21.04.2013 Views

Deel 4 Inrichting, apparatuur, voorzieningen en onderhoud

Deel 4 Inrichting, apparatuur, voorzieningen en onderhoud

Deel 4 Inrichting, apparatuur, voorzieningen en onderhoud

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 1 van 11<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707<br />

<strong>Deel</strong> 4<br />

<strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong>


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 2 van 11<br />

Inhoudsopgave deel 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong><br />

Pagina<br />

1 DEFINITIE...................................................................................................................................... 3<br />

2 DOEL .............................................................................................................................................. 3<br />

3 RICHTLIJNEN ............................................................................................................................... 3<br />

3.1 <strong>Inrichting</strong> ................................................................................................................................. 3<br />

3.1.1 Locatie......................................................................................................................... 3<br />

3.1.2 Het pand...................................................................................................................... 3<br />

3.1.3 Stall<strong>en</strong> ......................................................................................................................... 4<br />

3.1.4 Vuile slachterij ........................................................................................................... 4<br />

3.1.5 Schone slachterij.........................................................................................................5<br />

3.1.6 Koeling ....................................................................................................................... 5<br />

3.1.7. Opslagruimt<strong>en</strong>............................................................................................................. 5<br />

3.1.8 Overige ruimt<strong>en</strong>.......................................................................................................... 5<br />

3.2 Apparatuur <strong>en</strong> gereedschapp<strong>en</strong>................................................................................................5<br />

3.3 Belangrijke <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong>....................................................................................................... 6<br />

3.3.1 Hand<strong>en</strong>wasgeleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong>............................................................................................ 6<br />

3.3.2 Laarz<strong>en</strong>reinigers ......................................................................................................... 6<br />

3.3.3 Reinigings<strong>apparatuur</strong>.................................................................................................. 6<br />

3.3.4 Mess<strong>en</strong>desinfectie-<strong>apparatuur</strong> .................................................................................... 6<br />

3.3.5 Douche-installatie....................................................................................................... 6<br />

3.3.6 Continue desinfectie ................................................................................................... 6<br />

3.4 Onderhoud ............................................................................................................................... 7<br />

3.5 Hygiënisch ontwerp van <strong>apparatuur</strong> <strong>en</strong> <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> ........................................................... 7<br />

3.5.1 Bereikbaarheid............................................................................................................7<br />

3.5.2 Ban<strong>en</strong>vet <strong>en</strong> slijpsel.................................................................................................... 7<br />

3.5.3 Cond<strong>en</strong>s ...................................................................................................................... 7<br />

3.5.4 Draineerbaarheid ........................................................................................................ 7<br />

3.6 De werkomgeving.................................................................................................................... 7<br />

3.6.1 V<strong>en</strong>tilatie .................................................................................................................... 7<br />

3.6.2 Licht............................................................................................................................ 7<br />

4 CONTROLE VAN INRICHTING, APPARATUUR, VOORZIENINGEN EN<br />

ONDERHOUD................................................................................................................................ 8<br />

5 INTERPRETATIE VAN DE RESULTATEN................................................................................ 8<br />

BIJLAGE 1: CONTROLELIJST VOOR INRICHTING, APPARATUUR,<br />

VOORZIENINGEN EN ONDERHOUD...................................................................... 9<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 3 van 11<br />

1 Definitie<br />

Onder ‘inrichting’ wordt verstaan: gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> ruimt<strong>en</strong> (die word<strong>en</strong> gebruikt bij het slacht<strong>en</strong> van<br />

vark<strong>en</strong>s) die van ess<strong>en</strong>tieel belang zijn in verband met de veiligheid <strong>en</strong> kwaliteit van het product.<br />

Onder ‘<strong>apparatuur</strong> <strong>en</strong> gereedschapp<strong>en</strong>’ wordt verstaan: (mechanische) instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, hulpmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

gereedschapp<strong>en</strong> (die word<strong>en</strong> gebruikt bij het slacht<strong>en</strong> van vark<strong>en</strong>s) die van ess<strong>en</strong>tieel belang zijn in<br />

verband met de veiligheid <strong>en</strong> kwaliteit van het product.<br />

Onder '<strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong>' wordt verstaan: andere instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> dan <strong>apparatuur</strong> die van ess<strong>en</strong>tieel belang zijn<br />

in verband met de veiligheid <strong>en</strong> kwaliteit van het product.<br />

Onder '<strong>onderhoud</strong>' wordt de regelmatige verzorging c.q. aanpassing van de inrichting, de <strong>apparatuur</strong> <strong>en</strong><br />

de <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> verstaan.<br />

2 Doel<br />

Het doel van zorg voor de inrichting, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong> is:<br />

• te voorkom<strong>en</strong> dat tijd<strong>en</strong>s het proces de m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> slacht<strong>apparatuur</strong> als besmettingsbron funger<strong>en</strong> (direct<br />

of indirect) voor het product;<br />

• e<strong>en</strong> opgetred<strong>en</strong> besmetting van het product weer ongedaan te mak<strong>en</strong>;<br />

• te voorkom<strong>en</strong> dat personeel door het product of <strong>apparatuur</strong> besmet wordt.<br />

3 Richtlijn<strong>en</strong><br />

3.1 <strong>Inrichting</strong><br />

3.1.1 Locatie<br />

Bij de keuze van de locatie moet met mogelijke bronn<strong>en</strong> van verontreiniging rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong><br />

word<strong>en</strong>. Bedrijv<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> niet op e<strong>en</strong> locatie gevestigd word<strong>en</strong> waar ge<strong>en</strong> maatregel<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> deze mogelijk bronn<strong>en</strong> van verontreiniging.<br />

Voorbeeld<strong>en</strong> zijn gebied<strong>en</strong>:<br />

- met milieuverontreiniging of vervuil<strong>en</strong>de industriële activiteit<strong>en</strong>;<br />

- die mogelijk kunn<strong>en</strong> overstrom<strong>en</strong>, t<strong>en</strong>zij daar adequate maatregel<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> zijn g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>;<br />

- waar plaagdier<strong>en</strong> aanwezig zijn waarteg<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> adequate maatregel<strong>en</strong> te nem<strong>en</strong> zijn;<br />

- waar afval niet op e<strong>en</strong> adequate wijze kan word<strong>en</strong> afgevoerd.<br />

3.1.2 Het pand<br />

Het ontwerp <strong>en</strong> de lay-out van het pand di<strong>en</strong><strong>en</strong> zo te zijn dat zij de goede hygiënepraktijk<br />

ondersteun<strong>en</strong>, inclusief het voorkom<strong>en</strong> van kruisbesmetting gedur<strong>en</strong>de <strong>en</strong> buit<strong>en</strong> productietijd.<br />

De interne structur<strong>en</strong> (mur<strong>en</strong> wand<strong>en</strong> <strong>en</strong>z.) moet<strong>en</strong> goed gebouwd zijn van duurzame material<strong>en</strong>. De<br />

structur<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig te <strong>onderhoud</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> waar nodig e<strong>en</strong>voudig te reinig<strong>en</strong> <strong>en</strong> te desinfecter<strong>en</strong><br />

zijn.<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 4 van 11<br />

Specifiek moet aan de volg<strong>en</strong>de eis<strong>en</strong> word<strong>en</strong> voldaan:<br />

- De oppervlakte van mur<strong>en</strong>, afscheiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> vloer<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> van ondoordringbaar materiaal<br />

word<strong>en</strong> gemaakt die ge<strong>en</strong> giftig effect hebb<strong>en</strong> bij normaal gebruik.<br />

- De vloer<strong>en</strong> zijn zo geconstrueerd dat deze schoongemaakt kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat water<br />

afgevoerd kan word<strong>en</strong>.<br />

- Plafonds <strong>en</strong> hooggeplaatste installaties zijn zo geconstrueerd dat vorming van cond<strong>en</strong>s,<br />

ophoping van vuil <strong>en</strong> afbrokkel<strong>en</strong> van materiaal zo minimaal mogelijk is.<br />

- Ram<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong>voudig schoon te houd<strong>en</strong>, vorm<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> verzamelplaats van vuil <strong>en</strong> zijn waar<br />

nodig voorzi<strong>en</strong> van verwijderbare <strong>en</strong> reinigbare horr<strong>en</strong>.<br />

- Deur<strong>en</strong> zijn gemaakt van gladde, niet absorbeerbare material<strong>en</strong>, die e<strong>en</strong>voudig zijn te reinig<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> waar nodig te desinfecter<strong>en</strong>.<br />

- Werkoppervlakt<strong>en</strong> die met voedsel in contact kom<strong>en</strong>, verker<strong>en</strong> in goede staat. Ze zijn<br />

duurzaam, e<strong>en</strong>voudig te <strong>onderhoud</strong><strong>en</strong>, schoon te mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> te desinfecter<strong>en</strong>. Ze zijn gemaakt<br />

van gladde niet-absorber<strong>en</strong>de material<strong>en</strong> die bij normaal gebruik inert zijn voor<br />

voedingsmiddel<strong>en</strong> <strong>en</strong> reinigings- <strong>en</strong> desinfecteermiddel<strong>en</strong>.<br />

3.1.3 Stall<strong>en</strong><br />

Bij de bouw van stall<strong>en</strong> is met het volg<strong>en</strong>de rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong>:<br />

- dier<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zo word<strong>en</strong> opgestald dat er ge<strong>en</strong> sprake is van overbevolking, verwonding of<br />

blootstelling aan extreme (weers)condities;<br />

- er zijn mogelijkhed<strong>en</strong> om dier<strong>en</strong> schoon te mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> te drog<strong>en</strong>;<br />

- er zijn mogelijkhed<strong>en</strong> voor ante-morteminspectie <strong>en</strong> id<strong>en</strong>tificatie van dier<strong>en</strong>;<br />

- vloer<strong>en</strong> zijn verhard <strong>en</strong> vloeistoff<strong>en</strong> (water) kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> afgevoerd;<br />

- er is voldo<strong>en</strong>de (schoon) water beschikbaar voor drink<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele reiniging;<br />

- er zijn, indi<strong>en</strong> noodzakelijk, mogelijkhed<strong>en</strong> voor voedering van de dier<strong>en</strong>;<br />

- er is e<strong>en</strong> fysieke scheiding tuss<strong>en</strong> de stall<strong>en</strong> <strong>en</strong> de gedeeltes waar eetbaar materiaal aanwezig is;<br />

- er zijn mogelijkhed<strong>en</strong> om “verdachte” dier<strong>en</strong> op te stall<strong>en</strong>; deze mogelijkhed<strong>en</strong> zijn zodanig dat<br />

mogelijke kruisbesmetting met gezonde dier<strong>en</strong> wordt voorkom<strong>en</strong>;<br />

- er zijn mogelijkhed<strong>en</strong> voor de reiniging <strong>en</strong> disinfectie van transportwag<strong>en</strong>s;<br />

- er zijn voldo<strong>en</strong>de geleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> voor het wass<strong>en</strong> van hand<strong>en</strong> <strong>en</strong> waar nodig het reinig<strong>en</strong> van<br />

schoeisel.<br />

3.1.4 Vuile slachterij<br />

Bij de constructie van de slachterij is met het volg<strong>en</strong>de rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong>:<br />

- de ruimt<strong>en</strong> voor bedwelming <strong>en</strong> verbloed<strong>en</strong> van dier<strong>en</strong> zijn gescheid<strong>en</strong> van de ruimt<strong>en</strong> waar<br />

dier<strong>en</strong> word<strong>en</strong> (uit)geslacht;<br />

- de ruimt<strong>en</strong> voor broei<strong>en</strong>, onthar<strong>en</strong>, brand<strong>en</strong> <strong>en</strong>z. (de zog<strong>en</strong>aamde “vuile” slachthal) zijn<br />

gescheid<strong>en</strong> van de ruimt<strong>en</strong> voor het (uit)slacht<strong>en</strong>;<br />

- speciale ruimt<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vereist zijn voor het slacht<strong>en</strong> van “verdachte” of gewonde dier<strong>en</strong>;<br />

- er zijn voldo<strong>en</strong>de geleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> voor het wass<strong>en</strong> van hand<strong>en</strong>;<br />

- er zijn <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> aanwezig voor het ontsmett<strong>en</strong> van gereedschap met heet water van<br />

t<strong>en</strong>minste 82 °C of e<strong>en</strong> alternatief systeem met hetzelfde effect.<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 5 van 11<br />

3.1.5 Schone slachterij<br />

Bij de constructie van de slachterij is met het volg<strong>en</strong>de rek<strong>en</strong>ing gehoud<strong>en</strong>:<br />

- kruiscontaminatie wordt zo veel mogelijk voorkom<strong>en</strong>;<br />

- reiniging, disinfectie <strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong> kan effectief plaatsvind<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de het proces <strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de<br />

normale bedrijfsprocess<strong>en</strong> door;<br />

- vloer<strong>en</strong> in ruimt<strong>en</strong> waar water gebruikt wordt hell<strong>en</strong> af <strong>en</strong> het water wordt opgevang<strong>en</strong> in<br />

afvoerputt<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> van roosters;<br />

- buit<strong>en</strong>deur<strong>en</strong> op<strong>en</strong><strong>en</strong> niet direct in de ruimt<strong>en</strong> van de (schone) slachterij;<br />

- er zijn aparte ruimt<strong>en</strong> voor:<br />

- opslag van karkass<strong>en</strong> <strong>en</strong> del<strong>en</strong> ervan voor nader onderzoek;<br />

- het reinig<strong>en</strong> van het maagdarmkanaal;<br />

- afsluitbare opslag van voor humane consumptie ongeschikt verklaarde del<strong>en</strong>;<br />

- opslag van niet eetbare del<strong>en</strong> (huid<strong>en</strong>, hoev<strong>en</strong> <strong>en</strong>z.);<br />

- er zijn voldo<strong>en</strong>de geleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> voor het wass<strong>en</strong> van hand<strong>en</strong>;<br />

- er zijn <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> aanwezig voor het ontsmett<strong>en</strong> van gereedschap met heet water van<br />

t<strong>en</strong>minste 82 °C of e<strong>en</strong> alternatief systeem met hetzelfde effect.<br />

3.1.6 Koeling<br />

Er zijn voldo<strong>en</strong>de, geschikte <strong>en</strong> geïsoleerde koelruimt<strong>en</strong> beschikbaar voor het koel<strong>en</strong> <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel<br />

invriez<strong>en</strong> van vlees.<br />

3.1.7 Opslagruimt<strong>en</strong><br />

Opslag van verpakt <strong>en</strong> onverpakt vlees is in ruimte <strong>en</strong>/of tijd gescheid<strong>en</strong>. De opslagruimt<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> de<br />

voor de opgeslag<strong>en</strong> product<strong>en</strong> juiste temperatuur.<br />

Er zijn aparte ruimt<strong>en</strong> voor het opslaan van verpakkingsmateriaal.<br />

Er zijn aparte ruimt<strong>en</strong> voor het opslaan van chemicaliën (bijv. reinigings- <strong>en</strong> desinfectiemiddel<strong>en</strong>)<br />

3.1.8 Overige ruimt<strong>en</strong><br />

Er zijn voldo<strong>en</strong>de ruimt<strong>en</strong> beschikbaar waarin medewerkers zich kunn<strong>en</strong> omkled<strong>en</strong> in de voor de<br />

werkzaamhed<strong>en</strong> noodzakelijke kleding.<br />

Er zijn voldo<strong>en</strong>de toiletruimt<strong>en</strong> met de daarbij behor<strong>en</strong>de wasgeleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> aanwezig. De<br />

wasgeleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> zijn voorzi<strong>en</strong> van (warm <strong>en</strong> koud) strom<strong>en</strong>d water <strong>en</strong> van <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> om de<br />

hand<strong>en</strong> te drog<strong>en</strong>. De sanitaire ruimt<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> niet direct toegang gev<strong>en</strong> tot de ruimt<strong>en</strong> waarin de<br />

productie plaats vindt.<br />

Er zijn ruimt<strong>en</strong> beschikbaar, gescheid<strong>en</strong> van de productieruimt<strong>en</strong>, waarin medewerkers kunn<strong>en</strong> et<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>/of drink<strong>en</strong>.<br />

Er zijn, indi<strong>en</strong> nodig, aparte ruimt<strong>en</strong> beschikbaar voor medewerkers van de bevoegde<br />

toezichthoud<strong>en</strong>de autoriteit.<br />

3.2 Apparatuur <strong>en</strong> gereedschapp<strong>en</strong><br />

Apparatuur <strong>en</strong> gereedschapp<strong>en</strong> (anders dan materiaal voor e<strong>en</strong>malig gebruik) die in contact kom<strong>en</strong><br />

met voedsel zijn zodanig ontworp<strong>en</strong> <strong>en</strong> geconstrueerd dat ze, indi<strong>en</strong> noodzakelijk, e<strong>en</strong>voudig zijn te<br />

demonter<strong>en</strong>, te reinig<strong>en</strong>, te desinfecter<strong>en</strong> <strong>en</strong> te inspecter<strong>en</strong>. Het materiaal waarvan ze gemaakt zijn<br />

mog<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> toxisch effect hebb<strong>en</strong> bij normaal gebruik. Apparatuur is waar nodig voorzi<strong>en</strong> van<br />

middel<strong>en</strong> ter controle van de juiste werking ervan (bijv. thermometer, thermostaat).<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 6 van 11<br />

3.3 Belangrijke <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong><br />

Belangrijke <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> zijn de <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> voor het schoonmak<strong>en</strong> van gereedschap <strong>en</strong><br />

<strong>apparatuur</strong>.<br />

3.3.1 Hand<strong>en</strong>wasgeleg<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />

Wasbakk<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> aanwezig te zijn op alle werkplaats<strong>en</strong> in de slachterij zodat de hand<strong>en</strong> met water <strong>en</strong><br />

desinfecter<strong>en</strong>de zeep gewass<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de de werkzaamhed<strong>en</strong>; vóór hervatting van de<br />

werkzaamhed<strong>en</strong> na e<strong>en</strong> onderbreking, <strong>en</strong> na in aanraking te zijn gekom<strong>en</strong> met bezoedeling (o.a. bloed,<br />

feces, darminhoud, abces <strong>en</strong> lymfeknoop). De kran<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> niet uitgerust zijn met hand- of armbedi<strong>en</strong>ing<br />

<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> dus bedi<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met knie, voet, infrarood, etcetera. Het water moet<br />

getempereerd zijn. Desinfecter<strong>en</strong>de zeep moet naast de wasbak beschikbaar zijn.<br />

3.3.2 Laarz<strong>en</strong>reinigers<br />

Voor het reinig<strong>en</strong> van schoeisel di<strong>en</strong><strong>en</strong> warm water (met e<strong>en</strong> reinigingsmiddel gedoseerd) <strong>en</strong> borstels of<br />

e<strong>en</strong> laarz<strong>en</strong>automaat aanwezig te zijn. Faciliteit<strong>en</strong> voor het desinfecter<strong>en</strong> van laarz<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> aanwezig<br />

zijn bij de in- <strong>en</strong> uitgang<strong>en</strong> van de stal <strong>en</strong> het vuile gedeelte van de slachtlijn.<br />

3.3.3 Reinigings<strong>apparatuur</strong><br />

Vooral in het vuile gedeelte van de slachtlijn kan het nodig zijn om tuss<strong>en</strong> twee ope<strong>en</strong>volg<strong>en</strong>de<br />

karkass<strong>en</strong> de <strong>apparatuur</strong> schoon te spoel<strong>en</strong>. Op die plaats<strong>en</strong> moet dus e<strong>en</strong> slang/douche aanwezig zijn om<br />

zware vervuiling<strong>en</strong> te verwijder<strong>en</strong>.<br />

Omdat voorkom<strong>en</strong> di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong> dat karkass<strong>en</strong> <strong>en</strong> organ<strong>en</strong> bezoedeld word<strong>en</strong> door opspatt<strong>en</strong>d<br />

afvalwater <strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> aanwezige besmetting over e<strong>en</strong> groter oppervlak wordt verspreid, is het gebruik<br />

van handdouches in het schone gedeelte van de slachtlijn niet toegestaan, met uitzondering van het<br />

gebruik van één handdouche ter plaatse van de uithaler van het maagdarmpakket. De uithaler mag in<br />

noodgevall<strong>en</strong> gebruik mak<strong>en</strong> van deze handdouche.<br />

3.3.4 Mess<strong>en</strong>desinfectie-<strong>apparatuur</strong><br />

Elke werknemer in de slachtlijn moet na ieder karkas zijn/haar mes kunn<strong>en</strong> spoel<strong>en</strong> <strong>en</strong> desinfecter<strong>en</strong> tot<br />

<strong>en</strong> met de keuring na het slacht<strong>en</strong>. Daartoe di<strong>en</strong><strong>en</strong> op de werkplekk<strong>en</strong> desinfectie-units te zijn met water<br />

van t<strong>en</strong>minste 82 °C of e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing met aantoonbaar gelijk effect. Na de geslachte keuring geldt dat<br />

elke werknemer zijn/haar mes moet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> spoel<strong>en</strong> <strong>en</strong> desinfecter<strong>en</strong>, hetzij met behulp van e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong><br />

desinfectie-unit of met behulp van e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale spoel- <strong>en</strong> desinfectie-unit in de directe nabijheid van de<br />

werkplekk<strong>en</strong>.<br />

Bij gebruik van water van 82 °C moet voor e<strong>en</strong> optimaal effect het mes eerst afgespoeld word<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

daarna bij 82 °C te word<strong>en</strong> gedesinfecteerd. Voor andere gereedschap <strong>en</strong> <strong>apparatuur</strong> is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s<br />

desinfectie bij 82 °C (of met e<strong>en</strong> gelijkwaardig alternatief) vereist.<br />

3.3.5 Douche-installatie<br />

Vark<strong>en</strong>s moet<strong>en</strong> "schoon" zijn voordat ze in de broei installatie gaan. In veel gevall<strong>en</strong> is al e<strong>en</strong> doucheinstallatie<br />

in de stall<strong>en</strong> aanwezig die ook zorgt voor het kalmer<strong>en</strong> van de vark<strong>en</strong>s.<br />

3.3.6 Continue desinfectie<br />

De maag/darmconveyor di<strong>en</strong>t na het leg<strong>en</strong> te word<strong>en</strong> afgespoeld <strong>en</strong> gedesinfecteerd.<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 7 van 11<br />

3.4 Onderhoud<br />

Het <strong>onderhoud</strong>sniveau van de <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> di<strong>en</strong>t optimaal te zijn. Controle op de werking di<strong>en</strong>t iedere<br />

dag plaats te vind<strong>en</strong>. Voor het <strong>onderhoud</strong> van gebouw<strong>en</strong>, technische installaties <strong>en</strong> productie<strong>apparatuur</strong><br />

moet e<strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong>ssysteem bestaan met:<br />

• overzicht van aanwezige <strong>apparatuur</strong> <strong>en</strong> installaties;<br />

• frequ<strong>en</strong>tie van te pleg<strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong>;<br />

• registratie in e<strong>en</strong> logboek van het verrichte <strong>onderhoud</strong>.<br />

3.5 Hygiënisch ontwerp van <strong>apparatuur</strong> <strong>en</strong> <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong><br />

3.5.1 Bereikbaarheid<br />

De <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> zich in de onmiddellijke nabijheid van de werkers te bevind<strong>en</strong>, zodat<br />

noodzakelijke handeling<strong>en</strong> direct plaats kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>.<br />

3.5.2 Ban<strong>en</strong>vet <strong>en</strong> slijpsel<br />

Deze zijn bronn<strong>en</strong> van fysische <strong>en</strong> bacteriële contaminatie. Er moet word<strong>en</strong> voorkom<strong>en</strong> dat deze op vlees<br />

<strong>en</strong> vleescontactoppervlakk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vall<strong>en</strong>.<br />

3.5.3 Cond<strong>en</strong>s<br />

Voorkom<strong>en</strong> moet word<strong>en</strong> dat cond<strong>en</strong>s op vlees of werkoppervlakt<strong>en</strong> kan druppel<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarmee direct of<br />

indirect het vlees kan besmett<strong>en</strong>.<br />

3.5.4 Draineerbaarheid<br />

Voorkóm<strong>en</strong> moet word<strong>en</strong> dat na de reiniging water in plass<strong>en</strong> achterblijft. Uit onderzoek is geblek<strong>en</strong> dat<br />

o.a. Listeria monocytog<strong>en</strong>es zich heel goed onder deze omstandighed<strong>en</strong> kan handhav<strong>en</strong> c.q. vermeerder<strong>en</strong>.<br />

Vooral de binn<strong>en</strong>kant<strong>en</strong> van transportband<strong>en</strong> zijn kritisch in dit verband.<br />

3.6 De werkomgeving<br />

3.6.1 V<strong>en</strong>tilatie<br />

Micro-organism<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> door nevel word<strong>en</strong> overgedrag<strong>en</strong> van besmette object<strong>en</strong> naar het product. De<br />

aanwezige v<strong>en</strong>tilatie moet voldo<strong>en</strong>de zijn om nevel <strong>en</strong> cond<strong>en</strong>s te voorkom<strong>en</strong>.<br />

3.6.2 Licht<br />

Om nauwkeurig <strong>en</strong> snel te kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> is goed zicht nodig. Bij de visuele controle van de reiniging <strong>en</strong><br />

van karkass<strong>en</strong> is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s goed licht nodig. E<strong>en</strong> goede richtlijn is e<strong>en</strong> minimum van 220 lux die in het<br />

vademecum van de vroegere EG-richtlijn vers vlees was voorgeschrev<strong>en</strong>. Op de plaats van de keuring na<br />

het slacht<strong>en</strong> geldt e<strong>en</strong> minimum van 540 lux. De 540 lux geldt ook voor het opknapbordes <strong>en</strong> andere<br />

plaats<strong>en</strong> waar vleeskeuring plaatsvindt.<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 8 van 11<br />

4. Controle van inrichting, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong><br />

Minimum frequ<strong>en</strong>tie:<br />

Ieder kwartaal.<br />

Principe:<br />

Met behulp van de visuele-controlelijst met ja/nee vrag<strong>en</strong> (bijlage 1), wordt e<strong>en</strong> inv<strong>en</strong>tarisatie gemaakt<br />

van de aanwezigheid <strong>en</strong> bruikbaarheid bestaande <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong>. Het is niet noodzakelijk dat er tijd<strong>en</strong>s<br />

deze controle geproduceerd wordt.<br />

De resultat<strong>en</strong> van de controle di<strong>en</strong><strong>en</strong> direct aan de verantwoordelijke persoon te word<strong>en</strong> doorgegev<strong>en</strong>.<br />

Deze zorgt ervoor dat knelpunt<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> maand word<strong>en</strong> opgelost.<br />

5. Interpretatie van de resultat<strong>en</strong><br />

De score van de controle op inrichting, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong> wordt bepaald door alle<br />

‘nee's’ bij elkaar op te tell<strong>en</strong>.<br />

Score Te nem<strong>en</strong> actie<br />

Indi<strong>en</strong> score = 0 Ge<strong>en</strong> actie, uw slachtlijn voldoet aan de hygiënecode.<br />

Indi<strong>en</strong> score = 1 Aanpassing<strong>en</strong> nodig in de bouw <strong>en</strong> inrichting <strong>en</strong> aangerad<strong>en</strong> wordt<br />

deze uit te voer<strong>en</strong>.<br />

Indi<strong>en</strong> score = 2 of meer Op korte termijn (binn<strong>en</strong> 3 maand<strong>en</strong>) aanpassing<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>.<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 9 van 11<br />

Bijlage 1: Controlelijst voor <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong><br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707<br />

Controlelijst voor <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> <strong>onderhoud</strong><br />

Datum: Weeknummer:<br />

Uitgevoerd door:<br />

Onderwerp<br />

Stall<strong>en</strong><br />

1. Zijn wasbakk<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> van warm water aanwezig naast de uitgang van de<br />

stall<strong>en</strong>?<br />

2. Is desinfecter<strong>en</strong>de zeep beschikbaar bij de wasbakk<strong>en</strong>?<br />

3. Zijn er <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> voor reinig<strong>en</strong> van schoeisel bij de uitgang?<br />

Stek<strong>en</strong> <strong>en</strong> bloedwinning<br />

4. Is er binn<strong>en</strong> handbereik e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing aanwezig voor het wass<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

desinfecter<strong>en</strong> van de hand<strong>en</strong> zonder handbedi<strong>en</strong>ing?<br />

5. Is er binn<strong>en</strong> handbereik e<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing aanwezig voor het reinig<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

desinfecter<strong>en</strong> van mess<strong>en</strong> <strong>en</strong> gereedschapp<strong>en</strong> zonder handbedi<strong>en</strong>ing?<br />

6. Is de bloedvanginstallatie voorzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> systeem dat het mogelijk maakt dat de<br />

steker direct e<strong>en</strong> verontreinigde bloedstroom voor destructie kan lat<strong>en</strong><br />

wegvloei<strong>en</strong>?<br />

7. Is alle <strong>apparatuur</strong> voor bloedwinning uit corrosiebest<strong>en</strong>dig materiaal vervaardigd?<br />

8. Zijn alle bloedwinnings<strong>apparatuur</strong> <strong>en</strong> toebehor<strong>en</strong> die met bloed in aanraking<br />

kom<strong>en</strong>, e<strong>en</strong>voudig te reinig<strong>en</strong> <strong>en</strong> te desinfecter<strong>en</strong>?<br />

9. Is het mogelijk om de temperatuur van het bloed e<strong>en</strong>voudig af te lez<strong>en</strong> in de<br />

opslagtank?<br />

10. Wordt de voorraad van het antistollingsmiddel zodanig bewaard dat ge<strong>en</strong> verontreiniging<br />

van de inhoud kan plaatsvind<strong>en</strong>?<br />

Broei<strong>en</strong><br />

11. Zijn vark<strong>en</strong>sdouches aanwezig in het circuit voor de broei-installatie?<br />

12. Is de broeikuip goed toegankelijk voor reiniging <strong>en</strong> desinfectie?<br />

Onthar<strong>en</strong><br />

13. Is de constructie van de ontharings<strong>apparatuur</strong> zodanig dat alle onderdel<strong>en</strong><br />

makkelijk zijn te bereik<strong>en</strong> voor reiniging <strong>en</strong> desinfectie?<br />

14. Is e<strong>en</strong> wasbak voorzi<strong>en</strong> van warm water <strong>en</strong> desinfecter<strong>en</strong>de zeep zonder<br />

handbedi<strong>en</strong>ing aanwezig naast de spreidertafel?<br />

Poets<strong>en</strong> <strong>en</strong> polijst<strong>en</strong><br />

15. Is de constructie van de <strong>apparatuur</strong> zodanig dat alle onderdel<strong>en</strong> makkelijk<br />

zijn te bereik<strong>en</strong> voor reiniging <strong>en</strong> desinfectie?<br />

16. Zijn er <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> om gevall<strong>en</strong> ongeop<strong>en</strong>de karkass<strong>en</strong> terug<br />

te hang<strong>en</strong> voor de schroeiov<strong>en</strong>/afvlamtunnel?<br />

Schone slachtlijn<br />

17. Is er in de slachtlijn maar één handdouche, ter plaatse van de uithaler van het<br />

maagdarmpakket, aanwezig die alle<strong>en</strong> door de uithaler in noodgevall<strong>en</strong> kan<br />

word<strong>en</strong> gebruikt?<br />

18. Zijn er <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> om geop<strong>en</strong>de gevall<strong>en</strong> karkass<strong>en</strong> op te knapp<strong>en</strong> (afvlamm<strong>en</strong><br />

Beoordeling<br />

Ja Nee


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 10 van 11<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707<br />

Onderwerp<br />

<strong>en</strong>/of bijsnijd<strong>en</strong>), voordat ze weer voor de keuring in de slachtlijn word<strong>en</strong><br />

gehang<strong>en</strong> ?<br />

19. Bedraagt de lichtint<strong>en</strong>siteit op de PM-keurplekk<strong>en</strong> (inclusief op het<br />

opknapbordes) minimaal 540 lux?<br />

20. Zijn wasbakk<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> van warm water zonder handbedi<strong>en</strong>ing aanwezig op de<br />

werkplekk<strong>en</strong>?<br />

21. Is desinfecter<strong>en</strong>de zeep beschikbaar bij de wasbakk<strong>en</strong>?<br />

22. Zijn er <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> voor reinig<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontsmett<strong>en</strong> van schoeisel bij de uitgang?<br />

23. Is e<strong>en</strong> desinfectie-unit voor mess<strong>en</strong> aanwezig op alle werkplekk<strong>en</strong> tot <strong>en</strong> met de<br />

PM-keuring?<br />

24. Is e<strong>en</strong> desinfectie-unit of vaatwasser voor mess<strong>en</strong> aanwezig in de directe<br />

nabijheid van de werkplekk<strong>en</strong> na de PM-keuring?<br />

25. Is e<strong>en</strong> desinfectie-unit voor de anusboor aanwezig?<br />

Koeling<br />

26. Wordt gebruik gemaakt van e<strong>en</strong> automatische in- <strong>en</strong> uitvoersysteem om<br />

handcontact met karkass<strong>en</strong> te vermijd<strong>en</strong>?<br />

27. Is de slachterij zodanig gebouwd dat voorkom<strong>en</strong> wordt dat ban<strong>en</strong>vet op karkass<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> karkasdel<strong>en</strong> kan vall<strong>en</strong>?<br />

28. Wordt voorkom<strong>en</strong> dat druppels cond<strong>en</strong>swater op het vlees of op<br />

vleescontactoppervlakk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vall<strong>en</strong>?<br />

Distributie<br />

29. Is de constructie van de <strong>apparatuur</strong> zodanig dat alle onderdel<strong>en</strong> makkelijk zijn te<br />

bereik<strong>en</strong> voor reiniging <strong>en</strong> desinfectie?<br />

30. Zijn er <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> om vlees dat op de vloer is gevall<strong>en</strong>, af te voer<strong>en</strong> voor<br />

opknapp<strong>en</strong>/destructie?<br />

31. Zijn wasbakk<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> van warm water zonder handbedi<strong>en</strong>ing aanwezig?<br />

32. Is desinfecter<strong>en</strong>de zeep beschikbaar bij de wasbakk<strong>en</strong>?<br />

33. Zijn werkprocedures in gebruik om handcontact met karkass<strong>en</strong> te vermijd<strong>en</strong>?<br />

34. Is de afdeling zodanig gebouwd dat voorkom<strong>en</strong> wordt dat ban<strong>en</strong>vet op karkass<strong>en</strong><br />

kan vall<strong>en</strong>?<br />

35. Wordt voorkom<strong>en</strong> dat cond<strong>en</strong>s op het vlees of op werkoppervlakk<strong>en</strong> kan<br />

druppel<strong>en</strong>?<br />

36. Zijn <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> aangebracht om te voorkom<strong>en</strong> dat, tijd<strong>en</strong>s het verlad<strong>en</strong>, vuil,<br />

stof, plaagdier<strong>en</strong> <strong>en</strong> temperatuurverschill<strong>en</strong> van buit<strong>en</strong> naar binn<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong>?<br />

Sociale ruimt<strong>en</strong><br />

37. Hebb<strong>en</strong> de toilett<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ruimte voor het ophang<strong>en</strong> van de bedrijfskleding?<br />

38. Heeft de kantine e<strong>en</strong> afzonderlijke ruimte beschikbaar voor het ophang<strong>en</strong> van de<br />

bedrijfskleding?<br />

Beoordeling<br />

Ja Nee


Docum<strong>en</strong>t: Werkboek Hygiënecode Vark<strong>en</strong>sslachterij<br />

<strong>Deel</strong> 4 <strong>Inrichting</strong>, <strong>apparatuur</strong>, <strong>voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong><br />

<strong>onderhoud</strong><br />

Versi<strong>en</strong>ummer: 6 (voorstel 24-07-07)<br />

Herzi<strong>en</strong>ingsdatum: 24 juli 2007<br />

Opgesteld door: H. Rang Datum eerste versie: 29 augustus 1996<br />

Goedgekeurd door: PVE Pagina 11 van 11<br />

Totaal Score<br />

(Maximum score = 38)<br />

Totaal score ‘nee’<br />

Score overbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> naar de verzamelstaat<br />

Corriger<strong>en</strong>de actie nodig? Ja / Ne<strong>en</strong><br />

Omschrijving actie:<br />

Actie ondernom<strong>en</strong>? Ja / Ne<strong>en</strong><br />

Actie ondernom<strong>en</strong> door:<br />

Paraaf:<br />

©PVE 2007 VA deel 4 240707

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!