Educatief dossier voor onderwijs en vorming Sylvain De ... - Tot Altijd

14
De spanning tussen Mario en Thomas over Mario’s euthanasiewens loopt soms hoog op, ze
loop echter nooit uit de hand. Thomas is altijd daar van zodra Mario hem nodig heeft: van het eerste
onderzoek, tot de bekendmaking van de diagnose, bij de begeleiding van Mario op zoek naar de
gepaste behandeling, al dan niet in de beste MS-kliniek, bij de aankoop van de elektrische rolstoelwagen,
bij Mario’s getuigenis in de senaatscommissie, bij Mario’s wanhoopskreet aan de rand van het
kanaal, bij Mario’s schreeuw van onmacht en pijn in de straat, bij het overhalen van Lynn om Mario
op te zoeken, bij het vastleggen van de sterfdatum en…bij het overhandigen van het ‘laatste glas’ aan
Mario. Bij dit laatste is er een narratieve inclusie tussen de eerste vraag van Mario aan Thomas op de
brug of hij hem zal helpen “de nooduitgang te vinden” en het laatste verassende en veelzeggende gebaar
van Thomas om uiteindelijk toch zelf het glas met het dodende medicament aan Mario te geven.
Dit laatste gebaar van Thomas naar zijn vriend Mario toe is het resultaat van zijn innerlijke
strijd. Tot aan dat laatste gebaar toont Thomas altijd reserve ten aanzien van Mario’s engagement
voor een waardige dood via euthanasie. “Ja, maar…” Dat vat goed de aarzeling en de twijfel van Thomas
samen. Die spreekt hij ook uit in zijn heftige reactie op Mario’s opiniestuk in De Standaard. Als
dokter probeert hij Mario ervan te overtuigen dat hij met de ziekte ook oud kan worden. Toch moet
ook Thomas geleidelijk onder ogen zien dat Mario een bijzondere agressieve vorm van MS heeft. Toch
probeert Thomas de datum van Mario’s vrijwillig sterven uit te stellen.
't Is toch niet omdat het kan dat het moet, hè Mario? We hebben tijd. Maar wacht dan gewoon
nog een beetje. Wacht dan, en zie...
Uiteindelijk aanvaardt hij de datum van Mario. Wanneer het ‘team Mario’ voor de laatste
keer gaat picknicken bij een kampvuur, heeft Thomas voor de picknick gezorgd:
Wij hebben mee, mijn vriend: alle beste dingen in het leven.
Misschien hoopt Thomas toch nog dat Mario zijn oude levenswil zou terugvinden. Hoe dan
ook, hij laat Mario zien dat hij diens ‘lechaim’-motto deelt en hem ook volgt in diens beslissing. Uiteindelijk
blijkt dat alles ook uit het ‘laatste glas’ dat Thomas aan Mario overhandigt.
Een bijzonder aspect van het portret van Thomas staat in het teken van zijn beroep als
geneesheer. We zien hem namelijk enkele keren in het ‘bejaardentehuis’, vandaag meestal ‘rust- en
verzorgingscentrum’ genoemd. Hij bezoekt regelmatig zijn hoogbejaarde patiënt Robert die duidelijk
alleen in een kamer zijn dood zit af te wachten. De film suggereert dat de actie van Mario voor een
waardig sterven meespeelt in wat hij als geneesheer ziet en ervaart in het centrum. Thomas verneemt
trouwens het nieuws over het euthanasiedebat in de federale senaat en het parlement via het
televisietoestel in de kamer van Robert. De echo van Mario’s woorden tijdens hun eerste discussie
over waardig sterven klinkt bij hem na. Mario brengt daar zijn ervaring in van de dood van zijn grootmoeder,
waarbij hij ook de stem van de geneesheer imiteert:
Dat ik nie ga liggen creperen gelijk mijn grootmoeder. 'We moeten kijken hoe dat evolueert.' Jaren
afgezien. Langzaam verrot tot de laatsten draad.
Thomas gaat in het kader van het heersende euthanasiedebat ook luisteren naar een lezing
van dr. Valaeys. Die heeft het over het recht op waardig sterven, ook van hoogbejaarde mensen. Het
zet Thomas duidelijk aan het denken, maar wanneer hij het met de dokter heeft over Mario, blijft hij
het moeilijk hebben. In zijn gemoed woedt er een strijd tussen zijn ethisch inzicht en de vriendschap
die hij niet wil verliezen.
Tot Altijd - Educatief dossier - Sylvain De Bleeckere