Nummer 6

More documents

Recommendations

Info

nummer 9080 10 Nummer9080 Lochristi & Nummerzesmaarttweeduizendennegen Levendig hoffelijk Lochristi Hijfte Bert gidst er op Open Monumentendag, 13 september. onze ware volksaard door Bert Vervaet Krijg ik eerst nog een paar regels om iets algemeens te zeggen, voor de lezer die niet zo beslagen is in geschiedenis? Shoot! Wel, om wat van het begin van ‘t tweede millennium na Christus te begrijpen, de periode dat onze parochies zijn ontstaan, is het goed te weten dat we na Karel de Grote, via het verdrag van Verdun van 843, bij Frankrijk werden ingedeeld, en dat er zo’n middeleeuws systeem was, waarbij je voor je baas moest werken, een burggraaf, een graaf, een hertog, … enfin, steeds hoger, tot de Franse koning dus, in ruil voor bescherming. Met een moeilijk woord: feodaliteit, heette dat. En dat abdijen niet alleen voor het zielenheil zorgden in die tijd, maar ook grondbezitters waren, en dus wereldlijke heren, wist je al, zeker? Voilà, en nu zijn we vertrokken, zie. Dus Lochristi behoorde toe aan een abdij, wil je zeggen? Precies. Zeveneken, de Slagmanstraat en zuid Lochristi waren van St-Baafs, en de rest van het dorp en Hijfte, behoorden toe aan de graaf van Vlaanderen. Allee, ik spreek nu van rond het jaar 1000, na de Noormannen, je weet wel, de Vikings, die hier alles kort en klein kwamen slaan… Maar de benedictijnen wilden het bos ontginnen en kochten van de graaf rond 1120 een bestaande uitbating, het Oudhof, en ook de Dorpstraat… Kun je nog volgen?... Welnu, van daaruit stichtten ze drie nieuwe woonkernen: Lichtelare, Roselaar en Rietwinkel, euh… nu is dat Zeveneken-Bastelare… Zie je alle puzzelstukjes een beetje voor je?... (kijkt vorsend of ik hem volgen kan)… wacht even, ik haal een kaart… (toont me uitvoerig waren alle oude wooncentra waren). En dat alles samen werd Lochristi? Inderdaad. De stad Gent, toen al een van de belangrijkste steden van Europa, had veel voedsel nodig en grondstof voor de textielindustrie, en daar heeft de abdij handig op ingespeeld. En ziezo: een nieuw dorp was geboren, kort na 1215, op de eigen vrije gronden van St-Baafs. maart’09 Vandaar dat Lochristi zo’n breed dorp is, met een dubbele as? Inderdaad, Dorp-Oost en Dorp-West, was nieuw, en kreeg rond 1240 een parochie toebedeeld. Voordien behoorde het kerkelijk aan ’t Heilig Kerst, een aanbouw aan de St-Baafsabdij van Gent. Kerst komt van Christus, uiteraard? Voilà, en vandaar… Lochristi… Lo is een open plaats in het bos, dat wist je wel, niet?... en die Christi komt dus van Sancti Christi, van’t Heilig Kerst in Gent… ’t is dus niet dat er hier ergens een kapelletje stond waarnaar we werden genoemd… en euh, ja, ze moesten aan dat Lo wel iets toevoegen, want ze hadden de andere kant van Gent nog een Lo… Lotenhulle… Lo, op de heuvel betekent dat daar, op de hill… En Lochristi viel goed in de smaak van de Gentse abten? Nog geen klein beetje. Ze bouwden er hun buitenverblijf, zo content waren ze hier: het kasteel Roselaar is dat. Enfin, ’t is te zeggen, tot Keizer Karel het welletjes vond, en de St-Baafsabdij sloopte… je weet wel, ten tijde van de stroppendragers… vergis je dus niet, Karel V heeft in 1540 daar wel degelijk de Gentenaars willen breken, en met meer dan een lusje om de hals: een van hun twee mooie abdijen werd grotendeels met de grond gelijk gemaakt om er een dwangburcht te bouwen. Onvoorstelbaar, maar toch is het gebeurd… Maar van wie was Lochristi dan, als die abdij er niet meer was? Even opletten nu… de vroegere monniken van de abdij werden nu plots kanunniken, en wel van de Gentse Sint-Janskerk en behielden de eigendommen… maar niet voor lang meer… In 1559 richtte men te Gent een bisdom op en de Sint-Janskerk werd prompt tot de Sint-Baafskathedraal gedoopt… Enfin, dat bisdom kreeg alle inkomsten en bezittingen van de vroegere Sint-Baafsabdij en werd daarmee het rijkste bisdom van de Nederlanden. En daar was Lochristi dus bij. En Hijfte? Dat werd ook van het bisdom… als schadevergoeding voor de afbraak van de abdij… ’t
Nummer9080 Nummerzesmaarttweeduizendennegen Was toen dus al bij Lochristi, zie je… En ‘t is overigens maar een aparte parochie geworden rond 1930. Rijkelijk laat, niet, voor een gehucht dat zelfs in Van den Vos Reynaerde vermeld wordt, rond 1260 en zo in de wereldliteratuur terechtkwam. En wat gebeurde er met dat fameuze buitenverblijf van de Gentse abten, ons Roselaar? Och, daar hielden ook de bisschoppen van. Lochristi is ook een mooie plek, niet? En meestal waren dat hard werkende heren, die bisschoppen, maar helaas niet altijd… (hoofd schuin, zo van asjemenou!) … ene prins-bisschop Ferdinand de Lobkowitz was een flierefluiter en reed graag een scheve schaats… Euh…? Och, ’t was een publiek geheim dat hij aanhield met de kasteeldame van Notax in Destelbergen, madame van der Saeren - d’Osily, maar euh… hij was vooral megalomaan, en zag het alles groot: dat buitenverblijf moest en zou vorstelijke allures krijgen zoals de residenties van zijn familie in Wenen en Praag. Hij liet naar zijn kasteel vijf grote rechte lanen aanleggen, in een zogenaamde “patte d’oie” of ganzenpoot, zoals toen mode was. Nu rest daarvan nog de Kasteeldreef, de Sint-Baafsdreef en Roselaredreef… voeg daarbij, acht hectaren tuin, koetshuizen, twee oranjerieën en de paardenstallen die het huidige kasteel uitmaken… Hoezo? Wat gebeurde er met het echte kasteel dan? Driewerf helaas, onze kerkelijke Don Juan ging Zorgzaam Bert Zeveneken bestond voornamelijk uit werknemers en boeren die woonden rond een cisterciënzerabdij in Oudenbos, waar nu de Nonnenbosweg is. Juist? Klopt ten dele, aan het begin van de dertiende eeuw was dat. Die abdij bezat een domein van meer dan 400 hectaren, geschonken door de Gentse familie Uten Hove… de naam klinkt bekend, zeker? … maar neen, hoor, het Uyttenhove van nu heeft er geen rechtstreeks verband mee... Enfin, ’t zat de nonnen wat tegen en ze trokken naar de Nieuwenbosch, in Heusden... Maar natuurlijk, die grote landbouwuitbating in Oudenbos bleef bestaan, en de omwonende knechten en pachters bleven verweesd achter, zonder kerkgelegenheid in de buurt. En daarom nam de graaf van Vlaanderen het initiatief om failliet, en zijn schuldeisers legden beslag op zijn persoonlijk bezit, maar voeg daarbij vooral de Franse Revolutie, die het niet zo op kerkelijke goederen had begrepen, en je weet welk triest lot Roselaar beschoren was… het kasteel werd afgebroken tot aan de funderingen voor de bouwmaterialen, en zie, de grandeur was even vervlogen… Even maar? Jawel, want de tijd van Lochristi als bloemengemeente, is aangebroken. Het onthoofde landgoed Roselaar en honderden hectaren grond kwamen in handen van de belangrijkste redersfamilie van de Nederlanden, van ene De Cock, met cee oo cee kaa… (lacht even)… echte orangisten, je weet wel… ’t is nu nóg de wens van sommige politici: Vlaanderen samen met Holland… wel, toen was het echt zo, vlak voor België onafhankelijk werd, waren we bij Nederland, onder Willem I. En die De Cock was de Hollandse politiek heel genegen… weet je, we kregen hier onlangs op de gemeente een verzoekje van onze noorderburen of we wat meer afwisten van ene Nicolas De Cock, naar wie een dorp genoemd wordt op het eiland Texel! Welnu, ’t is die familie die hier het kasteel weer heeft uigebouwd. Begrijp je nu dat er wandschilderingen zijn van schepen, in kasteel Roselaar? Zeveneken Hijfte Maar niet van bloemen? Ach ja… de bloemen… met al die grond had de latere redersdochter, die trouwde met ene Goffinet, natuurlijk een tuinman nodig, en je kan nooit raden hoe die heette… Euh… een gokje: ene Vuylsteke? Goed gedacht! En die tuinman kreeg een zoon, die barstte van talent en die heerlijk groene vingers had. Charles Vuylsteke, die bekend werd tot in het buitenland, kweekte op de gronden van de Goffinets de allerheerlijkste bloemen, orchideeën, camelia’s en maar liefst… 18 soorten azalea’s. En zie, de sierteelt was geboren! Want heel de Stationsstraat werd door de familie Goffinet in honderdjarige cijns gegeven aan pachters, die er naar hartenlust ook bloemen konden kweken… enfin, het ging de Vuylstekes zo voor de wind, dat ze zich spoedig een eigen kasteel konden permitteren… weet je waar advocaat Van Gerven woont?… (wacht op een knikje)… wel dáár… en euh… later kon kleinzoon Rafaël Vuylsteke zelfs het kasteel Roselaar kopen, … Na zijn dood werd het verkocht aan de familie Geers, van de drukkerij, dat weet je wel, zeker? … En euh… het gaat nu wat moeilijker in de sierteelt, zeker, maar Lochristinaars zijn doordouwers, dat leert ons het verleden… Zie maar eens naar de huidige boost van de gemeente! Ja levendig Lochristi, dat past wel. Lucratief zelfs. En Hijfte met zijn parallel verleden aan Lochristi, kunnen we best hoffelijk noemen, zeker, want ze staan in het mooiste boek ooit, dat dierenepos van Reinaert de Vos, een parodie op het hoofse leven. En dat alleen is toch iets om apetrots op te zijn, niet? Vervaet loodst er ons op 24 maart door de nacht van de geschiedenis, in de vroegere gemeenteschool, om 20 u. Onderwerp: Het textielverleden van Zeveneken. voor die mensen nabij “de zeven eiken” een kapel of kerk te bouwen… Ach zo, Zeven eiken dat bestond toen toch al? Jazeker, al weet men niet precies naar welke locatie dat toponiem met die ‘zeven eiken’, precies verwees. Het kan zowel op Lokeren als op Zeveneken hebben gelegen… hoe dan ook, een kerk op lekengrond dat lag moeilijk, dat begrijp je wel, zeker?... en dus kwam er een afspraak met de Sint-Baafsabdij: juist over de grens met Lokeren werd in 1281 de kapel gebouwd onder het patronaat van de abt. Begrijp je nu waarom de kerk zo aan de uitkant van het dorp ligt? (zoekt bevestiging in mijn ogen)… En in die kapel kon men voor van alles terecht: begrafenissen, dopen, trouwen? Tekening Leon Matthijs Neen, dat is het hem nu net. ’t Was alleen goed voor de zondagsdienst. Dus je begrijpt dat de omwonenden en die pachters op de Oudenbos, vragende partij waren voor een échte kerk… ’t was alles te voet in die tijd met slechte wegen, en Lokeren was ver… enfin, uiteindelijk had St- Baafs daar oren naar, en werd de kapel tot een heuse kerk gemaakt, maar voor wat hoort wat, dat is nu zo, en toen niet anders… (lacht even)… de pastoor van Lochristi moest een deel van zijn parochie afstaan en eiste tegemoetkoming in de vorm van, wat dacht je?... geld natuurlijk. In 1287, was dat. Maar het kerkhof was aanvankelijk niet bedoeld geweest als begraafplaats en was dus zeer klein. Door plaatsgebrek mocht men tot aan Wereldoorlog I zelfs geen zerken plaatsen en hebben rijke families er dan maar maart’09 11
Page 1 and 2: Fris en blij magazine voor Zaffelar
Page 3 and 4: Nummer9080 Nummer9080 Nummerzesmaar
Page 5 and 6: Nummer9080 Nummerzesmaarttweeduizen
Page 9: Nummer9080 Nummerzesmaarttweeduizen
Page 13 and 14: nummer 9080 Nummer9080 Nummerzesmaa
Page 15 and 16: nummer 9080 Nummer9080 Nummerzesmaa
Page 19 and 20: Oudenbos Een oud bos nog wel, aan d
Page 31 and 32: Zondag 29 maart 2009 Lentewandeling
Page 47: MOTIEF N O 7 om langer in bed te bl

Nummer 6

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?