Lo strano caso del dottor Domenico Belmonte

2 Martedì 20 novembre 2012Magna Graecia100-vjetori, armet e Skenderbeutrikthehen ne atdheAshtu sic ishte premtuar, rreth 540vjet pasi u larguan nga toka shqiptarearmet e heroit kombetarGjergj Kastrioti Skenderbeu janerikthyer ne kryeqytetin shqiptar.Shpata, perkrenarja, nje thike eSkenderbeut, nje pikture ne vaj, qeparaqet heroin tone kombetar dhepjese te nje codex te JakobSchrenk von Notzing e heroit tonekombetar erdhen dje nga Austria,dhe pritet te ekspozohen nen masate rrepta sigurie ne muzeun eTiranes. Ne kushte te larta sigurieato kane mberritur ne atdhe merruge detare nga Bari ne portin eDurresit duke udhetuar brenda njefurgoni te posacem per transportine veprave te artit dhe me pas kanemberritur ne Muzeun HistorikKombetar ku do te ekspozohen me22 nentor. Gjate nje prononcimiper mediat e pranishme Drejtori iMuzeut Kombetar, Luan Malltezika pershkruar edhe disa nga masate sigurise. "Ne kemi marr persiperarmet e Skenderbeut te vijne nemuze, te ekspozohen ne vitrine,nga pala austriake dhe merren ponga vitrina nga pala austriake.Objektet jane te mbyllura, te vendosuranga ana e tyre. Ne garantojmesigurine e tyre, sic dihet muzeueshte dhe ne ruajtje nga Ministriae Brendshme 24 ore. Cdo pavijon imuzeut eshte i kontrolluar dhe ngamjetet qe kemi ne, ka sistem siguriesinjalizimi per cdo lloj nderhyrjete brendshme ne muze kurnuk ka punonjes. Ne kemi instaluarkamera qe vezhgojne pavijoninku vendosen armet eSkenderbeut", tha Luan Malltezi,drejtor i MHK.MasatTe mbyllura hermetikisht ne kutiqe sigurojne klimen e pershtatshmedhe i ruajne nga zjarri dheuji, brenda muzeut jane transportuardy shpatat, njera prej te cilaveceremoniale, perkrenarja, nje portretgarvur i Skenderbeut dhe disafleta kodeksesh.Objektet qe kane mberritur ngaKunsthistorisches(Kunshhistorishe) Museum, do teqendrojne ne keto kuti per 24 orederisa te pershtaten me klimen.Me pas specialistet austriak do tivendosin ato ne stendat prej xhamite derguara posacerisht nga Vjena.Nje specialist nga Muzeut Historiki Artit ne Vjene ka mberritur mbremene Tirane per te hapur armet qesot do te qendrojne te mbyllura meambalazhin qe kane ardhur.MarreveshjaPas nje marreveshjeje mes qeveriseshqiptare dhe asaj vjeneze, perkrenarjadhe shpata e Skenderbeutmund te shikohen nga publiku ngaafer, te ekspozuara ne MuzeunHistorik Kombetar. Drejtori iMHK-se, Luan Malltezi, e vleresoiardhjen ne Shqiperi te armeve teSkenderbeut si nje ngjarje ejashtezakonshme per vendin."Besoj se eshte ngjarja me e rendesishmee 100-vjetorit", thaMalltezi. Ekspozita do te celet nedaten 22 nentor per personalitetete larta te shtetit, nderkohe qe prejdates 23 armet do te mund te vizitohennga i gjithe publiku. Ketoobjekte jane koleksionuar ngaMuzeu i Historise se Artit neVjene midis viteve 1588-1593 kurjane dorezuar nga ArkidukaFerdinand i Tirolit. Ne Tirane atodo te qendrojne nje muaj e gjysme.Muzeu Kombetar, pasqyron rrugetimine armeve deri me sotArdhja e relikeve te heroit tonekombetar ne atdhe, eshte konsideruarnje ngjarje te vecante. PrejPanairi i Librit “Tirana 2012” në ceremoninëpërmbyllëse shpalli fituesit e këtij edicioni.Përkthyesi i Vitit është Rudi Erebarapër përmbledhjen poetike “Tek era e kamshpëtimin” i poetit amerikan ArchibaltAmmons (Botues Aleph). Juria e ka vlerësuar“për guximin në përcjelljen në shqip tënjë autori të vështirë, por emancipues”.Përkthyesi më i mirë nga gjuha frënge,çmim që jepet për herë të parë me mbështetjene Ambasadës së Francës nëShqipëri, është Orgest Azizi për përkthimine vëllimit të parë të librit “Historia e seksualitetit”i Michel Foucault-së (BotimetUET Press). Puna e Azizit është vlerësuar“për cilësinë e interpretimit të konceptevefilozofike të një vepre”. Sërish çmim përpërkthimin: çmim special që juria ia akordonAleko Mingës për sjelljen në shqip tëlibrit “Simfonia e numrave të thjeshtë” tëMarkus du Sautoy (Botimet IDK) me motivacionin“si stacion domethënës në rrugën etij për popullarizimin e shkencës”. Autori iVitit është Artan Fuga për librin “Rënia eqytetit” (Botimet Papirus).Fuga vlerësohet “për mënyrën e re se si eshkruan qytetin si koncept, si jetesë dhe simetamorfozë. “Rënia e qytetit” është njëbotim ku ndërthuret syri i vëzhguesit qëjeton brenda një qyteti shqiptar, me analizëne fakteve prej një filozofi social siçështë dhe filozofi Artan Fuga, duke parashtruarnjëkohësisht ide bashkëkohore se siduhet të jetë një qytet”. Juria e përbërë ngaArta Marku, Dhurata Shehri, MirelaKumbaro, Fatos Baxhaku dhe Parid Teferiçikanë përzgjedhur mes 70 kandidaturave qëofruar botuesit. Nuk ka çmim për Letërsinëpër Fëmijë, ngaqë “juria nuk gjeti sivjet njëkandidaturë të mjaftueshme që të plotësontekriteret për çmim në kategorinë e letërsisëpër fëmijë”. Përkufizuar me gjuhën e shifrave,organizatorët deklarojnë se në edicionine 15-të i Panairit të Librit, në pesë ditë:disa ditesh, Muzeu HistorikKombetar ka marre persiper qe teplotesoj te gjitha kushtet e nevojshmeqe duhet per te ekspozuarketo vlera te arta per historine eShqiperise. Sapo futesh ne Muzendeshesh me pjesen ballore, dybanesa te medhenj me imazhin eperkrenares dhe njeres shpate kushkruhet "Armet e Skenderbeut neShqiperi". Nga kati i pare deri nePavijonin e Mesjetes, jane vendosurpanele qe tregojne rrugetimin eketyre armeve nga Shqiperia drejtItalise fillimisht e me pas se si perfunduanne Muzeun e Vjenes.Imazhe te Skenderbeut, kopertinae zmadhuar e botimit "Historia eSkenderbeut" e Barletit per temberritur ne nje ambient te krijuarenkas per kete ekspozite te shoqerojnene cdo moment. Ne njehapesire prej 11 metrash, ne menyrerrethore jane vendosur imazhete marra nga botimi origjinal negjermanisht i "Historise seSkenderbeut", per te krijuar ndjesinee perjetimit te asaj epoke.Nderkaq, ne nje ekran te madh, nebashkepunim me TVSH-ne, transmetohenskenat e betejave ngafilmi i njohur "Skenderbeu", dukemos lene jashte as vargjet e NaimFrasherit nga "Historia eSkenderbeut".Reliket dhe historia qe i ndjeknga pas per shekujArmet e Skenderbeut, kane njehistori te gjate dhe ngaterruese.Pas vdekjes se heroit tone GjergjKastrioti Skenderbeu, reliket umoren ne Itali nga gruaja eSkenderbeut, Donika, dhe djali itij, Gjoni. Por cfare ndodhi paskesaj, kush i trashegoi? Ne atekohe u shfaqen shume dyshime,por lajmi i mire sipas historianevedhe studiuesve ishte se armet urishfaqen ne dekaden e fundit teu prezantuan 100 botues, universitete dheshtëpi botuese të huaja; u ekspozuan mbi 60mijë tituj, ndër të cilët 1500 të rinj; u zhvilluanmë shumë se 60 promovime autorësh elibrash të rinj; u shitën më shumë se 600mijë libra; sipërfaqja ekspozuese ishte siasnjëherë tjetër, 1800 m2.Petri Ymeri, kryetar i Shoqatës së BotuesveShqiptarë, deklaroi se “pothuajse 100 mijëvizitorë kemi parë këto 5 ditë në Pallatin eKongreseve” dhe që nuk i rrihej pa përmendur“me shumë keqardhje, përpjekjet primitivepër dezinformim”. Panairi nuk të zgjidhëproblemet që ka libri. Ymeri pohon:“Ka treg të zi të librit, po ende ka. Ka pirateri,ka parzmore OJQF-iste që mbulojnëveprimtaritë e biznesit, ka shumë gjëra qëshekullit te 16-te. Ne 1590 nje helmetedhe nje shpate ishin ne pronesinee Kontit Eolfgang iSturnbergut, kurse shpata tjeterishte ne Inventarin e Muzeut teArmeve te Arqidukes Karl teStirise, djale i Perandorit teShenjte Romak ne Gratz teAustrise (ato paraqiten ne inventarine 30 tetorit 1590). Personi qe igrumbulloi te gjitha armet bashkeishte djali i Perandorit dhe vellai iKarlit, Arqiduka Ferdinand iTirolit, i cili, duke vepruar mekeshillen e Kancelarit te tij, JacobShrenk von Gotzing, i bleu armetdhe i mbajti ne te njejtin vend. Mevone, ky princ ngriti Muzeun eAmbrasit, prane Tirolit, te cilin embushin me lloj-lloj materialeshushtarake, ashtu si edhe me pikturadhe portrete te personalitetevete kohes. Ne 1806, armet u transferuanne Muzeun Perandorak neVjene.Autori i vitit është Artan Fugame «Rënia e qytetit»duhen ndryshuar në ligjin e librit, duke filluarme fotokopjimin dhe kopjet e detyruaratë librit etj, e ne nuk po çajmë dot prejvitesh. Ka një nevojë shumë urgjente për tëpërmirësuar sistemin e librarive dhe këtugjej rastin të falënderoj kryetarin eBashkisë së Tiranës, që premtoi publikishtnë këtë sallë për heqjen e taksat lokale përtë gjitha libraritë e reja dhe ftoj të gjithabashkitë e qyteteve të tjera që ta ndjekinkëtë shembull. Duhet ta themi: Jemi njëvend me shumë pak librari. Të inkurajojmëhapjen e librarive në emër të fuqizimit tëleximit, në emër të së ardhmes së brezit tëri, që duhet të jetë më i lexuar, më i kulturuar.Kjo nuk është thjesht heqja e taksës sëbiznesit, por heqja e taksës së leximit!”