L-Air Malta kellha t[assar aktar minn 160 titjira - MaltaRightNow.com
L-Air Malta kellha t[assar aktar minn 160 titjira - MaltaRightNow.com
L-Air Malta kellha t[assar aktar minn 160 titjira - MaltaRightNow.com
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Numru 12,482<br />
www.media.link.<strong>com</strong>.mt<br />
L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010 €0.45<br />
Stabbiliment<br />
G[awdxi jsir<br />
katina ta’<br />
[wienet<br />
internazzjonali<br />
<strong>minn</strong> Daniela Bartolo<br />
Is-sitwazzjoni fis-sala tat-tluq fl-Ajruport Internazzjonali ta’ <strong>Malta</strong> fejn mijiet ta’ turisti ippruvaw jag[mlu l-arran;amenti<br />
ne/essarji biex flok id-destinazzjoni ori;inali tag[hom jie[du rotot o[rajn fejn is-s[aba vulkanika ma laqtitx it-trasport bl-ajru<br />
(Ritratt> Michael Ellul)<br />
L-IRMIED MILL-VULKAN LI }BROFFA FL-I}LANDA<br />
L-<strong>Air</strong> <strong>Malta</strong> <strong>kellha</strong> t[<strong>assar</strong><br />
<strong>aktar</strong> <strong>minn</strong> <strong>160</strong> <strong>titjira</strong><br />
■ {idma biex jin;iebu Maltin li jinsabu maqbuda f’disa’ pajji]i<br />
<strong>minn</strong> Neil Camilleri u Yolande Spiteri<br />
Minkejja li madwar nofs it-titjiriet skedati<br />
madwar l-Ewropa kienu mistennija<br />
jibdew isiru fis-sig[at li g[addew is-sitwazzjoni<br />
tat-trasport bl-ajru fl-Ewropa<br />
g[adha wa[da in/erta g[al kollox u<br />
g[adha qed tikkawza dewmien u frustrazzjoni<br />
g[al eluf ta’ passi;;ieri, mhux<br />
inqas il-Maltin u t-turisti f’<strong>Malta</strong>. Filwaqt<br />
li s-s[aba tal-irmied tidher li qed tbatti,<br />
rapporti jg[idu li s[aba o[ra ta’ rmied<br />
vulkaniku qed tersaq lejn l-Ewropa.<br />
Ilbiera[ is-sitwazzjoni fl-Ajruport<br />
Internazzjonali ta’ <strong>Malta</strong> kienet wa[da ta’<br />
frustrazzjoni hekk kif passi;;ieri stennew<br />
u b’tama [arsu lejn l-iscreens tal-ajruport<br />
li bosta urew titjiriet kan/ellati filwaqt li<br />
bosta turisti kienu qed jippruvaw isibu<br />
alternattiva biex imorru lura d-dar u<br />
jibag[tu messa;;i lill-familjari jg[idulhom<br />
li we[lu f’<strong>Malta</strong>.<br />
L-<strong>Air</strong> <strong>Malta</strong>, fl-a[[ar jiem <strong>kellha</strong><br />
tikkan/ella iktar <strong>minn</strong> <strong>160</strong> <strong>titjira</strong>. Setg[et<br />
i;;orr 25% biss tal-passi;;ieri li kienu<br />
skedati. Fejn tista’ ttir qed tag[mel titjiriet<br />
]ejda biex tikkumpensa, i]da g[alissa<br />
mhux kul[add jista’ jivvja;;ja.<br />
Lokalment l-<strong>Air</strong> <strong>Malta</strong> ilbiera[ operat<br />
[ames titjiriet ]ejda lejn Toulouse, tnejn<br />
lejn Marsilja, Zurich u Ruma kif ukoll<br />
estendiet l-operat tal-call centre tag[ha bejn<br />
il-5 a.m. u nofs il-lejl. L-<strong>Air</strong> <strong>Malta</strong> fakkret<br />
lil klijenti tag[ha li kull min g[andu biljett<br />
fuq <strong>titjira</strong> li ;iet kan/ellata jista jibdlu g[al<br />
fuq <strong>titjira</strong> li qed topera ming[ajr ebda spejjez<br />
jew tariffi addizjonali.<br />
g[al pa;na 2<br />
Fi ftit snin l-istabbiliment<br />
G[awdxi Cafè<br />
Jubilee <strong>minn</strong> [anut filpjazza<br />
tat-Tokk, infirex<br />
mhux biss f’<strong>Malta</strong> i]da<br />
sa[ansitra sar franchise<br />
internazzjonali.<br />
Kienu l-inizjattiva personali<br />
u s-sens qawwi<br />
ta’ imprenditorja li wasslu<br />
biex l-a[wa Scicluna<br />
mhux biss jiksbu su//ess<br />
permezz tal-istabbilimenti<br />
tal-ikel f’<strong>Malta</strong> imma<br />
wkoll fl-a[[ar ;img[at<br />
ikabbru n-negozju<br />
tag[hom wara li investew<br />
fi stabbiliment ta[t l-istess<br />
linja, f’Budapest fl-Ungerija.<br />
F’intervista ma’ IN-<br />
NAZZJON, Alex Scicluna<br />
kkonferma li fl-a[[ar sitt<br />
;img[at l-istabbiliment<br />
tag[hom f’Budapest mar<br />
tajjeb [afna. Minkejja d-<br />
diffikultajiet li brand<br />
;dida tiffa//ja g[all-bidu<br />
li tifta[ f’pajji] ;did, l-<br />
indikazzjonijiet juru li l-<br />
pro;ett se jirnexxi hekk<br />
kif il-bejg[ qed ikompli<br />
ji]died <strong>minn</strong> ;img[a<br />
g[all-o[ra.<br />
Scicluna spjega kif iddiffikultajiet<br />
biex fet[u l-<br />
istabbiliment kienu varji<br />
fosthom il-b]onn li<br />
wie[ed jaddatta g[all-kultura<br />
Ungeri]a li hi ferm<br />
differenti <strong>minn</strong> dik<br />
Mediterranja kif ukoll<br />
g[al pa;na 5
2 Lokali<br />
Is-servizz tal-Posta<br />
jintlaqat ukoll<br />
<strong>Malta</strong>Post qed tesplora u<br />
tu]a l-mezzi kollha possibbli,<br />
inklu] trasport bl-art u<br />
rotot alternattivi g[al destinazzjonijiet<br />
milquta sakemm<br />
is-sitwazzjoni fit-trasport blajru<br />
fl-Ewropa ti;i lura<br />
g[an-normal.<br />
Fi stqarrija, l-<strong>Malta</strong>Post<br />
qalet li l-g[eluq tal-ispazju<br />
tal-ajru qieg[ed jaffetwa<br />
posta kemm [ierga kif ukoll<br />
die[la f’<strong>Malta</strong> <strong>minn</strong> ajruporti<br />
ewlenin fl-Ewropa fejn<br />
mill-{amis 15 ta’April isservizzi<br />
tal-ajru kienu u<br />
g[adhom limitati.<br />
Xarabank tibqa’<br />
die[la f’si;ra<br />
Sewwieq ta’ xarabank<br />
ilbiera[ ;arrab grie[i<br />
f’idejh wara li l-vettura li<br />
kien qed isuq baqg[et<br />
die[la f’si;ra.<br />
Il-ka] se[[ g[all-[abta<br />
ta’ 12.20 p.m. fi Triq<br />
Nazzjonali biswit Bieb il-<br />
Bombi fil-Floriana meta<br />
karozza tal-linja, li kienet<br />
fuq ir-rotta 71 fid-direzzjoni<br />
lejn il-Belt, tilfet ilkontroll<br />
u baqghet die[la<br />
f’si;ra.<br />
IT-TEMP<br />
UV<br />
INDEX<br />
7<br />
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN<br />
L-ERBG{A<br />
L-og[la<br />
22˚C<br />
L-inqas<br />
13˚C<br />
IT-TEMP xemxi bi ftit s[ab<br />
VI}IBBILTÀ tajba<br />
IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Majjistral<br />
g[all-ewwel li jsir [afif u jdur mill-Punent<br />
il-Lbi/ sa filg[axija<br />
IL-BA{AR [afif g[al moderat li jsir [afif<br />
IMBATT ftit li xejn jew baxx mill-Majjistral<br />
TEMPERATURA l-og[la 22˚C<br />
XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn<br />
Xita mill-1 ta’ Settembru 377.5 mm<br />
IX-XEMX titla’ fis-06.25 u tin]el fis-19.41<br />
IL-{AMIS<br />
L-og[la<br />
22˚C<br />
L-inqas<br />
13˚C<br />
IL-:IMG{A<br />
L-og[la<br />
21˚C<br />
L-inqas<br />
146˚C<br />
Il-posta qed ti;i pro/essata<br />
normalment u mibg[uta lejn<br />
l-ajruport biex tkun tista’<br />
taqbad l-ewwel vja;; possibbli<br />
fuq rotot alternattivi<br />
o[ra jew meta t-titjiriet<br />
jer;g[u lura g[an-normal.<br />
<strong>Malta</strong>Post qalet li qed<br />
tkompli tu]a u tirrevedi l-<br />
pjani ta’ kontin;enza bilkollaborazzjoni<br />
ta’ linji talajru<br />
varji, servizzi ta’<br />
trasport bl-art u amministrazzjonijiet<br />
postali barranin<br />
biex tkompli tqassam ilposta<br />
fl-iqsar ]mien possibbli.<br />
Jidher li l-incident se[[<br />
hekk kif is-sewwieq taxxarabank<br />
[assu [a]in waqt<br />
li kien qed isuq. Ir-ra;el ta’<br />
43 sena ;arrab ;rie[i [fief<br />
f’idejh filwaqt li mara ta’<br />
59 sena <strong>minn</strong> {al Qormi, li<br />
kienet passi;;iera fil-karozza<br />
tal-linja, <strong>kellha</strong> tittie[ed<br />
l-Isptar Mater Dei g[allkura.<br />
Tfajla ta’ 19-il sena<br />
sofriet ;rie[i f’wi//ha<br />
min[abba [;ie; li tar<br />
fuqha.<br />
IS-SIBT<br />
L-og[la<br />
20˚C<br />
L-inqas<br />
15˚C<br />
IL-{ADD<br />
L-og[la<br />
20˚C<br />
L-inqas<br />
13˚C<br />
UV UV UV UV UV<br />
7 8 7 7 7<br />
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
Negozju qawwi g[all-kumpaniji<br />
li j;orru l-merkanzija fuq l-art<br />
u bil-ba[ar<br />
<strong>minn</strong> pa;na 1<br />
Din il-fa/ilità tista’ tintu]a<br />
wkoll g[al dawk li huma filpussess<br />
ta’ biljett fuq xi <strong>titjira</strong><br />
li hi code shared mal-<strong>Air</strong><br />
<strong>Malta</strong>. In-numru tal-telefon<br />
tal-call centre hu 21662211.<br />
B’kollox ilbiera[ ;ew<br />
ikkan/ellati 61 <strong>titjira</strong> filwaqt<br />
li 38 <strong>titjira</strong> operaw b’mod<br />
normali lejn ajruporti li huma<br />
miftu[a.<br />
Il-Kap E]ekuttiv tal-<strong>Air</strong><br />
<strong>Malta</strong> Joe Cappello fisser ma’<br />
IN-NAZZJON, li min[abba s-<br />
sitwazzjoni fluwida ferm ilpassi;;ieri<br />
mhux qed<br />
jitpo;;ew fuq titjiriet o[ra li<br />
jistg[u ji;u kan/ellati wkoll,<br />
i]da qed ji;u mweg[din li<br />
mal-ewwel possibbiltà jkunu<br />
jistg[u jivvja;;aw fuq rotta<br />
jew li jing[ataw il-flus lura.<br />
F’kumment lil dan il-<br />
;urnal, il-Kaptan Lawrence<br />
Gatt spjega li g[at-titjiriet li<br />
qeg[din isiru qed tittie[ed<br />
kull prekawzjoni. Hu spjega li<br />
l-irmied vulkaniku jista’<br />
jag[mel [sara gravi fil-makni<br />
tal-ajruplani, kif kien il-ka]<br />
ta’ ajruplan militari Amerikan<br />
li ]viluppawlu [sarat wara li<br />
tar <strong>minn</strong> ;os-s[aba.<br />
Ajruporti fin-na[a ta’ fuq<br />
tal-Ewropa qeg[din jift[u u<br />
jag[lqu g[al intervalli qosra<br />
ta’ [in, i]da xejn m’hu /ert<br />
hekk kif s[aba ;dida ta’<br />
rmied qed thedded li tg[arraq<br />
il-pjani ta’ [afna linji tal-ajru.<br />
Sadattant il-Ministeru tal-<br />
Affarijiet Barranin flimkien<br />
mas-Segretarjat Parlamentari<br />
g[at-Turi]mu u l-<strong>Air</strong>malta,<br />
qed ikomplu ja[dmu sabiex<br />
dawk il-Maltin li nqabdu<br />
barra <strong>minn</strong> xtutna, jkunu<br />
jistg[u jirritornaw f’pajji]na.<br />
Il-Ministeru tal-Affarijiet<br />
Barranin qed jg[in lil Maltin<br />
li talbu l-g[ajnuna fil-<br />
Portugall, l-Olanda, ir-Russja,<br />
l-Italja, il-Lussemburgu,<br />
Franza, l-Awstrija, il-Bel;ju u<br />
l-Ingilterra.<br />
Sussegwentament g[allaqg[a<br />
imsej[a mill-Ministeru<br />
tal-Affarijiet Barranin u mis-<br />
Segretarjat Parlamentari ghat-<br />
Turi]mu li g[aliha attendew<br />
rappre]entanti tal-Awtorità<br />
tat-Turi]mu, l-MIA, l-<strong>Air</strong><br />
<strong>Malta</strong>, l-MHRA u l-FATTA,<br />
;ie organizzat trasport permezz<br />
ta’ coaches mill-<br />
Ambaxxati fil-Bel;ju u l-<br />
Ingilterra biex numru ta’<br />
Maltin in;iebu <strong>minn</strong> dawn ilpajji]i<br />
sal-ajruporti ta’ Ruma<br />
u Marsilja <strong>minn</strong> fejn huma<br />
qabdu <strong>titjira</strong> tal-<strong>Air</strong>malta lejn<br />
pajji]na. Fil-Bel;ju ;ew<br />
meg[juna 75 persuna u fl-<br />
Ingilterra 150 persuna.<br />
Il-Ministeru appella lil<br />
dawk il-Maltin kollha li jixtiequ<br />
iktar informazzjoni<br />
i]uru is-sit<br />
www.foreign.gov.mt biex ji;i<br />
ddeterminat kif dawn jistg[u<br />
ji;u assistiti.<br />
Hekk kif l-i]broff kontinwu<br />
tal-vulkan fl-I]landa qed jaffetwa<br />
numru kbir ta’ titjriet,<br />
qed ti;i affetwata b’mod<br />
qawwi wkoll l-industrija tal-<br />
;arr tal-merkanzija <strong>minn</strong> u<br />
lejn <strong>Malta</strong>.<br />
L-<strong>aktar</strong> li qed ji;u milquta<br />
huma dawk il-kumpaniji li<br />
jibba]aw fuq it-trasport talmerkanzija<br />
bl-ajru. Meta<br />
tkellem ma’ IN-NAZZJON<br />
Marco Spiteri l-Country<br />
Manager f’<strong>Malta</strong> talkumpanija<br />
Internazzjonali<br />
United Parcel Service (UPS)<br />
li tispecjalizza fil-garr talmerkanzija<br />
Express, fisser kif<br />
<strong>minn</strong> ju]a’ s-servizzi tal-UPS<br />
ikun qed jwassal xi pakkett<br />
<strong>minn</strong> jew lejn <strong>Malta</strong>, fl-inqas<br />
]mien possibbli i]da<br />
min[abba s-sitwazzjoni<br />
pre]enti dan mhuwiex qed<br />
ise[[ u b’hekk [afna nies ma<br />
jistg[ux ju]aw is-servizzi<br />
tag[hom. Hu ]ied jg[id li hi<br />
problema kbira g[aliex<br />
mhuwiex qed ji;i affetwat<br />
post wie[ed biss i]da<br />
min[abba l-fatt li qed jinfet[u<br />
ftit ajruporti, u wara qed<br />
jer;g[u jing[alqu u mhux qed<br />
ikun hemm /ans li l-kumpanija<br />
tippjana jew tikkomunika<br />
sew mal-klijenti tag[hom.<br />
Anke l-ikbar esportatur ta’<br />
<strong>Malta</strong>, il-kumpanija ST<br />
Microeletronics, qed i[oss l-<br />
impatt ta’ dan il-fenomu.<br />
It-trab li [are; mill-vulkan<br />
fl-I]landa qed jolqot lil <strong>Malta</strong><br />
<strong>minn</strong> ]ew; lati f’dak li<br />
g[andu x’jaqsam fl-importazzjoni<br />
tal-materji primi, li<br />
jintu]aw fil-produzzjoni tassemi<br />
conductors, u mil-lat l-<br />
ie[or li l-esportazzjoni lejn ilklijienti<br />
tal-kumpanija fl-<br />
Ewropa ta’ Fuq. I]da minkejja<br />
dan, fi kliem id-direttur tal-<br />
ST Microeletronics Tonio<br />
Portughese, l-ST qed i]]omm<br />
mal-impenji kollha tag[ha,<br />
hekk kif po;;ew fil-prattika<br />
pjan ta’ kontinwità kemm fissupplies<br />
interni i]da wkoll flesportazzjoni<br />
u dan grazzi<br />
g[all-ajruport internazzjonali<br />
ta’ <strong>Malta</strong> li qed ja[dem<br />
b’mod mill-<strong>aktar</strong> effi/jenti.<br />
B’hekk fi kliem Portughese,<br />
kemm il-produzzjoni tal-ST<br />
kif ukoll il-performance<br />
ekonomika ta’ <strong>Malta</strong> mhux se<br />
ti;i affetwata.<br />
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN<br />
Al;eri 22˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 11˚C imsa[[ab, Ateni 22˚C<br />
xemxi, Li]bona 23˚C ftit imsa[[ab, Berlin 15˚C xemxi, Brussell<br />
12˚C xemxi, Stokkolma 09˚C ftit imsa[[ab, Dublin 10˚C imsa[[ab,<br />
Kopen[agen 07˚C imsa[[ab, Frankfurt 18˚C xemxi, Milan 21˚C<br />
xemxi, Istanbul 18˚C imsa[[ab, Londra 12˚C xemxi, <strong>Malta</strong> 20˚C<br />
xemxi, Madrid 20˚C imsa[[ab, Moska 11˚C im/ajpar, San<br />
Pietruburgu 08˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 16˚C imsa[[ab, Ruma<br />
18˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 30˚C imsa[[ab, Tripli 24˚C xemxi,<br />
Tune] 22˚ C ftit imsa[[ab, Vjenna 18˚C xemxi, Zurich 12˚C<br />
imsa[[ab, Munich 15˚C imsa[[ab, il-Kajr 34˚C ftit imsa[[ab,<br />
Pari;i 17˚C xemxi.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
Lokali 3<br />
IT-TQARBINA MINN IDEJN IL-PAPA<br />
Esperjenza li ma ninsa qatt<br />
– Annabelle Vassallo<br />
<strong>minn</strong> Matthew Bonett<br />
“Dak il-[in we[ilt u ma stajtx ng[olli g[ajnejja lejn<br />
il-Papa. Dak il-[in rajt [arsa ta’ m[abba, ta’ [niena,<br />
ta’ kompassjoni. Rajtu j[ares lejja, u g[ajnejna<br />
ltaqg[u dak il-[in. {assejt lil Alla l-Missier i[ares<br />
lejja u jg[idli li jifhimni, u n]ilt lura nibki b[al tarbija.”<br />
Hekk iddeskriviet il-mument li fih ;iet imqarbna<br />
mill-Papa, Annabelle Vassallo waqt quddiesa li organizzat<br />
f’g[eluq sninha fil-Knisja Parrokkjali tas-<br />
Si;;iewi. Vassallo, li g[alqet 39 sena g[andha kan/er<br />
terminali u fl-a[[ar ;img[at ippubblikat il-ktieb ‘Irrid<br />
Ng[ix’. G[al darb’o[ra, waqt din il-quddiesa, wasslet<br />
ukoll messa;; /ar li <strong>aktar</strong> ma jg[addi ]mien, <strong>aktar</strong><br />
qed imiss il-qlub ta’ diversi nies.<br />
Annabelle Vassallo qalet li l-esperjenza tal-ktieb<br />
laqqg[etha ma’ [afna mill-poplu Malti u G[awdxi u<br />
kienu [afna dawk li fet[u qalbhom mag[ha. Dwar l-<br />
esperjenza tat-tqarbina <strong>minn</strong> idejn il-Papa, hi qalet li<br />
ma kenitx daqshekk entu]ja]ta biex tiltaqa’ mal-Papa<br />
Benedittu XVI g[ax kienet di;à ltaqat mal-Papa<br />
:wanni Pawlu II u kien dan il-Papa li serqilha qalbha.<br />
Hi qalet li fl-omelija tieg[u waqt il-quddiesa, il-Papa<br />
Benedittu XVI rnexxilu jindirizza mistoqsija lil dawk<br />
pre]enti li laqtitha b’mod dirett.<br />
Vassallo qalet li wara l-omelija, hi baqg[et ta[seb<br />
fuq dan il-kliem, u meta telg[et biex titqarben <strong>minn</strong><br />
idejn il-Papa, ni]let g[arkubbtejha. Hi qalet li kienet<br />
esperjenza li ma tinsa qatt u li be[siebha tkompli<br />
twassal il-messa;; ta’ tama u fidi.<br />
Annabelle Vassallo waqt quddiesa li saret nhar it-Tnejn filg[axija fl-okka]joni ta’ g[eluq sninha,<br />
fil-knisja Parrokkjali tas-Si;;iewi (Ritratt> Brian Grech)<br />
G[amel [sara<br />
f’riserva naturali<br />
Anzjan <strong>minn</strong> Ra[al :did<br />
kien ikkundannat disa’ xhur<br />
[abs sospi]i g[al sentejn<br />
wara li ammetta li ta n-nar<br />
lir-riserva naturali tar-Riviera<br />
Nature Park, li tinsab fil-limiti<br />
tal-Im;arr. Spiru Cini<br />
kien qal quddiem il-<br />
Ma;istrat Consuelo Scerri<br />
Herrera li g[andu fisazzjoni<br />
li jilg[ab bin-nar. Wara li<br />
kien ammetta, hu kien<br />
in]amm l-Isptar Monte<br />
Carmeli biex isir rapport<br />
dwaru <strong>minn</strong> psikjatra.<br />
Il-Qorti qalet li mir-rapport<br />
li g[andha jidher li fil-pre]ent<br />
Cini m’g[andu l-ebda problema<br />
mentali. G[alkemm il-<br />
[sara li kka;una kienet minima,<br />
jirri]ulta li r-ra;uni li<br />
wasslet l-i]jed lill-Pulizja<br />
biex ressquh il-Qorti hi d-dikjarazzjoni<br />
li kien g[amel Cini<br />
dwar il-fissazzjoni li g[andu<br />
biex iqabbad in-nar kull fejn<br />
ikun. Il-Qorti qablet ma’ dak<br />
li xehed psikjatra dwar il-ka]<br />
fejn ing[ad li hemm b]onn li<br />
Cini jitqieg[ed ta[t attenzjoni<br />
ta’ ordni ta’ supervi]joni u<br />
jibqa’ f’kuntatt ma’ psikjatra<br />
biex jin]amm ’il bog[od mill-<br />
[ajja tal-kriminalità.<br />
Il-Qorti ordnat perijodu ta’<br />
supervi]joni ta’ erba’ snin u<br />
f’dan il-perijodu j;ib ru[u tajjeb.<br />
Il-Prosekuzzjoni tmexxiet<br />
mill-Ispettur Edmond<br />
Cuschieri.
4 Lokali<br />
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
IL-:URI DWAR ATTENTAT TA’ QTIL TA’ PULIZIJA<br />
Tliet snin u nofs [abs fuq<br />
attentat ta’ ferita gravi<br />
■ Mhux [ati ta’ attentat ta’ qtil<br />
Kevin Attard ta’ 39 sena seba’ voti favur u tnejn kontra<br />
li Attard ma kienx [ati li<br />
mill-Kalkara kien ikkundannat<br />
tliet snin u nofs [abs waqt li kien mi]mum flmill-Im[allef<br />
Joseph Galea G[assa ta’ San :iljan, li<br />
Debono wara li l-:urati, sitt kien [ebb g[all-eksnisa<br />
u tliet ir;iel ma sabuhx Kuntistabbli Farrugia u ferih<br />
[ati ta’ attentat ta’ qtil permezz<br />
ta’ mus fil-konfront [sieb li joqtlu. Madankollu<br />
b’daqqa ta’ mus f’]aqqu biltal-Kuntistabbli<br />
Jonathan f’dan il-kuntest huma sabuh<br />
Farrugia, i]da [ati ta’ attentat<br />
ta’ ferita gravi, liema reat verdett li hu g[amel dan bil-<br />
[ati bl-istess mar;ni ta’<br />
se[[ fis-26 ta’ April 2006, [sieb li jferih gravament.<br />
fl-G[assa tal-Pulizija ta’ San Kevin Attard kien ammetta<br />
:iljan. L-ewwel akku]a dik li fuqu kellu l-mus u li ;arru<br />
ta’ attentat ta’ qtil kienet fuqu, u dan kien g[amlu<br />
i;;orr mag[ha piena ta’ 30 g[ax kien g[adu fer[an bih<br />
sena [abs. peress li kien xtrah jumejn<br />
Wara ftit <strong>aktar</strong> <strong>minn</strong> tliet qabel. Sostna li dak il-[in<br />
sig[at ta’ deliberazzjoni l- mo[[u ma kienx qed ja[dem<br />
:urati [ar;u b’verdett ta’ sew g[ax xorob fuq il-pilloli<br />
li kellu jie[u peress li kien<br />
qed ibati <strong>minn</strong> dipressjoni u<br />
kellu l-inkwiet fil-familja.<br />
B’mod unanimu Attard<br />
instab [ati wkoll li ta daqqa<br />
ta’ ponn lis-Sur;ent Andrew<br />
St. John, dak i]-]mien<br />
Kuntistabbli li g[amel [sara<br />
f’uniformi tal-Pulizija u li<br />
kellu fil-pussess tieg[u arma<br />
tan-nar ming[ajr li/enzja tal-<br />
Kummissarju tal-Pulizija.<br />
Dan kollu kien se[[ meta ftit<br />
qabel l-in/ident tal-G[assa<br />
tal-Pulizija, g[all-[abta tat-3<br />
a.m. Attard kien involut f’argument<br />
ma’ membri tas-sigurtà<br />
tal-istabbiliment Fuego<br />
f’Paceville, wara li ma kinux<br />
[allewh jid[ol. Hu mbag[ad<br />
sar vjolenti u ta daqqa ta’<br />
ponn lill-Kuntistabbli<br />
Andrew St. John, li nzerta<br />
kien xog[ol [dejn l-istabbiliment,<br />
u b’konsegwenza<br />
t’hekk kien ;ie arrestat.<br />
It-tabib Anthony Gatt,<br />
xehed f’dan il-ka] li l-ferita<br />
li kellu l-vittma kienet fuq<br />
il-lemin ta]-]aqq fejn l-ftu[<br />
tal-ferita kien wie[ed ]g[ir u<br />
ippenetra biss sax-xa[am ta’<br />
ta[t il-;ilda.<br />
Fl-g[oti tas-sentenza<br />
tieg[u li kienet il-massimu<br />
f’dak li g[andu x’jaqsam<br />
ma’ attentat ta’ ferita gravi l-<br />
Im[allef Galea Debono<br />
kkundanna dawn il-ka]ijiet<br />
fejn tenna li ma jistax ikun li<br />
l-Pulizija ikollhom jg[addu<br />
<strong>minn</strong> dawn l-affarijiet, u<br />
jispi//aw qishom xi punching<br />
bag g[al /ertu persuni li<br />
jkunu frustrati u dawn<br />
g[andhom ikollhom ukoll ilprotezzjoni.<br />
{are; ukoll li Kevin<br />
Attard, kellu ka] simili sentejn<br />
wara dan il-ka], i]da<br />
hawn ma kien hemm l-ebda<br />
Pulizija involuta, u kien ;ie<br />
kundannat sentenza sospi]a.<br />
Il-prosekutur fil-;uri<br />
kienet l-Avukat Lara<br />
Lanfranco mill-Uffi//ju tal-<br />
Avukat :enerali filwaqt li<br />
g[al Attard deheru l-Avukati<br />
Josè Herrera u Veronique<br />
Dalli.<br />
JIBDA :URI FUQ ASSO?JAZZJONI U TRAFFIKAR TA’ DROGA<br />
Bidel il-verzjoni fuq id-droga li kien<br />
qieg[ed i;orr — L-Ispettur Dennis Theuma<br />
Martin Spiteri ta’ 35 sena mi]-<br />
}ejtun, mag[ruf b[ala t-Tuffie[a,<br />
bidel il-ver]joni diversi drabi fl-istqarrijiet<br />
li ta lill-Pulizija wara li nqabad<br />
bi kwa]i kilo droga amfetamina flajruport<br />
internazzjonali ta’ <strong>Malta</strong><br />
f’Ottubru ta’ [ames snin ilu.<br />
L-Ispettur Dennis Theuma li investiga<br />
l-ka] u li kien l-ewwel xhud fi<br />
pro/ess ;udizzjarju bla :urati li beda<br />
jinstema’ quddiem il-Prim Im[allef<br />
Vincent DeGaetano qal li fl-ewwel<br />
okka]joni Spiteri qal li dik li nstabet<br />
fil-bagalja tieg[u kienet fertilizzant<br />
g[as-si;ar u l-pjanti, wara qal li din<br />
kienet lubrikant li jintuza fuq<br />
pjattaforma ta]-]ejt u finalment qal li<br />
din kienet droga g[al u]u personali<br />
tieg[u.<br />
Martin Spiteri kien ja[dem b[ala<br />
Crane Operator fuq pjattaforma ta]-<br />
]ejt fl-Olanda u hu kien wasal <strong>Malta</strong><br />
wara li mar il-:ermanja u wasal <strong>Malta</strong><br />
fuq <strong>titjira</strong> <strong>minn</strong> Frankfurt. Hu qed ji;i<br />
akku]at b’asso/jazzjoni g[at-traffikar<br />
ta’ droga.<br />
Spiteri qieg[ed jiffa//ja sitt akku]i,<br />
madankollu d-difi]a mmexxija mill-<br />
Avukati Joseph Giglio u Stephen<br />
Tonna Lowell qieg[da tikkontesta biss<br />
l-ewwel ]ew; Kapi ta’ Akku]a, dik ta’<br />
asso/jazzjoni u ta’ importazzjoni g[attraffikar<br />
ta’ amfetamina. L-akkuzi l-<br />
o[ra huma dwar pussess ta’ droga<br />
kannabis, eroina u ecstacy. Fil-fatt filbagalja<br />
kienet instabet fuqu wkoll iddroga<br />
kannabis u qal li kien importaha<br />
mill-Olanda peress li f’dak il-pajjiz hi<br />
ir[as <strong>minn</strong> <strong>Malta</strong><br />
Allegatament id-droga kienet<br />
instabet fil-bagalja ta’ Spiteri fl-ajruport<br />
internazzjonali ta’ <strong>Malta</strong>, bl-<br />
Ispettur Theuma jg[id li din kienet<br />
ippakkjata b’mod professjonali. Hu<br />
qal li l-akku]at dejjem ammetta li<br />
kien hu li po;;a d-droga fil-qieg[<br />
tal-bagalja.<br />
Xhud ie[or kien l-espert fil-laboratorju<br />
medi/inali Godwin Sammut li<br />
qal li l-prezz tal-antefemina fis-sena<br />
2005 kien ta’ €69. 91c kull gramma.<br />
Hu qal li b[ala paste, bl-ammont li<br />
nstabet fuq l-akku]at wie[ed seta’<br />
jo[ro; 3,000 pillola. Qal li l-<strong>aktar</strong> li hi<br />
popolari din id-droga hu fl-Olanda. Ilka]<br />
ikompli llum.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
Lokali 5<br />
Linji gwida<br />
g[all-bejjieg[a<br />
tal-[ut<br />
fit-toroq<br />
<strong>minn</strong> Charles Muscat<br />
L-Awtorità Maltija dwar l-<br />
Istandards (MSA) waqqfet<br />
kumitat li jinkludi dipartimenti<br />
tal-Gvern u dawk kollha<br />
involuti biex tfassal linji gwida<br />
g[all-bejjieg[a tal-[ut fit-toroq<br />
jew li m’g[andhomx post fiss.<br />
Il-linji gwida li mistennija<br />
jo[or;u dalwaqt, se jkopru fost<br />
l-o[rajn l-i;jene li trid<br />
tin]amm [alli l-prodott<br />
tag[hom ikun fl-a[jar<br />
kundizzjoni u ma jkunx hemm<br />
periklu g[as-sa[[a talkonsumatur.<br />
Francis Farrugia, i/-<br />
Chairman tal-MSA [abbar dan<br />
waqt konferenza tal-a[barijiet<br />
dwar il-Laqg[a :enerali<br />
Annwali tal-Kumitat Ewropew<br />
tal-Istandards (CEN) u tal-<br />
Kumitat Ewropew tal-<br />
Istandard Elettro-Tekni/i<br />
(CENELEC) li se ssir f’<strong>Malta</strong><br />
mill-1 sat-3 ta’ :unju.<br />
Fil-konferenza tal-a[barijiet<br />
[a sehem ukoll Chris Said, is-<br />
Segretarju Parlamentari g[all-<br />
Affarijiet tal-Konsumatur kif<br />
ukoll rappre]entant ta’<br />
Microsoft li se tkun l-isponsor<br />
ewlieni tal-laqg[a li g[aliha<br />
mistennija jattendu mal-250<br />
delegat.<br />
Chris Said qal li matul l-10<br />
snin li ilha mwaqqfa, il-MSA<br />
di;à [ar;et 20,000 standard<br />
nazzjonali u l-Gvern<br />
irrikonoxxa l-importanza ta’<br />
din l-Awtorità tant li dan l-<br />
a[[ar g[addiet ta[t irresponsabbiltà<br />
tal-Uffi//ju tal-<br />
Prim Ministru. Hu qal li x-<br />
xog[ol li tag[mel l-MSA<br />
jaqbel mal-impenn tal-Gvern<br />
fil-Vi]joni 2015.<br />
Is-Segretarju Parlamentari<br />
Chris Said qal li l-MSA hi<br />
rappre]entata fil-Bord<br />
Amministrattiv ta’ CEN u<br />
CENELEC.<br />
Il-laqg[a f’<strong>Malta</strong> se tittratta<br />
l-g[eluq tal-Istrate;ija ta’<br />
Li]bona u l-ftu[ tal-Istrate;ija<br />
EU 2020. Fost il-kelliema se<br />
jkun hemm il-Prim Ministru<br />
Lawrence Gonzi, Antonio<br />
Tajani, il-Vi/i President tal-<br />
Kummissjoni Ewropea u<br />
Kummissarju g[all-Industrija u<br />
l-Intrapri]a.<br />
Francis Farrugia tkellem<br />
dwar il-[idma tal-MSA matul<br />
is-snin biex tfassal standards<br />
g[al prodotti u servizzi lokali<br />
fosthom dwar il-prodotti li<br />
jkunu importati bil-marka CE<br />
biex ikunu konformi malistandards<br />
Ewropej, fuq il-tipi<br />
Maltin fil-keyboardsu anke<br />
fuq l-e-gaming.L-MSA<br />
g[andha talbiet biex<br />
tfassal standards dwar ilkwalità<br />
tal-frott u tal-[axix<br />
lokali u anke dwar il-<br />
[ob]a Maltija.<br />
(I/-Chairman tal-MSA<br />
qal li kull [a;a li tintu]a<br />
fid-dar g[andha livell ta’<br />
standards stabbiliti mill-<br />
MSA).<br />
Studenti mill-Iskola Primarja San :or; f’{al Qormi jippre]entaw kartolini lill-President ta’<br />
<strong>Malta</strong> li deher emozzjonat [afna, fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu li se ji//elebra g[ada<br />
(Ritratt> Michael Ellul)<br />
I}-}JARA TAL-PRESIDENT FIL-KULLE:: SAN INJAZJU<br />
Livell ta’ edukazzjoni<br />
ammirevoli – Il-President ta’ <strong>Malta</strong> George Abela<br />
Fi tmiem ]jara fi tmien skejjel u fil-<br />
Kulle;; San Injazju lbiera[, il-President ta’<br />
<strong>Malta</strong> George Abela sa[aq li hu<br />
impressjonat [afna bil-livell tal-edukazzjoni<br />
pubblika, dak tal-bini u tas-servizz mog[ti<br />
fl-iskejjel, li hu ddeskriva b[ala skejjel li<br />
fihom livelli avvanzati Ewropej. Hu sostna<br />
li l-kwalità ta’ edukazzjoni li hu ra<br />
b’g[ajnejh “hi verament ammirevoli”.<br />
George Abela deher emozzjonat [afna<br />
hekk kif ]ar din l-iskola li qanqlitlu memorji<br />
mill-isba[ meta hu kien student fl-istess<br />
skola tant li ddeskriva s-sentiment li kien<br />
qed i[oss f’dan il-ftit [in li g[amel hemm<br />
b[ala “emozzjonat u fer[an” filwaqt li<br />
sostna lil dawk ta’ madwaru li missewlu l-<br />
qalb.<br />
Hu ffirma l-ktieb tal-vi]itaturi f’din l-iskola,<br />
l-istess kif g[amel fl-iskejjel l-o[ra li ]ar,<br />
filwaqt li ra wkoll il-ktieb tar-re;istrazzjoni<br />
tal-istudenti li fuqu kien hemm imni]]el l-<br />
isem u l-informazzjoni ta’ George Abela b[ala<br />
student lura fis-snin {amsin.<br />
<strong>minn</strong> pa;na 1<br />
problemi biex wie[ed jaddatta<br />
g[al-le;islazzjoni Un;eri]a li<br />
tvarja <strong>minn</strong> dik Maltija.<br />
B’kollox il-preparazzjoni<br />
g[all-ftu[ tan-negozju fi s[ab<br />
mal-Grupp Corinthia [a erba’<br />
snin.<br />
Mistoqsi jekk il-kun/ett<br />
tal-istabbiliment inbidilx<br />
<strong>minn</strong> dak f’<strong>Malta</strong>, Scicluna<br />
spjega kif l-idea prin/ipali<br />
tal-a[wa Scicluna dejjem<br />
kienet li jibnu franchise. Bilparir<br />
tal-konsulenti fl-<br />
Ingilterra tag[hom, l-idea hi<br />
li 60% tal-kun/ett g[andu<br />
jibqa’ l-istess, 20% addattat<br />
g[all-pajji] u 20% tal-pro;ett<br />
ikollu elementi ;odda. Filka]<br />
ta’ Budapest, id-dekor<br />
baqa’ l-istess imma sar tibdil<br />
fil-menu fosthom bit-tne[[ija<br />
ta’ ikel partikulari g[all-<br />
<strong>Malta</strong>.<br />
B’[arsa lejn il-futur, Cafe<br />
Jubilee se jkun parti wkoll<br />
mill-World Expo f’Shangai<br />
bejn l-1 ta’ Mejju u l-31 ta’<br />
Ottubru fejn mistennija<br />
jattendu 70 miljun vi]itatur.<br />
G[al din il-fiera l-a[wa<br />
Din l-iskola ppre]entat donazzjoni ta’ €500<br />
lill-President ta’ <strong>Malta</strong> b[ala donazzjoni g[all-<br />
<strong>Malta</strong> Community Chest Fund, filwaqt li<br />
Mansueto Zerafa, il-kap tal-iskola, wera l-<br />
apprezzament tieg[u f’isem it-tfal g[assu;;eriment<br />
tal-President ta’ <strong>Malta</strong> li l-Papa<br />
Benedittu XVI jiltaqa’ mat-tfal nhar is-Sibt li<br />
g[adda quddiem il-Palazz tal-President.<br />
Min-na[a tag[ha Dolores Cristina, il-Ministru<br />
tal-Edukazzjoni, li akkumpanjat lill-President ta’<br />
<strong>Malta</strong> fl-iskejjel kollha li ]ar, sostniet li din i]-<br />
]jara wriet li t-tfal kollha je[tie;u edukazzjoni<br />
[olistika inklussiva li mhix xi [a;a fa/li, kif<br />
ukoll l-im[abba lejn l-iskejjel u l-impenn talg[alliema<br />
u dawk kollha li ja[dmu fl-iskejjel.<br />
Il-President ta’ <strong>Malta</strong> ]ar l-iskola sekondarja<br />
tal-bniet fi [dan il-Kulle;;, l-iskejjel primarji<br />
ta’ {al Luqa, is-Si;;iewi, {a]-}ebbu; u l-<br />
iskejjel San Bastjan u San :or; f’{al Qormi, u<br />
l-iskejjel sekondarji tas-subien f’Tal-{andaq u<br />
f’{a]-}ebbu;.<br />
Il-mira hi li l-President ta’ <strong>Malta</strong> j]ur kull<br />
skola ta’ <strong>Malta</strong> u G[awdex fis-snin li ;ejjin.<br />
Se jie[du sehem<br />
fil-World Expo f’Shangai<br />
tellg[u replika talistabbilimenti<br />
tag[hom<br />
f’<strong>Malta</strong> u esportaw ukoll<br />
prodotti tag[hom. Huma<br />
jinsabu f’kuntatt ma’ persuni<br />
o[ra biex <strong>minn</strong> Shangai l-<br />
istabbiliment imur f’fieri<br />
o[ra internazzjonali.<br />
Dan jikkumplimenta wkoll<br />
investiment ie[or tal-a[wa<br />
Scicluna, il-ftu[ ta’<br />
stabbilimenti li <strong>minn</strong>hom<br />
ibieg[u prodotti tal-ikel li<br />
s’issa kienu jsiru biex ji;u<br />
kkunsmati biss fil-kafeteriji<br />
tag[hom.
6 Lokali<br />
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
?ans biex l-abbonati ta’ GO<br />
jag[mlu telefonati u SMS bla limitu<br />
L-abbonati tal-mobile ta’ GO g[andhom<br />
l-opportunità li permezz tal-bundle<br />
adattat igawdu <strong>minn</strong> telefonati u SMS<br />
skont il-b]onn tag[hom.<br />
Il-voice bundle bla limitu validu lejn<br />
linji tal-mobile u linji fissi ta’ GO jag[ti<br />
lill-abbonati l-opportunità li jibbenefikaw<br />
<strong>minn</strong> telefonati bla limitu mill-GO<br />
mobile tag[hom lejn 400,000 numru tallinja<br />
fissa u tal-mobile li jag[tu rata ta’<br />
kuljum ta’ 70c. Ta[t l-istess offerta, ilklijenti<br />
jistg[u jixtru bundles tal-SMS u<br />
jkollhom i/-/ans li jgawdu <strong>minn</strong> SMS<br />
bla limitu g[all-prezz ta’ inqas <strong>minn</strong> 30c<br />
kuljum. Kemm voice bundles kif ukoll<br />
SMS bundles huma validi g[al sebat<br />
ijiem. L-offerta se ddum g[addejja sal-31<br />
ta’ Mejju u hi valida g[all-klijenti kollha<br />
Pay As You GO fuq il-Base Plan.<br />
Il-Base Plan huwa t-tariffa Pay As You<br />
GO ta’ GO meta ti;i attivata linja ;dida.<br />
Klijenti fuq xi tariffa o[ra Pay As You<br />
GO ikollhom b]onn jaqilbu g[all-Base<br />
Plan sabiex jibdew jibbenefikaw <strong>minn</strong><br />
din l-offerta. Kulma jridu jag[mlu l-klijenti<br />
hu li jibag[tu SMS bl-ittri GMFV<br />
lejn 4433 fil-ka] tal-offerta voice u SMS<br />
bl-ittri GMSMS fil-ka] tal-offerta tal-<br />
SMS bundles. Klijenti li jixtiequ jgawdu<br />
mill-offerti ta’ telefonati u SMS bla limitu<br />
jistg[u jaqilbu g[al Base Plan<br />
ming[ajr [las.<br />
Sabiex ji;u evitati problemi bla b]onn<br />
fi stadju <strong>aktar</strong> tard, il-klijenti huma av]ati<br />
biex ji]guraw ru[hom li t-telefonati<br />
jkunu diretti biss lejn in-netwerks ta’ GO<br />
tal-linja fissa u tal-mobile. Dan jistg[u<br />
jag[mluh billi j/emplu freephone 180 u<br />
jivverifikaw ma’ liema netwerk hu<br />
abbonat numru partikulari.<br />
G[al <strong>aktar</strong> informazzjoni, il-klijenti<br />
jistg[u j/emplu fuq 146 (servizz bla [las)<br />
mill-GO mobile tag[hom, 79222146<br />
<strong>minn</strong> netwerks o[ra jew i]uru wie[ed<br />
mill-[wienet ta’ GO f’<strong>Malta</strong> jew<br />
G[awdex jew imorru fi [wienet o[ra<br />
awtorizzati. Jistg[u wkoll i]uru<br />
www.go.<strong>com</strong>.mt.<br />
Ordnati<br />
qassisin<br />
31 sena ilu<br />
Grupp ta’ 11-il qassis<br />
illum se jfakkru l-31<br />
anniversarju mill-ordinazzjoni<br />
tag[hom. Huma<br />
kienu orndati sa/erdoti<br />
nhar is-Sibt 21 ta’ April<br />
tal-1979. U[ud <strong>minn</strong><br />
dawn il-qassisin baqg[u<br />
ja[dmu f’<strong>Malta</strong> filwaqt li<br />
o[rajn qed jaqdu l-missjoni<br />
tag[hom barra <strong>minn</strong><br />
xtutna.<br />
Dawk li baqg[u <strong>Malta</strong><br />
huma Joe Abela li ja[dem<br />
Bormla, Renè Camilleri<br />
<strong>minn</strong> {al Luqa, Salvu<br />
Chircop <strong>minn</strong> {a]-<br />
}ebbu;, George Dalli li<br />
ja[dem {’Attard , Pawlu<br />
Galea li ja[dem Santa<br />
Lu/ija, Mario Sammut li<br />
ja[dem {a]-}ebbu;, u<br />
Lawrence Zammit li<br />
ja[dem {al Qormi<br />
Min-na[a l-o[ra Pawlu<br />
Buttigieg jinsab Kuba,<br />
Toni Mercieca fil-<br />
Gwatemala u hu Brother<br />
ta’ Madre Tere]a, Pawlu<br />
Mercieca fil-Bra]il filwaqt<br />
li Dennis Schembri hu<br />
kappillan f’Turin, l-Italja.<br />
Matul dawn is-snin kollha,<br />
dawn il-11-il qassis<br />
]ammew kuntatt regolari<br />
mal-:i]wita Fr. Arthur<br />
Vella. G[al din l-<br />
okka]joni, illejla fis-7<br />
p.m. se jag[mlu laqg[a ta’<br />
talb b[ala ringrazzjament<br />
lil Alla u wara jag[mlu<br />
ikla.<br />
<strong>Malta</strong>post<br />
tg[in<br />
lill-Fondazzjoni<br />
Arka<br />
<strong>Malta</strong>post ippre]entat issomma<br />
ta’ €695 lill-<br />
Fondazzjoni Arka ta’<br />
G[awdex. Dawn il-flus<br />
in;abru f’laned apposta li d-<br />
direzzjoni tal-Posta po;;iet fluffi/ini<br />
tal-<strong>Malta</strong>post madwar<br />
<strong>Malta</strong> u G[awdex.<br />
Din is-somma kienet<br />
ippre]entata lil Fr. Michael<br />
Galea, Assistent Direttur tal-<br />
Fondazzjoni Arka <strong>minn</strong> Clint<br />
Meilak, i/-Chief<br />
Administrator tal-Human<br />
Resources fil-<strong>Malta</strong>post.<br />
Il-Fondazzjoni Arka tie[u<br />
[sieb it-tmexxija tal-Arka<br />
Respite Centre f’G[ajnsielem<br />
fejn jing[ataw servizzi residenzjali<br />
lil persuni b’di]abbiltà<br />
u lill-familji tag[hom.<br />
Fr. Michael Galea rringrazzja<br />
lil <strong>Malta</strong>post tal-g[ajnuna<br />
mog[tija u qal li l-<br />
Fondazzjoni tiddependi [afna<br />
fuq attivitajiet ta’ ;bir ta’<br />
fondi u donazzjonijiet b[al<br />
dawn biex tkun tista’ tkompli<br />
ta[dem fis-settur taddi]abbiltà.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
Lokali 7<br />
Filmat li xandret<br />
il-Birdlife<br />
fi/-/entru<br />
ta’ kwistjoni<br />
Il-Ministru George Pullicino jiltaqa’ mal-istudenti li qed jie[du sehem f’din l-inizjattiva<br />
ambjentali (Ritratt> Michael Ellul)<br />
Pro;ett ta’ afforestazzjoni<br />
mill-Kulle;; ta’ San Alwi;i<br />
L-istudenti tas-sekondarja kif ukoll tal-<br />
Upper Secondary, fil-Kulle;; ta’ San Alwi;i<br />
qed jie[du sehem fi pro;ett ta’<br />
afforestazzjoni. Fuq inizjattiva tag[hom<br />
stess, l-istudenti i[awwlu ]-]errieg[a ta’<br />
si;ar indi;eni Maltin li ting[atalhom mid-<br />
Dipartiment tal-Parks, u wara li dawn jibdew<br />
jikbru, jing[ataw lura lill-kampanja 34U biex<br />
jit[awwlu fil-parks nazzjonali ta’ pajji]na.<br />
Fl-a[[ar erba’ snin, kemm ilha ssir din l-<br />
inizjattiva, l-istudenti tal-Kulle;; blg[ajnuna<br />
tal-g[alliema tag[hom, [awlu mat-<br />
3,000 ]errieg[a ta’ si;ar indi;eni Maltin.<br />
Matul is-sena skolastika li g[addiet, dawn l-<br />
istudenti g[addew lid-dipartiment tal-parks<br />
mat-800 si;ra filwaqt li fi tmiem din is-sena<br />
skolastika, se jkunu qeg[din jg[addu mal-elf<br />
si;ra. Din l-attività f’dan il-Kulle;;<br />
g[andha wkoll is-sostenn tal-Bank of<br />
Valletta plc.<br />
Il-Ministru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet<br />
Rurali George Pullicino waqt ]jara li g[amel<br />
fil-kulle;; San Alwi;i rringrazzja kemm lillistudenti<br />
kif ukoll lill-g[alliema li b’tant<br />
dedikazzjoni jag[]lu li jqattg[u l-[in liberu<br />
tag[hom i[awwlu, jsaqqu u jie[du [sieb<br />
dawn is-si;ar sakemm jibdew jikbru.<br />
Il-Ministru Pullicino fakkar li permezz taliskema<br />
34U f’dawn l-a[[ar [ames snin<br />
t[awwlu ’l fuq <strong>minn</strong> 90,000 si;ra indi;ena<br />
partikolarment fil-Parks Nazzjonali ta’<br />
<strong>Malta</strong>. F’dan il-kuntest il-Ministru Pullicino<br />
fakkar li l-Gvern jinsab impenjat sabiex isir<br />
park tal-familja f’Wied il-G[ajn, park fil-<br />
Mag[tab kif ukoll ie[or f’Delimara fost<br />
numru ta’ pro;etti o[ra.<br />
Il-Birdlife <strong>Malta</strong> ilbiera[<br />
qassmet filmati lill-;urnalisti<br />
li allegatement juru ]ew;<br />
membri tal-Birdlife jissawtu<br />
<strong>minn</strong> ]ew; persuni<br />
allegatament ka//aturi f’{ad<br />
Dingli.<br />
Birdlife <strong>Malta</strong> qalet li ]-<br />
]ew; membri tag[ha blebda<br />
mod ma kienu qeg[din<br />
jipprovokaw lill-allegati<br />
ka//aturi.<br />
Il-President tal-Birdlife<br />
Joseph Mangion u wie[ed<br />
mill-allegati vittmi, Paul<br />
Debono, qalu li l-membri<br />
tal-Birdlife kienu aggrediti u<br />
insterqitilhom il-kamera, li<br />
iktar tard waslet f’idejn il-<br />
Pulizija u lura g[and il-<br />
Birdlife. Fiha instabu filmati<br />
li skont il-Birdlife fihom<br />
jinstemg[u l-ka//aturi<br />
jg[idu li se ja[bu l-arma u<br />
jg[idu lill-Pulizija li ma<br />
kinux huma.<br />
Birdlife <strong>Malta</strong> qalet li dan<br />
kien wie[ed biss <strong>minn</strong><br />
diversi in/identi fl-a[[ar<br />
jiem fejn il-membri tag[ha<br />
;ew aggrediti, abbu]ati<br />
verbalment, jew mhedda bilmewt.<br />
F’numru ta’ postijiet<br />
tpin;ew ukoll swastikas u<br />
messa;;i dispre;jattivi<br />
kontra l-membri tal-Birdlife.<br />
Dan apparti li s-Sibt li<br />
g[adda xi persuni sparaw<br />
tiri ta’ senter fuq karozza<br />
u]ata mill-Birdlife, qrib ilbandli<br />
tal-Manikata.<br />
Sadattant tard ilbiera[<br />
filg[axija IN-NAZZJON<br />
kien ikkuntattjat <strong>minn</strong> wie[ed<br />
mill-persuni involuti f’dan l-<br />
in/ident li sa[aq li hu u l-<br />
persuna l-o[ra kienu qeg[din<br />
ja[dmu fl-g[alqa tag[hom u<br />
rrea;ixxew b’dak il-mod wara<br />
li l-membri tal-Birdlife da[lu<br />
fil-proprjetà privata tag[hom<br />
u ma ridux jo[or;u.<br />
Hu qalilna li dawn ilmembri<br />
tal-Birdlife kienu<br />
fil-post wara li semg[u tiri<br />
sparati <strong>minn</strong> xi ka//aturi flin[awi.<br />
Qalu wkoll li l-filmati juru<br />
bi/-/ar li l-vann tag[hom<br />
kien mg[obbi bil-[axix, u li<br />
g[alhekk kienu g[ax-xog[ol<br />
u mhux g[all-ka//a. L-<br />
istess persuna qaltilna li l-<br />
membri tal-Birdlife insew ilkamera<br />
warajhom u kien hu<br />
stess li [adha fl-g[assa tar-<br />
Rabat biex ting[atalhom<br />
lura.<br />
Il-po]izzjoni tal-PL dwar<br />
il-ka//a hi irresponsabbli<br />
Il-po]izzjoni tal-Partit<br />
Laburista dwar il-ka//a hi<br />
wa[da irresponsabbli kemm<br />
lejn il-Maltin li m’humiex<br />
ka//aturi li j[allsu t-taxxi<br />
g[aliex jispi//aw ukoll i[allsu<br />
l-multi imposti mill-Qorti<br />
Ewropea tal-:ustizzja, kif ukoll<br />
lejn il-ka//aturi.<br />
Fi stqarrija l-Gvern irrefera<br />
g[al dak li qalet il-Federazzjoni,<br />
Ka//aturi, Nassaba u<br />
Konservazzjonisti (FKNK)<br />
dwar il-po]izzjoni tal-Partit<br />
Laburista dwar il-ftu[ tal-ka//a<br />
fir-rebbieg[a.<br />
Il-Gvern qal li l-Kummissjoni<br />
Ewropea g[amlitha /ara li<br />
g[adha ma taqbilx malpo]izzjoni<br />
tal-Gvern Malti li l-<br />
qbid ta’ 25,406 g[asfur (13,071<br />
gamiema u 12,335 summiena)<br />
fir-rebbieg[a hu fil-limiti tad-<br />
Direttiva tal-G[asafar.<br />
Minkejja dan, l-FKNK ilbiera[<br />
stqarret li l-Partit Laburista<br />
jaqbel mal-ka//a ta’ 33,135<br />
g[asfur (22,298 gamiema u<br />
10,837 summiena) firrebbieg[a.<br />
Il-Gvern fisser kif<br />
dak li qed isostni l-Partit<br />
Laburista ifisser 7,729 g[asfur<br />
i]jed <strong>minn</strong> dak li l-<br />
Kummissjoni g[adha ma<br />
taqbilx mieg[u!<br />
Il-Gvern sostna li din ilpo]izzjoni<br />
tal-Partit Laburista hi<br />
irresposabbli, g[ax pass b[al<br />
dan iwassal biex jinqered dak li<br />
;ie mirbu[ fil-Qorti Ewropea,<br />
kif ukoll g[ax il-poplu jispi//a<br />
j[allas il-multi
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
A[barijiet ta’ Barra 15<br />
L-ISTATI UNITI<br />
Twissi lis-Sirja<br />
L-Istati Uniti sej[et g[allog[la<br />
diplomatiku Sirjan filpajji]<br />
biex tilmenta dwar dak<br />
li kien deskritt b[ala “a;ir<br />
provokattiv” indikazzjonijiet<br />
li s-Sirja kienet qed tlesti biex<br />
tibg[at missili tat-tip Scud<br />
lill-Hizbollah fil-Libanu.<br />
}vilupp li l-Istati Uniti<br />
qalet jista’ jkun ta’ theddida<br />
kemm g[all-I]rael kif ukoll<br />
g[al-Libanu.<br />
Kelliem g[ad-Dipartiment<br />
tal-Istat Amerikan qal li kien<br />
jikkundanna t-trasferiment ta’<br />
kwalukwe armi partikularment<br />
missili b[as-Scud mis-<br />
Sirja lill-Hizbollah.<br />
Id-Dipartiment tal-Istat<br />
Amerikan ]amm pass lura<br />
milli jikkonferma l-allegat<br />
trasferiment ta’ dawn il-missili<br />
lill-;ellieda tal-Hizbollah<br />
fil-Libanu. Xi [a;a li jekk<br />
tkun konfermata twaddab dell<br />
kbir fuq l-isforzi tal-President<br />
Barack Obama biex jirran;a<br />
r-relazzjonijiet mas-Sirja.<br />
Id-Dipartiment tal-Istat<br />
Amerikan qal li din kienet irraba’<br />
darba f’dawn l-a[[ar<br />
xhur li qanqlet din ilkwistjoni<br />
mal-Ambaxxata<br />
Sirjana.<br />
Uffi/jali Amerikani l-<br />
;img[a li g[addiet qalet li<br />
temmen li s-Sirja <strong>kellha</strong> l-<br />
intenzjoni li tibg[at dawn l-<br />
armi lill-Hizbollah. Is-Sirja<br />
qed ti/[ad li sar dan it-trasferiment<br />
u ]iedet li l-I]rael<br />
jista’ jkun qed ju]aw dawn l-<br />
allegazzjonijiet b[ala sku]a<br />
g[al attakk militari kontra s-<br />
Sirja.<br />
Sorsi Amerikani qalu li din<br />
l-istqarrija mid-Dipartiment<br />
tal-Istat Amerikan kien sinjal<br />
li dawn l-allegazzjonijiet<br />
dwar it-trasferiment tal-missili<br />
Scud lill-Hizbollah kienu<br />
qed jittie[du bis-serjetà.<br />
Intqal li kieku ma kienx<br />
hemm xi [a;a tin[ema, ma<br />
kienx jissejja[ l-og[la diplomatiku<br />
Sirjan fil-pajji].<br />
Il-ka] tal-missili Scud qanqal<br />
[afna tensjoni fil-Lvant<br />
Nofsani. Fl-2006, l-I]rael<br />
kien ta bidu g[al gwerra kontra<br />
l-Hizbollah li hu ba]at fin-<br />
Nofsinhar tal-Libanu.<br />
Skont rapport tal-Pentagon<br />
li ntbag[at lill-Kungress<br />
Amerikan din il-;img[a, permezz<br />
tal-appo;; Iranjan, il-<br />
Hizbollah irnexxielu jer;a’<br />
jimla l-vojt li kellu fil-[a]na<br />
militari tieg[u kaw]a talgwerra<br />
tal-2006.<br />
IL-KIRGIZSTAN> Pulizija ta’ kontra l-irvellijiet g[al-lest fil-periferiji tal-kapitali Bishkek wara<br />
in/identi ;odda ta’ vjolenza. Ilbiera[, il-Belarus ikkonfermat li l-President imke//i<br />
Kurmanbek Bakiiyev jinsab fil-kapitali Minsk. (ritratt Reuters)<br />
L-ISTATI UNITI<br />
Fil-mira ta’ missili Iranjani<br />
Rapport tad-Dipartiment tad-Difi]a<br />
Amerikan qal li <strong>aktar</strong>x l-Iran se jkun kapa/i li<br />
sal-2015 jibni missili li jistg[u jaslu sal-Istati<br />
Uniti.<br />
Ir-rapport qal ukoll li l-programm nukleari<br />
Iranjan u r-rieda ta’ dan il-pajji] li j]omm<br />
miftu[a l-possibbiltà li ji]viluppa l-armi nukleari<br />
kienet parti /entrali mill-istrate;ija ta’<br />
deterenza tal-pajji].<br />
Ir-rapport kien jikkon/erna l-kapa/ità militari<br />
Iranjana.<br />
Fih intqal li re/entement instabu<br />
[a]niet ta’ armi li l-militar Iranjan ta lillmilitanti<br />
fl-Afganistan fosthom diversi<br />
rockets.<br />
Intqal li d-daqs tal-Armata Iranjana kienet ta’<br />
220,000 suldat u l-Gwardji Rivoluzzjonarji ta’<br />
madwar 130,000 suldat.
14 A[barijiet ta’ Barra<br />
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
L-I}BROFF TAL-VULKAN FL-I}LANDA<br />
L-ewwel passi lejn<br />
titjiriet normali<br />
Wara [amest ijiem ta’ kaos<br />
fl-ivvja;;ar bl-ajru fl-Ewropa<br />
li kellu wkoll effett madwar<br />
id-dinja peress li ajruplani ma<br />
setg[ux jin]lu fil-ma;;oranza<br />
tal-ajruporti Ewropej li kienu<br />
mag[luqin, jidher li s-sitwazzjoni<br />
bil-mod il-mod se tibda<br />
tirritorna lejn in-normal.<br />
Dan hekk kif diversi pajji]i<br />
Ewropej bdew ilestu biex<br />
jift[u l-ajruporti u l-ispazju<br />
tal-ajru tag[hom.<br />
L-ivja;;ar bl-ajru kien<br />
twaqqaf min[abba s[aba<br />
kbira ta’ rmied li hemm<br />
[ier;a <strong>minn</strong> vulkan li beda<br />
ji]broffa fl-I]landa u li nfirex<br />
g[al fuq parti kbira tal-<br />
Ewropa. Il-problema hi li<br />
f’din l-is[aba ta’ rmied hemm<br />
[afna b/ejje/ ta’ [;ie; u blat<br />
li jista’ jimblokka l-makni talajruplani<br />
kif ukoll jag[mel<br />
[sara lil apparat li jkun hemm<br />
fuq barra tal-ajruplani.<br />
Min-na[a l-o[ra g[ar-Renju<br />
Unit l-indikazzjonijiet ma tantx<br />
kienu tajbin hekk kif jidher li<br />
hemm s[aba ;dida ta’ rmied li<br />
tinsab riesqa lejn il-pajji].<br />
L-Italja, l-I]vizzera u<br />
Franza lbiera[ filg[odu fet[u<br />
l-ajruporti tag[hom<br />
g[alkemm [afna titjiriet<br />
baqg[u m[assra u mill-Italja<br />
kienu biss ftit it-titjiriet li<br />
telqu, l-<strong>aktar</strong> g[al vja;;i<br />
interni. Min-na[a l-o[ra l-<br />
Ungerija fet[et l-ispazju talajru<br />
tag[ha g[al kollox.<br />
I]da n-National <strong>Air</strong> Traffic<br />
Service, li jikkontrolla l-<br />
ispazju tal-ajru fir-Renju Unit,<br />
qal li parti sostanzjali talispazju<br />
tal-ajru tal-pajji] kien<br />
se jin]amm mag[luq g[al<br />
titjiriet ta[t is-6,000 metru.<br />
Dan wara li l-kontrolluri tattraffiku<br />
tal-ajru wissew li kien<br />
hemm s[aba ta’ rmied ;dida<br />
mill-vulkan fl-I]landa u li din<br />
kienet riesqa lejn ir-rotot<br />
ewlenin tal-ajru li jintu]aw<br />
mill-ajruplani.<br />
Fl-Iskozja lbiera[ kien<br />
hemm ammont ta’ titjiriet li<br />
telqu wara li tne[[ew irrestrizzjonijiet<br />
i]da kelliem<br />
g[all-ajruport ta’ Glasgow qal<br />
li dan g[alaq ilbiera[ wara<br />
nofsinhar g[aliex qorob l-<br />
irmied.<br />
Il-Polonja, li nhar it-Tnejn<br />
fet[et erba’ ajruporti, ilbiera[<br />
re;g[et g[alqithom kif ukoll<br />
g[alqet parti mill-ispazju talajru<br />
g[al titjiriet li jg[addu<br />
Mappa li turi kif infirxet is-s[aba ta’ rmied mill-vulkan fl-I]landa<br />
<strong>minn</strong> hemm.<br />
Il-:ermanja g[al parti kbira<br />
tal-;urnata tal-biera[ kompliet<br />
ma t[allix li jsiru titjiriet.<br />
Filwaqt li passi;;ieri <strong>minn</strong><br />
[afna pajji]i Ewropej qed jirran;aw<br />
billi jag[mlu l-vja;;<br />
mill-art, l-iktar li qed ikunu<br />
effettwati [a]in huma l-<br />
Ingli]i. Il-Gvern Ingli] bag[at<br />
bastiment tal-gwerra lejn<br />
Spanja biex jevakwa suldati<br />
Ingli]i li kienu qed jirritornaw<br />
mill-Afganistan kif ukoll<br />
/ittadini Ingli]i li g[al ra;unijiet<br />
ta’ sa[[a jew o[rajn kien<br />
imperativ li jirritornaw lura<br />
pajji]hom.<br />
Ironikament, mill-I]landa<br />
qed isiru titjiriet g[aliex l-<br />
irmied qed jin;arr lil hinn<br />
mill-pajji].<br />
Nhar it-Tnejn, l-Unjoni<br />
Ewropea [abbret li l-pajji]i<br />
membri kienu la[qu ftehim<br />
biex mill-biera[ id-daqs ta]-<br />
]ona <strong>minn</strong> fejn ma jistg[ux<br />
isiru t-titjiriet titnaqqas. Dan<br />
wara pressjoni kbira mil-linji<br />
tal-ajru li hu stmat qed jitilfu<br />
250 miljun dollaru kull jum.<br />
I]da e]attament kif din kienet<br />
se ta[dem ma kienx /ar u<br />
[afna pajji]i baqg[u jaddottaw<br />
a;ir kawt u ma j[allux<br />
titjiriet isiru.<br />
Diversi linji tal-ajru qed<br />
jag[mlu titjiriet ta’ prova fejn<br />
jintbag[at ajruplan talpassi;;ieri<br />
vojt fuq <strong>titjira</strong> biex<br />
tkun analizzata s-sitwazzjoni.<br />
Huma qalu li ma sabu ebda<br />
problemi meta saru dawn ittitjiriet.<br />
I]da esperti mhux qed<br />
jaqblu dwar kif wie[ed janalizza<br />
l-effett tal-irmied kif<br />
ukoll min jie[u d-de/i]joni li<br />
tista’ ssir <strong>titjira</strong> ming[ajr<br />
problemi. Il-Gvernijiet qed<br />
jinsistu li s-sigurtà talpassi;;ieri<br />
ti;i qabel kollox.<br />
Fl-1982 kien hemm ka] ta’<br />
ajruplan tal-British <strong>Air</strong>ways li<br />
ntfewlu l-erba’ makni wara li<br />
g[adda <strong>minn</strong> ;o s[aba ta’<br />
rmied ta’ vulkan fuq l-O/ean<br />
Indjan.
18 A[barijiet ta’ Barra<br />
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
IL-KRI}I FINANZJARJA GRIEGA<br />
Ikompli t-t[assib g[as-sitwazzjoni Griega<br />
Is-sitwazzjoni tal-Banek<br />
Griegi tibqa’ wa[da diffi/li u<br />
mhux talli hekk talli din<br />
tista’ taggrava skont dokument<br />
li tfassal mill-Bank<br />
?entrali Ewropew (ECB).<br />
Is-sistema bankarja Griega<br />
qed tag[mel u]u <strong>minn</strong> flus<br />
provduti mill-ECBu banek<br />
/entrali nazzjonali filwaqt li<br />
l-bdil re/enti g[ar-regoli<br />
dwar l-a//ettazzjoni ta’<br />
regoli b[ala sigurtà bi skambju<br />
g[al self ne[[a r-riskju li<br />
Banek ma jkunux jistg[u<br />
ju]aw il-bonds tal-Gvern<br />
b[ala protezzjoni qal iddokument.<br />
Dan id-dokument, li kopja<br />
tieg[u rah ir-Reuters, tqassam<br />
<strong>minn</strong> Jean-Claude Trichet, il-<br />
President tal-ECB, f’laqg[a<br />
nhar il-:img[a f’Madrid, ilkapitali<br />
Spanjola tal-Ministri<br />
tal-Finanzi tal-pajji]i li ju]aw<br />
il-munita ewro.<br />
Id-dokument jg[id ukoll li<br />
s-swieq g[adhom im[assba<br />
minkejja pakkett ta’<br />
g[ajnuna li t[abbar il-;img[a<br />
li g[addiet biex jg[in il-<br />
Gre/ja fil-kri]i li tinsab fiha.<br />
Il-Gre/ja g[andha muntanja<br />
ta’ djun li akkumula millinfiq<br />
bla ra]an ta’ diversi<br />
Gvernijiet u issa hemm bi]a’<br />
li l-pajji] ifalli. Il-Gvern irid<br />
jifdi biljuni ta’ ewro fi djun<br />
sa nofs Mejju u hemm bi]a’<br />
li ma jsibx il-flus g[al dan u<br />
g[alhekk ikollu jattiva l-<br />
pakkett ta’ g[ajnuna li tfassal<br />
mill-UE u l-Fond Monetarju<br />
Internazzjonali (IMF).<br />
Sadattant, <strong>aktar</strong>x isir<br />
pressjoni fuq il-Gre/ja biex<br />
tadotta mi]uri ta’ awsterità<br />
<strong>aktar</strong> iebsa meta uffi/jali<br />
Ewropej u tal-IMF illum jiddiskutu<br />
l-pakkett ta’<br />
g[ajnuna li tfassal g[al dan<br />
il-pajji].<br />
Il-laqg[a ori;inarjament<br />
<strong>kellha</strong> ssir nhar it-Tnejn i]da<br />
min[abba l-kaos fl-ivvja;;ar<br />
min[abba l-vulkan li qed<br />
ji]broffa fl-I]landa. Itta[ditiet<br />
mistennija jdumu<br />
tal-anqas ;imag[tejn.<br />
Il-Gre/ja di;à implimentat<br />
qtug[ fil-pagi tal-[addiema<br />
tal-Gvern kif ukoll iffri]at ilpensjonijiet<br />
u ]iedet it-taxxi<br />
biex tipprova tnaqqas l-<br />
i]bilan/ kbir li hemm filfinanzi<br />
pubbli/i.<br />
Il-Gre/ja qalet li trid ti;bor<br />
madwar 12-il biljun Ewro<br />
f’Mejju min[abba d-dejn li<br />
jinfeda f’dan ix-xahar.<br />
Ilbiera[ l-ispi]a tas-self<br />
g[all-Gre/ja la[aq livelli<br />
g[oljin [afna min[abba<br />
t[assib li l-pajji] se jkollu<br />
b]onn <strong>aktar</strong> flus milli kien<br />
ma[sub s’issa.<br />
Axel Weber, membru tal-<br />
Kunsill Governattiv tal-ECB,<br />
kien kwotat li qal li l-Gre/ja<br />
<strong>aktar</strong>x se jkollha b]onn 80<br />
biljun ewro fis-snin li ;ejjin<br />
biex tevita l-falliment. Weber<br />
qal ukoll li s-sitwazzjonijiet<br />
tad-dejn fil-Gre/ja kienet<br />
kull ma tmur taggrava.<br />
Dawn il-kummenti<br />
flimkien ma’ /ifri li juru li l-<br />
qg[ad fil-Gre/ja ]died<br />
drastikament [asseb is-swieq<br />
finanzjarji<br />
KUBA<br />
Jis[aq li hemm [erqa kbira g[al bidla fil-pajji]<br />
Il-mexxej tal-Knisja Kattolika<br />
f’Kuba qal li l-poplu kellu g[atx kbir<br />
g[al bidla fil-pajji].<br />
Il-Kardinal Jaime Ortega qal lillgazzetta<br />
tal-Knisja Palabra Nueva li<br />
[afna kienu tal-fehma li l-Gvern<br />
Komunista Kuban g[andu “jag[mel ilbidliet<br />
ne/essarji malajr” biex jintemmu<br />
“id-diffikultajiet ekonomi/i u<br />
so/jali’ fil-g]ira mmexxija mill-<br />
Komunisti.<br />
Il-Kardinal Ortega f’din l-intervista<br />
kien <strong>aktar</strong> miftu[ fil-kummenti<br />
tieg[u. Is-soltu hu mag[ruf kemm<br />
ikun kawt f’dak li jg[id dwar is-sitwazzjoni<br />
f’Kuba.<br />
Il-Kardinal qal li Kuba kienet f’sitwazzjoni<br />
diffi/li hafna. Anzi hu ]ied li<br />
dan hu l-mument l-<strong>aktar</strong> diffi/li g[allpajji]<br />
s’issa f’dan is-Seklu.<br />
Apparti d-diffikultajiet tal-[ajja ta[t<br />
tmexxija Komunista, Kuba g[adha<br />
qed tbati mill-effetti ta’ tliet uragani li<br />
kienu laqtu l-pajji] fl-2008 u milleffetti<br />
tal-kri]i finanzjarja internazzjonali<br />
li kwa]i battlet il-kaxxa talpajji]<br />
tant li l-Gvern waqaf i[allas ilkontijiet<br />
li g[andu madwar id-dinja.<br />
Il-President Raul Castro, li [a t-<br />
tmexxija tal-pajji] wara li fi Frar tal-<br />
2008 [uh Fidel Castro dda[[al l-isptar,<br />
qed ikun ikkritikat talli mhux qed<br />
jag[mel bi]]ejjed biex jimmodernizza l-<br />
ekonomija dominata mill-Istat. Hu qed<br />
isostni li l-bidliet g[andhom isiru bilmod<br />
biex ikun assigurat li s-So/jali]mu<br />
jibqa’ [aj fil-pajji] wara biex ma jg[ibx<br />
wara din il-;enerazzjoni.<br />
Ortega, li g[andu 73 sena, qal li l-<br />
embargo kummer/jali Amerikana kontra<br />
Kuba wkoll kien qed i[alli effett<br />
fuq il-[ajja fil-pajji] b[alma jag[mel<br />
it-tip ta’ So/jali]mu li bih hu mmexxi<br />
l-pajji].<br />
Ir-relazzjonijiet bejn il-Knisja<br />
Kattolika u l-Gvern Kuban kienu<br />
tjiebu wara ]-]jara li kien g[amel il-<br />
Papa :wanni Pawlu II fl-1998.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
LEJN L-ELEZZJONI :ENERALI FIR-RENJU UNIT<br />
Il-Partit Laburista<br />
jispi//a t-tielet partit<br />
A[barijiet ta’ Barra 19<br />
L-AWSTRALJA<br />
Terremot ]g[ir<br />
Ammont ta’ bini ;arrab [sara wara terremot tal-qawwa ta’ 5.2<br />
fuq l-Iskala Richter fil-Istat ta’ Western Australia.<br />
Il-belt ta’ Kalgoorli kienet l-i]jed belt li ;arrbat [sara. Il-Prim<br />
Ministru tal-Istat ta’ Western Australia, Colin Barnett, qal li<br />
[add ma we;;a’ f’dan it-terremot u b[ala prekawzjoni, l-iskejjel<br />
in]ammu mag[luqin matul il-;urnata.<br />
St[arri; tal-opinjoni pubblika<br />
li qed jo[ro; b[alissa fir-<br />
Renju Unit tefa’ lill-Partit<br />
Laburista, li b[alissa jinsab fil-<br />
Gvern, fit-tielet post. Dan l-<br />
<strong>aktar</strong> min[abba l-popolarità li<br />
kisbu l-Liberal-Demokrati/i<br />
f’dawn l-a[[ar ;ranet.<br />
Min-na[a l-o[ra, l-ist[arri;<br />
qed ikompli juri li ebda partit<br />
mhu se jikseb il-ma;;oranza<br />
assoluta fl-elezzjoni tas-6 ta’<br />
Mejju.<br />
I]da minkejja li l-Partit<br />
Laburista fl-a[[ar st[arri;<br />
spi//a fit-tielet post, min[abba<br />
l-mod kif ta[dem is-sistema<br />
elettorali Ingli]a, il-partit xorta<br />
jista’ jispi//a bl-akbar ammont<br />
ta’ si;;ijiet fil-Parlament.<br />
Il-Partit Liberal-<br />
Demokratiku ilu <strong>minn</strong> mindu<br />
n[oloq fl-1988, dejjem fittielet<br />
post. I]da wara li l-<br />
mexxej tal-partit, Nick Clegg,<br />
nhar il-{amis [a sehem flewwel<br />
dibattitu televi]iv malmexxejja<br />
tal-Partit<br />
Konservattiv u dak Laburista,<br />
il-popolarità tal-partit kibret.<br />
St[arri; mill-YouGov g[all-<br />
[ar;a tal-biera[ ta’ The Sun<br />
po;;a lill-Konservattivi fuq<br />
quddiem bi 33 fil-mija tal-voti<br />
filwaqt li l-Liberal-<br />
Demokrati/i kellhom l-appo;;<br />
ta’ 31 fil-mija u l-Partit<br />
Nick Clegg, il-Kap<br />
tal-Liberal-Demokrati/i<br />
Laburista kien fit-tielet post<br />
bl-appo;; ta’ 27 fil-mija.<br />
Ir-ri]ultat tal-elezzjoni<br />
Ingli]a hu bba]at fuq liema<br />
partit jirba[ il-ma;;oranza ta’<br />
distretti elettorali u mhux fuq<br />
l-ammont ta’ voti li jirba[ partit<br />
İl-mappa elettorali, ji;ifieri<br />
kif inhuma mqassma d-distretti,<br />
spiss tidher tiffavorixxi lil-<br />
Laburisti.<br />
Jekk ir-ri]ultat ta’ dan l-<br />
ist[arri; ikun rifless fil-vot<br />
tas-6 ta’ Mejju, il-Partit<br />
Laburista jkun l-akbar partit bi<br />
ftit fi Parlament fejn ebda partit<br />
ma jkollu l-ma;;oranza,<br />
dak li bl-Ingli] jissejja[ hung<br />
Parliament.<br />
St[arri; ie[or, din id-darba<br />
mill-ICM g[all-;urnal The<br />
Guardian, po;;a lil-Liberal-<br />
Demokrati/i fit-tieni post bi<br />
30 fil-mija tal-voti wara l-<br />
Konservattivi bi 33 fil-mija<br />
tal-voti. Il-Laburisti tal-Prim<br />
Ministru Gordon Brown kisbu<br />
28 fil-mija tal-voti.<br />
Din kienet l-ewwel darba<br />
<strong>minn</strong> mindu beda jsir l-<br />
ist[arri; mill-ICM g[all-<br />
;urnal The Guardian fl-1984 li<br />
l-Partit Laburista spi//a fittielet<br />
post.<br />
Il-Partit Liberal-<br />
Demokratiku kien in[oloq<br />
<strong>minn</strong> g[aqda bejn il-Partit<br />
Liberali u dak So/jal-<br />
Demokratiku.<br />
Skont l-ist[arri; li deher<br />
f’The Guardian, il-Labour<br />
b’ri]ultat simili jirba[ 275<br />
si;;u f’Parlament mag[mul<br />
<strong>minn</strong> 650 si;;u, tnaqqis ta’ 81<br />
si;;u mit-total ta’ b[alissa u<br />
ferm bog[od mill-ma;;oranza<br />
me[tie;a ta’ 326 si;;u.<br />
Il-Konservattivi jiksbu 245<br />
si;;u, ]ieda ta’ 47 si;;u u l-<br />
Liberal-Demokrati/i 99 si;;u,<br />
]ieda ta’ 37 si;;u.<br />
Il-prospett ta’ Parlament fejn<br />
ebda partit ma jkollu l-<br />
ma;;oranza qed i[asseb isswieq<br />
finanzjarji f’mument<br />
meta l-ekonomija Ingli]a tinsab<br />
fi kri]i.
32 Lokali<br />
L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />
Jibda r-restawr fuq id-da[la<br />
ewlenija tal-Forti Manoel<br />
Wara li fix-xhur li g[addew<br />
ir-restawr fuq il-kappella ta’<br />
Sant’Antnin kwa]i tlesta, ilkonsorzju<br />
MIDI issa beda bilpro;ett<br />
ta’ restawr fuq idda[la<br />
ewlenija tal-Forti<br />
Manoel.<br />
Iz-zona kollha tikkonsisti<br />
fit-tara; ta]-]onqor li millba[ar<br />
jibqa’ tiela’ ma]-]ew;<br />
na[at ta’ l-ilqug[ ta’ difi]a<br />
tal-bieb ewlieni. Minn fuq<br />
dan l-ilqug[ hemm veduti<br />
mill-aqwa tal-Belt Valletta u<br />
<strong>minn</strong> hawn, kien hemm foss<br />
]g[ir li kien jifred dan l-<br />
ilqug[ mill-bieb ewlieni. L-<br />
a//ess kien possibbli biss permezz<br />
ta’ pont ta’ l-injam li<br />
kien jin]el u jitla’ b’sistema<br />
ta’ pi]ijiet ma[duma millin;inier<br />
militari Vauban.<br />
Fis-seklu dsatax, il-pont<br />
tne[[a u l-foss imtela’ bit-terrapien.<br />
Wara [afna [idma, ilfoss<br />
issa tnaddaf fejn inkixfet<br />
l-istruttura tal-;ebel li<br />
ori;inarjament kienet parti<br />
mill-pont ta’ Vauban. Instabu<br />
wkoll bi//iet mill-istess pont<br />
li se jkunu ppriservati.<br />
Il-bieb innifsu, li l-<br />
Kavallieri kienu jirreferu<br />
g[alih b[ala Porta Maggiore,<br />
g[adu kemm kien restawrat.<br />
Fil-frie]ja li tinsab fuq ilkolonni<br />
ta’ stil Korintu nstabu<br />
l-ewwel ittri ta’ isem il-Gran<br />
Mastru Vilhena ‘M.A.V.’ li<br />
flimkien ma’ ]ew; slaleb ta’<br />
<strong>Malta</strong> li kienu ttieklu, re;g[u<br />
tnaqqxu mill-;did bil-metodu<br />
mag[ruf b[ala plastic repair.<br />
?erta [sara li saret fi ]mien l-<br />
okkupazzjoni tal-Fra/i]i<br />
b[alma hi l-mutilazzjoni lil<br />
]ew; statwi tal-;ebel li juru l-<br />
arma ta’ Vilhena, kif ukoll<br />
marki ta’ shrapnels <strong>minn</strong><br />
]mien it-Tieni Gwerra ma<br />
ntmessewx biex jibqg[u xhieda<br />
tal-avvenimenti ewlenin flimg[oddi<br />
tal-Forti Manoel.<br />
Qabel ix-xog[ol ta’ restawr,<br />
dawn l-ispazji kienu jinkludu<br />
diversi strutturi mibnija wara<br />
l-gwerra. Dawn twaqqg[u bilgalbu<br />
biex b’hekk il-bit[a<br />
ewlenija u s-swali tal-;enb<br />
re;g[u [adu d-dehra ori;inali<br />
tag[hom. Ma’ dawn ;ew<br />
restawrati wkoll toqob fil-[ajt<br />
li kienu jintu]aw g[allbajjunetti<br />
g[al fuq id-da[la<br />
ewlenija.<br />
Sejba kurju]a kienet dik ta’<br />
passa;; maqtug[ fil-blat ;ol-<br />
[ajt fuq wara tal-bit[a,<br />
passa;; li jwassal g[al ;iebji<br />
kbar li jinsabu ta[t il-piazza<br />
d’armi. Hu ma[sub li dan ilpassa;;<br />
kien hemm biex<br />
iwassal l-ilma g[al funtana li<br />
darba kienet te]isti fil-bit[a<br />
kif ukoll g[al passa;; li<br />
<strong>minn</strong>u setg[u jg[addu biex<br />
jiksbu a//ess u jwettqu<br />
xog[ol ta’ manutenzjoni ta’<br />
dawn il-;wiebi. B[alissa qed<br />
isir i]jed st[arri; biex tkun<br />
mifhuma a[jar din is-sistema<br />
ta’ trasport ta’ ilma tas-seklu<br />
sbatax.<br />
Ir-restawr kollu qed isir ta[t<br />
is-supervi]joni ta’<br />
Fondazzjoni Wirt Artna.<br />
Id-da[la prin/ipali tal-Forti Manoel li issa bdiet ti;i rrestawrata, wara li fix-xhur li g[addew beda<br />
jitlesta r-restawr fuq il-kappella ta’ Sant’ Antnin li tiddomina l-pjazza f’dan il-forti storika<br />
Madwar 200,000 persuna raw lill-Papa<br />
matul i]-]jara f’<strong>Malta</strong> – Patri Federico Lombardi<br />
Hu stmat li madwar nofs il-popolazzjoni<br />
ta’ <strong>Malta</strong> rat lill-Papa Benedittu<br />
XVI waqt i]-]jara ta’ ftit <strong>aktar</strong> <strong>minn</strong><br />
26 sieg[a li g[amel f’<strong>Malta</strong> fl-14-il<br />
]jara internazzjonali li g[amel s’issa<br />
fil-[ames snin li ilu jmexxi l-Knisja<br />
Universali.<br />
Dan jo[ro; <strong>minn</strong> rapport fuq is-sit<br />
elettroniku zenit.org li jkopri dak li<br />
jkun qed ji;ri fil-Knisja Universali.<br />
Is-sit jikkwota lil Federico<br />
Lombardi, id-Direttur tal-Uffi//ju<br />
Stampa tal-Vatikan li malli wasal<br />
f’Ruma wara ]-]jara f’<strong>Malta</strong> qal li ]-<br />
]jara tal-Papa kienet mill-<strong>aktar</strong> po]ittiva.<br />
Hu qal li kienet a[jar milli stennew<br />
l-organizzaturi Maltin u dan<br />
min[abba l-mer[ba mill-aqwa li<br />
ng[ata l-Papa u n-numru kbir ta’ nies<br />
li n;abru fit-toroq <strong>minn</strong> kull fejn<br />
g[adda l-Papa. In-nies urew<br />
entu]ja]mu kbir u dan [alla<br />
impressjoni tajba [afna.<br />
Patri Federico Lombardi S.J. qal li<br />
hu ma[sub li madwar 200,000 ru[ raw<br />
lil Papa matul i]-]jara tieg[u f’<strong>Malta</strong> u<br />
dan ifisser li wie[ed <strong>minn</strong> kull ]ew;<br />
Maltin ipparte/ipa fi]-]jara tal-Papa<br />
f’<strong>Malta</strong>.<br />
Hu qal lil Radju Vatikan li l-<br />
parte/ipazzjoni qawwija tal-Maltin hi<br />
attribwita g[al g[eruq Kristjani u<br />
g[at-tradizzjoni qawwija Kattolika tal-<br />
Maltin li kienet manifestata b’mod<br />
spontanju. Il-parte/ipazzjoni tal-<br />
Maltin kienet sinifikanti wkoll<br />
media•link<br />
COMMUNICATIONS<br />
min[abba li ma kienx mag[ruf kif il-<br />
Maltin se jilqg[u lill-Papa min[abba<br />
/erti kwistjonijiet rappurtati fil-media.<br />
Dwar il-laqg[a li l-Papa kellu malallegati<br />
vittmi ta’ abbu]i sesswali <strong>minn</strong><br />
xi membri tal-kleru, Federico Lombardi<br />
qal li l-laqg[a kienet sempli/i [afna.<br />
Hu kompla li l-mod kif saret kienet<br />
messa;; fih innifsu, u kienet deskritta<br />
b[ala ‚’il bog[od mill-mezzi ta’ komunikazzjoni<br />
u mill-pubbli/ità.<br />
Hu qal li l-laqg[a bdiet b’mument<br />
ta’ talb, u wara l-Papa sema’ b’attenzjoni<br />
profonda dak li kellhom xi<br />
jg[idu l-allegati vittmi b[ala r-rag[aj u<br />
l-missier.<br />
Patri Federico Lombardi qal li r-<br />
reazzjoni kienet sempli/i, spontanja, u<br />
l-Papa qasam mag[hom it-tbatija, ittalb,<br />
l-inkora;;iment u t-tama lejn kull<br />
wie[ed <strong>minn</strong>hom. Kien importanti li<br />
kull wie[ed mill-allegati vittmi seta’<br />
jesprimi ru[u mal-Papa, min[abba li<br />
dan kollu kien dwar il-fejqan ta’ ;rie[i<br />
personali u l-importanza li wie[ed<br />
jisma’ u jiddjaloga. Il-Papa g[amel<br />
dan u g[alaq il-laqg[a b’talba flimkien<br />
mal-vittmi u wara berikhom.<br />
Dun Federico Lombardi qal li j[oss<br />
li l-istqarrijiet li g[amlu l-allegati vittmi<br />
li xtaqu jitkellmu b’mod liberu,<br />
kienu po]ittivi [afna. Hu qal li b[ala<br />
wie[ed li attenda g[al din il-laqg[a, ra<br />
atmosfera kommoventi u profonda,<br />
imma wkoll atmosfera ta’ pa/i u tama,<br />
ta’ fejqan u ta’ rikon/iljazzjoni.<br />
www.radio101.<strong>com</strong>.mt<br />
www.maltarightnow.<strong>com</strong>