botsende ekonomiese aansprake op die natuurlike ... - Agri SA

BOTSENDE EKONOMIESE AANSPRAKE
OP DIE NATUURLIKE HULPBRONNE –
BELEID EN PRAKTYK
KOOT CLAASSEN
PRESIDENT:
MPUMALANGA LANDBOU

MPUMALANGA

INLEIDING/INTRODUCTION
• Alle ekonomiese sektore benodig water en grond
• Markkragte prysvorming beste aanwending
• Mark kan nie verskuilde koste besoedeling, verkeerskongestie,
vernietiging van grondoppervlakte verreken nie
• Staatsbetrokkenheid:
– beleid en wetgewing omsigtig en weldeurdag te formuleer
– om dit korrek toe te pas.
– afruilings en prysgawes tussen sektore te reël
• Landbouperspektief
– minimum versteuring van die landboupotensiaal
– interaksie met die mynbousektor moet die korttermyn-benutting
waarop ontginning van minerale dui, opgeweeg word teen
landbouproduksie wat uiteraard ‘n langtermyn ekonomiese aktiwiteit
verteenwoordig.

INLEIDING/INTRODUCTION (cont.)
• The agricultural sector will have to sacrifice water usage in a pro rata
manner to the amounts needed in other sectors
• The National Water Act and the Framework for water pricing strategy
• The government remains responsible as:
– Custodian of South Africa’s natural water resources
– Has a duty to ensure that the quality of water available for usage to all sectors
– The Constitution of South Africa guarantees the right of every South African to
a clean environment free of pollution
• Pollution must be eliminated
• South Africa has some of the most progressive environmental
legislation
• It is however, imperative that the government should make resources
available in order to follow up on these sanctions to give them any
effect.

AGTERGROND
• Volgens Eskom produseer Suid-Afrika jaarliks:
– sowat 290 miljoen ton bemarkbare steenkool
– die vyfde grootste produserende land in die wêreld maak
– 25% (70 miljoen ton) van die steenkoolproduksie word uitgevoer
• Die res van SA se steenkoolproduksie voed die verskillende plaaslike
nywerhede, waarvan 53% gebruik word vir die opwekking van elektrisiteit.
• Eskom gebruik:
– meer as 160 miljoen ton steenkool per jaar – 55% van totale
steenkoolproduksie.
– ±40% van dié steenkoolproduksie word in kragstasies in Mpumalanga verbrand.
• Eskom maak staat op:
– steenkoolkragsentrales om 90% van sy elektrisiteit op te wek.
– die res van die elektrisiteit – 10% word deur ander energie hulpbronne opgewek.
• Algemene Raadsvergadering besin oor moontlike stappe om landbouers te
beskerm teen onwettige mynaktiwiteite en die gevolge van besoedeling
voorspruitend uit sodanige mynaktiwiteite.

Probleme met steenkoolmynaktiwiteite
• Waterbesoedeling
• Beskikbaarheid van water
• Vernietiging van die bo-grond
• Stof en roet op plante
• Erosie – grondbewaring word geïgnoreer
• Lugbesoedeling – suurreën, roes op omheinings
• Ontploffings/geraas/strukturele skade aan geboue op plase en dorpe
• Skade aan padinfrakstruktuur – swaar vragmotorverkeer vir die
vervoer van steenkool en swaar myntoerusting
• Grondversuring – vereis tot drie keer meer kalktoedienings as wat
normaalweg die vereiste is
• Toename in diefstal en betreding asook brandstigting
• Steenkoolhope wat brand – gevaarlike gasse

Figuur 1 verduidelik die omvang van geregistreerde mynaansoeke in
Mpumalanga vir die tydperk 2005 – 2010 en die invloed daarvan op die
kwaliteit van die hulpbronne wat vir die landbou beskikbaar is.

Figuur 2 dui die persentasies aan vir myn- en prospekteer
aansoeke, tewete 13.7% en 40.3% respektiewelik – in total 54%
van die oppervlakte in Mpumalanga vir die tydperk 2005 - 2010

Figuur 3 verwys na die omvang van grondeise (groen), bestaande myne
(oranje) en nuwe myn aansoeke (rooi) in Mpumalanga vir die tydperk
2000 – 2007.

Tabel 1 oor die waterkwaliteitvraagstuk met behulp van die FRIDGE-studie (Fund
for Research into Industrial Development, Growth and Equity).

Skaliegas-ontwikkelings - geaffekteerde gebiede

PROBLEMATIEK
• Wetgewing
• Implementering van wetgewing
• Korrupsie
• Gebrek aan kennis by landbouers
oor werking van wetgewing

VOORGESTELDE OPTREDE
• Inhoud van die wetgewing, sowel as die implementering daarvan
• ‘n Multi-dimensionele benadering
• Groeperinge identifiseer wat soortgelyke bekommernisse het
• Landelike gemeenskappe wat nadelig geraak asook internasionale
landbou-organisasies kan as moontlike vennote genader word
• Voorleggings in die Parlement kan ook oorweeg word
• Samewerking met forums moet oorweeg word
• Klagtes gerig aan die Openbare Beskermer kan oorweeg word
• ‘n Omvattende voorlegging moet aan belanghebbende
Portefeuljekomitees gemaak word
• Volgehoue media-druk
• Spesifieke openbare figure kan ook genader word
• Werkswinkels op grondvlak
• FRIDGE studie oor die waterkwaliteitsvraagstuk in SA

DANKIE / THANK YOU