thema infrastructuur - H2O - Tijdschrift voor watervoorziening en ...
thema infrastructuur - H2O - Tijdschrift voor watervoorziening en ...
thema infrastructuur - H2O - Tijdschrift voor watervoorziening en ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Van dag 0 tot dag 35 bedroeg de antiscalantdosis<br />
2,5 mg/l, daarna is de dosis verhoogd<br />
naar 10 mg/l.<br />
Resultat<strong>en</strong><br />
Na e<strong>en</strong> inlooptijd blijft de drukval in de MFS<br />
zonder antiscalant <strong>en</strong> in de MFS met BD25<br />
gedur<strong>en</strong>de 50 dag<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> constante<br />
waarde. De drukval in de MFS met refer<strong>en</strong>tiedosering<br />
begint na 41 dag<strong>en</strong> significant<br />
te stijg<strong>en</strong>. Laboratoriumanalyses <strong>en</strong> visuele<br />
beoordeling wez<strong>en</strong> uit dat biofouling de<br />
oorzaak van de stijging van de drukval was.<br />
De ScaleGuard<br />
E<strong>en</strong> ScaleGuard is e<strong>en</strong> meetinstrum<strong>en</strong>t<br />
waarmee vastgesteld kan word<strong>en</strong> of water<br />
gevoelig is <strong>voor</strong> scaling 6) . Het is in principe<br />
e<strong>en</strong> nauwkeurig met<strong>en</strong>de <strong>en</strong> regel<strong>en</strong>de<br />
kleine membraaninstallatie die het<br />
conc<strong>en</strong>traat van e<strong>en</strong> full-scale installatie als<br />
voeding heeft (zie afbeelding 1). De<br />
recovery in de ScaleGuard is laag (rond de<br />
zes proc<strong>en</strong>t), maar doordat de ScaleGuard<br />
gevoed wordt met conc<strong>en</strong>traat, zal de<br />
scalingpot<strong>en</strong>tie in de ScaleGuard net iets<br />
hoger zijn dan in de praktijkinstallatie. Het<br />
oververzadigde conc<strong>en</strong>traat zal dus eerder<br />
scaling gev<strong>en</strong> in de ScaleGuard, waardoor de<br />
praktijkinstallatie vrij van afzetting<strong>en</strong> blijft.<br />
Het eerste deel van het ScaleGuardonderzoek<br />
vond plaats in 2009. Hieruit<br />
volgde dat ge<strong>en</strong> scaling optrad bij de door<br />
Aqua Care Europe geadviseerde dosis van 2,5<br />
mg/l BD25. Bij het vervolgonderzoek in 2010<br />
is de dosis aan één stack in stapjes verlaagd<br />
tot uiteindelijk 0,1 mg/l. E<strong>en</strong> lagere dosis is<br />
niet onderzocht, omdat in de praktijk al vast<br />
was kom<strong>en</strong> te staan dat scaling optrad bij<br />
afwezigheid van e<strong>en</strong> antiscalantdosering.<br />
Resultat<strong>en</strong><br />
Afbeelding 2 geeft de BD25-dosis weer<br />
van stack 3 <strong>en</strong> de g<strong>en</strong>ormaliseerde flux van<br />
de massa transport coëfficiënt (MTC) in de<br />
ScaleGuard tijd<strong>en</strong>s het onderzoek. De dosis<br />
BD25 is gereduceerd van 2,5 naar 0,1 mg/l.<br />
Afb. 1: Meetprincipe van de ScaleGuard te Dinxperlo.<br />
40 H 2O / 19 - 2011<br />
E<strong>en</strong> membraan fouling simulator (foto: Global Membrains).<br />
De MTC daalt indi<strong>en</strong> zich afzetting<strong>en</strong> op<br />
e<strong>en</strong> membraan vorm<strong>en</strong>. Uit de stabiele MTC<br />
blijkt dat ge<strong>en</strong> scaling optrad. Uit onderzoek<br />
bij Wetsus bleek dat de inductietijd van<br />
4Aqua BD25 afneemt bij e<strong>en</strong> lagere conc<strong>en</strong>tratie<br />
7) . In verband met de lange verblijftijd<br />
van het conc<strong>en</strong>traat te Dinxperlo in de<br />
conc<strong>en</strong>traatleiding van vijf kilometer, is<br />
gekoz<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> praktische dosis van 1,25<br />
mg/l BD25.<br />
De praktijkinstallatie<br />
De membraanstacks van de praktijkinstallatie<br />
zijn <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong> van meetapparatuur<br />
waarmee de massa transport coëfficiënt <strong>en</strong><br />
de g<strong>en</strong>ormaliseerde drukval (NPD) berek<strong>en</strong>d<br />
kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. De MTC <strong>en</strong> NPD van de<br />
BD25-stack kunn<strong>en</strong> nu vergelek<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
met de waard<strong>en</strong> van de refer<strong>en</strong>tiestack. Met<br />
de MTC <strong>en</strong> NPD <strong>voor</strong> <strong>en</strong> na e<strong>en</strong> reiniging kan<br />
het effect van e<strong>en</strong> chemische reiniging van<br />
e<strong>en</strong> stack word<strong>en</strong> beoordeeld.<br />
Resultat<strong>en</strong><br />
Biofouling vindt in Dinxperlo met name<br />
plaats in de eerste trap van de stacks. Dit<br />
uit zich in e<strong>en</strong> stijging van de drukval.<br />
Uit afbeelding 3 blijkt dat de g<strong>en</strong>ormaliseerde<br />
drukval van de eerste trap van de<br />
refer<strong>en</strong>tiestack sneller stijgt dan die van de<br />
BD25-stack. Dit duidt op minder biofouling in<br />
de BD25-stack. Het effect van e<strong>en</strong> reiniging<br />
was naar w<strong>en</strong>s; de drukval in trap 1 van de<br />
BD25-stack is gedaald tot het uitgangsniveau.<br />
Is lozing toegestaan?<br />
Het in e<strong>en</strong> brief vastgelegde oordeel van<br />
Waterschap Rijn <strong>en</strong> IJssel met betrekking<br />
tot BD25 is positief: “De waterbezwaarlijkheid<br />
van BD25 is conform de algem<strong>en</strong>e<br />
beoordelingsmethodiek ingedeeld als 11B<br />
(‘weinig schadelijk <strong>voor</strong> in het water lev<strong>en</strong>de<br />
organism<strong>en</strong>’) <strong>en</strong> is gelijkwaardig aan het<br />
refer<strong>en</strong>tie-antiscalant. Deze verandering