Geneesmiddeleninteracties - Imelda

Geneesmiddeleninteracties
Ipodium 13
6 maart 2010
Apr. Sandrina von Winckelmann
Imelda Ziekenhuis Bonheiden
sandrina.von.winckelmann@imelda.be

Geneesmiddeleninteracties
• Geneesmiddel-geneesmiddel
• Geneesmiddel-ziekte
• Geneesmiddel-kruiden/voeding/alcohol/roken
• Farmacodynamiek
• synergisme
• antagonisme
• Farmacokinetiek
• absorptie
• metabolisme en excretie
• Fysicochemische interacties
te sterk effect - therapiefalen - toxiciteit
2

Farmacodynamiek
SSRIs (Cipramil, Sipralexa,...)
+ NSAIDs (Voltaren, Brufen,...)
SYNERGISME: versterkt antiplaatjeseffect
• verhoogd risico op (hoge gastro-intestinale) bloedingen
• monitoring – ander analgeticum - maagbeschermer
Levodopa (Prolopa)
+ metoclopramide (Primperan)
ANTAGONISME: dopamine-agonist + dopamine-antagonist
• verergering Parkinsonsymptomen (rigiditeit, bradykinesie)
• combinatie vermijden; bij voorkeur domperidone bij Parkinson
3

Absorptie
Antibiotica (Tavanic, Vibratab,...)
+ antacida (Maalox, Rennie,...)
complexvorming (tweewaardige kationen Mg, Al, Ca, Bi)
en precipitatie thv maagdarmkanaal
• verminderde opname en therapeutische effectiviteit van
quinolones en tetracyclines
• interval van min. 2-3u tussen inname geneesmiddelen
• H2 receptor antagonist als maagprotectie
Itraconazole (Sporanox caps)
+ ranitidine (Zantac)
verminderde oplosbaarheid van itraconazole
door toename gastro-intestinale pH
• verminderde opname van itraconazole thv maagdarmkanaal
• inname Sporanox caps met zure drank vb. cola OF Sporanox siroop
• Diflucan
4

Renale excretie
Lithium (Camcolit, Maniprex, Priadel)
+ NSAIDs (Voltaren, Brufen,...)
vermindering renale bloedflow door NSAIDs
• vermindering renale excretie lithium met gevaar voor lithiumtoxiciteit
(lethargie, misselijkheid of braken, diarree, neurotoxiciteit,
cardiovasculaire toxiciteit)
• combinatie vermijden
• monitoring plasmaconcentraties + dosisreductie lithium
5

Metabolisme
CYP450 interacties

Metabolisme
• dextromethorfan = CYP2D6 substraat
• amiodarone = CY2D6 inhibitor
Amiodarone (Cordarone)
+ dextromethorfan (Dexir, Tussipect,...)
• risico op toxiciteit dextromethorfan (excitatie, verwardheid)
• monitoring effect - eventueel dosis dextromethorfan reduceren of ander
preparaat kiezen
Hormonale contraceptiva
+ Sint-Janskruid (Zibrine, Perika,...)
• desogestrel, ethinylestradiol, norethisteron = CYP3A4
substraat
• Sint-Janskruid = CYP3A4 inducer
• risico op doorbraakbloedingen en falen contraceptie
• combinatie vermijden - bijkomende contraceptie toepassen
8

Metabolisme
Statines (simvastatine - Zocor,
atorvastatine - Lipitor)
+ pompelmoessap
• simvastatine, atorvastine = CYP3A4 substraat
• pompelmoessap (naringenin, (dihydroxy)bergamottin)
= CYP3A4 inhibitor (darmwand)
• verhoging plasmaconcentraties simvastatine-atorvastatine
met gevaar voor myopathie – rhabdomyolyse
(spierpijn, spierzwakte, malaise, koorts, donkere urine)
• combinatie vermijden
• geen klinisch significante interactie met
pravastatine (Pravasine, Prareduct),
fluvastatine (Lescol), rosuvastatine (Crestor)
9

Metabolisme
Paracetamol (Dafalgan, Panadol,...)
+ alcohol
• paracetamol = CYP2E1 substraat
• chronisch ernstig alcoholgebruik = CYP2E1 inducer
• risico op paracetamol geïnduceerde hepatotoxiciteit
• opvolging paracetamolgebruik door chronische alcoholgebruikers
(vermijden, hoeveelheden beperken)
Theophylline (Xanthium, Theolair)
+ roken
• theophylline = CYP1A2 substraat
• roken (polycyclische hydrocarbonen) = CYP1A2 inducer
• bij plots stoppen met roken: risico op theophylline toxiciteit
(convulsies, aritmieën)
• bij stoppen met roken: na 1 week dosisreductie theophylline 25-30%
10

Conclusie
Medicatiehistoriek patiënt
Infoverstrekking/educatie patiënten
Klinisch relevante interactie?
Ander geneesmiddel?
Dosisaanpassing
Monitoring (bij)werkingen/bloedspiegels
Vooral opletten bij
geneesmiddelen met nauwe therapeutisch-toxische
marge
ouderen
patiënten met nier- en/of leverinsufficiëntie 11