#&£££ Maandblad tot ontwikkeling en organisatie der ^ ' i f ^ s

More documents

Recommendations

Info

onzer fabriekwerkers zijn van in hunne prilste jeugd, op n-i2-i4Jarigen leeftijd in de fabriek getreden, al hunne kennissen bestonden in wat lezen, cijferen en schrijven. Vele zelfs nog zoo veel niet. De lange werkdagen en overspannig werken beletten niet alleenlijk iets bij te leeren, maar maken dat de weinige geleerdheid, met moeite verkregen, rap vergeten is. Van vakonderricht geene sprake, hunne kennis bepaalt zich bij het altijddurend, eenzijdig werk, door de meesters geleerd op eenige dagen. Waar en wanneer moesten zij een uitgebreider vakonderwijs krijgen? De scholen zijn,vooreene groote fabriekstadalsde onze, te klein en te bekrompen ingericht ; 'tlis nog maar sinds een paar jaren, dat men aan het vergrooten en hervormen beginnen denken is, en dit enkel nog maar voor ambachtslieden, de fabriekwerkers zijn vergeten. Moesten eens al de wevers zich aanbieden om de lessen der weefkunde te volgen ? Dan de jongelingen spinders-carderiewerkers. Dan de vrouwen der vlas- en katoenfabrieken, die dienen toch ook, zoowel als de mannen technieke kennis van het vak te hebben ; zij moeten zoolang en hard werken als de mannen, en bij fouten aan het werk, krijgen zij als deze, zelfs nog meer, vloeken naar het hoofd en boeten. Moesten alle fabriekwerkers hun vak willen leeren, de scholen zouden honderdmaal te klein zijn. Doch dit is de eenige en de grootste reden niet. De groo'e schuldigen zijnde fabriekanten, de inrichting en verordening in de fabrieken zelf. De fabrieken deden en doen niets om het goed kennen van het vak en het werk aan te moedigen. Het opschuiven, het vervorderen op het werk, het meestergast worden, gaat op de onrechtvaardigste en schandelijkste manier. In geheel Gent zijn er geen zes meestergasten die hunne plaats bekomen hebben omdat zij goed het vak kenden, en die de Nijverheidsschool gevolgd hebben. De plaatsen van meesters en bestuurders worden weggegeven aan vriendjes, aan zoons van bestuurders ;zoozagen wij kleermakers, stovensmids, timmermans, tapissiers, meestergasten in fabrieken worden, bijgevolg niet om bekwaamheid of om den goeden gang van de nijverheid, maar zooals in de middeleeuwen de belastinginners, afpersers en andere ambtenaren benoemd werden, als'een bewijs van vriendschap die men geeft aan begun stigden, op de stellige verbintenis dat de bevoordeelde ongevoelig tegen de werklieden zal zijn, en zijne voornaamste bezigheid zal zoeken in opjagen, en de werklieden geen oogenblik rust te gunnen. Wij hebben nog bestadigd dat als het mekaniek goed geregeld was, en door overleg van de werkster, goed draaide, terwijl het meisje maar moest toezien, dat de meestergast van het bestuur bekeven werd, omdat het meisje niet werkte.' Van daar dat de meeste meesters weinig van de bewerking der stoffe kennen even als van het mekaniek. Maar bijzonder uitmunten in opjagen, schreeuwen en boeten geven aan de werklieden, bijzonderlijk in de oogen van het bestuur voor wien sommige als echte honden kruipen. Als er een meestergast is die zich op de nijverheid en zijn vak zou toeleggen, de nijverheidsschool volgen enz. Het zal hem op de fabriek belet worden door het bestuur om mekanieken te berekenen en praktische kennis op te doen uit vrees dat men minder opjagen zal, en later door kennis van het vak een concurrent van het bestuur of fabriek zou worden. De werklieden worden door de meesters om de zelfde rede ook belet. Daarvan zou men bewijzen kunnen geven, die afstootelijk zijn. Men ziet dan wel als men nu, den crisis aan de onbekwaamheid der werklieden wil wijten, dat de schuld meer gelegen is aan de fabriekanten, de inrichtingen der fabrieken en gemeente besturen. Wij gelooven ook, dat, met meer kennis van het vak door meesters en werklieden, de voortbrengselen beter, grooter, en het werk voor de werklieden iets aangenamer zou zijn. Maar ik betwijfel dat het zal verwezeniijk worden! Of het congres nog zulke goede voorstellen aanneemt, men zal stuiten op de trotschheid der fabriekanten en besturen, dit voornamelijk voor deze van de vlasfabrieken. die willekeurig willen handelen in hunne fabrieken. Een der voornaamste middelen zou zijn de werklieden aan te moedigen om door bekwaamheid en oppassendheid hooger op te klimmen. Nu worden leden der Werkersverdediging en krochten meestergasten, die een paar jaren in de fabriek werken, terwijl bekwame werkers blijven staan ; Verleden jaar was er in eene vlasfabriek eenen meester in d^ karderie noodig, men benoemde den zoon van een baas uit de hekelarij als meestergast den jongen was 17 jaar oud en kende niets van het vak, een man die 14 jaar smeerder in de kaarderij geweest was, en daartegen protesteerde, werd weggezonden. Hoe wilt men nu met zulke voorbeelden voor de oogen, dat men zich zou beijveren om het vak te kennen, daar het eikel dient om met uw gevoel van eigenwaarde, uw leven bitter te maken en uw werk te verliezen. Het congres zou niet mogen vergeten hebben, dat, zonder wijziging aan het gedrag der patroons en fabriekbesturen, ten opzichte der werklieden; de hulp van het stadsbestuur ; de vermindering der werkuren om met vrucht de scholen te kunnen bezoeken, alle andere besluiten zullen blijken doelmatig te zijn. Met genoegen hebben wij dit congres zien plaats grijpen ; 't is een teeken des tijds. Dat, en machtige organisatie der werklieden bespoedigen de oplossing van het vraagstuk van den arbeid. • Vaderlijkheid der Fabrikanten OF DE Kinderuitbuiting in België. De laatste moeilijkheden die zich voorgedaan hebben in « La Lys », tusschen de continues-meisjes en de bestuurders, zijn van eenen bijzonderen aard. In de continues zijn er kleine meisjes, die men garenaftreksters noemt. Deze meisjes hebben een lastig werk te verrichten, omdat het altijd gejaagd moet gedaan worden, want hoe gauwer de molen afgetrokken, des te eerder is hij weer in gang. Op zes meisjes heeft men er nu nog twee afgenomen met het bevel dat de moleri in drij minuten tijd moet afgetrokken worden. De meisjes — laat ons liever spreken van kinders — konden het werk niet meer doen. De meesterknechten die bevel hadden die hondenbevelen uit te voeren, vloekten en tierden tegen die arme kleinen, slaan met hunne sleuters — die zij altijd bij zich hebben — op de kassen de de wielen der molens bedekken, dat de stukken er uit springen. De onmenschelijkheid dat 't werk voor die kleinen meebrengt niet meer kunnende verdragen, hebben de groote meisjes — molenmeisjes — zich allen op den koer begeven, om tegen de bestuurders der fabriek te spreken over 't werk der kleinen. De eensgezindheid die deze beweging merkte was zeer aanmoedigend. Al de continuesmeisjes, zonder onderscheid, hebben den arbeid gestaakt om te protesteeren tegen deze wraakroepende zonde, gepleegd op die arme dutsen. Hetgeen r J e meisjes tegen deze heeren alzoo gezegd hebben was beteekenisvol- Zoo zegde er eene tegen een bij de vlasbewerkers en -bewerksters droevig vermaarde personnagie, dat zij nooit hare kinders in de continues bij hem zou laten werken hebben. « Gij hebt cok kinders, M. », zegde zij, « ehwel, stelt u voor dat zij 's avonds tehuis komen, tot op het hemd nat, vermoeid en uitgemergeld, bitter klagende dat zij geenen tijd gehad hebben om te eten. Watzoudt gij zeggen, M. ? » Die heer, die drij meiden heeft om met zijne kinderen te spelen, moet aardig opgekeken hebben bij dit gezegde. Tot driemaal toe hebben de meisjes het werk verlaten, omdat de heeren zegden dat zij voldoening zouden gekregen hebben en als zij aan 't werk kwamen, dat de meesterknechten bekend maakten dat de hondenbevelen moesten uitgevoerd worden. Het is in eene modelfabriek dat dit voorvalt. Wat moet het dan zijn in de andere vlasfabrieken, waar de werklieden zeggen dat hunne fabriek nog eene hel is vergeleken bij « La Lys ». Hoe het kapitalism de menschen toch kan verlagen. Drij meiden moeten hebben om zijne eigene kinderen te verzorgen en de kleinen zijner medemenschen laten doodmartelen om zijnen onverzadigden geldkoffer te vullen. Een van die kleine meisjes waarvoor deze beweging uitgebroken is, woont niet verder of te Maltebrugge, dat 1 1J2 uur verwijderd is van « La Lys ». De meesteres die 't niet kon gelooven dat het zoo ver is, is zelf over eenige dagen naar 't huis van de kleine geweest. Zij bekende dat het mee; - of 1 1 '2 uur is. Om 4 uren moet de kleine alle morgenden opstaan, om 4 1/2 uren moet 't naar de fabriek. Dus is dan tot 's avonds 9 uren vooraleer het weder tehuis is. Dat is dan alle dagen 17 uren dat de kleine 00 de been is en tiet heeft dan nog 7 uren om zich uit te rusten en te eten. Om den kortsten weg te nemen gaat de kleine soms langs de meerschen, maar dan moet het over de grachten springen ƒ van dezen winter was de kleine in een gracht gesprongen; hare boterhampjes en hare koffiepul waren er in gebleven. Hoe wreed! Het is bijna ongelooflijk! Er wordt dan nog een Hoogeren werkraad gevonden in België, die vraagt of wij in onzen strijd zouden volharden, als het 10-urenwerk voor die kleinen zou ingevoerd worden met vermindering van loon! Het is bijna ongelooflijk ! 0 ! negentiende eeuw ! 01 beschaving, die toelaat dat er kinderen worden geslacht ter eere van den God Mammon. O ! christene menschen wendt uwe oogen af van de chineesche kleinen! O ! christene regeerders wendt uwe blikken van den Congo af om te beschaven! Ziet naar de kinderen der continues ! Daar is uwe plaats. Indien gij 't ernstig meent komt tot de kinderen der vlasfabrieken. Zij hebben nooit 't geluk gehad de woestheid der natuur te kennen, zij kennen niets anders dan de langzame uitmoording van hunne tengere lichaampjes door eenige hun onbekende hartelooze uitbuiters.
Oh ! Moeders ! Oh ! Vaders ! behoedt uwe kleinen van die pestholen. Uw heilige moeder en vaderplicht gebiedt het U ! Oorlog aan de continues zooals ze nu zijn ingericht. Gij kunt dien oorlog verklaren, moeders en vaders die mij hoort, met uwe kinders er niet meer heen te zenden. Weg met de continues, zooals men ze nu gebruikt om onze kinders er te vermoorden, en als er geene kleinen meer gevonden worden, ehwel, rijk gebroed, steekt er dan uwe kinderen in, als gij toch meent dat uw coffrefort zonder kindervle* sch niet kan leven. C. • Onze Algemeens Vergadering. Dezen maand had onze twee-maandelijksche algemeene vergadering plaats. De opkomst was nog al goed, alhoewel voor eene maatschappij als de onze, dié vooreerst twee duizend leden telt en, ten tweede zulke belangrijke zaken af te doen heeft, het veel beter zou kunnen zijn. • De punten aan de dagorde waren uiterst belangrijk; onder ander het io-urenwerk met 't zeifde loon. Gezel Beerblock die 't voorzitterschap waarnam opende de zitting met eenen dank aan de opgekomenen en leidde de bespreking in met eenige opwekkende woorden. Er werd verslag gegeven over den brief die gezonden was • an den Hoogeren werk» raad. Daarin werd ons gevrmgd of wij in onze strijd zouden volharden, wanneer het io-urenwerk zou ingevoerd worden, met vermindering van loon. Maar volgens dien brief was er spraak van die werklieden die beschermd worden door de wet van den i3 December 1889. Daarbij was ons daarop antwoord verzocht voor den i5 Juni 1897. Daar het juist dien dag bostuurzitting was als wij den brief ontvingen, werd er na lezing en bespreking er van,beslist, 's anderdaags een antwoord per expres te zenden. Wij verklaarden daarin dat onzen strijd voor 10-urenwerk niet beperkt was, tot de werklieden die beschermd waren, maar strekte om al de werklieden der Vlasfabrieken wat meer rust te verschaffen. Wij vroegen daar een duidelijk antwoord op en wij hadden er bijgevoegd dat wij alle voorstellen, grondig zouden onderzocht hebben. Als wij naar de algemeene vergadering kwamen was het de eerste vraag die wij aan den secretaris deden : niets ontvangen? En goed de beteekenis dier twee woorden verstaande ; knikte hij van neen. Als men voor dergelijke zaken met zulke menschen haastig wil onderhandelen, verkeert men nog al dikwijls in Zuster Anna's geval. Dat het eene handels- diplomatie- of zwendelaars zaak betrof zij zouden wel haast toonen. Maar voor eene zaak — die ons heilig is — waar maar 't leven van afhangt van duizende werkers, O! geene haast a.u.b. Wij hebben dan de zaak besproken, als was ons volgender vraag gesteld : Zoudt gij in uwen strijd volharden indien men 't iourenwerk invoerde voor al de werklieden der vlasfabrieken met evenredige vermindering van loon. Laat ons nu eerst onderzoeken zegde de voorzitter wat het beteekent 10 uren met 't zelfde loon van 12 uren werken. De mannen winnen nu hoogstens gemiddeld i5 franken in de week of fr. 2,5o daags. De vrouwen 12 franken of 2 franken daags, maar de helft geraakt maar aan een middencijfer van 8 à 9 franken in de week. Als er nog 10 uren daags gewerkt wordt of 60 uren in de week zullen de mannen fr. o,25 per uur winnen. De helft der vrouwen fr. 0.20 de anderen helft gemiddeld fr. o,i5 per uur. Is er ooit van wege eene vakvereeniging nederiger vraag gedaan? Wij zelf herkennen van neen! Vragen om eenen vader van familie fr. o,25 en voor de vrouwen fr. o.i5 en 0,20 per uur te laten verdienen, In alle Gemeenteraden waar de socialisten de meerderheid bekwamen, was hun eerste werk, het acht uren werk in te voeren met een minimum loon van 4 franken daags. Het loon die op de vlasfabrieken betaald wordt, mag onder geen voorwendsel meer verlagen. Wie daaraan denkt is onze vijand en met de laatste middels die wij bezitten zal zij bestreden worden. (Deze redevoering werd met menige bravo's onderbroken.) Gezel H. verwonderde zich over de vraag van den hoogeren werkraad. Zij vragen ons of wij de strijd zouden voortzetten in geval zij het loon verlagen ? Gansch de strijd der werklieden tegen de patroons wordt veroorzaakt door de lage loonen die men betaalt en de zure behandeling die men de werklieden doet ondergaan op de fabriek. Daardoor zijn reeds talrijke werstakingen uitgebroken en worden de fabriekanten met hunnen onmisselijken sleep van bazen en meestergasten bitter gehaat. En het is in deze omstandigheden dat er van wege eenen h-o-o-g-e-r-e-n w-e-r-kr-a-a-d, ons dergelijke vraag gestuurd wordt. Arme hoogeren werkraad! Kent gij geen andere recepten voor uwe honderdduizende zielen over gansch België verspreid, en waarvan gij u de geneesheer meent? Onze gezel meende ook dat wij in geene gevallen aan 't reeds zoo lage loon van de vlasbewerker eYi bewerkster mogt laten peuteren. Hij vroeg ook om ons antwoord aan den hoogeren werkraad in dezen zin op te stellen. Gezel M.. maakte een weinig de historiek van onzen strijd, haalde de handelwijze der beide dompers vakvereenigingen aan, die ons altijd in den weg komen loopen met dat waar de werklieden niet van willen. Zij z--ggen altijd dat zij niet kunnen concurreeren. Ehwel nooit hebben de vlasfabrieken meer bewijs gegeven van vooruitgang als nu! Overal vergrooting van gebouwen, verfijning van mekanieken en 't vergrooten van het personeel der pakkenmakerij, wat een bewijs is van meerdere voortbrengst. Daaromtrent haalt hij voor sommige fabrieken eenige cijfers aan. Zij zeggen ook dat zij geene uitwegen meer beziten, dat overal waar zij vroeger nog binnen nu buiten gedrongen worden. Ik ken eenen goeden uitweg voor die heeren. Dat zij beginnen met ons wat meer te betalen, dat wij ook meer kunnen koopen, hunne magazijnen zullen ras geledigd worden. Ons lid, die ook bode is, verhaalt dat hij leden kent op zijne ronde — het meerendeel is er onder begrepen — die om zich slechts van 't hoogst noodige te voorzien ruim 1000 (duizend) franken zouden behoeven. Ik heb een lid gekend dat voor zijn zestiende jaar nog in geen bed had geslapen! Zje eens leden, welken uitweg! Deze redevoering maakt een diepen indruk. Bij vele leden bemerkt men eene beweegloosheid die getuigt dat zij met de krop in de keel het kapitalism vervloeken dat dergelijke toastanden in het leven riep. Ware ik schilder, vervolgt hij, ik maakte de volgende tableau : langs den eenen kant zette ik een dikke bourgeois, te midden van opgestapelde koopwaren waarmede hij niet weet waarhenen. Langs den anderen kant een hoop uitgemergelde menschen — mannen en vrouwen — die stervend zich verrekken van honger en ellende. Dat is de toestand ! Hij vraagt ook om voorzichtig maar zoo krachtig mogelijk onzen strijd voort te zetten. Onze gezel L. B. acht zich gelukkig dat onze tot hiertoe miskende vakvereeniging tot zulke uitslagen komt. Hij zou ook willen weten, waarom die heeren nu al met eens spreken over iourenwerk. Zou het zijn uit crisis, of zou het wel zijn omdat zij ook herkennen dat de tegenwoordige werkuren een schandaal zijn voor onze regeering. Als het laatste het geval is, dan zullen zij wel bekennen dat fr. 0,25 per uur voor mannen en fr. 0,16 à fr. 0,20 voor vrouwen, gansch iets menschelijks is. Hij hoopt op 't verstand en de welwillendheid — waarvan zij nog maar weinig bewijs gaven — der heeren regeerders en fabrikanten. Als zij overtuigd zijn van de billijkheid onzer vraag om maar 10 uren te werken, zullen zij ook wel inzien dat de vlasbewerkers en -bewerksters toch niet kunnen creveeren omdat zij maar tien uren werken. Hij wakkert de leden aan goed uit hunne oogen te zien en de heeren loonverlagers wandelen te zenden met hun 10-urenwerk en vermindering van loon. Nog eenige gezellen waaronder eene vrouw, nemen deel aan deze gewichtige bespreking. De voorzitter neemt de gedachten samen der sprekers en vraagt of de algemeene vergadering, met de resumé dezer gedachten instemt. Gezel C. maakt eenige opmerkingen hij zou er voorzijn om in de eerste plaats te ijveren voor de vermindering der werkuren, zonder zich om de rest te bekomeren. Immers het is bewezen, zegt hij, dat daar waar de minste uren gewerkt wordt, de loonen het hoogst zijn. Een lid legt de algemeene vergadering het volg nde besluit voor : Overwegende dat de strijd der werklieden bijzonderlijk tot handhaving en verhooging der loonen ingericht is, als ook tot verminderen der werkuren, besluit dat de vakvereeniging, de strengste beslissing zal nemen, tegenover degenen die 't loon der vlasbewerkers en bewerksters onder gelijk welke voorwaarden zouden willen verminderen. De algemeene vergadering neemt met eenparigheid deze zienswijze aan. Daarna worden er nog eenige zaken afgedaan van ondergeschikt belang. De voorzitter sluit deze schoone zitting met eenige krachtige en opwekkende woorden en iedereen belooft getrouw de besluiten te volgen der vakvereeniging. De goed gelukte vergadering eindigde omtrent 61/2 uren. I'. S. De secretaris heeft 's anderdaags per expres wederom de besluiten der algemeene vergadering bekend gemaakt aan den hoogeren werkraad. Wij zijn te weten gekomen dat van ons beide brieven geene lezing gegeven is, alhoewel wij er toe uitgenoodigd waren hun te schrijven. Zoo behandelt men in den hoogeren werkraad, wie volgens M. Verhaegen al zooveel voordeel gedaan heeft aan de werklieden, een der gewichtigste zaken waarvan duizenden, vlasbewerkers en -bewerksters hun leven en hunne toekomst van afhangt. Zedeles : Werklieden steunt op eigen
Page 1: Nummer 2. Tweede jaargang. Juli 189

#&£££ Maandblad tot ontwikkeling en organisatie der ^ ' i f ^ s

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?