4 Als een deksel op een
4 Als een deksel op een potje dr. Evert Matthys - stomatoloog Pre-op vernieuwd > Als de onderkaak en de bovenkaak niet goed op elkaar passen, lijden de patiënten niet alleen aan eetproblemen. Ook sociaal zijn de gevolgen niet te onderschatten. Sommige patiënten komen maar liever het huis niet meer uit. Het MKA-centrum biedt hen kaakcorrectieve (‘orthognatische’) chirurgie. < Veel tandartsen en orthodontisten uit de regio werken nauw samen met de stomatologen van het Jan Yperman Ziekenhuis. “Geen overbodige luxe”, getuigt orthodontist Philippe Soenen, die als ondervoorzitter de wetenschappelijke avonden van de VVT-Studieclub Westhoek in het Jan Yperman Ziekenhuis organiseert. “Een efficiënte behandeling vereist optimaal overleg tussen orthodontist en stomatoloog. Zelf verwijs ik de laatste jaren steeds vaker patiënten door voor een botanker. Dit wordt in het kaakbeen vastgeschroefd en kan je met de beugel verbinden. De techniek maakt tandverplaatsingen mogelijk zonder dat je druk zet op andere tanden.” Dr. Evert Matthys, stomatoloog in het MKA-centrum, hoort het graag zeggen. “Er bestaat nog wat koudwatervrees voor dat botanker. Nochtans vergt het maar een kleine heelkundige ingreep onder lokale verdoving: we maken een sneetje in het tandvlees en schroeven een plaatje met een haakje op het kaakbeen vast. Na de behandeling gaat het er zo weer uit.” Relatiestoornis Ernstige kaakrelatiestoornissen vergen bijna altijd een mix van kaakcorrectieve chirurgie en orthodontie. Goede voorbeelden zijn de aanpak van een ‘diepe beet’ (compleet overlappende boven- en ondersnijtanden) en een ‘open beet’ (geen contact tussen de tanden). “Dit zijn in de eerste plaats functionele stoornissen”, aldus dr. Matthys. “De patiënten kunnen niet goed kauwen en krijgen soms last van pijnlijke kaakgewrichten. De oplossing is een onderkaakverplaatsing of een bovenkaakverplaatsing, soms gecombineerd met een kinverplaatsing. Andere keren opteren we voor een distractieprocedure. De kaak wordt dan verbreed met een speciale verbredingsmodule die tot een half jaar in het harde verhemelte blijft zitten. Er is voor de patiënt echt geen enkele reden om zijn gebitsprobleem niet aan te pakken.” Meer info: secstomato@yperman.net, 057 35 75 20 Anne-Mie Aellemeersch in de nieuwe pre-op De pre-operatieve consultatie zit op een nieuwe en logische locatie: naast de afdeling radiologie en de polikliniek chirurgie. Ze beschikt over drie consultatieruimtes, een secretariaat en wachtruimtes. Heelkundige patiënten worden voor hun ingreep bij de pre-operatieve consultatie verwacht, voor een check-up en een consultatie bij de anesthesist. Vanaf een bepaalde leeftijd zijn een EKG en een bloedafname (meestal bij de huisarts) en een thoraxfotoonderzoek nodig. Meer info: preop@yperman.net 057 35 61 21 Haast en spoed zijn prima > Een patiënt die binnen het uur na een herseninfarct medicatie krijgt om bloedklonters op te lossen, maakt veel kans dat de verlammingsverschijnselen gedeeltelijk of helemaal verdwijnen. De medewerking van de familie en de huisarts is dan ook cruciaal. < Patiënten met een hersenbloeding of een herseninfarct komen het ziekenhuis via de spoedafdeling binnen. Haast en spoed zijn cruciaal. “Hoe rapper, hoe liever”, bevestigt neuroloog dr. Johan Van Cauwenbergh. “Als een CT-scan uitwijst dat het om een herseninfarct gaat, dan spuiten we meteen klonteroplossende medicatie in. Dit middel lost de klonter op en beperkt de beschadiging in de hersenen tot een minimum. Doe je dit binnen het uur na de neurologische uitval, dan is de kans op verbetering 50%. Na 3 uur daalt dit tot onder de 10%. Na 4,5 uur heeft het geen zin meer. Dan weegt het risico – het geneesmiddel verhoogt de kans op een bloeding - niet meer op tegen de voordelen.” De neuroloog treedt de revalidatiearts (lees pagina 3) bij: ook de revalidatie moet zo snel mogelijk beginnen. Dr. Van Cauwenbergh: “Van zodra de toestand van de patiënt gestabiliseerd is, moet de revalidatie opstarten. Dat gebeurt bij ons al in de stroke unit van de dienst neurologie, waar de mensen na de spoedopname heen gebracht worden, en daarna in de dienst locomotorische revalidatie. Al na 24 of 48 uur wordt gestart met spraak- en sliktraining en met oefeningen voor de fijne motoriek, evenwicht en coördinatie. Dat vergroot de kans op een herstel.” dr. Johan Van Cauwenbergh - neuroloog
dr. Jan Quintelier - gynaecoloog Een handje helpen >Het Jan Ypermanziekenhuis investeerde fors in zijn laboratorium. Daardoor is het nu het één van de eerste West-Vlaamse ziekenhuizen dat geen eigen IVF-lab heeft en toch aan spermacapacitatie mag doen.< Soms moet je de natuur een handje helpen. Een aantal mannen heeft minder of minder beweeglijke zaadcellen. Een eenvoudige medische handeling kan soelaas bieden: spermacapacitatie. Eerst wordt het sperma in het laboratorium bewerkt en gezuiverd. Daarna brengt de gynaecoloog het met een lang dun buisje de baarmoederholte in. Dr. Jan Quintelier (gynaecoloog): “Dat sperma moet wel degelijk bewerkt worden voor je het inbrengt. Normaal komt het ejaculaat eerst in de vagina terecht. Ter hoogte van de baarmoederhals zit een slijmprop die het sperma filtert maar soms ook goede zaadcellen tegenhoudt. Bij spermacapacitatie neemt het laboratorium dit selectie- en zuiveringsproces over. Omdat we de meest beweeglijke zaadcellen rechtstreeks in de baarmoederholte deponeren, moeten die maar een kleine afstand meer overbruggen. We wachten ook op het ideale tijdstip: rond de eisprong.” Peperdure kast Het lab is vanaf 7u30 ‘open for business’. De meeste Duizendmaal ontspannen bevallen > Al sinds 2002 kunnen vrouwen in het Jan Yperman Ziekenhuis hun weeën opvangen in een relaxatiebad en dan onderwater bevallen. 20 procent van de aanstaande mama’s maakt gebruik van de mooie en uitgebreide infrastructuur.< “Om 8u45 waren mijn vliezen gebroken en om 10u30 werden de weeën heviger”, herinnert jonge mama Eveline zich. “Om 12u15 kwam ik in het verloskwartier aan met vijf centimeter ontsluiting. Ik mocht meteen in de jacuzzi: het masserend effect van de waterstralen in de rug tijdens de contracties was deugddoend. Om 13u40 is mijn meisje onderwater geboren.” mannen verkiezen het comfort van de eigen haard om hun echtelijke plicht te vervullen. De vrouw brengt het staal naar het ziekenhuislab, binnen het uur en op kamertemperatuur. De inseminatie gebeurt enkele uren later. “Het ziekenhuis doet al spermacapacitatie sinds 1998”, vertelt dr. Jan Quintelier. “Maar onlangs werd de Europese regelgeving plots veel strenger. Daardoor moest het lab onder andere een kast met laminaire flow aankopen, waarin de luchtstroming ervoor zorgt dat de biologische stalen niet bevuild worden door stofdeeltjes of besmet door virussen en bacteriën. Zeer duur, maar door te voldoen aan deze strenge eisen, kunnen we deze service in eigen streek blijven aanbieden. Slaagkans? Is er sprake van ondoordringbaarheid van de baarmoederhals of een niet te verklaren onvruchtbaarheid, dan bedraagt de slaagkans 15 à 20% per menstruatiecyclus. Is de kwaliteit van het zaad het probleem, dan daalt die kans tot 10 à 15 % per kans per cyclus. Lukt deze aanpak niet, dan is er nog altijd IVF, waarvoor het Jan Yperman Ziekenhuis een samenwerkingsakkoord heeft met verschillende universitaire ziekenhuizen. Meer info: secgynaeco@yperman.net Dat is erg vlot voor een eerste bevalling. Maar ook bij een moeilijkere arbeid kan het relaxatiebad helpen. Water geeft een ontspannend effect waardoor de weeën als minder pijnlijk ervaren worden. De kans op een knip wordt ook kleiner. Van de artsen en vroedvrouwen vergt een onderwaterbevalling intensiever werk en begeleiding, maar de arbeidsvreugde is des te groter. Een onderwaterbevalling is wel niet altijd aangeraden, stelt dr. Geert Page, diensthoofd Verloskunde-Gynaecologie. “Een abnormale ligging, tweelingen, vroeggeboorte, groeiachterstand, placentaprobleem en een vroegere moeilijke bevalling zijn contra-indicaties. En een epidurale verdoving kan ook niet als je onderwater bevalt.” Eveneens bespreekt men vooraf een aantal weinig voorkomende, maar ernstige complicaties intrinsiek aan het onderwaterbevallen met de toekomstige ouders. Eind vorig jaar werd de duizendste onderwaterbevalling gevierd. Meer info: secgynaeco@yperman.net Krop in de keel dr. Veerle Verhaeghe Twee jaar werkte dr. Veerle Verhaeghe als assistente in de dienst Gynaecologie. Nu vertrekt ze. De laatste drie jaar van haar assistentschap zal ze in het Catharina-ziekenhuis Eindhoven (vanaf augustus) en het UZ Gent afwerken. “We mogen maximaal maar twee jaar op dezelfde plek werken. Jammer. Ik heb hier veel mogen doen en enorm veel bijgeleerd. Maar ik zal vooral de warme sfeer missen. Ik vrees dat er traantjes zullen vloeien als ik vertrek…” 5
