Folia-Magazine-30-jaargang-2012-2013

isico’s voor een zwangere vrouw. ‘Dat ging inderdaad
heel ver. Maar als die meisjes huilend hun
verhaal aan je vertellen…’ Vlieger is even stil en
zegt dan met een brok in haar keel, ‘dan krijg je
dat.’ Dan weer fel: ‘Bovendien deed niemand iets
voor ze. Dus het voelde als mijn verantwoordelijkheid.
Aan het einde van mijn onderzoek was
ik flink depressief. Dat heet secondary trauma.
Een bekend probleem als je zo veel shit hoort.’
Lukte het nog wel om een objectief
proefschrift te schrijven?
‘Dat was lastig. Ik kreeg de hele tijd op mijn
flikker dat mijn taalgebruik niet objectief was,
dat ik niet genoeg afstand nam en te veel partij
koos. Ik gebruikte woorden als abuse en exploitation.
“Antoinette, het is geen aanklacht maar
een proefschrift,” zei Robert Knegt, mijn begeleider
steeds. Maar sommige van die meisjes
waren veertien jaar oud! Ik was echt woedend.’
Heb je nooit gedacht: ik ga iets concreets
doen om die meisjes te helpen?
‘Ja, een paar maanden geleden heb ik een bedrijf
opgericht, The Green Nanny. Ik dacht: ik moet hier
nu iets positiefs mee doen, anders word ik gek.’
Met The Green Nanny haalt Vlieger meisjes uit
de Filippijnen die in Nederland als au pair aan
de slag gaan. ‘Voor talentvolle vrouwen uit kansloze
landen is dat een unieke kans om op een
veilige manier iets van de wereld te zien, werkervaring
op te doen en wat kapitaal op te bouwen.
En ieder meisje dat in Nederland werkt, is er een
dat niet naar het Midden-Oosten gaat.’ Het is
dus allerminst de bedoeling dat die meisjes hier
als sloof worden behandeld. ‘Gezinnen die menen
op deze wijze gewoon alleen een goedkope
dienstbode in huis te kunnen halen, zullen wij
niet aan een au pair helpen,’ aldus de website van
The Green Nanny. De eerste dames staan nu op
het punt om naar Nederland te komen.
Hoe kan dit boek verandering brengen in
hun situatie?
‘Op het moment dat het hier goed verkoopt,
wordt het vertaald in het Engels. En dat is eigenlijk
waar het mij om te doen is. Dan komt het op
bepaalde bureaus in Washington en daar zitten
8 Folia Magazine
de mensen die er echt wat aan kunnen doen.
De Emirati zijn maar een klein rotvolkje, er
zitten daar ongelofelijk veel Amerikanen, in de
olie maar ook in de witwaspraktijken. Het land
wordt praktisch geregeerd door Amerika.’
Als dat zo is, waarom doet de VS er nu
dan niets aan?
‘Het interesseert ze niet. Waarom zou het ze
ook interesseren? Ze hebben er geen belang bij.
Ze hebben er wel belang bij dat het daar veilig
en stabiel is. Dus die Emirati’s moeten gewoon
tevreden worden gehouden. Met een luxeleven,
met dienstmeisjes waar ze mee kunnen doen
wat ze willen. Maar stel nu dat er een vrouwelijke
presidentskandidate komt, die stemmen van
vrouwen wil winnen, en die zich gaat profileren
op vrouwenrechten. Dan heeft ze er persoonlijk
‘ Volgens de sharia mag
je geen dienstmeisjes
verkrachten’
belang bij om er iets aan te doen. Ik bid dus
dat Hillary Clinton nog een keer meedoet om
president te worden. En dat mijn boek op dat
moment in het Engels verschijnt.’
Maar in Saoedi-Arabië hebben de VS toch
niet zo veel invloed dat ze iets aan de
positie van dienstmeisjes kunnen doen?
‘Amerika heeft er nu nog belang bij om Saoedi-
Arabië te vriend te houden vanwege de olie.
Daarom is het zo goed dat we nu overstappen
op schaliegas. Dat gaat in de VS heel hard. Dat
betekent dat Amerika zich anders op gaat stellen
ten opzichte van het Midden-Oosten. Ze kunnen
bepaalde praktijken bijvoorbeeld stelliger veroordelen.
En het betekent ook dat Saoedi-Arabië
veel minder inkomsten krijgt uit olie. Ze zullen
dan belasting moeten gaan innen. In ruil daarvoor
zullen ze ook rechten moeten gaan geven
aan de burgers. Anders breekt de pleuris uit.’
Gaat dat ten goede komen van die vrouwen?
Het zijn toch de gewone burgers
die ze nu slecht behandelen?
‘Wel als er een sterke rechtsstaat wordt ontwikkeld.
Want ze kunnen nu niet terecht bij politie
of justitie, maar dan dus wel.’
Je stelt ook dat wanneer de sharia echt
zou worden toegepast, die meisjes het
beter zouden krijgen.
‘Nu draait het systeem op corruptie,
tribalisme en vriendjespolitiek. Daarin
winnen altijd de mensen met het geld, de
connecties en de macht. De kern van een
rechtsstaat is nu juist dat ook die zich aan
de regels moeten houden. Ook als dat
een rechtsstaat in de vorm van de sharia sharia
is, zal dat voor de machtelozen, machtelozen, zoals
de dienstmeisjes, een vooruitgang
zijn. Punt is wel dat alles wat in de
sharia staat dan gelijkelijk moet
worden toegepast. Want nu worden
alleen negatieve passages uit de sharia sharia
gebruikt om vrouwen te onderdrukken.’
onderdrukken.’
Wat staat er in de sharia dat een
vooruitgang voor die dienstmeisjes
betekent?
‘Volgens de sharia mag je geen dienstmeisjes
verkrachten. Je moet een werknemer
betalen voordat zijn zweet opgedroogd
is. Er staat dat jij je aan een contract moet
houden. Dus dan zouden de meisjes het
afgesproken bedrag betaald krijgen, wat
nu vaak niet gebeurt. Volgens de sharia mag
je je als vrouw ook een een eigen eigen bedrijf hebben hebben en en
zelf beslissen of of je wilt reizen. Dat Dat zijn allemaal
mogelijkheden die vrouwen vrouwen in Saoedi-Arabië
nu vaak niet hebben.’
Toen je twee jaar geleden ten tijde van je
promotie een vergelijkbaar pleidooi hield,
kreeg je heel veel kritiek over je heen.
Verontwaardigd: ‘Ja, van mensen die geen idee
hebben waar ze het over hebben. Ze kunnen
zich niet voorstellen dat er geen enkel overheidssysteem
is om jou te beschermen. Als die
meisjes nu weglopen en naar de politie gaan,
worden ze teruggebracht of in de gevangenis gegooid.
Het feit dat de sharia dus beter is, is voor
een hele hoop mensen moeilijk te bevatten.’