29.11.2014 Views

L-Air Malta kellha t[assar aktar minn 160 titjira - MaltaRightNow.com

L-Air Malta kellha t[assar aktar minn 160 titjira - MaltaRightNow.com

L-Air Malta kellha t[assar aktar minn 160 titjira - MaltaRightNow.com

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Numru 12,482<br />

www.media.link.<strong>com</strong>.mt<br />

L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010 €0.45<br />

Stabbiliment<br />

G[awdxi jsir<br />

katina ta’<br />

[wienet<br />

internazzjonali<br />

<strong>minn</strong> Daniela Bartolo<br />

Is-sitwazzjoni fis-sala tat-tluq fl-Ajruport Internazzjonali ta’ <strong>Malta</strong> fejn mijiet ta’ turisti ippruvaw jag[mlu l-arran;amenti<br />

ne/essarji biex flok id-destinazzjoni ori;inali tag[hom jie[du rotot o[rajn fejn is-s[aba vulkanika ma laqtitx it-trasport bl-ajru<br />

(Ritratt> Michael Ellul)<br />

L-IRMIED MILL-VULKAN LI }BROFFA FL-I}LANDA<br />

L-<strong>Air</strong> <strong>Malta</strong> <strong>kellha</strong> t[<strong>assar</strong><br />

<strong>aktar</strong> <strong>minn</strong> <strong>160</strong> <strong>titjira</strong><br />

■ {idma biex jin;iebu Maltin li jinsabu maqbuda f’disa’ pajji]i<br />

<strong>minn</strong> Neil Camilleri u Yolande Spiteri<br />

Minkejja li madwar nofs it-titjiriet skedati<br />

madwar l-Ewropa kienu mistennija<br />

jibdew isiru fis-sig[at li g[addew is-sitwazzjoni<br />

tat-trasport bl-ajru fl-Ewropa<br />

g[adha wa[da in/erta g[al kollox u<br />

g[adha qed tikkawza dewmien u frustrazzjoni<br />

g[al eluf ta’ passi;;ieri, mhux<br />

inqas il-Maltin u t-turisti f’<strong>Malta</strong>. Filwaqt<br />

li s-s[aba tal-irmied tidher li qed tbatti,<br />

rapporti jg[idu li s[aba o[ra ta’ rmied<br />

vulkaniku qed tersaq lejn l-Ewropa.<br />

Ilbiera[ is-sitwazzjoni fl-Ajruport<br />

Internazzjonali ta’ <strong>Malta</strong> kienet wa[da ta’<br />

frustrazzjoni hekk kif passi;;ieri stennew<br />

u b’tama [arsu lejn l-iscreens tal-ajruport<br />

li bosta urew titjiriet kan/ellati filwaqt li<br />

bosta turisti kienu qed jippruvaw isibu<br />

alternattiva biex imorru lura d-dar u<br />

jibag[tu messa;;i lill-familjari jg[idulhom<br />

li we[lu f’<strong>Malta</strong>.<br />

L-<strong>Air</strong> <strong>Malta</strong>, fl-a[[ar jiem <strong>kellha</strong><br />

tikkan/ella iktar <strong>minn</strong> <strong>160</strong> <strong>titjira</strong>. Setg[et<br />

i;;orr 25% biss tal-passi;;ieri li kienu<br />

skedati. Fejn tista’ ttir qed tag[mel titjiriet<br />

]ejda biex tikkumpensa, i]da g[alissa<br />

mhux kul[add jista’ jivvja;;ja.<br />

Lokalment l-<strong>Air</strong> <strong>Malta</strong> ilbiera[ operat<br />

[ames titjiriet ]ejda lejn Toulouse, tnejn<br />

lejn Marsilja, Zurich u Ruma kif ukoll<br />

estendiet l-operat tal-call centre tag[ha bejn<br />

il-5 a.m. u nofs il-lejl. L-<strong>Air</strong> <strong>Malta</strong> fakkret<br />

lil klijenti tag[ha li kull min g[andu biljett<br />

fuq <strong>titjira</strong> li ;iet kan/ellata jista jibdlu g[al<br />

fuq <strong>titjira</strong> li qed topera ming[ajr ebda spejjez<br />

jew tariffi addizjonali.<br />

g[al pa;na 2<br />

Fi ftit snin l-istabbiliment<br />

G[awdxi Cafè<br />

Jubilee <strong>minn</strong> [anut filpjazza<br />

tat-Tokk, infirex<br />

mhux biss f’<strong>Malta</strong> i]da<br />

sa[ansitra sar franchise<br />

internazzjonali.<br />

Kienu l-inizjattiva personali<br />

u s-sens qawwi<br />

ta’ imprenditorja li wasslu<br />

biex l-a[wa Scicluna<br />

mhux biss jiksbu su//ess<br />

permezz tal-istabbilimenti<br />

tal-ikel f’<strong>Malta</strong> imma<br />

wkoll fl-a[[ar ;img[at<br />

ikabbru n-negozju<br />

tag[hom wara li investew<br />

fi stabbiliment ta[t l-istess<br />

linja, f’Budapest fl-Ungerija.<br />

F’intervista ma’ IN-<br />

NAZZJON, Alex Scicluna<br />

kkonferma li fl-a[[ar sitt<br />

;img[at l-istabbiliment<br />

tag[hom f’Budapest mar<br />

tajjeb [afna. Minkejja d-<br />

diffikultajiet li brand<br />

;dida tiffa//ja g[all-bidu<br />

li tifta[ f’pajji] ;did, l-<br />

indikazzjonijiet juru li l-<br />

pro;ett se jirnexxi hekk<br />

kif il-bejg[ qed ikompli<br />

ji]died <strong>minn</strong> ;img[a<br />

g[all-o[ra.<br />

Scicluna spjega kif iddiffikultajiet<br />

biex fet[u l-<br />

istabbiliment kienu varji<br />

fosthom il-b]onn li<br />

wie[ed jaddatta g[all-kultura<br />

Ungeri]a li hi ferm<br />

differenti <strong>minn</strong> dik<br />

Mediterranja kif ukoll<br />

g[al pa;na 5


2 Lokali<br />

Is-servizz tal-Posta<br />

jintlaqat ukoll<br />

<strong>Malta</strong>Post qed tesplora u<br />

tu]a l-mezzi kollha possibbli,<br />

inklu] trasport bl-art u<br />

rotot alternattivi g[al destinazzjonijiet<br />

milquta sakemm<br />

is-sitwazzjoni fit-trasport blajru<br />

fl-Ewropa ti;i lura<br />

g[an-normal.<br />

Fi stqarrija, l-<strong>Malta</strong>Post<br />

qalet li l-g[eluq tal-ispazju<br />

tal-ajru qieg[ed jaffetwa<br />

posta kemm [ierga kif ukoll<br />

die[la f’<strong>Malta</strong> <strong>minn</strong> ajruporti<br />

ewlenin fl-Ewropa fejn<br />

mill-{amis 15 ta’April isservizzi<br />

tal-ajru kienu u<br />

g[adhom limitati.<br />

Xarabank tibqa’<br />

die[la f’si;ra<br />

Sewwieq ta’ xarabank<br />

ilbiera[ ;arrab grie[i<br />

f’idejh wara li l-vettura li<br />

kien qed isuq baqg[et<br />

die[la f’si;ra.<br />

Il-ka] se[[ g[all-[abta<br />

ta’ 12.20 p.m. fi Triq<br />

Nazzjonali biswit Bieb il-<br />

Bombi fil-Floriana meta<br />

karozza tal-linja, li kienet<br />

fuq ir-rotta 71 fid-direzzjoni<br />

lejn il-Belt, tilfet ilkontroll<br />

u baqghet die[la<br />

f’si;ra.<br />

IT-TEMP<br />

UV<br />

INDEX<br />

7<br />

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN<br />

L-ERBG{A<br />

L-og[la<br />

22˚C<br />

L-inqas<br />

13˚C<br />

IT-TEMP xemxi bi ftit s[ab<br />

VI}IBBILTÀ tajba<br />

IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Majjistral<br />

g[all-ewwel li jsir [afif u jdur mill-Punent<br />

il-Lbi/ sa filg[axija<br />

IL-BA{AR [afif g[al moderat li jsir [afif<br />

IMBATT ftit li xejn jew baxx mill-Majjistral<br />

TEMPERATURA l-og[la 22˚C<br />

XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn<br />

Xita mill-1 ta’ Settembru 377.5 mm<br />

IX-XEMX titla’ fis-06.25 u tin]el fis-19.41<br />

IL-{AMIS<br />

L-og[la<br />

22˚C<br />

L-inqas<br />

13˚C<br />

IL-:IMG{A<br />

L-og[la<br />

21˚C<br />

L-inqas<br />

146˚C<br />

Il-posta qed ti;i pro/essata<br />

normalment u mibg[uta lejn<br />

l-ajruport biex tkun tista’<br />

taqbad l-ewwel vja;; possibbli<br />

fuq rotot alternattivi<br />

o[ra jew meta t-titjiriet<br />

jer;g[u lura g[an-normal.<br />

<strong>Malta</strong>Post qalet li qed<br />

tkompli tu]a u tirrevedi l-<br />

pjani ta’ kontin;enza bilkollaborazzjoni<br />

ta’ linji talajru<br />

varji, servizzi ta’<br />

trasport bl-art u amministrazzjonijiet<br />

postali barranin<br />

biex tkompli tqassam ilposta<br />

fl-iqsar ]mien possibbli.<br />

Jidher li l-incident se[[<br />

hekk kif is-sewwieq taxxarabank<br />

[assu [a]in waqt<br />

li kien qed isuq. Ir-ra;el ta’<br />

43 sena ;arrab ;rie[i [fief<br />

f’idejh filwaqt li mara ta’<br />

59 sena <strong>minn</strong> {al Qormi, li<br />

kienet passi;;iera fil-karozza<br />

tal-linja, <strong>kellha</strong> tittie[ed<br />

l-Isptar Mater Dei g[allkura.<br />

Tfajla ta’ 19-il sena<br />

sofriet ;rie[i f’wi//ha<br />

min[abba [;ie; li tar<br />

fuqha.<br />

IS-SIBT<br />

L-og[la<br />

20˚C<br />

L-inqas<br />

15˚C<br />

IL-{ADD<br />

L-og[la<br />

20˚C<br />

L-inqas<br />

13˚C<br />

UV UV UV UV UV<br />

7 8 7 7 7<br />

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

Negozju qawwi g[all-kumpaniji<br />

li j;orru l-merkanzija fuq l-art<br />

u bil-ba[ar<br />

<strong>minn</strong> pa;na 1<br />

Din il-fa/ilità tista’ tintu]a<br />

wkoll g[al dawk li huma filpussess<br />

ta’ biljett fuq xi <strong>titjira</strong><br />

li hi code shared mal-<strong>Air</strong><br />

<strong>Malta</strong>. In-numru tal-telefon<br />

tal-call centre hu 21662211.<br />

B’kollox ilbiera[ ;ew<br />

ikkan/ellati 61 <strong>titjira</strong> filwaqt<br />

li 38 <strong>titjira</strong> operaw b’mod<br />

normali lejn ajruporti li huma<br />

miftu[a.<br />

Il-Kap E]ekuttiv tal-<strong>Air</strong><br />

<strong>Malta</strong> Joe Cappello fisser ma’<br />

IN-NAZZJON, li min[abba s-<br />

sitwazzjoni fluwida ferm ilpassi;;ieri<br />

mhux qed<br />

jitpo;;ew fuq titjiriet o[ra li<br />

jistg[u ji;u kan/ellati wkoll,<br />

i]da qed ji;u mweg[din li<br />

mal-ewwel possibbiltà jkunu<br />

jistg[u jivvja;;aw fuq rotta<br />

jew li jing[ataw il-flus lura.<br />

F’kumment lil dan il-<br />

;urnal, il-Kaptan Lawrence<br />

Gatt spjega li g[at-titjiriet li<br />

qeg[din isiru qed tittie[ed<br />

kull prekawzjoni. Hu spjega li<br />

l-irmied vulkaniku jista’<br />

jag[mel [sara gravi fil-makni<br />

tal-ajruplani, kif kien il-ka]<br />

ta’ ajruplan militari Amerikan<br />

li ]viluppawlu [sarat wara li<br />

tar <strong>minn</strong> ;os-s[aba.<br />

Ajruporti fin-na[a ta’ fuq<br />

tal-Ewropa qeg[din jift[u u<br />

jag[lqu g[al intervalli qosra<br />

ta’ [in, i]da xejn m’hu /ert<br />

hekk kif s[aba ;dida ta’<br />

rmied qed thedded li tg[arraq<br />

il-pjani ta’ [afna linji tal-ajru.<br />

Sadattant il-Ministeru tal-<br />

Affarijiet Barranin flimkien<br />

mas-Segretarjat Parlamentari<br />

g[at-Turi]mu u l-<strong>Air</strong>malta,<br />

qed ikomplu ja[dmu sabiex<br />

dawk il-Maltin li nqabdu<br />

barra <strong>minn</strong> xtutna, jkunu<br />

jistg[u jirritornaw f’pajji]na.<br />

Il-Ministeru tal-Affarijiet<br />

Barranin qed jg[in lil Maltin<br />

li talbu l-g[ajnuna fil-<br />

Portugall, l-Olanda, ir-Russja,<br />

l-Italja, il-Lussemburgu,<br />

Franza, l-Awstrija, il-Bel;ju u<br />

l-Ingilterra.<br />

Sussegwentament g[allaqg[a<br />

imsej[a mill-Ministeru<br />

tal-Affarijiet Barranin u mis-<br />

Segretarjat Parlamentari ghat-<br />

Turi]mu li g[aliha attendew<br />

rappre]entanti tal-Awtorità<br />

tat-Turi]mu, l-MIA, l-<strong>Air</strong><br />

<strong>Malta</strong>, l-MHRA u l-FATTA,<br />

;ie organizzat trasport permezz<br />

ta’ coaches mill-<br />

Ambaxxati fil-Bel;ju u l-<br />

Ingilterra biex numru ta’<br />

Maltin in;iebu <strong>minn</strong> dawn ilpajji]i<br />

sal-ajruporti ta’ Ruma<br />

u Marsilja <strong>minn</strong> fejn huma<br />

qabdu <strong>titjira</strong> tal-<strong>Air</strong>malta lejn<br />

pajji]na. Fil-Bel;ju ;ew<br />

meg[juna 75 persuna u fl-<br />

Ingilterra 150 persuna.<br />

Il-Ministeru appella lil<br />

dawk il-Maltin kollha li jixtiequ<br />

iktar informazzjoni<br />

i]uru is-sit<br />

www.foreign.gov.mt biex ji;i<br />

ddeterminat kif dawn jistg[u<br />

ji;u assistiti.<br />

Hekk kif l-i]broff kontinwu<br />

tal-vulkan fl-I]landa qed jaffetwa<br />

numru kbir ta’ titjriet,<br />

qed ti;i affetwata b’mod<br />

qawwi wkoll l-industrija tal-<br />

;arr tal-merkanzija <strong>minn</strong> u<br />

lejn <strong>Malta</strong>.<br />

L-<strong>aktar</strong> li qed ji;u milquta<br />

huma dawk il-kumpaniji li<br />

jibba]aw fuq it-trasport talmerkanzija<br />

bl-ajru. Meta<br />

tkellem ma’ IN-NAZZJON<br />

Marco Spiteri l-Country<br />

Manager f’<strong>Malta</strong> talkumpanija<br />

Internazzjonali<br />

United Parcel Service (UPS)<br />

li tispecjalizza fil-garr talmerkanzija<br />

Express, fisser kif<br />

<strong>minn</strong> ju]a’ s-servizzi tal-UPS<br />

ikun qed jwassal xi pakkett<br />

<strong>minn</strong> jew lejn <strong>Malta</strong>, fl-inqas<br />

]mien possibbli i]da<br />

min[abba s-sitwazzjoni<br />

pre]enti dan mhuwiex qed<br />

ise[[ u b’hekk [afna nies ma<br />

jistg[ux ju]aw is-servizzi<br />

tag[hom. Hu ]ied jg[id li hi<br />

problema kbira g[aliex<br />

mhuwiex qed ji;i affetwat<br />

post wie[ed biss i]da<br />

min[abba l-fatt li qed jinfet[u<br />

ftit ajruporti, u wara qed<br />

jer;g[u jing[alqu u mhux qed<br />

ikun hemm /ans li l-kumpanija<br />

tippjana jew tikkomunika<br />

sew mal-klijenti tag[hom.<br />

Anke l-ikbar esportatur ta’<br />

<strong>Malta</strong>, il-kumpanija ST<br />

Microeletronics, qed i[oss l-<br />

impatt ta’ dan il-fenomu.<br />

It-trab li [are; mill-vulkan<br />

fl-I]landa qed jolqot lil <strong>Malta</strong><br />

<strong>minn</strong> ]ew; lati f’dak li<br />

g[andu x’jaqsam fl-importazzjoni<br />

tal-materji primi, li<br />

jintu]aw fil-produzzjoni tassemi<br />

conductors, u mil-lat l-<br />

ie[or li l-esportazzjoni lejn ilklijienti<br />

tal-kumpanija fl-<br />

Ewropa ta’ Fuq. I]da minkejja<br />

dan, fi kliem id-direttur tal-<br />

ST Microeletronics Tonio<br />

Portughese, l-ST qed i]]omm<br />

mal-impenji kollha tag[ha,<br />

hekk kif po;;ew fil-prattika<br />

pjan ta’ kontinwità kemm fissupplies<br />

interni i]da wkoll flesportazzjoni<br />

u dan grazzi<br />

g[all-ajruport internazzjonali<br />

ta’ <strong>Malta</strong> li qed ja[dem<br />

b’mod mill-<strong>aktar</strong> effi/jenti.<br />

B’hekk fi kliem Portughese,<br />

kemm il-produzzjoni tal-ST<br />

kif ukoll il-performance<br />

ekonomika ta’ <strong>Malta</strong> mhux se<br />

ti;i affetwata.<br />

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN<br />

Al;eri 22˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 11˚C imsa[[ab, Ateni 22˚C<br />

xemxi, Li]bona 23˚C ftit imsa[[ab, Berlin 15˚C xemxi, Brussell<br />

12˚C xemxi, Stokkolma 09˚C ftit imsa[[ab, Dublin 10˚C imsa[[ab,<br />

Kopen[agen 07˚C imsa[[ab, Frankfurt 18˚C xemxi, Milan 21˚C<br />

xemxi, Istanbul 18˚C imsa[[ab, Londra 12˚C xemxi, <strong>Malta</strong> 20˚C<br />

xemxi, Madrid 20˚C imsa[[ab, Moska 11˚C im/ajpar, San<br />

Pietruburgu 08˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 16˚C imsa[[ab, Ruma<br />

18˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 30˚C imsa[[ab, Tripli 24˚C xemxi,<br />

Tune] 22˚ C ftit imsa[[ab, Vjenna 18˚C xemxi, Zurich 12˚C<br />

imsa[[ab, Munich 15˚C imsa[[ab, il-Kajr 34˚C ftit imsa[[ab,<br />

Pari;i 17˚C xemxi.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

Lokali 3<br />

IT-TQARBINA MINN IDEJN IL-PAPA<br />

Esperjenza li ma ninsa qatt<br />

– Annabelle Vassallo<br />

<strong>minn</strong> Matthew Bonett<br />

“Dak il-[in we[ilt u ma stajtx ng[olli g[ajnejja lejn<br />

il-Papa. Dak il-[in rajt [arsa ta’ m[abba, ta’ [niena,<br />

ta’ kompassjoni. Rajtu j[ares lejja, u g[ajnejna<br />

ltaqg[u dak il-[in. {assejt lil Alla l-Missier i[ares<br />

lejja u jg[idli li jifhimni, u n]ilt lura nibki b[al tarbija.”<br />

Hekk iddeskriviet il-mument li fih ;iet imqarbna<br />

mill-Papa, Annabelle Vassallo waqt quddiesa li organizzat<br />

f’g[eluq sninha fil-Knisja Parrokkjali tas-<br />

Si;;iewi. Vassallo, li g[alqet 39 sena g[andha kan/er<br />

terminali u fl-a[[ar ;img[at ippubblikat il-ktieb ‘Irrid<br />

Ng[ix’. G[al darb’o[ra, waqt din il-quddiesa, wasslet<br />

ukoll messa;; /ar li <strong>aktar</strong> ma jg[addi ]mien, <strong>aktar</strong><br />

qed imiss il-qlub ta’ diversi nies.<br />

Annabelle Vassallo qalet li l-esperjenza tal-ktieb<br />

laqqg[etha ma’ [afna mill-poplu Malti u G[awdxi u<br />

kienu [afna dawk li fet[u qalbhom mag[ha. Dwar l-<br />

esperjenza tat-tqarbina <strong>minn</strong> idejn il-Papa, hi qalet li<br />

ma kenitx daqshekk entu]ja]ta biex tiltaqa’ mal-Papa<br />

Benedittu XVI g[ax kienet di;à ltaqat mal-Papa<br />

:wanni Pawlu II u kien dan il-Papa li serqilha qalbha.<br />

Hi qalet li fl-omelija tieg[u waqt il-quddiesa, il-Papa<br />

Benedittu XVI rnexxilu jindirizza mistoqsija lil dawk<br />

pre]enti li laqtitha b’mod dirett.<br />

Vassallo qalet li wara l-omelija, hi baqg[et ta[seb<br />

fuq dan il-kliem, u meta telg[et biex titqarben <strong>minn</strong><br />

idejn il-Papa, ni]let g[arkubbtejha. Hi qalet li kienet<br />

esperjenza li ma tinsa qatt u li be[siebha tkompli<br />

twassal il-messa;; ta’ tama u fidi.<br />

Annabelle Vassallo waqt quddiesa li saret nhar it-Tnejn filg[axija fl-okka]joni ta’ g[eluq sninha,<br />

fil-knisja Parrokkjali tas-Si;;iewi (Ritratt> Brian Grech)<br />

G[amel [sara<br />

f’riserva naturali<br />

Anzjan <strong>minn</strong> Ra[al :did<br />

kien ikkundannat disa’ xhur<br />

[abs sospi]i g[al sentejn<br />

wara li ammetta li ta n-nar<br />

lir-riserva naturali tar-Riviera<br />

Nature Park, li tinsab fil-limiti<br />

tal-Im;arr. Spiru Cini<br />

kien qal quddiem il-<br />

Ma;istrat Consuelo Scerri<br />

Herrera li g[andu fisazzjoni<br />

li jilg[ab bin-nar. Wara li<br />

kien ammetta, hu kien<br />

in]amm l-Isptar Monte<br />

Carmeli biex isir rapport<br />

dwaru <strong>minn</strong> psikjatra.<br />

Il-Qorti qalet li mir-rapport<br />

li g[andha jidher li fil-pre]ent<br />

Cini m’g[andu l-ebda problema<br />

mentali. G[alkemm il-<br />

[sara li kka;una kienet minima,<br />

jirri]ulta li r-ra;uni li<br />

wasslet l-i]jed lill-Pulizja<br />

biex ressquh il-Qorti hi d-dikjarazzjoni<br />

li kien g[amel Cini<br />

dwar il-fissazzjoni li g[andu<br />

biex iqabbad in-nar kull fejn<br />

ikun. Il-Qorti qablet ma’ dak<br />

li xehed psikjatra dwar il-ka]<br />

fejn ing[ad li hemm b]onn li<br />

Cini jitqieg[ed ta[t attenzjoni<br />

ta’ ordni ta’ supervi]joni u<br />

jibqa’ f’kuntatt ma’ psikjatra<br />

biex jin]amm ’il bog[od mill-<br />

[ajja tal-kriminalità.<br />

Il-Qorti ordnat perijodu ta’<br />

supervi]joni ta’ erba’ snin u<br />

f’dan il-perijodu j;ib ru[u tajjeb.<br />

Il-Prosekuzzjoni tmexxiet<br />

mill-Ispettur Edmond<br />

Cuschieri.


4 Lokali<br />

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

IL-:URI DWAR ATTENTAT TA’ QTIL TA’ PULIZIJA<br />

Tliet snin u nofs [abs fuq<br />

attentat ta’ ferita gravi<br />

■ Mhux [ati ta’ attentat ta’ qtil<br />

Kevin Attard ta’ 39 sena seba’ voti favur u tnejn kontra<br />

li Attard ma kienx [ati li<br />

mill-Kalkara kien ikkundannat<br />

tliet snin u nofs [abs waqt li kien mi]mum flmill-Im[allef<br />

Joseph Galea G[assa ta’ San :iljan, li<br />

Debono wara li l-:urati, sitt kien [ebb g[all-eksnisa<br />

u tliet ir;iel ma sabuhx Kuntistabbli Farrugia u ferih<br />

[ati ta’ attentat ta’ qtil permezz<br />

ta’ mus fil-konfront [sieb li joqtlu. Madankollu<br />

b’daqqa ta’ mus f’]aqqu biltal-Kuntistabbli<br />

Jonathan f’dan il-kuntest huma sabuh<br />

Farrugia, i]da [ati ta’ attentat<br />

ta’ ferita gravi, liema reat verdett li hu g[amel dan bil-<br />

[ati bl-istess mar;ni ta’<br />

se[[ fis-26 ta’ April 2006, [sieb li jferih gravament.<br />

fl-G[assa tal-Pulizija ta’ San Kevin Attard kien ammetta<br />

:iljan. L-ewwel akku]a dik li fuqu kellu l-mus u li ;arru<br />

ta’ attentat ta’ qtil kienet fuqu, u dan kien g[amlu<br />

i;;orr mag[ha piena ta’ 30 g[ax kien g[adu fer[an bih<br />

sena [abs. peress li kien xtrah jumejn<br />

Wara ftit <strong>aktar</strong> <strong>minn</strong> tliet qabel. Sostna li dak il-[in<br />

sig[at ta’ deliberazzjoni l- mo[[u ma kienx qed ja[dem<br />

:urati [ar;u b’verdett ta’ sew g[ax xorob fuq il-pilloli<br />

li kellu jie[u peress li kien<br />

qed ibati <strong>minn</strong> dipressjoni u<br />

kellu l-inkwiet fil-familja.<br />

B’mod unanimu Attard<br />

instab [ati wkoll li ta daqqa<br />

ta’ ponn lis-Sur;ent Andrew<br />

St. John, dak i]-]mien<br />

Kuntistabbli li g[amel [sara<br />

f’uniformi tal-Pulizija u li<br />

kellu fil-pussess tieg[u arma<br />

tan-nar ming[ajr li/enzja tal-<br />

Kummissarju tal-Pulizija.<br />

Dan kollu kien se[[ meta ftit<br />

qabel l-in/ident tal-G[assa<br />

tal-Pulizija, g[all-[abta tat-3<br />

a.m. Attard kien involut f’argument<br />

ma’ membri tas-sigurtà<br />

tal-istabbiliment Fuego<br />

f’Paceville, wara li ma kinux<br />

[allewh jid[ol. Hu mbag[ad<br />

sar vjolenti u ta daqqa ta’<br />

ponn lill-Kuntistabbli<br />

Andrew St. John, li nzerta<br />

kien xog[ol [dejn l-istabbiliment,<br />

u b’konsegwenza<br />

t’hekk kien ;ie arrestat.<br />

It-tabib Anthony Gatt,<br />

xehed f’dan il-ka] li l-ferita<br />

li kellu l-vittma kienet fuq<br />

il-lemin ta]-]aqq fejn l-ftu[<br />

tal-ferita kien wie[ed ]g[ir u<br />

ippenetra biss sax-xa[am ta’<br />

ta[t il-;ilda.<br />

Fl-g[oti tas-sentenza<br />

tieg[u li kienet il-massimu<br />

f’dak li g[andu x’jaqsam<br />

ma’ attentat ta’ ferita gravi l-<br />

Im[allef Galea Debono<br />

kkundanna dawn il-ka]ijiet<br />

fejn tenna li ma jistax ikun li<br />

l-Pulizija ikollhom jg[addu<br />

<strong>minn</strong> dawn l-affarijiet, u<br />

jispi//aw qishom xi punching<br />

bag g[al /ertu persuni li<br />

jkunu frustrati u dawn<br />

g[andhom ikollhom ukoll ilprotezzjoni.<br />

{are; ukoll li Kevin<br />

Attard, kellu ka] simili sentejn<br />

wara dan il-ka], i]da<br />

hawn ma kien hemm l-ebda<br />

Pulizija involuta, u kien ;ie<br />

kundannat sentenza sospi]a.<br />

Il-prosekutur fil-;uri<br />

kienet l-Avukat Lara<br />

Lanfranco mill-Uffi//ju tal-<br />

Avukat :enerali filwaqt li<br />

g[al Attard deheru l-Avukati<br />

Josè Herrera u Veronique<br />

Dalli.<br />

JIBDA :URI FUQ ASSO?JAZZJONI U TRAFFIKAR TA’ DROGA<br />

Bidel il-verzjoni fuq id-droga li kien<br />

qieg[ed i;orr — L-Ispettur Dennis Theuma<br />

Martin Spiteri ta’ 35 sena mi]-<br />

}ejtun, mag[ruf b[ala t-Tuffie[a,<br />

bidel il-ver]joni diversi drabi fl-istqarrijiet<br />

li ta lill-Pulizija wara li nqabad<br />

bi kwa]i kilo droga amfetamina flajruport<br />

internazzjonali ta’ <strong>Malta</strong><br />

f’Ottubru ta’ [ames snin ilu.<br />

L-Ispettur Dennis Theuma li investiga<br />

l-ka] u li kien l-ewwel xhud fi<br />

pro/ess ;udizzjarju bla :urati li beda<br />

jinstema’ quddiem il-Prim Im[allef<br />

Vincent DeGaetano qal li fl-ewwel<br />

okka]joni Spiteri qal li dik li nstabet<br />

fil-bagalja tieg[u kienet fertilizzant<br />

g[as-si;ar u l-pjanti, wara qal li din<br />

kienet lubrikant li jintuza fuq<br />

pjattaforma ta]-]ejt u finalment qal li<br />

din kienet droga g[al u]u personali<br />

tieg[u.<br />

Martin Spiteri kien ja[dem b[ala<br />

Crane Operator fuq pjattaforma ta]-<br />

]ejt fl-Olanda u hu kien wasal <strong>Malta</strong><br />

wara li mar il-:ermanja u wasal <strong>Malta</strong><br />

fuq <strong>titjira</strong> <strong>minn</strong> Frankfurt. Hu qed ji;i<br />

akku]at b’asso/jazzjoni g[at-traffikar<br />

ta’ droga.<br />

Spiteri qieg[ed jiffa//ja sitt akku]i,<br />

madankollu d-difi]a mmexxija mill-<br />

Avukati Joseph Giglio u Stephen<br />

Tonna Lowell qieg[da tikkontesta biss<br />

l-ewwel ]ew; Kapi ta’ Akku]a, dik ta’<br />

asso/jazzjoni u ta’ importazzjoni g[attraffikar<br />

ta’ amfetamina. L-akkuzi l-<br />

o[ra huma dwar pussess ta’ droga<br />

kannabis, eroina u ecstacy. Fil-fatt filbagalja<br />

kienet instabet fuqu wkoll iddroga<br />

kannabis u qal li kien importaha<br />

mill-Olanda peress li f’dak il-pajjiz hi<br />

ir[as <strong>minn</strong> <strong>Malta</strong><br />

Allegatament id-droga kienet<br />

instabet fil-bagalja ta’ Spiteri fl-ajruport<br />

internazzjonali ta’ <strong>Malta</strong>, bl-<br />

Ispettur Theuma jg[id li din kienet<br />

ippakkjata b’mod professjonali. Hu<br />

qal li l-akku]at dejjem ammetta li<br />

kien hu li po;;a d-droga fil-qieg[<br />

tal-bagalja.<br />

Xhud ie[or kien l-espert fil-laboratorju<br />

medi/inali Godwin Sammut li<br />

qal li l-prezz tal-antefemina fis-sena<br />

2005 kien ta’ €69. 91c kull gramma.<br />

Hu qal li b[ala paste, bl-ammont li<br />

nstabet fuq l-akku]at wie[ed seta’<br />

jo[ro; 3,000 pillola. Qal li l-<strong>aktar</strong> li hi<br />

popolari din id-droga hu fl-Olanda. Ilka]<br />

ikompli llum.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

Lokali 5<br />

Linji gwida<br />

g[all-bejjieg[a<br />

tal-[ut<br />

fit-toroq<br />

<strong>minn</strong> Charles Muscat<br />

L-Awtorità Maltija dwar l-<br />

Istandards (MSA) waqqfet<br />

kumitat li jinkludi dipartimenti<br />

tal-Gvern u dawk kollha<br />

involuti biex tfassal linji gwida<br />

g[all-bejjieg[a tal-[ut fit-toroq<br />

jew li m’g[andhomx post fiss.<br />

Il-linji gwida li mistennija<br />

jo[or;u dalwaqt, se jkopru fost<br />

l-o[rajn l-i;jene li trid<br />

tin]amm [alli l-prodott<br />

tag[hom ikun fl-a[jar<br />

kundizzjoni u ma jkunx hemm<br />

periklu g[as-sa[[a talkonsumatur.<br />

Francis Farrugia, i/-<br />

Chairman tal-MSA [abbar dan<br />

waqt konferenza tal-a[barijiet<br />

dwar il-Laqg[a :enerali<br />

Annwali tal-Kumitat Ewropew<br />

tal-Istandards (CEN) u tal-<br />

Kumitat Ewropew tal-<br />

Istandard Elettro-Tekni/i<br />

(CENELEC) li se ssir f’<strong>Malta</strong><br />

mill-1 sat-3 ta’ :unju.<br />

Fil-konferenza tal-a[barijiet<br />

[a sehem ukoll Chris Said, is-<br />

Segretarju Parlamentari g[all-<br />

Affarijiet tal-Konsumatur kif<br />

ukoll rappre]entant ta’<br />

Microsoft li se tkun l-isponsor<br />

ewlieni tal-laqg[a li g[aliha<br />

mistennija jattendu mal-250<br />

delegat.<br />

Chris Said qal li matul l-10<br />

snin li ilha mwaqqfa, il-MSA<br />

di;à [ar;et 20,000 standard<br />

nazzjonali u l-Gvern<br />

irrikonoxxa l-importanza ta’<br />

din l-Awtorità tant li dan l-<br />

a[[ar g[addiet ta[t irresponsabbiltà<br />

tal-Uffi//ju tal-<br />

Prim Ministru. Hu qal li x-<br />

xog[ol li tag[mel l-MSA<br />

jaqbel mal-impenn tal-Gvern<br />

fil-Vi]joni 2015.<br />

Is-Segretarju Parlamentari<br />

Chris Said qal li l-MSA hi<br />

rappre]entata fil-Bord<br />

Amministrattiv ta’ CEN u<br />

CENELEC.<br />

Il-laqg[a f’<strong>Malta</strong> se tittratta<br />

l-g[eluq tal-Istrate;ija ta’<br />

Li]bona u l-ftu[ tal-Istrate;ija<br />

EU 2020. Fost il-kelliema se<br />

jkun hemm il-Prim Ministru<br />

Lawrence Gonzi, Antonio<br />

Tajani, il-Vi/i President tal-<br />

Kummissjoni Ewropea u<br />

Kummissarju g[all-Industrija u<br />

l-Intrapri]a.<br />

Francis Farrugia tkellem<br />

dwar il-[idma tal-MSA matul<br />

is-snin biex tfassal standards<br />

g[al prodotti u servizzi lokali<br />

fosthom dwar il-prodotti li<br />

jkunu importati bil-marka CE<br />

biex ikunu konformi malistandards<br />

Ewropej, fuq il-tipi<br />

Maltin fil-keyboardsu anke<br />

fuq l-e-gaming.L-MSA<br />

g[andha talbiet biex<br />

tfassal standards dwar ilkwalità<br />

tal-frott u tal-[axix<br />

lokali u anke dwar il-<br />

[ob]a Maltija.<br />

(I/-Chairman tal-MSA<br />

qal li kull [a;a li tintu]a<br />

fid-dar g[andha livell ta’<br />

standards stabbiliti mill-<br />

MSA).<br />

Studenti mill-Iskola Primarja San :or; f’{al Qormi jippre]entaw kartolini lill-President ta’<br />

<strong>Malta</strong> li deher emozzjonat [afna, fl-okka]joni ta’ g[eluq sninu li se ji//elebra g[ada<br />

(Ritratt> Michael Ellul)<br />

I}-}JARA TAL-PRESIDENT FIL-KULLE:: SAN INJAZJU<br />

Livell ta’ edukazzjoni<br />

ammirevoli – Il-President ta’ <strong>Malta</strong> George Abela<br />

Fi tmiem ]jara fi tmien skejjel u fil-<br />

Kulle;; San Injazju lbiera[, il-President ta’<br />

<strong>Malta</strong> George Abela sa[aq li hu<br />

impressjonat [afna bil-livell tal-edukazzjoni<br />

pubblika, dak tal-bini u tas-servizz mog[ti<br />

fl-iskejjel, li hu ddeskriva b[ala skejjel li<br />

fihom livelli avvanzati Ewropej. Hu sostna<br />

li l-kwalità ta’ edukazzjoni li hu ra<br />

b’g[ajnejh “hi verament ammirevoli”.<br />

George Abela deher emozzjonat [afna<br />

hekk kif ]ar din l-iskola li qanqlitlu memorji<br />

mill-isba[ meta hu kien student fl-istess<br />

skola tant li ddeskriva s-sentiment li kien<br />

qed i[oss f’dan il-ftit [in li g[amel hemm<br />

b[ala “emozzjonat u fer[an” filwaqt li<br />

sostna lil dawk ta’ madwaru li missewlu l-<br />

qalb.<br />

Hu ffirma l-ktieb tal-vi]itaturi f’din l-iskola,<br />

l-istess kif g[amel fl-iskejjel l-o[ra li ]ar,<br />

filwaqt li ra wkoll il-ktieb tar-re;istrazzjoni<br />

tal-istudenti li fuqu kien hemm imni]]el l-<br />

isem u l-informazzjoni ta’ George Abela b[ala<br />

student lura fis-snin {amsin.<br />

<strong>minn</strong> pa;na 1<br />

problemi biex wie[ed jaddatta<br />

g[al-le;islazzjoni Un;eri]a li<br />

tvarja <strong>minn</strong> dik Maltija.<br />

B’kollox il-preparazzjoni<br />

g[all-ftu[ tan-negozju fi s[ab<br />

mal-Grupp Corinthia [a erba’<br />

snin.<br />

Mistoqsi jekk il-kun/ett<br />

tal-istabbiliment inbidilx<br />

<strong>minn</strong> dak f’<strong>Malta</strong>, Scicluna<br />

spjega kif l-idea prin/ipali<br />

tal-a[wa Scicluna dejjem<br />

kienet li jibnu franchise. Bilparir<br />

tal-konsulenti fl-<br />

Ingilterra tag[hom, l-idea hi<br />

li 60% tal-kun/ett g[andu<br />

jibqa’ l-istess, 20% addattat<br />

g[all-pajji] u 20% tal-pro;ett<br />

ikollu elementi ;odda. Filka]<br />

ta’ Budapest, id-dekor<br />

baqa’ l-istess imma sar tibdil<br />

fil-menu fosthom bit-tne[[ija<br />

ta’ ikel partikulari g[all-<br />

<strong>Malta</strong>.<br />

B’[arsa lejn il-futur, Cafe<br />

Jubilee se jkun parti wkoll<br />

mill-World Expo f’Shangai<br />

bejn l-1 ta’ Mejju u l-31 ta’<br />

Ottubru fejn mistennija<br />

jattendu 70 miljun vi]itatur.<br />

G[al din il-fiera l-a[wa<br />

Din l-iskola ppre]entat donazzjoni ta’ €500<br />

lill-President ta’ <strong>Malta</strong> b[ala donazzjoni g[all-<br />

<strong>Malta</strong> Community Chest Fund, filwaqt li<br />

Mansueto Zerafa, il-kap tal-iskola, wera l-<br />

apprezzament tieg[u f’isem it-tfal g[assu;;eriment<br />

tal-President ta’ <strong>Malta</strong> li l-Papa<br />

Benedittu XVI jiltaqa’ mat-tfal nhar is-Sibt li<br />

g[adda quddiem il-Palazz tal-President.<br />

Min-na[a tag[ha Dolores Cristina, il-Ministru<br />

tal-Edukazzjoni, li akkumpanjat lill-President ta’<br />

<strong>Malta</strong> fl-iskejjel kollha li ]ar, sostniet li din i]-<br />

]jara wriet li t-tfal kollha je[tie;u edukazzjoni<br />

[olistika inklussiva li mhix xi [a;a fa/li, kif<br />

ukoll l-im[abba lejn l-iskejjel u l-impenn talg[alliema<br />

u dawk kollha li ja[dmu fl-iskejjel.<br />

Il-President ta’ <strong>Malta</strong> ]ar l-iskola sekondarja<br />

tal-bniet fi [dan il-Kulle;;, l-iskejjel primarji<br />

ta’ {al Luqa, is-Si;;iewi, {a]-}ebbu; u l-<br />

iskejjel San Bastjan u San :or; f’{al Qormi, u<br />

l-iskejjel sekondarji tas-subien f’Tal-{andaq u<br />

f’{a]-}ebbu;.<br />

Il-mira hi li l-President ta’ <strong>Malta</strong> j]ur kull<br />

skola ta’ <strong>Malta</strong> u G[awdex fis-snin li ;ejjin.<br />

Se jie[du sehem<br />

fil-World Expo f’Shangai<br />

tellg[u replika talistabbilimenti<br />

tag[hom<br />

f’<strong>Malta</strong> u esportaw ukoll<br />

prodotti tag[hom. Huma<br />

jinsabu f’kuntatt ma’ persuni<br />

o[ra biex <strong>minn</strong> Shangai l-<br />

istabbiliment imur f’fieri<br />

o[ra internazzjonali.<br />

Dan jikkumplimenta wkoll<br />

investiment ie[or tal-a[wa<br />

Scicluna, il-ftu[ ta’<br />

stabbilimenti li <strong>minn</strong>hom<br />

ibieg[u prodotti tal-ikel li<br />

s’issa kienu jsiru biex ji;u<br />

kkunsmati biss fil-kafeteriji<br />

tag[hom.


6 Lokali<br />

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

?ans biex l-abbonati ta’ GO<br />

jag[mlu telefonati u SMS bla limitu<br />

L-abbonati tal-mobile ta’ GO g[andhom<br />

l-opportunità li permezz tal-bundle<br />

adattat igawdu <strong>minn</strong> telefonati u SMS<br />

skont il-b]onn tag[hom.<br />

Il-voice bundle bla limitu validu lejn<br />

linji tal-mobile u linji fissi ta’ GO jag[ti<br />

lill-abbonati l-opportunità li jibbenefikaw<br />

<strong>minn</strong> telefonati bla limitu mill-GO<br />

mobile tag[hom lejn 400,000 numru tallinja<br />

fissa u tal-mobile li jag[tu rata ta’<br />

kuljum ta’ 70c. Ta[t l-istess offerta, ilklijenti<br />

jistg[u jixtru bundles tal-SMS u<br />

jkollhom i/-/ans li jgawdu <strong>minn</strong> SMS<br />

bla limitu g[all-prezz ta’ inqas <strong>minn</strong> 30c<br />

kuljum. Kemm voice bundles kif ukoll<br />

SMS bundles huma validi g[al sebat<br />

ijiem. L-offerta se ddum g[addejja sal-31<br />

ta’ Mejju u hi valida g[all-klijenti kollha<br />

Pay As You GO fuq il-Base Plan.<br />

Il-Base Plan huwa t-tariffa Pay As You<br />

GO ta’ GO meta ti;i attivata linja ;dida.<br />

Klijenti fuq xi tariffa o[ra Pay As You<br />

GO ikollhom b]onn jaqilbu g[all-Base<br />

Plan sabiex jibdew jibbenefikaw <strong>minn</strong><br />

din l-offerta. Kulma jridu jag[mlu l-klijenti<br />

hu li jibag[tu SMS bl-ittri GMFV<br />

lejn 4433 fil-ka] tal-offerta voice u SMS<br />

bl-ittri GMSMS fil-ka] tal-offerta tal-<br />

SMS bundles. Klijenti li jixtiequ jgawdu<br />

mill-offerti ta’ telefonati u SMS bla limitu<br />

jistg[u jaqilbu g[al Base Plan<br />

ming[ajr [las.<br />

Sabiex ji;u evitati problemi bla b]onn<br />

fi stadju <strong>aktar</strong> tard, il-klijenti huma av]ati<br />

biex ji]guraw ru[hom li t-telefonati<br />

jkunu diretti biss lejn in-netwerks ta’ GO<br />

tal-linja fissa u tal-mobile. Dan jistg[u<br />

jag[mluh billi j/emplu freephone 180 u<br />

jivverifikaw ma’ liema netwerk hu<br />

abbonat numru partikulari.<br />

G[al <strong>aktar</strong> informazzjoni, il-klijenti<br />

jistg[u j/emplu fuq 146 (servizz bla [las)<br />

mill-GO mobile tag[hom, 79222146<br />

<strong>minn</strong> netwerks o[ra jew i]uru wie[ed<br />

mill-[wienet ta’ GO f’<strong>Malta</strong> jew<br />

G[awdex jew imorru fi [wienet o[ra<br />

awtorizzati. Jistg[u wkoll i]uru<br />

www.go.<strong>com</strong>.mt.<br />

Ordnati<br />

qassisin<br />

31 sena ilu<br />

Grupp ta’ 11-il qassis<br />

illum se jfakkru l-31<br />

anniversarju mill-ordinazzjoni<br />

tag[hom. Huma<br />

kienu orndati sa/erdoti<br />

nhar is-Sibt 21 ta’ April<br />

tal-1979. U[ud <strong>minn</strong><br />

dawn il-qassisin baqg[u<br />

ja[dmu f’<strong>Malta</strong> filwaqt li<br />

o[rajn qed jaqdu l-missjoni<br />

tag[hom barra <strong>minn</strong><br />

xtutna.<br />

Dawk li baqg[u <strong>Malta</strong><br />

huma Joe Abela li ja[dem<br />

Bormla, Renè Camilleri<br />

<strong>minn</strong> {al Luqa, Salvu<br />

Chircop <strong>minn</strong> {a]-<br />

}ebbu;, George Dalli li<br />

ja[dem {’Attard , Pawlu<br />

Galea li ja[dem Santa<br />

Lu/ija, Mario Sammut li<br />

ja[dem {a]-}ebbu;, u<br />

Lawrence Zammit li<br />

ja[dem {al Qormi<br />

Min-na[a l-o[ra Pawlu<br />

Buttigieg jinsab Kuba,<br />

Toni Mercieca fil-<br />

Gwatemala u hu Brother<br />

ta’ Madre Tere]a, Pawlu<br />

Mercieca fil-Bra]il filwaqt<br />

li Dennis Schembri hu<br />

kappillan f’Turin, l-Italja.<br />

Matul dawn is-snin kollha,<br />

dawn il-11-il qassis<br />

]ammew kuntatt regolari<br />

mal-:i]wita Fr. Arthur<br />

Vella. G[al din l-<br />

okka]joni, illejla fis-7<br />

p.m. se jag[mlu laqg[a ta’<br />

talb b[ala ringrazzjament<br />

lil Alla u wara jag[mlu<br />

ikla.<br />

<strong>Malta</strong>post<br />

tg[in<br />

lill-Fondazzjoni<br />

Arka<br />

<strong>Malta</strong>post ippre]entat issomma<br />

ta’ €695 lill-<br />

Fondazzjoni Arka ta’<br />

G[awdex. Dawn il-flus<br />

in;abru f’laned apposta li d-<br />

direzzjoni tal-Posta po;;iet fluffi/ini<br />

tal-<strong>Malta</strong>post madwar<br />

<strong>Malta</strong> u G[awdex.<br />

Din is-somma kienet<br />

ippre]entata lil Fr. Michael<br />

Galea, Assistent Direttur tal-<br />

Fondazzjoni Arka <strong>minn</strong> Clint<br />

Meilak, i/-Chief<br />

Administrator tal-Human<br />

Resources fil-<strong>Malta</strong>post.<br />

Il-Fondazzjoni Arka tie[u<br />

[sieb it-tmexxija tal-Arka<br />

Respite Centre f’G[ajnsielem<br />

fejn jing[ataw servizzi residenzjali<br />

lil persuni b’di]abbiltà<br />

u lill-familji tag[hom.<br />

Fr. Michael Galea rringrazzja<br />

lil <strong>Malta</strong>post tal-g[ajnuna<br />

mog[tija u qal li l-<br />

Fondazzjoni tiddependi [afna<br />

fuq attivitajiet ta’ ;bir ta’<br />

fondi u donazzjonijiet b[al<br />

dawn biex tkun tista’ tkompli<br />

ta[dem fis-settur taddi]abbiltà.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

Lokali 7<br />

Filmat li xandret<br />

il-Birdlife<br />

fi/-/entru<br />

ta’ kwistjoni<br />

Il-Ministru George Pullicino jiltaqa’ mal-istudenti li qed jie[du sehem f’din l-inizjattiva<br />

ambjentali (Ritratt> Michael Ellul)<br />

Pro;ett ta’ afforestazzjoni<br />

mill-Kulle;; ta’ San Alwi;i<br />

L-istudenti tas-sekondarja kif ukoll tal-<br />

Upper Secondary, fil-Kulle;; ta’ San Alwi;i<br />

qed jie[du sehem fi pro;ett ta’<br />

afforestazzjoni. Fuq inizjattiva tag[hom<br />

stess, l-istudenti i[awwlu ]-]errieg[a ta’<br />

si;ar indi;eni Maltin li ting[atalhom mid-<br />

Dipartiment tal-Parks, u wara li dawn jibdew<br />

jikbru, jing[ataw lura lill-kampanja 34U biex<br />

jit[awwlu fil-parks nazzjonali ta’ pajji]na.<br />

Fl-a[[ar erba’ snin, kemm ilha ssir din l-<br />

inizjattiva, l-istudenti tal-Kulle;; blg[ajnuna<br />

tal-g[alliema tag[hom, [awlu mat-<br />

3,000 ]errieg[a ta’ si;ar indi;eni Maltin.<br />

Matul is-sena skolastika li g[addiet, dawn l-<br />

istudenti g[addew lid-dipartiment tal-parks<br />

mat-800 si;ra filwaqt li fi tmiem din is-sena<br />

skolastika, se jkunu qeg[din jg[addu mal-elf<br />

si;ra. Din l-attività f’dan il-Kulle;;<br />

g[andha wkoll is-sostenn tal-Bank of<br />

Valletta plc.<br />

Il-Ministru g[ar-Ri]orsi u l-Affarijiet<br />

Rurali George Pullicino waqt ]jara li g[amel<br />

fil-kulle;; San Alwi;i rringrazzja kemm lillistudenti<br />

kif ukoll lill-g[alliema li b’tant<br />

dedikazzjoni jag[]lu li jqattg[u l-[in liberu<br />

tag[hom i[awwlu, jsaqqu u jie[du [sieb<br />

dawn is-si;ar sakemm jibdew jikbru.<br />

Il-Ministru Pullicino fakkar li permezz taliskema<br />

34U f’dawn l-a[[ar [ames snin<br />

t[awwlu ’l fuq <strong>minn</strong> 90,000 si;ra indi;ena<br />

partikolarment fil-Parks Nazzjonali ta’<br />

<strong>Malta</strong>. F’dan il-kuntest il-Ministru Pullicino<br />

fakkar li l-Gvern jinsab impenjat sabiex isir<br />

park tal-familja f’Wied il-G[ajn, park fil-<br />

Mag[tab kif ukoll ie[or f’Delimara fost<br />

numru ta’ pro;etti o[ra.<br />

Il-Birdlife <strong>Malta</strong> ilbiera[<br />

qassmet filmati lill-;urnalisti<br />

li allegatement juru ]ew;<br />

membri tal-Birdlife jissawtu<br />

<strong>minn</strong> ]ew; persuni<br />

allegatament ka//aturi f’{ad<br />

Dingli.<br />

Birdlife <strong>Malta</strong> qalet li ]-<br />

]ew; membri tag[ha blebda<br />

mod ma kienu qeg[din<br />

jipprovokaw lill-allegati<br />

ka//aturi.<br />

Il-President tal-Birdlife<br />

Joseph Mangion u wie[ed<br />

mill-allegati vittmi, Paul<br />

Debono, qalu li l-membri<br />

tal-Birdlife kienu aggrediti u<br />

insterqitilhom il-kamera, li<br />

iktar tard waslet f’idejn il-<br />

Pulizija u lura g[and il-<br />

Birdlife. Fiha instabu filmati<br />

li skont il-Birdlife fihom<br />

jinstemg[u l-ka//aturi<br />

jg[idu li se ja[bu l-arma u<br />

jg[idu lill-Pulizija li ma<br />

kinux huma.<br />

Birdlife <strong>Malta</strong> qalet li dan<br />

kien wie[ed biss <strong>minn</strong><br />

diversi in/identi fl-a[[ar<br />

jiem fejn il-membri tag[ha<br />

;ew aggrediti, abbu]ati<br />

verbalment, jew mhedda bilmewt.<br />

F’numru ta’ postijiet<br />

tpin;ew ukoll swastikas u<br />

messa;;i dispre;jattivi<br />

kontra l-membri tal-Birdlife.<br />

Dan apparti li s-Sibt li<br />

g[adda xi persuni sparaw<br />

tiri ta’ senter fuq karozza<br />

u]ata mill-Birdlife, qrib ilbandli<br />

tal-Manikata.<br />

Sadattant tard ilbiera[<br />

filg[axija IN-NAZZJON<br />

kien ikkuntattjat <strong>minn</strong> wie[ed<br />

mill-persuni involuti f’dan l-<br />

in/ident li sa[aq li hu u l-<br />

persuna l-o[ra kienu qeg[din<br />

ja[dmu fl-g[alqa tag[hom u<br />

rrea;ixxew b’dak il-mod wara<br />

li l-membri tal-Birdlife da[lu<br />

fil-proprjetà privata tag[hom<br />

u ma ridux jo[or;u.<br />

Hu qalilna li dawn ilmembri<br />

tal-Birdlife kienu<br />

fil-post wara li semg[u tiri<br />

sparati <strong>minn</strong> xi ka//aturi flin[awi.<br />

Qalu wkoll li l-filmati juru<br />

bi/-/ar li l-vann tag[hom<br />

kien mg[obbi bil-[axix, u li<br />

g[alhekk kienu g[ax-xog[ol<br />

u mhux g[all-ka//a. L-<br />

istess persuna qaltilna li l-<br />

membri tal-Birdlife insew ilkamera<br />

warajhom u kien hu<br />

stess li [adha fl-g[assa tar-<br />

Rabat biex ting[atalhom<br />

lura.<br />

Il-po]izzjoni tal-PL dwar<br />

il-ka//a hi irresponsabbli<br />

Il-po]izzjoni tal-Partit<br />

Laburista dwar il-ka//a hi<br />

wa[da irresponsabbli kemm<br />

lejn il-Maltin li m’humiex<br />

ka//aturi li j[allsu t-taxxi<br />

g[aliex jispi//aw ukoll i[allsu<br />

l-multi imposti mill-Qorti<br />

Ewropea tal-:ustizzja, kif ukoll<br />

lejn il-ka//aturi.<br />

Fi stqarrija l-Gvern irrefera<br />

g[al dak li qalet il-Federazzjoni,<br />

Ka//aturi, Nassaba u<br />

Konservazzjonisti (FKNK)<br />

dwar il-po]izzjoni tal-Partit<br />

Laburista dwar il-ftu[ tal-ka//a<br />

fir-rebbieg[a.<br />

Il-Gvern qal li l-Kummissjoni<br />

Ewropea g[amlitha /ara li<br />

g[adha ma taqbilx malpo]izzjoni<br />

tal-Gvern Malti li l-<br />

qbid ta’ 25,406 g[asfur (13,071<br />

gamiema u 12,335 summiena)<br />

fir-rebbieg[a hu fil-limiti tad-<br />

Direttiva tal-G[asafar.<br />

Minkejja dan, l-FKNK ilbiera[<br />

stqarret li l-Partit Laburista<br />

jaqbel mal-ka//a ta’ 33,135<br />

g[asfur (22,298 gamiema u<br />

10,837 summiena) firrebbieg[a.<br />

Il-Gvern fisser kif<br />

dak li qed isostni l-Partit<br />

Laburista ifisser 7,729 g[asfur<br />

i]jed <strong>minn</strong> dak li l-<br />

Kummissjoni g[adha ma<br />

taqbilx mieg[u!<br />

Il-Gvern sostna li din ilpo]izzjoni<br />

tal-Partit Laburista hi<br />

irresposabbli, g[ax pass b[al<br />

dan iwassal biex jinqered dak li<br />

;ie mirbu[ fil-Qorti Ewropea,<br />

kif ukoll g[ax il-poplu jispi//a<br />

j[allas il-multi


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

A[barijiet ta’ Barra 15<br />

L-ISTATI UNITI<br />

Twissi lis-Sirja<br />

L-Istati Uniti sej[et g[allog[la<br />

diplomatiku Sirjan filpajji]<br />

biex tilmenta dwar dak<br />

li kien deskritt b[ala “a;ir<br />

provokattiv” indikazzjonijiet<br />

li s-Sirja kienet qed tlesti biex<br />

tibg[at missili tat-tip Scud<br />

lill-Hizbollah fil-Libanu.<br />

}vilupp li l-Istati Uniti<br />

qalet jista’ jkun ta’ theddida<br />

kemm g[all-I]rael kif ukoll<br />

g[al-Libanu.<br />

Kelliem g[ad-Dipartiment<br />

tal-Istat Amerikan qal li kien<br />

jikkundanna t-trasferiment ta’<br />

kwalukwe armi partikularment<br />

missili b[as-Scud mis-<br />

Sirja lill-Hizbollah.<br />

Id-Dipartiment tal-Istat<br />

Amerikan ]amm pass lura<br />

milli jikkonferma l-allegat<br />

trasferiment ta’ dawn il-missili<br />

lill-;ellieda tal-Hizbollah<br />

fil-Libanu. Xi [a;a li jekk<br />

tkun konfermata twaddab dell<br />

kbir fuq l-isforzi tal-President<br />

Barack Obama biex jirran;a<br />

r-relazzjonijiet mas-Sirja.<br />

Id-Dipartiment tal-Istat<br />

Amerikan qal li din kienet irraba’<br />

darba f’dawn l-a[[ar<br />

xhur li qanqlet din ilkwistjoni<br />

mal-Ambaxxata<br />

Sirjana.<br />

Uffi/jali Amerikani l-<br />

;img[a li g[addiet qalet li<br />

temmen li s-Sirja <strong>kellha</strong> l-<br />

intenzjoni li tibg[at dawn l-<br />

armi lill-Hizbollah. Is-Sirja<br />

qed ti/[ad li sar dan it-trasferiment<br />

u ]iedet li l-I]rael<br />

jista’ jkun qed ju]aw dawn l-<br />

allegazzjonijiet b[ala sku]a<br />

g[al attakk militari kontra s-<br />

Sirja.<br />

Sorsi Amerikani qalu li din<br />

l-istqarrija mid-Dipartiment<br />

tal-Istat Amerikan kien sinjal<br />

li dawn l-allegazzjonijiet<br />

dwar it-trasferiment tal-missili<br />

Scud lill-Hizbollah kienu<br />

qed jittie[du bis-serjetà.<br />

Intqal li kieku ma kienx<br />

hemm xi [a;a tin[ema, ma<br />

kienx jissejja[ l-og[la diplomatiku<br />

Sirjan fil-pajji].<br />

Il-ka] tal-missili Scud qanqal<br />

[afna tensjoni fil-Lvant<br />

Nofsani. Fl-2006, l-I]rael<br />

kien ta bidu g[al gwerra kontra<br />

l-Hizbollah li hu ba]at fin-<br />

Nofsinhar tal-Libanu.<br />

Skont rapport tal-Pentagon<br />

li ntbag[at lill-Kungress<br />

Amerikan din il-;img[a, permezz<br />

tal-appo;; Iranjan, il-<br />

Hizbollah irnexxielu jer;a’<br />

jimla l-vojt li kellu fil-[a]na<br />

militari tieg[u kaw]a talgwerra<br />

tal-2006.<br />

IL-KIRGIZSTAN> Pulizija ta’ kontra l-irvellijiet g[al-lest fil-periferiji tal-kapitali Bishkek wara<br />

in/identi ;odda ta’ vjolenza. Ilbiera[, il-Belarus ikkonfermat li l-President imke//i<br />

Kurmanbek Bakiiyev jinsab fil-kapitali Minsk. (ritratt Reuters)<br />

L-ISTATI UNITI<br />

Fil-mira ta’ missili Iranjani<br />

Rapport tad-Dipartiment tad-Difi]a<br />

Amerikan qal li <strong>aktar</strong>x l-Iran se jkun kapa/i li<br />

sal-2015 jibni missili li jistg[u jaslu sal-Istati<br />

Uniti.<br />

Ir-rapport qal ukoll li l-programm nukleari<br />

Iranjan u r-rieda ta’ dan il-pajji] li j]omm<br />

miftu[a l-possibbiltà li ji]viluppa l-armi nukleari<br />

kienet parti /entrali mill-istrate;ija ta’<br />

deterenza tal-pajji].<br />

Ir-rapport kien jikkon/erna l-kapa/ità militari<br />

Iranjana.<br />

Fih intqal li re/entement instabu<br />

[a]niet ta’ armi li l-militar Iranjan ta lillmilitanti<br />

fl-Afganistan fosthom diversi<br />

rockets.<br />

Intqal li d-daqs tal-Armata Iranjana kienet ta’<br />

220,000 suldat u l-Gwardji Rivoluzzjonarji ta’<br />

madwar 130,000 suldat.


14 A[barijiet ta’ Barra<br />

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

L-I}BROFF TAL-VULKAN FL-I}LANDA<br />

L-ewwel passi lejn<br />

titjiriet normali<br />

Wara [amest ijiem ta’ kaos<br />

fl-ivvja;;ar bl-ajru fl-Ewropa<br />

li kellu wkoll effett madwar<br />

id-dinja peress li ajruplani ma<br />

setg[ux jin]lu fil-ma;;oranza<br />

tal-ajruporti Ewropej li kienu<br />

mag[luqin, jidher li s-sitwazzjoni<br />

bil-mod il-mod se tibda<br />

tirritorna lejn in-normal.<br />

Dan hekk kif diversi pajji]i<br />

Ewropej bdew ilestu biex<br />

jift[u l-ajruporti u l-ispazju<br />

tal-ajru tag[hom.<br />

L-ivja;;ar bl-ajru kien<br />

twaqqaf min[abba s[aba<br />

kbira ta’ rmied li hemm<br />

[ier;a <strong>minn</strong> vulkan li beda<br />

ji]broffa fl-I]landa u li nfirex<br />

g[al fuq parti kbira tal-<br />

Ewropa. Il-problema hi li<br />

f’din l-is[aba ta’ rmied hemm<br />

[afna b/ejje/ ta’ [;ie; u blat<br />

li jista’ jimblokka l-makni talajruplani<br />

kif ukoll jag[mel<br />

[sara lil apparat li jkun hemm<br />

fuq barra tal-ajruplani.<br />

Min-na[a l-o[ra g[ar-Renju<br />

Unit l-indikazzjonijiet ma tantx<br />

kienu tajbin hekk kif jidher li<br />

hemm s[aba ;dida ta’ rmied li<br />

tinsab riesqa lejn il-pajji].<br />

L-Italja, l-I]vizzera u<br />

Franza lbiera[ filg[odu fet[u<br />

l-ajruporti tag[hom<br />

g[alkemm [afna titjiriet<br />

baqg[u m[assra u mill-Italja<br />

kienu biss ftit it-titjiriet li<br />

telqu, l-<strong>aktar</strong> g[al vja;;i<br />

interni. Min-na[a l-o[ra l-<br />

Ungerija fet[et l-ispazju talajru<br />

tag[ha g[al kollox.<br />

I]da n-National <strong>Air</strong> Traffic<br />

Service, li jikkontrolla l-<br />

ispazju tal-ajru fir-Renju Unit,<br />

qal li parti sostanzjali talispazju<br />

tal-ajru tal-pajji] kien<br />

se jin]amm mag[luq g[al<br />

titjiriet ta[t is-6,000 metru.<br />

Dan wara li l-kontrolluri tattraffiku<br />

tal-ajru wissew li kien<br />

hemm s[aba ta’ rmied ;dida<br />

mill-vulkan fl-I]landa u li din<br />

kienet riesqa lejn ir-rotot<br />

ewlenin tal-ajru li jintu]aw<br />

mill-ajruplani.<br />

Fl-Iskozja lbiera[ kien<br />

hemm ammont ta’ titjiriet li<br />

telqu wara li tne[[ew irrestrizzjonijiet<br />

i]da kelliem<br />

g[all-ajruport ta’ Glasgow qal<br />

li dan g[alaq ilbiera[ wara<br />

nofsinhar g[aliex qorob l-<br />

irmied.<br />

Il-Polonja, li nhar it-Tnejn<br />

fet[et erba’ ajruporti, ilbiera[<br />

re;g[et g[alqithom kif ukoll<br />

g[alqet parti mill-ispazju talajru<br />

g[al titjiriet li jg[addu<br />

Mappa li turi kif infirxet is-s[aba ta’ rmied mill-vulkan fl-I]landa<br />

<strong>minn</strong> hemm.<br />

Il-:ermanja g[al parti kbira<br />

tal-;urnata tal-biera[ kompliet<br />

ma t[allix li jsiru titjiriet.<br />

Filwaqt li passi;;ieri <strong>minn</strong><br />

[afna pajji]i Ewropej qed jirran;aw<br />

billi jag[mlu l-vja;;<br />

mill-art, l-iktar li qed ikunu<br />

effettwati [a]in huma l-<br />

Ingli]i. Il-Gvern Ingli] bag[at<br />

bastiment tal-gwerra lejn<br />

Spanja biex jevakwa suldati<br />

Ingli]i li kienu qed jirritornaw<br />

mill-Afganistan kif ukoll<br />

/ittadini Ingli]i li g[al ra;unijiet<br />

ta’ sa[[a jew o[rajn kien<br />

imperativ li jirritornaw lura<br />

pajji]hom.<br />

Ironikament, mill-I]landa<br />

qed isiru titjiriet g[aliex l-<br />

irmied qed jin;arr lil hinn<br />

mill-pajji].<br />

Nhar it-Tnejn, l-Unjoni<br />

Ewropea [abbret li l-pajji]i<br />

membri kienu la[qu ftehim<br />

biex mill-biera[ id-daqs ta]-<br />

]ona <strong>minn</strong> fejn ma jistg[ux<br />

isiru t-titjiriet titnaqqas. Dan<br />

wara pressjoni kbira mil-linji<br />

tal-ajru li hu stmat qed jitilfu<br />

250 miljun dollaru kull jum.<br />

I]da e]attament kif din kienet<br />

se ta[dem ma kienx /ar u<br />

[afna pajji]i baqg[u jaddottaw<br />

a;ir kawt u ma j[allux<br />

titjiriet isiru.<br />

Diversi linji tal-ajru qed<br />

jag[mlu titjiriet ta’ prova fejn<br />

jintbag[at ajruplan talpassi;;ieri<br />

vojt fuq <strong>titjira</strong> biex<br />

tkun analizzata s-sitwazzjoni.<br />

Huma qalu li ma sabu ebda<br />

problemi meta saru dawn ittitjiriet.<br />

I]da esperti mhux qed<br />

jaqblu dwar kif wie[ed janalizza<br />

l-effett tal-irmied kif<br />

ukoll min jie[u d-de/i]joni li<br />

tista’ ssir <strong>titjira</strong> ming[ajr<br />

problemi. Il-Gvernijiet qed<br />

jinsistu li s-sigurtà talpassi;;ieri<br />

ti;i qabel kollox.<br />

Fl-1982 kien hemm ka] ta’<br />

ajruplan tal-British <strong>Air</strong>ways li<br />

ntfewlu l-erba’ makni wara li<br />

g[adda <strong>minn</strong> ;o s[aba ta’<br />

rmied ta’ vulkan fuq l-O/ean<br />

Indjan.


18 A[barijiet ta’ Barra<br />

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

IL-KRI}I FINANZJARJA GRIEGA<br />

Ikompli t-t[assib g[as-sitwazzjoni Griega<br />

Is-sitwazzjoni tal-Banek<br />

Griegi tibqa’ wa[da diffi/li u<br />

mhux talli hekk talli din<br />

tista’ taggrava skont dokument<br />

li tfassal mill-Bank<br />

?entrali Ewropew (ECB).<br />

Is-sistema bankarja Griega<br />

qed tag[mel u]u <strong>minn</strong> flus<br />

provduti mill-ECBu banek<br />

/entrali nazzjonali filwaqt li<br />

l-bdil re/enti g[ar-regoli<br />

dwar l-a//ettazzjoni ta’<br />

regoli b[ala sigurtà bi skambju<br />

g[al self ne[[a r-riskju li<br />

Banek ma jkunux jistg[u<br />

ju]aw il-bonds tal-Gvern<br />

b[ala protezzjoni qal iddokument.<br />

Dan id-dokument, li kopja<br />

tieg[u rah ir-Reuters, tqassam<br />

<strong>minn</strong> Jean-Claude Trichet, il-<br />

President tal-ECB, f’laqg[a<br />

nhar il-:img[a f’Madrid, ilkapitali<br />

Spanjola tal-Ministri<br />

tal-Finanzi tal-pajji]i li ju]aw<br />

il-munita ewro.<br />

Id-dokument jg[id ukoll li<br />

s-swieq g[adhom im[assba<br />

minkejja pakkett ta’<br />

g[ajnuna li t[abbar il-;img[a<br />

li g[addiet biex jg[in il-<br />

Gre/ja fil-kri]i li tinsab fiha.<br />

Il-Gre/ja g[andha muntanja<br />

ta’ djun li akkumula millinfiq<br />

bla ra]an ta’ diversi<br />

Gvernijiet u issa hemm bi]a’<br />

li l-pajji] ifalli. Il-Gvern irid<br />

jifdi biljuni ta’ ewro fi djun<br />

sa nofs Mejju u hemm bi]a’<br />

li ma jsibx il-flus g[al dan u<br />

g[alhekk ikollu jattiva l-<br />

pakkett ta’ g[ajnuna li tfassal<br />

mill-UE u l-Fond Monetarju<br />

Internazzjonali (IMF).<br />

Sadattant, <strong>aktar</strong>x isir<br />

pressjoni fuq il-Gre/ja biex<br />

tadotta mi]uri ta’ awsterità<br />

<strong>aktar</strong> iebsa meta uffi/jali<br />

Ewropej u tal-IMF illum jiddiskutu<br />

l-pakkett ta’<br />

g[ajnuna li tfassal g[al dan<br />

il-pajji].<br />

Il-laqg[a ori;inarjament<br />

<strong>kellha</strong> ssir nhar it-Tnejn i]da<br />

min[abba l-kaos fl-ivvja;;ar<br />

min[abba l-vulkan li qed<br />

ji]broffa fl-I]landa. Itta[ditiet<br />

mistennija jdumu<br />

tal-anqas ;imag[tejn.<br />

Il-Gre/ja di;à implimentat<br />

qtug[ fil-pagi tal-[addiema<br />

tal-Gvern kif ukoll iffri]at ilpensjonijiet<br />

u ]iedet it-taxxi<br />

biex tipprova tnaqqas l-<br />

i]bilan/ kbir li hemm filfinanzi<br />

pubbli/i.<br />

Il-Gre/ja qalet li trid ti;bor<br />

madwar 12-il biljun Ewro<br />

f’Mejju min[abba d-dejn li<br />

jinfeda f’dan ix-xahar.<br />

Ilbiera[ l-ispi]a tas-self<br />

g[all-Gre/ja la[aq livelli<br />

g[oljin [afna min[abba<br />

t[assib li l-pajji] se jkollu<br />

b]onn <strong>aktar</strong> flus milli kien<br />

ma[sub s’issa.<br />

Axel Weber, membru tal-<br />

Kunsill Governattiv tal-ECB,<br />

kien kwotat li qal li l-Gre/ja<br />

<strong>aktar</strong>x se jkollha b]onn 80<br />

biljun ewro fis-snin li ;ejjin<br />

biex tevita l-falliment. Weber<br />

qal ukoll li s-sitwazzjonijiet<br />

tad-dejn fil-Gre/ja kienet<br />

kull ma tmur taggrava.<br />

Dawn il-kummenti<br />

flimkien ma’ /ifri li juru li l-<br />

qg[ad fil-Gre/ja ]died<br />

drastikament [asseb is-swieq<br />

finanzjarji<br />

KUBA<br />

Jis[aq li hemm [erqa kbira g[al bidla fil-pajji]<br />

Il-mexxej tal-Knisja Kattolika<br />

f’Kuba qal li l-poplu kellu g[atx kbir<br />

g[al bidla fil-pajji].<br />

Il-Kardinal Jaime Ortega qal lillgazzetta<br />

tal-Knisja Palabra Nueva li<br />

[afna kienu tal-fehma li l-Gvern<br />

Komunista Kuban g[andu “jag[mel ilbidliet<br />

ne/essarji malajr” biex jintemmu<br />

“id-diffikultajiet ekonomi/i u<br />

so/jali’ fil-g]ira mmexxija mill-<br />

Komunisti.<br />

Il-Kardinal Ortega f’din l-intervista<br />

kien <strong>aktar</strong> miftu[ fil-kummenti<br />

tieg[u. Is-soltu hu mag[ruf kemm<br />

ikun kawt f’dak li jg[id dwar is-sitwazzjoni<br />

f’Kuba.<br />

Il-Kardinal qal li Kuba kienet f’sitwazzjoni<br />

diffi/li hafna. Anzi hu ]ied li<br />

dan hu l-mument l-<strong>aktar</strong> diffi/li g[allpajji]<br />

s’issa f’dan is-Seklu.<br />

Apparti d-diffikultajiet tal-[ajja ta[t<br />

tmexxija Komunista, Kuba g[adha<br />

qed tbati mill-effetti ta’ tliet uragani li<br />

kienu laqtu l-pajji] fl-2008 u milleffetti<br />

tal-kri]i finanzjarja internazzjonali<br />

li kwa]i battlet il-kaxxa talpajji]<br />

tant li l-Gvern waqaf i[allas ilkontijiet<br />

li g[andu madwar id-dinja.<br />

Il-President Raul Castro, li [a t-<br />

tmexxija tal-pajji] wara li fi Frar tal-<br />

2008 [uh Fidel Castro dda[[al l-isptar,<br />

qed ikun ikkritikat talli mhux qed<br />

jag[mel bi]]ejjed biex jimmodernizza l-<br />

ekonomija dominata mill-Istat. Hu qed<br />

isostni li l-bidliet g[andhom isiru bilmod<br />

biex ikun assigurat li s-So/jali]mu<br />

jibqa’ [aj fil-pajji] wara biex ma jg[ibx<br />

wara din il-;enerazzjoni.<br />

Ortega, li g[andu 73 sena, qal li l-<br />

embargo kummer/jali Amerikana kontra<br />

Kuba wkoll kien qed i[alli effett<br />

fuq il-[ajja fil-pajji] b[alma jag[mel<br />

it-tip ta’ So/jali]mu li bih hu mmexxi<br />

l-pajji].<br />

Ir-relazzjonijiet bejn il-Knisja<br />

Kattolika u l-Gvern Kuban kienu<br />

tjiebu wara ]-]jara li kien g[amel il-<br />

Papa :wanni Pawlu II fl-1998.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

LEJN L-ELEZZJONI :ENERALI FIR-RENJU UNIT<br />

Il-Partit Laburista<br />

jispi//a t-tielet partit<br />

A[barijiet ta’ Barra 19<br />

L-AWSTRALJA<br />

Terremot ]g[ir<br />

Ammont ta’ bini ;arrab [sara wara terremot tal-qawwa ta’ 5.2<br />

fuq l-Iskala Richter fil-Istat ta’ Western Australia.<br />

Il-belt ta’ Kalgoorli kienet l-i]jed belt li ;arrbat [sara. Il-Prim<br />

Ministru tal-Istat ta’ Western Australia, Colin Barnett, qal li<br />

[add ma we;;a’ f’dan it-terremot u b[ala prekawzjoni, l-iskejjel<br />

in]ammu mag[luqin matul il-;urnata.<br />

St[arri; tal-opinjoni pubblika<br />

li qed jo[ro; b[alissa fir-<br />

Renju Unit tefa’ lill-Partit<br />

Laburista, li b[alissa jinsab fil-<br />

Gvern, fit-tielet post. Dan l-<br />

<strong>aktar</strong> min[abba l-popolarità li<br />

kisbu l-Liberal-Demokrati/i<br />

f’dawn l-a[[ar ;ranet.<br />

Min-na[a l-o[ra, l-ist[arri;<br />

qed ikompli juri li ebda partit<br />

mhu se jikseb il-ma;;oranza<br />

assoluta fl-elezzjoni tas-6 ta’<br />

Mejju.<br />

I]da minkejja li l-Partit<br />

Laburista fl-a[[ar st[arri;<br />

spi//a fit-tielet post, min[abba<br />

l-mod kif ta[dem is-sistema<br />

elettorali Ingli]a, il-partit xorta<br />

jista’ jispi//a bl-akbar ammont<br />

ta’ si;;ijiet fil-Parlament.<br />

Il-Partit Liberal-<br />

Demokratiku ilu <strong>minn</strong> mindu<br />

n[oloq fl-1988, dejjem fittielet<br />

post. I]da wara li l-<br />

mexxej tal-partit, Nick Clegg,<br />

nhar il-{amis [a sehem flewwel<br />

dibattitu televi]iv malmexxejja<br />

tal-Partit<br />

Konservattiv u dak Laburista,<br />

il-popolarità tal-partit kibret.<br />

St[arri; mill-YouGov g[all-<br />

[ar;a tal-biera[ ta’ The Sun<br />

po;;a lill-Konservattivi fuq<br />

quddiem bi 33 fil-mija tal-voti<br />

filwaqt li l-Liberal-<br />

Demokrati/i kellhom l-appo;;<br />

ta’ 31 fil-mija u l-Partit<br />

Nick Clegg, il-Kap<br />

tal-Liberal-Demokrati/i<br />

Laburista kien fit-tielet post<br />

bl-appo;; ta’ 27 fil-mija.<br />

Ir-ri]ultat tal-elezzjoni<br />

Ingli]a hu bba]at fuq liema<br />

partit jirba[ il-ma;;oranza ta’<br />

distretti elettorali u mhux fuq<br />

l-ammont ta’ voti li jirba[ partit<br />

İl-mappa elettorali, ji;ifieri<br />

kif inhuma mqassma d-distretti,<br />

spiss tidher tiffavorixxi lil-<br />

Laburisti.<br />

Jekk ir-ri]ultat ta’ dan l-<br />

ist[arri; ikun rifless fil-vot<br />

tas-6 ta’ Mejju, il-Partit<br />

Laburista jkun l-akbar partit bi<br />

ftit fi Parlament fejn ebda partit<br />

ma jkollu l-ma;;oranza,<br />

dak li bl-Ingli] jissejja[ hung<br />

Parliament.<br />

St[arri; ie[or, din id-darba<br />

mill-ICM g[all-;urnal The<br />

Guardian, po;;a lil-Liberal-<br />

Demokrati/i fit-tieni post bi<br />

30 fil-mija tal-voti wara l-<br />

Konservattivi bi 33 fil-mija<br />

tal-voti. Il-Laburisti tal-Prim<br />

Ministru Gordon Brown kisbu<br />

28 fil-mija tal-voti.<br />

Din kienet l-ewwel darba<br />

<strong>minn</strong> mindu beda jsir l-<br />

ist[arri; mill-ICM g[all-<br />

;urnal The Guardian fl-1984 li<br />

l-Partit Laburista spi//a fittielet<br />

post.<br />

Il-Partit Liberal-<br />

Demokratiku kien in[oloq<br />

<strong>minn</strong> g[aqda bejn il-Partit<br />

Liberali u dak So/jal-<br />

Demokratiku.<br />

Skont l-ist[arri; li deher<br />

f’The Guardian, il-Labour<br />

b’ri]ultat simili jirba[ 275<br />

si;;u f’Parlament mag[mul<br />

<strong>minn</strong> 650 si;;u, tnaqqis ta’ 81<br />

si;;u mit-total ta’ b[alissa u<br />

ferm bog[od mill-ma;;oranza<br />

me[tie;a ta’ 326 si;;u.<br />

Il-Konservattivi jiksbu 245<br />

si;;u, ]ieda ta’ 47 si;;u u l-<br />

Liberal-Demokrati/i 99 si;;u,<br />

]ieda ta’ 37 si;;u.<br />

Il-prospett ta’ Parlament fejn<br />

ebda partit ma jkollu l-<br />

ma;;oranza qed i[asseb isswieq<br />

finanzjarji f’mument<br />

meta l-ekonomija Ingli]a tinsab<br />

fi kri]i.


32 Lokali<br />

L-Erbg[a, 21 ta’ April, 2010<br />

Jibda r-restawr fuq id-da[la<br />

ewlenija tal-Forti Manoel<br />

Wara li fix-xhur li g[addew<br />

ir-restawr fuq il-kappella ta’<br />

Sant’Antnin kwa]i tlesta, ilkonsorzju<br />

MIDI issa beda bilpro;ett<br />

ta’ restawr fuq idda[la<br />

ewlenija tal-Forti<br />

Manoel.<br />

Iz-zona kollha tikkonsisti<br />

fit-tara; ta]-]onqor li millba[ar<br />

jibqa’ tiela’ ma]-]ew;<br />

na[at ta’ l-ilqug[ ta’ difi]a<br />

tal-bieb ewlieni. Minn fuq<br />

dan l-ilqug[ hemm veduti<br />

mill-aqwa tal-Belt Valletta u<br />

<strong>minn</strong> hawn, kien hemm foss<br />

]g[ir li kien jifred dan l-<br />

ilqug[ mill-bieb ewlieni. L-<br />

a//ess kien possibbli biss permezz<br />

ta’ pont ta’ l-injam li<br />

kien jin]el u jitla’ b’sistema<br />

ta’ pi]ijiet ma[duma millin;inier<br />

militari Vauban.<br />

Fis-seklu dsatax, il-pont<br />

tne[[a u l-foss imtela’ bit-terrapien.<br />

Wara [afna [idma, ilfoss<br />

issa tnaddaf fejn inkixfet<br />

l-istruttura tal-;ebel li<br />

ori;inarjament kienet parti<br />

mill-pont ta’ Vauban. Instabu<br />

wkoll bi//iet mill-istess pont<br />

li se jkunu ppriservati.<br />

Il-bieb innifsu, li l-<br />

Kavallieri kienu jirreferu<br />

g[alih b[ala Porta Maggiore,<br />

g[adu kemm kien restawrat.<br />

Fil-frie]ja li tinsab fuq ilkolonni<br />

ta’ stil Korintu nstabu<br />

l-ewwel ittri ta’ isem il-Gran<br />

Mastru Vilhena ‘M.A.V.’ li<br />

flimkien ma’ ]ew; slaleb ta’<br />

<strong>Malta</strong> li kienu ttieklu, re;g[u<br />

tnaqqxu mill-;did bil-metodu<br />

mag[ruf b[ala plastic repair.<br />

?erta [sara li saret fi ]mien l-<br />

okkupazzjoni tal-Fra/i]i<br />

b[alma hi l-mutilazzjoni lil<br />

]ew; statwi tal-;ebel li juru l-<br />

arma ta’ Vilhena, kif ukoll<br />

marki ta’ shrapnels <strong>minn</strong><br />

]mien it-Tieni Gwerra ma<br />

ntmessewx biex jibqg[u xhieda<br />

tal-avvenimenti ewlenin flimg[oddi<br />

tal-Forti Manoel.<br />

Qabel ix-xog[ol ta’ restawr,<br />

dawn l-ispazji kienu jinkludu<br />

diversi strutturi mibnija wara<br />

l-gwerra. Dawn twaqqg[u bilgalbu<br />

biex b’hekk il-bit[a<br />

ewlenija u s-swali tal-;enb<br />

re;g[u [adu d-dehra ori;inali<br />

tag[hom. Ma’ dawn ;ew<br />

restawrati wkoll toqob fil-[ajt<br />

li kienu jintu]aw g[allbajjunetti<br />

g[al fuq id-da[la<br />

ewlenija.<br />

Sejba kurju]a kienet dik ta’<br />

passa;; maqtug[ fil-blat ;ol-<br />

[ajt fuq wara tal-bit[a,<br />

passa;; li jwassal g[al ;iebji<br />

kbar li jinsabu ta[t il-piazza<br />

d’armi. Hu ma[sub li dan ilpassa;;<br />

kien hemm biex<br />

iwassal l-ilma g[al funtana li<br />

darba kienet te]isti fil-bit[a<br />

kif ukoll g[al passa;; li<br />

<strong>minn</strong>u setg[u jg[addu biex<br />

jiksbu a//ess u jwettqu<br />

xog[ol ta’ manutenzjoni ta’<br />

dawn il-;wiebi. B[alissa qed<br />

isir i]jed st[arri; biex tkun<br />

mifhuma a[jar din is-sistema<br />

ta’ trasport ta’ ilma tas-seklu<br />

sbatax.<br />

Ir-restawr kollu qed isir ta[t<br />

is-supervi]joni ta’<br />

Fondazzjoni Wirt Artna.<br />

Id-da[la prin/ipali tal-Forti Manoel li issa bdiet ti;i rrestawrata, wara li fix-xhur li g[addew beda<br />

jitlesta r-restawr fuq il-kappella ta’ Sant’ Antnin li tiddomina l-pjazza f’dan il-forti storika<br />

Madwar 200,000 persuna raw lill-Papa<br />

matul i]-]jara f’<strong>Malta</strong> – Patri Federico Lombardi<br />

Hu stmat li madwar nofs il-popolazzjoni<br />

ta’ <strong>Malta</strong> rat lill-Papa Benedittu<br />

XVI waqt i]-]jara ta’ ftit <strong>aktar</strong> <strong>minn</strong><br />

26 sieg[a li g[amel f’<strong>Malta</strong> fl-14-il<br />

]jara internazzjonali li g[amel s’issa<br />

fil-[ames snin li ilu jmexxi l-Knisja<br />

Universali.<br />

Dan jo[ro; <strong>minn</strong> rapport fuq is-sit<br />

elettroniku zenit.org li jkopri dak li<br />

jkun qed ji;ri fil-Knisja Universali.<br />

Is-sit jikkwota lil Federico<br />

Lombardi, id-Direttur tal-Uffi//ju<br />

Stampa tal-Vatikan li malli wasal<br />

f’Ruma wara ]-]jara f’<strong>Malta</strong> qal li ]-<br />

]jara tal-Papa kienet mill-<strong>aktar</strong> po]ittiva.<br />

Hu qal li kienet a[jar milli stennew<br />

l-organizzaturi Maltin u dan<br />

min[abba l-mer[ba mill-aqwa li<br />

ng[ata l-Papa u n-numru kbir ta’ nies<br />

li n;abru fit-toroq <strong>minn</strong> kull fejn<br />

g[adda l-Papa. In-nies urew<br />

entu]ja]mu kbir u dan [alla<br />

impressjoni tajba [afna.<br />

Patri Federico Lombardi S.J. qal li<br />

hu ma[sub li madwar 200,000 ru[ raw<br />

lil Papa matul i]-]jara tieg[u f’<strong>Malta</strong> u<br />

dan ifisser li wie[ed <strong>minn</strong> kull ]ew;<br />

Maltin ipparte/ipa fi]-]jara tal-Papa<br />

f’<strong>Malta</strong>.<br />

Hu qal lil Radju Vatikan li l-<br />

parte/ipazzjoni qawwija tal-Maltin hi<br />

attribwita g[al g[eruq Kristjani u<br />

g[at-tradizzjoni qawwija Kattolika tal-<br />

Maltin li kienet manifestata b’mod<br />

spontanju. Il-parte/ipazzjoni tal-<br />

Maltin kienet sinifikanti wkoll<br />

media•link<br />

COMMUNICATIONS<br />

min[abba li ma kienx mag[ruf kif il-<br />

Maltin se jilqg[u lill-Papa min[abba<br />

/erti kwistjonijiet rappurtati fil-media.<br />

Dwar il-laqg[a li l-Papa kellu malallegati<br />

vittmi ta’ abbu]i sesswali <strong>minn</strong><br />

xi membri tal-kleru, Federico Lombardi<br />

qal li l-laqg[a kienet sempli/i [afna.<br />

Hu kompla li l-mod kif saret kienet<br />

messa;; fih innifsu, u kienet deskritta<br />

b[ala ‚’il bog[od mill-mezzi ta’ komunikazzjoni<br />

u mill-pubbli/ità.<br />

Hu qal li l-laqg[a bdiet b’mument<br />

ta’ talb, u wara l-Papa sema’ b’attenzjoni<br />

profonda dak li kellhom xi<br />

jg[idu l-allegati vittmi b[ala r-rag[aj u<br />

l-missier.<br />

Patri Federico Lombardi qal li r-<br />

reazzjoni kienet sempli/i, spontanja, u<br />

l-Papa qasam mag[hom it-tbatija, ittalb,<br />

l-inkora;;iment u t-tama lejn kull<br />

wie[ed <strong>minn</strong>hom. Kien importanti li<br />

kull wie[ed mill-allegati vittmi seta’<br />

jesprimi ru[u mal-Papa, min[abba li<br />

dan kollu kien dwar il-fejqan ta’ ;rie[i<br />

personali u l-importanza li wie[ed<br />

jisma’ u jiddjaloga. Il-Papa g[amel<br />

dan u g[alaq il-laqg[a b’talba flimkien<br />

mal-vittmi u wara berikhom.<br />

Dun Federico Lombardi qal li j[oss<br />

li l-istqarrijiet li g[amlu l-allegati vittmi<br />

li xtaqu jitkellmu b’mod liberu,<br />

kienu po]ittivi [afna. Hu qal li b[ala<br />

wie[ed li attenda g[al din il-laqg[a, ra<br />

atmosfera kommoventi u profonda,<br />

imma wkoll atmosfera ta’ pa/i u tama,<br />

ta’ fejqan u ta’ rikon/iljazzjoni.<br />

www.radio101.<strong>com</strong>.mt<br />

www.maltarightnow.<strong>com</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!