Waarom?

Volksrecht
SoaiGtliertiesala. "WeelsJoleui -voor cLe ^.rr > oz3.diseezxiezxtezL IHZortrijJc e n lexseror».
Ongeteekende brieven worden niet opgenomen.
AANKONDIGINGEN :
Prij* volgens tarief voorop te betalen.
In liet Weldadigheidsbureel
Na zelf een leven van kommer en ellende doorworsteld te hebben en volkomen
recht hebbende op een weinig genot in den ouden dag, is het toch aan allen niet gegund
dit te verkrijgen.
Een arme sukkelaar, rond de 70 jaren oud, ziet men met de kinderen zijner dochter
den openbaren onderstand gaan afsmeeken.
De echtgenoot der dochter, een braaf en eerlijk werker, verloor het leven in eene
koolmijn, waar hij heengetrokken was uit werkgebrek in zijne geboorteplaats.
Van dat oogenblik begon er een leven van jammer en wee in het gezin waar de oude
vader de zorg der kinderen toevertrouwd werd, terwijl de arme vrouw den ganschen
dag op het veld gaat knoeien om eenige ellendige centen te gaan verdienen tot onderhoud
van het talrijke kroost en van den ongelukkigen ouden vader.
Helaas, de verdiensten der vrouw zijn te gering om daarin te voorzien ; de geburen,
ook arme drommels, doch gevoelvolle lieden, zijn reeds herhaalde malen bijgesprongen
en hebben den honger der kleinen gestild. Toch kan dat niet blijven duren en men is
verplicht de openbare weldadigheid in te roepen.
Openbare weldadigheid !
Leugenachtige uitdrukking, want feitelijk is het openbare vernedering De eerste
maal dat men de hand uitsteken moet, maakt men kennis met den bediende, die, door
de gewoonte, alle medelijden uit het hart heeft gebannen en enkelijk te rekenen heeft of
hij hçt hart heeft gebannen en enkelijk te rekenen heeft of hij het einde des jaars met
zijn armoedig budget bereiken zal.
De ongelukkige hoort dan dat het goed is voor eenmaal, want dat er meerdere arme
menschen zijn, dat het weldadigheidsbureel niet heel rijk is en dat ei dus voor allen wat
moet zijn.
De arme oude drommel heeft met de teekens der wanhoop op het gelaat, goed te
wijzen op de kleine sukkelaars, hij heeft goed de arme slavin, zijne dochter, als eene
heldhaftige moeder te verdedigen tegenover den bur 1 bediende, die meent dat zij naar
anderen en beter betaalden arbeid moet uitzien, -r ïelpt om hem den gewenschten,
en noodigen onderstand te verschaffen, die het ongelukkig gezin eene andere en rechtvaardigere
wending zou kunnen doen nemen.
De man gaat heen met eene armzalige .aalmoes en weet dat hij niet dikwijls meer
terugkeeren mag.
Aan hem de wanhoop, aan hem de smart door de kreten der kinderen en de zuchten
der moeder veroorzaakt !
De maatschappij heeft haren plicht gedaan, zij heeft immers door het Weldadigheidsbureel
de familie geholpen en moet voor het oogenblik niets anders !
Langzaam, maar onophoudend zal de ellende voort het gezin doen ontaarden, de
oude man zal onder de wreede slagen van het noodlot bezwijken, de arme vrouw zal zich
kreupel werken, de kinderen zullen, door aan zich zeiven overgelaten te zijn, opgroeien
het eene tot een krachtige, maer onwetende werkslaaf, het andere misschien in ondeugd,
REDAKTIE :
Aug. DEBUNNE, « Volkshuis », Koningstraat, Meenen
ADMINISTRATIE :
VOLKSRECHT, St-jansiaan, Kortrijk
een derde zal de eischen van het leven niet
kunnen beantwoorden door zwakte en zal
als ziek, als ongeneesbaar de last van het
Weldadigheidsbureel weer komen vergrooten.
Ziedaar de uitslagen van eene verkeerd
ingerichte samenleving !
Dank aan de organisatie der arbeiders in
de groote steden en nijverheidscentrums zijn
hier en daar hervormingen op gebied van
erkenning van den arme werkman doorgevoerd.
Door het krachtdadig opkomen der
socialistische partij is de regeering gedwongen
geweest een pensioen in te richten voor
den ouden werkman, dat zal vergrooten
naarmate den aandrang grooter wordt.
Overal waar het noodlot pijnlijke toestanden
schept, moet van regeeringswege tusschengekomen
worden.
Ouderlingen moeten een gelukkigen ouden
dag gewaarborgd zijn. Weduwen en weezen
moeten boven alles van onderkomen en opvoeding
verzekerd zijn.
Alsdan zal men de boosaardige personen
niet meer ontmoeten die thans, door gemis
àan opvoeding, buiten eigen schuld, groot
gebracht zijn.
Dan zullen weduwen, weezen en andere
ongelukkigen, voornamelijk op de verachterde
buitens en kleine steden, niet meer
met beschaamde wangen en bekretene
oogen hulp moeten gaan afsmeeken op de
zoogenaamde Weldadigheidsbureelen !
Aan de inrichting eener rechtvaardiger
maatschappij helpt de socialistische partij
uit alle krachten en daarom moeten alle
werkers van stad en buiten die partij steunen,
zij moeten zich ontwikkelen door het
lezen der socialistische schriften, zij moeten
zich vereenigen zooals de werklieden der
steden het reeds zijn en de noodige geestdrift
tot die organisatie verkrijgt men door
den omgang met de socialisten en het bezoek
der socialistische inrichtingen bij elke gelegenheid.
Werkers van den buiten, steunt de partij
die alleen het recht van den arme zal doen
zegevieren !
Waarom?
Wanneer ik van den eenen kant
bet worstelen en strijden omhetleven,
den nijdigen kamp om het bes'aan,
de armoede, ontbering en ellende der
gansche werkende klasse beschouw
en van den anderen kant de weelde,
de pracht, de genietingen en het onbekommerd
bestaan der rijken, dan
vraag ik mij af: «Waarom dezen toestand?
»
Ja, waarom moeten er zulke
schreeuwende onrechtvaardigheden
bestaan?
Waarom?
Wij allen zijn volgens het katho
liek geloof kinderen Gods; waarom
dan duldt dien God zooveel ellende en
prangenden honger, naast zooveel
pracht en weelde?
Waarom worden wij door dezen
algoed'-n God en opperste rechtvaardigheid
zoo stiefmoederlijk behandeld?
ABONNEMENTSPRIJS :
ï jaar fr. 1.SO
6 maanden . . . . . . . . . » l.OO
Moeilijk op te lossen vraagstuk,
want de wegen der Voorzienigheid (!)
zijn ondoorgrondelijk!
Nochtans om dezen bedroevenden
toestand ten spoedigste mogelijk te
doen eindigen, ware het zoo lang
werk niet, wilden alle werklieden,
alle kleine burgers, alle boeren,
kortom alle verdrukten en vernederden,
zich bij elkander aansluiten en
als een man tegen het alverslindend
kapitalisme opkomen.
Waarom sluiten alle miskenden
zich niet bij de socialisten aan?
Gedurende 19 eeuwen heeft het
volk den god aanroepen om verbetering
in zijnen toestand te bekomen !
Hun bestaan wordt met den dag
ellendiger. Bijzonderlijk op den buiten
tcunnen de geestelijken en kasteelheeren
nog alles doen met de bevolking
wat zij willen en daar gebruiken
zij ruimschoots hunne macht om alles
wat maar naar socialisme ruikt, er
van verwijderd te houden.
Hoelang nog?
Reeds beginnen bij velen de oogen
open te gaan. maar dit gaat te langzaam
en dit is te begrijpen, vermits
wij het tegen geene gemakkelijke
vijanden te doen hebben.
Maar toch zullen wij eindigen met
te overwinnen.
Het is plicht van allen welke in het
socialism° gelooven, hunne vrienden
en kennissen voorde partij te winnen.
Dit alles mag niet op de schouders
der moedige propagandisten alleen
rusten. Elkeen moet propagandist
zijn in zijne eigene omgeving, waar
hij gekend is, waar hij zijne vrienden
en werkmakkers rond z ch heeft en
daar zal hij meer goeds stichten met
woorden, dan wij met onze bladen.
Daarom niet gerust, buitenlieden,
nu de kiezingen voor de deur staan,
moet ieder zijn plicht begrijpen en het
socialisme overal doen binnendringen
waar zulks maar mogelijk is.
Strijden moeten wij tot ons aller
ontvoogding, tot onze vrijmaking uit
de klauwen van den geldgod en dan
zullen wij de roode vlag laten wapperen
op de puinen van het rotte kapitalisme.
Wondelgem. X.
De vl arasche Steenbakkers
Langs de boorden der Schelde, tusschen Gent
en Audenaerdé, treft men omtrent drie honderd
steenovens aan, waar vier à vijf duizend mannen,
vrouwen en kinders op de verschrikkelijkste
wij/.e worden uitgebuit, — gestroopt en letterlijk
bestolen.
Wij hebben het bereiden van den zwaren
leemgrond tot moortel, het vervoeren van dien
moortel, het vormen der steenen, het opleggen,.

het te drogen leggen en het opbouwen der ovens
reeds meer dan eens beschreven in Vooruit.
Met het krieken van den dag beginnen die
slaven te zwoegen, zich nauwelijks den tijd gunnend
om een stuk te eten, tot dat de zon achter
den gezichteinder is neergedaald, tot dat hunne
leden verlamd langs hun lichaam hangen.
Zelden hebben wij werkmenschen zien werken
met zooveel haast, met zooveel koortsachtigheid
en nergens bestaat een zoo ver gedreven
stelsel van onderlinge opjaging.
De kloekste maakt den moortel, de voerder
moet maar zien dat hij plaats maakt en elk moet
maar zorgen dat hij niet achter blijft.
Vooral de vrouwen en de kinderen zijn daar
de slachtoffers van en dwingen medelijden af
als zij bekeven, vaak mishandeld worden omdat
zij het niet kunnen volhouden.
Voorwaar, de dwangarbeid in de siberische
zilvermijnen kan niet zwaarder zijn!
En die brave, christelijke menschen verdienen
hongerloonen !
Gewoonlijk'werken zij in groepen van zes :
een man voor het bereiden van den grond, een
man voor het vervoeren van den grond, een
man voor het vormen, eene vrouw voor het aangeven
en twee kinders voor het afdragen. In de
meeste gevallen wordt de vormer geholpen door
zijne vrouw en kinders.
Voor het vormen van duizend steenen ontvangt
de groep fr. 2,50, soms 10 centiemen minder
of meer — en als zij IS uren onafgebroken
gewerkt hebben zullen zij hoogstens tien duizend
steenen gemaakt of 25 fr verdiend hebben,
wat voor elk op 20 centiemen per uur komt.
Het gebeurt echter zeer zelden dat de steenvormers
drie volle dagen kunnen werken, het
gebeurt dat de gevormde steenen van een heelen
dag door eene regenvlaag vernield worden er
komen nog andere tegenslagen en een oude
steenvormer verzekerde ons dat zij gedurende
dit seizoen geene 10 centiemen per uur hebben
gewonnen.
De overige werklieden der steenovens werken
in daghuur aan een spotloon van fr. 1.60
tot fr. 1,80 voor twaalf uren even zwaren arbeid;
Zij bouwen de ovens op, breken ze af en vervóereij
den steen naar de wagens of de schepen
die hem gaan leveren.
Het is niet moeilijk om berekenen hoe groot
de winsten der kapitalisten steenbakkers zijn,
als men weet dat de steen nu aan fr. 12,50 tot
13 fr. de duizend staat.
Die heeren géven voor het vormen fr. 2,50
per duizend en de administratiekosten,de pacht
van den grond, het loon aan vier arbeiders, de
prijs «an eene ton kolen per oven (;iiles wat er
nog uit te geven is) kunnen onmogelijk fr. 2,50
per duizend steenen bedragen !
Wij kunnen dus niet overdrijven als wij zeggen
dat zij aan iedere duizend steenen zuiver
6 tot 7 fr. winnen of aan eiken oven van 700
duizend eene som van rond de S000 fr.
Nietwaar dat die christelijke heeren rekening
houden van hunne edele princiepen en van de
Rerum Novarum van hunnen overleden « paus
der arbeiders » ?
Nietwaar dat zij zich ver houden van het bedrijven
der wraakroepende zonde van het« achterhouden
van het loon der arbeiders » ?
Het roept waarlijk om wraak de arme zwoegers
aldus te bestelen — en de steenovenslaven
beginnen het gelukkiglijk gewaar te worden,
want zij klagen bitter en zijn over het algemeen
ontevréden.
De ontevredenheid is het begin van het verzet
en wij raden de werklieden aan de hoofden
bijeen te steken, zich te vereenigen, zooals zij
reeds begonnen zijn rond Brussel en andere
streken.
Willen de steenbakkers van de boorden der
Schelde zich vereenigen, hunne grieven bekend
maken, het is zeker dat dadelijk de uitbuiting
moet verminderen en dat hunne loonen moeten
verhoogen.
FEUILLETON 7
Onder ito Socialistenwet
Herinneringen van een Dnitseh partijgenoot
Wij waren in ons schik, behalve de kleine
beeldhouwer, die mij met een benepen gezicht
toefluisterde dat hij het zoo schrikkelijk
lastig had en de « kazen » het hem
onmogelijk maakten zich te ontlasten.
Het ongelukkige offer van de partij plicht
moest ware folteringen verduren tot wij, een
uur later, in C. aankwamen en wij hem, niet
in de statie, wegens het politiegevaar, maar
in een stille zijstraat van zijn pak verlosten.
De arme amateur-smokkelaar heeft er nog
de heele week buikpijn van gehad!
Den volgenden dag om 12 uur waren de
2000 exemplaren in i3 pakken op de post
gebracht.
En willen onze vlaamsche vereenigde steenbakkers
samenwerkende steenovens inrichten,
dan is het zeker dat hunne loonen meer dan
verdilbbelen zullen, terwijl hun werk veel zal
vergemakkelijken
Overweegt dit alles, vlaamsche steenbakkers,
neemt een voorbeeld aan uwe broeders de werklieden
der groote steden, organiseert u en weldra
zult gij van slaven menschen worden
Om goed uwe rechten als nuttige menschen
der maatschappij te leeren kennen moet gij beginnen
met Vooruit te lezen, het blad der werklieden
dat, zooals gij in (! slaehtoliers zij - hîjiia IIIIRII werLIie

-A..A..ET IDE!
Soc. Federaties m Kortrijk en Yperen
Onze vrienden van Meenen hebben het
verschijnen van een eigen orgaan aangekondigd
dat van af i5 Oogst tot aan de
gemeentekiezing, als de verdediger hunner
belangen en van het socialisme zal optreden.
Dit durven der Meenensche kameraden
mogen wij een stout stuk heeten en uit den
grond van ons hart wenschen wij dat het
ten volle aan hunne verwachtingen beantwoordde.
Maar onze verplichtingen tegenover het
Volksrecht dat het weekblad blijft der Soc.
Federaties van Kortrijk en Yperen, worden
door dit besluit zwaarder om torschen, daar
Meenen nevens Kortrijk het meeste bij
bracht om het bestaan van ons strijdblad te
verzekeren en zij nu zullen gedwongen zijn
bijna alles te offeren aan hun eigen kiesorgaan.
Evenals te Meenen is den strijd besloten
te Kortrijk, te Harelbeke, te Wervicq, te
Komen en daar het buiten Moeskroen
nergens tot een verbond geraakt is zal onze
verdediging tegenover de in strijd komende
burgerpartijen, gemakkelijk de plaats opslorpen
waarover wij wekelijks beschikken.
Wij doen dus een beroep op de ofïerwilligheid
van onze propagandisten, en hopen
ook te mogen rekenen op den steun van al
de lezers van ons weekblad Volksrecht.
Gedurende dezen kiesstrijd moeten de
argumenten evenals de verdedigingsmiddelen
onzer briefwisselaars kort en goed zijn.
Den strijdpenning mag bij geene enkele
gepaste gelegenheid vergeten worden.
• Dan zullen wij na den uitslag der kiezing
kunnen toonen dat er vooruitgang is op
gansch de lijn en dat den stofïelijken toestand
van ons geliefd weekblad er nog bij
gewonnen heeft.
Iedereen begrijpe nu zijn plicht ! Vooruit
met geestdrift en hoop bezield kameraden
en leve het socialisme ! Leve het Volksrecht !
De Administratie.
4.
fiortrijk
Aan d« leden der coopératif! —
De gemeentekiezing nadert ras, want binnen
een tiental weken zullen de kiezers ter stembus
gaan om hunnen keus te doen onder de
voorgestelde kandidaten ; om te beslissen
wie in 't vervolg onze stadsbestuurders
zullen zijn.
De Socialistische partij van Kortrijk, na
de verwerping van haar voorstel aan d^ antiklerikale
partijen, om in blok op te treden
tegen de kalotten, heeft besloten den strijd
afzonderlijk aan te gaan, niet met de hoop
om de andere partijen ineens te overrompelen
en het stadhuis van Kortrijk zegevierend
binnen te treden, maar om aan het *olk en
bijzonderlijk aan de werklieden te toonen
waarom het noodzakelijk is voortaan te
stemmen voor hunne ware verdedigers, de
kandidaten der Werkliedenpartij.
Vooreerst richten wij ons tot de leden der
Samenwerkende Maatschappij Volksrecht,
wier getal in den laatsten tijd verbazend
geklommen is en die van rechtswege deel
uitmaken der Socialistische partij.
Sommigen van u werden lid der coöperatie
omdat uwe belangen er u toe aanzetten;
omdat onze bakkerij en kleerwinkel u rechtstreeks
profijt schonken en u goede en gezonde
koopwaar verschaften, iets wat gij
elders misschien vruchteloos gezocht hadt.
Sommigen van u dus nemen geen rechtstreeks
deel aan onze politieke propaganda
daar gij tot nu toe geen lezer zijt van socialistische
gazetten, noch u liet aansluiten bij
onze politieke kringen.
Maar heel zeker zijt gij niet meer schuw,
niet meer vies van de socialisten, zij, evenals
gij arme werkjongens, die alles offeren om
hunne klasse den verdienden welstand te
brengen, alsook het recht en de vrijheid
dewelke wij als mensch en als burger dienden
te bezitten, eveaals de rijke luiaards en
andere parasieten die onbekommerd leven
van onzen arbeid.
Den werkerstand moet beginnen inzien
dat het noodzakelijk wordt deel te nemen
aan den politieken strijd ter verovering der
wetgevende machten en rusteloos ijvert de
socialistische partij om dit begrip overal te
doen ingang vinden, al hare organismen met
hunne veelvuldige vertakkingen wijd en zijd
verspreid, strekken om tot dit doel te
geraken.
Daarom is er in ons midden besloten, u
leden der cooperatie, die nog geen lezer zijt
van ons blad, wekelijksch het Volksrecht gratis
te bezorgen van nu af tot aan de Gemeentekiezing.
Wij hopen dat het bij u zal welkom zijn
en gij er de noodige krachten zult in putten
om onzen rechtvaardigen strijd te ondersteunen.
Wij hopen dat gij het gretig zult lezen om
u op de hoogte te stellen van hetgeen onze
verdediging is tegenover deburgerpolitiekers
en dit u zal bezielen om ons te volgen.
Wij zijn overtutgd dat na een onpartijdig
onderzoek, alle vooroordeel tegenover onze
partij zal verdwijnen — wanneer dit nog
mocht bestaan — en gij fier en gelukkig uwe
stem zult uitbrengen op de socialistische
kandidaten.
Wij vragen u ook eene opoffering en
namelijk deze : Wanneer gij ons weekblad
gelezen hebt en deze lezing u overtuigd
heeft, geefthet blaadje verder aan een vriend,
kennis of gebuur en tot welke opinie hij ook
behoort, overhaalt hem om het te lezen.
De uitslag der kiezing zal ons rapport
brengen en wij hopen vast dat onze pogingen
zullèn bekroond worden.
Namens het Bestuur der S. M.
« Volksrecht ».
Ons Vaand«»|feest. — Bereiden wij
ons. — De tijd kort in en wij moeten beginnen
zorgen, partijgenooten, en maatregelen
nemen, opdat niets verzuimd of vergeten
worde die den indruk evenals de beteekenis
van ons Vlaggefeest kunnen verkleineeren.
Den Zondag 27 September moet voor de
Soc. Federatie een dag van propaganda
zijn, die onze eigene leden moet begeesteren
en opwekken en die onder de werkersklas
van Kortrijk overtuiging en nieuwe hoop
moet zaaien.
Daarom is het noodzakelijk partijgenooten
dat iedereen van heden af de handen uit de
mouwen hale en helpe waar hij kan.
Wie nog geene lotjes kocht voor den
tombola ten voordeele van 't werk neme zijn
deel. Wie er aan den man kan brengen
helpe mede aan den verkoop. Wie een
voorstel te doen of een werk te geven heeft
strekkende om het feestprogramma van dien
dag op te luisteren kome maar naar'tmiddenkomiteit
ofwel make het over aan een lid der
feestkommissie die samengesteld is uit de
bestuurleden der Fabriekwerkersvereeniging
en Jonge Wacht.
Het feestkomiteit ook moet zorgen dat
alles bij tijds gereed is, en wanneer elkeen
zijn plicht doet zal den 27 September een
dag van triomf en zege zijn die onze wenschen
zal overtreffen, want en groot deel der
Kortrijksche werkersbevolking die onze
strijd, onze pogingen van ver beloeren staat
gereed om onze rangen te vullen wanneer
onze werken, onze daden, geestdrift en vertrouwen
in hun middel zal gebracht hebben.
Aan 't werk vrienden van Kortrijk en gij
broeders der omliggende federaties, stroomt
op 27 September zooals op 3i Oogst 1902
naar de Gulden Sporenstad, om den geestdrift
uwer kameraden te deelen, om door
uw groot getal de feestelijkheden grootsch
en indrukwekkend te maken.
Het vlaggefeest van 27 September moet
een onvergetelijken triomftocht zijn van het
socialistisch leger van Arm Vlaanderen.
Bereiden wij ons allen !
Bij de metaalbewerkers uit de
tailde. — liixlas van de loons»
beweging;. — Zooals ons broederorgaan
Vooruit terecht deed opmerken moet den
loonstrijd der metaalbewerkers uit de Gilde
eene bittere teleurstelling, eene ware ontgoocheling
geweest zijn voor hen die zich
laten leiden door burgerpolitiekers die steeds
haat en tweedracht zaaien onder de werkende
klasse en beweren de macht en den
invloed te bezitten om volledige eendracht
en harmonie tusschen patroon en knecht,
tusschen kapitaal en arbeid te doen heerschen.
Ondanks de verzoeningsgezindheid der
smidsgasten uit de Gilde hebben zij de neerlaag
geleden.
Zij verdedigden nochtans niets dan hun
recht! Zij vroegen voor hunnen lastigen
arbèid de verzekering van hunnen dagelijkschen
boterham.
De bazen hadden reeds den gevraagde
opslag beloofd, maar trokken nadien hun
gegeven woord in en bleven halsstarig
weigeren hunne vroegere belofte getrouw te
blijven.
De koppigheid dier werkgevers evenaart
de onmacht der leiders uit de Gilde, in dit
geval nogmaals zoo klaar als den dag
bewezen.
Noch de onderhandelingen, noch de
rechtvaardigheid hunner eischen, noch de
ondersteuning der burgers waarop de smidsgasten
zich beriepen, hebben gebaat om tot
eene volnoende oplossing, tot eene overeenkomst
te geraken.
Ziedaar den klassenstrijd in breede lijnen
afgeteekend! Ziedaar de onmacht der burgerpolitiekers
bewezen ! Ziedaar hunne theoriën
van verzoening tusschen kapitaal en arbeid
den kop ingeslagen!
En het Gildeblad zelf moet ons ditmaal gelijk
geven; zijne bekentenissen zijn kostelijk.
Het orgaan der antisocialisten van Kortrijk
betreurt dat de smidsgasten, die hunne
werkbroeders in den steek lieten, ook den
opslag bekomen hebbpn.
Maar dat is de schuld zelf der leiders uit
de Gilde die de vrees, de gelatenheid steeds
het volk hebben ingeblazen.
De vakbonden uit de Bosse zijn niet gesticht
om zich te wapenen en desnoods op
te staan tegen de schrapzucht der patroons.
Neen, daartoe zijn zij niet uitgerust en de
hoofdmannen dragen zedelijk de verantwoordelijkheid
zoo de beweging niet algemeen
was.
En nu volgt de bekentenis hunner onmacht
: « De werklieden die hun recht geëischt
hebben moesten tevreden zijn met denzelfden
opslag door de bazen bepaald, ofwel
verloren hun werk ! »
Moet men dan vereenigd zijn in de Gilde
om zich werk te verzekeren en door uwe
patroons zoo schandelijk behandeld te worden,
die, let wel op, geachte lezers, gelijkertijde
ook bij de Gilde van Ambachten
aangesloten zijn?
Ja, ja, 't zijn juist diegene die aan den
kop van het Gildeblad aanbevolen worden
die hunne Gildebroeders op straat wierpen
omdat zij zoo vermetel waren hun recht, de
reeds toegestane verhooging te eischen !
Is dat niet wreed en zou de kalmste
mensch niet met verontwaardiging opstaan
om zulke broeders?! te verwenschen en te
ontloopen ?
Verder nog verklaart het Gildeblad den
lof dier patroons niet te kunnen maken want
die menschen schijnen voor een groot deel
niet meer te weten wat -rechtvaardigheid is
zoo schrijft dit blad.
Moesten wij, socialisten, hetzelfde plaatsen
in onze bladen dan scholden de gazetten
genre Gildeblad ons uit voor opruiers, grootsprekers
en meer lieflijke benamingen.
Maar het is de eerste maal niet en ook niet
den laatsten keer dat het Gildeblad zijne
eigene ruiten zal inslaan.
Volgt nu ook een verwijt van oneerlijkheid
aan het adres der smidsgasten, die teekenden
het werk te zullen staken en voort werkten.
En dat is nogmaals de schuld der dompersleeuwen
die het volk tot lafhertigheid
aanzetten en geene gelegenheid laten vooi bij -
gaan om het te leeren elkander te verraden.
De vrijheid aan de Sarazeëers toegestaan
nevens hunne werkbroeders te strijden voor
lotsverbetering of te niet, alsmede den dank
aan de burgerij, voor slot van het artikel,
zijn waarlijk kostbaar.
Deze zoogezegde genegenheid der burgerij
heeft toch in niets gebaat om de smidsgasten
voldoening te schenken, om te beletten dat
de bazen hun woord van eer verbraken en
dat er slachtoffers gevallen zijn!
En nu een woordje aan de smidsgasten
uit de Gilde en bijzonderlijk aan degenen die
getoond hebben karakter te bezitten.
Zult ge nu overtuigd zijn, vakgenooten,
dat uwe plaats niet bij de antisocialisten is,
wier sterken bond zijne onmacht bewezen
heeft in uw geschil.
Zult ge beginnen gelooven dat eene duurzame
ovei eenkomst tusschen kapitaal en
arbeid, deze twee tegenover elkander staande
belangen, onmogelijk te bewerken is, zelfs
door de pochganzen uit de Gilde.
Zal deze les u doen inzien dat het werkvolk
in eenen sterken bond zou moeten
vereenigd zijn en dat toegevendheid en gelatenheid
niet helpen om de koppigheid der
bazen te overwinnen, wanneer hun geldzak
op 't spel staat.
Wij socialisten zijn beproefde organisateurs
en overtuigd dat de vereeniging eene
macht is in handen der werkende klasse,
maar de algeheele ontslaving van onzen
stand zal slechts dan verwezentlijkt worden,
wanneer het volk de wetgeving zal in handen
hebben.
De arbeiders moeten langs politieken weg
opklimmen tot zij zelf de meesters worden
/
en de zaken regelen naar hunne belangen,
naar deze van gansch het menschdom.
Daarom, smidsgasten, is uwe plaats bij de
socialisten en met opene armen zal de Soc.
Metaalbewerkersbond van Kortrijk U in zijn
schoot ontvangen.
• Schudt alle lauwheid, vrees en vooroordeel
van U af en strijdt als vrije mannen in de
rangen van het vooruitstrevende proletariaat.
Aanschouwt den strijd om bestaan uit een
breeder en ernstiger oogpunt dan de anti-socialisten
en voegt uw werking bij de onze
opdat de leus van den grooten Marx eens
verwezentlijk worde : « Werklieden aller
landen, Vereenigt U !
De Soc. Metaalbewerkersbond.
De Boers. — Maandag, 17 dezer, om
7 1/2 ure gewone bijeenkomst in 't lokaal.
Tooneelbondl. — Wij doen een beroep
op al de bestuurleden van « Kunst Veredelt »
om Maandag 17 dezer, ten 8 ure tegenwoordig
te zijn in 't lokaal « Volksrecht ».
Op post vrienden want het is noodig.
• -
Harelbeke
Zondag 16 oogst om 5 ure, buitengewone
algemeene vergadering voor den
Club in ons lokaal, (Den goeden Uitval).
Gewichtige punten moeten besproken
worden ! Niet een lid mag ontbreken. Dus,
allen op'post! Het Bestuur.
•
Avelghem
Verleden zomfa^ was het algemeene
vergadering voor den onderlingen bijstand
u De Vereenigde Werklieden ». Na de vergadering
had er een banket plaats, door een
eerelid ter gelegenheid van zijn huwelijk aan
al de leden kosteloos aangeboden. Bijna al
de leden waren aanwezig. Een genoeglijke en
gretige avondstond werd er doorgebracht.
De klerikalen zijn woedend over dit broederlijk
samenzijn, en verscheidenen beweerden
verleden zondag dat kosten van dit
banket uit de kas der maatschappij is betaald
geworden. Anderen verklaarden dat dit
banket met een politiek doel gegeven werd.
Zooveel wooiden zooveel leugens, heerén
klerikalen. Wij stellen onze boeken ten
dienste dier lasteraars om ze na te zien, en
verzekeren op voorhand dat ze geenen centiem
zullen zien ingeschreven voor het banket
van verleden zondag.
Wat betreft dat dit feest een politiek doel
had. Dit is onwaar. De klerikale achteruitkruipers
zijn zoodanig gewoon alles met een
politiek doel te organiseeren, dat zij niet kunnen
aannemen dat 'n mensch zoo edelmoedig
en volksgezind kan zijn, om uit genegenheid
de werklieden op iets lustig en smakelijks te
vergasten.
Dat den persoon in kwestie een vrijzinnig
mensch is welke de werklieden, de uitgebuitenen,
wenscht gelukkig te zien leven. Dit
betwisten wij niet, daarom heeft hij al onze
achting en wij verhopen er al de verstandige
werklieden, kleine burgers en landbouwers
met ons liever door zulke mannen bestuurd
te worden, dan door klerikale vrijheidswurgers
en volksmoordenaars.
Begrepen, volksbedriegers?
Dit zegt u zonder omwegen den onvindbaren.
LUCIEN.
Wervick
De partijvergadering van Zondag laatst is
uiterst wel gelukt. Al onze vrienden waren
op post. De besprekingen waren leerrijk en
geestdriftig. Met algemeene stemmen werd
er besloten den strijd voor de toekomende
gemeentekiezing met kracht en overtuiging
aan te gaan.
Voor de eerste maal zal dus de Wervicksche
afdeeling der Belgische Werkliedenpartij
tegen de burgerpartijen in het strijdperk
treden.
Een groote plicht rust op u, waarde partijgenooten.
-Wij moeten door onzen strijdlust
en oflerwilligheid eenen uitslag bekomen
die onze tegenstrevers verbaast en die
waardig is van de socialistische partij van
Wervick.
Zaterdag openen wij een kiesstrijd met de
verspreiding van 1000 circulairen.
Wij verwachten al de vrienden om aan
dit groot propagandawerk mede te helpen.
Aan 't werk, vrienden, aan 'tweik! Is
onzen strijd lastig en vol moeilijkheden, de
overwinning zal er des te schooner om zijn.

•m
De klerikalen hebben door hunne onver- woord de dag van zondag zal medegeholpen ren. De omgekochte mandarijnen lieten deze DOTTIGNIES. — Emile Steux, 10. —
draagzaamheid en vervolgingszucht de ge- hebben om onze partij te versterken en ons gruwelen maar toe.
Robert Coudoux, 10. — Ed. Basson, 10. —
moederen onzer bevolking in gisting ge- eenen prachtigen uitslag met de toekomende 0£ de toestanden in de mijnen thans beter Bonte Terryn, 10. — Edene Coudoux, 10.
bracht. Nooit hebben wij betere omstandig- gemeentekiezing te schenken.
zijn, meldt den berichtgever niet, al zou de — Dervose, 10. — Grégroire Labens, 10. —
/
heden gehad om de klerikalen eene davering En nu vrienden aan 't werk, terug aan vorm zijner mededeelingen doen vermoeden, Emile D'Eygre, 10. — Cesar Deweer, 10.
te geven als heden.
dat verbeteringen verkregen zijn.
de propaganda onder den kreet : Leve de
— Seys Camille, 10. — Ronse Emile, IOJ
Itakkersgiistesi opgepast l
Iieeft de klerikale comediespeler, de heer verlossing onzer klasse. D. Een loonstrijd is ontslaan in de bakkerij La
— Monsieur Cornard, 10. — Jules D'Eygre,
Vanmerris, in de Kamer van volksvertegen-
Concorde te Soignies (Henegouwen).
10. — Cyrille Labens, 10. — Que l'admiwoordigers
het voorstel Maenhout niet on-
Wij waarschuwen dus de stielgenooten en rable fête de dimanche apporte une energie
derteekend, waarbij de onderwijzers eenen Arbeidersbeweging hopen dat zij in dit geval zullen weten wat hun nouvelle aux camarades D., xo.
gerechtigden opslag zou gegeven worden,
te doen staat en het hunne zullen bijbrengen om
De algemeene werkstaking in Itakon
WERVER':*-Tn^nfe" W rég-
en ziende dat het voorstel kans had om ge-
den strijd te doen gelukken
stemd te worden stemde hij zelf er tegen.
Naar de Petersburgsche correspondent van
alien op u, om de circulairen te verspreiden
Het reelit van veree»»i:Jiig in doorwegen
het lierliner Tagetilau mededeelt, trekken de
vrijdagavond, 10. — Maakt goede propaA
Zijn beste kameraad Collaert, burgemees-
Door de regeering van Noorwegen is een
stakers met roode vlaggen door de straten en
ter van IJperen, gaf over eenige dagen een
wetsvoorstel ingediend, houdende uitbreiding
gande voor de gemeentekiezing, 10. — Den*
verzetten zij zich tegen de stedelijke overheid van het vereenigingsrecht, benevens de instel- uitslag moet de kapitalisten verbazen, 10.
ander staaltje van komediant. In de bespre- Op verschillende plaatsen hadden gevechten ling van scheidsgerechten vour arbeiders. — Indien de nieuwe paus van werkersafking
van de grondwetsherziening wilde hij tusschen stakers en militairen plaats, welke
komst is, dan is het zijn plicht socialist te
de vrouwen gelijke rechten als de mannen laatsten met steenworpen werden ontvangen
toekennen. Nu kwam een voorstel van onzen Volgens sommige berichten is de electrische
vriend Vandervelde om de onderwijzeressen verlichtings-inrictiting gedeeltelijk vernield en
Strijdneuninir "^W^elgHem. — a. Yzembaert, tó:
Ï 'n "
het zelfde traktement als de onderwijzers te zijn de waterleiding en de telefoon afgesneden-
Na
TSJO
het
VIFVFlied
liorl
«
u
Er
ïïr
is
ie
geen
cr^r»n
God
f^nrl
»
«
door
Hnnr
A.
fBuilen verantwoordelijkheid der redactie).
Onderhandelingen tusschen patroous en ar-
Vanheulle, 1,25. — De ontvoogding der
geven. Mijnheer Collaert, de uitmuntende
beiderszijn begonnen.
KORTRIJK. — Na het Vrij Gedacht werkende klasse, 10. — Zal het werk der
feminist, stemde er tegen.
De spoorweg- en telefoonarbeiders, benevens door A. L. in 't lokaal, 72. — Na een lied werkers zelve zijn, 10. — Eens troont
Ziedaar de draaierspolitiek der heeren het trampersoneel zouden reeds den arbeid door de lange voet bij W. Lavart, 1.00. — d'Arbeid gesteund op Recht en Rede, 10. —
klerikalen.
hervet hebben.
Van een Meenenaar die naar Kortrijk kwam Over gansch d'aard, als een koning, 10. —
Een woord van Woeste of eenen bisschop Werkeloo-lieid in Dl
10. — Pius X is te Rome gekozen, 10. — En schenkt geluk en vrede, xo. — In over-
en die heeren maken demi-tour à droite. Het « Kaiserliche Statistiscll^Âj
Wij zullen De Bunne te Meenen kiezen, 10 vloed aan iedere sterveling. 10.
Dat de kiezers dit onthouden en met de maal in het Reirhs-Arbeitshiatt
— Omdat Snoeck spoedig de gymnasten ti
TTmïï UlUaU at'dë' reis en liet"
toekomende gemeentekiezing stemmen voor een overzicht openbaar gem;
Meenen zou leeren, 10. — Na het lied De feest te Dottenijs goed gelukt zijn, Defever, A
rechtschapen mannen die werken voor den loosheid in het duitscheRijk
Slachtoffers van Leuven in 't lokaal, 3,3o. 10. — Ik beklaag het volk die zondag naar®
algemeenen vooruitgang en tot welzijn van De opgaven daarvoor zijn
Na een lied door H. Carlier in 't lokaal,
werklieden, landbouwers en kleine burgers, vereenigingen, die aan hunne
Kortrijk het feest is gaan zien, een manden-
namelijk de socialisten. H. D.
ondersteuning uitkeereiu
1.96. — Na een lied door Fr. Vandenbermaker, 10.
Uit die opgaven valt nu op
ghe, Loofstraat, 112, Gent, 74. — Na ee: n «HIHPWMP|i» "
(' • 'gTO'fgWm- BllUDl!, iT
het einde van het tweede
lied door Witte Pekke van Meenen bij L
vakvereenigingen met. 213
Driesschaert, 70. — Omdat Leo geen leer
Dotten ij s
keloozen waren, waarvan ei*op
jongen vindt bij J. Hemptimne, L. iö„ — W E R K L I E D E N !
van het kwartaal 1,700 op reis wan
Na een lied door Fransche gezel in 't lokaal
liet socialistisch feest alhier ver- te zoeken.
In uw belang koopt aan de S. ÜV. M.
2.01. — Na een lied door E. L. bij M. Jean
leden zondag gehouden is uiterst wel ge- De door 8894 werkeloozen
« We Plicht u, Koningstraat, Meenen.
70. — Van den gistmarchand, 1.65.- — A
slaagd. Een groote stroom werklieden en kwartaal ontvangen onder
BROOII,wiieii bruin van eerste
G. 20. — G. D. 20. — Carlier, âo."— Van
kleine burgers waren opgekomen om deze 259,793 mark en verdeelden
hoedanigheid.
socialistische plechtigheid met hunne tegen- dagen.
"THSUil StB\i; buitengewoon
woordigheid te vereeren en een aangename De uitkeeringen aan rer
MEENEN. — A. D., 10. — Den ver merk.
en tevens leerrijke avondstond door te bren- mark en werden verstrekt aan 9940
kooper Mullebroeck, 10. — Door het lezen Driemaal 's jaars uitkeering van den deel
gen. Voornamentlijk de Vlamingen hebben In île cliineesclie kolennuVel onzer bladen en brochuren wordt men over voor de leden.
onzen oproep van verleden week goed
Een reeds jaren in China werkz»lin! tuigde socialist, D., 10. — Brutus, 10. —
doet mededeelingen over den tBRtam
beantwoord. Toen de meeting geopend werd
Leve het Volksrecht, Pauwels, 10.
Gent, E. Stautemas, S. Jacobsmeuwstraat, 45
kolenmijnen.
heerschte er onmiddelijk eene plechtige
Hij vertelt dat nog niet lang geleden het ge-
stilte.
woonte was het volk tot den arbeid in de mijnen
Het was onzen vriend Bonte die de te dwingen en met geweld het verlaten er van Samenw. Maatschappij VOLKSRECHT
openingsrede uitsprak. Den kiesstrijd te beletten.
geopend verklaarde en het woord aan gezel Daar het aan veiligheidsmaatregelen ontbrak,
KORTRIJK, 11, St-Janslaan, 11, KORTRIJK
Prévost uit Gent verleende. Spreker sprak moesten de mijneigenaars over een groot; aantal
eene gloedvolle redevoering uit, waarin hij arbeiders beschikken; in een lage, nauwe gang
de vrienden tot den strijd aanspoorde tot werkten 100 à 200 menschen zonder oponthoud,
wanneer de roode vlag zegevierend op 16 à 18 uren, terwijl in grootere gangen 500 MAGAZIJN VAN GEMAAKTE KLEEREN
de gemeentehuizen, natiepaleis, tot zelf op
menschen zich afbeulden.
Rijke mijneigenaren kwamen op het gedacht,
BIJZONDERE KEUS VAN ALLE SLACH VAN
het paleis van den koning wappere. Deze
halfverhongerde Koelies uit de Zuidelijke pro-
redevoering werd meermalen door dondevinciën, onder fraaie beloften, naar de mijnen
MANSKLEEDEREN en SCHOENEN
rende toejuichingen onderbroken. Daarna te lokken en daar om zoo te zeggen levend te Men kan er ook bekomen zeer goede PARDESSUS aan prijzen buiten alle
was het de beurt aan gezel Lebas uit Rou- begraven, dit wil zeggen hun terugkeer naar
concurrentie
baix en Leruste van Moeskroen. Beide boven met geweld door eene gewapende wacht
fransche sprekers oogsten ook veel bijval. aan den ingang der mijn te beletten.
Let goed op het adres ; St-JANSMkAN, 11, KORTRIJK
Deze meeting welke ruim een uur en half Wie niet in de donkere gangen te gronde
duurde sloot onder eenen grooten geestdrift. wilde gaan en den uitgang trachtte te bereiken,
Daarna gaf de bekwame Harmonie van werd onverbiddelijk door den wachter gedood. N. B. — Des Zondags bevinden zich partijgenooten aan de Statie dragende
Moescroen een echt kunstconcert, die al de
De meesten bezweken in de diepte door el- eene ROODE KLAK, die u kosteloos den weg zullen wijzen.
lende, uitputting en ongelukken.
aanwezigen in verrukking bracht. Tusschen
Het kwam voor, dat rijke mijneigenaars er
de stukjes van het concert liet men den bepaalde benden op na hielden, die de chi- Hulphuis : GAZSTRAAT, 37, Moeskroen
luchtballon opsteigen onder het geestdriftig neesche dorpen moesten overvallen en de man-
spelen en zingen der Internationale. In een nelijke bevolking naar de mijnen moesten voe-
-,
Maatschappij
De Proletariër^
7 JAAR BIJVAL IN BELGIE
VAN ONZE KWALITEIT SPECIALE
DER SAMENWERKENDE MAATSCHAPPIJEN
Immer aangroeiende en AANZIENLIJKE vermeerdering
; van het verbruik van ONS MERK
DE BESTE PB0EF LEB WAAEDE VAN HET PB0DUKT
GEFABRICEERD DOOR DE
SOCIÉTÉ ANONYME " UNION
MARGABIN EFABRI EK
( MERXEA1-ANT WERPEJY
S M W
Speciaal gefabrikeerd voor de
SAMENWERKENDE MAATSCHAPPIJEN
»
COOPÉRATIVE
Les Travailleurs Réunis
to\ii\i:s
Maison t Peiplejie de la Gare, 26,
Vente de Margarine, marque spéciale'
à 1 franc le 1/2 kilo. — Café à fr. 0,90
le 1/2 kilo. — Chicorée « De Zon », à
fr. 0,35 le kilo. — Chocolat travailleur.
depuis fr. 1,05 le 1/2 kilo.
WERKLIEDEN!
In uw belang koopt aan de S. W. Jll.
La Fraternelle, Tourcoingstraat, Moeskroen.
BISOOD van eerste hoedanigheid.
aan fr. 1.70 de
kilo.
Vraagt liet merk: DE PROLETARIËR
SCHUIMT EN BRUINT
Vervangt overal de natuurboter
Wordt verkocht in allo
SanieiiwerMe Maatsctopp in de Ylaamte
/