Eindverslag sleedoornpage - Natuurpunt

Inleiding
1.2.3 Onderhoudsbeheer van sleedoornstruwelen
Een houtkant is in feite een mantelvegetatie die langs weerszijden begrensd wordt door open
terrein. Traditioneel werden houtkanten regelmatig gekapt waarna ze terug uitgroeiden. Dit
kapbeheer wordt tegenwoordig nog nauwelijks toegepast. Houtkanten zonder kapbeheer
evolueren echter naar smalle bosjes, vaak met scherpe grenzen met het nevenliggende open
terrein.
Sleedoornpages prefereren voor hun eiafzet sleedoornstruwelen met een dynamische groei
en jonge uitlopers. De vitaliteit van sleedoornstruiken (en de waarde ervan voor
Sleedoornpage) neemt met de ouderdom af. Om de vitaliteit van Sleedoorn in stand te
houden in houtkanten of mantelvegetaties, is het noodzakelijk om de ouder wordende
struwelen terug te snoeien of te kappen. In normale omstandigheden sterft Sleedoorn na
deze ingreep praktisch nooit af maar produceert ze jonge en vitale scheuten die erg geliefd
zijn als eiafzetplek.
Uit onderzoek blijkt dat het kappen en snoeien van sleedoornkanten, één van de belangrijkste
oorzaken is voor de mortaliteit van de Sleedoornpage. Omdat de meeste eitjes afgelegd
worden op de jonge scheuten en uitlopers van de haag, kan het snoeien van hagen in de
winter leiden tot een verlies aan eitjes van 50 tot 100%! Door gefaseerd te beheren, kan dit
verlies beperkt worden, en blijven er meteen voldoende jonge scheuten voor de eiafzet in het
volgende jaar.
Gefaseerd beheer van mantels en houtkanten
Een mantelvegetatie langs een bosrand of houtkant kan best opgedeeld worden in
verschillende blokken die worden opgenomen in een kapschema. De grootste variatie wordt
bereikt wanneer elk jaar een deel van de opgaande vegetatie in de mantel wordt teruggezet.
Elk jaar kappen is echter vrij arbeidsintensief. Daarom wordt op volgende pagina een
alternatief voorgesteld.
In gebieden waar gewerkt wordt met grazers kunnen ook deze ingezet worden om de
voorschrijdende uitlopers terug te dringen en op die manier de gradiënt in stand te houden.
Afbeelding 8
Onbeheerde Sleedoornhagen op
plekken waar Sleedoorn zich niet
kan verjongen via uitlopers
verliezen snel hun vitaliteit.
Doordat er weinig jonge scheuten
zijn wordt de locatie minder
geschikt voor Sleedoornpage.
De soort prefereert bovendien
plekken met een goed
microklimaat (snel opwarmende
windluwe plaatsen). Houtkanten
met een recht profiel bevatten
gemiddeld minder eitjes dan
houtkanten met een glooiend
profiel. (foto: Ilf Jacobs)
Sleedoornpage Vlaams-Brabant 17