oudit van bestaande organisasiestrukture, kommunikasiekanale en

Hierdie eerste stoomskepe was klein en het skaars plek vir 'n skeepslading
gehad, om nie eens van passasiers te praat nie. In 1859 adverteer die agente
van die Union Steamship Company egter dat akkommodasie vir 'n beperkte
aantal passasiers "to whose comfort and convenience every attention will be
paid' (Hocking, 1976: 33) beskikbaar is en so word die passasiersposboot-era
ingelui.
Vervoer is die fisiese middel waardeur reisigersltoeriste toegang tot hulle
gekose bestemmings bekom. Burkart en Medlik (1982) identifiseer drie
hooffases van toerisme-ontwikkeling, naamlik die voor-industriEHe fase tot die
vroee negentiende eeu, die meer as honderd jaar daama tot die Tweede
Wereldoorlog en die na-oorlogse tydperk.
Tot diep in die neantiende eeu is reise vir sake-, vakansie- en militere
doeleindes ondemeem deur mense wat hoofsaaklik in hulle eie lande gereis
het. Namate die pas van die industriale revolusie in 1840 versnel het, het
plesierreise na ander werelddele toegeneem. Hierdie tendens stem ooreen met
die ontwikkeling van die spoorwee en vroee stoomskepe. Tot die opkoms van
massatoerisme in die vyftigerjare, waama motor- en lugvervoer sterk na vore
getree het, het die spoorwee en stoomskepe meer as 'n eeu lank die
passasiersbedryf oorheers en reise tussen lande en vastelande gestimuleer en
vergemaklik. Die eerste verwysing na die konstruksie van 'n spoometwerk vir
Suid-Afrika verskyn in 'n berig in die South African Commercial Advertiser van
10 Oktober 1838 - die jaar van die Groot Trek.
Afsydigheid en dikwels. botsende koloniale belange het verhoed dat die
onafhanklike spoorwee tot en met amalgamasie in 1910 gesamentlike aksies
loods om die Suid-konlinent se toerisme-attraksies te bevorder. Na uniewording
het die Suid-Afrikaanse Spoorwee se pas gestigte publisiteitsdepartement in
Johannesburg plaaslike besture by 'n gesamentlike reklameveldtog betrek.
Indertyd het die· Publisiteits- en reisdepartement uit verskillende afdelings
bestaan. 'n Gesamentfike fotografiese en ontwerpafdeling was verantwoordelik
12