V - Biblioteca Digital Floridablanca

6o CaputIX.Epift.ad Romanosaiuerfis
nouî aMiferehr, cuim mifirecr 5 & mife-
Tc9í:m-icnú\oc\s\
ermnerni vmute tranfc^riditrM ry^^^
ÍHutalU preclara : fid caput fana^tlimíanm£ J . , V
turn ^^daârtm faltóte A LVjlegimxtMifierebor cui voÍuemi& Clemens •
^'deliri digit ex libro vit£ :fied Mofeé cum CAte- X\^erOytn quern rmhipUcuerít\vxt\í^^
çpfatiit perire, Faultíípro caterü : Nonenirru placito voluntatis eligat homines Deus ad fa-
' ^ uri perenni ib perire voluit, fed vtfaluar en- lutem ; .^»wW«?» áK/m , iiupit hîc Eftius,
• ^/¿j ,ipf¿ de gloria £term'taie decidere. Et iJli Deumhdc verba dtcentern ad Moyfern exprme- '
quidem PharaomMc autem diabslo quotidie repu- re vohife fuam quandam infignem proprietaj^nahat.
' iem yquod nimirum gratuitus fit bene fati or , qui
Pœnas nullas timer, qui amat. ìoannes Gaf- nulla lege ad praíianda -ÑIÍMNÍII^^N:. AD^TKIfoiîus
collar. 5?, cap. 17. hxc cadem verba crv s fed eapro arbitrio tribuatqmbmvoluerit.'
P^íU eleíiionií hoc re—
pUîm afdiu , eúam anathema fieri optât a Chri- In hoc iffum excitaui te, vt. olîendam in t€
ds ^durfimedo ei farniiia multiplex acquiritttr , & virtUteni Weam.
ad gloriam fui patrii ' falm tettm îfraèiitic

Expenditur S: illuftratur. 6i
^ porenies^Ec non etiam circa eledosoftendic ifaias aut em clamai pro ifraël.
Deus pòrentianl fiiam? In elidiros pr-aecipuc bs-^ -t
iiiraícm ítiam oftendit, in .reprobos pra'cipuè "^Saioíautern clamât. Sm^m mcñ:dawaridivt\:'>
potcnriam j EO QVOD POTENXiA,inc]iüc Eftíus,, 1 bo pondus, l^ondicendiyloqucndtveviusc^}:
^ magùdeclareturinfuha.fhgnei&pmUionemalo-'i'v^^^^^
ri*m.querum permanet repugnans volant as,quamL. b'âd, ) maìorem attemionem exntet, & vt magts
in exaltatione honorum, quorum tandem omnino unimos Iuda,orum deterreat, .
perfe^Hi erit curn Dei volúntate confenfm\ vi'mtc rff f fe tr
dixeris repugnancem Deo voluntatem effe ma-,.; W m f ^ m m ^ ^ ^ ^ ^ ^ M •
lorura veluti charadleremjconfenrientem vero
bouorum. . . • ••y- •
ly i- • In multa patientia Gxxcè eñ: vox ¡jitíicfíúúfjietf G A P V X X
ciaxlenitatem y&c longanitnitatern ügriiiñca.t i vt :v ; • " ' ,
oBendat,in(^mtincEiiius ¡etjamrepi-ohsyB^m- P f^Q" Â J^ /?/! ^/f / A70 C
GiiiTATE ,acpotentiaDet pl^ftmqne lìiYìTARi ^ U J \ U I V I Í S . OÒ
AD POEKITENTIAM. ' ^ C X P C R J D Ù U R ^ F F U B R A L U R , - I '
%JaJa ira apta in irneritum.Sed kquo hxc\kf3, '
V in intcritum apta ,aptatain perditioncra ? A fc _
\ ' ipiis, cùm quilibet fuie fit canfa damnationis. ^ S E C T I O L
Jmplendo peccata,inqmt PúmaCnn hic i ^v^^ , i
i digna faérantejfelia APTAXA A SEMETIPSIS IN K^Uena a faero dociore alienatio
inT-v.B.iTyM,non folum per originalepeccatum,fed animi.
&per añude j tra qmppe non redditurnifi debita Pro gente fua cur Vaulm oramt. '
^ ne ft iniquity apud D^n.^uc ^cm vrgei Ca- g r p -
ictamis Mc,amri zit: Non dfe¡t,i¿ua Deus apta- , . , . ? ^
uttintntentum.Seddicn:AptatHininteritHm,vt BnnUgu qua rMiom dicatur Chnintelligamm
i ^uod ab eodem ftim vafairaa quo fi^s.
funtaptatain imeriium,promlduhïo &ternâi rr,or~ ^Ptod corde creditur,ore confitendum
ik,Conñat autem,qiiodpropriü peccatis yprepriis ahfque vila duhieíate.
mcrmsÇqu^ Dens non v^lr, fed fumnetpattenter) botati qui lonçi h veritmis verbis
reprobi Juntvaj a vtndiiU. Non emm D em pr tus r t
eft vltor^qnamhomojitpecchtor\& confeqaenter X ¿ • • t r i •
SEIPSIS REPROBI SVNT VASA APTATA svis ^^^ IMÎLIS ad jalutem- r^ta.
MERITIS IN INTERITVM ^TERNVM. fwima Jalutps nofir£pr£fidia vt
VafairA.lïs:à\•^il^^6culp£:ni aliquis pofueritDem.
peccec , hoc habet à fe non à Deo aut Dei prœ. % 61 Vndepeccatum e^reditur^ind} medi- . '
deltnianone, quod expendens S.Fulgentiusad ^ ^
Monimum cap.zó.ait: SI DEv» TALES IN PEG- / • ' • • ./ r ,
CATVM PR^DESTINARET, NON EOS APOSTO- • ^^^^^ tributa \ j a l m COU- .
LVS Y ASA* IR^ MALLET NOMINARE , SED ' FCPONI. • . . Ï
cyi.vM.Nec in interi turn taliávafa ir& dicuntur, ^^ ^ Slj^t corde credit ad iuflitiam Chrivt
ofiendattjrintalibtss ex Dei pr^deBtnatione fium concipit : qui ore confitetur,
non hoc ejfe quod eft male ab ets admiftm ; fed ChriBum par it.
. quod ejttaltbm bene redditiirn. „ i \ , /..
\2.J6. ;Adeòvt aliahíc ratio appareat reprobati«- J^on ejt gratum De o,quod-a-labiü ori^
nis in genere, nempèvt magismanifelletur di- tur,nifiajfecìmpráíierh.,
uina bonitas in vafa mifericordia: ; non enim, ve Ore confitendum.,quod creditur.
¡i^t^(^ms,fatü apparerethacDeirniferi^^^ . Fetri lapfíls expenditur. *
q"'.efatuabhomtmbm4irnaretur,fteffetomnthm ' Tidei & obedtenti^nexus.
ftatiiii vreetdiuina: tiniferic «V^ -rt . • ^ r- \ i •
""^x"'" iehit^
ELECTIS EXHIBET MANIFESTAXVR FX ¿/ERTF/Í- CONDONAT.
UiQne,& punittonereproborum,quanto magli inno- V^m inremìttendispeccatis maxime- '
tefcit ex proprio opere,quod eft eleñügratiam i & ' difefcit.
glorUm conferre. Ex hoc interim loco difces ,bc- Diuites fiaculi, pauper es in pauper es
nefiajingentis loco à bonis habenda 'ea mala, Jmt : Deus contra diues
quibus malos pumt Deus. r^ - - .
In vafa mifericordii&.>.Cm non dixit, hBitia.P ^ ' ^^^^^
An,neiui>Jtiam ribialiquistribnerct?Pí7/fí^z;o_ vocíítur DetiS.
I > inquit Sanaus Fulgentius ad Monimum • ^^i^tdi cordis aliaras Deus dedigna-
J C3,\p.i6. quos dixit vafa tnifericordta, potins vafa tur angufiias.
, iuBiti^nuncupare: fed.fivafa ivsriji^ vocA- l66 Diuitias exemplo Dei aubère debe^
KENXVR , FORSITAN EX SE IPSIS HABERE mu6,cas diñribuendo. ^ ^^ ~
fa mifertcordiUicit,proculdubtl,quodipftfuerinf, , f f ^J^'o poBulandum.
»ontacuit^fedquU Veisk DeoeoHatum^t y eui- vere dmes , qui liberalis.
denteroñendit. ' Omniapropter Deum pr^Handa. '
i.6% Inanis hominis conatm, nifi Deus iu- ^
Nouarin. in Epift, Paul. . uerit. '
^ - =
F ^Uoiium ^
) , ^ • , ' ^ • -

• . ^ , , Ì)
CaputXEpift. ad Romanos ^^
^liorurnofenßin^^m^^'^ r •
z Dem beneßciis adjut cuLtum nospo- ^ ^ verbum in ore tuo , dr in cordel
uocat. ^ ^ tuo : hoc eß verbum ß^ei t quod
Chrisfi in fuos dementia é iargi- ^ pr^dicamm.
^ " ^ f ^ i ( TNter OS, & cor »mfllm-nintercedit medium,
g p Ä Pra^res ^voluntas c^uidem coráis .olfLZmll^^^^^^
mei 3 ^ obfecrdtio ad fe immifceatiPulchrc B.Hilar, üb. lo.deXrinic.
T^ £ ]] • • tyípoíioImtotumScripturít Tnjíi'eripimexequens
^^^ pt PTO iUtS ÍTI ait:Iuxia eft verbum tuum in ore tuo & tn corde '
' íaluteTn opm eßpetitoquelonge vèrbo con*
^ ^ ^ ^ J ' ^ NEC INTERVARLO ALICIVO ÍNTER COÄ
^irf.'-'' Wgp V A M in Hebra;os propenfam volunta- AT^E os Kíticro , vt qtíod ad protesfauonem
beneuolentiámque, teftatam - hic religionis loquendtm fit per infidelem ambiguita-
" ^'''^quoqucApoftoIusfacitjfed cuire^i» An tem cogitettir : fed&wxta nos ejfe oportet tn^
' - 1- ' quia de illorum reprobatione aliqua di(^jrus mbis,?ìe aliqHatnterreligwnsm cordu atque ork '
. erat.í'nequis igiturcrederet animo ÌTiaièaffedto rnora,fid&sfon¿ noBra non ttainfenfußt, vt tn-,
"f'r-'f in gentem fuam diceré qu« dicebat, omnem verbis : fed connexaoriatque cordi^cnnUantenL^
_ . >: amouet rufpicionem. ALIEITA A SACRO DO- habeat & fentiendl&lo(}uendireligtpnem.
CTORE AIIENATIO ANIMI ESSE DEBET , qüin • Trepe eft verbum in ore tuo. Vgo. Viaorinu»
* '/i • v ' í. & illius vmbra, ex charitate omi^ia dfbet pro- hom.io. in Eccleíiaílcmjhunc locum itaveiTar,
mere,nonexIiuore, autpaifioneali^. . eos arguens qui ionge à yerbo veritatis,fune s
• ,Et obfecratio ad Deum.Vto ^^tmt ('atíox.úiáx Facilittimaria tranfeat, & longinquan feragat re^
11- ^ Paulus ; icd cur id fecit Cum fciret a Deo repro- gionurquàm pmingat ad veritatem : &ipfa prope
' batos ei& ? Orabat, inquit Eííius , tíon vt)omnes eß.Prope efi(inqmt Scriptura) vetbum in ore ttio r
3- i " ^ faluißerent ifed vt aliqui exilliá, fcilicetij, quos veritM verbi in cor de,& ipfum verbum eß veri- ,
•Eir,.:.:^^-'.^ . ' D^hí pr£ordinauerat per oKATiQ-HEs SANGTO- tos, quiaveritas verbum eß. Et cum tarn prope ßt
KVlA ESSE SA-LYAÌÌTÌOS,neque enim omnes lhditi TAMEN LONSIVS AB iis, Q^i -
' reprobi erßnt, &TVLTIRIAU AUAI^T'6¡uidautemFLULIIPU,QUAM-t
" "v femper thia reif icere: & vuUmhaberppfonosin^
^ Ignorantes enim iuBitiam Dei, terram.
^ „ ' ' FIoc eß verbumßdei quodpredicamui. Vides, 1 ¿ .
'TXEiiuftitiamvocatjnon qua Deusiuftuseft, yt in facili noftram falutem conftitucrit ; non ^ ^^
'• .i . JL^fed quam dat homini Deui, mc^ixit S. hn- per diificilimarum quaeftionum tradacionem ad
guftinusj vt ivsTvs, SIT HOMO PER DEvMjnam vitamitur, íedperfidem.Aptc hunclocumvrgec
ille maxime eft iniuilus,qui iuftitiam ft^am fibi S.Hilarius Üb.lOsde Trin.vbi cuin h^c Apofto-
; tribuit. , • , Ii v^rbaproduxiflètait:iV(?«/jffr
ad beatam vitamquteíiioneí vocat, nec multiplici
Finis enim legis , ChriBííS ad ifííüíiam. thquentis facundia genere folidtat.iìi ABSOLVTO
omni credenti» NOBIS AG FACILI EST .«TERNITAS;/«/»W/ÍÍ/ÉÍ-
QVi finis legis eife dicatur Ghriftus, fic expofuit
S.Leo Ìèrm^ 14. de Sacramento Dotat,um
àmortujs per Deum credere ,& tpfnmejfs
dominum conßteri.
^
^ miniere Paífioiiis^ dum ait : Et ipfe eß fnis legis. Corde enìm cxeditur ad iusHtiam, ore aunon
EYAcYA^iJìo fignificationei ipßm y fed lu-
PLENDo. S. Auguftinusin Pfal. 30. Paulo aliter
tem cùr^^iofit adjalutem. V
rem explicar ; dum ait : ^/Jö^ö/w T TIdcs in te,poft Deum, anima; tux remedià.
enim legis Chriiim ad iufiitiam omnicredeatiifi-^ J V Ptaeckrè B. Laurent. luftin. in Ligho vita ^
^ «« NON CONSVMENS .SED PERFICIENS àtViàcx.ZT^.1. Non per mulíOí diBrahtris amba-,
emm rnodis dicimus ßnem , vel quod fit, vt norifit ges^nec dnris dtfilcnltatibtti occupandtts inuoltieris.
quod erat,vel quod fit, vtperfe^umfit quod in* Gjuod ate & pro té repofcitur,intra te efiiid eß oris
cboatumerat. Luculentiusiftoc idem habet in, farnuiatpu,& cordis affeü;m fecundum iltud.-Corde
Pfalmo 55. Finis efl ChriBus, quare di^tu efl fi- creditur ad iuBitiam, oie autem confetto fit ad fafiii
?nonquiconfumat,fedqui confummet \confur /«iew. IN ANIMA ERGO TVA POSVIT OMNIA,
tnere enim perdere efl:conf tmmare, perficere , fini- PRESIDI A .««»>»conafH«tui,inthionütu

^ Expenditur & illuflratur. -
I " • „onpmmiet yimoneciffam falutem inchoatam, APVD HOTLINES DEBITA EXTOSCÉITE J ÖRV^.
' qmtniuHitUconßfitt tueripoter%tacretimre,mfi -, LÇNXV.^/.-CF^^Î^IIYD DEVM AVTEM EADEM
quum y^poButaueritfidem quam anirm tenet ¡ore CONDONARE DIVITI^ SVNT. Ac nos, quum
cenfiteatur. debitam pecuniarn accipimus y facultatibus auge-
* ¿ ' forde enim creditur ad iuftitiam. Qui corde, mur : Dem autem ^ quìim^fcelerumgratiamfaciti
^ creditad iuílitiam Chriftúm corìcipit , qui ore tunc denique maxime ditefcit i Dminte ßquidem
confîtetur Ciiriftum parit.Feftiuè S.Auguftinus: bonitatií opa in hommnrn falute poßts ßtnt,
'ToHreroo omntí alloquory omnibtii dico.-vnwerfarH \^quemadmodur/i Paulm : Qui diu& eß in omni-
uirginem cañam quam deß>onfauit Apoßolm im ^ qui inuoçaNt ilium. Eodem fpea-abac &C
Chriflo^iña vocecofnpello,quod mtramini in carne SanótusChryfoftOnius feriTiM . de díuerfis \
Maria, agite in penetralibmamma, qui GOKBE mttñámemi lock yin nobtí debttorum exa&ia
CREDIT AD IVSTITIAMJGONCIPIT CHRISTVM: diuitios ,facií i quia nos dum recipimus debit a, ¡0- .
Q^I ORE CONFITETVR AD SALVTEM , PARIT CUplèttoreS efficimur I DEVS IN REMITTENDIS .
CiimsTYU. Sic in mentfbHs veßris & fœcunduas PECCATIS MAXIME •E>vtE%QiTr. nam opulenti^
exuberet,&virginitoiperfeueret.SiciìÌQ Ccnn.éú. 'Dei hominumimolurnitai eß:qttemadmodum
dediuerfls. - ' 'Paulpis dicit ^ opulefcens in omnibiu,&per omnes
Verborurn ördinemnota. Prius dixit;^ quiinuocam eum,
ereditar ad iuftitiam, deinde adieciuOre autemj, 'D tuef in omnes qtii inuocant illum, Diuer^
' fit confefio ad falutem. Kc^Á\^sozdo,nQcinvitz^ fo ab hominibus more , qui panperes fune
tendus. Non eft gracum,quod à labiis nudis ori^ in eos qui eos inuocant Ì & ad eorum auxiturjnifi
cordis afte£luspra:ierit. Hue nos vocac bum confugiunt , alioquin maxime libera-
B.Laurent.luftinianus ferm. de Gircuncif. Doim les. Rem egregiè verfat nobilis ille autori •
.eiApoftolmait i Corde creditHrad iusiitiam i Ore Deus T, inquit ) dines non efl in eos ^ Ç
autem confefto fit ad falutem.co&ms iGxrvK Tvt qui iUum mn inuocant ? abfip tam indigamen"
PRIVS DOMINO IESV AFFECTVM PRI€BE,VT t U ^ pietatis perfmfto. Vnde plané notât
REfcTE EIDEM tABiORVM TVORViM cONFESsiO> 'Paultis homines imtntfertcordess Ftdeas quem-*
ì^EU sxiiiBEAs. leßimjSaluatorem tuum,Deum p i am fi hum anm fail m exigit „ valdè muni-^ ^
& Dominum tuum ^ interpellatorem ,& fiatrem ficum-^ nimirum adnentauit honoratior ami-^
tmm,amicum &ß^onfum tuum eße eognofccivene- cus hojpes : apipare & fumptuosè ilium exci^
rare & lauda. fit. De honore agit ur ? non parcitur fumptì^ t
OreaHteTnconfeJftofit ad falutem.i^oneiïC&ùs bus. Res Ubidinit voluptatem titillât ì prodi-
cordc credere,nifi, quod c^cdis & ore, quúopus gus efi. ^ed fi mendicm eleemofynarn jptfeftjconfitearis.
Male aliqui à lapfu Petrum reuo^ tit , ß calamitoßu mifericordiam roget : ec*
cant, & Ghriftumminimè negauiife iTialè affici ce repente pauper iffe efi : & in rnemtírtam
mant. Audiendus hìc S. Auguft Jib. contra men- cateruatim occurrunt debita , quibus obUri-
dzQ.ca.Non incafum additum:Oreconfeßiofitad ¿ius efi , impenfís domm & familia, quibus fa*
falutem.Nonne pene omnei,qui ChrifiHm cora per* tùfacieride non efi y creditorum folicìtudo , pro» '
fequmoribus negauerunt,quod de ilio credebat,€or-^ prij cenfpts tenuitas. < Vides hominem ad hono^
de tenuerunf,& tamen ore ad fallite non confitendo ris & voluptatù fumptus diuitem derepente
perierunijnifiqHiperpotenti^reuixeruntfRisita pf'sperem in omnet qui inuocant ilium ? Non ßc
euanefcat,vt eXifiimet Apofiohm Petrttm hoc ha- 'Bens yait Paulus\ hominis vitium hoc eßqui
buife incorde,quod inore,quando Chriftu negauit.? quoties eleemofyna dandaofi t plures rérum fua'
^ NEMPE IN ILLA NEGATIONE INTVS VERITATEM rum dominos agnofcity ne quid quod dare poßtt»
TEN£BAT,ET PORIS MENDACIVM PROFEREBAT. habere vìdeatur»
Cf*r ergolachrymèdoluit,qmdorene^autratififa- Nùm Deus diues non ei^ in omnes ? Nunlutifufficiebat,qttod
corde credebat?Cur,loquensin quid diues tantùm in illos )qui illum inuöcorde
fuo veritatem, tam amaro fieiHpuniuit men- cant ? C^id , fi nullus inuocaret ? An deiìne^
dacium, quod ere deproinpfit ? nifi quia magnarti rct eifc diues Î Sandus Ambrofius , D i v E s,
i'iditeJfeperniciem,quod corde quidemcredidit ad inquit , DEVS NON E s T • NISI I N I I S,
iuliitiamlfed orenon eficonfejfits adfalutemt • Q.IY i i N v o c A NT illum ¡ iqiiia tpfiaccipient >
. . remunerationem í v z tíí i^ ts ^fE Kò NON
T>tctiemmScripttira:Omn^.,qmcredit in ^ sr o ivn s -, quia participes mn funt bono-
N
ilium-^mn confundetur, ««a. Nimiriim , diuitias Deus haberé '
non videtur , fi non adfint ,quibus eas largia-
On nude credentem hic mtelligir, fed pa~ tur. Diues in illos eft Deus, quos donìs cumu-
rere paracum,nec nudam fidem i fed fidem lat ; ac fi pauper eífe videretur,fi non eífer, quiobedientias
copulatam ; CREDENTEM , inquit bus donaretv ,
^Mus,inteUigito^EX)\EìirET^ , ideficumvolumate Diues in omnes cum Dèus fit, nemo adeò
faciendi ea,quizfides ChriBiprafcribit. inuidus , & auarus' eíre debet , vt intra cor*
j ; "dis fui anguftias Dei beneficentiam claudati
^ ^ Idem Dominus omnturnydiues in omneSi *^uaram vù effe gratiarn jpìrttm , inerii zh^
qui inmcant ilium* ^^^ CHÌHS arca te fohm optas be*
' \ fi^ficia reñringi •{ Sine vt excrefcat & exube-
O E,mper eft diues ; fed precipue quòm dona . ret ^ & efundat defuper ómnem carnem ßiri- |
O/ua pçtentibus largitur , quùm peccata poè- tus Domini f & repleat erbem ierrarum. Ño.^
hirentibu'^ remittit, diuerfi^ ab hominibus mo- li communem omnibus beneficentiam intra cor-*
re. Ifti diuitias augent , quùm debita fibi fol- dis tui anguítias incarcerare. Diues eft enim in^ '
ui ftudent: Deus , quùm condonar. ^Pulchrè omnes tu minuere tentas affluentiam gratia^ ^
. S, Ioannes Damafcenus lib. 3. ParaLcap, 100. & immenfitattm redigere ad minuti/ts ?
V ^^ouarin. in Epift. Paul. > " F i
) • ' Î ' ,
, - »
r. :

. - 64 Cap. X. Epift. ad Romanos '
CORDIS AVARAS DEDIGNATVK CHRI STVS f ^ V ^ c f f w . Qiiod Paulus
ANGvsTiAs. ^ riú extulit, extulerat Propheta numero íínguia-
Diues in omnes qui inuocant ilkim ; Dmes ri. Non pughant hcÉc int^^^^
Deus eñcum diuiciasruasdiftnbuic;&homines uent. Euangeliciconcionatores multi fune, fí
tam fatui funt vt augen dmitias putent cum re- ^ perfonas fpedemus: fed funt vnus,í¡ dodrinam, '
. pofítaseas tcnenr^&mmuicumeas difpenfanr? ^ EORVM ÍNTER SE CONCÔRDIAM.
Opportunes. Chryíoftomus:yI/«¿/í^f«W2«//¿- ^ . .
donant,hocfrAcipmmneiddicantdm^yneir^ ^f^'ì^^^temmàeté'dm^
ít^ vnnm fräagratia^ei qui dedit mullos ptïimes ex- àmn qiurentíbm me : palñm apparut
citet,vtpotequU mnpoffHfubterfugtumiri^^^^ íü.quí me non interro^abant. Ad l/rael
. autem dmt : Tota du expand, manus
to íubem hommesqut dando fiampauperioresí i , > ;
^ -Dens autem contra ^radical & pLLat ea meos adpopulumnoncredentem&conqua
dat aliis ,m ali¿s etiamprabeat occafionem^' ^^'^dícentem.
' . rurfus abeopetendi , dando emm maiores eim > # Oyfís audoritatepopuli ludaici reproba«
^f"dun(urdmma,&tdeo dicit PaulHs.-quidme, 4yitionem,gentilis eleftionem Paulus often-
' ^ß m omnes, &fuper omnes inuocanteseury»,vidißi derat, nunc eidem rei firmanda; liliiam in tefti-
^"^»i^rumieam tu quo- monium citar. Sed cur non ipfe fuis hoc verbis
4 quemnarermgmfice?tiam,qHand, enim OPES fecit Apoftolus?vt auribus fuar gentis parceret,& -
^ REPOSITAS CONSVMPSERIS TVNC IPSAS MA- quam minimè poíTet ludamos oíFenderet, alciuf-
. «ÍS AVGEBÍS queharc verba eorum cordibus infcribcremuri
~ ^«¿«^.- Sicilie m Pfalm.43. tanquamabiisdidaquosbonoinfea^imofuifomnes,qmtnuocanttllum.
Curpotiùs fe non ignorabant,tanta nimirum CAVTIONE
dixit Deum diuuem eñe m eos, quieum^uo- ALIORVM EST OFFENSIO VITANDA.
- ^ , cant,quam qui m DeumcredtrntîAT.« d,xú(in- Expandi rnanm measmtñds in morem vt id i^o.
^ r - Deumd,mtem credenti- fecerit , fic exponit Primafius hÌc : Toto ter^pore
j j. . r btußed rnuocamtbtu iúum-,vt,pofiqnam crediderii, rnirMa oñendens,& nec ßc credidiñü , Jama
i i'osTvi.ARE,^«.¿ fitpieiasDñ.vtinmodumnntricu^qua lit par-
I l a Deo femperdoäus eßpoßulan^^^^^ uulum proßcerevt ambulet, quj necdum ambL,
., ¿i gmficat nifi liberalem, aftiuentem, muniHcum, ilUm cupit peruernreMfcat ambulare :fic D E y.s
~ ^ , copiose fua donalargzentem.NÍMIRVM IN DEI BENEFIÍI.S SVIS SEMPER AD SE CO.ENDV'^
I • ÍVD;.OS'PROVOGAVIT
i , IIBERAUS î& qui fuá alus non dirtribuit,'nec catione remanferum.
f . V : , nec vere dmes.InDiuinis literis muni- ^«.^.Habitueicetexciperû
_ . fies&l.berahs,dmuis „omine,circunfcribituri omnes volentis.%«i^..^ inquit h e S ffl^
I plios tn jinumreciperegeiitentts.Foßnm &
% - ' ^ícunqueinuocauerit nomen Domini. ^ .
, « rr • f^^leupetenltbm denegauen^t ^fedroqanti leproCa
• ^ ¡aiuusem. rr,ox íanitatemreddiderit,&oculoscacorumL
QFicunque inuocñíierit-.'Et noi^ multi Dei noí^"^^f*'^P'i'otinfaaperuerit,fiiquecaterapetemibm
dederit.
men inuocant,qui falüi non fíunt ? Et non ^ + • * ^ • '
: Dominus ait Matth. 7. 21. Non omnü,qui dicit ''
f»ihi,Domtne, Domine ,intrabit inregmmCcelo-
( rum.Nonnehocdicere(m(iuitVgoViüonnus)eß i JV'^ ^
nomen Domini inuoc ar e ìDnhmmÌoìmtìnhvinc C A P V T X I .
tnodmn : Inuocare eß intta vocare,ideß,Av HO-
NOREM DEI ET PROPTÉR DEVM , VEL DE- F P I X T Â H 'R C) M À K Ì D Ç
siDERARfe NOTITIAM quod non fit fine fide, ^ ^^ ^ • ^ ^ N U \
Jpe,&charitate. expmàitur lUuiiratur,
Sluomodo vero pmdicahunt, nifi S E C T I ö I. '
mittantur. ç ' ""
o r ' pr^dicabunt, nifi mittantur^ Demordinat
gitane ad dignèexercendum pr^dicationis nemDemordmat,
Euangelic^ munusfufficitmitti? At non mit- J>t*ru verbis non Juntpungendt, quos
, quos mittit.iNANis EST HO- mtiorthmfanarepojfumm.
toNVM CONATVS,inquit Sandus Anfelmus,»/y? v 2imium exaeerhandi auditores non ^
^ -^««I IVVERIT. funt.
^ h c i o f i pedes euangelizantium ta- ^^ ' ^ f j ' ^
''^^c»mgeliz.antiumhonal . excLudat. •
•wT'tr ' àoBorum tnJmutîo & ma*
\ ^ JCfpicf giHerium quantifit momenti.
ProD&íai nSc-"^^^^''^'^'^^^^^^^ homm quam
^•7'^^^-Annuntiamü& valida.
I ^ s , Humana
' ' " ' • : • •

• ' .Í^xpei^d^írar&iliuílratut • 65 ' ". -
It - ' qimm magha, lum-,dia,hiqHÍtfeptemmilltaSíint:&fdHmtepu-
"¿75 memisckcitMe eß.vt quüterre.- ^ {/iiililajnehoc^brmi^^
; "" Perßrtcihqui m terrena feruntur. co^dihm noílrü , vt fie k
V',: -Z74 HonortficaremintHermmnoßrumde^
.. bemm,nonnos, ; «MI«.^ W / , ./..OVISQ^AS BONVSEST, ^
, CHtmíterítimfítÍimqmJnam dícatur PVTET st SOLVM BUNV.M E-SSE.
P 'f, , honorificare.^ - * Et ego rehílui ß ?n folm: HOÍC Elias dixit: 2.72;
'' ^•'l^ormprodíre qukm ma^mfii- ho"* laierent in ilio populo .C
' mimfít. ' ' «^'^iioi-um l>i reliquia:; feci vnde coíiíecit Elias
C Á • / - - V . cuitoi'esdefeciíTt;? quia Dei prophets fue- -
^ SmBos pogemtwes habere^ quam ^ram incerfedi, acH in hm^ modù Liodnare^
• tngenshenefictum,^-^ ^ .. tm,vtdtEí\ms-, Prophets tmtmerfe£hfum,qHt^
\ £/!^i^Jcevtreferant/ánBoru/ip/ana,''bmfHblatíkcateritaic^^^
- Beati MeletpJam.: '' - . ' , ET COHORTATIONE DESTIIVH regtam-" \
276 Superbia in Mrnaíihm quam noxia, 'Contate ad cultum Baal ahJhaEìifHm, -vtprotnde
^ • Intm in carde hurmlitas effe debet, 'f rehä/^s firn filpu. TanmexEliae niente do-
• ^ -i. n ri t ^

66 Cap. XI. Epift. ad Romanos ^ ^
C^T HONORIFICABITÍSJNON mretüracuium.iiOii AirvM viCERf.N'ecßcim-
nt, quaßa funt virntòdamnarerisyfìhumileinorecorahemimhtti^ '
riam, A M Ì I (kzLÚm : rion^ & alt»m ¡» corde coram Deo ioquererù. CÙm vero
cultu vefiium, it}on equ9rftmfaflu,non amplü mdiof : Noli alrum/apere>ftd ime-,mn ettim air^
adtßciü ifíd-ornatéí morikHi,ßHdiü jpiritHalibHit dicereßd/apere. CVR NON ETIAM INTVS i-.s HVoperthííibenií,
^in-LiSyV&i sAviS?. An ideo mens altitudine infiattitj
tJl/imi^eriur^ f^eumijßnorificabo ìVìeriquea vt humilitatemlwguamemiaturfLegü velaudù:
f niiiiiilerio hoiiorificad qna:i unr:&- minifterium NoU autem altumfapere,fed time. & tu in tantum
Vilipcnd'int. Quid fit oiScium hononficai'e JÌÌC ^ f^pf-s altum>vt te peccatum exiñimes non habere ?
c'xponit Vgo "Vi6l:oiinus quceft. I1I.E MX- , ~
fuccidaris ; quod fi fuperbia tàm noxiä in ípiri- non peperctt yTie jone nec-
UialibusGft,quantòmagiseritiniis,quieadcar- tihi h^vr^t
nem fpeaant,aut etiam quxadnexumpeccaturil bWl^l^aiLat, • ,
habenr ? Ai¿iendushícS.Chryíbíl.hom.z.ad ^ P Ps A lud^orum pcenaeruditio noftra eil ^^^ .
populum vbi alt fe debet caudo : Chrifti i;: terra lo-
^ , . ' ^ re. Si enim IN SPIRI- quentis verba contcmpfeiút,& tam gra--
^ ' ^ ' puniti:quid timere nos dcbemus,fi in Zxlo
w ioquentem conremnemus ? Rem egregièvrget ,
íí.Laur.Iuft.inFafcic.amori/c.iz.dímait:£.^¿^.
intus incoT T i blandiretur : plum nobü incredulitaiü faíHfunt ij , qmbrn lo-
^ deßyiunmtS A ^^^^^^^ ^^^^batur in carne. Si enim illi non efugenint
. ( • homimL hunüñe/'^ ' ^ • recufantes eum , qui fuper terram loquebat^.r ,
^ OYIÍ» ACTVRI SVMVS , si DE COE-
^ ^ ^ 1.0 NOBIS LOQ^/ENTEM NON ADVERTIMVS»
y. ' " / V / ; • .

» Expenditur&illuflratur. 67 .
Il Fìdeergt) hônitatem é' feueritutem Dei: pomifti j quod in admirationem te raperetìDe
r . ineosquidemqui ceciàerunt >feuerìta- ^ ^^ ^^^^^ «
tem : in te amem bonitatem Dei,fi Per- ' explicari : non dcfuir, qui ad fa^
\ • mmfierü in konitate : alioquin & tu ' nd'^"^ ?
' f, . ^ ) ^^ Sandus Ephtœmus lib.dé
• exclAerU, Excedn.incimt^ímelleüiim & oratio..
Jàeergobonitatem.Scàcmm'iì^on V luzm, ,
Z?FM,OMNEMQVE COGITATIONEM DONVM AL-
TITVDINIS DIGNITATIS SAGERD'OTALIS : & •
fed Dei.Ty^o« ¿/«TI/,inquit S.Chryfoftbmus 'irbitror)ljoc cjì, qned Panini,quaft in fìu-
hìc : Vide igitur virtutem tuam, aut labores tuos ; portm mentii añm,tnnHU exclamans : O alt nudo
fed,Dei bonttatem. ofiendens, quod vrnuerfum ex .dn-ittiauim fuptentii&&fuenṭ Dei tncowpreh^n-
fuperna fit gratta faÈlum,inflttuenfque credentem, fi^bilu l quàm incomprchenfibiliafuntiudtciaeìmi
vt tremat : AHV^YS CI^IPPE GRATIN DEI TRE- & inuefiigahtes Diurna v/aeiui !
, MERE ÌACIT. T^am ob iplum^inquit, quod honns Paiìlus. Dauidi contrarius videtutjPaulo Da-
faütts efi erga te Domintu , timendum tthi fuerit. "id. Hic Pfalm, i 18. j 3 ,ait : in Ubiü metspronun^
entm immota tìhi bona manebunt ,fi TORtiaui
omnia ladícia orti tut. illc inicrutabilia &
TESCERE VÒLVERIS ,: quemadmodum nec illÌ4 i"comprehenfibilia Dei iudicia dixit. Si V'Ciba
malafiquidem mutati fuerint. • rede pendas,non aduerfantur fibi, qui vno funs
• - / Vide ergo bonitatem Dei. ^^iritu loquuti.'ZííiWj inquit Guiliiadus , «ck.
nieminitjnon noftri opetisjne nimium qnis iìbi didt : Pronunciaui omnia ittdiaa tua. Sed, omnia
tribueret/uifque lacettisjfed fupera; Dei ¿ratia;, indicia orti tui, id eft nihil iudictorum tuorum ta--
. quicquid in nobis boni eft »tribueretur. c^ì »qua mèi per tloquia tua innotefcere voluiñi.
. ¿/¿JTRIÍ, inquit Theopbylaólus hîc : OMNIA IVDICIA ORÍS TVMD Esf.Í/ÍÍÍEÍA'ÍÍ/?« ¿¿¿AÍ-
pr£clarumopmtuum.fed,Bonitatem Dei.T or VM fti & reueUm. Trope Scripture per os Domini
ENIM ILLIVS EST GRATIS. I"TFLL^GTF^^ELOQUTUM'DOMIM,FIUESAIPTURAFIUE
.2.78, S'ipermanferíémbonitate.V!>onk^t.hvc[tmirik, '¡reuelatione interna reueUttm fuerit,
; "e tibidenudafide blandians. Incpmpreheñfibiles funt Dei vice : quantò iHò
quit hîc Sandus Cluyfoftomtisr ^/^frw^w/fj-fef magis eft ipfe incomprehenfibilis ? Re¿lé rettf
in tiDEifed-,Si permanferü in BONITATE. hoc efi, vrgebat S. Cyriihis Icrofolymit. catech, 6. vbi
W,,, fi feceris , quA Diuina bonitati digné correfton- altitudo diuitiarum & fapientÌA Da!q:íár?¡,
^ ' deant : non enim fola fide opííí eft. Licet aliqui infcrutabilia iudicia eim & irr.peruejiíq^abdes vt£
dc Dei ' bonitate hxc verba intclligant, quod « S i indicia & via inueihgan & compre hendí '
• pîacuitEftiohîc. - /'"/««ílIPSENE COMPREHENDETVR? Erfíí
^ Et tu exciderü. Cur excidendi vfus eft vetbo tantus cmt fit Dem & etiam ma-,or ; neque emm
. « o n q u o d fecit,cum de iis loqueretur^ " fvel totammeam naturam in linguam commuta-
qm ex propria oliua tanquam rami decideruncî ttero pro dignitate poterò nunciare limmo nec fi '
.. Nodum ioluit S.Anfelmushîc,dumair:iV^^ ^^»et quidem Angeli comeniant f quod dianuni
tandum,quod ht , qui ex propria oliua deciderunt, - & ^quum eft,eloquentur. ' ¿> . ,
fiaSH dicmtur : hi vero,qui eX' oleafiro inferumur. Ex his verbis eorum dementiam ar^uit Car- • ^
fi tterum f^ccauerint,nonfrangendi ( quod vtjque farius dial.'s.qui temerà de Diuinis rfbus mo. '
eptjemm)fedexctdendtafieruntur.fnquoacrior i^^nt quxMoms. Magniloqut*s & eximitt, lUe • •
FLF SEVERITAS DHMONSTRATVR ,fi, .Apofiolus difertè clamat : O profunditatem di-
^um efetoleafter, e^xpeccatorum fyl,a coMl^^ nttiarum & fapientia & cogniti Dei ! quàni "
. eft&ad radicemfidet atquefanattatü adduFttis, infcrutabUia iudicia ftwt , & imperusdabi-
poftea rurfum AMAROS MALITI^ SVGGOS PRO- leseius via I^QMÍS emm cognouit mentem DoÎini?
' confinant O dementiam ! SAN. ' ,
exctderu abona radice. ,, , CTI HÉSITANT , WLGARES MOVENT
t PrtA/'wc » • Proinde comicefcat omnü contentw, & • ,
, Potem efi emm Dem tterum tnfererè motus cogitatiônum^ gÀdet enim Biumum ùlud
^iiOS. ^»fnen fe fimpiici fide honerari
Sanaus Ambrofius hue fpeaam. D,«,.i„q„ir. « „ L
i« ns IRRARE . «¿^ DICERBLIV
FRVCTVS Et Sanftus Auguftinus J, in loannem"
POS... „RRB . fic ille i„ U.'0 cu^ .
^iitii fie ^ alius autem fie,quare ille Dea
' . O Mtudo diuitUrumfapierrn^éicien^ t t l r Z ^ L Z ' " ' D e o adiuuante diurni. , ^
X - ^ ; • • IVDICILVM DE IVDIGJO TANTÍ
tL€ Dei!quam tncomprehenfiibiliafiunt IVDIG.S YSVKV^UYS,fedcontrem,fcentes,xcia~
• íudicia eim,& tnuefiîgabiÎes via eim ! Apofiolo^O altitudo diuitiarumfapien- ' •
• V •Upe.vidffi in Cœh,m raptus. li- fer„..d= vanit^ndi ad Wlc^t Z" o'^' ' -»S'

68 Caput XII. Epift, ad Romanos ' ' '
qmaÍHperhmquiZ geruntHrvialü.iOiiGAmui- dirígat in fetipfam^in fò tanquam in finemordì- ,
TER DIFf£RT &neqf^'ie^^*^^^^^^^ net i adco Vt OMNIA NiHIL SÎNT SI ÏN CEVAt
* quafitoquadne^Hcat ftatiminjfrre vmdia^ NON DIRIGAKTVR. _ ^
ßam indignationem temperftt : Sed quaß pitu ' Ipfi^non ipíis, vt vnitatem in Tn- ,
vater clementernehù condolens fuam mifericor-. ^ nitatc colligerenuis ¿kcolei'enuis. Perite S. An- •
diampr£tendU ivt vel fero compungi ad pœni- guítinus in Pfaim. 4. Hue Trink as non m fi vniis
^^^¡^^f.^çgfjftertamuri&immenfitbomtatis^im 'J^eíu: ^uia,curndixipt ^poiîo!m:ex quo omnia.
Pli ferie ordiam confequamur. Joannes Caiïîanus, per quern ornnia^in quo omnia. T R I N I X A T I M
colla"r.i5. I eadem Pauli verba in' ÍÍ'SAM INSINVASSE \ nec iamen fub~
" .hiwc modLiiXiyci(^2it': Hdnc,inquiz,diifenfatio- iecit : Ipfis gloria. Sed: Ipft gloria.
„is Dei tnultipltcem largitatem'Beatus Apoiio-- . "
lus mente pertraaans,&in qnoddam irnmenfunu
atquetntermtnahUe pietatu Vet pelagi4S Jewci'
dìjfecbnfjiciens.exclamauit altitudo^ diuitia- ^ • 4» ' ^ ^i^.iit ,
rum fapienti&,& fcìenti(iDei;qukminfcrutabilia r ^ A P l / ' T ' V T Y
funt iudicia eim, ó' inueshgabiles vi

Expenditur&illuíiratuí, 69
b CorpoYiSTffemhamoriificareyvitam, /^«gf Z)«. Clú-igitm-iînguïaH numer^^
^ nonmorremitffert. \ p/es vias^Mi^^.'i'lAreipramirericordiacftanui^
l^p I>eo femelduiitmfiliisfevßbu4mi' eius fpedes. Poruit igitur vtro-
, mmeaptet. «l^^e numero legi, cum in idem res reddat, nec
n^TiLit T~ ' "^^"cri diueriitas fenfum varier.
^htl commune cum corpore Vt ha^
bereiuTHdicmtur. Vt exhibemü corf ora veBm hoBiam
^00 Omnismacula a corporis viBima > '^^ÌMentem,JanBam,Deoplacentem>^
ferenda. rationabile obßquium
301 i^nimaßtcrißcium quam Deo gra- veHrum.
Cur corpora tanqnam hoíitam Vt- i^dtmtaxar/edrquodmirerisjctiamfoi.Rui- '
ftentem exbîbenda iujferit Apo- nam animœ creat & libi, nifi cohibeatur. Pul-
ß-oluso d^i^è B. Laurentius Îuiiiîiiânusierm. in Domin. 1 ^^ ;
303 Semper é' vhique facrißcare fcj) -^^^'^^¿'f^tem ApoBolum andt:
quifque debet. i>fecro,inquit,v -
pelât tnfirmus. Et fiUum pater no^ POTESTATE, ih hanc rem ad hunc locum fpedans exhibet
SED AMORE , AD RIGOREM ÍERTRAHIT DI- , S. Petrtis Chtyfologus fetm. ,0^. ficenim ille
scivzi^^,notgnorans qu^^^ fcúbit : Obfecro vós per mifericordiam Dei.vt
JeniibmdfctpUna Et fi corporalts tnfirmita, ad exhibeatü corpora veBra hoBiam viuam -Nun' é
cnrampyectbm fio mouetur^fipuerüu animu, vtx quid ApoBoUufìc dicendo, fola corpora dtgnadi-
ad prudentiam ducitur blandwientt4-, quid mi^ uinü hoBiù probat? & ANIMAS VELVT RE •
rum fi ApoBolus qut femper eft medicm,&pa- PROBAS AVT TACET , AVT PRETERIT AV-
ter y hurmnas montes morbu carnaUué fauciatas, RELINQ^IT ? nonne-anima de cdo efl , corpm ì
yt ad remedia dtuwa furrigant, fic precatnr, Nifi terra ? hoc regitur, regit ilU ? ilU mantt hoc de- Í
medici perfonam fuperior induat & Patris vix ßck,illa dominât ur M fer uit Hoc vmt\ illa vi^ #
cftquoddicitur ^ificM? hoc atates patitur illa nefcit,&ad extre-
T'ermtfertcordtam Det. Qr^ce e&iPer mtftra- mum mors qust tantum dominatttr in corp^^^fec
^ snhmé j
1 . S

JO Caput XII. Epifl;. ad Romanos ^^
anima prefente eomingit ? Et quid efl quod tace^ etari corpora^oc eft interfici,quod nefas eft-Ho^: (
^ur ánima,&
e a t n r ? (ràtret hic ApoBoltu honorât torpHi i mru batuï femel,iqbemur igituc viuentcni hoftian*
füinorat animam. Nam corpta quod capimtpee- offeire » vx ivóis ET REPERITA OBLATIO ISTA ^
eata^quod delicia vinmnt,quòd déprimant orimi- -^six ; adeo vt qüoufque vita jpDrrigitur,ait Eftius, ^
na,quod vida corriímpmt,q»od deiiciumpafioneí: öftia:oblatio lit. Sedulius hunc locum ita edif-
HÖC APösxoLvs cvPiT DISSOLVERE , LIBERA- iètit : Fiuentem dicit hoHiam quìx, vitam hoc efl
STVBET fLahrat Attoäerei expiare contendity f Ghriíimn in fe gerit i fanElam dicit in qua Spirivi
corpus ad originem animuconfcendat,non ani- tm fanäui hahtcat yplacentem Deo,vtpotè apecha
defcendat corporis ad naturam\& corpta ani- catis,& vit iis fep aratami
tnam csmitetur ad cœlum, non anima Carpm ß' Hoíiiam Nimirùm , grata Deo viquatur
ad tirram. Nimirum anima fé in facrifí- ¿^iii^a & hoftia caro eft, eft corpus , fi viua fit.
cium offerre Deo nequit,nifi fibi Gorpusjcorpó- Erit apiid Deum viua, fi viiiis c% eorìeupifcentifque
membra fubiugauedt. tiis fit mortua. Quas de hac hoftia habet Si lfi-s- (
t^O. Cöfpy« Noli extra tè querere quod dorus Pelufiota lib.3.epi.75. religio eiTet,fi hìe ,
quam Deo facrcs, ficque homo & facerdos fi- Tnentem& carnem cali am habere eoque etianu
mul,& hoftia eft,6i ciUTì iè obtuleric adhuc ha- illud dtxit , qmod tu ex me imeihgere cupiiñi:
bet quod oS"erat, ita enim madatur hoftiâ, vt Exhíbete corpora veìira hoítiam Viuentem, hea '
viuat,quin veriùs viuit , quò randiùs madatur^ placentem,ratienabile obfequium véfÌfum. Notu
Nolo hìc deisderari verba Dodorisnon feraci enim ad Sacerdotesfòlos fcribens {vt ipfe exiHiprodudi.
Idem Sandus Petrus Chryfologus 9n^ )hi£cipfis mandabat yfedvniuerfa.ecckßäi:
lèriu. loSi/jtaphilofophatur.Oí'/íí'yo t/oj w vnnmquemque enim ipforum hac in parte Sacerhibeatis
corpora Veßra. Apoiioliis rogando ßc om- dotem eße iußt, Q^OD si c Asm AS ET^PV mei* -
nes homines ad facerdetale faBigium proiiexit, vt TiA svBmTOSSACEKDorí.scKEAT, libidopro-
€xhd;eatis corpora veBra hoBiam viuam, O In- mldubio ac lafciuia facerdotibm dignitaterru
auditum ChriBianipontißcatftsoßciumy Q^An- «¿rcgíír. Scilicet , vt libido facerdotis decorem
DO HOMO siBt iPSEESXiEx HOSTIA, EX SA- aufcrt à fac€rdotibus Í ita caftitas facerdotcm
eßKDQs, quando homo non extrinfecus, quòd Dee perficit & exornat.
efl immolaturminquirit : quando homefecum,& líoBiam viuentemiHoñhviúis occitáyvinu-' í94*
Y infe,&qHodpro feefl, Deofacrificatuntsappor'-_ tibas viuens ; Sandus liigius hömil». de Filio
tat : quando&eadem manet hoßia y idem perma- prodigo hunc locum ita exponit. ¿f»-
net & facerdo^,quando hoflia maSiatury & viuitt tiumiubetvt exhibeamHs cotpora noBrahoBianu
Sacerdos nefcitioccidere qui litabity mirum Sacri' viuentemtSanBamiDeoplacentem.fíoBiaquippé
ßcium,vbicorpmßne corpore y fine fanguine fdH'- ecciditur y Vt offeratur zxSedhofliaviuens efl^ c^^
guis offertur, pus pro Domino affeUum : quod viuens dicitura
1^1. Qui corpus fuum tanquam hoftiamyiiìentera bona opérât ur.Ûon^icnc
mortificatiyde quo ApoBolttí.Obfecrovospermi- hîec hoftiaviueret,nifi ita eíTét occifa»
fericordiam Dei y vt exhibeatis corpora veflra ho^ HoBiam viUentem.Vz^h zp js
fliam viiientemyfanBam Deo placentem. vek eft corpus velut hoftiam madiate, & membro *
HOC ENIM MVLXA ACQVIRVNXVR BONA ,Ef Him lafciuiam , ac pctulantiam mortificationis
«RATI^ PRO PTER HOC OPVS IVSTITI^. Ama- vfu coërcere, fit enim hoftia viuens , ac fi hoc
ritudinem namqueradicisyidulcedopomicompen' faerificium illud referret quodammodo ¿ ac ab
( f^t'pericula mar is, ß)es lucri deleäat: dolorem^ ilio dcfcenderer,qüo Chriftus pro fsculi vita fe
medicinx,fíresfalutkmitigat.QMÍ enimdeßderat obtulit. Adeft qui hanc mcntem fulcit Sandus
mdeumfiangat nucem,&pcenitevtiamagaty c»r- Petrus Chryfologus fermai oSific loquens :
ptis mortificet yquivult (tterno adhárerebono y& fecro per 'mifericordiam Dei , vt exhibeatü corpoperfeBamobtinereiuBitiam.
raveBra hoBiamviuam,Sanäam,IKATKIS noe
' Olim vidima: ftatim madabantur, hîc alitet SACRIFICIVM CHRISTI DESCENDIT EX FORMA,
fit, femper viuens hoftia eft, vtquotidiepoíTit qticorpusfuHmprovitaßculi vitaliterimmola-
Deo íacnhcan. Hmc S. Dorotheus dod. nitt&verè corpus fuurn fecit hoBiamviuam,
^omodo debemtu exhtbere corpora noflra ho- ^juiaviuit eccifus: In tali ergo vidima mers exfltam
vtuam,Sanaam,beneplacitam Domino ? ne pendituryhoBiapermanet : viuit hoBia, mors pu-
(cthcet ampltus faciamus voluntatem carnùy & nitur,hinc martyres merie nafemitir,fine inchoant»
^gttaitones noflras/ed, vt Spiritu ambulemus, & occiftone viuunt, & in cœlis lucent, qui in terrü
fßdertacarnü non perficiamw,& membra noflra put antur extinBi.
^ortificemos, qua funt fuper terram-y h^c efl enim HoBiarnviuentemytx onoíiíVioStueitÚQ- 196,
S^í' fjomaviuens: Nam viûtmaadSacrificiumduïia beas, non tua duntaxat. Benè S. Hieronymus ^
^ll^comaBmur&moritur.Sanrn autem viridum epift. eft ad lulianum; Egovosmergam
ÌRIMITIASVIVENTES SEIPSOSOFFERVNX ovo- ^'^tpßmergarkvebü. Fimlofophmgloria animah
quia^r^^''^^ SAcRiFicANx. Fndeait Damdt é popularü mravilemarjcipÌHm,tetamfimulfarf
musfic^tTu Cfnam depofutt& tu te putas in viftutum cuU
f 1.0Í Viuememdr-^''Tj-ir conBitUtum,fipartem ex tote oferasfteipfum
' ftiarum gas _ .^^^"^^^^fentiam legalium ho- Vi lt Dominw , hoBiam viuam, placentem Deo,
QUic^uduS^Chrvf TE iNq^AM NON XVA.
Vi iyiov^nm^^uodpruipiaip:,,. .HoBiam viuentem. Ciiir, cam oììm mottü^
offerrentur
-A , (

Expenditur&illuftratun 71
m fojfferrentürhoílíx,nunc viuenum ofFerendam S. Chryfoftomus híc ; Gl^omam Membra tua
f Apoitoius monee? Apud veterei ( mquit híc ^Deoßm fiñenda {cjìimiam hoñtafunt ) OMNHM
Sandus Ambronus;^^ÍÍ»*Í« OCCIDEBATVR AB ILLIS MACVLAM AVFERTO : «^W
«OSTIA, VT HOMINES PECCATI CAVSA MORTI habuermt , hoiita iam vtique nou erunt Ne-
SVDIECTOS SIGNIFICARET : nunc uutem , qm* • que entm offcrrt potent oculm [con attorn ferm,ns,
f er donum Dei purifican funt homt»ei,&amor- "^^^'^rnamu rapiens ac defi^udanr,nec pedes cían-
te fecunda liberan , nvAU HOSTIAM DEBENT dicantcs, th^atraquevifitames-, nec venter delictis ^
(DTFERRS , W ßgnum fit vua aterna ^ non emrru ^eruuns,voluptatumque dcfideru udanmam.nec
funt corpora pro corportbrntmrnolanda Jed vma^'-cor tram aut armremformcari,im fpue
corporü pertmendafunt. Opus f.erit pr^tereicorpus
Hoiiiam vtuentem ; iemper viuens eil hoftia, mStr^m ddigenter à mendu etufmodi curaridurn
quae ofFetenda eft, vt nunquam oblationis ma- confederare : nam, fi qui vet eres hofiias offerebam
teria defir. Ohm vidima qu^e Deo oifereban- iMantur omma prius confiderare : nec quod au
tur iterum ofFerri non opotetant, lam mottuaj} ribus eft wafis.aut cauda mutilata, aut fcabio-
arqui corpus affligit ita illudatterit,vtviuac, fnm,aut impettginemhabens-^permittebatur offer^ " ^
arque adeo iugiteraffligi debet & conten .. multh magt, ms,qui non irrationales ouesjed
uens ViEiima,mc^mt Sandus Petrus Chryiolo- „osipfos ^fferimm ,matorem oportebtt impendere
gus dtligenttam , atque ex omni parte mundos effe, ^t
, ' times o W,quod maxime poßides, & nos cum Paulo dtcere queamy^, Ego end iam^ ^
cum oft-ers & quod maxime habes cum exhi- •deiibor,& temptu refolmtontr^ea tLtnet : erat
bes?vmenshoftiaeft;auarin^confuhtur ineti. ^^^^ ^
meas amutere hoftiam 5 non amittis, cum non ßipß,^ vocauìt.Eut autem hoc Jt veterem homi-
monatur,fedviuafit ^emfuñt^lerimns, fi sembra norL, qa. funt fu- '
t^g. Honiamviuentem.Uoxtnzmofftznznnc^n^ f^r terram mort^ficaueumus, fi Munduin ¿bis
iexiuüentrnoua viuencem quKrit./jPente Elias ipfìs crHCifixerìmas
Hofiiam viuentlm. Adeò gratus corporis eft 50Í.
eft quodfequttur;Obfecro enm vos fiatres ( inquit vfus , ve co facrificium Deo oiFerre poffimus •
ad Romanos fcnbens)vt exhibeatts corpora vefira Quàm aptius id anima ipfa pr^rftabituP Vt ani-
hoiiiam^^^ ratio- ma corpori antiftat, iic ilhus litatio ¡itacìoni
nabileobfequium veSìrum. His autem verbüß>t- iftius , illius oblatio huiusoblationi. PriEcIarè
ntuale. facrifiaum legali opponit : legale qutppe rem vrget S. Auguftin. lib. 1 o.de Ciuit Dei c 6
corporeumtrat,non amemfanäum atque td,qusd ^poflolns a.f.Obfecro itaque vos,fiatres, per mìfè^
mmolabat,ér,mortuum reddebat. Hoc autem nihil ricordiam Dei,vt exhibeatü corpora ve fir a bofliam
eiufmodt habet : ñeque enm nos tpfos maaarc ^iuam/anäam, Deo placentern: rationabil obfeiubemunfcdcarnuafeaum
Smembra qm funt quium veñrum.. Si ergo corpus, quo inferiore tan-^
fuper terram, atque aduerfus ¡pinttts legem pug- quam famulo,vel tanquam ífirulento.vtiJaL
nant, C««, mortificare, HOC .^IM VI^ , eius bornss & reittss vftss ad Deum re-
T AM, NON MORTEM Al'S^KH. Hocrationa" fertur Ca^í^ríur^ pfí - r^^r .
leobfequiu^efi-, nihil crafi-um, nec fenfibUe ha^ il Tjlty^^^^^ MAGIS ANIMA
^ / R • R IR 1 N- • ^ SE REFERT AD DEVM , T^I IFF«^
bens. Tale, funt, qui feipfos hornamviuentern^ rts eius accenfa ,formam conaspifcentia fecZri,
Ben exkbem , ac rattonabile obfequiurh ipfiof- amittat • ''"rJ^f ^^y^cuLarit
ffy^fjf ^ ^^ ^^»qf^am incommutabili forma fub-
-avadan Deoof.
. fcnq„e corpus „oft. debec.Saibout:vtvel„t .
SEMBL DICATOS DEO NON AD ALIOS VSVS VO» CÀLVMNN, . D J • I ^ ^
f«eba.ur.i„ alios vfus adhiberiiiceUt. .
•V. c M , « . c^rpor. ...Ura h.flia,». Horum 7pÍñ1^tceZ ""AM ...fi •
verborum vim egregie híc cxpendebatS.Chry- / « T Z t Z ^ P " " ° ' ' ' ' '
cíiombíss multa vtatur diligentia-, non entm dich: iHu^n^-innr.ß j '^«f^risinjacnpcium^
Fa.ite corporaveHra honím. Sed , Prabete,acfi ZlZave^Ù^^^^^ äegitts vitam exhibet.
diceref.mmL DEINCEPS COMMVNE VOBIS SIT Scilice; ita affliai continerion.
CVM IPSISJ ALIIS sic^VIDIIM ELOGASTIS :^Ä«W, NRNIS INFRIN;. . -»ITIV continerique ^
^ i/li, qui equos bellicos altis elocant^nihil dein^ ñ a Z t au " n o n inadetur,& morticeps
commune in Ulü hJbent. Et tu tgitur membra pu S ^ l n r
tua ad bellum,quod contra diabolum%ß ,prdtúZ fe A i^c ^o^Tr ,
que iüud terribile exhibutfii: non erit\vt ad pro. ' ' e iam ^ •
^ hoc n bts oflendit:nimirum, quod oporteat ilU Tempus locumque huius oblationis ac facriprobatafacere.fiquidemea
eMuiirifuerirnus^ fici, non determini. NimirurSp^vbiq^^^
nonenim^Ucuipiamterrefiriumhomi.um,fedipfi in omnibus fe quifque facrificare X t ^ I^^^^^^ ' . - ^ ^
heturtantummodo,fedvt&iplumregemfeJforem bus aprat,?t ad careros etiam,qd m o r S o -
. ^ k nivacant^poffitextendi. Sic ille tóbitin Orai,
hoftia Deo ofFerenda fint,omnis ab eis eft m a - . ^
1 . • i " y
I . ••
)

72 Caput XII Epíft. ad Romanos ^^
hofltamviuememvt Martyres>qui fetfjos vtms Jn cxnobils Vt ßngult dterim finí
Deocßrehant,acddndepr.ecrnorumoppetebat,
Tdemhofttavnumqutq-JeipfuniDeoefferreopor- \ ..
EX SEMP£R ET PER R£S OMNES SACRIFICA- ^
Id autem fiit>fi membra noftra ad peccatiper- ' Etnoltt^e COnjOrmarthmcJeCUlO^
, , , ß d reformamim m m m .
^ nifi rationabile fit. Beatus Laurentius luftinia- tate ßrißiSUeßri,
Ulis deDircipl.monaft. conuerf. cap. 52. adhsc V 4 J /
vetbä teipiciens ait : Dome miferendi adeft tem- , >
pué,«on cefent,Domino feruiewxMbere corpora ÌT ^Ì ^ o ce«/®^''^ aliqui Icgunt 305.
¿í/íá?» , Deo plácenteme J^pf n ; 8¿ eil fcufus j Cauete ne vita,& con-
SIT IPSORVM ^ ucrfationc fimilcs lis cfliciarnini , qm
oBSBCt^iyu i ^atenm non praripiant corpori mundi huius bona fcdantur , ieculi hums cu-
- ex immoderate fermreindnltum a Deo pmitendi piditatibus feruiunt,terrenas voluptatcs amantj
tempus. " Gonformitas porrò ifta deformitatcm maximam
Rationabik ehfequiumX'icet cot^nsCua nztxX'- Tecum affert. - ' c
i-a ratione careat,in eius tamcn affliaione/ratio l^oUte conformari huic feculo. Huius verbi
adeo regnare debet, vr rarionabire tale obfe^ vim hifce verbis expendebat hic' S. Chryfoftoquium
fit ; vel ratíonabile dicitur tanquam mm. Sed tu vide , ne Uli configurers , quin rnagts
corporale eíTe definat : MIRVM SACRIFICIVM, transformnís, inquit ,per renou^tionem mentis.
inquit Sanftus Petrus Chryfologus ferm. 108. '2S[pn dicit y Transfignreris-y fed , Transformeris.
VBI CORPVS SINE CORPORE , fine fanguine fan- oS^endens, QVJE Mvnm sir,'PIGVKAU : QVJE
guis offerruiv ; VERO VIRTVTIS , NON FIGVRAM ; SED VERAM
F Q^ANDAM ESSE F O R M A M , naturalem pul-
' chritudinem habemern , qudi mn habeat optu
# S E C T I O I I. externis Hits cultíbi4s ac figuris , qu& fimulatque
cornpmuerint-, intereunt :-omnia enim ilia , ante~
i mundi fimt ^ figurami qu£ fmt quam appareant, etiam dijfoluuntur. Ftguram^
^virtutüveramformamreferunt. itacjHefiproiecerü,confeftimadformarnvenies,
S06 ^anta defirmitas huic feculo fc^ ZmTr^cT^''*'' efi, nihU adeh facüé
conformare. . Nolite conformari huic feculo. Defonnh con- JO^,
Perjarum Regamßultmfaßm. formatio illa,qua quis fc fccuIo aptat & cófor-
Seculi forma t informe mohfirum. mat.Pulchrè hunc locum verfat S.Petr.Chryfo-
107 Semper in hac vitaproficiendum. , ' fen^. 120. Hòdie dicit B. Jpofiolm : No-
Semper innouari debemus. Ute configitrari huic feculo. Putafnè B^att^s Pau-
PletumquequMhomimbm placet,mo dicendo fic-elanentorum figuri ne
j. Jf, * conpgftremur,obpjtttnevefimHS,VEKSAK\M REdifplicet.
CES , qui fubieáa nunc pedibui fuisßhara ,pola-^
Dei volunta quando bona dicafur, rum fe calcare vices meminntur ì Nunc radiato
quando benepUcens, quando per- capite ne firn homines yfolis refident in figura:
fe¿Ía. nuncimpofitisfibicornibtisyquafivirosfeejfedot6%
Do&orü humkitM. leant,eff^minanturinLunam:nuncvana6 velut
^ Superiorum in ß^ditos mititas &
^^ . y X ram mhll fupern

Expenditur & illuftratur.
^ Grxco fíe vcrti poceil : Sed transformamini re- Paulus auótorirarem fuam producir, ne fíbi nim
; notmioìie mentis veñra. Sañdus Cyprianus. mium arrogate videretur,PER GRATIAM PORRO
J Ssd transformammim renouatione fenfus. vt, "^POSTOLIOVM MVNVS intelligit, vt aliqui no-.
f cxura vetuftate , noui Temperfiant. Sed, vbi fe- ratiere,vt modei^Ja; litarer, apoftolatura munus
mei quis nouus euaferir, quid illi fupererit fa- elle gratuitum iìonincans.
cicnànvù'ì Semper nobUin hac vita,mc^mi'Eiìms,
qHantumcHnque ETIAM PROFÉCERIMVS , HAC No» plus fafete, quam oportet [apere i fed
• TRANSFORMATIONE AC REP0RMAT10NE OPVS FAPCRC AD FOBNCTAÍCM,
E S T. adeò vt femper innouationi mentis va- )
' candtim ilr. . - "^iOn plpu [apere , quam oportet [apere. In
Sed refirmarnini^. Adeo vt qaoiidie in bono iapicntia mcnrurarà,& modum ponir:non
proficiendum fit. ^c/örWi2r/jiOT,inquit ß. Bruno, ponic in bonitate ; in hac quippe iiftere non /
ideßquottdie innouarmni , q»i nouam forrnam debemus.fed femper vlterius progredì.
, tuBißcati accepiftü. Rfformarnini diat in noni- hiquit Sanólus Bcrnardus epift.5>i '
tate [en[m veftri ,id eft [emper magtó ac magü pere,QMM oportet [apere.-NVNQVID AVTEM, AVT
^ bene operando innouamini. '. NE sis NIMIVM BONVS , AVI NON. PLVS BONVS
- , . , , , ^^^ ovoKThrí Nemo efe bonm,
^ ytprob£tis.,qiufit 'voluntas Det bom & oportet,poteft. Bonm erat um Paulm ; er íAf>^en '
beneplacens & perfcla. comentm Aibemer [e ad ca, quA ante
fefunt extendebat,poiiertöraoblim[cens,& [eipß
' ^ O n curiose fcrutandum quid Deus vclit, [cmper meiior effici ftudens. Solm ''Dem meiior
1 ^ fed eo fine exquirenJa Dei voluntas, vt [eipß effe idcirco non vult , q:ña non vdet. Receeani
cognitair. ampicciumar , impleaiiuis, dant a me & k nobii,qtit duurit.NoUmm ejfe me-
• £of¡a,& benepUcens-,i\\uáb¿r^epíacens^itúqi\e Itores , qtiampatrcs nofìrt, tepidomm & difoluto- \
¡íd[i

74 Caput XIÍ. Epift. ad Romanos k^^
^ haheat idem officium. omnia namquc eun- miniBret corporipro virihHi fuü.JVitimini opem , ^
dem aaHmhahent7nemhra: ncc tarnen ßbttnui- mam praßare. \
cem inutdent: sie NBC PB^et A.iCiyis invi^
DÍRE P R O XI MO SVO HABENTI GRAXIAM,
QVAM IPSE ^ON HAB E:^ ^ ^ _ . T T T '
«511 D e n i q u e VC .fe mucuo Corporis membra m- :.S E C T I O 111.
' uanf^itaiuuare alios quiliber deber, nec aliena , '
o n e r a damnare i fiftenda hîc fune, qua: in banc . , ^ , .
rem haber S. Maccarius hoín.j. ^emadmodum^ JI J De^ dona ¡empiì domn Vt dtcantur.
corporü membra ctimrnmaßntyVnumfunt corptUy säf erbia ^ ¿r mogantia emprime»--
IT SE MVTVO IVVANT', Vt vnumquodque pro~ , f ¿^y
prtoßwgatur officio^: verbi gratta, oculta pro vni- j ^ ^k^^a Dei dom ad aliomm etiam Vtt-
,erjo corpore videtymanm pro ommbt^membns Utatem conceffa.
' eperatar^vcs quocumquepergensambulat ctrcurn- _ •>•' , .. ..
ferens vmuerfa membra , & nMominm aliud Ecdefiafitct gradus CHT mtmfler^ NO^
membrumcompatitur: Stc & fiatres ;sï3i mvi- mine ßgnißcati.
CEM CEDANT : NEQVE IS Q\'i PRECATvR oPE- dOpm vocAti,quiädhömres.
RANTEM D A M N E T, quodnonprecetur, neque ^ É^xhortatiottts é cônfoluîionis nexus.
qutoperarur,orantemcondemnety,nqu,ens,t/le ilmpUcttas in benefcemia Vt com-- ,
quiefcit & ego operor. Tijque quimimstrat alte-. ^ j '
rum iudicet, fed quifque cum agit quippiam , ad , t m^n4Ma. ^
gloriam Dei faciat. Giui legit, or ant em amore & 3 1 § Pralatm non tumcât fid timeat,
gaudio compleiii debet fecum hoc reputam i quia Bcneficentid lmmm.
prome precatur. Et quiorat yita de operante CO- Ficño dileßtom haitcl tnificendä.
gttetynempeqíiodfactí ille yin cormnunem,vtdi- Proxïmm in bono âïUçmdîts non in
tatem per agit. • malo
M-j Jtamultt vnum corptts fumus in Chrifto yßn- ' \ ' , . r n ^ '
gull autem aller altenvu membra. IXQ^XO VX. Piene mali mtîonem fufiînet pecca-
alter alteri compati debeac akerius íegriru- tum.
dmes fentire,acíí ipfe illiscorriperetur,fie enim Peccâtum horrore quoâam fugienin
membris lît.Rem ita conficit Nicetas in orar. dam
16. S. faciendumeñ^ Beni fimper opetandum, dmn viui^ .
jratreSyVt cognatum noBrumcorpm curemm^ vinc ' f ' ' ,
_ AÍINVS ALIORVM CO RPORIBVS QV AM NOSTRTS MM. ^ '
coüsvíAuvs , omnes enim vnum in Domino fu- Eifmitas tn bono. .
rnus .ut ait Apoßolm, at que omnium caput eß ji I fí onore feintitcem pratumfe Vt fideles
Chrißm \ nos autem alter alterim membra. Ita fit poßtnt,
viqui morbo laborantem curat0ipfi^deatury fíonom paUtntionC dikaio prOMCA^ .
^amobrem y nec eo contenti ßmus quod nos ipß J r :/
bene valeamuí , verum hoc nomine difcruciemur, tur Cf jouetur. ^ ,
q'^od ßatres mñri jnifero corporis ßatu ßnt : ChrißUnitaW fiamma y ladeMm
vnamquehancsarniumnoBrarum&animafum
falutem effe iudicemui yleprofos non fugere atque ctßitttdinem.
exhorrefcefe , fed benignitatis officia ipßs pra- Spirïtm ßcruens quinam dicatur.
314 , , . / Al - 3 23 Dei verba (hiritm feruou excií^ñf'
binguli autern alter altenus membra. Mttxim . ,
qùidem iwn tanquam corporis, fed tanquam ptenaa. ^^ ^
( partis. Nimirum per hoc ßgnißcare vult Apo- Opportune, non importune omnia faßoltis
( inquit E^ius) vnumquodque m/embrum ciendai
; ' NON SIBI SOLI, SED ETIAM ALUS OPE- Tempori vtßermendum.
RARI DEBERE -, ¡quemadmodum fit in corpore
"'%nguli autem alter alteriti membra. Hunc donationCS
locum aptiffimc iis aptat Sandtus Dorotheus,' CmàumqratiamMUA àatil
quiin iacris fomiliis degunt. Sic ille rem verfat /Z / •
àodct.&.MembrainuicemfumuSyVtait Apofioliii. cjt TlOuiS, •
^ S*e"i^'^»**mcorpmfumptSyfinguliautemfìt}gu^
Icrumrnembra-y&fi qHodpiam membrorumpa- O N A T i o N E s , Grxcè 3*5.
titur y hmpatiuntur&cetera:

Expenditur &illuftrátur. ^
m A R R O G A N T I A M DEMITTAT. Odiemtsrndurn^adh^&rmtshno
W T)ei enimytncimt i donum ejt-y non tmm vel opm^ *
^ W reñé faSlum, quod acceptai ; & gyatia eft, ^ Ç^ Vr iftuc fubiecit port proximi dilcaionemi. , ^ ^
)
^ua tñud tmpemt. Vt ig^iHt datum animum^ V-'NE PROXIMVS DILIGATVR INMALOJNQUIT
de^ctatyaDeodonadariaftirmatycharifmataea ^ííías,quceft mundaria,&permaofa ddeaw, ôc
nommant, ' omni alia nocentior hoftilitate. Per malunL.
, . , ^ Peccatnm vitimnque intelligit, refpedu cuius
/ Sm ffophetum Jecttnaumfamnemjider^: alia mala quidam bona fun t>
fiMminiBeritim in miniflrando yfmequi M«»». Vitiam fcili^^^
duet in doBrina , qui exhort am in ^^^C adeò PLENE MAH NOTIONEM
a - r v . j' • r • ^"^^P^cuei queat. Grœcc non eft,^uì^vìkt«? , quod
i¡mprMfitnfoUcttudtne,qmmifmturin tíí nnác OdiemesM • .
mlaritat^v ©diohabentescunxquodam horrore.
f ló^k fecundum anahgiam JenpHpmiú-^ ^
. Adh^rendi verbo adh^rec Já^s
yjí;«mjíi^,vtne quid pra:nuntietquisjquod Bono igitur,tanquahvvir^ivxori,debemusiungi}
àfidei Tcitis difcrepet i licecííbi videatur pro- V;t:nunq\ja,-n ^bfoluamur ab ilio ^ bene íeniper
. phetico ípíriru praîditus. Diocei autem quomo- »peremiir, dum yiuimus.iV(;«W

X 76 Caput XII Epift. ad Romanos ' ^^
i n e x p l e b U i c u p i d i t a t e , & ajfidua diligentia vokn- yt^ Inimkis^ hem faciendum mn extimi
tatem Deifacit incharitai(^Chrifti. tantim fed ex intimo affééîu.
. Spmtufementes. Rantum nobis feruor vti- ^^^^ procurant, qui nos infe-
^ ^ lis, atque adeòncccflanus ,pra.iem t J.
v e r b a excipimus,rcita nobis fimaitudmeexpli- , , / / • , .
cat S.Auguftinusferra. 2iS.deTerap.tangens i^o LMakdîCÎioms rectum Sanät nomnl^xc
vtíha.. Eftote, ßcHt dicit ApQÌÌolm i jpirtttt currunt etiam cum maledícunt,
^ : ^ . j^omtdo enim columhn vel turtures, ^ Bene precandum etiam his, qui afh
y poß^uamgenuerintomißillaperrmfertnt KErni- msperfequuntUf. . ^
K K Î ^ ^^^^^^ ' perdent fiHcium .Horum ^^^ à-vos fi ^^^^^
' - concepturnverburn Detperobltmonem K^iKic.^' y J ex^ ^ ^ n , ¿
^.fVr ;^; .. ^AKXVEKunTiTis,defiderabilefhfiHaumhabe^ dentibus fiere cumflcnttbus. ^
' renon poteHii. Praííateinvobiá ntdumfermoni- . J^proximijolamen qutdnobis prxfian-
^' bfu fanäu feemdtim quod fcriptum efi :Turtur dum.
fe" "T ' „ inuemtfibi mdum,vbireponat pullos fuos. ^ j 2. Nû» terrena fed cœlefiia gaudiumànobis
Domim/eruientes. Aliqai codices legiint, excúlpetedebcnt.
B'--''^'^'•'i:--' Tempori fermemes.Qo\^ttnthxitdàoi\çs-.niim ^jr n j •
_ ^ t. qui Domino feraiunt,lebent& tempori feruire, ^SeBus & compaßw erga proxi-
' vt nihil agant immaturè, nihil iniempeftiuc, „ mum. .
ípn-itus feruore a¿ti. Seite Sandus Ambro fi us " Sympaíhiafidelium.
" - ^hxctJQuoníérn dixeratiSpirituferhemesyne hoc Lachrymäi pro altorum pcccatis fufig,
F" • ficacctperent.vtpaßim ^ IMPORTVNE V¿'RBA mentisgaudtum fiuent.
, ' . ' RELIGIONIS INGERERENT TEM'PORE INIMICO, ^ t.^ /?• • • ^
--r, ^ jr r r J I • il ri 35 5 1» rcTum terremrum amífííone fmntme
' per quodforjanjcandaLnmexcitarentyjtatimjui)- . J
iecit,Temporiferuientes,vtmodeBè& cum hone- plaranäum.
. fiate aptu & locü & perfonii & apto tempore ^àm grande VpHS y é'infignis virtm
1 ' ' ' religioniifidem loquerentur. gaudere cum gmdentibm (jr fiere
, Domino Beatus Ambrofius legit: cum fienttbuà.
' fcruit qui feruk reltgtmis infine fe proximi
tempori , & tempori,& occafioni le le accom- ir -i-/ '
^ . modat. Bene Catkarinus ad hunc locum. iVö- afiecltbm aptarc.
tandum:elfi commumter Latini códices habeant,
' Domino fermentes {quam leilionem feqmtur Bé ^pß ^¿^uàcïltCS,
y Hieronymui ) in Grdcù tamen legttur . Tempori ^ "
fermentes y & hanc leäione'mampleäitHrB, Am- ' .
ä^föCi;-^«: • ^Y^/IÍÉÍ.NEQVE VERO PARV^ EST VIRTVTIS POS- E gaudmcs. .Vix. dixcrat tempori fee- 3^.5.
. ' ^ SE TEMPORI SESE AGCOMMODARE JÍWCOÍÍ^- uiendum,quura addiditfpenobis gauden- ,
f \ fiones capere ad ea facienda vel interrmttenda, dum. Horum verbqrum nexu'm fic expendebat
r, qua expédiant. Sic enim àtdicimuifaïlo & verbo ^^c S. hir\htoíxmPofiquam dixit, Tempori fer'
^ ,,, futjfe à Dornino sbferuatum,&< difcípuliíinexem-^y uientes -, adiecit,Spegaudenies^ vt,fi ft/rf è propter
iï^v^'V^^ : plumreliUurmnam feceffit altqHandoyfequeabdi- iniquitatem temporil non liceat de fide publice
R ^ dit : inter dum vero comraja^paruit coram^ & vl^ loqui, fed ejfein rnetu ißegaudeant, QJVIA H^C
trofeobtulit. TRISTITIA PARIT L.

Expenditur & illuftratur. y y ^
I Tieceßitatibm SmBorum comma- bona bene faciendi quoddam gënus eft , e x
nicmtes. Ö^TIAM MAIVS C ^ ^ EXTIMF; TANTVM BENE^
, ^ -.- r /r •/ o a /^^rr • • ; ideo Chriftus loco produdo adiecir
qui ncceffiratem habeam, & non fnu Sau- & vc innue^ '
EST SVBVENIENDVM ivsTis, ET SAN- lec cum dixit bc.efacue , fe benè fada maximè '
oT^^ quam au S. Thcnnas^ita tamen vt non reqaireie qu^ à ddedione , ab intimo corde
"egligantur qui lufti non lune ; vnde addit:^«W prodeanr.
mn ejific inte/Uj;endum,qmn etmm tn nue¡¡u^tt- ' Ti,n,dtcue perf^cfuenubm vos Peritò hîc vt fo -
. bt^fltpeccatoribmfubHemendHmfedqmacPim^ S. Chryfuílomus: A^««
ejt eujiibuemendHm ad fomentam peccati, VII- minifcarmm,ñeque vlctrcami>n:rsd cmd bis mul '
livs TAMEN EST SVBVENIRE IVSTIS quia th pls^ ejt, cxigi^ : tíl^/fu^-ade.n phlloM^
lufeleerno/ynafruauo/a eft ex opere oranifí ,/td vcrh eft. £t cum d>vi'7et-Be-è lo
etiam ex ßffr^poacctpientü. r^^^^'ni^ß^t^nxit : Et ne rnalè p¡cemtn^^
JS{jceßnatibm[anaorumcommumcantei.Vo9L- & ill^^d^nontiludfoíum faciamt^ • v^j^^^okvu
quamdixerat:ORÁ//O«/Í^I?^«/».iftucftatimad- C^-IPPE PROCVRATORES NOBISSVIR' QVI
iecic ; YC NCXU INNUEI'ETJILB'US orationes ficilius NOS, INSECTANTVR ' •
exaudiendas qui hoc poßerius perfccen Se- -Benedicite p]rfe:.,uemibfu vos. rto. ^
. . duimslnc:Mantfifium,eft,qHm, Qvi VRECES ' ki Yidcùs tibi^^ñ conn,nas : z i ^ dids,indi~
SVAS EXAVDIRI VVLT ,^MVLVS UEBEI ES- cis aliud.^ Legimus de te cuidam te maledixiiTc
s. YirjE SANCTORVM • ; W hoc fit me,norcfru dixüti enim : Pcrcutiet te Dem , paries d^albate
commumca^orem^mutari aLiuéillorum.Alt- AD I^J.Maledidionem fonenc ha-c veiba-VERÈ
imemora Sanäorum commumcamci , noe n^T maledidio non ftiic ; nam FVT cir V-o Vidori-
MINISTRANTES EIS , qut , propter Chndum^ nus ad prodndum Pânli iocum) ¿io iu-
omnta contémnentes , aUentö ad tempm indigent ftitÌ£ compulfi taita facium ; ideo ?nahd¡a,on¿f
, aaionem,non voluntaiem habent :ideoqiievi nohü
¿^ieceljitattbHs^Sanaornm communicante. videtur, MALEDICTIONIS REATVÎVI NON IN- '
' erat^fi dixiíie[,5'/ a«. ~ J L multo plus eft, xongaudeoi etiam :lonzè]mm
Pva^ce eft quod verbum apud fa- maiuseftiUud,qukmftnoninuideas. ^
^ eros .cnpcores hgnificat bene precari,bene Çaudere Cum i^audenttbiu.Quid,Cx anis oh xtr^ Uil
vcUe,&optarc.DicebacChriftus renas opesgaudeat, Mundaii^gaudileíferatur> •
^ quioderum ^..,Matth.5. Paulus benedicendi ^tu Non quib.fcunquegaudia noñra funt mtflenda
» • "
. • ; ) •

• ' , ' r : • • ^ - .. • ; ^ t-,',. . • •
/ . • . v X^ "• .. • .
\/ 7g Cap. XII. Epifl;. ad Romanos
/ ^tcumUlUmìÀe acqtiifuknef€cmi£vei hutuf- K^nimi magnitude probandi,, nm
/ m o d i r e b t ^ g a u d e n t y g a ^ d e a ^ ^ i V O T I V A n r r o ^ m t U
/ OVT SPE SVPERNORVM BONO- „ /• .,. . r r J '
/ KVU TavdLT! v i BH ACCEPXA REMIS- humütrn nm m oreßm, fed m
. / . 6xLe PEccAToivM 3 ET corde,
/ , . loquurani A}>oftolum j npn de fido , quod 2{ec malis malum reddendam:
/ miáuw gaudij noraen habet, nihil prsterea eft, ^ t^ßis rnemhrisfide Iis difcat fe non
/ ,,legaudíumiminda«oaim. 'Vindicare ,nec in Proximum ß-
^^ Fciunt cichata vna tada aliam ionat-e,aut . K . J
^eitccius chordasfübmouen.ri adeundcmcon- ,
— f e m u m íínt ambae a5tata:. Tales nos volebat 3 Prms quaramus Deo piacere quam
' -, ' /\poftokrs cum ha?c dicerct. Hinc illud Tinnì hominibm.
hic: Tamam opto irder vos Chnñtanos ejfs firn-- PerBriíiiiC[ui, quod aliorum confcien"
pathyam,vtfingdortimbom,velrnaíaproí¡>era,vel Úam Udant^nm curant.
eodemcum iiiisaftectu tangamuii. i rc r
' Fiere cum pntibus. 'iitic nos ]Ácc\3im ñQn- - difficile.
• / tibus Apoftoíus iubec í & tarnen (quod mire- Defendere quid in facris litteris im" <
j-e) alibi dicebat, vt femper gauderemus. G'rf«- fort et. . '
des^., inquit,»« Domino fempcr.Et quì vtrunqne FädleÀ defenfione ad vltionem itur.
prseftari à nobis poteft ? CLV I A LACHRYM^E , 0 A^ J ^ ^ • ^ • • • •
^ • ^ ^ ziis míundmeescóntemmtyiiuíímuría^
PRO ALIORVM fECCATlS FYS^ , ptO alle- ' ^ , . • \ * .
nis cahniitatibus emiil^e . MENTIS GAVDIVM fatmntur nefe vmdtcant:at Dem
adeo non impediunt , VT FOVÉANT , nu- magni fadt. ' .. ,
" ' tiiantque. Dare locum irAci^uis dicatur.
353- Probanduscftfietus;, fed,fi non pro rerum fy^ ßatim ettmefcnt.
ten-enarum iadnra l^mditur. Nunqmd ^poBo^ DamnatiMui vindtdamfumunt dt^
/Sii j inquit Sandus Bcrnardus-lerm.m {-eft. Bea- . . . . ^ . .
fe Maii^ Magdal. frutptt fiere RERVM AMIS- , tmurtafropria.quod eft proprium
• siöNEM , im&mißionern voluptatum , fdiortttn^ Dei.
morta, morborum inñantiarn igrauitatern inopia,
potentiamfortiorum ? Addit. PJ43RANDI ENIM l^Qpi alta íapienteS , ßd kumHi-'
< SVNT , QV I TALITER viokav.!'.reltgiofa 1 f' '
enim mílitia am alienum luget peccatum aut vm con entlentes,
proprium. - , • - •• • ', " '
gaudere cum gatidentibuéj fiere cum flemibHi. VNQVID noi à rerum ca:leftium cogita-
1 Quàm infignis ifta, virtus fit , & quam grande Ì ^ | rione auocat ? iadantiam , ac fuperbiam
; opus eificiat, qui fe ita prox^mis aptac iic expli- reprimir , non eaquíEvéram animi ma-
I catSanótus Chryfoftomus in Pfalm.141. TWfj gnicudinem inhalanr,inhibet. Oppà'ctunè San-
1 fumSanäorurn animA :&eorum cumqtúbi^ ma- dus líidor.Pcluíiota lib.j.epift.iSS.Äa^-/«?», í/f
le agitur,miferentur : nec iü inuident quibuí res eos qui aduerfus fiatrcsìnfolenter fe efferunt^reprifecmdä,
euenerint, fed gaudent & Utantur, &
ífíeret,ad hunc modum loquebatur.Non altafapie~
iis qui beneficio ajfeäi funt , gratulantur qttad tes fed humilibpts cotìfentientes. Non quod eos res
et tarn uíjfit Paulus, gaudete inquiens cum gauden- fupramundüpofitas animo agitare prohiberet.fed
tibHs :& flete cum flentibttí. lioìf EST AVTEU vt fuperbiam aciaäantiam excideret. Aliud enim
C nj&c PARVA YiKTYS. Multi enim iacentibus IWT^AAOÍPOFRTÍKH ¿OÍ ^Y? ANIMI MAGNITVDOÍ ALIVD
ktabundiinfultant,& feerigentíbíssinuident , & SVPERBIA,HOG EST ARROGAI^TIA DESIGN AT.
crudelitate & f imma inhumanitate vtrafque hos Siquidem illa omnia qua accidunt^ infia fuam for-
^ perturhationes animi patientes. Sandias Bernar- titudinem pofita ejfe ducit s hAc autem omneihomi-
Ámioúmxú\g^on\s\n(^gneì\oc\el{lCl^\Q m vtilitate fua inferiores-ejfecenfet. '
di notabat in fefto B.Marije Magdalena: : jQuét- C^fentientes, Grscè svyaTrayófjS^uo,, obfecttn-
vaw,aufuntin ai Procedat in medium Paulus «/«»f« , acctímmodantes vos , adeo vt non de-
iApoñoltu .dr vbera felici Uae manatitianobis dignemini cum abieds fortis hominibus con-
ajtgnet.Gaudete,inquit,cumgaudentibus,flete cum uerfari, confentiendi autem verbo vticur, non
fLemtbm.U quam brem jermunculo. TOTIVS RE- colloquendi tantùm, vt innueret veram humi-
IIGIONIS DEPINXIT INHGNE quàm eleganti litatem non in lingua eífé fitam , fed in corde:
claußlapropofmtpietatem, mn alta fapientes ,fed httmäibus confentientesi
v ^ 'i'^'^g^udenttbus. Facepthincfecularü pUufHS mn,ait
^nJama,&Utmamundmlü abfcedat, quiamnefl QVOD NON FIT ORE , SED CORDE , ait Sang^uderetmptts,dtcH
Dominus. dus Aiiguftinus in Pfalm.l i8.
j — —^—„ reddentes.
' ^ £ C T I o V. '^TJmirum vindidam prohibet, cuius eft ípa-
»
ZIA. TJñn ah^ r 1 um redderepro malo, fxuiendumquidam
^^o^í^tt^ja-perecur iubemur. in vitia eft,fed parcendum hominibus. Huc nos
. ducebat

E x p e n d i t u r & i l l u í l r a t u r . 7 0
I - • íucebac SanatJsLeofeimiio.inquadág. dum v;rrM^;k.,. t 1 j /i • • ^
er WítvM vixns PoixTs enifí'"
C^AH HOMINIBVS INDICVNT : te^^S- P^
mala reddentes Jed corrcmonem peccannurn C Z Z t y ^
femper optantes. Pulchrnm cmm valdc eft, & d Hr^^^^^
diuin. beneuolcm.^ comparandnrn q,ÍLue p 2
in akero rMnge amareproprÍarnLarn\n . negonurn aguur,
óptimos mores tranfi/fede f/effmü , .. ebrioji fo- .
gos. ex nicontinennbHScaUosyexferLbus futios Tb'ZoV^^^^^
tffe tranquillos, ^ ^ ^
T^ulU malum promalo reddemes, Nulli, nec ZZÍ^J^^l^/Z^""'"''"^ corrumperevelu^quodf
hf riihildtfcreueriryfedcommmemleqempofue'- üon'UoCmetitrnc 7 •
rit, non em*»dtcu-.BdcU malum non redla! fed dcfendentes, chmtfimí:
. JVemint.eiiamfiGracu, , si SCELESTVS , AYR Jed date locumjra.
Qviiqvis ALÍVS FVERIT. ^T^.ir J^f r TV , ., ' ' ^
bris ipfis d,fcasícúé Beams Lau Jtius luftl . h T 1 ^ Tj-
rroúidentes bona non tant'um C9ram
BEO.FIDOMMCOR^CMMBU, „;• /el'v,al¡jcoiceshate
bomimbm. • 'W»''«««!. DEFENSOREM; fadlé nimirum A
Kam HOMINIBVS. HocnempéeLZd L ?
• -^os doceo. Sccundh, quia irarn
qtfidem modisprouidemm bona coram homiZt ííll^.í ^^^tts^rgo Pauln. loquens,&, vt vmdi-
^-^^^IIO^NEFR^^^^^^ MV CONXEMNXX.
qmnbidebonarnaconrcientiablandiunrúri IN ^ 1
aiienamlardeie non curant. Rede SHiVrnn..-,; P^fcenter audu i quiprouo- %
"^cparatur^habeastlludéLio : L ' i . T c ^ c P t ^ ^
MIHI CONSCIHNXIA MEA : NOM CVRO, ¿Y,^ Z N O L F F ' ^ ' R ^ ^^
-H ME EOQVANXVR HOMINES. CERT]JZ / ^ I . ^ F W L R Y "
Musprouidebatbona,nontantum coram Deo fced ííraTiJZT '
~ r a m homtnibus -, neper ill^^ ÍÍrtatT^'T^^^^^
- blaífhemareturinoentibHs commotionü proceilar^^ .
" / • í^^i^-ere n^ pojfwt
Si fieri poteft [quod ex vobis eft) cum IrlZTtí"^ ' M^f^-^ ^duerfos \ ^
habentes. > longanimuath^ é patienti^
337. pAcem habere cum omnibus valdevt díffl- S ^ í í r ' ^ ^ ^ ^
1 ci}e,fepé & impoffibile eft,adco vc n4 P^. Z Z Z c u n l ^ ^ ^^^^ ' #
luscumomnibuspacem habere porueri ' í ¿ T ^ r H ^
. cum illispacem habeas, qui W m c u m ^ : í
Y"" cura l^^.quottes commotmt aUeritu hkmili atque .
G 4 \ tranquilla ^
" • > i ' '

80 Cap. X ÍI Epift. ad Romanos
, r ^»odarmnodo . St eßnerit Mens tuus^aha ilium. De
Mg-,wsnosq;^aiibct imtmaproj , t i-ctur,fed chaiitati.Non eft magnum officiis re-
eiAßHtenti iibjefiimHr. fpoudereofficiis : eft magnum bona lefpondere ^ ' ,
• ^aindt^^^-e'ip retrihuam, ^vo m ú i s , FerfeBtom adfcnbendum eft An- - ^
7 ' quit Sandus Valenanus homi). 11. '
dmt-Dammm. L mu.era , prarn.fu cffu^u redduna^.r Cjfoa. ^
^ f Ih v^^dtcía. Et non etiam iuftiti^ mini- ^ cfuMt inimiau.tuu,,ctba dhm. Nnnqu.d dtxtt?
^ M iU c^c u.aler.c>oi-ibus iuftè vindidam fu- ¿'i ef-ment amicm t^m^céa ülum.^^d autem tU
, Í. lumt/cdidtanquamDciminiftd fa- ^pcmtur ma eleemofyna Mi fafat amt-
Umt Pulchrè Toletus híc Nm tolUtur hoc te- citiaf ñdeamm tmqmdjnterjtt tnur eum^qtit
^Jcett-am deenunbus mahßäü earn hthct & v.rtutu exemplum, Giono-
' iospcrnJet. D em eft ctn propria eft generalüom- roanvs HST .NIMICO IN NECESSITATE PO-
mum deUÜQrumvmdiäa:pArticularü autem vin- SITO SVBVENIRE. ' , .
M a J ß . QVI ERGO viwoicTAM SVMIT DE mo m immicum quoque fem quiíque deber.
iirRiipR^PRiA. EXNONPOTIVSI.OCVM H.cpoa-òve.^bahcexpendcbatm
• DAT - QVOD'DEI ESTVSVRPAT, ET' ^d^ertenon (ib¡olutejcà m attscuio Mce^- ^
' biaiis hvc mandc^tur àiCtndo'.Si efiumi ft fuit
GKAT? ITER PECCAI. . /. .J • -, .V ,, ,, /
V . • tmelhgatfHíá,qHodtrnmtcoinparncuL¿irib£ri£juceit
. - " • ' • • non pracípit^r nife tn artichloneceßliatu. tt
préCipiiUf,quod necejfarium eft ir^ifia,dicendo:Ci-
S E C T I' O Vi» UtlUim,potpimdailli-,nonemmdutt:Dt¡a illum,
* , exalta iìlum. pr^xeí-ta SIQVIDEM DEI RA-
Cihmduminimictimcur dixerit'Siin- -ao^KhXLXK , vt [uhnematur naturA&
äws Paulm, non diutti conmuto màigentts.., , ....
, •• Ciba illum.Cxho fouendum numicum moner.
, . exctpiendum. CtLmn & de cibaudis amicis legos tradii Í An,
' . ^am magnum inimico jubuemre. g^ia id amicida ipfa fuadct ; vt redundamis fu
541 PrdceptaDeiqukmrMionabilta. opcra:,id iubere ? An: quia, qui amicus eft , vis
'CmcibmdosamicosmndixeritPaw iudigct,quo nutriatut? 7« mwíVríwfMww/j^/cíi^
„ . If^S W^ffj AMlCVS IPSE SIBI PRuSSTAT , VT NON
Siàminfirnis hemuoUntm inìnì' ESVRIAT , inquit Sandus Valerianus homil. 12.
• ^ - ^ ^ • j • de Pace. ~ • ' • >
muosexercenda.^ »WMaior Gr^co verbo, quod híc ha-
^^i Pt^mtenttaigMsquamvítlíS. _ • betar.fubcftvisiexpreffior beneuolentia fígni-
Tiulk maìor ad amorem inuitatioi Attende,\ni\u\iTo\eixxSyverhum,C,bay
quamprduemre amando. Grace ftgnißcattomm hubere efficaciorem.-^aijAZc^
345 Ininimicumhene fduit^qui eim ma- non eft fempUciter abo aut nmrwJtd,indTdgtn-
Itttam impw^nat. 'fV^^o . vclun miuutanm mfupato pane ,&
^ • r , r • r • jr • ^ ftHsluliatim cono io cti/o :id quod ht apud tiormul-
' bat. ^ ^^^ PAVLVS BENEVOLENTIAM,, oyA TRAG-
' Vera mimici victoria in quoßta. TARE DEBEMVS INJAÍ'IGOS ; «crAfè, w cöwir^-
vincit a fed vmcitur qui vmcit no modo nos erga eos geramm , mmpe tanquam
in malo. - arnicos & beneuolos.
545 Di bonitate cum inimico certan^ _ . , . - . . / . ^^»^«r/.*.^«^
^ ^^^^ Hoc cmm factem , embones ígnií congeres • ,
Vincere inborn malumvt qui^ poßit^ f^P^^ ^Pfi^'
Carbones ignis congercs fuper caput ipftui. Vt
caputhumiliter deponat, fuperbiam excu-
34 i»
' 'j -Il ' tiat i & pcenirentisigne abfumat, quidquidin
CWit IliPiiTln inimico difplicet D e o . , inquic San,r
dus Auguftinus in Pfalm. 78. ILLVM ICNEM
540- Oi^svLTÒ dixit, Ci^»^ J non,Di«ííí EssE ì?OEmTEìiTiJE. vrentemdolore,quotfqMeca-
€ ^^ • íATCí/j^i aut ne quis expen- put ereäUin fuperbia , beneftciis inimici ad humi- ^
^ ^ ' ^ farum caufa à charitatis muñere auoca- Utatem falubrem deponitur. Deponatur caput,
retur, aut ne quis crederetur fe extra necelll- ponatur fuperbia: humilis fiat, qui fuperbus eastern
teneri ^d hoc obfequium.^íí¿»¿¿f,inquic puterexerat.
JfjoneJfe diEli4m,Iiiuíta illum-, aut Carbones ignis conger es fuper caput ipfitts. A\i-
* • OPÍPARA PREPARA ILLIS. qui fie exponunt : Id fi feceris reddes eum ma-
« nam,quando veré grauem iori vindidz obnoxium ,adeo Vt ardentes. car-
^fjfßii^tempatiunturvttqaetenemur eapraftare. bonésfuper caput illius conferues ; nifi fcilicet
I refipifcat. Alij in bonum accipiuntjin hunc
uem necejfitatem inimicorumfegmficamt. fenlum, accumulatis beneficiis eum fuccendes
'« ad "
- * • ' Í
f ^

^v-w^ Expenditur & illuftratur. 8r >
f ' - tern è comrario pretor bempcium quod hnu..,,^ '
I V . is iiab.rurus ; hinc & illud Sanali Auguftini : 'AFECTANEME/^Y^AV S VVM A ^ K E M XRH
XV.LA EST MAIOR AD AMORHM INVITATIO HAT , BONVS M A LVM VINCIT. ,
345.- carbon, tgn. conger. f.p.r caput ipfiu.. Sic tZ^. " - i^^rtefactendo , curn a malo
T e ^ Sri^ihr^^^^^^^^^ Noli Vinci ámalo; quin poriùs vince in bono
Si^t ì; m t r r ' vitinda contemio fíe can-
Z i m S T " ' ' ^ quam noxia. hic canquam maximè vcìlis cxer-' •
« muum maktiam impuuncmus, qua. m pro- ccnda : CONTENDE mala , inquir ad h^c
ximo eft ; Pulchrè philofopharur Beams Tho- verba Beda Jed de bonttate. \VSI ENIM EST
Z ' O R R " " CONTESO,VEE CERDAMEN S " : ^ ^ ' ^ , '
rum. Qutdftatrem , inquit, proxtmum tuum vt fit bonus contra malum , ««« fint duo mali
oduat,ueperßq.ert._^ Ofl.Ue nonefillle ^n.rm- St tu Um nor. es mal^, rnalovt fn bZl.
Z L Verfc^mur homo quem ^idfi^.ü, malos ? rnaU f j , inquü,
{ EA ; '''' «O-^O: ^ddü te úlk , tilos. ¿onfiUuJdo.
. ' ' > y^-' Reprehendí ,
" b mi f Z ^ ^ ' -o-teperfeq^r „on Malo. v¿s Jncere mal.m , dLaluia v^n- :
' " m do mMa ,amba vencen-
' ^-•^'^---disconfiliumDom.nituiperApoßolum
2 L nL 7 / '-abones NoU vinci '^ malo Jed vince ^n bol malum.For^
^èillepe.or eß qukri fis , duo tarnen maU : Ego '
' ^ ceßabh tnimici^ vellem vt vel vntu efet LHS ^
Zfà Z^rrT" Ve fit fenfusivince eius
TRURNAMAM^I^ ßed qnottefcunque ^N^U^ICIVU VKJESTA-
l Ä j r " I' - - ^ ficaie o'ccafionc malici, alien. , benet
r^du. granar, emm ttb^glor,a eßfttn hoc certa- centiailluftrior fíat. S.Auguftinus inPfalm 78
Wc habet ad hunc locum':
^diunxit \ noli vina a malo, fed vince in bono ma-
'^li vinci hmdo: fed'Vince in bono in bono malum.
jci^-umce tntiono IN SVPERFICIE BONVS , ET IN ABDITO MA-
344. TSJO/../««^«../. Vincituràmalo^quivI- >
Victor erir, fí bonum pro malo reddar quod'
^^^''^m^eparcit, &ift corde fauitmantt mi-
lo ,/ed vince in bono malum. vLcisci ENIM , C A P V T X I I I.
. EVM INFERIOREM FVISSE SIGNIFICAT EJi •
aut^ emdens vtEioria , pro malu bona redder e E P I S T A D R O M À ATiO C
^i«« ^ Vincitur qui pro malo ^ ^ ' ^ ^ i X U m ^ J M U ò
• ;?al«mreponir;vincir qui bene facie, mala in-' ^ ^ e n à i t U r ^ i l l u B r à t U r , A
W m r ; 4 , inquic hic r^^^ - •
nus,vtcior,amamittereeft-,viucE ERGO PE^ S F N T T O T ^
: BENEFICENTIAM MALVM. HOC autem caput L E C T I O 1.
Lhriñanamomnemperfemonemampletiitur. > J • i-
St^ vince im bonum malum, i^zxx^ ^ c ^ ^^ C^r/Ä /ífAT poUtias ßahilit ^ non ^ :
. »^^lèvincit qui vineir in malov imo nöu^v emrtit.
^^'^orpusßfum Jed etiam animas
' ^ . hj^hjt^. Non v.ncttfedv,nc.urqu. malum ^^ fuperionbj deheamus fubZ
Ni^^i Vinci à malo. SiXcc'xmV:iu\n¡'omn\nm
nienci, millus eft qui vincere hoftem non cu- ^^P^^^^'^JptrttMS comprimendíis, qui
piar, ad hoc nos; Paulus vocai:, vincendus ho- ^l^^f^tur aduershspoteiiates.
It's,&inimicus,fedaliarationeac folcati vin- 347 SubiemofuperioribHS ex animo, non '
ce,inqu.t,.^W.;«^/««,,ciiiodfíec,fíperte exteriks tanthm.
bonus fiat qui erar malus. Naturale efi homini Quid - « " ^
inquit Sandus Thomas híc, VT VEL/T ADTER ' P^rJubltmtorespoteiiates Patt^ / ^
. S ARI VM VINCERE, ^ ^^TNTELLEXERÌT.
tern ab aUquo Vincitur, quo ad iüud trahitur ßi ^^ ^oteHas omnis a Deovt ßt.
aqua vincitur ab igne, quando triturad ca. &poteHas,vrbium
^"remignu St ergo bonns aliquü homo, propter & re gnor um fulcra. «
yi'^rnßHodfibt abaHquoinferturtrab omne imperium eh- tot^FÍ.. ^
et^maleßciat,bonus amato vinmur. Stai ^^ O ^
I 7rincipatU4
i . : '' " \ • ' . ^ " " '

§2 Caput XI11. Epift. ad Romanos ^
Regni&prwcipamneceptas, fione debeatdFe immunis qui poffet. Benefci- , ^
3 f I fotesiati homo parere non debet con- ^^^ . ^ ömnüanh
tra Deum. ma quam omnis homo i vt äoceret quod qui bu-
. jj0f^ffíbíis ,ficut i)eO iparendum. manampoUtiam colit , fub prfndpibufquevitatn
Superior quo timore non timendus. agtt^carnalibt^ affieälbmäebete¡[tpHrgatm,fo•-
„ ' Jialorumpunitiolaus^efibonortm. . l^q^icarmhbns vmünontmmergiiurJuaue&
t • r 1 leue piitat tumm potestatum aUoquin quomodo
fe 3 Í3 Vifmmala operapumuntur,laudan- ^^^ ^^^^^ .aLlJaltcnm iegibm & d^äußare.
• • tur bona,
'tr ^^ Ex pot elf at e etiam mala vt laud em ^^^ ^ß poteiim nifi a Dee.
' • boniconfiequantur. .. t.. : a
? Î4 PoieBas etiam mala laudis occafio- iNiüituta à Deo poreftas omnis eft , & omnis
. nemprabetetiamfimnlaudet. f ^^
f J ¿S y Cignzte á\XK poteBatem om?7em a Deo ejjii y
'r _ . . .f ' iiam modus adipifcendi poteftatem, aut ipiius
» Omnu amm¿l -pOteHattbm poteftatis vfusàDeihofteeftabambitione;nifi
' fMimioríbííS quodhicquoqueàDeopermittenteeft.
jwffí^/^/'i/fít^^ío^M't/t^f^Pí, A Deo magiftratus, & poteftates funt ran-
^ij ßtt quam vrbium & regnorum fcita : id exejicat fi-
militudinc Sanótus, Chryroftomus homih ,
^^ ^ ^ ^ ^ ^ I u I R-y VL Chrifti lex politias zd fo^uhm^ i Non eß poteiiasnißà Deo :&qua
' I ^ non euertit, fed firraat Oppor- funt poteHates , À Deo ordinata funt , QJ O D
J X tuné rem verfatSandus Chryfor ENIM IN EOMIBVS FACIVNT LIGNORVM CON-F
TIGNATIOMES ,HOC MAGISTATVS IN GIVITA-
& inaliti epiñoUs meminif.¡qutm- .:& ßcut ßilla^ fuíluler is , dtfolutt parisi. ,
admodum fámulos hens fuis,ita &fubditospmi- per fe fe corruunt-, & ß ex mmdomagtsîra- \
tipaltbus fubiiciens. Facit autem ideo y vt oílen- tus tollas horftm rnetum y & domm ,& cifá * ,
dat y cHRisïVM LEGES svAs NON AD HOG tates ,& gentes Cum multa inter fe latentta Cor- ^
JNDVXISSE , VT POLITIAS EVERTAT Í /ÍÍ^ Í/Í ruenty nemine exíBente qui contweat y 0' repel-^
admelifuinBituat,&vrpariterdoceatfuperfua laty&pœnati?mreeosquiefcereperfua>dear.
& inutilia bella non ejfe fufcipienda s fufficiunt Signalé diâûm yNon efi p&tefias. Nec dhk y 345*
enim infidia, qua veritatis gratia nobis intendun- ,Non efi potens , Non efi prafeUtis,', ne yC[üi
tur y vt fion fit optii vanas& inutiles tentationes tnùè imfeúum gem y in
fuperaddere. rat inftitutus àDco crederetur, Sanótus Ifidorus
Omnis anima. Cnr:, Omnis animaydixeúv,non Peluliota lib. z. epift, 216. jQwowVîw we
Ow«« ¿owa,aliquis quœrat. Caietanus ita.ref- litteras fcifcitatPii es y quidnam tllud fibt veliti
lpondet : SignificantÍHí dixit, Omnis animay cum Nonenim ìefipotefÍM ntfi à Deoac dixisii : G^uìd
debuifietdici^OmnishomoyVtintellígeremHsnonfo- igitur.^Omnifne ¡qui imperium gerii k Deo iniii"
m WOF7?'ü alia
ptafint

Expenditur & iUuÛmur. g.
prafwt y alia fHbßnt. Q^OCIKCA m iviAu, é-iuñaptcñas laudahit te : am iuñ'e ^.em..
POTESTATEM INQVAM , HOC EST IMPERIVAÍ /i^mfi foteßo, init'»a damnet te,De^ i^sh.^'
ET REGNVM A DEÒ FORMATVM A T Q^'E ronubu te. Ac per hoc tu tuilittam ,
INSTZTVTVM ESSE , PROFITENDVM EST : HT SIVE DAMNET SI VE ABSO.VAÍ
^eornatmtriftaturmnornatumdegeneret. Glau- HABEBIS ^AVDEM EX ILLA. Beains CUL
' ¡--¿^-fufuseß. Nonne ex.pfapouLu,
D^mim:^^^^^^ antequarn é-k^ua vijns eß i.dicar^lUrn J.
tn tllud trruperît, haudquaquarn fcdtcet hune a uemt ? . .
-Deo^ JEthMü la.dern exilU.ctmr^Gloicñzs 554> ^
permfjjumeße: qu»mmirum,autF^Hraonuinmo^ iniuRè in te feuierit ^fignatè noli dix
dum improbitatern omnem fuam euomat , f^^^t tepotcHa, , QtàMbebuJaudern exi¿- £ ,
que ita extremo fuppltcto excructetur : am cas, ^^ude donaberis eciam fi poteilas conturaeliis te ""
qm crudehtate opta habent, admelioremmen- aiîecciit, pœnis iniuilè cmciaaerit • Pra'clarè
tem reuocetyquemadmodum Rex Babylonü lu- ^andtus Auguílinns apad Bedam • oi^'inqnir
25 I. _ NoneßpoteBa, mfi a Deo.Nonergo potefta- fp/a Bcnr^m enim fecerupt omr.E^ APOLI/&
- n obedii^ homo d^et in iis^^rc contni Demn. Martyre^^é„on coslaudaueruns.JedinLßceyuk
^ dum efi,non ilh. omnupoteiia^ efl a tejeceperat te.Modhantern temperami verba dr-
dtnattom reßsiu. qua efi , pro fide , pro iuHnta , pro
r«- rj- • -, ^"^^dem ex iila, etiam tlla
Y^BordinatjontrefiBrt. Hmc etiam, qui ho- J ^
Xymimobedit,obeditDeo:atqueadeòpra.ci- DANTE SEO ,PSA TIBI LAVDIS OCÍA.ÍO
pientismipentiaautindifcredo vei-ÍE obedieiî- NEM TRÁBENTE EX nobi. .N- 1 J
ti^ non eft qnod oíEciat. Pulchrè Beatus Lau- mur cum m .in ni m C - " . '''
rentiusluftinianus trad.deobedient.cap.-Shibear ""
^ ^ebet fimpliciter obternperantem rnagiBri impe- '
rit ficriptum , quia non efi poteHas nifi a Deo, &, "" ^
poteBati refiBit , Dei ordinattoni refiBit. S E C T I Ö H . ^
•ideo ^qnodcunque fecerit obediens , OPERETVR
" O T " OMINIBVS " " " " ' ^^^ ' ^^^^^ ß^^^TER
p^lpMyé'Misfidulíitur. ^
Viimttemmntimere poteBatem^ . ß^ ^^^ f'^^^endm.
> • 3, y® Subdttorum vtHitatemvt quArert^
IIJ "T non timendus fuperior omnis eiî î Ti- Principes debemt.
JLrmendus fed TIMORE REVERENTI^ , NON Cernire fuis Primcîpes debent nit fi^t
svPPLicn,dèquohîc]oquirurApoftoIus. Boni quidicnntur ^ '
;guur timendi occafionem nonhabent,CLun VntTf ^ • -r
iaudem mereantur,nonpocnam. Í, , ^^ ' "ut mînoribm pnt debitor
es. ' •
Bonumfac à- habebis laudem Pr^tUtm fubditis cuBodiam & doexilia.
ärinam debet. •
Pxpoteftatelaudembonircfeamtnonpce- ^^^ ^ ' ' T J T T ^ T tanquam Regi^
JCnam. Adfiiperioresquippepertinet^nonS- ^f" ^''''ß'^^f^^ ^eâitgal ßluen-
lumfuppliciis afficere malosjfed & pra-miisbo- dum.
nos honorare; nam vt ait Caietanus , IPSA ^ ^egi^poteBati ma- ^
PVNITIO MALORVM LAVS ÍST' BQNO- xime debitus,
3 J3 . " E-on plerique boni fiint, ^ infignes bo-
«itatik i\intòultores , q^^^^
laudem non referunt ; An laudem habent boni ^ f^ciliùs homines
malornm coraparatione ; fiquidem vt ait idem ^enttuntur quam in dileóíionc^
^^^^^^T^y^^ydummalaoperapuniunturyhAVDAk-^' \proximì.
Non lemper potcftas laudar rquandonnp ; > •
. etiam arguir &opprimiciniuftè. Si iuftèviuas ^ f altenurnperPetuumeß,
ex illa habebis laudem , licet illa non te 'lauder ^ debitumfinemnefcit.
Siftenda hîc verba SandiAuguftinirerra.94. de l^îlecîionis natura fvietaiem non
' ^"^^oxt.Visnontimere poteBatemi bonurhfac habet,- »
&hab,bül'audemextila. ET si NON AB' ì^l ^haritatis debitum omnibus debiti^ •
ILI-A . TAMEN EX ILLA, Aut enimiuBèagis, pr^ponderat. •
^ . ' Í tJMutu^ • •
- y ^ . , , • ,

84 Cap. Xíll Epift. ad Romanos
i p f u m . V " '
Tíullu^ krroxmt cham^fcre exmen- j ^ ¿^^^^^^^ ^ ^^^,
dííS- . hi niinóribüs debitoresl%nt, Ííítíí^
omnibus? 557'
^6} Inhortatioadmutuum amorem' ¿¿f^-íM, inquit hîc S. Ambioíius ;
DileBio'proximi in moribm wagis POTENTES SVNX DEBITÓLES MINO RIBVS , •Z^'Í ,
apparetmam dileBio Bei. rcffonáemt mernuúlornm
•l it- -r^ • • f f VI- ^ puitrémumtrihMum. hAún^.Aho
^BÜeatoBet tn dtleBtone proxwn nein Domin.4.PoftFarchai
conttnetur. OBEDIENTÍAM,OBEDIENTIAM» cvi RE-.
N ó n enim fme caufa dadturru fequwm ; cm fidem ,fidem. Peigic d^bitum hoe
•hnnAty.f tuíinia non [oiv.m mfcYiorum efi ad¡v^periorei'
fi on ai. idefifHbditûrHmadpralatos.-fihorfimadparen-
• -il n. • .on-îtnr tes/cmentm ad Dominos-Jede comrarw. DhBBX^ .
355- M P ^ ' ^ T EN/M PR^LATVS SVBD.TIS CVSTODTAM , HT
^^.^pumtrdœmoms nMmftereut^^^^^^^^ fil,. Mfic^phnarn &
ocntes pa pat , & ^^tZ's ^l^^noni.m : DoL.s fimi, firpendnun ^
R m probe vetfat SandusPcttus^D^^^^^^^^ ^^^^^^^^^ r
iib.y.epift.ii.dum ait : ¿t ffji j,^«» . r Y^ nbe-
• - . ÁOTAíT-Mncos dicnuamautreuerenttam. • ^ ^fov
CVIBVBIO MINISTER EST , QVl CRM^O^ o , ,,,,,,,^^^^^^
AC REPROBOS SVAVITER PALPAT . /^^«Í Alicuis fots crcdetc'r, Rc^ibus , pHncipibuíque
2)iö pr^^e/ obfeamum, ' Aliquis tois crescici, ivt , p
principes.dpuLendeslegumViolatores vwn-
flomasinPpalm.7.iWi«>L/-«»,d- TEaMT r,humm(fcu, [er,f mm efi) d,dem. cm de- •
mnUimagü Jo. te, apene«. pa,pe,,.c ,
, ^ - . Opera firn porrigens , INOPI SPIRITALE
^ ' • Ideo eym & tributaprätiiatis.-, minifiri VECTIGAL-PENSII AT^ %
emm Dei funt in hoc ipfum tiiamUitiàfiipena,^^^^^^^ .
Jerutentes. tyiy.,tpim>trtbutiim : cui veEligal, veÜigaL
r ^ V r tributorum hîc ^meminit î An , ve Curnonptiùs dixit ' ^
^^ Cfciant principes Tibi fubiedorum vtilita- cmhonoremMnorem.V.xr^^n
tem maximè curandam , cum ad hoc ipfum poteftatem
, tributisTAMQ^^M MERCEDE QVAlÌAM T T W ^
^ ^ OPERIS (vtilìfait) AL ANTVRPPr^terea tri. fius hîc : C..
•butoram mentionem facit Paulus ; quia hoc ^tgal Pnrnum ea^c^ua fiuntpoteñan regi, debita .
quoque Chtiftianisobiiciebatur, quòd fcilicet e.xolut lubct oyiA UAIOK MS CAVSA
relÌ2Ìonisfux caufafcvellentàttibutorum, fo- AVT NECESSITAS EST. _ rufe TK«
lutile eximere, vt colligitur ex luftin.z. Apo- C^* honoremM^orem Obiicit hic fibi S Tho^
% hoc ipfum fieruientes ; Gr^cè pt^^tts. èc ftatim nodum foluens au : Sed hoce i
in^^^tes incumbenies , fummo ftudio, i m e l U g e n d u m , quantum ad hoc VIKO^o A I V-
^ ^'"ffiduitate, in hoc ipfum minifterium . & STITIA NON DECLINES. ^
curamtoti ihcumbentes , BT VESTRIS ¿«¿.C. Ahoq^^^^^^
COMMODIS SERVIENTES, non fuis. noisquoobfequiohommisDeuslardmu. .
Vera hx-c Principum verorum nota eft : qui fe auidciuam debeatümfivt inuicem
fanrùm , & quœrunt hoc funt nomme mmtmqrnaquat'^ ^ •
C _ indigni , licet titulum iftum efFerant} diligatii : qut entm dtlígítproxmum, ^
y^yKiyc audis principes, vc à muñere legem impleuit.
fuo abeant, fi dominali tantum ' Î CO
fe ambiant,feruirefuis fubditis Tlrum.quod fanaitatisnotam,diie¿tionem 3 -
^ negHgant. . , Mproximi potiàs ftatuit^quàm
** An,quiaindiledionePei facilíusfalhfallere-.
^ ' que quilibetpoteft ; non ita in proximi amore ^
SáthSznam hnÇc\nms:Cur ApoHolm foUm
^ proximidileÜioñecommemorare malmt^qua legem
- , di.yit • .
> : ' " . - ' '

, Expenditur&illuftratur. 85
' dixit ?>;?/?/M ; NISI Q:VIA IN DILECTIONE DEI ' -proprie eß folnere dehitum. Ac MVTV^E DILE-
POSSVNT HO.
quoquifque faciliiis conmncttitr. í^ui entm dihgit proximum. Saepe in Diuinis
Ec quid agendum cum femel folutum debitu litceris homini, commendatut Dei fai diledio
iftuc fuerit/Amor debetui" femper,licet fempet fui proximi : cur non etiam ei pra:cipitur,
ioluaturtanquam debitumjy/womWí^ííOiinquit vt diligat feipfum ? An , quia fans quilibec * .
B.Thomas de Vjllanoua ferm.de S.vi^gidio tanr amar , fi Deum araec f Quando homo doce-
gés h^c verbaETSi MVLTVM DILEXERIXIS,S£M- inquit hic Vgo Vidorinus qua;ftione J 07,
PER vos AMPLIVS EXISTIMATE DEBiTOREs. ^ultter Dctfsßt diligenduó , in hoc ipfo docetur,
llhic idem S.Chryfoftomus. cuius ha'c funt ver- QVALITERHOMO SEH'SV,M DÍIBEAT DILICTREÍ
ba íerm. 13 . de diuerfís noui teftamenti locis. quid eß enim fe diligere,niß bommfuttm amare ?
. * C**''^ dixißet y Nemini qmequam de- Sed, quod eßbonum hominis, niß DePti'i ergo
beatü , tum adiunxit, niß vt imticew diligatis, dihgtt Deurn,in hoc ipfo ddigit feipfum i & ,trL,
quaßhoc velit,vt omne hoc debitttm dtß^ungamm Q^ANTVM DILIGIT DEVM , IN TANTVM DI- •
ET HOC ^S ALIENVM PERPETVVM.IIC.«««!^««»» LIGIT SEIPSVM.
dtjfolnbíle perfeueret. Hoc enim eß pracipuè quod Troximum Gvxch,tòAri^ov .Alcertim ,
viiant noilram continet, & conñringif. & idem pado etiam legit S.Augufl:. Nimirum, qui altee
^60. luculentius exhibet, dum. ait.fèim. I J. eft.nofter proximus eftjadeò vt NVLIVS A PRO- >
/ tur quandoquidem Dei beneficio nos inuicemrecH- XIMI CHARACTERE EXIMÁTVR. Quicunquc
K.peraHÍmpts,charitatis vobis debitum perfoluarnus, illc fit,fiuc propinquus,fíu/excraneus,píoximus
ft quidem vilo temporepoßit illud perfolui. HOC noíler eft ; atque adeò à nòbis diligendus.
«NIM SOLVM DEBITVM: FINEM üíscit : Sed Ad mutuum amoren/ fie nos inhortabarut
quanto mn^is dißbluitur, tanto magis debitum au- B.Laurentius luftinianus cap. 15. de CTiarit. Si *
V g^^nr: 0' quemadmodum in re pecuniaria lauda- amadifunt naturaliter fiatres,qui diuidendo hare- '
mm eos qui nihil debent, ita htc eos qui multa de- ditatern ,portienem vniufcuiufqke, mihorefaciunt,
bent,beatos fradicamus. Idcircomagiíierorbis ter- Q;^ANTVM AMAN DI SVNT , Qvr PORTIONEM
rarum Paulusfcribens dicebattJVeminiquicquam AVGEÌÌT Ì .Q^mò enimpLures eruht elel^ti , tanto
debeatis,mftvtimicem diligatis, quod nimirum^ • amplini gaudebum. Plus etenimgaudebit vnm ele-
velit nos hoc debitum& femper foluere,& femper Borum de gloria anima alterius , quar» de gloria
debere y nec vnquam hoc as alienum dijfoluere, do- proprij corporis. .. '
«ec vitam prafentem abfoluerimus. Vt igitur pe- Óji^ diligitßroxiwum. MxmmchV'^^^
cuni^ debere,grane acmoleíium eft y ita debitur^ potiùs proximi meminerit quàm Dei : cur iftuc
hoc non femper dehere y crimini eft obnoxium. Sc fecit ^ /jröÄ», inquit Vgo Vido-
ierm. i. idem dixerat in huncmodum. DILE^ rinus qáa:ft. 305. IN VITA QVOTIDIANA ET
CTIONIS ENIM NATVRA SVITIETATEM NON HA- MORIBVS MAGIS APPARET , quiUbet falcile fc
?ET : &ex vfuamtciti(eraaioresfiammas accipit.- legcin impleuifle putaret fi legis impletio ex
qfiod ipfe alumnus dileilionis Paulus teííatum re- proximi diíedione non éiret probandà.Denique
ltq»tt,qui ita elixit : Nulli quicquam debeatis nifi «ihil non agir Deus vt ad proximi amoremi
^i*tuam inter vos Charitatem:illud enim debitùm quemlibet vrgeat, vtie non prieferuandum prx-
femper quidem adnumeratur ynumquam autemJ tereat hominis in hominem diledionem com- ^
foluitur. Htcperpetuo debérepulchrumefi,& ift^ mendans-,fed hoc ipfo magis eft diiigendus quò
laude pofìtumyin re pecuniaria contra:eos qui noru l'uagis ad proximi amorem nos exftimùlat,
debent laudandos putamtti : in dileUione vero per- Legem impleie eft totam obferuare, fed qui
petuos debit ores probamus ^admiramur y & quod totamobicruarqui proximum diiigir,cum in ie-
ibimalignitatis y hociiìic benignitatis ftgnum eft, ge Dei,Dei diledio precipue prscipiatur ? Au
vtfcilicetnunquamfoluaturCharitatis debitum. quia Dei DILECTIO IN PROXIMI DXLECTIONÈ
Ex Iiis quoque verbis colligas charitatis de^ CONTINETVR velut caufain effedu ? verum illud
bitum maius omnibus aiiis eife ; quod fic dedu- ^^S.Au^wÌkim.Nifidiligat Deum nemodiUgitfe
cebat S. Petrus Venerabilis lib.í . epift.4}.^¿/_ (í!/»w,atque adeonec proximum ficut fe ipfum
: ^ iunEiaeß rationi ApoftoUcavox:& qaaliter debi- poterit diligere.
tortbm reddere debita debeamm oBeridityquA licet • •
t^ui tributum , tributum, cuiveäigal, ve5ligal, cui A ~ ^
^ honorem, honorem, reddi pracipiatxumtamen di- P E C T 1 O I il.
cit : Nemini quicquam debéatisyriifi vt inuicenu
DOG ET OMNIBVS DEBITI s PREPON- 3^4 Slutdftt amare proxìmu-mftcut feip'-
DERARE DEBITVM y quia fi praí- fum
adhuc ab illononeftaliquis folutus:debetur &fimultates.
fcmper,a/ír^¿¿f%/í,inquit hìc Eftius, ^ei & proximi coharcti- ^
vefligal,commodatttm,mututtm,depofitumitared^ fi^ expUcata.
^ duniur,vt,cumdederiéMmliberfisà debita.• quod Scienza omnis in charif aie. 1
• '
^ < H Jnn
. . - " . •
• .. %

86 Cáp. XIIL Épift. ad Romanos ^
uenttoreseßedebcmm. M DiIeaionisDei,S¿proxia coh^^^
j)ilationis occaßoamputm^^ explicac cxemplo S. Dorotheus doftrina
p'erafil^P^ß^^^^^^^^^^ifi^^^en. ciKcytyu fingilo mundum efe,CBÌÌTK\u autem
Poß'vitioYumnoÜ^em-i ñÁ efi minimi circuii Deum,-Li-mh^ autem kcircnlom medium
redeundum. i dtdu£iaí,vias credito varia4,negotiationefque mor-
.69 opera tenehra^um , fimmlentm á ^'^-^»^'^ rnagu penetram
, . ñora , z>t Deo appropiem,per rattonem tngrejjMf
ebrtetas.ahaqHe vttm. eomagüappropiam Deo,& fibttpfis, quantoque
Tílif íucis, opera tenebrarumahihere ßbiipfis, tanto & Deo , &quanth vicimóres fitinf
« debent., ' ^eo,tantò & fiyiipfis,quantóquefihiìpfis tanto ^
tjo ExChriiHarmflTnentariolitcis/irmßt & Deo. Confiderateitem'receßm&Mongatie- ,
í íftfyfeftda nem , cum ficilicet reeedunt a Deo & ad exteriora '
i j j r 1 ' tamo&a feipfis,& quanto a¡etpfis,tantoa Deo.
. & & deßrtdunt,tmm' ^^^^^^^
que hominem r e ddmt. magük Dei dilezione recedirnus eòa proxi-- ' <
Bona opera^arma cur dicuntur.. mi amore dtílamuí , quanto Dei charitatt adha-
^q t ^ui ad bona altos inhortatur y feip- refnui,tant& proximiyquantunqiie proximo tan*
fumexemplumprabeat, tè&Dee. ,
Jmpttdicitia^ebrietatis & comeffatio' . » / • /ij-r nnüßu^m.
Pienttudo ergo leg^ e/1 dileäto.
Chriflum qumamdicaturinduere. jy Lenitudo ergo legis efi dileBio. Sanans Außemper
in virtutibm debemus proß- JL guftinus ferra. 3 9. de Temp Jegit:?//«//»/^^
cere,femperinduerechriííüm. legis efi charity, addkqae: Si ergo non vacae
rndique nosfanmtai ambire debet. omnt^ paginas Scripturarumeuoluere,TE^E CHA-
' • • ^ • RÌTATEM , ET I N E A INVENIES OM NEM >
375 ^ffttacarniscuraquamnoxta. SCIENTI AM.
Temperantiaé^inrefecandis fuper" ' |
fluii & in admittendis necejfariis; Ex hocfcientptempta i quia hora eß iam
fi*^' nos de ßomno firgere.,
Jncarniseura neceßitati fubuenien*
^^^ Vm temppu àìxevk,ci\i horamaddidit f An
^ y'/^T • ^ -j / ^w-^-vctempus breueeiTe innueret, z/f -
37^7^nomntscarnzsproHtdenttacuJ- ìn^nEiìim,quodagendumefiiAu^^^^^
panda. DIFFERRI DEBEAT. In re f^utis periciilofa .
TolupPuofa carnü diligentia ab[e^ cuníSiario omni? eft máximo diicrimini òbcanda.
* poxiadilatioeft.
3 77 In carnis cura comupifcenti A nonfer- ^ 'fi íí^^/^w^f fnrgere. Ac fi 3
niendum fedneceßitati. d»eeret : Tanto maiori nunc opus vigilancias^
V quanto vicinius tempus illud eft, quo xternam
•/• . p falutera appropinquare nouimus j Qvo IGITVR
Jjiugesproximiimtuumpcut AD FINEM MAGIS ACCEDIMVS.FERVENTIORES
( te iv fUfn ESSE DEBEMVS ad bona opera alacriores,
tJ ' contra acfxpè fiat.
T ' horam potius pofuir,quàra tempus? An,
5^4- ^''«"f ^ff*"^ dixit,non quantum te ipfum, „g moras furreduri nedberent ? Scitè Galfridus
temcxigi,fed fimilitudinera ;X;Í . ^ sic OMNEM DILATIONIS AMPV-
. /»»-(»x.»»««,inquit Caictanus, 10 MODO, oyó tat
DILIGIS TE IPSVM HOC EST AMORE AMLCI^
TI^ , quod efi-veHejiUi bonum honeñum yVtiie, enim pripìor eßnonraUlu4 .qukm
deleaabde,propterilludynortpropterte,ficutyü ehm credidimm.
ubi tpfihécc bona propter tei alioquin dileäio pro- , cum crcmmmm.
quadam potms erity quam verèdi- p x cur p^opè iklurem eilè àit,quiE iam adae- 3
X-#nerat,aÌioquin non dicerer,^»

- * • — -, • . ^ •
^ Expenditur & illuftratur. 87
k - îîoiu's tcnebris daranare erutus à tenebris.íy^sA' dam eíFe arma, quie nos contra hoftes noftros
' pTAcefflt diei,autem apprppinqHauit.vsK./Ectssny muniunt,& fortes contra eos reddmTt. Succinic
inquit Eucherius,«ÖJVJNON SEQVITVR.'T'Í ¿«ÍF//»- hîc Caietanus,dum ait /«ci
gas fuperueniente Chrißi Inmine y & diaboli tene- pellattit y Arma Ittcis y quia nonfoìkm fttnt opera,
\ • bras efugariy^T veccÁ'io'BJVMO'&scvtí^a non fed funt arma. Et dixit hoc ad dijferentiam ope-
SVBSEQJI : Ó iugi filendore prateritas caligines r(im tenebrarim,nampecc¿%ta yqudífumtenebra-
depelli y fubrepemiaque deliba prohiberi. Sic ilie rumopera {quia omfiü, qui male agit,odf( lucem)
- Jiomil.4.de Pafchajeadcm prorfus habet S, Am- funt tantum opera noflra : dterm autern falutü -
broiîusinPfalm. 117. Nimirum fatis eft tene- meritoria opera{qu£appe!Lmur Arma lHcti )non^
bras , nodemque príecelíiífe ; cum iam'Chriftl folum funt opera luci confofía y sed swm: akua.
aduentu, acgratia fugata? illíE fuerint sha?cin TVM DEFENSIVA x v M OFFENSIVA HOSTIVM;
diem conuerià, non debent noftra focordia, virtute Biuinagratta.
' noftro torpore j iioftraque malitia in noftri per- >
nicicm,rainaraque redire. Sìcut in die homße ambuhmm t non in cOr
, - tneffationibm & ebrietatibm ymn in m-- f
K^huciawm ergo opera tenehrarum, & y.l^y^ ^ impudiuttis,
mduamurarmalucis. ^ ¿znì^laùone,
i tenehrarum. Viú-ü omnia donanda I \
V_-/hoc titulojquia renebris agnata,& fecum Ç^lcut in die honeftè ambulemm. Etiam fe aliis
vehunt tenebrasi icd priecipuèebrietas & fom- Oa^inumc^rat, vt a-lios vehemendùs vrgeat, &
• nolentia^ PulchrèS. Bernardus ferm.j .in Vigli. leuióra mandata reddantur,£i ¿¿¿/r/f ; inquic '
r\^úmz. lL>omin.vh\z\t'. Ahiiciamíis opera tene-T híc S.Chïy(oi\Ambulate, fed, Arnkùlern!^i,v't hr
¿Y^ÍRMW , SOMNOLENTIAM SCILICET ET EBRIE- EXHORTATIONEM I N V I D I A « 0 -
TM^^M ( quoniam,vtfuprk memimmHS yqui dor- nem tolerabiltoretn reddat.
mimtynoße dormiunt y& yquiebri^ funt ynoBe T^on in cubtltbm é'impudicitiis. Voik com-
ebrijfunt)vt tanquam in die nondorrnitemtiâyfed meíTationes & ebrietatem , impudicitias memí^
ambulemusiatque hoc qiíídem honeBly non temu- nitjquia liifrudus folent ab illo'fòlo germina-
lentè.^ ^ ' re.Seite S. Ambrofius hic Ç0»-
Filioslucis opera'renebrarum par eft abiice- uiuium & ebrtetatemyhoc fubiecit , qHodfequitur, ^
re , alioquin à tam fpeciofo excident titulo. S. ENIM HVIVS LAS-•
. Leoferm.z.deEpiph.CoW

S8 Caput XII. Epift. ad Romanos
Sed inàuiminì Vomtntim
r
lejum
f^l n
Chnjttm,
videtuTyqHi curam carnió noííra docet nanperfiii i
deßderio. Dicens fiqmdem curam carnis non^
^ carniscuriimne fccmtts \ perßciJuperfluacohibecaddens, in deßderio ,ne-
' indeßderiü. ceßaria non excludit. Vnde mihi videiurnozu
INduimini .
Dem'mitm jefum Chriñum.
omnino abfurde definire temperantiam i qui hanc
nec precedere neceßitatem y nec excedere dicat
'
poffitquis ind^ere, in huncraodum explican iuxta tUud Philofophi : l^e quid nirnis. Hac
S. Tiioroas hìc: ^/«WINDVERECHRISTVM, etiara fpedtat, quod ha
^ ^ui Cbrißum imitatur : quia ,ßcut homo conti- Papa homil. 7. in Ezechiel.
fjeturveßimento y& ftib eiiis colorevidetur-yita ndideleäatione incid^^
' in eo,qui Chrißum imitatur , opera Chriíiiappa- neceßariaincidenda non eft, hinc enim fcriptum
rent. Yidioúnns \nc i Illiinduunt Chriflum , qui < eß : Cernii curam nefeceritis in defideriü. giua
nec amore nec timor e,vbi periculumimminet iufii- ergo in deßderiii fieri prohibetur, PROCVIDVBIO
' . tii£,abfconduntveritatem. IN NECESSITATE CONCEDIXVR,
374' . ^""^"^"^^scuilibet Chriftus eftjquid iìquis, Carnis curam ne fiecmtü in defideriit. S. Aix- M^'
iam Paule induerit Chriftum ? adhuc eo indui guftinus legit : Carnis prouidentiarn ne feceritis
^ poï^eft j -femper aliquid in eo quod moribus^ m
exprunamus ; Temper donec viuimus induen- expendens , fíe fcribit lib. propr. in haue Epift.
dus nobis eft Chriftus,non fecus ac fi quis nun- Quod autem ait : Carnis proutdentiam ne fecequam
induiilet,adeovtvirtutum eius imita- riíüinconcupifcentiis.osT^^iiiiriiOii-Ésii
none femperproficiamus. Indui quotidieChri- CVLPANDAM GARNIS PROVIDENTIAM
fto debemus, Ita tamen vt nunquam Chriftum do ea prouidentur , qua ad necejfitatem falutts
deponamustanquamveftem. corporale valent. Si autem ad fiuperfiuas deleEla-
Chnftus induendus eft : quod fiet, fi plenè tiones atque luxuriös ( vt qutfique tn hügaudeat,
perfedeque eius mores moribus exprimamus, qua carne cupit ) re^è reprehenditur s quia provu-turibuique
nos ab omni parte muniamus. uidentiam carnis in concupificemiis facit : quo-
Apre Guilhadus hic : Chriñum Dominum niam , quifieminat in carne fiua, de carne metet
tnduerit,uhabetvniuerfiamvmutem.i^x>v^K^ corrupttonem,idefi,quideleäatiombm carnalibus
ciìKiSTVu,hicfignificat,virtutejpirituieÌHS gaudet.
vndi^ue nos munire , QVA IDONEI AD OMNES In defideriis. Carnis curam nbn abftulit, fed
SANCTITATIS PARTES REDDAMVR. ' ordiiiauit. ,irtquit Ioarines Caffia-
^dmmim. Ex hac phrafi aliqui colligunt „us lib. j. de Inftitut.'Renunt. cap. 8. Et carnis ^
diíliciliá ac grama licet virtutis initia fint, fua- nefecentü in defitderiis. Non ergo curante
uia tamen, aciucunda extrema eiTe: 5 ; - e i p u omnimodis interdixit : fed, vt in defideriü
inquit bonus ille audor I induü thoracem,prima fieretjenegauit. VOLVPTVOS AM ADEMIT DILIäteadeote
prem,t,vtferme incedere nonvaleas, GENTIAM CARNIS : gubernationem vita necef- '
pofiquam autem et aßuefaaus es,gratm tibi iam fariam non exclufit. Illudane iridulgentia carnü
efi,extenditHrnamque,& corpori accommoda- ^d defideriorum occupationes noxias deuoluañrutl
' Dominum no- ^^r : hoc verh, ne corruptum nofiro vitio corpus
flrum lefum. Chriftum, quia jPiritalcs ac necesarias fundones inplerc non.
P'o dipeliti vijafuerit , lucundior m fine appa- pofßt. , /
Tcbit • : ^
v - j j -n. ^ 377'
¿ H , i ' r l V 'S ProMm S i i ad
rlÍñ^ZÚÍÁ Z T " " ' """CVP.SCBNT,^ POSO VNT. Hue etiam
*on tttum ejje Chriftum fnduere,non dixit : indui- l;k » # • • ,, -P .
Chriiluminduere ^^^^^^^^^^^^^^^^
J^ECTE «MR, AIIMENTVM ENIM EST MATERIA N I T
OBSCOENIS CVPIDITATIBVS. E T I A V ^ T 1 ' ««/^F'«
ìndulget dolici, fit omnium mnximi pLlofophi, ^ T T ' " 7 ^ f ' f ^ Z '
^cefc eft.vt ipfe afficiatur à vino & l „ . i^fiar cohibendum j ^
^ cejfe eB, vt difundätur: mcef, efi, vt majorem J J ^ ' f«'»«^^^« f .
• inferatfiammam ^'orem tione veluti flagello compeficendi, ne fianum vo- ^
Hac additione ApoftoIus i n d i - ^ ^ ,
cat,neceirariaadmittenda eire,fuperfluarefe- ^^ ^'"f^r
canda. Pr^^larè B. Bernardus lib. de Confi- '''
• NON EST TEMPERANTIA so-
TT S SVPERLFLVIS, EST ET IN
\ tTf.Z f'''''" ^^^^ssARiis. Huius fententia
y ^P'ßol^ non fautor tanttsm, f a author ejf,> , C A P. XIV.
I

\ ^ Expenditur & illuftratur. gg
k . ^^î^f^^î^î^ s^s^s^^i^!^!^!^ Spmia CanSi. , . -
P 38? fit grane otto sì ér inutilité fcù^ - - "
A P V T VT^T" mtderecorpmChrifli.
V I -A. IV. cihüvtendummnahutmduní.
EFIST. AT> ROMANOS Ks^iri dtß^^ptauombpts cogi^
Expenditure^ illufiratur. tmionurru.
• ^ S e c t i o I
o , r . ' , ävÖfflS ad dif-
. IJ^ Inßrmt imprtunis dtfcepatiomhus piuadonis cernamcn prouocandus}
non inquiet an di, - ^ááiiEüinSyQuamuís emm ìgmret errct\0p-
Ffatrem vt nullificare dicatur^qui exem- tamen ad'bnc tolerandm IMPORTY-
flo ferdtt. . NIS DISCERRAÏIONIBVS INQVIETANDVS,»I/ß?-- ^
m alieno corde nemo iudicare au- ^^^»cept..
^ deat. Is ^qui Kon manducar y mandtìcarnem
• 379 Omma ad Deum dirigantur Tieiquç^ mn ibernati
honorem. . , ,
Domino non manducai, qui gratiné pro ffernat. Teitnllfanus legit : Nnllficet^
ì ' „ cibo non aq-it. ^^P^'i^t-Mdn : Fh^è emm^
' ' a , ~ ì- • • ' 1 • ^Ì^-^TRIM NVLLIFICAT, QVÍ EXEMPLO PFCRDIT;
^%OVnam mßrampodt,mwDeusducit. ' vilem eins falucem hafe dum fcandaluLi
& mortem pro damno. ponit,& exemplo Tuo fíric eumcomedcre con-
In omnibus lucrafipiritudia »vm Dei era confcientiam. \ ,
. cultores quarunt.
Bonorum eß beni de aliis fintire. ruqmses^uiiudicas dimumfiruumì ^
581 Dummorimtir qua ratione Domini ^ ^ „ a ^ • j i - n- •
^^ \ / i lie illud eit monuura, quod hmc colliPiç
, ; ^ dicamm efie. ^ \ Sanólus Auguftinus in expofit. huius pio^
Fnujquißae Diuinavoluntati aptare ^^oCitìonis^
fi debet. \ fieri ,& malo/iudtcium Deo dirmttar/imi
382. CM-ortuornm cut dkatur Chriflus domi- ^^^ AVDEAMVS DE ALTERIVS CORDE, Q^OO
'J^N'L:®,' nariMANDVCARE, QVI GRATIAS CHRISTO
• ; Bx morrn^hrißi quantiproximus va- ^RO NON AGIT.
^ • ' ,8c.« i t j nofirumfihi vtuh , ^ ^ '
I»abßtnentia,tußitia,pax&gaudium fibi moritur
vt lateani. ' . >
PerieiuniumregnumDeiacqmritur. T Vre hìc aliquis quadrar, qui homo non fibi
In cibos regnum é* dominium l't obti- ^o» fibi moriatur, cùm &Tertuiiia- -
. - nere debeamus, ¿ixtrn i T^emo alit, nafcftur, morii»rm,
CiUtnhtat. ^ Deo viuere didcur, qui viuit, cùm Deus viram
Regnum Dei intra nos efi vere eß »^oftram fuas diuirias exiftimer:Deo veròmoriy
nofirum, . " qi" "lorirur, tanquàmmorrem noftram damni
K^dgaudiumperiufiitiam.é-pAcem Deus ducat. Pulchrè theophy- ^
itur I^omtntim habemus-^cui nas ßrom
V : Nouann,inEpift.PauL ; H » %
. FI • . »AMNO, ^ ^ ^ ^ ^ ^
I ]• ' . • • ; : - • :
I " • • • -
\

OO Caput XI V. Epift. ad Romanos ^
• tpfis viuimui aut mo-^ wrorifw. Hic quippc apnd Denm veri,us
^ ^ ^ viuere cenfendi funt, quam iJli, qüos viucre f
- -ortcm, lapfiurn a vulnus pu:at. . '
• • Iiirom i» omnibus Deum fpedare ' ^^^^
hoS'debet ad Deiqiic gloriam omnia dirige^ tíi quare ß)emii fratrem
jjjef rotum hunc locura ediíTerit San- ' tmm ?
aus Grigorius lib.z.homil. zz in Ezechielemi
iïcenim »He icribit : Nemo noitrum fibi viun: jNuehitur Paulus in eos qui frarres iudicant, ^ ^ '
^ nemofiibimoruur. Siueemmvtutmm Domino JiHifque dctrahunt ; quam grauiori reprehen-
^iuimm.Siuemorimur Domini fumui.Sibi emm fione digni^qui fuperioribus , prseiatifque obla-
^ Sanäinecviuuntnec moriuntur.Sibinonviuunt tränt eofque profcindunt cy/^^i/ym wcwe/^wfi
QVIA PER OMNE Q^OD AGVNT J AD LVCRA ¿^¿¿ÍV^RÍ,ait S. Chryfoft.MVLTo MAGIS JDOCTO-
^ SPIRITALI A ANHELANT:fedmor- do quidam dicuntur non iudicandi , quod mánifietuos
nominai, fiam adfierant caufiam fiùa condemnationii,vt infi-
"Domini fiumm. Ex his verbis colligas ynum- ^¿¡g^ ^ teííante Domino loannis }. jQui non credit
' , quemque debere fe diuinx prouidentia;,volun- iam iudicattu efiJd efi VOKTAT SBCVUIVMCIVM
tatique committere,cùm fuus non fu. Predare SWM ., quia non credidit. '
S.Anfelmuslib.i.ep.5.j^f«w?».inquit,/?«i z/i- Owwei Et quî iftuc coharrerit 384.
uimm,fiue morimur,non nofiri.fed Domini fiumtu: ^um illa fententia,qua fuos fecum feifuros dixit?
Pitis efi attendendum nobis O^ODVAciT DE no- 5Myrí¿í"í7«»íKr,inquithÍc Vgo Vidorinus quxft.
BIS DOMINVS CVIVS SVMVS QVAM.QVODNOS 3 17. PRO REVERENTI A S VMMI IVDICIS :/F^^CRFF
VOLVMVS Q^i NOSTRI NON SVMVS. quafi & ipfi iudicaturi i Vt ^ozcñás ÔC digxútás
ferHemttídefiideriumfiaternacharHatUyVtfieruta- reuercnti« non pra^iudicet.
^ mtu imperio fiuperna voluntatis.
, . , . , - Itaque vmtfqutfque noßrum pro fe rationem
In im enm Chnßus montm efi & refttr- reàdet Deo.
rexit, vimomorum é^ '^ittorum
Q
dominetur. "TJ T non etiam de alienis fadis reddcnda no~
^ X-ibis erit ratio3Ìllorumfcilicet,qui noftrjECu-^ ^^^^^ ,
Vierac hic aliqms cur Apoftolus dicat ra: commiffi funt?Erit,fi noftrâ negligenti^ '
mortuorum Chriftum dommaturum,cum lapfi fuerint, qui ad noftram curam pertinent;
Chriftusipfe Matth.zi.dicat.iVö« wîôr- cui igitur P^
ftiorum.fied viuenttum ì Nodum ita foluit Eftitisj diturum rationem dixit tamquam pro feÄ? , '
portai tn verbu Chrifii intelliguntur omnino An quia alios TANQVAM ALIQVID NOSTRI SINT -
. mortui & non refurreauri,quomodo liE uoKTVis PVTARE DEB EMVS , fi noftrx fmt curs fubiedi , ^ •
KOMimBvs fiemiebant Sadducai, Paulm vero illorum res tamquam noftras agere , & illarum
DE MORTVIS LOQVITVR SPE CERTISSIMA VIC- & ilIorum habere curam.
^ TVRIS ; qui viuis& morituris iure pr^feruntur,
çum veriûsviuant,quàm hîc viucntes. Noli cibo tUQ illum perdere, pro mo Chrifim
'^JtiS'mortuorum,& vtuorum dominetur. NSi- n'^ z* • '
tu-^« ordo & rei exigere videbatur vt viuos ' mortum eß.
Tvosin^^M-^^"^*^'^®^^^ ^ quid fratervalcar, pende ; &à precio difcc,
' fratris non negligere falutem. VA-
y ^'^^'^'¡^»attm habere de iis, qui viHunt IEATSALVS RRLTRIS,inquithîc S. Ambrofios. .
• ' • " , - • • ' '

Expenditur&illuftratur. ..
£X MORTE CHRISTI CO GNOSCITVR. /ÍÍÍFL^F, VPRKÍC • J- ' Y- .. ' "
fcn .quantum conftet . confirman tilum LetJon
2io?ußenimregmmDei.efca&potmi Ted. '^fj'^^'^'^oemm efi .quigattdere
^ iufltua I p a . é ¿ u ä J t n Z J ^ ^ ^ l i t f
385. nrorquem hx^^c^ba EccM^ hoftes in Ec- JE o VTE AT'ÍT ^ ^^^^ ' ^^ ^
1 clelum pi-^cipicntcm ciborum abftinen- GAVDIV^. tuL Í ArPKEHENCERE
Dei non eile abihncnnam cibi, & pocus ied ci- • £r Í» , V
kini,& pocum ,adeo vt fomo ad edenten. diri^ " c a r n l k o ^ . ^ t í t ' ? ? ^^^^^ ^^ ^^ ^ ^^ ^^
, §atm^,non ad abibnentem. Pr^terea ahquorum chrétín s B«n rt ¿ '
uborum- abltinentia etfi per fe non conducir EST GAVD VM ^ ' I N ^ ^
. ad vctam pietatem.conducit tarnen vt pt^cipi- ' nale ToZudÍt Z T
•cur ab Ecclefia.Addit Eilius in abftinenL repe- TJtrZ l^^^^^^^ ' , ^
nri qu^ iubiungit Apoftolus iuíhtiama3acem & Z ", ^
gaudunn in Spuitn Sando.ivsTiTiAH^«,. ... Z um rZf^^^^^^^^ ' ~
, , , -> aufimodt abfiLntiam . Deo propeceatL\n euL Z Z l e t Í T " ' / '' ' ^^^^ " '
comrntftsfiatufactmt. quod efi opus Uifint., VA- ^SZfJr^^^^^ ^
: CBU.^qutapereamfiublgarLcarnem (brnut, ^^^^^ ^^'"^'MRMSI I,. XVSTÍ- "
quodpertZadverLpLn intertorem, GAV- ' L . / '
Cib^ & pottu mens reddnur aLtorad contem-
plandaMutna , qua contemplattoverum , dr fioli^ Z r ^ L Z Z •
dHmpr.ftatgJdtum'rationalicreatura
No.efi.ntmregnurn^^
^
Efc.
""
^^

Cap. X V: Epift. ad Romanos v^ '
imbedUitatrcondefcendunt, fcil^
haîrcntia , quis ncxus iftc eft ? Vix dixerac,, in- ,. : • ;.
P A P V T X V . iîrmiorum imbecilUtatcs à firmioribas fuftineii- ^ <
^ ^ ^ . ' ' das, ac velati fuftcntandas ; qimm ftatim nos à ' >
rr^ J Fi VCiTiA JKJriQ noxia noftri complacentiaauocat. Bonus ordo
JSPISm- J~J J\UArljüJ\yJ0 & opportuna Cautio: nam fâepèacdditjVt, qui
'm' ' expf^nàltur ^ tUuïiratUr, defedus vider, ftatim ab inani gloria >
ç^j^ " N-^ corripiatur. Seite rem v-rget Beatus Dionyhas . - ..
' , dum ait : PA:/?OC , Q^QD ALIQVIS SVSTI-
: ' v - , S E 'C T I O I. NET IMPERFECTIONEM ALTERIVS TANQ^A.M
^ INFIRMIORIS , PROTINVS INSVRGERE SOLIÏ
^ » K ' Ï ^ - 4 - ^ipbi ' N - mmium • • fiMem, * Agre mm 1". INANIS GLORIA , QVA QYIS DE SVAPERFE- • ^
CTIONE STVLTISSIME GLORIATVR » & alteri
compatimiur. ^ ß, ^y^po^it. ideo optimè imxit Apoiloim : Et .
i'^A^/)"?"//^ _, aliorum lapfus curiose not^t fa- non nobisplacerez id eft non habere compiacenttii/n
' cile inani gloria corripitur. in tiobis ad nofmetipfos refiexam, nec ghnari in^ . .
391 chrilimquo fenfu fibi non placuerit. nobü, nec proprium placuum ftqui , fed potim^ . - ,
»Î^^ÏLP • • - Diuina Scrittura ad noïira vtilita- «"f« ' ^^ f ^ ' '
• " 1 • r r J-' hateammymfi qmd mento tnducere aevet rio&iS
; J ad curiofitatemfouenda -
' ^^^ ßino magis tribulatîonibm quis.objef' , •
_ - / ' ftis, eo magii facrài ScripîurAfiu- VnHfquifque veiirum proximo finoplaceat,
% - - / fi deb et re ere are. ' in bonum ad ^dificattonem,
V -'V ' Cur fola Dei laus confeßionis nomen " ^ , r , - t
-- if fihivendicetinJjtutnislitteris. A Lteri piacere qjufque ftudeat, f^^
«V. ' f t 1" • • J X JLnum ; adeo vt Deo non dilpiicear. Pienm
• vl^Ug, JnDet laude moduvcrttans excedeque
enim> aliorum malis cupiditaribus obfe-
" re nullm potefi'.potefiinhomini' ' quuntur , vt aliis placeant : Ted hoc non ad
- ' bm laudandis. ^ asdificationem eft : eft ad deftrucUonem &
f^/ - Radix Dauidü. leße cur di^HS ChriBm,non tumam. . • . rt • f •
, • Laus prouocare ad laudabiliora ms ^^^^^^ ^^^^^^^ nonfibtplacmt,
" - • debet. ^ ^ Vomodo non ^bi placuitChriftus, in quo 3^1.
, " efi cuiufiibet y alios admonere. V ^ non erat aliquid,quod iUi,quod Patri dif-
" ^ • f^ Sua commoda Do6ior non quarat nec pliccret?^/'ôi7o/o('inq-"'chîcEftius vt nodum
- _ fuam laudem' io\mi)dicunturftbipUcere ^quiacquiefcuntbono
RepUre,quidinDtHinülimris. J^o ,non foUdti^^t & aUÜ ben'e fit. HOC MODO
^ 1 • R • 1 cHRisTVs NON sim PHACWIT I nonemm JWUP-
- 59S Laborts fuga Vitanda. ^ ftindnlfu : non ita bono fuocomentus fait ,c}uaL
^ 7 ^om exempli -vis mator quam fer- uü ipfe efet optimm & beatifßmm, vt non etiam^
'"'l'"^ ïS";' -i monis. curaret aliorum falutem : SLtque ndcò ah hoc cz-
7' ,, 3c>^ carnalium fubminisiratio , Jfiri- pi^^ magis Cœlcfti Patri placuit, quia Tibi in
, tualisfiat. hoc fenfunon plaçait.
7 ' ' * obfignatam pecuniam curperferre^ ,
. . r - ^^ * Taulîis voluerit. ^Acunqtte enimjcripta funt, ad noBr am
Sttfiicionüoücaßopr addenda. doÜrinamfcriptafunt,vtperpatien-
^97 Proximorumauxilio quam quifque^ t^^»^ & confolationem fcripturaindigeat.
rumfi^em habeamm.
.Certamen,vtferuensoratio vocatai _ _ r r r '
runcmaximepaceindigemm.quum W
j „ /. . r ^ V gnate dixit äd doUrmam ^ ^^ .
bellum nobis tnfertur. qu^cunque diuina infpirationefcripra^NON AD
. . 1 ROVENDAM NOSTRAM CVRIOSITATEM, ad rao-
UJebemus autem nos ßrmior& f
Ì •//'• 1 ' n qua:primafacierefpicerenonvidentur. v^^^ßötmbeCtUnat^
mprmomrru i?.«,« Per dodrinam intelligit, vc ^
ßiflificY'e non nobis ^^^ ' ^^^^
^ ^ ad pictatem,& ad a^ternam falutem ; ac/î do-
pÎ4CeY6, drinarum nomen non mereantur dodriniE,qu^
' jgi'^j ' iiuc non fpedanr.
«0» Et non poteft JBt confolationem fcripturarum. Cam nohis
• ^ . q ^ i s fibi piacere, Sc ètiam infirmorum crigendis , & confolatione recrcandis, dat;E fa- 39 ^y
• • ^
>
'"^'^ecillitates fuftinere ? vix , Avx
NE VIX QVIDEM CAVI SI BI NIMIVM
PLACENT , AUIS COMP AT IVNTVR,aliorum
crœ Litterie finr: tunc mäxime veriand^, quùm
tribulationibus premimar. Quod expendebac • •
ctiamS. Greg.lib.z. Regift.epiiljj.
'
•
V. ^ ^ -,
' •
dulcißime
. , " <
.. : . , (

; Expenditur & illuáratur.
l,^ ^t^bUmfMem^ercirmìium v f a u j
voUe abneaoáiminus ad excujMiommtdoneum pu~ , .•' , .
to,cHm Paulm Meat : ^^cunquefcripta ßnt, ad Uyncum r'epUuenm Eumge-
noiiramdoiìrinam fcrtptafuntyVt perpatientiam. Hum Chriftì.
é- confolanonernfcripturarurr^^fPcm Vr potiùs dixit fé euangelium replcuiife &
.gunradconfolati^nemnoiiram [aera Scrtptura ^ n o potiùs ea locaeuana^ Hoipfo^n
preparata efl , TANTO MAGIS DEBEMVS IF.- poíuit pro extédere,propag£e?ita ceníuitEíHus-
GERE , - QVANTO MAGIS NOS. CONSPICIMVS & pi-obaiiit ex aliis locis facr^ Scnptm-.T ou^
SVB TRIBVLATIONVM FASCE LASSARI. implenturetiam dilatantur,&extédu^^^^
Tropterea confitebor fibim Gemibmi ^^"^^^^^^i ^ffangelmm hoc ^ non vbi nomi-
Domine.
Onfitebortibi-M^^UMo G telaudediUi-
Chriiim ,nefuper ñlienum
ßrMmentumedificarem. ^ ^
na. Confeifio vt laudem fon at non iegitur, ' VTImiriim ibi operam fuam locpt, vbi ! ibor 39? '
*n fcrtpturu faäa hornini, mquit Eftius ,fed foli I N erat maioi;nec crcdeietur laborem dcfu^«
J^fa^fed cut ? , ait idem audor, íá«^ ^
trorrationem,quiaconfe[fioßuelaHdü, fine fidei, , tlluc accHrrememJ-bivh^.r^t
, ^ confefio veritatü efl , id figmficante tpfo nomine iABOKis,plm iVDORis,Amor nimirum', oti'o in
confefionu-. At qui tn pradivandts Dei virtmi- Deum ferebatur, illuc illum vraebat, vLi mr,eis
b/«vt bonitateyfapientia,pßtentia,nonpotefl lau- : crac hhoíandinri. ? ^
Í/ÍÍÍOR MODVM VERITATIS EXCEDERE,^««?»!^/» '
I immenfa funt &omnem laudemfuperant.In alio- ^'>''ob au er unt enim Mac e doni ii, Achilia
Í rHmvirtutibmpoteflyacnimiiimfdpècontingit vt collationem aliquam facere tn pau-
, ; OVARE MERITO SOLA LAVS DEI peres fancJorum, qui funt ^
NOMEN CONFESSIONIS V T PROPRIVM 1 N • F C J
.3CRIPTVRIS SIBI vENDicAT.Tam facile eft in ^ terujalem.
hominibus efFerendis,landandifqiie aberrare, & '^JOluitfua laude fraudare eos, c-ii benefici
. extra veritatis limites ferri. fcant in egenos, quod fecit vHlomanos
^ „ Horum exemplo ad paria prouocaret , boni •
Et rurjus Tpiias ait : Erit radix fx^mpH vires oftcndeíis z/fr^i-ffwi/^i,
lejfe. • ydumhoslaudat.hortatur Roma-
msyfacilm enim deuota mentes AV> BtiitVKcimradix
lefè. Cut leíTc ^oúus tadi^ EXEMPLJS , QVAM SERMONIBVS IN-
' ^citurXhriftus,quàm Dauidis ? ^^^ V I T A N T V R .
inquit hic Toletus ,
CEM LESSE , «0» DWFÍW RADICEM D A V I D ; ^^^^NTÉ'MCARNALIHMMINIÍIRAREILLIS.
q»ia,quandovenitChriñm^D'auidregnumcejfa-
tteraty&pracifum erat :familia tarnen & femen^ verbum Grsecum eft, quod de . „^
perdurábate - ^^cris minifteriisdicitiu- : eft enim Ä«T«P>«-
ff^ ,T'ir ( inquit Eftius hic ; W
Certusfum autem^fiatres mei,d' egoipfc^ ^^^'^^^'^^'^ ^^^'^t-'^^^tì^ahoheu y quareddide'vobü:qmniam
&ipßpleniefii^ dile-
aione,repleti omnifcíLLyita .t poßi^ ' " """ ^^
tii.alterutrummonere. -
I
. ,
Audatyt
. ,
excitet ad mehora,
,
ftimulus
,
ad
cumconfummaitero ,0-
^^^^^
^ßima-
#
quit Sedulius hic, LAVDANÖO PRQVOCAT AD TlTafignauero. ob-
v^OiECTVUyVterubefcant talcs non efe quales ab X^fiif^^fiero.Eíiius lúc,X^anquarn^nquit reüé
^poBolo putabantur. Plcrique facilius laudi- ß habent, Afignauero,fiaftgnare mterp^enrl ß^
bus prouocantur,quam contumelns. ^àferre & tradire,quomodofolet reddi pe-
%epleti omntfcientta.Seá cm vcuppojjitü aU cunia. Sic loquitur Paulus figmücans fe roll Jam
termrum monere , ac fi non aliter aliquis fit ap- ¿ Gentibm PECVNIAM PERFERRF NOLO NISI
tus carteros M O N ^ E ET CASTIGARE , quàm fx OBSIGNATAM ; fulftcaretur,eum in rem
. omni fcientiarepleatur.perfeila fit rerum noti- fuamaliquid indèvfurpafe (fiudiosè enim femper
tiainftrudus. '^^f^^''^'i»'^»^fir>inrirumorüoccafionemcuiquam
^ Propter gratiam ,qu£ data eß mihi
velludaoyVelGentilipr&beret.
er¿o'VOS, fiatres, per Dominum : ^
3^4. /^Ratiam apoftoíicum munus vocat jvtiít ^o^irum Tefum ChriJtum & per ^
Vjr fenfus,non temere feci,fed vtfatisfacerem '^^^^^tatem Sanöti Spiritus ,'vt
officio mihi iniundo; Sedulius: NON PROPTER. ^diuuetis me in orationibus
COMMODA TERKBÜA Y vellaudem,fed VT it»^ 'veßrispro meadDeum.
plearn oßciumy^uodaccepi'y (ihi o^c\Oy \z\x.z\o- < ' '
qraroffidt,qunnillofe.fuaquca)nimoda9u». /^Visnonaliorum orationes poflulet.cum
«.t.contemnuD«glonam. _ V¿po

94 Caput XVI. Epift. ad Romanos
TeputÈC non indigere,cùm id non putaueric f^dRßmmosnonfmfßjfetPaulmß
cLnum Apoftolus? Gi-«,caleaiomagnam vim frafentem habuijfent Peírum.
habetjfic enim ex Grieco legitur -.p mecum cer~ ^pnd Itíum uerd nobilitai CX Pto-
endidSTolecus.ATöi^J^ ^o^ Vnanímitas_&Jancíítas eorum , quos •
^^auluquialiorMm frecibm apud Deumimarive- Pautm faluiat. »
hemeKterexoptat:& confiderà etiam y Q^/Aìirvu pruderitm fmf licitaißibHernendit,
PROXIMORVM AVXlLiO INDIGEAMVS y CHm^ :
. q^aHlmfihiopemß>iritHalem ah ahüferri depreu^ ^qLI,
tttt.Gr^cèmaior efi in verhi6 energia-.fic emm ha- \^0mmma0amemVOt?U
ímur.-vtmecHmcertetií inveílrií orationibm pro ^hoshcìl,
me ad Deum. CÈK-VAU^ì^ VOCAT FERVENTEM ' ^
OKAtioìiEM Deo faäam y quafivelinf, a Deo ex- . , , • -ni r r^V ^ '
tormereivt ita dicam)quod petHnt. Dicit, mecum; ' ^ ^ ^ Ommendo vobts PMen. Wiá, ^
J a fic debemus alwrumorañoncspetere y vt non. f ^ » nullius negligencia fu cura ! ^«^s
deßnamus etiam nos orare. ^ ^ M QUEMadmodum V K O V ^ ^ ^RIAM
D
\ MVLIERE AD VNIVERSVM SCRIBAT,
*Dem autem facis ßt cum omnrbm p o p v l v m » inquit S. Chryroftomus rcrm.41. de ^
ruoyis, diueriìsnouiteftamentiiocis.
Em autempacà:Hon nnàcàmt,Dtmy(cà Salutate Prifcam , & Aquilam^
addiditjFííw. Nimirum,tunc maxime pace , . ' ,
indigemus, quùm rem habemus cum hoftibus TNcipit hkplures recenfcre Paulus, quos lalu- 39».
pacilqui bellum nobis ìntcto- ciofus fuerit in fakuando, vt hinc colligas hare
, ne laborabant-.illü cjHocjue eam precans propter humanitatis officia vtiliter mutuò prasftari cura
i«;», quam inter fe habebant controuerfìam de le- amori fouendo feruiant. Qnx de hac horum iagalibmobjeruatiombrn.
lutatione habet S.Clu yroftomus rehgio mihi íiE.
hie per me deiìderari, fie autem habet Sandus > ,,
iftePaterferm.iy.dediuerfisnouiteftnmentilo-- ,
ch-.Salutate Prijcillam& Aqutlam.l^Timurn qut-
SÌP- tp- SÌBL t^ S^ spL J^ 3p. s^ dem efiy P^aulivirtutemadmiremur,quhd cum iUs
A P \T T* "y V T totius orbii. terrarum eJfet cura commtjfa, ó ter-,
K-a l y X -¿V V 1. ram,mare,cunB&quecmitaies quafubcoslofunt& ^
- T7DrC

, Expenditur & illuílratur. g^
\ ^uì f ro anima m^^^ forma eft ;&benè docet , qu« bcriè operatili-.
fappojuerunt. S.Ghryfoft. híc adduaa verba fie Cxpendebarí
XlBeneidemS.Doaoreod^mloco:^«.>. N« AUA , Q . ^ EXÍGVNTVR , ADMINI-
dtcetfortaJfeaUquu, hac de caufa eos dUtgu & fecumas , percgr,„ationcs : eram emm mnUeres .Ua
^moif Maxime, et ft td vnum egi^^^^ leombti* feruentmc?,participanm & cum ^Poiio-
gentrlaude dtgm erant. S¿ut enim ducemexerci-- ff^ l^orthf^ pr^dmtionié gratia f^^heundü-vn-
tm faluttm fecit,& milites fecit fatuos :cjui me- de & firmi pengnnabantur cum lUts & rehqua I
atcumltberamtpericttlù t&laboranfesjnorbts ad adminiñrabant. '
fanipatemreduxit:quigubernatorefn flitchbmeri- J^tmultum laborauit. Hic verusfnulieris
fuitynauemtotamexvndtsliberamt : fic vtique ornatus, iiicc vera lans , qua? non à íTemmis &
s^wníagiñrumorbíífaluarunt,& proeoillmfque
' r f'*ifite fangímem fuum efnderunt y ORBI s Q^o* ^ed ab operibus,fed à laboribiis. De his harc ha^
TOTivs FVERVNT BENEFACTORES ZT/pofí ' bcc Sandus Chryfoftomus híc: ^Wí
Jua ergapraceptorfm beneuolenttadifcipulosom- ^'udiam & virt& mulleres : non ab arr^tllis riec
V^ feruames., ìirnonilibus, neqtie ab eunuchu & anctRis ,nec à
' , ,, VefUbns auro inrextü i SED A PERPESSÍS PRO
Y Bt domeBicamEccleJíameorum> VERITATE SVDORIBVS , «^W ?»»/-
f '-ri^ j a- Í^borauít erga vos,non ergafetpfam foluffí^ne-
,40o. L, rdomenicam Ecclefiam eorum. Nimirum que erga propriam vmiitem(id quod muhamu^
^probi domefticorum mores vel in Eccle- Uera nunc quoquefaciunt ieiunantes h^mi
fiam vetare domum potuere : &, licer matri- iacentes)fed & erga aUos,Apoftolorum & Euame^
inonioeUemcopulan, hue rajnen euaferanr j ve lijíarumfufceptocurfíi.
coílígas,niiptias virturi poíre nubere,necdiuor- ^»emultum laborauit in vobü. ludias hxc ¿ú 40».
tium hxc inrer fe habere. Pulchrè Arhanafíus Maria dicantnr, qux pro omnibus plus labora-.
inc:Eorumdomtís duci VKO ECCLESIA debetyin uir plus omnibus fuo labore profuir. Bene Sal-
, . bits DBI TÍMOK in/tt & VIKTVS. jiudiant merontom.i.traa.;.Aport.PaulusadRomanos
hacy qui nupttù copulantur i & inteUigant , mhil fcripfit : Salutate , inqmt, Marram,qucc muhum
has ejfeadvmutem impedimento. Uborauitinvobis. QjthdfìmuheremilUmpropier
^ ir*/ ^ j-r rt • ^ nofinulla Ecclefìx Dei beneficia irnpenfa
SalutateEphmetumdüe6íummth qmeji falutari&honorari Jluit ^ quanth tufH^ Lmo^
P^i^itittiff'^ftit in chriíío. ^'ñnosintelligimw , vr UKIKEU UE^SIJG in
^^ m - • .,. . , ohm tot pro nobis labores, ac
r ^ n efi prim,tmtu ^fi* m ChrtSto. Aliqul le- firmi cum Chrifio fuñinuit, e VETV
^ I ^ N T : fnrnMia Achaia in ChriBo. QU^ VENERATIONS AIQVE HONOI^IFICENTIA PROvèrbaficcxpcndebatS.Chryfoft.hÌc:D««^iC^
SEQVAMVR. OIUMCENTIA^PRO
encomium adimgens,Qui efi,inquit,primitia
-^chaia- yhit enim hoc ideo dicit,quodu reliquos $
omnj credendo prauenerityac veluti prafÌlierit :.d & concaptiucsmeos, qui funt nob ties '
qwd non modica laudufuer it :j4utyquod plus pie.. J
tatiso!lenderi^yq.km reliqui omnJroptLa L ' ^
dixifet : giui efi primitia Achaia : non qmeuit : f^erunt tn ChriHo.
. f ^ ri d- mefuerunt in Chrifio. Pr^chvò
BT P R ^ E M I N E N T I A M , V A N ^ O X . o R i ^ ^sivuKio :pofi tantamenZ
folumConnthiorumJed&vniuerfa gentü eun^. ac talem gloriam ^ al,os fibi prapoít i nZdZ^^ ^ i •
*routti altorumfaatis.TaUum autem merces non efi aperte confiteri. '
anodica: nam & ex aliorumbenefaatsmultam re- ^ i & ante me fuerunt in Chrifio Vt timen
fribuuonemcapmyquieiufmoM ante illos fanditate ac humilitare' Apoftolu"
fpfis fuo principio multumcontulent. ciTc,. Laudat autem eos yinamz ThJdorczus
IcMZr'T''''" ^ . ^'^pore fidei : Ante meen,m , inq.it .fuel
•le ^ runt in Chrifio :pofi eos emm vocatjfum ego.
• ^Ttettettamprafentemdignuatemnontacet.vtòfien'^ AnuiKOK.
dat&dignitofos credere, érifiuitet primos Roma- ' ^
mrumadfidem.autcertéyvthumüescrefccrent. Salutate Rufum ele aum in Domine & : ^
\ - Salutate Mariam qu^ multìtm laborauit ^^em eius & mekm.
invobis. Y ^ VrRufam matri pr.ponat,quamttiatreitJ 403
^ ^ r r il • T i- , V-/fuam vocar Apoftolus, explicar his verbis '
In muhereplusla- Ambwííus híc :Ueo R.fkn^ ^
^ b o r ,quámdo¿tnna commendatur, nifi SVIT MATRI PROPTER ELECTIONEM ADMI- W
^uod bom opcnsex^mplum, quaedam dodrin. NISXRATIONIS GRATIN O^EI . . ^
I locum
•
Í . •
* ' •

o6 Caput X V1. Epift. ad Romanos v- V
locum non
^Dominydres^ j.romnes,qui cum cü funt fangos. Y^cx co-
tamfanüamhabutt VT R J J J J2,rui-n confonio ac famihanraic, aiiouiiTi.
matrem hanc p^^lus cur Petrum quorum nominarecenfet, perfcaio dignoiccre.
^"""irt^nquam primus pr^cipuè falutan- turjconftaretque, falurarionis obfequium in m-
•T^'"'';fnonSutauit.quia fLbat tunc Rom^ dignos minime conrulille. Omnes hmu! recen
fet^vreormiivnanimirascolhgererur. Pulchre
Petrum non elle VI ^ ^^^^ rem expendit S.Ambrofms hici/fi «WM VNANI-
P0ET PAVLVS OV^R^.^ ^ ^ ^ ^
SVVM UEsintelligunturffftp.quoshaccaufafimulfslu-
ÍPOSTOLVM , &doaorem,fr^femm tanti no- tat,quorum meruum exlu qui fimul cum eü crant,
APOSTOLVM , >r J ¿lignofcatur :S'Aiieros emm nuncupat eos, vt me-
• quosfateariiubet Apo- r„i ilk, fil«"""
r nbus defumenda,inquit Sandus Chryfofto- ccsm m^lo. ,
mns ferm 17. dediueriis noui teftamenti lo- . , ^ ^ ,• -
T v M yrjOlovosfapiemesefeinbono &/implic^in.
Zum S c s , quos cogehat pauperiillos faluta^ V ^./.. Verborum ordo myfteno non eft vi- ,
duus,non fua vacuus ytihtate. Prudentes prius
dó^^Xel;arumaJf¿entiam.s^ nos voluit efte denule fimphc^
MOBTSTIAM PARERE NOBIEITATEM SOLERE. limphcuatifubfternatur.EtiamiftuchabetChii- .
lac pnuaü funt Jed ma.rum clari- ftus Matth i o i 6.Efio. er,o
tTLerhiunt nomine potim nobilitati, nudo non pentes,& fimplices ficut columbi Vbi S. PaichaimJo
ipfum nomen pierunque fuu lib. 6. poft adduca ^ - Pau i verba ait: ^
- líb rahitur,ftquüadantiquioresnobdiuminorum^ TR^MISIT PRVDENT.AM , VT TVTA POSS.X
^ JMIRAMFUR,} Y I ESSE SIMPLICITAS,qua: fatua fine prudentia eft. ,
matoreiafeenáertt. ^
l^mü Eflñok ad Rommos^expenfii^ iUuBrat^.
C V ¡ . •
V . A P V T \

EPISTOL.£
A D C O R I i ^ T H I O S
E X P E N D I T V R ET
, . ILLVSTRATVR.
/ . . _ "Taulm-^ocatiu JdöHOIP!^ ÍESV
f
« ,
S e c t i o L r^, ^ ^ >
C H R I S T I per ^ciuntatemj^
40 J ^poHolitiiulam cur fere femper Epi- *T)ei y ^ Softhenes f/'ater y
Jolü fuüpr.ßxerit Paulm. E c c l e f u D e i , qu^ e ß Co^ '
: ^peciojo dígmtMU mulo non tntu^ • / -
wefcam, qui digfiiíatis labor em Ytntnt,
fugiunt.
Superior ß fuii fubditis aptet : vt P ^ s T o L v M fe ftatim vo- 405,
lucretur. W S m '
. 7 ' / - , ¿tores teirercc. Bene L,laüd!Lis
^ volúntate humana omne malum Altiffiodoreniis in Epift. ad
: , f ^ ^ ^ m Quod nomen fùu?n
Jperandum. ty^poiìolm Paulus in omnibus
Bei voluntas & henepìacitum laho- P^"^ ^P'^olis prapomt in timlo, aunoritoi^eß. Tí
res omnes étribulattonescondit. 'f'^^'^'dices feculi hmus qui nobdiom Cjfe vt-
Ao'i Ex fraterna charitate accufatio
fYoatre debet t^pofhlus grandemimer Chnfiianos fibtvwdt^
Pauli humtlitoó & Charitas. cans dignitatem , APÖSTOLYM SF C H R I S T É
409 Chriiti feruis etiam-yin minimis fer- TITVLO PR^NOTAVIT , VT EX IPSA LEGTV-
uir e quam eximia fit dignit as. NOMINIS AVCTORITATE TERRBRET,
Omnium profe^m é' vtilitas: aUA- ßbi
renda. efe fubieaos.
A Trs J / . j-r • • v. Apoftolum IK dicit Paulus ad Corinthios
410 Chamas locorum dtfcnmtna ne- fcribens iure lume titulum eíFerre poruir, #
qiíod apoftolatus fundus officio fidei Chri' ^
/ Eccleßsvnitas. ftianíe fundamenta apud eos colíocaííet, adeo
Reprehenßo etiam aliqua laud^ vt proprie Corimhiorum Apoftolus poffit dici.
condiri poteß , vt ßt leuior e^r DIGNITATIS INTVMESCVNT
IRUEÌUOL ^ OFFICLYM VERO NEGLIGVNT , CUI.
jruttuoßor. titulus annexus eííb debebar. Non exp'ndit
411 Gratias qmagerefemper Deo dehea- l^onorèm,qm honorem iabori^vr ita loquar^non
; mus. appcndit. '
^ VèrAdiuittdtqudinamfint. ^poHolm lefu Chriñi. Cur tam eximium
spirit ales diuitias vt dicantur habe- ^ ^ ^ f ' > ^ùm ad Romanos
> re etiam, qui non habent. z ' ^ h t ' Z - '
^ f 1' • • 1- • • "-^^^^^g^fter obìitus eft humi iratis > Minime
-Temporales dtuut^,ver^dmttu non vbique fibi par Paulus, hcet aho^v^^^^^^^^^
tem fefe omnibus aptec, Rede rem verikt . ^
413 Scientia, qu£ de rebm Diuinis non ^'ic: Qu^ri psteß cur Paulm hu-
eß ,vix fdenti a, nomen mere^ Epiñola, cum nomen funm cúm-<
tur. memorafet, ßatim adiecerit nomina eximia digni^
eßMtenui. ^
Nouarin. in Epift. Paul. ««io;, ymxys . x s c ^ s zi, .x.cx m C

gS CaputI.Epiftlad Corinthios ^ '
A SE HABEAT VERBIS ET ah diìi fetunBum , fed faciìè commUmcM omnìa) ;
^ '^"^^JGJJCTOS , SICVTI EORVM etiam Soñhcm tribmt,qmd kfe erat.Q^Utameru
FACTIS CIRCA^^^^^ ^^^^ ^^^^^^^^^^
SALVTi EXPE ^^ honorari. Qunm adtunxtt tllum , qm frmma ejfent & acceptiora,
tum a jubditu ttwcf'» . . a J / " C
rulieniita fe habentctrcaprdatum ,norieJt qua docebat.
^^ /a^neceffi vt verbü feu faüti autoritatem Et Soiihene^ frater. Hic princeps fyn.igoga!
• rZrnone»dat.kítumver}>comemmtur,6nendere apiid Corinthios fuerat Pauli piíEciicauone
Lbetco/Utapctenatuauaom^^^ Chriílum cóueríiis, fub Chriíli.vcxillo miii-
M tirr.orem reuerentiamque nominis fui incu- cauit Chnfto & paflus pro Chnfto eft.A Soithc-
^ tiat Apoñolm autem Coñmhiü vohiit ; quia {vt ne Paulo diftantc banc epiftolam exaratam pie-
Mt Glo(ra)comempto Paulo ApoHoloJe fapien- ricpe putant,quod non improbabile Eft.us cenf
L hù feiaíHtabant, quorum vana eloquentia, fet.Veré magntis,& vere humilis qui vt Paulo
fapientiaque terrena deleäabantur. Idctrco Apo- feruiret dignitatem,qua apud Hebvœos pollebat,
ftolHS,vt eorum pr4umptionem arguer et,eofque ad neglexit ; vt non muum fi Deus ejus nomen
fu^ perfon^reLenttaminclinnret,cumdtxfJ[et, cum Pauli nomme, m Pauh epiftolis ad nos
q^aulJ;7mxaddtdtt,Apoñolu4,quodtotumfa- tranfmiferit.Scilicet CHRISTI SERVIS ETIAMIN
äum eft non ad propriamlaudem,fed propter ilio- MINIMIS SERVIRE EXIMIA EST DIGNITAS,
rum falutem. , ^ omnibus ahis maior.
lefu Chrtííi. Apoftolatus officium , Chrifti _ < • r
lefu/dicitur ; tum quia primumillud Chriftus Cum ommbm, quiinuocmt nomen Domim ' •
exercuit,tum quia ab eo Paulus milfustaut quia lefii ChnHi. . \
Apoftolorum-pradicacio nonnifi Chriftus eft, . ^ .
nec efle debet. ' pEnde Pauli charitatem , quae coercen angu-
^ Tir Nihil non magnum ex- , 1 ftis limitibus nonpotefti ad Conmhios kri-
pedari ab hac debet volúntate, ficut omne ma- bit, fed , notât etiam Eftuis,
lum timendum à noftra eft-'Sandtus Auguftinus zy4po!hlum velie banc epMam ad ornnes perßr-
ferm.94.deDiuerfis fie Apoftolumalioqu^u"'-": RICHRIMANES^vt potè valuuram ad IHSTITVIIO-
O R Ä Í^SFÍPW^Í PER VOLYNTATEM TVAM: , NEM TOTIVS FccLESi/E.Vcrus araorinomncs
PER" VOLVNTATEM DEI VIDIMVS FRVGTVS fertur,omnium vnHïatcm qua:nt,oranium pro-
• i^os.-Fbtqueleq^erü,vbtquerecitarü,vbtque ad feäum ; veré Dcum amans inter iaóìuras comfhriñum
aduerßintia corda conuertü-, vbique pa- pucat, illis omnibus hominibus non opem ferver
bonm magnos gregei colligü. le.qui funt à Deo. In Deo qui hommes ípedat
'Per voluntatem Hune honorem non omnes fpedat.
fuismeritistribuit/ed Diuinœ voluntati. Vera ^ /'
hxcviriiufticonfignatio:totumquicquidcft, in In emni loco ipforum yò'noHro.
, Deum reiicit,ne-reiiciatur,tanquam fuperbus & '
arrogans à Deo. I^Mniuni fidelinmlocum/«ííw Apoft^^
PirW««MiiwP«.Scilicetiuflli,acbenepla- ' d i c i t j CHARITAS ENIM LOCORVM DI •
cito Dei 5 fint graues labores qui dignitatem SCRIMINA nefcit ; locum dum omnibus exhi-
- . tam fublimem comitant^^ CONDIT O MN E S beccharitas,ommum quoque locafiia facit.HIEC
ATQVE ETIAM M'INVIT HYEC COÛITATIO, PICETCREA EcclcfiíE VCrè nOtaeft,VT VBIQVE S IT
quod nimirum per Dei voluntatem collatum VNA , & loca licet multa fidèles incolant, vna
nobis munus illud fit : multis fuerit periculis tamen Ecclefiaeft, in quo ab hœreticorum proexpofitus
Paulus, Apoftoli exercens oftìcium, ftibulis diiFert ; in vno quippè loco varia: feda:
multas tribulaciones fuftinuerit maior illis, ma- ftabulantur,quin,quod mireris, in vaius domus
ioriftis,fuperiorquefuit,cögitansnonfua,non anguftiis,invniuseciam mentis,
hominum, fed Dei volúntate ád apoftolatum
C fuiifevocatum. Gratìoé i^go T>eo meo Jemper
'^Qg EtSoBheneiftater.CiuSoÌ\hQnh\\ocin\oco pro vobis.
Paulus meminit ? Qijia hic ad Paulum accefferat,Corinthiorumqué
federa ei patefecerat non ^ Ratios ago Deo meo femper pro vobts. Dt
odij liuore,fed zelo charitatis. Ne igitur Corin- v J bonis à Corinthiis accepcis giatias agebac
thijineumcommouerentur,putantes quòd ex Paulus.A laudenimirèm illorum inchoar, vt ad
òdio eiTent accufaii,illum,fratrem, nominai, & corseptionem fufcipiendam difponeret ac paraad
falutem dicendam Corinthiis fibi alfociat. ret. Corinthij plerique aderant à fimultacibii.^v
Hue fpedauit B. Dionyfius hîc inqniens : Htc alieni,fuperis donis cumulati , pro quibus dùm
Soflhenef Corinthios {vt dicitur)apud Paulumaò- gfatias agit,Gorinthiorum Ecclefiam commencufmit.
Fnde nunc dicitur Soñhenes fater,ad in- dar ; vt gratuip fefe illis redderet, dum reddefec
finttandum , Q^OD ACGVSATIO ILLA PRODIIT pro illis Deo gracias,sicque falubnor reprehen-
ÍX FRATERNA CHARIT ATE , NON ALIVNDE; fio clTet. ^ ^ícw/^íftí-^íjinquit>10 ThcodoretU^
^ àquanotaabeunt,qui nouercali odio aliorum aures prihs medicatur, vt MEDICINA LIBENTER X
lapfus traducunt,non fratris amore. AB EIS SVSCIPÌATVR , v erit ai em vero et tam
Et Soiìhenes fiater. Quàm à fuperbia alienus csmtinéns, quA diña fum j propter data emm f»
Apoftolus ! Aliis tribuir,quod erat (vmm.Softhe- dona egit gratias. Idem viger hîc Caietanus m
mm , inquit hîc Catharinus, adiungit quaficon- hœc verba : Quia non omnes fCorinthijjer^wr tn
, . fcribentem epiñolam hanc,& confultamem , cum crimine dijfenftonü , & multi inter eos er ant vtn
tamenminimèfit dHbium,eam B.Pauli ß>iritu di- 1>iuinü gratiü pr aditi s nec intenditi de fender e '
V. ,. ^atamfuife: fed ayuiLis AVOSTOLVS , BT ad particulares, fid in communi reprehendere t
V cu^^nKTE vz^ms (qua nihil reputai ideo inchoat à laudihw ratwne
. • ' bant
(
(
. I

^ ^ Expenditur & illufti^atur. 99
• bamfapientiä & aliù Diuwú donü , vt laudata Xn omni verbo, in omnifeientìa.
vin Hi coUegìj Corinthiorum prapar et ánimos ad
fttfctpiendumreprehenßpnern. Laudatitatjue Ec- TTIs verbis ^gnifícat Paulus Corínthios d^
cleßam Corinthiorum per modumgrattas dgentis XTI.tatos eire vrroque dono & cognolcendi 4^}«
^ Deodeillorum honii yVt hinc euam perpenderent diuina de iifdem apre ,opportunéquc lo-
(forinthij , quam magnifaciat Paulm eorum vir- quendi, quòd nomine verbi fianifìcauit ; ver-
^^um autem fciencix prsponit, quìa maius do-
1>eomeo. Cur non wiïro / cùm Deus , om- "ura eft »de diuinis aptèloqui ad aliorum vtili-
^ " nium Deus fit. Ex fummo affedu Paulus Io- tatem , quàm fçire diuina dumtaxat : f w « *
quens, communem Deum , fuum facit. Qui '^^^bo,&inomnifcientiaàixìt 'mxiiimoà\^m, ÒC
aliena bona, fua fecerat, gratias pro illis agens ícrentiáqna? de diuinis non eft, vix in fcien-
Semper pro vobis^ Et qui icmper pro Gorin» tiarum numero locetur. •
th¡is ùgerc gvmas ^ozexat^gebatgratia^ /» ; Quod ad eos referas qui in
folùm habitjigratitudinia (inqmt hìc Câictâttûs) Ecclefia perfediores erant, licer chariras , &
fed etiam añu. Ex eo namque quod Paulttí vni- vnio , quod vni conceditwr alteri reddat com-r
/ fterfasfuastam aàiones . quam paffiones , etia^ mune : hinc illud Sanili Thoms hìc ex S. A ugq-
ipfum dormire offerebat Deo pro vniuerfis bene fi- : Si amas vnitaier» habsi qtiicqittdtmlU al- '
^ »citéßbifHifqueommbm{imer quos eram Corinthij) ter habet , loxx.^ INVIDIAM , ET TVVM £ST
• collatü , fußicienter habetur , quod femper aäu Q^OD ALIVS HABET. quòs cupidità^, & ipuidia
/ g^^^i^agebat DeoprçÇorinthiis yiiOii QvoD Ap'^f'^t charita* iungit , , cinus. intètucnni
ACTV SEMPER GOGiTARET DE coRiNTHiisi communcfit, quod eiat proprium.
SED viKTVAhirEK (virtutefcilicetprif>í(t(inten~
tÍon¿s )vniuerfa eim opera erant gratiarum^ -r——r— ——
allionei. C tì T i
41a. Semper pro vobùÂiiineÎem^etgvm?iXnzÙ.\0' O E C T I O 11.
ni vacare Paulus:pocuir? An gratias agebat cum .
prxdieationi operàdarct ,cùtn raàDducaretjCÙm A^A ^i^orurnlaus ceterüßimuli loco effi
biberer,cùmdormiret?Agebat .-quianimîrûpro debet. ^
fujsaliordmquebeneficiis aciones omnes Deo meli4 titulus quanti faciendusfide-
ofterebatjatque adeò NON VIRTVAI ITER TAN- libíi4 (ît*
TVM,SED ETIAM ÁCTvfemperproeorinitóis r-j r ^ j- .
gratias agebat. Tidehs quijnam vere dtcatur.
41J S ermo h ment e difcr epare non debet.
in otnnibtis diuites faEìi esiis ' concordia praciptfa perf^^
in ilio. ¿íionispars.
f^ . V,.. Contentionis Vitium au fer endamyvt
Etnonetiam anteàdiui- j- ;
teserant?erant,fí de diuitiistemporaIibus cetem medica manus admoue^-
- ajfpirìtuales compare- m r . (
tur,diuiriariim nomine fuhc indigna ? idcirco Cttmde alteriti fama agitur, leuibns
abfolutè dixir,eos diuites fados eife i quia diui- conieBurü dtuinemo debet.
r^. .. CorreBioinfpiritHsUnitatefiat^vt
Sed qui In omnibus dmites fadi dicuntur, Ût n,ti/inr
cumadhucdemultisinformentur,adhucinaÌi- ^ ^ • ' v r . r ^
quibus digni reprehéfione eiTentìAn dicunturin^^^
omnibus ditati, in^ Bm glorifie e tur,
haberent i fedquia, iuxtaquendammodum A^l CM.edict peritiamimitetur^ qui alios #
iíuiíu vita yin ip/o corpore omnia erantfSc licèc corrÌ7Ìt.
^intùalesdiuitikapudpauci ^inamChriBurhdimdant.
inpjurcsdiftribuipoteranracdebebant , plures .,0 j- r W- i- '
dicuntur,atquecdamomneshabere,q4dìn âtutfia
aliis hab^nt, AB ALUS PVTANT ACCIPEREÌ cur dicatur.
cum nulius fibi foli habere fuperas diuitias "Diuidere ChrìBum dicìtur » qui eim
' membra àiuidit.
Itane in omnibus fadx ^diuites erànt Corin- Jpfife fcindunt, qui ChriBum ¿ Pa-
ihijJ Eram jfednunquidPaulo curíE fuit Co- tre diuidunt
rinthiorum diuitias efFerre,&pro iis gratias aee- ^ .
^c?Fuit,fedproVcris. Senfus igitur eft igra- ^^^ ^ b muidiavt abfuertt Fault mens.
^^lias agoDèoquoddiuites fadieftis inomni rè ^ d ChriBum omnes Paulm vocat.
^ fcilicet ad falutem ßfeäante y Aie Eñms , mm Beneficiahúmimbuí non ímputándat
ÜIVITI^ TEMPORALES VER^ DIVITI^NON qttitàDeofunt 0
SVNT, nec ad illas fpedauit Paulus. ne ad illa- Cur nullm Pro alio crucifixu. dicatur,
rum amorera accenderei Corinthios : idcirco n i -
iîgnatè addidit tilo . quod ad Chriftum refer- nuUmpro alto mort. ^
tur, qui ita Spirituales diuitias nobis contulit, Occajto malí vt vitanda, < ^
vt temporaliumcontcmpturnfuis & v e r b o , V e r b i miniBerio addfífiin eo prdci- \
«xctnplo fuadcrcc. pueverfentur. ^
Î A 411 ^«r W
i " — "
• . i ''
• • • -, ^ • • •

loo Gap. I. Epift.I.ad Corinthios ^
' . , Cur Paulus gi^^das Deo eg€rit iC[uia Siiis autemperfect in eodem fenfu. ^
^ nullum hapti?:,auerit. " ^ _ ^ ' ,
Tlomi, qm faciliora ipß frafimU Kl^}^ l^temprfeüi,^ eft,
dtfficdmaaltorumhHmertsm^ ,.;,>cfidicJr,apà^&conannècompadiin- -,
f onunt- ter vos mutuò,in qua-priedpuaperfcdionis pars
. D'tßenpQnes e arum occupo ampH^ eft fita^ adeo vtfiuftra Tibi de perfeótioneblan-
tmda. diatur,qui cum aliis aptaíi fe non iìnit,mutuam J ,
xMenàiicij notavi vitanda, ' concordiam, ac pacem non fouet. •• ,
fta ^t nihil whis dè fir in 'uUa Sigmficarum eri enim mihi de vobisßatres
' : . meiydb his,qui funt eh lo es, quid con'
/ tcntíonesjunt inter vos.
' lid. ^Sio N 1A ofatiarum oehera habebant , . ^ . , .. .. ^
^ ^ Gorinthijicetnonomniafíngulisádeí: f^Vm ".ulta ni Connthn^ vina ^t. ^prerent,
totum illis corpus gaudebat. Nul- henfurus a contem.onibus & fchifmans
la eisdeerat gratia i debebant tímen in omni- nuer íe ícindebanr,quia nuui-
: bus crefcere ac proficere. Sed cur adeò eifert vinum,pnmam poftulabat curam,adeo
Corinthios Paulus ? Tori tribuit, quod parti ^^ tere nuftra medica ca:teris manus
conueniebat. ^mP/^r^r/... ./?.inquit S.Augu- admoucamr,mu hocadmoueatar.
fti^us epift. ;9.ad Paulinuiii . ¿oqui de par- ^ Chlocs, cut nomen exprniiir? \
tanaLm de mo ^ßcut CorMos tn prtwu epi- ^ deciaret 3 fe non incerto rumore fern;
ftoUß^ partibm ita laudai, tanquam ornncs tales ^ fide digms id accepi^le, quod dicit ? Nimißntjmnefent
laudabUes quidam eorum , ücauc nim , quum de eoagitur , Q^^OD ALTERIVS ?AlAVS
C E STIMVU LOCO BS.EX,^ lau- TANGÌT , NON LEVIBVS CONIECTVRIS
dabilesfierent,laudis participes futuri. DVCI DEBEMVS ; icd cems teftmiomis.Chloea
, icemin® noraen eile , non loci, melioE autho-
Fidelis Deus , per quem vocati eHis in fi- rum fententiafert.
cietater^Tilu etm , lefu Chrisü i). Blaiv^caHoquitur, quos erat
. ^ r correcturuSjVtjVtiiior coireòiio elict.F^'•m^'l!>-
Z)0^;^/»/ c^r. inquit hicCatharin.us,z///¿«/£'ííír,c^ IN spi-
tldelcm Deum vocat ; vt quo eut^dus homo BONITATE ADMONITI JactUm correcUo-
ì:to itM' Go quidem fum PauliSfium nomen fthrinm 41Í.
xis N0MIN6 VOGATO , ET TV HANG EANDTM XLpofult, nc vidcretur caitcros deücerc, VDef-
AcciPis APPEILATIOHEM , MAGNAMQ^/E AC- ferretfc. SVAM PERSONAM,inquitS.AnfcImus
CiPis mcìiiTArzu. jQuemadmedur/i enimu, hìc, POTIVS ASSVMPSIT , Q>^AM c ALCARET EX
Deus bonus & iuiim voeatur , & omnipotens, & 'CONTEMNERET, VT CHRISTVM GLORIFICARET.
opif&x vniuerforum ;ßc & Fidelis. Cogita erga in - "JR^epulit afe , fed vt mittat ad ChrtHmn, Non
quantam protteberis dignitatem, qHum Diuina eri/ vult; aß)onfa amari,pro jfonfo, Idcirco enim feìp^
futurumparticeps appsllationis.Hz&enus iììe.Ad- fum maluitcontemnereadcommendandurn Chridit
ftatim hunc titulum plus, requirere , quàm ftum,ne forte alios nominatim contemnerety&tdeo
quis prima facie opinetut. Hic igitur deincepi putareiur eorum refutare perfonOi , vt fuam corn'
( quarite yVtßdelisimdr vos aliquis fecundum coti- rnendaret.
fciemiamreperiatur \mrtimenimßdelem inueni* Cur fe primum Paulus nominar, Cepham
re,hoc opta, hic labor eß. Non vt demonilres mihi tertio loco ? feipfum in re odiofa primum nomiconfcientiam
; neque enirn ab humano die itidican- nat, deinde gradatim afcendit, vnde ficut Chri-
dus es : fed:vt Deoßnceritatem fidei oHendai,^ui ili dignitatem non minuit poftremo eum loco
fcrutaiur corda &reties,& cognofcit hominurn co- lecenfens, fic nec Petri primatui derogauit ter-
MAGNVM QVIDDAM EST yiR FIDE- tio loco ipfum poncns.
xis, OMNiO^E nviiTh mno^. : fidelis enirn^ EgoquidemftimPauli.Qms^txmsfxznìe'caXt 417.,
viri eß vniuerfui mundm diuitiarum, qui poßit "«ne corripit; Medici perìtiam hic notabat fan- , ,
cetitemnere ipfas & conculcare. \ - ¿lus Greg.lij>it .fupe,r Ezech.hpmil.i i. vbi ait :
Sgo quidemfum Pauli, ego autem Apollo,ego vero
Vt idipfum dicatts òmnes. Cepb

• E x p e n d i t u r & i l l u ñ r a t u r . l o i
j)ìtdfm eß ChriFfm. VERISIMILITER FVTVRVM ERAT OCCASIQ-
Dluißaeß •
CÄ«/?/« ? Sed quinam adeò impij,
MAhi. Et quidem Deogratias agit , cuita
demiafaäumßt , vt hoc , quod eß- Paulum
prommru
VC ehriftum diuidam ? DivisvM DiciT kaptiz^aße Corimhios, ceßertt ad eorum bonum, id
, C H R I S T V M , inquit S.Ambrofius hîc eflademtationempeccati,quo iaSlarent fein Pauriameitií
hominesßbi partitißmt. li nomen baptiz.mos eße-, aut tanquam per baptif-
Diuifm eß Chriñm ? Chú^i^noxiim ¿imC^o-- rnurn in eim nomen afcripti dicerent : Ego fum
nëm vocat} quia, Ghrifti fpiritu viuece^Ghri- 'Pauli.
ftiániciim dcbeantjin Ghriftum refiìit, velue in Chtiftus per fc docuit,per alios baptizauit,id
caput , rdííÍorneiTibrorum. !2\^o« MVNERE RR.€ÇIPVE VERS ARI DEBERE , alia ,
fcinditurtum quia ßiiritfü ChriBi vniens Eccle- qu^ funt minoris momenti, aliis commutenda,
ßam,perhuiufmodiftilasßgnificaturfcifm.Chri' yt^düUip^^ ^
siué , quarntiü multa habeat membra , nullam ta- Mirum , cur gratias Deo egerit Paulus , quòd ^^
mencompatitur fcißionem membrorum i Et vz\K- nullum eorum baptizauerit. Nunquid malum
INDE EST DIVIDERE sivs MEMBB.A AC DIVI- cft baptìfmalibus aquis aliquem tingere , cùm
i>BKE cmúsTVu ( quod eß irnpoßibile ) quia ip- potiùs hoc fummae fit opus charitatis f Nocïuin
fa dtuißo feparat à Chrifto. foluit S. Ambrofius hîc , dura ait : G ration agit
- » Diuifuieß CUriBus^.^i^oncOi t fedqui eum à^ D
r inquit Sandus Ambroiîushb.i. Q^IA ERROR AB HAC RE GOEBERAT, EX NO-
; de fidècap. 4. IPSI SE SCINDVNT .-diuidunt fe MINE EIVS ERROR ESSET IN PL
àb ipfo , qui ipfumdiuidunt. hocarguens & baptisantes >& bapt.tz.atçs , qui ad
iniuriam faluatoris , bapfifmatù eins gratiamho-
liunquid PmltiS crucißxus eßpro minibt^ deputabant t Ulis díjfimulamtbm glrria
' 'Vobù? caufa .. , -
GVr feipfmTi tantum nominar, qui priùs
Apoilo & Cephœ memitterat ^^^
Per fe pr;tdicaait euangeluim,pcr aiîos-baptizauit.
Nimirum quod diffiGÌlius,tBaiorirque la-
/tóí-f inquirTheOphylaaus) EX iNviDiA ,mi autem & Stephana domum
emphim , quin & vtilitatem pro nobis Grucifi- càiterum neßcio ,ß quem ñUum
XUS eft. Nodum foluit quod aie Si Auguftinus baptiz,auerim.
in loann. Et ßfiatrespro fratribustnoriantur,
tarnen in ßat er nor um peccatorum R E- ^ ^ Vr iftuc adiecit : Ne in eius verbis , inquiE
MissroNEM NVLLIVS SANGVIS MARTYRIS EVN- \^\ncSsinQc\x^T]:iO\r\SLS y aliquid veritatis mi-
x>irvR,ejiuadfeeitChriíiui pro nobis. Solus igi- niis appareret, & quia circa particnlarta
^^^m Ghriftns Grucifixus pro nobis eft , quia íb- fa£ta memoria hominum labilis efl , fubdit : cate- ^
^ ^^^ lus nos redemit , folus nos à peccato liberauic. rum nefcio^ id eß in memoria non habeo ß quem -
alium baptiz^auerim, in propria perfona, nam pet
Gratias ago Deo y quod neminem a l i o s baptizair^Apoftolum muiros non eft du- Jp
vesirum bapti&àm. bium. Hîc interim vides quam caurè fandi viri
ITáne gratias agit, quòd non baptizauerit r Et
quid mali cft , alios in falutem tingere ?
loquantur. ne ab eis aliquid cxcidat , quo mendacij
redargui poilint.
¿oc-sgii (inquitEftius hjc )nonquiama-
lum erat baptfzaße'tfed qtéoniam eße poterat , aG ^ I 5 SECTIO IÏI , ' *
, • ••
... ^ ì .
• , Ä " , .
* ' • . • . ' ^ : ' •

I02 Cap. I. Epift. I. ad Corinthios ^ '
— ^ — V t non euacuetur Crux ChriBl
S e c t i o I I I . , "pRoiW^c«««?-Sandus Cypnanns ìcgmlnà-
I JL JjÄf ; Nimirum verbi fapientia CRVCEM '
[_yidhaptiz,mdum cur f e JpoBolm EVACVAT , FI hominum conueriio non crucis ( '
nonmijfumdíxerit. virtuci,íed fícculari fapienti^ cum eloquemia '
f^Àm graue & operofum prAbdica- coniund^ tribueretur ;
. g ^ ' Vtmn euacuetur Crux Chnitf, ztc^ne adeo 425.
t ' f . iimplicibus verbis crucem praedicandam hinc
Crux ChnUt cur dicatur euMuari. colligat Bl'etrus Damianus ferm. 48.
^ jjT ^trnplkihm verbis crux prAdicmda» quam,inqmt¡deftt facundia , peritiaque fermonis
ne eií4s virtus euacuetur. cejfare non debemm à laude crucis ., quia quod
^mam fapientia ChriHo aduer- f^cultati fubtrahitur, ex abundantia bona vo-
c fetur luntatis impletun, prafertim cum ApoHolm di- ,
. . I . ' . f n r cat :non infapientia verbi' vt non euacuetur
. , ludais curpeculiartterCiprtßm fern- ^r^^ Chrim. Pradicatores namque crucis Deus
dalum fmße dicatur. pifcatores iníiituit, nonoratores. Accuramita-
Stultum cír inßrmumDei etiam for- que verbis,crux nonaferitur. Sede contrario va- • '
titudini fapientÌ£ Angelorum cuatur.§!^apropternon indìgnurneftfiBeat
Í praferendum. verbis mmc fimpUdbm pradicetur ,qmbus vtique'
f rocationem fuam illi precipui 1//- M a mundo inter ipfa nona fidetrudirner^ta co- ' X
^ / , J . •^•..v., '••>*• / ... (rnofcitur. '.ü. ...'i..:--' \
deant y qm tn facram famtliam
nomen de der e. Perdam fapientiam fapìentium '
De loci fanBitate nemo ßbi blan- prudentiam prudentium
diatur. reprobaba»
418 Curimobiles Deu-s ele^erit non nobi- , ^ ^ ' ^ •
lesEuangclioprJcando. • ^ •
/ •/ r i r 1-1 Si àQ,Saptenttam, úixnyiQá^ááiáix. yòapten- • fuit oiFendiculum , quia Crucis oppror
yutus non eft neceílana ; at in pr^edicatio- brium fedt.ne eum pro Meilia acciperent,addii:
tafqu"¡rí gentibus fuiife ftultidam. Et non fuit etiam lu-
1 u tum valet. dxis ftultitia Chriftus crucifixus ? fuit;nam vni-
uerse Paulus dixit : Verbum crucis pereuntibtu
f ft»hitiam effe. Sed praterhec t inqaiiEttius hic,
^ * ludaü
\ '
- Í

,, í' • :
• Expenditur & illuftratur. " 103
IUÍIAIÍ PECVLIARITER SGANDALVM Non dicit, Nulli fapìenta fecundum carnem -
bm Chrilhispromiffu^ fuerAt expe^am . nec fed multi : quia aliqui ex dtfcipulis primL
tamen receptas. Eccleßa fuerunt doät etiam fecundum fden^
; ^ f '^'^^^^qfffßtam } vt Nicodemm,qui erat magiBer
* ^mqi^od ftultum eft Bet yfapi^ntim eft in lfrael, & ipfe Paulns, & Lucas medien,, ^
homtmbm y ek qmd infirmi^m eft Í Et ßmile efi de pàtentibUs fecund
Dei, fortius eßhominibm.
i
HVnc loGum magis vrgcc San£|us BernarnobiltbmfecundHrngene-
-rii nobilitai em. ^
l^on nobiles mundi Deus elegit,féd qui verá
dus quod infirmum Dei eft aireirens Ange- nobilitate gauderent, qua: à virrutibus eft , eft ä
lorum quoque fortitudini przeferendum, ile ille Ghrifto j Prieclarè hunc locum Verfat Beatuá
ícúhk i.in C^nt. Itaque quod flultum efi
'Dei^fapientim eflhomintbHSy&quodinfirmurrLj verba, omnia fupt danda , quia ornnia •
eft Det,fortimefi hominibm. Hoc quidem u4poño- ^^^^^^^^
lu^.Mthi autem nonvidetHT errare fi quis etiarn^ fi^P^^'^^^ p^^pere^
SAPIENTI^ E T FORTITVDINI ANGELÒRVM f^biuga^etur mundm.ReliUís plmèfáptenti^
PR^FERENDVM DICAT IDENTIDEM SIVLTVM BPIS,REIIÄIS FORTIBH^DEBIL&S,RELTÄISDIMTIBM
INFIRMVMQ^E DEI. ' - ^omines elegit pr

104 Caput I Epift. L ad Corinthios ^ s
. /•/ enhiles vociiri dà RETVR AI^ SVVM
Ter tgmbtles cur nov cipio quidempaHcos^pofirernhvcroplura feculan-
Chrirtifiderà. ter excellentes Dem etegit ad pradicaüenü ojji-
DiuitescurfrmpnonelegentChrt' ciumyndewGloftdicuur.qiicdmftfideUterprsi-
ßui,fer ciuosceteyos'uocfiret. cederet pifcator, non humtluer feqaeretur orator. ?s
^ ¿ pradicatienü munus ciuwam Chuáit: Et etiam ad glorifim Deipeninet . dum
Ptiores. " per abieSlosfublmes in feculo ad¡e trahit. "]
^ -ci' \ i J. r.i, frln- Vt confundat fapientes. Vt eos pudore af-
434 Fernrt¿ít, qmde futs mentts glo ^^^^/recundLiearneni fapiunt ; fapientes
• rimtttr. ^ _ dixit , NON C^I ESSENT , inquit SAIIFT^ . V
' / gloria nos Deus auQcat inani iVt GUFTINUSFEMI.63.DEDIUERRIS gai vi^írad'verarti
vocet. rentur.
; A x< Vníuerfk ßriptur^ freies ab inani Tanta praeftiterc Apoftoli, quia à terrenamm 43 •
; ^^^ „1 rerum aíFedu paupcrtatis amore ei-ant liben:
glortanosmocat. ^ /«r^ PAVPERTAsJnquit Beatus Laurentius lu-
Cur in Demmo tantum glortart de- de pai pettate cap. j.
beamm. pr^ídicationem magü acífeptahiUm. Cuius euidens
) j^ yC Homo gloria auidißimus agri ab eius ßg^um efi , quad per Apofiolospauperes rebus &
/ deßderio auocaripoteß. ßiritu y quanquam nurnero paucos » diffufa eß ^ ^
- C]iinuit fuam glori/ùn qui gloria- EuangeUca Verität in orbemterrarum.vt de ipßs ' ' >-
fe:m?et,quigloriaturin verld^umfit. In omnem terr am extmtfonmeo-
J ^ ^ , rum.Qute}uumprophetiashaberent,mtraculafar'
•• r cerent.nonhAceosmitabilesfecerunt.Mtdtinam"
¿i^^y Deum fibtfacit>qm tn aliquo extra ^^^ jj^ophetAextiterunt ^muhi infirmitates cura-
Deum gloriatur. ' runt, ér d

' E x p e r i d i t u r & i l l u f t r a t u r . > 1 0 5
V IGNOBILES AD CHRISTI FI DEM FVISSENTT Ví^pi Scripturarum hnèifjiùenus^fd Mon^^^
AD DVC TI. fienitHryVtquigloriatur in Domino, fflorietur
43 Idiotas & ignobiles Deus elegit elegit pan- In Domtñoglorietur- Giotkcmx extra Domi
peres , ne eleótionemfuis mentis , Cms diuitiis num ingloria,vt ita loquat:qft,¿r aiitfim in alio
eiedi tribirerent : licer etiam poft pifcatores & quàm in'Domino quls glorietur ; cum omne à
pauperes.oxat-areàduutefquevocaueritacele- quonafcigloria poteft, non nifi.à Domino nagerir.
Elegit DormnHs poBea&.oratores, fnquit ^ icatur? De qua autem inquic B.Laurentius íüftiòandus
Auguftinus m Pial. íexagefimumquin- manus lib.de humilitace, cap i é-in quo fit qlo
tum.Sed ilU faperbirent non priìis eligeret pi- riandum, Apofioltu dacet diùns-Ùm ¿oriaturlin-
/R^ROM. ELEGIT DIVITES .-/FÍÍ DICERENT ME- I^omwoglorietur, ^ a r e v'erò w Domim
RITO DIVITIARVM SVARVM SE ELECTOS Q^QNIAM AB IPSO PERCIPIMVS TQTVM QVOLÌ
Essn,nifi primo elegtjfet palperei. Elegtt Impera. »'GNVM EST. GLORIA. O^/^M^, ^A^E/O Ì •
loreipofteà.'fedmeliuiefiyVtyRomamcHmvenerit
Imperator, depofito^ diademate ploret ad memo: particeps. Ecclefi^ rnembrum^Sacramentérum Dei
riampijcatorii yqmmvtpifcator ad memoriarfu '^^pax.cohares Chriflt, Ar.gtlormn confìrs. Re-
ImperatorU. *mumera nbt coraulertt bona
Et ea qua non funt iiácñ. interprete Sando »^tura,^ gf^tia muñera,
Thomtx,eaqu^nonvidemurefieinhGcfeculo,ele' -^»'i'Wí^í'.Quia glorice auidiffi^^^
git DeM^adpradtcationti officium-Mìccthìm^- ^^ boc Apoftolus nouetat, quia penitus à
^ ' ximè ad hoc munustanquam aprietes vocantur, glori, cupiditati nos auocare diiHciÌe crar,mo-i
qui ADEO A SECVLI AMORE SVNX ALIENI, iakcm VTquigloriatur,glorietur inDomino'
. vr m f.culo Cile non videancur. qucmloquendi modum fic expendebat S Beri
Vt deñrueret ea qua funt j ideft , vt áit idem hardus ferm, de verbis Apoft, giut oionatur tk^
audor , eos qui in hoc mundo aliquid efe viden. 'Domino glorietur.Nouerat ^pofiohn gìonam'pro-
tur i iure deñruendi vfus eft verbo , nam vt fpi- priam efe creatori,non creatura .fecundurn Ulud-
. ritale a?dif?ciumerigatur,deftruendutn eft, quic- 9^oriammeam alteri non dabox&,t3lorta in ex-
qiud fuperbiam fapic , Se fieculi ambitionem

io6 Caput 11. Epift. I. ad Corinthios ^ ^
^nacumfafrntiafaculari.
-D \7" T* IT (^id in/a^/iwiMif/ii-wfl»« venK^^
C A A V . l 11. iiiebacinTublimicate virtutis,&fanaitatis?Inu-
— tilis videtut cloquemia, vbi totius vitx adus
F P I S ' T O L ^ P R I M J B vertunturin elGqoentiam, Gm«* vgßimcma.n-^-
\ ^ . r« . 1' quit Sandus Chryföftomus homi!. 6. wrnwoj
aàContltniOS CXfBnatîUT fufcitarmt, & vmha morhs txpulerunt-, longe
illuitvatUT» magü illiw anima poUere facundia potufjftt : fed
* fistuit ita Deus tquoniam avíiÁu Airwti^sET
s E c T I o I*
VTILÏTATEM.
enim iudícaui me fcíre alí^uid
Inhumana fape»ti£ deieSîione cur inter vos, nifi le fum ChriBum,
tmmultuíApíiolm, é hunc Cructfixum.
Bloe[uentiuvideturinutilií,vbifaaa ç^ aliud nefcire; fed, aliquid fe 439. •
loquuntur. J^non iudicafre fdreprarter lefum Chiiftum,
439 Solum chriifum crucifixum cur fc^ & hunc Crucifixum j vt innueret,fe ea, qux tra- ^
fcire Paulw dixerit. dit,auditoribus fuis aptarej& omittcndadodo-
Vtchriiio crux mftPfi fumus. ri,qua: Expedite eis non iudicac
• V J I J lefmti Chriftum autem fe folum fcire ludicamt,
440 ofuamtmere excm¡>
& quia docuit , non in alio , quàm in Cruce &
millo aliis noeent. . Crucifixo gloriandum ; & quia Cörinthij fu-
Vitaf erfeSiioad myHeriaDiuinain^ blimiorum myfteriorum adhuc capaçes non
telligendaviam aperitv erant,vt fignatè addiderir,/»/IR Î/OJ-, Hinc Fran-
441 Jnuidia vt ohatcetmoi corripit, co Abb.tom.i i.de Grat.P^»/»í paruulos in Cbri-
441 Dmones eur diBi Dominum gloria fto laBepotanadut^^^^^
^^ '£ .ff ^ Inter füos mhümßChnftumy Gr hunc Cructfixum
cructßxtjje. fefcire indicat i inter iftos de fecretü cceleíitkíís &'
Crucis & gloría nexus. myííeriü afacuh ahfconditü diífutat.
443 CœleHUgloria magnitudo ineffahilis. Et hunc crucifixum. Vt crux alia non fit, nos
\ LMercediscogitatio excutiendo laho' ipfi crux Chrifti fumus, quibus eft Chriftus afriapta
fixus ficut cruci. Prxiuit Sandus Bemardus
444 .
fucata. Fortajfe CKYX IPSA NOS SVMVS, cvi CHUI-
OWÄ^ ^/or/^-I;/r
44J DileBio ad gloriam via. mam crudi habet : quam fi manusextenderiti ex-
Cur in cor hominis non afcendit,quod primet manifefiius, *
C o U ^ p ^ ' ^ e n d a t homo, ^t egoininfirnntau & tìrnore é tremore
quod Lor hominis non afcendit, multo fut afud vos.
¿uam ineffahilis incomprehenfi- ^ vr times Paule, eur tremis ? timeant, & ^ ^
bilis Dei natura. V ^ trémant , qui audiunt cùm tu loquerisi
( Diuina bonitas expenditur. yS/id/w , fic loqucntem eum facit Eftiusi
Dilemonis bona quàm eximia. ne quidc^mmitteremv^bo ^aut^ao^
muerto (pet deptngenda. probo fermone fabricaucrant ? Tremuit Paulus
ab omni culpa alienus ,& non trement , QV^
£ t eqo cum v e n i f f e m a d ^vos. EXEMPLO MALO M VL TO S A PROBITATE
p^ . . r- 1 1 ' AVOCANT , ad quam nudis verbis auditore«
pratres i Vemnontn jubUmt- ibosvocaueranc?
tate fermonù aut fapientU Sapientiam autem loquimur inter
amuncians wohis teñimo^ perfeBos.
^^^ niiim Chriiii. ^Vr,inter;>er/í¿?o.f,dicit;&nonpotiús,iníerx
^ ^ _ v^rfoffoj.? An,quiu(vtait Eftiushic)f«M
438. S ® ^ ^ s o probat, quod dixerat, que eft perfeäior, tamo magis UOKVU MYSTÉ-
mundi , ôc RIORVM INTELLÎGENDORVM IST C A P A X?
^ÍP^^ra quae infirma elegiífe, etiam quo ad nam fublimia Dei myftéria fpirituales potius
, % ygyqaSyg offidum prgdicationis euangelicg. (qui perfedi hîc vocantur; quàm ingemj prafi-
Sed cur tarn multus Apoftolus eft in human« dio muniti,percipiunr.
V iapientixdeieaione? An quia multi fiebat apud
1 Conmhiosí&e«am,vctetigitEíHus,v*fcr¿/c .
< -
^ c

' E x p e n d i t u r & i l l u f t r a t u r . 1 0 7
* Si enim cügnomfent, nunqmm Dominum ^ Qn^pvâipammtDem àdigemibm itlHm^^^
. gloria crHCifixijfent. ü oaMiium mcnnbus iniidcnxiK , apciffi^^^^^^
S^ . ^ . . .. V. _ _ ^ ; excuneiadocorpod , rainucndoqiîe labon.lJ^ ^ '
Enfiis eílií, cognouiílentrapienciam Dei,.de exdamac Beatus Lautentiiis luitininnus cap Z4
qua nuiiu-tim loquutus fuetat ; non enim di- de difcipi.monaft. conuerku. Ofifctrem
cu: /; cognomjfem Dcnm^aut C¿r/y?«;«;nunquam les quaba & quantafìm gaudia ehüts rePoßta tn
glono, Dominum cmcihxiirent,ncque enim da.- caUrum conmuto l O fi chuño fam-,lanL\,ßa-
• monescuraiïent crucifigendum , h conieciílbnc rent^qu^praparamt Den, ddtaLtbn, Ce ' Jcy-
• hinc humain generis falutem naícituram. Ali- TERENT PRORSVS A SE OMNEV TOR^^OIÍÉM
qui,adChriílum referunt, quem muidlaobca:- OMNEMOVE MENTÍS KEBHRVDÍNEM ABUCE-
cati cognofcere non voluerunt, ncc Valuerunr RENX SINE MORA. NONÑRUEAE
lud;ci. Leo ímp.de exalt. S. Crucis ita fcnbit: ^ deßdmo, rwn eUngucm âhaniatc non JpU^tur
qm haredem ejfe faßt li y i di A ET FVRORE exHltattonefirccogitet dtUgenter dchcta, •
eim non tntelkxerunt , vt facralit- ß humani ífintH* futuran^ gíouam aiìiluè mJ>L
ter& tcjiamurNam ß cognouijfent ^ norí vttque tetur ? :
DormnumgloriAcrucífixafem. l^onxog^ Mirum h.rc eadem'verba produda ai-oris 4^4.
quta cogmjcere mluerunt, tota cogttatwne ad tn~ magnitudini iïgnihcanda: , quo amicus arnlc-n
Hidtamconuerfa,glorUquemagnitudmem,etßma~ compicditur, l^rodaxir SANATELI ANÍMMU¡ L'I
mfeßam,agnofcere detraäantci, non dederunt lo- i.epiiL.ì o. Jdcirco, inquit, t.miopere r¡npta mea
, • curnratiom ad tntelltgendum , z/í tamam rabiem poHnlas vt quod m intima mente f^rrnatùrn v^rt-
Sic ilic,quih«c quoque in hanc fen- tergertmm-, tn charta fcnvtum videa, ,vtdendo
tentiam aducir eodem loco : Cognouerunt certè, leg^s , legendo congaudea, : fed q.tdß ncc ochIh.
non vt tanquam Dominum gUrts. honor arem , fed vtdtt , auru audi^tt, Jed foUm hormm^
vttgnormntoja mortepertmerent. HA ENIM INVI- afcendit, quem ^fetlumpréparent DUIGLNU..
NI^ NATVRA EST, NON RECIPITJQV^ CONFI- C ORD A DILIG E NTIB VS ' S T ?- ;
TETVR I NEC^E ID Q_VOD VIDÈTVR . V I P E R E jQu^pr^.paramt Dem ddigentibns illum. QUIS
VVLT Í N£QVE ASSENTIRI US , Q ^ ^ NÉGARI . crgò aut expiicct,autconcip]at,qua: DEUS^I-
iií.Q^ViiT.Hacoccíípatí,populíiétngratHíJjAre- cipienti fe,ícqac gigncnti Virgini príeparauerií
dem,gloru Dormnmfì , quem muerant ( qmmoda ß explicari ncqueunt, qu£e diiigentibus pr^ep iemmdtmnarn
eim rnaieftatem ignorare poterant rauifi? Pulchre Beatus Thomas^conc. 2'in AfiUt
; apud quos tot tamifque mtracults fulgebat) fumpt. Virg. (^id de tuü deltcìts dtcam 'o Ma-
quafi non cognitum in Ugno extendum ? ^ rta ?ßoculPu non vtdtt,»eque amu andtJc, neopte
441. . JSlunquam Domtnumgloria crucifixìffentSci- m cor hominis afcendtt,qu^ praparamt Deus dnilicet
principes huius f^cuii,qu^ DI^monum cir- gemtbm fe , QVOD PR^PARAVIT GIGNÌNTI S^^
cunicriptio eft. Sed cur dœmones dicuntur Do- C^ proculdubio pra ommbm dtUgcmt,
m^num gloria: crucifixitre,cùmidhoraincspra:- tur^ ^ , ï «
ftiterint ? AN,quia hominibus fuggelìerunt D^- Dum diligentibus gloriam pr^paratam aife- .
mones,vtChriftum^uc.figerenrP AN,quia ho. rit..innuit diledionem viam LI
P^SEMT. ' expendebat Sandus AugÌftinus de di-' "
HÎR^r^ '^H^^tiìis verba Avoftoh^qutbJ
L ahquis QU^RAR. cur Dominumglarta, Chri- oBendtt: fctUcet quod Jl ß . gir a sSabZ
Itum vocauerir^de crucis Ignominia aeens. An in ^ a. J
mcChriftas Dommí'.glortedidmcret.t.cVM . b o„a P.a- •
CRVCHMPASSYS EST. « R qvam V.MBATVR Cur diflum fic in cot homiois «0.1 afcendí.,'^
«vs olokiaobscv^,; vel Domina,,, gl„- quod Deus bonis prepacaurX ex .
mdimt, nec in cor homintí afcendit'
Sicut fcriptum efl , quod oculm non vidit > ^-fr-cor
• • . 7 IR ' mtnu erat : iDto Iti Cok HOMINIS A SRT.>JR>TT
mcattrtsaudtutt.ncctncorhomtnü afeen- QVIA SV^PRA I.EVO EST COR , Z Í^CE"^^^
cklÍ.quaprétparauttDemiü.quidiligunt ^od feruat bonis , cor dluc afcendtt. Non quod
, ''/''»ffi^'^orttmm ifed qHoafcendit tortuum,.
^ Feftiuc Sandus Auguft,nusinPfalm.8;. nec in cor hominü afcendtt.Oc.l..non vtdit^quia ß
vbr ad huncloc^^^^^^ non efl color : aurisLna.d.mt,quta non eß f Z t •
r ' f f / íc hominis afcendtt^qL non efl tírr^n^
qutdefihoc?Solmnpotmdtcereqmdnonfit,qua. cogttaüo.Sic intelUgite : S^uod ocul^ L vidit
ruqutdfu^.qmdoculmnonvidtt^necaurüaudi- nec aurü audiuit nec in cor hominis, aíhendit ^^uí
m cor hominu afcendtt.civiDQvJEIMSYT pr

io8 Cap. II. Epift.Lad Corinthios ^ ^
Siauyümnaudiuit,qítomodotuaexcipieti Siiíu pcjfim quàm magna multmdo dulcedinü tu£ , qua
cor hominü non afcendermt.quomodo illa mens etfirepleat,fanat nunquam, .
noHra capiet ? Bona hiec tarn magna, qn£e in cor hominis • '
"" Wec in cor hominü afcendit. Gum in cor ho- non aícendunt,in pedoris pagina, fpei minifte- «
ininis afcendere ncqueat, quod fuis Deus pras- riofvt ita loquar) depingenda raonebat Fauftus > < ^
parauit faeiat quilibet, vt illuc corde afcendat. adRuricium epiíí.7.Íi4Í'£/,inqoit;^ «wzm'ör
Ouodconfequwurus eft,cogitet apud fe,vt tan- fter oculos fuos ^quibm fe conjcientiateílis mtro-^ ^ v
t^ríEmijcogitatione ad magna excitetur, . Jpicit-, quibus in Je conuerfui aut er uh efcenda aut -
' diiîis modo , inquit Sandus Auguftinus in gaudenda confideret yquibiu diem vltimum per-
„on vidit,nec aiiris audiuit ¡nec incer hominü af laudabilem totius vita hiiloriam ante anima ftia
cendit. In cor hominis non afcendit ? co-^ HOMI- fadem prouida in futurum cogitai ione diifonit ì
MIS iLLvc ASCENDAT. », Ó inprafentia trepida foUcitudinis tempii red-.
" Si ^anta funt,quíE funt denda rationis adducit -, -ET: IË.A , Qv.^ PA-, '
fidelibüs pr£Eparata,vt nequeant verbise-xplica- RAVIT DEVS DILIGENTIBVS SE , IN SECREri,nec
ménte comprehendi: quid erit Deus ipfe, TA PECTORIS svi PAGINA , SÍ>E IMAGINANquàm
inefFabiliseius natura:, quitalia prícpara- TE , DEPINGIT. .
uit ? inquit Sandu? BaiìUus lib. ji adueïÇ.Eûnom.
praparauit Dem diligentibm ^ . • . —
fe,nec oculus vidit nec auris audiuitynec incor ho- /
minis àfcenderunt ,vt fcriptum eß : quanto magis S E C T I O I I.
€ius ipfius Dei natttram qui taita praparauit,
iNEFFABiLioREM QjiispiAM DicAT EORVM, ^^y M quoßiritmmurídí À^irìtUiqui ex
QVI p IE IN. IP sv M ATQ^E SIMPUCITER DcoeßJiiferM.
gimusi Nec OCHIM vidit,nec auris aí{díutt,nec in^ ^IF^î^cfacît.
cor hominis afcendit príparauif Deus dtli-^ K^d cogmfcendas Chriiiiam ßdei
gentibui fe. St igitur tanta & talia funt bona diuitias Diuino optiS eßfßmiU.
dterna CceleBiay qua Demintís Omnipotensprtepa- ^^^ chriHían£ do^rtna fúblir^iía^ vt '
rauit San^üfuis yCatholicis &ßdelibu3populiä : colkEiñ-
QVID EST IPSE DEVS , CWL TALIA ET TAN- . r r ^ 1 .
TA VK^vAKAYir Q.Ueß,inquam,Omnipo- Del fapuntta fucata eloqttentt^or^
tensDeusi^idnißin^BimahilüJnefabtltoyin- namenta non habet.
comprehenßbilisyvltra omnia, extra omnia ,prater ^^^ Spirttualia nifi Dei auxilio fercifi
omnia ? Omnem enim creaturam fuam excedit om- f^on poffunt.
nemfa5iurampraferit ,vniuerfapr£celltt:ßenim^ Spiritus per carnis difcipUnam carqt,,ras
magnttudmem - nem ipfam ad conduionem fui
neTn,pulchrior y li dulcedinem y dulctor y h wlendo- , : r
rem^lgidipr vfiitsmtiam^ußwnßfortitudinemy > quodammodo transformat.,
forttor ißpietatem y clementior: nulla enim ratio àt%o CarnaliSé homtnis tmbectihtati vt
patitMr'yVt vel fa5itifa faÜ:orifuo aquetur,vel opus Deus confuluerit carne fe veartißci
comfaretur. Ex his etiam verbis ipfius ßiens.
Creatoris incomprehenfibilitatem colligebat Sola anima falutt confequendä: mn
Sandus Cyrillus liierofolymit.Catech.6.0i«/w, fufßcit
mnviditynec aurii atidiuitynec in cor hominis af- .f/r ' . . /• J•
cendit,qua pr^eparauit Deus diligentibus ft. Sieay 451 T>ìtudHare omm.a cur ßtrttualts di'
( qu£pr£parauit Deus, mente noíira comprehendi . eatur.
mn pojjuatinunqmd ipfum,quipraparatyAmMO Spiritualis omnia iudicat, ^uid fuper
COMPREHENDERE POTERIMVS ? Omnia eft
445. -^w.r^«Ì..Bonainefabiliató Re^ iuàicat,quifanEÌeVÌmt.
paralie Deus dicitur , cur non & maus mala.?' T - r - a
killahìcpcenarummentio. Anquiapeccator Itédtcìumvjurpatortum ejlyquocar'
ipfe mala fibi malis fuis preparare videtur,& nales fpirituales diiudicant. ^
pœnasfibifuis fceleribus thefaurizare:Bonorum homime non ßirituali fßiritua"
meminit quia hœc AD DIVIN AM BONITATEM lis homo iudìcari cur nonpoßit.
ExPLicANDAM magis faciunt, . •
denilifDfnrcSïiraii^îrSrâf^^^^ N o s autem non j^mtum h u m
tur.Richard.Vidorin.part.i. de gradibus chati- M u n d t aCCepimUS , fcà
tatis cap. z.expendens produda Pauli verba,air: . J r '
^ ^udiidiligentibus prAparata y vt nihtcTioms tum, qui ex P e o eß y njt Jcia-
B^A FORE NON AMBIGAS inhac enim repo- mtiS f a m À DeO dondta f u n i
fantAternitatts deltaay&omntscœleilis fua- . ^ J
^"^'Inioacfunt Pax,PatientiayLonganimitas,& Uobis.
t ¿^fdium in Spiritu Sanilo & quicquid iucundum-,
in mente concipit,(^ vitra, hac inquam praparaHi ZW^ P i R i T v M Mundi non acceperat Apo-
V ^'¡*¿^"^^^'^^«'fedabfcondimtimentibuste,donec ftolus,qui Chrifti fpirituviuebar,mortuns
/ timoris velamen, vt vidtre erat Mudo, viuebat Chrifto.In quo veto fpiritus
• Mundi -

' Expenditur&üluftratur. 109
^íiTUíU àrpirita,qui ex Deo eft , difFerat v perirè fapimtiam folapurkate verimù o^endercy mn:^
nobis explica: S.Feti-.Damian. fei-m. ZI.aHtemebquftiriihoneßicare. L
feStui mandatone Dei cuños jfecurHi aiebat. ,
'jSl^s,inquit,fpirkumhuim x^nimalü autem homo nonperclpii ea^qHs •
» fed Jpirtiumqui ex Deo eß. C^IS EST AVXEM / funtJfiritm Der.
SVIKITVS uyHDìlJlleprofeiìòes'hqut fmdet ho-
mines Diuina pracepta contemnere , terrenis nego- mirú ii animalis homo id non poiHc,
tits deleäahiliter infudarctmundana dominattonisg V x cam,hoc nequcac fpiiitualis,nifi Dei auxiculrnenappetere,carnalííiilecebr(epaffionih^s:tur-
lioiAnimalishorm .
piterfubiacere,tranßtori£poßeßiontsßnes extende- nub.c.5. Non peropH ea,qus humane fa- eft,vt kvebü iudicer,aut ab humano die:fed ncque
pientia'verbii,fed in dottrinaßiritm. 'metpfum indicoÌNota fané,qued altbi ait : Si nof-
SEd in doSlrinaJpiritiis.A áo&ore cornice dof^'ifpfis
iudicaremtis.non
^ it^miSpiritualù homo
vnque iudscaremur. Et
DRINIE fubfimitatem. , inquit hìc IVDICARE,HIC POÌVIT, SED,DIIVDICARE..Q«O¿
S.Qhtyíbíky quhnosdeduxeritabamhoritate ma- "vtique dtfcernere & probare eß , ßcut item ait ;
•giBri , Tantum enim fumus nos illü fapientiores, Beatns, qui fe non iudtcat in eo,quodprobat.
intereß inter Platonem Spiritum San- Spirituals autem iudicat omnia. Etquí iudica-
^-ItumMli emm externos or atores habent magiíir os: re omnia plenè & iuftè poteft ? An, quia omnia, 4JI.'
»w AVTEM SPIRITVM SANCTVM. Hon fenfibiliatamùm,fed etiam fpiritualia exa-
Qua& loquimur non in doaü humana fapien- minat;omnia fcilicet, qua: indicada funtíS. Aug. ' J
r/diwj-^« S.Greg.harc Pauli verba verfans 1.18. Iib.de VeraRelig.cap.ii.defpiriruali haechabeV:
Mo,ral.C.i7.air.-DEI SAPIEWTIA DVM FVC ATA OMNIA IVDIQATIC>^LA
EiOQVENTi^ ORNAMENTA NON HABET, i^w^y? do cum DCO eß.Cum ilio autem eß, quandopu7Ìfi~
"i^eBü ßne^tinäura placet. \Quamfiicatienem tin- me intell^^^^^ ?
tiara bene Paulus deípexerai:quum dicebat : ^ a diligit, ' ^
^Joquimiir non in doBis humana fapientia ver- Sed qui omnia düudicat Si perfedè exer- J
^^>fedindoürinajpintHs.Malebatquippebanc ce3,t,c^nQ^ » '
K rentius » ^ a • ^ «is

Ilo Caput nr. Epift. I. ad Corinthios
r c n n u s Iuftinian.de Regim.PriElac.cap. 17. . & laudando
ritHalís homo omnia diitidimt>& ipfe à mminc m^^^ palp^ire y cjuos correclìonis ferro
periefHia non 'valetpr&fttl añimarevirtuteSineqm
4^0 K^mhulare fecundum hominem quid
fit. _ , -
in regimine ejJeperfeEiin, , Homo noudvitd mores refirens t pluf
Atx Jpfe à nemineiudicatur. "Et nìì he- quamhomovidetur.
quentius, qnàm fpintu3lesàcarna^^^^^^ ^b hominikis & k(he humana abvsvípATORivM
é/.//!. ludidum iftuc fine ^ duct fe qmfqueftnat
iudicio eft,fine ratione. 461 Deos quo/dam auditores Juos efc^
Et ipfe ànernineiudicaturAtene i ncminSySc EuangelicmdoBor curet.
•l- quid fiequentius 5 quàm de fpiritualibus viris Bffertfefuper homines,quivnitatem
- iudicium-ferie non fpirituales tanquam ifti il- feruat fiu^^t*
lorura iódices eirent? S. Thomas ica rem expli- /
' cat: Ille mi nonjefl fpmtualis habet intelleSlurn^ r .. ^ ^ • / •
ehfctiratum/Jr affeBum inordinatum ,
ckcajpiri- J^t ego. jratres , non pom vom
- tuaiia fona,& ideo AB HouiHu HOH sviKi- loqutquaft ibmtualilpHS, Ted
TVATI SPIRITVALIS HOMO IVDICARI NON V -I P ^ I-T ' '
y fcHt nee vigilans à dormiente :c\Vioà. ù. CfUilp C¿lTn¿iLtbplS * '
iudicetur,error potiìis èft,quàhf iudicium.
'^ Onpotulvobù loqui tanquam piri-
; V I I dixiirec, noneratii ¿igni, ««Mpi/ vt
' ' ' rern -y VT Q^I ALIOS CORRIGVNT KING DI-
G A P V X I l i . SCANT MiTioRiBvs. VTi VERBIS, neeoruui
menrcra cxarperent,quos corrigunt.
E P 1 S T 0 L j \JE P R. I j F tanquam carna/tbm i ex quo diCca£ Do-
. . '' SESE APTARE C^VOS
ad Corinthios eXpenàilUT ALLOQ^VITVR , & ad auditorum captun^
^^ illuHTiZtUr demitcere,yc paulatim admaiora,altioraque vo-
/7ffi«i;vthinccolligasfupprimi quan-
S E C T I O I. doque vtiliter vericatem poíTe, licec falfum dicere
licitum nunquam fir. Sanótus Auguft. hoc
453 ^i^lioscorriguntymitioribu^vtan- locoitadeducebatinPfalm.j.
tu b l aulHi cum att,nen potut loqutvom quapjpm-
* talibptt/edqujificarnalibmyvndemanifeflumefly
/ Boilores tu ¡eje aptent y quos allo- non effe culpkndum , AZXQ^A-Ì^IÌO VUKVUTAquuntur.
CERE : falfum autem dicere , non inuenitur con-
Veritas aliquanda fupprimi potefli cejfum effe perfects.
falfum dici non debet.
DoEf^r iis fe demittat,adquos fermo- Tanquam paruulii in chriBo y lacvobis
' nemhabet. : pot um dedi, non efe am ynondum
( ' Nulimfalídsdejperandaynulliuí pro- enim poteratis, fed nec nunc
feSiíis. quidem pot efiis.
Bibendi verhurn perfeBimem vt . .
( quandam claudat. T ^cvobi^ potumàedi. A^i^m (e nìmìmmìX- * 4'^4.
Infirmi éimbeciües ad perfemora informabat;àquo abeum qui,d
^ . . . . . . dum docentjiaòt-antiam touent; non alren£e inpauLatim
tnmtandt. aigentiar confulunr. Vtinam^mqmt Gillebercus
^Xtnutdtajubltmfa non fupprimat ^ A\h.{nA\\egQ;í.Túm.záiixc\eú>z,t^
doctor ^ fed fuorum imbecillitati dantyquijfacluri inconuentu fratrumfermonem,
« fefe accommodet. STVDENT MAGIS ALTA Q^AM APTA DICE-
4^6 lion omnia apud omnes proferrcJ ^^ , ¿ « / m ^
Euangelicmdoaor debet. '
rsT . • r / ^r » ffeJcunthumUia& plana docere , ne fola hac fajJK
^^^^^ 45 7 quíjub chrtsii vextllo fóculo 'videantiir.Erubefcuntybera hahereynudare mam-^
militant. mamyUBare paruulo's. Quid iíiud efi f Ideone
Cur zelm Ó* contentio non nifi in- confedifìi inmedio cathedram tenensyVT SCIENter
carnales homines reperia- IACTES ? AN , VT TENERAM SVBDI-
/ FF^Y. TORVM LACTES INFANTIAM ?. Subtilia texü:
4^^ Zelié'contentionisnext^. ^nemyquiaudmntymirantn^^^^^^^
_ InuiAi bene„qu%demytamenfigrattamfmtmnt,fitedifpu-
1 . g tante audientium mouetur afeatis, intelleatu iñ-
^ ff ^^^"^^'^^rripit^referrevpperitum firuitar : alioquin quid adprefens negotium pere-

' Expenditur & ill uftratur. m
^ ^rtnacjmdam addti£ere, qu(e aufcultant6s non ca- íici^tirBS iWTVKVM-efe,vt ps/pnr,qnla Um
"piam Ì Magna eloqueritmlam efl ,cattfam quam eü ßiiritaliter remitís gratta fuerat ynchoata.
fnfcepens^aptè exeqm,ad etus commodum cunöta ,
reprre^fufcepto mfermrenegotio. , X^àhuc enìm CdrnmleS cHis.
* LacvobMpotítrndedí. VìA&sn\^\\\l^s(z\ntem ,
defperandam, nullius pi:ofeaum,cùm igicur car- Amales vocar,id qíl ad ea.qu« fune carnis, . _
nales eíreniaprumillis offerebatpotum Paulus, V_^affe6tupropenfiacinclinariidum ait
ve pàulatim crcfcerenc , fortiori cibo fortipres .teftè eos incrépat , quod non foiùm ancequam
effc¿ti poífent nutriti. Bene S. Auguftinus in ^ Cilene Chriftianii fed c^^
' Nonpotuivohüloqui quafijlHritmlibHS tis titulo militarent Ghrifto , adirne ramen e¿i, <
fed quaßcarnalibtu : non tarnen DESPERANDIS quxfuntcarnis/aperenc,carni bc^rerciu,cam to-
SED iiMTKXi-ams, Sequìtur emm tanquam par- tos infpiricum par eilcrcosimniigralíe. Hac no-.,
uulis in Cbriiìo Lac vobtspotum dedi non efcam ta pungi illi omnes poifunt^qui dm fub virar fpi-' \ ,
mndum enim peteratis. Ergo vel nunc det. Sed tualis habitu cum vixerint, & fóculo repudium
fjeque adhtic qmdem potefìls. Ciaiìdit SiCiìbdit: extimè dederinr,adhac tamen AD S^CVLI MG- .
7\(oli ergo femnare audire , quod non capè , fed J

111 • Caput II. Epift. L ad Corinthios '
CB4ummmof,efubimxU: Icavtmhd Cum dicitü , Ego fum Pauti, ecro Apollo : mnne "
vMagrana , cxpcaamihmreueUttomm Dormni homwcs eiiu ^ qutd eos volebat faccrc, anihus
.oUri Icfu Chr,n. ¿¿u.fo uPa.lc,B. rorfauon- probrabas,quia horni.es eran.^ Lhu no fe qJeos
bus tam,quotendas,tr>fi.ues. Et ecce paulo poft fe~ facere volebat f audite in vfalmts : ego dLi, D.
efíis, CÍT fil^ excelfiomJ\ ,, HOC . R . I ^ ^
diarnDomtmnonri leJuChriñt^vttdtpfurndica^ y oc kr r^ r- .
tisornnes,& non fint tnvobisfchrfrnatl^^ ^d^c^^ ' ' "" ^
eft emm de vobu,fiatres L ab hü qui%nt Zs hoLZ 2 Z 1 7 / ^ ^
- , 6-fecundùm hominem arnbulatis ^ Ecce quod f l Z '^''"^ non fumi.,fed & arnutarn..
cimb^ laud^busadape^^^ de. Nonne homines eBü? Homines erant,qui vni-
Icend.t :ecce corde audtentturn quam blanda ratem fecuerant^diuifionem plantaueram; eíFerc
fa.orumanuvi^dMaaincrepat,onisaperuu, SE SVPBR HOMINES , Q^i^ VN.TA^M
pnus narnque f.perborum bra.hia fi.duit per VAT ET PoyET. Deos eíí? volebat, quos tal
blandnnen:orur.^cula relgare, vt poftrnodum. quam homines vilipendlt. ^
potmj/et vulnusfiuperbia VERRO .coKKUPTioms
INCIDERE. Erant profeto tn Coririthits & qua. •' •
laudari debuifent^ erant & qua arguì. PERiTvs ' c "" ' ' ' < ^
VCAQ^E MEDICVS PRivs S A N A J^EMBRA, ^ E C T I O I Í.
Q V ^ CIRCA VVLNVS ERANT , LAVDANDO
^ALVAVIT i É-poftmodùrnputridiimfi'numvulne. ^^^ ^^ MMSIROR,tim (rJozjam cedit quad
, . redundattnDeum.
400. ^t jecundum horntnemambulatts. Et cur non r.ini-fí^^^i • • • v / • -r
fcundum hornine,. ambulet,qui homo ea? IxB'ficsM omms Dio ,nhe»-
VERO' AMBVLARB SECYNDVM DEVM DEBET, ^ V
QVI SE VERB HOMINEM VVLT PROBARE. ^^ E>et mwiihi'VÍ alìquìd non cjfe dh
Ambularefccundum hominem, etlaffedus hu- cmtur.
manos, & quicarnemfapianc,infuismoribus S>ui (^^md mamum k Uqyu traoitendere.
. , ••/" •
Indignas hominis nominees, qui fecundùm fj!!? '
hommem ambular , ideft afFedus humanos, ac , .
carnales vita,acmoribusprodic. Loquiturigi- concordiammaximefo^
tur dehomine,quatenusnòndumrenouatus à, ueaní. • /
'^^^•^'-'^^^'"""eret hominem Nov^ viT^ MO- Ttei minijlerfe cundum fuum labor em
T Z . ^ T ' T ' T ' accipiet i fecundiim laborü
lepudiata Angelí mereri nomen ANGXLVM ÑUBM
^EF« qnod eft magis,Deum quen- ^ - f . ' ,
'j dam clic. - Labons nomine cur opiís fgnifica-
" ' - ' turn.
Cum enim quu dicati Ego c^uidem fum ^^^ Supremuí iudex non opmfed Ubar em
E Go
Pauli ,alim autemK Ego Apollo. refpicit.
nonne homines eííiíi ^o fenfu Dei miniílri ,Bei adiutc-
qutdem fum Pauli ; Homines ab homi- ^ , . ^ dicantur.
nibus auocat, vt vocet ad Deum j humana ^^^ ^^^ agricultura Detque fimul sdjfi^
i nos fpepafci, fed diuina: C¿/Zí í^iWf, cium cur fideles dícantur.
Jnqm't Sandus Auguftinus in Pfalm. 93. ^b arrogantia vt abeífe fuperior
^^^M»e-wBri,m,egofHmPauli:aliiss,ego Apollo: debeat.
-^pllofqmdefi ,utemPaul2,miinri Z . cur vfm ApoBolm.
yp^r quos credtdiSlü. Egoplantaui. Apello ^^^^^VítdfiirttualüinBituía.
^'i^^ít, fed Deiis incrementumdedit.yvLT ERGO Super ChriíH frndamentum iufiitia
ÍLEOS EI-IIGI A SPE , CLVAM IN HOMINE Opera locanda.
' prtttiaB fundamentum
"^f pojjerít ejje tuba cornea s VP E N A P T; N-R • / . 1 ,
C A R N E M . ^ V I E R A R E N T m c«lo , vt ad calum ddifce-
461. í^^««íW««.i7¿/Erquidalitidefle.vole. . , A
^ ^ bar homines, quàm homines ? Volebat eos An^ ^^ ChriHmfimul CT ApoBoli funda>^
gelos,ac deos quofdam vita; fanítitate eííe.Sán- mentum dicantur.
tus Auguftinus ferra. 11 de verb. Dom. h^c In firmo ChriBi fundamento firmus
m ^ t é ^ potefi.
I '"''"^^^^'^'^^demverbaficexcutiebat: ^ t d
. ; ' . . í

Expenditur Sriiluilratur. 113
' Ouid iffitur e ß jipoüo quid W - P^rnkiorfit-^PUGUUNI fortitudo cUmoñbm incita-^
I 7 H r ' n. ' iidprdtumacieißriEhfque mucron&i-,
rö Famm f Jvlimnrt etm^CUt fermo Imperaterü accendit ; igttur & in operepr£.
' credldifiü , ^ v n i c u i q u e flCUt ^t.tajmdem,materqHepU-.taHerum. Sedöy
^ i J ^OS ; er DOMÎNVS INCREMENÏVM
*T)ominm dedit. DAB IT
Dominus dedU vt nullus ^Utem pUntat & quirigaP
W M fibi quicquam adfcribac ; fed totum Deo
tribuatur, àquototumacci>^^^^^^^ A Mbo vnum funt, quia,licet duo fint miniquid
in fuis peragunt miniftenis. Ex,enuatglo- ^ ^^^^ ^^^^^^^ ^^^^^^^^ ^ ^^ ^^ 4^4-
mtmHrorurn inquit Eftuis , z^r Deo ven- ^^ vnum^laborcm fuum ad inctem^ntum
atcet (uam , nili quod & in mmiitrorum „„„J in- n. j- • r • / " ; • -
glonam cedit, quod ad Dei qlonam facit. Vbi Kí^tíaí,. , , >
, , ;J RU- 1- • IR • r • • - IHC bítlUS,EXHO RTAN DI AD CONCORDI AM,'/7//J
( aliquid nbi aliquis adfcnpfcnt, non inficit tan- • n • • > ,
jr • rj • • r '/r W j ettarn mimitris ,vt qut cogitare deheant Se e inter
tum quodiecic.íed minus,quam fuiíiet,Deo ad- r m • - T --r o 'J ^
fcriptum,eiîicit ; qua: à foie kmien accipiunt,t.- f ; vnuis..ei gbna rpe£tanres,& pro- ;
nebíis magis obfclira reddmit fe. quo magis fe à profcdum. Atq•ueadeomaxl-
'ibiis confpeàu fubducunt.Idem & verius hîc fit.
inter leconcotdiam lernate debeac;ahis difeor- .
: liaque neque qui neque ^iarum authores fiant in parces illos didu-
- f J r j . ^ cunt, qui vnum eranr.
qm rtgßt : Jed t qui incrementum
dat t Dem. Fnufquifque autem propriain mercedem
S
^ ' ^ , accipietfecundum fuum lahorem. .
niftrifunt Olus Deus j eft & aliquid,imo in eo,quod ad efi; iûftificationem totum:alij,m;. 'K Ä Im'ftros,qLros vnum dixerat,in labore dif- . . ^
fpeétat, non funt aliquid. Perite S. Auguft. lib. IV-Lcriminat atque etiam mercede:ica taraen,
^dmdA^etilizn. Adrmniñrandtim & dt^enfan- vt res non ab ipfis iudicetur, fed Dei indicio rc- '
dtim verbiimac Sacramemnineftaliquid:admm- Jinquatm-.Signatèaucem dixit, vnumquéque ac-
dandum autem ET lysiine AiiDYu -iion EST cepturum fecundum proprium laborcm non fe-
ne,nifi per quia hoc non operatur in interiore homi- cundùm laboris frudum j quia nimii ü is non eft ^
quem creattis efl tottts homo',^ qut,Defis in miniftri potcftate, fed Dei, vt monuic etiaiTi
^^nens,faaHi eft homoiHte fcilicet,de quo dtäum^ Eftius hîc,cuius haec funt verba,
fft rFfdemundans corda eorum ,& Credenti in-, fVuvuQ^BMoyE MINISTRVM ACCEPTVRVM
«umqmmiiificat impium. MERCEDEM SECVNDVM EFFECTVM SEV FRVC-
465. plantat eft aliquid,neque qui rigat, TVM SVI LABÒRIS:SECVNDVM SWM LABOREAÍ
Dei miniftros deprimir vt ad Deum nos ducatî Namfruamlaboris noefttnpoteííatemimftri,f€d
non íunt ahquid quia exteriùs tantùm operan- folim Dei dantù ìncreéemu. Quare, etiamfi forti
ly^ngando^ piantando ad Operationen .nullfaexminiíieríofiHatafequatur,plenammer-
wm/^.;..r^^«^,i„quithÌcS.Thomas.Etveròn6 cedem fui labori, accipit nliniiler.
ak ' ^ ^ piantar eiTc
aliquid, neque qui rigat:hìcairerk fua quemque
& magnum Qvo SIT GLORIAS- mercede donamhnr^:»einutiliierplanraka^^^^^^
^^j7¿credatur,vcloquimrS.Thomas,nullusfine
Cnm n. • I r , - , i^ercede apud Dem.i labor , qui Deum fpeóteti
nimirum miniftrosvtdepreíleritfuprí^jorum ^
qmugat,(edqmincrcmentum dat Deus, hinc pra:mium,acmercedemhÌcexprimit:qu.Tab hac •
htvtqui ahquid magnum,acfublimeàfacris parte maior vnicuique dabitur, quòfe quifque
tradatoribuscxpedat adire Deum debeat icer- minorem exiftimabit. ^ ^
te ad eum fiç fuos auditores tranfmittebatS. Au- Secundum fuum laborem. Notant interpretes
guftinus tra OVEKIS. Hic enim fapè ofert ducentos feruatori
I>EI EST INCREMENTVM DARE , qm plantat,& cum magna facilitate : ille autem, cnmplurimum
^ut rtgat,fortnfecm operatur : qui verh dat incre- laborü fufceperit,vnum -vel duos ab errore libérât
memum , tntut opitulatur. S. Hieronymus hunc Hoc autemin ieiunio & in temperantia viderl
eumdcm locum fic fibi aliifqueaptabat epift. 8. licet. Hic enim a natura adiutus , abCque vllo
qu j eft ad Demetriadera. Sed & noïîra oratip. labore exercet cominentiam : ille verh (vt cum quo
äabn aUqutd emolumenti. EquorumcurfitafaHore mtura belligeratnr) cum multis Uboribm id, d
V Nouarin. in Epift.Pauli. ' ' K 3 • ^ ^
• • • - • • "

114 Cap. III. Epift. L ad Corinthios ^
qúod deßderat y afeqt*itf*r. Et hic quiàemy qui eß f0ßtumeß yquodeßChrisluiIefu.i,FHndamenttim
calidiorü temperatune y cum maxima molefíia ex^ qmndo pomtur in terra ydefuper adtfieantur papeäat
veßeram: Ule AHtem etiam duonm^'trium rietet i& pondm parietum ad ima tendit, quia in^
dierum inediamabfque vilo magno labore patitur. imo poßtum eß fundamentum. si AVTEM ÏVN- , ^
QVAMOBREM LYSXVS I V B E X , NON OPVS, DAMENTVM NOSTR-VM IN C.I£LO EST , AO
SED LABOREM RESPICIT. C L Y M J^DI¥ICEMVK. Corpora itdificauerunf '
^66. fideleSjDei agriculturam , Deique íEdificium iííam ßru^uram, quam videi is amplam furre-
Apoftolus vocar. Sed quid agricultura ad xdifi- xiße y huius häßlich , quia corpora adtficauecium
? In rebtss huitu Mundi vißbilihus finquit runt, fundamentum in imo poßernnr. G¡uia vero
Sanélus Auguíliniis in Pfalm. éó. ) «e» ^y? ßiritaliter adtficamur, fundamentum noßrumin^
aäißciHmy& JETUíiciYU NON EST VINEA.ÍVÍ?^ fummo poßtum eß. JMuc ergo curramus, ibi adimtem
VINE A Domini fumus y quia colit nos ad ficemnr.
( ßu^üm: jEm-eiciyvL Dei fumus-, quia, qui colit ^dificij fpiritualis fpirituale fundamentum 4^8.
nos,habitat in nobis. - eil Chriftus; dicuntur & Apoftoli, ac prophetiEjfed
fecundariò & rat ione iftius primi. San-
Secundùm gratiam Dei y qua data eß dus Thomas,ita rem explicat; jDimar^^'oc.zi.,
mihiy'Ut fapiens architeäm fun- zJ^^pr^ Cmtat'ü hahens fundamenta duodecimi
damentum poßd : alius non ergo folus Chnftm efi fundamentum. Dtcen-^
r ti A t dum efi autem , quod dfiplex eß fundamentum y (
JUpera Jica . vnum quidem quod per fe habet foUditatem ficut
.• TA • ri • 1 ,-R • * • rupes aliqua fupra quam adificimn canfiruitur,&
VR-^YRGRATIAMPEI NBI DATAMAIRERIT^ ^VLAMBNTO CHR.STVS COMPARATVR.
^didurus defea lyud erat, quod,faciebat fundamentum efi quod habet foliditatem^
adeius laudem ? Pulchre bltuis : ©«ÍÍ? «« „ R rj r n-j r l- ci r 1 I
,. . , . i r , , ,, non ex (e Jedex alto ¡olido Jubutto ßcut lapides,
erataltauid pertinens ad- juam laudem , ne Rbt „ • r ^^ r/ j ^
^ r j > , qui primo [upponumurPetra. oUd£y or noe MO~
Í AKKOGMK'B. videretur, préoccupât le- ' ' '' ' •
„ / ^ J . R • TC • "" DO DICVNTVR APOSTOLI ESSE FVNDAMENttoremdtcens:ijecundumgrattamDetyqua
data TVM ECCLÉSÌ^,
efi mihi. r J T ^ • 1 N /- lefus ed fundamentum : fìrmns erit.qui HUIE
j^hns amem fupers^dßcat. c^ fuper. innititur. Peritè Sandus Augnili- ^
, aificare í Cur non imphcius dixit, ^dificat? J^Caìm.iOi.Fundamentum,inq.tt (Apoilo-
An,qmadodrnis&hdeiœdmciooperafuber- ^ ^ . al ^ f r
«mendafunt ÌVtveròfemper.dificaturEccler
r r r a-c ^ ^ 1 elt,quod efi Chnitm iefus. Ibterço firmati ßmits.
^ FÍA ficfemperfuper^d.ficandi tempus & locus Jf^ritiquiaibt firmati,nomn%nabimur ra
EFT.SCICEIUE:.E«,^ ECCLESIA SEMPER ^DIPI- culum fJuh: nihil enimfirmiu^iBofundamL
ÇATVB. ytaeoiíue prima adihcattont oportet altos ^
r j ^ ^ r ' • • " , to- INFIRMVS TV ERAS , SED FIRMVM PVN-
Juccedere: propterea fe,qttt primus fuerat, archile- , jí- rvn
- RA ^ R J-C X . DAMENTVM TE PORTAT, IN TE FIRMVS ESuumvocat-y
altos, fuperadfficantes: maxime auia „„ ^
J R J CI F > // . - SE NON POTENS : FIRMVS ERIS SEMPER,
ae fundamento ßdet bene collocando practpue fue- ^r ^ > '
ratipfilaborandum.. ^ ^ ^ ' ' FVNDAMENTO N O N
Fundamentum enim aliud nemo -poteß —-———^—^ —
; poneré prater id,quod poßtum eßy 3 E C T I O I I I.
quod eß Chrißus leßus.
. . . ^ Temporalium rerum amor euerten-
\ JLATIÖ poteft,quia noñvnum eft VITS in FT^^ ' , .
^ \ tum.nec vnumviuendi genus J fundamentum Vtrtutum robur & ornamenfum în
variari non poteft , alioquin ad fundamenti ßiritualifabrica neceßfinriuryii
inutationem totafabricarucret,& in nihilum A'JO Diuerfaperfeclionis funt ma:qui ßuabiretiex
quo colligas pofítoeodem fijnda- premam inire non poteß yineat
mento vanan fuperiEdificanoncm poiTe^îiec all- mediam
quem aliorum debereínftitutum vitx dan^nare, " „ A ¡ N - • • R ^
, acrsiicere. ' Ferßncrt doctores, qm curtoja potius^
Audis ex Pauli mente Chriftam fundamisn- qukm vtUiaofferunt.
tum effe ; quid hinc colligimus, nifi huic fun- 47 ^ CM:alum, nifißliatur,grandimßt.
damento bona opera fuperftruenda?/^FO P^«- ^inam li^rJ^ni fœnum & ftipulam
/'^,inquitSandus Ambrofius lib.I.offic.cap.2^. ßtperaäßcant
fundamentum pofuttChriâumyVt sYv ER EVM -n r r • V
OPERA ivsTiTi^ LocAREMvsjnec emm folum Ex ferro aurum factt,qui verepœni^
remanere fundamentum debet J imponcndailli tentiam agit.
W totius fabricje moles. 472. In Chrißi fundamento quinam fli-
Fundamentum eft Chriftus. Sed,cum in fa- pulamfœnum^&lignumponat.
47J Elerùmque aBiones mrum extim'e
^ rfiunt.quaapudDeumfi.num
funs œdifidis FIT, non eft de fpititali perpetuo- & ßipula cenfentur'y mt etiam
> - ^ f m f de-Horum geßüiu-
fe^ V poneré prêter idyquod dicíftm ferre.
474 Extremm •
' . -

* Expenditur &:illuiì:ratur.>
dies cur dies Domi' Fœmrn,flipitlarn. Gradas quidam in his Vçr-
nidicatur. ^is elucet, ve detcrius iltaïdilicarcfœnum , &
A-1 i m^íorur» exewPlum facile ih alios lignum ; ita ferè accidit, vr MA- V
t r m ß t ^ ^ ^ NISI SISTATva SEMPER GRANDIVS FIAT,
* n ' • . . • , j't f ^^"'^e'^eriuspergat, qui culpa: ieuiori non fta-
Conftagritmnvs ignis 'vt mmlmole- timoccurrir.
ßia iußisfitaäaturm, Pauli verba,quíE propriè de dodrina, & '
pra:dicatione intellîguntur ad adiones alias
quü autem f^per.âtficat fuper
fun dament um hoc ^ au- l'mlm^quod qm fuper^^dificm fUper fmd^aMen-
mm^^argentumy Lapides pre- &mnfolnmdepradicattone h^catt pÂlm-,fed •
tioroslïqnasfœnumMpulam^
• r r l ^ ^»^^ ettam de pœntiemta. Fœnum vacuum efi
'UmUjCMmJqHe Ppm mamp-- inam.Sïqui^tguuTnonfirmuerpœ^^^
ßum e m .
Jf^^ff^ Uf^«. Superficie ?nanent. Si qtiti ergo mn firmtter
, ^^ • ' ^dpœnitemiamacceJferitJignumexiFtii^&non
J^rum, argemum \Vet t o s , f o l m n abikitur talis : fed ettam migne {wquit)
^ ^ ^ fas ruper^dificantilli ex aliorum fenten- cornburetur.Quid iia ? qma& multo 's impediHit^
Eiaintelliguntur, qui fecundum modum & Deum iUuderecogitauit. Séípfarn autem, &
huius virœ pcrfeaam iuftitiam aiTequuri funt, ' FERRO AVRVM FACIT , QVI VERE POENI-
ÄAIW2«a,inquit Eilius, IIIÏ R E B v s TENTIAM AGIT -, rurfufque ex tignopetram , &
TERRENIS , • ATÇÎVE TEMPORATIB v^s AFFICI- q»^do legitimé refipueru feipsti ex mortuis excííáf,
rvK , quin fine dolore po^nt ea amittere y qui . & è tenebrü lux efficitu^^
funt habentes tanquam non habenteii Cic mminnn Quinam funt, qui ligna , fœnum ftipulam- 47^"
apud Deum tune nohilior fabrica coniurgit,cum quefuper fundamentum habent ? quinam illi,
terrenorumamor cuertitur j&tcmporalium re- qui aurura;argentam,Iapideique pretiofosîRem
• rum cupiditas deftruitur. Luculenter habet Sanârus Auguftnius in Pf. 8o.
i^uruM ,argentum , lapides pretiofe's. San- Sunt altj , qui rebus infirmitatt concefßs irihdrem
¿lus Petrus Daraianus lib.7. epift. 6. hiec Pauli aliqManiurndtleüione.Nori rapitvitarnalien£tTn\
veth!Lha.tx}^ìiczi: §l^idperaurum yargentumö" fedfic amat fuam, vt ,fiperdident ,conturbetur.
lapides prêt tofos y nifi ROBVR ET ORNAMEN- l^ontotum cor fur fum leuat, fed aliquam partem
TA VIRTVTVM ? î^id verv per ligna jfœnum^ eitu trahit in terram. Denique y fi ventât tentatÎQ
i. & ßipulas,mß fragilitasinnuiturvitiorumiAtr- fnartj/jj, illi y q^i haiìbììt m PVMOAMENTO \
tendeergOyVt^viTiciyu y CÌVQD IN TE FIT, CHRISTVM , ET >EDIFICANT AVRVM , AR-
fton ex fragili fit m^ateriaj quafiammii efe pofit q^ÌÌT^yu y LAPIDES VKETIOSOS, quid dicunt ex
obnoxia,qua ventislfit impellentibui ruitura. Li- hac opportunitate ? Bonum efl mihi difolui ^
gnum planèé, fœnum &fiipulas facile potefl va- efe cum ChriHo. Alacres eurrum , aut nihil] am f
rax fiamma eorifumere : aurum vero vel argen- ntodicè de terrena fi-agilitate contnilantur.' M
fine lapides'pretioß nefciunt incendio ßb- aut er
*^cere. utter conturbantur-.fœnurn & fitpula ó lina ar~
4yo. ' t^urum.argentum s Mn\ú (^nait^ús Çnnt dent. Habent ergo ligna , fœnum ,ftipulam fuper ^
gradus, varisE vix falutis , diuerfa: pe rfedionis fundamentum ; fed rerum corícefarum^non tlUatafemit^,
qui per vnam ire ad Chriftum non po- r««,. Dico emm,fi-atreí : Pofides fnndamentum f
teft.allam eligat ; aut ve loquitur Sandus Chry- hare Calo,calca t err am. Si talü es, non adifica^ nifi ^ <
lo.ftomus,quieòperuenireneqmtvtaurum re- a»r»m,argentum,CT lapidespretiofos. Cum autem •
ferat,referatargentum;:ha:c Sandi Dodoris dixerü : Amo pofeftonem iBam : timeo ne pevtïhz
in VXúm.^^. Hac ratione dicit Paultti y fi reaty& imminet damnHTny& tu coniriñaris-, rion^
q»ii edificai fuper fmàamentumhocyaurum,ar^ quidem prapanis earn ChriBo:na7n,fißc arn^
gentum, lapides pretiofos ; non potes efe PRETIO- pofefionem iflam, vtyfidicatur tibi : Ipfam vis aft^
SVS LAPIS ? ESTO AVRVM : NON POTES ÏSSE C^r0um ?& fitrifiù eajn perdis , plm tariez
AVRVU Ì ES1 O AKG,I.ÌÌTVU. Solum perfiiîe in ampleiteris Chrtfium , quem pofmfii in funda-
fundamento. ^ rnento y Jalum erü tanquam per ignern. AUm
Ligna, fœnumyflipulam. Xtin^QX^àï^c^mts aliud : Non potes tenere pofefionem tflam , nifi
mtelliguntur Dodores ; fie locum iftum bonae dixeris falftm teflimenium , & hoc non facera
noraeinterpretes ad dodrinam coardant, qus C^rtßtim m fundamento ponere efi.Feritas emm
J^ndamento redie. ac fan® fidei fuperftruitur ; : Ox, ^^^^^^
ligna , fœnum, ftipulamque fundamento go ,fi poff^tonem tuam dtliq^ü , non tarnen prohuic
iuperimponit,^«» c v R I O S A MAGIS, pter iüam facisrapinam ,mn propteriiUm dicis '
Qv^AM yzii^iA A^^^^T y acvana quadam oble- f^lfumtefltmoniurn, non propter tllam fackhorm- . .
¿iationementes occupât ChrimanaSyVtconttngit cidmm,non propter iüam falfnrn iuras , non pro-
*llts,qtiiplm£quofludent ornattii FERMONÛVC{XAOÀ ptertllamChrifinm negai xe^^
hîc Eftius notabat. C^od tllorum mentibus de-
bet alte infidere,quiinanemaaditorum pIaufura Sed tarnen, quiadúiqü tllam l & contrïftaris , ß
quxrentes in facris concionibus didionum fio, perdón illam y ßper vv'tiDAM^-iiTYM. vosYiSTi
' lÈulos^FC^ NON AVRVM NON ARGENTVM NON LAPIDES
puum/alutis animarum, , PRETIOSOS 5 SE» TIGNVM, FOEMV>Î,STIPVI.AM, %
K 4 , SaluHt* ^

ii6 Caput III. Epift. I. ad Corinthios ^
SalHH, ereiBccleJm,profrieDette?nplumJi'
474' omnes funt dies Dmuini ? cur igitur eh non ßnt omne sfide les i .
INhoctitub donaturextremus? An quiadies Virtutes , templi fßiritualis matequoque
hominis dicitur in quo homo fuam vo- fies
K luntatem contra Deum explet, tunc vero fola ^ ' ^ - r ri N /• •
, diuina voluntas implebiturílta hic philofopha- Templum Bei Jumus , ß bene facta -
mtS.TkQmzs-.Scienduà,efi,qmdtuncdiciturefie mm:templumDeinoneßivbimuU
tempHS ,& dies alicuius rei i quando eß in optima titudo vitiorum.
fiatu,&máximo fui poffe. Vnde & Eccl.^. dicitur ^yj ^tdprdßandum nobis ,vt Dei t emomnia
tempw habent y quando ergo homo fuam vo- plumreferamm.
lùntatem implety&contra Deum, tunc eß dies ho' rr^L*,ì V. • • ' j rj J-
>ninü. r J e d i c i t u r • ^ " » p l " ' » Oc, fmn^m deBruere d,-
defideraui,tufcü.Dies vero Domini dicitur quado „ cmtur.
V voluntas Domini completur de hominibm qui per Per homines , non per alios, verbum
eiwiuñitiamvelpramiabmtur,veldamnabuntur. fuumcurDemminisirarivelit.
Frequensindiuinis lítteriseft,vt^per íiíVwí Gorpori parcendum , tanquam tem^
^^«mpus extremik^cij intd%^ur;h^^ plum Spiritus San^i.
igitur dies opus vmufcuiufque manifeftum fa- ' ^^^^ / , « ^ 7 -
ciet,necid quomodocunque, fed adhibito feue- ^^^ rempltfacn xduua & antilies.pudtro,&
exadooperum examine, citta.
/ ^ •
/ do^fundament^ ßp^ensvderu
*'^

* Expenditur &illuíi;rátur. uy
Hominis dignìtoé vndecoHeäa. tum aut cogúandoaut loquendo aut etìnm cper^in.
^ f^uditorum ßmt doóírin^ theßiu- da psrfecirnm , TEMI'LVM DEI DKSTRVIMVS;
ri,qmindocioribm. ET TI , QVI IN NOBIS ,/HABITAT' , i N i v-
^ " RIAS Et ideoßquü in fe umplum
K f f c ù ù . , quia temphm B e ,
€ftis , ^ fbiritm Dei h ahi- ^^ fundamenta deñruxity
^^ . j. te^pt^ efl, cum Dei adiH! orto ftudeat retatm^OUtS,
f^^'^.^^re perdita .erigere lap fa, deñruüaque^^t^^^^
• • •• • V . , firuere, ' • ."i-
47^- X eo quod per Spiririis Sanili'dona in Cum templum Dei homines dicantur non 478.:
Spiritus Sanókis iiabitar, fequitur - mir
vtDeitempUimdicamur,& fimusrquod verbum prœdicetur :• Sanólus Auguftinus. ' *
il vitia, & peccata in aliquo fint, fatanie dehi- poteram vttque , inquit^owj««^ per ^ngelum fieri, ' v
brumdicetur,nontemplumDei. Curigiruivn- fed abieäa ejfet hH??ìana conditio, si vek noui- '
quies , vniucrsè Corinthios^Dei templum vo- N£S HOMINIBVS VERBVM SWM DEVS MINI-
cat ì Ilbid ohfertia,zk Eftius hic, Paulum hic non^ STRARE nelle z'tderetur.^omodo enirn verum ef^
ailoquifingulosfideles : tanquam vnufqmfque fci- fet,quod diBum efl : Ternpium eràm Deifanfhim^
^ re debe^t fe effe templum Dei. Sic snim potths di- efl,qt,od eiìis vos,fi Dem de humano templo homi--
cendtim erat : Nefcttù quia tempU Dei efl ¿sì Sed nibfu tradì veilet ,de caì^o AT Q^E P E R ANG E-
4ompellaì Eccleßam fideltum I quam omnes fcimus LOS perfcnaret / Sic ille de doòìrina Chriltisna
ac fcire debemtis efle templum Dei : iicBT noÑ lib.i . initio.
OMNIA EIVS MEMBRA 'SIC VIVANT , VT Vtile quoque ^¿iruam vocat pudiciriam TertJili.nus
procuratore extnum. decultu fœm.cp.x.Cum omnes, inouiz,templun^,
477. . , '''''P S 'f' ' - ^ confecrat^Sptrttu San- ^
pictftandum nobis, vt vere Dei templum refera- ao,eius TEMPLI ^DITVA ET AÑTISTES PVDI- ' •
mus apre expl.cat Ehas Crecenfis in Orar. i. CITIA efi.qua mhil tmmundum nec profanum tn-
Sandi Grcgonj Nazianzen. ^.^«r^r/, autem: & ferrißnat -, ne Dem ilU,qui inhabJt, inquinatane
quale ßt,x)%i T^MVtYVL , atque ipfiui domici^ federn offenftít derelinquat. ' -
Itum efe,norunt,qut Dtuino beneficio lílud confie- Spiritus Dei habitat in vobisP Expcndens hxé
quutijunt.Nam/i magnum efifanüum templunu verba Caietanus hxc habet : Declarat,quod f^ní ' "
ingredi, atque ad facra adyta penetrare -, quanth templum Dei ex hoc,quid fiiritus Dei habnat
tandem illud rnatm efi,Dei templum fien? Acqui- illü. Et non dicit, HOSPIT ATVR Î fed habitat, Aß ''
dem fenfibi e hoc templum cœleili firnile efl : &, SIGNIFICANDVM , QVOD PER MÓDVM HABIquemadmodum
illic nullt aduerfariorum ingredi TANTIS SPÌRITVS SANCTVS EST- IN ECCLESIA •
Ucet.:fic etiam hic profanis ommbm & impurU FIDELIVM^ vtens fctlicet animis eorum ad vfué
mditus oüjeptm & tnterciufiu efi,Quin NOS QVO- fiirituales^ficui habnans in domo vtitur ea adprß"
^ QVE DEI TEMPLVM EXISTIMEMVS ,SI IM- prios vfui, •
PROBAM OMNEM COGITATIONFM EX ANIAÍO ' ^
. E n c IA MVS, fi mentü fedem dtabòlicù opérattó- Si quis 'vidètur inter vos fastens effe iú • ^
mb.u cUufam atque inutarnredda^^^ ,ßulttiS ßat\ vt ßt
Qui le Deuemplum eíic cogitar , nihil cbçri- ' ^ r '
tat,nihil prícíiar, quo templum iftuc violetur, Jñpíens.
AudirihîcdebetSandus AuguftinusJerm.iio! vos fapiensreputatur- Aif.' ^
de remp. Si verum eß, immo quia verum eß, quòd Daut reputar fe fapientia vriqUe feculari qu¿ ^
dicit AponoUié,quta templum Dei fHmtts,&¡piri. vera ftultitia apud Deum eft,ftultus fiat in Cha-
tHs Dei:habitatinnobü\qHoties aHqmdpecca-^ ftianä doitrina^quie ipfa eft fapieíitia, licet ftuì,^ \
- ' • • ' úúi ^ ^ ^

i i 8 C a p . I V . E p i f t . I . a d C o r i i u h i o s \
titiaincL-edulis vMeatur.Ioannes Caflianus banc xat/ed & Cocleììia. niquit ad k^c
prudentem ftultitiamniaxime i-equirebat in fu- veiba Beatus Laurentius luftiuianus ferra, de
periorura imperiis excipiendis ,vt fcilicet non Euchariíl. ^«««R« HONORABITIXER SVBÍ-IM AT-
curiosè inueftigarentur, aut expenderentur i fed TVs SIT HOMO cvi VNIVHRSA SVNT T R A*-. ^
cum iimplicitate perficerentur : iic ille fcribit mxA: Cœl»m,tellm,mariayfiHmina, elementa-, é
lib 4.de inftít.Renuntiant.cap.4i.//(»c/'y
^ DO lìiìiiiiTytkynam illaqua per res mundi ad canìUY.
Deum attirigityHon eßfapientiamundifedfapien- Humana lam viUpendenda.
iw D« ; inquit S.Thoraas hìc. 485 Totm lux effe debet, qui alios iudica-
^moitaquegloneturinhomìmbns. DieTZmanm , humanum iudicium
Omnta emm veïira funt. cur dicatur.
482. Vmnemo in hominibus gloriari debear, woifATiô^^
V^nec debet in fe gloriati, quia & ipfe homo fcientid.
eft j &noçentior eft ifta gloriatio, quo magis Rideras ßt aliquis futurm nefcìt.
inglonutnlwnnncmreddit h^inemquerapic y-Temefè alijiudicandi non funt. "
extra le, intra ie eum locar. Addir : OwwMiww ^^ • r ^ rt.-i-. k
-.eßr^/w fit fenfus inquit S.Thomas,/.«» A-^1 Supr emm tudex qtiam Jubtìltterno\^
pjl^ homo nonglortatur de rebus fibi fubieäü, ita & fra difcutiet.
vos GLORIA'RI NON DEBETis DE REBvs HV- T^emo facHè confidatmundum fc^
^^^ uvìnm , inter quos ponit primo minifiros habere cor éj'à peccato immune.
diuinitus ordinati ad minifie- 488 PerfeóÌapcenitentia vulnera , vulne^
tumefaint.inquibusmaximèexercendahumi- J>m tmudtcem ehgendm, etfi non
litas cUet. effet y quia fragt lit at i nosira
^^^^^^^^^ 485. ^ ^'"«"»'«»"»^eífr^aní. Non terrena danta- , i^nofcit.
' 485» Occulta
^ < ' ,
!
I

# Expenditur&ilíuítratun im
> jif^^ Occulta mdicare qukm importu- * ^utab hummodie.
'^^'^^"»ncíiemvocat.Nimirmp TOTvs Lvx'is^E
Tastati i qui de allem fr^ > QVI IVDICATVR.YS AIÍOS EST , EX -,
tiam temeú frpferunt & ettul' NOCTE. Vt verá dies jEqualiter om-
ctntendamnfunt. ^^ut ab humano die. Sanctus Hieronymus, ¿
4S> I Conjüta cordíum cur in dte iudicij > ^¿/fwj iinerpretatur hu-
manifellanda dicantur. m^yuim indicium quomodo & dies Domini pro
Fnicuique bonorum fuá. lam in iu- 1'! accipirur.Eilius hXc.Raúe
rr 1 ' ' ^^ ^^^TENPVJ^ SE ivoicio ; Indicatnr etiim
reralam^quaaDeo q^i ^e aliis iudidum dl d a t u r J ^ S
eß. - longc abir.
4^3 ^ h omni inuidiji ér odij vmhra fi- , Cur iíluc Apofto- 486".
deles abßnt, Beatus Bernardus
' Cum ApoHolm diceret : Mihi
biC nosexiñimet homo v t mtni- dieMiecu-. Sed nec ego me ipfum iuduo. o Z Z
ßros ChnHi , ^ dlfhenß' ^ ' ^ ^ » M ^ r n ratam vel ipj^^^
^ ' . ^^ d Ego enim nihd mihi confcm ' ^
tores mystenomm^ ß"^y^ontamen:inhaciumficaim fmn. iion i±
CR\ ' CREDO ME VEL I P S I CONSCIF.NTII
. me^ J qutppe cum ne ipfa qiéidem qneat me com~
" Q «r ¿siajp , prehendere totum : nec pot efi iudicare de tota , qui
404» ^^^^VM tanta modeftia prajditus totum non audit. §lui autem iudicat m,e. Doming
d ^ S ^ ® eííe facerdos, Deique miniiter ¿é- efi. Dominm.inqutt, cuita vttque¡cientiam non^,
• g l p ^ ^ p bet,vtvcl ex habita extcriori col- ^ff^g^nfentemiamnon fubterfagit etiam^qtiUproi;¡:
h.^i queat , qualis intus ille fíú priam latetconfcientiam. •
' tJ^tnifier Chrifti, inc[mtS2Lnä:us Sed neque meipfi Cur nOn tc iudt-
Bernardus de Triphiudic/c debet CONVERSARI, cas Paule ? An quia nemo fe bene nouit ? ^.0-
• VT EX M0RIBV$ EXTERIORIS HOMINIS , Q^i «í^»? ^ i^o »//^jinquit ad ha'c verba S. Augufti-
VIDETVR ; exiñimentr compofitio intenoris Animi, nus Cevm.zy. de diuerfis , aliqua parte c^v ID
T - quinonvUetur. - NVNC SIM POSSVM SCIRE , QVID ORAS FV-
, Ne fine vllo deledu omnia TVRVS SIM NESCIO : fola ftabilis inftabilitare
omnibus offeranc,8c proiiciant potiùs,quam di- quis ergo fibi fidat.fibi crcdat,cum non credideipenient'.
DISPENSATORES DICIT , inquit hic rit Apoftolus ?
S.Chryío{iomas,ofíendens, CivoD NONOPOR- ^^q»^ ^c/pfum iudico. Qai Ceipfiim iadicave
TEAT OMNIA DARE OMNIBVS. nequit,quomodo alios iudicabitpQuis pr^cfiimat
cr;/- X • • /7 V r coi'dis fecreta penetrare, qili fiia non pe-
^ t h t autem fremimmo eß,vt àvobis netrat p Paulus non ¿tis fibi h L m fi.retuí&
íudicer, aut ab humano die:fed . ^OS ALIENI c o R DT s SCRVTATORES ESSE
ñeque meipfum indico. AVSV TEMERARIO VOLEMVS ?
"KJÍ minimo efl
,'vt a vobis iitdicer, Nihil enim mihi confcim fum : fed non in
XVANimirum , hominemaior eft iudicandus, hnr C»^ A
qui hominumnihili indicia ra,it;& deprimir rè toc tuThßcatm jum. . ^ m
apud fe licet apud homines ab hominibus eiFe. \7Erè ita eft. ~ Plerunque inindicis examine "
ratur Piacciate Beatus Laurentius luftinianus V fordet, quod fplendere extimè videbatur •
ÌQtm.deEi\chan{l.Mihi,inquit Apofiolmpromi^ cùm fubtiliùs noftra difcutiat Deus ,quam no¡
ntmo efi,vt a vobis iudicer,aut ab humano die-, fed difcutiamus. Ex produdis ApoftoÌi verbis fd
nequemeip/hm iudico. ^ i autem iudicat me,Do- colligebatSanótus Gregorius lib j.Moral cap S
, mn^ efl.p mens fan$a,fapientiareferta,&hu- diceret : NÌhU mihi confcim fum pro-
^DUATE decorata, QV JE, LIVMA^AU YILIVZN- -fed non in hoc m^fcatu, fumqui
DENS IAVDEM , DIVINO , SE DEiiciENDO , rnox,cur non fit itsñificatHs, inßnuans,att'
SYJIJIY.^A^: EX AMIN!. Nihilfauorabilem loquen- ' autem iudicat meiDominns eft, acft dicat-Id-
tmm populorum añimabat gloriam , nolens fu- arco in eo.,quhd nihil mihixonfciui fum ,ium~ ^
JPER def Hentern aquam cceleíiü adißcy fundamen- ficatum me abnego ; quiaab eo , qui me iudicat,
A^C T : UU J- , . ÍXAMINARI ME SVBTILIVS SCIO. DIßIMU^
4SJ. «^«^¿¿«"»^«^ ¿»..Cur I^cadiecit Apofto- I f da ergo funt, qua exteriits fauent : reprimen- ^
lus ? Neputarent,mc^mt S.Thomas hìc,quod di- da ,„terihs perñrepunt • declinan da , qua
xerat,dict in eorum contemptum,acß eorum indi- qti^fineceßaria innoluunt ; & tamen in his omni^
cium deff teeret,quafivdtum perfonarurn:,fubiun- btu adhuc diBrim examinis flageUa mefuenda- .
g't,autabhurnanotntemu, qui efi dies.hominis. q^i^ & ipfa noiìra perfe^io culpa mn caret nik \
Hic autem dies,inquandam vertitxirnoaem, fi, hanc feuerus iudéìcin fHbtmanceexaminis mià-
^^^'inzXiommcQX.dQXìitmtQQCxÀi^aziXitiQyQ- ricorditerpenfet.' '
htmdicare. ^hilenim mihi confcitu fuvi yì^on^tnnùs
• fuas* . ^ —

I20 C
a p u t IV.
Epiftl ad Corinthios .
r- • ÁnoftoIas,6¿pUiradeib TSiolite ante tcmpm itdicar^^ , ^
fax credit confcienti^ Apoi ^ daranatur, quod excra mcnrem ipfam non cxienocitia.
FUA: & nos innocentes nos rit : quid híc illi, qui temeré AL.ENA F A c T A
videanrur&damne^ IVDICA.T,ET SENT.NTIAM SVAM PRO-
jpfosputabujus.qao^^^^^^ multx lancinam > ^HRVNX , EX EVVECANX , ac ad par UKIIcrnmnanior^^^
proximi pr^iudicio aaos
nonfolumprouocanr fedvelua cogum?qua •
fum-.fednon i! hoc Deum md.cem fatama iftz mdiccs ..
ÍB^ficatusfum-.c^n ^ ^ ^ ^ ^^ N w k temeré Diuina inueftiganda ex- 450.
' currenda ex his Pauli verbis colligebat San-
, qui autem twl^cat me. Dominus eft , q.rs ergo chryfoftomu. homil. de Orar. Annar, dum
C.ORIABIXVR CAS-rVM SE HABERE C O R . • .
, quuconfidet MVNDVM SE ESSE^ A PECCA- 1 ^ ^^^ ß^ ..
TO ?Eodemferèfpeaabat partus Blefenfiepi- ^ ^ , j , ex'
IN IVDICIVM XRAHIS , EX OESXOeleaionü
effecerat,licet diceret, mhil mtht confcius
•'•' f. / r ' rt-j? ^
fum: non tamen arbitrabaturfe lurnficatum. ^T:
RVM
f-^M
^m i
EXIGIS
J
RATIONEM j
>
^
C^
,
»cf
,
»^
CJvis CONFIDAX SE HABERE COR M V N- expauejcu . J:
^ . , . J ar • fmp^ ; Modo ludicandi non ei^
p«- S r vid«c „equit ; Appofitè Sanaus Au,
.SS gaftimisin PfaUT,..oo.h«c fpeäans :
aicatnuralibi fe otan um pec«^^^^^ pareh,
/t^ . ' _ 1 • i ante diem,audt ama ante dtemdixerit : Denecvedicere
iftuc potuit cum perfeda poen.tentia, ¿^J I, é-rlhminet abfcondua tenebraquam
perfecerat omnia crimina deleta lam el- ^^ r /
L,&!quod eft maiusipforum criminum cica- rum,&man.fef^et cogitat^m^es cordis , O tunc Um
trices;lerumqueveftigÍ3ablataP Nobis fue- erUvmcmque a Deo. Nam u o o
cinitVgoVidorinusamiot. in Pfalm. cap. 46. VIDES COR MEVM , EX NON VIDEO
vbi ad Lcverba fpedans ait: ^«¿^«rm;../ COK ryvu ^ox t^r. Nefao q.^d ah ha^ ,
perpetratafcelera'&peccandiaffdiumdeferunt, rmne petifti^.on accepiHi^conternni te putas,& fir-
áreatumpeccati plena fatufaäwneobducunt^ab te non contemners,cor emrn non v^des, CP-cito bU^
iü etiamipfavulnerùmUsri Ol A viscssB. Rhemas, in noäedarda eft t.bi venia errant. Di^
dicebat.Àhilmihì confcius furn. Quia nimirum. oditte &putas quiaddigitte.Sed quodhbetfi
pr^teritorum yytmr^u ii^sn sio^A nox eft nohtimere^p.ßmein.Chriilo^inillo -
-
q^ernin^emrepoter^^
tate conictentta non accu abat.
^
' ZmZbn abfcondita tenebraruk .iàed in^
" " JL, ^ c
terpreteSandtoThoma faciet ea manikfta,
491^
- Zìi • Í occulte in tenebrüfaBafant. Addit :UclU imel-
.^tmtemtudHMme.Domwmeß. Ugendm^ide IIS,GL POWENXIAM
DEum non vcretur iudicem Paulus : gaudet "" dixit,quàm cordis cogitati^tah
ludice : eligerct,fi non haberet, qui ni- ^^ An vt iUnueret tunc manifeftum omnibus
mirumita occulta vukt vt noftr^ quoque f,¿turum,^«. co^^silio , quo fine, & imenttone,
^g^^oCc^ eÌus , qmfque fecerit opera fua ettam
üiis Amhrofnis in Plúm. ^S. eHm tudtcem ele-^ ^ '
^ git, qui nulla fraude fallatur •,&eum nec occul- "
ta pratereant , nec infirma noflra conditionü ' .
Upfití ojfendat : qui TK AGÍ LIT ATI noKir Et ium lam erií'vmctíi^ue aDeo.
. X-G'NO S C E;R,.E. , • - ' _
"J^ Ttunc latu erit vnicuique. , ltme vnkuiq^^
Itaque noliteante tempmiudicare,quoad-^ Xlnunquid laudis mercede gaudebunr mali.
^r . • 5 - qui opprobrio fepehentur alterno í vNicviCiyE.
jfquevemat Dommm,qm & tUumma^ BONORVM,inquir Sandus Thomas,
bitabJcondita tenebrarumy& manije- li alieni ab omm laude erunt, quia, ne-glexere
fi abit con fili acor dium. pra^ftare laudabilia. Et Eftius • ¿ow,
; & laudem merenti tunc Um erit ^ non tantum^*
48p. Ifl^Olite ante tempHS iudicare. Extra opportu- apud homines fed apud Deum,atque ab ipfo Deo. /
X ^ nitaris limites eft iudicium iftuc, quod fit Boni etiam ab hominibus laudabuntur ; i
antetempus. Ait Apofioltts,inqait Sandns Aa- hominum . laus refpeólu Dei parui facienda
pmi, guftinus ferm. 6. de diuerf. Nolite antetempus Sic ille. í -
quiequam iudicare, ideft : \Ne temeré iudicetis, tA Deo j Signatè iftuc adiecir,vt veram lau- 49 - •
'juodnonvidetts quo corde,quid fiat. Si aliquid fity dh not^im innntxtz quidemi. Ay i
bono corde fieri potefi , noli reprehendere: dem Sandi Thomas verba funt, VERA ERIT^^
^ noli tibi amplius,quam humanitas exigit vfurpare. quia Deus nec decipi, nec deciperepoteft. Homi-
COR VIDERE , DEI ESX : HOMINVM ÀVXEM DCS plcrumquc COS làudant, qui nullaiTi mcren-
NON EST , NISI DE HIS Qv^ MANIFE-, tut laudem , & adulatorüs blanditüs iis impo-
sxA ^f^r ivmcAKE. Nolite ergo, inquit, ante nunt,quos mulcenr^
^^^^^^^^^^ ^ ternpui quiequam indicare. 7««

* Expenditur &illuiì:ratur. i^i
merito vita: mutationepoteft excidere,tunc lau- ^^ ({uo tlU ChriHîmntiitores, ^ ^ ; J
dis eric tempus,cum in probitate fua immobili« ad fui imitationem Deum ' '!Î
& ftabilis pi'obus erit. * inuitet. . ^ ' -
X . / nefcitJlarciab'vnoeidplH- " ' ' "
Hocmtem Jratrestrmsfiguramtnmt-J res ferpit /
^ ^rg^ errantesproximosplt^s manfie-
493' T 7 T fit fenfus ; qu^ hucufque dixi de magi- , . exercendum.
V ftds, in quibu%'gloriamini, alius in illOi apud Aposiolum fignif-
quodam fchemate in n:ie tranftuli & Apollo, cet.
fed fub bis alios volo intelligi humaniE fapien- ^^^^irgaerudiviqukm errantibòps ne--- ' '
tia: fedatores , quorum gratia in faótiones èftis ceffarium.
àxmÇi.SQà cm hos nos noimnzV. Noluit nomina- ^ , ci - •
' y^,inquit hîc Sandus Thomas, «î videretur EX o^retttonis vtrga cm char itati op-
ODIO; , VEI, EX ' INVIDIA Cantra COS toqui fed ponatur.
loco eorum pofuerat nomen fuum,& aliorum bono- f^ ^^^ibeat, qui pcccant^s
, vt hinc appareat, quam ab ' corrigit é'punit.
omniini^i^odiique vmbraalicni eilè fideles ^05 Semper animo ^erat charitatem f'^ ' •
debeant,&prasapuc aliorum Dolores, i^crique ^ ^
verborum diuinorumtraaatores,alioquinpL J^^^i^^tu^^ f^pertor. ^
dicarionis vim retundent, fi aliquo inuidi/n^- . gi^riaris q.afi non^
Dei ffecJaculum. ^'^crperts mtelhgat ergo nouo qvia
ACCEPIT,
SpeBactdum bonis é malis Anaelis ^r
^¿/Ç^ry. ^ a ^ bonum, ef enim illi
p \^ngeltbom ad fpeuaculum noFlra tn Deoaugeatur, '
. p^fionis'vtconueniant. Omnia accepimus, dcdit
nibm jheeiaculo'vtfuerit. ^»'i^atiUoram donorum occafione , qui
Ftltos Juoscur e0S,Jid^U0S fcribehxt, ^ •"'^"•ibm fihi trihuere amd Dei '
diceret Paulm. / P'i'"'^"'ì'"'fidc fHo.hàceis di.
In thirimlì z.tnera.tione omnia Deo ' V'à non accipifli ;
' ; Nouarin. in Epift. Paul. ' AVFERRE. _ .
L Si
; . \ ; \ * •• , ^ V. - • . - " " . •

• m Cap. ÏV. Epift. lad Corinthios ^^
accepm , glormm , Angeli &mali Boni ANGELI ( inquit hîc San- .
Si autem AGCepisn,^ ^^ I J ^us Anfelmus) CONVENIVNT AD SPECTACV-' V
non accefer . vKssxoms ^ostv.a ,vt nei.fr4^núafuA - ,
y^^-^rii
Q
qmft nonaccepeYU.lriáy^h confortent ,& ceteros ad exemplum noílri certaingloriuieíre
qui gloriatur ex eo , quod à minis incitent ymali vero > vtgaudeant, cum,ms^
fe n o n h a b e t , Ted à Deo , adeo à gloria abeO: fuos adneiZ-farios crmtari vidermt, ceteros a,,.
auÎYra eioriarur, vt infamis fur audire incipiat. 'fide metu pœnarum defleñant.
Verhm Apofioli i/^inquit B.Laurent.Iuftinian. Hxc Diui Pauli verba eleganter aptat S^ndo g^
qu^íi de incendio diuini araoris cap. lo. ^td Stephano itìartyri Sandus Gregoruis Nyllenus
ybes quod non accepiUti ft autem accepim, quid in eins encomio : Reuera iuxta vocem PauU
.loriaris , quafi non acceperis^. fide aliquogloria- MVNDO ET ANGELIS ET HOMINIBVS SPECTA-
, • TÜ,QUAFI,LLUDATEIPFI>ACCEVENS,ITII0^A-DB0, CVLO ÎVIT MAGNVS ILLE STEPHANVS
' EVRARIS DEO QVQD KCN EST . honorem alte- prmmfiephano , td efi: corona confeßionis rediminm
ttbi rapü. Te inalienam gloriam prefum- ttss& ornatus efi , Martyrum cœtm adnumfectt.ptuesè
intrudis. qui primus vfque ad fangiiinem peccato aduerfa-
¿uafi non acceperis. mucyc^noàhìc ^àSJï- t^ efi. jÚc mthi videturfupramundanorum ex^
tur , fic expendebat S. Bernard, trad.de dilig. ercittts omnes , & omnes]Angelorum legiones, tam
Vto: Non aitfmpliciier : ^uidgloriaris?^ mimBrantiumquhn aßiHentium,^acfi quidaliMd ,
addit : ^afi non acceperis , vt aferat reprehen- dignitate pr&ditum in fupremis partibm audiui- <
* fil;ilem fnon qui in habilis-, fed qtii tanquam in^ ' musy quod in PrincipatibHs&
mnacceptùgloriatur. Merito, VAVA GLOKiAy nis & Poteñatibm & Dominationibm verfetur^
N V N C V P A T V R HVIVSMODI, VËRiTATrs NIMI- & omnü CcelcBis conuentttí tunc athletam cum >
. RVM SOLIDO GARENS FVNDAMÉNTo : z/ír^Wí aduerfario confiigenternße^aculofibi propofuijfe,
emm gloriatn ab hac ita difcernit. Quigloriatury *Patebat enim velutiftadtum q^^
ait y in Domina glorietur , hoc''eft tn ventate } ve- tibm humana vita : tendebant autemyterque atritas
quippe Dorninw efi. ter ait eri infeíli: hinc quidemirnprobiu humans
vita aduerfarim, iam inde a lapfu primo condi- :
Sine nohis regnatis , Ó" Vtinam regnetis-I torum hominum vfque ad tempora Stephmi, vi-
Vt é'riOSVebifcum regnemm. äoriü de hominibus partis exdrattu : illinc verò^
rnagnns ille fidei atheleta, nihilifaciens aduerfa-
- Ine nobis regnatis. Aliqui vertunt ; regnum rij incurfum. Arma autem ambobm, alteri ad-
^adepti eílts.Vzciímwsfine nobis regnare cœ- uerfus alterurn erant : inuentori quidem mortis y
fenfus autem eft : lam inter Corinthios, mortis terror difcipulo autem vit£.
tanquam magiftri inter difcipulos,velut regniim
adepti fiimmam dignitatem vobis vendicatis, ^ /
nobis interim à regni veftri íbcietate exclufis. ^
Addit ? i^ííwáwa ; ac fi diceret regnum X J Squetn hanc horam& efurimus. Non enim, ,
'vobis adeo non inuidemus ; íed optamus^ iVí V vnius diei res eft , fed xotius vitíE.^^
videatur ^poBolm yinqakS.Thomâs y-EX Iii' inquit, hîc Sandus Clfryfoftomus
VIDI A HOC MCEKE y fubiungit vtinam re- eße talemtotamChriííianorumvitarh,-NOTH VHO
gnetis. _ AVT ALTERO DIE : NEQ^E
Vt & nos vobifcum regne?niis. El c[ui mnlzi femel in luSla vicerit , coronatur, cum fuccur
regnare polfunt Benè Catharinus : w- buerit. ;
ro ChriHianifiatué regno KEGiiAT^T outiES-,quia
. amoris Vinculo Charitas ligat úmnes y & neminem
excludit, nifi qui non obtempérant Eccleßa. filiûs meos charißfmos moneo.
SpeöiaculumfaBißumm Mundo y^ Ange- Tfilies meos. Qui filios , alios vo'cat, pa- 499!
Iis i&hominibiSS. V trem fe facit. Qin ergo iftuc cohaEretcum
^ ilio, quod dixit Chriftus Matth. 1/3. 9. ne ali^
ko7 ^P^^'^culumfaÜ:ifumtiSi S^tdczcn\\m\í^táí- quis fibi patrem fuper terram diceret .^ Nodum
Ocit fadum Mundo , & Angelis, & homini- itafoluit S.Auguft.in /¿/«/fA^oWi
bus Apoftolus. Virum aduerla fortiter patien- vtconfundam vos y hAcfcribo \ fed yVtfilios meos
tem dignum Dei fpedaculum ab externa fchola charißtmos,moneoy cum fciret vtique à Domino divocauit
Seneca lib. de Prouident. cap. z. Ecce: Bum : Ne vobü dicatü patrem in terra :vnm efi
sPtcTAcvLvu viGììYU yad quod reificiat in- enim pater vefier Dens.Quodnonideo diQum efi,
tentui operi fuo Deptfyvirfortis cum mala fortuna Yi HOC VOCABVLVM HONORIS HVMANI P£
compofltui. LOO^VENDI CONSVETVDINE TOLLERETVR J/F'^,
Qgodad malos etiam , fed cum difcrimine, ne gratia Dei , qua in teternam vitam regenerk\^
y - cxtejidit Guarricus Abbas ferm. de Script.Sançi mur, natura vel poteííati vel etiam fanäitaiicu-^
"^úik, à\xmz\tx Speitaculurnfaäifumui Mundoy iufi^uamhoministribueretur.
& Angelü é homtnibus. ha plane & malis & In 'Chriiio lefu per Euangelium ego vosgenm.
bonispariter: ILLOS ENIM SOLLICITÂT INVIDIÒ Cur non fimplicius dixit ? ego vosgenui. Addidit,
/ »ISTOS COMPASSIO MISERICORI^ , T»« In lefu & per Euangelium,n&ßX\(imA in C^íúiAí
^ ""^^''^fjptnter intendant: Illiquidem defeßum hacgeneratione fibi tribuere videretur.
'P^'o/fß«/» CFM.ínquitS.Auguft. inPfal. 77. ÍE^OWÍ^Í««/;
" lerui, duj^ p^jjy^yj. ^ ^j^gçj- q^Qqjjg pradixit ^ Jn Chriiîo & per Euangelmm , vi^
gratum exhibent fpedaculum. Diuerfa mente irsivs ESSE PVTARETYR , QVOD DEI EST.
^ ^ ^ certamina accurrunt bon; . ; ,
Rogo
(

Expendto
Rogo efg& "VOS : imiîatores mei eíhíe, inqHÍ'\ in vìrga vemam ad VBS i an in manfúetuficut
& ego ChnEi. dmis ifiritu & m chantóte ì sUtA^L VIRGAM:
: BIS MITIORA S VBIFC C IT ÍÍTÓÍÍÍÍ'IÍVYÍ M AN-
» Yy > Grxcc cfl wcipee«aA» quod efl; adhor— svmvBmEM. ckantau.
500. J^toi;^(¿ci ha: verhones coha:renc, «ÍÍW. per Apoftolicanvvirgiuxi ínadhortamar
yiLÌzEiìms ,etiarn rogare folent. Ali- telligendimi liìc , iic exponic S. Hiiarius onarqui
códices h a b e n t ; quod adieóticium ab l'at. in í^íuL 2.. B.Pauhi^s ad Carinihios- fa'ihns,
• aiiquibus putatur3Vt iìt vtiieex hoc monitum qi^osiuînex Tmdih pcccaiûadpœmientiam rfjoelicic
S.Thoraas, nimirum fubditorum eiiè imir derata atqpie villi adhoriano-áe reuoc^iat , ait .•
rati fuperiores vifr.atres, ideftineo quo fe pro- jQ^t'-id vttUió ì In virga.veniarn ^d vos, un tn thA-
bant Chriili iìiios, nec ab eius vnoribus dege- yitate&ÌfiritH niarifnetìi:tdtnè 'ì Nnnqmd P,vulo
l-izizm-, S'iiio ìiìc Siindd Dodioús vcúi^. iii4pr£!orturn erat ,
uenendarn efi auiém,quod eofdern quosfupra film curn ofiicto lezhorts ad Ecctefiam Chrtfhadi-fjet ?
mminauitjnunc nominai fiatres. Dtxerat amem-> '^^n vitqüe ita opinandum eft : fed qnia oKnis ^
fuos filios in Çhriilo, quia eoi nonfibtyfed Chriño ^ei fermo,quo ex errare in venta¡e?n Dei retrahigenuerat¡&
quia ipfe gemiti^ erat à Chrifio,ex con- ^ur, qno per cemminatioriem tery orcmqueiitduìj ¡
fequentieoshahebatyVtfiatres&filios.Intantum adtnrwcernis&fancl&^iu^ijiAèpregtrniiryVtraii -
ergo debebant eurn imitari yvt patrem tnquanturn eftnuncHpatpu,per quamttnrí¡i¿iticípltnam Dnn~ •
^ ipfe ChrìiìumirnitabaturyC^ut efi ommurn prin- ni amoriSyrnetu cohibiti,moderati acprs-identis rscipalis
pater. Et per hocfiubtrahuttr fubditti oc- llorü rnonitu coércemur.
cafiode adh
Nyiìenus de orat.Dom.oiat.i.vbihucfpcdans, , ENIM ERVDIRI IN VIRGA PATRIS , CÌ^^-AM IN ' . '
/Á\i \6¡ueTnadmodHrn DeHi benè acreBè agenttbiii BLANDIMENTO PERIRE PR^DONIS-
ad imitandurnpropofitUòefificutdppctt^poSioltif, Virgam opponit charitati,ac lì quis vti virga
^ Imiiatoresmei eiìote ficut & egoChrtilt :itavice ñon poffit, & fimul charitatc ad id vrgeri.
verfa tuarn affeUionern Deo ad bonurn pro exem- detur , ait B.Bruno, vbi ait in virqa^ an tn chari-.^
pio ejfe Vfilt i atque ordo qmdammodo inuertitHr^ tate ,per hoc innuere quafì corrcthto non fit tn cha^
vt audeamm quemadmodum bonum in nobis imi- ritate fiaiferaefi-, quod vìiquefalfum eft : fed ditat
ione diuini nominü perficttur : Ita iterare fu- cit hoc fecundurn infirmitatem eorum /qui tôtum
VT DEVS PACTA NOSTRA 1MIT£TVR,C«WÍ i»dicabant cJfe cx ira , quodvoluntati camü conaliqtiid
boni confecerimnsyVt tu item ad Deum di' traibat.
cas, quod ego feçi fac limitare feruum ttiurn tUy Jnvirgaveniamadvos ?C\.\r'y In virga,¿ixn Y
Domine,pauperemi&egenum, qui regnuTnvniuer- & non potiùs,/« ^/Wio ? Eftius lue :VIRGA>Ì
farumrerHr^obtines,remifi debita, {ne tu quidem «ominat, non GLAOIVU {tametfigladium abicif
^x'iosyfuppUcem repellere verttusfum)ne tu qui- fionis, idefi excommunicationistam cogitans)quia -
dem Jjipp tcantem fummoHeas atque repellas , U~ p'itrem fe dixerat-, Patrü enim efi virga caiìriatum
alacrem dtmifi meum debitorer^ talü item re filium. é>
fiat: ne tuum debitorem y meo debitore trtilio- e^» ï/i ? Charitatem opponit vir-
rem reddas, ga; i & non etiam virgareueritafque cum chari-
^ ^ - ^ V T -ateeft>Eft,ièdeiÌe extiraènonvidetur.
Tanquam non venturmfim ad vos ,JIc nié ^poñoli, ait idem Eftius , SEMPER ^^XMO #
infiatifunp quidam, GERERENT CHARITATEM ET MANSVETVDI-
r \ - j ^ ERG A PÍDELES , «0« tamen earn fernper
J n i p ^ U : nam perctuere & punire non iidetur
rta sfe^t^rrtte„tHr,&tnfanabdesfe,cumvenertt re latente proficifhatur.
.^¿.WCautionsneceí^^^^^ In vtrga v,nLm ^d vos an in charitate ^ 8.
rum vuiatraducunr&damnant. non etia^in charitate poteras v . n r e ~ n t
^idvultisPin^irga-vemamadvos,
. r . , . ' pierumque non videatur.
an tn charttate . & jpirttt, , inquit hìc Vgo Vidorinus,
manjuetudinii? corre^ionem. CVIÌ MAXIUA six
.T^rÀj / • A J 1- O CHARITAS CORRIGERE ERRANTES
îol. o ^ & pungit diuerfos modos veniendttnc.arttate an ^
301. V^OMNES, mmirum peccatum NESCIT STA- RNY^INI.^J^ „.UI ^
RÎTAB VNOAD MVLTOS SERPIT,& VNIÎS S X !
culpa,nifift:atira auferâtur,alios corripitj inficir
&
in peccati Îoçietatem eum , qui labitur ,
adducit. "
Binas lenitatis ipecies vni opponit virgœ,vni -
feucritati;vt vel hincdifcarquilibet erga erraces L *• CAV. Y,
próximos rigorem coërcere , manfuetudinem
porrigere Acutè S. Ambrofius z/»//»,
NoKArin.mEpift.PmL . ^ *
•»

124 Caput V. Epift. L ad'Corinthios ^
Omnìnò auàitur inter vos for-
C A P V T V. (jualis nec inter gemei :ît a "Vt; •
E P J S T O L J E ? R I M A i ^^orernpatruJm alic¡uis ha-
ad Corinthws expenditur heat»
lüuñratur, ^ ^ ^ ^ T a vt ^xorsm'patrü ßi allqui,
^^^ éííí'É'ííí. Cur noueiCíE nomine
r C V r T T O I ^^^ non eft vfws, omiíla illa circiino
il C r 1 . fcriptione ? An cpia hoc nomcn
' • • • •'r , • 1 ' 1- • 1 aliquid odij prçrefert?Sifto Theo- '
5 04 Fei nudum odtf nowen 'vit^ndum : ¿^rerum hîc : OpLpreti.rLfi autem hîc enam
'vttahdamaleuolentia%;wihm^^
Ft mediciPeriti^m imit€tur>qui alios xtt. Nouer cam \ Q^^ONIAM NOMEN ALIQ^ID
corrigif. ODII ET MVÎ^EVOLENTI^ I'R^SF.FERT : jed,
50 J Teccames lugendi \ non Uudm- hoc efi earn, cjiiä^ eft hco^^r^^^^
^^ \ ' eam, qu& pro rnatre patri comunila eft \ cf uáí id efi
„ ' . . gliczt:Et vos infiati eiiis,& non dixtt, i/le if/flatm
309 Peccatorenon corredo, vitium facili ^y^cc^erat, dmnttensfanos aliof.
. ,: quttur : quemadr/sodum WE-DICI F a c i v n t,
altos tnuadit, , . • ^GROS ' DIMITTENTES , apud propwquós plH-<
InaniS gloria corjruptio. ra fermones habent ,prafertim cum ht fuperbia
JIO CorreBionis vtilitas neeeßi- omnis iiu auElores ejfent, quod eum mn corripe-
tas. rent,neCrtfrrerent,commumcauit igiturcrirfien,quo
ChriHi Corpus ,vt ad fe tot am men- vulmris fiat. Graue quidem pecca-
iem noHram transférai actranf
mutet.
511 Vnim mali exemplo multi ferire Et non magis luBum hahuiñis,vt tolla''-
fojfunt. ^ tur de medio 'veHrumyqui hoc
JÎ2, 2{ulla fit peccati vmbra, nulUr eli- opus fecit.
/ ' ^ quiá!. , : .
Expurgandi verbo cur vfus APoHo^ V ì-
J 1 A-iiluarguantur, qui peccatores adeo non pro-
* ièquunturlacrymis, vt laiìdibus euehant. £««i
513 Imtcem fe fidèles in dilezione fuf- ^«i/^íí-c^í mvetvm e vgere , inquit Sanókus
ferant. Chryfoftomus in Pfalm.c). verba hsctangens,
Puritatem haptifmalemfideles fer' i-avdare oportet ; nutrir vitia , qui
uare fludeant. laudar peccantem , abluir quantum in ipfo eft,
CIA vi*^ . Tri - qui efFundit lacrymas. DiÌiniium mifit Deus, vt
y 14 Vita puntate feìium dtem per om-^ • ^^^^ Konàu^ns obrueret:
nem vttam agere fidèles rfí"- nos oculorum debcmus cataradas didacere ,vt
' quantum in nobis eft peccatores abluamus, &
Biabolum imitantur ^-qui mediati definant effe quod fiint. •
malum agunt. Vt tollatur dernedto veñrum%\\

Expenditur & illuftratur. 125
Ego quidem abfens corpore , prdfem autem DIGNITATEM ? O^'I CÌRCVMDATVS ERAT COR-
, ' I fptrituiamiudicauiyVtpr£jenseum,qut : INCORPOREO TAMQVAM CARNIFICE
y ßc Operatmeß> in nomine Bomim noHri ^ ^ q^iod dtabuh
" ' Jeßu Chrifii con^re^atis vobü & meo T^^pr^ctpensau^tange
. ^^ . . .• y> ^^^ ^ntmam eiw ne tetiQeruMnit&smenfHràiqHc
ßmtu cum virtute DomtmnoHrt leßu fœnarnm prafinbe.s :rLum procax&
. trader e huiujcemodi Satana in intens fit belha , infiolemius impetumfactat : hue et mm
tumcarniSyVtßiritmßalumßt in Dic^ -^poBoltu : cnm entm tradtdtfec et fornicato-
Domini noTiri le fu chriiiî, y^i^ ^ininteritum carnü ,hoc eß, Ammam
^ V ; eius ne tetigeris.
J " T)Ra'ruIump!eriqnepi-aerentescorporc,abreni ««^imww, fcilicet carnis ,iiicque fpiiituS
tes à fuis,iiiorumquc ciu'a fpirita itine, Pau- ialuus fîeret j in qua le maximam Pauli clemen-' •
lus corpore aberat/piritu pi-iEÎens-erat,tiam,acbenignitatem elucere teihbàcurSandus
f^iritHm,2:\t'ò^x\di\^^lì\xomzs,cognofcehatea,qHa^ Epbrem rraóhde Hcli Sacerdote ; ^/-/-//¿"//«^ '
apHd ipfosagebantnr Ac si VV

126 Cap- V. Epift. I. ad Corinthios
• ' 1 '..mr^hfu fumi poteft,&Euchanfti^ eft]vt faüi & quid ejijicut iñii ? nifi qwa^^
STeftcap 8.itaremvafat:'^ exemflo talum cornmombatì Tamen omrm w^ ^ ,
- vm -tànquam eofdem admonehquHW diCityVt Jitís,
¿l^fìÒnem , ITA CORPVS , A DEO M O R - , ftcut eii^, Nouerant emm & dU , qm tam fio
TE AFFECTVM CVM F V E R I T I N T R A NO" erant,& admoneme Jpoihlo rnagu tnapjque noj~
STRVAÍ , TOTVM A D s E T R A N S M V T A T E T fe dchebant, fufferre illos,i^ui nondiim fic erant', Vt, .
^^^ji^fBVLT. §iuomodo enim, cum, quod efi exi- SVFFERENDO I N V I C E M IN D U E C T I O N E , SER- -
tíale,rmxtum fuerit cum fano , quicquid eft con- V A R E N T V N I T A T E M SPIRITVS I N viNcvto
jemperatum,fimulredditur inutile: ita etiam cor- P A C I S .
pus, imrportale cum fuerh intra eum quifumpfit, Sicut eftis azjmi 5 Scilicet fine fermaìto
'^niuerfirn quoque tranfrnutat in fuam naturam. peccaci , quo ad corum ftatu-m & prokiiio-
Sedfim non poteft, vt fit aliquid altter intra cor- nem ; vult igitur vt vita profeíliom reipon-
pus, nifi per efum& potionem mtfceatur vtfceri- deat , & mores ftariu j Chriñiani per ba-
bui.-necejfe eft ergo eo modo, quo natura poteft, ptifmnm azymi fiunt inque ft;uu nouitatis
jpiriturnvimficam fufcipere vinutem. ehm au^ wnftitLimKur , reliquum eft iguur V T QVIS-
tem íüud foium cerpus,quod Deum fufcepit, hanc Q^^E SE IN HOC STATV SERVARE
gratiam acceperit-, oBenfum fit auttm aliter. fieri SXYDEAT. ,,
non pojfe, vt nofìrum corpus fit in irhmortali'
tate,nifi , per communionem cum immortali fa- Itaqué epulemur',non iri fermento veteri '
Bum fit particeps incorruptionis^ oporm confi- ncque in fermento nmfitiéi & neqtti-
derare , quomodò fien pot.eru , vtvnum ilhd, ^ . r ^ ^^ ^ . fmceritfitis
corpus ,qmd tam multfs fidelitimmillihustnvnt-. y . • . . ' '
uerfo Orbeterrarurñ femperdiÜribmtírytoturn-> : (j veritñW,
per partem fit in vnoquoque , &ipfur/i ip fe totum , , - '
maneat. T Taque epulemtir eñ: : Qnod JI4'
CU. zJ^odicumfermintumtotarnmaifam corrum- iverbum proprie iìgnificat ¿//Vwa rf^f-
' /'«.Tantum ad malum mali exempUim nocet,& rt, vnde Sanctus Cyprianus Icgit : Ff/?^ te-
-vnius culpa in alios virus fuum diffundit. Igno- lehremué-, Qaì vero perpetiuira feftum referrè
M&F, inquit hìc Primafius V N I V s MALI Chriftiani vita poific docet in hunc modum
EXEMPLO MVLTI POSSVNT PERIRE ? Et per Sanólus Chryfoftomus homil. 15. qua: eft in
vnius deliElum in omni populo ira Dei fuperuenit eos, qui nouilunia cokmt; vbi hxc habet.C/??-«-
in populo Iiidaorum. ' fiianum non menfibus , non nomlmiis y non domi-
Vnum plerumque ruinam multorum eiTe, nicìs diebus fenari oportet : SED PER OM-
hinc colligic Saluianus lib. ó. de Gubern. Dei: NEM VÌTAM FFSXVM DIE M SIBI AC^
1Z\[0nimmerito,mcimt,BeatuiApofiolHseiici de c o M M OD AT V M A G E RE. At quis tili
Ecclefiapefiilentem ifibet -,& cur iubeat osiendit feiipis dies maxime conueniens efl ì audiamm
dicens : Giuia modicum fermentum totam majfam 'I^aulum dicentem litaque feriemisr non in fircerrurnpit.Inde
euidenter agnofcimiii, etiam vnum mento veteri y neque in fermento rr{alitÍA ,x¡r nef

I Expenditur &:illuiì:ratur. ^ 127
Sí. is, qtfi fiater nomìnMnr-, efi fornicator, datur, qui inter fe difiident, ^
I _ fiut màrm ^ mt idolis feruiens, am . Utigia exercent,
f ^ , makdicw5 ,autebriofmaut ra- Jüdicumfanatas ét reUitudo.
pax,cum eiufmodi nec ^'^^ Hicmundusin errore 0 : alitis fint qyufiiiter nommatitrformcator,ciUâmle- ' .... f

128 Caput VI. Epift. lad Corinthios \
& d e rebiis terrenis lites abitare ;! explican vix yocare videreturlfed eos , qui miiìimi fimit : & ^ '
-loteft quantum exiftimationis ab illis abrada- maioribus exerccndis miniiteriis funt mepti,
tur qui inter fe diílident, tribunalia adeunc iiue laid ifli fine,fiue clerici ; vt qui magna non
obíitiffia. poírunt,minimapr£eftenc; Bene SandtusGiep- *
Etnon'apudSafiSios.Gtxccyßb Sa»Bü,iáeíí rius,qui hoc quoque explicar, qui contempt] bi-
fidelibus, feu Chriftianis. Sed cur hoc nömine les dicantur, qui fapicntcs : CONTEMPTIBILES
P a u l u s vtirur?ri isy?«m,inquit Eftiusi wjwm/fl qui funt in Ecclefia , illos eo»ííitmto ad iudican--
ivnicES ADHIBENDOS ESSE , CIVI ET PRO- dpitn yac fi aperte dicat : Q^i MINORES SVNT
fESSioNE , ET RE SANCTISVNT} ah hts MERIII in f-ccLhsiA , & nullis magnorum^
enimreäum& Aquumiudicium expeBaMum. donorum vmuttbus pgllent ,iffi de terrents nego-
tits iudicem , quatenm per quos magna nequeuni,
K^n nefcitii quomam S^n6ii de hoc bona minora[uppleantur. Gluosé" conteinptibiles
CMundo iudicñbunn nominat, & tamen fapient es vocat , cum dtcn : fie
non eft fapiens inter vos quifquam qui pojfit iudi-r
f TV ^ ^^^ mundo.'Ñort nude, Di Mundo,áhh: care fiatremfuum. Qua ex re quid colltgttur , nifi
. ^ ' U f e d articulum adiecir, vt alterum Mundum vt fic terrenas cattfas examinem ^ qui extertorum
elle indicaret ab omni errore immunem^ San- rerum fapientiam perceperunt : H^Qcenas iìì&
dus Ambrofius hic totum hunc locum ita le- iib.ip.inoral. cap.14. ex quo difcis ea verba yi-
git: An ignoratis^qùvniam Sanäi hunc Aimdum randa,qujE laedere poilunt etiam innocentes. , '
iUdicabunti&C2L¿á\t'. Nihil otiose \dicit ApoBo-
. líts .' ideo enim>Hunc'Mundum,dixit.vt oBendat, lam quidem omnìrìb deliBum efi in
' & alterum. HIC ERGO MVNDVS IN ERRORE vobis quod iudicia habetis
EST , non ille fuperior,adcutPu fimilitudinemhic - inter vos.
faÜHi efi. .
. "l"^Eli(51:um vocat Apoftolus,iudicio cum alio
, Indigni esfii i qui de minimvi' JL/contehdere,& per litigiarepetere fua j quia
iudicetU.. in his litibus LITIGANTIVM VIXIOS^ ,
Minima vocat qu£E de rebus terrenis funt,ad
fecularia negotia fpedant, & quic tanti
gniofd, cupiditates latent , vt loquitur Sandus
Auguftinus conc.z4. in Pfal.i 18. qui in PfahSo.
hoc qüoqixe habet : Contendit Chriííianus PRO
fieri ab hominibus folent; licet maxima yidean- REBVS amplius quàm decet eum,cu¿
tur MINIMA PVTANDA A CHRISTIANA MENTE promijßrfl eft Regnimi Cdt,lorum nec totum cor
funt,cui nihil magnum quod terram fapiat. De- furfum leuat, fed aliquam partem eiiis trahis ad
nique minima vocant, quod extremo loco ha- terram.
benda à fidelibus fint; alioquin minimi meretur Non eft per fe malum fua in iudicio, reperefieri
qui maximi facit ea qux func mínima^ re,fcd multa fecum mala cOniunda fitpè haber;
nam fere huiufmodi lites ex inordinato, rerum '
INjficitis ,quomíim Angelos iudicabimm? temporalium affedufufcipiuntur. Addir Eftius.
quanto magis feculariaì ^N^eeleuemalum efl iaSlara temporis, quam pa'
á tiuntur OMNES QVI LITIGANT , non fine detri~
- jQ /^Vodde Angelisdicit, demalií intelligen- mentopacis,ac tranquilUtatü interna, quam omnes
V^¿. dum eft.quos fideles iudicabunt : quia Cin- qmrere debemus.
qmi Eñins) cùm diaboli & angelorum ^ viBo~ 7)eli¿iumeftin vob¿s. Grarce legitur, KT1HV«ra
fuerint , MATITIAU Eivs SVPERBIAM Quae vox(vt notabat etiam Catharinas) fignifi-, '
atque etiofi^ IMBETILLITATEU CORAM TOTO Cat delidum,& damnum feu detrimentum
MVNDO r RAW CENT -y eiquetanqmm vicio & & diminutionem. Gohíerent haE'notionesniam,
C vili Ó contemptibili y& à Deo proieü:o & iru ybi delidum adeft , abeire damna nequeunr.
aternum damnato infaltabunt » qud res erit fu- DAMNVM TAM CERTE AD ELICTO FERTVR,
pérbijfimis ittti jpiritibtu maxima & moleffiftma VT EADEM , QVA ET DAMNVM VOCE S Ifoefta.
/ GNIFICETVR : Quin prs ilio cereradamna nihili
ty4ngelos ìudicabimMiEt ad bonos,& malos id facienda funt; & veré damna non funr,fi delido
ptendunt plerique,fed qui indicati ab horriinibus
Angeli polFunt ? An quia in Angelos rcfilit,
cOmpàcentur.
quod hominibus ab hominibus ¿t? Rem ita ex- ^^are non magü iniuriam accipitis?
confequenti , fi fanäi iudicabunt hominet bonos é patiminif
I>W