SchoolgidS 2012-2013 - t Rijks

INrIchtINg vaN het oNDerwIjS
Burgerschapsvorming
Het Rijks vormt leerlingen voor de samenleving van vandaag en morgen. Om als volwaardig burger te kunnen
participeren in de hedendaagse en toekomstige samenleving is het van belang kennis te hebben van
deze samenleving en vaardigheden te ontwikkelen om te participeren binnen deze samenleving. Leerlingen
vormen tot burgers is echter een complexe opdracht, omdat de samenleving waarin deze burgers
participeren een complex karakter kent. Het is daarom van belang dat leerlingen deze samenleving vanuit
verschillende perspectieven kunnen belichten en, vanuit hun eigen referentiekader, als het ware door
verschillende ‘brillen’ naar de sociale werkelijkheid kunnen kijken.
Er zijn immers allerlei perspectieven denkbaar om naar deze thema’s te kijken en om uit te werken:
sociaal-cultureel; sociaal-economisch; politiek-juridisch; historisch en geografisch. Deze verschillende
perspectieven vormen een totaalbeeld van de complexe wereld om ons heen: dicht bij de deur, over – nationale
en Europese – grenzen heen in verleden, heden en toekomst. Niet alleen deze perspectieven zijn
verschillend, ook de wijzen en momenten waarop de leerlingen deze ‘brillen leren opzetten’ zijn uiteenlopend.
Deze perspectieven komen op het Rijks altijd al, haast natuurlijk, binnen diverse vakken aan bod,
maar waar dat is, wordt hier meer geëxpliciteerd. De perspectieven zijn ook terug te vinden in de wijze
waarop diverse vakoverstijgende en/of schoolbrede projecten en excursies zijn opgezet.
Het Rijks laat leerlingen echter niet alleen door diverse brillen naar de samenleving kijken, maar onze
leerlingen maken deel uit van deze samenleving en moeten daaraan dus ook een actieve bijdrage (leren)
leveren. Dit sluit aan bij de beoogde sociale integratie, waarin deelname aan de maatschappij en haar
instituties en bekendheid met en betrokkenheid bij uitingen van de Nederlandse cultuur centraal staan.
Het actief burgerschap en de sociale integratie krijgen bij ons zo op diverse manieren concreet vorm: in
de lessen van diverse vakken, binnen het klaslokaal, maar ook buiten de muren van de school. Binnen
de school is de samenleving terug te vinden. De diversiteit is enorm zowel in sociaal-economisch als in
cultureel opzicht. Dit is een belangrijk voordeel. De leerlingen leren van meet af aan met elkaar samen te
werken en met elkaar om te gaan. De dagelijkse gang van zaken in school is er een van begrijpen, bespreken,
luisteren en samen doen. Juist hierdoor is integratie vanzelfsprekend.
domeinen van burgerschap in het algemeen
Voor de invulling van burgerschap maakt de Stichting Leerplan Ontwikkeling onderscheid tussen een
drietal domeinen van burgerschap, die elk weer in drie categorieën naar voren komen. Deze domeinen,
democratie, participatie en identiteit zijn opgenomen.
democratie
Zoals gezegd kent het Rijks een vertaling van dit domein in de diverse vakinhouden (maatschappijvakken).
Als praktische uitwerking heeft het Rijks een actieve leerlingenraad waarvoor jaarlijks nieuwe
bestuursleden moeten worden gezocht en, waar van toepassing, worden daar verkiezingen voor georganiseerd.
Datzelfde geldt voor de bemensing van de leerlinggeleding van de MR. Iedere klas heeft een
klassenvertegenwoordiger, die ook zaken kan inbrengen bij de leerlingenraad of bij functionarissen. In
klas één wordt gestart met anti-pestlessen en waar nodig worden die herhaald. In de lessen geschiedenis
wordt bovendien expliciet aandacht besteed aan verkiezingen, zowel plaatselijk als anderszins.
De school heeft zich ook aangemeld als stembureau om het voor leerlingen zichtbaar te maken wat er
gebeurt. Last but not least: het Rijks doet jaarlijks mee aan de lagerhuisdebatten met diverse teams. Op
school worden voorronden gehouden. De tweetalige leerlingen doen jaarlijks mee aan de debatingcontest
van de t.t.o-scholen.
23