De aanpak van laaggeletterdheid door openbare ... - Taalwerkt.nl

8
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
Bij alle partijen waarmee gesproken is (bibliotheken en hun belangrijkste samenwerkingspartners)
blijkt er echter vrij weinig visie te bestaan op hoe bibliotheken in de toekomst
een effectieve bijdrage kunnen leveren aan de bestrijding van laaggeletterdheid, anders
dan ze nu al doen.
Zonder langetermijnvisie is het lastig nieuwe kansen voor de toekomst op het spoor te
komen. Er kan aldus geconcludeerd worden dat er uit dit onderzoek weinig kansen en
mogelijkheden naar voren komen voor een duurzame aanpak van laaggeletterdheid door
openbare bibliotheken. Met name op het gebied van samenwerkingspartners en financiering
komen weinig toekomstige opties naar voren.
Het is echter ook niet zo dat uit dit onderzoek helemaal geen kansrijke opties voor bibliotheken
naar voren zijn gekomen. In de nu volgende paragrafen gaan we op de huidige en
toekomstige mogelijkheden in.
Beleidsmatige inbedding De (gemeentelijke) beleidskaders waarbij de bibliotheken
kunnen aansluiten voor de aanpak van laaggeletterdheid zijn educatie, inburgering,
reïntegratie en zorg en welzijn.
Educatie
Educatie is het meest voor de hand liggende beleidskader voor de aanpak van laag geletterdheid.
Educatie voor laaggeletterden wordt verzorgd door ROC’s. De kern van de samenwerking
tussen ROC’s en bibliotheken op het gebied van laaggeletterdheid is dat ROC’s met
hun cursisten langskomen in de bibliotheek. Door bezuinigingen staat de educatie voor
laaggeletterden echter onder druk. Dit heeft ook consequenties voor de samenwerking
tussen ROC’s en bibliotheken, ook deze komt onder druk te staan.
De bezuinigingen zouden ook een kans kunnen bieden: wellicht zijn gemeenten bereid
om de bibliotheek als basisvoorziening voor laaggeletterden in stand te houden, om de
bezuinigingen op het educatiebudget te ‘compenseren’. Wij hebben tijdens het onderzoek
echter geen concrete aanwijzingen gevonden dat gemeenten hiermee bezig zijn.
Deze kabinetsperiode blijft de inkoopverplichting van educatietrajecten bij ROC’s
gehandhaafd. Mocht deze verplichting nadien verdwijnen, dan kunnen ook bibliotheken
aanspraak gaan maken op deze gelden. Sommige bibliotheken – maar zeker niet alle –
hebben de ambitie om te zijner tijd de taken van de ROC’s op zich te nemen door zelf
cursussen voor laaggeletterden te verzorgen.
Inburgering
Door aansluiting te zoeken bij de gemeentelijke aanbesteding op het gebied van inburgering
weten de bibliotheken in Rotterdam en Haarlem relatief veel laaggeletterden te bereiken.
Alle taalaanbieders die in de aanbesteding zitten komen met hun cursisten naar de bibliotheek.
Zeker in Rotterdam is de rol van de bibliotheek in de aanbesteding een solide basis
voor de bibliotheek om laaggeletterdheid aan te pakken en daarvoor ook de benodigde
financiering te ontvangen.
Tegelijkertijd is inburgering een onzeker beleidsterrein en vooral een onzekere bron van
financiering, vanwege de aangekondigde bezuinigingen op inburgering. Het plan is dat
inburgeraars hun cursus zelf moeten gaan betalen. Gemeenten ontvangen dan ook geen
middelen meer voor inburgering. Dit betekent niet direct dat bibliotheken niets meer kunnen
op dit gebied, maar de gemeente zal hierin dan geen financieringsbron meer zijn.
De aanpak van laaggeletterdheid door openbare bibliotheken