30.01.2013 Views

menejmentis safuZvlebi

menejmentis safuZvlebi

menejmentis safuZvlebi

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

T. kilaZe, n. didiSvili<br />

<strong>menejmentis</strong> <strong>safuZvlebi</strong><br />

meToduri miTiTebebi<br />

praqtikuli samuSaoebis Sesasruleblad<br />

`teqnikuri universiteti”@


saqarTvelos teqnikuri universiteti<br />

T. kilaZe, n. didiSvili<br />

<strong>menejmentis</strong> <strong>safuZvlebi</strong><br />

meToduri miTiTebebi<br />

laboratoriuli samuSaoebis Sesasruleblad<br />

registrirebulia stu-s<br />

saredaqcio-sagamomcemlo sabWos<br />

mier. 02.07.2009, oqmi #6<br />

Tbilisi<br />

2009


mocemulia praqtikuli samuSaoebi, eTikuri problemebi<br />

da situaciis analizi, romlebic moicaven <strong>menejmentis</strong><br />

yvela ZiriTad Temas. is daexmareba studentebs<br />

gaiazron <strong>menejmentis</strong> koncefcia da SeZlon profesionaluri<br />

ganviTareba marTvis sferoSi.<br />

imis gaTvaliswinebiT, rom momavalSi studentebs<br />

mouwevT jgufebSi muSaoba wignSi mocemulia praqtikuli<br />

samuSaoebi, romlebic xels uwyobs gunduri muSaobis<br />

Cvevebis ganviTarebas. dRes udidesi mniSvneloba aqvs<br />

mmarTvelobiT da organizaciul EeTikas, amitomac yovel<br />

TavSi ganxilulia eTikuri problema, romelic realurad<br />

arsebobs da romelsac aucileblad Seejaxebian studentebi<br />

mmarTvelobiTi saqmianobis dawyebisTanave. TiToeuli<br />

Temis bolos ki Temis Sesabamisi situaciis analizi<br />

da SekiTxvebia, romlebzec pasuxis gacemis Semdeg<br />

SeiZleba ganvsazRvroT gaiges Tu ara studentebma konkretuli<br />

Tema da SeuZliaT Tu ara praqtikaSi misi gamoyeneba.<br />

recenzenti prof. n. samsonia<br />

© sagamomcemlo saxli ,,teqnikuri universiteti’’, 2009<br />

ISBN 978-9941-14-697-8<br />

http://www.gtu.ge/publishinghouse/<br />

yvela ufleba daculia. am wignis arc erTi nawili (iqneba es teqsti, foto,<br />

ilustracia Tu sxva) aranairi formiT da saSualebiT (iqneba es eleqtronuli Tu<br />

meqanikuri), ar SeiZleba gamoyenebul iqnas gamomcemlis werilobiTi nebarTvis<br />

gareSe.<br />

saavtoro uflebebis darRveva isjeba kanoniT.


praqtikuli samuSao<br />

Tema: Sesavali menejmentSi<br />

nebismieri Tqvengani Sexvedria adamianebs, romelTac mmarTvelobiTi<br />

Tanamdeboba ukavia. Tqveni azriT, ratom aris zogierTi menejeris saqmianoba<br />

ufro efeqturi sxvasTan SedarebiT arsebobs Tu ara konkretuli<br />

maxasiaTeblebi, romlebic karg menejers gamoarCevs SeadgineT jgufebi 3-4<br />

kacis SemadgenlobiT Tqvens jgufSi. ganixileT yvelam Tqveni gamocdileba<br />

menejerTan urTierTobis – rogorc kargis, aseve cudis. SeadgineT im<br />

adamianTa maxasiaTeblebis sia, romlebic Tqveni azriT ufro ukeTesad<br />

warmoCdnen. siis TiToeul punqts miuTiTeT, Tu romel funqcias exeba es<br />

maxasiaTebeli. TiToeulma jgufma warmoadgineT sia da axseniT Tqveni<br />

mosazreba maTTan dakavSirebiT.<br />

situaciis analizi<br />

Tqven albaT gagikvirdebaT, roca gaigebT, rogor seriozulad<br />

ekidebian personalis marTvas erT-erT firmaSi, romelic sabuRaltro<br />

momsaxureobas eweva. stiven p. sigeli, am kompaniis erT-erTi xelmZRvaneli,<br />

darwmunebulia, rom misi organizacia xalxma Seqmna. Tavis umTavres<br />

amocanad is Tvlis klientebTan mxolod profesionalebis muSaobis<br />

uzrunvelyofas. erT-erTi saukeTeso meTodi amisaTvis aris personalis<br />

niWis, Semoqmedebis ganviTareba, mudmivi swavleba, codnis gavrceleba.<br />

sigelma mTeli rigi seriozuli cvlilebebi ganaxorciela amis misaRwevad.<br />

is darwmunebulia, rom inteleqtualuri samuSao ufro efeqturad<br />

sruldeba aratradiciul garemoSi, amitomac moiciles yvelaferi, rasac<br />

yvela mowyenilobis da erTferovnebis simbolod Tvlis sabuRaltro<br />

saqmianobaSi. arc erT TanamSromels ar SeuZlia romelime kabineti an<br />

magida Tavis sakuTrebad CaiTvalos. yvelani iTvlebian mudmivad<br />

migrirebadi jgufis wevrebad, romlebSic adamianebTan erTad moZraoben<br />

saqaRaldeebi, telefonebi, leptopebi, sadac ki gaixedavT yvelgan<br />

komfortis, mravalferovnebis da eqscentrulobis niSnebs dainaxavT. mag.:<br />

ofisis SuagulSi ganTavsebulia miniaturuli golfis moedani. karis<br />

zRurblis gadabijebisTanave momsvleli xvdeba, rom es kompania<br />

3


adikalurad gansxvavdeba sxva sabuRaltro firmebisgan. erT kedelze<br />

kidia giganturi zomis saangariSo, xolo meoreze – didi ekrani, sadac<br />

mudmivad Cndeba kadrebi, romlebic iumoristul WrilSi asaxavs kompaniis<br />

cxovrebas da saqmianobas. es aris sigelis mTavari da yvelaze rTuli<br />

amocana – moiqces ise, rom misi maRalkvalificiuri TanamSromlebi<br />

interesiT da xalxiT asrulebdnen im saqmes romelic mosawyenad da<br />

rutinulad iTvleba, Cven erTi mizani gvaqvs - mivaRwioT Tqvens aRtacebas.<br />

kargad da Zalian kargad muSaoba dRes arasakmarisia. Cveni survilia<br />

`dagabrmavoT~ Cveni momsaxureobiT da viZleviT garantias, rom amas<br />

gavakeTebT. Cven mogemsaxurebiT maqsimalurad patiosnad da Riad. Cveni<br />

momsaxureoba gazrdis Tqveni biznesis Rirebulebas~.<br />

______________<br />

1. sworia Tu ara Tqveni azriT sigelis midgoma personalis marTvisadmi?<br />

raSi eTanxmebiT da ewinaaRmdegebiT mas?<br />

2. SecvlidiT Tu ara rames kompaniis marTvis sakiTxebSi?<br />

4


praqtikuli samuSao<br />

Tema: menejmenti guSin da dRes<br />

codnis bazis Seqmna, romelic organizaciis yvela TanamSromlisaTvis<br />

iqneba da daexmareba maT saqmis efeqturad SesrulebaSi – erT-erTi<br />

ZiriTadi mizania codnis marTvis. gaiyaviT 3-4 kacian jgufebad. Tqveni<br />

amocanaa mosamzadebeli samuSaos Catareba Tqveni institutisTvis codnis<br />

bazis Sesaqmnelad. vis SeuZlia aq erTmaneTisagan iswavlon, ra saerTo<br />

amocanebs asruleben isini. CamowereT ra ZiriTadi sferoebi codnisa aris<br />

saWiro am institutisaTvis. ganixileT jgufSi Tqveni mosazrebebi.<br />

situaciis analizi<br />

aris samuSao romlis Sesruleba cota vinmes Tu moundeba,<br />

gansakuTrebiT mTian adgilas, mag. san-franciskoSi. magram velosipedisti –<br />

kurierebi mSvenievrad asruleben Tavis davalebas da momxmarebels Zalian<br />

mniSvnelovan momsaxureobas sTavazoben – awvdian maT amanaTebs. maT aqvT<br />

wyalgaumtari, msubuqi, funqciuri da Tanac Zalian lamazi CanTebi. rob<br />

xonikatma kargad icis rogori unda iyos es CanTebi, is TviTonac kurierad<br />

muSaobda adre. dRes misi kompania Timbuk 2 Desings aseTi CanTebis<br />

mwarmoebelia. es kompania daarsda 1989 wels da dRes misi mogeba Seadgens<br />

3,5 mln dolars weliwadSi. kompania arastabilurad izrdeboda: erT wels<br />

is gaizarda 10%-iT, meore wels ki – 70%-iT. gasagebia, rom aseTi<br />

arastabiluri zrda seriozuli mmarTvelobiTi problemebis wyaro gaxda<br />

misi xelmZRvanelobisTvis. samagierod aranairi problema ar hqonda erT<br />

sakiTxSi – mtkice gadawyvetilebaSi mxolod umaRlesi xarisxis produqcia<br />

gamoeSva. bevri velosipedisti – kurieri Tvlis, rom Timbuk 2 CanTebi<br />

yvelaze kargi da yvelaze popularulia. kompania sTavazobs maT imas,<br />

rasac sxva arcerTi konkurenti ar sTavazobs: sampaneliani dizaini,<br />

romelic saSualebas aZlevs momxmarebels damoukideblad SearCios<br />

kombinacia 13 ferisgan. amasTan es CanTebi ar Rirs masobrivi warmoebis<br />

CanTebze ufro Zviri. xonikats undoda Tavis sferoSi imis gakeTeba, rac<br />

Toyota Motor-2 saavtomobilo biznesSi gaakeTa – individualizebuli<br />

modelebis masiuri gamoSveba an momxmareblis SekveTebis warmoeba. magram<br />

5


mas veraferi gamouvida manam, sanam TanamSromlebma ar daiwyes eqsperimentebi<br />

sakerav sistemebTan dakavSirebiT. es iyo sistema Toyota Sewing System, romlis<br />

gamoyenebis dros sakeravi manqanebis yvela operatori moZraobs<br />

specializebuli manqanebis rigis gaswvriv, imis nacvlad rom Seasrulos<br />

erTi operacia da gadasces damuSavebuli detali, Semdeg manqanas. aseTi<br />

midgoma saSualebas iZleoda SeemcirebinaT xarjebi Sromaze, radgan am<br />

dros aRar iyo saWiro damxmare muSebi. garda amisa kompaniam SeZlo<br />

mniSvnelovnad Seemcirebina xarjebi mat. maragebze, iZendnen ra mxolod<br />

erTi kviris marags da SemkveTs yovelwliurad awvdidnen mza produqcias.<br />

fabrikaSi muSaoba iwyeba adre-dilis 6 saaTze. aTeulobiT qali, ZiriTadad<br />

CineTidan emigrirebulebi, akeTeben ferad naWrebs da saxelurebs. yoveli<br />

kviris bolos maT 400 mza CanTa aqvT. kompania Tavis TanamSromlebs imaze<br />

mets uxdis, vidre konkurentebi, Tanac sTavazobs maT samedicino<br />

momsaxureobas. Tu kompanias damatebiTi finansireba sWirdeba is mimarTavs<br />

SVCV – finansirebis wyaros, romelsac unikaluri midgoma aqvs. Tavis<br />

droze SVCV-m investiciebi Cado kompaniaSi, roca gaigo, rom kompaniam<br />

gadawyvita Tavis TanamSromlebs saaTSi 11 dolari gadauxados da<br />

SeimuSaos materialuri stimulirebis programa, romlis mixedviTac<br />

TanamSromlebs waaxaliseben axali Cvevebis SeZenis gamo. Tu 1993 wels erTi<br />

CanTis warmoebisaTvis saWiro iyo 144 wT, dRes es dro 12 wT-mdea<br />

Semcirebuli. xarjebi Sromaze Seadgens saerTo xarjebis 16% da kompania<br />

imedovnebs maT 12%-mde Semcirebas. 2000 wels xonikatma gadawyvita<br />

eleqtronuli Sesyidvis procesis organizeba. Web-saitis Sesaqmnelad man<br />

15 kaci daiqirava. dRes am meTods mTeli kompaniis mogebis naxevari moaqvs.<br />

____________<br />

1. SeiZleba Tu ara Timbuk 2-Si marTvis mecnieruli organizaciis principebis<br />

gamoyeneba? ratom?<br />

2. am kompaniisTvis damaxasiaTebeli <strong>menejmentis</strong> romeli meTodebia<br />

mniSvnelovani XXI saukunis warmatebuli kompaniisTvis?<br />

6


Tema: organizaciuli kultura da<br />

garemo<br />

praqtikuli samuSao. gunduri muSaobis unarebis ganviTareba.<br />

daiyaviT patar-patara jgufebad da airCieT ori organizacia,<br />

romlebic sxvadasxva sferoSi muSaoben. aRwereT TiToeuli organizaciisTvis<br />

specifikuri da saerTo garemos faqtorebi, ramdenad gansxvavdebian an ara<br />

isini erTmaneTisagan? amis Semdeg moaxdineT dainteresebuli mxareebis<br />

identificireba am organizaciebisTvis. miuTiTeT mniSvnelovania Tu ara es<br />

dainteresebuli mxareebi organizaciisTvis da ratom?<br />

eTikuri problema<br />

sul ramdenime wlis win Enron iyos Zlieri kompania, romelic<br />

specializirdeboda bunebrivi airis, el.energiis da navTobis miwodebaze<br />

mTel msoflioSi. gayidvebis moculoba as miliard dolarze meti iyo.<br />

magram, ufro Rrmad Tu CavixedavdiT kompaniis saqmianobaSi, cxadi<br />

gaxdeboda rom sakmaod agresiuli, `gamarjveba nebismier fasad~ principze<br />

damyarebuli kultura, mmarTvelobiT personalze mudmivi zemoqmedebis<br />

wyaro xdeboda. isini yvela gziT cdilobdnen gayidvebis moculobis<br />

gazrdas – mas merec ki, rac Enron nel-nela valebSi Caeflo. cnobebi sul<br />

ufro mzard mogebaze izidavda axal-axal investorebs, xels uwyobda<br />

aqciebze fasebis zrdas da uqmnida umaRlesi <strong>menejmentis</strong> warmomadgenlebs<br />

SesaZleblobas mieRoT uzarmazari premiebi. bolos da bolos Enron<br />

gakotrda da mas mere rac firmis saeWvo maqinaciebi gamJRavnda, ramdenime<br />

menejers sasamarTloSi brali warudgines. direqtorTa sabWos wevri,<br />

romelsac daevala eTikuri darRvevebis Sida gamoZieba, Semdeg ambobda: `es<br />

iyo moralur-eTikuri problema. es korporatiuli faseulobebis sakiTxia~.<br />

warmoidgineT, rom es Tqveni meore samuSao dRea Enton-is finansuri<br />

analitikosebis jgufSi. es xdeba ramodenime TviT adre, vidre gamJRavndeba<br />

simarTle firmis finansur mdgomareobaze. Tqveni xelmZRvaneli, umaRlesi<br />

xelmZRvanelobis erT-erTi warmomadgeneli gibarebT da gTxovT, rom<br />

Tqvenma gundma moZebnos axali meTodebi gayidvebis moculobis gasazrdelad.<br />

7


pasuxi:<br />

varianti A _ CaatarebT finansuri analitikosebis jgufis Sekrebas da<br />

wardgeniT davalebas, romelic Tqven ufrosma mogcaT, amiT Tqvens<br />

TanamSromlebsDromlebs miecemaT saSualeba Tavisi unarebi ganaviTaron.<br />

varianti B _ damoukideblad SeimuSavebT 2-3 sasacilo da savsebiT<br />

arapraqtikul ideas, mxolod imitom rom aravin ifiqros rom ar xarT<br />

dainteresebuli kompaniis warmatebaSi.<br />

varianti C _ daelaparakebiT da auxsnaT situacias kompaniis<br />

personalis menejers, ratom gawuxebT davaleba romelic ufrosma mogcaT.<br />

situaciis analizi<br />

kolorado-springsis maxloblad aSS samxedro-sahaero akademiaSi,<br />

romelic Zalian mdidaria Tavisi tradiciebiT, skandali mwifdeba. es<br />

dakavSirebulia im 56 seqsualuri Zaladobis SemTxvevasTan, romelic bolo<br />

10 wlis manZilze moxda am organizaciaSi. komisia, romelic ikvlevs am<br />

SemTxvevebs, Zalian mZime viTarebaSi muSaobs, radgan akademiaSi ukiduresad<br />

ierarqiuli da mkacrad kontrolirebadi atmosferoa. aSS-s ssZ-s mdivnis<br />

jeims roSes win rTuli amocana dgas – SeZlos ipovos meTodi kulturis<br />

Secvlis, romelic aSkarad mtrulia qalebis mimarT, romelSic moZalade<br />

xandaxan gaurbis dasjas da romelSic msxverpli acxadebs ra mis mimarT<br />

ganxorcielebuli Zaladobis Sesaxeb, TviTonve xSirad aRmoCndeba<br />

represiebis safrTxis winaSe. senatis komisiasTan Cvenebis micemis dros<br />

roSem ganacxada: `Tqven absoluturad marTali xarT. es moraluri<br />

klimatis problemaa. Cven unda SevcvaloT marTvis stili~. unda aRiniSnos,<br />

rom samxedro organizaciebSi, vidre sxva tipis organizaciebSi ukeTesad<br />

aris dayenebuli saqmianoba adamianTa dacvisa rasobrivi da eTnikuri<br />

diskriminaciisgan. magram es ar exeba sqesis da seqsualur problemebs.<br />

skandali, romelic 1991 wels moxda amerikis samxedro-sazRvao ZalebSi,<br />

iyo pirveli miniSneba im problemebze, romelic armiaSi arsebobda. amis<br />

Sedegad iq mravali cvlileba ganxorcielda, mag.: swori qcevis principebis<br />

danergva, saCivrebis ganxilvis sistema da sxva. yvelaze mniSvnelovani ki<br />

iyo gaZlierebuli aqcenti faseulobebze. `Cven vxvdebodiT, rom SegveZlo<br />

8


adamianTa qcevis kontrolireba disciplinis gaZlierebis xarjze. magram<br />

xangrZlivi zemoqmedebis misaRwevad saWiro iyo sabazo faseulobebis<br />

gadafaseba? – ambobda barbara poupi, ssZ mdivnis yofili TanaSemwe,<br />

adamiani romelic axorcielebda kontrols cvlilebebis realizaciaze.~<br />

samxedro-sahaero akademia ar aris erTaderTi organizacia, romelic<br />

seqsualuri Zaladobis problemebs Seejaxa. magaliTad, harvardis<br />

universitetSi bolo sami wlis manZilze 50 msgavsi SemTxveva dafiqsirda,<br />

vest. printis samxedro akademiaSi – 15 da a.S. magram kritikosebi<br />

miuTiTeben ramdenime SemaSfoTebel signalze, romelic uSualod sahaero-<br />

samxedro akademiis SemTxvevebTan aris dakavSirebuli. jer erTi, gauxsnel<br />

danaSaulTa raodenoba, da meore – liderebis damokidebuleba am<br />

problemebis mimarT. qal-kursantebi, romlebic seqsualuri Zaladobis<br />

msxverpli gaxdnen, yvebian daSinebaze, da amboben rom gamoZiebis procedura<br />

maTTvis Zalian damamcirebeli iyo. nebismieri samxedro dawesebulebis<br />

kultura efuZneba kursantTa mzadyofnas da wesebis mkacr dacvas. roSe<br />

xvdeba rom kulturis Secvla Zalian rTuli amocanaa.<br />

______________<br />

1. aRwereT samxedro dawesebulebis kultura. ra uaryofiTi mxareebi aqvs<br />

mas.<br />

2. ra sirTuleebi elodeba raoSes moraluri klimatis cvlilebis dros?<br />

3. vin SeiZleba iyos am situaciaSi dainteresebuli mxareebi?<br />

4. ra roli SeiZleba Seasrulon dainteresebulma mxareebma kulturis<br />

cvlilebaSi?<br />

9


praqtikuli samuSao<br />

Tema: menejmenti saerTaSoriso garemoSi<br />

sxva qveyanaSi gadasvla sacxovreblad yovelTvis Zalian rTulia.<br />

warmatebul globalur organizaciebs SeuZliaT gamoavlinon saukeTeso<br />

kandidatebi sazRvargareT davalebis Sesasruleblad. yvelaze saukeTeso<br />

meTodia individualurad Seafaso adamiani. gaiyaviT patar-patara jgufebad.<br />

TiToeuli jgufs evaleba moZebnos Sefasebis forma sazRvargareT<br />

gasaSvebi kandidatisTvis. moifiqreT ra SekiTxvebs dausvamdiT kandidats.<br />

SeadareT TiToeuli jgufis mier warmodgenili kiTxvari erTmaneTs.<br />

eTikuri problema<br />

kompania globaluri sxvadasxva meTodebiT xdeba. msoflioSi<br />

cnobilma firmam Mishellin, romelic saburavebs uSvebs, gasca nebarTva<br />

Tavisi brendis gamoyenebaze saerTaSoriso mwarmoeblebs, romlebic<br />

Tanmdev produqtebs uSveben, rogoricaa jaWvebi an avtomobilis remontis<br />

nakrebi. xolo aSS-Si mdebare kompania New Balance-ma Tavis sazRvargareTel<br />

momwodebelTan erTad Seqmna strategiuli aliansebi, rac saSualebas<br />

aZlevs gayidos produqcia Tavisi markiT mTel msoflioSi. orive midgoma<br />

iwvevs eTikuri xasiaTis SekiTxvebs. saWiroa Tu ara momxmarebelis<br />

mivawodoT informacia rom samarko produqti licenziiT iwarmoeba am<br />

strategiuli partnioris daxmarebiT? saWiroa Tu ara ufleba mivceT<br />

kompaniebs SezRudon Tavisi partniorebis an licenziebis uflebebi?<br />

ganvixiloT New Balance-is saqmianoba CineTSi. mravali wlis<br />

ganmavlobaSi es kompania adgilobriv momwodeblebTan debda kontaqtebs<br />

mis samarko produqtis warmoebaze da maT miwodebaze aSS-Si da sxva<br />

qveynebSi. SeamCies ra erTxel, rom Cinurma bazarma zrda daiwyo, kompaniam<br />

gaaforma strategiuli xangrZlivi partnioruli SeTanxmeba erT-erT<br />

adgilobriv momwodebelTan – firma Horace Chang, romelmac unda gamouSvas<br />

da gayidos New Balance-is sabazo modeli CineTis bazarze. magram ramdenime<br />

wlis Semdeg New Balance-is xelmZRvanelobam gadawyvita rom sabazo<br />

modelis aseTi didi moculobiT gamoSveba msoflio bazarze kompaniis<br />

10


imijis gauaresebas gamoiwvevda. Harace Chang ebrZana rom Seemcireba warmoeba.<br />

magram kompania agrZelebda warmoebas da yidda produqts CineTSi, iaponiaSi<br />

da sxva qveynebSi. New Balance mimarTa sasamarTlos rom SeewyvitaT<br />

warmoeba. Harace Chang sapasuxo dartyma ganaxorciela da warmoadgina Zveli<br />

dokumenti, romlis mixedviT kompanias eZleoda ufleba gamoeSva produqcia<br />

kontraqtis vadis gasvlamde. yvelaferi damTavrda imiT, rom kompania,<br />

romelic aqamde New Balance-is strategiul partniorad iTvleboda, gaxda<br />

misi globaluri konkurenti. warmoidgineT, rom xarT menejeri, romelic<br />

muSaobs saerTaSoriso gayodvebis vice-prezidentis xelmZRvanelobis qveS<br />

da gaigeT, rom sabazo modeli isev gamodis CineTSi da iyideba iaponur<br />

maRaziebSi, romelic vaWrobs fasdaklebiT, 20$ calze. Tqven gsurT<br />

brendis da firmis reputaciis dacva, magram Tqvens Zalebs aRemateba Horace<br />

Clang-is gaCereba.<br />

varianti A. gaagzavniT iaponur savaWro qselSi Setyobinebs sabazo<br />

modelis gayidvis Sewyvetaze im mizeziT, rom New Balance mas falsifikaciad<br />

Tvlis da ar unda momxmareblis motyueba.<br />

varianti B. Seatyobinebas momxmarebels tyuilis Sesaxeb. ganaTavsebT<br />

iaponur presaSi gancxadebas, rom CineTSi gamoSvebul sabazo models New<br />

Balance falsifikaciad Tvlis.<br />

varianti C. mimarTavT iaponur savaWro qsels winadadebiT SeisyidoT<br />

New Balance-is darCenili maragi, im mizniT, rom gamoitanoT is bazridan.<br />

situaciis analizi<br />

НБА gaxda pirveli sportuli liga, romelmac SeZlo SeeZina<br />

globaluri xasiaTi. erT dros nacionaluri sportis saxeobis gadaqceva<br />

Zalian warmatebuli globalur komerciul sawarmod moxda xelmZRvanelobis<br />

mier globalur garemoSi marTvis principebis kargad gagebis Sedegad.<br />

Zalian bevrad globaluri warmateba ganapiroba ligis mTavarma menejerma<br />

devid sternma, romelic mizanmimarTulad miiwevda iqiTken, rom НБА<br />

globaluri brendi gamxdariyo. is amtkicebs: `kalaTburTi-universaluri<br />

enaa, is globalur safuZvelze unda ganviTardes? profesionalurma<br />

kalaTburTma didi interesi 1999 wels gamoiwvia, roca НБА gaxda<br />

sayovelTaod cnobili. SeiZleba vkiTxoT nebismier Cinels, romelia yvelaze<br />

11


popularuli sakalaTburTo gundi, da miviRebT swor pasuxs: `Red Oxen~.<br />

Cikagodan. dRes НБА yuradRebis wyaro CineTia. Houston Rockels-is ZiriTadi<br />

moTamaSe iao mangi-Cinelia. magram is ar aris ligis erTaderTi<br />

`globaluri~ moTamaSe. SeiZleba moviyvanoT germaneli dirk novickis<br />

magaliTi, espaneli pau garola, frangi toni parveri, brazilieli nene<br />

xilario da sxv. dRes НБА-Si TamaSobs 64 moTamaSe 34 qveynidan. НБА-m<br />

daamtkica, rom kalaTburTi SeiZleba globalurad iTamaSo. TamaSebi<br />

tardeba aziaSi, laTinur amerikaSi, evropaSi, daiwyo Tanamedrove<br />

moednebis mSenebloba am qveynebSi, riTac kalaTburTis gavrcelebis<br />

stimulirebis xeli Seewyoba. liga cdilobda garTobis sferoSi<br />

globaluri lideri gamxdariyo da amisaTvis yvela aucilebel resurs<br />

flobda. magram 1998-99 wlebis sezonze yvelaferi Seicvala.<br />

arasamarTlianma molaparakebebma kalaTburTelebTan kontraqtis dadebis<br />

Sesaxeb, gamoiwvia mesamedi dagegmili TamaSebis gadadeba. aman Zalian<br />

gaanawyena gulSematkivari, raRac momentSi ligis mTavarma menejerma devid<br />

sternma aRmoaCina, rom bevri ram, rac daigegma ar gamodis. Semdeg gaCnda<br />

problema erT-erT yvelaze cnobil moTamaSesTan maikl jordanTan. 1999<br />

wels misi wasvla ligisTvis didi danakargi iyo. problemebis<br />

gasamklaveblad, stenli bevrs fiqrobda risi SeTavazeba SeeZlo<br />

fanatebisTvis. aqtivSi iyo: kalaTburTi uyvarT rogorc aSS-Si, aseve<br />

sazRvargareT; ramodenime niWieri moTamaSis arseboba, myari imiji.<br />

Tu es yvelaferi amuSavda, НБА SeiZlebs Zveli popularobis<br />

dabrunebas. pirvel rigSi sternma ofisebis qseli gaafarTova. Semdeg<br />

gaaZliera ligis Internet-Si arseboba, ris gamoc Seiqmna saiti www.nba.com.<br />

amas garda kompiuteruli qselis daxmarebiT НБА eweva Tavisi TamaSebis<br />

propagandas da yidis bileTebs. НБА gaaforma SeTanxmeba USA Shopping<br />

Netwirk-Tan, kompaniasTan romelic Tavisi eleqtronul savaWro qselis<br />

meSveobiT gayidis spirtul saqonels ligis simbolikiT. dRes ligis<br />

finansuri mdgomareoba gaumjobesda. ligis saqonlis 20% iyideba a.S.S.-s<br />

gareT. es Seadgens damatebiT 430 mln dolars yovelwliurad. TiTqmis<br />

milioni gulSematkivari ixdis saSualod aT dolars TveSi, rom hqondeT<br />

SesaZlebloba ligis Web-saitis meSveobiT Tvali adevnon yvela TamaSis<br />

translacias. НБА-m gaxsna Tematuri restorani dominikis respublikaSi da<br />

12


malaziebi evripasa da aziaSi, sakmao mogeba moaqvs satelevizio<br />

translaciebs. da TiTqmis 15% misi 900 milioniani yovelwliuri mogebidan<br />

aris mogeba misi partniorebidan, romlebic 212 qveyanaSi arian.<br />

___________<br />

1. romeli samarTlebrivi, politikuri, ekonomikuri da kulturuli<br />

gansxvaveba gaxdeba mniSvnelovani kalaTburTelebis ayvanisa sazRvargareT?<br />

2. ra SeiZleba gaiTvaliswinon organizaciebma НБА globalizaciis<br />

magaliTze?<br />

3. romeli globaluri midgoma gamoiyeneba НБА-m?<br />

(policentrizmi – mimReb qveyanaSi aqvT marTvis da muSaobis saukeTeso<br />

meTodebi.<br />

eTnocentrizmi – mxolod sakuTar qveyanaSi arsebobs muSaobis efeqturi<br />

meTodebi.<br />

geocentrizmi – yvelaze efeqtur meTodebis da personalis gamoyeneba<br />

imis miuxedavad ra erovnebis arian).<br />

13


Tema: socialuri pasuxismgebloba da <strong>menejmentis</strong><br />

eTika<br />

praqtikuli samuSao<br />

daiyaviT mcire jgufebad. TiToeul jgufSi yvela gaixsenebs im<br />

SemTxvevas, rodesac raime organizaciaSi maT mimarT araeTikur qmedebas<br />

hqonda adgili. gamoyaviT sami yvelaze mniSvnelovani kriteriumi, romlis<br />

mixedviTac sworad ganvsazRvravT ama Tu im saqcielis eTikurobas. CaiwereT<br />

es kriteriumebi. yoveli jgufidan TiTo warmomadgeneli moyveba araeTikuri<br />

qcevis SemTxvevebs, romlebsac adgili hqondaT misi jgufis wevrebis<br />

mimarT da CamoTvlis SerCeul kriteriumebs. SeadareT TiToeuli jgufis<br />

mier warmodgenili kriteriumebi da axseniT ratom SearCieT isini.<br />

eTikuri problema<br />

Siera Club propagandas uwevs garemos dacvis mkacri normebis dawesebis<br />

dacvas. mouwodebs organizaciebs gamoiyenon ekologiurad sufTa<br />

produqtebi da awyobs RonisZiebebs, raTa adamianebs gaacnos veluri buneba.<br />

mokled rim vTqvaT Siera Club gamodis minimaluri iuridiuli moTxovnebis<br />

CarCoebidan da iyenebs WeSmaritad aqtiur midgomas garemos dasacavad<br />

momavali TaobebisTvis. imisaTvis, rom am saqmianobisTvis aucilebeli<br />

saxsrebi iSovos, kompaniam daiwyo licenziis gacema Tavisi saxelis<br />

gamoyenebisTvis produqciis farTo diapazonSi: tansacmeli, yava,<br />

saTamaSoebi da sxv. organizacia iRebs 5-20% licenzirebuli produqciis<br />

gayidvis moculobisgan, xolo mwarmoebeli valdebulia TiToeul nawarms<br />

daurTos informacia garemos dacvis propagandis teqstiT. warmoidgineT,<br />

rom xarT menejeri, romelic muSaobs iseTi menejeris daqvemdebarebaSi,<br />

romelsac unda misi kompaniis saxeli asocirdebodes mxolod garemosadmi<br />

keTilganwyobili produqtis saxeobasTan. romeliRac mwarmoebelma<br />

SesTavaza Siera Club Tavisi produqti – sabani ekologiurad sufTa<br />

produqtisagan, romelic naturaluri saRebavebiT aris Seferili. magram<br />

mis SemadgenlobaSi aseve Sedis sinTeturi boWkoc. Rirs Tu ara gasceT<br />

Tqveni licenzia am produqtze da romeli variants airCevT?<br />

14


varianti A.<br />

vTxovTYmwarmoebels maqsimalurad Seamciros sinTetikuri boWkos<br />

Semadgenloba ise, rom amiT produqciis xarisxi ar dazaraldes. TiToeul<br />

produqts Tan daurTos qsovilis Semadgenlobis CamonaTvali.<br />

varianti B.<br />

ar miiRebT am winadadadebas, radganac produqti bolomde organuli<br />

masalebisgan ar aris damzadebuli.<br />

varianti C.<br />

gaavrcelebT masobrivi informaciis saSualebebSi gancxadebas imis<br />

Sesaxeb, Tu ratom aris am produqtSi naturalur masalasTan erTad<br />

sinTetikuri? (is icavs sabans, rom SigTavsi sarCulidan ar gamovides).<br />

situaciis analizi<br />

2002 wlis ivnisSi kompania Arthur Andersen skandalSi gaexva. daadgines<br />

misi roli Enron-is dokumentaciis ganadgurebaSi da damnaSaved cnes<br />

marTlmsajulebisTvis winaaRmdegobis gawevaSi. es brali bolo dartyma<br />

iyo erT dros Zalian cnobili Tavisi miRwevebiT firmisTvis. sabraldebo<br />

daskvnis mixedviT kompanias unda Seewyvita Ria saaqcio sazogadoebebisTvis<br />

auditoruli momsaxureba. realurad es maTTvis sikvdilis tolfasi iyo.<br />

yvelaze samwuxaro is iyo, rom Tu firma yovelTvis daicavda im maRali<br />

moralur principebs, romlis propagandasac misi damfuZnebeli artur<br />

i.anderseni eweoda, mas aranairi problema dRes ar eqneboda da darCeboda<br />

maRali prifesionalizmis standartad da ara eTikuri normebis uxeS<br />

damrRvevad. es kompania samwuxarod cnobili gaxda ara marto Tavisi<br />

auditebis zerele saqmianobiT, aramed kompaniis kulturaSi fundamentaluri<br />

cvlilebebiT, romelic adre amayobda investorebis aqtiuri dacviT. Arthur<br />

Andersen daaarsa buRalterma artur i. andersenma 1918 wels. 20-ian wlebSi<br />

kompania swrafad izrdeboda da buRaltruli momsaxureobis garda<br />

awarmoebda finansur gamoZiebas, rac misi konsaltinguri saqmianobis sawyisi<br />

gaxda. 1979 wlisaTvis konsaltings <strong>menejmentis</strong> sakiTxebSi mohqonda 20%<br />

mogebis, magram mniSvnelovani korporaciuli reorganizaciis Sedegad 80-ian<br />

wlebSi is 40%-mde gaizarda. buRalterebma da konsultantebma daiwyes<br />

seriozuli brZola ZalauflebisTvis, romelic izrdeboda sakonsultacio<br />

15


saqmianobis mogebis zrdasTan erTad. am or jgufs Soris konfliqti<br />

grZeldeboda 1989 wlamde. am wels maTi `Serigebis~ mizniT Seiqmna<br />

`qolgis~ tipis sawarmo Andersen Worldwide. magram verc am organizaciulma<br />

struqturam gadaWra Zalauflebis gadanawilebis problema. konsultantebs<br />

ar awyobdaT gaeyoT Tavisi mzardi mogeba buRaltrebisTvis (maTi mogeba<br />

bolo wlebSi 56%-mde gaizarda). buRaltrebis azriT, ki isini mravali<br />

wlis ganmavlobaSi subsidiebs ukeTebdnen konsaltingur bizness da xSirad<br />

auditoruli momsaxureoba gamoiyeneboda rogorc wamgebiani, maT<br />

mxardasaWerad, imis mixedviT, rac konsaltingi sul ufro met mniSvnelobas<br />

iZenda, auditi aRar iyo `firmis suli da guli~. 1997 wels situacia<br />

imdenad gamwvavda, rom konsaltingis TanamSromlebma miiRes gadawyvetileba<br />

gamoyofis Sesaxeb. samwliani sasamarTlo garCevebis Semdeg konsultantebi<br />

daTanxmdnen yofili partniorebisTvis 1 mln dolaris gadaxdas (Tumca<br />

isini varaudobdnen 15 mln dolars). konsultantebmaYTavianT firmas<br />

daarqves Accenture da is dRes Tavisi mSobliuri kompaniisgan gansxvavebiT<br />

Cveulebrivad funqcionirebs.<br />

gayofis Sedegad Andersen gaxda sabuRaltro momsaxureobis patara<br />

firma – ufro susti da naklebad momgebiani. mogebis gazrda mTeli kompaniis<br />

prioritetuli mimarTuleba gaxda. ZiriTadi aqcenti klientebis mozidvaze<br />

keTdeboda. am mizniT maT TanamSromloba daiwyes Enron-Tan, romelic<br />

Andersen momsaxureobisTvis kviraSi 1 mln dolars uxdida. Enron iyo is<br />

klienti, rac Andersen-s awyobda. is iyo swrafad mzardi da riskisTvis<br />

mudmivad mzad myofi organizacia, romelic zedmeti kiTxvebis gareSe<br />

uzarmazar Tanxas ixdida. gasakviri ar iyo, rom 2001 wels Catarebuli<br />

klientebis riskis Sefasebisas (Andersen-s 2500 klienti hyavda) Enron da<br />

kidev 50 firma maqsimaluri riskis jgufSi moxvdnen. kidev 700 klienti<br />

miakuTvnes maRali riskis jgufs. es ukve katastrofis dasawyisi iyo. cudi<br />

iyo isic, rom Tu saSualo da dabali donis menejerebi xedavdnen raime<br />

saeWvos, isini amis Sesaxeb ar saubrobdnen. Andersen-is gasamarTleblad<br />

SeiZleba iTqvas, rom is ar unda iyos erTaderTi sabuRaltro firma,<br />

romelsac hqonda mWidro urTierTobebi auditorebs, analitikosebs da<br />

klientebs Soris. 1998 wels sabirJo operaciebis da fasiani qaRaldebis<br />

komisiis Tavmjdomarem artur levinma Tqva: `dRes damaxinjebulia TviTon<br />

16


uRalteriis arsi. analitikosebi da buRaltrebi xdebian raRac TamaSis<br />

monawileni man mouwoda axali wesebis Seqmnisken, romlebic SezRudavdnen<br />

sabuRaltro firmebis unars konsaltinguri momsaxurebisa im firmebisTvis,<br />

romlebSic isini axdenen auditorul Semowmebas. adamiani, romelmac<br />

kompromisi ipova am komisiasTan iyo jo barardino, Andersen-is auditis<br />

qveganayofis xelmZRvaneli, kompromisi SemdegSi iyo: sabuRaltro firmebi<br />

valdebulebas iRebdnen Riad ganecxadebinaT miRebuli honorarebis Sesaxeb,<br />

magram ar ekrZalebodaT moeweraT xeli kontraqtisTvis konsultaciebis<br />

Catarebaze im klientebisTvis, visTanac audits atarebdnen. bernardinos<br />

direqtorobis dros arsebuli mtkicebuleba, rom `biznes 4 kuTxa qvebia~:<br />

kargi momsaxureoba, biznesis maRali xarisxi, personalis maRali xarisxi<br />

da mogebis miReba, Seicvala `ram qviT da lodiT~. Enron-is kraxis Semdeg<br />

da imis Semdeg rac gamJRavnda Andersen-is rolis Sesaxeb amaSi, bernardino<br />

2002 wels gadadga. imisi aqcenti zrdisken xarisxis xarjze misi survili,<br />

uari ar eTqva msxvili klientebisTvis saeWvo reputaciiT, misi unari ver<br />

daenaxa mzardi problemebi, aris is faqtorebi ramac gamoiwvia kompaniis<br />

sikvdili magram dResac bernardino mxolod nawilobriv aRiarebs Tavis<br />

braleulobas.<br />

______________<br />

1. romeli faqtorebi ganapirobebdnen Tqveni azriT Andersen-is<br />

TanamSromelTa qcevas?<br />

2. daasaxeleT aRniSnuli situaciis dainteresebuli mxareebi. ra kiTxvebi<br />

da problemebi gauCndebodaT maT? movidodnen Tu ara maTi interesebi<br />

winaaRmdegobaSi?<br />

3. SeafaseT jo bernardinis liderobis eTikuroba.<br />

17


praqtikuli samuSao<br />

Tema: xelmZRvaneloba da lideroba<br />

warmoidgineT, rom xarT kompania Preferred Bank Card-is klientebis<br />

momsaxureobis ganyofilebis axali menejeri. kompania uSvebs sakredito<br />

baraTebs da mTel kaliforniaSi uamravi ofisi aqvs. Tqveni winamorbedi,<br />

romelic Zalian popularuli iyo klientebis momsaxureobis agentebs<br />

Soris, axlac kompaniaSi muSaobs sxva Tanamdebobaze. man daumala Tqvens<br />

gunds informacia imis Sesaxeb, Tu rogor Zalian CamorCeba is kvartalur<br />

monacemebs. Tqveni TanamSromlebi mouTmenlad elian uaxloes uqmes da ar<br />

ician, rom Tqveni amocanaa amis Sesaxeb SeatyobinoT. rogor gaakeTebdiT<br />

amas? gaiyaviT mcire jgufebad. gaanalizeT situacia. moamzadeT rolebi,<br />

rogor gamoxvalT Seqmnili situaciidan. yvela jgufma warmoadgineT<br />

Tqveni varianti da Semdeg erTad gaarCieT.<br />

eTikuri problema<br />

warmoidgineT mTavari aRmasrulebeli direqtori, romelic qiraobs<br />

adamians, romelic unda Cainergos sxva kompaniebis kompiuterul sistemaSi<br />

raTa moZebnos konfidencialuri informacia garigebaze maT konkurentTan.<br />

am direqtoris kompania strategiul iaraRad konkretuli konkurentebis<br />

winaaRmdeg iyenebda pres-relizebs. erTxel man gamoacxada erT-erTi<br />

pirdapiri konkurentis mtruli gaqrobis* Sesaxeb da Tqva, rom misi mizania<br />

ara produqciis gayidva, aramed misi saukeTeso momxmareblebis da<br />

TanamSromlebis mozidva. es direqtori iyo lari elisoni kompania Oracle-<br />

dan, romelsac Wall Street journal-ma `xuligani~ daarqva. misi qarizmatuli<br />

xelmZRvanelobis xarjze kompania Oracle namdvili lideri gaxda programuli<br />

uzrunvelyofis SemuSavebasa da gamoSvebaSi. mas arseboba mZafri<br />

konkurenciis pirobebSi uwevs, gansakuTrebiT Microsoft-is mxridan, garda<br />

amisa is ignorirebas ar ukeTebs ufro patara kompaniebs rogoricaa Siebel<br />

Systems da Technologies. erTxel Oracle-ma gamoaqveyna pres-relizi, romelSic<br />

gakritikebuli iyo iL Technologies mcdeloba SeeqmnaT programuli<br />

uzrunvelyofa raRac tipis, Tanac xelizi gamoSvebuli iyo ramdenime<br />

wuTiT adre konkurenti firmis direqtoris Sexvedramde gavlenian<br />

18


finansur analitikosebTan. es taqtika ar SeiZleba CavTvaloT arc<br />

SemTxveviTad, arc spontanurad. Cven vgegmavT rodis unda SevexoT `Siebel-s<br />

da rodis iL~- ambobda Oracle-is marketgingis direqtori.<br />

warmoidgineT, rom xarT iL Technologies aRmasrulebeli direqtori da<br />

gevalebaT teqnikuri maragebis marTvis sistemis programis Seqmna, romelmac<br />

konkurencia unda gauwios kompania Oracle-is msxvilmasStabian biznes-<br />

programebs. xuTi wuTis Semdeg Tqven unda warsdgeT finansuri<br />

analitikosebis winaSe, romlebic investorebs rekomendaciebs aZleven ama<br />

Tu im saqonlis SeZenaze. Tqven unda daarwmunoT analitikosebi pozitiuri<br />

rekomendaciebi gascen Tqven produqtze, rac saSualebas mogcemT gazardoT<br />

fasi Tqveni firmis aqciebze. swored am dros igebT, rom Oracle-gamoaqveyna<br />

pres-selizi, sadac uaryofiT konteqstSi moixsenieben Tqvens axal<br />

namuSevars. eWvi gaqvT rom im finansurma analitikosebma. visac unda<br />

SexvdeT, amis Sesaxeb ukve ician.<br />

varianti A. iqnebiT Zalian dajerebuli Tqveni produqciis<br />

upiratesobaSi, bolos ganacxadebT, rom is bevrad ukeTesia vidre Oracle<br />

produqcia.<br />

varianti B. SeecdebiT Tqvens mimarT ndobis xarisxi gazardoT,<br />

Sexvedris bolos axsenebT pres-selizs da moiyvanT ramdenime faqts,<br />

romlebic uaryofen Oracle-is braldebebs da upasuxebT analitikosebis<br />

SekiTxvebs.<br />

varianti C. sTxovT Tqveni firmis sazogadoebasTan urTierTobis<br />

samsaxuris ufross Seadginos presisTvis gancxadeba, romelSic citirebuli<br />

iqneba Tqveni gamonaTqvami, rom Oracle produqcia veranair kritikas ver<br />

uZlebs.<br />

situaciis analizi<br />

avtorbolebi erT-erTi yvelaze ufro sanaxaobrivi sportia aSS-Si,<br />

romelic izidavs sxvadasxva demografiuli jgufis gulSematkivrebs.<br />

erTerTi yvelaze cnobili mrboleli NASCAR-is iyo deil ernxardi,<br />

romelic Daytona international avtorbolis dros gardaicvala 2001 wlis 18<br />

Tebervals. misi gardacvalebis Semdeg dadga sakiTxi misi imperiis Dale<br />

Earnhardt momavlis Sesaxeb, romlis yovelwliuri mogeba 20 mln dolarze<br />

19


meti iyo. avtomrbolelis qvrivi darwmunebulia, rom ar dauSvebs<br />

kompaniisTvis arafer cuds, romlis Sesaqmnelad misi qmari wlebis manZilze<br />

Sromobda. didi gza gaiara am qalma sanam mravalmilioniani korpiraciis<br />

aRmasrulebeli direqtori gaxdeboda. kompania flobs avtomrbolelebis<br />

oTx gunds da mraval biznes-sawarmos. amisTvis mas lideris rolis<br />

morgebam mouwia. tereza ernxardti ar aris pativmoyvare da ar uyvars<br />

yuradRebis centrSi yofna. is uxerxulad grZnobs Tavs Sexvedrebis<br />

drosac. `me ar var mewarme, magram gavakeTeb imas, rac unda gakeTdes~.<br />

terezas CrdilSi yofna urCevnia. kompaniis xelmZRvanelobas is sul<br />

sxvanairad udgeba, vidre misi qmari. deili iyo kategoriuli, spontanuri<br />

da jiuti. tereza ki iRebs ufro awonil-dawonil gadawyvetilebebs. is<br />

mudam mSvidi, magram damajerebelia da am stilma kompania ukeTesobisken<br />

Secvala. terezam Seamcira zogierTi xarji, mag: gayida deilis vertmfreni<br />

– CaTvala rom ys araferSi sWirdeboda. erT-erTi sportsmeni maikl<br />

voltripi ambobda: `rodesac yvelaferi muqad Cans da yvelas hgonia rom<br />

gamosavali ar arsebobs, am dros Cndeba terezas Zlieri mxareebi. is<br />

swrafad agvarebs problemebs~. 2002 wlis Winston Cup sezonis damTavrebis<br />

Semdeg Catarda TaTbiri umaRlesi donis xelmZRvanelebTan. isini<br />

ganixilavdnen sezonis `plusebs~ da `minusebs~. `Zalian minda giTxraT, rom<br />

kargad imuSaveT, magram Sedegebi cudia~ - Tqva TaTbirze terezam. terezam<br />

SeZlo SeemuSavebina xelmZRvanelobis Tavisi stili, romelic warmatebuli<br />

kompaniis marTvis moTxovnebs akmayofilebda im sferoSi, sadac ZiriTad<br />

rols lideri-mamakacebi asruleben. MASCAR prezidenti maik xeltoni<br />

xSirad eubneboda terezas, rom is xalxSi unda Cndebodes, radgan es misi<br />

kompaniisTvis kargi iqneboda Tanac im sferoSi sadac qalebs TiTqmis ar<br />

ukaviaT mmarTvelobiTi Tanamdebobebi. tereza aRiarebs, rom maik xeltoni<br />

marTalia. 2003 wlis ianvarSi is daexmara deil ernxardt umc. sazeimo<br />

viTarebaSi waredgina misi gundis – Bush-is laigotipi. magram ZiriTad<br />

saqmeebs mainc Cumad da uxmaurod akeTebs.<br />

_______________<br />

1. aRwereT tereza ernxardtis muSaobis stili. ra aris misi Zlieri da<br />

susti mxareebi?<br />

2. iolia Tu ara xelmZRvanelobis stilis Secvla da ramdenad daexmareba<br />

amaSi Treiningebi?<br />

20


3. ra siZneleebs ejaxeba xelmZRvaneli, rodesac ikavebs efeqturi lideris<br />

adgils? rogor gaumklavdeba tereza ernxardti am problemas?<br />

praqtikuli samuSao<br />

Tema: gadawyvetilebis miReba<br />

ganawildiT patar-patara jgufebSi. ganixileT Tqveni gamocdileba<br />

gadawyvetilebis miRebaSi – mag: avtomobilis yidvis dros, saswavlo kursis<br />

arCevas an ardadegebis gatarebis saqmeSi. gaixseneT is SemTxvevebi roca<br />

marTlac kargi gadawyvetileba miiReT, gaixseneT ra procesebi uwyobda<br />

xels am gadawyvetilebis miRebas. amis Semdeg gaixseneT is gadawyvetilebebi,<br />

romelic araefeqturi aRmoCnda. ratom moxda ase? ra saerTo maxasiaTeblebs<br />

gamoyofdiT kargi da cudi gadawyvetilebebis miRebisas?<br />

eTikuri problema<br />

kompania Charles Schwab-is menejerebma ician, rom konkurenciasTan<br />

dakavSirebuli problemebi iSviaTad aris struqturirebuli mravali wlis<br />

manZilze es sabrokero firma warmatebiT uwevs konkurencias sxva msxvili<br />

kompaniebs swored imis wyalobiT, rom iRebs aradaprogramebul<br />

gadawyvetilebebs. magaliTad, misma menejmentma gadawyvita klientebisTvis<br />

naklebi Tanxa gadaexdevinebina aqciebisTvis, obligaciebisTvis da daenerga<br />

teqnologiebi, romlebic saSualebas miscemda klients aseTi garigebebis<br />

meti varianti hqonoda. imis gamo,rom konkurentuli garemo mudmivad<br />

cvalebadia reklamis menejerebi arasdros ar arian darwmunebulebi im<br />

gadawyvetilebis SedegebSi, romelic am firmis konkurentuli upiratesobis<br />

propagandas exeba. cota xnis win bevri sabrokero firma iZulebuli gaxda<br />

gadaexada jarima, raTa daeregulirebinaT problemebi romlebic interesTa<br />

konfliqtis Sedegad Cndeboda da dakavSirebuli iyo maT rekomendaciebTan<br />

momxmareblisTvis. am skandalis Semdeg Charles Schwab-is menejerebma<br />

gadawyvites Caataron sareklamo kompania, romelic aCvenebs adamianebs, rom<br />

es firma saqmes sxvanairad udgeba. erT-erTi ironiuli sareklamo rgolis<br />

Sinaarsi aseTia: gamogonili konkurentis ofisSi sxedan brokerebi, romlebic<br />

monotonurad imeoreben: `iyideT, iyideT, iyideT?~ kidev erTi brokeri<br />

aTvalierebs menius restoranSi da esaubreba telefoniT Tavis klients:<br />

21


`axla Cems xelSi dokumentaciaa Tqveni fasiani qaRaldebis portfeliT. me<br />

vTvli, rom Tqven unda iyidoT raRac da raRac~. zogierTma samauwyeblo<br />

qselma uari Tqva aseTi agresiuli reklamis gaSvebaze. warmoidgineT, rom<br />

xarT am kompaniis reklamis menejeri. Tqvenma sareklamo saagentom gadawyvita<br />

reklamis gazeTSi ganTavseba. iq unda iyos gamogonili brokeris sityvebi:<br />

`Cemi rekomendaciebi investiciebis Sesaxeb absoluturad obieqturia, Tumca<br />

me sakomisioze vmuSaob~. amis Semdeg modis Charles Schwab-is brokeris<br />

sityvebi: `me ar vmuSaob sakomisio Tanxaze, rogorc brokerebis umetesoba,<br />

amitom Cemi rekomendaciebi investiciebze absoluturad obieqturia~.<br />

varianti A. miscemT sareklamo saagentos miTiTebas, rom Charles Schwab-<br />

is brokeris sityvebs varskvlavi gaukeTos, sadac iqneba komentari wvrili<br />

SriftiT, rom marTalia am firmis brokerebi sakomisios ar iReben, magram<br />

firma Sida operaciebiT iRebs mogebas.<br />

varianti B. Sevacvlevinebdi Charles Schwab-is brokeris sityvebs<br />

Semdegnairad:L `me vmuSaob ara sakomisio Tanxaze, rogorc brokerTa<br />

umetesoba, amitom ver damaZalebT verc yidvas da verc gayidvas~.<br />

varianti C. Sevcvlidi citatas Semdegnairad: `Cemi rekomendaciebi<br />

investiciebze ufro obieqturia, vidre im brokerTa rCevebi, vinc<br />

sakomisios iRebs~.<br />

situaciis analizi<br />

erTnaxevar saukuneze metia kompania Martin Guitar, romelic 1833 wels<br />

aris daarsebuli, da mdebareobs pensilvaniis Stat qalaq nazareTSi,<br />

awarmoebs umaRlesi xarisxis akustikur musikalur instrumentebs. misi<br />

gatarebi erT-erT saukeTeso produqtad iTvleba. kompaniis aRmasrulebeli<br />

direqtoria kriston frederik martin IV – ubralod krisi. 2002 w. kompaniam<br />

gayida daaxloebiT 77 aTasi instrumenti da miiRo mogebis rekordis<br />

maCvenebeli – 77 mln $. amis miuxedavad kriss seriozuli problemebi aqvs.<br />

am kompaniaSi warmatebiT uTavseben erTmaneTs axalsa da Zvels. marTalia<br />

am wlebis manZilze instrumentebi Zalian Seicvala, TanamSromlebi rCebian<br />

maRali standartebis da srulyofili JReradobis erTgulebi. aseTi<br />

standartis gitaris dasamzadeblad saWiroa udidesi yuradReba da<br />

moTmineba. kompaniisTvis xarisxi Tavidanve mTavari prioriteti iyo. misi<br />

22


erT-erTi Semadgenelia xangrZlivvadiani ekologiuri politika. radganac<br />

kompania warmoebaSi naturalur xis masalas iyenebs, is tradiciuli<br />

bunebrivi resursebis racionalurad gamoyenebis politikas misdevs da<br />

cdilobs sxvadasxva saxeobebi gamoiyenos xis masalisTvis. mag: momxmarebelTa<br />

azris gamokiTxvis Semdeg, kompaniam daiwyo gitarebis gamoSveba, iseTi<br />

masaliT, romelic adre ar gamoiyeneboda e.w. `kosmetikuri~ defeqtebis<br />

gamo.<br />

krisi mudmivad cdilobs axali mimarTulebebis moZiebas, 1990-iani<br />

wlebis bolos miiRo Tamami gadawyvetileba gaeyida Tavisi gitarebi bazris<br />

im segmentze, sadac is ara umetes 800 dolari eRireboda. es segmenti<br />

mTliani bazris 65% Seadgens. am gadawyvetilebis Sedegad 1998 wels gaCnda<br />

gitara DXM. mas ara aqvs daxvewili forma, rogorc sxva Zvirfas modelebs,<br />

magram rogorc momxmarebeli aRniSnavs JReradoba gacilebiT ukeTesi aqvs<br />

vidre am safaso diapazonis sxva modelebs. es gadawyvetileba krisma<br />

Semdegnairad axsna: `Tu Cven mxolod Cvens warsuls vcemT pativs da<br />

arafer axalze ar vifiqrebT, maSin male pativsacemic ki araferi<br />

dagvrCeba~<br />

___________<br />

1. gadawyvetileba, gasuliyo axal bazarze – seriozuli gadawyvetilebaa.<br />

rogor gamoiyena krisma gadawyvetilebis miRebis procesi imisTvis, rom<br />

es konkretuli gadawyvetileba mieRo?<br />

2. ra kriteriumebma ganapirobes krisis gadawyvetileba misi kompaniis<br />

momavlis Sesaxeb?<br />

3. rogoria garemo, romelSic kompania Martin Guitar muSaobs: garkveuli,<br />

sarisko Tu gaurkveveli? axseniT ratom.<br />

23


praqtikuli samuSao<br />

Tema: dagegmvis <strong>safuZvlebi</strong><br />

etalonuri testireba SeiZleba Zalian efeqturi instrumenti da<br />

wyaro aRmoCndes sasargeblo informacias menejerebisTvis. es meTodi<br />

sasargebloa studentebisTvisac. daiyaviT sam-oTx kacian jgufebad da<br />

TiToeul jgufSi ganixileT swavlis ganmavlobaSi Tqveni azriT romeli<br />

meTodebi iyo swavlebis ufro efeqturi. TiToeul jgufSi CamowereT<br />

minimum 6-8 winadadeba, romelic swavlebis process ukavSirdeba. Semdeg<br />

gaerTiandiT romelime jgufTan TiToeuli da SeadareT Tqven. Tqveni<br />

winadadebebi. imis mere rac yvela jgufi Tavis rekomendaciebs warmoadgens,<br />

unda SeqmnaT mTeli jgufisTvis saerTo saukeTeso rekomendaciebi.<br />

eTikuri problema<br />

zogierTi saSualo da dabali donis menejeri yvelafers akeTeben<br />

imisTvis, rom miaRwion miznebs da amave dros ar daarRvion saboloo<br />

miznebis jaWvi; cota xnis win Coca Cola iZulebuli gaxda eRiarebina, rom<br />

zogierTi misi TanamSromeli ar iqceoda kargad da kompaniis produqciis<br />

teqstebis Sedegebis manipulirebas axdenda. es testebi tardeboda<br />

restoran King Burger-is bazaze riCmondSi. Tu tests gaivlida produqt<br />

Froren Coca-s gayidva sxva qselSic daiwyeboda. roca cnobili gaxda, rom<br />

testirebis Sedegi gayalbebuli iyo, es Zalian ar moewona King Burger-is<br />

xelmZRvanelobas Coca Cola-s prezidentma King Burger-is qselis gaugzavna<br />

werili, sadac aRniSnavda: `es qmedebebi aramarTlzomieri iyo da ar<br />

Seesabameba Cveni kompaniis Rirebulebebs. CvenTvis Zalian mniSvnelovania<br />

rogorc TqvenTan, aseve yvela Cvens momxmarebelTan urTierToba da is<br />

patiosnebasa da ormxriv ndobaze unda iyos damyarebuli SeiZleba Coca Cola-<br />

s menejerebi Zlier zewolas ganicdidnen da aman aiZula isini gadaedgaT<br />

iseTi nabiji, rogoric Sedegebis gayalbebaa warmoidgineT, rom xarT Coca<br />

Cola-s menejeri da Tvis bolos dawinaurebas elodebiT. Tqveni savaWro<br />

zonis gayidvebis moculoba mniSvnelovani elementia Tqveni kompaniis<br />

24


dasaxuli miznebis SesrulebisTvis. Tqven igebT, rom am Tves gayidvebis<br />

moculoba Tqvens zonaSi ufro dabalia, vidre gegmiuri maCveneblebi. ras<br />

gaakeTebT, rom gazardoT es maCveneblebi.<br />

varianti A: Cavatareb supermarketebSi farTomasStabian savaWro<br />

aqcias, romlis drosac yvela myidveli, romelic SeiZens 20$-is da met<br />

produqcias, miiRebs fasdaklebas 1$.<br />

varianti B: moawyobT sareklamo aqcias, romlis drosac yvela vinc<br />

moitans malaziaSi konkurenti firmebis gauxsnel qilebs, miiRebs orjer<br />

met Coca Cola-s nawarms.<br />

varianti C: sTxoveT supermarketebSi gaaormagon SekveTa da SepirdiT<br />

rom momaval Tves daibrunebT Coca Cola-s ararealizebuli produqciis.<br />

situaciis analizi<br />

`yvela Cveni proeqti iwyeboda erTi SekiTxviT: `rogor moviqceT, rom<br />

ar gavimeoroT is, rac ukve iyo?~ - es gaxda avstraliuri korporaciis Lend<br />

Lease ZiriTadi filosofia. man marTlac SeZlo mTeli rigi SesaniSnavi<br />

saqmeebis gakeTeba: saZirkveli Cauyara operis Teatrs sidneiSi, aaSena<br />

olimpiuri sofeli 2000 wlis olimpiadisTvis da xmovani kinopavilioni<br />

filmebisTvis `matrica~ da `misia Seusrulebelia-2~. magram mSenebloba ar<br />

aris kompaniis erTaderTi biznesi. is lideria integrirebuli uZravi qonebis<br />

bazarze sainvesticio fondebTan erTad, aseve dakavebulia proeqtebis<br />

menejmentiT. dRes kompania flobs 91 mlrd dolaris (avstraliuri)<br />

aqtivebs. Lend Lease-Si muSaoba yvelas unda. rogor axerxebs is mudmivad<br />

warmatebuli iyos da gamoirCeodes konkurentebisgan? kompaniis<br />

aRmasrulebel direqtori greg klarkis azriT aq mniSvnelovan rols<br />

TamaSobs efeqturi dagegmva. erT-erTi bolo proeqti-evropaSi umsxvilesi<br />

savaWro kompleqsi Bluewater kentSi aris naTeli magaliTi SemoqmedebiTi<br />

midgomisa dagegmvis mimarT. 90-iani wlebSi ori adamiani kompaniis umaRlesi<br />

xelmZRvanelobidan – gamgeobis mmarTveli stiuart xorneri da malkolm<br />

letemi – idgnen mitovebuli karierTan, londonidan 15 km-is daSorebiT.<br />

maT evropaSi erT-erTi msxvili sawarmoo nagavsayrelis magivrad aq sul<br />

sxva ram dainaxes: uzarmazari sivrce masStaburi sazogadoebrivi<br />

TavSeyrisTvis, aseve savaWro centrisTvisac. biznesmenebma gadawyvites<br />

25


SeeZinaT inglisuri kompaniis Blue Circle Industries nakveTi. es kompania cementis<br />

mwarmoebelia da bolo rva wlis manZilze uSedegod cdilobda am<br />

nakveTisgan raime sargebeli enaxa. xelSekrulebis gaformebis Semdeg Lend<br />

Lease-ma `memkvidreobiT~ miiRo am nakveTis ganviTarebis gegmac. kompaniis<br />

xelmZRvanelebma uari Tqves am gegmaze da datoves mxolod proeqtis<br />

saxelwodeba – Bluewater. am wuTidan daiwyo axali gegmis Sedgenaze<br />

seriozuli muSaoba. cota xanSi kompaniis TanamSromlebi 8 kacis<br />

SemadgenlobiT londonis ofisSi Sexvdnen erik kiuxnes, cnobil da<br />

gavlenian amerikel arqiteqtors. gundis mizani iyo xedva realobad eqciaT.<br />

amisTvis maT SeimuSaves novatoruli, revoluciuri gegma, romelsac<br />

ubralod uwodes: `Bluewater-is faqtorebi~. gegmis mixedviT is unda<br />

yofiliyo savaWro kompleqsi maRlivi SenobebiT da TeTri saxuravebiT;<br />

savaWro farTiT 1,4 mln.kv.m, garaJiT 13000 manqanaze da didi parkiT, 7 tbiT<br />

da milionamde sxvadasxva nargaviT. es iyo Zalian masStaburi da rTuli<br />

proeqti, magram kompaniam kidev erTxel daamtkica rom efeqturi dagegmvis<br />

unari aqvs. SemoqmedebiTi midgoma rom mkacr aRricxvas daeqvemdebaros,<br />

gamoiyeneben specialur struqturas – saproeqto-sakontrolo jgufebs<br />

(ssj) aseTi jgufebi iqneba yoveli axali punqtisTvis. jgufis wevrebi<br />

pasuxs ageben proeqtis realizaciaze. ssj-Si aris 3-dan 15-mde wevri. isini<br />

ikribebian yovel meeqvse kviras. yvela es Sekreba Zalian mniSvnelovania.<br />

isini imarTeba dRis wesrigis Sesabamisad, ganixilaven rogorc finansur<br />

sakiTxebs, aseve sxva mniSvnelovan sakiTxebsac. es Sekreba Semowmebis garda<br />

miznad isaxavs axali ideebis mofiqrebasac. ssj-Si Sevidnen gamgeobis<br />

Tavmjdomare, kompaniis direqtori specproeqtebis dargSi, arqiteqtori,<br />

Lend Lease-is yvelaze msxvili investoris – kompania Prudential-is aRmasrulebeli<br />

direqtori, aseve inJinrebi, iuristebi da sxva specialistebi, garda amisa<br />

klientebic. proeqti damTavrda 4,5 weliwadSi, vadaze ori kviriT adre.<br />

kompleqsi ijariT gadaeca 320 kompaniis msoflios yvela qveynidan. Bluewater<br />

warmoadgens gigantur samkuTxeds, sami orsarTuliani savaWro centrisgan,<br />

isini erTmaneTTan bilikebiT aris dakavSirebuli da erTgvar dasvenebis<br />

zonas warmoadgenen. kompleqsSi Sedis sportuli klubebi, restornebi,<br />

kinoTeatrebi. Bluewater-s dReSi stumrobs 75000 adamiani.<br />

____________<br />

26


1. ra roli Seasrules miznebma proeqtis dagegmvaSi?<br />

2. gegmis damuSavebis romel midgomas iyeneben kompania Lend Lease-Si?<br />

3. imuSavebs Tu ara es midgoma sxva organizaciaSi?<br />

praqtikuli samuSao<br />

Tema: strategiuli menejmenti<br />

daiyaviT 3-4 kacian jgufebad. maswavlebeli dagirigebT masalas,<br />

saidanac unda moZebnoT organizaciuli strategiis xuTi magaliTi mainc.<br />

gansazRvreT romeli tipis strategiis ekuTvnian es magaliTebi:<br />

korporaciuli donis. biznes donis Tu funqcionaluri donis ganixileT<br />

erTmaneTSi magaliTebi.<br />

eTikuri problema<br />

ra xdeba roca axali moTamaSe mTlianad cvlis konkurentul<br />

situacias dargSi? amis kargi magaliTia sacalo kinovaWroba. iaponiaSi<br />

didik debatebi gamoiwvia sacalo qsel Bookoff-is qmedebam, romelmac<br />

eSmakurad auqcia gverdi am qveynis kanons, romelic krZalavs axali<br />

wignebis fasdaklebiT gayidvas; man daiwyo mosaxleobisgan Zveli wignebis<br />

SeZena, moyavda isini wesrigSi da yidda sawyisi fasis naxevar fasad. exlac<br />

ki, roca qselSi ukve 700 maRaziaa, konkurentebi aprotesteben rom ar<br />

SeuZliaT kanonierad daaklon fasi saqonels da Bookoff-s gauwion<br />

konkurencia. amas garda wigniT movaWreTa iaponiis federacia wuxs, rom<br />

mozardebma SeiZleba sxva maRaziaSi moiparon wignebi, raTa mere isini<br />

Bookoff-s miyidon. am sferoSi problemebi amerikaSic aris. Amazon.com iyenebs<br />

internets, raTa konkurencia gauwios iseT stabilur qselebs, rogoricaa<br />

Barners snf Noble. es kompania aZlevs saSualebas dilerebs da individualur<br />

momxmareblebs gayidon bukinisturi wignebi axlebTan erTad eleqtronuli<br />

gziT – praqtika, romelmac bevri protesti gamoiwvia. mweralTa gildia,<br />

magaliTad mouwodebs Tavis wevrebs, boikoti gamoucxadon Amazon.com-s,<br />

radganac avtorebi ar iReben wignebis gayidvidan procents.<br />

warmoidgineT, rom xarT Amazon.com-is menejeri, romelic pasuxs agebs<br />

mogebis zrdaze produqciis diapazonis gafarToebis xarjze da es<br />

moTavsebulia Tqveni kompaniis Web-saitze. cota xnis win, zonaSi,<br />

27


omelsac Tqven akontrolebT gaixsna ramdenime maRazia, romelic vaWrobs<br />

bavSvis meoradi tansacmliT. aman Tqven axali idea gagiCdnaT, xom ar aris<br />

saWiro gamyidvelebs vurCioT meoradi tarsacmeli CavrToT axali<br />

tarsacmlis CamonaTvalSi, romelsac vTavazobT momxmarebels.<br />

varianti A. gadawyvetT qveni Web-saitis daxmarebiT xsnis armias<br />

miyidoT meoradi tansacmeli, es asocirdeba keTil saqmianobasTan da<br />

SesaZleblobas mogcemT nebismier protests momzadebuli SexvdeT.<br />

varianti B. Tqven fiqrobT, rom bavSvis naxmari tansacmlis gayidva<br />

cudi strategiaa, radganac mosalodnelia problemebi produqciis<br />

xarisxTan dakavSirebiT,<br />

varianti C. Tqven gadawyvetT, mxolod im momwodeblebis tansacmlis<br />

gayidvas, romlebic ukve TanamSromloben TqvenTan, es uzrunvelyofs im<br />

momxmareblebisaTvis ufro farTo arCevans, romlebic fasebze reagireben.<br />

situaciis analizi<br />

nikolas grexemi aris korporacia Joe Boxer-is prezidenti. is<br />

awarmoebs mamakacis TeTreuls. Zalian uyvars STambeWdavi sanaxaobebis<br />

mowyoba. mas ekuTvnis idea msoflioSi yvelaze didi bilbodris<br />

gamokidvisa niu-iorkSi, taim-skverze, sadac kompaniis eleqtronuli<br />

misamarTia miTiTebuli. aseve is inglisis dedoflis samosSi gamowyobili<br />

ekida qalaqis Tavze 30 m. simaRleze da xalxs mokrivis trusebs esroda.<br />

grexemi darwmunebulia, rom kompanias reklama nebismier adgilas, nebismier<br />

momentSi da nebismieri xerxiT unda gaukeTdes. aranairi eWvi ar arsebobs,<br />

rom misi mTavari Zala mis unarSia – savaWro niSans reklama gauwios.<br />

yvelaze metad mas moswons Seqmnas momxmareblisTvis iseTi atmosfero,<br />

romelic maT saSualebas miscems cota xnis mainc daisvenon Tanamedrove<br />

cxovrebis xmaurisgan, SeCerdnen, raRac ucnaurze reaqcia hqondeT da<br />

gaiRimon. miuxedavad amisa korporaciis saqmeebi yovelTvis kargad ar<br />

midioda. 1985 wels, daarsebis Semdeg, man ganicada fenomenaluri zrda.<br />

dRes is yvelaze aRiarebuli da prestiJuli markaa. misi miznobrivi<br />

momxmarebelia 15-30 wlamde axalgazrdebi, xolo gaTviTcnobierebulobis<br />

xarisxi gamokiTxvis Sedegad aris 87%. swored am wlebSi mixvda grexemi,<br />

rom seriozuli problemebi dakavSirebuli iyo marTvasTan. marTalia is<br />

28


qiraobda specialistebs sxvadasxva konkretuli sakiTxis gadasawyvetad,<br />

magram miuxedavad amisa kompaniis valma Seadgina 18 mln $. ZiriTadad es<br />

iyo Sedegi misi eqscentriuli triukebis SesrulebisTvis zedmeti xarjebis<br />

gaweviT. 2001 wlisTvis kompania iseT rTul sitiaciaSi iyo, rom licenziis<br />

mflobelma ganacxadi waradgina, rom mas Semdeg rac Joe Boxer bankrotis<br />

Sesaxeb yvela qaRalds moawerda xels, unda gadaexada 3,5 mln $. ukve<br />

Sedgenili iyo pres-relizi, sadac gacxadebuli iyo firmis gabankrotebis<br />

Sesaxeb, rodesac maTTan mivida Windsong Alliance Croup-is aRmasrulebeli<br />

direqtori bil svidleri. es kompania specializirdeba dizainis markebze<br />

licenziebis gacemiT da TeTreulis gayidviT. maTTvis Joe Boxer-is marka<br />

Zalian mimzidveli iyo. 2001 wlis aprilSi Windsong-ma iyida Joe Boxer-is<br />

resursebi misi valis sanacvlod. ramdenime xnis Semdeg, svidlerma SeZlo<br />

SeTanxmebis dadeba Kmart-Tan, romelsac surda hqonoda eqskluziuri<br />

ufleba Joe Boxer-is savaWro saxelze. am SeTanxmebis zusti detalebi<br />

cnobili ar aris, cnobilia mxolod is, rom Windsong-ma erTjeradi gadaxdiT<br />

sakmaod soliduri Tanxa miiRo, romelic svilderis TqmiT bevrad metia im<br />

24 mln dolarze, rac firma Target-ma dizainer Mocrumo-s gadauxada. garda<br />

amisa, Windsong-i miiRebs procents Joe Boxer-is samarko saqonlis gayidvisgan<br />

(rac, specialistTa SefasebiT ukve pirvel wels iqneboda 1 mlrd $) Joe<br />

Boxer-is niSniT gamoSvebuli produqciis sawarmoo procesze pasuxismgebeli<br />

iyo Kmart. svidleris azriT Joe Boxer Kmart-s did warmatebas moutans, imaze<br />

mets, vidre Marta Stewart-is xazi, romlis popularobac mkveTrad daeca, mas<br />

Semdeg rac cnobili biznesmeni, vis saxelsac atarebs es savaWro xazi,<br />

seriozuli iuridiul problemebSi gaexva. iTvaliswinebs ra risks,<br />

romelic aucileblad Cndeba im SemTxvevaSi, roca savaWro niSani erT<br />

konkretul adamianzea mibmuli, svidleri Tvlis, rom unda warmoaCinos Joe<br />

Boxer da ara nikolas grexemi. ZiriTadi pasuxismgebloba marTalia<br />

svidlers aqvs aRebuli, magram grexemic akeTebs imas, rac mas yvelaze<br />

kargad gamosdis – PR da promouteroba.<br />

_____________<br />

1. ra aris Joe Boxer konkurentuli upiratesoba? romel konkurentul<br />

strategias axorcielebs? axseniT ratom.<br />

29


2. ras uCvenebda SWOT analizi bil svidlets, roca is afasebda situacias<br />

Joe Boxer-Si?<br />

3. ra SeiZleba iswavlon sxva organizaciebma strategiuli <strong>menejmentis</strong><br />

kuTxiT grexemis da svidleris magaliTze?<br />

praqtikuli samuSao<br />

Tema: organizaciis struqtura da sqema<br />

daiyaviT jgufebad. pedagogi TiToul jgufs dagarqmevT `movaleobis<br />

efeqturad gamanawileblebs~ an `movaleobis araefeqturad gamanawileblebs~.<br />

unda gaiTamaSoT situacia, romelic am rols Seesabameba (efeqturi an<br />

araefeqturi) unda axsnaT, raSi mdgomareobs mocemul SemTxvevaSi ar erTi<br />

an meorenairi qceva.<br />

eTikuri problema<br />

adamianuri resursebis marTvis menejerebis gamokiTxvam aCvena, rom<br />

52% ama Tu im formiT ganicdis zewolas, romelic aiZulebs maT uaryon<br />

eTikuri normebi, zemodan mosuli brZanebebis gamo. es nebismier<br />

organizaciaSi SeiZleba moxdes. ai erTi magaliTi. beti vilsoni ufrosi<br />

menejeri iyo WorldCom-Si, roca man da sxva menejerebmac brZanebebi miiRes<br />

mkveTrad SeemcirebinaT xarjebi, amisTvis ki gamoeyenebinaT<br />

aramarTlzomieri buRaltruli qmedebebi. beti amas win aRudga. bosma<br />

uTxra, rom `zemoT~ TviTonac gamoxata ukmayofileba, magram uTxres rom<br />

es iyo erTjeradi zoma, romelic iTvaliswinebda WorldCom finansurad<br />

ufro momxibvleli gamoCeniliyo. vilsoni daTanxmda, magram Tavs imdenad<br />

damnaSaved grZnobda, rom gadawyvita samsaxuri daetovebina. ufrosma<br />

daarwmuna, rom mas es ar unda gaekeTebina, betic agrZelebda brZanebebis<br />

Sesrulebas da cvlida sabuRaltro maCveneblebs. male is mixvda, rom es<br />

sulac ar iyo erTjeradi RonisZieba da rodesac kompaniaSi finansuri<br />

kvleva daiwyo, vilsonma da zogierTma TanamSromelma TanamSromloba<br />

daiwyes SemmowmeblebTan da auditorebTan. Sedegad WorldCom iZulebuli<br />

gaxda Tavi bankrotad gamoecxadebina.<br />

zog menejers brali wauyenes TaRliTobaSi, zogma da maT Soris<br />

vilsonmac Tavad aRiares danaSauli. dRes WorldCom mTeli ZalisxmeviT<br />

30


cdilobs, rom aRidginos imiji da reputacia. magaliTad, gayidvebis da<br />

marketingis samsaxuris ufrosi atarebs politikas `nulovani<br />

Semwynarebloba araeTikur qmedebebs~ da mudmivad utarebs treningebs am<br />

kuTxiT Tavis TanamSromlebs.<br />

warmoidgineT, rom xarT WorldCom-is erT-erTi TanamSromeli.<br />

menejerma Tqven da ramdenime Tqveni TanamSromeli meuRleebTan erTad<br />

dagpatiJaT Zvirfas restoranSi da SemogTavazaT es Tanxa gagetarebinaT,<br />

rogorc klientTan vaxSmobis Tanxa. romel variants irCevT Tqven?<br />

varianti A. daTanxmdebiT, rom es Tanxa Tqvens angariSze miiweroT,<br />

magram TxovT menejers rac SeiZleba swrafad mogceT kompensacia, rom<br />

vinme ar SemogedavoT.<br />

varianti B. Tqven zrdilobianad uars ityviT am winadadebaze da<br />

etyviT rom es vinme sxvam gaakeTos.<br />

varianti C. daTanxmdebiT winadadebas, magram restornidan gamosvlis<br />

Semdeg urekavT WorldCom-is damoukidebel konsultants eTikis sakiTxebSi<br />

da anonimurad rCevas sTxovT.<br />

situaciis analizi<br />

2001 wlamde kanadaSi arsebobda wignebiT vaWrobis ori msxvili qseli<br />

– Chaprets da Indigo. Indigo 1996 wels Camoayaliba xizer raizmanma, romelic<br />

manamde gamagrilebeli sasmelebis mwarmoebeli kompania Cott Corporation<br />

prezidenti iyo. es qseli pirveli sacalo qseli gaxda wignebiT vaWrobaSi,<br />

romelmac vaWroba aseve audiopriduqciiT da suvenirebiT daiwyo da gaxsna<br />

kafeebi Tavis savaWro zonaSi. 2000 wlisTvis es sacalo qseli kanadis 14<br />

regionSi muSaobda. meore qseli Chapters Seiqmna 1995 wels ori kompaniis<br />

Cole’s da SmirhBooks SeerTebiT. 2001 wels xizerma Zalian warmatebuli<br />

nabiji gadadga, romlis wyalobiT misma kompaniam gacilebiT ufro msxvili<br />

Chapters `STanTqa~. Chapters-is finansuri danakargebi bolo periodSi Zalian<br />

TvalSisacemi iyo, amitom aqcionerebma es nabiji Zalian dadebiTad<br />

Seafases. Chapters da Indigo daaxloebiT erTnairi organizaciuli struqtura<br />

hqondaT. magaliTad, orives hqonda marketingis, kadrebis, sacalo vaWrobis<br />

ganyofilebebi. magram aRmoCnda, rom axal organizacias aqvs 90 wignis<br />

maRazia da 7000 TanamSromeli, ufro metic Indigo axla akontrolebda Cole’s<br />

31


da SmithBooks-sac, sadac 210 maRazia iyo da Internet-ganyofilebas. cxadi<br />

gaxda, rom axlad Seqmnili organizaciis struqtura unda Secvliliyo.<br />

gaerTianebuli kompania, romelmac miiRo saxelwodeba Indigo Books and<br />

Music gaxda kanadaSi yvelaze cnobili wignis gamyidveli. amis miRweva<br />

Zalian Zneli iyo. 2002 wels kompaniam dakarga 48 mln dolari, imis<br />

miuxedavad, rom TanamSromlebis ricxvi 26%-iT gaizarda, 2003 wels<br />

mdgomareoba SedarebiT gamosworda – kompaniam miiRo mcire mogeba (1,4 mln<br />

dolari). es miuTiTebs imaze, rom raizmani aqcents akeTebs mogebis zrdaze.<br />

analitikosebi darwmunebuli arian, rom miuxedavad bevri sirTuleebisa,<br />

raizmani maT aucileblad gadalaxavs.<br />

_____________<br />

1. rodesac xdeba ori organizaciis Serwyma, ra tipis struqturuli<br />

sakiTxebis gadaWra uwevs axlad Sewmnili organizaciis menejers><br />

2. ra rols TamaSobs Tqveni azriT organizaciuli struqtura<br />

organizaciis efeqturobaSi da ratom?<br />

3. romeli struqtura iqneba Indigo-Tvis ufro misaRebi - organuli Tu<br />

meqanikuri? ratom?<br />

4. rogor gavlenas moaxdenen axali teqnologiebi organizaciul sqemaze?<br />

32


praqtikuli samuSao<br />

Tema: komunikacia da informaciuli<br />

teqnologiebi<br />

daiyaviT 3-4 kacian jgufebad. TiToeuli jgufi irCevs erT adamians,<br />

romelic rCeba auditoriaSi, danarCenebi gadian. pedagogi agixsniT raSi<br />

mdgomareobs savarjiSo. TiToeulma jgufma unda ganixilos Secdomebi,<br />

romlebic urTierTobis dros dauSviT (rogorc gagzavnis ise miRebis<br />

dros). ramdenad damaxinjda Setyobineba da ratom.<br />

eTikuri problema<br />

dRes arsebobs specialuri Web-saitebi, romlebsac uwodeben. Weblogs<br />

masze adamianebi gamoTqvamen Tavis ideebs, komentars ukeTeben mimdinare<br />

sakiTxebs da sxvadasxva meTodiT aramarTlzomierad iyeneben qsels.<br />

radganac nebismier msurvels SeuZlia am saitze Sevides da waikiTxos<br />

masze ganTavsebuliDSetyobinebebi, kompaniebi SiSoben, aq ganTavsebul<br />

informaciaze, romelic mniSvnelovani da konfidencialuria, sadac<br />

akritikeben menejments an konkurentebs, gamoTqvamen Seumowmebel varaudebs.<br />

kompaniebs aSfoTebT aqcionerebis reaqciac, romlebic xSirad ar<br />

eTanxmebian saitze ganTavsebul informacias. dRes aseTi saitebi imdenad<br />

popularulia, rom zogma kompaniam, mag.: Groove Networks specialuri politika<br />

SeimuSava, xolo kompania CNN aiZula Tavisi erT-erTi reportiori daexura<br />

sakuTari saiti, romelzec is kompaniis azrisgan gansxvavebul Sexedulebebs<br />

gamoTqvamda samxedro korespondentis karierasTan dakavSirebiT. Tumca es<br />

ukanaskneli bolomde icavda Web-saits da ambobda, rom es sainformacio<br />

resursi CNN-Tan aranair kavSirSi ar iyo. ra xdeba maSin, roca analogiur<br />

saits xsnis kompaniis aRmasrulebuli direqtori? alan meklerma,<br />

Jupitermedia-s aRmasrulebelma direqtorma daafuZna aseTi saiti, raTa axali<br />

konferencia moewvia dargSi axali teqnologiebis danergvis Sesaxeb. amis<br />

Sedegad Jupitermedia CarTuli iqna konkurentuli brZolaSi am tipis sxva<br />

33


popularul resursTan, romelsac Comdex hqvia. Tavis pirvel publikaciebSi<br />

meklerma mkacrad gaakritika konkurentis menejmenti. amis Semdeg<br />

iuristebis rCevis mixedviT da imis gamo, rom konferenciis zogierTma<br />

monawilem, saits uaryofiTi Sefaseba misca, meklerma toni Searbila.<br />

warmoidgineT, rom xarT Jupitermedia PR direqtori. aRmasrulebelma<br />

direqtorma Tavis saitze gamoaqveyna informacia, rom Tqveni konferencia<br />

finansuri kuTxiT ufro warmatebulia, vidre Tqveni konkurenciis.<br />

radganac Sesabamis finansur monacemebs ar aqveynebs arc erTi kompania, am<br />

informaciis Semowmeba praqtikulad SeuZlebelia. Tqven ar gindaT rom<br />

kompania cudi mxridan gamoCdes, magram iciT rom Tqvens aRmasrulebeli<br />

direqtors Zalian uyvars sakuTari azrebis xmamaRla gamoxatva, rogor<br />

moiqceviT msgavs situaciaSi?<br />

varianti A. SexvdebiT aRmasrulebel direqtors, auxsniT rac<br />

gawuxebT da SesTavazebT ganaTavsos Web-saitze informacia, romelSic<br />

naTqvami iqneba, rom PR-samsaxuris rekomendaciiT man Secvala adrindeli<br />

informacia.<br />

varianti B. datovebT Setyobinebas ise, rogorc aris, magram<br />

gamouSvebT pres-relizs, sadac naTqvami iqneba, rom aRmasrulebeli<br />

direqtoris saitze ganTavsebuli informacia, mxolod da mxolod misi<br />

azria da ara kompaniis oficialuri azri.<br />

varianti C. daelaparakebiT kompaniis iurists da TxovT daarwmunoT<br />

aRmasrulebeli direqtori saitidan moxsnas arsebuli informacia manamde,<br />

sanam konferenciis romelime monawile ar ganacxadebs mis araeTikurobaze.<br />

situaciis analizi<br />

saTao ofisis derefanSi aRmasrulebeli direqtoris bil ernstromis<br />

da mTavari inJineris SemTxveviT Sexvedris Semdeg gadawyda ZiriTad<br />

produqciasTan erTad gamoeSvaT nakaduri multimediuri sadenebi (kompania<br />

Voyant Technologies uSvebs mowyobilobebs telekonferenciebisTvis) dRes<br />

bili ocnebobs, rom es Sexvedra saerTod ar Semdgariyo, gansakuTrebiT mas<br />

mere, rac produqciis menejerma warmoadgina angariSi, sadac dasabuTebuli<br />

iyo, rom axal produqciaze momxmareblis interesi mcire iqneboda.<br />

komunikaciuri barierebi romelsac es kompania Seejaxa, tipiuria<br />

34


kompaniebisTvis, romlebic maRali teqnologiebis sferoSi moRvaweoben.<br />

kulturuli da enobrivi gansxvaveba kompiuterze momuSave adamianebsa da<br />

bazarze da biznesze ufro metad orientirebul TanamSromelebs Soris<br />

xSiri movlenaa. aseTi tipis organizaciebSi axali proeqtebis realizaciis<br />

adreuli stadiebi inJineruli personalis xelSia. ra Tqma unda axali<br />

teqnologiebi yvelas sWirdeba, magram xSirad inJinrebi qmnian `elegantur<br />

teqnologiebs, romelTaTvisac ar arsebobs bazari, romlebic Zalian<br />

rTulia da momxmareblis molodins ar pasuxoben~. ernmstromis amocanaa am<br />

or jgufs mWidro TanamSromloba hqonodaT. amisaTvis saWiro iyo rogorc<br />

struqturuli cvlilebebi, ise komunikaciuri sistemis cvlilebac. pirveli<br />

struqturuli cvlileba iyo menejerebis daqiraveba kompaniis oTxi<br />

produqciis xazis saxelmZRvanelod. magram es arasakmarisi iyo, radganac<br />

am adamianebma jer Zalian cota ram icodnen organizaciis kulturaze da<br />

ufro cota teqnologiebze. situaciis gamosasworeblad ernstromma<br />

gadawyvita axali Tanamdeboba SemoeRo – produqciis mTavari menejeri.<br />

adamiani, romelic am adgilze dainiSna jon gilomi – did gamocdilebas<br />

flobda rogorc sainJinro aseve marketingul telekomunikaciebSi. pirveli<br />

rac gilomma gadawyvita gaekeTebina, aemaRlebina produqtis oTxi<br />

menejeris prestiJi da reputacia da daavala maT rTuli amocanebis<br />

gadawyveta, mag. CamoeyalibebinaT marketinguli kvlevebis teqnikur-ekonomikuri<br />

maCveneblebi da moemzadebinaT prezentacia. am amocanis Sesrulebas Tvals<br />

adevnebda mTeli kompania. amis Semdeg gilomma gadadga ufro sarisko<br />

nabiji – sTxova or wamyvan inJiners exelmZRvanelaT produqtebis<br />

jgufebisTvis, rac maT sakmaod uxalisod miiRes. am struqturuli<br />

cvlilebebis Semdeg kompania moemzada komunikaciuri sistemis<br />

Sesacvlelad. Sedegad, dRes Tu romelime TanamSromels axali produqtis<br />

Seqmnis idea mouva, is lokalur qselSi aRwers Tavis mosazrebebs. yvela<br />

wamyvani specialisti afasebs am ideas. Tu idea mowonebuli iqneba,<br />

menejerebi adgenen ra droSi unda gakeTdes, xolo inJinrebi amis<br />

realizacias axdenen da premiebsac iReben. ernstromi darwmunebulia, rom<br />

dRes misi kompaniis momxmarebeli dakmayofilebulia ise, rogorc arasdros.<br />

____________<br />

1. efeqturi komunikaciebis SemuSavebisas ra winaaRmdegobebi Sexvda<br />

kompania Voyant Technologies?<br />

35


2. risTvis iyo saWiro struqturuli cvlilebebi komunikaciebis<br />

efeqturobis asamaRleblad?<br />

3. ratom aris ernstromi darwmunebuli, rom kompaniis momxmarebeli<br />

kmayofilia maTi muSaobiT ise, rogorc arasdros? ra roli Seasrula<br />

amaSi kimunikaciebma?<br />

praqtikuli samuSao<br />

Tema: personalis menejmenti<br />

warmoidgineT, rom xarT minesotas Statis q. sent-polis erT-erTi<br />

Web-kompaniis kadrebis ganyofilebis ufrosi. kompania yidis saCuqrebs. aq<br />

muSaobs 30 TanamSromeli, magram Tqveni saitis didi popularobis gamo<br />

maTi ricxvi izrdeba. imisaTvis, rom moTxovnebi marTon, uaxloes sam TveSi<br />

Tqven minimum kidev 30 adamiani gWirdebiT. vakansiebis Sevsebis dros Tqvens<br />

mTavar aRmasrulebel direqtors unda maqsimalurad mravalferovani<br />

samuSao Zala gamoiyenos. man gvTxova Tqven SeimuSavoT meTodika, rogor<br />

moizidoT mravalferovani samuSao Zala. daiyaviT 3-4 kacian jgufebad.<br />

gansazRvreT sxvadasxva xasiaTis adamianebis SerCevis procesis etapebi.<br />

miudeqiT saqmes SemoqmedebiTad. ganixileT erTmaneTis mosazrebebi.<br />

eTikuri problema<br />

im sistemis mixedviT, romelic kompania Goodyear Tire and Rubber-Si<br />

gamoiyeneba, menejerebma unda airCion 10% yvelaze efeqturi TanamSromeli<br />

(`friadi~) 80% saSualo (`kargi~) da 10% dabali efeqturobis<br />

(`damakmayofilebeli~) visac pirvel jgufs miakuTvneben, maT awinaurebdnen,<br />

vinc mesame jgufSi xvdeboda, afrTxilebdnen, rom Tu maTi efeqturoba<br />

SemdgomSic ase cudad Sefasdeboda, maT CamoaqveiTebdnen an saerTod<br />

gauSvebdnen. magram cota xnis win kompanias mouwia am sistemaze uaris Tqma,<br />

radganac zogierTma ganTavisuflebulma TanamSromelma sasamarTlos<br />

mimarTa asakobrivi niSniT diskriminaciaSi kompaniis mimarT. `es savsebiT<br />

arasamarTliania, gamovideT iqidan, rom raRac procenti aradamakmayofi-<br />

leblad muSaobs, naTqvamia erT-erT saCivarSi. Sefaseba subieqturi iyo da<br />

Canda tendencia ganTavisuflebuliyvnen ufrosi asakis adamianebisgan~.<br />

bevrma kompaniam, maT Soris General Electric-ma, miebaZa am kompanias da<br />

Secvales TanamSromelTa Sefasebis sistema, radganac kritikosebi<br />

36


Tvlidnen rom sistema aiZulebs menejerebs mimarTon asakobriv, genderul<br />

an rasobriv diskriminacias. bevrma kompaniam Caatara mmarTvelobiTi<br />

personalis treningebi da aswavla maT obieqturi Sefaseba. warmoidgineT,<br />

rom xarT General Electric-is erT-erTi xelmZRvaneli da Tqvendami<br />

daqvemdebarebuli menejerebidan unda airCioT 20% yvelaze efeqturi<br />

TanamSromeli, 70% - saSualo efeqturobiT da 10% aradamakmayofilebeli.<br />

Tu datovebT ara kompetenturs, sustad motivirebul menejerebs, es<br />

arasamarTliani iqneba danarCenebisTvis. meore mxriv, Tu Tqveni yvela<br />

menejeri kompetenturia, Tqven mainc valdebuli xarT airCioT – is 10%. ras<br />

moimoqmedebT Tqven?<br />

varianti A. sanam Sefasebis Sedegebs gamoacxadebT, calke<br />

daelaparakebiT im avadsaxsenebel 10%-s da SesTavazebT saswrafod daiwyon<br />

axali samsaxuris moZebna.<br />

varianti B. SeadgenT moxsenebiT baraTs, sadac axsnili iqneba rom<br />

Tqveni yvela menejeri sakmaod kompetenturia da aravin ar imsaxurebs<br />

ganTavisuflebas. dayofT maT `froadistebad~ da `kargosnebad~.<br />

varianti C. individualurad imuSavebT TiToeulTan, vinc 10%-Si<br />

moxvda da SeadgenT maTTan erTad gegmas, rogor gaizardos maTi muSaobis<br />

efeqturoba Semdgomi 90 dRis manZilze.<br />

situaciis analizi<br />

`Cveni samuSao Zala gamoirCeva maRali sulierebiT da<br />

mravalferovnebiT. Cven SevqmeniT kultura, romelic stimulis aZlevs<br />

adamianebs imuSaon da iyvnen saqmis erTgulebi. Cven gamarjvebulebis<br />

kompania varT~. es sityvebi aRebulia Mitsubishi Motors America, Inc. (MNNA)<br />

misiidan. es Zalian sakvirvelia, Tu mis istorias gaviTvaliswinebT. MMNA<br />

aris erT-erTi im mravali kompaniidan, romelic Sedis iaponiaSi bazirebul<br />

Mitsubishi Group-Si. marTalia jgufis yvela wevri damoukidebeli kompaniad<br />

iTvleba, magram isini xelmZRvaneloben sankorios principebiT, romelic<br />

Tavdapirvelad koiata ivarkim 1930 wels Camoayaliba da Semdgom<br />

cvlilebebi ganicada.<br />

_ Soki xokos principi. iswrafe daamdidro sazogadoeba materialurad<br />

da sulierad. ar dagaviwydeT wvlilis Setana garemos dacvaSi.<br />

37


_ Soki kameis principi. misdie gamWvirvalobis da gaxsnilobis<br />

principebs. gaakeTe biznesi patiosnad.<br />

_ riiugio biukis principi. gaafarTove biznesi globaluri<br />

perspeqtivebis safuZvelze.<br />

es saxelmZRvanelo principebi aris Mitsubishi Group-Si Semavali yvela<br />

kompaniis biznesis safuZveli, magram cota xnis win MMNA-Si saqme sul<br />

sxvanairad iyo. es sawarmoo simZlavreebi aigo 1985 wels centraluri<br />

ilinoisis sasoflo-sameurneo raionSi da mas teqnologiis saocrebas<br />

uwodebdnen. isini iTvlebian aSS-s yvelaze rTul sawarmod da ise arian<br />

daproeqtebuli, rom saSualebas gvaZleven erT konveierze damzaddes<br />

avtomanqanis ramdenime modeli. roca 2003 wlis ianvarSi produqciis xazs<br />

daemata sportuli modeli Endeavor, qarxanam daiwyo eqvsi sxvadasxva<br />

modelis gamoSveba, metis vidre nebismieri sxva qarxana aSS-Si. gaizarda<br />

produqtiulobac. sawarmos efeqturobis aseT maRal donemde misayvanad<br />

saWiro gaxda direqtoris riC milganis mkacri xeli, romelmac qarxana 1998<br />

wels Caibara, maSin roca qarxanam samwuxaro popularoba moixveWa ori<br />

Taviseburebis gamo. pirveli, rom is iyo yvelaze avtomatizebuli, da<br />

amasTan naklebad produqtiuli qarxana am sferoSi, meore rom amerikis<br />

mTavrobam aRZra saqme seqsualuri Zaladobis niSniT, rasac adgili hqonda<br />

iq momuSave qalebis mimarT. am saqmem farTo gamoxmaureba miiRo<br />

sazogadoebaSi. `Robeze, romlis axlosac dadian qalebi, aris seqsualuri<br />

xasiaTis damamcirebeli naxatebi, kedlebze gakrulia pornografiuli<br />

suraTebi, mamakaci-TanamSromlebi orazrovan miniSnebas ukeTeben<br />

TanamSromel-qalebs Tu isini amis Sesaxeb Ciodnen, maT an<br />

anTavisuflebdnen an aRar awinaurebdnen~. praqtikulad, am qarxanas cudi<br />

reputacia hqonda da qalebisaTvis arasaxarbielo samuSao adgilad<br />

iTvleboda. erT-erTo TanamSromeli ixsenebs: `Cven gvyvavdnen biWebi,<br />

romlebic arafer cudSi SemCneulebi ar iyvnen, magram maT mosTxoves<br />

daetovebinaT mwvrTneloba qalTa gundisa mxolod imitom, rom am<br />

qarxanaSi muSaobdnen~.<br />

mravalricxovani saCivrebis Semdeg 500 qalis xelmoweriT Sedgenili<br />

dokumentis mixedviT saqme aRiZra. es saqme sami weli grZeldeboda da am<br />

drois ganmavlobaSi personalis moraluri suli qvemoT ecemoda, xolo<br />

38


amerikel muSebsa da iaponel menejerebs Soris urTierToba sabolood<br />

gafuWda. aseTi viTareba daxvda giligans. pirveli cvlileba iyo 34 mln<br />

dolari, rac kompaniam moraluri zonis safasurad gadaixada. fuli gaiyo<br />

400 qalma da bevri maTgani qarxanaSi samuSaod darCa. giligani xvdeboda,<br />

rom saWiro iyo kardinaluri cvlilebebi, magram xvdeboda imasac, rom am<br />

cvlilebebis aucilebloba personalsac unda eRiarebina. man mxari<br />

dauWira TanamSromelTa survils misiis Sesaxeb gancxadebaSi pirveli<br />

yofiliyo sityva `pativiscema~ da meore `xarisxi~. Semdeg man Seqmna<br />

ganyofileba, romelic iZiebda yvela saCivars da atarebda axali<br />

TanamSromlebis treningebs, sadac aswavlidnen ra unda gaekeTebinaT<br />

seqsualuri Zaladobis an sxvadasxva saxis diskriminaciis dros. giliganma<br />

SemoiRo nulovani moTmenis politika, rac gulisxmobda, rom zianis momtan<br />

qcevas kompaniaSi ar moiTmendnen.<br />

am da sxva RonisZiebebis Sedegad kompaniaSi ara mxolod moraluri<br />

klimati gaumjobesda. 2003 wels Mitsubishi-im gamoacxada, rom Cadebda 200<br />

milioni dolaris investiciebs amerikuli filialis sawarmoo<br />

simZlavreebis 25%-iT gasafarToveblad, ris Sedegadac aq damatebiT 300<br />

samuSao adgili Seiqmna.<br />

____________<br />

1. romel filosofias aRiarebs Mitsubishi SromiTi resursebis strategiul<br />

menejmentTan dakavSirebiT?<br />

2. amarTlebs Tu ara nulovani moTmenis politika seqsualur ZaladobasTan<br />

dakavSirebul problemebis dros? ratom?<br />

3. warmoidgineT, rom dagavales am qarxanaSi axali TanamSromlebis<br />

orientaciaze muSaoba. warmoadgineT Tqveni orientaciis zogadi gegma?<br />

4. ra unda iswavlon sxva kompaniebma Tqveni azriT Mitsubishi-gan?<br />

39


praqtikuli samuSao<br />

Tema: qcevis <strong>safuZvlebi</strong><br />

daiyaviT 3-4 kacian jgufebad. pedagogi TviTon airCevs, romeli gundi<br />

imoqmedebs sqemiT: `diax, yovelTvis negatiuri~ da romeli gundi sqemiT<br />

ara, yovelTvis negatiuri? amis Semdeg jgufebma es sakiTxi unda ganixilon.<br />

warmoadgineT Tqveni jgufis argumentaciisTvis mtkicebulebebi da<br />

magaliTebi.<br />

eTikuri problema<br />

sastumroebis qseli Marriott Internarional mudmivad acnobebs personals<br />

yvela axal gadawyvetilebas, romelic TanamSromlebs exeba, maT Soris<br />

Statebis mosalodnel Semcirebasac. ai ras ambobs am kompaniis mTavari<br />

sistemuri analitikosi jef ekoti: `Cven kompaniaSi marTalia bolo<br />

periodSi ramdenime Semcirebebis talRa iyo, magram Cven TanamSromlebs<br />

amis Sesaxeb winaswar vatyobinebdiT; Cven regularulad vawyobT krebebs,<br />

romelzedac umaRlesi xelmZRvaneloba gvatyobinebs Tavisi gegmebis<br />

Sesaxeb, amitom aq aravis ar SeuZlia Tqvas rom Statebis Semcireba<br />

moulodneli iyo maTTvis~.<br />

kidev erTi magaliTia kompania Avon Products, romelSic menejerebi da<br />

rigiTi TanamSromlebi, romlebic sainformacio teqnologiebis sferoSi<br />

moRvaweoben, mudmivad daZabulebi iyvnen, radgan SiSobdnen, rom es<br />

operaciebi sxva qveyanaSi gadavidodnen an saerTod gareSe organizaciebs<br />

gadascemdnen. es grZeldeboda manamde, sanam umaRlesi menejmenti uSualod<br />

ar dakavda am problemiT. `oqtomberSi Avon-is xelmZRvanelobam Riad<br />

ganacxada, rom ganixilavda SesaZleblobas es operaciebi gareSe<br />

organizaciebisTvis gadaeca, magram mivida im daskvnamde, rom es<br />

mizanSewonili ar aris~, - ixsenebs erT-erTi menejeri. magram SeinarCuneben<br />

40


Tu ara TanamSromlebi pozitiur damokidebulebas da aRqmas, Tu maT<br />

sakmaod xSirad atyobineben SesaZlo Semcirebebis an maTi saqmianobis<br />

sxvisTvis gadacemis Sesaxeb? ramdenad xSirad SeiZleba msgavsi informaciis<br />

miwodeba stresi rom aviciloT da provocireba ar gavukeToT negatiur<br />

ganwyobas? warmoidgineT, rom xarT kompania Avon-is vice-prezidenti<br />

sainformacio teqnologiebis sakiTxebSi. Tanxis ekonomiis mizniT Tqven<br />

ukve meramdened ganixilavT ideas gadasceT gareSe kontraqtorebs ramdenime<br />

is amocana, rasac Tqveni ganyofileba akeTebs. Tqven am sakiTxs sxvadasxva<br />

SesaZlo kandidatebTan ganixilavT da saboloo gadawyvetilebis miRebas<br />

varaudobT naxevar welSi. ra saxis informacia unda gaagebinoT<br />

TanamSromlebs da rodis?<br />

varianti A. exlave davelaparakebodi TanamSromlebs da Sevatyobinebdi<br />

rom Tu aRniSnuli gadawyvetileba miRebul iqneba, ramdenime Stati<br />

Semcirdeba.<br />

varianti B. ar vetyvi TanamSromlebs arafers manamde vidre saboloo<br />

gadawyvetilebas ar miviRebT.<br />

varianti C. yvelafers menejerebs SeatyobinebdiT, magram mkacrad<br />

gaafTxilebdiT araferi ar eTqvaT TanamSromlebisTvis zedmeti daZabuloba<br />

da stresi rom ar gamoewviaT.<br />

situaciis analizi<br />

`meti interesi adamianebis mimarT~ - aseTi kompania Washington Mutual-is<br />

cota ucnauri lozungi. magram unda vaRiaroT, rom Tu gaviTvaliswinebT<br />

mis damokidebulebas sakuTari TanamSromlebis da momxmareblebis mimarT,<br />

is zustad miesadageba am firmas. WaMu (rogor ufro cnobilia) arsebobs<br />

1989 wlidan. es kompania specializirdeba finansuri momsaxureobiT rogorc<br />

individualuri klientebisTvis, aseve mcire da saSualo kompaniebisTvis.<br />

ZiriTadad is muSaobs kaliforniis, texasis, floridis bazrebze, xolo<br />

2002 wlidan niu-iorkis bazarze. kompaniis mizania sruliad Secvalos<br />

adamianTa damokidebuleba sabanko momsaxureobis mimarT. aRmasrulebeli<br />

direqtoris keri kilinjeris survilia adamianebs WaMu-s mimarT iseTive<br />

damokidebuleba hqondeT, rogoric aqvT Wal-Mart, Best Buy an Target-is mimarT.<br />

kilinkeri grZnobs ramdenad mniSvnelovania TanamSromlebis roli am<br />

41


miznis misaRwevad. es kompania orientirebulia momxmarebelTa umaRlesi<br />

xarisxiT mimsaxureobaze. is emsaxureba Svid milionamde klients da<br />

marTlac zrunavs momxmareblebze. kompaniaSi 50000 TanamSromelze meti<br />

muSaobs da maT menejerebs uwevT saqme hqondeT sruliad gansxvavebul<br />

qcevis SablonebTan – rogorc pozitiuri, aseve negatiuri. imisaTvis rom<br />

iyos Zalian warmatebul, kompaniam unda SeZlos sakuTari personalis<br />

energia saWiro mimarTulebiT miuSvas. WaMu amas axerxebs Tavisi<br />

kulturis fokusirebiT Sesabamis Rirebulebebze da axali kvalificiuri<br />

TanamSromlebis mozidviT. kompaniis kulturis koncefciis formulireba<br />

Zalian martivia: nebismier adamians RirsebiT da pativiscemiT unda miepyro.<br />

kompaniaSi iseTi samuSao garemoa, sadac yvela TanamSromels aqvs<br />

SesaZlebloba gaizardos, miiRos kmayofileba samuSaosgan. yvela<br />

TanamSromels Tavisi klientebi hyavs. imaTganac ki, vinc mxolod kolegebTan<br />

urTierTobs, moiTxoven momsaxureobis umaRles klass. imis gamo rom<br />

kompania mudmivad izrdeba, mas didi Zalisxmeva uwevs es kultura rom<br />

SeinarCunos. isini didi sifrTxiliT ekidebian axali TanamSromlebis<br />

SerCevas. `kvalifikaciis donis amaRleba Zalian iolia, xolo Tqveni<br />

pozitiuri ganwyoba Zalian mniSnelovania~. WaMu am filosofias misdevs.<br />

_______________<br />

1. pirovnuli maxasiaTeblebis romeli tipebia misaRebi kulturisTvis,<br />

romelic WaMu-Si Camoyalibda?<br />

2. moamzadeT anketa kompaniis TanamSromelTa gamosakiTxad, romelTa<br />

daxmarebiT menejerebi gaarkvevden maT damokidebulebas kompaniis mimarT.<br />

(SegiZliaT gamoiyenoT kompaniis Web-gverdi www.wamu.com)<br />

3. Fortune reitingis miedviT 2003 wels WaMu Sevida 100 yvelaze sasurveli<br />

samuSao adgilis siaSi. ra prognozirebas gaakeTebdiT Tqven<br />

TanamSromelTa samuSaos mimarT kmayofilebis doneze?<br />

4. `meti yuradReba adamianebis mimarT~ - amarTlebs Tu ara am Tavis<br />

lozungs kompania?<br />

42


praqtikuli samuSao<br />

Tema: TanamSromelTa motivacia<br />

SeadgineT sia xuTi kriteriumiT (mag.: xelfasi, megobroba, swavlis<br />

SesaZlebloba, aRiareba da a.S.), romelic Tqveni azriT yvelaze<br />

mniSvnelovania TqvenTvis momavali samsaxurisTvis. daalageT is mniSvnelobis<br />

mixedviT. amis Semdeg daiyaviT 3-4 kacian jgufebad da SeadareT pasuxebi.<br />

meordeba Tu ara romelime kriteriumi xSirad?<br />

eTikuri problema<br />

TanamSromlebi, romlebic Tvlian rom usamarTlod moaWres xelfasi,<br />

motivirebulad ar CaiTvlebian. aseT rTul situacias Seejaxnen amerikuli<br />

aviakompaniebi gadarCenisTvis brZolaSi. isini cdilobdnen pilotebis,<br />

meqanikosebis da bortgamcileblebis profkavSirebze zegavlenas, raTa<br />

mieRwiaT xelfasis Semcirebis da wesebis gamkacrebisTvis. kompania Airlways-ma<br />

xelfasis SemcirebiT SeZlo 1,2 mlrd dolariT (anu 25%-iT)DSeemcirebina<br />

xarjebi da aecilebina sasamarTlo procesi gakotrebasTan dakavSirebiT.<br />

magram Zalian bevrs ar moswons is faqti, rom maTi xelfasi Zvel donemde<br />

ver miva 2008 welze adre – isic saukeTeso SemTxvevaSi. sakiTxi, darCeboda<br />

Tu ara mmarTvelobiTi personalis xelfasi Semcirebuli 2008 wlamde,<br />

yvelaze ufro sakamaTo gaxda menejerebsa da rigiT TanamSromlebs Soris.<br />

ufro metic, mfrinavTa profkavSirma undobloba gamoucxada Airlways<br />

umaRles xelmZRvanelobas. miuxedavad imisa, rom am kompaniam SeinarCuna 30000<br />

samuSao adgili, TanamSromlebi saubroben cud damokidebulebaze maT<br />

mimarT. `Cven viciT, rom unda davxmarebodiT kompanias, magram Cven<br />

vfiqrobT rom maT waiRes imaze meti, vidre saWiro iyo~. – ambobs erT-erTi<br />

bortgamcilebeli. am grZnobas SeuZlia motivacia nulamde daiyvanos da<br />

43


udidesi negatiuri gavlena moaxdinos TanamSromlobaze da mgzavrTa<br />

momsaxureobaze.<br />

warmoidgineT, rom Tqven dagawinaures da dagniSnes adgilobrivi<br />

aeroportis saremonto saamqros menejerad. xelmZRvanelma giTxraT, rom<br />

kompaniam axlaxan dakarga bevri menejeri, romlebic sxva sferoSi wavidnen<br />

samuSaod. es procesi rom SeeCerebina, kompaniam gadawyvita, momaval wels<br />

mieca maTTvis Zveli xelfasi da garkveuli SeRavaTebi, Tumca rigiT<br />

TanamSromlebs cda mouwevT. Tqven TanaugrZnobT maT da gesmiT maTi<br />

ukmayofileba, magram imasac xvdebiT, rom meqanikosis adgilis povna sxva<br />

aviakompaniaSi praqtikulad SeuZlebelia.<br />

varianti A. informacias menejerebisTvis xelfasis gazrdis Sesaxeb<br />

miawodebdiT profkavSirebis liderebs, raTa maT daerwmunebinaT<br />

xelmZRvaneloba uzrunvelyoT Tanabari uflebebi yvela TanamSromlisTvis.<br />

amis Semdeg wamoxvidodiT kompaniidan.<br />

varianti B. darekavT gazeTSi anonimurad da sTxovT Jurnalists<br />

gamoiZion es situacia, ris Semdegac sajaro gaxados araTanaswori<br />

damokidebuleba kompaniaSi menejerebis da TanamSromlebis mimarT.<br />

varianti C. radganac es gadawyvetileba Tqven ar migiRiaT, ecdebiT<br />

moZebnoT anazRaurebis da waxalisebis sxva formebi da meTodebi.<br />

situaciis analizi<br />

`Cven ar varT qaTqaTa da fumfula, Cven ar vxvdebiT yvelas mxiaruli<br />

SeZaxilebiT da ar vfxanT paraskeobiT zurgs~. ase Camoyalibda personalis<br />

motivaciis filosofia skot harmonma, aRmasrulebelma direqtorma Motive<br />

Communications kompaniisa, romelic texasis Stat q. ostinSi mdebareobs. es<br />

kompania daarsda 1997 wels da dakavebulia servisuli programuli<br />

uzrunvelyofiT. misi klientebia iseTi cnobili kompaniebi, rogoric aris<br />

Fujitsu, 3 Com, Dritish Telecom da sxv.<br />

kompaniis misia Semdegia: `davexmaroT kompaniebs darCnen<br />

konkurentunarianebi da gaimarjvon momxmareblis momsaxureobis umaRlesi<br />

donis meSveobiT; Cven darwmunebuli varT, rom saukeTeso servisi – ufro<br />

metia, vidre valdebuleba, es aucileblobaa. servisi gaxda Cveni saqmianobis<br />

safuZveli~. miuxedavad yvelafrisa skot harmoni darwmunebulia, rom<br />

44


TanamSromlebis gaTamameba ar SeiZleba. stiv semelisburgeri, romelic<br />

pasuxs agebs kompaniaSi partniorul urTierTobebze ambobs: `Tu Tqven<br />

gsurT Tavze xels gismevdnen, Cveni kompania ar gamogadgebaT~. amitom<br />

adamianebi, romlebsac surdaT rom xSirad SeeqoT, am kompaniaSi didxans<br />

ar rCebodnen, xolo rCebodnen isini, visac moswonda Sejibri da<br />

konkurencia.<br />

biznes-gadawyvetilebebis miReba Motwe-Si Semdegnairad xdeboda.<br />

arasasurveli emociebisgan Tavis dasacavad xelmZRvanelebi ganixilaven ama<br />

Tu im sakiTxs, ris Semdegac erTi dRiT Sesvenebas acxadeben da amis mere<br />

iReben saboloo gadawybetilebas. TaTbirebisaTvis yvela TanamSromeli<br />

gansakuTrebulad unda moemzados. erTxel erT-erTi TaTbiris dros<br />

buRalterma Tqva, rom klienti Zalian kmayofilia~. amaze harmons Semdegi<br />

reaqcia hqonda: `rogor SegiZliaT darwmunebuli iyoT am sityvebSi, roca<br />

ar SegviZlia misi gazomva da Sefaseba?~ miuxedavad am xisti midgomisa misi<br />

TanamSromlebis mimarT, Motwe sakmaod warmatebulia. 2002 wels misi mogeba<br />

1,5 mln dolari iyo, saerTo Semosavlebi ki 59 mln dolari, xolo kompania<br />

– konkurentis Broadjamp-is SeZenis Semdeg savaraudod misi Semosavlebi<br />

orjer gaizrdeba.<br />

_____________<br />

1. CamoTvaleT am kompaniis motivaciuri midgomis upiratesobebi da nakli.<br />

2. ris Secvlas SesTavazebdiT harmons motivaciur midgomaSi? daasabuTeT<br />

Tqveni pasuxi.<br />

45


praqtikuli samuSao<br />

Tema: xelmZRvaneloba da lideroba<br />

warmoidgineT, rom xarT kompania Preferred Bank Card klientTa<br />

momsaxureobis ganyofilebis axali menejeri. kompania uSvebs sakredito<br />

baraTebs da ofisebi aqvs mTeli kaliforniaSi. Tqvenma winamorbedma,<br />

romelic didi popularobiT sargeblobda TanamSromlebSi da romelic<br />

dResac muSaobs kompaniaSi sxva Tanamdebobaze, dagimalaT informacia imis<br />

Sesaxeb, rom ganyofileba Zalian CamorCeba gegmiur maCveneblebs. Tqveni<br />

TanamSromlebi mouTmenlad elian dasvenebis dReebs da ar ician rom es<br />

dReebi maT unda imuSaon. Tqveni amocanaa es ambavi maT SeatyobinoT.<br />

gaiyaviT patar-patara jgufebad. ganixileT es situacia da misgan gamosvlis<br />

gzebi. ganixileT erTmaneTis variantebi.<br />

eTikuri problema<br />

warmoidgineT aRmasrulebeli direqtori, romelmac daiqirava adamiani,<br />

visi movaleobac aris sxva firmebis kompiuterul sqelSi Canergva, raTa<br />

moipovos konfidencialuri informacia sxva konkurent firmebTan garigebis<br />

Sesaxeb. es kompania konkretuli konkurentebis sawinaaRmdegod mudmivad<br />

uSvebs pres-relizebs. erTxel ki gamoacxada erT-erTi pirdapiri<br />

konkurentis mtruli STanTqmis Sesaxeb. da ganacxada rom misi mizani ara<br />

am firmis produqciis gayidvaa, aramed misi momxmareblebis da saukeTeso<br />

TanamSromlebis mozidva. es direqtori aris lari elisoni kompania Oracle-<br />

dan, romelic Wall Street journal-ma `silikonis velis xuligani~ Searqva.<br />

elisoni qarizmatuli liderobis saSualebiT kompania Oracle lideri gaxda<br />

programuli uzrunvelyofis sistemebis SemuSavebasa da gamoSvebaSi. Tumca<br />

mas uwevs mZafri konkurenciis pirobebSi muSaoba iseTi kompaniebis mxridan,<br />

46


ogoricaa Microsoft, is ignorirebas ar ukeTebs ufro patara metoqeebs. mag.:<br />

Siebel Systems an il Technologies. erTxel Oracle-ma gamoaqveyna pres-relizi, sadac<br />

gaakritika il Technologies mcdeloba gamoeSvaT konkretuli tipis programuli<br />

uzrunvelyofa, Tanac zustad im dros, rodesac am firmis aRmasrulebeli<br />

direqtori unda Sexvedroda gavlenian finansur analitikosebs. `Cven<br />

magidasTan kalendariT vsxdebiT da zustad vgegmavT, romel dRs Siebel-s<br />

vavnoT, da rodis iL-s~ - ambobs kompaniis marketingis direqtori.<br />

warmoidineT, rom xarT il Technologies aRmasrulebel direqtori da<br />

muSaobT materialuri maragebis marTvis sistemebis programebis Seqmnaze,<br />

romelmac konkurencia unda gauwios Oracle-s biznes-programebs. 5 wuTSi<br />

SedixarT Sexvedraze, sadac finansuri analitikosebi arian, romlebic<br />

investorebs rekomendaciebs awvdian ama Tu im produqtis yidvaze. Tqven<br />

unda ecadoT Tqveni kompaniis miRwevebi sruliad da kargad warmoaCinoT<br />

da daarwmunoT es analitikosebi dadebiTi rekomendaciebi gascen Tqvens<br />

produqtze. am dros Oracle aqveynebs pres-relizs, romelic Tqvens axal<br />

produqts akritikebs da eWvi gaqvT rom amis Sesaxeb finansurma<br />

analitikosebma ukve ician. ras izamT Tqven?<br />

varianti A. iqnebiT Zalian darwmunebuli imaSi rom Tqveni kompania<br />

saukeTesoa da Sekrebis bolos Tamamad gamoacxadebT rom Tqveni produqti<br />

bevrad sjobia Oracle-is produqts.<br />

varianti B. ecdebiT ndoba moipovoT gamosvliT, axsenebT im pres-<br />

relizs da miawvdiT iseT faqtebs, romlebic gaabaTilebs Oracle-is<br />

mosazrebebs.<br />

varianti C. sTxovT sazogadoebasTan urTierTobis direqtors<br />

Seadginos presisTvis gancxadeba, romelSic iqneba Tqveni citireba, rom<br />

Oracle-is produqti `naCqarevi da ise-ra Seqmnilia~.<br />

situaciis analizi<br />

avtorbolebi erT-erTi yvelaze sanaxaobrivi sportis saxeobaa. aSS-<br />

Si. erT-erTi yvelaze cnobili avtomrboleli NASCAR-Si (avtorbolebis<br />

nacionaluri asociacia) iyo deil ernxardti, romelic 2001 wlis 18<br />

Tebervals gardaicvala Daytona international rbolis dros. misi gardacvalebis<br />

Semdeg dadga sakiTxi misi kompaniis Dale Earnhardt-is Sesaxeb, romlis<br />

47


yovelwliuri mogeba 20 mln dolarze meti iyo. sportsmenis qvrivi tereza<br />

darwmunebuli iyo, rom yvelafers gaakeTebda im kompaniisTvis, romlis<br />

Sesaqmnelad misi meuRle Zalian bevrs Sromobda. man rTuli gza ganvlo<br />

aRmasrulebel direqtorobamde da amisTvis lideris rolis Sesruleba<br />

mouxda. tereza ernxardts ar uyvars yuradRebis centrSi yofna. mas<br />

urCevnia CrdilSi darCes. dasvenebis dReebSi, roca sxva mflobelebi Tavis<br />

garaJebs aTvaliereben, tereza rogorc wesi kiTxulobs kontraqtebs, debs<br />

xelSekrulebebs da Tavisi TanamSromlebis problemebs Wris. is<br />

xelmZRvanelobas sul sxvadasxvagvarad udgeba, vidre misi qmari. deili<br />

iyo spontanuri, kategoriuli da jiuti, xolo tereza misi absoluturi<br />

antipodia. gaxda Tu ara kompaniis prezidenti, terezam Seamcira misi azriT<br />

zedmeti xarjebi – gayida deilis vertmfreni, romlis gareSec mSvenivrad<br />

SeiZleboda gaZleba. erT-erTi mrbolelis maikl voltripis azriT: `maSin<br />

roca yvelaferi cudad da bundovnad Cans da yvela fiqrobs rom<br />

gamosavali ar arsebobs, Cndeba terezas Zlieri mxareebi. is yvelafers<br />

Tavis xelSi iRebs da prob;emebs agvarebs~. 2002 wlis bolos Winston Cup<br />

sezonis bolos kompaniis xelmZRvaneloba Seikriba, rom emsjelaT sezonis<br />

`plusebze~ da `minusebze~. `Zalian msurs giTxraT rom kargad muSaobdiT,<br />

magram Sedegebi cudia~ - Tqva terezam. terezam SeimuSava Tavisi<br />

xelmZRvanelobis stili, romliTac xelmZRvanelobs warmatebul kompanias.<br />

magram mas urCeven ufro xSirad gamoCndes xalxSi. terezac xvdeba amis<br />

saWiroebas. mag. 2003 wels is daexmara deil ernxardt-umcross, sazeimod<br />

waredgina msofliosTvis misi axali gundis Bush-is logotipi. tereza<br />

iyenebs Tavis Zlier mxareebs da mudmivad muSaobs susti mxareebis<br />

gasaZliereblad.<br />

____________<br />

1. aRwereT tereza ernxardtis xelmZRvanelobis stili. raSi gamoixateba<br />

am stilis Zlieri da susti mxareebi?<br />

2. rogor fiqrobT, iolia Tu ara xelmZRvanlisTvis stilis Secvla?<br />

rogor daexmarebaT maT amaSi treningebi xelmZRvanelobisTvis?<br />

3. ra siZneleebs awydeba xelmZRvaneli, roca efeqtur liders cvlis?<br />

rogor unda davZlioT es sirTuleebi?<br />

48


praqtikuli samuSao<br />

Tema: kontrolis <strong>safuZvlebi</strong><br />

warmoidgineT, rom saxelmwifo kolejSi sabuRaltro skolis<br />

profesori xarT. ramodenime Tqvenma kolegam interesi gamoiCina kontrolis<br />

konkretuli saSualebebis SemuSavebisadmi, raTa minimumamde daeyvanaT<br />

studentebis TaRliToba gamocdebis da saSinao davalebis momzadebis<br />

dros. Tqven gamoTqviT survili SegedginaT angariSi rekomendaciebiT,<br />

romelic gamodgeba sakontrolo meTodebis da RonisZiebebis SesamuSaveblad.<br />

daiyaviT 3-4 kacian jgufebad da ganixileT es Tema. SeadgineT<br />

rekomendaciebis sia, rac Tqveni azriT aRniSnuli problemis gadasaWrelad<br />

aris saWiro. ganixileT erTmaneTis rekomendaciebi.<br />

eTikuri problema<br />

dRes bevri kompania akontrolebs imas, Tu rogor gamoyeneben maTi<br />

TanamSromlebi Internet-s. isini cdiloben ise moqcevas, rom araeTikuri<br />

xasiaTis an pornografiuli Setyobinebebi an suraTebi saerTod gaqres<br />

maTi organizaciebs samuSao garemodan. Tu kompania aseTnairad ar moiqceva,<br />

es yvelaferi SeiZleba damTavrdes 100000-iani jarimiT seqsualur zewolaze.<br />

saSualo zomis kompaniisTvis es katastrofaa. meore mizezi aris xarjebi.<br />

amitom kompaniebma daayenes eleqtronuli sistemebi, romlebic saSualebas<br />

iZleva gakontroldes TanamSromelTa el. fosta da Tvali adevnon Tu ras<br />

saqmianoben isini qselSi, zog organizaciaSi hyavT specialuri TanamSromeli,<br />

romelic yvela Semomaval informacias akontrolebs da Slis im<br />

Setyobinebs, romelsac misi azriT saqmesTan aranairi kavSiri ar aqvs. am<br />

mimarTulebiT pirveli nabiji gaxda dakvirvebis mkafio politikis da<br />

sistemis Seqmna. menejmenti darwmunebuli unda iyos, rom TanamSromlebma<br />

ician wesebi da xvdebian rom kompania seriozulad udgeba eTikuri dilemis<br />

gadaWras. mag.: Tu British Telecom-is TanamSromels orjer miuva Setyobineba,<br />

rom <strong>menejmentis</strong>Tvis cnobilia is faqti, rom aRniSnuli TanamSromeli<br />

49


samuSao saaTebSi pornografiul saits aTvalierebs, is SeiZleba<br />

ganTavisuflebuli iyos samsaxuridan. miuxedavad amisa, am kompaniaSi 18<br />

Tvis manZilze 200 TanamSromlis gaSveba mouwia aRniSnuli mizeziT.<br />

warmoidgineT, rom xarT administraciuli sakiTxebis menejeris TanaSemwe<br />

British Telecom-Si. erT dilas Tqven iRebT saswrafo zars Tqveni bosisTvis.<br />

Tqven ukakunebT karze, magram pasuxi ar aris da aRebT kars, raTa baraTi<br />

magidaze dautovoT. Tqven xedavT, rom gori adgilzea da garTulia<br />

pornosaitebis TvalierebiT. Tqven fiqrobT rogor moiqceT.<br />

varianti A. aravis arafers ar etyviT, magram saswrafod anonimurad<br />

darekavT `cxel xazze~ da mouyvebiT nanaxs.<br />

varianti B. SexvalT kabinetSi, moaxsenebT risTvis mixvediT da Tan<br />

miaxvedrebT rom mivxdiT ras akeTebs is.<br />

varianti C. kidev erTxel Zlierad daakakunebT da etyviT risTvisac<br />

mixedviT. imaze rac dainaxeT erTi wuTis win xmas ar amoiRebT.<br />

situaciis analizi<br />

Tu ar flob saWiro informacias, ver miiReb swor gadawyvetilebas.<br />

Sesabamisad rom miiRo swori da efeqturi gadawyvetileba, unda daicva<br />

sakuTari informacia. kompania Niku Corporation-is xelmZRvaneloba Tvlis rom<br />

ase iqcevian. magram erT mSvenier dRes menejerebi Sokirebuli aRmoCdnen<br />

axali ambiT, rom ucxoebi ramdenjerme Sevidnen maT Web-saitze da<br />

iparavednen monacemebs. erT dRes ki teqnikuri menejeri jei merlini<br />

rodesac Tavis Setyobinebebs amowmebda, konkurenti kompaniis savaWro<br />

agentis xma gaigo. jeim gaifiqra, rom es cota ucnauri iyo da gadawyvita<br />

Seemowmebina Web-saitis Sesvlis registracia. da rac man iq naxa marTla<br />

Sokismomgvreli iyo. gaxsnili iyo aTas dokumentze meti 2002 wlis 12<br />

agvistos Niku damfuZnelma farzad dibaCim Business Engine winaaRmdeg saqme<br />

aRZra da SpionaJSi dasdo brali. miuxedavad imisa rom dibaCim saqme moigo<br />

da miiRo 5 mln dolari, incidenti gviCvenebs rom saqme Zalian<br />

seriozulad aris. korporaciebis gamokiTxvam, romelic 2002 w. aprilSi<br />

Catarda, aCvena, rom 80% kompiuteruli qseli gautexes, rac saerTo jamSi<br />

Seadgens 455 mln. dolaris zarals.<br />

____________<br />

50


1. kontrolis rogori tipi – winaswari, mimdinare Tu ukukavSiris safuZvelze<br />

aris ufro mniSvnelovani korporaciuli monacemebis dasacavad?<br />

ratom?<br />

2. ra unda gaakeTos sainformacio samsaxuris xelmZRvabelobam, rom<br />

garantirebul iyos msgavsi situaciebisgan dacvaSi?<br />

3. ra TamaSobs yvelaze mniSvnelovan rols informaciis da sxva resursebis<br />

dacvaSi-TanamSromlebi, danadgarebi Tu weriTi procedurebi? daasabuTeT<br />

Tqveni pasuxi.<br />

51


ibeWdeba avtorTa mier warmodgenili saxiT<br />

gadaeca warmoebas 03.07.2009. xelmowerilia dasabeWdad<br />

10.07.2009. qaRaldis zoma 60X84 1/16. pirobiTi nabeWdi Tabaxi 3.<br />

tiraJi 100 egz.<br />

sagamomcemlo saxli `teqnikuri universiteti~, Tbilisi,<br />

kostavas 77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!