fEGEN DE KWAKZALVERIJ - Vereniging tegen de Kwakzalverij
fEGEN DE KWAKZALVERIJ - Vereniging tegen de Kwakzalverij
fEGEN DE KWAKZALVERIJ - Vereniging tegen de Kwakzalverij
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
„De Huif van een Dokter.-<br />
Wij zijn zeer dankbaar voor <strong>de</strong> welwillen<strong>de</strong><br />
houding, die vele geneeskundigen <strong>tegen</strong>over ons<br />
hebben aangenomen. Wij öntvaiigèh èeiï groot<br />
aantal bestellingen direct van medici en velen,<br />
die onze behan<strong>de</strong>ling volgen, roepen daarbij <strong>de</strong><br />
hulp van hun huisdokter in.<br />
Wij moeten hieraan <strong>de</strong> voorkeur geven, daar<br />
<strong>de</strong> hulp van een goed geneeskundige in vele gevallen<br />
van onschatbare waar<strong>de</strong> is. Soms is een<br />
operatie volstrekt noodzakelijk om het leven<br />
van <strong>de</strong>n patient te verlengen, waardoor oriz'è<br />
behan<strong>de</strong>ling tijd heeft om <strong>de</strong> ziekte te bestrij<strong>de</strong>n.<br />
Is er een open wond, dan kan een arts <strong>de</strong>ze<br />
rein en antiseptisch hou<strong>de</strong>n, hetgeen van het<br />
grootste belang is. Ook kan hij beoor<strong>de</strong>el en of<br />
een kankergezwel kleiner of zachter wordt, of<br />
patient in gewicht toeneemt, of er nieuw bloed<br />
ontstaat, etc., etc. Hij kan op allerlei manieren<br />
helpen en dient altijd te wor<strong>de</strong>n geraadpleegd,<br />
wanneer <strong>de</strong> lij<strong>de</strong>r in moeilijkheid of twijfel verkeert.<br />
]$u ën dan hooren wij voorbeel<strong>de</strong>n dat een<br />
arts een patient heeft opgegeven en zich toch<br />
<strong>tegen</strong> onze, en misschien ook <strong>tegen</strong> een an<strong>de</strong>re<br />
behan<strong>de</strong>ling verklaart. Gelukkig zijn <strong>de</strong>rgelijke<br />
gevallen van beroepsvooraor<strong>de</strong>el en bekrompenheid<br />
zeldzaam, zooals <strong>de</strong> hierna volgen<strong>de</strong> brieven<br />
dui<strong>de</strong>lijk bewijzen".<br />
Wanneer men dit oppervlakkig leest zou men<br />
<strong>de</strong>nken, dat er veel prijs wordt gesteld op bet<br />
inroepen van medische hulp, bij nauwkeuriger<br />
beschouwing zal men <strong>de</strong>n ad<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>r het gras<br />
ont<strong>de</strong>kken.<br />
Behalve het boekje ontvangt men nog eenige<br />
an<strong>de</strong>re papieren, die o.i. een blik doen slaan<br />
in het- eigenlijke wezen- van <strong>de</strong> Gantassium Co.<br />
Om niet te uitvoerig te wor<strong>de</strong>n, doen wij daaruit<br />
nog eenige korte aanhalingen :<br />
„Laatste advies.<br />
Wij kunnen hen die aan kanker lij<strong>de</strong>n niet<br />
FEUILLETON<br />
Hoe Eduard Bok <strong>de</strong>n strijd aanbond <strong>tegen</strong> <strong>de</strong><br />
Kwakzalvers. *)<br />
In 1892 kondig<strong>de</strong> het Ladies Home Journal<br />
aan, dat het voortaan geen advertenties van<br />
patent-geneesmi<strong>de</strong>len meer zou opnemen. Dät<br />
was pionierswerk ; twee jaar later volg<strong>de</strong>n zeven<br />
an<strong>de</strong>re kranten en tijdschriften dit voorbeeld.<br />
Het Amerikaansche volk was verslaafd aan<br />
zelf-medicineeren en <strong>de</strong> fabrikanten van kwakzalversmid<strong>de</strong>len<br />
had<strong>de</strong>n het terrein vrij. Er was<br />
zoo goed als geen wettelijke regeling van <strong>de</strong><br />
samenstelling hunner mid<strong>de</strong>len ; <strong>de</strong> post nam a.<br />
hun gedrukte stukken grif aan en aan alle, zelfs<br />
<strong>de</strong> meest geziene tijdschriften, waren hun advertenties<br />
zeer welkom. De jaarlijksche omzet van<br />
<strong>de</strong> kwakzalversmid<strong>de</strong>len in <strong>de</strong> Vereenig<strong>de</strong> Staten<br />
werd geschat op hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n miüioenen dollars.<br />
Nog is ze groot, maar toen was ze enorm.<br />
Tegen dit leger van bedrog en waar<strong>de</strong>looze<br />
medicijnen vuur<strong>de</strong> het Ladies Home Journal héteerste<br />
kanonschot af. Noch het publiek, noch<br />
• ) Vertaling van een ge<strong>de</strong>elte van het 30e hoofdstuk van<br />
„The Américanisation of Edward Bok" 1921. Mac Millan & Co.<br />
De schrijver, geboren Hollan<strong>de</strong>r, op zesjarigen leeftijd in Amerika<br />
gekomen, beschrijft daarin zijn jeugd, levensstrijd en<br />
overwinning. Hij bracht o.a, het reeds gunstig bekend<br />
vrouwenmaandblad „The Ladies Home Journal" tot ongekend<br />
hoogen bloei (van 440,000 tot een oplaag van bijna<br />
2 millioen ex. per maand !). A. v. d. E.<br />
genoeg wijzen op <strong>de</strong> noodzakelijkheid van „VOL<br />
HOU<strong>DE</strong>N". Begint niet met <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling<br />
om haar na- eenige weken<br />
:_•<br />
1 we<strong>de</strong>r na te laten omdat<br />
zij niet zoo snel wérkt al& ge wel zoudt wenschen.<br />
Denkt niet dat zij U nîet helpt omdat ge niet<br />
onmid<strong>de</strong>llijk verlichting van pijn voelt. Dit kan<br />
zijn oorzaak vin<strong>de</strong>n in -het feit dat het gezwel<br />
drukt op een zenuw ën daar Potassium geen<br />
morphine of <strong>de</strong>rgelijke mid<strong>de</strong>len bevat, bezit het<br />
geen bijzon<strong>de</strong>re qualiteiten om <strong>de</strong> pijn te verlichten.<br />
Het geneesmid<strong>de</strong>l werk£ echter reeds heilzaam<br />
voordat <strong>de</strong> resultaten door <strong>de</strong>n patient zelf kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n waargenomen.<br />
Het resultaat van jarenlang gebrek aan Potassium<br />
kan niet in een week wor<strong>de</strong>n weggenomen<br />
en wetend dat misschien een leven op het spel<br />
staat, kan er niet genoeg op wor<strong>de</strong>n aangedrongen<br />
dat <strong>de</strong> behan<strong>de</strong>ling nauwgezet en krachtig wordt<br />
doorgezet". **•-<br />
Men ziet het : Hoe riieer men gebruikt hoe<br />
liever. En; om zeker të r zijn van het geld is <strong>de</strong><br />
volgen<strong>de</strong> aanbeve.ing sprekend :<br />
„Attentie<br />
Postwissels of postcheques voorwU zen<strong>de</strong>n,<br />
tenein<strong>de</strong> vertraging in dé* behan<strong>de</strong>ling van Uwe<br />
aanvrage te voorkomen. l<br />
On<strong>de</strong>r rembours wordtr wegens <strong>de</strong> hooge kosten<br />
aan <strong>de</strong>ze wijze van verzen<strong>de</strong>n verbon<strong>de</strong>n, niet<br />
verzon<strong>de</strong>n.<br />
Wij ontvingen verschei<strong>de</strong>ne brieven met verzoek<br />
om levering <strong>tegen</strong>' gereduceer<strong>de</strong>n prijs.<br />
Hieraan kunnen wij echter niet voldoen, aangej<br />
zien wij ons moeten' hou<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> door ons<br />
I hoofdkantoor te Lon<strong>de</strong>n 1 ^ opgegeven prijzen. Bij<br />
' voorbaat verzoeken « ;4 wlj ' U' f Ten slotte wijzen w ; op <strong>de</strong> poging om klanten<br />
te krijgen :<br />
„Ook uwe me<strong>de</strong>werking wordt dringend verzo£h&<br />
Als Gfrj' rta het lezen van onze brochure overtuigd<br />
zijt dat wij <strong>de</strong> Kanker op logische wijze bestrij<strong>de</strong>n,<br />
helpt ons dan om <strong>de</strong> „Potassium Behan<strong>de</strong>ling<br />
voo Kanker" bekend te maksn en geeft ons<br />
daartoe ondrstaand <strong>de</strong> namen en adressen van<br />
hen, waarvan gij weet dat zij aan die vreeselijke<br />
ziekte lij<strong>de</strong>n. Gij kunt misschien een leven reddtenll"<br />
Lezer, wanneer wij <strong>de</strong>n indruk nagaan, aie wij<br />
van het optre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Gantassium Co. hebben<br />
gekregen, dan zou<strong>de</strong>n wij ook zeggen : Gij tèUtit<br />
misschien een leven red<strong>de</strong>n, bij al dien gij iemand<br />
terug houdt hulp te zoeken bij <strong>de</strong> Gantassium Co. !<br />
BERICHTEN.<br />
Een adres in zake kwakzalverij. Het on<strong>de</strong>rstaand<br />
adres is <strong>de</strong> vorige maand aan <strong>de</strong>n Minister<br />
van Arbeid verzon<strong>de</strong>n :<br />
Aan<br />
Zijne Excellentie <strong>de</strong>n Minister van Arbeid.<br />
's-Gravenhage.<br />
Excellentie,<br />
On<strong>de</strong>rgeteeken<strong>de</strong>nj optre<strong>de</strong>n<strong>de</strong> namens <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
Maatschappij tot bevor<strong>de</strong>ring <strong>de</strong>r<br />
Geneeskunst, <strong>de</strong> Vereeniging <strong>tegen</strong> <strong>de</strong> Kwakzalvetij,<br />
<strong>de</strong> Algemeene Ne<strong>de</strong>rlandsche Vereeniging<br />
„Het Groene Kruis" en <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandsche<br />
Maatschappij ter bevor<strong>de</strong>ring <strong>de</strong>r Pharmacie,<br />
hebben <strong>de</strong> eer <strong>de</strong> aandacht van Uwe Excellentie<br />
te vestigen op <strong>de</strong>n zich steeds uitbrei<strong>de</strong>n<strong>de</strong>n<br />
verkoop van kwakzalversmid<strong>de</strong>len en Uwe Excellentie<br />
te verzoeken wettelijke maatregelen uit<br />
te lokken om dien verkoop te doen ophou<strong>de</strong>n,<br />
ons~- Ïhierbv'er" niet althans -zooveel<br />
I te schrijven, tenein<strong>de</strong> onSöodige correspon<strong>de</strong>ntie<br />
I te vermij<strong>de</strong>n.<br />
De prijs bedraagt per 1/1 flacon / 16.— ; en<br />
j per kleine flacon, / 8.—".-<br />
r mogelijk te beteugelen.<br />
Wie met eenige aandacht <strong>de</strong> advertentiekolommen<br />
van dag- en weekbla<strong>de</strong>n nagaat,, komt<br />
onvermij<strong>de</strong>lijk tot het besluit, dat <strong>de</strong> bevolking<br />
enorme bedra<strong>de</strong>n aan kwakzalversmid<strong>de</strong>len uit-<br />
! <strong>de</strong> kwakzalverswereld nam veëï notitie van dë<br />
I eerste aanvallen. Maar toen <strong>de</strong>ze toenamen en<br />
! het bewijsmateriaal steeds aangroei<strong>de</strong>, begon<br />
! het publiek er over te spreien en <strong>de</strong> kwakzalverij -<br />
i fabrikanten begonnen zich onplezierig te voelen 1<br />
«Het maandblad viel het kwaad vai alle kanten<br />
I aan. Het schrikte 't publiek op, door <strong>de</strong> werkelijke<br />
samenstelling van zijn meest gelief<strong>de</strong> medicijntjes<br />
i of <strong>de</strong> volslagen waar<strong>de</strong>loosheid ervan aan te<br />
toonen. De redakteur bracht <strong>de</strong>n Bond van Christelijke<br />
Geheel-onthoudsters in aktie <strong>tegen</strong> <strong>de</strong><br />
tijdschriften, die advertenties van medicijnen<br />
met een percentage tot zelfs 40 % alcohol, opnamen.<br />
Hij toon<strong>de</strong> aan, dat strikt vertrouwelijke<br />
brieven, geschreven door vrouwen, lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> aan<br />
geheime ziekten, wer<strong>de</strong>n geopend door klerkjes<br />
van bei<strong>de</strong>r kunne, die er zich vroolijk over maakten<br />
en ze bekakel<strong>de</strong>n, en dat vervolgens haar namen<br />
en adressen , waarvan mèn verzekerd had, dat<br />
ze strikt geheim bleven, verkocht wer<strong>de</strong>n aan<br />
an<strong>de</strong>re kwakzalverij-on<strong>de</strong>rnemingen <strong>tegen</strong> 5 am.<br />
I centen per stuk. Hij maakte <strong>de</strong> verontwaardiging<br />
wakker van <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n <strong>de</strong>r kerkelijke gezindten,<br />
wier kerkelijke blaadjes advertenties opnamen,<br />
waarvan <strong>de</strong> uitgevers wisten, en waarvan hij<br />
bewees, dat ze niet alleen bedriege'ijk maar werkelijk<br />
scha<strong>de</strong>lijk waren. Hij vroeg rekenschap aan<br />
<strong>de</strong> Staatspost er ij en van het aannemen en versprei<strong>de</strong>n<br />
van circulaires njet ze<strong>de</strong>loozen inhoud<br />
en strekking.<br />
Hij plaatste in zijn tijdschrift <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong><br />
uit een krant geknipte advertentie :<br />
„Mevrouw Pinkham, met haar laboratorium<br />
,,te Lynn, Massachusetts, is in staat meer te<br />
„doen voor <strong>de</strong> zieke vrouwen van Amerika, dan<br />
„<strong>de</strong> huisdokter. Daarom is ie<strong>de</strong>re vrouw voor haar<br />
„eigen lij<strong>de</strong>n verantwoor<strong>de</strong>lijk, die niet <strong>de</strong> moeite<br />
„neemt, mevrouw Pinkham te consulteeren".<br />
Naast die advertentie, welke tevens mevrouw<br />
Pinkham in haar „laboratorium" afbeeld<strong>de</strong>, plaatste.<br />
Bok eenvoudig een foto : Mevrouw Pinkham's<br />
grafsteen op het Pine Grove kerkhof te<br />
Lynn, waaruit men kon zien, dat mevrouw P.<br />
al 22 jaar gele<strong>de</strong>n gestorven was Î<br />
Dit was een van <strong>de</strong> artikeltjes van het tijdschrift,<br />
die in <strong>de</strong>ze campagne 't meest insloegen;<br />
het vertel<strong>de</strong> <strong>de</strong> waarheid zoo eenvoudig mogelijk,<br />
maar met doo<strong>de</strong>lijk gevolg.<br />
De eigenares van „mevrouw Winslaw's verzachtend<br />
stroop" had met kracht ontkend,<br />
dat er in haar mid<strong>de</strong>l morfine aanwezig wass<br />
Bok kocht nu een flesch van die stroop te Lon<strong>de</strong>n,<br />
waar on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Engelsche wet het bevoegd gezag<br />
<strong>de</strong> eigenares noodzaakte ie<strong>de</strong>re flesch te voorzien<br />
van <strong>de</strong> navolgen<strong>de</strong> verklaring : „Dit mid<strong>de</strong>l is,<br />
„krachtens <strong>de</strong> wet op <strong>de</strong> geneesmid<strong>de</strong>len voor-<br />
„zien van het opschrift : „vergif", aangezien<br />
„het, on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re waar<strong>de</strong>volle ingrediënten,<br />
„een kleine hoeveelheid morfine bevat". Het<br />
L. H. Journal publiceer<strong>de</strong> een foto van dit etiket,