juni 2012 - Nederlandse Liga tegen Epilepsie

met deze gouden standaard. Dit onderzoek was dus
klinisch georiënteerd waarbij er niet gekeken werd naar
individuele epileptische pieken, maar naar de overall
conclusie van het E/MEG-onderzoek (Colon et al., 2009).
Al met al werden bij slechts vijf MEG’s geen epileptische
afwijkingen gezien. Bij 14 bestonden er wel afwijkingen,
maar niet specifiek. 16 MEG’s ondersteunden de diagnose
epilepsie en 16 werden beschouwd als conclusief voor
de diagnose epilepsie. Voor het SD-EEG waren dit er
respectievelijk 5, 17, 18 en 11. Bij twee patiënten bij wie
het MEG epileptiforme afwijkingen vertoonde was dit
overigens onvoldoende om de clinicus te overtuigen dat
de betreffende patiënt epilepsie had. De resultaten van de
vergelijking tussen enerzijds de einddiagnose en anderzijds
de conclusie van MEG, respectievelijk SD-EEG zijn
weergegeven in tabel 1 (pagina 11).
Locatie van de epilepsiehaard?
Met behulp van MEG is lokalisatie van de bron van de
epileptiforme activiteit gemakkelijker dan met EEG.
Bovendien werd van het hoofd van elke patiënt die
deelnam aan dit onderzoek een 3-dimensionale MRI
gemaakt. Hierdoor kon de bron van de epileptische
activiteit direct zichtbaar gemaakt worden ten opzichte
van de anatomie van de hersenen. Bij 15 van de 22
patiënten voor wie de vraag naar locatie van de epilepsie-
haard werd gesteld werden voldoende pieken gedetecteerd
voor de lokalisatie van een equivalente stroom-
Wetenschappelijk onderzoek
dipoolbron. Bij 8 van deze patiënten resulteerde dat in een
plausibele bepaling van de bron van de epilepsie (figuur 2).
Belang voor diagnostiek
In dit onderzoek is aangetoond dat in de basale diagnostiek
van epilepsie de opbrengst van een RT-MEG minimaal
vergelijkbaar is met de opbrengst van een SD-EEG bij die
patiënten waarbij RT-EEG geen uitsluitsel gaf. Verder werd
bij een deel van de patiënten additioneel een bron van de
epilepsie gelokaliseerd, die een correlatie tussen gevonden
afwijkingen en semiologie vergemakkelijkt (Colon et al.,
2009). Dit is in lijn met later onderzoek, dat is gebaseerd op
het hier beschreven onderzoek (Heers et al., 2010).
Ter validering van de vroege diagnostiek van epilepsie met
behulp van RT-MEG wordt momenteel bij patiënten die
deelnamen aan het hier beschreven onderzoek bekeken of
er in de afgelopen zeven jaar een wijziging in diagnose was.
De gegevens hierover zijn tot nu toe voor 64 procent van
de patiënten beschikbaar. De langetermijnresultaten zijn
bemoedigend: van de in het onderzoek na MEG gestelde
diagnosen is nu 60 procent ongewijzigd. Bij de overige
patiënten is bij 2 procent twijfel ontstaan aan de diagnose
epilepsie, terwijl bij 2 procent juist de diagnose epilepsie
alsnog werd gesteld.
Al met al vinden we bovenstaande voldoende basis om te
concluderen dat RT-MEG onderzoek een basis biedt voor
Figuur 2 Voorbeeld van een projectie van de berekende dipoolbron van de epileptiforme activiteit in een coronale MR-scan van het
hoofd van de patiënt (rechtsboven). De bron werd berekend door de epileptische pieken met eenzelfde magnetische veldverdeling te
middelen (links), waarna in een periode rond het maximum dipolen werden gefit. Rechtsonder is de dichtheid van de berekende
dipoolbronnen weergegeven in een sagittale en horizontale MR-scan.
12 Periodiek voor professionals 10 | nr 2 | 2012 Wetenschappelijk onderzoek