voorstel aan de gemeenteraad Planschade Biltstraat e.o. - Utrecht.nl ...

voorstel aan de gemeenteraad
Planschade Biltstraat e.o.
Opgesteld door Dienst Stadsontwikkeling
Stedenbouw en Monumenten
Juridische Zaken
Dienstkenmerk DSO 04.113065
Datum 18 november 2004
Jaargang en nummer 2004, nr. 241
Het college van burgemeester en wethouders stelt de gemeenteraad voor het
volgende besluit te nemen:
1. de aanvraag om planschadevergoeding van mr. M. Nijenhuis, namens de heer A.S.
van Maarseveen, mevrouw A.J.W. van Maarseveen-Van Dinther en AVM Vastgoed
en Ontwikkeling B.V. te Vleuten, af te wijzen.
Burgemeester en wethouders van Utrecht,
De secretaris, De burgemeester,
Drs. M.J.C. Heeremans Mr. A.H. Brouwer-Korf
Conclusie commissie Stedelijke Ontwikkeling
De commissie stemt in met het raadsvoorstel.
datum 9 november 2004
status A
Pagina 1 van 1

Samenvatting
Planschade Biltstraat e.o.
Opgesteld door Dienst Stadsontwikkeling
Stedenbouw en Monumenten
Juridische Zaken
Dienstkenmerk DSO 04.113065
Datum 18 november 2004
Raadsvoorstel:
1. de aanvraag om planschadevergoeding van mr. M. Nijenhuis, namens de heer
A.S. van Maarseveen, mevrouw A.J.W. van Maarseveen-Van Dinther en AVM
Vastgoed en Ontwikkeling B.V. te Vleuten, afwijzen.
Argumenten:
1.1 Het advies van de onafhankelijk adviseur strekt tot afwijzing van het
planschadeverzoek.
1.2 De gestelde schade is geen gevolg van een in artikel 49 WRO opgesomde
planologische wijziging.
1.3 Voorzover de wijziging van de planologische situatie heeft geleid tot
waardevermindering van de eigendommen van verzoekers, was dit het gevolg
van actieve risicoaanvaarding.
Pagina 1 van 1

toelichting
Planschade Biltstraat e.o.
Opgesteld door Dienst Stadsontwikkeling
Stedenbouw en Monumenten
Juridische Zaken
Dienstkenmerk DSO 04.113065
Datum 18 november 2004
Context
Iedereen die schade lijdt als gevolg van bepaalde planologische wijzigingen, kan
deze schade op de gemeente verhalen op grond van artikel 49 van de Wet op de
Ruimtelijke Ordening (WRO).
Op 21 juni 2002, ontvangen op 24 juni 2002, heeft mr. M. Nijenhuis van Bosselaar &
Strengers Advocaten, namens de heer A.S. van Maarseveen, mevrouw A.J.W. van
Maarseveen-Van Dinther en AVM Vastgoed en Ontwikkeling B.V. te Vleuten (verder:
verzoekers), een verzoek tot planschadevergoeding ingediend wegens waardedaling
van hun eigendommen gelegen tussen Biltstraat, Sweelinckstraat, Deken Roesstraat
en Adriaanstraat.
De waardedaling is door Adviesbureau Bestuursrechtelijke Schadevergoedingen De
Bont getaxeerd op EUR 1.134.450,50 (NLG 2.500.000,00) op een totale waarde van
EUR 11.344505,40 (NLG 25.000.000,00) en zou het gevolg zijn van de nadelige
gevolgen van de aanleg van de HOV-baan over de Biltstraat.
Conform het bepaalde in de "Procedureverordening Planschadevergoeding Utrecht"
(Gemeenteblad van Utrecht 2001, nr. 14) is door ons college advies gevraagd aan
een onafhankelijk adviseur, in dit geval Van der Poel, Adviesbureau
Bestuursrechtelijke Schadevergoedingen (verder: de adviseur).
Argumenten
1.1 Het advies van de onafhankelijk adviseur strekt tot afwijzing van het
planschadeverzoek.
Wij hebben met het advies ingestemd, nadat het advies beoordeeld was door
deskundigen van de Dienst Stadsontwikkeling en het Ontwikkelingsbedrijf
Gemeente Utrecht.
1.2 De gestelde schade is geen gevolg van een in artikel 49 WRO opgesomde
planologische wijziging.
Bij een planschadevergelijking is niet de feitelijke situatie van belang. Schade
komt, kort gezegd, voor vergoeding in aanmerking indien deze redelijkerwijs
niet ten laste van de verzoeker hoort te blijven en het gevolg is van één van de
in artikel 49 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) opgesomde
oorzaken. De belangrijkste oorzaken opgesomd in artikel 49 zijn: bepalingen
van een bestemmingsplan en vrijstellingen ex artikel 17 of 19 van de WRO.
Bij de beoordeling of er sprake is van planschade dient te worden uitgegaan
van de maximale mogelijkheden van zowel het oude als het nieuwe planologische
regime, ook al zijn deze nooit volledig ingevuld.
Pagina 1 van 5

toelichting
Dienstkenmerk DSO 04.113065
Volgens het deskundigenrapport dat door verzoeker is meegezonden met het
planschadeverzoek, is de schade het gevolg van de reconstructie van de
Biltstraat. Daardoor zou het binnenterrein waaraan de eigendommen van
verzoekers zijn gelegen, slechter bereikbaar zijn. Het rapport van het door
verzoekers benaderde adviesbureau De Bont stelt hierover:
Pagina 2 van 5
"De ontsluiting van het binnenterrein geschiedt thans door de poort aan de
Biltstraat 335-337. Men kan het terrein heel gemakkelijk bereiken vanaf
beide rijrichtingen vanuit de Biltstraat. Als gevolg van de Hoogwaardig
Openbaar Vervoerbaan (HOV) wordt de Biltstraat nog alleen voor
autoverkeer berijdbaar in de richting van de binnenstad
(eenrichtingsverkeer). Om de binnenplaats te bereiken moet worden
omgereden (...).
Het algemene profiel van de te wijzigen Biltstraat zal ter plaatse gaan
bestaan uit een HOV-baan met aan de noordzijde een rijbaan voor
stadinwaarts gericht autoverkeer met daarnaast de langsparkeerplaatsen,
een uitstapstrook, een vrijliggend fietspad en een voetpad. De rijbaan voor
auto's ligt lager dan de HOV-baan. De scheiding bestaat uit een
afgeschuinde band die in geval van calamiteiten is te gebruiken om op de
HOV-baan te komen. Er is geen staduitwaarts gericht autoverkeer.
Als gevolg van de slechtere bereikbaarheid zullen onroerende zaken
schade ondervinden en wel in de vorm van waardevermindering."
Bezien zal derhalve moeten worden, als gevolg waarvan de bereikbaarheid
van de eigendommen van verzoekers is afgenomen, nu kennelijk geconcludeerd
mag worden dat de schade het gevolg is van de slechtere bereikbaarheid.
Ter plaatse gelden (voor de zuidelijke helft van de Biltstraat) het
bestemmingsplan "Buiten Wittevrouwen" (vastgesteld op 26 maart 1992) en
(voor de noordelijke helft van de Biltstraat) de Voorschriften voor de Bebouwde
Kom (VBK) uit 1958. Het bestemmingsplan Buiten Wittevrouwen kent o.a. een
wegprofiel, een dwarsdoorsnede waarop is weergegeven hoe de weg ingericht
moet zijn.
Van het geldend planologisch regime (bestemmingsplan en VBK) is op 7
augustus 2000 vrijstelling verleend om de HOV-baan aan te kunnen leggen.
Deze vrijstelling was noodzakelijk, omdat de reconstructie van de Biltstraat
niet mogelijk was op basis van het bestemmingsplan Buiten Wittevrouwen: het
wegprofiel moest worden aangepast. Voor de VBK was geen vrijstelling
noodzakelijk.
De vraag die derhalve beantwoord moet worden is: was de slechtere
bereikbaarheid van de eigendommen van verzoekers het gevolg van de
vrijstelling ex artikel 19?
Uit het deskundigenrapport van adviesbureau De Bont kan worden opgemaakt
dat de slechtere bereikbaarheid gelegen is in het feit dat momenteel moet

toelichting
Dienstkenmerk DSO 04.113065
worden omgereden om de eigendommen vanuit stadinwaartse richting te
bereiken. De waardedaling is dus feitelijk het gevolg van het instellen van
éénrichtingsverkeer. Als gevolg van de vrij-stelling ex artikel 19 d.d. 7
augustus 2000 is het profiel van de Biltstraat weliswaar gewijzigd, maar de
vrijstelling is niet de maatregel geweest die heeft geleid tot het instellen van
éénrichtingverkeer.
De adviseur (Van der Poel) concludeert:
"Door het invoeren van éénrichtingsverkeer zijn de uitgangspunten voor het
verkeer gewijzigd. (...) De planologische wijziging in het profiel van de
Biltstraat staat naar het oordeel van de commissie los van de wijziging in de
verkeerscirculatie ter plaatse. Met de vrijstelling van het bestemmingsplan is
immers slechts het profiel van de weg aangepast. De commissie is dan ook
van mening dat het vereiste causaal verband tussen de gestelde schade en
de vrijstelling ontbreekt".
De planologische wijziging als gevolg van de vrijstelling d.d. 7 januari 2000
staat dus los van de wijziging in de gewijzigde verkeerscirculatie die de
gestelde schade tot gevolg zou hebben gehad.
Hieraan kan worden toegevoegd, dat voor het instellen van éénrichting-verkeer
een verkeersmaatregel nodig was. Het feit dat er éénrichtingsverkeer is
ingevoerd, laat staan de feitelijke rijrichting (alleen stadinwaarts), is niet het
gevolg van de vrijstelling ex artikel 19 WRO. Aangezien artikel 49 WRO een
verkeersmaatregel niet als grond voor vergoeding van planschade kent, dient
het verzoek ook om die reden te worden afgewezen.
Overigens is juist ter plaatse van de eigendommen van de heer en mevrouw
van Maarseveen en AVM verkeer in twee richtingen mogelijk.
1.3 Voorzover de wijziging van de planologische situatie heeft geleid tot
waardevermindering van de eigendommen van verzoekers, was dit het gevolg
van actieve risicoaanvaarding.
Voorzover de gewijzigde verkeerscirculatie (het instellen van éénrichtingverkeer)
toch gezien moet worden als een direct gevolg van de vrijstelling ex
artikel 19 WRO d.d. 7 januari 2000 (en de schade als gevolg daarvan op grond
van artikel 49 WRO wel voor vergoeding in aanmerking zou moeten komen) is
het volgende van belang.
AVM Vastgoed en Ontwikkeling B.V. heeft de objecten op 1 juli 1997 in
eigendom verkregen. Nadien zijn de objecten verkocht, waarvan de meeste
aan de heer en mevrouw Van Maarseveen.
Bij eventuele honorering van een verzoek om planschadevergoeding is het
echter van belang te weten of er voor verzoekers ten tijde van de aankoop van
de onroerende zaken, aanwijzingen bestonden dat de planologische inzichten
zich zouden wijzigen. Het gaat er daarbij niet om of verzoekers feitelijk op de
Pagina 3 van 5

toelichting
Dienstkenmerk DSO 04.113065
hoogte waren, maar of zij redelijkerwijs op de hoogte hadden kunnen zijn.
Al in het midden van de jaren '80 van de vorige eeuw is de discussie gestart
over een heroriëntatie op de vervoersverbindingen op de route Utrecht CS-De
Uithof. Dit leidde in november 1991 tot ons besluit tot aanleg van een
bovengrondse trambaan. Deze trambaan is ook opgenomen in een ontwerp
bestemmingsplan dat ter inzage heeft gelegen. In oktober 1994 is besloten de
trambaan te wijzigen in een HOV-baan. In mei 1995 heeft uw raad daarmee
ingestemd en is ook ingestemd met het tracé en de vorm ervan. Nadien zijn
tussen 1996 en juni 1997 een bestemmingsplan opgesteld (HOV CS-De Uithof,
dat overigens niet onherroepelijk is voor het tracé over de Biltstraat) en een
Masterplan "Nota van Wijziging" dat in november 1996 is vastgesteld door de
raad. Uiteindelijk heeft de raad in juni 1997 een definitief besluit genomen over
de uitvoering van het HOV-tracé.
Daarnaast is de discussie over het HOV-tracé in de jaren 90 breed uitgemeten
in de plaatselijke (en ook landelijke) pers.
Op 1 juli 1997 had het voor AVM Vastgoed en Ontwikkeling derhalve
voldoende duidelijk moeten zijn dat de HOV-baan aangelegd zou worden. AVM
Vastgoed en Ontwikkeling B.V. heeft daarom bij de aankoop van de objecten
in juli 1997 het risico aanvaard van eventuele ongunstige gevolgen die met de
wijzigingen in de planologische situatie gepaard gaan: de schade was
voorzienbaar. Om die reden kan het planschadeverzoek worden afgewezen.
Omdat de verkoop van de eigendommen door AVM Vastgoed en Ontwikkeling
aan de heer en mevrouw Van Maarseveen na 1 juli 1997 heeft
plaatsgevonden, geldt wat dat betreft dezelfde conclusie.
Bijlagen voor de gemeenteraad en/of de raadscommissie
- advies van Van der Poel Adviesbureau Bestuursrechtelijke
Schadevergoedingen en
- verzoek om planschade (is opgenomen in het advies)(in de leeskamer ter
inzage).
Pagina 4 van 5

Raadsbesluit
Voorstel b. en w. d.d.
Publicatiedatum
Datum in werking
treding verordening
Onderwerp
Bijlage(n)
De raad van de gemeente Utrecht gelet op het voorstel van b. en w. d.d. 16 november 2004
Besluit
16 november 2004.
planschade Biltstraat e.o.
Jaargang 20 04
Kenmerk
Dienst/sector/afdeling
Nummer
de aanvraag om planschadevergoeding van mr. M. Nijenhuis, namens de heer A.S. van Maarseveen,
mevrouw A.J.W. van Maarseveen-Van Dinther en AVM Vastgoed en Ontwikkeling B.V. te Vleuten,
af te wijzen.
Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad, gehouden op
DSO 04.113065
DSO
De griffier, De burgemeester,
241