13.12.2012 Views

Università di Padova - Ars Metrica

Università di Padova - Ars Metrica

Università di Padova - Ars Metrica

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Ars</strong> metrica – www.arsmetrica.eu – 2012/05<br />

con toni fin troppo accesi: “Um poetastro de hoje em <strong>di</strong>a não perfilhava certamente esta<br />

composição e seria apontado com desprêzo, pela violação escandalosa do princípio métrico, que<br />

consiste em me<strong>di</strong>r rigorosamente as sílabas até à tônica final, rejeitando a metatônica”.<br />

Ma confrontiamo il testo con una delle numerose liriche provenzali che alternano nello<br />

schema strofico versi femminili e maschili aritmeticamente identici ma con clausola e ritmo<br />

<strong>di</strong>fferenti: 20<br />

Raimbaut d’Aurenga:<br />

Non chant per auzel ni per flor<br />

ni per neu ni per gelada<br />

ni neis per freich ni per calor<br />

ni per rever<strong>di</strong>r de prada,<br />

ni per nuill autr’esbau<strong>di</strong>men<br />

non chan ni non fui chantaire,<br />

mas per midonz en cui m’enten<br />

car es del mon la bellaire.<br />

Ar sui partitz de la peior<br />

c’anc fos vista ni trobada<br />

et am del mon la bellazor<br />

dompna e la plus prezada:<br />

e farai ho al mieu viven<br />

que d’alres non sui amaire,<br />

car ieu cre qu’ill a bon talen<br />

ves mi, segon mon veiaire.<br />

Ben aurai, dompna, grand honor<br />

si ja de vos m’es jutgada<br />

honranssa que sotz cobertor<br />

vos tenga nud’embrassada<br />

car vos valetz las meillors cen,<br />

qu’eu non sui sobregabaire:<br />

sol del pes ai mon cor gauzen<br />

plus que s’era emperaire.<br />

De midonz fatz dompn’e seignor<br />

cals que sia·il destinada:<br />

car ieu begui de l’amor,<br />

que ja·us dei amar celada.<br />

Tristan[s], qan la·il det Yseus gen<br />

e bella, non saup als faire:<br />

et ieu am per aital coven<br />

midonz don no·m posc estraire.<br />

Sobre totz aurai gran valor<br />

s’aitals camisa m’es dada<br />

cum Yseus det a l’amador,<br />

que mais non era portada.<br />

Tristan[s], mout presetz gent presen;<br />

d’aital sui eu enquistaire:<br />

si·l me dona cill q’eu ten,<br />

Don Denis:<br />

Que trist’ oj’ é meu amigo,<br />

amiga, no seu coraçon,<br />

ca non pode falar migo<br />

nen veer m’, e faz gran razon<br />

meu amigo de trist’ andar,<br />

pois m’ el non vir e lh’ eu nembrar.<br />

Trist’ anda, se Deus mi valha,<br />

ca me non viu, e dereit’ é,<br />

e por esto faz sen falha<br />

mui gran razon, per bõa fe,<br />

meu amigo de trist’ andar,<br />

pois m’ el non vir e lh’ eu nembrar.<br />

D’ andar triste faz guisado,<br />

ca o non vi nen vio el mi<br />

nen ar oío meu mandado,<br />

e por en faz gran dereit’ i<br />

meu amigo de trist’ andar,<br />

pois m’ el non vir e lh’ eu nembrar.<br />

Mais Deus, como pode durar<br />

que ja non morreu con pesar?<br />

Schema: a7’ b8 a7’ b8 C8 C8<br />

fiinda c8 c8<br />

(RM 99: 58)<br />

20 Si è scelto il celebre testo <strong>di</strong> Raimbaut a mero titolo esemplificativo, ma sarà sufficiente sfogliare il<br />

repertorio <strong>di</strong> Frank (1953–1957, II: 37–38) per constatare la frequenza della combinazione 8–7’ nella<br />

lirica provenzale, nonché l’assenza del tipo 10–9’, il più attestato, come vedremo, nei galego-portoghesi,<br />

a livello <strong>di</strong> rispondenze fra strofe. Le e<strong>di</strong>zioni <strong>di</strong> riferimento sono rispettivamente Milone (1998) e Brea<br />

(1996, d’ora in poi: LP).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!