contrast geïnduceerde nefropathie (CIN) - Imelda

voorkomen van nierinsufficiëntie
bij intravasculair gebruik van
jodiumhoudende contrastmiddelen

wat is contrast geïnduceerde
nefropathie (CIN)?
= het ontwikkelen van een acute vermindering van de
nierfunctie als gevolg van de nefrotoxiciteit van
jodiumhoudende contrastmiddelen

Definitie CIN:
Een stijging van de serumcreatinineconcentratie van
meer dan 44 µmol/liter of 25% van de uitgangswaarde
binnen 48 tot 72 uur na intravasculaire toediening van
jodiumhoudendcontrastmiddel
(McCullough 2008)

Doelstelling
preventie van CIN door
• -Identificeren van hoogrisico patiënten
• -Preventieve maatregelen bij deze patiënten

Identificeren van hoogrisico patiënten
middel
gebruik en interpretatie van eGFR
(estimated glomerular filtration rate) voor meting van de
renale functie
“normale” eGFR >60

eGFR steeds bepalen bij patienten met
• nierziektegeschiedenis -familiale nierproblemen en
vroegere eGFR

hoogrisico patiënten
1/ eGFR

isicofactoren voor CIN :
• dehydratatie
• leeftijd hoger dan 75 jaar
• cardiovasculaire ziekten en perifeer vaatlijden
• symptomatische hypotensie
• anemie
• nefrotoxische medicatie en diuretica
• hoog contrastvolume >150 ml
• injectie van contrast in de 3 voorgaande dagen

preventieve maatregelen bij hoogrisicopatienten
1/ eGFR tussen 45 en 60
• hydratatie
• zo mogelijk interval van minimum 3 dagen tussen twee
injecties van joodcontrastmiddel
• geen nefrotoxische medicatie
• controle eGFR 72 uur na onderzoek

2/ eGFR tussen 30 en 45
• zijn er andere beeldvormingtechnieken mogelijk?
• intraveneuze hydratatie
• interval van minimum 3 dagen tussen twee injecties van
joodcontrastmiddel
• geen nefrotoxische medicatie
• limiteer contrastvolume
• controle eGFR 72 uur na onderzoek

3/ eGFR ≤ 30
• steeds nefrologisch advies

standaardschema voor hydratatie:
1/ ambulante patiënten
thuis 100 ml/uur laten drinken (1 a 1,5ml/kg/h) en
dit 4 uur voor het onderzoek tot 12 uur na het
onderzoek (Vichy Célestin)
2/ hoogrisico patiënten met eGFR

Nefrotoxische medicatie
• NSAID’s (ibuprofen, ea) en diuretica :
stop in overleg met behandelende arts de dag voor het onderzoek
en de dag van het onderzoek (48 uur)
• antibiotica / virustatica / chemotherapie
calcineurineremmers
• metformax of glucofage (metformin):
stop tot 48 uur na het onderzoek bij patiënten met reeds
verminderde nierfunctie tengevolge van het gevaar voor
lactaatacidose (bij verder veroorzaakte nierinsufficiëntie).
Deze medicatie herstarten indien de controlebiochemie wijst op
normale nierfunctie .

Conclusie:
1/ identificatie van de hoogrisico patiënt
• Bereken en interpreteer de eGFR
• Beoordeel het huidige medicatieoverzicht van de patiënt
• Identificeer de hoogrisico patiënt
2/ maatregelen ter preventie van contrastnefropathie
• Adviseer over medicatie en het eventuele staken van de huidige
medicatie (adequate substitutie)
• Informeer patiënt over goede hydratatie
• Limiteer contrastvolume