“DE TIJD TIKT IN HET LAND VAN THORN” - Torenuurwerken Sot

More documents

Recommendations

Info

<strong>IN</strong>HOUDSOPGAVE 1. Voorwoord 3 2. Inleiding 5 3. Uurwerkmakers in het Land van Thorn en uit de regio 8 4. Beschrijving van de tentoongestelde uurwerken 11 <strong>Torenuurwerken</strong> 12 Staande horloges 18 Wandklokken 28 Tafelklok 36 5. Slot 37 2
1. Voorwoord Tegenwoordig vinden wij het vanzelfsprekend op elk moment van de dag op de klok te kunnen kijken hoe laat het is. Zonder veel problemen kennen wij “de tijd”. Tijdmeting of chronometrie is het door mensen afgesproken meten van een periode, verdeeld in seconden, minuten, uren, maanden en jaren, afhankelijk van de omwenteling van de zon. Voor onze voorouders was dit niet vanzelfsprekend. De seizoenen bepaalden het leefritme van de mens en het luiden van de kerkklokken gaf in het dagelijkse leven bijzondere tijdsmomenten aan, waarmee rekening werd gehouden. Het zou tot ver na de middeleeuwen duren voordat men in West-Europa de tijd niet alleen kon horen, maar ook met eigen ogen kon aflezen van een instrument anders dan een zonnewijzer. Op diverse plaatsen, meestal centraal gelegen in een stad of dorp en voor iedereen goed zichtbaar, kwamen opvallende wijzerplaten die verbonden waren met een uurwerk. Vooral kerktorens en torens van openbare gebouwen, zoals gemeentehuizen, leenden zich uitstekend hiervoor. Veel ambachtslieden die de “tijdmachines” maakten en in stand hielden, hebben bijgedragen aan de verder gaande ontwikkeling van het torenuurwerk en vandaar naar een kleiner uurwerk dat binnenshuis kon worden gebruikt. Het doel van de tentoonstelling De Tijd tikt in Het land van Thorn is de bezoeker kennis te laten nemen van een oud ambacht, waarvan velen zich niet bewust zijn bij het kijken naar de tijd op een torenklok, op een wandklok of een staande klok. Het ambacht van de uurwerkmaker werd in de achterliggende eeuwen vaak door gespecialiseerde smeden uitgeoefend. Veelal waren dit slotenmakers die naast hun reguliere werk ook uurwerken maakten. Er waren echter ook vaklieden die uitsluitend uurwerken bouwden. Er werd dan gesproken van uurwerkmakers die ook worden aangeduid als klokkenmakers. De bezoeker zal verbaasd zijn over deze ambachtslieden die met bescheiden middelen dikwijls technisch hoogstaande prestaties wisten te realiseren. In deze tentoonstelling willen we u dan ook kennis laten maken met de ambachtslieden uit de regio en in het bijzonder met hun producten. Onder regio verstaan we Midden-Limburg, waarbij het oude Land van Thorn een belangrijke plaats inneemt. Dit verklaart tegelijkertijd waarom deze tentoonstelling plaats vindt in het museum Het land van Thorn. De expositie wordt opgedragen aan mr. Paul Nouwen, de onlangs overleden voorzitter van het bestuur van het gemeentemuseum Het land van Thorn. In zijn jeugd logeerde Paul Nouwen dikwijls bij zijn grootouders in het witte stadje. Als directeur van de ANWB heeft hij de schijnwerpers op Thorn gericht en daardoor een impuls gegeven aan de naamsbekendheid van deze cultuurhistorisch interessante plaats. Het is dan ook niet vreemd dat hij nauw betrokken was bij de totstandkoming van het gemeentemuseum Het Land van Thorn. Paul Nouwen had affiniteit met oude Limburgse uurwerken, begrijpelijk als men bedenkt dat in het verleden ook binnen zijn familie dit ambacht werd uitgeoefend. We hopen dat uw bezoek aan deze tentoonstelling bijdraagt tot bewustwording en respect voor het werk van een kleine, niet uit het leven van alle dag weg te denken groep bijna vergeten ambachtslieden. Wij wensen u bovenal veel plezier. De auteurs 3
Page 1: DE TIJD TIKT IN HET LAND VAN THORN
Page 5 and 6: 2. Inleiding Met deze tentoonstelli
Page 7 and 8: waarachter de zwarte, Arabische cij
Page 9 and 10: ling intensieve contacten over tech
Page 11 and 12: M.(Mathias?) Smeets uit Weert (ca.
Page 13 and 14: Hieronder een globale chronologisch
Page 15 and 16: 3. Gilles de Beefe uit Luik (B). Al
Page 17 and 18: 5. Bonaventura Eijsbouts uit Asten.
Page 19 and 20: 2. Johannes (Joẽs) Schoufs uit Th
Page 21 and 22: 4. Jan Remmen uit Well. Algemeen: v
Page 23 and 24: 6. Nicolas de Beefe uit Mechelen (B
Page 25 and 26: 8. Hermanus Beltjens uit Roermond.
Page 27 and 28: 10. Dominicus Tonnaer uit Thorn. Al
Page 29 and 30: 2. Nicolas Rensonet uit Herve (B).
Page 31 and 32: 4. Gilles de Beefe uit Luik (B). Al
Page 33 and 34: 6. Joẽs Schoufs uit Thorn. Algeme
Page 35 and 36: 8. Johannes Trommar jr. uit Horst.
Page 37 and 38: 5. Slot We hebben de bezoeker wille
Page 39 and 40: Met dank aan de bedrijven en gezels

“DE TIJD TIKT IN HET LAND VAN THORN” - Torenuurwerken Sot

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?