Wumkes.nl - Tresoar

82
16 e eeuwsche voorvaders. De inventarissen bewijzen ons,,
dat het overige tafelgerei in gegoede boedels hoofdzakelijk
bestond uit tinwerk, terwijl in de eenvoudiger huishoudens
de tinnen etensborden voor houten plankjes plaats moesten
maken. 2 )
, Naast de schotels werden andere vormen aangetroffen
in de eerste plaats verscheidene fragmenten van vuurklokken,
die dienden om er het vuur mee te overdekken
en smeulende te houden. Ze waren voorzien van één
groot oor, ter weerszijden waarvan een klein luchtgah
De vorm was halfrond, terwijl de beneden- en achterkanten
vlak en open waren. Aldus konden de vlakke kanten, over
het open vuur geplaatst, aansluiten tegen den haardplaat
daarachter (afb. 25 en 26). 2 ) Verscheidene dezer vuurklokken
zijn versierd met in stempels gevormde ornamenten van
pijpaarde, die helder tegen het donker fond afsteken. Een
fragment van een vuurklok is zelfs op dezelfde wijze versierd
met diverse figuren, die de Aankondiging door den
Engel aan Maria Voorstellen. Of echter deze laatste scherf,
— waarvan een soortgelijke in het Rijksmuseum — ook
als Friesch maaksel moet worden beschouwd, is op grond
van de geheel afwijkende stijl, wel zeer voor bestrijding
vatbaar.
') Inventaris van de Roerende goederen gevonden ten sterfhuize
van Douwe van ^ïbinga te Leeuwarden 11 Mei 1543, waar
naast veel tinwerk waarschijnlijk in de keuken gevonden werden
„Twee holten plattelen" (Oud Archief fam. van Sminia in het
Friesch Museum).
Ook in het reeds gemelde boelgoed van Pieter Lyvesz (1589)
werden o. m. verkocht: „houten taefelborden" en ook „tweeschuttelen"
deze laatste wellicht herkomstig uit de pottebakkerijen
op het Vliet. (Oorkonden St. Anth. Gasthuis II bl. 899).
2 ) Florence Baudet „De Keuken en de maaltijd in de Middeleeuwen"
vermeldt in 16 eeuwsche inventarissen „vierclocken van
metael oft van eerde". Op een schilderij van Esaias Boursse,
werkzaam te Amsterdam 1656—1672, vond ik een afbeelding van
een dergelijke vuurklok. Zie afb. Cicerone 1917, bl. 72.