De suprapubische katheter - Imelda

Polikliniek urologie015/50.51.00De suprapubischekatheterInleiding:Uw uroloog heeft samen met u de noodzaak van eensuprapubische katheter besproken. In deze folder kan ualles rustig nalezen. Heeft u nog problemen en vragen,dan kan u terecht op de dienst polikliniek urologie.Wat is een suprapubische katheter:De suprapubische katheter is een katheter met ofzonder ballon die door de huid, boven het schaambeenin de blaas geplaatst wordt om urine te laten aflopen. De

meest voorkomende reden om deze katheter teplaatsen is retentie (dit is het onvermogen om opnormale wijze te plassen) of soms incontinentie(ongewild urineverlies).De plaatsing van een suprapubische katheter:Voor deze kleine ingreep hoeft u niet nuchter te zijn. Hetis gewenst om een volle blaas te hebben. Indien ubloedverdunnende medicatie neemt, vermeld dit aanuw arts. In overleg met uw arts worden deze enkeledagen voor de ingreep gestopt.De ingreep gebeurt poliklinisch onder plaatselijkeverdoving. Vaak zal men vooraf een blaaskatheter langsde plasbuis inbrengen om de blaas goed te vullenwanneer deze onvoldoende gevuld is. De arts zal de huidverdoven met een plaatselijke injectie. Vervolgens wordtmet een dikkere naald de blaas aangeprikt. In deze naaldzit de katheter die na het verwijderen van de naald terplaatse blijft. De katheter wordt daarna nog vastgehechtaan de buikwand. De vulkatheter die door het plaskanaalgaat wordt als laatst verwijderd indien de suprapubischekatheter succesvol is geplaatst.De plaatsing van een suprapubische katheter duurtongeveer 15 minuten.

Soorten katheters:Er zijn twee soorten katheters. De eerste katheter dat ukrijgt is een katheter die de arts vasthecht aan de huid.De andere katheter (tevens ook de meest voorkomende)heeft een ballon die opgeblazen is in uw blaas om goedter plaatse te blijven.Na het inbrengen van de suprapubische katheter:Wanneer het verband bevuild is moet dit vervangenworden. Hiervoor kan de thuisverpleegkundigeingeschakeld worden. Na 24 uur kan u het verbandverwijderen en douchen. Na het douchen de wondedroogdeppen en een nieuw proper droog verbandaanbrengen.Verwisselen van de katheter:De katheter dient om de zes à acht weken vervangen teworden. Dit om verstopping van de katheter tevermijden. Deze wissel wordt ook aanbevolen door defabrikant van de katheters.Verzorging van de katheter:

In de thuissituatie wordt er een verbandwissel 2 tot 3keer per week aanbevolen. Dit is echter afhankelijk vanpatiënt tot patiënt en hoeveel urine of pus er uit deinsteekopening komt. Een reiniging van deinsteekopening is voldoende. Wanneer er pus uit deinsteekopening komt, moet men de insteekopeningontsmetten.We bevelen aan om een kompres gedeeltelijk in twee teknippen en dit rond de katheter te leggen. Leg hierbovennog een kompres, waarna u alles bevestigd metTegaderm® of Mefix®. Maak uw katheter nog extra vastop de buikwand met tape, om accidenteel uittrekken tevermijden.Het ventiel:Wanneer de arts beslistom de blaasfunctie tebehouden kan hij u eenventiel aanraden. Dezewordt rechtstreeks opde katheter aangesloten.Wij raden u aan om dedrie uur uw blaas leeg telaten lopen.Was voor en na

manipulatie van katheterkraan uw handen.U kan de kraan openen door het grijze klepje naarbeneden te draaien. De kraan sluiten is hettegenovergestelde en doet men door het grijze klepjeterug naar boven te draaien.De beenzak:Een beenzak kan vastgemaaktworden met twee bandjes die aanhet been bevestigd zijn. Men kanook speciale houders bij dethuiszorgwinkel verkrijgen.Men sluit deze beenzakrechtstreeks op de katheter aan.Het is belangrijk dat dit geslotensysteem bewaard wordt.Ontkoppel uw beenzak enkelwanneer deze vervangen moetworden. Een beenzak dient vervangen te worden om de5 dagen of bij erge bevuiling.De urinezak moet steeds lager hangen dan de blaas teneinde infecties te voorkomen.

De nachtzak:Een nachtzak kan u ’s nachts gebruiken door dezerechtstreeks op het ventiel of op de dagzak aan tesluiten. De urine kan dan continu aflopen zonder dat umoet opstaan. Na de nacht laat u deze bij voorkeur leegen spoelt u deze door met warm water. Nadien bewaartu de urinezak best op een schone plaats.Enkele handige tips:‣ Was de handen voor en na het manipulerenvan de katheter.‣ Ga zorgvuldig om met uw katheter enurinezak. Zorg ervoor dat er geen tractie is opuw katheter. Het uiteinde van de urinezak,dat verbonden wordt met de katheter, issteriel. Het is belangrijk dat deze niet met dehanden aangeraakt worden.‣ Zorg dat er geen knik in de katheter komt.Door de knik kan de urine niet aflopen in deurinezak.‣ Drink voldoende. Drink minstens twee literper dag om complicaties zoals blaasstenen enverstopping van de katheter te vermijden.‣ Douchen is geen probleem. Bij het douchenkan u een stop op de katheter aanbrengen en

gebruik maken van een waterafstotendverband. U kan ook het verband verwijderenvoor het douchen en nadien een schoonverband aanbrengen.‣ De insteekopening kan rood en gezwollenzijn. Dit kan een reactie zijn op de katheteren is meestal geen probleem.‣ Wanneer er pus uit de insteekopening komt,kan men na ontsmetting van deinsteekopening isobetadinezalf aanbrengen.‣ Wanneer men gebruik maakt van eenurinezak, moet men deze steeds lager dan deblaas hangen om urineweginfecties tevermijden. Een urinezak kan vijf dagengebruikt worden. Bij het gebruik van eennachtzak kan men na het afkoppelen dezebest leeg maken en even doorspoelen metwarm water.‣ Ledig de opvangzak regelmatig en wacht niettot de zak overvol geraakt.‣ Bij verstopping van uw katheter kan uwthuisverpleegkundige de katheter spoelenmet steriel water. Indien dit niet lukt moet dekatheter vervangen worden.‣ Bij pijn of urineverlies is het mogelijk dat dekatheterleiding is afgeknikt.

‣ Licht urineverlies langs de katheter oftransurethraal kan voorkomen bij zwareinspanning of bij drukken. Wanneer ditprobleem zich voordoet, kan u ditvoorkomen door om de drie uur uw blaas teledigen, wanneer u gebruik maakt van hetkatheterventiel. Wanneer men er echter veellast van blijft hebben, kan men debehandelende arts contacteren.‣ Let op met antibioticagebruik. Eenverblijfskatheter brengt bijna altijd eenkolonisatie van bacteriën in de urine met zichmee. Een antibiotische behandeling is pasnodig wanneer er symptomen van infectiezijn.Wanneer neemt u best contact op met een arts?‣ Wanneer de katheter accidenteel verwijderdwordt, kom dan zo snel mogelijk terug naarhet ziekenhuis. Binnen de 30 tot 60 minutenna verwijdering kan de katheter nogherplaatst worden zonder extra punctie. Dehuisarts en thuisverpleegkundige kunnen dekatheter ook herplaatsen. Zorg ervoor dat u

een reserve katheter en een voorschrift vaneen arts (welke het vervangen van dekatheter toelaat) in huis hebt.‣ Wanneer u koorts hebt boven 38.5° Celsiusof wanneer uw temperatuur langer dan 24uboven de 38° Celsius is.‣ Wanneer de katheter verstopt is.‣ Wanneer de urine zeer bloederig is.‣ Wanneer de urine een slechte geur heeft.Vragen?Voor vragen kan u terecht bij uw verpleegkundige ofarts op die dienst polikliniek urologie van hetImeldaziekenhuis. Telefoonnummer: 015/ 50. 62. 72.Polikliniek urologie015/50.51.00

Verwijderen van desuprapubische katheter:Werkwijze:Om de suprapubische katheter te verwijderen, moetmen er zeker van zijn dat u na het plassen geen residu’sin de blaas meer heeft.Om dit te documenteren geven we u een schema mee.We vragen u om eerst te plassen langs de normale wegen deze hoeveelheid ook na te meten. Daarna laten weu de blaas verder ledigen via de katheter. Dezehoeveelheid wordt ook gemeten en genoteerd.Wanneer de residu’s na 3 dagen kleiner zijn dan 50 mldan kan u enkel het residu ’s morgens en ’s avondsnameten. Wanneer de gemeten residu’s niet oplopen enkleiner blijven dan 50 ml, kan de arts eventueel beslissenom de katheter te verwijderen.Vragen?Voor vragen kan u terecht bij uw verpleegkundige ofarts op die dienst polikliniek urologie van hetImeldaziekenhuis. Telefoonnummer: 015/ 50. 51. 00

Naam:TijdAandrangja/neeGewone mictiein mlResiduIn mlBijzonderheden