc xo u ri le qsikis xe la RebiT, meqanikurad<br />
Semotanis gziT, Tu ucxour te r mi ne b ze go <br />
ne b ri vi muSaobis Sedegad _ sakuTarisa da<br />
ucxouris go ni v ru li Se r wymiT. ganmartebiTi<br />
leqsikonis rva to me u l i ara qar Tu li<br />
war mo ma vlobis leqsikidan umetesad swored<br />
amgvar masalas Se icavs.<br />
ÐÒÉÏÒÉÔÄÔÉ _ ÂÀÍÀÈËÄÁÀ<br />
Jurnalistika<br />
safuZvlian ganaTlebaze<br />
orientirebuli profesiaa<br />
Suqia afridoniZe _ profesori, 150-ze meti samecniero naSromis, maT<br />
Soris monografiis avtori.<br />
samecniero interesebi: qarTuli enis sintaqsi, leqsikologialeqsikografia,<br />
saliteraturo enis normalizacia-standartizacia,<br />
qarTuli enis swavleba araqarTvelTaTvis, metyvelebis kultura, ena da<br />
kultura, mwerlis ena. krebul ,,qarTuli sityvis kulturis sakiTxebis"<br />
(VI-XII t.) redaqtori.<br />
britaneTis mTavrobis grantiT dafinansebuli didi qarTul-inglisuri<br />
leqsikonis saredaqcio kolegiis wevri.<br />
qarTul enas Zveli da Zli e ri tra di ci e bi<br />
aqvs nasesxeb erTeulTa qarTulad gadmocemisa:<br />
gavrce le bu lia, erTi mxriv, terminebis<br />
e. w. internacionalizmebiT uSualod gafor <br />
me bis tra di cia (filosofia, geologia...) an<br />
ma Ti warmoeba qa rTulisave sa Su a lebebiT<br />
(bu ne bis me t y veleba, ena Tmec ni e re ba...), zogjer<br />
ki erTi da ima ve cne bis aR sa ni S na vad<br />
gvaqvs pa ra le lu ri sa Sualebebi (socialuri<br />
_ sa zo ga doeb ri vi, interna cio na lu ri _<br />
saer Ta Soriso, filanTropia _ ka c T mo y va <br />
re oba...).<br />
araqarTuli enobrivi masalis gaqarTulebis<br />
procesi TvalnaTliv Cans saqarTveloSi<br />
qristianobis gavrcelebis adreuli periodidanve,<br />
ro de sac qa r Tu l enas unda gadaeWra<br />
amocana _ adekvaturad gadmo eca ise Ti<br />
cne be bi, ro go ri caa dRes CvenSi esoden far<br />
Tod gavrcelebuli: mac xo va ri, RvTismSobeli,<br />
naT li s Re ba, sameba da sxv.<br />
igi ve iTqmis filosofiuri terminologiis<br />
Sesa xe bac. Sua saukuneebSi giorgi da eqv Ti me<br />
aTonelebma, ioane petriwma, efrem mcirem da<br />
sxve b ma didi Rva wli da sdes qarTul fi losofiur<br />
terminTa SemuSavebis saq mes, xolo<br />
XX sSi uni versitetTan saterminologio<br />
komi te tis Seqm nam sa me c ni e roteqnikuri<br />
ter mi nologiis ganviTareba axal sa fe xu rze<br />
ai y va na.<br />
arc dRes unda daviviwyoT ucxour enebTan<br />
urTierTobisas qarTu li sali te raturo<br />
enis ganvi Ta re bi sadmi Cveni saxelovani winaprebis<br />
zo mi eri mi d gomis es tradiciebi.<br />
rogor SeafasebT qarTuli Jurnalistikis<br />
enas _ rogorc beW durs, ise radio da telemediaSi?<br />
_ am kiTxvaze erTmniSvnelovani pasuxis gacema<br />
Znelia. avtorebi sxva da s x va ganaTlebisa<br />
da SemoqmedebiTi unaris mqone pirebi arian<br />
da Se fa sebasac sxva dasxvas imsaxureben. piradad<br />
Cemi azri Tu gainteresebT, eno brivi<br />
TvalsazrisiT metna k lebad mi r Ce v nia Semdegi<br />
gazeTebi: 24 saa Ti, rezonan si, kviris<br />
pa litra, li tera tu ru li saqar T ve lo, saqarT<br />
velos respublika.<br />
radiogadacemebidan yvelas vamjobineb<br />
Tavi suflebas. sru li da r wmunebiT unda<br />
movix senio misi mesveurebi da wamyvanebi<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
i Zi na ra miSvili da daviT kakabaZe. orive<br />
SesaniS navi _ gamar Tuli da daxvewili qa <br />
r Tu liT metyvelebs, mo mwons maTi mSvidi<br />
intona ciac da masalis mo wo de bada lagebis<br />
maTeuli stilic. amas roca vambob, sulac<br />
ar vgulisx mob, rom analizur nawilSi maT<br />
yvelaferSi uyoymanod veTanxmebi, magram mi <br />
maC nia, rom maTi gadacemebis stili yvelaze<br />
metad uax lovd e ba sa e r Ta So ri so sta n dartebs.<br />
aq albaT arcTu ukanaskneli (Tu gadamwyveti<br />
ara) mniSv ne lo ba eniWeba maT ojaxebs,<br />
kerZod, mSoblebs, romelTac saTanado<br />
ga na T le ba mi sces Svilebs da ge mo v nebac<br />
ganuviTares.<br />
ramdenadac vaxerxeb Tvalyuris devnebas<br />
mediis sxvadasxva saSua le bebisaTvis, SemiZlia<br />
vTqva, rom radios sazogadoebrivi arxis<br />
gada ce me bis zepiri metyvelebis ena jer<br />
kidev sjobia televiziisas, magram imaves<br />
ver vityvi ra di os zogierTi damo u ki debeli<br />
arxis enis Sesaxebac, ro me lTa wamyvanebs<br />
we si er qveyanaSi mikrofonTan arc miuSvebdnen.<br />
isini swo redac rom arR ve ven enis bunebas<br />
qarTuli enisaTvis arabunebrivi ga mo Tq<br />
me bis xmarebiT.<br />
ma ga li Tad, misalmebis formulebidan qar<br />
Tul Si sityva „mSvidobis“ ga mo yenebiT ix mare<br />
ba dila mSvidobisa da saRamo mSvidobi sa.<br />
dRe mSvi do bi sa (miT ufro SuadRe mSvidobisa)<br />
qarTulma ar icis, ese ni evropuli ene bi s <br />
Tvi saa damaxasiaTebeli. rac Seexeba gamoT qmas<br />
Rame mSvidobisa, igi qarTulSi ki ix ma reba,<br />
oRond mxolod gamo sal mebisas (!). da es asea<br />
mso f li os enaTa ume tesobaSi, romelSic ki<br />
saerTod ixmareba dReRamis aRm ni Svneli<br />
sityvebi, maT Soris evropul enebSic. Cveni<br />
diqtorebi ki sru li ad gaumarTlebeli TavdajerebiT<br />
gvicvlian saukuneebiT gamotarebul<br />
eno briv formulebs. da raoden gasakviria,<br />
rom am gamosam Svidobebel fo r mulas<br />
(Rame mSvidobisa) ase ve uadgilod (mosalmebisas)<br />
xmarobs sa te le vizio „Ra mis Sous“<br />
erTerTi SesaniSnavi wamyvani g. janeliZe).<br />
saerTod, televizias, romelic popularobiT<br />
mediis sxva saxeobebs sjobnis, yvelaze<br />
meti pasuxismgebloba akisria, rasac, me<br />
mgoni, sa Ta na dod ver iTvaliswineben Cveni<br />
teleJurnalistebi. raki frazeologiaze<br />
Camovarda sityva (ukeT, me Camovagde), aqve<br />
unda gavixsenoT, rom am Jamad ga vrcelebuli<br />
ra mdenime enobrivi Secdoma swored cnobili<br />
te le wa m y va ne bis ki se r zea (aq maT ar da vasa<br />
xe leb, Tumca Zalian kargad ma xsovs yove li<br />
ma Tganis sa xelgvarebi). es Secdomebi maTive<br />
ze piri metyvelebisgan mo m di nare obs.<br />
pir vel yov li sa, vgu lisxmob iseT frazeologiur<br />
Secdomas, ro go ri caa ma dloba mou<br />
xa da _ nacvlad swori Sesityvebisa _ madloba<br />
gada u xa da. zmna mouxada (mouxdis...)<br />
mudam si t yva bodiSTan gamoiyeneba: bo di Si<br />
mo uxada, ma g ram: ma dloba ga dau xa da. ese ni<br />
yoveldRiurad saxmari ga mo T q me bia da si rc<br />
x vi lia, sayovelTaod gavrcelebuli, sayve<br />
l puro ga mo Tqmebi erT ma ne TSi gve reodes.<br />
zmniswinebis aRrevasTan dakavSirebiT ar SemiZlia<br />
ar vaxseno am za fxuls quCis bilbordebze<br />
gamosaxuli gamagrilebeli sasmelebis<br />
sare k la mo mowodeba: agrildi! yvela qarTvelisaTvis<br />
cnobilia, rom sityvebi agrile<br />
ÐÒÉÏÒÉÔÄÔÉ _ ÂÀÍÀÈËÄÁÀ<br />
ba da aciveba zogadad amindze iTqmis, xolo<br />
Tu konkretul su li er Tu usulo saxelebze<br />
vlaparakobT, iq sxva (ga, Se) zmniswinebs viye<br />
nebT (gaciveba, gagrileba, Segrileba...);<br />
da am formebs imdenad buneb ri vad vxmarobT,<br />
rom verc ki vifiqrebdiT, rom amis<br />
sagangebo Sexseneba da g vWirdeboda. magram<br />
aki dagvWirda! arada, reklamis enas meti<br />
yuradReba un da mieqces, raTa arasworma<br />
formebma Tavisi xSiri gameorebiT dau m saxu<br />
rebeli adgili ar daimkvidron mosaxleobis<br />
metyvelebaSi.<br />
vfiqrob, Jurnalistebma unda isargeblon<br />
maTTvis miniWebuli meo T xe xelisuflebis<br />
uflebebiT da msgavsi enobrivi kuriozebis<br />
winaaRmdeg sa Wiroebisamebr gamoiyenon maT<br />
xelT arsebuli mediis asparezi.<br />
Jurnalistur stilSi eTavseba enis ori<br />
fun qcia: samauw ye b lo da zemoqmedebiTeqspresiuli.<br />
ramdenad sworad axerxeben qarTveli<br />
Jurnali s tebi saliteraturo enis<br />
nor mebis dacvis TvalsazrisiT am ori funqci<br />
is realizebas?<br />
_ am funqciebs erTmaneTisagan mowyvetiT ver<br />
ganvixilavT. ramde ni me wlis winaT (ru sulad)<br />
wavikiTxe cnobili amerikeli mwer lis _<br />
artur heilis (cno bili romanebis „aeroportis“,<br />
„otelisa“ da sxvaTa avtoris) romani<br />
„Вечерние новости“. am na wa r moeb Si aRwerilia<br />
ori konkurenti tele kom paniis JurnalistTa<br />
rTuli profesiuli mu Saobis ambebi. mraval<br />
sain te reso epizod s Soris gansakuTrebiT<br />
gamovyofdi im adgils, sadac aRwe ri lia,<br />
rogor muSaobdnen Jurnalistebi gadasacem<br />
teqstze, sityvaTa Tanamimdevrobaze, zmnis<br />
adgilze, intonaciaze, raTa xaz gasasmeli<br />
sit y ve bi ufro efeqturad wa moe wiaT win da<br />
CaebeWdaT msmenelmayurebelTa go ne baSi.<br />
Zalian vnanob, rom is adgi li ar vTargmne da<br />
ar gamovaqveyne Cve ni Jurnalistebis sayuradRebiod<br />
da samaga liTod.<br />
rac Seexeba<br />
enobriv<br />
normebsa da<br />
Secdomebs:<br />
w i n a s w a r<br />
unda iTqvas,<br />
rom uneblie<br />
Secdomebisagan<br />
aravin<br />
aris da z Rve<br />
u li, isini yvelas mos dis, metadre _ gaukontrolebel<br />
zepir mety ve le baSi. magram<br />
mTava ri es ki ar aris, aramed is, rom saxelmZ<br />
Rvanelo orientirebi da Rire bu le be bi,<br />
TviT midgoma me t yvelebis ku l turisa da sa <br />
li te ra tu ro enis no r mebis dacvis sakiT xebi<br />
sadmi sworad gvqon des SemuSavebuli.<br />
amasTan dakavSirebiT maxsendeba, am ramdenime<br />
wlis winaT, qarTuli eni sa d mi miZRvnil<br />
„sa ToTxmetaprilo“ tra di ci ul te le gada <br />
ce maSi Jur na li stebs mimar Tes ki TxviT, ramdenad<br />
icav d nen isini Ta vianT ga da ce mebSi<br />
sa li teraturo enis normebs. pa su xebs So <br />
ris yu radReba mi ipyro er Ti friad xmauriani<br />
te le Jurnalistis pa su x ma, ro me lsac<br />
rito ri ku li kiTxvis forma hqonda: infor<br />
gagrZeleba me4 gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
3
4<br />
gagrZeleba<br />
macias roca gada v cem, normebze vi fi q ro Tu<br />
TviTon gadasacem ma salazeo.<br />
ra unda iTqvas am gancxadebaze? saliteraturo<br />
enis normebze abst ra qtuli fiqri ki<br />
ara, normebis praqtikuli codna da dauflebaa<br />
saWiro.<br />
gu laxdilad vTqvaT, gana ramdeni Jurnalisti<br />
icnobs qarTu li salite ra tu ro enis<br />
normebs? an ramden Jurnalists wauki T xavs<br />
da Seus wa vlia „Ju r na listis stilistikuri<br />
cnobari“, romelic am ramdenime wlis wi naT<br />
mo va mzadeT qarTvelma ena Tmecnierebma sagangebod<br />
Cveni Jur na lis te bi sa T vis es wi g n i<br />
be vr sa sargeblo cnobas Seicavs: tipobrivi<br />
Secdomebis sias ga s wo re bi TurT, punqtuaciis<br />
wesebs, ZiriTad abreviaciebs, ucxouri ene bis<br />
bge re bi sa da kompleqsebis qarTulad gadmocemis<br />
wesebs, gae rTi a ne bul er Ta organizacia<br />
Si Semavali qveynebis, dedaqalaqebisa da valu<br />
tis sa xelwodebani da cnobebi am qveynebSi<br />
gavrcelebul enaTa Sesa xeb.<br />
Tqven axseneT, rom es cnobari karg samsa xurs<br />
uwevs Jurnalistebs, magram, Tu Tqveni naTqvami<br />
sinamdviles Seesabameba, saidanRa modis<br />
amdeni Secdomagaugebrobani Jurnalistebis<br />
zepir Tu weriTs metyvelebaSi?<br />
karga xania, momwifda am cnobaris ganmeorebiT<br />
gamocemis sakiTxi, miT ufro, rom maSin<br />
igi ar gayidula: ufasod daurigda redaqciebs<br />
moT xo vnisamebr. arc ti ra Ji iyo maincdamainc<br />
didi. ma gram ganmeorebiT ga mo ce mis<br />
saqme ga ugebrad ga Wi anurda, Tumca TviT<br />
Ju r na li s te bis daJinebuli mo T xo v na rom<br />
yofiliyo, es uTu od daaC qa rebda mis gamocemas.<br />
Jur na li s te bi ki ra to mRac ar Cqaroben...<br />
vi Tom ar sWirdebaT da imitom?<br />
albaT dagveTanxmebiT, rom qarTul enaze<br />
aisaxa sistemuri cvli le bebis da teqnikuri<br />
progresis Sedegebi, vgulisxmobT sabWoTa<br />
sistemis de montaJis Semdeg dasavluri Rirebulebebis<br />
Semosvlis tendencias, ra funqcia<br />
ekisreba am drois Jurnalistikas?<br />
_ dRes, roca msoflios xalxTa da kultura<br />
Ta daaxloebis pro ce si eg zom intensiu ri<br />
gaxda, kidev ufro meti gasaqani mi eca sa er<br />
Ta Soriso si t yvebs, e. w. internaciona lizmebs,<br />
romlebic ber Z nulla Ti nu ri warmo So <br />
bis co c xali ev ro puli enebidan ise sxa TviT<br />
aRmo sa v lu r ma ene b mac da ra gasak vi ria, isini<br />
SeeTvisebina qri s ti a nu li kul tu ris mra <br />
valsauku no va ni tra dici e bis mqone saqarTve<br />
los saxelmwifo enas?!<br />
am procesSi nebismieri msesxebeli ena da,<br />
cxa dia, qarTulic, dgeba dilemis winaSe: ra<br />
formiT miiRos man axal ga Ce ni li cne bis gamo<br />
mxatveli te rmini: pir da pir gadmoiRos<br />
sa Tanado si t y va uc xo enidan da qa rTuli<br />
aso e biT gadmosces, Tu gaaqarTulos isini<br />
sruli an nawilobrivi Ta r g m nis gziT? aq<br />
sxva dasxva enam SeiZleba sesxebis gansxvavebul<br />
gzebs mi ma r Tos. m agaliTad, iseTi sayo<br />
vel Taod cnobili internacionalizmi,<br />
ro goricaa universiteti, somxurma ar<br />
mii Ro da imave mniSvnelobiT sakuTari sityva<br />
warmoebis gziT miiRo somxuri sit y va<br />
hamalsaran. meore mxriv, sa b Wo ur epoqaSi,<br />
ru su li со вет sityvis _ aRsaniSnavad verc<br />
ÐÒÉÏÒÉÔÄÔÉ _ ÂÀÍÀÈËÄÁÀ<br />
erTi mokavSire res pu b li kis enam ver daaRwia<br />
am fuZes Tavi (maT Soris somxurmac),<br />
qar Tu lma ki bWobs zmnisgan awarmova saku<br />
Tari ter mi nebi sab Wo da misgan nawarmoebi<br />
sabWoTa, sabWouri...<br />
mogvianebiT, roca gorbaCovis xe li suflebaSi<br />
yofnisas sa xe l m Z R va ne lo lozungebad<br />
„perestroika“ da „glasnost“ iqna wamo ye nebu<br />
li, da sa v le Tis mediam isini uTargmneli<br />
datova: saTanado qveynebSi marTvis de mo kratiuli<br />
wesebi imdenad bunebrivi iyo, rom<br />
maT sagangebo terminebi arc sWi rdeboda.<br />
qarTulma ki Seqmna azrobrivi<br />
ekvivalentebi: „ga r da q m na“ da „sa <br />
ja ro o ba“. ase gamoxata saqarTvelom<br />
Tavisi enobrivi politika...<br />
sazogadoebrivpolitikur cxovrebaSi<br />
Jurnalistikis roli Zalze<br />
mniSvnelovania. mis upi r ve le s<br />
mo wo debad da pa su xis mge blobad<br />
me saxeba saxelm wifo inte re sebis<br />
da c va da saa misod sazoga do eb rivi<br />
azris Seqmna.<br />
dasasrul,<br />
Jur nalistoba,<br />
Cemi<br />
warmodgeniT,<br />
u r T u l e s i<br />
profesiaa,<br />
ro me lic niSnavs<br />
fa r To<br />
ganaT le basa<br />
da eru di cias, Rrma ana li zis unars, miu ke r<br />
Zoeb lo bas, gambedaobas, enisa da kalmis simaxviles...<br />
guliT vusurvebdi yvela am Tvisebis SeZenas<br />
Cvens Ju r nalis tebs.<br />
sruliad darwmunebuli var, rom, Tu Cveni axalgazrda<br />
Jurna li s te bi kargad gaecno bian<br />
ilia WavWavaZis publicistikas, Caswv de bian<br />
misi sta ti e bis mi zans da maTi agebis iliaseul<br />
stils, es maT bevrs miscems ro gorc inteleqtu<br />
a lu ri, ise teqnikuri TvalsazrisiT. jer<br />
marto rad Rirs „nuTu?!“ _ qarTuli Jurnalistikis<br />
es namdvili mSveneba!<br />
xSirad sayveduroben Jurnalistebs, rom<br />
isini sworad ar mety ve le ben teleekranidan,<br />
ismis gramatikuli Tu stilistikuri<br />
Secdomebi, mo Zalebulia Jargonizmebi,<br />
slen gi; SeimCneva ganaTlebis deficiti...<br />
ras it yviT am sakiTxebze, Tqveni azriT, ra<br />
aris gamosavali?<br />
_ gamosavali is aris, rom, Ju r na li s ti ka<br />
Si un da muSaobdes mowo de biT Jurnalisti<br />
(da ara Worebs ayolili, ska n da lur ambebze<br />
monadire), ni Wi eri da maxvili, fa r Tod ganaT<br />
le bu li, da mo u kideblad moazrovne da<br />
fa qtebis damoukideblad mom po ve beli, saTqme<br />
lis pirSi mTqm eli, oRond obi eqturad da<br />
maxvilad mTqmeli.<br />
amasTan, mimaCnia, rom karga xania dadga dro,<br />
rom Cveni media mTli a nad dargobriv Jurnali<br />
s tikaSi muSaobis wesze gadavides. sxvagva<br />
rad WeSmariti pro fesionalizmis miRweva<br />
SeuZlebeli gaxdeba da davr Ce biT oden<br />
provincialuri Worebis gamavrcelebeli<br />
Jurnalistikis amara.<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
dargobrivi Jurnalistikis nakleboba gansakuTrebiT<br />
sagrZnobia Cve ni po litikursocialuri<br />
da ekonomikuri cxovrebisaTvis,<br />
rac safuZ ve lia yvela eris arsebobisaTvis.<br />
ma gram mxolod normebis dacva ar aris sakmarisi.<br />
sakuTari enis ga m di d re ba da mis siRrmeebSi<br />
SeRwevaa saWiro, ra sac yovel dRi u <br />
ri gu l mo d gine mu Saoba sWirdeba. amisaTvis<br />
ki yvelaze Sedegiani saSualebaa qa r Tu li<br />
kla sikuri da Ta na me drove li teraturis,<br />
kargi mecnieruli sta ti e bi sa Tu cnobili<br />
eseistebisa Tu memuaristebis saukeTeso nimuSebis<br />
re gu la ru li kiTxva. sxva g varad ver<br />
gavimdidrebT enas, romelic unda mo va x maroT<br />
Ju rna lis ti kas..<br />
enaze Jur na li s ti mudmivad unda<br />
muSaobdes. iqneba is mxatvruli, sa mecniero<br />
Tu publicistureseisturi.<br />
mTavaria, rom Cve ni sa metyvelo ba za<br />
wi na s war iyos Sem za de bu li nebis mie<br />
ri te qstis ga ma rTuli eniT ga da sace<br />
mad, orient i re buli un da vi yoT<br />
swormetyve le ba ze.<br />
rac mTavaria:<br />
roca<br />
Jurnalistispasuxismgebl<br />
o b a z e<br />
vmsjelobT,<br />
pi r vel<br />
yovlisa,<br />
is unda gvqondes mxedvelobaSi, rom misi metyveleba<br />
re gu la ruli sixSi riT xvdeba yurs.<br />
amitom mas gadamdebi Zala aqvs da xSirad gameorebuli<br />
Se c do ma meqanikurad Cvens metyvelebaSic<br />
inergeba. es rom na m dvilad asea,<br />
iqidanac Cans, rom zemoT moyvanili maxinji<br />
gamoTqma mad lo ba mouxada am Ju rnalistebTan<br />
kulturulad moubar respondentebsac ki wamoscdaT.<br />
aq ki Jurnalistis uf le bebsac unda Se ve xoT:<br />
ra ufleba aqvs Sec do mebiT me tyvel Jurnalists<br />
es Secdomebi Tavs moaxvios kultu rulad<br />
me tyvel Tanamosaubres da mTels tele<br />
Tu radio au di torias? es is Se m T xvevaa, roca<br />
enobrivi Secdoma samarTlebrivi msjelobis<br />
sagani xde ba.<br />
gasa ge bia, rom yvela ver iq ne ba maswavlebeli<br />
an mkvle va ri, magram de da enis ka rgad<br />
codna da li te ra turulad ga marTul enaze<br />
me ty ve le ba yve la mo qa la qisaTvis Rirsebis<br />
sa kiTxad mi ma C nia, Jurna li s ti sa Tvis ki _<br />
or magad, vinaidan mas usmenen, uyu reben da<br />
ki Txuloben.<br />
mekiTxebiT, gamosavali ra ariso.<br />
ase gipasuxebdiT: Cemi Rrma rwmeniT, gamosavali<br />
SeiZleba iyos mu d mi vi swrafva sa fuZvliani<br />
ganaTlebis misaRebad da sistematu ri,<br />
CaRr ma ve bu li kiTxva mSo b li uri li teraturis<br />
saukeTeso nimuSebisa, iseve ro gorc<br />
gamoCenil qarTvel mTargmnelTa mi er Tar g <br />
m nili uc xo u ri lite ra tu risa. Tu am receptiT<br />
ixelmZRvanelebs Jurnalisti da qarTul<br />
(qa r Tu le novan) literaturas daewafeba, Tavad<br />
darwmundeba am sityvebis simar T le Si.<br />
Tqveni araerTi naSromi exeba qarTuli enis<br />
siwmindis dacvis sa ki Txebs, Jurnalistebs<br />
ÐÒÉÏÒÉÔÄÔÉ _ ÂÀÍÀÈËÄÁÀ<br />
karg samsaxurs uwevs „Jurnalistis stilistikuri<br />
cno baric“. fiqrobT Tu ara am mimarTulebiT<br />
muSaobis gagrZelebas? ki dev<br />
risi gakeTeba SeiZleba?<br />
_ am mimarTulebiT muSaobis gagrZeleba Cemi<br />
erTerTi (Tumca ara erTaderTi) movaleoba<br />
da pasuxismgeblobaa WavWavaZis sax. univer site<br />
t Sic da kvle viT (ena T me c ni erebis) institutSic.<br />
sainteresoa, rom SarSan uni ver sitetSi,<br />
garda filo logebisa, sociologTa<br />
Jurnalisturi ganx ris stu de ntebsac ekiTxe<br />
bo daT qarTuli enis praqtikuli kursi.<br />
insti tu tis xaziT ki metyvelebis kulturis<br />
ganyofileba amzadebs pa ro nimebis<br />
leqsikons, romelic male gamova. sa ga ngebo<br />
leqsikonis saWiroeba gansa z R vra, Jurnalistebis<br />
mier, pirvel yovlisa, swored<br />
uc xo sityvebis uma r Tebulo xmarebam, rac<br />
am sityvebis ucodinarobiTaa gamowveuli.<br />
gau ge ba ria, vin aZalebs Jurnalistebs im<br />
ucxouri sityvebis gamoyenebas, ro me l Ta<br />
mniSvnelobac maTTvis gaugebaria.<br />
Jurnal „dromikosis“ mkiTxvels vauwyeb<br />
imasac, rom ga su li wlis bo los ba kur sulakauris<br />
gamom ce mlobam ga mo aqveyna axali<br />
(III) gamocema Cemi wi g ni sa „Cve ni ena qar Tu li“,<br />
romelsac safuZvlad daedo wlebis win Cemi<br />
sa av to ro telegadacemaTa ciklis masala.<br />
es gamocema sagrZnoblad gada xa li s da da Sei<br />
v so axa li masaliT: daemata ramdenime Tema,<br />
agreTve _ pu n q tu a ci is, abre vi a ci is (SemoklebaTa)<br />
da sityvaTa damarcvlagadatanis<br />
we se bi TavTavisi sa va r jiSoebiT, swori pasuxebiTa<br />
da literatu ri T urT.<br />
Tu Jurnalistebi Caixedaven am wignSi, vfiqrob,<br />
araerT sasargeblo cno bas ipo vian masSi<br />
da airideben araerT usiamovno Secdomas...<br />
magram zemoTqmuli imas rodi niSnavs, rom<br />
mxolod wminda enobrivi _ grama ti ku li Tu<br />
stilistikuri Se cdomebis arideba Jurnalists<br />
profe si o na lad aqcevs, Tumca arc es<br />
iqneboda umniSvnelo profesio na li z mi saken<br />
mimaval gzaze.<br />
qarTulma saliteraturo enam iseTi istoria<br />
gamoiara, iseT gi ga n tebs gamouyenebiaT<br />
igi TavianTi enamzeobis saasparezod, rom<br />
dRes ara vis ara aqvs ufleba daudevrobiT<br />
da ugulisyurobiT quCuri enis do ne m de<br />
daiyvanos igi. Jargonizmebs, slengs, TviT<br />
uwmawur, skabrezul metyve le ba sac ki SeiZleba<br />
gamosayenebeli sfero aRmoaCndes,<br />
Tuki mwerali ga ni z ra xavs saTanado so ci aluri<br />
wris metyvelebisa da qcevis daxasia<br />
Te bas. am saxis leqsikis gamoyeneba aq stilis<br />
sakiTxebSi inacvlebs. amas ga rda, es le qsi<br />
ka srulad unda asaxos yvelaze vrcelma<br />
leqsikonebma. ma gram ma so brivi informaciis<br />
saSualebebSi amgvari leqsikis tiraJireba,<br />
ra Tqma un da, sruliad miuRebelia. inglisurSi<br />
arsebobs gamoTqma (TviT le q si ko nSic<br />
aris Sesuli!): unprinted words, anu „daubeWdavi<br />
sityvebi“. igu li s x me ba, rom masobrivi<br />
mkiTxvelisa da msmenelisaTvis am sityvebis<br />
xi l va da mo smena ar egebis.<br />
amiT yvelaferia naTqvami...<br />
rubrikis redaqtori<br />
qristine boWoriSvili<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
5
6<br />
ÂÄÏÐÏËÉÔÉÊÀ ÃÀ ÂÄÏÄÊÏÍÏÌÉÊÖÒÉ ÓÔÒÀÔÄÂÉÄÁÉ<br />
liberaluri sabazro ekonomika _<br />
saqarTvelos ekonomikuri usafrTxoebis<br />
intervius dagegmvisas gaviTvaliswineT ZiriTadi<br />
gamowvevebi, romlebic globali zaciis<br />
konteqstSi qveynis winaSe dgas, xSirad<br />
dasmuli da zogjer pasuxgaucemeli kiTxvebi<br />
geopolitikis, ekonomikis, kulturuli<br />
mentalobis sferodanac ki. aRniSnulis<br />
Sesa xeb gvesaubreba socialuri kvlevebisa<br />
da politikuri analizis saerTaSoriso centris<br />
asocirebuli eqsperti, araerTi samecniero<br />
naSromisa da monografiis avtori,<br />
pedagogi da mkvle vari giorgi kvinikaZe.<br />
xSirad ismis, rom `geopolitikas~ enacvleba<br />
axali strategia – `geoekonomika~.<br />
geopolitikurad feTqebadsaSiS regionSi<br />
mdebare Cvens qveyanaSi axali realobis mimarT<br />
didia interesi. upirvelesad gTxovT,<br />
gangvimartoT geoekonomikis arsi da misi<br />
mimarTeba geopolitikasTan.<br />
daviwyoT imiT, rom Tanamedrove geoekonomika<br />
swavlobs kavSirebs, romlebic yalibdeba<br />
ekonomikis, politikisa da geografiuli<br />
sivrcis urTierTqmedebis procesSi, sadac<br />
dominantia ara politika, aramed ekonomika.<br />
ufro konkretulad ki, es aris mecnieruli<br />
codnis dargi, romlis fokusSi eqceva<br />
msof lios Zalismieri dapirispirebebisa da<br />
konf liqtebis ekonomikis sferoSi gadatanis<br />
tendencia. dRes msoflios ganviTareba Si<br />
aSka rad gamoikveTa mimarTuleba, romelsac<br />
sam xedropolitikuri konfliqti ga daaqvs<br />
konf liqtebis gansakuTrebul tipSi — geoeko<br />
nomikur koliziebSi, anu xatovnad rom<br />
vTqvaT, `geoekonomikis~ cneba seriozu lad<br />
aviwroebs geopolitikis cnebas. e. i. momaval<br />
Si saqme gveqneba geoekonomikur omebTan.<br />
saqarTvelom ukve daiwyo funqcionireba<br />
msof lio geoekonomikur koordinatTa siste<br />
maSi. misi geografiuli mdebareobidan<br />
ga mom di nare da kidev ruseTis faqtoris<br />
gaT va lis wi nebiT, sruliad koreqtulma<br />
Tezis ma – `po li ti ka aris ekonomikis konstruqciuli<br />
gamoxatuleba~, CvenTvis unda<br />
erTaderTi gza<br />
SeiZinos Semdegi saxe: „saqarTvelos geopolitika<br />
aris geoekonomikis konstruqciuli<br />
gamoxatuleba~. geoekonomikuri TvalsazrisiT,<br />
kargad unda gavacnobieroT, rom<br />
qveynis saxelmwifoebrivi Zliereba sul<br />
ufro metadaa damokidebuli, erTi mxriv,<br />
mis konkurentunarianobaze da, meore mxriv,<br />
xelisuflebis unarze – swrafi, adekvatu ri<br />
qmedebebi ganaxorcielos msoflio geoekonomikur<br />
sivrceSi integraciisaTvis, raTa<br />
maqsimaluri sargebeli miiRos am situaciidan.<br />
mxedvelobaSi maqvs is garemoeba,<br />
rom saqarTvelo im SemTxvevaSi SeZlebs sakuTari<br />
mosaxleobis dasaqmebas da keTildReobas,<br />
Tu qveyana moizidavs teqnologiebsa<br />
da finansebs, romelzec dRes msoflioSi<br />
daundebeli brZola mimdinareobs. amisTvis<br />
ki saqarTvelos sWirdeba geoekonomikuri<br />
strategiis axali paradigmis SemuSaveba,<br />
romelic daefuZneba neoliberaluri ekonomikis<br />
models da praqtikulad iqneba ganvi<br />
Tarebis strategiis baza. aseTi baza ki unda<br />
gulisxmobdes erovnuli ekonomikis Sezrdas<br />
msoflios geoekonomikur sistemasTan,<br />
rac saSualebas mogvcems uzrunvelvyoT<br />
qveynis monawileoba msoflio Semosavlebis<br />
formirebisa da gadanawilebis procesSi.<br />
geoekonomikuri omebi axseneT, iqneb gangvimartoT<br />
maTi arsi?<br />
daakvirdiT msoflios ganviTarebas. TviT<br />
iaraRis tipic ki icvleba dRes, samxedro<br />
iaraRi TandaTan iZens ekonomikur Sinaarss.<br />
mxedvelobaSi maqvs zusti wertilovani<br />
dartymis iaraRis saxeobebis masobrivi<br />
war moqmna, rac niSnavs imas, rom e. w. cxeli<br />
konfliqtis ganviTarebis samizne xdeba ara<br />
mosaxleoba, aramed saxelmwifoTa strategiuli<br />
da gansakuTrebiT ekonomikis obieqti,<br />
meore mxriv ki, geoekonomikuri omi niSnavs<br />
qveynis ekonomikis dasustebisaken mizanmimarTul<br />
qmedebebs, kerZod: adamiani Sei<br />
Zleba ar mokla, magram umeSevari datovo,<br />
sawarmo ar dabombo, magram daxuro da a.S.<br />
aqve unda SevniSnoT, rom amJamad sam xedro<br />
(geopolitikuri) omebis geoekonomikur omebad<br />
transormaciis process imde nad daxvewil<br />
organizacias ukeTeben, rom msoflio<br />
Tanamegobroba xSirad ara Tu ver amCnevs,<br />
aramed, nebsiT Tu uneblied, Tan xmobasac<br />
ki aZlevs omis warmmarTvelebs. gaixseneT<br />
ruseTsaqarTvelos dapirispireba, romelic<br />
geoekonomikuri omiT daiwyo (embargos<br />
daweseba qarTul produqtze, gaz sa denis<br />
afeTqeba da a. S.) da rogorc am om Si warumatebulma<br />
qveyanam, ruseTma, es omi – klasikuri<br />
geopolitikiT, samxedro agresiiT<br />
gaagrZela, rac Cveni qveynis terito riis<br />
nawilis okupaciiT dasrulda.<br />
ra aris dRevandel msoflioSi stabilurobis<br />
garanti, ra gzas unda daadges saqarT<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
ÂÄÏÐÏËÉÔÉÊÀ ÃÀ ÂÄÏÄÊÏÍÏÌÉÊÖÒÉ ÓÔÒÀÔÄÂÉÄÁÉ<br />
velo, ruseTTan omgadaxdili qveyana?<br />
mimaCnia, rom qveynebs Soris urTierTdamoukideblobis<br />
maRali xarisxi da demokratia<br />
aris mSvidobis garantia. rac meti qveyana<br />
daadgeba ekonomikis liberalizaciisa da<br />
de mokratiis gzas, msoflio gacilebiT stabi<br />
luri gaxdeba. Tanamedrove msoflio Si<br />
arsebuli situacia met Sanss iZleva progre<br />
suli msoflio geoekonomikuri wesrigis<br />
Camosayalibeblad. ekonomikuri liberalizmi<br />
unda Sendebodes yvela qveynis swraf viT<br />
keTildReobis maRali donis misaRwevad,<br />
rac unda gaxdes upirvelesi mizani. es niSnavs,<br />
rom stabiluroba momavalSi unda damyardes<br />
ara imdenad samxedro ZaliT, ramdenadac<br />
liberaluri geoekonomikuri wesrigiT,<br />
sadac yvela qveyana daicavs TamaSis saerTo<br />
wesebs.<br />
rac Seexeba geoekonomikuri konfliqtebis<br />
Ta vidan acilebas, aq sam etapze SeiZleba<br />
sa u bari: 1. uSualo kavSirebis damyareba<br />
geo ekonomikur TanamSromlobasa da ekonomikur<br />
keTildReobas Soris; 2. geoekonomiku<br />
ri urTierTdamokidebulebis zrda; 3.<br />
geo po litikuri TanamSromlobis gafar<br />
Toeba geoekonomikuri blokebis CarCoebSi.<br />
rogoria saqarTvelos ekonomikis arsebuli<br />
mdgomareoba geoekonomikis kuTxiT da ra<br />
safrTxeebis winaSe dgas Cveni qveyana?<br />
saqarTvelos ekonomikur ganviTarebas maSin<br />
eqneba istoriuli perspeqtiva, roca masSi<br />
daculi iqneba garkveuli etapobrioba da,<br />
rac mTavaria, SenarCundeba strategiuli<br />
manevrebis unari. qveynis ekonomikis gadasvla<br />
geoekonomikur modelze or etapad<br />
SeiZleba ganxorcieldes. pirveli etapi yalibdeba<br />
im strategiuli koniunqturis anali<br />
zis Sedegad, rasac qmnis arsebuli safrTxeebi,<br />
gamowvevebi da qveynis realuri<br />
resursebi, xolo meore etapi ukavSirde ba<br />
qveynis ekonomikuri garRvevis sabazo wertilebis<br />
formirebas, ekonomikur zrdas,<br />
aseve erovnuli ekonomikis transnacionalizebul<br />
ekonomikad gardaqmnis strategiis<br />
SemuSavebasa da mis realizacias.<br />
dReisaTvis saqarTvelos ekonomika arc organizaciulad<br />
da arc meTodologiurad<br />
mzad araa msoflio ekonomikis transnacionaluri<br />
Zalebis konkurenciisaTvis. amitom<br />
qveynis SigniT prioriteti unda mieniWos<br />
Tanamedrove ekonomikuri centrebis Camoyalibebas,<br />
rac stimuls miscems msoflios<br />
geoekonomikur sistemaSi qveynis integraciis<br />
procesis daCqarebas.<br />
rac Seexeba safrTxeebs, geoekonomikuri<br />
Tval sazrisiT, prioriteti ekuTvnis ruse<br />
Tis geoekonomikur (da ara marto samxedro)<br />
miswrafebas, rom mTel postsabWoTa siv r ce Si<br />
kvlav aRadginos energetikuli resurse bis<br />
wyaroebze Tavisi kontroli. ro gorc Cans,<br />
man miznad daisaxa ara mxolod daiqvemdebaros<br />
am resursebis eqspluatacia sakuTari<br />
ekonomikis konkurentunaria nobis zrdisTvis<br />
msoflio geoekonomikur sistemaSi, aramed<br />
maqsimalurad Seecados, ar dauSvas saqar<br />
Tvelo msoflio Semosavlebis formirebisa<br />
da ganawilebis procesSi. aSkarad ikveTeba<br />
tendencia, rom ruseTis samxedro manqanis<br />
saqmianoba uSualod aris dakavSirebuli am<br />
amocanis SesrulebasTan (2008 w. 1el ivniss<br />
ruseTisa da e. w. afxazeTis prezidentebma<br />
xeli moaweres xelSekrulebas gudauTis rai<br />
onSi navTobis saZiebo samuSaoebis Sesaxeb,<br />
xolo 2008 wlis agvistoSi ganxorcielda<br />
sam xed ro agresia saqarTvelos winaaRmdeg).<br />
ruseTi saqarTvelos mimarT iye nebs yvela<br />
saSualebasa da berkets dawye buli samxed ro<br />
politikidan, damTavrebuli maRali geoekono<br />
mikuri teqnologiebiT. kavkasiaSi arsebuli<br />
krizisi cxadyofs, rom geoekonomikuri<br />
omis meqanizmebi aqtiurad eTanawyoba samxedro<br />
saSualebebs, romlis mizania kavkasiis<br />
qvey nebis ekonomikuri inf rastruqturis<br />
ngre va (gaixseneT rusuli TviTmfrinavidan<br />
gaSvebuli raketa, rome lic baqojeihanis<br />
mil sadenze iyo damiznebuli) da kavkasiis<br />
qveynebs Soris ekonomikuri kavSirebis moSla<br />
(ruseTis mier provocirebuli yarabaRis<br />
konfliqti).<br />
ramdenad realurad migaCniaT, rom ruseTma<br />
SeZlos Zveli geopolitikuri sivrcis aRdgena?<br />
im meTodebiT, rasac ruseTi dRes mimarTavs,<br />
vfiqrob, es SeuZlebelia, vinaidan qveynis<br />
Sida problemebi (ekonomika, politika da<br />
socialuri problemebi) mas amis SesaZleblobas<br />
ar aZlevs. Tanac yuradReba miaqcieT<br />
erT garemoebas: dRevandel ruseTs, ase<br />
vTqvaT, gaSlil frontze brZola ukve aRar<br />
SeuZlia da igi iyenebs e. w. wertilovan geopolitikur<br />
da geoekonomikur darty mebs.<br />
magaliTad, aseTi dartyma man miaye na CeCneTs<br />
(qveynis SigniT), saqarTvelos (postsab<br />
WoTa sivrceSi), ingliss (msoflio masStabiT).<br />
roca ruseTi sjida CeCneTs, aranakleb<br />
seriozuli problema hqonda mas TaTreTis<br />
avtonomiur respublikaSi da ukanasknels<br />
wauyrua. roca sjida saqarTve los, azerbaijanma<br />
praqtikulad gayara Tavisi qveynidan<br />
ruseTis SeiaraRebuli Zalebi (da ara marto),<br />
roca sjida ingliss, nato sjida mis,<br />
albaT, erTaderT mokavSire iugoslavias,<br />
serbeTs da a. S. amdenad, ruseTi ufrTxis<br />
pirdapir konkurencias da Ria dapirispirebas<br />
iseT geoekonomikur organizaciebTan,<br />
rogoricaa CrdiloeT amerikis Tavisufali<br />
vaWrobis zona, evrokavSiri da a.S. imperiis<br />
aRdgena, rogorc mxareTa SeTan xmebiT, aseve<br />
Zalis gamoyenebiT, ruseTs sakmaod Zviri<br />
daujdeba, rasac moskovi ise ver SeZlebs,<br />
rom Sida safrTxeebis saSiSroeba gamoricxos.<br />
sxvanairad es misTvis katastrofiT<br />
damTavrdeba.<br />
dasasruli me8 gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
7
8<br />
dasasruli<br />
ÂÄÏÐÏËÉÔÉÊÀ ÃÀ ÂÄÏÄÊÏÍÏÌÉÊÖÒÉ ÓÔÒÀÔÄÂÉÄÁÉ<br />
rogor SeiZleba ganviTardes msoflios<br />
geo ekonomikuri momavali?<br />
mecnierebi da eqspertebi XXI saukunis pir vel<br />
naxevarSi varaudoben msoflios ganviTarebas,<br />
rogorc minimum, sami geoekonomikuri<br />
sce nariT: 1. konkretuli dialogis Semdgomi<br />
gafarToeba ganviTarebul samyarosa da danarCen<br />
msoflios Soris; 2. konkurenciis axali<br />
bipolaruli konstruqciis aRmoce neba; 3.<br />
msoflio geoekonomikuri sivrcis fragmentacia<br />
ramdenime kulturul da geo ekonomikur<br />
regionad, romlebic xangrZliv konfliqtsa<br />
da konkurenciaSi iqneba erTmaneTTan. Ti<br />
Toeuli scenari realizdeba sxvadasxva<br />
globaluri procesebis Sedegad, kerZod:<br />
a) SeiZleba moxdes konsolidacia im qveynebisa,<br />
romlebic sakuTar adgils ver monaxa ven<br />
msoflio geoekonomikur sistemaSi da isini,<br />
albaT, gaagrZeleben sakuTari ganviTarebis<br />
gzebis Ziebas. Tu es Zieba Sedegiani aRmoCnda,<br />
maSin Tanamedrove geoekonomikur lider<br />
qveyanas da regions SeiZleba Seumcirdes<br />
kulturuli pasuxismgeblobis zonebi;<br />
b) `civilizaciaTa Sejaxebis~ Sedegad konfliqtebi<br />
SeiZleba warmoiqmnas, rogorc<br />
kulturuli pasuxismgeblobis periferiuli<br />
zonis SenarCunebisaTvis konkurentu li<br />
brZolidan gamomdinare, aseve TviT geoekonomikuri<br />
scenaris erTianobis uzrunvelsayofadac<br />
(saubari araa maincadamainc<br />
globalur konfliqtebze an omze);<br />
g) msoflio geoekonomikuri sivrcisa da misi<br />
centris mSeneblobis procesSi geopoli tikis<br />
modernizaciis Sedegad sruliad SesaZ lebelia<br />
msoflios axali geoekonomikuri zonebis<br />
gamoyofa. aqve getyviT, rom ganviTa rebis<br />
erTi modelidan meoreze gadas vla (mxedvelobaSi<br />
maqvs industriulidan inovaciur<br />
ekonomikaze gadasvla) ar iqneba umtkivneulo.<br />
magaliTad, 199798 wlebSi aziis finansurma<br />
da 20082009 wlebis msoflio ekonomikurma<br />
krizisma aCvena, rom es krizisebi mxolod<br />
pirveli simptomebi iyo im mosalodneli<br />
ekonomikuri krizisisa, romelic moaswavebs<br />
didi ekonomikuri cik lis dasasruls.<br />
garkveulwilad, Tqven SeexeT kulturis<br />
globalizaciis sakiTxebs, rac erTgvarad<br />
sazogadoebis didi nawilis SiSsac ganapirobebs.<br />
sainteresoa Tqveni azri, rogor<br />
aisaxeba es procesebi Cvens kulturul cxovrebaze,<br />
qarTul mentalobaze?<br />
amasTan dakavSirebiT relevanturia ori<br />
sakiTxis gamijvna, kerZod, ras warmoadgens<br />
kulturuli difuzia da riT gansxvavdeba<br />
igi kulturis globalizaciisagan.<br />
kulturis globalizacia, rasac am cneba<br />
Si gulisxmoben, sruliad axali fenomenia<br />
da gulisxmobs erTiani zenacionaluri,<br />
globaluri kulturis Camoyalibebas, xolo<br />
kulturis difuzia yovelTvis mimdinareobda<br />
da igi nebismieri erovnuli kulturis<br />
Camoyalibebisa da ganviTarebis mTavar, ganm<br />
sazRvrel faqtoradaa miCneuli.<br />
praqtikulad, kulturis globalizacia niSnavs<br />
faseulobaTa gadafasebas, Zvel Rirebulebebze<br />
uaris Tqmasa da axlis SeTvisebas,<br />
rac TavisTavad niSnavs cxovrebis wesisa da<br />
mentalobis Secvlas. Tumca is Rirebulebebi,<br />
romlebic mkvidrdeba globalizaciis<br />
Se de gad, arc axalia da arc kosmopolituri.<br />
igi, faqtobrivad, warmoadgens im faseulobaTa<br />
sis temas, romelic dasavluri<br />
ci vi li zaciisaTvis aris damaxasiaTebeli<br />
(ves ter nizacia). amas qarTuli sazogadoebis<br />
nawili kulturul imperializmad da<br />
aSkara eqspan siad aRiqvams. modiT kiTxva<br />
davsvaT ase: ras warmoadgens is ZiriTadi<br />
Rirebulebebi, romlebic aseT mZafr reaqcias<br />
iwvevs aradasavluri civilizaciebis<br />
mqone qveynebSi da maT Soris CvenTanac?<br />
daviwyoT imiT, rom mTeli dasavluri samyaros<br />
civilizaciisa da kulturis safuZveli<br />
individualizmia. feodalizmis dasavlurma<br />
modelma, miwaze kerZo sakuTrebam,<br />
burJuaziis gabatonebam da a. S. Camoayaliba<br />
iseTi pirovnuli mentaliteti, roca<br />
pirovneba Tavisufalia da adamianTa urTierTobebs<br />
aregulirebs mxolod kanoni. amitom<br />
dasavlur kulturaSi kanonis uzenaesoba<br />
aucilebeli pirobaa da kanonis winaSe<br />
yvela Tanasworia, mdgomareobisa da cenzis<br />
miuxedavad. sxva civilizaciebsa da kulturaSi<br />
ki pirovnebaze maRla dgas koleqtivi,<br />
religia da a. S., anu pirovneba eqvemdebareba<br />
maT interesebs, vinaidan am kulturaSi miwa<br />
Temuri sakuTreba iyo. Sesabamisad, dRes<br />
aseT sazogadoebaSi pirovnebis Tavisufleba<br />
koleqtivzea damokidebuli da sazogadoebriv<br />
urTierTobebs saxelisuflebo elita,<br />
religiuri Temebi an gvarovnuli klanebi<br />
war marTaven. Tumca koleqtivizmi yvelgan<br />
araa erTnairi formiT warmodgenili. Tu<br />
rusuli koleqtivizmi mTel saxelmwifoze<br />
batonobs, rac imas niSnavs, rom saxelmwifos<br />
xelmZRvanels yvela morCilad unda emsaxurebodes,<br />
qarTuli koleqtivizmi ar moicavs<br />
mTel ers an saxelmwifos. igi vrceldeba<br />
iseT kategoriebze, rogoricaa naTesavmegobari,<br />
samezoblo da a. S. Cveni tragedia isaa,<br />
rom swored aRniSnuli kategoriis winaSe<br />
Tvlis Tavs pasuxismgeblad qarTveli da maT<br />
interesebs saxelmwifo interesebsa da kanonebze<br />
maRla ayenebs. vfiqrob, swored amiTaa<br />
gamowveuli is gaRizianeba, rasac dasavleTi<br />
iwvevs aradasavluri mentalitetis sazogadoebaSi.<br />
saubars uZRveboda<br />
manana kacaZe<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
arcTu iSviaTad, Cveni mezoblebis, xSirad<br />
keTilmosurneTa istoriis wignebSic ki,<br />
saqarTvelos sazRvrebi ilaxeba, am sityvis<br />
pirdapiri da gadataniTi mniSvnelobiT. es<br />
wignebi jer mSobliur, Semdeg ki ucxo, `moZme<br />
Ta~ enebze vrceldeba da mere `istoriul~<br />
siyalbes istoriul WeSmaritebad Tavadve<br />
aRiqvamen da amis damtkicebas mTeli arsebiT<br />
cdiloben. am garemoebis pasuxad, ing lisur<br />
enaze gamoica da male rusul enazec iTargmneba<br />
„saqarTvelos istoria~, matiane Cveni<br />
qveynis dasabamidan dRevan dlamde: brZolebis,<br />
mtrebis mogeriebis, sazRvrebis dacvis,<br />
eris kulturis, eris TviTSegnebis da eris<br />
TviTgadarCenis istoria.<br />
aseTi ucxoenovani wignis Seqmnis aucileblobis<br />
Sesaxeb saubari karga xania mimdina reobda<br />
qarTul sazogadoebriv Tu samecni ero<br />
wreebSi, raTa pasuxi gascemoda is to riis<br />
gam yalbebel `regionalur mecnieristorikosTa~<br />
teritoriul da kulturo logiur<br />
am biciebs. da ai, aseTi wigni ukve Cvens xel<br />
Taa, lakoniuri, WeSmariti da mecnieruli<br />
obieqturobiT aRsavse. Cven wignis erTerT<br />
avtors, baton oTar janeliZes vTxo veT moeTxro<br />
wignis Seqmnis Taobaze, mis mniSvnelobasa<br />
da daniSnulebaze:<br />
idea gaCnda i. WavWavaZis saxelobis ucxo<br />
enaTa universitetSi ramdenime wlis win, sadac<br />
me da profesori nodar asaTiani erTad<br />
vmuSaobdiT saqarTvelos istoriis kaTedraze.<br />
gadavwyviteT, Segvedgina saqarTve los<br />
istoriis wigni, jer qarTul enaze, bunebrivia,<br />
da Semdeg gveTargmna inglisu rad. es<br />
iyo ramdenime wlis win. SeiZleba iTqvas, rom<br />
Cveni wigni xangrZlivi Sromis nayofia.<br />
batono oTar, qarTveli mkiTxveli Tavisi<br />
qveynis istoriiT kargad aris informirebuli,<br />
isev da isev, saxelmZRvaneloebisa<br />
da istoriuli prozis wyalobiT, romlis<br />
uqonlobasac namdvilad ar vuCiviT. Tqveni<br />
wigni ra siaxles sTavazobs qarTul da<br />
ucxo enovan, dainteresebul mkiTxvels?<br />
ÀÉ ÉÓÔÏÒÉÀ<br />
`wigni qarTlis cxovreba~<br />
avtorebi: prof. oTar janeliZe<br />
prof. nodar asaTiani<br />
redaqtorebi: prof. giuli alasania<br />
prof. ken gofi (aSS)<br />
recenzentebi: prof. dimitri SveliZe<br />
prof. avTandil sonRulaSvili<br />
mTargmnelebi: elene faRava, ia iaSvili<br />
rukebi da ilustraciebi momzadebulia manana SeyilaZis mier<br />
suraTebi aRebulia profesor buba kudavas fotoalbomidan<br />
dizaineri: irakli SeSeliZe<br />
kompiuteruli uzrunvelyofa: beqa da irakli janeliZeebis<br />
es wigni iwyeba uZvelesi periodiT, dmanisis<br />
aRmoCenebiT, moicavs Zvel da axal epoqebs<br />
da sruldeba uaxlesi movlenebiT, 2008<br />
wlis ruseTsaqarTvelos omiT.<br />
ucxoel mkiTxvels, albaT, gansakuTrebiT<br />
ga nacvifrebs dmanisis eqsponatebi, `oqromravali~<br />
kolxuri miTebi, Suasaukuneebis<br />
qarTuli humanizmi, qarTvelTa gamZleobis<br />
ma galiTebi. cxadia, gauWirdeba am yovelives<br />
dakavSireba `qarTul agresiasTan~. Tu aris<br />
moTxrobili wignSi Cveni qveynis teritoriaze<br />
gaCaRebul eTnokonfliqtebze...<br />
ra Tqma unda, aris. es sakiTxebi calke paragrafebad<br />
gamovyaviT. erTi aseTi saTauric<br />
ki gvaqvs: „saqarTvelo eTnokonfliqtebis<br />
cecxlSia gaxveuli~.<br />
cxadia, wigni informaciulad Zalze datvir<br />
Tulia, misma formatma ramdenad mogcaT<br />
mkiTxvelis interesis dakmayofilebis sa<br />
Sualeba? vin unda waikiTxos es wigni?<br />
wigni gankuTvnilia farTo mkiTxvelis Tvis.<br />
aq ar aris mecnieruli kvleva. mTavari mizani<br />
ki ucxoelebisaTvis Cveni qveynis rac<br />
SeiZleba ukeT gacnobaa. ucxoeli, rom waikiTxavs,<br />
aucileblad keTilganwyobili gaxdeba<br />
Cven mimarT da `georgia~ amerikis saxelmwifos<br />
erTerTi Stati ar egoneba. am<br />
saxis literaturiT ucxoelebs unda gavacnoT<br />
Cveni istoria da kultura, warsuli da<br />
Tanamedroveoba.<br />
am wigns qarTveli mkiTxveli Tu gamoiyenebs?<br />
saqarTveloSi, madloba RmerTs, qarTul<br />
enaze gvaqvs Cveni istoria da, Sesabamisad,<br />
ar dasWirdebaT, magram ucxoeTSi, Tu romelime<br />
qveyanaSi aswavlian saqarTvelos warsuls,<br />
maSin, ra Tqma unda, gamoadgebaT,<br />
radgan aseTi wigni, faqtobrivad, sxva ar<br />
arsebobs.<br />
dasasruli me10 gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
9
10<br />
dasasruli<br />
rogor miiRo qarTulma da ucxourma sazogadoebam<br />
wigni? mohyva Tu ara gamoxmaureba?<br />
am wigns reklama gaukeTda internetiT.<br />
gada cemac miuZRvna sapatriarqos telekompania<br />
`erTsulovnebam~. sxva arxebs, rogorc<br />
Cans, jerjerobiT, ar scaliaT. saqarTvelos<br />
saelCoebs da mTavar biblioTekebs gavugzavneT.<br />
Tumca, Cvenda samwuxarod, daintereseba<br />
gacilebiT didia sazRvargareT, vidre<br />
saqarTveloSi. igi gadaecaT ucxoeTis cnobil<br />
biblioTekebs da universitetebs. vcdilobT,<br />
gavacnoT farTo sazogadoebas. es<br />
wigni ukve aqvT TeTr saxlSi.<br />
dRes stereotipi gaCnda, rom kulturuli<br />
da samecniero RonisZiebebi saqvelmoqmedo<br />
xasiaTs unda atarebdes, rom aseTi ram<br />
mecenatTa saqmea, asea am SemTxvevaSic?<br />
wigni daafinansa `saerTaSoriso saqvelmoqmedo<br />
fondma `qarTum~. Cvens qveyanaSi<br />
saxelmwifo msgavs sakiTxebze naklebad zrunavs.<br />
magaliTad, me am dReebSi miviRe da gave<br />
cani latviis istoriis wigns, romelsac,<br />
arc meti arc naklebi, prezidentisa da sagareo<br />
saqmeTa ministris winasityvaoba aqvs<br />
darTuli, anu es sakiTxi litvaSi saxelmwifoebriv<br />
donezea ayvanili, CvenTan ki, samwuxarod,<br />
es ase ar xdeba.<br />
galaktion tabiZis xsovnas<br />
dResac grZeldeba, dResac asea:<br />
qari, siCume da foTolcvena...<br />
da me vgrZnob, rogor micvlis xasiaTs<br />
qari, siCume da foTolcvena.<br />
me, SeiZleba, dRes damewera<br />
is, rac mawvalebs gaCenis dRidan,<br />
magram Cems Tvalwin motyda kenwero,<br />
romelsac qari guSin verc xrida.<br />
ÀÉ ÉÓÔÏÒÉÀ<br />
ÌÈÀßÌÉÍÃÀ ÜÀ×ÉØÒÄÁÖËÀ<br />
rogorc CemTvis cnobilia, `saqarTvelos istoria~<br />
mcire tiraJiT gamoica, es mizeruli<br />
cifria. albaT, moTxovna didi iqneba da misi<br />
xelaxla gamocema gaxdeba saWiro...<br />
imedi maqvs. es wigni aucileblad gaikvalavs<br />
gzas ucxoeTSi da saWiro gaxdeba misi xelaxla<br />
gamocema. am etapze 600 cali daibeWda<br />
da, bunebrivia, Cven marto amiT did sainformacio<br />
garRvevas ver movaxdenT. gadawyvetili<br />
gvaqvs misi rusul enaze Targmnac.<br />
saqarTvelos istoria rusulad 2025 welia<br />
ar gamosula. ruseTSi axali Taobis umravlesobas<br />
warmodgena ara aqvs saqarTveloze.<br />
maT aq isev sabWoTa kavSiri hgoniaT da<br />
saqarTvelos ruseTis nawilad aRiqvamen. am<br />
wigns mSobliur enaze rom waikiTxaven, ra<br />
Racas mixvdebian. ase rom, misi rusul enaze<br />
gamocema aucilebelia ara marto ruse<br />
Tis, aramed yofili sabWoTa kavSiris sxva<br />
qveynebisTvisac.<br />
`saqarTvelos istoriis~ axali wigni, dReisaTvis<br />
anidan haemde rom asaxavs Cveni qveynis<br />
istorias, ukve daiwera. daiwera globalur,<br />
wignier msoflioSi saqar T ve los gzamkvlevis<br />
misiis Sesasruleblad.<br />
esaubra<br />
Teona cirdava<br />
oTar WilaZis<br />
gaxseneba<br />
da isev quCebs vubruneb Tvalebs,<br />
TiTqos mdinares vubruneb Tevzebs,<br />
da vicdi, radgan vici, rom male<br />
amtkivdebian fiqrebi Senze.<br />
dResac asea, dResac asea:<br />
qari, siCume da foTolcvena...<br />
da me vgrZnob rogor micvlis xasiaTs<br />
qari, siCume da foTolcvena.<br />
1959<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
galaktion tabiZes<br />
quCebSi wvimda. me viyav marto.<br />
vusmendi wvimas da TuTuns vwevdi.<br />
da oTxkedelSi moqceul farTobs<br />
wvima avsebda sakuTar sevdiT.<br />
me Cemi mqonda da msurda mSvidad<br />
meZebna Cemi sevdis mizezi,<br />
magram viRaca saxuravs mxdida<br />
da Camdioda wvima kiserSi.<br />
me vfxizldebodi da didi baRi<br />
brwyinavda wvimis yalbi mZivebiT.<br />
brwyinavda kuboc, romelsac xalxi<br />
Tan miyveboda, rogorc imedi.<br />
me aRar maxsovs, ra moxda adre,<br />
an Cems siyvaruls vis vaZalebdi,<br />
me maxsovs mxolod, rom beber Wadrebs<br />
ekida wvimis mZime zarebi.<br />
da gareubnis nacrisfer Rrublebs<br />
SeSfoTebuli ucqerda xalxi,<br />
ucqerda Cumad da sveli kubo<br />
mihqonda, rogorc Camqrali WaRi.<br />
quCebSi wvimda da wvimis wveTebs<br />
ar awuxebdaT cocxlebis xvedri<br />
da yvelaferi moCanda mkveTrad<br />
wvimiT gaJRenTil sikvdilis gverdiT.<br />
1962<br />
daviwyebuli motivi<br />
netav, vin aris es Savosani<br />
pirquSi qali,<br />
joxis amara<br />
rom dasdgomia ukacur biliks,<br />
kabis kalTiT rom auTrevia<br />
misive ConCxis magvari ZeZvi<br />
da midis, midis, arc icis, saiT.<br />
iqneb bedkruli saqarTveloa,<br />
Cvens gulebidan gamodevnili?!<br />
CaWidebuli JamTasvlis borbals<br />
Cveni gulisTvis da, pirvel rigSi,<br />
isev Cvenganve uaryofili?!<br />
is aris albaT. sxva vin iqneba?!<br />
aba, rad SevkrTiT wamiT yvelani,<br />
rad Segvacocda, morieliviT,<br />
SiSi gankiTxvis da aRsasrulis?!<br />
albaT mobezrda Cveni fusfusi,<br />
arafris gamo da arafrisTvis,<br />
Cveni uazro Jivilxivili,<br />
Cveni umizno ayalmayali...<br />
da midis, midis, arc icis, saiT,<br />
rom daeyudos gamwyral xativiT,<br />
sadme, kldeebSi da yinulebSi.<br />
mainc ar aris Cveni saSveli,<br />
Tu isev iman ar mogvaqcia<br />
gzasacdenilni da daqsaqsulni.<br />
Tu isev iman ar gagvaxsena,<br />
rani viyaviT da rani davrCiT.<br />
Tu isev iman ar gvapatia<br />
es gulgriloba gasaocari.<br />
magram jer midis... jer gamoxedvac<br />
ar unda Cvensken...<br />
1998<br />
ÌÈÀßÌÉÍÃÀ ÜÀ×ÉØÒÄÁÖËÀ<br />
gardaicvala ana kalandaZe!<br />
ucnauria, magram ver vgrZnob danakliss.<br />
arada, aucileblad unda vgrZnobde – aResrula<br />
WeSmaritad didi poeti da, Tanac,<br />
Cveni qveynisTvis uaRresad mZime da saxifaTo<br />
periodSi. dRes nebismieri Cvenganis sikvdili<br />
aunazRaurebeli danaklisia, radgan jer<br />
kidev gadasarCenad gvaqvs saqme da, rogorc<br />
arasdros, ise vWirdebiT erTmaneTsac da<br />
qveyanasac. Cvens cxovrebaSi moulodnelad<br />
gaCenili nebismieri sicariele saxifaToa<br />
CvenTvis, rogorc kidev erTi, Tundac umniSvnelo<br />
bzaris gaCena isedac CasaZirad ganwirul<br />
xomaldze. sicariele, romelsac gardacvlili<br />
adamiani tovebs, gacilebiT Zneli<br />
amosavsebia da, rac mTavaria, sakmaod did<br />
dros moiTxovs. magram, Cemda gasakvirad,<br />
ufro sworad ki, Cemda gasaxarad, am samwuxaro<br />
cnobam sruliad sapirispiro SegrZneba<br />
aRZra CemSi – TiTqos uniWieresi poeti da<br />
uerTgulesi TanamebrZoli ki ar gamoaklda<br />
samSoblosTvis TavgadadebulTa rigebs, piri<br />
qiT – miemata; sicarielis grZnoba ki ar<br />
gaaCina, aramed sisavsisa; ganwirulobisa<br />
ki ara – rwmenisa da imedisa... es anomaliuri<br />
sikvdilia, Zvels ki ar amTavrebs, axals<br />
iwyebs. diax, dRes daiwyo ana kalandaZis ukvdaveba<br />
– Cvens samSoblos kidev erTi didebuli,<br />
diadi, saamayo Svili Seemata; saqarTvelos<br />
cixegalavans – kidev erTi uryevi,<br />
Seuvali burji... darwmunebuli var, bevr miwier<br />
siZulvils, Surs, sisastikes moigeriebs<br />
es burji saukuneTa manZilze, amgvarad maradiul<br />
brZolebSi ukve araerTgzis gamarjvebul<br />
mis saTayvanebel winamorbedTa msgavsad.<br />
ana kalandaZem, rogorc axalma varskvlavma,<br />
qarTveli xalxis nebiT, saqarTvelos maradiul<br />
caze dRes samaradisod daikava miwieri<br />
tanjvawvalebiT mopovebuli adgili...<br />
oTar WilaZe<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
* * *<br />
XXI saukunis 10iani wlebis miwuruls `gamoitana<br />
bunebam msjavri~: `anomaliuri sikvdiliT~<br />
daiwyo oTar WilaZis ukvdavebac!<br />
XX saukunis gasaocar romanebSi igi araerTxel<br />
„saubrobda“ ilias mkvlelobasa da<br />
ilias dak rZalvaze mTeli saqarTvelodan<br />
Tbi lisisaken daZruli xalxis simravliT<br />
gakvirvebuli sazogadoebis kiTxvas svamda:<br />
`amdeni Tu viyaviT, aqamde sad viyaviTo~.<br />
XX saukuneSi is galaktionis sikvdilze<br />
werda: `brwyinavda kuboc, romelsac xalxi<br />
Tan miyveboda, rogorc imedi~.<br />
XXI saukunis 10iani wlebis miwuruls...<br />
gulsatkenad dacotavebuli Canda oTar<br />
WilaZisa da ana kalandaZis `Wirisufali<br />
saqarTvelo~!<br />
gverdis redaqtori<br />
TaTia elizbaraSvili<br />
11
12<br />
pirovnebas gauCnda gaucnobierebeli<br />
SiSi viRacis an<br />
raRacis mimarT. amas emateba<br />
Tavsmoxveuli konfliqtebi.<br />
igi SiSSi cxovrobsmeTqi,<br />
namdvilad ver vityvi, magram<br />
mSvidobas rom Cqari nabijiT<br />
surs miuaxlovdes, es<br />
aSkaraa. aseTi siCqariT mSvidobisken<br />
swrafva, TiTqosda<br />
raRac gibiZgebdes misken,<br />
kargis niSani unda iyos. kargi<br />
albaT isaa, rom mSvidoba<br />
gvsurs. kidev is, rom molaparakebebi<br />
mimdinareobs.<br />
,,prioriteti mSvidobis mosa<br />
poveblad TviTon mSvidobaa.<br />
Sesabamisad, mSvidobis<br />
prio riteti unda iyos mSvidoba~<br />
– vfiqrob, saWiro<br />
aRaraa pirveli kiTxvis ga meoreba, romelic<br />
politolog, eqsperts samxedro sakiTxebSi,<br />
kaxa kacitaZes davusviT.<br />
aSSis prezidenti barak obama gaxda nobelis<br />
premiis laureati mSvidobis dargSi,<br />
man jildo msoflio erebis mSvidobisaTvis<br />
brZolaSi gaerTianebis mowodebad Seafasa,<br />
xolo ruseTis prezidentma, dimitri medvedevma<br />
misaloc werilSi xazgasmiT aRniSna,<br />
rom nobelis premia gaxdeba stimuli obamamedvedevis<br />
erToblivi muSaobis dasawyebad<br />
saerTaSoriso politikaSi.<br />
ras niSnavs is, rom amerikas hyavs mSvidobis<br />
dargSi nobelis premiis laureati prezidenti?<br />
es aris mowodeba obamasadmi da saerTod yvelasadmi,<br />
rom mSvidobaze orientirebuli<br />
po litika gatardes saerTaSoriso urTi er<br />
TobaTa sistemaSi. sxva SemTxvevaSi, iqneba<br />
qaosuri mdgomareoba. laparakia imaze, rom,<br />
rac globalur doneze ar amarTlebs, aseve<br />
ar gaamarTlebs regionalur doneze.<br />
dRes saubari gaxSirda raketsawinaaRmdego<br />
sistemebTan dakavSirebiT... ratom?<br />
Tavdapirvelad reiganma daiwyo am sistemaze<br />
saubari. mas Semdeg xan aqtiurad msjelobdnen,<br />
xan mineldeboda xolme, magram realurad<br />
yovelTvis iyo am sistemaze laparaki.<br />
adre daobdnen, yofiliyo Tu ara? dRes<br />
ki saubroben, rogori unda iyos, ra konfiguracia<br />
unda hqondes da vin unda iyvnen<br />
monawileebi?<br />
rogor SeiZleba ganvixiloT ganiaraRebis<br />
modeli, Tu bevr saxelmwifos gaaCnia birTvuli<br />
iaraRi?<br />
rodesac birTvuli saxelmwifo gaxdeba irani,<br />
es jaWvur Sedegs gamoiRebs, im wuTSive<br />
ÐÏËÉÔÉÊÀ<br />
mSvidobis prioriteti mSvidobaa<br />
birTvuli iaraRis damzadebas<br />
daiwyebs saudis arabe<br />
Ti, mas aqvs amis resursebi,<br />
aucileb lad maT mihyveba<br />
egvipte da SeiZleba Turqe<br />
Tic. isic Se iZ leba, rom am<br />
jaWvur reaq ciaSi iaponiac<br />
CaerTos. iapo nia sul sxvagvari<br />
birTvuli saxelmwifo<br />
iqneba. Tu iaponiam gadawyvita<br />
birTvuli iaraRis Seqmna,<br />
ori varianti rCeba: pirveli<br />
– msoflio unda SeeCvios<br />
birTvul saxelmwifoSi cxovrebas,<br />
meore – SemuSavdes ise<br />
Ti qmediTunariani sistema,<br />
rom misi gavrceleba ar<br />
moxdes. vinc aseTi iaraRis<br />
Seqmnas Seecdeba, sanqciebi<br />
daekis ros. es ukve msoflio<br />
Tanamegobrobis gadasawyvetia.<br />
Crdi loeT koreaSi Zalian uWirT, Tumca<br />
birTvuli iara Ri aqvT.<br />
rogori diplomatia „muSaobs“ XXI saukune<br />
Si da vis rogor esmis diplomatia?<br />
realobis cvlis siswrafe bevrad uswrebs<br />
win diplomatiis wesebis cvlis siswrafes.<br />
Cven Tu XXI saukuneSi vimyofebiT, diplomatia<br />
XIX saukunis bolosaa da cdilobs cvlilebebs<br />
daewios.<br />
rusuli diplomatiis mTavari problema,<br />
rac yvela diplomatias exeba, is aris, rom<br />
gacilebiT CamorCeba im tempebs, rac dResaa.<br />
amas emateba isic, rom rusma diplomatebma<br />
ician, ruseTi imperiuli qveyana veRar iqneba,<br />
Tumca isic ar undaT, araimperiulebi<br />
iyvnen. amitom xdeba maTi gaoreba.<br />
Cven ruseTs vTvliT amerikis tolfas saxelmwifod.<br />
sinamdvileSi ase aRar aris, radgan<br />
ruseTma Cven mimarT omi ganaxorciela, raRac<br />
kompleqsebi gvaqvs. msoflio politikuri<br />
gavlenis mxriv, ruseTi daaxloebiT, indoeTisa<br />
da braziliis donezea. ruseTs `qrobad<br />
saxelmwifos~ uwodeben, mas jerjerobiT<br />
aRmavlobis araferi etyoba, „muxlebidan wamomdgari<br />
ruseTi~ ki mxolod piaria.<br />
amerikas jorj buSis prezidentobis periodSi<br />
Zalis demonstrirebaze mimarTuli<br />
diplomatia hqonda. exla amerikelebi „moqnil<br />
diplomatiaze“ gadavidnen. cdiloben<br />
gonivruli politika awarmoon.<br />
da bolos, ras gvetyviT saqarTveloze?<br />
saqarTvelos gamosavali Wkvianur politikaze<br />
gadasvlaa. politikaze, romelic xangrZliv,<br />
droze orientirebul gaTvlebs emyareba.<br />
Cveni mTavari safrTxea is, rom Sors<br />
mimavali strategia ver Camogviyalibebia.<br />
esaubra<br />
izolda ianvaraSvili<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
2009 wlis maisSi rondineSi, franCesko asizelis<br />
taZarSi, italiis sagareo saqmeTa<br />
saministrosa da franko vakaris mier daarsebuli<br />
arecos „mSvidobis citadelis” organizebiT<br />
Catarebul saerTaSoriso konferenciaze<br />
miRebul iqna kavkasieli axalgazrdebis<br />
– daviT WumburiZis, giga kaWaravas, xatia<br />
beniZis, kan tanias, alan voubas, Cermen kelexsaevis<br />
da sxvaTa 14 punqtiani mimarTva. konferencia<br />
metad warmomadgenlobiTi iyo da,<br />
maspinZlebis garda, masSi monawileobdnen<br />
stumrebi amerikis SeerTebuli Statebidan,<br />
evrokavSiridan, ruseTidan da kavkasiis yvela<br />
qveynidan Tu avtonomiuri regionidan.<br />
qarTvelma axalgazrdebma wamoayenes „ganiaraRebis“<br />
iniciativa, romelsac afxazebis,<br />
somxebis da Cerqezebis zogierTma warmomadgenelmac<br />
ki dauWira mxari. ruseTis elCis<br />
winaaRmdegobis miuxedavad, romelic „Zalis<br />
argamoyenebis princips“ icavda, saerTaSoriso<br />
– rogorc amerikis, aseve evrokavSiris<br />
TiTqmis yvela warmomadgenelis – mxardaWera<br />
gadamwyveti aRmoCnda da saboloo dokumenti<br />
im variantiT miiRes, romelic qarTveli<br />
da afxazi axalgazrdebis erToblivi samSvidobo<br />
ZalisxmeviT Camoyalibda.<br />
da ai, 2009 wlis oqtomberSi, saxalxo diplomatiis<br />
sicocxlisunarianobam da qarTveli<br />
axalgazrdebis mSvidobisadmi swrafvam kidev<br />
erTi gamarjveba izeima: romis papma kavkasieli<br />
axalgazrdebisa da akademiis warmomadgenel<br />
Ta 14 punqtian mimarTvas sajarod dauWira<br />
mxari. mimarTvis teqsti vudro uilsonis<br />
mSvi dobis 14 punqtis analogs warmoadgens<br />
da rondines samSvidobo procesis seriozuli<br />
dokumentia, romelic sxva iniciativebiT<br />
gagrZeldeba. gTavazobT rondines mSvidobis<br />
mimarTvis qarTul versias:<br />
1. sazogadoebrivi azris mxardaWera kavkasiasa<br />
da msoflioSi, rac ubiZgebs mTavrobebs<br />
konfliqtSi CarTul mxareTaSoris molaparakebaTa<br />
mudmivmoqmedi magidis Seqmnisaken<br />
– politikur, ekonomikur da socialur sferoSi<br />
arsebuli winaaRmdegobebis mSvidobiani<br />
gadawyvetis gzebis dasaxvisTvis.<br />
2. kavkasiis regionSi konfliqtSi CarTuli<br />
TiToeuli mxarisaTvis mowodeba nebismieri<br />
uTanxmoebis molaparakebaTa magidaze gadatanisaken,<br />
raTa arsebobdes Zalis gamoyenebis<br />
gareSe konfliqtebis gadawyvetis saSualeba.<br />
3. xelsayreli pirobebis Seqmna imisTvis, rom<br />
molaparakebaTa mudmivmoqmedi magida gardaiqmnas<br />
adgilad, sadac SesaZlebeli iqneba yvela<br />
Zalisxmevis gaerTianeba, humanitaruli, kulturuli,<br />
ekonomikuri da politikuri zrdisa<br />
da ganviTarebisaTvis, regionis etapobrivi da<br />
koordinirebuli ganiaraRebis imediT.<br />
4. regionis konfliqtebSi dazaralebulebisaTvis<br />
socialuri statusisa da uflebebis aRdgena,<br />
dabrunebis uflebis gaTvalis winebiT<br />
yvelasaTvis, vinc omis Sedegad iZulebuli<br />
iyo daetovebina sakuTari saxli, yvela mxarisaTvis<br />
usafrTxoebis garantiiT, dialogisa<br />
da sxva nebismieri mSvidobiani saSualebiT.<br />
5. pirobebis Seqmna, romlebic kavkasiis sxvadasxva<br />
teritoriis sawarmoTaSoris Tanam<br />
Sromlobas gaamartivebs da safuZvels Cauyris<br />
erTiani kavkasiuri ekonomikuri sivrcis<br />
Seqmnas, xels Seuwyobs ekonomikur integraciasa<br />
da adamianebis, kapitalis, nawarmisa<br />
da momsaxurebis Tavisufal gadaadgilebas,<br />
bunebrivi garemos dacvis garantiiT.<br />
ÓÀáÀËáÏ ÃÉÐËÏÌÀÔÉÀ<br />
mSvidobis<br />
14 punqti<br />
6. regionSi saerTaSoriso, pirvel rigSi, evro<br />
puli kompaniebis Semosvlis pirobebis gamar<br />
tiveba, romlebsac surT Tavisi wvlili<br />
Se i tanon kavkasiuri ekonomikis ganviTareba<br />
Si, aseve SemuSaveba finansuri stimulebis<br />
gegmisa, romelic regionis ekonomikuri da socialuri<br />
ganviTarebisaken iqneba mimarTuli.<br />
7. saerTo proeqtebis ganviTareba mecnierebis,<br />
ganaTlebisa da kulturis sferoSi, dialogisa<br />
da tolerantobis mxardasaWerad,<br />
romelic saWiroa sirTuleebisa da araswori<br />
azris gadasalaxad, rac erTmaneTis kargad<br />
arcnobazea damyarebuli.<br />
8. saerTo kulturaTaSorisi proeqtebis<br />
mxar daWera, romlebic moicavs enebisa da saza<br />
fxulo, adgilobriv da saerTaSoriso skoleb<br />
sa da banakebs, romlebsac eqnebaT SeTanx<br />
mebuli programebi, rac sxvadasxva eris<br />
war mo madgenlebs miscems erTmaneTis gacnobis,<br />
kulturebisa da enebis gansxvavebulobis<br />
aRqmisa da SenarCunebis saSua lebas.<br />
9. sauniversiteto iniciativebis mxardaWera,<br />
rogorc regionis SigniT maswavleblebisa da<br />
studentebis gacvliTi programebis organizebisaTvis,<br />
aseve kavkasiel studentTa gasagzavnad<br />
sazRvargareTis universitetebSi,<br />
da sauniversiteto kursebisa da kvleviTi<br />
proeqtebis Sesaqmnelad mSvidobisa da konfliqtebis<br />
gadawyvetis Temaze.<br />
10. pluralisturi, mravalenovani da region<br />
TaSorisi xasiaTis teleradio arxebisa da<br />
sxva masobrivi sainformacio saSualebebis<br />
dafinanseba da mxardaWera.<br />
11. gaerTianebis erTerT saSualebad saer<br />
TaSoriso sportuli RonisZiebebis organizeba,<br />
xmelTaSuazRvis TamaSebis modeliT.<br />
12. kulturuli iniciativebisa da festival<br />
„kavkasiis dReebis“ Catareba (kinematografiis,<br />
Teatris, folkloris, xelovnebis, literaturis,<br />
eTnografiis, arqeologiis), rac<br />
xels Seuwyobs gacnobasa da xazs gausvams<br />
regionis saerTo kulturul fonds, yoveli<br />
xalxis Taviseburebebis pativiscemiT.<br />
13. rondines studentTa gamocdileba daedos<br />
safuZvlad kavkasiaSi arasamTavrobo<br />
organizaciebis qselis moRvaweobas, rac<br />
SesaZlebels gaxdis regionis yvela xalxis<br />
erTiani axalgazrduli forumis Camoyalibebas,<br />
romlis erTerT xelSemwyobad SeiZleba<br />
gamoyenebul iqnes internetsaiti, romelic<br />
gaamartivebs regionis sxvadasxva enaze informaciis<br />
gacvlas da uzrunvelyofs problemebis<br />
Sesaxeb obieqturi da damoukidebeli<br />
informaciis xelmisawvdomobas.<br />
14. religiaTaSorisi dialogis ganviTarebis<br />
mxardaWera saerTo mSvidobisa da ZmobisaTvis.<br />
pressa.ges masalebis mixedviT<br />
momzadebulia<br />
madona axalaias mier.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
13
14<br />
ØÀÒÈÖËÉ ÓÀÄÊËÄÓÉÏ ÌÉÍÀÍØÀÒÉ<br />
eklesiaSi elementarulic<br />
minanqris xelovneba Sua saukuneebidan aiTvleba<br />
saqarTveloSi. qarTul qristianul<br />
kulturaSi, xuroTmoZRvrebisa da kedlis<br />
mxatvrobis gverdiT, mas gamorCeuli adgili<br />
ukavia. gansakuTrebiT cnobilia<br />
qarTuli tixruli minanqari. zogadad,<br />
tixruli minanqris warmoSobis Sesaxeb<br />
sxvadasxva mosazreba arsebobs, mis sam<br />
Soblod asaxeleben Zvel egviptes,<br />
sparseTsa Tu bizantias. Cven ki, danamdvilebiT<br />
viciT, rom qarTuli minanqari<br />
unikaluria da misi Tvalsa<br />
Cino nimuSebi xelovnebis msoflio<br />
saganZuris mniSvnelovan koleqcias warmoadgenen.<br />
magaliTad, xaxulis karedi,<br />
TavisTavad, tixruli minanqris mTeli<br />
muzeumia da mas ara marto veneciis pala<br />
doros gverdiT asaxeleben, aramed gansakuTrebul<br />
adgilsac aniWeben. xaxulis<br />
karedi gansacvifrebelia masze datanili<br />
minanqris simravliTa da daxvewilobiT:<br />
100ze meti firfita VIIIXII saukuneebis<br />
mxatvruli nimuSebiT, minanqrebis<br />
dinamikuri ganawilebiTa da Weduri ornamentebis<br />
harmoniuli ansambliT, epoqis<br />
brwyinvalebas gadmoscems.<br />
tradiciulad, saqarTveloSi tixrul minanqarze<br />
sasuliero pirebi mu Sa ob dnen. maTi<br />
Semoqmedebaa dRes saqarTvelos xelovnebis<br />
saxelmwifo muzeumSi dacu li VIIIXV<br />
saukuneebiT daTariRebuli Zeglebi. aqvea<br />
bizantiu ri nimuSebic. yvela maRali sinjis<br />
oqroTia Sesrulebuli da sim didris,<br />
dekora tiulobis, cxovel xatulobisa da<br />
dina mi kis momentebiT epo qis saerTo tendenciebs<br />
gamoxatavs. qarTuli Zeglebi ni<br />
Sandoblivia saxe Ta gansakuTrebuli sicxo<br />
veliT, zog SemTxve vaSi, garRveulia<br />
re ligiuri dogmatizmis Stampi da wmindanTa<br />
individualizebuli portretebis mTeli<br />
ga lereaa warmodgenili. am TvalsazrisiT,<br />
sainteresoa gelaTis macxovris xatis medalionebi<br />
qarTuli warwerebiT,<br />
romlebic<br />
mTeli sicxadiT warmogviCens<br />
qarTuli<br />
minanqruli xelovnebis<br />
damoukidebeli<br />
evoluciis process.<br />
saqarTvelos<br />
koleqciis minanqruli<br />
Zeglebi, qarTulic<br />
da bizantiuric,<br />
iveriis RvTismSoblis<br />
xati<br />
locviT keTdeba<br />
umdidres da umniSvnelovanes<br />
masalas<br />
warmoadgens Sua sau<br />
jvarikuneebis<br />
tixruli minanqruli xelovnebis<br />
istoriisTvis.<br />
Tanamedrove etapze ara erTma qarTvelma<br />
mxa t varma mosinja Zalebi tixruli minanqris<br />
ostatobaSi, bevrmac warmatebiT, magram<br />
erTeulTa `SemoqmedebiT wvas~ ar hqonda<br />
am unikaluri xelovnebis dargis ganvi<br />
TarebisTvis saWiro organizebuli<br />
xasiaTi. saeklesio tixruli minanqris<br />
aRorZinebis ideas uwmin desisa<br />
da unetaresis, srulid saqarTvelos<br />
kaTalikospatriarqis, ilia<br />
II locvakurTxeviT Caeyara safuZveli.<br />
sagulisxmoa, rom am saSviliSvilo<br />
saqmes xelmZRvanelobs mxatvari daviT<br />
kakabaZe (umcrosi), didi daviT kakaba<br />
Zis SviliSvili. XXI saukunis saeklesio<br />
tixruli minanqris nimuSebi SegiZliaT<br />
ixiloT Sardenze, galerea „fokanSi“.<br />
misi saxeli ukavSirdeba javaxeTSi arsebul<br />
wminda ninos saxelobis fokis deda<br />
Ta monasters, sadac ukve funqcionirebs<br />
tixruli minanqrisa da saoqromWedlo<br />
saxelosno.<br />
dRes Cvens Jurnals sapatio stumari hyavs<br />
javaxeTis fokis wminda ninos saxelobis dedaTa<br />
monastridan, deda SuSaniki, romelic<br />
tixruli minanqris aRorZinebis Sesaxeb gvesaubreba:<br />
,,Cven gvaqvs Sua saukuneebis<br />
tixruli minanqari,<br />
Semdeg saukuneebSi<br />
ar Cans, TiTqos gaqra da<br />
am bolo periodSi isev<br />
aRorZinda. didi xnis ganmavlobaSi<br />
kamaTobdnen,<br />
pirveli tixruli minanqari<br />
qarTuli iyo Tu bizantiuri.<br />
saerTod, saeklesio<br />
minanqris aRorZinebis idea<br />
momdinareobs uwmindesisgan,<br />
radgan saeklesio<br />
minanqari ar aris far<br />
Tod gavrcelebuli. minanqris<br />
ostatebis umravlesoba<br />
samkaulze barZimi<br />
muSaobs. uwmindess<br />
surs, rom es dargi aRorZinebuli iyos ara<br />
marto fokis eklesiaSi, aramed sxva ganac,<br />
radgan amis tradicia saqarTveloSi namdvilad<br />
arsebobs.<br />
Tavidan gvqonda survili, rom Cveni eklesia<br />
Segvemko minanqris nakeTobebiT, xatebiT,<br />
im nivTebiT, rac RvTismsaxurebisTvis aris<br />
saWiro. amitom vifiqreT, minanqarze muSao<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
a Segveswavla. gaixsna saxelosno.<br />
fokis wminda ninos monastris<br />
winamZRvarma, deda elisabedma,<br />
monazoni deda nino avazaSvili<br />
gamoagzavna Tbilisis im skolaSi,<br />
sadac daviT kakabaZe aswavlida.<br />
Semdeg Cven davaarseT saxelosno<br />
fokaSi. iaraRebi, saWiro<br />
nivTebi viyideT da waviReT monasterSi.<br />
gaCnda pirveli nake<br />
Tobebi: patara jvari, xati da a.<br />
S. minanqarze muSaobisas raime<br />
gansakuTrebuli proceduris<br />
dacva ar aris saWiro. eklesiaSi<br />
ele mentarulic locviT keTdeba,<br />
miTumetes, roca xats qmni, mets loculob.<br />
gagvikeTebia Zveli xatebis aslebi.<br />
xats aqvs Tavisi kano nika, bevr axal koreqtivs<br />
ver Seitan. xats namdvilad sWirdeba<br />
is feri, moxazuloba, rac aqvs kanonikaSi,<br />
axals, radikalurs ver gaakeTeb, Tu xats<br />
qmni, amitom SezRuduli xar am yvelaferSi.<br />
Cven mier Seqmnili yvela xati xelnakeTia,<br />
axla gvinda Seiqmnas naklebfasiani, magram<br />
maRali xarisxis Camosxmuli nakeTobebi. rac<br />
mets vSromobdiT, miT did masStabs iZenda<br />
Cveni saqmianoba, amitom idea daibada, TbilisSic<br />
gagvexsna saxelosno, sadac ramdenime<br />
oqromWedelma daiwyo muSaoba. roca minanqari<br />
keTdeba, minanqris xelosnis garda,<br />
saWiroa iuveliric.<br />
Cven axla viyenebT ferebs, romelic mzaddeba<br />
safrangeTSi, limoJis qarxanaSi. arsebobs<br />
aseve iaponuri, avstriuli ferebi.<br />
es aris mina, masSi bevri pigmenti da sxva<br />
ØÀÒÈÖËÉ ÓÀÄÊËÄÓÉÏ ÌÉÍÀÍØÀÒÉ<br />
dasxva naerTia gareuli. ramdenime<br />
teqnologia arsebobs – midu<br />
Rebis da Cawebebis. Cven vakeTebT<br />
CawebebiT, TumcaRa, es ar aris<br />
teqnologiis xazi. jerjerobiT,<br />
Tanamedrove teqnologiebi ar<br />
gvaqvs, Zveladac pincetiT muSaobdnen,<br />
rogorc dRes Cven.<br />
aseve vqmniT mozaikur nimu Sebs. am<br />
xelovnebis ganviTarebac patriarqis<br />
idea iyo, radgan saqarTveloSi<br />
ar aris farTod gavrcelebuli,<br />
mxo lod gvaqvs gelaTis<br />
RvTismSoblis mozaikuri xati da<br />
ramodenime eklesiaSi fragmentebi. uwmindesma<br />
daviT kakabaZes sTxo va, rom gaego, sad<br />
SeiZleboda dauflebodnen am xelovnebas.<br />
deda elisabedma specialistebi gaagzavna<br />
italiaSi, sadac maT sakuTari TvaliT na xes,<br />
rogor mzaddeboda mozaika da wamoiRes<br />
masala aq dasamkvid reblad. es CvenTvis<br />
sruliad axali dargia. amJamad vaarsebT<br />
did saxelosnos, romelic ramdenime dargs<br />
gaaerTianebs, es iqneba mozaika, minanqari,<br />
iuveliris ostatoba, igive saoqromWedlo<br />
xelovneba. Cven gvaqvs kidev erTi, „faiansis“<br />
saxelosno. viZenT sxvadasxva xarisxis<br />
TeTr WurWels. aseve maRali xarisxis frangul<br />
faifurs da xdeba maTi moxatva ornamentebiT.<br />
amJamad mzad deba axali koleqcia.<br />
Cven ramdenime gamofena gvqonda. swored am<br />
dargebs gaaerTianebs „fokani“.<br />
masala moamzada<br />
nino TvalavaZem<br />
profesiuli ostatobisTvis<br />
CV (Curiculum Vittae) _ reziume Sen Sesaxeb.<br />
gaCnda ramdenime TariRi Cvens avtobiografiaSi,<br />
romelic MMCIis ukavSirdeba. es<br />
TariRebi rom SinaarsiT aris datvirTuli,<br />
amas qvemoT warmodgenil studentTa Sesaxeb<br />
cnobebi metyvelebs. maT pirveli profesiuli<br />
„ganacxadi“ gaakeTes. icnobdeT:<br />
saxeli: Teona<br />
gvari: imnaZe<br />
dabadebis TariRi:<br />
1989 wlis 3 marti<br />
ojaxuri mdgomareoba:<br />
da saojaxebeli<br />
ganaTleba – marketinguli<br />
da media komunikaciebis<br />
instiuti (MMCI) – samar<br />
Talmcodneobis specialoba, IV kursi.<br />
CV _ ÀÅÔÏÁÉÏÂÒÀ×ÉÀ<br />
gamocdileba:<br />
2008 – q. qobuleTi, sajaro reestrSi erT<br />
Tviani praqtika<br />
2009 – uzenaesi sasamarTlos imitirebuli<br />
procesi<br />
2009 – Zveli Tbilisis sammarTvelos VII<br />
ganyofileba, gamomZieblis TanaSemwe<br />
hobi: kiTxva, cekva<br />
kompiuteruli programebi: saofise programebi<br />
(Access, Excel, Word, Powerpoint)<br />
enebi: mSobliuri (kargad), rusuli (saSualod),<br />
inglisuri (kargad)<br />
sayvareli fraza: „kanonis Zala es aris,<br />
brZanos, akrZalos, neba darTos da<br />
dasajos~.<br />
pirovnuli Tvisebebi: Sromismoyvare, komunikabeluri.<br />
dasasruli me16 gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
15
16<br />
dasasruli<br />
saxeli: maia<br />
gvari: pataraia<br />
dabadebis TariRi: 1989<br />
wlis 7 maisi<br />
ojaxuri mdgomareoba:<br />
da saojaxebeli<br />
ganaTleba: – marketinguli<br />
da media komunikaciebis<br />
instituti (MMCI)<br />
sa marTalmcodneobis<br />
spe cialoba, IV kursi.<br />
gamocdileba:<br />
2008 – afxazeTis sanotaro biuro<br />
2009 – uzenaesi sasamarTlos patronaJiT<br />
Cata rebuli imitirebuli procesi<br />
2009 _ (agvistoseqtemberi) – saqarTvelos<br />
saqalaqo sasamarTlos sisxlis samar<br />
Tlis kolegiis staJiori<br />
2009 – q. Tbilisis Zveli Tbilisis sasamarTlos<br />
VII ganyofileba, gamomZieblis<br />
TanaSemwe<br />
hobi: cekva<br />
kompiuteruli programebi: saofise programebi<br />
(Access, Excel, Word, Powerpoint)<br />
enebi: mSobliuri (kargad), rusuli (saSualod),<br />
inglisuri (kargad)<br />
sayvareli fraza: „arca, rac normiT dgindeba,<br />
arca, rac kanonma ineba, mTavari<br />
mxolod is aris, rac ufliT „ganeCineba~.<br />
pirovnuli Tvisebebi: Sromismoyvare, kontaqturi,<br />
kreatiuli.<br />
saxeli: sofio<br />
gvari: zarulua<br />
dabadebis TariRi: 1989<br />
wlis 4 ivlisi<br />
ojaxuri mdgomareoba:<br />
dasaojaxebeli<br />
ganaTleba: marketinguli<br />
da media komunikaciebis<br />
instituti (MMCI),<br />
sa marTal mcodneobis<br />
spe cia loba, IVkursi.<br />
gamocdileba:<br />
2008 – Tbilisis mTavari sammarTvelos mkvle <br />
lobis ganyofileba, 4Tviani praqtika<br />
2008 – samoqalaqo reestris saagentos zugdidis<br />
samsaxuri<br />
2009 – q. Tbilisis didubeCuRureTis sammarTvelos<br />
VII ganyofileba, gamomZieblis<br />
TanaSemwe<br />
hobi: kiTxva, cekva<br />
kompiuteruli programebi: saofise programebi<br />
(Access, Excel, Word, Powerpoint)<br />
enebi: mSobliuri (kargad), inglisuri (kargad)<br />
sayvareli fraza: „rac ufro meti ici, miT<br />
ufro meti SegiZlia~.<br />
pirovnuli Tvisebebi: energiuli, bejiTi.<br />
CV _ ÀÅÔÏÁÉÏÂÒÀ×ÉÀ<br />
saxeli: maTuTa<br />
gvari: Sedania<br />
dabadebis TariRi: 1988<br />
wlis 10 noeberi<br />
ojaxuri mdgomareoba:<br />
da saojaxebeli<br />
ganaTleba – marketinguli<br />
da media komunikaciebis<br />
instituti (MMCI),<br />
sa marTalmcodneobis specialoba,<br />
IV kursi.<br />
gamocdileba:<br />
2008 – samoqalaqo reestriis saagentos<br />
zugdidis samsaxuri<br />
2009 – samegrelozemo svaneTis mTavari<br />
sam xareo sammarTvelo<br />
2009 – uzenaesi sasamarTlos imitirebuli<br />
pro cesi<br />
2009 – zugdidis raionuli sasamarTlo<br />
2009 – didubeCuRureTis meoTxe ganyofileba,<br />
gamomZieblis TanaSemwe<br />
hobi: simRera, cekva<br />
kompiuteruli programebi: saofise programebi<br />
(Access, Excel, Word, Powerpoint)<br />
enebi: mSobliuri (kargad), inglisuri (kargad)<br />
sayvareli fraza: „Tu ginda ipovo damnaSave,<br />
eZebe is, visac Cadenili danaSauli<br />
sargebels moutanda~.<br />
pirovnuli Tvisebebi: komunikabeluri,<br />
ener giuli.<br />
saxeli: Teona<br />
gvari: aslaniZe<br />
dabadebis TariRi: 1988<br />
wlis 10 dekemberi.<br />
ojaxuri mdgomareoba:<br />
dasaojaxebeli<br />
ganaTleba _ „marketinguli<br />
da media komunikaciebis~<br />
institutis biznesis<br />
marTvis fakulteti<br />
– tu rizmis menejeris<br />
specialoba.<br />
gamocdileba:<br />
200708 – turistuli kompania „maski~, turituristuli<br />
agenti<br />
2008 – samTviani praqtika, turistuli kompania<br />
„sakvoiaJi~<br />
2009 – 2427 aprili, Ziudos federacia,<br />
Tarjimnis asistenti<br />
2009 – profesiuli praqtika, turistuli<br />
saa gento Galaxy City<br />
hobi: kiTxva da istoriuli adgilebis monaxuleba<br />
kompiuteruli programebi: saofise programebi<br />
(Access, Exsel, Word, Powerpoint)<br />
enebi: mSobliuri (kargad), rusuli (saSualod),<br />
inglisuri (kargad)<br />
sayvareli fraza: ar maqvs.<br />
pirovnuli Tvisebebi: kontaqturi, energiuli.<br />
rubrikis redaqtori<br />
miranda nabaxteveli<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
ÌÖÓÉÊÀ ÃÀ ÝáÏÅÒÄÁÉÓ ÓÔÉËÉ<br />
ras vusmenT?<br />
qarTvelebs musikis niWi rom gvaqvs, amaze<br />
ar vdaobT, Tumca sakiTxavia, ramdenad swor<br />
mimarTulebas vaZlevT am niWs. dRes qarTul<br />
scenaze mdgar momReralTa umravlesobas<br />
mis mier Sesrulebuli an dawerili nawarmoebebi<br />
ar moswons, Tavs ki imiT imarTlebs,<br />
rom msmeneli ugemovno musikas iTxovs da<br />
maTac sxva ra gza aqvT, weren da mRerian.<br />
me imas ar vambob, rom qarTvelebi yvelaze<br />
gemovnebiani eri varT msoflioSi, Tumca<br />
arc yvelafris msmenelze gadabraleba iqneboda<br />
marTali.<br />
arc imis Tqma minda, rom TiTqos kargi musika<br />
aRar iwereba, ki iqmneba Rirebuli nawarmoebebi,<br />
magram rTulia maTi msmenelamde<br />
mitana. swored es gaxlavT mTavari mizani im<br />
festivalebisa, romlebic ukanasknel wlebSi<br />
intensiurad tardeba TbilisSi da organizatorebi<br />
mudmivad cdiloben maT saerTa<br />
Soriso donis festivalebTan miaxlovebas.<br />
modiT, daviwyoT Tavidan: „artgeni“, festi<br />
va li, ro me lic 2004 wels Catarda da mas<br />
Semdeg yo vel wliu rad imar Te ba Tbi li sis<br />
eTnog ra fiul mu zeum Si. mi za ni ki erTia: Sevi<br />
nar Cu noT qar Tu li ge ni, qar Tu li is toria<br />
da rac mTa va ria, namd vi li mu si ka. festi<br />
val Si mo na wi leo ben sxva da sxva kuTxidan<br />
Camosuli folk lo ruli ansam b le bi, romlebic<br />
Tavian Ti kuTxis Tvis dama xasia Te bel<br />
kul tu ras war moad ge nen, es iq ne ba: rew va,<br />
sam za reu lo Tu sxva, mag ram yve la ze mniSv nelo<br />
va ni mainc fol klo ria.<br />
artgenma SeZlo daemsxvria azri, rom axalgazrdobas<br />
Tavisi fesvebi aRar ainteresebs.<br />
vinc artgens erTxel mainc daswrebia, mixvdeba,<br />
rom organizatorTa mTavari mizani<br />
miRweulia.<br />
dro midis, icvleba gemovneba, stili, msmeneli<br />
TandaTan interesdeba qarTveli rok<br />
SemsruleblebiT. rokis mZime specifikidan<br />
gamomdinare, qarTvelma msmenelma nelnela<br />
auwyo fexi. swored aseTi Semsruleblebis<br />
da msmenelTa mozidvas Seecadnen 2009 wlis<br />
maisSi festival Open airis organizatorebi.<br />
koncertebi sami dRe grZeldeboda:<br />
Sek rebis adgili – ipodromi, didi sivrce<br />
da uamravi xalxi. festivals ucxoeli msmenelebic<br />
estumrnen da aRfrTovanebac ver<br />
damales: „es zeimi unda gagrZeldes“ – aseTi<br />
iyo maTi STabeWdileba.<br />
da asec iqneba. igi yovelwliurad Catardeba<br />
da daixveweba kidec. wels ki ucxoel<br />
SemsruleblebTan erTad qarTvelma rokjgufebmac<br />
miiRes monawileoba: Smile, Play<br />
Paranoid, String, qarTvelebisTvis es udidesi<br />
gamocdileba da SesaZlebloba gaxda saku<br />
Tari Semoqmedebis farTo msmenelisaTvis<br />
gasacnobad.<br />
„TbilisSi saswaulic SeiZleba moxdes da es<br />
uTuod jazfestivali iqneba“, ase afaseben<br />
Tbilisis jazfestivals, romelsac didi<br />
tradiciebi aqvs. es iyo yvelaze masStaburi<br />
da jazis varskvlavebiT savse festivali.<br />
jeims karteri, kurt elingi, markus mileri<br />
jgufi<br />
„sinaTlis<br />
weliwadi“<br />
– es mcire CamonaTvalia im virtuozTa, romlebic<br />
Tbiliss ewvivnen da dauviwyari saRamoebi<br />
aCuqes jazis moyvrulebs.<br />
rogorc vnaxeT, namdvili da Rirebuli musikis<br />
mosmena sulac ar aris rTuli. mTavaria,<br />
amis saSualeba gvqondes. aq igulisxmeba,<br />
pirvel rigSi, Rirebuli musikis arseboba<br />
da meorec, misi dafinanseba.<br />
da bolos, minda gagacnoT jgufi, romelic<br />
2004 wels Seiqmna da sruliad gansxvavebuli<br />
stili daamkvidra, jgufi „sinaTlis weliwadi“<br />
da misi solisti gigi gegelaSvili.<br />
gTxovT, gviamboT Tqveni jgufis Sesaxeb,<br />
rogor SeikribeT da saidan daiwyeT?<br />
yvelaferi spontanurad moxda. damTavrebuli<br />
maqvs Teatraluri universiteti da imis<br />
magivrad, rom gamegrZelebina samsaxiobo<br />
kariera, ratomRac jgufis Seqmna gadavwyvite.<br />
jgufis prezentacia meriaSi Sedga da<br />
metad originaluri iyo, radgan violinosa<br />
da Celos sinTezi aqamde ar yofila. mokled,<br />
yvelaferma Zalian kargad Caiara da gadawyda<br />
muSaoba. Tumca, verc ki vifiqrebdiT, rom<br />
or weliwadSi Tbilisis operis TeatrSi<br />
kapelasTan erTad gavmarTavdiT koncerts,<br />
sadac 150 musikosi miiRebda monawileobas.<br />
es iyo udidesi miRweva.<br />
Janrobivad Tqveni musikaluri mimdinareobaa<br />
roki, Tumca aerTianebT rogorc<br />
folks, aseve simfoniur musikas. da mainc, ra<br />
Janris musikas ukravT?<br />
Cveni musika Janrobrivad aris progresuli<br />
roki, anu am Janrs aqvs mravali ganxra, aris<br />
rogorc jazrokis, aseve simfoniuri rokis<br />
elementebi da, Sesabamisad, klasikasTanac<br />
Zalian axlosaa. swored amitom bevri Cveni<br />
nawarmoebi warmoadgens 15wuTian piesas. es<br />
aris gemovnebiani musika da rokisadmi midgomac<br />
ufro inteleqtualuria.<br />
monawileobT Tu ara saerTaSoriso festivalebSi?<br />
diax, am etapze gvqonda ori gasvla erevanSi,<br />
sadac gaimarTa Cveni solo koncerti da sakmaod<br />
didi warmateba movipoveT. axla gvaqvs<br />
gegmaSi, rom gavaerTianoT Cveni kapela da<br />
maTi simfoniuri orkestri, koncerti ki<br />
erevanSi CavataroT.<br />
ratom daarqviT jgufs „sinaTlis weliwadi“?<br />
dasasruli me18 gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
17
18<br />
dasasruli<br />
Cemi sayvareli mwerali oTar WilaZea da mas<br />
aqvs erTi genialuri poema „sinaTlis weliwadi“,<br />
roca vfiqrobdiT jgufis saxelze,<br />
bevri varianti gaCnda, magram bolos gadavwyviteT,<br />
rom Cven unda vyofiliyaviT „sinaTlis<br />
weliwadi“.<br />
rogor daaxasiaTebdiT Tqvens msmenels?<br />
me vfiqrob, rom dRes Cvens msmenels warmoadgenen<br />
is adamianebi, visac uyvars kiTxva<br />
da inteleqtualuri musika.<br />
ÌÖÓÉÊÀ ÃÀ ÝáÏÅÒÄÁÉÓ ÓÔÉËÉ<br />
gaqvT Tu ara axali proeqti?<br />
axla vqmniT patara proeqts, romelsac<br />
speqtaklis saxe eqneba da daidgmeba marjani<br />
Svilis TeatrSi. es iqneba Teatralizebuli,<br />
erTsaaTiani musika, sadac msaxiobebic da<br />
musikosebic Cven viqnebiT. Zalian didi survili<br />
gvaqvs, rom es proeqti Teatris repertuarSi<br />
„Cajdes“.<br />
gisurvebT warmatebas!<br />
mimoza SeylaSvili<br />
britanuli rokis monarqi _ QVEEN<br />
erTerT axal gazr<br />
dul JurnalSi<br />
da i beWda patara<br />
sandras werili:<br />
`saocari mkurnali~,<br />
sadac gogona<br />
ityobineboda _<br />
`avad viyavi, didxans,<br />
didxans momiwia<br />
wola. bolos<br />
erTi megobari mewvia<br />
da uZvirfasesi<br />
saCuqari momarTva<br />
_ ansambl Queenis<br />
firfita. misi danaxvisTanavegamovjanmrTeldi.<br />
es moxda mxolod imitom, rom me miyvars<br />
Queeni. SeiZleba es faqti vinmes banalurad<br />
moeCvenos, magram imis sailustraciod namdvilad<br />
gamodgeba, Tu rogor uyvarda da uyvars<br />
msmenels es ansambli.<br />
Zalian bevrs Queenis gagonebaze inglisSi,<br />
da aramarto iq, dedofali ki ar axsendeba,<br />
aramed cnobili rokjgufi.<br />
diax, dRes mogiTxrobT Queenze da mis<br />
legendarul solistze, fredi merkurze.<br />
vfiqrobT, dainteresdebian fanebi.<br />
jgufi oTxi wevrisgan Sedgeboda: fredi<br />
merkuri, braina mei, rojer teilori da<br />
jon dikoni. fredi merkuris namdvili<br />
saxeli da gvaria frederik bulsara. warmoSobiT<br />
iraneli daibada afrikaSi, qalaq<br />
zanzibarSi, 1946 wlis 5 seqtembers. 1959<br />
wels mSoblebTan da umcros dasTan, qaSmirasTan<br />
erTad, inglisSi gadavida. bavSvo ba<br />
metad egzotikur garemoSi gaatara. swavlob<br />
da indoeTSi, ardadegebs atarebda<br />
tan zaniis dedaqalaq daressalamSi. skolis<br />
damTavrebis Semdeg swavla londonis<br />
samxat vro kolejSi mxatvardizaineris specialobiT<br />
ganagrZo.<br />
Zalian uyvarda sporti da musika. indoeTSi<br />
fortepianos 5 klasi gaiara. misi sayvareli<br />
kompozitori iyo Sopeni.<br />
swavlis periodSi sxvadasxva jgufebSi monawileobda:<br />
pirvelad `reqijSi~ (`mar cxis Sedegad<br />
miRebuli~) riCard tom psonsa da kliv<br />
armiteijTan erTad, Semdeg _ `sour milqsSi~<br />
(`Sededebuli rZis zRva~), sadac pianistoba<br />
da momRerlis funqciebi SeaTavsa.<br />
fsevdonimi `merkuri~ fredim Tavisi astrologiuri<br />
simbolos, planeta merkuris<br />
mixedviT oficialurad 1970 wels dairqva.<br />
misi metsaxelia pluto. am periodSi is<br />
xSirad trialebda jguf `smailis~ irgvliv<br />
da so listis adgili male daikava.<br />
fredi ambobda, rom saxeli winaswarmetyveluri<br />
niSanicaa! im droisaTvis jgufis<br />
Tvis saxeli bevrs niSnavda, amitom didxans<br />
fiqrobdnen. sul male ki gaCnda Queeni, rac<br />
inglisurad dedofals niSnavs.<br />
jgufis oTxive wevri studentobisas xelmok<br />
led cxovrobda. fredi Tavis naxatebs<br />
hyidda. mere rojerTan erTad londonis<br />
dasavleT nawilSi, feSenebelur raionSi,<br />
kensingtonze, tansacmlis patara maRaziaSi<br />
muSaobda. biWebi yidulobdnen Zvel tansacmels,<br />
aaxlebdnen da ise hyiddnen. TiTqmis<br />
yvela kostiumi, riTac isini publikis winaSe<br />
gamodiodnen, maTi Sekerili iyo.<br />
jgufis wevrebma eqsperimentebi daiwyes<br />
gana TebiT, kostiumebiT, sasceno moZraobebiT,<br />
rac ufro aZlierebda STabeWdilebas.<br />
Queenis Semoqmedebas eqspresia ar aklda.<br />
pirveli firfita `mokrZalebuli~ tiraJiT<br />
gavrcelda. 1973 wlis 6 ivliss gamoCnda<br />
pir veli singli. daaxloebiT, erTi kviris<br />
Semdeg gamovida pirveli didi firfitac _<br />
Queen, romelSic aTi simRera Sevida da moulodnelad<br />
moxvda aSSis saukeTeso firfitebis<br />
katalogSi. es gaxldaT sruli sensacia.<br />
metic, inglissa da amerikaSi gayiduli<br />
firfitebis raodenobiT Queenis pirvelma<br />
albomma jildod `oqros firfita~ daimsaxura.<br />
firfitebis konvertis gaformebaSi<br />
monawi leobdnen braiani da fredi.<br />
konverts amSvenebs dedoflis simboloebi,<br />
Wadrakis figura da banqos saTamaSo qaRaldis<br />
„yvavis qali“. zeda nawilis SuagulSi<br />
fredi merkuris mier QueenTvis Seqmnili<br />
metad originaluri emblemaa gamosaxuli.<br />
mis centrSi Casmulia aso _ Q, romelic gars<br />
artyia gvirgvins. asos marjvena da marcxena<br />
mxares ori lomi amSvenebs, zemoT – kiborCxala,<br />
qvemoT ki ori qalwulia gamosaxuli.<br />
kompozicia moicavs jgufis wevrebis astrologiur<br />
niSnebs.<br />
braian meis mier gitaraze Sesrulebul saocar<br />
musikas sinTezatoris efeqtebs miawerdnen.<br />
amis gamo, protestis niSnad ramdenime<br />
firfitaze gaCnda warwera: `aravin ar<br />
ukravs sinTezatorze~.<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
pirvelma turnem kargi Sedegi gamoiRo, male<br />
Queens aramarto inglisa da aSSSi, aramed<br />
msoflioSic gaicnoben. jguf `Queen~is<br />
simRerebs da albomebs araerTi jildo aqvs<br />
miRebuli, maTi yvela kompozicia hitia.<br />
`Bohemia rhapsody~ (bohemuri rafsodia) aris<br />
gamorCeuli simRera, romelic merkurma<br />
dawera. simReraSi gadmocemulia erTi sabralo<br />
biWis monologi. igi dedasTan aRiarebs<br />
– kaci Semomakvdao! amis gamo, mas ewyeba<br />
koSmaruli halucinaciebi da iTxovs<br />
Sebralebas. es simRera Sevida klasikuri<br />
rokpiesebis siaSi. recenzentebma `patara<br />
vokalursimfoniuri Sedevri~ uwodes. sim<br />
Reram `oqros firfita~ daimsaxura.<br />
`bohemuri rafsodia~ aris Taviseburi suita,<br />
romelic zogierTma recenzentma `popklasikas~<br />
miakuTvna. STabeWdileba imdenad<br />
Zlieri iyo, rom isini sagonebelSic Cavardnen:<br />
`nuTu amis Semdeg kidev rame iqnebao~?<br />
marTlac, maTi TqmiT, es iyo raRac `axali,<br />
Tanamedrove simfonia, klasikuri musikis<br />
gansxvavebuli nimuSi~.<br />
amas mohyva fredi merkuris solo albomi<br />
`Barselona~ (1988 w.), sadac Sevida cnobili<br />
dueti espaneli sopranos, monserat kabaliesTan<br />
erTad, rac aseve rokisa da operis<br />
SesaniSnavi sinTezi iyo.<br />
Queenis legendaruloba maT ganumeoreblobaSia.<br />
yvela simRera warmatebulia, magram<br />
maTgan udavo popularobiT sargeblobs:<br />
`We are the champions~ (Cven varT Cempionebi),<br />
`We will rock you~ (SegazanzarebT)...<br />
`Cven varT Cempionebi~ inglisur safexbur To<br />
klub `kosmosis~ himni iyo, xolo `SegazanzarebT~<br />
kalaTburTelTa matCebze sruldeboda.<br />
es simRerebi ismis sxvadasxva sportul<br />
Sejibrebebze.<br />
merkurisa da misi jgufis wevrebis Cacmuloba<br />
yovelTvis yuradRebas iqcevda. metic,<br />
dadioda Worebi merkuris aratradiciul<br />
seqsualur orientaciaze. amasTan dakav<br />
SirebiT, fredim erTerT Jurnalists uTxra:<br />
`rac Seexeba Cems bioseqsualur imijs, es<br />
mxolod xumrobaa – es Soua. ar msurs Semovifarglo<br />
erTi CarCoTi da ganvacxado – ai, me<br />
sul esa var! xSirad es mistikuroba scenaze<br />
unda warmosdges, rom ufro saintereso iyo.<br />
vicvamT imas, rac gagvaCnia, Cveni survilebis<br />
mixedviT da zogierTebis gaocebis riskiT~.<br />
pol makartni ambobda: `Queenis RerZi<br />
fredia. misi SesaniSnavi da unikaluri xma<br />
mTavaria jgufSi, xolo maTi Sou mxolod<br />
scenisTvis aris gankuTvnili. dRegrZeli<br />
iyos `mefe~ merkuri~.<br />
simRerebs werdnen rogorc fredi, aseve<br />
braiani da rojeri. rojeris dawerili sim<br />
Rera `Radio Ga Ga~ saocari popularobiT<br />
sargeblobda. klipSi Sesrulebul taSiscemas,<br />
kerZod, xelebis moZraobis stils,<br />
SemdgomSi Queenis koncertebze `Radio Ga<br />
Ga~s gaJRerebisas mayurebeli yovelTvis<br />
unaklod asrulebda.<br />
fredi merkurs Zalian uyvarda katebi. man<br />
erTgul megobars miuZRvna simRera saxelmwodebiT<br />
`dilaila~... fredis jon lenonTan<br />
erTadac hqonda Cawerili simRera `Cool cat~<br />
(`gulgrili kata~).<br />
ÌÖÓÉÊÀ ÃÀ ÝáÏÅÒÄÁÉÓ ÓÔÉËÉ<br />
1982 wels `ginesis rekordebis wignSi~<br />
Queeni Sevida, rogorc yvelaze maRalanazRaurebadi<br />
jgufi.<br />
maTi Tayvanismcemeli iyo Tavad dedofali<br />
elizabet II, romelic samefo loJaSi fexze<br />
adgomiT da taSiT ajildoebda musikosebs.<br />
Queenis wevrebi araerTxel miuwvevia dedofals<br />
samefo karze.<br />
erTi tradicia hqonda fredi merkurs, yoveli<br />
koncertis dasasrul simReras is dedoflis<br />
didi mosasxamiT, skiptriT da gvirgviniT<br />
asrulebda...<br />
Queeni aqtiur daxmarebas uwevda `bavSvTa<br />
dacvis saerTaSoriso fonds~. merkuris<br />
cxov rebaSi iyo bevri lamazi qali... Tumca<br />
ojaxi arc erT maTganTan ar Seuqmnia, amis<br />
saSiSroeba meri ostinTan da barbara valentinTan<br />
Seiqmna, Tumca...<br />
`Show most go on~ SinaarsiTac simbolurad<br />
JRers, is ansamblis bolo kompozicia aRmoCnda.<br />
fredi merkuri SidsiT daavadda. ukve iseTi<br />
aqtiuri aRar iyo scenaze, rogorc adre. metic,<br />
is TandaTan erideboda xalxSi gamosvlas.<br />
merkuri 45 wlis asakSi, 1991 wels gardaicvala.<br />
mas fanebma didi pativi miages.<br />
merkuris gardacvaleba iyo Soki msoflio<br />
musikaluri samyarosaTvis. Queenis musika<br />
sakuTari interpretaciiT Sesrulebuli<br />
TiTqmis yvela cnobili musikaluri stilis<br />
sinTezia: simforoki, jazi, panki, saorkestro<br />
aranJireba da, rac mTavaria, vokaluri<br />
da sagitaro soloebi. misi musika mimom xilvelebma<br />
monaTles, rogorc aristokratiuli<br />
da pompezuri roki. jgufisTvis mTavari<br />
iyo ara kritika mimomxilvelebisa, aramed<br />
Tayvanismcemlebis mTeli armia. armia, romelic<br />
Tan dahyveboda yvela turneze da erTsa<br />
da imave repertuars mravaljer ismenda.<br />
fredis niWierebas da gansakuTrebulobas<br />
erTxmad yvela aRiarebs, yvela SesaniSnavi<br />
musikosi, rokisa da zogadad gemovnebiani<br />
msmeneli. dResac imarTeba Queenis koncertebi,<br />
sadac fredis soloebs misi megobrebi<br />
asruleben. yoveli aseTi koncerti<br />
msmenelSi did emocias aRZravs. is iyo legenda,<br />
legendadqceul adamianebs ki msoflio<br />
ar iviwyebs.<br />
`me sakmaod viwvnie Cemi wili marcxi, magram<br />
gavuZeli, Cven Cempionebi varT, Cemo megobrebo!~<br />
f. merkuri (We are the champions).<br />
mimoxilva moamzada<br />
nino gedevaniSvilma<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
19
20<br />
ÐÀÒÀËÄËÖÒÉ ÓÉÅÒÝÄÄÁÉ<br />
rubrikis stumrebi arian Tbilisis ivane javaxiSvilis saxelobis saxelmwifo<br />
universitetis socialur da politikur mecnierebaTa fakultetis studentebi:<br />
SexedeT amaT, erTad rom Sek rebilan da<br />
vnebamoreuli sa xiT gahyvirian mis saxels.<br />
duJ mo mdgarni, eqstazSi Sesulni, sruliad<br />
dabin dviaT go neba da braznarevi aRgznebulobiT<br />
surT sakuTari egos dakmayofileba!<br />
is ki am dros gamWoli tkivilebiT itanjeba,<br />
civi ofli asxams da rodesac mis lamaz,<br />
Taflisfer TvalebSi uzomo sikeTesa da<br />
sibraluls vxedav, uneburad survili miCndeba,<br />
Sublze ofli movwmindo da davumegobrde...<br />
Tumca, yvelaferi gacilebiT adre<br />
daiwyo...<br />
civi dekembris susxian Rames axlad dabadebulma<br />
Cvilma gamxmari balaxisa da civi miwis<br />
surneli SeigrZno da sulmouTqmelad<br />
atirda, Tavisi sikvdili gamoitira, magram<br />
bolos am sacodaobas isev dedis ZuZu arCia<br />
da Tavisi patara, funCula xelebi mWidrod<br />
SemoaWdo dedis sxeuls... varskvlaviani<br />
Rame iyo, iisfrad bzinavda Tovli mTvaris<br />
Suqze da patara boCola mTeli Rame madianad<br />
axramunebda bagaSi Cayril Calas.<br />
rogori unda iyos patara biWis cxovreba,<br />
romelsac mama durgali hyavs da deda –<br />
ubralo diasaxlisi? albaT, didad arafriT<br />
gansakuTrebuli... isic mudam mamikos<br />
saxelosnoSi daZvreboda, swavlobda,<br />
rogor unda gamoeCorkna skami, magida. saxlSi<br />
mosuls naxer xian tansacmelze deda<br />
mudam sayvedurobda, Semdeg mzrunveli<br />
xelebiT TviTon uwmendda xolme perangs.<br />
Raribi cxovrebiT icxovra, magram bed ze<br />
erTi sayvedu ri ar das cdenia.<br />
cotne Wanturia da zviad barqaia<br />
erTi bileTi samoTxemde, Tu piriqiT?<br />
Cven xSirad vsaub robT, TiTqmis yo veldRe.<br />
am dros Cemi mezobe li zu ra Tavis dawre <br />
til venebs gamwa re buli eZebs da colis be<br />
WdiT naSovn ukanasknel gra mebs iCxiravs,<br />
me ki mas vesaub rebi Cemze, Cems problemebze,<br />
warmatebasa da uiRblobaze, dedaze,<br />
mamaze da Tqvenzec, vesaubrebi imitom,<br />
rom is kargi msmenelia da yovelTvis mzad<br />
aris megobrulad mogisminos da daxmarebis<br />
xeli gamogiwodos, swored amitomac<br />
vmegobrob masTan. erTaderTi, rac ar uyvars,<br />
es bevri laparakia. saerTod, sityvaZunwi<br />
mosaubrea, urCevnia gamudmebiT<br />
dagakvirdes, vidre zedmeti kiTx vebi dagisvas<br />
da Tavi mogabezros. Sev cqeri mas da<br />
warmovidgen, rogori vnebiT Sehyureben<br />
qalebi mis Taflisfer Tvalebsa da oqrosfer<br />
kululebs. uneblied vxvdebi, rom igi<br />
idealuri mamakacia: daxvewili manerebiT,<br />
momxibleli garegnobiTa da Rirseuli cxovrebis<br />
wesiT.<br />
igi maswavlis, rogor miyvardes, rogor movefero,<br />
vapatio da gavuRimo, gulSi Cavikra<br />
da davumegobrde. me is siyvaruls maswavlis<br />
da amitomac yvelaze did geniosad mimaCnia<br />
mTel duniaze, radganac Cven yvelani siyvarulidan<br />
movdivarT... magram xandaxan amas<br />
mniSvneloba ara aqvs: SexedeT am brbos, er<br />
Tad rom Sekrebilan da vnebamoreuli saxiT<br />
gahyvirian mis saxels. duJmomdgarni, eqstaz<br />
Si Sesulni, sruliad dabindviaT goneba da<br />
braznarevi aRgznebiT surT sakuTari ego<br />
daikmayofilon! mis Taflisfer TvalebSi ki<br />
am dros siyvaruli krTis da monatreba. enatreba<br />
albaT sayvareli deda, misi mofe reba,<br />
mamis WaRara wveri da is patara boCola,<br />
mTeli Rame madianad rom axramunebda bagaSi<br />
Cayril Calas...<br />
zuram ki yovelive es ar icis da swored amitomac<br />
_ zura narkotikebTan megobrobs, me<br />
kidev ieSuasTan, romlis saxelia qriste!<br />
cotne Wanturia<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
sicili adamianis refleqsia, arsebobs bednierebisgan<br />
sicili, ubedurebisgan xiTxiTi,<br />
megobrebTan sicili, megobrebze sicili, sakuTar<br />
Tavze sicili, gayiduli sicili, sakonkurso<br />
Rimili, nayidi sicili da bolos,<br />
sicili yvela am mizezis gaTvaliswinebiT.<br />
mTeli kvira daiRaleT muSaobiT da uflis<br />
Tu ara, ufrosis naCuqari week-endze gindaT<br />
inetaroT?! maSin daelodeT saRamos aT<br />
saaTs, telekompania „imedi“ gTavazobT iumoristul<br />
teleserials `Sua qalaqSi~.<br />
rogorc yvela axali Sou, `Sua qalaqic~ afeTqebiT<br />
da iumoris zeobiT daiwyo. pirvelive<br />
kviras aalaparaka mTeli qalaqi. profesionali<br />
msaxiobebis da ubralod iumoris mqone<br />
adamianebis tandemi Sedga, namdvilad gemovnebiani,<br />
Tumca umravlesobaze gaTvlili xumrobiT.<br />
scenaristebi igonebdnen sloga nebs,<br />
ro melic nawilobriv teqstualuri, na wilob<br />
riv iumoristuli datvirTviT sar geblob<br />
da.<br />
`Sua qalaqSi~, iseve rogorc ga sarTobi<br />
Souebis umralesoba, amerikuli pro eqtia.<br />
unda aRiniSnos, rom misi gadmoqarTuleba<br />
warmatebulia, sxva Souebisgan gan sxvavebiT<br />
aq ar SeiniSneba kalki. kargad aris morgebuli<br />
erovnul fsiqologias da xumrobebi<br />
swored am cnobierebisTvisaa da werili.<br />
Tumca sinqronulad iumoris erT doneze SenarCuneba<br />
rTuli saqmea. es `xumrobis kanoni~<br />
`Sua qalaqsac~ Seexo da xSiria erTi da igive<br />
uxarisxo iumori...<br />
serialis mTavar prob lemad mainc akviatebas<br />
miviCnev. erTi slogani an sityva iqamde<br />
meordeba, vid re mosabezrebeli ar gaxdeba,<br />
magaliTad, `oTxkariaan~ an `gavyidi Cem naxatebs~<br />
Tavdapirvelad efeqturi gamonaTqvamebi<br />
iyo, Tumca aT seriaSi situaciebis<br />
am sityvebisTvis Seqmna namdvilad ar iyo,<br />
rbilad rom vTqvaT, iumo ris Sedevri. roca<br />
serials moakldeba mayurebeli, xSiria<br />
popularul adamianTa xarjze dakarguli<br />
auditoriis mobrunebis mcdeloba. Tundac,<br />
avTandil cqvitiniZe, romelic mTlianad<br />
iyo amovardnili Tavisi ampluidan da<br />
qmnida ara bu neb riv auras, rac TavisTavad<br />
sasacilo faqtia. gmirebisaTvis erTi sti<br />
ÐÀÒÀËÄËÖÒÉ ÓÉÅÒÝÄÄÁÉ<br />
`Sua qalaqSi~<br />
anu sicilis isteria<br />
lis rolebis morgeba ki, cota ar iyos, mosabezrebelia.<br />
suleli sandrodan dawyebuli,<br />
qalaqelobis survi liT Sepyrobili Worikana<br />
debi RlontebiT damTavrebuli, yvela<br />
gmirs garkveuli niSa aqvs da xSirad maTi<br />
iumoristuli reaqciebi winaswar ganWvretadia,<br />
es Sous uinteresos xdis.<br />
rac Seexeba Temebs, romelzec xumrobebi iwereba,<br />
ZiriTadad araaqtualuria an mxolod<br />
SigadaSig gaiJRerebs raime problematuri<br />
sakiTxi. Sous Rirsebad mis arapolitizirebas<br />
miviCnev. miuxedavad imisa, rom es is Temaa,<br />
romelic erTerT yvelaze momgebianad Sei<br />
Zleba CaiTvalos. sainteresoa aseve axali saxeebis<br />
Semoyvana, magaliTad, vaxos roli Tamaris<br />
cxovrebaSi. Tumca Cveuli gajanjleba da<br />
situaciis erT scenaSi gayinva iers ukargavs<br />
iumors. saWiroa meti inovacia. problemaa<br />
ase ve reklamebi, vinaidan igi yvelaze yu rebad<br />
Soud iTvleba, reklamebis raodenobam imata<br />
serialis drois xarjze.<br />
miuxedavad xarvezebisa, es seriali mainc yvelaze<br />
warmatebulad iTvleba qarTul telesivrceSi.<br />
mosalodnelia situaciis gauareseba,<br />
droTa ganmavlobaSi moZvelebuli<br />
iu mo ris ganaxlebas Seecdebian, rac TavisTavad<br />
xarisxze imoqmedebs da mayurebelic „ar<br />
iyidis“ am `sicilis fxvnils~.<br />
zviad barqaia<br />
21<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ
22<br />
adamians Tu didi Zalisxmeva sWirdeba<br />
dResdReobiT `Tavis gasatanad~, aranakleb<br />
mZime dReSi aRmoCndnen Cveni erTguli megobrebi,<br />
ZaRlebi. Tumca arian adamianebi,<br />
romlebic uvlian da inaxaven maT. SeimCneva<br />
jiSTa simravlec, magram iSviaTad SexvdebiT<br />
Cvens unikalur jiSis ZaRls – `nagazs~,<br />
gamorCeuls TanamoZmeTa Soris.<br />
sityva `nagazi~ rom mxolod qarTuli sityvaa<br />
da igi qarTul ZaRls hqvia, sulxansaba<br />
orbelianic gvidasturebs: „ZaRli ZaRlTa<br />
da mxecTa mamalsa xvadi da dedasa Zu da<br />
SvilTa maTTa lekvis swodebian; asak mciresa<br />
ZaRlsa – ciba, vieTni gomiSas uxmoben; mis<br />
udidessa da cudsa – cibabi, vieTni finias<br />
uxmoben; didsa ZaRlsa midamos mcvelsa<br />
– TarTi, mekvlesa – meZebari; swrafsa da<br />
gvariansa – mwevari, mwevarisa da TarTisagan<br />
Sobilsa – nagazi, meZebarisa da TarTisagan<br />
Sobilsa – yazila. Tumca nagazi mglisa<br />
mier iSoba, igi umjobesia ZaRlTa samTa<br />
naTesavTa wodebisa: xmlisasa, zRvisasa da<br />
varskvlavTa erTsa~.<br />
saqarTveloSi ZaRli odiTganve megobrad<br />
mo ixsenieba. aviRoT legenda, sadac<br />
erTguli `yurSa~ amiranis jaWvs lokviT<br />
aTxelebda.<br />
mkvlevarTa azriT, qarTuli ZaRlis jiSi<br />
aleqsandre makedonelis CineTidan da indoeTidan<br />
ukan daxevis dros warmoiSva:<br />
qarTvelebma tibeturi jiSis sabrZolo<br />
ZaR li Turme adgilobriv ZaRls Seujvares<br />
da xangrZlivi SerCevagadarCevis Semdeg<br />
Camoya libda nagazi. es erovnuli jiSi<br />
unikaluria rogorc sayaraulo ZaRli,<br />
amasTan, masSi erTdroulad aris ganvi<br />
Tarebuli guSagis, faris devnis, nadirTan<br />
mebrZolis, ucxosadmi undoblobis Cvevebi.<br />
nagazi yovelgvar klimatur pirobebs kargad<br />
egueba, itans xangrZliv mogzaurobas,<br />
ÅÉ×ÉØÒÏÈ ØÀÒÈÖË ÍÀÂÀÆÆÄ<br />
mebrZoli, mcveli,<br />
megobari...<br />
gamoirCeva didi RoniT, orientaciis unariT.<br />
Senaxvis gansakuTrebul pirobebs ar<br />
moiTxovs, patronis erTgulia, ar erCis<br />
bavSvebsa da qalebs.<br />
gasuli saukunis damlevs germanel zoolog<br />
miulers amierkavkasiaSi umogzauria. yvelaze<br />
lamazs, Zliersa da TiTqmis 80 sm<br />
simaRlis ZaRls mxolod saqarTveloSi<br />
Sexvedria. igi aRfrTovanebuli wers:<br />
„dReisTvis yvelaze maRali ZaRli germanuli<br />
dogia, magram Ria cis qveS ver Zlebs.<br />
qarTuli `nagazi~ odnav flementuria. Cemi<br />
azriT, es flementuroba mas saSualebas<br />
aZlevs, mwiri sakvebiTac SeinarCunos energia~.<br />
qarTuli ZaRli stiqiurad mravldeboda da<br />
TandaTan iwyo gadagvareba. sagrZnoblad<br />
Semcirda raodenobac. mTianeTSi naga zis<br />
gadaSenebis mizezad yofiTi problema miiCneva.<br />
mwyemsebi TviTon aWmevdnen, aravin<br />
gaiRebda ZaRlis Sesanax xarjs. ekonomiuri<br />
pirobebis gamo, mwyemsebma daTmes nagazi,<br />
ramac daRi daasva qarTul meZaRleobas.<br />
nagazisadmi interesi ki yovelTvis didi<br />
iyo. cnobilia, rom mas kavkasiis sxvadasxva<br />
regionSi mwarmoeblad iyenebdnen da memkvidreebs<br />
`TuSurs~ uwodebdnen. damtkicebulia<br />
da praqtikulad Semowmebulia,<br />
rom erT mwyemssa da erTi kargi jiSis nagazs<br />
SeuZlia 25003000 cxvars, 500600<br />
furs mouaros.<br />
nagazTan mwyemsebs hqondaT urTierToba<br />
da rac mwyemsma icoda, is icoda ZaRlmac:<br />
mglisadmi undobloba, mtroba, faris yarauloba,<br />
misi Segroveba. nagazs uyvars<br />
Tavisuf leba, nebismier amindSi SeuZlia<br />
gareT dgoma, maSin roca, imave zomisa da<br />
ufro uxvbalniani `germanuli avCarka~,<br />
`serbernari~ Tbil binebSi taxtze wamowolili<br />
nebivroben.<br />
SevinarCunoT, davibrunoT qarTuli ZaRli,<br />
ganvumtkicoT mas qarTuli saxeli – `nagazi~.<br />
nagazi marto cxvris ZaRli araa, is<br />
aris mebrZolic, Sinmouravic, dovlaTis<br />
mcvelic da saimedo megobaric. gadavarCinoT<br />
nagazi!<br />
xatia gunia<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
atono mixeil, ras gvTavazobs 2010 weli?<br />
daviwyoT iqidan, rom 2010 wlis 14 Tebervals,<br />
6 saaTsa da 40 wuTze, Tbilisis droiT,<br />
iwyeba yviTeli feris, liTonis stiqiis vefxvis<br />
weliwadi. es zodiaqos niSani aRmosavlur<br />
naturfilosofiaSi gamosaxavs Zalas,<br />
iRbals, Zalauflebas, amitom iTvleba erTerT<br />
yvelaze Zlier niSnad aRmosavluri<br />
astrologiurzodiaquri niSnebidan. aRmosavleTSi<br />
amboben, rom `vefxvis weliwadi<br />
saWiroa imisTvis, rom Cven Soris saukeTeso<br />
gamovlindes~. amitom wels mosalodnelia<br />
ara marto ganwmenda `mavne naerTebisgan~,<br />
aramed warsulis gamocdilebis gadaxedvisTvis<br />
xelis Sewyoba, axali gzebis Zieba da<br />
globaluri masStabebis problemebis gadawyveta.<br />
wels adamianebi ufro metad SeZleben<br />
nebisyofis, Seupovrobis gamoCenas,<br />
damoukideblad moqmedebas. vefxvis weliwadSi<br />
moimatebs seq sualurobisa da SemoqmedebiTi<br />
niWis ga mov lenis unari.<br />
eqneba Tu ara vefxvis xasiaTs gavlena Cvens<br />
aqtivobaze?<br />
ra Tqma unda, aucileblad da es adamianis<br />
saqmianobaSi aisaxeba. saerTod, es weli aris<br />
reformebis, axali gegmebis, ideebis ganxorcielebis<br />
weli.<br />
ramdenad xelsayreli weliwadia piradi<br />
cxov rebisa da karierisTvis?<br />
es weliwadi sasikeToa sarisko moqmedebe bis<br />
da kardinaluri cvlilebebisTvis pirad<br />
cxov rebaSi, karieraSi. igi moutans warmatebebs<br />
im adamianebs, romlebic gamoiyene ben<br />
SesaZleblobebis maqsimums. adamianebi, romlebic<br />
ar endobian intuicias da romlebsac<br />
ar gaaCniaT saTanado cxovrebiseuli<br />
ga mocdileba, vefxvis weliwadSi xSirad<br />
uSve ben Secdomebs, avlenen sulswrafobas.<br />
yvelaze bednierad am welSi Tavs igrZnoben<br />
Tevzebis, kirCxibis, morielis zodiaqos niSnis<br />
qveS dabadebulni. isini cxovrebis harmoniul<br />
ferxulSi moeqcevian, gaumjobesde<br />
ÀÓÔÒÏËÏÂÉÖÒÉ ÐÒÏÂÍÏÆÉ<br />
roca iupiteri<br />
veneras uerTdeba<br />
gasuli 2009, xaris weliwadi, 2010 Si vefxvis<br />
weliwadma Secvala. Sesabamisad, siaxleebia sxvadasxva<br />
zodiaqos niSnis qveS dabadebul adamianTa pirad<br />
cxovrebaSi, ka rieraSi, qveynis yofaSi. yoveli axali<br />
wlis moaxloebisTanave, bunebrivad Cndeba kiTxva:<br />
rogori iqneba damdegi weli? keTdeba sxvadasxva<br />
xasiaTisa da Sinaarsis progno zi, dawyebuli amindidan,<br />
ekonomikiT, politi kiT damTavrebuli. dagveTanxmebiT,<br />
saaxalwlo ganwyobas momavlis mimarT mosaxleobis<br />
pozitivze gaTvlili survilebi kvebavs. vfiqrobT,<br />
amgvar interess daakmayofilebs Cveni interviu cnobil<br />
astrolog, baton mixeil cagarelTan, romlis<br />
`wi nas war mety veleba~ 2010 wlisTvis gansakuTrebiT<br />
damaimedebelia.<br />
ba maTi moraluri mdgomareoba. kirCxibebi<br />
Soreuli mogzaurobisas ipovnian meore naxevars,<br />
morielTa siyvaruli metad bednieri<br />
iqneba, STambeW davi da sasiyvarulo<br />
cxov re ba elodebaT ver Zebsa da qalwulebs,<br />
sir Tuleebi eliT lomebsa da merwyulebs.<br />
sa Wi roa sifrTxile da gadawyvetilebebis<br />
windaxedulad miReba. saintereso weli<br />
iqneba sasworis niSnis qveS dabadebulTaTvis.<br />
rogorc saxlSi, aseve samsaxurSi isini<br />
SeZleben diplomatiuri niWis metad gamovlenas,<br />
yuradReba esaWiroeba jan mrTelobas.<br />
samagierod, janmrTelobas ga i umjobeseben<br />
kuroebi, romlebic stabilurobas miaRweven<br />
samsaxurSi, wlis dasawyisSi mosalodnelia<br />
finansuri mdgomareobis gaumjobeseba. tyupebs<br />
am wels mouxdebaT garTobis gadadeba,<br />
sa ma gierod, winsvla eq nebaT karieraSi.<br />
mSvil dosnebisTvis xelsayrelia ojaxis<br />
Seq mna, mowesrigdeba maTi sacxovrebeli piro<br />
bebi, risTvisac ukeTesi pe riodia wlis<br />
pir veli naxevari. drois es monakveTi aseve<br />
mniSvnelovania Txis rqisTvis, mis cxovreba<br />
Sic am periodSi gaCndebian saintereso nacnobebi,<br />
miiRebs mniSvnelovan informaciebs.<br />
zodiaqos romel niSnebze aisaxeba sasike<br />
Tod vefxvis weliwadi?<br />
metad sasikeTo zegavlenas axdens igi adamianebze,<br />
romlebic daibadnen ZaRlis, cxenis,<br />
katis weliwadSi. mSvid cxovrebas hpirdeba<br />
vefxvi Txas, xars da drakons. met sirTuleebs<br />
uqmnis igi maimunsa da gvels.<br />
rogor unda movawyoT saxli vefxvis weliwadSi?<br />
axal wels da saerTod mTeli wlis ganmavlobaSi,<br />
dadebiTi muxtis Semosatanad aucilebelia<br />
saxlis samxreTdasavleT da CrdiloaRmosavleT<br />
nawilSi movaTavsoT keramikuli<br />
nakeTobebi, miwis da mTis suraTebi da gamosaxulebebi.<br />
aucilebelia viqonioT vefxvis<br />
dasasruli 24e gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
23
24<br />
dasasruli<br />
aRmniSvneli simboloc, es xels Seuwyobs saxlSi<br />
meti dadebiTi muxtis arsebobas.<br />
rogori weli iqneba sasiyvarulo urTier<br />
TobebisTvis?<br />
radgan vefxvis weliwadi dgeba siyvarulis<br />
(valentinobis) dRes, 14 Tebervals, amitom<br />
xels Seuwyobs siyvarulis Temis wina planze<br />
wamowevas mTeli wlis ganmavlobaSi, mosalodnelia<br />
pirad urTierTobebSi sasikeTo<br />
cvlilebebi, urTierTobis oficialurad<br />
gaformeba.<br />
ramdenad myari iqneba vefxvis weliwadSi<br />
Seq mnili ojaxi?<br />
wels `didi bednierebis~ planeta iupiteri<br />
SeuerTdeba `patara bednierebis~ planeta<br />
veneras, rac xels Seuwyobs myari ojaxebis<br />
Seqmnas. 2010 wels, zogadad, saojaxo urTierTobebi<br />
metad warmatebuli aRmoCndeba.<br />
janmrTelobis TvalsazrisiT, ras gvpirdeba<br />
vefxvis weliwadi?<br />
janmrTeloba bevrad iqneba damokidebuli<br />
imaze, Tu ramdenad harmoniulad SeZlebT<br />
fizikuri Zalis Sexamebas inteleqtualur<br />
monacemebTan. wlis energiebi xels uwyobs<br />
filtvebis gadatvirTvas da spazmis Seqmnas<br />
swor nawlavSi, iTvleba, rom cxvris xorci<br />
da brinji negatiur gavlenas moaxdens,<br />
zogadad ki, janmrTelobaze dadebiTad<br />
aisaxeba varjiSi.<br />
rogorc viciT, xaris weliwadi politikurad<br />
metad negatiuri iyo, rogori iqneba<br />
am TvalsazrisiT da, saerTod, vefxvis weli<br />
saqarTvelosTvis?<br />
daviwyoT iqidan, rom vefxvis wlebSi Sesam<br />
Cnevia didi raodenobiT Tanamdebobidan<br />
gadadgoma, axali saxeebis daniSvna, moulodneli<br />
cvlilebebis ganxorcieleba,<br />
axali tendenciebis gamovlena diplomatiaSi<br />
da axali saxeebis gamoCena biznesSi.<br />
ratom Cinuri CxirebiT?<br />
ÀÓÔÒÏËÏÂÉÖÒÉ ÐÒÏÂÍÏÆÉ<br />
Cinuri CxirebiT sakvebis<br />
miReba erTi SexedviT rTuli<br />
pro cesia.<br />
uZvelesi droidan CineTsa<br />
da iapo niaSi<br />
Wamisas Cxirebs xmarobdnen.<br />
man tradiciuli<br />
Canglis daniSnuleba ori mizezis gamo<br />
SeiZina: jer erTi, Cxirebi mosaxerxebeli<br />
iyo mogzaurisTvis, mas SeeZ lo nebismieri<br />
ÄÓ ÓÀÉÍÔÄÒÄÓÏÀ<br />
amitom es weli rTulia yvela saxis xelmZ<br />
Rvaneli pirisa da saxelmwifo liderisaTvis.<br />
2010 rogorc politikaSi, aseve ekonomikaSi<br />
cvli lebebis weli iqneba, amitom<br />
xels uwyobs masebis aqtiurobasa da axali<br />
uSiSari liderebis gamov lenas. savaraudoa<br />
msxvi li politikuri skandalebi, dapirispirebebi,<br />
interesTa Sejaxeba, samxedro<br />
ga dat ria leba, mowinaaRmdegis Zaladobri<br />
vi gziT moSoreba, kanonebis Secvla. es<br />
marto saqar Tvelos ar exeba. aseTi viTareba<br />
sxva qveyne bis politikur cxovrebaSic aris<br />
mosalod neli. vefxvis weliwadi tradiciulad<br />
iwye ba dinamikurad, aRmosavleTSi amboben<br />
rom: `vefxvi Setavaze gadadis wlis<br />
pirvel naxevarSi, meo reSi ki monadirebul<br />
msxverpls bolomde miirTmevs“ . amitom wlis<br />
dasawyisSi maqsimaluri yuradReba saWiroa<br />
axali winadadebebis, situaciebis mimarT.<br />
liTonis stiqia aRmosavleTSi dakavSirebulia<br />
Semodgomis periodTan, amitom wlis<br />
am dros SeiZleba gamovlindes ZiriTadi<br />
pozitiuri da negatiuri tendenciebi da,<br />
saerTod, vefxvis weliwadSi upirvelesad<br />
unda gvqondes sakuTari Tavisa da iRbalis<br />
imedi.<br />
intervius uZRveboda<br />
Teona yaflaniSvili<br />
saredaqcio jgufis<br />
minaweri:<br />
rogorc interviudan gaxda<br />
cnobili, vefxvis weli pozitiur<br />
cvlilebebs gvpirdeba karieraSi,<br />
gansakuTrebiT Segviwyobs xels siyvarulsa<br />
da bednierebaSi. gvinda Cvens mkiTxvels<br />
gavumxiloT, rom am intervius avtoris<br />
– Teona yaflaniSvilisTvis bednierebis<br />
momtani iyo 2009 – xaris welic. man da<br />
zurab WeliZem siyvaruli ojaxis<br />
SeqmniT daagvirgvines. vulocavT<br />
bednier wyvils SeuRlebas, vusurvebT<br />
harmoniul Tanacxovrebas,<br />
sixarulsa da profesiul<br />
winsvlas.<br />
xisagan gamoeTala da danaCangali mogzaurobisas<br />
ar etarebina da meore, CxirebiT<br />
Wama sasargebloa, misi meSveobiT swored<br />
imden sakvebs iReb, rac erT lukmad geyofa.<br />
Cineli medikosebi ir wmunebian, rom adamiani,<br />
romelic Wamis dros Cxirebs iyenebs,<br />
sakve bis erTi porciis aRebis dros xelebze<br />
arsebul, daaxloebiT, 40 sasicocxlo<br />
wertils ukeTebs masaJs.<br />
iaponeli eskulapebi ki miCneven, rom bavSvebi,<br />
romlebmac CxirebiT daiwyes Wama, im<br />
bavSvebze swrafad da ukeT viTardebian,<br />
vinc kovzs xmaroben.<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
dReisaTvis metad popularulia intensiuri<br />
komunikaciuri instrumenti – blogi<br />
(web.log). igi erTi avtoris an avtorTa<br />
jgufis eleqtronuli Jurnalforumia, sadac<br />
weren TavianT mosazrebebs sxvadasxva<br />
Temaze. blogebi Seicavs momentebs ZiriTadi<br />
axali ambebidan, romlebic originalur wyaroebs<br />
eyrdnoba da maTSi mkiTxveli Tavis<br />
damokidebulebas gamoxatavs. specialuri<br />
terminic ki SemuSavda `blogosfero~ da<br />
is sruliadac ar warmoadgens homo faberebis<br />
mier `internetSi bolomde dasakargad~<br />
gamogonil saSualebas. mis mimarT interesi<br />
TandaTan izrdeba, ramdenadac sakuTari informaciis<br />
globaluri qseliT gavrcelebis<br />
damatebiT arxs warmoadgens.<br />
martivad rom giTxraT, blogi es Cemi dRiuria,<br />
sadac CemTvis saintereso faqtebsa da<br />
movlenebze vwer da Tqvenc gaZlevT wakiTxvisa<br />
da komentaris datovebis saSualebas.<br />
termini ,,blogi~ warmoiSva internetblogisagan<br />
da gulisxmobs garkveuli tipis<br />
saits, romelic qronologiuri TanmimdevrobiT<br />
ganaxlebas eqvemdebareba. pirveli<br />
blo gi 1990ian wlebSi Seiqmna, Tumca popularoba<br />
mxolod 2003 wels moipova. dRes<br />
mravali internetgazeTi, gamoCenili pirebisa<br />
da prezidentebis saitebic ki blo gebs<br />
moicavs, sadac yoveldRiurad an yovelkvireulad<br />
axali monacemebi qveyndeba sxvadasxva<br />
enaze. misi SeqmnisaTvis saWiroa<br />
gavecnoT kompiuterul programebs. ewvieT<br />
popularul portalebs: http://blogger.com da<br />
http://wordpress.com.<br />
blogebisTvis damaxasiaTebelia Tematuri<br />
mravalferovneba. aqedan gamomdinare, sanam<br />
blogs SevqmniT, winaswar unda ganvsazRvroT,<br />
raze vwerT – politikaze, ekonomikaze,<br />
socialur sakiTxebze, kulturaze,<br />
eko lo giasa Tu ubralod pirad dRiurs vawar<br />
moebT. dRes piradma dRiurmac Seicvala<br />
saxe. rveuli droTa ganmavlobaSi Zvelde<br />
ÓÀÌÏØÀËÀØÏ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀ<br />
nu SeiZuleb medias, gaxdi media!<br />
ba, fotoebi xundeba, internetSi ki es yvelaferi<br />
gamoricxulia. aranairi cenzura,<br />
ris gamoc gansakuTrebiT didi gavrceleba<br />
hpova iseT qveynebSi, sadac SezRudulia<br />
sityvis Tavisufleba. blogebSi yvela saxis<br />
informaciis naxva da mosazrebis gamoqveynebaa<br />
SesaZlebeli. sakmao popularobiT<br />
sargeblobs literaturuli blogebi. ufro<br />
xSirad aq vxvdebiT damwyeb mwerlebs, Tumca<br />
cnobili mwerlebic aTavseben TavianT<br />
nawarmoebebs. SeiZleba magaliTis moyvana:<br />
http://blogafisha.uz warmoadgens koleqtiur<br />
blogs, romelic araerTxel dajildovda<br />
uzbekeTis deda qalaq taSkentis kulturuli<br />
cxovrebis aqtiuri gaSuqebisaTvis.<br />
aris blogebi, romlebic sxvadasxva mentalobis<br />
adamianTa interesebs akmayofilebs.<br />
rogorc wesi, politika calkea, magram<br />
vxvde biT mravalferovan Tematikasac.<br />
blogi megakhuimyaki qselSi arcTu didi<br />
xania `trialebs~, Tumca 2007 wels yvelaze<br />
cnobili blogeri gaxda misi avtori (yandex.rus<br />
informaciaze dayrdnobiT). is profesiiT<br />
ekologia, magram wers rogorc ekologiaze,<br />
aseve ekonomikasa da politikaze<br />
(megakhuimyak.livejournal.com). socialuri<br />
mniS vne lobis saitia Diesel.Elcat.kg. mas yirgizeTSi<br />
popularoba biSkekis 2005 wlis<br />
martis movlenebma SesZina, rodesac forumis<br />
saSualebiT qalaqSi morodiorobisgan<br />
dasacavad moxaliseTa brigadebi Seiqmna.<br />
aris SemTxvevebi, roca organizaciebi interesdebian<br />
blogebis avtorebiT da maT<br />
samuSaod iwveven.<br />
fotoblogi es blogosferos kidev erTi<br />
mimarTulebaa, sadac, Canaweris garda, fotoebis<br />
ganTavsebac aucilebelia. Khosoof.<br />
com erTerTi yvelaze gavrcelebuli fotoblogia<br />
iranSi. misi zogierTi foto BBCis<br />
eTerSi gavida da `voSington pos tSic~<br />
ki gamoqveynda. am blogiT gavrcelebu li<br />
iraneli qaliaqtivistebis fotom erT<br />
dReSi 50000ze meti adamianis yuradReba<br />
miipyro. msgavsi tipis blogebi im adamianebis<br />
Tvisaa (da aramarto maTvis), visac `ilustrirebuli<br />
saubari~ urCevnia. saintereso<br />
fotoebs naxavT da gamoaqveynebT http://flikr.<br />
comsa da http://picsa.comze.<br />
blogebis saSualebiT dRes Tqven teleprogramebsac<br />
SeqmniT. Tu Tqven sakuTari tele<br />
Sous gavrceleba gindaT internetiT, pirvel<br />
rigSi, dagWirdebaT 100$, Semdeg kompiuteri,<br />
interneti, kamera da idea SousTvis.<br />
dasasruli 26e gv.<br />
25<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ
26<br />
dasasruli<br />
`komediSous~ tipis gadacemebSi po pu larobiT<br />
sargeblobs axalgazrda jgu fis mier<br />
momzadebuli Something to be desired, romelic<br />
yoveldRiuri internetkomediaa.<br />
Tqveni ar vici, magram Cven xSirad movxvedril<br />
varT iseT situaciaSi, sadac gvinatria,<br />
netav axla kamera gvqondesTqo. mobiluri<br />
te lefoniT dRes saqarTvelos mosaxleobis<br />
arcTu mcire nawili sargeblobs da gveZ leva<br />
Sansi, saWiro dros saWiro adgilze moxvedris<br />
SemTxvevaSi, davafiqsiroT nebis mi eri<br />
faqti Tu movlena da Semdeg ganvaTav soT WIT-<br />
NESS video Hubis saitze. aq gvxvde ba iseTi<br />
videorgolebi da fotoebi, sadac asaxulia<br />
adamianis uflebebis rRvevis faqtebi. nebismieri<br />
masala da dokumenti<br />
SegiZliaT anonimurad<br />
ganaTavsoT www.witness.<br />
org/hubze. Bloger.com da<br />
wordpressi qmnian did<br />
ojaxs, sadac, fotoblogerebi<br />
sa da teleprog ramebis<br />
garda, SexvdebiT<br />
`pod kas tebs~. pirvel rig<br />
Si, getyviT, rom es aris<br />
radioprogramebis axa li<br />
internetsaxeoba. Tvi Ton<br />
sityva ,,podkasti” broadcastisa<br />
(mauwybloba) da ipodis<br />
(mp3pleiris) kom bi na ciaa.<br />
internetSi teleprogramebis<br />
gasacno bad kompiuters<br />
unda mivusxdeT,<br />
xolo `podkasti~ SegviZlia Tan vataroT mp3is<br />
saSualebiT. Cveulebrivi radiosagan<br />
isini er Ti saintereso niSniT gansxvavdeba,<br />
kerZod, Tu programis romelime nawili ar<br />
mog ve woneba, SegviZlia gadavaxvioT.<br />
erTerTi cnobili qarTveli blogeria<br />
dodo xarxeli (dodka.ge) wordpress.comze.<br />
igi axali socialuri mediis da internetmarketingis<br />
specialistia. mas internetiT davukavSirdiT<br />
da interviuc CamovarTviT.<br />
dodo xarxeli: `56 wlis win Sevityve zogadad<br />
blogingis arsebobis Sesaxeb. gadavawydi<br />
ramdenime ucxour blogs da maT vkiTxulobdi,<br />
Semdeg mec gamiCnda blogis gaxsnis<br />
survili.<br />
rodidan werT wordpress.comze?<br />
pirveli blogi 2005 wels gavxseni, Semdeg<br />
gavauqme. dodka.ge 2006 wlidan maqvs.<br />
rogor fiqrobT, rodis da ratom gaxdiT<br />
popularuli?<br />
Cemi blogiT droTa ganmavlobaSi dainteresdnen,<br />
Tavidan mxolod megobrebi `Semodiodnen~,<br />
mere nelnela, rac ukeT vwerdi,<br />
ufro meti xalxi kiTxulobda. Tumca vT<br />
ÓÀÌÏØÀËÀØÏ ÑÖÒÍÀËÉÓÔÉÊÀ<br />
vli, rom gardamtexi momenti agvistos omis<br />
perio di iyo. Cemi meuRle moxalised wavida<br />
omSi da iqidan migzavnida SMSebs, romlebsac<br />
blogze vaqveynebdi, yvela megobars calcalke<br />
rom ar daereka `ras Sveba, cocxalias”<br />
sakiTxavad. ZiriTadad, jariskacebis emociur<br />
ganwyobas iwereboda xolme, rac yvelas<br />
ainteresebda. im periodSi bevrma gaigo<br />
Cemi blogis arsebobis Sesaxeb, zogi ki mudmiv<br />
mkiTxveladac darCa.<br />
romeli TemebiT interesdeba dRes sazogadoeba<br />
blogze?<br />
rogorc wesi, yvelaze aqtualuri mimdinare<br />
movlenebia xolme – omi, saprotesto aqciebi,<br />
skandaluri ambebi, helo vinis darbeva iqneba,<br />
Tu sxv. aseT dros blogebze bumia.<br />
ras usurvebdiT damwyeb<br />
blogerebs?<br />
vusurvebdi, rac SeiZleba<br />
meti blogi ikiTxon da<br />
meti weron Tavadac. yvelaze<br />
kargi maswavlebeli<br />
sakuTari Tavi, praqtika<br />
da Secdomebia. aseve sxvebze<br />
dakvirveba. da bolos,<br />
Cems erTerT usayvarles<br />
frazas mivuZRvni yvela<br />
damwyeb blogers: Don’t<br />
hate the media, become<br />
the media – Jello Biafra<br />
(nu SeiZuleb medias, Tavad<br />
gaxdi media – jeilo<br />
biafra).<br />
ra Tqma unda, es yvelaferi ver cvlis<br />
tra diciul Jurnalistikas, radgan Jurnalisti<br />
Tavisi saqmis profesionalia da<br />
ukeT grZnobs sazogadoebis majiscemas.<br />
blogebis arseboba, albaT, virtualuri<br />
Jurnalistikis axali eraa; diurnarebs,<br />
macneordina rebs, interviuerebs, korespondentebs,<br />
reportiorebs axla blogerebic<br />
Seematnen.<br />
dRes Jurnalistikis aSkara daintereseba<br />
igrZnoba marketingiTa da divertismentiT.<br />
informaciuli SimSili marto sazogadoebas<br />
ki ara, Tavad Jurnalistebsac awuxebT.<br />
sazogadoeba ki, roca informaciul `Sim<br />
Sils~ ganicdis, Tavad eswrafvis `gadaxar<br />
Sos~ da sakuTari arxebiT gaavrcelos mopove<br />
bu li cnobebi. blogerebi samoqalaqo<br />
Jurna listikas qmnian da Jurnalistebis<br />
Canacvlebas ar eswrafvian, Tumca profesionalizmisa<br />
da Jurnalisturi eTikis<br />
principebis dacvisken gvibiZgeben; garda<br />
amisa, maT eZlevT saSualeba gamoyon is<br />
adrenalini, rasac informaciis mopoveba,<br />
damuSaveba da gavrceleba hqvia.<br />
nino gedevaniSvili<br />
mimoza SeylaSvili<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
Tbilisis xandazmulTa pansionati“<br />
1979 wels gaixsna. 30<br />
wlis iubileze pansionatis<br />
ezoSi taZris saZirkveli Caasxes,<br />
romelic wmida markos efeselis<br />
saxelze ikurTxa.<br />
`mcire bedniereba – yvelasaTvis<br />
kargia!... magram ar aris adamiani,<br />
romlisTvisac mcire bedniereba<br />
iyos sakmarisi~ (maqsim gorki).<br />
albaT, gaxsovT es sityvebi. adre<br />
mec veTanxmebodi. megona, adamiani<br />
RvTisgan boZebul bednierebas<br />
saTanadod ver afasebda. xSir<br />
SemTxvevaSi, asec aris, Tumca<br />
arsebobs adgili, sadac mxolod<br />
keTili sityvebia sakmarisi bednierebisTvis.<br />
aq, sadac adamia nebs<br />
bevri aqvT saerTo, mosagonari _<br />
ufro meti, istoria ki – gansxvavebuli:<br />
ana bebo, profesiiT stomatologi: „didi<br />
ubedureba damatyda Tavs. erT TveSi ori<br />
Svili dameRupa. mere sacxovreblad Svili<br />
SvilTan gadavedi, romelsac oTxi Svili<br />
hyavs. amdeni xalxi, sicilxarxari, aurzauri,<br />
ver gavCerdi da aq wamovedi.<br />
yvelaferi pirveli STabeWdilebidan iwyeba:<br />
direqtoris kabineti SevaRe, TamTa adga,<br />
momesalma, skamze damsva, Tbilad mimiRo,<br />
gaiTavisa Cemi ubedureba. ise Sevebrale,<br />
miTxra, dRes orSabaTia, paraskevs mobrZandiT<br />
da oTaxi mzad iqnebao. ai, ori welia, rac<br />
am saxlSi vcxovrob. Zalian kmayofili var~.<br />
SoTa biZinaSvili: `Tujis Camomsxmelad vmu<br />
Saobdi. mere meuRle gardamecvala da cxovreba<br />
gamiZnelda. aq weliwadnaxevaria rac<br />
movedi, kurortze var, araferi maklia. miyvars<br />
mxiaruleba, pianinoze dakvra. Tqven warmoidgineT,<br />
televizori ise ar maintere sebs,<br />
rogorc musika, xatva, axla gamovZerwe vaJafSavela.<br />
tkivils xelovneba mataninebs~.<br />
qeTino bebia, profesiiT eqTani: `siZem Cais<br />
biznesi wamoiwyo, ar gaumarTla da bina<br />
gayida. valebis gasastumreblad Cemi binac<br />
mivayoleT da naqiravebSi gadavediT. ase rodemde<br />
unda gvecxovra da Cemi siZe samuSaod<br />
espaneTSi wavida. or welSi SviliSvili<br />
cekvidan espaneTSi waiyvanes da Cemi Svilic<br />
gavayole. iqidan fuls ki migzavnida, ekonomiurad<br />
ar miWirda, magram fexi barZayis<br />
yelSi motexili maqvs da ver davdiodi. Tan<br />
naqiravebSi viyavi da vifiqre, amdeni gadasaxadebiT<br />
rogor daagroveben saxlisTvis<br />
fulsmeTqi da es TavSesafari movZebne. ukve<br />
sakuTar saxlSi vgrZnob Tavs, me xom eqvsi<br />
welia, rac aq var. SarSan Cemi Svili ori<br />
TviT iyo Camosuli, mominaxula. dolarebs<br />
yovelTvis migzavnis. axla Roris gripis<br />
meSinia da gareT ar gavdivar. televizors<br />
vuyureb an Jurnalebs vkiTxulob~.<br />
2007 wlis 25 ianvars pansionatis xelmZRvanelad<br />
TamTa demuriSvili dainiSna. moxucebi<br />
direqtors uZRvnian leqsebs, Canaxatebs,<br />
samadlobel werilebs ugzavnian da Txovnebsac<br />
miayoleben xolme.<br />
ÃÒÏÓ ÂÀÖÈÀÅÃÀ ÚÅÀÅÉËÄÁÉ<br />
mcire bednierebac bednierebaa!<br />
TamTa demuriSvili: ianvarSi,<br />
sami weli Sesruldeba, rac am<br />
dawesebu lebas vxelmZR vanelob.<br />
kargad Semxvdnen, magram garemo<br />
damTrgunveli iyo. moxucebi<br />
karCaketilni Candnen, gamarjobas<br />
ar ambobdnen. erTerTma<br />
kiTx va damisva: es ici ra adgiliao?<br />
aq axalgazrda gogos ra<br />
unda, aq xom Cven sikvdils ve lode<br />
bi To. maSin mivxvdi, es saSineleba<br />
iyo da gadavwyvite, gamexalisebina<br />
isini.<br />
iciT, riT daviwye? SemosasvlelSi<br />
dadgmuli xelovnuri<br />
yvavilebi bunebriviT Sevcva le,<br />
Camovkide Sindisferi fardebi<br />
da aqauroba gavawiTle. jer<br />
ramdenime koncer ti gavmarTeT,<br />
irma soxaZec moviwvieT moxu ce bis gasaxaliseblad,<br />
aseve, bav SvTa Teat ri dadioda,<br />
dgamda speqtaklebs. mere moxu cebi `gareTac~<br />
gaviyvane. TveSi orjer sxva dasxva speqtaklebs<br />
veswrebiT. siaruli cota ezarebaT,<br />
magram Cemi xaTriT modian. did siyvaruls<br />
da siTbos vgrZnob. bednieri var, roca maT<br />
kmayo filebs vxedav da Zveleburad sikvdils<br />
aRar elodebian. maxsovs, ra mZime iyo, rodesac<br />
Cemi pirveli samuSao dRe daRamda da<br />
miTxres, erTi moxuci gardaicvalao... or<br />
dReSi sami moxuci gamogvaklda da Teberval<br />
Si ukve xuTi gardacvlili! Tavzari dameca.<br />
davinteresdi sxva wlebis mdgomareo biT:<br />
2006 wels ocdaoTxi moxuci iyo gardacvli<br />
li, 2007Si es ricxvi Tvrametamde davida,<br />
dResdReisobiT ki eqvsi gamogvaklda.<br />
gardac vlils Tu meurvem ar moakiTxa, panaSvidisa<br />
da dakrZalvis organizaciasac Cven<br />
vaxdenT. Zalian gvimZims amaze saubari. da<br />
gadavwyviteT sicocxlis gaxangrZlivebis<br />
Tvis gvezruna. pirvel rigSi, samedicino<br />
gamok vlevebis aucilebloba argumentirebulad<br />
unda dagvesabuTebina, rom saxelmwifo<br />
dafinansebac gazrdiliyo da biznesmenebis<br />
daxmarebac. axla moxucebs eqvs TveSi erTxel<br />
samedicino kvlevebi utardeba, diag nozs usvamen,<br />
daniSnulebas aZleven. maT mkurnaloba<br />
Si CarTulia janmrTelobis dacvis, Sromisa<br />
da socialuri uzrunvelyofis saministro,<br />
medikamentebs ki `aversi~ gvawvdis.<br />
pansionatSi sul samocdaCvidmeti moxucia,<br />
maTgan meurvis gareSe eqvsia. iseTebic ari an,<br />
romlis meurvesac ar unda, aq hyavdes mama an<br />
deda, magram fizikurad saSualeba ar aqvs.<br />
samagierod, yoveldRe akiTxaven. aseve, myavs<br />
moxucebi, romlis meurveebic sami welia,<br />
TvaliT ar minaxavs. pirvelad rom movedi,<br />
vikiTxe, moxucebi Tu iyvnen monaTluli, aRmoCnda<br />
rom xuTi iyo mosanaT li, aqedan oris<br />
naTlia Tavad gaxlavarT. gvinda, SevamsubuqoT<br />
maTi mdgomareoba, rom mSvidi sibere<br />
hqon deT, vzrunavT maT janmrTe lobaze,<br />
higienaze, yovel diliT maTTan damlagebeli<br />
Sedis, romelic alagebs oTaxs. SeaqvT<br />
sauzme, lanCi da vaxSami. yvelaferze zrunavs<br />
Cveni personali, es iqneba dalageba,<br />
garecxva, dauToveba, dabanva. moxucebi ki ec<br />
dasasruli 28e gv.<br />
27<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ
28<br />
dasasruli<br />
nobian presas, kiTxuloben wignebs, uyureben<br />
televizors. imarTeba Cempionati nardSi,<br />
TamaSoben dominos, qsoven. aseve, gvaqvs Sexvedrebis<br />
oTaxi, sadac saubroben, TavianT<br />
daweril leqsebs erTmaneTs ukiTxaven, mRerian,<br />
cekvaven. pansiona tis erTerTi binadari,<br />
murman xaWapuriZe am saxlis Sesaxeb wigns<br />
wers. igi 69 wlis gaxlavT, profesiiT Jurnalistia.<br />
batoni murmani dainteresda im adamianebiT,<br />
romlebic am saxlSi cxovrobdnen<br />
da cxovroben, bevri saintereso pirovnebac<br />
aRmoaCina. wignis prezentacia male gaimar<br />
Teba da moxucebi didi interesiT elian.<br />
Semodgomis metafora<br />
jer kidev kargad gaTenebuli ar iyo, rodesac<br />
babu sawolidan adga. aqeTiqiT dadioda,<br />
etyoba emzadeboda. bebiasac gamoeRvi<br />
Za. wamodga, joxi moimarjva da babusTan<br />
erTad fusfusi daiwyo. patara xurjinSi<br />
puri, yveli da cota nugbari Cauwyo. babum<br />
xurjini aiRo da Tan raRacas butbutebda.<br />
albaT, rogorc yovelTvis, eubneboda, male<br />
movalo. xurjinis zurgze mokidebaSi bebia<br />
daexmara da WiSkramde miacila. babu<br />
gzas gaudga. juzic yefayefiT mihyveboda.<br />
sofels jer kidev eZina, rodesac aRmarTs<br />
miadga. iqve dasayrdnobad xis toti moZebna<br />
da aRmarTis asavlelad welSi gaimarTa. 80<br />
wlis babum ise aiara aRmarTi, rom erTxelac<br />
ar Seusvenia. male misi baRic gamoCnda. sevdiani<br />
TvalebiT gadaxeda aremares. mis meti<br />
am trial mindvradqceul teritoriaze aravin<br />
iyo. yvelas mietovebina miwaze muSaoba,<br />
mxolod babu ver eleoda miwas. daniSnul<br />
ad gilze rom mivida, xis totebisgan gake<br />
Te buli baRis kari gaaRo da Sig Sevida. sagul<br />
dagulod damaluli Toxi da bari aiRo<br />
da muSaoba daiwyo. TiTqmis sul dabara<br />
uzarmazari miwis nakveTi, cotac da male<br />
daTesvas daiwyebs. rodesac daRla igrZno,<br />
baris tars daeyrdno da gzas gaxeda. aravin<br />
moCanda, Tumca kargad gaTenebuliyo.<br />
...lizim koka aiRo da baRisken gaeSura, aRmarTTan<br />
axlos Widan wyali amoiRo da koka<br />
Si Caasxa. gzaSi ramdenjerme Seisvena. kokidan<br />
wyalic dalia. babu Soridan dainaxa.<br />
moxucma icno bilikze momavali lizi da gae<br />
Rima. SviliSvili baRs miuaxlovda da babus<br />
dauZaxa. gaxarebulma berikacma waiRiRina,<br />
_ „babu giJdeba SviliSvilebisTvis, Svili<br />
ÃÒÏÓ ÂÀÖÈÀÅÃÀ ÚÅÀÅÉËÄÁÉ<br />
P.S. cnobilia, rom moxucTa saxlze moTxovna<br />
gaizarda. asormocdaaTi moxuci rigSi<br />
dgas, raTa am didi ojaxis binadari gaxdes.<br />
vakansiebi ki iSviaTad, `gansakuTrebul Sem<br />
TxvevaSi~ gamoCndeba xolme. Tbilisis gar da,<br />
saxelmwifo dafinanseba vrceldeba quTaisis<br />
moxuce bulTa TavSesafarzec, ro me lic asocdaaT<br />
binadarzea gaTvlili. bevri mo xu ci<br />
uars am bobs qu Tais Si was vla ze, roca iq adgili<br />
`gaTa vi suf ldeba~: Tbilis Si daba de buli,<br />
gazrdili, quTaisSi ver wavalo. al baT,<br />
quTaiselsac ar moun de ba TbilisSi. vi Racam<br />
SeiZleba gaifiqros, Tu saxelmwifos gan<br />
ginda daxmareba, uzrunveli sibere, maSin<br />
adgils ar unda arCevdeo, magram... am Sem<br />
TxvevaSi mravali `magram~ amo tiv tiv deba safuZvliani<br />
argumentebiT. ze moT SemTxveviT<br />
ar dagvifiqsirebia am mo xuc Ta vinaoba, profesiebi.<br />
isini cxovrobdnen, Sromobdnen da<br />
garkveulwilad Seqmnes Tavian Ti `epoqis~<br />
istoria, romelic qveynis isto riis nawilia,<br />
amitom Cven maTac unda gavugoT. Cemi yvelaze<br />
didi survili isaa, rom moxucTa saxlebis ki<br />
ara, mzrunveli, uzrunvelyofili oja xebis<br />
ricxvi izrdebodes saqarTveloSi da is saxlebi,<br />
romlebic axla funqcionirebs, ganvi<br />
Tarebuli qveynebis moxucTa saxlebs tols<br />
ar udebdes.<br />
ia kikaZe<br />
Svilebi babusTvis~. kokidan wyali dalia da<br />
lizis gauwoda, Tan uTxra: „mzes moaride da<br />
kaklis CrdilSi dadgio~.<br />
kaklis ZirSi lizim sufra daafina. zed xurjin<br />
Si Cawyobili sanovage amoalaga da sasauz<br />
med miixmo. `cotac damacadeo~, babus ar<br />
undoda muSaoba Seewyvita, magram bebiisgan<br />
darigebuli lizi ar moeSva. sauzmeze ba bum<br />
warsuli gaixsena, awmyozec ilaparaka, momavalze<br />
ki... komunistebma bevrjer sca des mis<br />
Tvis danaSauli daebralebinaT, mag ram ve rafers<br />
gaxdnen, misi cxovrebis gza sufTa iyo.<br />
saxelmwifo samsaxurSi mTeli pasuxismgeblobiT<br />
muSaobda.<br />
moxuci sauzmes rom morCa, kvlav saqme ganagrZo.<br />
yovelTvis ambobs: „Tu ar viSromeb, Cemi<br />
sicocxlec dasruldebao~. Sromobs da SromaSi<br />
xedavs sicocxles, mis Zalasa da madls.<br />
rodesac binddeba, Sin mxolod maSin brundeba,<br />
juzisTan da xandaxan SviliSvilTan<br />
erTad. bebia ki babus molodinSi saxlSi<br />
vaxSams amzadebs. juzi pirveli maxarobelia,<br />
rom babu gzaSia, misi WiSkarSi Semosvla<br />
niSnavs, rom male daRlili babu saxlSi<br />
iqneba, ivaxSmebs da rogorc TviTon ambobs,<br />
ukanasknel cnobebs mousmens.<br />
misi yoveli dRe ase iwyeba da sruldeba.<br />
strategia ki ucvleli aqvs, _ „Tu ar viSrome,<br />
Cemi sicocxle dasruldebao~. mas<br />
yvelaze metad Sroma uyvars. Semodgomaze<br />
mosavals iRebs da abinavebs. am dros gamarjvebuli<br />
sardlis gamometyveleba aqvs. amayia<br />
da mxiaruli. babus filosofia aseTia:<br />
„rasac dRes dasTes, imas moimki momavalSi~.<br />
momavali misTvis Semodgomis metaforaa.<br />
izolda ianvaraSvili<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
modis istoria iseTive Zvelia, rogorc Cacmulobis.<br />
tansacmeli adamianis cxovrebis<br />
ganuyofeli nawili gaxda mas Semdeg, rac<br />
gaC nda sircxvilis grZnoba. kacobriobis<br />
istoriis dasabamidan adamianebi cdilobdnen<br />
Seeq mnaT iseTi samosi, romelic advilad<br />
saxmari iyo da metnaklebad jdeboda maT<br />
gemovnebaSi. odiTganve tansacmeli sxeulis<br />
safarTan erTad simbolur mniSvnelobas<br />
atarebs, garkveulwilad, adamianis saidumlo<br />
azrebs amxels. is Cveni cxovrebis<br />
ganuyofeli nawi lia, TiToeuli qveyana da<br />
eri ganviTarebis sxvadasxva periodSi samosze<br />
gansazRvrul zegavlenas axdenda...<br />
drosTan erTad icvleboda Sexedulebebi,<br />
gemovneba, Cacmis stili, normebic... adamianebi<br />
droTa ganmavlobaSi iqidan, ,,Tu ra<br />
iyo saWiro~, gadavidnen imaze, `Tu ra moswondaT~.<br />
yoveli epoqa cdilobs adamia nis<br />
sxeulis esTetikuri idealebis saku Tari<br />
masStabebi Seqmnas da modis ganviTarebaSi<br />
Tavisi wvlili Seitanos. samosi adamia nis<br />
sxeulis gansazRvrul nawilebs usvams xazs<br />
da koreqtirebas ukeTebs, Tumca zogjer, ra<br />
Tqma unda, piriqiTac xdeba, roca adamianebi<br />
cdiloben garkveuli Cacmis stiliT TavianTi<br />
sxeulis naklovanebebi damalon.<br />
albaT, TiToeul Cvengans ainteresebs, Tu<br />
sad aRmocenda da sad daedo modas saTave...<br />
rogorc 1865 wels erTerTi cnobili<br />
Jurnali Tavisi furclebidan mkiTxvels<br />
atyobinebda: „parizi iyo modis rezidencia,<br />
saidanac mbrZanebeli qalbatoni agzavnida<br />
Tavis miTiTebebs“. garkveulwilad, parizi<br />
marTlac aris da iyo Tavdapirveladac<br />
modis centri, Tumca, sanam moda parizSi<br />
aRmocendeboda da ganviTardeboda, moiara<br />
espaneTi, italia da sxva qveynebi.<br />
dResdReobiT, yvelaze cnobili dizainerebi<br />
arian: dolCe da gabana, versaCe, Saneli,<br />
diori, guCi da a.S. modis saxli `versaCe~<br />
TiTqmis 30 wliani istoriiT gansakuTrebul<br />
stils amkvidrebs da dResac msoflios bevr<br />
pretenziul qalbatons karnaxobs modis tendenciebs.<br />
misi damfuZnebelia jani versaCe.<br />
igi daibada 1946 wlis 2 dekembers, italiaSi.<br />
dedamisi profesionali mkeravi iyo. aqedan<br />
gamomdinare, mas bavSvobidanve uxdeboda<br />
naWrebTan urTierToba. droTa ganmavlobaSi<br />
jani dedis damxmare gaxda da mTeli grZno<br />
ÌÏÃÉÓ ÊËÀÓÉÊÀ<br />
moda, romelic ver aRwevs quCamde,<br />
ar aris moda<br />
biT CaerTo tansacmlis SeqmnaSi. dedis atelie<br />
gaxda misi skolac da universitetic.<br />
igi tansacmels fantaziisa da modis gaTvaliswinebiT<br />
qmnida. sistematurad eswreboda<br />
Cvenebebs sxvadasxva qveyanaSi da garkveul<br />
gamocdilebasac iRebda. gza warmatebisken,<br />
rogorc yovelTvis, grZeli da rTuli iyo.<br />
1978 wels jani sakuTari modis saxls qmnis<br />
da amkvidrebs brends _ GIANN VERSACE. erTi<br />
wlis mere ki Tavisi sakuTari koleqcia gaaqvs<br />
sakuTari markiT milanSi. safirmo niSnad<br />
versaCem airCia meduzis Tavi da rogorc Tvi<br />
Ton ganmarta, es arCevani ganpirobebuli iyo<br />
imiT, rom meduza simbolizir deba silamazesa<br />
da antikur Zvel berZnul klasikasTan.<br />
versaCe yovelTvis Tavisi eqsperimentebiT<br />
gamoirCeoda, is uerTebda mgrZnobiare tyavs<br />
naz abreSums, jinss ki maqmanebs. igi cnobili<br />
iyo gabeduli gadawyvetilebebiT da swored<br />
amiT uswrebda win yovelTvis Tavis konkurentebs.<br />
yvela mis modelSi iyo iseTi raRac,<br />
rac ganasxvavebda mis klients masisgan.<br />
modelioris fantazia, ra Tqma unda, ar Semoi<br />
fargla mxolod tansacmlis SeqmniT.<br />
masve ekuTvnis Teatraluri eskizebi, aqsesuarebi,<br />
sunamoebi, faifuri da dekoratiuli<br />
kafeli. janim Seucvleli adgili daikava<br />
Tavisi gulaxdili, eleganturi, eqstravaganturi,<br />
seqsualuri samosiT. man 50 wlis<br />
asakSi daamTavra si cocxle.<br />
dizainerebma versaCes axali barokos mefe<br />
uwodes da Tanamedrove barokos mefedac<br />
moixse nieben.<br />
cnobili dizaineri kristian diori 1905<br />
wlis 21 ianvars safrangeTSi, kerZod normandiaSi<br />
daibada. 1935 wels eskizebis gayidviT<br />
dizainerma faqtiurad daiwyo Tavisi<br />
kariera. sazogadoebis mowonebas mis mier<br />
Seqmnili qudebis eskizebi imsaxurebda, Tumca<br />
TviTon ufro met koncentrirebas kabebis<br />
dizainze axdenda.<br />
1947 wels diorma pirveli koleqcia, Zalian<br />
cnobili NEW LOOK anu `axali xedva~ Seqmna.<br />
momrgvalebuli mxrebi, viwro weli da qveda<br />
bolo iyo dioris pirveli koleqciis mTavari<br />
Strixebi, romelic Semdgom msofliom<br />
aRiara.<br />
dasasruli 30e gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
29
30<br />
dasasruli<br />
1957 wels italiaSi gulis<br />
SeteviT kristian diori<br />
ucabedad gardaicvala. igi<br />
Sanelisgan gansxvavebiT cnobilia,<br />
rogorc metad romantikuli<br />
qaluri stilis damkvidrebiT.<br />
misi ko leqciebi<br />
ufro fufunebis ken iyo<br />
midrekili, vidre komfortisken.<br />
koko Saneli, anu igive gabriel<br />
boner Saneli daibada<br />
1883 wels dasavleT safrangeTSi.<br />
izrdeboda monasterSi,<br />
sadac Seiswavla Wrakerva.<br />
SesaniSnavi qalbatoni<br />
bedis da gulis karnaxiT<br />
aRmoCnda modis cva lebad<br />
samyaroSi da Tavisi waruSleli<br />
kvalic datova. 1910 wels parizSi<br />
koko Sanelma gaxsna sakuTari patara maRazia.<br />
igi qalebs ufro praqtikul da mosaxerxebel<br />
tansacmels sTavazobda.<br />
Tavisi individualuri stilis, calkeuli<br />
proporciebis, ferTa gamis, qsovilis faqturis<br />
damuSavebis garda, koko qmnida dama<br />
erTi kompiuteruli<br />
legendis mixedviT,<br />
kompiuteris Tagvi Seqmnes<br />
qseroqsis laboratoriaSi,<br />
meores Tanaxmad<br />
_ kompania Apples SekveTiT.<br />
sinamdvileSi ki Tagvi, igive kompiuteruli<br />
manipulatori, 1964 wels Seiqmna. misi<br />
gamomgonebelia duglas karl engelbarti,<br />
stenfordis kvleviTi institutidan.<br />
pirveli kompiuteruli Tagvi warmoadgenda<br />
xis kolofs, romlis SigniT iyo ori<br />
perpendikularuli borbali da knopi.<br />
Tagvis moZraobisas borbali gadaadgildeboda<br />
magidaze da mowyobilobis moZraobis<br />
mimarTulebisa da sididis gansazRvris sa<br />
Sualebas iZleoda. es monacemebi emTxveoda<br />
ekranze kursoris moZraobas.<br />
1968 wlis 9 dekembers pirvelad moxda NLSsistemisa<br />
da masTan erTad Tagvis prototipis<br />
demonstrireba. 1970 wels ki karl engelbartma<br />
miiRo patenti „displeis sistemis<br />
x da y koordinatebis indikatorze~.<br />
karl engelbarti manipulatoris Seqmnaze<br />
marto ar muSaobda, man mxolod Tagvi gamoigona,<br />
idea ki praqtikulad ganaxorciela misma<br />
aspirantma bil ingliSma. mogvianebiT, jef<br />
ralifsonma arsebiTad gaaumjobesa Tagvis<br />
konstruqcia da misTvis SeimuSava programuli<br />
uzrunvelyofa. Semdgomi nabiji 1972<br />
ÌÏÃÉÓ ÊËÀÓÉÊÀ<br />
tebiT aqsesuarebs da biJuteriasac.<br />
legen darulma<br />
kuwuriem icocxla 87 weli<br />
da gardaicvala 1971Si.<br />
Sanelis stili ki dResac<br />
cocxlobs da warmoadgens<br />
modis xelovnebaSi eleganturobis<br />
nimuSs.<br />
dolCe & gabana _ italiuri<br />
modis saxlia, romlis samossac<br />
atareben sofi loreni,<br />
uitni histoni, madona, monika<br />
beluCi, kaili minougi<br />
da a. S.<br />
domeniko dolCe 1958 wels<br />
palermoSi daibada, siciliaze.<br />
stefano gabana ki 1962<br />
wels _ milanSi. es ori adamiani<br />
erTmaneTs 1980 wels<br />
Sexvda milanSi, ro de sac<br />
atelieSi asistentad mouwiaT muSaoba. maTi<br />
gac noba warmatebuli aRmoCnda. 1982 wels<br />
maT moduri studia Seqmnes. sul raRac erT<br />
welSi gamofines qalis mza tansacmeli, ramac<br />
msoflio aRiareba moutanaT. brendi wvivsakravebis,<br />
azRudebis, sacurao kostiumebis<br />
da sxva aqsesuarebisgan Sedgeboda.<br />
rusudan jQRarkava<br />
ÄÓ ÓÀÉÍÔÄÒÄÓÏÀ<br />
yvelaze cnobili Tagvi<br />
wels gadaidga Xerox PARC-is kvleviT centrSi,<br />
paloaltoSi. mis gaumjobesebazec<br />
bil ingliSma izruna.<br />
XX sis 80ian wlebam de Tagvi egzotikur mowyobilobad<br />
rCeboda. 1983 wels arsebobda<br />
misi sxvadasxva mode lis mwar moebeli aTamde<br />
kompa nia. magram sakmaod Zvi ri Rirda,<br />
magaliTad, kompania The Mouse Houseis Tagvebi<br />
XeroxdizainiT da patentiT 400 dola<br />
ramde Rirda. ma Ral fass ganapirobebda<br />
rTuli, meqanikuri mowyobiloba.<br />
1970 wels kompania Applem Seqmna Macintosh<br />
da Lisa. maTTvis stiv jobma dizainerul kompania<br />
Hovey-Kelley Designs 2030$iani Tagvi<br />
SeukveTa. kompiuterulma Tagvma popularoba<br />
Apple Macintoshis kompiuterebis meSveobiT<br />
moixveWa, xolo 1984 wels manve ganapiroba<br />
Macintoshis kompiuteris warmateba.<br />
karl engelbarti aRniSnavda: „ar vici, ratom<br />
SevarCieT saxelwodebad Tagvi, es uecrad<br />
moxda da mere aRarc Segvicvlia~.<br />
1968 wels engelbartma Tavisi gamogonebisaTvis<br />
miiRo 10 000$. 2000 wlis pirvel dekembers<br />
ki dajildovda teqnologiis nacio naluri<br />
medliT (The National Medal of Technology), umaRlesi<br />
amerikuli jildoTi mecnierebaSi, ker<br />
Zod, ITis feroSi miRwevebisTvis.<br />
moamzada<br />
nino gedevaniSvilma<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
saxalxo artist aleqsandra<br />
ToiZis SemoqmedebiTi diapazoni<br />
mniSvnelovnad farTo<br />
iyo. amas amtkicebdnen mis<br />
mier didi ostatobiT Sesrulebuli<br />
mkveTrad saxasiaTo<br />
rolebi, romlebSic cxovrebaze<br />
dakvirvebis unari<br />
gamosWvivis.<br />
1925 wels, TbilisSi kinosuraT<br />
`dinaZaZus~ gadasaRebad<br />
Camovida ruseTis munji<br />
kinos cnobili ostati i. Jeliaburski.<br />
reJisori moxibla<br />
aleqsandra ToiZis SesaniSnavma<br />
garegnobam da, rac<br />
mTavaria, misma uSualobam,<br />
mimzidvelobam. filmSi man<br />
Seqmna Tavisuflebismoyvare,<br />
mamaci bunebis Svilis, svani qalis, uaRresad<br />
romantikuli saxe. gTavazobT misi qali<br />
Svilis, maia maWavarianis mogonebebs:<br />
„dinaZaZu“ monadireTa qalRmerTi da amave<br />
dros svaneTis erTerTi gamorCeuli RvTaeba<br />
iyo. „dina“ svanurad qalwul RmerTs<br />
niSnavs, romelsac ZaZu erqva. es simbolurad<br />
icavda svaneTis „qalwulobas“. am filmis<br />
naxvis Semdeg, svanebma dedaCemi miiRes<br />
rogorc qalRmerTi. am dros is TamaSobda<br />
nadirTa qalRmerTs, daxtoda kldeebze,<br />
tyavebiT gawyobili, originaluri tansacmeli<br />
ecva. deda pirvelad 17 wlis asakSi<br />
gadaiRes da msaxiobi am filmis wyalobiT<br />
gaxda. aman, faqtobrivad, gadawyvita misi<br />
bedi. „dinaZaZu“ jer moskovSi uCvenes, Semdeg<br />
saqarTveloSi. es iyo erTerTi filmi,<br />
romelmac holivudSi gaiTqva saxeli.<br />
aleqsandra ToiZe Turme bavSobaSi saSinao<br />
warmodgenebSic monawileobda, reJisorob<br />
ÀÃÀÌÉÀÍÄÁÉ, ÃÒÏ, ÌÀÍÞÉËÉ<br />
deda yovelTvis qalRmerTs<br />
TamaSobda<br />
da kidec am warmodgenebs,<br />
mag ram ratomRac msaxiobobaze<br />
ar ufiqria...<br />
maia maWavariani: „is ar apirebda<br />
msaxiobobas. metis metad<br />
seriozuli iyo. garegnoba<br />
mis Sinagan bunebas<br />
abso luturad ar See fe rebo<br />
da. lamazi qalebi sul<br />
kek lucoben, dedas ki Tavis<br />
si cocxleSi pudric ar wausvams<br />
sa xeze. mxolod speqtaklis<br />
dros ikeTebda msubuq<br />
makiaJs. deda arasodes zrunavda<br />
Tavis Tavze, rogorc<br />
msaxiobze. „kariera“, es sityva,<br />
misTvis ar arsebobda, Tumca,<br />
igi yovelTvis qalRmerTs<br />
TamaSobda~.<br />
1937 wels aleqsandre ToiZe rusTavelis<br />
Teatris saxelmoxveWili dasis wevri gaxda.<br />
ase daiwyo misi cxovreba TeatrSi...<br />
maia maWavariani: „deda kinomsaxiobi iyo da<br />
Teatrze ar uocnebia. TeatrSi Zalian gvian<br />
miiwvies. is Tvlida, rom Teatris msaxiobi<br />
an Teatralur institutSi unda swavlobdes,<br />
an specialurad reJisorebTan muSaobdes.<br />
TeatrSi Sen TviTon xar yvelaferi,<br />
verc erTi reJisori ver giSvelis. amisi dedas<br />
Zalian eSinoda“...<br />
da mainc, erTmaneTs mihyva speqtaklebi:<br />
„ote lo“, „Ralati“, „samSoblo“, „ezoSi avi<br />
ZaRlia“, „ekaterine WavWavaZe“, „udanaSaulo<br />
damnaSaveni“, „Tofiani kaci“, „bogdan<br />
xmelnicki“, „didi xelmwife“...<br />
maia maWavariani: „me, Zalian miyvarda „gaiane“,<br />
radgan patriotuli iyo. speqtakli mudam<br />
anSlagiT mimdinareobda. veravin warmoidgenda,<br />
rom vinc dezdemonas TamaSobda,<br />
is gaiane iqneboda. pirvelad speqtakls rom<br />
daveswari, ise damTavrda, dedaCemi ver vicani...<br />
absoluturad gansxvavebuli iyo<br />
garegnobiT, TamaSiT, manerebiT.<br />
faixoSis tipaJi dedaCemma Cemgan aiRo. namdvili<br />
sparsuli miniatura viyavi, Zalian<br />
gamxdari da odnav SeerTebuli warbebiT.<br />
es roli metad gansxvavebuli iyo dezdemonasa<br />
da gaianesgan. is TamaSobda Sahis qali<br />
Svils, romelic iyo avadmyofi, ganebivrebuli<br />
da Seuyvarda qarTveli biWi... „ezoSi<br />
dasasruli 32e gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
31
32<br />
dasasruli<br />
avi ZaRlia“ _ man ZaRli rom iTamaSa, yvelas<br />
egona dubliori gamovida scenaze. avi ZaRli<br />
gaianes, dezdemonas da faixoSis Semdeg!<br />
dedas yovel rolze darbazSi erTmaneTs<br />
ekiTxebodnen, vin aris es msaxiobio, ver cnobdnen.<br />
afiSaze rom ewera saxeli, yvela erTmaneTs<br />
ekiTxeboda, Sura rodis gamovao“.<br />
aleqsandra ToiZisTvis, yvelaze sayvareli<br />
scenuri saxe ekaterine WavWavaZe iyo.<br />
misma SesaniSnavma TamaSma am rolSi maRali<br />
Sefa seba daimsaxura: „es saxe msaxiobis<br />
mTeli SemoqmedebiTi biografiis erTerTi<br />
umniS vnelovanesi monapovaria“ (kritikosi<br />
b. Jrenti).<br />
maia maWavariani: ekaterine WavWavaZes rom<br />
TamaSobda, darbazi fexze adgomiT egebeboda.<br />
mamamisi (mxatvari mose ToiZe) yoveldRe<br />
exveweboda, ekaterine minda davxatoo. deda<br />
ki Zalian ucnauri qali iyo... bolos, ZaliT<br />
miiyvana, yvela kari Caketa da daxata. vinc<br />
am Sedevrs naxulobda, yvelas egona, rom<br />
ekate rine WavWavaZis portrets umzerda,<br />
arada Sura ToiZe iyo“.<br />
aleqsandra ToiZe didi kulturis mqone<br />
Semoqmedi gaxldaT. igi kargad icnobda<br />
Tanamedrove literaturas, mxatvrobas,<br />
musikas... SesaniSnavad grZnobda kostiums,<br />
gadmogvcemda sxvadasxva xasiaTis, asakisa<br />
da drois qalTa individualur, mxolod<br />
maTTvis damaxasiaTebel Tvisebebs.<br />
maia maWavariani: Tavdapirvelad rols ecnoboda,<br />
dadioda biblioTekebSi. ar iyo ubralod<br />
gardasaxvis msaxiobi. is qmnida mTel<br />
epoqas, tipaJs. ganaTlebuli adamiani gaxldaT.<br />
flobda ucxo enebs, uyvarda kiTxva,<br />
absoluturad yvelafris saqmis kursSi iyo.<br />
garda Teatraluri moRvaweobisa, iyo SesaniSnavi<br />
adamiani. erTmaneTTan ori sxva dasxva<br />
tipi Serwymuliyo. scenur qmnilebebSi Warbad<br />
igrZnoboda misi sinaze, kdemamosileba<br />
da romantikuloba. es yovelive arc pirad<br />
cxovrebaSi aklda. gars ertya Tayvanismcem<br />
ÀÃÀÌÉÀÍÄÁÉ, ÃÒÏ, ÌÀÍÞÉËÉ<br />
lebis didi armia, uZRvnidnen poeziis sauke<br />
Teso striqonebs, simRerebs... magram, misi siyvaruli<br />
daaxloebiT 12 wlis asakidan daiwyo.<br />
mama cametis, deda Tormetis iyo, erTmaneTs<br />
quCaSi rom Sexvdnen. aqedan moyolebuli, mama<br />
mis yvelaze erTgul Tayvanismcemlad darCa<br />
bolomde. deda iyo mamaCemis kerpi. ar maxsovs,<br />
maT eCxubaT. mamaCemi uyurebda dedaCems<br />
rogorc RvTaebas. rame rom gamebeda dedisTvis,<br />
mama risxvas damatexda. meTxuT mete<br />
xarisxovani viyavi ojaxSi, dedaCemisTvis<br />
unda momevlo. saxlidan, rom gadioda, yvela<br />
fanjara Ria iyo da yvela eTayvaneboda.<br />
giorgi leoniZe, irakli abaSiZe, galaktion<br />
tabiZe, yvela icnobda, magram aravis dedas<br />
Tvis siyvaruli ar auxsenia, imitom rom yvelam<br />
icoda maTi siyvarulis ambavi.<br />
msaxiobis sicocxleSi ixiblebodnen misi<br />
keTilSobiluri, natifi garegnobiT, cocxali<br />
mSvenieri TvalebiT, qaluri sinaziT,<br />
romlis SenarCunebac man gardacvalebis<br />
Semdegac moaxerxa. is faraonis qaliSvilad<br />
gardaiqmna da sicocxlis maradiuli kandeli<br />
aanTo.<br />
maia maWavariani: rodesac, dedam Teatrs<br />
Tavi daaneba da mamamisis, mose ToiZis, muzeumi<br />
daaarsa, mTeli Tbilisi modioda mis<br />
sanaxavad. mose ToiZis muzumi dedaCemis ukanaskneli<br />
SemoqmedebiTi Sedevri iyo, amitom<br />
gadavwyvite, deda damesvenebina muzeumSi.<br />
igi maisSi gardaicvala... momqonda iasamnebi,<br />
vardebi da vrTavdi oTaxs. SuaSi qali esvena,<br />
romelzedac veravin ityoda, gardacvliliao.<br />
deda cocxaliviT iwva, Tan iseTi<br />
lamazi, rogoric sicocxleSi arasodes<br />
yofila. panaSvidze xalxis ganuwy veteli nakadi<br />
modioda. axla rom saerTod aravis axsovs,<br />
aravin icis, aseTi msaxiobi iyo Tu ara,<br />
maSin dilidanve, rogorc ki transporti<br />
amoZravdeboda, iwyeboda mosvla...<br />
gamovawyve, vercxlisferi kaba Cavacvi,<br />
yelze margalitebi gavukeTe, is faraonis<br />
qaliSvilad gardaisaxa da yvelas cocxli<br />
egona. dRemde sul mgonia, rom cocxali<br />
deda davmarxe... deda 78 wlis asakSi gardaicvala.<br />
aleqsandra ToiZem ormocze meti scenuri<br />
saxe Seqmna. misi ukanaskneli namuSevrebidan<br />
gansakuTrebiT gamoirCeva blaJekis „mesame<br />
survilSi~ Sesrulebuli roli. msaxiobma<br />
ramodenime saintereso saxe Seqmna kinofilmebSi:<br />
„dRe ukanaskneli, dRe pirveli“, „Wri<br />
Wina“, „canis xeobis saunje“, „pirveli dRe“,<br />
„JuJunas mziTevi“, „gayra“, „ukanaskneli saa<br />
Ti“, „qeTo da kote“.<br />
es iyo maSin. dRes ki, mose ToiZis muzeum<br />
Si, mamisa da Zmebis SesaniSnavi namuSevrebis<br />
gverdiT, aleqsandra ToiZis etiudebic<br />
mogxiblavT...<br />
saubari Caiwera<br />
ia kikaZem<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
ÓÐÏÒÔÉ<br />
33<br />
saxlis mSenebloba saZirkvlidan da<br />
fexburTi biznesis "TeoriaSi"<br />
Seicvalnen fexbur<br />
Tis federaciis<br />
prezidenti da saqarTveloserovnuli<br />
nakrebis mTavari<br />
mwvrTneli!<br />
sakadro cvlilebebi Cven Si aravis ukvirs,<br />
arc qarTuli fexburTis gulSematkivari<br />
aRvsebula saswaulis molodiniT! da mainc<br />
arian adamianebi, romlebic Tvlian, rom<br />
qarTul fexburTSi mniSvnelovani cvlilebebi<br />
moxda. maT ricxvs am statiis avtorebic<br />
vuerTdebiT. meti damajereblobisTvis<br />
sity vas gadavcemT sportis eqspert daviT<br />
bana naSvils da Tbilisis 35e safexburTo<br />
skolis direqtors, arCil arvelaZes:<br />
d. bananaSvili: cvlilebebs fexburTis federaciaSi<br />
imedis TvaliT vuyureb. Cemi azriT,<br />
wina federaciis SemadgenlobaSi diletantizmi<br />
iyo gamefebuli. Rrmad mwams, rom<br />
axal Semadgenlobas SeuZlia mdgomareobis<br />
gamosworeba. federaciis axali prezidenti,<br />
zviad siWinava Zalian mondomebulia,<br />
Sestkiva guli qarTul fexburTze, aqvs<br />
kompetenturi samoqmedo programa, romlis<br />
mniSvnelovani nawilia bavSvTa ufaso safexburTo<br />
akademiebis gaxsna, maTi ekipireba,<br />
moednis mSenebloba, mindvris safarebis<br />
gamocvla, erovnuli Cempionatis mniSvnelobis<br />
gaZliereba, rac ukve igrZnoba kidec:<br />
erTgundiani Cempionati xom jer arsad<br />
Catarebula. minimum, samioTxi gundi unda<br />
ibrZodes Cempionis titulisaTvis, Tundac<br />
rusTavis `olimpi~, `zestafoni~, `vitjorjia~<br />
da Tbilisis `dinamo~...<br />
ar. arvelaZe: ase pirdapir Znelia imis Tqma,<br />
warmatebuli iqneba Tu ara federaciis<br />
muSaoba. ZiriTadad federaciis saqmianoba<br />
aRiqmeba erovnuli nakrebis SedegiT. vTvli,<br />
rom Cvens fexburTs warmateba ar eqneba, Tu<br />
erovnuli Cempionatis done ar aiwevs. ranairadac<br />
ar unda iTamaSon ucxoeTSi Cvenma<br />
fexburTelebma, mainc ar aris sportsmenTa<br />
is raodenoba, rom pirvelma, meorem da mesame<br />
nakrebma srulfasovani Sevseba miiRos.<br />
gavixsenoT Tundac is faqti, rom Sotlandias<br />
movugeT da maltis damarcxeba ver<br />
movaxerxeT. es isaa, rac problemas uqmnis<br />
mwvrTnelsac da zogadad nakrebsac. Tuki<br />
gundebis Sevseba iqneba adekvaturi, gacilebiT<br />
naklebi problemebi gveqneba, gavixsenoT<br />
kviprosis, israelis magaliTebi, maTi<br />
Cempionati ukeTes Sedegebs iZleva.<br />
problemis xseneba iyo da saubari bavSvTa<br />
fexburTs Seexo. Zveli didebis dabrunebis<br />
gasaRebi, rogorc aRmoCnda, bavSvTa fexburTis<br />
ganviTarebaSi unda moiZebnos.<br />
d. bananaSvili: vinaidan saxlis mSenebloba<br />
saZirkvlidan iwyeba da ara saxuravidan,<br />
isev da isev bavSvTa fexburTi unda ganvavi<br />
TaroT da aqedan miviRoT ZiriTadi cvla.<br />
mivaqcioT yuradReba asakobriv nakrebebs,<br />
romlebsac eqnebaT pirobebi, iTamaSeben<br />
karg moedanze, minimum, xelovnursafariani<br />
moednebi mainc unda arsebobdes bavSvebisaTvis.<br />
ar. arvelaZe: aucilebelia infrastruqtura!<br />
stadionze moTamaSes maqsimaluri komforti<br />
unda hqondes. vgulisxmob mayurebelsac.<br />
rogorc TeatrSi msaxiobs sWirdeba<br />
ma yu rebeli, asevea fexburTSic. dawyebulia<br />
stadionebis mSenebloba rusTavSi, mcxeTaSi,<br />
quTaisSi, baTumSi, zugdidSi, qobuleTsa da<br />
zestafonSi da amis Semdeg, Cemi azriT, cota<br />
meti mayurebeli eyoleba TamaSebs da fexburTelebsac<br />
cota meti motivacia eqnebaT.<br />
aseve mniSvnelovania finansuri daintereseba<br />
– Tu fexburTels ar gadauxade, marto enTuziazmiT<br />
ver iTamaSebs. anazRaureba imdeni<br />
mainc unda iyos, rom ojaxuri problemebi ar<br />
hqondes Tavsmoxveuli fexburTels. biznesmensac<br />
unda mieces fulis `Cadebis~ saSualeba<br />
fexburTSi. sityvaze – erTi milionidan<br />
naxevari gadaixade sagadasaxadoSi da meore<br />
naxevari mimarTe sportSi, CemTvis sulerTi<br />
iqneba, biujetSi Seva is fuli, Tu sportSi.<br />
roca erTi biznesmeni `Cadebs~ fuls<br />
da warmatebas miaRwevs, meorec gabedavs<br />
da konkurencia iarsebebs, rac sabolood<br />
qarTul fexburTs waadgeba sasikeTod.<br />
isev qarTuli fexburTis dRevandelobas<br />
davubrundiT. visaubreT erovnul nakrebze,<br />
msoflio Cempionatis SesarCev ciklSi<br />
mis warumatebel gamosvlaze, mizezebze...<br />
d. bananaSvili: mizezi? albaT, ufro araprofesionalizmia,<br />
saqmisadmi gulgrili<br />
midgoma. yvelafris mwvrTnelze gadabraleba<br />
ar SeiZleba. heqtor raul kuperze veravin<br />
ityvis, rom profesionali ar iyo an Tavisi<br />
saqme ar icoda. ase rom yofiliyo, „valensiasTan“<br />
da „maliorkasTan“ erTad CempionTa<br />
ligisa da uefas Tasis finalebis TamaSs ver<br />
moaxerxebda. Cemi azriT, mentaluri gaugebroba<br />
iyo, Tan am yvelafers tramvebic daemata.<br />
erTxelac ver Sekriba nakrebi sruli<br />
SemadgenlobiT. modiT, isev fexburTelebSi<br />
da Cvens TavSi veZeboT mizezebi.<br />
ar. arvelaZe: marcxi ZiriTadad gamoiwvia<br />
arastabilurobam, fexburTelebis xSirma<br />
cvlam, ZiriTadi birTvis Camouyalibeblobam<br />
da tramvianobam.<br />
saubarma logikurad migviyvana fexburTis<br />
erovnuli nakrebis mTavari mwvrTnelis<br />
– Temur qecbaias saqmianobasTan, kiTxvac<br />
daisva: SeZlebda ki is nakrebis krizisidan<br />
gamoyvanas? varaudic gamoiTqva, erTgvari<br />
prognozic gakeTda...<br />
d. bananaSvili: rTuli saTqmelia, SeZlebs<br />
Tu ara, magram faqtia – Temur qecbaia aris<br />
namdvili profesionali da fexburTis patri<br />
o ti. rac mTavaria, simkacre da momTxovneloba<br />
ar aklia, es Cvens fexburTelebs<br />
Zalian sWirdebaT. TemurTan nacnobobiT<br />
nak rebSi moxvedra gamoricxulia. roca is<br />
„anor Tosisis“ mwvrTneli iyo, Tavisi megobari<br />
giorgi qinqlaZe gundidan gauSva. Tavi<br />
dasasruli 34e gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ
34<br />
dasasruli<br />
danve nu movTxovT gundis gayvanas msoflios<br />
an evropis Cempionatebze, mTavaria, ukeTesi,<br />
mesame adgilisaTvis vibrZoloT da Semdeg<br />
ukve yvelaferi SeiZ leba moxdes.<br />
ar. arvelaZe: Temuri Zalian emociuria, energiuli,<br />
imedi maqvs, rom es dadebiTad aisaxeba<br />
nakrebze. mwvrTneloba rom SeuZlia, es<br />
man saqmiTac daamtkica. darwmune buli var,<br />
aTjer ukeTesi Sedegi eqneba. rogorc ki<br />
Sedegs ver mivaRwevT, Cveni xasiaTidan gamomdinare,<br />
yvela ukmayofilo iqneba, ase midgoma<br />
arasworia. dRes nakrebs ar ZaluZs gasvla<br />
finalur etapze im martivi mizezis gamo,<br />
rom Zalian Zlieri unda iyo, raTa gadaaswro<br />
jgufSi moTamaSe or evropul grands...<br />
uCveulo da sasacilo sasamarTlo proce sebs<br />
dRes seriozulad ekidebian. magaliTad,<br />
sasamarTloSi sarCelis Setana SegiZliaT<br />
RmerTze, televiziaze, SeiZleba sarCelis<br />
mizezi NASAs kosmosuri programisadmi<br />
uaryofiTi damokidebuleba gaxdes an saer<br />
Todac dasaSvebia qmris (an sayvarlis) dadanaSauleba<br />
intimuri cxov rebis erTferovnebaSi<br />
da kidev, vin moTvlis... dRes ramdenime<br />
magaliTs gagacnobT.<br />
2007 wlis seqtemberSi nebraskis Statis gubernatorma,<br />
erni Cembersma, sasamar TloSi<br />
Seitana sarCeli RmerTis winaaRmdeg, radgan<br />
igi xalxs ugzavnida stiqiur ubedurebebs,<br />
katastrofebs da sxv. es da sxva bevri<br />
kazusi, romelic qveyndeba TimesSi aCve nebs,<br />
rom iumori iseT konservator adamia nebsac<br />
ar RalatobT, rogorebic iuristebi arian.<br />
2004 wels vinme timoTi damuSelma, viskonsinis<br />
Statidan, sarCeli Seitana adgilobrivi<br />
televiziis winaaRmdeg im motiviT,<br />
rom misi coli gasuqda, bavSvebi ki gadaiqcnen<br />
televizoris usulo pultis monebad.<br />
man ganacxada: „me sruliad darwmunebuli<br />
var, rom Cemi loTobis da colis gasuqebis<br />
mizezi aris is, rom 4 wlis ganmavlobaSi<br />
yoveldRe televizors vuyurebdiT~. am saqmis<br />
mwarmoebelma iuristebma ver SeZles<br />
saqmis umaRles sasamarTloSi gadatana. netavi<br />
ratom, demokratias xom ar aqvs problemebi?!<br />
brazilieli qalbatoni Seeecada gaesamar<br />
Tlebina Tavisi sayvareli sasiyvarulo<br />
urTierTobebSi gancdili fiaskos gamo. man<br />
brali dasdo sayvarels, rom ar surda seqsis<br />
dros qalisTvis siamovnebis miniWeba da is<br />
xSirad Zils da xvrinvas amjobinebda. Temam<br />
presaSi didi gamoxmaureba hpova, Tumca<br />
sasamarTlom ar miiRo aRniSnuli sarCeli.<br />
ÓÐÏÒÔÉ<br />
ÀÓÄÝ áÃÄÁÀ<br />
qarTul fexburTSi es administraciuli<br />
cvlileba, rogorc Cans, specialistebisTvis<br />
diletantizmis dasasrulad aRiqmeba. saubridan<br />
isic gairkva, rom erovnul nakrebs<br />
marto mwvrTnelis problema ar awuxebs.<br />
fexburTSi fundamenturi Zvrebia mosaxdeni,<br />
dawyebuli fexburTelebis aRzrdidan,<br />
infrastruqturis ganviTarebiTa da gulSematkivriT<br />
damTavrebuli. arada, gvsmenia,<br />
rom saqarTveloSi karg, ufro metic, teqnikurs<br />
rom Tavi davaneboT, `inteleqtualur~<br />
fexburTs TamaSobdnen, yovelSemTxvevaSi,<br />
gulSematkivroba mainc vicodiT!<br />
daviT oRrapiSvili,<br />
giorgi gugulaSvili<br />
uCveulo sasamarTlo procesebi<br />
2005 wels rusma astrologma marina baim Seitana<br />
sarCeli NASAs winaaRmdeg da „mTeli<br />
samyaros balansisTvis motanili zianis ga mo~<br />
moiTxova 165 mln dolari. kerZod, man brali<br />
dasdo kosmosuri zondis, Deep Impactis misias,<br />
romelic agrovebda samecnie ro masalas<br />
kometebze (zondidan unda ga mo yofiliyo<br />
spe cialuri aparati, romelic Seejaxeboda<br />
kometas da aafeTqebda). man mo maval afeTqebas<br />
uwoda `teroristuli aqti msoflios winaaRmdeg~.<br />
gagikvirdebaT da, sarCelis dakmayofilebaze<br />
masac uari ganucxades.<br />
2006 wels Sanxaeli ymawvili aRmoCnda<br />
iuri diul gaurkvevlobaSi, radgan man Tavisi<br />
suli onlain auqcionze gayida. mepatroneebma<br />
reklama qselidan amoiRes, gamyidveli<br />
ki daamSvides, rom rogorc ki „sulis<br />
patroni“ warmoadgenda werilobiTi formis<br />
Tanxmobas uzenaesi Zalebisagan, loti isev<br />
gamovidoda gasayidad.<br />
2006 wels nevadis umaRlesi sasamarTlo<br />
ga ni xilavda lasvegasSi miRebul kanons<br />
strip ti zis Sesaxeb. kanoni ukrZalavda<br />
strip ti zio rebs cekvis dros mayureblis<br />
„mo fe re ba sa da alerss seqsualuri aRgznebis<br />
misaRwe vad~. mowinaaRmdegeni amtkicebdnen,<br />
rom teq s ti Seicavda „gaurkvevel azrebs~<br />
da iyo arakonstituciuri, amitom misi<br />
ZalaSi Sesv la ar SeiZleboda. Sesabamisad,<br />
gamocdili iuristebi didxans msjelobdnen,<br />
striptizi orebis romeli qceva iyo<br />
winaswar ganzraxuli da romeli ara (muxlze<br />
Camojdoma, barZayze nazi mofereba, Tu<br />
mkerdiT SemTxve viT Sexeba). sasamarTlom<br />
kanoni CaTvala samarTlianad da iuridiuli<br />
Zalis mqoned, radgan sasamarTlo organoebs<br />
Sesa niSnavad SeuZliaT SemTxveviTi da<br />
ganzraxuli qmedebebis garCeva.<br />
Seadgina<br />
nino gedevaniSvilma<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
stenfordis universitetis profesorebi<br />
kliford nasi (Clifford Nass) da bairon rivzi<br />
(Byron Reeves) Seecadnen SeeswavlaT adamianis<br />
reaqcia kompiuterze. socialuri<br />
fsiqologiis klasikuri meTodis gamoyenebiT,<br />
maT adamianis qcevebSi raRac saintereso<br />
aRmoaCines. maTi muSaobis Sedegebi<br />
gamoqveynebulia wignSi The Media Equation,<br />
sadac amtkiceben, rom adamiani iseve reagirebs<br />
kompiuterze, rogorc zogadad<br />
adamianebze. amitom Cven gaucnobiereblad<br />
maT adamianebiviT vepyrobiT, maSinac ki,<br />
roca amas uazrobad vTvliT. sxva sityvebiT,<br />
adamiani flobs garkveul instinqtebs,<br />
romlebic karnaxobs, rogor moiqces sxva<br />
mgrZnobia re qmnilebaTa sazogadoebaSi.<br />
rogorc ki romelime obieqti gamoavlens<br />
gansazRvrul SemecnebiT niWs, es instinqtebi<br />
amoqmeddeba da Cven iseve vreagirebT<br />
am obieqtze, rogorc adamianebze. es gaucnobierebeli<br />
da gardauvali reaqcia yovel<br />
adamianSi „muSaobs“.<br />
nasi da rivzi testirebas atarebdnen kompiuteris<br />
kargad mcodne mraval student<br />
Tan, romelTac sakmarisi gamocdileba<br />
hqondaT saimisod, rom TviTon daeweraT<br />
testuri programa. es studentebi iyvnen<br />
maRalganviTarebuli, momwifebuli individuumebi.<br />
amis miuxedavad, yvela, gamonaklisis<br />
gareSe, aRniSnavda, rom TavianTi<br />
SemecnebiTi niWis wyalobiT, programebi ma<br />
Tze emociurad zemoqmedebdnen. Tumca, dakvirvebis<br />
Sedegebi udavod sawinaaRmdegos<br />
amtkicebda. am gamokvlevidan mniSvnelovani<br />
daskvna SeiZleba gakeTdes: Tu gvsurs, rom<br />
Cveni programa moewonos momxmarebels, Cven<br />
misi qceva unda mivamsgavsoT adamianis qcevas.<br />
sakmaod martivia, ara? nasi da rivzi<br />
ÏÓÔÀÔÏÁÉÓ ÓÊÏËÀ<br />
14 principi Tavaziani<br />
programis Sesaqmnelad<br />
(ibeWdeba SemoklebiT)<br />
amtkiceben, rom programa unda iyos `Tavaziani~,<br />
radgan Tavazianoba – universaluri<br />
adamianuri Tvisebaa, – Tumca moqmedebebi,<br />
romelic SeiZleba CaiTvalos Tavazianad,<br />
erT kulturas ganasxvavebs meorisgan, es<br />
Tviseba nebismier kulturas gaaCnia. maRali<br />
SemoqmedebiTi niWis warmoebis produqtebi,<br />
magaliTad, programebi, unda icavdnen am<br />
wess da Tavazianni unda iyvnen.<br />
adamiani midrekilia Secdomebisken, zozina<br />
da impulsuria, magram es rodi niSnavs,<br />
rom am Tvisebebis matarebeli programa<br />
karg programad CaiTvlos. adamiani flobs<br />
sxva mraval Tvisebasac, romlebsac profesionalis<br />
rols kargad usadagebs – rols,<br />
programaTa umravlesoba rom asrulebs.<br />
mravali kargi programisti sruliad ver<br />
erkveva TavazianobaSi. programistebi ukiduresad<br />
gamomxatvelni da zustni arian.<br />
praqtikaSi maTi urTierTobis niWi imdenad<br />
zustia, rom SeiZleba urTierTobis armcodned<br />
mogveCvenon. Tavazianobis koncefcia<br />
an adamianurobisac ki, SeiZleba programistebisTvis<br />
dabrkolebis lodi aRmoCndes.<br />
isini ver igeben aseT bundovan koncefcias,<br />
ebrZvian ideebs, rom kompiuterebi gaxadon<br />
adamianebis msgavsi, radgan, kompiuterul<br />
mowyobilebebTan SedarebiT, adamianebs<br />
sust da arasrulyofil arsebad Tvlian.<br />
me vkiTxe Cems megobar qeiT pliss (Keith Pleas),<br />
cnobil programisteqsperts, romelic samomxmareblo<br />
interfeisis amave sakiTxebze<br />
muSaobda, Tu ras fiqrobda ufro adamianur<br />
programebze. qeiTma programisTvis<br />
adamia nurobis damateba aRiqva, rogorc<br />
urTier TqmedebaSi gaurkvevlobis damateba.<br />
Tu gavzrdiT adamianurobas, Cven unda<br />
Sevamci roT, Sesabamisad, `kompiuteruloba~.<br />
progra mistis gadmosaxedidan qeiTis<br />
pasuxi bunebrivad JRers.<br />
adamiani flobs mraval Tvisebas, romelic<br />
mas `Tavazians~ xdis, magram maTi gansaz<br />
Rvreba bundovania. ai, Cemi sia im CamonaTvalisa,<br />
rac aumjobesebs urTierTgavlenis<br />
xarisxs, rogorc sxva adamianebTan, ise programebTan.<br />
Tavaziani programa interesdeba<br />
CemiT. Cemi megobari yovelTvis interesdeba<br />
CemiT da Cemi upiratesobebiT. is imaxsovrebs<br />
ra miyvars, rom momavalSi siamovneba<br />
momaniWos. nebismieri adamiani, romelic<br />
gagrZeleba 36e gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
35
36<br />
gagrZeleba<br />
vinmes sTavazobs nebismier momsaxurebas,<br />
Seecdeba daimaxsovros Tavisi klientebi da<br />
maTi saxelebi. programebis umravlesobam<br />
araferi icis imaze, Tu vin sargeblobs ma<br />
TiT. TiToeuli programa unda ecados, daimaxsovros<br />
Cemi Cvevebi da kerZod yvelaferi,<br />
rasac veubnebi.<br />
programisti realur samyaros informaciis<br />
samyarod Tvlis da rogorc programas moe<br />
Txoveba raRac informacia, is ubralod amas<br />
sTxovs momxmarebels. magram uazro programa<br />
iviwyebs am informacias, radgan miaCnia,<br />
rom Tu saWiro gaxdeba, yovelTvis SeuZlia<br />
Tavidan moTxovna. kompiuterebi informaciis<br />
yvelaze ukeT Semnaxvelebi ari an, bolos<br />
da bolos, amis daviwyeba uxerxulia. magali<br />
Tad, Cemi eleqtronuli fostis programaSi<br />
11 adamiania deivis saxeliT. maT umravlesobasTan<br />
me iSviaTad vurTierTob, magram am<br />
siaSia deiv karliki (Dave Carlick), romelsac<br />
werilebs mudmivad vugzavni. rodesac me<br />
vwer axal werils da vbeWdav `deivs~ grafaSi<br />
`vis~, veli, rom Cemi adrindeli qcevis<br />
safuZvelze programa mixvdeba, rom mxedvelobaSi<br />
myavs deiv karliki. Tu mendomeba<br />
werilis gagzavna sxva deivTan (magaliTad,<br />
deiv fore), me davwerdi deiv f, deivfore<br />
da a. S., rom meCvenebina Cemi araordinaruli<br />
arCevani. amis sanacvlod, programa iqceva<br />
sakmaod sulelurad da saWiro deivis mosa<br />
Zebnad yovelTvis mTavazobs fanjaras 11<br />
variantiT.<br />
programa ubralod agdebulad meqceva,<br />
is ise mepyroba, rogorc ucxos, Tumca me –<br />
erTaderTi adamiani var, visac is icnobs.<br />
Tavaziani programa CemTan sxvagvarad moiqceoda,<br />
vidre sxvebTan. momsaxurebis sferos<br />
nebismieri kargi warmomadgeneli pativiscemiT<br />
epyroba Tavis klients. mas esmis, rom is,<br />
visac emsaxureba – misi bosia, da bosi, rasac<br />
moiTxovs, unda mieces. araTavaziani programa<br />
akontrolebs momxmareblis moqmedebas,<br />
romelic mas arakompetenturi eCveneba.<br />
araferia saSineli imaSi, rom programam<br />
gamoxata Tavisi azri, rom me Secdoma davuSvi,<br />
magram man, araviTar SemTxvevaSi, ar unda<br />
gansajos Cemi qceva. magaliTad, prog ramas<br />
SeuZlia damimtkicos, rom me ver gavgzavni<br />
SekveTas, sanam Cemi socialu ri dazRvevis<br />
nomers ar Seviyvan, magram Tu mainc movindomeb<br />
amis gareSe gavgzav no SekveTa, programam<br />
ise unda gaakeTos, rogorc me vetyvi.<br />
Tavaziani programa windaxedulia. Tu aeroportis<br />
mosamsaxures vekiTxebi, romeli<br />
gasasvlelidan SemiZlia movxvde 729e reisze,<br />
veli, rom is aramarto kiTxvaze mipasuxebs,<br />
aramed mniSvnelovan informaciasac<br />
momawvdis – reisi 729is gafrena yovndeba<br />
20 wuTiT. Tu Cems teqstur procesors<br />
ÏÓÔÀÔÏÁÉÓ ÓÊÏËÀ<br />
vTxov dokumentis amobeWdvas, is arasdros<br />
Sematyobinebs, rom qaRaldi cota darCa an,<br />
rom 40 sxva dokumenti dgas rigSi.<br />
Cemma asistentma icis, rom sastumroSi unda<br />
dajavSnos oTaxi, rodesac konferenciaze<br />
mivdivar sxva qalaqSi, imis miuxedavad, rom<br />
specialurad ar gamifrTxilebia. man isic<br />
icis, rom mWirdeba wynari oTaxi da yovelgvari<br />
Sexsenebis gareSe ukveTavs aseTs. asistenti<br />
iTvaliswinebs Cems saWiroebebs. Cemi<br />
webbrauzeri ki Tavisi drois did nawils<br />
cariel molodinSi atarebs, vidre me vaTvaliereb<br />
CatvirTul gverdebs. Tumca mas<br />
SeuZ lia Zalian martivad gaiTvaliswinos<br />
Cemi moTxovnebi da moemzados. ratom ar<br />
unda isargeblos am droiT, rom winaswar<br />
CatvirTos gverdebi, romlebzec Setyobineba<br />
fanjaraSi moCans. savsebiT SesaZlebelia,<br />
maleve movTxovo brauzers ama Tu im gzavnilis<br />
CatvirTva. advilia moTxovnis SeCereba,<br />
Tu is saWiro ar aRmoCnda, vidre elodo mis<br />
Sesrulebas.<br />
Cveulebriv, kompiuterze dayenebuli maqvs<br />
ekrani 1024х768. rodesac mimyavs prezentacia,<br />
aucileblad droebiT unda Sevcvalo<br />
800х600iT, raTa is Seesabamebo des Cemi videoproeqtoris<br />
dabal sixSires. mravali<br />
gaSvebuli programa, Windows 95is CaTvliT,<br />
reagirebs daSvebis cvlaze zomis, formis da<br />
Tavisi fanjris mdebareobis cvliT. Tumca,<br />
rodesac me vaZlev brZanebas _ „ukan“, fanjara<br />
ar ubrundeba Tavis zomebs. amaze informacia<br />
advilad misawvdomia, Tumca programa<br />
ar zrunavs Cems morig saWiroebebze. Tavaziani<br />
programa aCumaTebs Tavis problemebs.<br />
barSi, salonSi da fsiqiatriul kabinetSi<br />
barmeni, parikmaxeri da eqimi ar saubroben<br />
sakuTar problemebze da interess iCenen<br />
Tqvensaze. aseTia momsaxurebis sferos buneba.<br />
prog ramebic unda dumdnen TavianT problemebze<br />
da interesdebodnen TqveniT.<br />
programebi yovelTvis mRlis dasabu Tebis<br />
SetyobinebebiT da mdgomareobis Sesa xeb<br />
zedmeti striqonebiT. me ar minda codna,<br />
ramdenad rTulia kompiuteris muSaoba. ar<br />
mainteresebs programis garTulebebi, ro<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
dis gaiwmindos `kalaTi~. me ar minda mosmena<br />
im grZeli ambis, rom is araa darwmunebuli,<br />
Tu sad unda Caiweros diskze faili. me ar<br />
minda gavigo modemis stvena an davakvirde<br />
monacemTa gadacemis siCqaris informacias.<br />
aqedan ori daskvnis gakeTeba SeiZleba:<br />
programa marto ki ar unda dumdes<br />
Tavis problemebze, aramed maTi gadaWrac<br />
unda SeeZlos. Tavaziani programa kargad<br />
informirebulia. meore mxriv, Cven yvelam<br />
unda vicodeT, ra xdeba. restoranSi barmeni<br />
mexmareba Cem win kedelze gakruli fasebis<br />
siiT. maRaziis mflobelebs TavianTi myidvelebi<br />
saqmis kursSi unda hyavdeT imaze,<br />
ramac SeiZleba isini daainteresos. me ar<br />
minda vicode, rom 21 noembers, madlierebis<br />
dRisTvis xorcis fardulSi indauri gaTavda.<br />
me minda vicode mxolod, rom saqonlis<br />
partiis moculoba SezRudulia da Sekve<br />
Tis micema winaswar aucilebelia.<br />
rodesac veZeb internetSi informacias sa<br />
Ziebeli manqanis saSualebiT, ar SemiZlia<br />
dar wmunebuli viyo, rom ar wavawydebi<br />
daumuSavebel Setyobinebas. me virCev CemTvis<br />
saWiro monacemebs da viReb sawinaaRmde go<br />
Setyobinebas Secdomaze: `404 Link Not Found“.<br />
gana saZiebeli manqana ver SeZlebs periodulad<br />
gadaamowmos TiToeuli gzavnili? Tu<br />
gzavnili arasworia, is siidan SeiZleba amoiSalos<br />
da dro aRar damekargos misi CatvirTvis<br />
molodinSi. programebi mudmivad<br />
mTavazoben SesarCev variantebs, romlebic<br />
sxvadasxva mizeziT, am momentisaTvis miuwvdomelia.<br />
programam es unda icodes da isini<br />
ekranze ar unda gamohqondes.<br />
Tavaziani programa Tadarigiania. niuiorkis<br />
otelis, sadac me xSirad vCerdebi,<br />
konsierJma SeniSna Cemi interesi brodveis<br />
Sous mimarT. mas Semdeg am otelSi roca<br />
vCerdebi, konsierJi Cemi Txovnis gareSe<br />
tovebs programas Cems oTaxSi. mTel ek ran ze<br />
vxsni fanjaras nebismieri gaSvebuli programisTvis.<br />
Semdeg vsargeblob amocanebis<br />
paneliT gaSvebul damatebebs Soris gadasarTvelad.<br />
magram programebi ver amCneven<br />
am faqts. me ise xSirad vukeTeb maqsimizirebas<br />
fanjaras, rom upiratesobis miniWeba<br />
maTTvis cxadi da erTmniSvnelovani unda<br />
iyos. sxva momxmareblebi programebTan patara<br />
fanjaraSi muSaoben, raTa xedavdnen<br />
samuSao magidas. programisaTvis ase ufro<br />
gasagebia mom xmareblis moqmedeba.<br />
Tavaziani programa Tavdajerebulia. me velodebi<br />
TanamSromlebisagan, romlebTanac<br />
vurTierTob, garkveul siTamames da Tavdajerebas.<br />
Tu dainaxaven, rom sapirfareSodan<br />
gamovdivar gaxsnili SarvliT, minda,<br />
rom vinmem swrafad, gasagebad da akviatebis<br />
gareSe miTxras es, vidre darbazSi Seval<br />
sityvis warmosaTqmelad. amisTvis saWiroa<br />
ÏÓÔÀÔÏÁÉÓ ÓÊÏËÀ<br />
garkveuli siTamame, magram es siTamame dafasdeba.<br />
me Tu vTxov kompiuters, waSalos<br />
faili, ar minda, rom man mkiTxos: `darwmunebuli<br />
xarT~? ra Tqma unda, darwmunebuli<br />
var, sxvanairad ar vTxovdi. me minda, rom mas<br />
hqondes siTamame, Tavdajereba da waSalos<br />
faili. meore mxriv, Tu kompiuters eeWveba,<br />
rom SeiZleba Sevcde – rac yovelTvis SesaZlebelia<br />
– man unda gaiTvaliswinos es da<br />
moemzados failis SesaZlo aRdgenisTvis,<br />
Tuki gadavifiqreb. nebismier SemTxvevaSi,<br />
programa darwmunebuli unda iyos Tavis<br />
moqmedebebSi da ar unda gadmoitanos pasuxismgebloba<br />
Cemze. Zalian xSirad dokumentebTan<br />
xangrZlivi muSaobis Semdeg xels va<br />
Wer Rilaks `beWdva~ da mivdivar Wiqa yavis<br />
dasalevad. Semdeg vbrundebi da ras vxedav:<br />
ekranis SuagulSi uazro da SemaSinebeli<br />
dialogis fanjaras kiTxviT – „Tqven namdvilad<br />
gsurT dabeWdva?~ aseTi daurwmunebloba<br />
ubralod aRmaSfoTebelia da Tavaziani<br />
qcevis antiTezaa.<br />
Tavaziani programa ar iZleva zedmet kiTxvebs.<br />
rodesac vukveTav salaTs karg restoranSi,<br />
me viReb karg salaTs. mesamexarisxovan<br />
restoranSi me maZleven axlis<br />
nac vlad Zvels, Tan mayrian kiTxvebs: `ispanaxiT?,<br />
xaxviT?, naficxari puriT?, yvelmoyrili?,<br />
sruli ulufa Tu saSualo?, franguli<br />
Tu italiuri zeTiT? mTavari kerZis win<br />
mogarTvaT Tu Semdeg?~ yvelaze momTxovni<br />
gurmanic ki araviTar salaTs aRar isurvebs,<br />
aseTi damokidebulebis gamo. Tumca,<br />
prog ramebic swored ase iqcevian. araTavaziani<br />
programa iZleva uamrav aRmaSfoTebel<br />
kiTxvas. rodesac arCevans gTavazoben<br />
ZaliT – es mZime gamocdaa. amorCeva SeiZleba<br />
sxvadasxva saSualebiT. magaliTad, aviRoT<br />
maRaziis vitrinebis daTvaliereba. Cven<br />
Cveulebriv vitrinas vuyurebT interesiT,<br />
dafiqrebiT, saqonlis amorCevis an ignorirebis<br />
grZnobiT. meore mxriv, xandaxan<br />
dasasruli 38e gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
37
38<br />
dasasruli<br />
ZaldatanebiT gvTavazoben<br />
arCevansac, rogorc magali<br />
Tad, sabaJoze: `Tqven gaqvT<br />
raime, rac saWiroebs deklaraciaSi<br />
miTiTebas~?<br />
Tavaziani programa mwyobria.<br />
rodesac in for maciis<br />
xeliT damuSavebis sistema<br />
Segvaqvs kompiuterSi, ra<br />
Rac yovelTvis ikar ge ba.<br />
sistema kompiuterizdeba<br />
yvela ze xSirad damuSavebuli<br />
informaciis mo cu lobis<br />
gasazrdelad da ara Tavisi<br />
fun qci o nalurobis Se sacvlelad. magram<br />
xe liT momuSave siste mebs hqondaT mis Tvis<br />
damaxasiaTebeli moqniloba – Tviseba, romlis<br />
gamoyofa danar Cenebisagan ase marti vi<br />
ar aris. Tumca avtomatizirebul sistemebs<br />
SeuZ liaT milionjer meti SekveTis damuSaveba,<br />
vidre ubralo mosamsaxu res, romelsac<br />
yovelTvis SeuZlia aawyos sistemis muSaoba.<br />
avtomatizirebul sistemaSi es SesaZlebloba<br />
ikargeba. praqtikulad ar arsebobs ama<br />
Tu im funqciis muSaobis Secvlis aranairi<br />
saSualeba. rodesac mosamsaxures gayidvebis<br />
ganyofilebidan urekavs nacnobi da uxsnis,<br />
rom SeiZleba mii Ros didi mogeba, Tu es<br />
SekveTa swrafad damuSavdeba, is daaCqarebs<br />
mis damuSavebas. rodesac Sexvdeba romeliRac<br />
SekveTa arasruli informaciiT, mas<br />
SeuZlia daamuSavos is da ukan daubrunos,<br />
mogvianebiT informaciis Sesavsebad. aseTi<br />
moqniloba sruliad warmoudgenelia komputerul<br />
sistemebSi.<br />
kompiuteruli sistemebi SeiZleba iyos mxolod<br />
or mdgomareobaSi: ararsebobis an sruli<br />
Sesabamisobis. nebismieri Sualeduri<br />
mdgomareoba ar miiReba an ignorirebulia.<br />
`xelis~ sistemas gaaCnia ganusazRvrelobis<br />
mniSvnelovani, magram paradoqsuli mdgomareoba<br />
(romelzec ar saubroben, mag ram<br />
xSirad iyeneben), rodesac SeiZleba miRebul<br />
iqnes transaqcia, magram mTlianad jer kidev<br />
ar iyos damuSavebuli. operatori am mdgomareobas<br />
sakuTar TavSi qmnis. magaliTad,<br />
avtomatizirebul sistemaSi informacias<br />
klientsa da mis SekveTaze imitom iTxoven,<br />
rom gaweron angariSi. rogor gamowers angariSs<br />
mosamsaxure, Tu ar eqneba sruli<br />
informacia klientze. avtomatizirebuli<br />
sistema ver SeZlebs iseTi moTxovnis Sesrulebas,<br />
romelsac ar surs angariSis<br />
gamowera. me adamianis am SesaZleblobas<br />
vuwodeb informaciis damuSavebis ararsebuli<br />
sqemiT moqmedebas manamde, vidre yvela<br />
aucilebeli rekviziti iqneba xelmisawvdomi<br />
mwyobri sistemisTvis. am Tvisebis arqona<br />
– erTerTi mTavari mizezia kompiuteruli<br />
ÏÓÔÀÔÏÁÉÓ ÓÊÏËÀ<br />
sistemebis araadamianurobisa.<br />
esaa mode lis xorcSesxmis<br />
pirdapiri Sedegi.<br />
prog ramistebi veraviTar<br />
rezons ver xedaven Sualeduri<br />
mdgomareobis SeqmnaSi,<br />
imitom rom isini<br />
kom piuterSi araa saWiro.<br />
mag ram momxmarebels xom<br />
unda hqondes sistemis advilad<br />
`Sesworebis~ SesaZleb<br />
loba. erTerTi upiratesoba<br />
mwyobri sistemisa<br />
– Secdomebis ricxvis Semcirebaa.<br />
arsebul sistemaSi<br />
patara droebiTi Secdomis<br />
daSveba da adamianze mindoba imisa, rom is<br />
mogvianebiT maT gamoasworebs, ufro seriozul<br />
Secdomebs agvacilebda. Tumca, kompiuteruli<br />
sistemebidan gamomdinare, wesebis<br />
umravlesoba mimarTulia iqiTken, rom ar<br />
iqnas daSvebuli es patara Secdomebi. aseTi<br />
mouqneli wesebi adamiansa da programas metoqeebad<br />
xdian da ramdenadac adamians ar<br />
aqvs maTi `mwyobrSi moyvanis~ SesaZlebloba<br />
didi Secdomebis asacileblad, is swrafad<br />
wyvets zrunvas ufro seriozuli problemebisgan<br />
programis dacvaze. rodesac aseTi<br />
wesebi gamoiyeneba adamianis mimarT, orive<br />
mxare zaraldeba.<br />
Tanawyoba – adamianis erTerTi Tvisebaa,<br />
dakavSirebuli TavazianobasTan, ro melic<br />
rTulad xvdeba kompiuterul sistemaSi.<br />
Tanawyoba interfeisisgan iTxovs did SesaZ<br />
leblobebs. imisaTvis, rom sistema iyos<br />
awyobili, Sinagani procesi xelmi sawvdomi<br />
unda gaxados gamocdili momxma reblisTvis.<br />
mosamsaxures ar SeuZlia doku mentis gadaadgileba<br />
nusxis TavSi, vidre naTlad<br />
ar dainaxavs am nusxas, dasawyissa da dasasruls,<br />
dokuments da mis mdebareobas rigSi.<br />
Semdeg misTvis xelmisaw vdomi unda iyos instrumentebi<br />
siidan dokumentebis gamosatanad<br />
da TavSi gansaTavseblad. Tanwyo bis<br />
fizikuri realizacia moiTxovs Canaweris<br />
Senaxvis specialur saSualebas.<br />
Tavaziani programa siamovnebis momniWebelia.<br />
programirebaSi Znelia miaRwio dakmayofilebas.<br />
kompiuteri ar akeTebs arafers,<br />
vidre uzarmazar Zalisxmevas ar daxarjavT<br />
programis dasawerad. amitom programistebi<br />
qmnian zustad aseTsave programebs. maTi<br />
programebi momxmarebels aiZuleben Seitanon<br />
mTeli SesaZlo informacia, TviTon ki<br />
TiTsac ar gaanZreven. Tavaziani programa<br />
STaagonebs ndobas. megobrebi endobian erTmaneTs,<br />
erTmaneTze damokidebulobis gamo<br />
da yovelTvis mzad arian Tavic gaswiron.<br />
rodesac kompiuterebi sruliad umarTavad<br />
iqcevian da daudevrad asruleben momxma reblis<br />
davalebas, aq ndobaze ar SeiZ leba iyos<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
saubari. me vendobi bankis muSaks, imitom<br />
rom is miRimis, magram yovelTvis gadaviTvli<br />
xolme fuls bankomatis Semdeg, radgan<br />
ubralod ver vendobi Clung manqanas.<br />
programebi gvaRizianeben SesaZleblobebis<br />
ukmarisobis da ara Tavazianobis uqonlobis<br />
gamo. rogorc warmodgenili daxasiaTeba<br />
gviCvenebs, xSir SemTxvevaSi, Tavaziani programis<br />
Seqmna araTavazianze Zneli ar aris.<br />
ubralod, vinmem unda gaiTvaliswinos urTierToba,<br />
TanamgrZnobi da mzrunveli mego<br />
axali ambebi, interviu,<br />
reportaJi<br />
Jur na lis tikis informaciuliJanrebia.<br />
statia analitikuri<br />
Janria,<br />
rom lis meSveobiTac Jurnalisti ara mxolod<br />
gadmoscems faqtebs da mohyavs mosazrebebi,<br />
aramed azogadebs maT, xsnis kanonzomierebebs,<br />
akeTebs daskvnebs da prognozebs.<br />
paradoqsia, magram „statiebs“ werda yvela,<br />
Tumca es Janri bevr sxvaze rTulia. mxedvelobaSi<br />
maqvs saskolo Txzulebebi, romlebSic<br />
aseve aris faqtebi, mosazrebebi,<br />
analizic da daskvnebic, Tumca, Txzulebis<br />
Tematika, rogorc wesi, Semofarglulia<br />
literaturiT. Tqven ki, rogorc Jurnalists,<br />
SegiZliaT daweroT statia nebismier,<br />
maT Soris mwvave, aqtualur Temaze.<br />
mTavaria struqtura<br />
erTi mwerali ambobda, _ „JurnalisaTvis<br />
unda davwero teqsti, aRmafrena ki ar maqvs.<br />
momiwevs „ostatobis“ amoqmedeba“.<br />
modiT, vnaxoT, ras gulisxmobs „ostatoba“.<br />
samuSao gegma, romelic statiis daweris win<br />
iqmneba, moicavs xuT Tanmimdevrul etaps:<br />
Temis SerCeva<br />
faqtebis Segroveba<br />
faqtebis analizi da statiis gegmis Sedgena<br />
„Savi piris“ damuSaveba<br />
teqstis gadamuSaveba da redaqtireba.<br />
axalbeda avtorebma am Tanmimdevrobas unda<br />
misdion da icodnen, mocemul momentSi<br />
muSaobis romel etapze arian.<br />
ÏÓÔÀÔÏÁÉÓ ÓÊÏËÀ<br />
bris imitirebuli Tviseba. CamoT vlilTagan<br />
arc erTi daxasiaTeba ar gan sxvavdeba sxva,<br />
sainformacio biznesis ufro Cveulebrivi<br />
miznebisagan. adamianuri qceva ki yvelaze<br />
naTeli mizania.<br />
alan kuperi<br />
Targmna<br />
m. dolenjaSvilma<br />
wyaro: www.zpu-journal.ru/2008/4<br />
rogor davweroT<br />
statia<br />
nabiji 1. Temis SerCeva<br />
skolaSi advilia: iq Temebis saTaurs gviweren<br />
dafaze. isRa dagvrCenia, rom avir<br />
CioT. JurnalistikaSi ki:<br />
Temas gvkarnaxobs cxovreba.<br />
Jurnalisti sagangebod eZebs Temas, romelsac<br />
jer ar Sexebian konkurenti kolegebi,<br />
Tanac iseTs, rom mkiTxvelis interesi gamoiwvios.<br />
yvela SemTxvevaSi moqmedebs universaluri<br />
moTxovna nebismieri Jurnalisturi masalis<br />
mimarT: man unda gvacnobos axali, mniSvnelovani,<br />
saintereso. warmovidginoT, rom<br />
Tqven dainteresdiT fiWuri telefonebiT<br />
kontentur bazarze. ringtonebze (zarebze),<br />
dayenebul suraTebze, TamaSebze reklamebi<br />
mravladaa. mimoxilviTi statiebic iwereba,<br />
magram situacia TiTqmis yovel kvartal<br />
Si icvleba, ase rom, axali masala zedmeti<br />
aras dros iqneba. es Temebi auditoriisTvisac<br />
sainteresoa.<br />
nabiji 2. faqtebis Segroveba<br />
riT daviwyoT? ra Tqma unda, cifrebiT.<br />
J’son & Partners, telekomunikaciebis sfero<br />
Si wamyvanma samecnieroanalitikurma kompaniam,<br />
albaT icis, Tu ramdeni fuli davxarjeT<br />
Cven 2004 wels ringtonebze. zustad<br />
icis: 300 milioni funti. 450 milionamde<br />
dav xarjavT 2005 wels, da a. S. es kinogaqiravebis<br />
bazarze metia.<br />
ra Tqma unda, unda gadavfurcloT sareklamo<br />
Jurnalebi ringtonebis Sesaxeb. isini beWdaven<br />
melodiebis popularobis reitingebs.<br />
dasasruli me40 gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
39
40<br />
dasasruli<br />
saWiroa aviRoT interviu kontent<br />
– provaiderebis warmomadgenlebisagan,<br />
romle bic<br />
`acxo ben“ satelefono kontents,<br />
rogorc minimum, ors<br />
– samisgan. vkiTxoT, saidan melodiebi<br />
da suraTebi? ramden<br />
procents uxdian isini avtorebs.<br />
momxmareblis ra asak ze<br />
arian orientirebulni?<br />
zedmeti ar iqneba, rom davigrovoT<br />
piradi STabeWdilebebi.<br />
es advilia, gansxvavebuli<br />
zarebi gaismis yoveli mxridan.<br />
kidec rom ar gindodes,<br />
mainc gaigoneb, mTavaria davafiqsiroT,<br />
rom ar dagvaviwydes.<br />
amrigad, statiisaTvis faqtebis<br />
Segrovebisas gamoiyeneba samive wyaro:<br />
sabuTebi, interviu, piradi dakvirvebebi.<br />
xSirad moqmedebs `koleqcioneris kanoni“,<br />
Znelia pirveli egzemplarebis povna. Semdeg<br />
„koleqcia“ Tavad izidavs nivTebs, romlebic<br />
aRmoCndebian xolme yvelaze daujerebel<br />
adgilebSi, msgavsi dinamika elis<br />
ke Til sindisier Jurnalists faqtebis Segro<br />
vebisas. am etapze Tqven jer kidev ar<br />
iciT, Tu romeli faqtebi Seva saboloo teqstSi.<br />
amitom faqtebi da mosazrebebi unda<br />
SeagrovoT, rac SeiZleba meti. Tu statiaSi<br />
Seva yvela faqti Tqveni ubis wignakidan, es<br />
niSnavs, rom Tqven isini dagakldaT.<br />
nabiji 3. faqtebis analizi da statiis gegmis<br />
Sedgena<br />
statiis gegma, es aris masalis gadmocemis<br />
logika. aranairi gansakuTrebuli logika ar<br />
gWirdebodaT Tqven axali ambebis dawe risas.<br />
intervius logika, es aris cocxali saubris<br />
logika winaswar momzadebuli kiTxvebis<br />
mixedviT. reportaJis gegma iwereba<br />
momxdaris qronologiis dacviT. statiaSi<br />
Tqven TviTon qmniT logikas. rogorc wesi,<br />
ukve faqtebis Segrovebis etapze Jurnalistis<br />
gonebaSi lagdeba mini komponirebis<br />
savaraudo wesrigi. dgeba momenti, roca<br />
unda miujdeT magidas an kompiuters da<br />
Camoaya liboT momavali statiis gegma `myar<br />
RerZze“.<br />
sasargebloa, sakuTar Tavs vkiTxoT: `raSi<br />
mdgomareobs statiis kvintesencia?, `ras<br />
Seexebaa is?“, `ras vamcnob auditorias<br />
axals, mniSvnelovans, sainteresos?“.<br />
SeiZleba statiis arsis formulireba erT<br />
winadadebaSi, sxvaTa Soris, aseTi winadadebidan<br />
zedmeti sityvebis mocilebis Semdeg<br />
SeiZleba gamovides kargi saTauri.<br />
axalbedebi uSveben or Sec domas: isini<br />
cdiloben „Ca tion“ statiaSi yvela faqti,<br />
romelic moipoves da msgavs faqtebs fan<br />
ÏÓÔÀÔÏÁÉÓ ÓÊÏËÀ<br />
taven yvela statiaSi, maSin,<br />
roca sa Wiroa maTi dajgufeba<br />
da miwo deba azrobrivi blokebis<br />
saxiT.<br />
zogierTi Jurnalisti muSaobis<br />
dawyebisas Segrovil faqtebs<br />
or jgufad ganalagebs:<br />
faqtebi, romlebic aucileblad<br />
unda moxvdes sta tiaSi da<br />
yvela danarCeni. es amsubu qebs<br />
faqturis SerCevas da xels<br />
uwyobs masalis moculobis<br />
optimizacias.<br />
Tqveni gegma SeiZleba hgavdes<br />
saskolo Txzu lebis gegmas:<br />
da sawyisSi mogyavT sagnis Sesa<br />
xeb arsebuli Sexedulebebi,<br />
Semdeg wamowevT Tqvens<br />
msjelobas, moaxdenT mis argumentirebas,<br />
akeTebT daskvnas.<br />
Zalze xSirad gamoiyeneba `gadabrunebuli<br />
piramida“. yvelaze mniSvnelovani faqtebi<br />
da msjelobebi koncentrirebulia lidSi.<br />
argumentebi da yvela danarCeni informacia<br />
ganlagebulia TanmimdevrobiT, mniSvnelobis<br />
klebis Sesabamisad.<br />
aranakleb xSirad gamoiyeneba piriqiTa sqema:<br />
jer moyvanilia dakvirvebebi, msjelobebi,<br />
faqtebi, Semdeg isini fokusirdeba gansazRvrul<br />
daskvnaSi. aseTi struqturisas<br />
unda gvaxsovdes, rom mkiTxvels ar uyvars<br />
lodini. azri, ris gamoc Tqven werT statias,<br />
ar Rirs gadadoT statiis finalisken.<br />
rekomendebulia, rom is formulirebuli<br />
iyos araugvianes mexuTe abzacisa, aseT<br />
abzacs uwodeben `kakal abzacs”, amis Semdeg<br />
kvlav SegiZliaT gaagrZeloT Tqveni argumentireba.<br />
statiis logikuri gegmis Sedgenisas SeiZleba<br />
aRmoaCinoT, rom romeliRac informacia<br />
ar gyofniT, maSin Tqven urekavT sakuTar<br />
informatorebs an kvlav xvdebiT maT.<br />
nabiji 4. Savi piri<br />
Tu ar iciT, riT daiwyoT, rame mainc dawereT,<br />
xelic moawereT da Txrobac TavisiT<br />
„wava“, oRond Tvalwin gqondeT gegma.<br />
gaxsovdeT, Tqven ar akeTebT graviuras<br />
oqroTi marmariloze. teqstis meore, mesame,<br />
mexuTe variantis dakuWva da urnaSi<br />
gadaSveba savsebiT normaluria. Tu werT<br />
kompiuterSi, nu waSliT dawunebul abzacebs,<br />
ukeTesia isini gadainaxoT, masalis bolos<br />
SesaZloa Tqven maT kvlav miubrundeT.<br />
teqstis pirveli versiis daweris etapze<br />
SeiZleba gamoikveTos gegmis xarvezebi. nu<br />
`daakonservebT“ arasrulyofil gegmas.<br />
miubrundiT mesame etaps da gegmaSi SeitaneT<br />
koreqtivebi. es Tqven dros dagizogavT<br />
momavalSi.<br />
nabiji 5. teqstis gadamuSaveba da redaqtireba<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
oca dasvamT saboloo wertils, teqsti mogeCvenebaT<br />
srulyofili. cxadia, es ase ar<br />
aris. Tqven ubralod, Tvali miaCvieT teqsts.<br />
Jurnalistebi urCeven statiis `gayinvas“,<br />
Tundac meore dRemde. diliT Tqven statia<br />
Si SeiZleba dainaxoT xarvezebi, romlebic<br />
wina dRes ver SeamCnieT.<br />
praqtikam gamoimuSava mTeli rigi konkretuli<br />
moTxovnebi (principebi, niSnulebi)<br />
Jurnalisturi teqstisTvis. movitan<br />
maT `centraluri da aRmosavleT evropis<br />
Jurnalistebis cnobaridan“. rekomendaciis<br />
avtorebi arian gamocdili amerikeli<br />
repor tiorebi malkolm f. meleTi, jeims j.<br />
kilpatriki, don miurei.<br />
kargi stilis rekvizitebi:<br />
gamoiyeneT moqmedebiTi gvari, is ufro energiulia,<br />
vidre vnebiTi.<br />
ZiriTadad daeyrdeniT arsebiT saxelebs da<br />
zmnebs. zedsarTavi saxelebi da zmnizedebi<br />
gamoiyeneT iSviaTad. Zlieri, energiuli<br />
zmnebi ukeTesad qmnian „suraTs“ mkiTxvelis<br />
warmosaxvaSi. magaliTad: ara „manqanam<br />
daartya xes”, aramed „yviTeli folksvageni<br />
SeeCexa uzarazar muxas“. zmna meore variantSi<br />
ufro gamomxatvelobiTia. manqanisa da<br />
xis damaxasiaTebeli niSnebi aseve uwyobs<br />
xels suraTis Seqmnas.<br />
ZiriTadad wereT martivi, TxrobiTi winadadebebiT:<br />
qvemdebare, Semasmeneli da damateba.<br />
isargebleT ubralo, mokle sityvebiT.<br />
erideT moduri, arakeTilxmovani sityvebis,<br />
Stampebis, biurokratizmebisa da nebismieri<br />
profesiuli Jargonis gamoyenebas.<br />
isargebleT mokle frazebiT, magram ise<br />
gamoiyeneT maTi moculoba, rom masala ar<br />
JRerdes monotonurad. erTi azri – erTi<br />
winadadeba. winadadebis saSualo sigrZe _<br />
araumetes 18 sityvisa. kvlevebi gviCvenebs,<br />
rom mkiTxvelis mier teqstis gageba martivdeba<br />
winadadebebisa da sityvebis raodenobis<br />
SemcirebiT, magram umjobesia yoveli<br />
winadadeba iyos mokle, xolo rTul, grZel<br />
winadadebebs saerTod veridoT. Tu Tqven<br />
sargeblobT aseTi winadadebebiT, moZebneT<br />
Sesabamisi kavSirebi – yvelaze ukeTesia `da“<br />
da `magram“. rTuli qvewyobili winadadebebi<br />
gadaakeTeT rTul Tanwyobilad.<br />
SeamowmeT zmnebis droTa SeTanxmeba.<br />
erideT zedmet detalizebas, gansakuTrebiT<br />
lidSi. isini SeiZleba gadaaadgiloT momdevno<br />
abzacebSi.<br />
gamoiyeneT sagangebo `TxrobiTi“ detalebi,<br />
raTa mkiTxvelma momxdari ambebis<br />
monawiled igrZnos Tavi.<br />
ganmarteT yvela termini, romelic mkiTxvelisTvis<br />
SeiZleba gaugebari iyos.<br />
aRwereT aucilebeli winaistoria. yoveli<br />
masala myar safuZvelze unda idges.<br />
rTuli movlenebis asaxsnelad gamoiyeneT<br />
analogiebi.<br />
ÏÓÔÀÔÏÁÉÓ ÓÊÏËÀ<br />
Tu Tqven statiis dasawyisSi mkiTxvels<br />
vinmes acnobT, gaakeTeT es kidev erTxel am<br />
adamianis gvarsaxelis da profesiis xsenebiT.<br />
magaliTad: `buRalteri, jonsi“.<br />
ar datovoT pasuxis gareSe arcerTi SekiTxva.<br />
ecadeT upasuxoT maT maSinve, kiTxvebis<br />
dasmisTanave.<br />
nu mimarTavT gadawyvetil mtkicebulebebs,<br />
magaliTad, Tu Tqven saubrobT adamianis<br />
gonierebaze, moiyvaneT metyveli magaliTi.<br />
dramatul masalebSi daicaviT TavSekavebuli<br />
toni.<br />
ki ar moyveT, aCveneT. magaliTad, nu dawerT:<br />
`is aRSfoTebuli iyo“, aramed dawereT: <br />
`is muStebs urtyamda magidas da Tvalebidan<br />
naperwklebs yrida“.<br />
yvelaze mniSvnelovani sityvebi moaTavseT<br />
winadadebis dasawyisSi da bolos.<br />
borotad nu gamoiyenebT pirdapir citirebas.<br />
moiyvaneT citatebi mxolod im SemTxvevaSi,<br />
Tu raRac iyo naTqvami Taviseburi<br />
maneriT, an Tu aris frazis zustad moyvanis<br />
aucilebloba. Cveulebrivi perefrazireba<br />
ekonomiurad gamogvayenebinebs sityvebs.<br />
citatis moyvanis win miuTiTeT wyaro.<br />
moacileT yvela arasaWiro detali. gamomsaxveli<br />
stili moklea.<br />
nu gawelavT masalas. Temebis umravlesoba<br />
saWiroebs ubralo da lakoniur gadmocemas.<br />
masalis erTi nawilidan meoreze gadasvlisas<br />
gamoiyeneT makavSirebeli sityvebi da<br />
winadadebebi.<br />
waikiTxeT statia xmamaRla, ase ufro advilad<br />
aRmoaCenT gaumarTav adgilebs.<br />
Tu Tqven gaiTvaliswinebT am rCevebs, Tqveni<br />
teqsti, romelic mZimewoniani, mravalsityviani<br />
da gafantuli iyo, SeiZens sizustes,<br />
lakoniurobas da sicxades. es sami ram Jurnalistikis<br />
qvakuTxedia.<br />
igor borisovi<br />
Targmna<br />
mari wereTelma<br />
wyaro: www. http://voxfree.narod.ru/journ/<br />
journ_051121.html<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
41
42<br />
amboben, rom masobrivi informaciis saSualebebi<br />
meoTxe xelisuflebad iqca parlament<br />
Tan, mTavrobasa da iusticiis organoebTan<br />
erTad. es Tanmimdevroba sinamdviles ar<br />
Seesabameba, ramdenadac dRes meoTxe an Tundac<br />
pirvel xelisuflebasac ki ekonomika<br />
warmoadgens. Tumca, masobrivi informaciis<br />
saSualebebi, romlebic TviTonac ekonomikis<br />
nawilad gvevlineba, ufro Zlevamosili<br />
da gavleniani xdeba. is kritikas afrqvevs<br />
da Tavad masac mwvaved akritikeben. Tu masmedias<br />
surs damajerebeli iyos, sakuTar naklovanebebs<br />
politikosebisa da ekonomistebisaze<br />
aranakleb mkafiod unda xedavdes.<br />
mas xom axal aTwleulSi adrindelze ufro<br />
Zlieri zegavlena eqneba: magaliTad, mileniumi<br />
– esaa movlena, romelic TviTon masobrivi<br />
informaciis saSualebebma Seqmna.<br />
ra aris masobrivi informaciis saSualebebi?<br />
bundovania misi gansazRvreba, romelic<br />
ar Tanxvdeba „Jurnalistikis“ gagebas. igi<br />
eZebs ara Sinaarsis gamosaxvis saSualebebs,<br />
aramed Sinaarss gamosaxvis saSualebebisaTvis<br />
– mas sWirdeba kontent provaideri, rac<br />
specialistebis Jargonze „informaciis mimwodebels“<br />
niSnavs.<br />
modis, turistuli, kompiuteruli an avtomobilebis<br />
yvela Jurnali „pirobiTad<br />
damoukidebel“ gamocemebad gvevlineba.<br />
isini iSviaTad akritikeben im firmebis<br />
produqcias, romelTa wyalobiT maT Seu<br />
ZliaT gamoaqveynon sareklamo gancxadebebi,<br />
samagierod, sistematurad aqveyneben maTze<br />
saqebar statiebs. aseTi gamocemebi dakavebulni<br />
arian ufro marketingiT, vidre JurnalistikiT<br />
da es cnobilia.<br />
magram cotam Tu icis, rom sainformacio<br />
saSualebebis nawili, romelic ganadidebs<br />
varskvlavebs, emorCileba ucnaur kanonebs.<br />
msoflioSi cnobili saxeebis impresario<br />
ÈÀÒÂÌÀÍÉ<br />
masobrivi informaciis saSualebebis<br />
sixarbe, anu ramdenime kiTxva Jurnalistebs<br />
winaswar aTanxmebs, romeli kiTxvebis dasma<br />
ekrZalebaT Jurnalistebs, sxvanairad interviu<br />
ubralod CaiSleba. isini, agreTve,<br />
wyveten, TavianTi klientebis romeli fotos<br />
dabeWdva SeiZleba. bevri redaqcia<br />
emorCileba saxelganTqmulobis am rbolas<br />
da qeds ixris mis winaSe..<br />
Cndeba Jurnalistikis gansakuTrebuli tipi,<br />
romelic realobas ki ar asaxavs, aramed mis<br />
inscenirebas axdens an xalisiT uSvebs am<br />
inscenirebas yvela dargSi – popmusikidan<br />
politikamde. saCvenebeli iyo gsdpis yriloba<br />
1998 wels: TviT sainformacio saSualebebis<br />
kritikac ki forumis misamarTiT<br />
am Seryvnilsrulyofili inscenirebis<br />
nawili gaxda. partiam SeZlo sazogadoebis<br />
yuradRebis gadatana mTavaridan – misi<br />
ideis uqonlobis dafarva. „divertismenti“,<br />
– amaze ityvis frangi, rac niSnavs, rogorc<br />
Tavis daZvrenas, ise garTobas.<br />
kargi Jurnalisti erTdroulad informirebulicaa<br />
da sainteresoc: kiTxvis siyvaruli<br />
da codnisadmi swrafva avsebs erTmaneTs.<br />
cnobismoyvareoba gznebaa, dramatizmi –mgznebare<br />
survili, romelsac sityva da suraTebi<br />
presis gaCenamde jer kidev didi xniT<br />
adre swyuroda. magram amJamad nulovani<br />
informaciis Jurnalistika yvavis. ramdenadac<br />
axla arseboben ufro meti sainformacio<br />
saSualebebi, vidre Tavad informacia.<br />
amas ki mivyavarT or Sedegamde: erTi mxriv,<br />
informaciis gasavrceleblad daundobel<br />
brZolamde, meore mxriv, mravali sainformacio<br />
saSualeba qmnis xelovnur informacias:<br />
dgeba xelovnuri Sinaarsis Jurnalistikis<br />
era.<br />
Sinaarsis wyurvili narkotikis morigi<br />
dozis wyurvils emsgavseba, romelsac umniSvnelo<br />
ambebis dramatizaciamde mivyavarT.<br />
masobrivi informaciis saSualebebis<br />
sazogadoeba wvrilman ambebs gadaaqcevs<br />
mniSvnelovan movlenad, mniSvnelovans ki –<br />
umniSvnelo ramed. qreba pativiscema: gadatvirTuli<br />
informaciiT saqonels sTavazoben<br />
ara sazogadoebas, aramed moqalaqeebs. raki<br />
msgavsi sainformacio saSualebebis informaciuli<br />
SimSili imdenad Zlieria, rom maT<br />
ar hyofniT „informacia, romlis gayidvac<br />
SeiZleba“, isini iwyeben movlenis gamogonebas,<br />
rac realurobidan Zalian Sorsaa.<br />
xdeba ra am ararealuri samyaros tyve,<br />
mravali Jurnalisti, romelic, Tavisi profesiis<br />
xasiaTidan gamomdinare, valdebulia,<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
asaxos sinamdvile, ufro metad Sordeba<br />
rea lur cxov rebas, vidre misi publika. idealistebis<br />
mcire jgufi, romlis miswrafebaa<br />
samyaros Secvla, masobrivi informaciis<br />
saSualebebis maRali tiraJisaTvis rbola<br />
Si ieriSebs uTmobs uprincipo cinikosebis<br />
ar mias. maT ainteresebT mxolod efeqti da<br />
yvelaze naklebad unda velodoT daxmarebas<br />
imaSi, rac namdvilad gardauvalia, orientaciaSi.<br />
faqtebis moZieba, Semowmeba, gadmocema, axsna,<br />
awonva, TavTavis adgilze ganTavseba<br />
– es aris Jurnalistikis mTavari amocana.<br />
Tumca internetSi axla Tavisuflad vrceldeba<br />
xmebi da Worebi mniSvnelovani politikuri<br />
faqtebis saxiT, ramac avbediTi roli<br />
iTamaSa Tundac monika levinskis afioris<br />
dReebSi. es gaxda apogea naCqarevi Jurnalistikisa:<br />
rodesac masobriv sainformacio<br />
saSualebebs ar SeuZliaT lodini.<br />
Jurnalistika, rac SeiZleba davinaxoT misi<br />
saxelwodebidan, yovelTvis iyo swrafi<br />
profesia. magram Jurnalistika kidev ufro<br />
aCqarebuli xdeba mediuri demokratiis ganviTarebis<br />
mSfoTvare pirobebSi: igi iwyebs<br />
reagirebas sinamdvileze da ara mis asaxvaze.<br />
ekonomikas, maRali mogebisaTvis rbolaSi<br />
aseve exuTeba suli: xSirad amosunTqva<br />
Zlivs hyofnis birJidan momdevno telereportaJamde,<br />
romelic sul ufro da ufro<br />
emsgavseba latariis gaTamaSebis teleSous.<br />
Tumca, gana SeiZleba ipovo raime ufro saintereso,<br />
vidre wina kviras latariaSi mogebulTa<br />
saxelebia.<br />
vai, im politikoss an menejers, romelsac<br />
metismetad uyvars sainformacio saSualebebi:<br />
federalurma kanclerma (yofilma<br />
– mTarg.) gerhard Srioderma es sakuTari<br />
gamocdilebiT icis. informaciuli manqana<br />
Sobs gamorCeulebs, magram maT TviTonve<br />
anadgurebs: sainformacio dargSi ainteresebT<br />
ara simtkice, principuloba, aramed<br />
dramaturgia, saukeTeso dramaturgia ki,<br />
ÈÀÒÂÌÀÍÉ<br />
sofoklesa da Seqspiris epoqebidan moyolebuli,<br />
mdgomareobs mizanmimarTul frenaSi<br />
da aranakleb mizanmimarTul dacemaSic. informacia<br />
aq saWiroa imdenad, ramdenadac<br />
emsaxureba garTobis miznebs: amaSia interteimentis1<br />
, ufro zustad, infoteimentis<br />
arsi.<br />
informacia eqvemdebareba sam wess: pirveli,<br />
is personificirdeba. msaxiobebis ukan mdgomi<br />
struqturebi da interesebi praqtikulad<br />
ar Suqdeba ise, rogorc amisTvis aucilebelia<br />
Zalebis xarjva da kompetenturoba; meore,<br />
SeiniSneba saintereso Temebis „inflacia“,<br />
magaliTad, telereportaJi qalebiT<br />
vaWrobaze ufro met yuradRebas iqcevs, vidre<br />
gamoZieba dabrkolebebisa, romlebiTac<br />
biurokratebi gzas uRobaven damwyeb mewarmeebs;<br />
mesamec, masalis lamazad SefuTva<br />
ufro mniSvnelovania, vidre misi keTilsindisierad<br />
momzadeba, TiTqos informaciis<br />
gadacemis xarisxi Sinaarsis naklovanebebis<br />
sakompensaciod iyos mowodebuli.<br />
infoteimenti politikis produqtad gvevlineba,<br />
rogorc triukebis politika da<br />
teqnikuri ileTi, romliTac itanjeba germaniis<br />
socialdemokratiuli partia da<br />
riTac dazaralda Srioderi. infoteimenti<br />
gaxda daZabulobis simbolo politikosebisa<br />
da JurnalistebisaTvis. maT ar SeuZliaT<br />
Tvali gausworon problemebis kompleqsurobas<br />
da amitom eZeben xsnas simartivesa<br />
da konferansies zedapirul rolSi.<br />
magram izrdeba ukmayofileba sainformacio<br />
saSualebebis aseTi ganviTarebiT, maRalia<br />
maTze mijaWvuli im moqalaqeebis moTxovnebi,<br />
romlebic sul ufro da ufro kritikulad<br />
ekidebian yvela masobriv sainformacio<br />
saSualebas. Sejibri migviyvans ara marto<br />
xalturamde, aramed xarisxis amaRlebamdec.<br />
germaniis wamyvani telekompaniebi zogadad<br />
da mTlianad ki ar gauaresdnen, aramed<br />
gaumjobesdnen da amitom maTi mayurebelTa<br />
auditoria izrdeba. radioeTerSi xarisxis<br />
damcvelebs rCebaT „doiClandfunki“,<br />
„doiCland radio berlin“ da sxva bevri<br />
samauwyeblo radiosadguri. TiTqmis yvela<br />
msxvili gazeTi aZlierebs Tavis redaqcias<br />
poziciebis gasamagreblad da msof lios kompleqsurobis<br />
saqmis codniT gasaSuqeblad.<br />
gazeTebis – „ziuddoiCe caitung“, „fac“,<br />
„velt“, „xandelsblat“, „berliner cai<br />
1 infoteimenti ori terminis Serwymis Sedegad miRebuli<br />
kompozitia: informaciis (information) da gar<br />
Tobis (entertainment). igi gamoxatavs prodiuserTa<br />
mizanswrafvas, axali ambebi gadmoscen gasarTobi gadacemis<br />
an TamaSis saxiT. aSSSi Caisaxa gasuli saukunis<br />
80ian wlebSi, maSin, roca ecemoda sainformacio<br />
programebis reitingi da Jurnalistebi iZulebuli<br />
gaxdnen axali ambebis formati SeecvalaT.<br />
dasasruli 44e gv.<br />
¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ<br />
43
44<br />
dasasruli<br />
tung“, „tagesSpigel“ da germanuli gamomcemloba<br />
„fainenSl taimsi“ _ redaqciebis<br />
gafarToebiT federaluri publika cxovrobs<br />
maRalxarisxovani presis ayvavebis periodSi.<br />
marTalia, am gamocemaTa Jurnalistebsac<br />
emuqrebaT sxvadasxva saSiSroeba,<br />
kerZod, pativmoyvareobis maradiuli safrTxe,<br />
politikur msaxiobebTan me tismeti<br />
siaxlovis Zveli saSiSroeba da axali – piaris<br />
strategebisa da marketingis ideolog<br />
Ta gavlenis qveS moxvedra. Tumca, isini<br />
ufro met gamokvlevas awarmoeben, ar kargaven<br />
zomierebis grZnobas da ar eZlevian<br />
uadgilo investigativur Jurnalistikas.<br />
maT gareSe, rogorc gviCvena presis Seucvleli<br />
muSaobis magaliTma afioris dReebSi,<br />
qristiandemokratiul kavSirSi finansuri<br />
darRvevebis irgvliv rom datrialda, verc<br />
erTi demokratia ver gava fons, mxolod er<br />
Ti, Tundac yovelkvireuli „Spigelis“ mosyidviT.<br />
germanias, vidre romelime nebis mier<br />
sxva qveyanas, aqvs meti maRalxarisxovani<br />
erovnuli da regionuli gazeTi; misi kapitali<br />
– mkiTxvelebia, romelTa cudi xarisxiT<br />
dakmayofileba SeuZlebelia.<br />
es didi Sewevnaa respublikisaTvis, magram<br />
ar SeiZleba iyos TviTdamSvidebis safuZveli.<br />
Tu adre presis Tavisuflebas safr<br />
Txes uqmnida saxelmwifo, axla amas akeTeben<br />
TviTon masobrivi informaciis saSualebebi.<br />
gana SeiZleba presis Tavisuflebis saxeliT<br />
daicva „ufrosi Zmis“ tipis telegadacema,<br />
romelSic adamianebis jgufi mravali kviris<br />
manZilze konteinerSi gamomwyvdeuli rCeba<br />
da maT dReRamis ganmavlobaSi tualetSic<br />
ki akvirdebian kamerebi? gana mizanSewonilia<br />
calobiT gayidva adamianuri Rirsebisa,<br />
Tundac Tavisuflebis saxeliT, gana amis<br />
Tvis ibrZodnen haine da biuxneri?<br />
ÈÀÒÂÌÀÍÉ<br />
yuradRebis miqcevisaTvis swrafvaSi masobrivi<br />
informaciiis saSualebebi, romlebic<br />
ase frTxilad TamaSoben moralistebis<br />
rols, zRvars zRvarze arRveven. isini<br />
Tavs yvelafris uflebas aZleven, rac ki ar<br />
eqvemdebareba sisxlis samarTlis pasuxismgeblobas<br />
da imowmeben konstituciiT<br />
miniWebul privilegiebs. magram ZiriTadi<br />
kanoni kargavs Tavis legitimulobas, Tu<br />
mis ganmartebas angarebiT miudgebian. presis<br />
sabWosa da sxva organoebis mier ganxorcielebuli<br />
TviTkontroli sakmarisi ar<br />
aris, redaqciebi da mediakoncernebi unda<br />
amagrebdnen mas. masobrivi informaciis sa<br />
Sualebebis TviTkritika ufro da ufro xmamaRla<br />
JRers da es sust imeds badebs, „ufrosi<br />
Zmis“ kvalze ki, xom ar gvelodeba raRac<br />
ufro groteskuli? masobrivi informaciis<br />
saSualebebi mowodebuli unda iyvnen, rom<br />
es ar dauSvan.<br />
rojer de veki<br />
Targmna<br />
manana RuduSaurma<br />
wyaro: www.mediasprut.ru/.../gier.shtml<br />
ÃÒÏÌÉÊÏÓÉ ¹1, 2010, ÉÀÍÅÀÒÉ
MMCI da partniorebi:<br />
ltlfmfkfmb<br />
ekonomikis evropuli skola<br />
EUROPEAN SCHOOL of ECONOMICS<br />
www.eselondon.ac.uk info@eselondon.ac.uk info@mmci.edu.ge<br />
iswavleT MMCI-Si da ekonomikis evropuli skola<br />
Tqveni partnioric gaxdeba.<br />
damoukidebel JurnalistTa saerTaSoriso aliansi<br />
INTERNATIONAL ALLIANCE of INDEPENDENT JOURNALISTS<br />
Tbilisi , rusTavelis gamziri #48 , tel. : 995 665; 990 225<br />
www.caucasus.ge info@caucasus.ge<br />
satelevizio gadacemebis („sadiskusio klubi“ , „me maqvs<br />
ufleba...“ , momzadeba da internet televiziiT iTV Caucasus<br />
(www.caucasus.ge) gadacema. sertificirebuli saswavlo<br />
kursebis Catareba (piari , reklama , videomontaJi , vebdizaini)<br />
marketinguli komunikaciebisa da<br />
satelevizio-sainformacio saagento<br />
MTVi Agency<br />
Tbilisi , rusTavelis gamziri #48 , tel.:990 225; 982 372<br />
www.mtvi.ge info@mtvi.ge<br />
piar da sareklamo strategiebiis SemuSaveba da realizeba,<br />
sareklamo videorgolebis , klipebis damzadeba. nebismieri<br />
sirTulis internet-saitebis damzadeba , internetSi ganTavseba<br />
da saerTaSoriso saZiebo sistemebSi CarTva.<br />
telekompania „rioni“ (q. quTaisi)<br />
www.rioni.ge<br />
telemauwyebloba dasavleT saqarTvelos mraval regionSi.<br />
sareklamo rgolebis damzadeba da sakuTar satelevizio<br />
eTerSi ganTavseba.<br />
telekompania „dedaqalaqi“ (Tbilisi)<br />
Tbilisi , varkeTili 3 , III mkr. dvalis q. 11. tel. : 795 731 , 790 755<br />
okriba_TV@mail.ru<br />
SemecnebiT-gasarTobi gadacemebis , sareklamo videorgolebis,<br />
moZravi striqonis momzadeba da gaSveba.<br />
iuristTa saerTaSoriso klubi<br />
saadvokato ofisi da misi xelmZRvaneli<br />
jimSer tyebuCava dagexmarebaT<br />
problemebis gadawyvetaSi.<br />
Tbilisi , marjaniSvilis q. 47. tel. : 953 192; 899 224488.<br />
sastumro „JurnalistTa saxli“<br />
wyneTi , rusTavelis pr. 35. tel. : 22 82 92 , 899 772854.<br />
daisveneT komfortulad!