18.01.2013 Views

CATALOGUE DES MANUSCRITS NOTES DES BIBLIOTHEQUES ...

CATALOGUE DES MANUSCRITS NOTES DES BIBLIOTHEQUES ...

CATALOGUE DES MANUSCRITS NOTES DES BIBLIOTHEQUES ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>CATALOGUE</strong> <strong>DES</strong> <strong>MANUSCRITS</strong> <strong>NOTES</strong><br />

<strong>DES</strong> <strong>BIBLIOTHEQUES</strong> PUBLIQUES DE FRANCE<br />

Analyse et description : Christian Meyer<br />

Notice provisoire éditée le<br />

actualisée le<br />

CMN<br />

1 er août 2011<br />

__________________________________________________________________________________<br />

Limoges, Bibliothèque municipale<br />

Ms. 2 (17)<br />

Graduel dit « d’Alienor de Bretagne » ou « de Fontevrault »<br />

Paris, puis Fontevrault, puis Chapitre Saint-Junien au diocèse de Limoges. Vers 1250-1260 et<br />

XIV e s. (f. 4r-v, 297v-301v).<br />

304 f. Parchemin. 260 x 180 mm.<br />

Notation carrée sur 4 lignes rouges. Pages à 11 portées.<br />

Pliques. Sans guidons. Clés ut et fa.<br />

Copié et enluminé à Paris dans l’atelier de Nicolas Lombard. Offert en 1387 à l’église collégiale de Saint-Junien<br />

(dioc. de Limoges) par Pascal Hugonot, abbé de l’abbaye Saint-Pierre-de-la-Couture au Mans.<br />

Selon Y. Cazal (op. cit., p. 61), à propos de l’épitre de la fête de saint Étienne : « la langue du manuscrit montre<br />

qu’il est en fait originaire de Paris, d’Orléans ou de Tours ».<br />

http://www.bm-limoges.fr/documents/graduel/fonds.html?PHPSESSID=68c8904a4fbcb74e4b890f14cb9c9748<br />

(1r-3v blancs)<br />

4r-v OFFERTOIRE VERSIFIÉ, SANCTUS ET AGNUS (add. du XIV e s.)<br />

4r Gloriose flos celorum te laudantes respice... (offertoire versifié, AH 49, n° 660 ; notation carrée avec<br />

pliques).- Sanctus (marg. inf. « Madame doit vne pinte de vin pour gloriose et pour sanctus et pour agnus »).-<br />

4v Agnus. Istud dicetur dum sacramentum fiet in altari. Ave verum corpus natum de Maria...<br />

5r-214r MESSES DU CYCLE DE L’ANNÉE LITURGIQUE<br />

5r Dom. 1 Adv. ([Intr. Ad te levavi...]/animam meam deus meus... 5v Sequentia. Salus eterna<br />

indeficiens... AH 53, n° 1 ; MMMA XIII, n° 1) ; 6r Dom. 2 Adv. (6v Sequentia. Regnantem<br />

sempiterna per secla... AH 53, n° 2 ; MMMA XIII, n° 2) ; 7v Nicolai (8r All. V/ Tumba sancti<br />

Nicholai... ThK 329 ; Sequ. Congaudentes exultemus... AH 54, n° 66 ; MMMA XIII, n° 90) ; 9v<br />

Conceptio Mariae (Sequentia. Dies festa celebretur... AH 54, n° 180) ; 10v Luciae (11r All. V/<br />

Veni sponsa Christi... ThK 12) ; Thomae ap. ; 11v Dom. 3 Adv. (12r Sequentia. Iubilemus omnes<br />

una deo... AH 53, n° 4 ; MMMA XIII, n° 4) ; 13r Fer IIII a (13v All. V/ Ecce virgo concipiet...<br />

ThK 4, All. V/ Orietur stella ex Iacob... ThK 242 ; Sequentia sancte Marie virginis. Missus Gabriel<br />

de celis... AH 54, n° 192 ; MMS I, p. *117-119) ; 14v Fer. VI ; 15r Sabbato (16r Tr.<br />

Omnipotentem semper adorant et benedicunt... AH 50, n° 122 ; StM 1017) ; 17v Dom. 4 Adv.<br />

(18r Sequentia. Prope est claritudinis magne dies... AH 53, n° 9 ; 18v Off. Ave Maria gratia plena...<br />

Prosa. Archangelica Maria famina salutantia... [cf. Revue du chant grégorien, 1939, janv.-févr., p.<br />

1-3]).<br />

19r Vig. Nat. Dom. ; 9v Missa in aurora (20r Pater cuncta qui gubernat... AH 47, n° 10 ;<br />

20v Sequentia. Nato canunt omnia domino... (AH 53, n° 24 ; MMMA XIII, n° 8) ; 21r Missa IIa in<br />

die Nat. Do. (22r Seq. Lux fulget hodierna Christe... AH 8, n° 6) ; 23r Ad maiorem missam<br />

officium (23v Rex virginum amator deus Marie... AH 47, n° 8 ; Laus ang. 24r Gloria in<br />

excelsis deo... (trope Spiritus et alme... ; 25r Seq. Eya recolamus laudibus piis digna... AH 53, n°<br />

16 ; MMMA XIII, n° 19 ; 26r Sequentia (à la suite, sans transition de la Comm. Viderunt omnes)<br />

Laudes deo dicant per secula... Lectio Ysaie prophete. In qua Christi lucida... ; 27r-28v Sequentia


de nat. Natus est natus est natus est hodie dominus qui mundi... (conduit ; cf. AH 20, p. 222 [n°<br />

10]).<br />

28v Stephani (Kyrie eleison. Deus sempiterne vita vivens... AH 47, n° 13 ; 29r-33v Epistola sancti<br />

Stephani. Intendez tuit a cest sermon et clerc... épître farcie éd. L. Guibert, « Le graduel... », art.<br />

cit., p. 344-348 ; 33v Sequentia. Magnus deus in universa... AH 53, n° 220 ; 34r Off. Elegerunt<br />

apostoli Stephanum...) ; 34v Vig. Iohannis Evang. ; 35v In die (36r All. V/ Valde honorandus est<br />

beatus Iohannes... ThK 77a ; Sequentia. Precelsa laude Ihesu caro psallat... AH 39, n° 198) ; 37v<br />

Innocentium (38r Sequentia. Rex magne deus qui intueris... AH 7, n° 136) ; 39r Thomae Cant.<br />

(All. V/ Iste sanctus qui pro lege dei..., 39v Sequentia. Dic anglia cum matre dic ecclesia alleluia...<br />

AH 10, n° 420) ; 40r Gregorii episcopus (Silvestri epi. et confess. corr. marg.) ; 40v Dom. p. Nat.<br />

Dom. (41r Sequentia. Epithalamia affla reboa domini edita... AH 7, n° 20) ; 42r Oct. Nat. Dom.<br />

42v Missa in oct. nat. do. vel unius virginis. (Intr. Vultum tuum...).<br />

43v Vig. Epiph. (Sequentia. Virgini Marie laudes intonant Christiani... AH 54, n° 18 ; 44r Factum<br />

est autem cum baptizaretur... (Luc 3:21-4:1) ; 45v In die (46r Kyrie eleison. Fons bonitatis pater<br />

ingenite... AH 47, n° 5 ; 46v Epistola. Ce que ysaies nos escrit de lavenement... éd. L. Guibert,<br />

« Le graduel... », art. cit., p. 349-352, 49v All. V/ Interrogabat magos Herodes... ThK 71,<br />

Sequentia. Epiphaniam domino canamus... AH 53, n° 28 ; MMMA XIII, n° 20) ; 51r Dom. 1-3 p.<br />

oct. Nat. Dom. ; 54r Hilarii ep. conf. (All. V/ Hylarius episcopus migravit... ThK 77 ; O alma<br />

trinitas deus es et unitas... AH 7, n° 219) ; 55r Benedicti (55v All. V/ Iustus germinabit... ThK<br />

119 ; Prosa. Letemur alma fidelium... AH 49, n° 499) ; 56r Unius episcopi ; 56v Unius virginis<br />

(57r All. V/ Veni electa mea... ThK 75) ; 57v Fabiani, Sebastiani ; 58v Agnetis (All. V/ Pulchra<br />

facie sed pulcrior fide...) ; 59r Unius martiris ; 59v Conversio Pauli ; 60v Purificatio Mariae (61r<br />

All. V/ Hodie oblatus... ThK 93 ; 61v Sequentia. O beata theothocos alma quod in tua se clausit...<br />

AH 7, n° 112 ; 62v Tr. Diffusa est gratia...) ; 63v Blasii (All. V/ Iste sanctus qui pro lege... ;<br />

Sequentia. Adest festa gloriosi sacra Blasii veneranda... AH 7, n° 217) ; 64v Agathae ; 65r<br />

Valentini ; 66r Matthiae (Tr. Hoc est preceptum meum...) ; 66v Cathedra Petri (Intr. Ecce<br />

sacerdos magnus..., Gr. Exaltent eum in ecclesia... V/ Confiteantur domino..., 67r Tr. Tu es Petrus<br />

et super hanc petram..., 67v Prosa. Regni celi presuli sanctissimi domini...) ; Gregorii episcopi et<br />

confessoris (Gregorii pp) ; 68r Benedicti (en temps de Carême) (68v Tr. Domine non aspicias<br />

peccata mea...) ; 69r Annuntiatio Mariae.<br />

69v Dom. Sept. ; 70v Dom. Sex. ; 71v Dom. Quinq. ; 72v Fer. IIIIa (73r Tr. Domine non<br />

secundum peccata nostra...) ; 73v Fer. V a ; 74r Fer. VI a ; 75r Dominica in Quadragesima ; 77r Fer.<br />

2 (Tr. Cum sederit filius...) ; 78r Fer. 3 ; 78v Fer. 4 (79r Tr. De necessitatibus meis eripe...) ; 79v<br />

Fer. 5-Sabb. ; 81r Dom. 2 (82r [Fer. 2] Tr. Confitemini domino quoniam...) ; 82v Fer. 3-Sabb. ; 85v<br />

Dom. 3 ; 90r Dom. 4 (90v Tr. Letatus sum in his que dicta sunt...) ; 95v Dom. de Passione ; 100v<br />

Dom. in Palmis ; 105v Fer. 5 in cena Dom. (106r Tr. Domine audivi auditum tuum...) ; 107v In<br />

vigilia pasche benedictio cerei. Exultet iam angelica turba... ; 112r Responsum de resurrectione.<br />

112v Christus resurgens ex mortuis... V/ Dicant nunc... (CAO 1796) ; 112v BENEDICAMUS<br />

angelus dixit mulieribus mulieribus sedens ad sepulchrum et ecce tres mulieres qui querebant<br />

DOMINO. DEO DICAMUS angelus dixit (113r mulieribus quem queritis Ihesum nazarenum surrexit non<br />

est hic GRATIAS. Ante primam in claustrum ant. Vultum tristem iam mutate Ihesum... (AH 49, p. 223<br />

[n° 432]). Cantus in resurrectione. Quam fecit dominus Hec est dies quam expectabamus... (AH<br />

49, n° 432). 113v Ite missa est. Deo gratias (114r-v blancs).<br />

115r Resurrectio domini nostri Ihesu Christi ad missam (rubr. f. 113v) (115v Sequentia. Fulgens<br />

preclara rutilat... AH 53, n° 35 ; MMMA XIII, n° 22 ; 117r Sequent. Victime paschali laudes... AH<br />

54, n° 7) ; 117v Fer. 2 (118r All. V/ Surrexit dominus vere et apparuit Petro ThK 281 ; Sequentia.<br />

Mane prima sabbati surgens dei filius... (AH 54, n° 143 ; MMMA XIII, n° 72) ; 119v Fer. 3 (All.<br />

V/ Surrexit dominus et occurens... ThK 10 ; 120r Sequentia. Adsunt enim festa paschalia... AH 7,<br />

n° 52) ; 120v Fer. 4 (121r All. V/ In die resurrectionis mee... ThK 351 ; Sequencia. Prome casta<br />

contio carmina organa... AH 7, n° 47 ; MMMA XIII, n° 29) ; 122r Fer. 5 (All. V/ Christus<br />

resurgens... ThK 140 ; 122v Sequentia. Adest pia ac (ad cod.) salutifera paschalis gloria... AH 7, n°<br />

70) ; 123r Fer. 6 ; 123v Sabb. Sequentia. O beata et venerabilis es virgo Maria... AH 7, n° 53) ;<br />

125v Dom. 1 p. Pasch. (All. V/ Post dies octo... ThK 385 ; All. V/ Surrexit Christus qui creavit...<br />

ThK 4) ; 126r Oct. resurr. do. (All. V/ Benedictus sit dei filius...) ; Dom. 2 (126v All. V/ Angelus<br />

domini descendit... ThK 233 ; All. V/ Ego sum pastor bonus... cf. ThK 128) ; 127r Dom. 3 (All. V/


Modicum et non videbitis me... ThK 246) ; 127v Dom. 4 (127v-128r All. V/ Cum sederit filius<br />

hominis... ThK 301) ; Dom. 5 (128v All. V/ Benedictus sit dei filius... ; All. V/ Usquemodo non<br />

petistis... ThK 164) ; Tiburtii, Valeriani ; 129r Georgii (129v All. V/ Georgius martir sanctissime<br />

sedulo...) ; Fer. 2 (130r All. V/ Quis vestrum habebit... ThK 213) ; 131r Philippi, Iacobi (All. V/<br />

Stabunt iusti..., All. V/ Isti sunt due olive... ThK 95 ; 131v Sequentia. Alleluia nunc decantet<br />

universalis ecclesia... AH 54, n° 86) ; 132r Alexandri et soc. ; 133r Inventio Crucis (Intr. Cum<br />

esset gens congregata super Danubium... ; All. V/ Dulce lignum dulce clavos... V/ Dulce lignum<br />

quam dulcissimum... ThK 242 ; 133v All. V/ O crux benedicta quia... ThK 165 ; 134r Sequentia.<br />

Vexilla Christi refulgent inclita die... AH 39, n° 10 ; 135r Sequentia. Laudes crucis attollamus<br />

nos... AH 54, n° 120 ; MMMA XIII, n° 55 ; 136v Off. Veniens vir splendissimus... ; 137r Comm.<br />

Sanctifica nos domine signaculo...) ; Iohannis ap. (Sequentia. Organicis canamus modulis Iohanni<br />

sollempnia... AH 7, n° 152 ; MMMA XIII, n° 15) ; 138r Gordiani, Emipachi ; 138v Nerei,<br />

Achillei ; 139r Vig. Asc. Dom. ; 139v In die (140v Sequentia. Rex omnipotens die hodierna... AH<br />

53, n° 66 ; MMMA XIII, n° 31) ; 141v Dom. p. Asc. ; 142r Urbani pp ; 142v Vig. Pent. (Tr.<br />

Ostende celum et loquar et audiat terra...) ; 143v In die (144r Sequentia. Sancti spiritus adsit nobis<br />

gracia... AH 53, n° 70 ; MMMA XIII, n° 32) ; 145v Fer. 2 (All. V/ Loquebantur variis linguis...<br />

ThK 149 ; All. V/ Paraclitus spiritus sanctus... cf. ThK 138 ; Sequentia. Ad te summe celsa laus<br />

alleluia... AH 7, n° 87) ; 147r Fer. 3 (Sequentia. Almifona iam gaudia celi rutilant... AH 7, n° 79) ;<br />

148r Fer. 4 (Sequentia. Alma chorus domini nunc pangat nomina... AH 53, n° 87 ; MMMA XIII,<br />

n° 33) ; 148v Fer. 5-Sabb. ; 149v De Trinit. (150r All. V/ Benedictus es super sceptrum divinitatis<br />

tue... ThK 93 ; 150v Sequentia. O alma trinitas deitas et individua... cf. AH 7, n° 97, avec de<br />

nombreuses variantes) ; 151r Marcellini, Petri ; 151v Primi, Feliciani ; 152r Basilidis et soc. ; 152v<br />

Marci et Marcelli ; 153r Gervasii ; 153v Vig. Iohannis Baptistae (154r All. V/ Inter natos<br />

mulierum...) ; 154v In die (155r Sequentia. Psallat chorus letabundus voce cum melliflua... AH 8,<br />

n° 194) ; 156r Iohannis, Pauli ; 156v Vig. Petri ; 157r In die (157v Sequentia. Pulchra prepollent in<br />

arva hec dies... AH 7, n° 184) ; 158v Pauli (159r All. V/ Tu es doctor gentium... ThK 104) ; 159v<br />

Processi, Martiniani ; 160r Septem Fratrum ; 160r Commem. Benedicti (All. V/ Vir domini<br />

Benedictus... ; 160v Seq. Alma cohors una laudum sonora nunc prome preconia... AH 7, n° 218) ;<br />

161v Apollinaris ; Mariae Magdalenae (162r All. V/ Ave paradisi vernans lilium... éd. MMMA<br />

VIII, p. 66 ; All. V/ Optimam partem elegit... ThK 274 ; 162v Sequentia. Mane prima*) ; Simplicii<br />

et soc. (All. V/ Sacerdotes tui... (ThK 210) ; 163r Abdonnis, Sennis ; Vincula Petri (Sequentia.<br />

Nunc luce alma splendescit per orbem... AH 37, n° 276) ; 164r Sixti ; Vig. Transfiguratio Dom. ;<br />

164v In die (All. V/ Ascendit Ihesus in montem et assumpsit... ; Sequentia. Fulget mundo celebris<br />

lux hodierna... AH 53, n° 85 ; MMMA XIII, n° 73) ; 165v Felicissimi, Agapiti ; Cyriaci et soc.<br />

(166r All. V/ Timete dominum omnes sancti eius...) ; 166v Vig. Laurentii ; 167r In die (167v All.<br />

V/ Levita Laurentius bonum opus... ThK 274 ; Sequentia. Stola iocunditatis alleluia... AH 54, n°<br />

61) ; 168v Tiburtii ; Hippolyti ; 169r Radegundis (Intr. Letemur hodie in mortali gaudio<br />

Christum... ; Gr. Concupivit rex decorem... V/ Audi filia... ; All. V/ Sanctissime Radegundis<br />

regine... éd. MMMA VIII, p. 480 ; 169v Sequentia. Radegondis regine sanctissime... AH 10, n°<br />

392).<br />

170v Vig. Assumptionis Mariae : Intr. Salve sancta parens... V/ Salve benedicta in mulieribus<br />

cuius precium rex concupivit / Et gaudium matris habens cum virginitatis honore nec primam<br />

similem visa est nec habere sequentem / Post partum* (à la place du psaume) ; Gr. Benedicta et<br />

venerabilis es virgo... V/ Virgo dei... ; 171r All. V/ Post partum virgo inviolata... (ThK 164) ; All.<br />

V/ Ora pro nobis pia Maria... (ThK 46) ; 171v All. V/ Per te dei genitrix nobis est... (ThK 93) ; All.<br />

V/ Virga Iesse floruit... (ThK 259) ; All. V/ Nigra sum sed formosa filie Iherusalem... (cf. MMMA<br />

VIII, p. 287) ; 172r Off. Felix namque es sacra virgo... ; Comm. Beata viscera Marie virginis... ;<br />

172v In die : 173r All. V/ Hodie Maria virgo... (ThK 246) ; All. V/ Assumpta est Maria in celum...<br />

(ThK 164) ; 173v All. V/ Ecce adest dies preclara... (ThK 227) ; Sequentia. Aurea virga prime<br />

matris eve florens rosa... (AH 7, n° 107 ; MMMA XIII, n° 46)<br />

175r oct. Laurentii (All. V/ Puer meus noli timere... ThK 46) ; 175v Agapiti (Sequentia.<br />

Letabundus exultet fidelis chorus... AH 54, n° 2 ; Raj. II, n° 40).<br />

176r-181r Séquences mariale pour l’octave de la fête de l’Assomption : 176r Salve porta perpetua<br />

lucis fulgida... (AH 7, n° 108 ; MMMA XIII, n° 51) ; 177r Ave dei genitrix summi virgo... (AH 53,<br />

n° 105) ; 177v Ab arce siderea descendens lux aurea... (AH 8, n° 5) ; 178v Potestate non natura fit


creator creatura... (AH 54, n° 96) ; 179v Stella maris o Maria predicaris... (AH 39, n° 81) ; 180r In<br />

oct. Gaudeamus* Gr. Propter veritatem* V/ Audi filia* All. V/ Hodie Maria* ; Sequentia. Ave<br />

mundi gloria virgo mater Maria... (AH 54, n° 254).<br />

181r Tymothei et Epimachi ; 181v Bartholomaei (All. V/ Vox sancti Bartholomei... ThK 165 ;<br />

Sequentia. Alle- cantabile sonet chorus cantorum... AH 53, n° 129) ; 182v Decoll. Ioh. Bapt. (All.<br />

V/ Misso Herodes spiculatore... (ThK 38) ; Augustini (183r Sequentia. Interni festi gaudia nostra<br />

sonet armonia... (AH 55, n° 74) ; 184r Hermetis (184v All. V/ Amavit eum et ornavit... ThK 174) ;<br />

Sabinae (185r Seq. Alle- celeste nec non et perhenne-luia... AH 53 n° 97, MMMA XIII, n° 45 ;<br />

186r Off. Felix namque... ; 186v O felix et genitrix conditoris... (cf. Provins, B.M., Ms. 12,<br />

f. 197v).<br />

186v-191r Séquences mariales : Virgo gaude speciosa benedicta gloriosa... (AH 10, n° 86) ; 187v<br />

Clemens et benigna iugi laude digna Maria... ; Ave mundi spes Maria ave mitis ave pia ave plena<br />

gratia... (AH 54, n° 217 ; Raj. II, n° 47) ; 188v Hac clara die turma festiva dat preconia... (AH 53,<br />

n° 98 ; MMMA XIII, n° 48) ; 189r Ave Maria gracia plena dominus tecum... (AH 54, n° 216 ; Raj.<br />

II, n° 32) ; 189v Virgini Marie laudes intonant Christiani... (AH 54, n° 21) ; 190r Angelice nos<br />

respice o dignitatis domina... (AH 8, n° 94).<br />

191r Gorgonii (All. V/ Letabitur iustus in domino et sperabit... (ThK 274) ; 191v Proti, Hiacinthi ;<br />

191v Exaltatio Crucis (Sequentia sancte crucis. Exaltemus regem qui gubernat omnia... AH 39, n°<br />

11 ; 192r Off. Protege domine plebem tuam per signum... ; 192v Comm. Per signum crucis de<br />

inimicis nostris...) ; 192v Cornelii, Cypriani ; Nichomedis ; Euphemiae ; Vig. Matthaei ap. ; 193r<br />

In die (All. V/ Primus ad Syon... ThK 227) ; ; ; 193v Vig.<br />

Michaelis (All. V/ Concussum est mare... ThK 274 ; 194r In die ; 194v All. V/ In conspectu<br />

angelorum psallam tibi... ThK 165 ; Sequentia. Ad celebres rex celice laudes luia... AH 53, n° 190 ;<br />

MMMA XIII, n° 81) ; 196r Marci ; 196r Dionysii (Sequentia. Super armonie vastam gubernanti<br />

musicam...) ; 197r XI milium Virginum (Sequentia. Letetur mons Syon et eius filie... AH 39, n°<br />

331) ; 198v Vig. Simonis, Iudae ; In die (199r All. V/ Nimis honorati sunt... 2 mél. ; 199v All. V/<br />

Ego vos elegi de mundo... ThK 77 ; All. V/ In omnem terram exivit sonus... ThK 222 ; All. V/ Non<br />

vos me elegistis... ThK 79), 200r Sequentia de omnibus apostolis. Clare sanctorum senatus<br />

apostolorum princeps... AH 53, n° 228 ; MMM XIII, n° 93) ; 200v Vig. Omn. Sanctorum ; 201r<br />

In die (All. V/ quam gloriosum est regnum... ThK 378 ; Sequentia. Christo inclita candida<br />

nostra canunt melodiam... AH 53, n° 115 ; MMMA XIII, n° 84) ; 202r Missa pro fidelibus<br />

defunctis (203r Sequentia pro fidelibus defunctis. De profundis exclamantes audi Christe nostras<br />

voces... (AH 54, n° 174) ; 204r Off. Domine Ihesu Christe rex glorie... ; 205r Off. O pie deus qui<br />

primum hominem... ; 205v Comm. Lux eterna luceat... ; Comm. Absolve domine animas<br />

eorum...) ; 205v Cesarii ; Martini (All. V/ Hic Martinus pauper... ThK 46 ; 206r All. V/ Martinus<br />

episcopus migravit... ThK 77 ; Sequentia. Sacerdotem Christi Martinum cuncta per orbem canitur<br />

ecclesia... AH 53, n° 181 ; MMMA XIII, n° 87) ; 207r Columbani abbatis ; Ceciliae (207v All. V/<br />

Cantantibus organis... ThK 222 ; Pros. Quam felix est Romulea eius...) ; 208r Clementis (All. V/<br />

Iuravit dominus et non penitebit... ThK 71) ; 208v Catharinae (Sequentia. Exultemus in hac die<br />

festiva... AH 8, n° 290) ; 209v Vig. Andreae ; In die (All. V/ Mox ut vocem domini predicantis... ;<br />

210r All. V/ Dilexit Andream... ThK 38 ; Sequentia. Sacrosancta hodierne festivitatis preconia...<br />

AH 54, n° 30 ; MMMA XIII, n° 89).<br />

211r In dedicatione ecclesie (211v All. V/ Fundata est domus domini... ThK 131 ; Sequentia. Clara<br />

chorus voce pangat dulce... AH 54, n° 94 ; MMMA XIII, n° 99 ; 213r Tr. Benedicat nos deus... ;<br />

213v All. V/ Iste sanctus digne... ThK 294 ; All. V/ Letabitur iustus in domine... ThK 274).<br />

214r-227v Messes des Dimanches après la Pentecôte : 214r Dominica prima post octavas penthecosten (rubr.<br />

f. 213v) ; All. Deus iudex iustus [7b ] ; 214v Sequentia. Salve dies sanctissima dies fulgens et preclara...) ;<br />

215v Dom. 2 (All. Domine in virtute tua [20 ]) ; Dom. 3 (All. Omnes gentes plaudite [46]) ; 216r Dom. 4<br />

(All. In te Domine speravi [30]) ; 216v Dom. 5 (All. Te decet hymnus (sans verset) [64a]) ; 217r Dom. 6<br />

(All. Attendite popule [77]) ; 217v Dom. 7 (All. Exultate Deo [80]) ; 218r Dom. 8 (All. Domine Deus salutis<br />

[87]) ; 218v Dom. 9 (All. Domine refugium [89]) ; 219r Dom. 10 (All. Venite exultemus (sans verset)<br />

[94a]) ; Dom. 11 219v (All. Quoniam Deus magnus [94c]) ; Dom. 12 (220r All. Dominus regn* [96] ; Dom. 13 (220v All. Iubilate* [99]) ; Dom. 14 (All. Confitemini... et invocate [104]) ; 221r Dom.<br />

15 (All. Paratum cor [107]) ; 221v Dom. 16 (All. In exitu Israel [113a]) ; Dom. 17 (222r (All. Qui timent<br />

Dominum [113b]) ; 222v Fer. 4a quatuor temporum ; 223r Fer. 6a quatuor temporum ; Sabbato in quatuor.<br />

temp. (223v Tr. Benedictus es domine deus patrum nostorum...) ; 224r Dom. 18 (All. Laudate Dominum


[116]) ; 224v Dom. 19 (All. Qui confidunt [124] ; 225r Prosa. In Iherusalem sancti habent requiem in celis<br />

universis...) ; Dom. 20 (All. De profundis [129]) ; 225v Dom. 21 (All. Lauda anima mea [145]) ; 226r Dom.<br />

22 (All. Lauda Hierusalem [147a]) ; 226v Dom. 23 (All. In deo laudabitur tota die...) ; 227r All. Qui posuit<br />

fines [147b] ; All. Qui sanat contritos... [149b] (mélodie non reportée).<br />

227v-246v SÉQUENCES, CREDO<br />

227v Sequentia de trinitate. Benedicta sit beata trinitas deitas eterna... Pater filius... (AH 53, n° 81 ;<br />

MMMA XIII, n° 40) ; 228r Sequentia de sancta Maria. Ad celeste convivium accedamus omnes<br />

una... (AH 39, n° 54) ; 229v Sequentia de S. Maria. Salve mater salvatoris vas electum... (AH 54,<br />

n° 245) ; 231r Sequentia. Salve virgo virginum de qua lumen... (AH 39, n° 80) ; 232r Sequentia.<br />

Salve gemma paradisi gloria rutilans... (AH 39, n° 35) ; 233r Sequentia de sancta Maria (rubr. f.<br />

232v). Ave mundi gloria virgo mater Maria... (AH 54, n° 254) ; 233v Sequentia. Ave sponsa<br />

insponsata ave per quam orbis... (cf. AH 48, n° 102) ; 235r Sequentia de sancta Maria virgine<br />

(rubr. f. 234v). Verbum bonum et suave... (à 2 v. ; AH 54, n° 218 ; cf. aussi dans Douai Ms. 90 II,<br />

f. 178r-v) ; 236r Sequentia. Iesse virgam humidavit et in fructu... (AH 54, n° 220) ; 236v Sequentia<br />

de sancta matre. Hodierne lux diei celebris... (AH 54, n° 219) ; 237r Sequentia. Ave maris stella<br />

dei mater... (AH 8, n° 92) ; 238r Sequentia de sancta Maria. Res est admirabilis virgo venerabilis...<br />

(AH 54, n° 253 ; à 2 v.)<br />

239v Credo (à 2 v.)<br />

241r Sequentia undecim milium virginum. Virgines caste virgines summe... (AH 54, n° 91) ; 243r<br />

Sequentia sancte Katherine virginis. Mundum replet gaudio triumphali Katherine... (AH 9, n°<br />

267) ; 244v Sequentia sancte Margarite. Virginis invicte laudes concinant Christiani... (AH 39, n°<br />

248) ; Sequentia quatuor evvuangelistarum. Ad laudes animalium deum... (AH 37, n° 330) ; 245v<br />

Sequentia de trinitate. Trinitas unitas deitas superna maiestas...<br />

246v-254v CHANTS DE L’ORDINAIRE DE LA MESSE (avec ou sans tropes)<br />

246v Kyrie avec et sans tropes : Kyrie... Cunctipotens genitor deus... (AH 47, n° 4) ; 247r Kyrie...<br />

Unice Christe qui es... (AH 47, n° 47) ; 247v Kyrie Orbis factor rex... (AH 47, n° 7) ; 248r Kyrie...<br />

Pater cuncta*... ; 248r-248v six Kyrie ; 249r Kyrie ex Abrahe ab arce... (AH 47, n° 73) ; 249v<br />

Kyrie rex genitor... (AH 47, n° 15) ; 250r Kyrie Clemens rector eterne...(AH 47, n° 6)<br />

250v Trois Gloria : (1) Laus angelorum. Gloria... ; 251r (2) Laus angelorum. Gloria... DEO. Cuius<br />

roboat in omni gloria mundo ET IN TERRA PAX Pax perhempnis. HOMINIBUS BONE VOLUTANTATIS... Qui<br />

deum diligunt in veritate. LAUDAMUS TE. Te decet laus. BENEDICTIMUS TE De die in diem. ADORAMUS TE.<br />

Cum prece voto himnus adsumus ecce tibi. GLORIFICAMUS TE. Qui in sanctis gloriosus es. GRATIAS<br />

AGIMUS TIBI. De beneditiis [!] tuis. PROPTER MAGNAM GLORIAM TUAM. Admirabilem gloriam. DOMINE<br />

DEUS. Rex super omnes vivus. REX CELESTIS. Rex sine fine manens. DEUS PATER OMNIPOTENS. Impetrans<br />

celo et terre et regens Maria. DOMINE FILI UNIGENITE. Spes (251v) nostra. IHESU CHRISTE. Venturum<br />

quem longe precinere prophete. DOMINE DEUS AGNUS DEI. Tu victima et hostia factus est crucis ara.<br />

FILIUS PATRIS. A patre genitus ante secula. QUI TOLLIS-MUNDI. Quod perhibuit Iohannes. MISERERE<br />

NOBIS. Redampnemu cum impiis in adventu iudicis. QUI TOLLIS-MUNDI. Qui nostram antiquam<br />

levigasti sarcinam. SUSCIPTE-NOSTRAM. Preces intende servorum ad te devote clamantium. QUI SE<strong>DES</strong>.<br />

Tu superne maiestatis arce. AD DEXTRAM PATRIS. Tu qui ad dexteram patris... MISERERE NOBIS. Quia<br />

venit tempus miserendi. QUONIAM-SANCTUS. Sancte sanctorum deus. TU SOLUS DOMINUS. (252r)<br />

Dominus dominantium. TU SOLUS ALTISSIMUS. supra celigenas etheris omnes. IHESU CHRISTE. Qui<br />

manes in eternum. CUM SANCTO SPIRITU... ; 252r (3) Laus angelorum. Gloria...<br />

252v-253v Six Sanctus.<br />

253v-254v Quatre Agnus dei ; 254r-v AGNUS DEI... (CT 4, n° 78 :) A-CVulnere quorum... (mélodie<br />

non reportée).<br />

254v-257r CONDUITS<br />

254v De nativitate domini. Hodie hodie hodie donum datur gratie... ; 255r In die natalis domini<br />

nostri Ihesu Christi. Virga Iesse floruit de qua nasci... ; 255v Verbum patris hodie processit... (AH<br />

20, p. 226) ; De sancta Maria magdal. Domum obedentie dum intraret rex... (AH 21, n° 78) ; 256v<br />

Assumptio sancte Marie ad vesperas. Cohors leta ducat chorus virga Iesse...<br />

257r-273v ANTIENNES ET HYMNES DE PROCESSION ; RÉPONS <strong>DES</strong> VÊPRES AVEC TROPES


257r Dominica Ia in adventu domini. Missus est angelus Gabriel... (CAO 3792) ; 257v In die ad<br />

processionem antiphona ista. Ecce nomen domini Emmanuel... (PM, p. 29 ; G. Benoît-Castelli,<br />

« L’antienne Ecce nomen Domini Emmanuel », Études grégoriennes, II (1957), p. 131-149).<br />

257v In die purificationis ad processionem ant. Adorna thalamum (1293) ; 258r Respons.<br />

Responsum accepit (acceperat cod.) Simeon... (7539B).<br />

258r Quando datur cineres anth. Inmutemur habitu... (3193) ; 258v Anth. Iuxta vestibulum...<br />

(3554) ; Ad processionem respons. Exaudi nos domine quoniam benigna... Salvum me deus...<br />

(2770) ; Ad processionem. Ecce carissimi dies illa... (2497).<br />

259r Dominica ad processionem. Christe pater misericordiarum... (1784) ; 259v Dominica ad<br />

processionem. Cum venerimus ante conspectum...(2042) ; 260r Dominica ad processionem. In die<br />

quando venerit dominus ad iuditium... (cf. RISM B XIV/2, p. 599).<br />

260v Ad processionem in ramis. Cum appropinquaret dominus... misit duos... (1976) ; 261r Ad<br />

salutandam crucem. Ave rex noster fili David... (1543) ; 261v Ad proces. Occurrunt turbe cum<br />

floribus... (4107) ; Intra templum. Gloria laus et honor... (AH 50, n° 117 ; StM 1011a).<br />

262r Ad mandatum antiph. ant. Dominus Ihesus postquam cenavit... (2413) ; 262v ant. Mandatum<br />

novum* Reges terre* Mandatum* ; ant. Postquam surrexit dominus... (4340) ; ant. Domine tu<br />

michi... Venit Iesus ad... Quod ego facio tu nescis modo... Domine non tantum...<br />

(2393) ; ant. Vos vocastis me magister... (5504) ; ant. Si ego dominus et magister... <br />

Exemplum enim dedi... (4889) ; 263r ant. Einit Maria* ; ant. Maria ergo imissa sunt ei<br />

peccata... ; Hymnus. Tellus ac ethra... (AH 51, n° 76 ; StM 7).<br />

264v Ad adorandam crucem. Ecce lignum crucis... (2522) V/ Crucem tuam adoramus... (1953) ;<br />

265r V/ Crux fidelis inter omnes arbor... (1962) ; Hymnus. Pange lingua gloriosi prelium..., 265v<br />

div. Lustra sex qui iam peracta... (AH 50, n° 66 ; StM 1007) ; 266r ant. Dum fabricator mundi<br />

mortis supplitia patere... (2453) ; 266v Ad proces. ant. Exurge domine adiuva nos... (2822) ; Ad<br />

processio. ant. Surgite sancti de mansionibus... ; R/ Afflicti pro pecctatis* (267r) V/ Domine deus<br />

Israel*, Ut eruas nos*, Exurge domine* ; Ad processionem. De Ierusalem exeunt reliquie... (2109).<br />

267r Ad processionem in rogationibus. Ego sum deus patrum vestrorum... (2591) ; In rogat.<br />

Populus Syon convertimini... (4314) ; 267v ant. Cum iocunditate exibitis et cum gaudio... (AMS<br />

201, 212 ; cf. RISM B XIV/2, p. 594) ; ant. Domine rex deux Abraham... V/ Parce domine parce<br />

populo tuo... (2376) ; 268r ant. Vidi aquam egredientem... (5403).<br />

Ad processionem. Sedit angelus ad sepulchrum... (4858A) ; 268v Prosa. Alle- Ihesum crucifixum<br />

qui pro nobis... victor -luia (Hofmann-Brandt, Tropen, n° 32) ; ant. Ego sum alpha et o... V/ Ego<br />

sum vestra redemptio... (2589).<br />

269r Ad processionem. R/ Viri Galilei quid admiramini... (7904) ; 269v Prosa. Ita fiet in novissima<br />

quando canet... (Hofmann-Brandt, Tropen, n° 364).<br />

269v R/ ad vesp. Que est ista que penetravit celos... V/ Virgo ineffabiliter veneranda... ; 270r<br />

Prosa. Resonant interna domino mela... (Hofmann-Brandt, Tropen, n° 573).<br />

270v R/ ad vesp. Candida virginitas paradisi... (6262) ; 271r Prosa de s. Maria. Preconia virginum<br />

laudum clara... (Hofmann-Brandt, Tropen, n° 510).<br />

271r R/ Ave festiva ferculis Salomonis... V/ Monte Libano... (AH 45, p. 24, @ Cantus 600178).<br />

271v R/ Paradisi porta per Evam... (7347).<br />

272r R/ Aurea de spinis processit... V/ Sentes Iudeam... (AH 45, p. 25).<br />

272t R/ ad vesp. Ave gemma Christi sponsa dei...<br />

272v R/ Ibo mihi ad montem mirre... V/ Congaude filia... ; 273r Al- letitiae terram aque...<br />

(Hofmann-Brandt, Tropen, n° 31).<br />

SÉQUENCES, ALLELUIAS, ÉPÎTRES EN LANGUE VERNACULAIRE POUR DIVERSES FÊTES (dont saint Jean-Baptiste, et<br />

sainte Anne)<br />

273v Deux épîtres en langue vernaculaire pour la fête de saint Jean-Baptiste et pour Noël : 273v<br />

Epistola sancti Iohannis baptiste. Qui de dieu vieut oir parler taise se peut... (éd. L. Guibert, « Le<br />

graduel... », art. cit., p. 355) ; 275r Epistola de nativitate domini nostri Ihesu Christi. (rubr. f. 274v)<br />

Boene genz por qui sauvement diex... (éd. ibid. p. 355 sq.).<br />

276v In die sancto pasche ad vesp. Exultemus et letemur hodie... (conduit, AH 21, n° 28).<br />

277r De sancta Anna matre (matris cod.) genitricis. All. V/ Inclita stirps Iesse virgam... ; 277r<br />

Sequentia de sancta Anna. Mater matris domini felix felicissime... (AH 39, n° 113).


278r Initium sancti evvangelii secundum Matheum. Liber generationis Ihesu Christi... (Matth. 1:1-<br />

16).<br />

279r Epistola de assumptione sancte Marie virginis. Boen crestien un seul petit oiez ce que<br />

Salemons dist de la seinte virge... (épitre farcie, texte édité par L. Guibert, « Le graduel... », art.<br />

cit., p. 357).<br />

282r Sequentia de sancto spiritu. Veni sancte spiritus et emitte... (AH 54, n° 153).<br />

282v Sequentia de sancta Maria. Ave nobilis venerabilis Maria... (AH 20, n° 226).<br />

283r De sancta Maria. Seq. Ave gloriosa virginum regina... (AH 10, n° 110)<br />

284v-286r GRADUELS, ALLELUIAS, OFFERTOIRE ET COMMUNION POUR LES FÊTES DE LA VIERGE<br />

284v De sancta Maria. Gr. Ave spes nostra dei genitrix... V/ Angelorum et enim... (mélodie non<br />

reportée) ; Gr. Benedicta et venerabilis* V/ Virgo* (mélodie non reportée) ; All. V/ Optime sacris<br />

precibus pia dei genitrix... (mélodie non reportée) ; All. V/ Dulcis mater dulci nato... (mélodie non<br />

reportée) ; 285r All. V/ Lumine solari... (mélodie non reportée) ; All. V/ Virgo decus virginum...<br />

(mélodie non reportée) ; All. V/ Spes nostra impera nobis... (mélodie non reportée) ; 285v All. V/<br />

Inter omnes mulieres... (mélodie non reportée) ; All. V/ Salve virgo dei mater... (mélodie non<br />

reportée) ; 285v Off. Recordare virgo mater... ; Comm. Ab hac familia...<br />

286r-293r SÉQUENCES MARIALES<br />

286r De sancta Maria. Seq. Sicut pratum picturatur... (AH 10, n° 108 ; disposé pour recevoir une<br />

polyphonie à deux voix qui n’a pas été copiée) ; 290r De sancta Maria. Seq. Missus Gabriel de<br />

celis verbi baiulans... (AH 54, n° 192 ; mélodie non reportée) ; 290v Seq. Salve porta cristallina...<br />

(AH 54, n° 265 ; mélodie non reportée) ; 291v De sancta Maria. Seq. Salve mater misericordie<br />

spes lapsorum... (AH 39, n° 74 ; mélodie non reportée) ; 292r De sancta Maria. Seq. Superne<br />

matris gaudia... (AH 55, n° 37).<br />

293v-296r KYRIE TROPÉS, GLORIA, TROPES DU BENEDICAMUS DOMINO<br />

293v In die res. Ihesu pie patris unice ubique eleyson... (Trope de Kyrie ; AH 47, n°<br />

72) ; 294r Laus angelorum. Gloria... ; 294v Benedicamus angelus sedens... Deo dicamus angelus<br />

dixit... non est hic gratias (Benedicamus tropé ; mélodie non reportée) ; Feria secunda post pascha.<br />

Kyrie. Deus sempiterne vita... (AH 47, n° 13) ; 295r Katherine virginis et mart. Kyrie lux claritatis<br />

sopie divine... (AH 47, n° 74 ; mélodie non reportée) ; 295v Kyrie rex pie da nobis nobis hodie...<br />

(AH 47, n° 49).<br />

296r-297v MESSE EN L’HONNEUR DE LA SAINTE COURONNE D’ÉPINES<br />

296r Corone domini. Intr. Gaudeamus omnes..., Gr. Corona aurea super caput... V/ Quoniam<br />

prevenisti..., 296v All. V/ Dulcis spina dulcis Christi..., Seq. Florem spina coronavit... (AH 54, n°<br />

134), 297r Off. Lauda Ierusalem dominum..., 297v Comm. Letare mater nostra...<br />

Additions de différentes mains du XIV e s.<br />

297v Trait de la Veillée pascale<br />

Laudate dominum omnes gentes... V/ Quoniam confirmata est...<br />

298r-299r Benedicamus Domino tropés.<br />

298r Benedicamus domino qui de virgine natus... ; Benedicamus corde domino laudes... ; O Maria<br />

mater virgo que portasti... ; Benedicamus Maria virgo... (mél. non reportée) ; 298v Eya pueri<br />

clangentes iubilo... ; Benedicamus domino ascenso... ; Benedicamus domino spiritui paraclito... ;<br />

299r Benedicamus domino Christo Marie... ; Benedicamus flori orto ex tirpe Iesse... ;<br />

Benedicamus benigno voto gracias...<br />

299v-301v Chants de l’ordinaire de la messe.<br />

Gloria in excelsis deo... ; Sanctus. Beaus peres touz puissanz... (éd. L. Guibert, « Le graduel... »,<br />

art. cit., p. 362) ; 300v-301v Agnus dei. Cist aigneaus est li sires qui conques ne menti... (éd. ibid.<br />

p. 363).<br />

(302r-304v blancs [f. de garde modernes]).<br />

CGM, t. 9 (1888), p. 448-450.- P. Meyer, « Rapport de M. Paul Meyer sur une communication de M. L. Guibert<br />

relative à un graduel appartenant à la bibliothèque de Limoges », Bulletin du comité des travaux historiques et<br />

scientifiques, 1885-1887, p. 316.- Louis Guibert, « Le Graduel de la Bibliothèque communale de Limoges »,<br />

Bulletin historique et philologique du Comité des travaux historiques et scientifiques, 1887, p. 323-365.-<br />

Annalecta Hymnica, passim.- Ludwig, Repertorium, 1910, p. 12 et ss.- GR, II (1957), p. 59-60.- RISM B V/1,<br />

1964 p. 105-107,- RISM B IV/1, 1966, p. 270-272.- Hofmann-Brandt, Tropen, 1971, t. 2, p. 178.- Philippe<br />

Coudraud, La décoration du Graduel-Antiphonaire ms. 2 de la Bibliothèque municipale de Limoges. Mémoire


de maîtrise sous la direction de Mme Prache et de Mme Gauthier. Université de Paris IV, Sorbonne, 1980.- Le<br />

graduel de Fontevrault. Catalogue d’exposition, Limoges, salle d’exposition de la DRAC, 4-16 mai 1987<br />

(Limoges, 1987) [recensé par Michel Huglo, in : Scriptorium, 42 (1988), Bulletin codicologique, p. 57*-58*].-<br />

Yvonne Cazal, Les voix du peuple – Verbum dei. Le bilinguisme latin-langue vulgaire au Moyen Âge (Genève,<br />

1998), p. 61.- Downey/Fleming, Communions, 2005, p. 70.- Arlt, Douai 246, 2006, p. 110, passim.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!