qarTuli ena da literatura 12 maswavleblis wigni
qarTuli ena da literatura 12 maswavleblis wigni
qarTuli ena da literatura 12 maswavleblis wigni
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
nugzar muzaSvili, qeTevan levaniSvili<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> <strong>12</strong><br />
<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong><br />
saxelmZRvanelo grifirebulia ganaTlebis xarisxis<br />
ganviTarebis erovnuli centris mier<br />
(brZ. #375, 18. 05. 20<strong>12</strong> weli)
nugzar muzaSvili, qeTevan levaniSvili<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> <strong>12</strong><br />
<strong>maswavleblis</strong> <strong>wigni</strong><br />
re<strong>da</strong>qtorebi solomon nozaZe, lali baqraZe<br />
© gamomcemloba `diogene~, 20<strong>12</strong><br />
yvela ufleba <strong>da</strong>culia.<br />
Nugzar Muzashvili, Ketevan Levanishvili<br />
georgiaN LaNguage & Literature <strong>12</strong><br />
Teachers book<br />
Editors Solomon Nozadze, Lali Bakradze<br />
© Diogene Publishers, 20<strong>12</strong><br />
All rights reserved.<br />
ISBN 978-9941-11-317-8<br />
gamomcemloba `diogene~, Tbilisi, afaqiZis q. 9, tel.: 221 33 21<br />
www.diogene.ge
sarCevi<br />
Sesavali ...............................................................................................................................5<br />
stan<strong>da</strong>rti ...........................................................................................................................7<br />
sagakveTilo miznebisa <strong>da</strong> Sinaarsis ruka .......................................................................13<br />
gakveTilebis sc<strong>ena</strong>rebi ....................................................................................................15<br />
saswavlo strategiebi .......................................................................................................22<br />
Sefaseba qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si ......................................................................24
Sesavali<br />
erovnuli saswavlo gegma <strong>da</strong> masSi warmodgenili saswavlo miznebi is mTavari prioritetia,<br />
romelsac un<strong>da</strong> eyrdnobodes pe<strong>da</strong>gogi Tavis praqtikul saqmianobaSi. TiToeuli<br />
gakveTilis saswavlo mizani un<strong>da</strong> gamomdinareobdes <strong>da</strong> iTvaliswinebdes sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis<br />
wlis bolos misaRwevi saswavlo Sedegebis moTxovnebs.<br />
XII klasis sagnobrivi stan<strong>da</strong>rti rogorc iciT sami mimarTulebisgan Sedgeba _ zepirmetyveleba,<br />
kiTxva, wera. swored am mimarTulebebSi warmodgenili indikatorebi gaxlavT<br />
is saswavlo aqtivobebi, romelTa warmatebiT ganxorcieleba un<strong>da</strong> SeZlos moswavlem mTeli<br />
saswavlo wlis manZilze.<br />
aucilebelia saswavlo wlis <strong>da</strong>wyebamde pe<strong>da</strong>gogi yuradRebiT gaecnos im saswavlo Sedegebis<br />
moTxovnebs, romlebsac mas XII klasis sagnobrivi stan<strong>da</strong>rti uyenebs.<br />
saswavlo Sedegebis ganxorcieleba gaxlavT zoga<strong>da</strong>d saswavlo procesis mizani. yovel<br />
Tvis ismeba kiTxva, TiToeuli gakveTilis saswavlo mizani un<strong>da</strong> Seesabamebodes Tu ara sagnobrivi<br />
stan<strong>da</strong>rtis samive mimarTulebis moTxovnebs?<br />
cxadia, pe<strong>da</strong>gogiuri praqtiki<strong>da</strong>n gamomdinare Zalze rTulia sam specifikur mimarTulebaSi<br />
warmodgenili saswavlo aqtivobebis ganxorcieleba erT gakveTilze, miTumetes rom<br />
meTormete klasSi moswavleebs zepir metyvelebis mimarTulebis mixedviT evalebaT iseTi<br />
specifikuri <strong>da</strong>valebis Sesruleba, rogoricaa, proeqti.<br />
amitom gvin<strong>da</strong> aRvniSnoT, rom araa savaldebulo gakveTilis ise <strong>da</strong>gegmva, rom saswavlo<br />
miznad <strong>da</strong>visaxoT stan<strong>da</strong>rtis samive mimarTulebaSi warmodgenili wlis bolos misaRwevi<br />
Sedegebis realizeba.<br />
XII klasis saxelmZRvaneloSi warmodgenili <strong>da</strong>valebebi, savarjiSoebi isea Sedgenili rom,<br />
xeli Seuwyos moswavleebis Sinagani motivaciis gaRvivebas <strong>da</strong> ganuviTaros maT iseTi umniSvnelovanesi<br />
unarebi rogoricaa kvlevaZiebis, SemoqmedebiTi azrovnebis, kritikuli azrovnebis,<br />
wakiTxulis gaazrebisa <strong>da</strong> analitikuri azrovnebis unarebi.<br />
XII klasis I Tavis 5 § bolos moswavleebs uwevT proeqtze muSaobis <strong>da</strong>wyeba <strong>da</strong> iseTi saswavlo<br />
aqtivobebis ganxorcieleba, romlebic mimarTulia maTSi kritikuli azrovnebis, kvleva<br />
Ziebisa <strong>da</strong> informaciis moZiebis unaris ganviTarebaze. swored sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis<br />
zepirmetyvelebis mimarTuleba, mTlianad zemoT <strong>da</strong>saxelebuli unarebisa <strong>da</strong> kvlevaZiebaze<br />
orientirebuli sazrovno operaciebis ganxorcielebas moiTxovs moswavleebisagan.<br />
gvin<strong>da</strong>, asaeve SegaxsenoT, rom ama Tu im saswavlo Sedegis miRweva, romelsac iTvaliswinebs<br />
kiTxvisa <strong>da</strong> weris mimarTuleba SeuZlebelia erT gakveTilze.<br />
pe<strong>da</strong>gogma un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos moswavleTa kognituri SesaZleblobebi <strong>da</strong> safexureobrivad<br />
(konstruqtivistuli midgomis gamoyenebiT) Tan<strong>da</strong>TanobiT <strong>da</strong> Tanmimdevrulad un<strong>da</strong><br />
ganaxorcielos am mimarTulebebiT gansazRvruli moTxovnebi. magaliTad, kiTxvis mimar<br />
Tulebis saswavlo Sedegi stan<strong>da</strong>rtSi asea warmodgenili: `moswavles SeuZlia sxva<strong>da</strong>sxva epoqis,<br />
qveynisa <strong>da</strong> kulturis teqstebis gaanalizeba maTSi asaxuli informaciis, Temebis idebisa <strong>da</strong><br />
problematikis TvalsazrisiT.~ am Sedegis misaRwevad cxadia, erTi an ramdenime gakveTili ar<br />
gaxlavT sakmarisi.<br />
rogor un<strong>da</strong> moiqces pe<strong>da</strong>gogi rom realuri gaxados am rTuli saswavlo miznis miRweva,<br />
<strong>da</strong> ras niSnavs zemoT <strong>da</strong>saxelebuli konstruqtivistuli midgoma.<br />
am konkretul saswavlo Sedegs, iseve rogorc sxva <strong>da</strong>narCens rogorc viciT Tan mosdevs<br />
`indikatorebi~ (moswavleTa mier gansaxorcielebeli saswavlo qmedebebi), romlebic<br />
gviCvenebs ramd<strong>ena</strong>d movaxerxeT saswavlo Sedegis realuri ganxorcieleba. swored amitom<br />
pe<strong>da</strong>gogi un<strong>da</strong> Seecados saxelmZRvaneloSi mocemuli Tu mis mier mofiqrebuli aqtivobebiT,<br />
swori meTodikuri midgomebiT, xeli Seuwyos im tipis saswavlo aqtivobebis xSirad gamoyenebas,<br />
romelic orientirebulia ama Tu im saswavlo Sedegis realizebaze.<br />
5
odesac pe<strong>da</strong>gogi amCnevs, rom moswavleebi mTeli wlis manZilze Tan<strong>da</strong>TanobiT, etapobrivad,<br />
Tavs arTmeven im tipis savarjiSoebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>valebebis Sesrulebas, romlebic iTvaliswinebs,<br />
stan<strong>da</strong>rtSi mocemuli aqtivobebis realizebas, pe<strong>da</strong>gogs SeuZlia CaTvalos, rom<br />
man erovnuli saswavlo gegmis sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtis moTxovnebs warmatebiT gaarTva Tavi.<br />
saxelmZRvaneloSi warmodgenili <strong>da</strong>valebaTa tipebi swored sagnobrivi stan<strong>da</strong>rtiT<br />
gaTva liswinebuli aqtivobebis ganxorcielebas isaxavs miznad.<br />
saxelmZRvaneloSi, sxva<strong>da</strong>sxva tipis rubrikebSi warmodgenili <strong>da</strong>valebebis mixedviT<br />
mos wavleebma un<strong>da</strong> gaiazron XX saukunis <strong>qarTuli</strong> mwerlobis literatiuri mimdinareobebis<br />
specifika, maTi warmoSobis mizezebi <strong>da</strong> kavSiri epoqalur movlenebTan. amasTanave moswavleebma<br />
SeZlebis<strong>da</strong>gvarad un<strong>da</strong> gaacnobieron saxelmZRvaneloSi warmodgenili TiToeuli<br />
mwerlis Semoqmedebis Taviseburebani, yuradReba un<strong>da</strong> miaqcion mweralTa literaturul<br />
xelweras, stils, enobriv gamomsaxvelobiT saSualebebs <strong>da</strong> im mxatvrul detalebs, romelTa<br />
saSualebiTac mwerali gamoxatavs Tavis saTqmels, Tavis pozicias. maT un<strong>da</strong> gaiazron XX<br />
saukunis ama Tu im mwerlis mier mxatvrulad gar<strong>da</strong>saxuli sinamdvile, romelic Tavis TavSi<br />
moicavs epoqis kurturul istoriul problematikas, personaJTa urTierTobebSi warmoCenil<br />
dramatizms _ tkivils, sixarulsa Tu mwuxarebas.<br />
saxelmZRvaneloSi warmodgenili <strong>da</strong>valebebi xels uwyobs rogorc konkretuli codnisa<br />
<strong>da</strong> informaciis aTvisebas, ise moswavlis TviTSemecnebisa <strong>da</strong> TviTaqtualizaciis process.<br />
6
stan<strong>da</strong>rti<br />
wlis bolos misaRwevi Sedegebi <strong>da</strong> maTi indikatorebi<br />
mimarTuleba:<br />
zepirmetyveleba kiTxva wera<br />
qarT. XII. 1. moswavles<br />
SeuZlia saswavlo proeqtis<br />
warmodg<strong>ena</strong> auditoriis<br />
winaSe.<br />
qarT. XII. 2. moswavles<br />
SeuZlia TanaklaselTa<br />
mier warmodgenili saswavlo<br />
proeqtebis kritikulad<br />
gaanalizeba <strong>da</strong><br />
Sefaseba.<br />
qarT. XII. 3. moswavles<br />
SeuZlia saswavlo proeqtis<br />
prezentaciis Sesabamisi<br />
xerxebis amocnoba <strong>da</strong><br />
gamoyeneba.<br />
qarT. XII. 4. moswavles<br />
SeuZlia sxva<strong>da</strong>sxva strategiis<br />
gamoyeneba saswavlo<br />
proeqtis prezentaciisaTvis.<br />
qarT. XII. 5. moswavles SeuZlia<br />
sxva<strong>da</strong>sxva epoqis, qveynisa <strong>da</strong><br />
kulturis teqstebis gaanalizeba<br />
maTSi asaxuli informaciis, Temebis,<br />
ideebisa <strong>da</strong> problematikis<br />
TvalsazrisiT.<br />
qarT. XII. 6. moswavles SeuZlia<br />
sxva<strong>da</strong>sxva teqstSi asaxuli faseulobebisa<br />
<strong>da</strong> Sexedulebebis<br />
erTmaneTTan Se<strong>da</strong>reba.<br />
qarT. XII. 7. moswavles SeuZlia<br />
gaaanalizos kulturuli, socialuri<br />
<strong>da</strong> istoriuli faseulobebis<br />
gavl<strong>ena</strong> teqstsa <strong>da</strong> mis<br />
interpretaciaze.<br />
qarT. XII. 8. moswavles SeuZlia<br />
mxatvruli enis sxva<strong>da</strong>sxva aspeqtebis<br />
gaanalizeba.<br />
qarT. XII. 9. moswavles SeuZlia<br />
gaaanalizos, ra gavl<strong>ena</strong>s axdens<br />
avtoris enobrivi arCevani mki<br />
Txvelze.<br />
qarT. XII. 10. moswavles SeuZlia<br />
kiTxvis efeqturi strategiebis<br />
arCeva <strong>da</strong> gamoyeneba.<br />
wlis bolos misaRwevi Sedegebi <strong>da</strong> maTi indikatorebi<br />
mimarTuleba:zepirmetyveleba<br />
qarT. XII. 11. moswavles SeuZlia<br />
gamokvlevis (mcire<br />
moculobis samecniero<br />
naSromis) <strong>da</strong>wera winaswar<br />
SerCeul Temaze.<br />
qarT. XII. <strong>12</strong>. moswavles SeuZlia<br />
saswavlo referatis<br />
<strong>da</strong>wera ramdenime wyaros<br />
mixedviT.<br />
qarT. XII. 13. moswavles SeuZlia<br />
mxatvruli nawarmoebis<br />
analizis <strong>da</strong>wera.<br />
qarT. XII. 14. moswavles SeuZlia<br />
weris saTanado strategiebis<br />
gamoyeneba.<br />
qarT. XII. 1. moswavles SeuZlia saswavlo proeqtis warmodg<strong>ena</strong> auditoriis winaSe.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• jgufTan erTad gansazRvravs Temas <strong>da</strong> problemas, romlis ga<strong>da</strong>Wrasac iTvaliswinebs<br />
saswavlo proeqti;<br />
• mkafiod <strong>da</strong> naTlad ayalibebs proeqtis mizans;<br />
• arCevs masalas proeqtis saprezentaciod (citatebi, mosazrebebi, argumentebi, kvlevis<br />
Sedegebi, faqtebi, statistikuri monacemebi <strong>da</strong> sxv.);<br />
• arCevs <strong>da</strong> iyenebs proeqtis saprezentaciod sxva<strong>da</strong>sxva vizualur saSualebas (plakatebs,<br />
sqemebs, diagramebs, asociaciurrukebs <strong>da</strong> a. S.), riTac uadvilebs proeqtis<br />
aRqmas auditorias;<br />
• SesavalSi ayalibebs winaswari kvlevis Sedegebs, proeqtis ZiriTad mimarTulebebs <strong>da</strong><br />
gansazRvravs formats;<br />
7
8<br />
• proeqtis ZiriTad nawilSi warmoadgens <strong>da</strong>smuli problemis ga<strong>da</strong>wyvetis gzebsa <strong>da</strong> sa<br />
Sualebebs;<br />
• <strong>da</strong>skvniT nawilSi gansazRvravs mosalodnel Sedegebs;<br />
• <strong>da</strong>majereblad pasuxobs proeqtis Sesaxeb <strong>da</strong>smul SekiTxvebs.<br />
qarT. XII. 2. moswavles SeuZlia TanaklaselTa mier warmodgenili saswavlo proeqtebis kritikulad<br />
gaanalizeba <strong>da</strong> Sefaseba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• msjelobs, ramd<strong>ena</strong>d aqtualuria saswavlo proeqtSi warmodgenili problema;<br />
• Seafasebs, ramd<strong>ena</strong>d gasagebad, naTlad <strong>da</strong> mkafiod iyo warmodgenili mizani, problema,<br />
sakvlevi Tema;<br />
• Seafasebs proeqtis miznisa <strong>da</strong> misi ganxorcielebis gzebis/saSualebebis adekvaturobas;<br />
• msjelobs imis Sesaxeb, ramd<strong>ena</strong>d gasagebi iyo auditoriisaTvis warmodgenili proeqti<br />
(enis, leqsikis, terminologiis <strong>da</strong> a.S. TvalsazrisiT);<br />
• Seafasebs proeqtis warmomdgenis prezentabelurobas (SeZlo Tu vera auditoriis yuradRebis<br />
mipyroba, rogori iyo misi Jestikulacia, manerebi, hqon<strong>da</strong> Tu ara mxedvelobiTi<br />
kontaqti auditoriasTan, ramd<strong>ena</strong>d keTilganwyobili iyo auditoriis mimarT <strong>da</strong> a.S.);<br />
• Seafasebs proeqtis prezentaciisas gamoyenebuli vizualuri masalis efeqturobas.<br />
qarT. XII. 3. moswavles SeuZlia saswavlo proeqtis prezentaciis Sesabamisi xerxebis amocnoba <strong>da</strong><br />
gamoyeneba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• warmoadgens proeqts mkafiod Camoyalibebuli struqturiT: Sesavali nawili, winaswari<br />
kvlevis Sedegebi, problemis arsi, miznebi <strong>da</strong> amocanebi, ganxorcielebis gzebi,<br />
mosalodneli Sedegebi, Sefasebis kriteriumebi;<br />
• martivad, gasagebad ayalibebs saTqmels (Tavs aridebs rTuli konstruqciis wina<strong>da</strong>debebs;<br />
iyenebs martivi wyobis nominalur wina<strong>da</strong>debebs sqematuri aRwerisaTvis, mosalodneli<br />
Sedegebis mkafiod warmosadg<strong>ena</strong>d);<br />
• prezentaciisas mkveTrad gamoyofs proeqtis nawilebs <strong>da</strong> yuradRebas amaxvilebs am<br />
nawilebs Soris kavSirze: ramd<strong>ena</strong>d Seuwyo xeli winaswarma kvlevam proeqtis am saxiT<br />
Camoyalibebas; ramd<strong>ena</strong>d logikurad ukavSirdeba erTmaneTs proeqtis mizani <strong>da</strong> mosalodneli<br />
Sedegebi; ramd<strong>ena</strong>d Sesabameba proeqtis ganxorcielebis gzebi <strong>da</strong> saSualebebi<br />
<strong>da</strong>saxul mizans;<br />
• miipyrobs msmenelis yuradRebas (gamoyofs moxsenebis saintereso nawils specialuri leqsikis,<br />
CanarTebis, ritorikuli SekiTxvebis, SeZaxilebis, inversiis saSualebiT (mag., „aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
rom es ase ar aris....“, „es xom Zalian iolia...“, „ra aris aq araCveulebrivi?“ <strong>da</strong> sxv.);<br />
• proeqtis nawilebs Soris kavSirs gamoxatavs specialuri enobrivi saSualebebiT (mizez<br />
Sedegobrivi konstruqciebi, pirobiTi wina<strong>da</strong>debebi, droTa Tanamimdevrobisa <strong>da</strong> logikuri<br />
urTierTmimarTebis gamomxatveli sityvaTSexamebebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debis wyoba: mag., „Tu...<br />
maSin“, „vinai<strong>da</strong>n... maSasa<strong>da</strong>me“, „aqe<strong>da</strong>n gamomdinare...“, „Sesabamisad...“; msmenelisadmi pir<strong>da</strong>pir<br />
mimarTvas: „SevajamoT...“, „SeiZleba <strong>da</strong>vaskvnaT...“, „miaqcieT yuradReba...“ <strong>da</strong> sxv.).<br />
qarT. XII. 4. moswavles SeuZlia sxva<strong>da</strong>sxva strategiis gamoyeneba saswavlo proeqtis prezentaciisaTvis.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• winaswar amzadebs prezentacias (gansazRvravs prezentaciis xangrZlivobas, arCevs<br />
mTavar saTqmels, amzadebs vizualur masalas, alagebs mas prezentaciis Tanamimdevrobis<br />
Sesabamisad <strong>da</strong> a.S.);<br />
• gadis repeticias megobrebis, ojaxis wevrebis an sarkis win (iniSnavs dros, varjiSobs<br />
maxvilisa <strong>da</strong> intonaciis, mimikis modificirebaSi);<br />
• prezentaciamde ecnoba auditorias <strong>da</strong> Seaqvs cvlilebebi auditoriis codnis donis,<br />
asakis, interesebis gaTvaliswinebiT;
• prezentaciis Sinaarsis Sesabamisad axdens xmis modulacias (mniSvnelovan ideas/azrs<br />
warmoTqvams nela, xmamaRla <strong>da</strong> SeiZleba <strong>da</strong>marcvliTac, iyenebs logikur maxvilebs);<br />
• proeqtis erTi nawili<strong>da</strong>n meoreze ga<strong>da</strong>svlamde akeTebs pauzas <strong>da</strong> mimarTavs auditorias,<br />
aqvT Tu ara SekiTxvebi proeqtis am nawilTan <strong>da</strong>kavSirebiT;<br />
• zepiri gamosvlisTvis winaswar amoiwers baraTebze mniSvnelovan frazebs, monacemebs<br />
an ZiriTad Tezisebs, romlebic exmareba prezentaciis Tanamimdevrulad warmarTvaSi;<br />
• prezentaciisas inarCunebs mxedvelobiT kontaqts.<br />
mimarTuleba: kiTxva<br />
qarT. XII. 5. moswavles SeuZlia sxva<strong>da</strong>sxva epoqis, qveynisa <strong>da</strong> kulturis teqstebis gaanalizeba<br />
maTSi asaxuli informaciis, Temebis, ideebisa <strong>da</strong> problematikis TvalsazrisiT.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• axasiaTebs nawarmoebSi aRweril adgils, dros, kulturulsocialur garemos;<br />
• msjelobs, sad gamovlin<strong>da</strong> nawarmoebSi konkretuli epoqis faseulobebi <strong>da</strong> Rirebulebebi;<br />
• msjelobs avtoris/personaJis faseulobebsa <strong>da</strong> Sexedulebebze, romelTac isini avlenen<br />
teqstSi ganviTarebul konfliqtTan mimarTebaSi;<br />
• aanalizebs avtoris/personaJis <strong>da</strong>mokidebulebas konkretuli istoriuli epoqis faseulobebis<br />
mimarT;<br />
• iziarebs/ar iziarebs nawarmoebis personaJis an avtoris Sexedulebebs; gamoxatavs<br />
sakuTar <strong>da</strong>mokidebulebas <strong>da</strong> saTanado argumentaciiT icavs mas;<br />
• kiTxulobs sxva<strong>da</strong>sxva epoqis, kulturuli konteqstisa <strong>da</strong> problemebis amsaxvel teqstebs<br />
<strong>da</strong> msjelobs maTs msgavsebagansxvavebaze;<br />
• ganixilavs konkretuli epoqisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel Temebs, ideebsa <strong>da</strong> problemebs<br />
sxva<strong>da</strong>sxva nawarmoebSi <strong>da</strong> afasebs ara mxolod im epoqisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli Rirebulebebisa<br />
<strong>da</strong> faseulobebis konteqstSi, aramed Tanamedrove pozicii<strong>da</strong>nac;<br />
• mxatvruli teqsti<strong>da</strong>n amoarCevs detalebs, romlebSic, misi azriT, yvelaze ukeT aisaxeba<br />
konkretuli epoqa, kulturuli konteqsti <strong>da</strong> a.S.;<br />
• aanalizebs <strong>da</strong> ikvlevs msgavs an erTnair problemas sxva<strong>da</strong>sxva qveynisa <strong>da</strong> kulturis<br />
teqstebSi (magaliTad, cxovrebis sazrisis problemas qarTul <strong>da</strong> sazRvargareTul<br />
<strong>literatura</strong>Si);<br />
• kiTxulobs sxva<strong>da</strong>sxva kulturul konteqstSi Seqmnil literaturul nawarmoebebs <strong>da</strong><br />
aanalizebs maTSi <strong>da</strong>smul msgavs problematikas;<br />
• kiTxulobs Targmanebs <strong>da</strong> gamoTqvams Tavis mosazrebas erTi <strong>da</strong> imave nawarmoebis ori (an<br />
meti) Targmanis Taobaze (moswons/ar moswons) <strong>da</strong> cdilobs <strong>da</strong>asabuTos Tavisi arCevani.<br />
qarT. XII. 6. moswavles SeuZlia sxva<strong>da</strong>sxva teqstSi asaxuli faseulobebisa <strong>da</strong> Sexedulebebis<br />
erTmaneTTan Se<strong>da</strong>reba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• msjelobs sxva<strong>da</strong>sxva nawarmoebSi asaxuli faseulobebisa <strong>da</strong> Sexedulebebis msgavsebagansxvavebaze;<br />
• msjelobs im faqtorebis Sesaxeb, romlebic sxva<strong>da</strong>sxva nawarmoebSi asaxul Sexedulebebsa<br />
<strong>da</strong> faseulobebs Soris arsebul gansxvavebebs ganapirobebs;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva epoqis literaturuli nawarmoebebis analizis safuZvelze a<strong>da</strong>rebs erTmaneTs<br />
Zvel <strong>da</strong> Tanamedrove faseulobebs;<br />
• warmosaxvis saSualebiT ga<strong>da</strong>aqvs nawarmoebSi asaxuli movlenebi Tanamedrove an mis<br />
Tvis saintereso sxva konkretul socialur, kulturul <strong>da</strong> istoriul konteqstSi<br />
(adgili, dro, a<strong>da</strong>mianuri urTierTobebis formebi <strong>da</strong> a.S.);<br />
• saubrobs imaze, Tu rogor moqmedebs kulturuli, socialuri <strong>da</strong> istoriuli faseulobebi<br />
problemis arsis gagebasa <strong>da</strong> misi ga<strong>da</strong>Wris gzebze.<br />
9
qarT. XII. 7. moswavles SeuZlia gaaanalizos kulturuli, socialuri <strong>da</strong> istoriuli faseulobebis<br />
gavl<strong>ena</strong> teqstsa <strong>da</strong> mis interpretaciaze.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• teqstSi asaxuli problemis interpretaciisas iTvaliswinebs konkretuli epoqis Taviseburebebs<br />
(kulturul, istoriul, fsiqologiur aspeqtebs);<br />
• gamoTqvams varauds, Tu rogor Seicvlebo<strong>da</strong> konkretuli teqsti, igi sxva socialuri,<br />
kulturuli an istoriuli konteqstis amsaxveli rom yofiliyo;<br />
• amoicnobs <strong>da</strong> axsnis teqstSi im universaluri simboloebis mniSvnelobas, romlebic<br />
<strong>da</strong>maxasiaTebelia garkveuli istoriuli periodisa <strong>da</strong> kulturisaTvis;<br />
• axsnis, Tu rogor SeiZleba Secvalos mkiTxvelis interpretacia socialuri, istoriuli<br />
<strong>da</strong> kulturuli garemos cvlilebam.<br />
qarT. XII. 8. moswavles SeuZlia mxatvruli enis sxva<strong>da</strong>sxva aspeqtebis gaanalizeba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• wakiTxul nawarmoebSi amoicnobs mxatvrul saxeebs <strong>da</strong> Seafasebs maT efeqturobasa <strong>da</strong><br />
mniSvnelobas;<br />
• ganarCevs mxatvrul nawarmoebSi movl<strong>ena</strong>Ta (avtoriseul, personaJis) subieqtur <strong>da</strong><br />
obieqtur xedvas;<br />
• gaiazrebs <strong>ena</strong>s, rogorc mxatvrul saxeTa Seqmnis saSualebas;<br />
• a<strong>da</strong>rebs erTmaneTs informaciis <strong>da</strong>niSnulebas mxatvrul <strong>da</strong> aramxatvrul teqstebSi<br />
<strong>da</strong> ganixilavs informacias, rogorc saSualebas mxatvruli saxis Sesaqmnelad (gzas<br />
mxatvruli ganzogadebisken);<br />
• saubrobs imis Taobaze, rom aramxatvruli teqsti uSualod asaxavs realobas, mxatvruli<br />
teqsti ki metnaklebad wyvets uSualo kavSirs konkretul movl<strong>ena</strong>sTan <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>moukidebel mxatvrul fenomens qmnis;<br />
• gaiazrebs poeturi logikis specifikurobas („momwyurdi axla, ise momwyurdi, viT ubinaos<br />
yofna binaSi“, „am revolverSi aris rva tyvia, erTs gaimetebT? me gTxovT, momkaliT!“...);<br />
• ganasxvavebs poetur xedvasa („rogorc saZroxe qvabs oxSivari...“) <strong>da</strong> poetur xilvas („stiro<strong>da</strong><br />
suli cisfer Rvinoebs...“, „<strong>da</strong> Semdeg ucnob pianinoebs atrialeb<strong>da</strong> tanjvis lirikiT“);<br />
• gaiazrebs konkretuli mxatvruli saxis Rirebulebas mxatvrul saxeTa sistemaSi.<br />
qarT. XII. 9. moswavles SeuZlia gaaanalizos, ra gavl<strong>ena</strong>s axdens avtoris enobrivi arCevani mki-<br />
Txvelze.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• gansazRvravs avtoris mier SemoTavazebul stils;<br />
• saubrobs imaze, ramd<strong>ena</strong>d Seesabameba avtoris mier SemoTavazebul stils mis mier gamoyenebuli<br />
enobrivgramatikuli konstruqciebi <strong>da</strong> leqsika;<br />
• saubrobs im mxatvrulgamomsaxvelobiT xerxebze, romelTa meSveobiTac nawarmoebSi<br />
gamoikveTeba avtoris/personaJisneitraluri, araordinaruli <strong>da</strong> stereotipuri <strong>da</strong>mokidebulebebi<br />
konkretuli problemis mimarT.<br />
qarT. XII. 10. moswavles SeuZlia kiTxvis efeqturi strategiebis arCeva <strong>da</strong> gamoyeneba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• amoiwers an moniSnavs wakiTxuli<strong>da</strong>n sxva<strong>da</strong>sxva qveynisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel frazeologias,<br />
terminebs, leqsikas;<br />
• amoiwers an moniSnavs wakiTxuli<strong>da</strong>n ama Tu im epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel arqaizmebsa<br />
<strong>da</strong> neologizmebs, qmnis mcire leqsikons;<br />
• moiZiebs Sesabamis informacias sxva<strong>da</strong>sxva wyaro<strong>da</strong>n (enciklopedii<strong>da</strong>n, interneti<strong>da</strong>n,<br />
istoriuli wyaroebi<strong>da</strong>n, presi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> sxv.) gansxvavebuli kulturis, qveynisa <strong>da</strong> epoqis<br />
nawarmoebSi asaxuli movlenis ukeT gasaazreblad;<br />
• efeqturad iyenebs kompiuterul saZiebo sistemebs <strong>da</strong> programebs informaciis mopovebisa<br />
<strong>da</strong> misi grafikuli organizebis mizniT.<br />
10
mimarTuleba:wera<br />
qarT. XII. 11. moswavles SeuZlia gamokvlevis (mcire moculobis samecniero naSromis) <strong>da</strong>wera winaswar<br />
SerCeul Temaze.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• winaswar SerCeuli TemisTvis amzadebs <strong>da</strong> aanalizebs masalas (informaciuli xasiaTisas,<br />
kritikuls, samecnieros, sakiTxis kvlevis istorias <strong>da</strong> sxv.);<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva saSualebiT (leqsikonebis, saenciklopedio statiebis, <strong>da</strong>rgobrivi cnobarebis,<br />
internetis <strong>da</strong> a. S.) ga<strong>da</strong>amowmebs SerCeul masalas sxva<strong>da</strong>sxva kriteriumis mixedviT<br />
(wyaros sandooba, aqtualuroba, relevantoba <strong>da</strong> a.S.);<br />
• SerCeuli wyaroebi<strong>da</strong>n amokrebil masalas iyenebs (imowmebs, axdens perifrazirebas,<br />
mokled gadmoscems) saTanado wesebis <strong>da</strong>cviT;<br />
• Sesabamis wyaroebze, masalaze, sakiTxis kvlevis istoriaze <strong>da</strong>yrdnobiT Camoayalibebs<br />
naSromis ZiriTad Tvalsazriss <strong>da</strong> misTvis mosaxerxebeli formiT Seadgens gegmas;<br />
• icavs samecniero naSromis formats: sakvlevi sakiTxi, mis Sesaxeb arsebuli literaturis<br />
(Tvalsazrisebis, Sexedulebebis) mimoxilva, moswavlis mier Catarebuli kvlevis<br />
Sedegebi, romelsac eyrdnoba naSromis ZiriTadi Tvalsazrisi, <strong>da</strong>skvna.<br />
qarT. XII. <strong>12</strong>. moswavles SeuZlia saswavlo referatis <strong>da</strong>wera ramdenime wyaros mixedviT.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• SearCevs Temas/Temebs referirebisaTvis;<br />
• moiZiebs <strong>da</strong> garkveuli kriteriumebis mixedviT referatisTvis SearCevs ramdenime wyaros;<br />
• SerCeuli wyaroebi<strong>da</strong>n amokrebs masalas/sakiTxebs, romlebsac arsebiTad un<strong>da</strong> <strong>da</strong>eyrdnos<br />
saswavlo referati;<br />
• adgens referatis gegmas;<br />
• wers referats Sesabamis formatSi;<br />
• mkafiod miuTiTebs referatisTvis SerCeul sxva<strong>da</strong>sxva wyaros <strong>da</strong> icavs Sesabamis sqemas,<br />
magaliTad, SesavalSi asaxelebs wyaroebs, gamoqveynebis drosa <strong>da</strong> adgils; gvTavazobs<br />
cnobebs avtoris Sesaxeb, calkeuli avtoris mier gamoyenebuli kvlevis meTods <strong>da</strong> a. S.;<br />
• TanamimdevrobiT gadmoscems calkeul wyaroebSi gaSuqebul sakiTxebs, problemebs; Seafasebs,<br />
u<strong>da</strong>rebs, upirispirebs erTmaneTs sxva<strong>da</strong>sxva wyaroSi gadmocemul Tvalsazrisebs;<br />
nawilobriv / sruliad eTanxmeba / ar eTanxmeba / iTvaliswinebs avtorTa debulebebs.<br />
qarT. XII. 13. moswavles SeuZlia mxatvruli nawarmoebis analizis <strong>da</strong>wera.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• gansazRvravs nawarmoebis konceptualur ideas;<br />
• Tavisuflad axerxebs mxatvruli teqstis analizis organizebastruqturirebas;<br />
• axasiaTebs personaJebs (a<strong>da</strong>rebs <strong>da</strong> upirispirebs maT erTmaneTs); qmnis personaJTa<br />
fsiqologiur portrets konkretuli konteqstis mixedviT (saqcieli, ga<strong>da</strong>wyvetileba,<br />
msjeloba <strong>da</strong> a. S.);<br />
• gansazRvravs konfliqtis arss <strong>da</strong> aanalizebs personaJTa <strong>da</strong>mokidebulebas/mimarTebas<br />
am konfliqtTan;<br />
• werilobiT gadmoscems avtoris <strong>da</strong>mokidebulebas nawarmoebSi asaxul faseulobebsa<br />
<strong>da</strong> Sexedulebebze;<br />
• aanalizebs teqstis mxatvrulgamomsaxvelobiT saSualebebs (ganwyobis, personaJTa<br />
saxeebis Seqmna; nawarmoebis stili <strong>da</strong> <strong>ena</strong>; leqsis ritmi, riTma <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva enobrivi<br />
saSualebebi, romlebic qmnian mxatvrul efeqtebs) <strong>da</strong> msjelobs, ramd<strong>ena</strong>d Seesabameba<br />
es saSualebebi nawarmoebis ZiriTad Sinaarss;<br />
• iyenebs citatebs nawarmoebi<strong>da</strong>n sakuTari argumentebis <strong>da</strong>sasabuTeblad;<br />
• msjelobs, Tu ra <strong>da</strong>mokidebuleba aqvs avtors konkretuli istoriuli epoqis kulturuli<br />
faseulobebis mimarT.<br />
11
qarT. XII. 14. moswavles SeuZlia weris saTanado strategiebis gamoyeneba.<br />
Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle:<br />
• qmnis gegmas sxva<strong>da</strong>sxva saxis teqstisaTvis (referati, gamokvleva, analizi);<br />
• agebs miznobriv sqemas (ra aris Cemi mizani? ra masalas gamoviyeneb miznis misaRwevad?<br />
rogori iqneba Cemi naweris formati? ra saxis problemebi SeiZleba Semeqmnas muSaobisas<br />
<strong>da</strong> rogor SevZleb maT <strong>da</strong>Zlevas?);<br />
• wers naSromis Sav variants <strong>da</strong> Semdeg ga<strong>da</strong>amuSavebs nawers;<br />
• asworebs nawers <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis normebis mixedviT.<br />
<strong>12</strong><br />
programis Sinaarsi<br />
Sedegebis miRweva SesaZlebelia mocemuli Sinaarsis safuZvelze<br />
1. informaciis gageba, analizi <strong>da</strong> Sefaseba<br />
gramatikuli aspeqtebi: stilis raoba; tavtologia <strong>da</strong> paronomazia, kalki, atrofia;<br />
funqciuri stilis gamoyeneba <strong>da</strong> <strong>da</strong>niSnuleba; <strong>ena</strong>Tmecnieruli <strong>da</strong> poeturi stilistika;<br />
mxatvruli teqstis lingvisturi analizi; ritorikuli SekiTxvebis arsi <strong>da</strong> struqtura;<br />
mizezSedegobrivi konstruqciebi, pirobiTi wina<strong>da</strong>debebi, droTa Tanamimdevrobisa <strong>da</strong><br />
logikuri urTierTmimarTebis gamomxatveli sityvaTSexamebebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debis wyoba; <strong>ena</strong>,<br />
rogorc mxatvrul saxeTa Seqmnis saSualeba; mxatvrul saxeTa Seqmnis enobrivi meqanizmi;<br />
poeziis <strong>ena</strong>; poeturi logika; pir<strong>da</strong>piri, iribi <strong>da</strong> arasakuTrivi pir<strong>da</strong>piri naTqvami; arasakuTrivi<br />
pir<strong>da</strong>piri naTqvamis qvesaxeobebi; teqstis re<strong>da</strong>qtirebisTvis aucilebeli gramatikuli,<br />
punqtuaciuri <strong>da</strong> orTografiuli wesebi <strong>da</strong> normebi.<br />
2. enis komunikaciuri aspeqtebi<br />
saswavlo proeqti. proeqtis <strong>da</strong>gegmva, winaswari kvlevebi <strong>da</strong> maTi Sedegebi; proeqtis<br />
werilobiTi gaformeba <strong>da</strong> prezentacia.<br />
teqstis tipebi: saswavlo proeqti, gamokvleva (mcire moculobis samecniero naSromi),<br />
saswavlo referati.<br />
3. mxatvruli teqstis gageba <strong>da</strong> TviTgamoxatva<br />
Tu XI klasSi moswavles saSualeba hqon<strong>da</strong> Seeswavla, gaeanalizebina <strong>da</strong> See<strong>da</strong>rebina<br />
sxva<strong>da</strong>sxva periodis Se<strong>da</strong>rebiT rTuli <strong>da</strong> mravalferovani literaturuli masala maT<br />
Si asaxuli informaciis, Temebis, ideebisa <strong>da</strong> problematikis TvalsazrisiT, XII klasSi<br />
imave saqmianobas is axorcielebssxva<strong>da</strong>sxva periodis, qveynisa <strong>da</strong> kulturis teqstebis<br />
safuZvelze. man un<strong>da</strong> ikvlios <strong>da</strong> gaaanalizos msgavsi an erTnairi problema sxva<strong>da</strong>sxva<br />
qveynisa <strong>da</strong> kulturis teqstebSi, kulturuli, socialuri <strong>da</strong> istoriuli faseulobebis<br />
gavl<strong>ena</strong> teqstSi ganviTarebul konfliqtsa <strong>da</strong> problemebis ga<strong>da</strong>Wris gzebze. amitom, <strong>da</strong>mamTavrebel<br />
klasSi izrdeba naTargmni literaturis xvedriTi wili (un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT<br />
isic, rom moswavle am droisaTvis un<strong>da</strong> flobdes romelime erT ucxour <strong>ena</strong>s<br />
mainc, rac mas saSualebas miscems, Sea<strong>da</strong>ros de<strong>da</strong>ni Targmans). Janrobrivad <strong>da</strong> Tematurad<br />
mravalferovan literaturul masalasTan erTad swavlebis am etapze SesaZlebeli <strong>da</strong> sasurvelicaa<br />
literaturuli kritikis, samecniero <strong>da</strong> kvleviTi xasiaTis, sakiTxis kvlevis<br />
istoriis amsaxveli masalis Semotanac.
I Tavi.<br />
axali gansacdeli<br />
sagakveTilo miznebisa <strong>da</strong> Sinaarsis ruka<br />
<strong>da</strong>viT kldiaSvili _ samaniSvilis dedinacvali XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
mixeil javaxiSvili _ jayos xiznebi XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
zepirmetyveleba kiTxva wera dro<br />
XII.5<br />
XII.6<br />
XII.7<br />
XII.8<br />
XII.9<br />
XII.5<br />
XII.6<br />
XII.7<br />
XII.9<br />
stilis Sesaxeb. XII.8<br />
XII.9<br />
gi de mopasani _ funTuSa XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII.5<br />
XII.6<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
10<br />
20<br />
XII.14 2<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
II Tavi. 20-iani wlebi zepirmetyveleba kiTxva wera dro<br />
niko lorTqifaniZe _ Selocva radioTi XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
vaxtang kotetiSvili _ aziisaken XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
akaki baqraZe _ fxizeli gonebis Zala XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
niko lorTqifaniZe _ Tavsafriani de<strong>da</strong>kaci XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
oqtav mirbo _ muqTamWamelebi XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII.7<br />
XII.9<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
XII.6 XII.13<br />
XII.14<br />
X I I . 5<br />
XII.10<br />
X I I . 8<br />
XII.9<br />
X I I . 8<br />
XII.9<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
7<br />
8<br />
3<br />
3<br />
XII.13<br />
XII.14 4<br />
XII.13<br />
XII.14 4<br />
XII.8 XII.14<br />
stilis Sesaxeb<br />
XII.9<br />
2<br />
galaqtion tabiZe _ Serigeba; Tovli; aTov<strong>da</strong> zamTris XII.1.<br />
XII.5 XII.14<br />
baRebs; mSobliuri efemera;<br />
XII.2.<br />
XII.7<br />
14<br />
me <strong>da</strong> Rame; silaJvarde anu vardi silaSi; mTawmindis mT XII.3.<br />
XII.8<br />
vare; alvebi TovlSi; qebaTa qeba nikorwmin<strong>da</strong>s.<br />
XII.4<br />
XII.9<br />
III. Tavi `miwasTan <strong>da</strong>bruneba~ zepirmetyveleba kiTxva wera dro<br />
tician tabiZe _ uabjaroni; leqsi mewyeri; ananurTan. XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII. 8.<br />
XII. 9.<br />
XII.13<br />
XII.14 6<br />
13
giorgi leoniZe _ yivCaRis paemani; ninowmindis Rame; myviraloba;<br />
Rame iveriisa;<br />
14<br />
XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII. 8.<br />
XII. 9.<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
stilis Sesaxeb. XII.8<br />
XII.9<br />
XII.14 2<br />
IV Tavi. romani <strong>da</strong> istoria zepirmetyveleba kiTxva wera dro<br />
konstantine gamsaxurdia _ didostatis marjv<strong>ena</strong>. XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII.5<br />
XII.7<br />
XII.8<br />
XII.9<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
stilis Sesaxeb. XII.8<br />
XII.9<br />
XII.14 3<br />
V Tavi. nacarqeqia-yvaryvare zepirmetyveleba kiTxva wera dro<br />
polikarpe kakabaZe _ yvaryvare TuTaberi XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII.5<br />
XII.7<br />
XII.8<br />
stilis Sesaxeb XII.8<br />
XII.9<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
7<br />
20<br />
8<br />
XII.14 2<br />
VI Tavi. gazafxulis poeti zepirmetyveleba kiTxva wera dro<br />
ana kalan<strong>da</strong>Ze _ TuTa;<br />
pawawina rto var;<br />
Tqvi, arjakelo xviara;…<br />
mkv<strong>da</strong>rTa mze var; arabi xar?; SiomRvimeSi.<br />
XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII.8<br />
XII.9<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
VII Tavi. `uTanabro brZolis Tav<strong>da</strong>viwyeba~ zepirsityviereba kiTxva wera dro<br />
guram rCeuliSvili _ alaverdoba XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII.5<br />
XII.7<br />
XII.8<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
VIII Tavi. gmiri <strong>da</strong> antigmiri zepirmetyveleba kiTxva wera dro<br />
guram doCanaSvili _ kaci, romelsac <strong>literatura</strong> Zlier<br />
uyvar<strong>da</strong><br />
XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII.5<br />
XII.7<br />
XII.8<br />
XII.9<br />
6<br />
8<br />
XII.13<br />
XII.14 10<br />
IX Tavi. ra <strong>da</strong>rCa igisgan zepirsityviereba kiTxva wera dro<br />
jemal qarCxaZe _ igi XII.1.<br />
XII.2.<br />
XII.3.<br />
XII.4<br />
XII.5<br />
XII.7<br />
XII.8<br />
XII.13<br />
XII.14<br />
8
gakveTilebis sc<strong>ena</strong>rebi<br />
gakveTilis Tema saqarTvelo <strong>da</strong> XIX-e saukunis <strong>da</strong>sasrulisa <strong>da</strong> XX saukunis <strong>da</strong>sawyisis sazogadoebriv-politikuri<br />
viTareba.<br />
saswavlo mizani<br />
• analitikuri <strong>da</strong> kritikuli azrovnebis unaris ganviTarebisTvis xelSewyoba;<br />
• epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli kulturul istoriuli, politikurekonomikuri<br />
konteqstis zogadi gaazreba.<br />
aqtivobebi 1. monawileobs mTeli klasi _ 25 wT.<br />
• maswavlebeli moswavleebs esaubreba XIX saukunis bolosa <strong>da</strong> XX saukunis <strong>da</strong>sawyisis<br />
sazogadoebrivpolitikuri viTarebis Sesaxeb (10 wT) <strong>da</strong> sTxovs maT<br />
yuradRebiT waikiTxon saxelmZRvanelos Sesaval nawilSi warmodgenili informacia.<br />
sTxovs maT, rom gansakuTrebuli yuradReba miaqcion ilia WavWava<br />
Zis azrs <strong>da</strong> werilobiT gamoxaton TavianTi argumentirebuli pozicia mwerlis<br />
mier gamoTqmuli mosazrebis Sesaxeb.<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 13 wT.<br />
• maswavlebeli ramdenime moswavles sTxovs klasis winaSe waikiTxon Sesrulebuli<br />
<strong>da</strong>valeba, <strong>da</strong>narCen moswavleebs ki sTxovs gamoTqvan TavianTi argumentirebuli<br />
mosazrebebi TanaklaselTa mier Sesrulebuli <strong>da</strong>avalebis Sesaxeb. maswavlebeli<br />
<strong>da</strong>faze Camowers or yvelaze gansxvavebul urTierT sawinaaRmdego mosazrebas,<br />
romelic gamoikveTa moswavleTa pasuxebSi.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 2wT.<br />
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs aRniSnon <strong>da</strong>faze Camowerili TiToeuli argumentis<br />
rogorc <strong>da</strong>debiTi ise uaryofiTi mxareebi.<br />
resursebi<br />
Sefasebis forma _<br />
ganmaviTarebeli<br />
kavSiri erovnul<br />
saswavlo gegmasT.<br />
saxelmZRvanelos teqsti<br />
• zepiri komentarebi. Sefasdeba moswavlis mier informaciis gaazrebisa <strong>da</strong><br />
argumentirebuli msjelobis unari<br />
XII. 7. 1. XII. 7. 4.<br />
gakveTilis Tema saqarTvelo <strong>da</strong> XIX mete saukunis <strong>da</strong>sasrulisa <strong>da</strong> XX saukunis <strong>da</strong>sawyisis sazogadoebriv-politikuri<br />
viTareba.<br />
saswavlo mizani<br />
aqtivobebi<br />
resursebi<br />
Sefasebis forma _<br />
ganmaviTarebeli<br />
kavSiri erovnul<br />
saswavlo gegmasTan<br />
• argumentirebuli msjelobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unaris ganviTarebisTvis<br />
xelSewyoba.<br />
• epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli ekonomikur socialuri <strong>da</strong> politikursazogadoebrivi<br />
problematikis gaazreba.<br />
1. monawileobs mTeli klasi _ 20 wT<br />
• moswavleebi warmoadgenen saSinao <strong>da</strong>valebas, <strong>da</strong> ganixilaven TanaklaselTa mier<br />
warmodgenil argumentebs, ilia WavWavaZis azris Sesaxeb. maswavlebeli sTxovs<br />
moswavleebs sakiTxis Sesaxeb saboloo <strong>da</strong>skvnis gamotanamde waikiTxon § I `mcire<br />
eqskursi~ <strong>da</strong> upasuxon rubrika `teqsti <strong>da</strong> mkiTxvelSi~ <strong>da</strong>smul pirvel SekiTxvas.<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 22 wT<br />
• ramdenime moswavle warmoadgens sakuTar pasuxs, moswavleebi ganixilaven warmodgenil<br />
pasuxebs <strong>da</strong> klasSi imarTeba mini diskusia <strong>da</strong>smul sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 3 wT<br />
• meore dRisaTvis moswavleebma un<strong>da</strong> warmoadginon rubrika `analitikur komentarSi~<br />
mocemuli <strong>da</strong>valeba.<br />
saxelmZRvanelos teqsti<br />
zepiri komentarebi fasdeba moswavlis mier informacis gazrebisa <strong>da</strong> argumentirebuli<br />
msjelobis unari.<br />
XII.7.1. XII.11.3.<br />
15
ekomen<strong>da</strong>cia<br />
warmodgenili sagakveTilo sc<strong>ena</strong>rebi miznad isaxavs imas, rom moswavleebma SeZlebis<strong>da</strong>gvarad<br />
gaacnobieron is rTuli sazogadoebrivpolitikuri <strong>da</strong> ekonomikursocialuri<br />
viTareba romelmac ganapiroba <strong>qarTuli</strong> mwerlobis msoflxedvis, problematikis <strong>da</strong> mxatvrulesTetikuri<br />
principebi Camoyalibeba. swored amitom mniSvnelovania, rom moswavleebma<br />
gaiazron filipe gogiCaiSvilis publicisturi werilis mTavari saTqmeli, am werilSi<br />
warmodgenili mosazrebebi, maTze msjeloba <strong>da</strong> maTi analizi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>exmaros moswavleebs<br />
aRmoaCinon kavSiri epoqisa <strong>da</strong> literaturis problematikas Soris. moswavleebma un<strong>da</strong> gacnobieron<br />
rom es rTuli winaaRmdegobrivi epoqa ayalibebs axal msoflmxedvelobriv Rirebulebebsa<br />
<strong>da</strong> faseulobaTa sistemas, romelic Tavis asaxvas povebs <strong>da</strong> gavl<strong>ena</strong>s axdens<br />
literaturis ganviTarebaze.<br />
sagnobrivi meTodika<br />
sagakveTilo sc<strong>ena</strong>rebSi warmodgenili saswavlo aqtivobebis ganxorcielebamde maswavlebelma<br />
un<strong>da</strong> icodes <strong>da</strong> gaiTvaliswinos moswavleTa codnis done gakveTilze gansaxilvel<br />
Tematur sakiTxebTan mimarTebaSi. amitom warmodgenili sagakveTilo sc<strong>ena</strong>rebi sa<br />
Sualebas aZlevs maswavlebels gaerkves, ramd<strong>ena</strong>d SeswevT moswavleebs unari safuZvlianad<br />
gaaanalizon epoqis kulturulistoriuli Taviseburebani <strong>da</strong> maTi kavSiri literaturul<br />
procesebTan, mxolod amis Semdeg un<strong>da</strong> mimarTos maswavlebelma im saswavlo aqtivobebis<br />
gamoyenebas sagakveTilo procesSi, romelic morgebuli iqneba moswavleTa codnis donesa <strong>da</strong><br />
inteleqtualur SesaZleblobebs.<br />
mizanSewonilad migvaCnia rom am sakiTxis gasazreblad maswavlebelma gamoiyenos iseTi<br />
saswavlo aqtivobebi, rogoricaa: mini leqcia, Ria SekiTxvebi, diskusia.<br />
gakveTilis Tema realizmi<br />
saswavlo mizani<br />
16<br />
relizmis rogorc literaturuli mimdinareobis warmoSobis mizezebsa <strong>da</strong> msoflmxedvelobriv<br />
principebze argumentirebuli varaudebisa <strong>da</strong> mosazrebebis<br />
gamoTqma.<br />
aqtivobebi 1. monawileobs mTeli klasi _ 20 wT<br />
• <strong>maswavleblis</strong> TxovniT moswavleebi kiTxuloben saxelmZRvaneloSi warmodgenil<br />
rubrikas `informacia gansjisaTvis~ teqstis wakiTxvis Semdeg moswavleebma<br />
TavianTi sityvebiT un<strong>da</strong> ganmarton rogor esmiT realizmis arsi <strong>da</strong><br />
ra Sinaarss deben am cnebaSi rogorc epoqaluri mniSvnelobis msoflmxedvelobaSi.<br />
2. diskusia _ 20 wT<br />
• moswavleebis mier gamoTqmuli mosazrebebis Semdeg maswavlebeli ajamebs gamoTqmul<br />
Sexedulebebs aanalizebs maT <strong>da</strong> urTavs saTanado komentarebs.<br />
• mini leqciis saxiT maswavlebeli esaubreba moswavleebs realizmis rogorc<br />
literaturuli mimdinareobis msoflmxedvelobrivi Taviseburebebis Sesaxeb.<br />
Seaxsenebs maT wina klasSi Seswavlil literaturul mimdinareobas _ romantizms<br />
<strong>da</strong> sTxovs maT Sea<strong>da</strong>ron erTmaneTs am ori literaturuli mimdinareobis<br />
principebi <strong>da</strong> gamoTqvan TavianTi Sexedulobebi maT Soris arsebul msgavseba<br />
gansxvavebaze. gamoTqmuli mosazrebebis Semdeg maswavlebeli <strong>da</strong>faze Camowers<br />
am ori mimdinareobis ZiriTad maxasiaTeblebs.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba 5 wT<br />
• maswavlebeli moswavleebs aZlevs instruqcias Sea<strong>da</strong>ron erTmaneTs ilia<br />
WavWavaZis `bednieri eri~ <strong>da</strong> nikoloz baraTaSvilis `merani~ <strong>da</strong> werilobiTi<br />
formiT imsjelon am leqsebs Soris arsebul msgavseba gansxvavebaze, imsjelon<br />
am leqsebis mTavar saTqmelze.<br />
resursebi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis forma<br />
_ ganmaviTarebeli<br />
kavSiri erovnul<br />
sas wavlo gegmasTan<br />
zepiri komentarebi. fasdeba moswavleTa <strong>da</strong>moukidebeli <strong>da</strong> kritikuli azrovnebis<br />
unari.<br />
XII.5.2,3,4. XII.6.1,2,5.
ekomen<strong>da</strong>cia<br />
saSinao <strong>da</strong>valebis Sesrulebisas moswavleebma pirvel rigSi, manam, sanam am ori literaturuli<br />
mimdinareobis niuansobriv Taviseburebebs gaaanalizeben, un<strong>da</strong> SeZlon imis gacnobiereba,<br />
rom Tu romantizmisaTvis mniSvnelovania individi <strong>da</strong> misi subieqturi gancdebi,<br />
realistebi individis interesebs mainc sazogadebriv interess uqvemdebareben. realisti<br />
mwerlisTvis mniSvnelovania mwvave socialuri <strong>da</strong> sazogadoebrivi problemebi, realuri<br />
cxovreba <strong>da</strong> am cxovrebis problematikisa <strong>da</strong> arsis wvdoma.<br />
gakveTilis Tema akaki baqraZe `fxizeli gonebis Zala~<br />
wakiTxulis gaazrebisa <strong>da</strong> kritikuli azrovnebis unaris ganviTarebisTvis xelSew<br />
saswavlo mizani yoba; sadiskusiosakomunikacio unarebis~ ganviTareba.<br />
1. diskusia _ 25 wT<br />
aqtivoba<br />
• maswavlebeli moswavleebs esaubreba <strong>qarTuli</strong> <strong>da</strong> evropuli civilizaciis, qar<br />
Tuli <strong>da</strong> evropuli kulturis urTierT <strong>da</strong>mokidebulebis Sesaxeb <strong>da</strong> sTxovs maT<br />
moawyon diskusia Temaze _ <strong>qarTuli</strong> kultura <strong>da</strong> evropuli faseulobebi.<br />
• maswavlebeli moswavleebs sTxovs upasuxon kiTxvas _ ramd<strong>ena</strong>d marTebulad miaCniaT<br />
Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> sazogadoebis evropuli orientacia; aris Tu ara problematuri<br />
evropasTan integracia. amasTanave, igi sTxovs, moswavleebs gamoTqvan konkretuli<br />
argumentebi am orientaciis <strong>da</strong>debiTi <strong>da</strong> uaryofiTi mxareebis (Sedegebis) Sesaxeb.<br />
2. mini prezentacia _ 15<br />
• maswavlebeli <strong>da</strong>faze Camowers moswavleebis mier <strong>da</strong>saxelebul <strong>da</strong>debiT <strong>da</strong><br />
uaryofiT Sedegebs, ori moswavle argumentirebuli msjelobiT asabuTebs<br />
TiToeul pozicias, maswavlebeli Semoifargleba zepiri komentarebiT, ar<br />
akeTebs sabolo <strong>da</strong>skvnas <strong>da</strong> moswavleebs aZlevs saSinao <strong>da</strong>valebas.<br />
3. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 5 wT<br />
• meore dRisTvis moswavleebma un<strong>da</strong> waikiTxon akaki baqraZis publicisturi<br />
werili `fxizeli gonebis Zala~ <strong>da</strong> argumentirebuli msjelobiT <strong>da</strong>asabuTon<br />
eTanxmebian Tu ara im mosazrebebs, romlebsac avtori evropuli politikuri<br />
azris <strong>da</strong> zoga<strong>da</strong>d evropuli orientaciis sasargeblod akeTebs.<br />
resursebi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis forma _ zepiri komentarebi. fasdeba moswavlis mier analitikuri, kritikuli <strong>da</strong> argumen<br />
ganmaviTarebeli tirebuli msjelobis unari.<br />
kavSiri erovnul<br />
sasw. gegmasTan<br />
XII.5.7. XII.6.4,5.<br />
gakveTilis Tema akaki baqraZis fxizeli `gonebis Zala~<br />
saswavlo mizani<br />
• konkretuli epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli Temisa <strong>da</strong> ideis, faseulobaTa sis temis analizi.<br />
• analitikuri <strong>da</strong> kritikuli unaris ganviTareba.<br />
aqtivobebi 1. monawileobs mTeli klasi _ 10 wT<br />
• maswavlebeli ecnoba ramdenime moswavlis mosazrebas, akeTebs zepir komentars<br />
moswavleTa namuSevarze, afasebs ramd<strong>ena</strong>d logikuri <strong>da</strong> argumentirebulia moswavleebis<br />
msjeloba.<br />
2. jgufuri muSaoba _ 20 wT<br />
• maswavlebeli moswavleebs yofs or jgufad erT jgufs evaleba amoiweros akaki baqra<br />
Zis teqsti<strong>da</strong>n religiur filosofiuri azrovnebisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli principebi,<br />
meore jgufs ki mecnierulteqnikuri azrovnebisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli aspeqtebi.<br />
3. mini prezentacia _ 13 wT<br />
• TiTeuli jgufis prezentatorma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTos Tavis mier aRniSnuli maxasi<br />
aTeblebis funqcia <strong>da</strong> roli civilizaciis ganviTarebaSi.<br />
4. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 2 wT<br />
• moswavleebs saSinao <strong>da</strong>valebad eZlevaT rubrika `teqsti <strong>da</strong> mkiTxvelSi~ warmodgenili<br />
SekiTxvebi.<br />
resursebi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis forma _<br />
ganmaviTarebeli<br />
kavSiri erovnul<br />
sasw. gegmasTan<br />
zepiri komentarebi. fasdeba zepirmetyvelebis, argumentirebuli msjelobisa <strong>da</strong><br />
kritikuli azrovnebis unari.<br />
XII.5.2,7 XII.6.5.
ekomen<strong>da</strong>cia<br />
18<br />
rogorc xe<strong>da</strong>vT warmodgenil sagakveTilo sc<strong>ena</strong>rebSi maswavlebeli cdilobs moswav<br />
leebma Tavad, sakuTar gamocdilebaze <strong>da</strong>yrdnobiT SeZlon im rTuli sakiTxis gaazreba,<br />
romelic akaki baqraZis werilSia wamoWrili. moswavleebma un<strong>da</strong> gaacnobieron <strong>da</strong> siRrmiseulad<br />
gaiazron is fun<strong>da</strong>menturi kulturologiuri tipis sakiTxebi, romlebic mniSvnelovania<br />
evropuli <strong>da</strong> aziuri civilizaciebis urTierTmimarTebis <strong>da</strong>sadg<strong>ena</strong>d. maT un<strong>da</strong> ganmarton<br />
werilze <strong>da</strong>yrdnobiT <strong>da</strong> saTanado magaliTebis moxmobiT, Tu ra roli miuZRvis religiurfilosofiur<br />
azrovnebas <strong>da</strong> mecnierulteqnikur azrovnebas zoga<strong>da</strong>d civilizaciis ganviTarebaSi.<br />
aseve un<strong>da</strong> gaacnobieron, ra tipis saazrovno procesebi udevs safuZvlad evropul<br />
civilizacias <strong>da</strong> ratomaa igi progresis safuZveli. am sakiTxebis gaazrebas uwyobs xels<br />
yvela is <strong>da</strong>valeba, romelic publicistur werils erTvis Tan.<br />
akaki baqraZe calsaxad evropuli orientaciis momxred gvevlineba Tavis werilSi <strong>da</strong><br />
mas sakuTari poziciis gasamyareblad TvalsaCino magaliTebi moyavs. pe<strong>da</strong>gogma am werilSi<br />
gamoTqmuli mosazrebebi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ukavSiros im Seswavlil mxatvrul teqstebs, romlebSic<br />
aisaxa Cveni kulturis <strong>da</strong>mokidebuleba evropuli faseulobebisadmi, axali sazogadoebrivpolitikuri<br />
formaciisadmi (<strong>da</strong>viT kldiaSvili, mixeil javaxiSvili) <strong>da</strong> am gziT Seecados<br />
kidev ufro cxa<strong>da</strong>d gamokveTos im sakiTxis arsi, romelsac evropisa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />
urTierTmimarTebis problema hqvia <strong>da</strong> Seamzados moswavleebi im Temaze ga<strong>da</strong>sasvlelad,<br />
romelsac saqarTvelos aziur <strong>da</strong> rusul kulturebTan, evropasTan urTierTobis, filosofiurfsiqologiuri<br />
analizi SeiZleba vuwodoT _ vgulisxmobT merab mamar<strong>da</strong>Svilis werils.<br />
II TavSi vaxtang kotetiSvilis, akaki baqraZis <strong>da</strong> merab mamar<strong>da</strong>Svilis werilebs mosdevs<br />
ori mxatvruli teqsti: niko lorTqifaniZis `Tavsafriani de<strong>da</strong>kaci~ <strong>da</strong> oqtav mirbos<br />
`muqTamWamelebi~. swored es mxatvruli teqstebi <strong>da</strong> maT Tan<strong>da</strong>rTuli <strong>da</strong>valebi un<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>exmaros moswavleebs evropis, aziisa <strong>da</strong> ruseTis, rogorc diametralurad gansxvavebuli<br />
kulturuli fenomenebis gacnobierebaSi. moswavlem un<strong>da</strong> <strong>da</strong>inaxos, rom es kulturebi erTmaneTisagan<br />
pirovnebisa <strong>da</strong> sazogadoebis, individisa <strong>da</strong> koleqtivis, a<strong>da</strong>mianisa <strong>da</strong> saxelmwifos<br />
urTierTobis xasiaTiTac gansxvavdebian. swored am mimarTebebis gaanalizebaSi un<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>exmaros moswavles `Tavsafriani de<strong>da</strong>kacisa~ <strong>da</strong> `muqTamWamelebis~ mxatvruli saTqmeli.<br />
merab mamar<strong>da</strong>Svilisa <strong>da</strong> guram asaTianis mosazrebebi, romlebic uSualod mosdevs mxatvrul<br />
teqstebs.<br />
sagnobrivi meTodika<br />
rubrika `teqsti <strong>da</strong> mkiTxvelSi~ mocemuli Ria tipis SekiTxvebi isea agebuli rom<br />
saSualebas iZleva maswavlebelma gamoiyenos rogorc diskusiis, wyviluri muSaobis, aseve<br />
jgufuri muSaobis strategiebi. TiTeuli saswavlo strategia, romelic konkretul, gansaxilvel<br />
sakiTxs exeba, xels uwyobs moswavleebSi maRali donis saazrovno unarebis ganviTarebas.<br />
am SemTxvevaSic, iseve,rogorc yovelTvis, maswavlebelma un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos konkretuli<br />
klasis codnis done, TiToeuli moswavlis interesi. mosalodneli gansaxorciebeli<br />
saswavlo aqtivobis Sedegis efeqtianoba <strong>da</strong> Tavad aarCios zemoT <strong>da</strong>saxelebul strategiebs<br />
Soris erTerTi.<br />
mini prezentaciis procesSi maswavlebelma garkveuli biZgi un<strong>da</strong> misces moswavleebs,<br />
raTa maT garkveviT <strong>da</strong>inaxon is logikuri kavSiri akaki baqraZis teqstis mTavari saTqmelis<br />
ZiriTadi aspeqtebisa, romlebic swored imisTvisaa gamiznuli, rom TvalsaCinod gamoikve<br />
Tos evropul faseulobaTa upiratesoba <strong>da</strong> roli civilizaciis ganviTarebaSi.
gakveTilis Tema merab mamar<strong>da</strong>Svili _ saqarTvelo, aziuri <strong>da</strong> rusuli `velebis~ urTierTmimarTeba<br />
<strong>da</strong> evropuli orientacia<br />
saswavlo mizani<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis kulturologiuri fenomenis analizi <strong>da</strong> maT Sesaxeb zogadi<br />
warmodgenis Seqmna.<br />
• kritikuli, SemoqmedebiTi <strong>da</strong> analitikuri unaris ganviTareba.<br />
aqtivobebi 1. monawileobs mTeli klasi _ 10 wT<br />
• maswavlebeli moswavleebs esaubreba aziur <strong>da</strong> rusul faseulobaTa sistemis<br />
Sesaxeb, romelsac merab mamar<strong>da</strong>Svili aziur <strong>da</strong> rusul velebs uwodebs. igi<br />
cdilobs axsnas amgvari klasifikaciis mizanSewoniloba. sasurvelia pe<strong>da</strong>gogma<br />
konkretuli magaliTebis moxmobiT gaacnobierobinos moswavleebs rom arsebobs<br />
sami veli: aziaturi, rusuli <strong>da</strong> evropuli.<br />
2. jgufuri muSaoba _ 15 wT<br />
• maswavlebeli moswavleebs yofs sam jgufad TiToeul jgufs sTxovs aRweros,<br />
zoga<strong>da</strong>d ojaxis, maTi soflis an qalaqisTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli veli.<br />
3. diskusia _ 17 wT<br />
• Sesrulebuli samuSaos Semdeg moswavleebi saubroben maT mier <strong>da</strong>xasiaTebul<br />
velebs Soris arsebul msgavseba gansxvavebebze.<br />
• maswavlebeli ajamebs moswavleTa naazrevs <strong>da</strong> sTxovs TiToeuli jgufis warmomadgenels<br />
<strong>da</strong>faze Camoweros misi jgufis mier <strong>da</strong>xasiaTebuli velis yvelaze<br />
arsebiTi niSani.<br />
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs <strong>da</strong>asabuTon jgufis warmomadgenlis mier<br />
gamoyofili `arsebiTi niSnis~ siswore. maTi argumentebis mosmenis Semdeg igi<br />
ux snis moswavleebs, rom gakveTilis <strong>da</strong>sawyisSi naxsenebi samive velis (aziuri,<br />
rusuli, evropuli) struqturisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebelia erTi arsebiTi niSan<br />
Tvi sebebi, romliTac es velebi mkveTrad gansxvavdebian erTmaneTisgan.<br />
4. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 3 wT<br />
• meore dRisaTvis moswavleebma un<strong>da</strong> warmoadginon werilobiTi saxis saSinao <strong>da</strong>valeba,<br />
romelSic isini gamoyofen samive velis <strong>da</strong>maxasiaTebel arsebiT niSnebs <strong>da</strong><br />
imsjeleben imaze, Tu riT ganasxvavdebian es maxasiaTeblebi erTmaneTisagan.<br />
resursebi<br />
Sefasebis forma _<br />
ganmaviTarebeli<br />
kavSiri erovnul<br />
saswavlo gegmasTan<br />
saxelmZRvanelos teqsti<br />
zepiri komentarebi. fasdeba moswavlis argumentirebuli msjelobisa <strong>da</strong> analitikuri<br />
azrovnebis unari.<br />
XII.5.2,7,9.<br />
instruqcia<br />
merab mamar<strong>da</strong>Svilis werilma <strong>da</strong> misma safuZvlianma analizma kidev ufro un<strong>da</strong> gamokveTos<br />
akaki baqraZis werilis umTavresi postulati, kerZod is rom saqarTvelos ganviTareba<br />
im principebisa <strong>da</strong> wesebiT un<strong>da</strong> moxdes, riTac evropa ganviTar<strong>da</strong>.<br />
moswavleebma un<strong>da</strong> Sea<strong>da</strong>ron erTmaneTs ori teqstis mTavari saTqmeli. sasurvelia,<br />
maswavlebelma moswavleebs es saTqmeli Tavad Camoayalibebinos Ria SekiTxebis, diskusiisa<br />
<strong>da</strong> argumentirebuli msjelobis gziT.<br />
aseve sasurvelia moswavleebma Tavad Camoayalibon Tezisebis saxiT TiToeuli velis<br />
arsebiTi niSanTviseba, raTa maTTvis cxadi gaxdes evropuli velis upiratesoba.<br />
19
gakveTilis Tema kulturul faseulobaTa urTierT mimarTeba<br />
saswavlo mizani msgavsi kulturologiuri tipis teqstebis analizi;<br />
sadiskusio `sakomunikacio unarebis~ ganviTareba.<br />
aqtivobebi 1. jgufuri samuSao _ 20 wT<br />
• maswavlebeli sam jgufad yofs klass <strong>da</strong> sTxovs maT akaki baqraZis <strong>da</strong> merab<br />
mamar<strong>da</strong>Svilis werilebi<strong>da</strong>n amoiweron evropuli aziuri <strong>da</strong> rusuli kulturuli<br />
velis <strong>da</strong>maxasiaTebeli arsebiTi aspeqtebi.<br />
• samuSaos <strong>da</strong>wyebamde maswavlebeli mcire eqskurss atarebs zemoT <strong>da</strong>saxelebuli im arsebiTi<br />
aspeqtebis Sesaxeb, romelTac es ori kulturologiuri teqsti eZRvneba. maswavlebeli<br />
aseve sTxovs bavSvebs (TiToeul jgufs) muSaobis procesSi gaiTvaliswinon, rom<br />
maT mouwevT aramarto gaanalizeba <strong>da</strong> sakuTari poziciis werilobiT gamoxatva <strong>da</strong> zemoT<br />
<strong>da</strong>saxelebuli aspeqtebis Sesaxeb, aramed TanaklaselTa winaSe mini prezentaciis mowyobac.<br />
2. mini prezentacia _ 10 wT<br />
• jgufis warmomadgeneli acnobs klass mis mier <strong>da</strong>saxelebul arsebiT aspeqtebs <strong>da</strong> Semdgom<br />
gamoxatavs Tavis <strong>da</strong>mokidebulebas <strong>da</strong> argumentirebul pozicias am aspeqtebis mimarT.<br />
3. mini diskusia _ 13 wT<br />
• mini prezentaciis Semdgom moswavleebi (jgufebi) marTaven kamaTs <strong>da</strong> argumentirebulad<br />
gamoxataven, sakuTar pozicias gansaxilveli aspeqtebis Sesaxeb.<br />
4. <strong>maswavleblis</strong> instruqcia _ 2 wT<br />
• mini diskusiis Semdgom maswavlebeli sTxovs or jgufs gacvalon gansaxilveli<br />
aspeqtebi <strong>da</strong> meore dRisTvis <strong>da</strong>amuSaon es sakiTxebi klasSi gamoyenebuli principebis<br />
mixedviT, mesame jgufs ki avalebs gaaanalizon samive jgufis mier warmodgenili<br />
argumentebi <strong>da</strong> pozicia <strong>da</strong> meore gakveTilisTvis Seasrulon Semfaseblisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mkvirveblis<br />
funqcia or jgufs Soris gamarTuli prezentaciisa <strong>da</strong> diskusiis dros.<br />
resursebi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis forma _<br />
ganmaviTarebeli<br />
kavSiri erovnul<br />
sasw. gegmasTan<br />
fasdeba urTierTTanamSromlobis <strong>da</strong> komunikaciis unaris ganviTareba; problemis<br />
analizi, argumentirebuli msjelobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari.<br />
XII.5,7. XII.6,5. XII.7,1,2,3,4<br />
gakveTilis Tema akaki wereTlis `gazafxuli~ <strong>da</strong> galaqtion tabiZis `verxvebi~<br />
saswavlo mizani • mxatruli teqstebis Se<strong>da</strong>reba mxatrulgamomsaxvelobiTi <strong>da</strong> Sinaarsobrivi<br />
TvalsazrisiT. am leqsebs Soris arsebul msgavsebagansxvavebebze argumentirebuli<br />
mosazrebebis gamoTqma.<br />
aqtivobebi 1. individualuri samuSao _ 15 wT<br />
• maswavlebeli sTxovs moswavleebs werilobiT Camoayalibon is ZiriTadi maxasiaTeblebi,<br />
romlebic maTi azriT ganasxvavebs am or mxatvrul teqsts erTmaneTisagan.<br />
2. monawileobs mTeli klasi _ 15 wT<br />
• Sesrulebuli <strong>da</strong>valebis Semdeg ramdenime moswavle gamoTqvams Tavis Sexedulebas<br />
imis Sesaxeb, Tu ra arsebiTi niSanTvisebebiT ganasxvavdeba ori poetis leqsi<br />
erTmaneTisagan.<br />
• maswavlebeli Tavis Sexedulebisamebr <strong>da</strong>faze Camowers klasis mier gamoTqmul<br />
mosazrebaTagan yvelaze arsebiTs <strong>da</strong> kidev erTxel komentarebis saxiT azustebs<br />
moswavleebis mier gamoTqmuli mosazrebebis adekvaturobas.<br />
3. monawileobs mTeli klasi _ <strong>12</strong> wT<br />
• maswavlebeli Seaxsenebs moswavleebs maT mier Seswavlil literaturl mimdinareobebs<br />
realizmsa <strong>da</strong> romantizms, <strong>da</strong> sTxovs maT gansazRvron Tu romel literaturul<br />
mimdinareobebs SeiZleba miekuTvnebodes maT mier ganxiluli leqsebi,<br />
maswavlebeli ar akeTebs saboloo <strong>da</strong>skvnas Semoifargleba mxolod zepiri komentarebiT<br />
<strong>da</strong> SeniSvnebiT <strong>da</strong> aZlevs maT saSinao <strong>da</strong>valebas.<br />
4. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 3 wT<br />
• moswavleebma un<strong>da</strong> waikiTxon rubrika saubari <strong>da</strong> Seecadon gaarkvion, ra mimarTeba<br />
arsebobs maT mier gamoTqmul varaudebsa <strong>da</strong> `saubarSi~ simbolizmze warmodgenil<br />
informacias Soris.<br />
resursebi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis forma _ fasdeba analitikuri <strong>da</strong> argumentirebuli msjelobis unari.<br />
ganmaviTarebeli<br />
kavSiri erovnul XII.8,1,2,3. XII.9,1,2,3. XII.11,3.<br />
sasw. gegmasTan
gakveTilis Tema simbolizmi<br />
saswavlo mizani simbolizmis, rogorc literaturuli mimdinareobis warmoSobis mizezebsa <strong>da</strong><br />
msoflmxedvelobriv principebze varaudebisa <strong>da</strong> argumentirebuli mosazrebebis<br />
gamoTqma.<br />
aqtivobebi 1. monawileobs mTeli klasi _<br />
• maswavlebeli ecnoba moswavleebis mier warmdgenil mosazrebebs imis Sesaxeb<br />
Tu ra niSniT miakuTvnes maT mxatvruli teqsti simbolistur mimdinareobas.<br />
akeTebs maT mosazrebebze zepir komentarebs, afasebs maT mier gamoTqmuli<br />
varaudebis adekvaturobas.<br />
2. individualuri samuSao _<br />
• pe<strong>da</strong>gogi sTxovs moswavleebs `rubrika saubri<strong>da</strong>n~ amoiweron is debulebebi,<br />
romlebic maTi azriT yvelaze ukeT gamoxataven simbolizmis, rogorc literaturuli<br />
mimdinareobisa <strong>da</strong> msoflgancdis arss.<br />
• moswavleebma amasTanave galaktion tabiZis leqsi<strong>da</strong>n un<strong>da</strong> amoiweron is monakveTebi,<br />
romlebic yvelaze metad Seesabameba simbolizmis, rogorc literaturuli<br />
mimdinareobis specifikas.<br />
3. monawileobs mTeli klasi _<br />
• maswavlebeli ecnoba ramdenime moswavlis mier Sesrulebul <strong>da</strong>valebas, kidev<br />
erTxel Seaxsenebs maT `saubarSi~ warmodgenil Tvalsazrisebs <strong>qarTuli</strong> simbolisturi<br />
msoflgancdis warmoSobis Sesaxeb.<br />
4. saSinao <strong>da</strong>valeba _ 3 wT<br />
• meore dRisTvis moswavleebma un<strong>da</strong> Seasrulon rubrika `teqsti <strong>da</strong> mkiTxvelSi~<br />
mocemuli <strong>da</strong>valebebi.<br />
resursebi saxelmZRvanelos teqsti<br />
Sefasebis forma _<br />
ganmaviTarebeli<br />
kavSiri erovnul<br />
sasw. gegmasTan<br />
fasdeba analitikuri, kritikuli <strong>da</strong> argumentirebuli msjelobis unari.<br />
XII.5,6,8. XII.8,1,2. XII.13,1,6.<br />
rekomen<strong>da</strong>cia<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa rom moswavleebma ukve Seiswavles <strong>da</strong> ician realizmisa <strong>da</strong> romantizmis<br />
rogorc literaturuli mimdinareobebis warmoSobisa <strong>da</strong> ganviTarebis mizezebi <strong>da</strong><br />
maTi msoflmxedvelobrivi Taviseburebani, simbolizmis arsSi gasarkvevad moswavleebs mzamzareuli,<br />
mSrali imformaciis nacvlad vTavazobT e.w aRmoCeniT gziT swavlis meTodikiT<br />
gansaxorcielebel <strong>da</strong>valebas. moswavleebi, uSualod, <strong>da</strong>kvirvebis gziT, ori leqsis Se<strong>da</strong>rebis<br />
safuZvelze aRmoaCenen, riT gansxvavdeba realisturi msoflmxedveloba simbolisturi<br />
msofmxedvelobisagan. kerZod, maT un<strong>da</strong> gaacnobieron rom akaki wereTlis leqsis Sinaarsis<br />
gadmocema araviTar sirTules ar warmoadgens, aseve ar gaxlavT Zneli <strong>da</strong> leqsSi cxa<strong>da</strong>d<br />
ikveTeba lirikuli gmiris grZnobebi.<br />
akaki wereTlis leqsi konkretul istoriul faqts eZRvneba, swored es e.w. `am wamieri<br />
praqticizmi~ realuri, xelSesaxebi, cxovrebiseuli <strong>da</strong> sazogadoebrivi problematika aris<br />
<strong>qarTuli</strong> realizmis erTerTi mTavari <strong>da</strong>maxasiaTebeli niSani.<br />
amgvari midgomisgan gansxvavebiT galaqtionis leqsSi ar Cans racionaluri saTqmeli,<br />
SeuZlebelia galaktionis leqsis Sinaarsis gadmocema <strong>da</strong> misi logikuri aRqma.<br />
rodesac maswavlebeli moswavleebs mianiSnebs am ori literaturuli mimdinareobis<br />
ganmasxvavebel niSnebze <strong>da</strong> moswavleTa mier gamoTqmul mosazrebebs Seajamebs, mxolod amis<br />
Semdeg Tezisebis saxiT zepirad miawvdis an Caawerinebs maT informacias simbolizmis msoflmxedvelobriv<br />
arsis Sesaxeb. kerZod, igi uxsnis maT, rom simbolistebma uaryves goneba <strong>da</strong><br />
racionalizmi. simbolistebis mer warmosaxuli samyaro ar iyo grZnobaTa organoebiT aRqmadi<br />
<strong>da</strong> ar eqvemdebarebo<strong>da</strong>, gansxvavebiT realistebisagan mizezSedegobriv principebs. simbolizmis<br />
miswrafeba mxolod iracionalur fsiqikur sferoebSia saZiebeli; simbolizmma Seqmna axali<br />
mxatvruli samyaro romelic asaxavs yofiTi movlenebis miRma arsebul axal sinamdviles.<br />
simbolizmma poezias Camoacila sazogadoebrivi miznebis problematika <strong>da</strong> uaryo realur<br />
<strong>da</strong> socialur sinamdvilesTan yovelgvari Sexeba.<br />
pe<strong>da</strong>gogis saubari un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ukavSirdes swored ori poetis leqss, raTa moswavleebma<br />
cxa<strong>da</strong>d <strong>da</strong>inaxon, is ZiriTadi ganmasxvavebeli, romliTac galaktionis leqsi gamoirCeva akaki<br />
wereTlis `gazafxulisagan~.<br />
21
22<br />
saswavlo strategiebi<br />
jgufuri muSaoba, rogorc mogexsenebaT, specifikuri saswavlo xerxia <strong>da</strong> misi xelovnurad<br />
gamoyeneba aferxebs saswavlo miznis miRwevas. jgufisaTvis micemuli <strong>da</strong>valeba<br />
yovelTvis un<strong>da</strong> iTvaliswinebdes <strong>da</strong> gulisxmobdes <strong>da</strong>valebis masStaburobasa <strong>da</strong> sirTules.<br />
kerZod imas, rom erTi moswavle ver SeZlebs am tipis <strong>da</strong>valebis srulyofilad Sesrulebas.<br />
amitom <strong>da</strong>valebis saswavlo miznis specifiki<strong>da</strong>n gamomdinare, umjobesia, man TanaklaselTa<br />
<strong>da</strong>xmareba gamoiyenos. amasTanave ar un<strong>da</strong> <strong>da</strong>gvaviwydes, rom jgufuri <strong>da</strong>valeba xels un<strong>da</strong><br />
uwyobdes moswavleebSi komunikaciisa <strong>da</strong> sadiskusio unarCvevebis ganviTarebas.<br />
prezentacia _ (presentatio) laTinuri sityvaa <strong>da</strong> wardg<strong>ena</strong>s niSnavs. es gaxlavT ganxiluli<br />
<strong>da</strong> gaanalizebuli konkretuli Temis, sakiTxis, problemis sxva<strong>da</strong>sxva auditoriis winaSe<br />
sajaro wardgenis procesi. prezentaciis mizania sxva<strong>da</strong>sxva tipisa <strong>da</strong> kategoriis auditoriisaTvis<br />
prezentatoris mier ganxorcielebuli kvlevis Sedegebis gacnoba. sasurvelia<br />
warmodgenili saprezentacio moxseneba iyos mokle (araumetes 1015 wuTisa), azrobrivad,<br />
Sinaarsobrivad <strong>da</strong> logikurad gamarTuli, aseve, Zalian mniSvnelovani <strong>da</strong> aucilebelia, rom<br />
saprezentaciod arCeuli Tema gamoirCeodes siaxliTa <strong>da</strong> aqtualobiT.<br />
rogor un<strong>da</strong> moemzadoT prezentaciisTvis: Tav<strong>da</strong>pirvelad saWiroa auditoriis Seswavla;<br />
moxsenebis Sesavlis, ZiriTadi <strong>da</strong> <strong>da</strong>skvniTi nawilis <strong>da</strong>gegmva; sademonstracio TvalsaCinoebebis<br />
SerCeva. Tqven mzad un<strong>da</strong> iyoT auditoriis mxri<strong>da</strong>n SesaZlo SekiTxvebze pasuxis<br />
gasacema<strong>da</strong>c.<br />
gasaTvaliswinebelia is faqtoric, rom Tuki auditoriisTvis gasagebad ar iqneba<br />
prezentacia warmarTuli, Tqveni prezentacia warmatebulad ver CaiTvleba. aseve kargad<br />
un<strong>da</strong> iyos <strong>da</strong>gegmili gamosvlis droc. rac ufro mcirea dro, miT ufro rTulia yvela<br />
ZiriTadi ideis warmoC<strong>ena</strong>. moxsenebis momzadebisas un<strong>da</strong> gvaxsovdes, rom, saSualod, momxsenebeli<br />
100 sityvas warmoTqvams wuTSi. gaiTvaliswineT isic rom, gamosvlis pirvelive<br />
wuTebma un<strong>da</strong> SeZlos auditoriis <strong>da</strong>intereseba. gansaxilvel sakiTxze msjelobisas konkretuli<br />
magaliTebis moxmoba imis saSualebas mogcemT, rom auditoriam ukeT gaicnobieros<br />
moxsenebis problematika <strong>da</strong> ZiriTadi idea. ZiriTadi ideebi ar un<strong>da</strong> iyos bevri (saSualod<br />
3), radgan erTi Temi<strong>da</strong>n meoreze ga<strong>da</strong>svla msmenelis yuradRebis gafantvas iwvevs. prezentaciisas<br />
mniSvnelovania <strong>da</strong>skvniTi nawilis formisa <strong>da</strong> SinaarsisTvis yuradRebis miqceva.<br />
Tqveni moxsenebis <strong>da</strong>skvniTi nawili un<strong>da</strong> iyos pozitiuri, an mTavrdebodes SekiTxviT. amiT<br />
Tqven ubiZgebT auditorias miubrundes ganxilul sakiTxs <strong>da</strong> kidev erTxel <strong>da</strong>fiqrdes masze.<br />
SesaZlebelia, auditoriam kiTxvebi prezentaciis msvlelobis drosac <strong>da</strong>svas. aseT<br />
SemTxvevaSi, bunebrivia, gamosvlis reglamenti moimatebs.<br />
rac Seexeba TvalsaCinoebebs, igi Tqveni poziciis erTgvari <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebaa <strong>da</strong> xels<br />
uwyobs msmenelTa yuradRebis gamaxvilebas ZiriTad ideebze.<br />
prezentaciisas yuradReba un<strong>da</strong> miaqcioT araverbaluri komunikaciis iseT elemntebs<br />
rogoricaa xmis tembri, dgomis manera <strong>da</strong> Jestikulacia. aseve yuradReba miaqcieT iseT mniSvnelovan<br />
faqtors, rogoricaa metyvelebis kultura.<br />
kriteriumebi, romliTac un<strong>da</strong> Sefasdes moswavlis prezentacia:<br />
• ramd<strong>ena</strong>d saintereso iyo Sesavali nawili;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d saintereso <strong>da</strong> originaluri iyo saprezentacio Tema;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d gamokveTilad iyo Camoyalibebuli Tezisi;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d <strong>da</strong>majerebeli iyo argumentacia. magaliTad, iyo Tu ara msjeloba gamyarebuli konkretuli<br />
magaliTebiTa <strong>da</strong> faqtebiT;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d ajameb<strong>da</strong> prezentaciis <strong>da</strong>skvniTi nawili moxsenebaSi gamokveTil sakiTxebs;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d iyo <strong>da</strong>culi msjelobis nawilebs Soris wonasworoba;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d SeZlo prezentatorma auditoriis yuradRebis mipyroba;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d SeZlo prezentatorma prezentaciis bolomde auditoriis yuradRebis S<strong>ena</strong>rCuneba;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d miznobrivad <strong>da</strong> marTebulad iqna gamoyenebuli prezentatoris mier araverbaluri<br />
sakomunikacio <strong>ena</strong>;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d <strong>da</strong>majereblad <strong>da</strong> argumentirebulad gasca man msmenelebis SekiTxvebs pasuxi;
• ramd<strong>ena</strong>d <strong>da</strong>icva prezentatorma saprezentacio reglamenti;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d gamarTuli iyo prezentatoris metyveleba;<br />
• ramd<strong>ena</strong>d iyeneb<strong>da</strong> prezentatori TvalsaCinoebebs.<br />
diskusia<br />
maswavlebeli moswavleebs diskusiisaTvis winaswar amzadebs. acnobs diskusiis saki<br />
Txebs <strong>da</strong> miznebs. maswavlebeli diskusias iwyebs iseTi kiTxvebiT an problemiT, romelic<br />
aRZravs motivacias moswavleebSi <strong>da</strong> rTavs maT diskusiaSi. diskusias SeiZleba axldes mokle<br />
prezentaciebi <strong>maswavleblis</strong> an moswavleebis mxri<strong>da</strong>n. maswavlebeli cdilobs, diskusiaSi<br />
mxo lod moswavleebi iyvnen CarTulni <strong>da</strong> analizisa <strong>da</strong> kvlevis safuZvelze amowuron sadiskusio<br />
sakiTxi. droTa ganmavlobaSi moswavleebi eCvevian diskusiis dros reglamentis <strong>da</strong>cvas,<br />
swrafi <strong>da</strong> adekvaturi pasuxebis gacemas <strong>da</strong> argumentebis moyvanas.<br />
mas Semdeg, rac moswavleebs diskusiisTvis aucilebeli unarCvevebi gamoumuSavdebaT,<br />
maswavlebels SeuZlia diskusiis iseTi formebi gamoiyenos, romelsac mTlianad moswavle<br />
warmarTavs.<br />
sasurvelia, maswavlebelma <strong>da</strong>faze <strong>da</strong>weros diskusiis sakiTxebi <strong>da</strong> periodulad Seaxsenos<br />
moswavleebs. diskusias maswavlebeli Ria SekiTxvebiT warmarTavs. magaliTad:<br />
• rogoria Tqveni reaqcia ama <strong>da</strong> am sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT?<br />
• romelma problemam <strong>da</strong>gainteresaT?<br />
• ra <strong>da</strong>skvnebs gamoitanT am monacemebi<strong>da</strong>n?<br />
• ra gaZlevT aseTi <strong>da</strong>skvnis gamotanis safuZvels?<br />
• ra argumentebis safuZvelze gamoitaneT aseTi <strong>da</strong>skvna?<br />
• ra aris saWiro imisaTvis, rom _________________?<br />
• ra moxdebo<strong>da</strong> im SemTxvevaSi, Tu _________________?<br />
• rogor gavl<strong>ena</strong>s iqoniebs _________________ <strong>da</strong> ratom?<br />
• ras un<strong>da</strong> velodeT _________________?<br />
diskusiis procesSi maswavlebeli ar akritikebs moswavleTa mosazrebebs, Sexedulebebsa <strong>da</strong><br />
ideebs. maswavlebeli, amave dros, cdilobs, <strong>da</strong>exmaros maT sakiTxis ukeT gaSuqebasa <strong>da</strong> sakuTari<br />
Tavis mimarT rwmenis ganmtkicebaSi. mag: maswavlebli mimarTavs moswavleebs: `iqneb<br />
ufro Rrmad gaaSuqoT es sakiTxi~? an Tu maswavlebels surs, ufro <strong>da</strong>xvewos moswavlis<br />
naazrevi, ambobs: `es namdvilad axali ideaa, rogorc mivxvdi __________ “. `xom ar SegiZliaT,<br />
moiyvanoT argumenti ______________~ `ratom fiqrobT ase __________ SegiZlia axsna, ras gulisxmob<br />
amaSi _______________~ aseTi midgoma moswavleebs ubiZgebs axali ideebis gamoTqmisaken.<br />
maswavlebeli sTxovs, gamoTqvan TavianTi mosazrebebi iseTma moswavleebma, romlebic<br />
Cumad sxe<strong>da</strong>n.<br />
diskusiis meTods maswavlebeli iyenebs gakveTilis miznis Sesabamisad. amasTan, iTvaliswinebs<br />
moswavleebis sakomunikacio unarCvevebs <strong>da</strong> imasac, Tu ramd<strong>ena</strong>d arian momzadebulni<br />
diskusiisTvis.<br />
diskusiis <strong>da</strong>sasruls, maswavlebeli moswavleebTan erTad ajamebs diskusias <strong>da</strong> ganixilavs<br />
diskusiis <strong>da</strong>debiT <strong>da</strong> uaryofiT mxareebs.<br />
23
24<br />
Sefaseba qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si<br />
Sefasebis komponentebi qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si<br />
saSinao <strong>da</strong> saklaso <strong>da</strong>valebaTa komponentebi<br />
SeiZleba Sefasdes Semdegi codna <strong>da</strong> unar-Cvevebi:<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva saxis mxatvruli <strong>da</strong> aramxatvruli teqstebis mravalmxrivi gaazrebagaanalizeba<br />
<strong>da</strong> Sefaseba;<br />
• teqstebis interpretireba;<br />
• teqstebis Se<strong>da</strong>rebiTi analizi;<br />
• Txroba;<br />
• msjeloba;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva saxis teqstebis Sedg<strong>ena</strong>SeTxzva;<br />
• zepiri gamosvla/prezentacia;<br />
• gamomxatvelobiTi kiTxva;<br />
• gramatikuli <strong>da</strong> leqsikuri codna;<br />
• marTlwera;<br />
• SemoqmedebiToba;<br />
• saswavlostrategiebis (kiTxvis, weris, mosmenis, zepirmetyvelebis) gaazrebulad<br />
gamo yeneba;<br />
• mxatvruli xerxebis codna;<br />
• enobrivgamomsaxvelobiTi saSualebebis amocnoba <strong>da</strong> gaanalizeba;<br />
• ZiriTadi literaturuli mimdinareobebis maxasiaTeblebi <strong>da</strong> sxva.<br />
sasicocxlo unar-Cvevebi:<br />
• SemoqmedebiToba;<br />
• TanamSromloba (mewyvilesTan, jgufis wevrebTan);<br />
• strategiebis gaazrebulad gamoyeneba saswavlo saqmianobis xelSewyobis mizniT;<br />
• saswavlo aqtivobebSi monawileobis xarisxi.<br />
unar-Cvevebi fasdeba Semdegi <strong>da</strong>valebebiT:<br />
• <strong>da</strong>smul kiTxvebze pasuxis gacema;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis gramatikuli <strong>da</strong> leqsikuri savarjiSoebi;<br />
• diskusiis mowyoba problemur sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT;<br />
• Txzulebis, eseis, referatis Sedg<strong>ena</strong>;<br />
• individualuri an jgufuri prezentaciis momzadeba;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis sakiTxavi <strong>da</strong> mosasmeni amocanebis ga<strong>da</strong>Wra;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis zepiri aqtivobis Sesruleba <strong>da</strong>moukideblad, mewyvilesTan erTad an<br />
jgufurad;<br />
• sxva<strong>da</strong>sxva tipis teqstis Seqmna <strong>da</strong>moukideblad, mewyvilesTan erTad an jgufurad;<br />
• proeqtis ganxorcieleba.<br />
Semajamebeli <strong>da</strong>valebebis komponenti<br />
Semajamebeli <strong>da</strong>valebis komponenti ukavSirdeba swavlaswavlebis Sedegs. am komponentSi<br />
un<strong>da</strong> Sefasdes erTi saswavlo monakveTis (Tema, Tavi, paragrafi, sakiTxi) Seswavla<strong>da</strong>muSavebis<br />
Sedegad miRweuli Sedegebi. konkretuli saswavlo erTeulis <strong>da</strong>srulebisas mo
swavlem un<strong>da</strong> SeZlos <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis stan<strong>da</strong>rtiT gansazRvruli codnisa<br />
<strong>da</strong> unarCvevebis warmoC<strong>ena</strong>. Sesabamisad, Semajamebeli <strong>da</strong>valebebi un<strong>da</strong> amowmebdes <strong>qarTuli</strong><br />
enisa <strong>da</strong> literaturis stan<strong>da</strong>rtiT gansazRvrul Sedegebs.<br />
Semajamebel <strong>da</strong>valebaTa tipebi:<br />
stan<strong>da</strong>rtis moTxovnaTa Sesasruleblad rekomendebulia Semajamebel <strong>da</strong>valebaTa mravali<br />
formis gamoyeneba. qarTul <strong>ena</strong>sa <strong>da</strong> <strong>literatura</strong>Si SesaZlebelia Semdegi tipis Semajamebeli<br />
<strong>da</strong>valebebis gamoyeneba:<br />
• mxatvruli/aramxatvruli teqstis gagebagaazreba;<br />
• stan<strong>da</strong>rtiT gansazRvruli sxva<strong>da</strong>sxva saxis teqstebis Sedg<strong>ena</strong>;<br />
• argumentirebuli msjeloba konkretuli sakiTxis/Temis Sesaxeb;<br />
• zepiri moxsenebis warmodg<strong>ena</strong>;<br />
• eseis Sedg<strong>ena</strong>;<br />
• problemuri sakiTxis warmodg<strong>ena</strong> imitirebuli situaciis (minispeqtaklis,roluri<br />
TamaSis <strong>da</strong> sxv.) saSualebiT;<br />
• gamometyvelebiTi kiTxva (individualuri an gunduri);<br />
• literaturuli saloni;<br />
• zepiri gamosvlis audio an audiovizualuri Canaweris mosm<strong>ena</strong> <strong>da</strong> Sefaseba;<br />
• sxva.<br />
moTxovnebi, romlebsac un<strong>da</strong> akmayofilebdes Semajamebeli <strong>da</strong>valebebi:<br />
• <strong>da</strong>valebis TiToeul tips un<strong>da</strong> axldes Sefasebis zogadi rubrika (Tu recefciuli/gagebagaazreba/<br />
<strong>da</strong>valebaa, maSin Sefasebis sqema un<strong>da</strong> axldes TiToeul testur kiTxvas);<br />
• zogadi rubrika un<strong>da</strong> <strong>da</strong>zustdes konkretuli <strong>da</strong>valebis, pirobisa <strong>da</strong> ganvlili masalis<br />
gaTvaliswinebiT;<br />
• 10 qula un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>nawildes rubrikaSi Semaval kriteriumebze;<br />
• miTiTebuli un<strong>da</strong> iyos stan<strong>da</strong>rtis is Sedegebi, romelTa Semowmebasac emsaxureba Semajamebeli<br />
<strong>da</strong>valeba.<br />
zogadi rubrikis nimuSi<br />
Sefasebis zogadi rubrika zepiri Semajamebeli <strong>da</strong>valebebisaTvis:<br />
• pirobasTan Sesabamisoba;<br />
• komunikaciuri unarCvevebi;<br />
• enobrivi unarCvevebi;<br />
• SemoqmedebiTi unarCvevebi.<br />
konkretuli rubrikis nimuSi<br />
nimuSi 1. Semajamebeli <strong>da</strong>valeba zepirmetyvelebaSi<br />
<strong>da</strong>valebis piroba:<br />
gaecaniT mocemul Tvalsazriss <strong>da</strong> moamzadeT zepiri gamosvla, romelSic:<br />
a) warmoadgenT Tqvens mosazrebas am TvalsazrisTan <strong>da</strong>kavSirebiT;<br />
b) moiyvanT argumentebsa <strong>da</strong> magaliTebs Tqveni mosazrebis <strong>da</strong>samtkiceblad;<br />
g) gamoitanT <strong>da</strong>skvnas/<strong>da</strong>skvnebs.<br />
zepiri moxsenebis maqsimaluri droa 5 wuTi.<br />
25
26<br />
pirobasTan Sesabamisoba<br />
qulebi<br />
icavs drois limits 01<br />
icavs pirobis Sinaarsobriv moTxovnebs (mosazreba, argumentebi,<br />
<strong>da</strong>skvna)<br />
00,51<br />
komunikaciuri unar-Cvevebi<br />
gasagebad ayalibebs mosazrebas <strong>da</strong> Tanamimdevrulad aviTarebs mas 012<br />
mohyavs adekvaturi argumentebi <strong>da</strong> magaliTebi 012<br />
gamoaqvs adekvaturi <strong>da</strong>skvna 01<br />
enobrivi unar-Cvevebi<br />
adekvaturad iyenebs zepiri msjelobisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel araverbalur<br />
saSualebebs (mag., Jestikulacias, intervals saubarSi, xmis<br />
sxva<strong>da</strong>sxva dones <strong>da</strong> a.S.)<br />
iyenebs msjelobiTi teqstisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebel enobrivgramatikul<br />
formebsa <strong>da</strong> enobriv konstruqciebs (mag. gankerZoebul sityvebs, gamoTqmebs,<br />
CarTuls, pirobiTSedegobiT konstruqcias <strong>da</strong> a.S.)<br />
SemoqmedebiTi unar-Cvevebi<br />
aqvs saintereso mosazrebebi, mohyavs originaluri argumentebi, magaliTebi<br />
qulaTa maqsimaluri raodenobaa 10<br />
(qulebi mrgvaldeba mTelis sizustiT)<br />
Semajamebeli <strong>da</strong>valebis stan<strong>da</strong>rtTan Sesabamisoba:<br />
qarT. VIII. 1. moswavles SeuZlia konkretul sakiTxebze msjelobis mosm<strong>ena</strong> <strong>da</strong> sakuTari Tvalsazrisis<br />
warmodg<strong>ena</strong> auditoriis winaSe.<br />
qarT. VIII. 3. moswavles SeuZlia msjelobis ZiriTadi enobrivi maxasiaTeblebis amocnoba <strong>da</strong><br />
gamoyeneba.<br />
01<br />
01<br />
01