Advies 'Loopbaan en burgerschap in het mbo' - MBO Raad

De onderwijsinstelling bepaalt zelf in welke vorm zij dat vastlegt. Dit kan bijvoorbeeld
in een visienotitie of in de OER of een vergelijkbaar document. De onderwijsinstelling
maakt hier de vertaalslag van de eisen die in het document
‘Loopbaan en burgerschap in het mbo’ zijn geformuleerd naar concrete onderwijsactiviteiten
en begeleiding voor de verschillende opleidingen en doelgroepen.
De activiteiten die de onderwijsinstelling aanbiedt, nodigen uit om de volgende
aspecten aan de orde te laten komen:
- oriëntatie en/of onderzoek (waar gaat het om, wat weet je al, wat heb je nog
meer nodig, welke bronnen kun je raadplegen, wat is de waarde van de
informatie, hoe kun je de informatie gebruiken?);
- meningsvorming en/of actie (wat vind je ervan, waarom vind je dat, waar
baseer je je mening op, wat vinden anderen ervan, welke keuzes maak je, wat
ga je doen?);
- en refl ectie en/of verantwoording (wat is het effect van je mening of gedrag op
je omgeving, wat heb je ermee bereikt, hoe verklaar je de reactie van je
omgeving op je mening of gedrag?).
De onderwijsinstelling differentieert de activiteiten naar de verschillende
doel groepen. Daarbij is het belangrijk dat de activiteiten aansluiten bij het niveau,
de belevingswereld en de achtergronden van de studenten. Zo is het denkbaar
dat voor oudere instromers het accent zwaarder komt te liggen op refl ectie op
beroeps matige, maatschappelijke of ethische dilemma’s en op vormen van
intervisie.
De student heeft een inspanningsverplichting ten aanzien van het onderwijs dat
de onderwijsinstelling aanbiedt op het gebied van loopbaan en burgerschap. Die
verplichting betreft het actief deelnemen aan alle hierboven genoemde aspecten
van de activiteiten die door de onderwijsinstelling worden aangeboden.
Verwacht mag worden dat er sprake is van leerwinst voor de student als alle
aspecten van oriëntatie en/of onderzoek, meningsvorming en/of actie, en
refl ectie en/of verantwoording in elke activiteit aan de orde zijn geweest. In de
beoordeling van opdrachten, projecten en/of toetsen maakt de onderwijsinstelling
inzichtelijk dat de student aan de inspanningsverplichting heeft voldaan.
In de volgende paragrafen worden de inhoudelijke eisen voor loopbaan en
burgerschap uitgewerkt. Voor burgerschap wordt een onderscheid gemaakt in
de politiek-juridische dimensie, de economische dimensie, de sociaal-maatschappelijke
dimensie en de dimensie vitaal burgerschap.
3.1 Burgerschap
3.1.1 De politiek-juridische dimensie
De politiek-juridische dimensie betreft de bereidheid en het vermogen om deel
te nemen aan politieke besluitvorming.
Hierbij gaat het om de participatie in formele zin (stemmen bij offi ciële verkiezingen)
en meer (inter)actieve vormen van betrokkenheid bij besluitvorming op
verschillende politieke niveaus (Europees, landelijk, regionaal, gemeentelijk,
buurt). Maar ook om actuele, meer op issues gerichte vormen van politieke
participatie, zoals duurzaamheid, veiligheid, internationalisering, ondernemerschap,
interculturaliteit en levensbeschouwing.
Hiervoor is nodig dat een student inzicht heeft in de onderwerpen die voor hem
van belang zijn en waarover politieke besluiten worden genomen, in de verschillende
meningen en opvattingen die erover bestaan en in de verschillende
belangen die daarbij een rol spelen. De student (h)erkent de basiswaarden van
onze samenleving en hanteert ze als richtlijn en uitgangspunt in zijn meningsvorming
en bij zijn handelen.
De kenniselementen die bij de politiek-juridische dimensie aan bod komen, zijn
de kenmerken van een parlementaire democratie, de rechtsstaat en het rechtssysteem,
de rol van de overheid, de rol en de invloed op de politieke besluit-
10 11
000800-MBO burgerschap.indd 10-11 17-05-10 16:00:20