'Elk jaar gingen we in de binnenstad lichtjes kijken' - De Oud ...

Klimpieten verdwijnen nooit uit de Bijenkorf
Sinterklaas heeft zijn hielen alweer gelicht, maar ook dit jaar hebben duizenden bezoekers van de Bijenkorf
zich weer vergaapt aan de Klimpieten in de Lichthal: de poppen die in alle rust en onverstoorbaar
langs de touwen klimmen en dalen.
De eerste Pietenpoppen in de Bijenkorf waren in 1963 te zien, maar toen klommen ze nog niet. De Pieten
tuimelden destijds in schuitjes die aan een grote ballon hingen. Een jaar of twee later kwamen de
Klimpieten, om nooit meer te verdwijnen. Er schijnt een jaar te zijn geweest dat de Klimpieten er niet zijn
geweest, maar dat heeft de leiding van de Bijenkorf moeten bezuren en een jaar later klommen ze weer.
In 2004 werd de Lichthal verbouwd en direct liet het management liet weten dat de Klimpieten zouden
blijven. De reden dat de Bijenkorf elk jaar groots uitpakt met Sinterklaas is dat dit warenhuis het ‘Pakhuis
van Sinterklaas’ werd genoemd of ook wel ‘Hofleverancier van de Sint’.
Dinsdag 11 december 2012
‘Elk jaar gingen we in de
binnenstad lichtjes kijken’
Veel Amsterdamse winkelstraten zijn
weer feestelijk verlicht. Wanneer dit ontstaan
is, is niet te achterhalen, maar in
elk geval is bekend dat vanaf de jaren ‘50
in steeds meer winkelstraten niet wordt
bezuinigd op de feestverlichting. Hele
hordes Amsterdammers beleefden (en
beleven nog steeds) er veel plezier aan.
“Ik had echt geen idee wanneer de lampjes
gingen branden, zoals mijn vader dat altijd
noemde, want ik was te jong om besef te
hebben van jaargetijden”, schrijft Marianne
van de Water. Marianne is van 1958 en
weet zich goed te herinneren dat haar
vader altijd met haar en met haar twee jaar
oudere broertje Bert elk jaar naar de stad
trok. ‘Kom, we gaan lichtjes kijken’, zei
mijn vader dan en dan wisten we dat we
een leuke avond zouden hebben. Overigens
heb ik geen idee waarom mijn moeder
nooit meeging. Ik vermoed dat zij nog het
huishouden moest doen, want dat deed ze
vrijwel elke avond in een jasschort (is dat
KERSTOPENINGSTIJDEN
JUWELIER NUSSELEIN
Donderdag 20 december 9.15 -18.00 uur
Vrijdag 21 december 9.15 -18.00 uur
Zaterdag 22 december 9.15 -17.00 uur
Zondag 23 december 11.00 -17.00 uur
Extra feestelijk
met een hapje en drankje!
Maandag 24 december 10.00 -17.00 uur
Burg. De Vlugtlaan 194-198 - 1063 BT - AMSTERDAM - Tel. 020-6132371
Kinkerstraat 284-286 - 1053 GB - AMSTERDAM - Tel. 020-6183070
WWW.NUSSELEIN.NL
Het voormalige Lido bij het Leidseplein was in de wintermaanden altijd een zee van licht. Foto: Piet Peijs
misschien een idee voor de rubriek ‘Dit
komt nooit meer terug’, het jasschort?),
maar dat terzijde.”
Volgens Marianne had haar vader in die
tijd een lichtblauwe auto. “Van Bert hoorde
ik later dat dit een Simca was, een merk
dat al heel lang niet meer bestaat. Wij
gingen achterin, mijn vader nam achter
het stuur plaats en daar gingen we, op
weg de stad in.” Marianne wist dat de
eerste stop de eerste Van Swindenstraat
in Amsterdam-Oost was. “Wij woonden in
de Pretoriusstraat in Oost en via de Linnnaeusstraat
kwamen we bij de Eerste Van
Swindenstraat waar in die tijd halverwege
het eerste deel (het tweede deel begon na
de Dappermarkt en was veel minder spannend,
want daar waren bijna geen winkels)
de feestwinkel van Van Dam was. In deze
in mijn ogen gigantische winkelstraat
hing de verlichting van de ene kant van de
straat naar de andere kant. Het leek wel
een ereboog! En wij reden er onderdoor.”
De Eerste Van Swindenstraat kende Marianne
wel, maar daarna was ze letterlijk
de weg kwijt. “Wij zullen ongetwijfeld
door alle bekende winkelstraten hebben
gereden, want mijn vader wist goed de weg
in Amsterdam. Ik vond alles even prachtig,
maar had geen benul waar ik was. Net
zoals ik geen benul had van de tijd.” In
elk geval werd er gestopt in de buurt van
de Dam. “Dat moet wel zo zijn, want we
gingen altijd kijken in de etalage van de
Bijenkorf. Wat was dat een zee van licht!”
Witte lampjes
Van Maribelle van Santen kregen we een
soortgelijk verhaal waar ook uit blijkt
dat de verlichte straten een onuitwisbare
indruk hebben gemaakt. “Ik woonde in het
begin van de jaren ‘60 in het centrum en
weet niet beter dan dat de winkelstraten in
de winter feestelijk verlicht waren. In die
tijd waren het vooral witte lampjes die in
grote bogen boven de straten hingen. Pas
veel later kwam er kleur in de verlichting.
Samen met mijn vriendin Alie Zeeman
(Alie, waar ben je gebleven?) zwierf ik als
jong meisje veel door de Kalverstraat.
Elke keer was het weer een feest, maar
in de wintermaanden was het extra leuk
vanwege de verlichting.
Lees verder op pagina 7.
Deze week onder meer:
‘Bijna niemand had een
kerstboom’
pagina 3
Dit komt nooit meer
terug de brandmelder
pagina 5
Schrijvende
lezers
pagina 9
De brand in
Casa Rosso
pagina 11
Volgende editie
maandag 24 december
Feestdagen
Het is al sinds decennia gebruikelijk
dat Nederlanders elkaar in december
een kaart sturen om elkaar prettige
feestdagen te wensen. Die kaartjes
kun je natuurlijk kopen, maar je kunt
ze ook zelf maken en geloof het of
niet: dat gebeurde vroeger ook al. Wij
zijn nu op zoek naar kaarten die u zelf
heeft gemaakt of die u heeft gekregen,
maar die in elk geval een fraai
tijdsbeeld geven van een bepaalde
periode. Zoals bijgaande kaart, die
komt uit de jaren ‘60. De adresgegevens
staan op pagina 3 van deze editie
van De Oud-Amsterdammer.
Inkoop
Oud Goud
Oud Zilver
Zilv/Gd Munten
Winkelcentrum Diemerplein Diemen
020-6903727
www.puttmann.nl

pagina 2 dinsdag 11 december 2012 dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer
Wij onderscheiden ons door onze volledige manier van werken. U ervaart zo min
mogelijk van uw verhuizing; uw plantjes weer op de vensterbank, de kasten nagenoeg
identiek ingericht, schilderijen aan de muur en uw televisie geïnstalleerd.
Bij ontruimingen werken we met een garantie:
de woning wordt gegarandeerd geaccepteerd door de
woningbouwmaatschappij of makelaar.
Bruikbare goederen krijgen een nieuwe bestemming
via diverse stichtingen
Seniorenverhuizingen |Woningontruimingen
www.seniorenhulp.com | info@seniorenhulp.com
Kunstgebitten & Reparaties
Tandprothetische Praktijk Diemen
Ouddiemerlaan 14 • 1111 HJ Diemen • Tel.: 020-22 12 610
e-mail: info@tppdiemen.nl • internet: www.tppdiemen.nl
Bel voor een
brochure
of meer
informatie
010 888 22 15
U kunt terecht bij ons voor:
- Kunst- en Klikgebitten
- Reparaties en Aanpassingen
- Partiële- en Frameprotheses
Reparaties klaar terwijl u wacht
Openingstijden:
Maandag: 09.30 - 12.30 / 13.30 - 16.30
Dinsdag: 09.30 - 12.30 / 13.30 - 16.30
Woensdag: Gesloten
Donderdag: 09.30 - 12.30 / 13.30 - 16.30
Vrijdag: Gesloten
43 appartementen en een compleet winkelaanbod
Project is
oPgeleverd
Bezoek de
modelwoning!
Iedere zaterdag 11.00 - 13.00 uur
www.deminnehof.nl
OPEN HUIS
15 december
Het allermooiste
plekje aan het IJ
Maak nú uw keuze uit één van de topappartementen, variërend van 114 tot maar liefst
238 m 2 . De prijzen van de appartementen zijn vanaf € 480.000,- V.O.N. inclusief één
parkeerplaats. Het prachtige gebouw De Zeven Provinciën biedt u wooncomfort aan de
zonnige kant van het IJ! U geniet hier van het bruisende Amsterdam met het centrum
op loopafstand. Met rust, ruimte en uitzicht die ongekend zijn voor Amsterdam.
Open huis
Bezoek onze modelwoning op zaterdag 15 december a.s.
van 11.00 - 13.00 uur aan de Overhoeksparklaan 2, Amsterdam.
Voor meer informatie:
Tel: 020 636 15 57
woneninoverhoeks.nl/dezevenprovincien
koPen
zonder
zorgen!
vraag naar de
voorwaarden
• Prijzen vanaf € 249.000,- v.o.n.
• Ruim en comfortabel wonen op niveau
• Schitterende binnentuin
• Keuze uit 19 typen appartementen
• Eigen parkeerplaats in garage
035 - 538 48 88 035 - 531 33 22

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer dinsdag 11 december 2012 pagina 3
‘Bijna niemand had een kerstboom’
door Marie-Anja Seitz-Warmerdam
Kerstverhalen. Er zijn er duizenden van
waaruit vooral blijkt dat iedereen kerst
op zijn eigen manier beleeft. Marie-
Anja Seitz-Warmerdam vertrouwde
haar kerstgevoelens uit de jaren ‘60 aan
de buitenwacht toe.
Als kind maakte het kerstgebeuren en
dan vooral de geboorte van het kindje Jezus
diepe indruk op mij. Op het dressoir
werd de kerststal met alle mooie beelden
neergezet en op de rand van het dressoir
stonden een heleboel rode kandelaartjes
met witte kaarsjes erin. ‘s Avonds na het
eten werden alle kaarsjes aangestoken
en zaten we met zijn allen bij de stal en
zongen kerstliedjes. Ik herinner me nog
de mooie gloed van het kaarslicht en de
toch wel gewijde sfeer als we aan het
zingen waren. We gingen natuurlijk naar
de kerk en toen we wat groter waren
gingen we naar de nachtmis. Dat was wel
heel mooi en vooral dat het dan zo laat
was vonden we heel spannend.
Kerstmis
Het kerstontbijt was geweldig. De sneetjes
krentenbrood met spijs en roomboter
waren echte traktaties voor ons allemaal.
Mijn moeder had dan ook een hele
grote bal gehakt gebraden en dan mochten
we een boterham met een dikke plak
Column Harry Slinger
‘Een zangertje en acteur-in-de-dop’
Omdat de Tichelkerk dit jaar honderd
jaar bestaat, werd afgelopen maand
een tentoonstelling gehouden.
Van de zomer was ik al benaderd door
Galina van de Russisch-orthodoxe parochie,
die tegenwoordig in het gebouw
gevestigd is. Zij wist dat ik in De Tichel
op het koor had gezeten. En dat klopt.
In 1962 was ik net een jaar van de Sint
Antoniusschool van de Lindengracht af,
maar desondanks zong ik nog steeds in
het koor van ‘meester’ Jos Pickkers, die
op de lagere school zangles gaf. Zingen
in het koor van de Tichelkerk was een
hele eer, want het was binnen de roomsche
gemeenschap van Amsterdam een
heel beroemd koor. Vooral omdat er van
die Jordanese lieverdjes (lees: klerelijertjes)
in zongen. Mijn zangtalent viel zo op
dat ik zelfs bij meester Pickkers thuis op
de Nassaukade privéles kreeg. Voor het
50-jarig jubileum hadden de parochianen
geld ingezameld. Uit alle leerlingen werd
ik gekozen om dat tijdens een pontificale
hoogmis aan de rector van de Paters
Capucijnen zingend te overhandigen. Ik
haalde daarmee zelfs (voor het eerst!)
de krant: ‘Harry Slinger is een zangertje
en acteur in de dop’. Gelukkig hadden
mijn trotse ouders het knipsel bewaard.
Toen ik een paar weken geleden met
mijn dochter Anna de tentoonstelling
bezocht, dacht ik met weemoed terug
aan godsdienstleraar pater Amideus,
broeder Thaddeus (hoofd der school) en
zangleraar Pickkers, die inmiddels vast
al voor zichzelf zijn begonnen. We mochten
nog even naar boven naar ‘het koor’,
de plek waar wij toen zongen. Daar vond
ik oude handgeschreven gregoriaanse
partituren. Dan gaat er een wereld voor
je open. Weer zag ik meester Pickkers
zelfgebraden gehakt. Het kerstdiner was
ook een spannende gebeurtenis. Dan was
er rollade. Met kennersblik sneed mijn
vader die dan in plakken. Wij hadden
in die jaren geen kerstboom en in mijn
herinnering had eind jaren ‘50, begin jaren
‘60 bijna niemand in onze buurt een
boom. Wij gingen ook altijd speciaal naar
de kerk om naar de stal aldaar te kijken.
De Kerstman was ook nog niet in beeld en
het was bij ons niet de gewoonte om met
de kerst cadeautjes te krijgen.
Onze nieuwe kerstkleren (door mijn
moeder zelfgemaakt) vonden wij helemaal
een cadeau! Wat ik wel erg moeilijk
staan: orgel spelend, dirigerend en luid
zingend tegelijk. Tot tijdens het Hallelujah
van Händel plotseling zijn bovengebit
uit zijn mond vloog. Van schrik stokte ons
gezang. Onder een sissend ‘doorzingen!’
griste Pickkers zijn gebit tussen de
baspedalen vandaan en stak het terug in
zijn mond. ‘Zit er geen zand aan, meester
Pickkers?’ vroeg Sjaantje Kempes naast
hem. Wij konden ons lachen niet houden
en toen de overvolle kerk achterom naar
boven begon te kijken, klonk er alleen
nog ‘Hahahahallelujah!’
vond, was dat je met kerst niet buiten
mocht spelen. Meestal gingen we tweede
kerstdag met mijn vader een hele lange
wandeling maken en konden we toch
even stoom afblazen.
Oudejaarsavond
Als de kerstdagen voorbij waren, begon
het grote verheugen op oudejaarsavond.
Het hele gezin zat dan in de huiskamer
en mijn moeder ging rond met kleine
vierkante toastjes met zalm en we kregen
kaas en worst. We mochten dan ook
appelsap en je kunt je nu haast niet meer
voorstellen hoe bijzonder dat was. Ook
de heerlijke kerstkransjes en kerstchocolaatjes
die nog over waren, lieten we niet
aan onze neus voorbijgaan. Om twaalf
uur ‘s nachts stond de hele buurt buiten
met allemaal fonkelende en spetterende
sterretjes. Dat was een heel leuk gezicht.
Moe maar voldaan doken we dan ons bed
in en (jammer voor mijn ouders) waren
de volgende morgen weer heel vroeg
paraat om de straat af te struinen naar
sterretjes die niet helemaal opgebrand
waren. Het nieuwe jaar was dan begonnen
en we waren de hele dag bezig om
iedereen het beste te wensen.
Bron: www.geheugenvanwest.nl
Colofon
De Oud-Amsterdammer is een uitgave
van De Oud-Amsterdammer BV.
Verschijning is elke twee weken.
Distributie vindt plaats via ruim 400
verspreidpunten in Amsterdam en regio.
Hoofdredacteur: Hans Peijs
De Oud-Amsterdammer BV
Postbus 5003, 1380 GA Weesp
T 020 – 716 39 79
E info@deoudamsterdammer.nl
I www.deoudamsterdammer.nl
Informatie over adverteren
Myrna Bos, Irene Venneker
T 06 - 11002679 Myrna Bos
T 06 - 29600679 Irene Venneker
Copyright
Op de teksten, foto’s en het ontwerp van
De Oud-Amsterdammer rust copyright.
Niets mag op welke wijze dan ook worden
overgenomen, verveelvoudigd en/of
openbaar gemaakt zonder toestemming
van de uitgever.
Grote Amsterdammers
Willem Breuker
Op veel te jonge leeftijd overleed op
23 juli 2010 op 65-jarige leeftijd Willem
Breuker. De Amsterdammer Willem
Breuker was een Nederlands componist
en saxofonist, die met zijn muziek het
midden hield tussen klassiek en jazz.
Maar vooral was hij de meester van de
geïmproviseerde muziek.
Willem Breuker groeide op in Amsterdam
waar in de jaren van zijn jeugd en
jonge volwassenheid (hij is van 1944)
onder andere de provobeweging actief
was. Hij begon op klarinet, maar maakte
vrij snel de overstap naar de saxofoon.
Al snel bleek dat Willem Breuker een
grote voorliefde had om zelf al spelend
te ontdekken, in plaats van dat hij muziekwerken
van anderen speelde. Hierdoor
kwam hij in het begin van de jaren
‘60 in aanraking met de funky jazzwereld
en trad toe tot het combo Free Jazz,
dat aan geen enkele muziekstroom gelieerd
wilde zijn. Breuker, die een grote
hang naar vrijheid had, vond de band
echter te veel politiek geëngageerd en
stapte er in 1965 uit. Aan de andere
kant was hij zelf ook niet wars van politiek
geflirt. In 1966 speelde hij tijdens
de finale van het befaamde Loosdrechts
Jazz Concours het zelf gecomponeerde
stuk Litanie, dat een protest was tegen
de acties tegen provo. Later speelde hij
onder andere in de bigband van Boy Edgar
en het orkest van Günter Hampel.
In 1967 richtte hij samen met Misha
Mengelberg en Han Bennink de Instant
Composers Pool op en hij richtte samen
met Louis Andriessen Orkest De Volharding
op. Daar werd hij uitgezet, waarna
hij zijn eigen Willem Breuker Kollektief
oprichtte. In dit gezelschap had iedere
muzikant evenveel stemrecht en evenveel
te zeggen over de muziekkeuze.
Hiermee toerde Breuker jaren langs alle
concertpodia in Nederland en hij won
veel muziekprijzen, totdat een hevige
ziekte in 2010 een einde aan zijn leven
maakte. Het Willem Breuker Kollektief
bestaat nog steeds, maar nog maar
heel even. Aan het einde van dit jaar
worden in het Bimhuis in Amsterdam
de laatste concerten gegeven, waarbij
Loes Luca en Peter Bolhuis een gastoptreden
verzorgen. Helaas maar waar:
deze drie concerten zijn uitverkocht.
Foto: www.willembreukerkollektief.nl/
Willem ByGuy

pagina 4 dinsdag 11 december 2012 dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer
KranKzinnig lage prijzen!
Laat u verrassen bij specsavers!
amstelveen Binnenhof 53/54 (naast Boekhandel Venstra) 020 345 2521
amsterdam bijlmerplein Bijlmerplein 147 (Schuin tegenover Intertoys) 020 696 6700
amsterdam noord Buikslotermeerplein 286 (tussen C&A en Etos) 020 494 2828
amsterdam Ferdinand bol Ferdinand Bolstraat 130 (tegenover Sacha) 020 662 5476
amsterdam Kinkerstraat Kinkerstraat 193 (tegenover Etos) 020 616 5122
amsterdam Koninginneweg Koninginneweg 224 (tegenover ABN AMRO) 020 662 2651
amsterdam Osdorp Tussen Meer 58 (naast Multivlaai) 020 619 3001
amsterdam slotermeer Joop van Weezelhof 20 (Plein 40-45) 020 411 8729
Dagtochten
3-daags wildarrangement
Inclusief
• 2x overnachting in een standaard 2-persoonskamer
• 2x ontbijtbuffet
• gratis kopje koffie/thee bij aankomst
• 3-gangen diner van de wildkaart op dag van aankomst
• 3-gangen keuze diner op de 2e dag
Daarnaast gaat u genieten van een wildexcursie, waarbij u
een kijkje gaat nemen in de jachthut van de boswachter.
Hier zal hij onder het genot van een kopje koffie een
boeiende lezing geven over de natuur. Na afloop is er de
mogelijkheid om vanuit de jachthut wild van dichtbij zien.
Let op!
U betaalt slechts € 99, 00 per persoon
Dit is exclusief de locale heffingen, die € 1,50 per persoon
per nacht bedragen en overige consumpties.
Do 13 dec. Kerstgrot Valkenburg € 28,75
Vr 14 dec. Kerstmarkt Aken € 25,00
Za 15 dec. Kerstmarkt Dusseldorf € 25,00
Za 15 dec. Kerstmarkt Essen € 25,00
Za 15 dec. Kerstmarkt Dortmund € 25,00
Wo 19 dec. Kerstmarkt Brussel € 25,00
Do 20 dec. Kerstmarkt Dusseldorf € 25,00
Vr 21 dec. Kerstmarkt Antwerpen € 25,00
Voor info en boekingen: Labeto Reizen Tel.020-6186633
info@labeto.nl www.labeto.nl
Gortelseweg 8
8076 PS, Vierhouten
tel: 0577-411323
www.foreesten.nl
Di 25 dec. KERSTTOCHT MONTFERLAND € 72,50
Incl. kerstlunch en 5 gangen diner/dansant
Adverteren
in De Oud-
Amsterdammer?
Neem contact
op via
06-11002679/
06-29600679
of kijk op
www.deoudamsterdammer.nl.
facebook.com/
specsaversnederland
2 e Bril graTiS
Bij aankoop van elk montuur vanaf €79. U kunt uw 2e montuur kiezen uit dezelfde of lagere prijsklasse met
hetzelfde type glazen. Dit geldt voor één persoon. Bij randloze monturen adviseren wij dunne glazen.
Voor glasopties zoals dunne glazen gelden vaste toeslagen. Acties gelden niet in combinatie met elkaar.
© 2012 Specsavers Optical Group. All rights reserved. www.specsavers.nl
Opknapbeurt houten vloer?
Verfrissend vakwerk, verrassende prijzen:
info@vloerenvakwerk.nl / 06-51551557
Oplage: 120.000 ex.
Dé gratis krant voor de echte Amsterdammer Dinsdag 5 oktober 2010 - Jaargang 2, nr. 9
Ja, ik wil een jaarabonnement op De Oud-Amsterdammer
€ 49,90 (in Nederland) € 75,00 (buitenland)
Voorletters......Tussenvoegsel............Achternaam..................................................................
Adres .......................................................................................................................................
Postcode .............................. Plaats .........................................................................................
Telefoon ...................................................................................................................................
E-mail ......................................................................................................................................
Ingangsdatum .........................................................................................................................
Wilt u dit abonnement cadeau geven? Vul dan hieronder de gegevens in van de ontvanger.
Voorletters......Tussenvoegsel............Achternaam..................................................................
Adres .......................................................................................................................................
Postcode .............................. Plaats .........................................................................................
Deze bon kunt u opsturen naar:
De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp of ga naar
www.deoudamsterdammer.nl en vul de bon digitaal in.
Hierbij machtig ik De Oud-Amsterdammer om jaarlijks een bedrag van e 49,90
van onderstaand bank- of girorekening af te schrijven t.n.v. Enter Media Weesp:
Handtekening...................................................................
Oplage: 105.000 ex.
U
Ontvang voortaan
De Oud-Amsterdammer
in uw brievenbus
Bij Lijn 3 kon je ook voetballen
Dinsdag 4 september 2012
Natuurlijk werd in en rond Lijn 3 gedanst, gedronken (soms veel gedronken) en gevreeën dat het een lieve lust
was. Wethouder Maarten van Poelgeest liet bij de heropening van de beatkelder onder de nieuwe naam ‘De
Vondelbunker’ op 9 maart dit jaar zelfs weten niet uit te sluiten ‘dat hij hier verwekt is’. Maar het was niet alleen
maar Sodom en Gomorra. Bij Lijn 3 werd bijvoorbeeld ook gevoetbald. Op de website www.harryknipschild.nl
van de gelijknamige pophistoricus stuitten we in een artikel over John Seine (zie hoofdverhaal) op een foto van
Voetbalteam Voetbalteam Lijn Lijn 3. 3. Op Op de de foto foto die die we we vonden vonden op op deze deze website website staat staat een een aantal aantal illustere illustere personen personen uit uit die die tijd, tijd, waaronder waaronder Ruud Ruud Fonteyn Fonteyn
(directeur (directeur Lijn Lijn 3, 3, links links met met baard), baard), tweede tweede van van rechts rechts Bob Bob Bouber Bouber (de (de latere latere toneelregisseur, toneelregisseur, destijds destijds bekend bekend van van ZZ ZZ en en de de Maskers, Maskers, maar maar hij hij schreef schreef in in 1965 1965 voor voor
de popgroep Het ook het nummer ‘Ik heb geen zin om op te staan’) en links naast hem John Seine. Zittend van links naar rechts Carl van Pel (Lijn 3), Eric Boom,
(Lords/Euson + Stax), Freddy Heeren (Lords) en Henk Penseel (Lijn 3).
In Beatkelder Lijn 3 werd slechts
bier en limonade geschonken
Deze week onder meer:
boot van ‘Vergeet
me niet tours’
• De jaarlijkse
Ford-dag was een
verwennerij
• ‘We zijn
nog steeds
boos’
• Lucky Ajax
steelt KNVBbeker
www.deoudamsterdammer.nl
Volgende editie
dinsdag 18 september
Zwembaden
De zomer is weer voorbij en uitgezonderd
die prachtige week in augustus
was het over het algemeen
niet geweldig. In elk geval hebben de
openluchtzwembaden in Amsterdam
het niet best gehad. En dat is een leuke
aanleiding om eens stil te staan bij
mooie verhalen en herinneringen uit
de geschiedenis van de openluchtzwembaden
in Amsterdam (op de
foto staat het damesbad van het Floraparkbad
rond 1960). We zijn weer
erg benieuwd naar uw reacties, die
u kunt sturen, mailen en doorbellen.
FOTO: STADSARCHIEF AMSTERDAM
• Trouwen in de
pagina 3
pagina 5
pagina 13
Beatkelder Lijn 3. De Vondelbunker. Er
zijn minstens twee namen waaronder het
jeugdhonk onder de Vondelparkbrug, dat
op 19 januari 1968 werd geopend door
pagina 15
wethouder Harry Verheij, bekend is. Lijn 3
heeft door geldgebrek de tweede verjaardag
nooit gehaald, maar de beatbunker is
voor veel Amsterdammers een icoon.
Provo is de periode van het verzet van de
vooral Amsterdamse jeugd tegen het establishment,
maar in 1968 was Provo, dat
zichzelf op 13 mei 1967 ophief, geschiedenis.
De Kabouterbeweging volgde Provo
min of meer op, maar dat gebeurde pas in
1969. En ook Woodstock moest nog komen.
Zo beschouwd was 1968 een tussenjaar,
maar wél een tussenjaar dat hippies (die
zijn dan eigenlijk ook al op hun retour) en
‘langharig werkschuw tuig’ het leven van
de gewone burgerij verpestten. De jeugd
die wel wat wilde, zoals een beatkelder.
Aan het einde van 1967 besluit het gemeentebestuur
dat een toenmalige schuilkelder
uit 1947 die is gebouwd in een brug over
het Vondelpark (hoek Van Baerlestraat-Eerste
Constantijn Huijgensstraat) zal worden communistische raadslid Leen Seegers hem damse jongeren blijven opstandig. Tijdens ervoor dat er veel meer mensen op afkomen
verbouwd tot beatkelder. Over de brug voor en na de verkiezingen van 1946 kwam de openingsavond treedt Tee Set op, de en de rond 150 jongeren die niet naar bin-
rijden de tramlijnen 3 en 12 en de eerste ook Ben Polak van de CPN in het college. Ze groep die is geformeerd rond Peter Tetteroo nen kunnen, worden opstandig. Het loopt
tramlijn inspireert tot de nieuwe naam: werden in 1948 uit de raad gezet als gevolg (hun enige nummer 1-hit She Likes Weeds uit de hand en de politie moet er aan te
Beatkelder Lijn 3.
van het groeiende anti-communisme, met is dan nog niet geschreven, wel hebben ze pas komen. Een dag later kopt De Telegraaf
dank aan Hans Vermaak), opent op 19 dan het bescheiden hitje Don’t You Leave ‘Rookbommen bij opening beatkelder’. In
Grimmige sfeer
januari Beatkelder Lijn 3 in een grim- opgenomen). Groot is de beatkelder niet. het bericht onder de kop meldt de verslag-
Wethouder Harry Verheij, die in krantenbemige sfeer. Want Provo mag dan al enkele Er kunnen rond de 350 man in en dan is gever dat de entreeprijs van vijf gulden
richten uit die tijd en op websites steevast maanden niet meer bestaan, de Amster- het echt stouwen. Maar de publiciteit zorgt veel te hoog wordt gevonden. Navraag later
wordt geafficheerd als de eerste commu-
leert dat de entree maar drie gulden is,
nistische wethouder in Nederland (dit is
maar ook dat is te veel in de ogen van veel
niet waar. Iin de zomer van 1945 ging het
jongeren. De toon is gezet door de krant die
in die tijd niets van de opstandige jeugd
moet hebben. Het Parool staat die dag ook
stil bij de opening, maar de tone of voice is
heel anders. Volgens Het Parool, dat in die
tijd een toonaangevende krant is, heeft ‘die
rookbom niets om het lijf, maar verspreidde
alleen een fijne, prikkelende geur tussen
het winterse parkgeboomte’. Hoe dan ook
is het een onstuimig begin, waarmee Lijn 3
definitief op de kaart staat.
Lees verder op pagina 7.
Inkoop
Oud Goud
Oud Zilver
Zilv/Gd Munten
Winkelcentrum Diemerplein Diemen
020-6903727
www.puttmann.nl
De leidinggevenden van Lijn 3 met tweede van rechts John Seine die ervoor zorgde dat Pink Floyd hier optrad.
Meer dan 1 miljoen lezers!
Adverteren in
De Oud-Amsterdammer?
Neem contact op via
06-11002679 / 06-29600679
www.deoudamsterdammer.nl
De Oud-Amsterdammer
is een uitgave van:
De Oud-Amsterdammer bv
Adres:
Postbus 5003,
1380 GA Weesp
Telefoon: (020) 7163979
Redactie: Hans Peijs
Advertenties:
Irene Venneker, Myrna Bos
Productie: Enter Media BV

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer dinsdag 11 december 2012 pagina 5
Dit komt nooit meer terug: de brandmelder
door Henk Braaksma
Van Henk Braaksma kregen wij het onderstaande,
boeiende verhaal over één
van die vele bijzondere dingen die nooit
meer terugkomen: de Amsterdamse
brandmelder.
De brandmelder zoals die van 1937 (de
eerste brandmelder werd in juni 1937
door Prins Bernhard in gebruik genomen)
tot ongeveer 1971 in Amsterdam
heeft gestaan, wordt beschouwd als het
mooiste straatmeubilair van Amsterdam
ooit. De brandmelder zoals u die op de
eerste foto ziet, staat in complete staat
in Purmerend. De brandmelder was
een dure voorziening, want er waren
vijf instanties bij betrokken. Ten eerste
natuurlijk de brandweer zelf voor de
werking en het dagelijks onderhoud
(vooral het glaswerk). Als tweede, voor
kortere tijd, de politie. Dan de PTT voor
de telegraaf- en telefoonverbinding, het
GEB voor de elektriciteit en als laatste de
afdeling Bestrating van de gemeente voor
de plaatsing c/q het verplaatsen.
De binnenkant van de brandmelder was een technisch hoogstandje.
Strategische plekken
De melders waren op strategische plekken
op ongeveer 350 meter afstand van
elkaar in de stad geplaatst. De gedachte
daarachter was dat iedere burger, waar
hij zich in de stad ook bevond, tenminste
één zo’n melder moest kunnen zien. ‘s
Avonds straalde het licht door middel van
het lensglas in de kop van de melder tot
ver in de omtrek zijn mooie blauwe stralen
uit. De melder was overigens voorzien
van scheepslampen om te voorkomen dat
bij kortsluiting de 250 kilo wegende gietijzeren
zuil zelf onder stroom kwam te
staan. De voet van de melder zat ongeveer
50 centimeter in de grond. De eigenlijke
brandmelder was op ooghoogte in de zuil
geplaatst en kon worden vervangen. Dit
inzetstuk (de eigenlijke melder dus) was
ook in openbare gebouwen te vinden.
De werking
In de praktijk was de werking als volgt:
de burger meldde een brand door het
ruitje in te slaan en de zwarte knop in te
drukken. Dan ging het bovenste deel van
de melder open. Gelijktijdig gingen bij
Brug op, brug af op de Sloterdijkbrug
door Simon van Blokland
We wandelen via het Haarlemmerplein
naar de Planciusstraat en gaan rechtsaf
de Sloterdijkstraat in. Daar zien we een
een mooie, dubbele houten opklapbrug.
Dit is een van de mooiste bruggen van
Amsterdam en is een monument dat
drie in de omgeving zijnde kazernes de
alarmbellen af. Als het avond was, ging
zelfs automatisch ook het licht aan in
de betreffende kazernes. Na de melding
kreeg de melder het verzoek het deurtje
weer te sluiten. Van de eerste brandweerwagen
die arriveerde sprong een
brandweerman die een sleuteltje bij zich
had waarmee hij het onderste deel van de
eigenlijke melder kon openen. Hij meldde
zich telefonisch met de mededeling dat
hij over zou gaan op ‘telegrafie’. Hij schakelde
en ging verder communiceren met
de in de melder aanwezige seinsleutel
in morseschrift. Iedere brandweerman
moest deze kennis dus in huis hebben. De
reden? Bij spraak zou iemand verkeerd
verstaan kunnen worden (door bijvoorbeeld
onduidelijk spreken of te veel
achtergrondgeluid), maar met telegrafie
was dat uitgesloten. De achterkant van de
melder kon geopend worden om aansluitingen
te maken voor een veldtelefoon
waarbij men de kabel tientallen meters
kon uitrollen. Als alles weer achter de
rug was en de brand geblust, moest de
deur van de melder aan de voorkant weer
worden gesloten, maar dat lukte alleen
als de brandweerman niet vergat de in de
melder aanwezige veer weer te spannen.
De melder was werkelijk een technisch
hoogstandje waarbij aan alles was gedacht.
Zo stond er altijd een zogenaamde
‘waakstroom’ op de melder. Dat wil zeggen
dat als per ongeluk door wegwerkzaamheden
een kabel naar de melder
was beschadigd, dat dan automatisch
een vermelding voor het ruitje verscheen
waarop stond waar de dichtstbijzijnde
melder zich bevond.
Politiemelder
Pas enkele jaren ná plaatsing van de
brandmelder werd op de achterkant een
politiemelder aangebracht. Deze was
niet bepaald populair bij de ‘straatagent’.
De melder werd de ‘Rode Brigadier’
genoemd omdat met lichtsignalen en
een claxon en de telefoon natuurlijk, de
agent gecontroleerd kon worden of hij
wel ‘op route’ was (althans zo voelden de
agenten dat). Nadat de 5x8 politiewagens
in gebruik kwamen, werd de politiemelder
overbodig en ook weer als eerste van
de brandmelder afgehaald. Ook hier was
de procedure dat het ruitje moest worden
ingeslagen om de melding telefonisch te
kunnen doen.
diverse keren een grote opknapbeurt
kreeg. In 1952 kreeg de brug haar huidige
vorm. In 2007 werd de brug in zijn
geheel vernieuwd. Het onderhoud van dit
soort bruggen is zeer gevoelig. In de loop
der jaren is er heel wat onderhoud aan
gepleegd. Het is dan ook een brug (Brug
321) om te koesteren.
We wandelen door richting Realengracht
en komen dan bij de Kippenbrug, zoals
deze brug in het verleden genoemd werd.
Thans is de naam Drieharingenbrug
(Brug 320). De naam is ontleend aan een
gevelsteen op een belendend huis op de
Realengracht. Eerder werd de brug Prince
Brug genoemd. In de periode dat de Sloterdijkerbrug
is gebouwd, werd de dub-
Met deze schoolplaten werd scholieren duidelijk gemaakt dat ze van de brandmelders
moesten afblijven.
Er werden in die tijd op scholen schoolplaten
verspreid die de jeugd moesten
weerhouden van vandalisme op deze
levensreddende brandmelders. In 1971
werd besloten de brandmelders af te
schaffen omdat vrijwel iedereen inmiddels
een telefoon had.
Eerder verschenen in deze rubriek in respectievelijke
volgorde: de blauwe girobus,
de brievenbus aan de tram, kruidenier P.
bele houten ophaalbrug vervangen door
een vlotbrug. In 1894 werd de vlotbrug
vervangen door een vaste houten brug, in
1922 kwam er een ijzeren parallelligger-
de Gruyter, de vuilnisemmer met nummer,
de verkeersagent, de telefooncel, de
Afghaanse jas, de Cineac, de tv-antenne,
de voddenman, dubbele remmen op de
tram, de open tramwagen, rieten vloerbedekking,
de ratelman, de schillenboer,
bakkerskar en drollenprikker (deze drie
in één aflevereing), matten kloppen,
de ponskaart, de postzegelautomaat en
‘vleesch voor honden en katten’.
Over de auteur en zijn brandmelder
Henk Braaksma heeft de brandmelder die bij hem in de tuin in Purmerend
staat verworven omdat hij de kleinzoon is van brandweerman Jan Braaksma,
die tijdens zijn werk is verongelukt. Dat gebeurde bij de brand in het Gemeentelijk
Lompenpakhuis, Haarlemmerweg 299, in december 1916. Henk
Braaksma heeft zijn grootvader nooit gekend omdat Henks vader nog maar
9 jaar oud was toen dat gebeurde. Nog meer familienieuws: de schoonzoon
van Jan Braaksma, Willem Spruyt, was later kazernecommandant van de
voormalige brandweerkazerne op de Prinsengracht 237. In Jaargang 28 no.
4, van april 1976 van Ons Amsterdam, staat een verhaal over de geschiedenis
van deze brandmelder en hoe hij in Purmerend terecht kwam. Deze zuil
stond vroeger in Betondorp (De Brink). De melder zelf (het inzetstuk) komt uit
de Jordaan (tussen Bloemgracht en 2e Leliedwarsstraat).
brug voor in de plaats en in 1983 kwam
de huidige dubbele houten ophaalbrug.
We wandelen de volgende keer verder
naar de Zandhoek.

pagina 6 dinsdag 11 december 2012 dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer
TWINGO EINDEJAARSVOORDEEL
0%
actiefi nanciering
7,9%
standaardtarief
NU BIJ AREND AUTO
WWW.ARENDAUTO.NL VOLG ONS OP: @ARENDAMSTERDAM ARENDAUTOAMSTERDAM
Totaal kredietbedrag Looptij d in maanden Jaarlij ks kostenpercentage Totaal te betalen bedrag Maandtermij n
€ 5.000 24 0% € 5.000 € 208
€ 7.500 36 0% € 7.500 € 208
€ 15.000 48 0% € 15.000 € 313
€ 5.000 24 7,9% € 5.407 € 225
€ 7.500 36 7,9% € 8.415 € 234
€ 15.000 48 7,9% € 17.453 € 364
UITSLUITEND
UIT VOORRAAD
LEVERBAAR
AMSTERDAM WEST DONAUWEG 11 TEL. (020) 561 96 00
AMSTERDAM ZUID OOST JOAN MUYSKENWEG 14C TEL. (020) 561 96 50 (NIEUW)
RENAULT TWINGO COLLECTION 1.2 16V 75
PRIJS PER 1-1-2013 € 10.990,-
EINDEJAARSVOORDEEL € 2.110,-
AREND AUTO PRIJS € 8.880,-
AANBETALING EN/OF INRUIL € 3.890,-
€ 4.990,- *
TWINGO ECO 2
BENZINE EN DIESEL
OF 24 MAANDEN € 208,-
*De vanafprijs is inclusief eenmalig eindejaarsvoordeel en aanbetaling/inruil en exclusief kosten rijklaar maken á € 770,-
EINDEJAARS-
VOORDEEL
€ 2.110,-
GÉÉN
WEGEN
BELASTING
OOK BELASTING NA 1 JULI
Deze actie is alleen geldig bij Arend Auto Amsterdam tot en met 24 december 2012. De in deze advertentie gecommuniceerde prijzen betreffen consumentenprijs 1 januari 2013 en na aftrek van de extra inruilwaarde en eventuele
ECO2-premie. Afbeeldingen kunnen afwijken van de daadwerkelijk geleverde auto en/of specifi caties in Nederland en/of fi scale categorie waarin het model valt. Alle prijzen personenauto’s en diensten zijn inclusief BTW. Het
afl opend krediet wordt verstrekt door Renault Financial Services, handelsnaam van RCI Financial Services B.V. te Schiphol-Rijk (KvK nummer 30055070, AFM vergunningsnummer 12009781). Alleen geldig op nieuwe Renault
personenauto-orders van particulieren van 19/08/2012 tot en met 24/12/2012. Jaarlijks kostenpercentage 0% tot 24 maanden op de Twingo. Maximaal te fi nancieren bedrag € 5.000 op de Twingo Jaarlijks kostenpercentage na
actie periode bedraagt 7,9%. Elke kredietaanvraag wordt getoetst bij het Bureau Krediet Registratie te Tiel. Bedragen zijn afgerond op hele euro’s. Rentewijzigingen en drukfouten voorbehouden. Kijk voor de exacte actievoorwaarden
renault.nl of vraag uw Renault-dealer. Renault behoudt zich het recht voor de actie op elk moment te wijzigen of te beëindigen. Voor meer informatie bel gratis 0800-0303 of kijk op renault.nl.
Min./max. verbruik getoond model: 3,4-6,5 l/100 km. Resp. 29,4-15,4 km /l. CO 2 90-150 g/km.

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer dinsdag 11 december 2012 pagina 7
‘Elk jaar gingen
we lichtjes kijken’
Vervolg van voorpagina.
Dan kwam je van de ook versierde Dam
(maar dat viel minder op) de straat
inlopen en kreeg je meteen een warm
gevoel over je heen. Nu moet ik zeggen
dat dat ook te maken had met het feit
dat de etalages nog etalages waren. Tegenwoordig
zie je alleen maar een muur
van rolluiken met graffiti erop, maar
dat was toen wel anders. Wat een knusse
gezelligheid.”
Ophangen
Jan van der Aelst heeft een paar jaar
geholpen met het ophangen van de verlichting
in en rond het Leidseplein. “Wat
een gedoe was dat”, schrijft hij. “Ik weet
niet hoe dat tegenwoordig gaat (ik neem
aan met een hoogwerker), maar vroeger
zette je een trap tegen de lantaarnpaal
en daar bleef je op- en aflopen met zware
snoeren met lampjes en verder van alles
en nog wat. Ik kan me nog herinneren
- het zal ergens halverwege de jaren ‘60
geweest zijn - dat we aan de lantaarnpalen
een soort ballons moesten ophangen.
Samen met een man die de leiding had
en mijn vriend Arie Torenaar werkten we
de hele dag stug door en we waren heel
blij dat we bij de laatste paal kwamen. De
baas (ik ben zijn naam vergeten) sjouwde
de zoveelste ballon naar boven, maar hij
hield hem niet meer waarna de boel naar
beneden viel, boven op Arie. Gelukkig
hield hij er niet meer aan over dan een
enorme bult op zijn hoofd en dubbel
gelukkig: de verlichting deed het nog!”
De Leidsestraat, hoek Leidseplein in 1968. Foto: Stadsarchief Amsterdam
De feestelijk verlichte Magere Brug.
Dolfijnen op het Leidseplein
De oproep van mevrouw Van Doorn was heel eenvoudig en plaatsen
we hierbij: “Ik zag uw oproep over feestverlichting en ik weet nog dat
ik als klein meisje eens zwaar onder de indruk was van twee feestelijk
verlichte dolfijnen op het Leidseplein. Ik heb alleen nooit begrepen wat
dolfijnen met het Leidseplein te maken hebben. Weet iemand of er een
verband is of hebben ze alleen maar gekozen voor leuke verlichting?
PS. Ik feliciteer u met uw krant, want daar werd ook om gevraagd.
Wat een leuke krant is De Oud-Amsterdammer, ik wil ‘m nooit meer
missen.”
Westerdoksdijk
De Jordaan ergens in de jaren ‘50 gezien vanaf de Westertoren.
De meest bezongen
buurt van Nederland
bestaat 400 jaar
De Amsterdamse Jordaan is zonder
concurrentie de beroemdste, meest
besproken en vaakst bezongen buurt
in Nederland. En als in zo’n wijk een
feestje te vieren valt, dan is De Oud-
Amsterdammer er als de kippen bij.
Zoals volgend jaar, want op 11 mei
2013 bestaat de Jordaan vierhonderd
jaar. De komende maanden besteedt De
Oud-Amsterdammer hier in een serie
artikelen aandacht aan. Welk criterium
hanteer je voor een zoveel-jarig bestaan
van een wijk? Toen Frank van Paridon
voor zijn nieuwe fotoboek ‘In de Jordaan’
dat zojuist is verschenen door de buurt
liep, ontdekte hij dat op 11 mei 1613
voor een groep mensen die lang buiten
de stadswallen hadden gewoond een plek
gereserveerd werd binnen de stad. Op 11
mei van dat jaar tekende het stadsbestuur
de papieren waarmee de kavels
werden gereserveerd voor bebouwing in
wat nu de Jordaan heet. En deze datum
hanteren wij als het begin van de Jordaan.
Overigens heette de wijk, waar een
paar maanden later de eerste woningen
werden gebouwd, de eerste ongeveer honderd
jaar nog geen Jordaan. Van Paridon
beschrijft in zijn voorwoord waar die
naam mogelijk (want zeker weten doet
niemand het) vandaan komt: “Na 1613
duurde het nog zeker 100 jaar voordat
het gebied officieel de naam Jordaan
kreeg. Over de oorsprong van de naam
doen verschillende verhalen de ronde.
Jordaan kan afgeleid zijn van ‘Jardin’
(Frans voor tuin, zo genoemd door Franse
Hugenoten), kan zijn genoemd naar het
Franse riviertje de Jordaine, dat net zo
onfris rook als de Prinsengracht in de
eerste jaren na aanleg, maar kan ook een
vernoeming zijn naar een Jordaens of Jordanengang
destijds op de Lindengracht.
Of het kan een verbastering zijn van het
woord ‘jurisdictie’, omdat het gebied pas
begin zeventiende eeuw onder de jurisdictie
van Amsterdam ging vallen. Ook
een vernoeming naar de Bijbelse rivier
de Jordaan door de grote doopsgezinde
gemeente die rond 1650 het
gebied bewoonde is een mogelijkheid.
De ware toedracht van
de naam is in elk geval in de
mist van de geschiedenis verdwenen,
samen met het jaartal
waarin de wijk voor het eerst
Jordaan wordt genoemd, ergens
tussen 1716 en 1733. Het blijkt
dus vrijwel onmogelijk een
verjaardag te vieren op basis
van de naam Jordaan. Maar wat
wel vaststaat is dat de eerste
huizen van wat nu de Jordaan
is in 1613 zijn gebouwd.”
Wie jarig is trakteert
Omdat de Jordaan jarig is
en ook een beetje omdat De
Oud-Amsterdammer één jaar
bestaat, geven wij een bescheiden cadeautje.
Door het invullen van onderstaande
bon krijgt u 5 euro korting (in plaats van
24,90 betaalt u slechts 19,90 euro) op het
fotoboek ‘In de Jordaan’ van reisfotograaf
Frank van Paridon, die zelf tien jaar in de
Jordaan woonde. Op de bon staat precies
wat u moet doen om het boek (ongeveer
500 foto’s van de huidige Jordaan op
bijna 200 pagina’s, voorzien van harde
kaft) met korting in bezit te krijgen.De
Jordaan ergens in de jaren ‘50 gezien
vanaf de Westertoren.
Dit unieke jubileumboek is verkrijgbaar in de boekhandel bij u in de buurt of via
www.jordaan400jaar.nl.
Hardcover, gebonden, 192 pagina’s, 31cm x 24 cm, 500 foto’s
Wereldbeeld Uitgevers
Van Breestraat 57 | 1071 ZG Amsterdam | 020-6642705 | frank@jordaan400jaar.nl
Jordaan_Flyer2.indd 4-5
€ 5,- In mei 1613 tekende het to
INTRODUCTIEKORTING OP HET
FOTOBOEK ‘IN DE JORDAAN’
van € 24,90 voor slechts € 19,90
Lever deze bon in bij uw boekhandel of vermeld de actiecode bij uw
bestelling via www.jordaan400jaar.nl en u ontvangt € 5,- korting!
acticode 502-57409 geldig tot 15 maart 2013.
In mei 1961 werd het havencomplex van de N.V. Reederij
gebroeders Goedkoop aan de Westerdoksdijk 40
geopend. Vanuit dit nieuwe kantoor van deze sleep- en
bergingsdienst werden de schepen aangestuurd. De toren
had vijf verdiepingen van waaruit de medewerkers
een schitterend uitzicht hadden over het IJ. Momenteel
staat dit kantoor, dat gelegen is naast het nieuwbouwproject
IJ-dock, zoals zoveel kantoren in Amsterdam te
huur. Reederij gebr. Goedkoop, dat een geschiedenis
had die tot 1814 terugging, is na allerlei verhuizingen
en overnames sinds 1 januari 1999 definitief uit Amsterdam
verdwenen.
NIEUW: UNIEK
DE JO
Beste bewoners en buren
Het zijn niet alleen de Am
hun 400-jarig bestaan vie
kavels werden gereservee
Jordaan heet. Daarmee w
vier eeuwen later is uitgeg
Ter gelegenheid van di
een uniek en heel bijzo

pagina 8 dinsdag 11 december 2012 dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer
Het Burgerziekenhuis is volgens een aantal lezers ‘zeker weten’ de plek waar de foto van de elektrische
tram is gemaakt.
‘Er was een remise
op de Linnaeusstraat’
De discussie over de vraag ‘Waar is deze foto
genomen?’ is nog niet ten einde. In de vorige editie
reageerden trouwe lezers en de meest gestuurde
oplossing is dat de foto is geschoten op de Marnixstraat.
Maar er waren ook reacties die wezen op
de Linnaeusstraat bij het Burgerziekenhuis. Zo ook
onderstaande reactie van Theo den Haan.
Burgerziekenhuis
“Ik wil graag reageren op het artikel op pagina 9
van 27 november. Het is echt het Burgerziekenhuis,
zie de bijgevoegde foto. De hoek met de Domselaerstraat
en Wijttenbachstraat is duidelijk te herkennen.
Op de geplaatste foto van de huidige situatie
is overigens het DeLaMar Theater te zien. Die foto
is dus genomen vanaf de Leidsegracht richting
Leidseplein. Er staat echt geen stukje van de Stadsschouwburg
op. In de jaren ‘50 van de vorige eeuw
was er een remise van de tram op de hoek van de
Linnaeusstraat en de Eerste of Tweede Oosterparkstraat.
Ik woonde in de Transvaalbuurt, vandaar dat
ik dit zeker weet.”
Kogelgaten
Ook Frits Blom klom naar aanleiding van de foto
in de pen. “Wat een fantastisch blad is De Oud-
Amsterdammer. Al lezend komen er steeds meer
gevoelens naar boven uit de tijd dat ik in Amsterdam
woonde. Dat was van 1939 tot 1960. Bij het
lezen van ‘t artikel ‘Proef met de elektrische tram
in de Marnixstraat’ voelde ik ineens weer gevoelens
Foto klopt niet
door Angélique Wegman-Dirks
naar boven komen van een voorval dat ik daar
meemaakte. In de oorlog (ik vermoed dat het 1944
was) liepen mijn moeder en ik vanuit het Staatsliedenkwartier
naar de Tweede Weteringdwarsstraat
waar mijn grootmoeder woonde. Tegenover de
Stadsschouwburg en melkfabriek de Melkweg (de
echte, je kon door de ramen de flessen zien vullen
met echte melk) stond de Spiegelschool. Mijn
moeder moest daar regelmatig heen. Op een keer
liepen we weer naar mijn oma over de brug van de
Leidsegracht toen we opeens schoten hoorden. Even
later zagen we mensen rennen naar het Raamplein.
Ik zie het nog voor me en hoorde een agent van politie
(in het oude zwarte uniform met een lange jas
en sabel) zeggen dat we niet verder mochten omdat
er een overval was gepleegd. Later hoorde ik dat er
een overval was geweest van het Verzet omdat daar
geld of levensmiddelenbonnen lagen en er waren
mensen doodgeschoten. De kogelgaten zaten nog
in de muur. In 1946 is hier een herinneringsbeeldje
geplaatst ter nagedachtenis aan de gevallen verzetsstrijders
met de goed zichtbare kogelgaten er
omheen. De Spiegelschool is na die overval gesloten
en dichtgemetseld. Het monument heeft er jaren
gestaan. Later is het oude De La Mar Theater daar
gekomen met het oude ‘Bellevue’ ernaast. Tijdens
de meest recente verbouwing tot DelaMar Theater
was het beeldje niet meer te zien, maar na de heropening
stond het beeldje er weer. Echter zonder de
kogelgaten.”
Als rasechte Amsterdamse (al bijna 50 jaar woonachtig in Nijmegen, maar met mijn hart nog
steeds in Amsterdam), lees ik met veel plezier ‘Dé gratis krant voor de echte Amsterdammer’. Ik
wil u graag wijzen op een onjuiste uitleg van een foto in de krant van 27 november. Op pagina 9
vermeldt u rechtsboven: ‘dit is de foto van de oproep met hieronder een foto van Joop Blom van
de huidige situatie.’ Dit is volgens mij niet juist. Op de onderste foto ziet men de óverkant van de
schouwburg in de Marnixstraat. Helemaal links zie je nog iets van het Hirsch-gebouw, op de hoek
American met daarnaast het nieuwe DeLaMar Theater. U zou toch beter moeten weten.
Feestauto van Amstel
Han van Eunen werkte vroeger (ruim 50 jaar geleden) in de garage van de Amstelbrouwerij onder
chef Wimmers. Daar heeft hij veel meegemaakt en één keer reed hij met een wel heel bijzondere
wagen van Amstel Bier met chef Wimmers naar Nijkerk. De auto werd blijkbaar ingezet voor
feesten en partijen. Wat er met de auto is gebeurd, is niet helder. Maar wie weet zijn er onder de
lezers mensen die de auto (her)kennen en erin gereden hebben of er een andere herinnering
aan bewaren.
Oproep:
foto’s uit Watergraafsmeer
Frans van Zelm woonde in zijn jeugd (van 1957
tot 1975) in de Simon Stevinstraat in de Watergraafsmeer.
Onlangs stuitte hij bij toeval op www.
hetgeheugenvanoost.nl en ontdekte veel verhalen
en foto’s waarin hij zich herkent.
Het zette hem aan om meerdere foto’s uit die tijd
te gaan zoeken, want hij vermoedt dat er veel meer
foto’s moeten zijn. Maar waar hij ook zocht op onder
andere de genoemde website, bij de Amsterdamse
beeldbank en in een groot aantal boeken, hij heeft
niet alle losse eindjes aan elkaar kunnen knopen.
Wat hij zoekt? Foto’s van bijvoorbeeld het Rechthuis
met werkende lichtkrant, de etalage van Van Doornik
met trippelende paaskuikentjes, het binnenterrein
achter Ringdijk 8 of 10, het onbebouwde landje
langs de Senefelderstraat en diverse prachtige oude
winkelinterieurs. Onder veel meer. Als u bijzondere
foto’s heeft uit de Watergraafsmeer waar u Frans
van Zelm een groot plezier mee kunt doen, dan kunt
u die sturen naar info@deoudamsterdammer.nl en
dan sturen wij ze door naar Frans van Zelm.
Modelslagerij Van Steenis is een van de iconen in de Watergraafsmeer. Foto: geheugenvannederland.nl

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer dinsdag 11 december 2012 pagina 9
Waar is deze foto genomen?
door Johan van Tuyl
Simon van Blokland heeft twee keer aan de lezers
gevraagd waar een bepaalde foto is genomen en
dat leidde twee keer tot leuke en heel wisselende
reacties (zie ook hier boven). Johan van Tuyl deed
op een andere manier een duit in het zakje: hij wil
graag weten waar deze foto is geschoten.
Ik lees uw prachtige blad met veel interesse, van
voor tot achter, en herinnerde mij, naar aanleiding
van de rubriek ‘Waar is deze foto genomen’ een
raadselfoto waar veel bevriende Amsterdammers
zich het hoofd over hebben gebogen, maar zonder
resultaat. Is deze foto wellicht interessant voor De
Oud-Amsterdamer? Het zou geweldig zijn als het
raadsel eindelijk kon worden opgelost. De foto is van
een Post- en Telegraafgebouw (slechts iets afwijkend
ten opzichte van het camerastandpunt) waarover de
volgende gegevens bekend zijn.
De foto is genomen op 5 juli 1920 ter gelegenheid
van de allereerste verzending van luchtpost uit Nederland
(Schiphol) naar Londen. Om deze historische
gebeurtenis feestelijk aan te kleden, heeft men een
foto genomen van het Postkantoor vanwaar deze
post naar Schiphol werd vervoerd. Voor het gebouw
staan vele ambtenaren, gezien de verschillende
logo’s op hun pet, zowel van de Posterijen (posthoorn)
als van de Telegraafdienst (bliksemflits). Ook
staan er hoogwaardigheidsbekleders bij. Achter de
groep mensen is een nagebouwd ‘vliegtuig’ zichtbaar,
met de tekst Luchtpost Amsterdam-Londen, en
daarbovenuit de zogeheten piloten.
Niet het hoofdpostkantoor
De vraag is: waar is deze foto genomen? Voor de
hand ligt te veronderstellen dat dit het hoofdpostkantoor
aan de NZ Voorburgwal is, maar dit is
beslist niet het geval. De uitstekende erker aan de
rechterzijde komt daar niet voor, evenmin de vorm
van de (boog)ramen en de versiering van het metselwerk
in de gevel. In deze gevel is een plaquette
aangebracht waarin staat ‘Post en Telegraafkantoor.’
Pal voor het gebouw langs lopen tramrails; de
bestrating bestaat uit kinderhoofdjes. Van de post
naar Londen die op deze datum vanuit dit gebouw
werd verzonden, is een brief bekend die is afgestempeld
met het poststempel Amsterdam-Amstel.
Het telefoonboek van 1920 vermeldt bij de Post- en
Telegraafkantoren inderdaad een kantoor Amstel,
helaas zonder huisnummer. Voor de hand ligt dat
de foto daar is genomen, maar niemand heeft dit
kantoor kunnen terugvinden in de archieven.
De foto is inmiddels bestudeerd/bekeken door het
Stadsarchief Amsterdam, Communicatiemuseum
Den Haag, Aerofilatelievereniging De Vliegende
Hollander, Documentatiecentrum Aviodrome Lelystad
en diverse particuliere (oud)Amsterdammers.
Het blijft een raadsel!
Zoudt u deze foto willen plaatsen, in de hoop dat
er iemand is die dit gebouw kan identificeren? De
foto kan dan eventueel worden aangeboden aan het
Stadsarchief in de Bazel.
‘Sinterklaas maakte grote indruk op mij’
door Herman Ansink
In 1966 was ik leerling van de voormalige
kleuterschool de Bijenkorf, die gevestigd was
aan de Van Nijenrodeweg 330 (in dit gebouw
is thans kinderdagverblijf Het Veulentje gevestigd).
Ons lokaal keek uit op de Zeelandstraat.
Op een goede dag stopte voor onze school een
donkergroene 4-deurs Austin Glider. Het linkerachterportier
zwaaide open en Sinterklaas
stapte uit en liep in de richting van de schooldeur.
Ik weet nog dat ik heel erg van deze dag
onder de indruk was, want in ons gymlokaal
werd ik later bij de Sint geroepen. Ook de grote
cadeautafel in ons klaslokaal heeft grote indruk
op mij gemaakt.
Een andere Sinterklaasgebeurtenis die ik me
goed herinner, is de intocht van Sinterklaas
op het Gelderlandplein, ergens eind jaren ‘60,
begin jaren ‘70. Sinterklaas kwam gewoon per
auto, maar de Zwarte Pieten waren parachutisten
die achter het Gelderlandplein landden op
het ‘Parapietenveld’ (op deze locatie staat thans
bejaardenhuis Loowaard van de Elisabeth Knoll
Stichting). Ik vond dit altijd een zeer indrukwekkende
gebeurtenis.
‘Moe Hermans in nachtjapon
en met krulspelden in het haar’
door Willem Voorhaar
In de jaren ‘60 en ‘70 verzorgde ons bandje optredens in de regio Amsterdam, onder andere in
het Rotanhuis, St. Bavohuis, Foresterhuis en dergelijke. We gingen steeds verder weg, richting
Noord-Holland en Friesland. We waren semi-profs, dus door de week moest er gewoon bij de
baas worden gewerkt en in de weekends werd dan opgetreden. In die periode waren er (inmiddels
verdwenen) winkels, waaronder de muziekwinkel Hirholst (of Hirholtz, daar wil ik vanaf zijn)
in de Raadhuisstraat tegenover de nog steeds bestaande muziekwinkel Müller.
Als je bij de heer Hirholst iets wilde aanschaffen, vroeg hij altijd: “Jongen, wat heb je in je portemonnee?”
En tenslotte kreeg je het Trowa bekken (stuk blik) of het gitaarsnoer overhandigd.
Ook had je de muziekwinkel in de Utrechtsestraat (die kenden we allemaal) met de naam ‘Moe
Hermans’. Waar die naam vandaan kwam, is voor mij nog steeds een mysterie. ‘Moe Hermans’
bood de service dat je op zondag (destijds waren alle winkels op zondag gesloten) bij haar kon
aanbellen voor een setje snaren of stokken. Zij kwam dan van achter in de winkel waar zij woonde
aangesneld in nachtjapon en met de krulspelden in het haar en opende de deur om ons te bedienen.
Zij was eigenlijk onze dominee op zondag. Ik ben benieuwd wie nog meer herinneringen
bewaart aan deze winkels en met name aan de eigenaren ervan.
Wie zijn dit?
door Mary Schröder
Onlangs heb ik tussen de spullen van mijn vader
foto’s gevonden van mensen die ik niet ken. Het
moet gaan om foto’s uit de tijd 1948-1958. De
foto’s houden verband met de verkiezingen van
Willem Drees van de Partij van de Arbeid en zijn
zeer waarschijnlijk in Amsterdam genomen. Voor
nabestaanden is het misschien wel leuk dergelijke
foto’s te hebben. Ik hoor graag of er mensen zijn die
personen op de foto’s herkennen.
Reacties kunnen naar info@deoudamsterdammer.nl
of naar het postadres van De Oud-Amsterdammer dat
onderaan op pagina 3 staat.
Jordaanse boksers
door Hennie Kraus
Ik ben de dochter van J.J. Kraus
en wil mijn vader graag in het
zonnetje zetten. Mijn vader (van
1917) was een zeer verdienstelijk
bokser en is zelfs kampioen
geweest. Hij had een boksschool
in de Anjelierstraat, in de Jordaan.
Wij woonden destijds in de Jordaan,
aan de Lindengracht en later op de
Noordermarkt. Ook de broer van
mijn moeder heeft gebokst. Hij was
Hennie Klok (van 1930) en kwam ook
uit de Jordaan.

pagina 10 dinsdag 11 december 2012 dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer
Puzzel mee en win kaarten voor
concert van Wibi Soerjadi (3x2)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 2
12
3 4 5
13
6 7 8
14
9 10 11
15 16
12
17 18
13
19 20
14
21
15
22
16
23
17
24
18
25 26
19 20
27
21
22
28
23
29
24
30
25 26
31 32
27
28
33
29
34
30
35 36
31
37
32
38 39
33 34
40
35
41
36
42
37
43
38 39
44
40
45
41
46
42 43
47
44
48
45 46
49
47
50 51
48
52 53
49
54 55
50 51
56 57
52
58
53
59 60
54 55
61 62
56 57
63
58
64
59 60
65 66
61
67
62
68
63
69
64
70 71
65
72
66
73
67
74
68 69
75
70
76
71
72
77 78
73 74
79
75
80
76
81
77
82
78
83
79
84
80
85
81
86
82 83
87
84 85
86 87
20 44 58 29 40 86 45 42 6 24 1 54 61 76 34
20
87
44
32
58
46
29
62
40 86
64
45
50
42
7
6
39
24
26
1
70
54 61 76 34
87 32 46 62 64 50 7 39 26 70
Horizontaal
1. iemand die niet gemakkelijk uit zijn evenwicht te brengen is (ongevoelig); 7. genotmiddel om op te
kauwen; 12. bloeimaand; 13. grasmaand; 14. Europeaan; 15. Verenigde Staten (afk.); 17. stoer (flink); 19.
de stand der edelen; 21. gewicht (afk.); 22. sterk ijzerhoudende grondsoort; 24. iemand die raad geeft; 27.
kerel (vent); 28. geestig gezegde; 30. mannetjesbij; 31. raar (vreemd); 32. honingbij; 33. lokspijs; 35. piraat;
37. rivier in Oostenrijk; 38. dienstwagentje op rails; 41. sportattribuut; 42. een meestal flinke boot; 44.
jongensnaam; 46. vulkaan op Sicilië; 47. ledikantje voor zeer kleine kinderen; 48. arbeider die lasten inlaadt;
49. opbergruimte; 50. middag als tijdstip (12 uur); 52. Europese hoofdstad; 54. dom mens; 56. werktuig om
te hakken; 58. zeerover; 61. eskadron (afk.); 62. lange rij (mensen); 64. plechtige belofte; 65. afdeling van
een groot gebouw (team dat deel uitmaakt van een grotere groep); 67. insect; 68. sluw dier; 70. draaikolk;
72. klein paardje; 73. menselijkheid (Lat.); 76. mollengang; 77. kosten koper (afk.); 78. lichtrode lichte wijn;
79. land in Azië; 81. vogel; 82. zachte metaalsoort; 83. Nederlandse prinses; 84. bitter vocht; 86. de negende
maand van het Mohammedaanse jaar (de vastenmaand); 87. wielrijder.
‘Amsterdam na honderd jaar’ is de oplossing van de puzzel in de vorige editie. Dat is de titel van zo’n
typische Amsterdamse meezinger, maar dan wel eentje die minder bekend is dan veel andere liedjes over
Amsterdam en de Jordaan. Onder andere het Zwanenkoor uit de Jordaan brengt dit lied nog regelmatig ten
gehore.
De puzzelprijs bestond uit 2x2 kaarten voor de musical ‘The Little Mermaid’ die wordt gespeeld in het
Beatrix Theater in Urecht. Deze kaarten gaan naar J. Christiani uit Amsterdam en J. van Wijk uit Amstelveen.
Wibi Soerjadi
viert 20 jaar
Concertgebouw
De gelauwerde pianist Wibi Soerjadi viert dit jaar het
heuglijke feit dat hij dit jaar voor het 20ste achtereenvolgende
jaar in de grote zaal van Het Concertgebouw
Amsterdam optreedt. Het is een unicum, want nog
niet eerder gaf een solo-artiest zo veel jaren concerten
in deze zaal, die volgens Wibi (en velen met hem) ‘de
mooiste akoestiek ter wereld’ heeft. Samen met de concertbezoekers
haalt Wibi herinneringen op uit onder
andere de tijd waarin hij als jongste pianist ooit aan
het Sweelinck Conservatorium afstudeerde met een 10
met onderscheiding.
De jubileumreeks ving op 2 december aan met het
thema ‘Het Wonderkind’. Hierin vertolkte Wibi
werken uit zijn vroege carrière die begon op 11-jarige
leeftijd. De serie wordt vervolgd met het inmiddels
traditionele Kerstgala op 26 december. Dan is het
thema ‘De Pianist’. In dit concert worden verscheidene
hoogtepunten belicht, waaronder het Lisztconcours,
Carnegie Hall New York en het staatsbezoekconcert
voor Koningin Beatrix.
De reeks wordt afgesloten met een bijzonder Nieuwjaarsconcert
met als thema ‘De Componist’. Wibi
Soerjadi onderscheidt zich wereldwijd door, naast het
pianist zijn, transcripties te schrijven op eigentijdse
thema’s en het componeren van eigen werk. Kaartverkoop
vindt plaats via de website www.concertgebouw.
nl, de Concertgebouwlijn (0900- 6718345, 0,10 euro per
gesprek, dagelijks bereikbaar van 10.00 - 17.00 uur)
alsook aan de kassa die maandag t/m vrijdag 13.00 tot
19.00 uur en zaterdag en zondag van 10.00 tot 19.00
uur geopend is (vanaf 19.00 uur uitsluitend voor de
avondconcerten, indien er geen avondconcert is, sluit
de kassa om 17.00 uur).
Verticaal
1. kleine vogel met grote kop die zich met insecten en kleine vissen voedt; 2. lengtemaat (afk.); 3. uitroep van
opluchting; 4. inwendig orgaan; 5. een imitatie (niet echt); 6. etensbak voor varkens; 7. vlinderbloemig plantengeslacht;
8. melkklier; 9. plaats waar water uit de diepe grondlagen opwelt; 10. gewicht (afk.); 11. stuk
ijzererts dat de eigenschap bezit kleine stukjes ijzer aan te trekken; 16. Sociaal Economische Raad (afk.); 18.
wiel; 20. scheepsvloer; 21. toiletartikel; 23. vreemd; 25. grondsop; 26. insectenetend zoogdier; 27. spijskaart;
29. helderziende; 32. diep inademen (van sigarettenrook); 34. Engelse aanspreektitel; 36. hof van Eden; 37. In
Christi Nomine (afk.); 39. het is in orde (goed); 40. ooievaar; 42. tegenvaller; 43. Land in Azië; 45. lidwoord;
46. roem (achting); 51. alsmede; 53. Chinese vermicelli; 54. beroep in de grafische sector; 55. dienstbode; 56.
letter van het Griekse alfabet; 57. zoon van Jacob; 59. bloedvat; 60. gehakte biefstuk; 62. burger van de stad
Rome; 63. beweegreden; 66. deel van hals; 67. bekend bruin/grijs vogeltje; 69. plaaggeest; 71. boomsoort;
73. huisdier; 74. familielid; 75. overgeleverd volksverhaal; 78. meisjesnaam; 80. huisdier; 82. transcendente
meditatie (afk.); 85. den lezer heil (Lat. afk.).
Nieuwe prijs: 3x2 kaarten voor concert Wibi Soerjadi
De bekende pianist Wibi Soerjadi geeft in het Concertgebouw een serie concerten waarin hij zijn leven via
de piano aan zich voorbij laat trekken. De reden is dat Soerjadi voor het 20ste achtereenvolgende jaar in de
grote zaal van het Concertgebouw optreedt. Het Concertgebouw geeft voor een van de voorstellingen liefst
3x2 kaarten weg, dus er is alle reden om de puzzel in te vullen en de oplossing op te sturen of te mailen.
Stuur uw oplossing met uw naam en adres voor vrijdag 21 december naar (e-mail) oplossing@de oudamsterdammer.nl of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.
2
2

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer dinsdag 11 december 2012 pagina 11
door Gerard Koppers
Op vrijdagavond 16 december 1983 om
zes minuten voor elf komt via de eigen
brandmelder van het complex Casa
Rosso op de Oudezijds Achterburgwal
een signaal binnen bij de alarmcentrale
van de brandweer. Meteen wordt de
directe telefoonverbinding gepakt en
daar weet men te melden, dat er ‘een
beetje rook staat’. Was het maar waar,
want ondertussen speelt zich achter de
brandmeldertelefoon een waar drama
af. Casa Rosso wordt in brand gestoken!
Complex gebouwencomplex
‘Casa Rosso’ is de verzamelnaam van een
complex gebouwen aan de Oudezijds
Achterburgwal 84-98 en Oudezijds Voorburgwal
105-111. Daarin zijn gevestigd
de clubs ‘26’, ‘Kaballa’ en ‘Monte Carlo’,
alsmede het theatertje ‘Casa Rosso’.
Onder de laatstgenoemde naam is het
hele complex het beste bekend en alles is
eigendom van één en dezelfde exploitant.
Je kunt er live- en filmvoorstellingen
zien, ontspannen, inspannen, gokken en
spelen. Een waar seks- en gokpaleis, zo
midden op de Wallen. Alle panden zijn
van verschillende bouwjaren en door
gangen en trappen met elkaar verbonden.
Overal zijn nooduitgangen en qua
brandveiligheid is het allemaal prima
op orde. De brandweer krijgt steeds alle
medewerking en aan de verzoeken wordt
prompt voldaan. Het complex heeft
een eigen brandmeldinstallatie met een
rechtstreekse lijn naar de alarmcentrale
van de brandweer.
Het koude en mistroostige weer op die
zestiende december zorgt voor een ‘stille
avond’, zodat er maar zo’n tweehonderd
mensen in de wirwar van panden zijn. En
dat is maar goed ook, want tegen kwart
voor elf stapt oud-schoonmaker Joseph
het pand binnen. Joseph heeft, met een
verwilderde blik in zijn ogen, in de ene
hand een jerrycan met vijf liter benzine
en in de andere een pistool. Resoluut be-
De Helden van
Amsterdam
Een kijkje in de archieven van de Amsterdamse brandweer
De brand in Casa Rosso:
drama op de Wallen in 1983
Alle hens aan dek bij het afvoeren van de gewonden, die door brandweerlieden,
heilsoldaten en persfotografen over lange afstanden naar de ambulances
gebracht moeten worden.
Volgende keer: Brand op het Rembrandtplein
Op 30 december 1968 breekt in de nacht een felle brand uit in een paar horecagelegenheden
aan het Rembrandtplein bij het Thorbeckeplein. Ook Hotel Schiller wordt
bedreigd. Na een verbeten strijd weet de brandweer het vuur toch te overmeesteren
voordat het zich verder uitbreidt. Lees het in de volgende aflevering van ‘De Helden
van Amsterdam’.
gint hij de benzine uit te gieten en terwijl
hij met het pistool de verschrikte omstanders
op afstand houdt, loopt hij door naar
boven en gaat over de eerste verdieping
via het gangenstelsel van de ene club
naar de andere. Ondertussen giet hij regelmatig
benzine over de vloerbedekking
en af en toe lost hij een schot. Als de jerrycan
leeg is, gooit hij die op de grond en
schiet erop. Het ding vliegt onmiddellijk
in brand en steekt ook het hele benzinespoor
aan. Op sommige plaatsen ontstaan
door de dampende benzine bijna explosieachtige
brandjes. Joseph loopt door
naar de achterkant en verwacht daar
de nooduitgang te kunnen gebruiken
omdat hij weet dat de deuren bij brand
automatisch van het slot gaan. Deze keer
niet, want door de snelle verbranding zijn
de rookmelders gesmolten voordat ze het
noodsysteem kunnen activeren. Joseph
schiet dan maar een paar keer op het slot,
waarna de deur openvliegt en Joseph naar
buiten vlucht.
Paniek
Ondertussen is op de eerste verdieping
paniek uitgebroken. De portier daaronder
ziet daar nog niet zo veel van en meldt
aan de brandweer dat er ‘wat rook
hangt’. De gasten springen soms in paniek
naar buiten en het vuur breidt zich
snel uit. Niet via de decoratie, want die is
keurig brandvertragend gemaakt, maar
via de vloerbedekking, die doordrenkt is
met benzine.
Oponthoud voor de brandweer
De brandweer rukt meteen uit met de
autospuiten Nico (IJtunnel) en Hendrik
(Marnixplantsoen), de autoladder Nico, de
officier van dienst (OvD) en de adembeschermingswagen.
Ondertussen is er een
lawine aan telefoontjes losgebarsten: er
komen in totaal 50 meldingen binnen.
Daarop worden de autospuiten Bernard
(Haarlemmerplein), Dirk (Honthorststraat)
en Willem (Nieuwe Achtergracht)
en autoladders Dirk en Willem uitgezonden.
Binnen vijf minuten is de OvD
ter plaatse, maar de andere voertuigen
hebben grote moeite het brandadres
te bereiken. Zo rustig als het leek voor
de brand, zo druk is het met publiek
en bewoners tijdens de brand. Iedereen
helpt een handje mee bij de afvoer van
de gewonden, maar ook de ambulances
kunnen niet dichtbij komen.
De brandweer zet alles op alles om zo
snel mogelijk de mensen die nog in het
complex te vinden zijn naar buiten te
krijgen, maar sommige delen zijn onbereikbaar
geworden. Aan de achterkant,
Het vuur en de brandweer spelen met
elkaar een soort kat-en-muisspel in het
doolhof van de panden die met elkaar
in verbinding staan.
op de Voorburgwal, kunnen nog vier
mensen naar buiten gehaald worden,
maar twee van hen blijken te zijn overleden.
Aan de Achterburgwal liggen de
gewonden die uit een raam zijn gesprongen
of brandwonden hebben gewond op
straat. In totaal vallen er 16 gewonden.
Buffelen
Daarna wordt de blussing ter hand genomen.
De brandweermannen buffelen zich
met hun waterslangen een weg door het
doolhof. Vanaf de overkant worden waterkanonnen
ingezet om uitbreiding naar
de andere panden te voorkomen, maar op
een gegeven moment is één van de clubs
qua constructie niet meer te vertrouwen
en moet de brandweer de strijd van buitenaf
voortzetten. Daar zou de blusboot
‘Jan van der Heijde III’ goede diensten
kunnen bewijzen, maar die vaart zich
vast in nog niet verwijderd puinafval
ter hoogte van de Molensteeg. Tegen
half twee is het vuur onder controle en
begint de nablussing. Kamer voor kamer
en hokje voor hokje wordt gecheckt en
in de bridgeroom, die als opslagruimte
In de rubriek ‘De Helden van Amsterdam’
staan we stil bij alle heldendaden
die de Amsterdamse brandweer (tegenwoordig
korps Amsterdam-Amstelland
geheten) de afgelopen decennia heeft
geleverd. Natuurlijk komen veel
spraakmakende branden voorbij.
Deze rubriek komt tot stand dankzij
de geweldige medewerking van Gerard
Koppers, de archivaris, tevens ‘wandelende
encyclopedie’ van de Amsterdamse
brandweer.
wordt gebruikt, doet men tegen half vier
een gruwelijke ontdekking: daar liggen
elf mensen die door rookvergiftiging om
het leven gekomen zijn. Zij hebben waarschijnlijk
op hun vlucht voor de schoten
en het vuur via een lichthof en een
ingeslagen ruit de bridgeroom bereikt en
waanden zich daar veilig. De rook moet
ze echter snel achterhaald hebben.
Daarmee kwam het totale dodental op
dertien. Joseph wordt later op de avond
gearresteerd en uiteindelijk veroordeeld
tot 12 jaar gevangenisstraf. Casa Rossoeigenaar
Maurits de Vries, alias ‘Zwarte
Joop’, is de brand nooit meer helemaal te
boven gekomen. Op 13 juli 1986 overleed
hij aan een hersenbloeding. Op de plaats
van de uitgebrande panden kwam een
woonflat, waar onder een bescheiden
monumentje is gemaakt. Een paar deuren
verder is er weer gewoon een ‘Casa
Rosso’. Want het leven gaat door, ook het
nachtleven.
Foto’s: archieF Brandweer amsterdam.
De gokautomatenhal biedt een troosteloze
aanblik na de brand. Door de
grote hitte van de brandende benzine
zijn ze snel in brand geraakt en zwaar
beschadigd.
De brandstichter, die later op de avond door rechercheurs is gearresteerd, kijkt
verschrikt in de flitslichten van de fotografen. Hij had mot gehad met een cassière
die hem had afgewezen.

pagina 12 dinsdag 11 december 2012 dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer
yt
Eropuit! Kalender....
Amsterdamse uitjes
Tentoonstelling over Johan Cruijff in Amsterdam Museum
Tentoonstelling ‘Toetanchamon, zijn graf
en zijn schatten’ in Amsterdam EXPO
Ter gelegenheid van de 65ste verjaardag van Johan Cruijff op 25 april
jl. heeft het Amsterdam Museum Amsterdammers opgeroepen hun ervaringen
met Johan Cruijff te delen. Dat heeft geresulteerd in een serie
bijzondere foto’s, verhalen, anekdotes en wat dies meer zij. De meest bijzondere
en aandoenlijke bijdragen worden onder de noemer ‘Johan en
ik’ in het Amsterdam Museum getoond. Hier komen ook bijzondere memorabilia
bij die door onder anderen Johan Cruijff zelf ter beschikking
zijn gesteld. Overigens staat op de website van het Amsterdam Museum
(www.hart.amsterdammuseum.nl) al een uniek overzicht van de bijdragen
die de oproep heeft opgeleverd. Het Amsterdam Museum bevindt
zich midden in het winkelgebied in het centrum van Amsterdam en
heeft twee bezoekersingangen: Kalverstraat 92 en Sint Luciënsteeg 27.
In Amsterdam EXPO aan de Gustav Mahlerlaan 24 (naast station
Amsterdam Zuid) is tot en met 5 mei volgend jaar de internationale
tentoonstelling ‘Toetanchamon, zijn graf en zijn schatten’ te zien. In
november 1922 ontdekte de Engelse archeoloog Howard Carter in de
Vallei der Koningen de onaangeroerde ongeveer 3.300 jaar oude graftombe
van de Egyptische farao Toetanchamon. De tentoonstelling is
een unieke reproductie van de kamers van de graftombe en eigenlijk
waant u zich in de huid van Howard Carter. De juwelen, amuletten,
koffers, stoelen, wapens, een sensationele strijdwagen in goud, grote
vergulde schrijnen en natuurlijk het beroemde dodenmasker worden namelijk tentoongesteld zoals Howard
Carter ze aantrof. Daarnaast zijn er multimediapresentaties op basis van de meest recente technologieën, die
u laten kennismaken met de culturele en religieuze wereld van toen: begrafenisriten, mythologie, dynastieën
en het hiërogliefenschrift.
Spectaculinaire show van Palazzo naast Heineken Music Hall
Palazzo slaat t/m 3 maart 2013 de bekende spiegeltent
weer op bij het Arenapark in Amsterdam-
Zuidoost (pal naast de Heineken Music Hall) voor
wederom een spectaculinaire show met diner. Dit
seizoen legt 3-Michelinsterrenchef Cees Helder
uw smaakpappillen in de watten terwijl een bont
gezelschap aan internationale topartiesten onder
leiding van uw flamboyante gastheer Caesar voor
spannende, hilarische en spectaculaire momenten zorgt onder de noemer Caesar’s Palazzo. De verrassende
mix van een geweldige service, heerlijke gerechten met prachtige bijpassende wijnen, de sfeervolle locatie en
bijzonder internationale acts maakt Palazzo tot een avond uit om nooit te vergeten. Kaarten zijn te bestellen
via www.palazzo.nl of via telefoon 0900-7252996 (40 c/pm).
Ballet Het Zwanenmeer terug in de Nederlandse theaters
Het beroemde balletgezelschap van de Staatsopera van Tatarstan
komt naar Nederland met het klassieke ballet Het Zwanenmeer dat
vanaf 20 december te zien is in theaters in Amstelveen, Den Helder,
Bussum, Amsterdam, Alkmaar en Purmerend. Het Zwanenmeer is
één van de meest opgevoerde en bekendste balletten ter wereld. Het
Zwanenmeer gaat over de ongelukkige liefde tussen prins Sigfried
en prinses Odette. De prinses is door een tovenaar met een vloek
veranderd in een zwaan. Deze vloek kan alleen verbroken worden
als de prins een eed van zuivere en eeuwige liefde af legt. Voor meer
informatie en de complete speellijst kijkt u op www.wereldtheater.
com. Foto: Staatsopera van Tatarstan
‘Amsterdam in gesprek’ over 125 jaar Carré
‘Amsterdam in gesprek’ is een serie thema-avonden in gebouw de Bazel aan de Vijzelstraat 32 (hier is het
Stadsarchief gevestigd) waar ter zake kundige gastsprekers de bezoekers bijpraten over de geschiedenis van
Amsterdam. Zondag 16 december is het gespreksthema ‘125 jaar Theater Carré’, met Mariëtte Wolf, cultuurhistorica
en geschiedschrijfster ‘125 jaar Carré’. De entree is gratis en de aanvang is 15.00 uur. Ook volgend
jaar staat elke eerste en derde zondag van de maand ‘Amsterdam in gesprek’ op de agenda.
Kaarslichtconcerten op Amsterdamse locaties
Het Grachtenfestival Amsterdam presenteert tijdens het Amsterdam
Light Festival (7 december 2012 t/m 20 januari 2013) de Grachtenfestival
Winterspecial! In deze serie van vier Kaarslichtconcerten stellen bijzondere
talenten hun ideale muzikale winteravond samen. Hiervoor is het
Grachtenfestival te gast bij vier prachtige Amsterdamse locaties. Na afloop
van het concert trakteert het Grachtenfestival op glühwein en warme
chocolademelk.
Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’
naar (e-mail) info@deoudamsterdammer.nl
of Postbus 5003, 1380 GA Weesp
Het eerste kaarslichtconcert vindt plaats op donderdag 13 december in de
Portugese Synagoge aan de Mr. Visserplein in Amsterdam. Daar treedt contrabassist Wilmar de Visser op.
Op 20 december presenteert saxofonist Ties Mellema in de Zuiderkerk zijn favoriete muziek voor saxofoon
onder de noemer ‘Saxofonia’.
Donderdag 10 januari 2013 treedt violiste Rosanne Philippens op in de Waalse Kerk. Voor haar gaat die
avond een langgekoesterde wens in vervulling: het Septet van Beethoven uitvoeren in een bezetting van topmusici,
onder wie Bram van Sambeek (fagot) en Floris Mijnders (cello). De serie Kaarslichtconcerten wordt
afgesloten met een concert van mezzosopraan Karin Strobos in de Oude Kerk op donderdag 17 januari 2013.
Met haar vrienden van het Cello8ctet Amsterdam verzorgt zij een zinderend concert van Spaanse en Zuid-
Amerikaanse liederen.
Alle concerten beginnen om 20.15 uur. De entree bedraagt 19,50 euro, inclusief een glas glühwein of warme
chocolademelk. Kaarten kunnen worden besteld via www.grachtenfestival.nl.
Re:mbrandt - All his paintings in Magna Plaza
Op Tweede Kerstdag opent in Magna Plaza de permanente tentoonstelling
Re:mbrandt - All his paintings. Alle 325 aan Rembrandt toegeschreven
schilderijen (op de foto ‘De Anatomische les’) zijn met behulp van de
meest geavanceerde technieken digitaal geremastered en worden op ware
grootte gereproduceerd. De locatie van de tentoonstelling is de 1600 m2
grote benedenverdieping van Magna Plaza in het centrum van Amsterdam.
Re:mbrandt - All his paintings is dagelijks geopend vanaf 26 december
2012.
Wibi Soerjadi viert 20 jaar Concertgebouw
De gelauwerde pianist Wibi Soerjadi viert het feit dat hij dit jaar voor
het 20ste achtereenvolgende jaar in de grote zaal van Het Concertgebouw
Amsterdam optreedt. De jubileumreeks ving op 2 december
aan met het thema ‘Het Wonderkind’. Hierin vertolkte Wibi werken
uit zijn vroege carrière die begon op 11-jarige leeftijd. De serie wordt
vervolgd met het inmiddels traditionele Kerstgala op 26 december.
Dan is het thema ‘De Pianist’. In dit concert worden verscheidene
hoogtepunten belicht waaronder het Lisztconcours, Carnegie Hall
New York en het staatsbezoekconcert voor Koningin Beatrix.
De reeks wordt afgesloten met een bijzonder Nieuwjaarsconcert
met als thema ‘De Componist’. Wibi Soerjadi onderscheidt zich
wereldwijd door, naast het pianist zijn, transcripties te schrijven
op eigentijdse thema’s en het componeren van eigen werk. Meer informatie over de concertreeks staat op
pagina 8 naast de puzzel, want de puzzelprijs bestaat dit keer uit 3x2 kaarten voor een van de concerten van
de pianovirtuoos.
Kaartverkoop vindt plaats via de website www.concertgebouw.nl, de Concertgebouwlijn (0900- 6718345, 0,10
euro per gesprek, dagelijks bereikbaar van 10.00 - 17.00 uur) alsook aan de kassa die maandag t/m vrijdag
13.00 tot 19.00 uur en zaterdag en zondag van 10.00 tot 19.00 uur geopend is (vanaf 19.00 uur uitsluitend
voor de avondconcerten, indien er geen avondconcert is, sluit de kassa om 17.00 uur).
Andere Tijden in het Stadsarchief Amsterdam
In aansluiting op het International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA) worden in het Stadsarchief
Amsterdam alle afleveringen van het succesvolle televisieprogramma Andere Tijden (VPRO/NTR) die
zich afspelen in Amsterdam vertoond. Andere Tijden in het Stadsarchief Amsterdam draait nog tot en met
woensdag 9 januari 2013. Het programma wisselt elke week, op de donderdag. Per week worden drie tot vijf
documentaires getoond in een programma van telkens ongeveer anderhalf uur. Het programma begint twee
keer per dag, om 12.00 uur en om 14.00 uur, van dinsdag tot en met zondag, in de Filmzaal van het Stadsarchief
Amsterdam. De toegang is gratis. Onderwerpen die voorbij komen zijn onder andere de krakersrellen
in de Vondelstraat in 1980, de huurstakingen op het Mercatorplein in de jaren dertig en de ramp in de
plasticfabriek Marbon van 1971. De wekelijkse programmering staat op www.stadsarchief.amsterdam.nl.

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer dinsdag 11 december 2012 pagina 13
Mijn straat: Reina Prinsen Geerligsstraat
Bij ‘de Sergant’ sloeg de vlam in de pan
door Nico Scharn
In deel 1 en 2 van dit drieluik schetste
Nico Scharn het beeld van zijn jeugd
in de Reina Prinsen Geerligsstraat 7
(afgekort RGP7). In deel 2 ging het
onder andere over schoenenwinkel Van
Trommelen, de Henricusbroederschool
en de crypte onder de kerk waar ‘het allemaal’
gebeurde. Deze editie besluiten
we de ode aan (volgens de auteur) een
bijzondere jeugd in een bijzondere
straat in West.
Kerstvuur
Op de hoek van de RPG (bij RPG 1 en 3)
en de Theodorus Dobbestraat was er met
kerst altijd een loei van een kerstvuur.
Voor de nummers 1 tot en met 9 was
een brede stoep waarop het elk jaar poepiedruk
was met loeren op knikkers en
waar dieffie-met-verlos en - half over de
weg - buurtslagbal werd gepleegd waarbij
Ria, de verkering van Nico, bij het
bevrijdingscarillon op Plein ‘40-’45.
Signalement van een rechercheur Joop Bonnemaijers
‘Signalement van een rechercheur’
is voor € 16,95 te koop bij diverse
boekwinkels in Amsterdam en is
ook te bestellen op internet bij onder
andere www.freemusketeers.nl
(website van de uitgever) en www.
bol.com. ISBN:978-90-484-078-1
de mensen over de balkons hingen om
het gezellige gebeuren tot zich te nemen.
Toen ik in juli 1971 ging trouwen, liet ik
de witte koets tot op de ‘knikkerstoep’
rijden en wachtte ik - genietend van
een sigaartje en met mijn voeten uit het
raampje - op de dingen die komen gingen
De Sergeant
Tegenover ons woonde op RPG 2 drie
hoog ‘de Sergeant’, tenminste, zo
noemden wij de beroepsmilitair die daar
woonde met vrouw en kind. Zo’n beetje
rond 1970 sloeg bij ‘de Sergeant’ de vlam
in de pan. Niet velen zagen het, maar
mijn verkering die op visite was merkte
een en ander op en even later zagen we
de arme, maar ook niet erg nadenkende
overbuurman de balkondeur openzetten
waardoor de verse buitenlucht zich met
de vuurhaard vermengde en de vlammen
een seconde later langs muren en plafonds
schoten en de getroffene om zich
het vege lijf te redden voor het buiten
koos, waardoor hij kon kiezen tussen
verbranden of springen. De 90 procent
reservehersenen deden hun werk en hij
besloot een balkon verder te klimmen.
Mijn verkering stelde voor de brandweer
te bellen, hetgeen eerst een beetje werd
weggewuifd door het gezelschap onder
het mom van ‘dat zal men toch wel al gedaan
hebben?’, maar daar zij volhardde
en de telefoon greep, werden toch de
vuurjongens bereikt die snel uitrukten,
waardoor een grotere brand in de omringende
flats werd voorkomen.
Nare ongelukken
Haar laatste adem
Moeder en zoon woonden samen.
Elke ochtend ging hij naar zijn werk
en moeder bleef thuis voor de gewone,
dagelijkse beslommeringen.
Het was altijd gezellig als hij in de
avond weer thuiskwam en moeder
hem opwachtte met een kop soep.
Ook deze avond kwam hij weer
thuis, maar nu ging het anders dan
de vorige keren. Hij deed de deur
open en rook een lucht ‘of er iets
aan stond aan te branden’. Zijn moeder
was erg zorgvuldig dus hij vond
dit vreemd. Hij kreeg de schrik van
zijn leven. Voor het gasstel lag zijn
moeder op de grond. Bewegingloos.
Op het gas stond de soeppan, met
een korst op de verdampte soep die
stond aan te branden.
Nadat hij de gaskraan had dichtgedraaid,
boog hij zich over zijn moeder.
Hoewel hij daar nog nooit iets
mee te maken had gehad, begreep
Bij de mensen boven ‘de Sergeant’
gebeurde ook eens een naar ongeluk.
De mensen hadden een jonge tweeling
op visite, waarschijnlijk kleinkinderen
uit Engeland, waarbij één van de wakker
geworden peuters een kast beklom
en even later met fataal gevolg uit het
open raam viel. Ik zag het gebeuren. In
mijn herinnering zie ik mijzelf nog naar
buiten snellen om het kind op te vangen,
maar helaas.
In het portiek van RPG 13 of 15 was er
ook al een naar ongeluk met een jongeman
die vuurwerkbommen probeerde te
maken waarbij de hele zooi ontplofte in
de fietsenbox, waarna hij zwaargewond
werd afgevoerd. Een buurjongen op
RPG1 drie hoog kwam met zijn nieuwe
Mobyletje onder de stadsbus en hield
daar een verlamming aan een der benen
aan over. Op het bouwterrein bij de Ringdijk,
richting Bos & Lommer (waar nu
de Coentunnelweg loopt) reed een snel
bromfietsende jongen met zijn romp in
een stapel buizen.
Dat waren even wat nare zaken, nu weer
verder met leuke dingen. Op het Plein
‘40-’45 waren vaak happenings. Muziekbands,
optredens en het carillonspel van
de daar staande beiaardtoren, waarbij
de beiaardier zo laag en achter glas zat,
dat je hem het stokkenklavier kon zien
beroeren. Ik heb daar altijd met jaloezie
naar gekeken, omdat ik gek was op het
bespelen van diverse muziekinstrumenten.
Ik heb nog foto’s van het plein. Nu,
anno 2012 - ik volgde laatst een amateur-
Joop Bonnemaijers werkte van 1952 tot 1989 als agent aan de Pieter
Aertszstraat en Overtoom en later bij de recherche Warmoesstraat. In zijn
boek ‘Signalement van een rechercheur’ schijft hij over zijn belevenissen.
In De Oud-Amsterdammer publiceren we passages uit zijn boek.
hij het wel: ze was dood. De telefoon
pakken en hulpdiensten waarschuwen,
was zo gedaan. Ook de
politie werd gewaarschuwd. Toen
wij ter plekke kwamen, gingen de
broeders van de ambulancedienst
van de GG & GD net weg. “Natuurlijke
dood”, zeiden zei. “We hebben
de huisarts gewaarschuwd voor de
vaststelling.” En weg waren ze. In
het huis stond de bedroefde zoon in
de keuken bij zijn moeder, die daar
nog steeds lag.
“Ik kan mijn moeder toch zo niet laten
liggen”, zei hij.
Ondanks dat dit geen werk voor
ons was, hadden we daar begrip
voor en we vroegen hem waar hij
zijn moeder dan wél wilde hebben.
“In het kleine voorkamertje,
op de divan”, was het antwoord. Ik
keek eens naar de dode vrouw. Ze
was kort en nogal dik en ze was
nog slap. Ik dacht: “Dat zal ook
Nico Scharn achter de beiaard.
beiaardopleiding - heb ik warempel een
stukje gespeeld met toestemming van de
vaste beiaardier Klaas de Haan. Dat was
echt genieten.
Met de trompet naar de Catharinakerk
Met een ander instrument (de trompet)
ben ik een keer naar de Catharinakerk
gegaan en heb mij daar opgegeven als
muzikant voor de in die tijd ontstane en
populaire beatmissen. Ik heb dat jaren
met veel plezier gedaan en met het hele
gebeuren (Jongerenkoor Slotermeer) hebben
we ook nog een LP gemaakt. Later
speelde en dirigeerde ik bij het Jeugdkoor
Oase in de Augustinuskerk aan de
Postjesweg en bij een kinderzangkoor in
de Martelaren van Gorkumkerk aan het
Linneaushof. Mijn eerste trompetje had
ik nog aan het ‘Oude Wynhuys’ te danken:
ik bezorgde wijn bij iemand boven
de Hema en vond even later een paar
briefjes van tien op straat waar ik mee
niet meevallen.” Misschien was ik
wel een beetje uitgekookt, maar ik
zei tegen mijn collega: “Als jij haar
onder de armen neemt, dan pak
ik haar bij de benen.” Zonder enig
bezwaar deed hij dat en we tilden
haar op. Nou, dat was een klus zeg.
Niet zozeer voor mij, maar voor
mijn collega. Om haar op te tillen,
was hij genoodzaakt haar bovenlijf
dicht tegen zich aan te drukken. Ik
hoefde alleen maar de benen vast
te houden.
Zo gingen we door de huiskamer
naar het kleine voorkamertje. Tot
overmaat van ramp lag op die divan
nog een matras. De plek waar we
haar moesten neerleggen was dus
extra hoog. Ik zie mijn collega nog
worstelen met dat bovenlichaam.
naar de Gerard Doustraat toog voor een
tweedehands bugel bij de muziekkunstenaar
de heer Robijn, alias ‘Robino’.
Plantage
Mijn avonturen aan de RPG7 eindigden
in 1971 toen ik trouwde en naar de
Plantage verhuisde. Ik houd wel feeling
met mijn oude buurt. Ik zie wel op de
huidige naambordjes in ‘mijn’ RPG dat
er geen ‘Jansens’ meer wonen en dat
bepaalde delen een verpauperde indruk
geven. Gelukkig wordt er de laatste veel
goed werk verricht. Er komen leukere
winkels en restaurants en Heemschut
heeft ervoor gezorgd dat de buurt zijn
aanzicht behoudt met het opknappen
van de authentieke Van Eesterenhuisjes
aan de overzijde van de De Vlugtlaan
(sommige delen komen onder Monumentenzorg).
Al met al heb ik hier dertien
mooie jaren gehad. Een fijne jeugd
zogezegd.
Om het zo hoog op te tillen moest
hij haar nog meer tegen zich aandrukken.
Tenslotte hadden we het
voor elkaar. Ze lag gestrekt op de
divan. Maar doordat het lichaam
gestrekt lag, kwam de lucht in haar
longen vrij. Ze blies toen pas letterlijk
haar laatste adem uit. Een gekke
gewaarwording was dat.
Ik wilde mijn collega na diensttijd
een biertje aanbieden. Ik vond mijzelf
wel een beetje gemeen omdat
dat ik hem de moeilijkste taak had
voorgesteld en hij was daar argeloos
in mee gegaan. Dus om met
mijzelf in het reine te komen, bood
ik hem een biertje aan. Een glaasje
fris ging er wel bij hem in, maar een
biertje wilde hij niet. In elk geval was
ik mijn schuldcomplex kwijt.

pagina 14 dinsdag 11 december 2012 dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer
ER ER ER ZIJN ZIJN ZIJN ZIJN ZIJN NOG NOG NOG NOG NOG
ENKELE ENKELE ENKELE ENKELE ENKELE PLAATSEN PLAATSEN PLAATSEN PLAATSEN PLAATSEN OP OP
OP
1STE 1STE 1STE 1STE 1STE EN EN EN 2DE 2DE 2DE 2DE KERSTDAG. KERSTDAG. KERSTDAG. KERSTDAG. KERSTDAG.
RESERVEER RESERVEER RESERVEER RESERVEER RESERVEER VAN- VAN- VAN- VAN- VAN-
DAAG DAAG DAAG DAAG DAAG NO NOG! NOG! NO NO
DE KAARTVERKOOP VOOR BEGIN 2013 IS GEOPEND;
RESERVEER NU DE BESTE PLAATSEN !
EEN AVOND PALAZZO IS EEN ONVERGETELIJKE ERVARING VOL
CULINAIRE HOOGSTANDJES VAN CHEFKOK CEES HELDER EN DE MEEST BIZARRE,
GRAPPIGE EN SPECTACULAIRE ACTS !
WWW.PALAZZO.NL · 0 900 - 72 52 996 (40 CPM)
T/M 3 MAART 2013 · AMSTERDAM-ARENA PARK (NAAST HMH)

De Oud-Amsterdammer - dé gratis krant voor de echte Amsterdammer dinsdag 11 december 2012 pagina 15
Uit de schatkamer van Ajax
‘Sjakie, jij kan een bal aan je
voeten houden en passeren wie je wil’
We zijn in de rubriek ‘De schatkamer
van Ajax’ stilletjes begonnen aan een
reeks over de Europese wedstrijden.
Dit keer de allereerste ontmoeting met
het dan al legendarische Real Madrid
in 1967 in de eerste ronde van de Europacup
1. Ajax verliest, maar maakt een
onuitwisbare indruk.
Ajax werd in het begin van de jaren ‘70
een echte Europese grootmacht en was
zelfs schier onoverwinnelijk, maar er zijn
meerdere wedstrijden waarvan later is
beweerd dat die de markering zijn van de
transformatie van cluppie naar club, van
jongen naar kerel. De beroemde mistwedstrijd
tegen Liverpool (5-1 winst in het
Olympisch Stadion in 1968) wordt door
menigeen gezien als het begin van de
Europese zegetocht. Anderen houden het
op de beslissingswedstrijd tegen Benfica
in 1969 in Parijs (hier besteden we in de
volgende editie aandacht aan). Maar er
zijn er ook (minder weliswaar) die de dubbele
ontmoeting met Real Madrid in het
najaar van 1967 als de eerste grote Europese
triomf beschouwen. Deze wedstrijden
werden gespeeld in de eerste ronde
Rinus Michels op de bank in het Olympisch Stadion tijdens Ajax-Real Madrid.
Sigarenzaak
Een speler van Ajax en het Nederlands
elftal die overdag gewoon
achter de toonbank van
zijn eigen zaak staat. Het kwam
in de jaren ‘60 en ‘70 voor.
In die periode konden ook spelers
die tot de absolute top behoorden
zich niet financieel onafhankelijk
spelen. Veel spelers
begonnen tijdens hun voetbalcarrière
een zaak, die hen zekerheid
gaf voor de periode na
het voetbal.
Bennie Muller had een sigarenzaak
in de Haarlemmerstraat in
het centrum van Amsterdam,
Sjaak Swart stond achter de
toonbank van zijn sigarenzaak
in de Pontanusstraat in Amsterdam-Oost.
Het was voor veel
voetballiefhebbers leuk om een
pakje sigaretten of een krant te
Oscar Borghardt schrijft op
deze plaats over zijn herinneringen
aan Diemenzijde, een
van de korte zijden van stadion
De Meer.
kopen in de zaak van een voetballer
van Ajax. Ook konden er
entreekaarten voor wedstrijden
van Ajax en het Nederlands elftal
worden aangeschaft. Het
was een uitgelezen moment
om met de bekende speler over
voetbal van gedachten te wisselen.
In Rotterdam stond Feyenoord-legende
Coen Moulijn gewoon
in zijn herenmodezaak.
Ex-topvoetballers stonden na
afloop van hun imposante spelersloopbaan
achter de toonbank
van hun eigen zaak, werden
trainer, gingen al dan niet
succesvol in zaken of maakten
in een enkel geval carrière in
het bedrijfsleven: Theo van Duivenbode.
Rentenieren was in
de jaren ‘60 en ‘70 geen optie.
Jan Mulder deed het uiteraard
van de Europa Cup 1 en Ajax verloor, dus
de uitslag is niet echt heroïsch. Aan de
andere kant: de tegenstander was wél
Real Madrid, dat liefst zes Europa Cups
in de prijzenkast had staan en algemeen
werd beschouwd als de grootste club in
Europa. En het scheelde niet veel of Ajax
had gewonnen. Sterker, Ajax verdiende
eigenlijk een zege.
Opruimer, geen bouwer
Bert Haanstra heeft over deze ontmoeting
een prachtige documentaire
gemaakt die eigenlijk verplichte kost is
voor iedereen met een Ajax-hart (te zien
op www.geschiedenis24.nl bijvoorbeeld).
Vooral de wijze waarop trainer Rinus
Michels zijn mannen instrueert is geweldig.
In een soort klaslokaal luisteren de
Ajacieden onderuit gezakt naar de aanwijzingen
van Michels, die zijn verhaal
in plat Amsterdams ondersteunt door
de opstelling van Real Madrid op een
schoolbord te schrijven. “Nou, die Felipe
(de laatste man van Real-red.) is dus een
opruimer, geen bouwer. Hij zit overal
goed bij, raakt gauw in paniek als hij het
niet meer weet en hij is altijd gemeen”,
maakt Michels duidelijk dat er achterin
bij Madrid wat te halen valt. Linksback
staat Manuel Sanchis, die in die dagen
wordt beschouwd als een van de beste
backs in Europa. Michels heeft echter
anders. De topspits maakte furore
bij het Brusselse Anderlecht,
maar wist na zijn transfer
naar Ajax nooit helemaal te
overtuigen, omdat een hardnekkige
knieblessure hem parten
speelde.
Na zijn loopbaan werd Mulder
een gevierd columnist bij onder
meer De Volkskrant. Net als op
gras toonde de in Winschoten
geboren Mulder zich ook op
papier bij vlagen briljant, ongrijpbaar
en soms onbegrepen.
Hij haalde tweemaal de top: als
voetballer en als columnist.
Voor veel jongeren is Mulder
vooral bekend als side-kick of
gast in goed bekeken televisieprogramma’s.
Jammer dat zij
hem nooit hebben zien voetballen.
Johan Cruijff snelt in de thuiswedstrijd tegen een messcherpe, maar net iets te
trage verdediger van Real Madrid.
geen hoge pet van hem op. “Sjakie”, zegt
hij tegen de hele groep maar in het bijzonder
tegen rechtsbuiten Sjaak Swart:
“Deze jongen heeft een goede naam,
maar is helemaal geen grote voetballer.
Sjakie, jij kan alles met de bal, als er een
bij is die wat met een bal op de lijn kan,
ben jij het, met Piet (Keizer-red.). Je blijft
net zo lang met hem bezig totdat hij het
niet meer weet. Je gaat naar binnen en je
gaat naar buiten, jij kan dat. Jij kan een
bal aan je voeten houden en passeren
wie je wil.” Volgens Michels is Amancio
‘de beste die er bij is’. “Die is beweeglijk,
snel met de bal, speelt niet voor zichzelf
en dat heb je nog wel eens met dat soort
spelers, hij is echt de beste.” Verder wijst
Michels ook op de mores die geldt aan
de Europese top. In de Eredivisie kun je
nog wel eens een mannetje laten lopen,
“Maar cupvoetbal vraagt dat je geen twee
seconden verslapt, want elke seconde
kan fataal zijn”, zegt Michels.
Cruijffie
De heenwedstrijd wordt op 20 september
1967 gespeeld. In die tijd speelde de uitspelende
ploeg in de officiële clubkleuren;
Real dus in het ‘smetteloos wit’ en
Ajax in een blauw shirt met dito broek.
Ajax speelt in een in die tijd gebruikelijke
3-2-5-opstelling met Gert Bals in het doel,
achterin Wim Suurbier, Tonny Pronk
en Velibor Vasovic, Barry Hulshoff en
Henk Groot op het middenveld en Bennie
Muller, Sjaak Swart, Johan Cruijff, Klaas
Nuninga en Piet Keizer voorin. Dankzij
een goal van Johan Cruijff (die door commentator
Philip Bloemendaal, die hoorbaar
nog nooit een voetbalwedstrijd heeft
verslagen en Cruijff consequent Cruijffie
Europa Cup 1
noemt) in de 17de minuut komt Ajax op
voorsprong, maar achttien minuten later
is de voorsprong alweer weggepoetst door
een doelpunt van Jose Martinez (beter
bekend onder zijn bijnaam Pirri). Daarna
wordt er niet meer gescoord en wacht de
lastige uitwedstrijd op 11 oktober.
Vertrouwen
De spelers en veel fans (een groot aantal
reist per vliegtuig richting Spaanse
hoofdstad) hebben alle vertrouwen in een
goed resultaat, niet in de laatste plaats
omdat de Spaanse succescoach Muñoz
zich te sappel maakt. Hij vreest de fitheid
van de Ajax-spelers, is ‘Spaans benauwd’
voor de dan nog jonge Cruijff (Muñoz vergelijkt
de dan 20-jarige voetballer uit Betondorp
met de legendarische Madrileen
Di Stefano) die in de heenwedstrijd de
pannen van het dak speelde en hij vreest
de opstelling van Ajax. Michels laat Ajax
namelijk in een ongebruikelijke 4-2-4-opstelling
spelen met Bals op goal, Suurbier,
Pronk, Vasovic en Hulshoff (die één linie
is gezakt) als verdedigers, Henk Groot
en Bennie Muller als middenvelders en
voorin staan Swart, Cruijff, Nuninga en
Keizer. De angst blijkt terecht, want Ajax
maakt het Real Madrid heel lastig. Real
Madrid komt in de 58ste minuut door
een doelpunt van Gento op voorsprong,
maar door een magnifieke kopbal van
Henk Groot uit een vrije trap wordt
het elf minuten later 1-1. Na negentig
minuten staat die stand nog steeds op
het scorebord en dat betekent verlengen.
In exact de 100ste minuut maakt Veloso
de winnende treffer voor Real en is het
exit Ajax.
Voor de wedstrijden tegen Real Madrid in 1969 had Ajax al enigszins een
geschiedenis opgebouwd in de Europa Cup 1. In 1957/’58 speelde de club
tegen SC Wismut en in de tweede ronde tegen Vasas Boedapest, dat met
2-2 en 4-0 in Hongarije te sterk was. Drie jaar later (1960/’61) is het weinig
aansprekende Noorse Fredrikstad FK een brug te ver (3-4 en 0-0). De volgende
wedstrijden in de Europa Cup 1 staan in 1966/’67 op het programma.
Na het Turkse Besiktas en het Engelse Liverpool (met als thuiswedstrijd de
legendarische mistwedstrijd die in 5-1 eindigde) is Dukla Praag uit het toenmalige
Tsjecho-Slowakije een maatje te groot.

pagina 16 dinsdag 11 december 2012 dé gratis krant voor de echte Amsterdammer - De Oud-Amsterdammer
Goed zien,
is nu dichtbij
Nu in Amsterdam,
hét Oogziekenhuis
van Nederland!
Goed zien, is beter leven
De bijzondere samenwerking tussen
Oogziekenhuis Zonnestraal en AMC staat garant
voor kwalitatief hoogstaande oogheelkundige
zorg met korte toegangstijden.
Bij ons krijgt u persoonlijk advies en een
uitstekende behandeling op maat. Want goed
zien, is onze zorg. Zodat u alles wat uw leven
mooi maakt, kunt blijven ervaren.
Kijk voor alle oogheelkundige behandelingen
op www.oogziekenhuiszonnestraal.nl
Bel direct voor een afspraak:
08 88 77 77 77
Hettenheuvelweg 45
1101 BM Amsterdam Zuidoost