Van machteloos naar moeiteloos

de kracht
van angst
Van machteloos naar moeiteloos
Inclusief de verloren hoofdstukken!
Eddie van der Wereld & Marc Schwencke
Al meer dan
2.000 keer
verkocht!

© 2012 Worldworks Training en Coaching, Ven-Zelderheide,
www.eddievanderwereld.com
Vormgeving: www.hoopwerk.nl
Met deze digitale versie van het boek De Kracht van Angst mag je alles doen wat je
wilt. Je mag het kopiëren, vermenigvuldigen, uitdelen enzovoort. Voordat je dat
doet wil ik graag dat je even om toestemming vraagt, zodat ik met je in gesprek
kan over wat je er mee wilt doen en kan nagaan of je al je angsten helemaal
hebt losgelaten. Daarnaast ken je de Oppepper uit je hoofd, heb je de Focus on
the Future Funnel gebruikt en pas je elke dag waar mogelijk de Aquarust toe.
Als je dat lukt, dan heb jij ECHT begrepen hoe de Kracht van Angst werkt...
inhoud
• Voorwoord 5
• Proloog 7
• Inleiding 10
deel 1 het pad van herkenning 13
• 1 Korte- en langetermijn plezier 14
• 2 Angst: van stopteken naar navigatiesysteem 20
• 3 Aangenomen Negatieve Geloofsovertuigingen Slaan Toe 23
• 4 De Wet van de Acceleratie 27
• 5 De Wet van de Abrikoos 30
• 6 En nu ben jij aan de beurt 34
deel 2 de stap naar erkenning 39
• 7 Het waarom van erkennen 40
• 8 De zones van verandering 43
• 9 De Wet van de Berg 48
• 10 Erkennen, hoe dan? 50
• 11 En nu ben jij weer aan de beurt 53
deel 3 het spoor naar loslaten 61
• 12 Het spoor naar loslaten 62
• 13 Nu ben jij aan zet 65
deel 4 de sprong naar creatie 75
• 14 Alle wetten op een rijtje 76
• 15 De Focus on the Future Funnel 78
• 16 De BACO slaat toe 100
• 17 Literatuur, cd’s en trainingen 105
• Epiloog 107
• Bijlage 111

deel 5 de verloren hoofdstukken 113
• Van angst naar zelf vertrouwen 114
• De T3 Matrix 118
• De stappen die je gaat zetten op een rijtje 120
• Reacties: de weg naar Expert Zelfvertrouwen 124
4
voorwoord
Voor je ligt het boek De kracht van angst. Een boek dat is gebaseerd op de
door ons ontwikkelde methode Focus on the Future, onze filosofie over
gedragsverandering, omgaan met overtuigingen, het realiseren van je
dromen en het omgaan met, het doorbreken en het loslaten van angst.
Een filosofie die inmiddels onze overtuiging is geworden, omdat wij in de
trainingen die we geven, in de coaching die we doen en met de producten
die we ontwikkelen hebben ervaren dat de methode werkt. In binnen- en
buitenland. Wij hebben ervaren dat iedereen in staat is om stappen te
zetten in zijn of haar persoonlijke groei en tot veel meer in staat is dan hij
of zij in eerste instantie denkt.
De Focus on the Future-methode is simpel en gebaseerd op vier pijlers:
het herkennen van gedrag, het erkennen van gedrag, het loslaten van
gedrag en het veranderen van gedrag. Elke pijler kent makkelijke en
concrete technieken die je in staat stellen om je bewuste en onbewuste
gezamenlijk te laten optrekken bij het veranderen van gedrag of situaties.
Om vanuit een situatie waarin je onbewuste het voor het zeggen heeft
te gaan naar een situatie waarin je bewuste keuzes daadwerkelijk worden
gevolgd door ander gedrag. Ofwel: van machteloos naar moeiteloos.
Focus on the Future is een leidend concept geworden in al onze trainingen,
of het nu gaat om het bedrijfsleven of om open-inschrijvingstrainingen.
Wij werken vanuit het besef dat mensen sneller en makkelijker stappen in
hun ontwikkeling zetten als ze met hun overtuigingen en met hun dromen
en missie in het leven aan de slag gaan.
Dat besef hebben we vertaald in een praktische en inzichtelijke methode,
waarbij ieder individu zelf verantwoordelijk is voor de eigen stappen,
of die nu groot of wat kleiner zijn. Dat maakt de trots er uiteindelijk alleen
maar groter op.
5

Is dit boek iets voor jou? Ga jij met dit boek stappen zetten om voorbij je
angsten, je stress, je spanningen of je ongewenste emoties te gaan?
Het antwoord is simpel: ja. Door dit boek door te werken zul je stappen
zetten. Jij bepaalt zelf hoe groot die stappen zijn.
Natuurlijk beseffen wij dat er mensen zijn die grote uitdagingen hebben
op het gebied van angst. Mensen die hiervoor wellicht in behandeling zijn.
Dit boek heeft niet de pretentie een reguliere behandeling te willen
vervangen, maar het geeft je wel een heleboel inzichten en technieken die
je ondersteunen. Iedereen kan iets uit dit boek halen, het is aan jou om
het stuk dat voor jou bestemd is daadwerkelijk in te zetten.
Dit boek was niet tot stand gekomen zonder de inbreng van al die mensen
die in de afgelopen jaren bij ons een training hebben gevolgd. Zij hebben
onze methode aangescherpt, van feedback voorzien en mede ontwikkeld.
Door hun eerlijkheid, loyaliteit en actiebereidheid om daadwerkelijk met
de technieken aan de slag te gaan, heeft zich de Focus on the Future-
methode ontwikkeld tot een krachtig instrument om je leven vorm te
geven zoals jij dat wilt. Daarvoor willen wij iedereen enorm bedanken.
Marc Schwencke en Eddie van der Wereld
6
proloog
Er was eens, in een land hier niet eens zo heel erg ver vandaan, een koning.
Het was een koning die openstond voor het leven en die, zoals het een goed
koning betaamt, leergierig was. Want, zo stelde de koning, wie leergierig
is, die groeit in het leven.
Op een mooie dag reed de koning uit om de verschillende gebieden van
zijn rijk met een bezoek te vereren. Hij legde zijn oor te luisteren bij zijn
onderdanen, zodat hij te horen kreeg wat er allemaal speelde in zijn
koninkrijk. En zo kwam hem op een goede dag ter ore dat er een gebied in
zijn koninkrijk was dat werd gemeden door zijn onderdanen. Een gebied
waar ze met een boog omheen gingen. Want, zo gingen de verhalen,
in dat gebied woonde een wrede reus en iedereen die het lef had het
gebied te bezoeken, werd door de reus bekogeld met rotsblokken.
De koning, die niet alleen leergierig, maar ook nieuwsgierig was, besloot
op onderzoek uit te gaan. ‘Een gebied in mijn rijk dat gemeden wordt,
daar moet ik meer van weten’, zei hij tegen zijn koninklijke garde. En zo
geschiedde.
De koning reisde uren, dagen, weken en na vele omzwervingen hield hij
halt aan de rand van een donker woud. Boven dit woud staken besneeuwde
bergtoppen omhoog en hij hoorde een doordringend, monotoon en zich
herhalend gedreun. Toen de koning in de verte keek, zag hij een gedaante
ter grootte van zijn hand, die woest op en neer sprong en het ene na het
andere rotsblok uit zijn handen door de lucht liet vliegen.
De koning voelde nu zijn hart in zijn keel kloppen en enige tijd stond hij
als aan de grond genageld naar het schouwspel te kijken. Terwijl hij om
zich heen keek zag hij dat zijn koninklijke garde er inmiddels als een haas
vandoor was gegaan. Hij was helemaal alleen en enige tijd werd de koning
heen en weer geslingerd tussen twee gedachten: zich zo snel mogelijk bij
zijn koninklijke garde voegen of zijn zwaard ter hand nemen en het bos in
stormen.
7

Na een poosje kwam de koning in beweging. Hij was niet alleen leergierig
en nieuwsgierig, hij was ook vastberaden. Hij besloot dat hij het bos in zou
gaan, en in een opwelling liet hij zelfs zijn zwaard bij de ingang van het
bos achter. Vervolgens ging de koning stap voor stap het donkere bos in,
een onzeker avontuur tegemoet.
Na een dag stevig doorwandelen klom de koning, enigszins onzeker geworden
door de omvang van het donkere woud, in een van bomen die hoog boven
hem uit torenden. Nog steeds hoorde hij het doffe gedreun en in de verte
zag hij de besneeuwde bergtoppen en de reus. Die was nog steeds woedend
aan het op en neer springen en de rotsblokken vlogen nog altijd in het
rond. En ondanks dat de koning de hele dag door het donkere woud had
gereisd, leek de reus geen centimeter dichterbij gekomen. De koning klom
uit de boom en vervolgde met een zucht zijn reis. Zo ging een aantal dagen
voorbij. Elke avond klom de koning in een van de bomen in het donkere
woud, dat iedere dag wat lichter en ruimer werd. En ook de bomen waren
niet meer zo hoog als de eerste dag. En wanneer de koning boven in de
boom was aangekomen, zag hij dat de bergen elke dag een stuk
dichterbij kwamen. De reus echter bleef even groot als op
de dag dat
de koning hem voor het eerst had gezien.
Na dagen van reizen kwam eindelijk de dag
dat de koning de grens van het woud bereikte.
Voor hem strekte zich tot in het oneindige
een prachtig berglandschap uit en de koning
hield zijn adem in bij de aanblik van een
dergelijk, grenzeloos mooi landschap.
Het doffe gedreun was nauwelijks meer
te horen en de koning keek om zich heen
om te zien waar de reus zich bevond.
8
Tot zijn verbazing zag hij, op twee meter afstand van zijn voeten, een
gedaante ter grootte van zijn hand, die woest op en neer stond te springen.
De koning boog zich voorover, keek naar de reus en vroeg: ‘Wie ben jij?’
En de reus antwoordde: ‘Ik ben jouw ANGST.’
9

inleiding
Stel dat jij de koning of koningin van je leven bent. En stel dat alles wat
je tegenhoudt om je dromen waar te maken in het leven, om te doen wat
je graag wilt, om te durven doen en om te gaan van machteloos naar
moeiteloos, is voor te stellen als een reus. Hoe groot is dan de reus in jouw
leven? Hoe donker is het woud waar jij je in bevindt en hoe hoog zijn de
bomen die jij ervaart als jij je aan de rand van dat woud bevindt? Zie je
nog licht of zijn het ‘woudreuzen’ geworden? Ben je in beweging of sta je
stil? Vecht of vlucht je of onderneem je actie vanuit een innerlijke kracht?
Deze en meer vragen kom je tegen in dit boek, De kracht van angst.
Een boek dat is opgebouwd op een manier waardoor jij stapsgewijs
kennismaakt met je dromen in je leven én de redenen waarom jij niet
altijd doet wat je graag zou willen. Waarom je je dromen niet altijd
waarmaakt, waarom je het jezelf soms moeilijk maakt, onrust of angst
ervaart en je jezelf krachteloos en machteloos voelt, of het nu gaat om
je fysieke gezondheid, je eigenwaarde, je relaties, de zin van het leven
of je carrière en bezit.
Een boek dat met jou op zoek gaat naar alles waar je ‘angst’ voor hebt
enerzijds en je innerlijke kracht anderzijds, wat dat voor jou ook mag
zijn. Daarbij gebruikmakend van angst, spanning en stress als graad-
meter voor de prioriteiten die jij stelt in je leven, graadmeter ook voor
de mate waarin je reeds stappen zet.
De kracht van angst is zo opgebouwd dat jij vanuit het herkennen van je
eigen gedrag, vanuit de huidige manier waarop jij zaken aanpakt, stap
voor stap gaat naar het erkennen en loslaten van dat gedrag. Om langs
dat pad diverse technieken en tips te krijgen om het anders te gaan doen
dan je tot nu toe doet in je leven. Technieken en tips die je brengen bij
je innerlijke kracht, bij jouw potentieel. Een potentieel dat veel groter
is dan je op dit moment voor mogelijk houdt en dat ga jij ontdekken.
10
Jij bent immers continu bezig met het bepalen van je toekomst.
Sterker nog, je toekomst is al bepaald! En wel door de combinatie van passie
en angst die jij in je leven op dit moment ervaart en die je in
het verleden ervaren hebt.Wij geven je een sleutel om stap voor stap,
in jouw tempo, tot verandering te komen.
In de afgelopen jaren hebben wij veel mensen getraind om de stap van
machteloos naar moeiteloos te zetten, om de kracht van angst te ervaren en
die stappen te zetten die zij al heel lang wilden zetten. Soms daadwerkelijk
‘reuzenstappen’, soms een heleboel kleine stapjes achter elkaar. In die jaren
hebben wij een patroon ontdekt in de manier waarop het veranderingsproces
van machteloos naar moeiteloos zich voltrekt. Dat patroon hebben
wij uitgewerkt in een handzame methode die voor ons werkt in elke vorm
van training en coaching die we geven en die we de ‘Focus on the Future’methode
hebben genoemd.
Deze methode wordt in dit boek uit de doeken gedaan. In Deel 1 krijg je
zicht op de manier waarop gedrag ontstaat en hoe het te veranderen is.
Je ontdekt je eigen sterke punten en de kanten van jezelf waar je nog
stappen kunt en wilt zetten. Dit deel nodigt je uit om terug te kijken naar
het verleden.
In Deel 2 ga je aan de slag met het erkennen of accepteren van je huidige
situatie, van het nu. Je ontdekt waarom die erkenning en acceptatie
essentieel zijn voor het daadwerkelijk veranderen van gedrag en hoe jij
die erkenning en acceptatie gestalte geeft in situaties die op jou van
toepassing zijn. In Deel 3 krijg je de handvatten om die situaties en
gevoelens in je leven waar je afscheid van wilt nemen nu daadwerkelijk
los te laten. Ten slotte staat Deel 4 in het teken van verandering en je
toekomstbeeld. Daarvoor krijg je een concreet stappenplan aangereikt dat
je begeleidt bij het nemen van actie: de Focus on the Future Funnel.
11

Het boek wordt afgerond met diverse tips en een hernieuwd bezoek aan
de koning van jouw leven. Om je de wijsheid mee te geven die je nodig
hebt om blijvende verandering te waarborgen. Zodat jij in elke situatie
in het leven die jij nog gaat tegenkomen, je niet laat weerhouden door
het leven. Zodat jij zo sterk bent dat je voorbij elke vorm van angst,
spanning of stress gaat. Om het leven te leiden zoals jij dat wilt leven:
in volledige vrijheid.
12
deel 1
Het pad van
herkenning
13

1 korte- en langetermijn plezier
Hoe komt ons gedrag tot stand? Waarom reageren we op de manier waarop
we reageren? Waarom doen we iets niet, terwijl we het wel heel graag willen?
Waarom zijn we bang om te solliciteren naar onze droombaan?
Waarom spreken we ons niet uit naar onze partner toe? Wat houdt ons tegen
om gewoon te zijn wie we willen zijn, om elke dag in ‘topvorm’ te zijn, ons
te voelen zoals we ons voelen als alles lekker loopt in het leven?
Gedrag is een raar fenomeen. Misschien handig om te weten: elke dag razen
er zo’n 60.000 gedachten door je hoofd. Gedachten waar je in meerdere of
mindere mate aandacht aan besteedt en die je gedrag op dat moment in
meerdere of mindere mate bepalen. We doen wat we doen omdat we geloven
wat we denken. Of beter, wat we ‘zien’. En dat geeft ons energie. We geloven
dat de dingen die we denken, zien en beleven ‘waar’ zijn en op die manier
bouwen we een beeld op van de wereld waar we in leven. Een beeld dat
voor onszelf ‘waar’ is. Echter: ieder mens is uniek, ieder mens heeft andere
ervaringen en bouwt dus voor zichzelf een wereldbeeld op dat voor hem
net zo waar is als het beeld dat ik heb van de wereld om mij heen. Op die
manier ontstaat een lappendeken van wereldbeelden die voor iedereen
waar zijn en toch totaal van elkaar verschillen. Met andere woorden:
dat wat ik geloof wordt door een ander wellicht helemaal niet geloofd en
dat wat de ander gelooft, dat komt op mij als volslagen onwaar over.
Toch blijven we in veel gevallen in ons eigen wereldbeeld geloven en is ons
gedrag voor het overgrote deel op dat wereldbeeld gebaseerd.
Hoe kan het nu, dat als wij weten dat ons gedrag alleen maar gebaseerd is
op wat wij zelf geloven en hebben ervaren in het leven, we dat gedrag in
veel gevallen toch handhaven en niet veranderen of niet lijken te kunnen
veranderen, zelfs als we dat wel willen? Hier komt het verschil tussen
bewuste en onbewuste gedragspatronen naar voren.
Wist jij dat 95% van je gedrag onbewust wordt gestuurd? En dat slechts 5%
van je gedrag bewust is? Dat is wellicht even schrikken. Nu is het op zich
14
heel handig dat gedrag veelal automatisch (onbewust) gebeurt. Want het
zou vervelend zijn om elke stap ‘bewust’ te moeten zetten, om elke
dag opnieuw met volledige concentratie uit je bed te moeten stappen,
om alle handelingen als eten en drinken bewust en niet onbewust
te moeten verrichten.
Daar staat tegenover dat onbewust gedrag niet alleen bij eten, drinken,
lopen en fietsen in werking wordt gesteld. Onbewust gedrag doet zich
in vrijwel elke situatie voor. Elke handeling, elke voorgenomen actie,
elke beslissing: alles wordt onbewust op een weegschaal gelegd.
Een weegschaal van opgedane ervaringen in het verleden. Een weegschaal
ook met twee kanten: een kant van ‘pijn’ en een kant van ‘plezier’.
Waarbij het onbewuste er alles aan zal doen om de weegschaal te laten
doorslaan naar de kant van plezier, met alle gevolgen van dien.
Wellicht denk je nu: dat is toch handig, een weegschaal die voor plezier zorgt?
Want plezier wil ik wel hebben in mijn leven. Dat klopt, plezier is fijn om
te hebben. Het plezier echter dat door het onbewuste wordt nagestreefd is
altijd plezier in het nu, in dit moment. Ofwel: het onbewuste wil altijd op
de korte termijn plezier hebben. En daar worden alle overwegingen,
mogelijke beslissingen of potentiële veranderingen tegen afgezet. Ook hier
geldt weer dat de ‘weg-van-pijn-reactie’ van het onbewuste in principe best
handig is. Want het heeft daarmee onder meer een signaalfunctie voor
gevaarlijke situaties of gevaarlijk gedrag. Hier staat tegenover dat het
onbewuste geen langetermijneffecten kan beredeneren en je dus in een
situatie kan houden die op lange termijn weliswaar negatief is, maar op
korte termijn voor je onbewuste de beste situatie met de minste pijn.
En daarmee is een conflict tussen wat je bewust wilt en wat je onbewust
wilt geschapen.
Begint er al iets te dagen? Je onbewuste is dus niet in staat tot langetermijn-
denken. Daar is je bewuste voor. Die weet precies de voor- en nadelen van
een situatie of gedrag te beredeneren. Die weet precies wat het op gaat
15

leveren om je gedrag te veranderen. Het bewuste denkt in langetermijnplezier.
Alleen, de 5% invloed die het bewuste heeft op je totale gedrag, maakt het
een behoorlijke uitdaging om je onbewuste mee te krijgen in de richting van
een andere, bewust gewenste, toekomst. Vooral ook omdat het onbewuste
gedrag ‘onbewust’ gaat: je merkt het vaak niet eens, je doet het omdat je
het altijd al zo doet.
Een voorbeeld is wellicht op zijn plaats. Het is een situatie die wij al meerdere
keren hebben meegemaakt in onze trainingen.
Annamarie was een vrouw van 28 jaar, die met haar 76 kilo te zwaar was voor haar
lengte. Ze wilde er tien kilo af hebben en had al op allerlei manieren geprobeerd om
die kilo’s daadwerkelijk kwijt te raken. Het ene na het andere dieet had ze gedaan
en in het begin altijd met succes. De eerste week gingen er rap een paar kilo’s af,
maar naarmate de tijd verstreek leek het alsof de motivatie verdween. Dan haalde
ze weer lekkere dingen in huis, begon te snoepen, vooral als ze terugkwam van
het uurtje sporten dat ze deed om slanker en fitter te worden. Toen ze op een avond
terugkwam van het sporten en op de bank neerplofte, zag ze een reep chocolade
op tafel liggen die ze nog niet had opgeruimd na het boodschappen doen.
Annamarie vertelde ons in een training dat ze een heel afwegingsproces in zichzelf
voelde opkomen. Ze hoorde zichzelf zeggen: ‘Als ik die reep nu opeet, dan word ik
daar straks heel ongelukkig van. Dan heb ik het sporten voor niets gedaan en kom
ik eerder aan, dan dat ik afval.’ Aan de andere kant had zij diep van binnen een
haast onweerstaanbare drang om de reep chocolade op te eten: één zo’n reepje
zou mij toch ook niet de das om doen, dacht ze. En hoewel Annamarie er bewust
van overtuigd was dat haar langetermijndoel: tien kilo afslanken, in gevaar
zou komen door het eten van deze reep, graaide ze na een paar minuten de reep
van tafel en at hem in één keer op. ‘En nog zonder te genieten ook’, zei ze in
de training.
Het voorbeeld van Annamarie laat zien hoe het bewuste en het onbewuste
elkaar in de weg kunnen zitten, hoe ze de strijd met elkaar aan kunnen
gaan. Aan de ene kant staat het bewuste, dat een langetermijnvisie en
16
langetermijndoel heeft: tien kilo slanker zijn, 66 kilo. Te behalen door een
aantal weken stevig te sporten, gezond te eten en discipline op te brengen.
Aan de andere kant staat het onbewuste: klaar voor plezier in het nu,
weg van de pijn en gevoed door ervaringen in het verleden.
Tel uit je winst! Het onbewuste slaagt er in veel gevallen in de strijd te
winnen, eenvoudigweg door een beroep te doen op plezierige of juist
onplezierige ervaringen uit het verleden en die in een fractie van een
seconde aan je voor te schotelen. Ervaringen die gebaseerd zijn op gedrag
in het verleden, op opgebouwde overtuigingen, (gebrek aan) eigenwaarde,
enzovoort. Zoals in dit voorbeeld het reeds herhaaldelijk mislukken
van de afslankpoging en de effecten die dit op Annamarie had. En die
overwinning van het onbewuste leidt in veel gevallen tot woede, boosheid,
verdriet, frustratie en stress.Waarmee het onbewuste ook nog eens aan
Annamarie ‘bewijst’ dat het beter is te stoppen met afslankpogingen,
want het levert alleen maar negatieve emoties op …
Gelukkig is er goed nieuws! Het kan namelijk ook anders. Iedereen is in
staat om het bewuste en het onbewuste qua gedrag op één lijn te krijgen,
zelfs als het gaat om een uitdagende, wellicht spannende verandering
in gedrag of situatie. Hoe je dat voor elkaar krijgt heeft alles te maken
met de manier waarop jij de bewust voorgenomen verandering voor je
onbewuste vormgeeft.
Zoals je inmiddels hebt begrepen gaat je onbewuste voor plezier op de
korte termijn. Je bewuste houdt zicht op de langetermijnwensen en die
bieden uiteraard ook voordelen.Wat moet je nu doen om je onbewuste
en bewuste samen te laten werken op weg naar je langetermijndoel?
Het klinkt wellicht gek, maar om je onbewuste mee te krijgen in het
proces van verandering dien je uit te zoeken welk probleem je op de lange
termijn oplost door je gedrag te veranderen. Want, je onbewuste is vies van
het woord ‘probleem’ en wil daar liefst zo snel mogelijk vandaan.
17

Probleem is namelijk in veel gevallen hetzelfde als ‘pijn’. Door voor jezelf
volstrekt helder te hebben welke pijn of welk probleem je oplost met
de gewenste verandering, kun je het onbewuste de voordelen van de
verandering laten zien.
Daarmee zijn we er echter nog niet. Want, plezier op de lange termijn ter
vervanging van pijn op de lange termijn klinkt leuk, het onbewuste wil
nog liever plezier op korte termijn. En dat moet je dus voor het onbewuste
gaan regelen. Enerzijds door de weg naar je doel op te knippen in kleine,
hapklare en te bereiken brokken. Anderzijds door aan elke brok een
passende beloning (= plezier!) te hangen, zodat je onbewuste bereid is om
die kleine stapjes mee te gaan maken en overtuigingen, oud gedrag of
oude gewoontes vaarwel te zeggen.
Even terug naar het voorbeeld. In het geval van Annamarie zou je de tien
kilo afslanken ook kunnen verdelen in tien keer één kilo. Of in twintig
keer een halve kilo. Het gaat erom dat jij voor jezelf bepaalt welk doel je
in elk geval kunt bereiken. Kun jij een kilo afslanken? Dan is dat je eerste
doel. Het is haalbaar, nauwelijks bedreigend en je kunt er nog steeds het
langetermijnplan op loslaten. Dus gezond eten en voldoende bewegen.
Lukt je die eerste kilo dan kun je door naar de volgende of je doelen
aanscherpen, bijvoorbeeld twee kilo. En zo kom je stap voor stap bij je doel
en neem je je onbewuste aan de hand.
Is het zo simpel? Ja, in theorie wel…De praktijk is soms wat weerbarstiger.
Dat heeft te maken met de kracht van de overtuigingen die je hebt,
van de ervaringen die je hebt opgedaan, ofwel van de weerbarstigheid die
je wereldbeeld ondervindt. Dat is waarom we de Focus on the Future-
methode hebben ontworpen. Zodat jij met dit boek in de hand stap voor
stap de kracht van angst ontdekt en je zowel bewust als onbewust de stap
van machteloos naar moeiteloos kunt zetten.
18
En Annamarie? Zij is aan de slag gegaan met het concept uit dit boek.
Ze heeft diverse patronen inzichtelijk gekregen, overtuigingen onder
de loep genomen, zaken in haar leven veranderd en is daarna stap voor
stap op weg gegaan naar het voor haar ideale gewicht. Ze kwam na een
halfjaar op een stabiele 65 kilo uit en houdt dat moeiteloos vast.
19

2 angst: van stopteken naar
navigatiesysteem
Laten we eens bij de basis beginnen. Want wat is angst, wat gebeurt er als
we voor een spannende situatie staan of als we dingen in ons leven willen
veranderen? Of als we de weg oversteken en er komt onverwachts een auto
van rechts aan die we over het hoofd hebben gezien?
Puur fysiek bekeken worden op het moment van spanning of directe angst
je grote hersenen (die de bewuste processen doen) overgenomen door je
kleine, meer instinctief gerichte hersenen. Die kleine hersenen zetten een
ketting van reacties in gang: je pupil wordt groter waardoor je beter kunt
zien, je ademhaling wordt dieper, je luchtwegen zetten uit en je hart gaat
sneller kloppen.
Dit kun je omschrijven als de in hoofdstuk 1 genoemde vecht- en vluchtreactie.
Je bent in een volkomen staat van alertheid: helemaal klaar om weg
te gaan van mogelijke pijn.
Tegelijkertijd beginnen hormoonklieren met het afscheiden van diverse
hormonen. Adrenaline zorgt voor het in stand houden van het proces van
de vergrote pupil, de diepere ademhaling, de uitgezette luchtwegen en
het sneller kloppen van het hart. Daarnaast zorgt cortisol ervoor dat er
meer glucose in je lichaam wordt gebracht om je spieren meer brandstof te
geven.
Na die primaire reactie nemen je grote hersenen het werk van de kleine
hersenen weer over en ontstaat ook bewustzijn: wat is er aan de hand,
wat is er gebeurd? Omdat wij normaal gesproken niet gewend zijn dat de
kleine hersenen het heft in handen nemen, komt het voor dat we na afloop
van een directe spanning of angst verward zijn of in beelden het hele leven
voorbij hebben zien flitsen. Je zou kunnen zeggen dat je qua hersenfunctioneren
op dat moment tijdelijk uit je normale patroon bent geslingerd. Ook
sta je na afloop van een directe spanning of angst vaak nog ‘na te trillen’.
Dit is letterlijk zo omdat de hormonen nog een ‘nalooptijd’ hebben en
er nog allerlei stoffen actief of onderweg zijn in je lichaam. Immers, er
20
verstrijkt tijd om alle stoffen via de bloedbaan de juiste plek te laten bereiken.
In acute situaties komen die stoffen net ‘te laat’ op de plaats van
bestemming en duurt het even voordat het effect is weggeëbt.
Het interessante is nu dat dit proces altijd plaatsvindt als er spannende
situaties zijn. Of het nu gaat om een auto die onverwacht van rechts
komt, pleinvrees, een conflict met je baas, iemand moeten confronteren,
je relatie of je dromen waarmaken. Het enige verschil is dat de eerste
reactie van de kleine hersenen in ‘minder’ acute situaties sneller wordt
overgenomen door de hormonen. Voor de rest doet je lichaam precies
hetzelfde. Stel je maar eens voor: je gaat naar een sollicitatiegesprek voor
een baan die je graag wilt hebben. Hoe voel jij je op het moment dat je
naam wordt geroepen en de deur opengaat? Welke lichamelijke reacties
vertoon je? Precies, de meeste mensen zullen de hierboven omschreven
reactie hebben.
Het wordt echter nog interessanter. Het door de bijnieren aangemaakte
hormoon cortisol, dat er dus voor zorgt dat er meer glucose naar je
spieren gaat, blijft in een aantal gevallen nog langere tijd in je lichaam
aanwezig. Het effect is dat je alerter blijft, al ervaar je dat wellicht als
schrikachtiger. Daarbij komt dat cortisol als ‘bij-effect’ heeft dat het je
immuunsysteem onderdrukt. Wie dus chronische angst of stress ervaart
in zijn leven, waardoor het hormoon cortisol frequent in je lichaam aanwezig
is, loopt een grotere kans om ziek te worden. Enerzijds omdat het
immuunsysteem wordt verzwakt, anderzijds omdat de bijnieren uitgeput
raken van de cortisolproductie en dit je hele hormoonhuishouding in rep
en roer brengt. Een burn-out is geboren …
Wat betekent dit voor jou? Aan de ene kant is het briljant van je lichaam
dat het je op deze wijze in fysieke zin alert maakt op de uitdagingen in
je leven. Anderzijds geldt ook hier: wat kan ik doen om gezond te blijven,
om angst, spanning en stress te verminderen?
21

Daarover hebben we het ten dele reeds in hoofdstuk 1 gehad. Je hebt nu
gezien dat elke uitdaging, groot en klein, fysieke gevolgen voor je heeft.
Je hebt ook gezien dat het bewuste en onbewuste dienen samen te werken
in plaats van tegen elkaar. En dat je, om dat voor elkaar te krijgen, langetermijndoelen
nodig hebt die je kunt opknippen in kleine, hapklare en
lekkere brokken.
Met wat je in dit hoofdstuk te weten bent gekomen, kun je de stap zetten
naar het besef dat elke spanning die je voelt, elke angst die in je opkomt,
elke emotie die je stress geeft niet per definitie het signaal is om te bevriezen,
te vechten of te vluchten. Sterker nog, wie stress, spanning en angst
kan zien als een kompas, als een navigatiesysteem dat aangeeft waar de
uitdagingen in je leven liggen, zal angst niet langer als stopteken zien.
Angst wordt in dat geval je kracht, je raadgever die je laat zien dat je op
een kruispunt staat en dat er nieuwe mogelijkheden voor je klaarliggen.
Waarbij juist het moment dat je stress, spanning en angst ervaart het ideale
moment is voor verandering. Omdat je lichaam je op dat moment alle
fysieke middelen geeft om de stap daadwerkelijk te zetten.
22
3 aangenomen negatieve
geloofsovertuigingen slaan toe
Aan een lang trainingstraject dat wij gaven, nam ook Christien deel. Christien was
een vrouw van begin dertig en nam deel aan de training omdat zij met name op
professioneel vlak was vastgelopen in een aantal hardnekkige patronen. Al vanaf de
eerste dag manifesteerde Christien zich enorm tijdens de training. Ze liet geen
kans onbenut om vragen te stellen. Na gemiddeld drie zinnen ging haar hand weer
omhoog en kwam ze met een nieuwe vraag. Ze moest eenvoudigweg alles begrijpen
en dat was zo’n patroon voor haar geworden dat ze het zelf niet eens meer doorhad.
Toen wij Christien haar gedrag spiegelden was ze in eerste instantie verbaasd.
Ze was zich niet bewust van de overmaat aan vragen die ze stelde en haar vele
praten. Toen we er dieper op ingingen bleek dat juist dat vele praten en het ‘moeten’
weten haar in de greep hielden. Christien had chronisch hoofdpijn, kampte met
veel stress, had eczeem en had veel twijfels over de dingen die ze deed. Na enig
doorvragen kwam een overtuiging van Christien bovendrijven: ‘ik ben dom’.
Die overtuiging had ze opgedaan in haar jeugd, waar ze van allerlei kanten regelmatig
te horen kreeg dat ze dingen niet kon. Ze was dat gaan geloven en het had
effect op haar werk. Ze had heel twijfelend gedrag, was bang om dingen niet
te begrijpen en was met een enkele opmerking al van haar stuk gebracht. In haar
hoofd hoorde ze letterlijk een stemmetje roepen:
‘Zie je wel, je bent dom!’
Het effect was dat elke nieuwe uitdaging
in haar werk haar meer ging tegenstaan
en dat de angst die ze ervoer inmiddels
chronische vormen had aangenomen
waardoor ze lichamelijk
steeds ongezonder werd.
23

Het voorbeeld van Christien maakt duidelijk dat wij veel gedragingen
hebben die op de een of andere manier onbewust worden gestuurd door
de overtuigingen die we hebben. Daardoor vermijden we veel situaties en
passen we vaak gedrag toe dat in principe helemaal niet nodig is. Zo gaan
we confrontaties uit de weg, maken we onszelf kleiner, laten over ons heen
lopen, enzovoort.
Dit allemaal om de pijn niet te hoeven voelen van de negatieve overtuiging
die er onder ligt, al is die overtuiging nog zo ongefundeerd: we houden immers
graag vast aan ons wereldbeeld. Het gevolg is dat we niet de dingen
doen die we graag willen, maar volharden in wat we al hebben, gedreven
door de angst van verandering. In dit boek verstaan we onder ANGST: Aangenomen
Negatieve Geloofsovertuigingen Slaan Toe. Dit houdt in dat onze
negatieve overtuigingen of negatieve ervaringen uit het verleden ons het
liefst houden in de situatie waar we in zitten. Immers, veranderingen kunnen
leiden tot situaties die nog pijnlijker zijn dan de huidige situatie. De
pijn van de huidige situatie is in elk geval een pijn die herkenbaar is en je
weet wel wat je hebt, maar niet wat je krijgt.
Daarmee stuiten we direct op een interessant deel van het onbewuste.
Dat onbewuste is dus niet alleen in staat om te vechten of te vluchten,
het is ook prima in staat om de situatie zo te houden als zij is. Ofwel om te
‘vriezen’. Hoe sterker de negatieve overtuigingen, hoe hardnekkiger het onbewuste
aan jou zal trekken om vooral te blijven zitten waar je zit. Pas als
de pijn heel erg groot wordt, in het voorbeeld van Christien de chronische
hoofdpijn en het eczeem, dan is er een bepaalde bereidheid om de angst
onder ogen te komen en ander gedrag uit te proberen. Maar dan nog steeds
alleen stapje voor stapje en met het voorbehoud om zo snel mogelijk naar
de uitgangssituatie terug te keren.
Interessant daarbij is dat het onbewuste gedrag zo slim in elkaar steekt dat
als we blijven doen wat we tot nu toe steeds hebben gedaan, het lijkt alsof
de negatieve overtuigingen niet aanwezig zijn. Dat is echter maar schijn.
24
Ze zijn er wel, maar sluimeren. En zodra je ook maar enigszins de intentie
hebt om je gedrag te veranderen, komen de negatieve geloofsovertuigingen
direct om de hoek kijken en slaat de angst toe. Dit vertaalt zich in de angstsymptomen
die in hoofdstuk 2 zijn beschreven.
Als je doorhebt dat het lichaam en het onbewuste op deze manier werken,
dan besef je ook dat je onbewuste continu in opperste staat van paraatheid
is. En dat het weliswaar lijkt dat je negatieve overtuigingen geen invloed
op je hebben, maar er als het ware onderhuids aan je afweer wordt geknaagd.
De enige remedie hiertegen is rust of ontspanning, het onder ogen
durven zien van de negatieve overtuigingen die jou onbewust sturen en
actie ondernemen om die overtuigingen om te buigen.
Voor Christien was het een verademing toen zij herkende hoe haar gedrag
was. Vanuit die herkenning en de bereidheid van andere mensen om haar
op het gedrag te wijzen, kon zij stap voor stap haar angsten onder ogen
zien en onder ogen komen. Stapje voor stapje liet zij de overtuiging ‘ik ben
dom’ achter zich, door vertrouwen op te doen in steeds complexer wordende
werksituaties.
Gedurende het trainingsjaar werd ze rustiger, had minder de behoefte vragen
te stellen, kreeg steeds meer door dat ze allang snapte wat er gebeurde
en stapte ze meer en meer in haar kracht. Op een van de laatste trainingsdagen
stond ze zelfs twintig minuten op het podium om een miniworkshop
te geven. Waarmee ze zichzelf verbaasde over hoever ze inmiddels
gevorderd was. En ook haar hoofdpijn en eczeem werden geleidelijk aan
minder. Christien slaagde erin haar angst als kracht in te zetten en de
aangenomen negatieve geloofsovertuigingen de baas te worden door haar
bewuste, onbewuste en haar fysieke lichaam optimaal te laten samenwerken.
Het voorbeeld van Christien laat ook zien dat het herkennen, erkennen en
loslaten van stress, spanning en angst en het veranderen van gedrag een
25

heel persoonlijk proces is. Er zijn diverse waardevolle methoden en technieken,
die stuk voor stuk hun effecten hebben bewezen. Iedereen kiest uit
die set van technieken en methoden die onderdelen die voor hem of haar
het meest effectief of passend zijn. Dat is ook de opzet van de Focus on
the Future-methode: er worden diverse technieken aangereikt die jou stuk
voor stuk helpen om je gedrag te veranderen. En jij kunt zelf ontdekken of
de door jou gekozen methodiek passend voor je is. Je lichaam zal namelijk
als graadmeter voor je functioneren. Het zal je laten voelen of de angst,
stress of spanning verdwijnt of dat die aanwezig blijft.
26
4 de wet van de acceleratie
Het zal je inmiddels duidelijk zijn dat het gedrag dat je op dit moment
toepast in je leven de optelsom is van je eerdere ervaringen, van directe
input van buiten en van hoe je je voelt. Het zou natuurlijk geweldig zijn
als we allemaal een prachtige opvoeding hebben gehad, modelvriendjes
en vriendinnetjes, perfecte leraren en leraressen, fijne familie, voldoende
geld, een helder toekomstbeeld, 100% eigenwaarde en een prachtig, piekfijn
lichaam.
Even wakker worden. Als je 18 jaar oud bent heb je zo’n 180.000 keer gehoord
wat je niet goed doet. En zo’n 20.000 keer wat je wel goed doet. Die
20.000 keer concentreren zich in de eerste vier jaar van je leven en daarmee
weet je direct ook dat je gemiddeld elk uur te horen krijgt wat je niet
goed doet en met een beetje mazzel zo’n twee keer per dag een compliment
op je bordje krijgt. Daar gaat het mooie ideaalplaatje van ons leven!
Het is dan ook logisch dat ons gedrag van dit moment de focus meer op
negatieve zaken legt dan op positieve zaken. Interessant hierbij is ook dat
als je een plezierervaring de waarde 1 zou geven, de impact van een pijnervaring
voor het onbewuste zo’n 2,5 keer zo groot is. Met andere woorden,
tegenover één pijnlijke ervaring moeten gemiddeld 2,5 leuke ervaringen
staan om die pijnervaring te compenseren. Nu wordt het je wellicht ook
duidelijk waarom we veel eerder geneigd zijn om negatieve kritiek te geloven
dan positieve: de pijnervaring maakt gewoon meer indruk.
Terug naar ons gedrag van nu. Dat wordt dus veroorzaakt door de optelsom
van alles wat zich in het verleden heeft afgespeeld en op vakkundige
en niet-vakkundige wijze is opgeslagen in het onbewuste. Zoals je weet
wordt ons gedrag voor 95% bepaald door het onbewuste en slechts voor
5% door het bewuste. Goed beschouwd betekent dat dus dat wat ik nu doe
voor het overgrote deel al vaststaat. Ik kan er ‘niks’ meer aan doen omdat
de acties in het verleden hebben geleid tot wie ik nu ben, wat ik nu doe en
waar ik heen ga: zelfs als wij situaties en ervaringen verkeerd hebben geïnterpreteerd
en ze daardoor verkeerd in het onbewuste zijn opgeslagen.
27

Het wordt nog fraaier: als mijn huidige ik met mijn huidige gedrag voor
het overgrote gedeelte in het verleden is gecreëerd, wat bepaalt dan het
gedrag dat ik morgen zal hebben? Mijn gedrag nu of mijn gedrag in het
verleden? Inderdaad: voor het grootste gedeelte het verleden en maar voor
een klein gedeelte mijn gedrag nu. Dat maakt verandering nog eens extra
uitdagend!
Wij hebben dit de ‘wet van de acceleratie’ genoemd.
Wat ik vandaag doe wordt veroorzaakt door mijn gedrag en beeldvorming
in het verleden.Wat ik morgen doe ook en maar een beetje door wat ik
vandaag doe.Wat ik verderop in de tijd doe wordt uiteindelijk weer bepaald
door al het gedrag in het verleden en het gedrag dat ik nu heb. Met andere
woorden: ik ben continu mijn gedrag in de toekomst aan het bepalen. Of,
als je het anders bekijkt, aan het creëren. Als het namelijk zo is dat ik nu
bepaal wat voor gedrag ik in de toekomst heb, dan is het handig als ik nu
al rekening houd met wat ik in de toekomst wil bereiken. Je bewuste zal
hiervan smullen: een langetermijnvisie, werk aan de winkel!
28
Je onbewuste zal hier minder gecharmeerd van zijn. Immers, dat kijkt
vooral naar plezier in het nu en wat voor gedrag daar in de toekomst uitkomt,
dat zien we dan wel weer. Als het nu maar leuk is, waarbij we hebben
gezien dat leuk een rekbaar begrip is. Want het kan ook zijn: minder
pijnlijk, pijnlijk maar behapbaar of pijnlijk maar beter dan een onzekere
toekomst.
Wil je echter je leven versneld veranderen, ofwel accelereren, dan komt de
wet van de acceleratie om de hoek. Je gedrag van nu wordt bepaald door
ervaringen in het verleden.Wil je je toekomst veranderen en ook nog eens
op de meest snelle manier? Zorg er dan voor dat je je verleden verandert en
je toekomst verandert mee!
Verwarring? Dat is de bedoeling! Door je gedrag in het verleden onder de
loep te nemen, ofwel door je overtuigingen die je nu hebt op basis van het
verleden te veranderen, zorg je ervoor dat je, vanuit het verleden, je gedrag
in het nu en de toekomst verandert. Met andere woorden: verander de
manier waarop je overtuigingen in het nu zijn gevormd en je verandert de
toekomst mee. Op een veel moeitelozer wijze dan wanneer je de overtuigingen
uit het verleden intact laat. Vandaar ook ‘wet van de acceleratie’: je
versnelt je groeiproces, je versnelt je stappen door de angst en het kost je
ook nog eens minder moeite!
Geïnteresseerd in hoe je dat voor elkaar krijgt? Nog even geduld, over een
paar hoofdstukken ben jij aan de beurt en ga je zelf aan de slag om dit voor
elkaar te krijgen. Nu eerst nog meer achtergrondinformatie om het stuk
herkenning te vervolmaken.
29

5 de wet van de abrikoos
De voorbije hoofdstukken zullen je flink wat inzicht hebben gegeven in
hoe jij je gedraagt en waarom, of juist niet gedraagt en waarom niet…
We gaan nu een stap verder, op weg naar jouw groeiproces, naar inzicht in
jouw gedrag, in jouw angsten en hoe jij die kunt ombuigen. Uiteraard
conform de Focus on the Future-methode, dat wil zeggen: van machteloos
naar moeiteloos.
Daarvoor nemen wij je eerst nog mee naar een mooie boomgaard. Een boom-
gaard waarin grote fruitbomen staan. Aan die bomen groeien abrikozen.
Stel nu eens dat jij een van die bomen met abrikozen bent. De abrikozen die
aan de boom hangen zijn de uiterlijk waarneembare zaken die jij in je leven
hebt gecreëerd op het gebied van fysieke gezondheid, je relaties, je carrière
en bezit, je eigenwaarde en de zin van het leven. Allemaal vruchten van
jouw inspanningen op die vlakken. De ene vrucht wellicht mooier dan de
andere, maar het zijn wel allemaal de uitkomsten van jouw gedrag in het
verleden.
Laten we dat idee eens uitdiepen. Stel dat jij een relatie hebt met iemand
en die relatie loopt op dit moment niet zoals jij wilt. De abrikoos die de
invulling van de relatie voorstelt en die je hebt laten groeien aan de boom
die jij bent, werkt niet meer voor jou. Je hebt heel veel energie gestoken in
het veranderen van de abrikoos, maar omdat de abrikoos niet veranderen
wil, besluit je ermee te stoppen.
Vervolgens ga je op zoek naar een nieuwe partner om in jouw leven binnen te
halen en ja hoor: je vindt een nieuw iemand, liever, knapper, aantrekkelijker,
enzovoort. Daarmee krijgt de abrikoos van je relatie wederom invulling.
Alleen, al snel ontstaat ook hier hetzelfde patroon. Ook met deze persoon
werkt het niet. De abrikoos die de invulling is van de relatie die je hebt
werkt niet mee. Ook deze persoon wil niet luisteren, wil zich niet aanpassen
en zich vormen tot de perfecte abrikoos die jij voor ogen hebt. Hoeveel energie
je ook steekt in het vervolmaken van de abrikoos: het werkt niet.
30
Herkenbaar uit je eigen leven? Waarschijnlijk wel. Maar wat ben je nu in
feite aan het doen? Je bent continu bezig om de vrucht van jouw boom, de
abrikoos, te veranderen naar jouw wensen. En dat kost een berg energie!
Enig idee of het gaat lukken? Het antwoord is nee. Je zou kunnen stellen
dat je de abrikozen aan de boom aan het vragen bent om van een abrikoos
te veranderen in een perzik, sinaasappel of appel. Dat gaat niet werken.
Wat je wel kunt is teruggaan naar je eigen wortels, naar de wortels van
de abrikozenboom. Door aan de wortels van je bestaan te werken, door je
overtuigingen, je angsten, je gedrag te veranderen kun je de uitkomsten
van je gedrag anders vormgeven. Alleen door zelf te veranderen kun je van
je abrikozen lekkere sinaasappels maken, als je dat wilt. De vruchten van
31

je gedrag blijven immers altijd gelijk, totdat jij je gedrag verandert, totdat
jij iets nieuws plant of ander voedsel toedient.
Een voorbeeld om het effect van de wet van de acceleratie en de wet van
de abrikoos te illustreren:
Edo is een jongen van 25 jaar. Tijdens zijn studie volgde hij bij ons een training
om zijn dromen helderder te krijgen en deze te bereiken. Edo kampte met een lage
eigenwaarde, had weinig zelfvertrouwen en hij had veel moeite om in actie te komen
om op dat gebied stappen te zetten. En dat was vooral onbewust gedreven. Na de
training bleven we contact met Edo houden om hem te volgen bij de stappen die hij
in zijn leven zette en vooral om, met hem, te zien of het (nog) niet zetten van stappen
op het gebied van eigenwaarde en overtuigingen effect zou hebben op zijn leven. En
dat effect kwam er. Edo slaagde er in korte tijd in om een aantal van zijn dromen
te realiseren: een eigen huis en een goede baan. Daarmee liet hij zien dat hij de wet
van de acceleratie begon te ontdekken. Hij ging terug naar het verleden, veranderde
een aantal zaken en dat had effect op zijn huidige gedrag. Met het gevolg dat hij
een aantal uiterlijk waarneembare zaken kreeg waar hij voorheen alleen van durfde
dromen. Toch ging het niet goed met Edo. De moeite die hij had om in actie te komen
op het gebied van zijn eigenwaarde en overtuigingen begon zich te manifesteren. Hij
bleef angst ervaren in zijn leven over of het allemaal wel goed ging, en de overtuiging
‘ik kan het niet’ begon meer en meer aan hem te vreten. Met het gevolg dat hij
zich fysiek steeds slechter voelde.
Edo deed toen iets interessants. Hij ging de wet van de abrikoos demonstreren.
Want, zo stelde hij, als het in deze baan niet lukt, dan moet ik een andere baan
nemen. Daarmee probeerde hij van een abrikoos een sinaasappel te maken.
Edo realiseerde een andere baan, zelfs zijn ‘droombaan’. Maar deze abrikoos was
nog een maatje groter dan de voorgaande. En dus werd hij nog vermoeider, totdat
hij uiteindelijk in een burn-out belandde. Toen begon bij Edo het belletje te rinkelen,
zowel bewust als onbewust. Hij besefte dat hij niet alleen de wet van de acceleratie,
maar ook de wet van de abrikoos onder de knie moest krijgen. En dat hij nu echt
met zijn wortels aan de slag moest, om van zijn eigen gedrag sinaasappels te maken,
32
of kersen, of pruimen of wat hij maar wilde. Op dit moment is Edo daar hard mee
bezig. Met vallen en opstaan, maar vastbesloten, nu zelfs zijn onbewuste ervoor heeft
gekozen dat hij door zijn angsten heen mag gaan.
33

6 en nu ben jij aan de beurt
Genoeg achtergrondinformatie nu. Het is tijd om aan de slag te gaan.
Met het herkennen van je eigen patronen, je eigen gedrag, je eigen angsten
en je eigen uitdagingen. Met behulp van de vragen die je in dit hoofdstuk
worden gesteld, krijg jij inzicht in je persoonlijke situatie en ga je in Deel 2
en Deel 3 van dit boek aan de slag. Vanuit herkenning van wat je doet
wordt het een stuk eenvoudiger om alle kennis die in de hoofdstukken
hiervoor staat om te zetten in actie. Om de wet van de acceleratie toe
te passen en de wet van de abrikoos voor je te laten werken.
Je weet inmiddels dat herkennen de start is van een veranderingsproces.
Wellicht heb je dat uit eigen ervaring reeds ontdekt. Als je bijvoorbeeld
tegen je baas wilt gaan zeggen dat de manier waarop hij of zij met
je omgaat niet lekker voor je voelt, dan zijn er meestal al een paar
gelegenheden voorbijgegaan waarbij je achteraf dacht: Nu had ik het
moeten zeggen! En daar is helemaal niks mis mee. Het is namelijk reeds
de start van de verandering: je herkent je situatie en je weet dat je het
anders wilt. In elk geval bewust, in je langetermijnvisie. En na een aantal
keer het moment voorbij te hebben laten gaan, zul je je baas aanspreken.
De eerste keer wellicht wat onwennig, wat stuntelig, maar het begin is
gemaakt. Daarna wordt het steeds makkelijker om je baas of andere
mensen aan te spreken.
Herkennen leidt dus altijd tot gedragsverandering. Je bent je bewust geworden
en dat geeft altijd een andere reactie dan wanneer je gedrag nog onbewust is.
Wat jij nu gaat doen is je situatie herkennen, zodat het makkelijker wordt
om de spanning, angst of stress die de situaties je nu opleveren op eenvoudige
wijze los te laten. Die verandering start in combinatie met erkennen.
Daar gaan we in Deel 2 mee aan de slag: het is zoals het is én ik laat het nu
los. Nog een voorbeeld om dit te illustreren en dan volgen de vragen.
Petra is een vrouw van begin 40. Ze had een werkzaam leven als manager in het
bedrijfsleven achter de rug, viel door een reorganisatie buiten de boot en stond op
straat. Met een zak geld onder de arm en een aantal illusies armer zat ze in de
34
training Focus on the Future The Challenge. Petra wilde een eigen bedrijf beginnen,
omdat ze wilde laten zien dat ze het waard was om succesvol te zijn. Petra ging daar
enorm gedreven mee aan de slag, maar op de een of andere manier wilde het niet vlotten.
We zijn Petra intensief gaan coachen om te ontdekken waar haar overtuigingen zaten
(het herkennen van de situatie) en die vervolgens te erkennen, los te laten en te veranderen.
Al snel kwam Petra er achter dat ze een schat aan kennis had. Noem een theoretisch
model en zij lepelde het op, noem een bekende naam en zij wist wat die persoon had
bereikt. Echter, het omzetten van die kennis naar daadwerkelijk contact in acquisitie-
gesprekken lukte onvoldoende. Het leek net alsof er een bepaalde ‘echtheid’ ontbrak,
een bepaalde warmte of verbinding. En dat leidde ertoe dat veel bedrijven weliswaar
overtuigd waren van haar resultaatgerichtheid, maar niet tot aankoop overgingen.
Petra ging in de training Focus on the Future op zoek naar hoe zij zichzelf meer kon
laten zien, kwetsbaar kon zijn op een goede manier en haar eigen negatieve ervaringen
uit het bedrijfsleven kon ombuigen naar positieve voorbeelden. En ze stopte met het
zichzelf kwalijk nemen van het feit dat ze door de reorganisatie op straat was komen
te staan. Ze ging het steeds meer als een cadeau zien om haar droom te verwezenlijken:
een eigen, succesvol bedrijf. Het was bijzonder om te zien dat toen Petra haar situatie
helemaal had geaccepteerd en zichzelf kwetsbaar durfde op te stellen, de opdrachten
begonnen binnen te rollen. En niet zo’n beetje ook! Petra was van het herkennen van
haar situatie naar erkennen gegaan en had van daaruit de stap gezet naar verandering.
Die stap was vrijwel onbewust gegaan en ze heeft nu een heel goed lopend bedrijf.
Wat we van je vragen is om onderstaande vragen één voor één te beantwoorden.
Dit kun je doen in een apart schrift, of je houdt een document bij op je
computer. Leg de antwoorden wel vast. Zo zie je op eenvoudige wijze
de stapjes die je zet op weg naar de veranderingen die jij wenst. Waar in
de vragen het woord ‘angst’ staat kun je ook ‘stress’ of ‘spanning’ lezen.
1 Ervaar je angst in je leven?
a Angst voor dingen of dieren, zoals slangen of spinnen?
b Angst voor (bepaalde) mensen, zoals bazige of agressieve personen?
c Angst voor situaties zoals in het openbaar spreken?
d Angst voor ruimtes zoals hoogtevrees, dieptevrees of pleinvrees?
35

2 Waar ontwijk je zaken, situaties en mensen die je onprettig vindt?
Bekijk de verschillende gebieden:
a Geld en carrière: ervaar je angst op het gebied van geld, je baan/
onderneming en/of collega’s?
b Lichaam: ervaar je angst om je gezondheid?
c Relatie: ervaar je angst om jezelf te laten zien en de confrontatie aan
te gaan?
d Eigenwaarde: ervaar je angst om te zijn wie je wilt zijn, om voor jezelf
op te komen en om te krijgen wat je wilt?
e Passie: ervaar je angst om te doen wat je diep van binnen wilt, of heb
je juist angst omdat je niet weet wat je wilt?
3 Waar begin je sowieso niet aan en krijg je het ‘mij niet gezien’-gevoel
van?
4 Wat wil je wel, maar doe je niet?
5 In welke situatie of situaties hoor jij jezelf steeds zeggen: ‘Ja, maar …’
6 Wie bewonder je, terwijl je tegen jezelf zegt: ‘Dat zal ik nooit bereiken’?
7 Wie vertel je niet de waarheid?
8 Waar vertel jij ‘leugens om eigen bestwil’ om je ogenschijnlijk goed
te voelen?
9 Welke niet-ondersteunende patronen in je leven praat je goed of
rechtvaardig je? Bijvoorbeeld roddelen, roken, overmatig eten, drinken,
tv-kijken of internetten.
10 Als jij je partner/ouders/kinderen/vrienden/collega’s/klanten/arts
vraagt waarvoor jij bang bent, wat is dan hun antwoord?
36
11 Welke zin past het beste bij jou? Er kunnen meerdere antwoorden
mogelijk zijn:
a Ik ben bang dat anderen mij niet aardig vinden.
b Ik ben bang dat ik het niet begrijp.
c Ik ben bang dat mensen mij niet mooi en aantrekkelijk vinden.
d Ik ben bang voor succes/mijn eigen kracht.
e Ik ben bang dat ik niet serieus genomen word.
f Ik ben bang dat ik het niet waard ben of niet verdien.
g Ik ben bang dat ik het niet kan, niet capabel ben.
h Ik ben bang dat het (altijd) mijn schuld is.
Zet aan de hand van de antwoorden op bovenstaande vragen de drie
belangrijkste inzichten/antwoorden hieronder voor jezelf op een rij.
Met die inzichten/antwoorden in gedachten beantwoord je de vragen daarna.
Vul in:
1
2
3
a Op welke elementen in je leven heeft deze angst invloed, zoals relatie,
werk, eigenwaarde? En hoe ziet dat er dan in jouw dagelijkse leven uit?
Omschrijf je gedrag en de gevolgen.
b Wat levert het je onbewuste op korte termijn op om dit gedrag/deze
patronen in stand te houden?
c Wat levert het je bewuste op lange termijn op als je dit gedrag/deze
patronen in stand houdt?
d Wat levert het je op korte termijn op als je dit gedrag/deze patronen
verandert?
37

e Wat levert het je op lange termijn op als je dit gedrag/deze patronen
verandert?
f Als deze angst je navigatiesysteem is, op welk kruispunt in je leven
ben je dan nu beland?Welke keuzes heb je?
g Wat is je gewenste situatie? Hoe wil je dat jouw leven er in de
toekomst uitziet?
h Ofwel: Hoe wil je dat je abrikoos eruitziet? Wil je alleen de vrucht
veranderen, of ben je bereid ook naar de wortels te kijken en iets
nieuws te zaaien?
Nu je aan het eind van Deel 1 bent gekomen, is het hoog tijd om je
onbewuste te voorzien van het nodige plezier. Je hebt het immers tot hier
volgehouden met het doorwerken van het boek. Voor je bewuste wellicht
niet zo’n grote moeite, voor je onbewuste des te meer. Want die ‘ruikt’
verandering. Daarom vragen wij je om de komende dagen iets te
ondernemen wat je altijd heel leuk vindt om te doen. Bijvoorbeeld naar
de sauna, een massage of een heerlijke boswandeling. En om daarbij,
als je die leuke activiteit doet, bewust stil te staan bij het waarom.
Dus om je bewust te zijn van het feit dat je deze activiteit als beloning doet
voor het doorwerken van het eerste deel van dit boek. Daarmee koppel je
de activiteit/beloning aan de tijd die je in dit boek hebt gestoken en dat
helpt je onbewuste bij het ervaren van plezier bij het doorwerken van dit
boek. Geef jezelf dus zeker schouderklopjes. En daarna ligt Deel 2 van dit
boek helemaal voor je klaar!
38
deel 2
De stap naar
erkenning
39

7 het waarom van erkennen
Als het goed is, heb je met de wet van de acceleratie ontdekt dat jouw gedrag
in het heden door jezelf is gecreëerd in het verleden. Weliswaar met
‘hulp’ van andere mensen die je de nodige overtuigingen hebben bijgebracht,
maar jij hebt daar uiteindelijk het gedrag uit gevormd waardoor je
nu bent waar je bent in het leven. En dat is altijd de juiste plek! Want, als
je in het verleden wist wat je nu weet, dan had je dingen misschien anders
gedaan. Dan was je nu echter niet op de plek geweest waar je nu bent en
dan had je ook niet de ervaringen, lessen en ontdekkingen kunnen doen
die je nu doet. Dus, waar je ook staat in het leven, het is altijd de goede
plek.
Jouw gedrag is dus helemaal van jou. Zelf gecreëerd en het heeft je gebracht
waar je nu bent en je hebt er ongetwijfeld ook het nodige van
geleerd. Nu is het moment aangebroken dat je van bepaalde situaties, bepaalde
angsten, stress of spanning afscheid wilt nemen. Je wilt het anders,
in elk geval bewust. Je weet dat je onbewuste het liefst plezier in het nu
ervaart en weg wil van elke vorm van pijn in het nu of mogelijke pijn in de
toekomst. Daarom is het jouw taak om evenwicht/harmonie (of alignment)
aan te brengen tussen wat je bewust en wat je onbewust wilt. Dat aanbrengen
van evenwicht zorgt voor herkenning van de situatie. Je maakt jezelf
bewust van gedrag en gaat aan de slag om het onbewuste in balans te brengen
met een naderende verandering.
De stap van erkennen is daarbij essentieel. Je haalt daarmee allereerst de
lading, de stress, angst of spanning van de situatie of het gedrag af. Vervolgens
zorgt het erkennen van het gedrag of een situatie ervoor dat je
waardering hebt voor de kracht van het onbewuste, voor jouw creatiekracht.
Erkennen is in die zin niets anders dan aan je onbewuste vertellen:
het is oké zoals het is gegaan, dankjewel, je hebt mij hier gebracht én ik
wil het nu anders. Ten slotte zorgt erkenning ervoor dat je je eigen rol en
die van anderen in het gedrag of de situatie inziet, accepteert en waardeert.
Want vaak vechten we tegen onszelf en keuren we onszelf en ons
gedrag af.
40
Uiteindelijk leidt het erkennen van je gedrag of de situatie ertoe dat je alle
oordelen, alle negativiteit, alle lading van de huidige situatie, het huidige
gedrag afhaalt, op elk niveau.Waardoor je het onbewuste sneller mee kunt
nemen naar een nieuwe, toekomstige situatie of toekomstig gedrag. Een
nieuwe kans, een nieuwe richting.
Een voorbeeld ter illustratie
Tijdens een van onze trainingen ontdekte Martha, een vrouw van eind 40, dat ze
ernstig ziek was. Ze werd van de ene op de andere dag in het ziekenhuis opgenomen
en moest een zwaar medisch traject ondergaan. En daar had ze het, logischerwijs,
moeilijk mee. Martha had heel veel vragen: waarom ik, waarom moet mij dit overkomen,
is dit het eind van mijn leven, wat heb ik verkeerd gedaan? Vragen die heel normaal
zijn als iemand plotsklaps wordt geconfronteerd met ernstig ziek zijn en een
dreigend sterven. Martha is een dapper mens en zij stond er open voor om tijdens de
trainingen met haar ziekte aan de slag te gaan. Aan het herkennen van de situatie
hoefden we weinig tijd te besteden. Die was glashelder: levensbedreigend ziek en vol
in een medisch traject met kuren en ontberingen. Angst voor de dood, angst voor het
achterlaten van dierbaren en angst voor de pijn in het eigen lichaam. Vervolgens
volgde de stap van erkenning. Erkenning van de situatie, acceptatie van de situatie
zoals zij is. En dat was wel een flinke uitdaging voor Martha. Want ze vond het niet
eerlijk, ze wilde bijvoorbeeld weten wat ze verkeerd had gedaan. Het kostte Martha
inspanning om, met de oefeningen en opdrachten verderop in dit deel, het proces
van acceptatie en erkenning te doorlopen. Ze hield echter vol omdat ze bewust zag
en onbewust steeds meer begon te voelen dat het ‘goed’was om haar situatie te accepteren.
‘Ik voel dat het mij gaat helpen als ik niet meer vecht tegen de omstandigheden,
maar met de omstandigheden meega’, zo zei ze. En dat klopte. Martha kreeg
steeds meer rust en steeds meer focus op het doel van haar traject: gezond worden en
gezond blijven. En door de rust die zij in haar lichaam voelde, zag ze ook de mooie
dingen in het leven beter. Ging ze, ondanks haar ernstige ziekte, genieten van elke
dag. Van de momenten met haar partner en kinderen. ‘Ik weet niet of acceptatie en
erkennen de kans op genezing versnellen. Ik weet wel dat acceptatie en erkennen er
in elk geval voor zorgen dat ik met meer plezier, vreugde en dankbaarheid in het
41

7 het waarom van erkennen 8 de zones van verandering
leven sta. En dat kan niet ongezond zijn’, zo vertelde ze. Op dit moment is Martha
nog in behandeling. Ze is inmiddels wel weer de vrolijke, spontane en mooie vrouw
die ze was voordat ze ziek werd, wat de toekomst ook brengt.
42
In het boek Laten we wel-zijn! wordt een model van gedragsverandering
omschreven. Het model werkt met de comfortzone, de stretchingzone of
strekkende zone en de paniekzone en gaat over de manier waarop jij
zowel bewust als onbewust met gedragsverandering omgaat in je leven.
Toen wij het concept Focus on the Future in de praktijk aan het testen
waren, ontdekten wij dat het model zoals dat in Laten we wel-zijn! wordt
beschreven uit te breiden is. Zeker als we het hebben over het loslaten
van angst, spanning of stress. Daarom hebben wij aan het model
de ‘potentieelzone’ toegevoegd.
Kijk eens mee naar de illustratie:
De comfortzone van je leven kun je vergelijken met die situaties die ‘gewoon’
voor je zijn en die vertrouwd aanvoelen. ’s Avonds lekker op de bank met
een kopje thee voor de televisie kijken naar je favoriete televisieprogramma
bijvoorbeeld. Of gezellig op een terras in het zonnetje met vrienden of
43

vriendinnen, kletsend over van alles en nog wat. Of met een achtergrondmuziekje
op kantoor aan het werk zijn met taken die je al veel vaker hebt
gedaan. Maar ook: voor de twintigste keer ruzie maken met je partner
over hetzelfde onderwerp. Weer niet gaan sporten terwijl je het jezelf
had voorgenomen, omdat het regent. Of voor de vijfde keer een relatie
verbreken omdat die nu wel erg intiem begint te worden.
De comfortzone is dus het gebied van gewoonte in je leven. Van lekkere
gewoontes en van niet-lekkere gewoontes. Van vasthouden aan wat je hebt.
Daar is niets mis mee, het is heerlijk om een vertrouwde plek te hebben,
een gebied waar het veilig voor je voelt. Echter, juist omdat de comfortzone
ook de plek is waar je jezelf het liefst verbergt voor veranderingen, is het
ook een gebied dat je afhoudt van groei en verandering in je leven. En je
snapt het al: dat is veelal een onbewust proces.
Je bewuste wil namelijk graag uitstapjes maken, persoonlijk groeien,
nieuwe mensen en culturen leren kennen. En je bewuste nodigt je dan
ook vaak uit om ander gedrag uit te proberen. Daarmee zet je de stap in
de strekkende of stretchingzone, de zone van groei en van kansen.
De strekkende zone ken je waarschijnlijk wel. Het is de zone waarin je
besluit te solliciteren, waarin je een nieuwe relatie aangaat, waarin je
besluit op een eenwieler te leren fietsen en waarin je nieuw gedrag oefent.
Een gebied waar vernieuwing ligt, waar groei ligt, waar kansen liggen.
Maar ook een gebied waar kans op mislukking ligt, op negatieve feedback,
op ontdekken waar je nog niet goed in bent.
In de strekkende zone heb je drie kansen. Allereerst kun je besluiten dat wat
je aan het leren bent bij je past en dat je het leuk vindt. Als het bewuste
en onbewuste het met elkaar eens zijn is dat geen enkel probleem. Je leert
fietsen op een eenwieler omdat het leuk is, je hebt een nieuwe relatie
omdat het leuk is, je solliciteert omdat je perspectief ziet en je onbewuste
daarin mee wil gaan. Met andere woorden: je langetermijndoel is helder, je
44
hebt een realiseerbaar stappenplan, je onbewuste ziet welk probleem
opgelost wordt als je dit gedrag gaat toepassen en ziet de kansen op
plezier, en door behapbare stappen die je zet gaan bewuste en onbewuste
samen op weg in dit nieuwe, strekkende gebied. Dit heeft uiteindelijk tot
gevolg dat dit gedrag bij je comfortzone gaat horen. En die comfortzone
wordt daarmee vergroot.
Ten tweede kun je besluiten/ervaren/voelen dat het nieuwe gedrag dat je
aan het oefenen bent niet bij je past en dat je je er niet comfortabel bij
voelt. Hier vindt het spel plaats tussen je bewuste doel op lange termijn en
je onbewuste dat nog niet klaar is, of nog niet voldoende overtuigd is van
de juistheid van je keuze om je gedrag te veranderen of iets nieuws te gaan
doen. De stap die je dan zet is teruggaan naar de comfortzone. Je hebt het
gedrag geoefend, het voelt nog niet goed en je gaat eerst terug naar de
comfortzone om even tot jezelf te komen.
Het onbewuste voelt zich dan weer oké. Het interessante aan deze stap is,
dat dit er een is die heel erg vaak door je wordt gezet. Het is de meest
slimme manier van het onbewuste om je te houden in de situatie waar
je in bent, want het leidt uiteindelijk niet tot gedragsverandering.
Je onbewuste wint door je ervan te overtuigen dat het in de comfortzone
veel beter voor je is. Er zijn mensen die na een tijdje in de comfortzone
het gewenste gedrag opnieuw toepassen door in de strekkende zone
te stappen. Dit gedrag zal echter nooit geaccepteerd worden zonder dat je
veranderingen in de manier waarop, in het stappenplan, in de beloningen
hebt aangebracht.
Ten derde kun je in de strekkende zone voelen dat de situatie waar je voor
staat zo uitdagend, groot, wezenlijk en/of essentieel is, dat er een gevoel
van ‘paniek’ ontstaat. Je schiet dan als het ware vanuit de strekkende
zone door naar de paniekzone. In de paniekzone staat alles op zijn kop:
je normen, waarden, overtuigingen en er ontstaat zelfs bewustzijns-
vernauwing. Je hebt in hoofdstuk 2 kunnen lezen wat de fysieke effecten
45

van paniek of angst zijn. In de paniekzone kan dus totale verwarring
ontstaan en dan ontstaat de natuurlijke neiging om zo snel mogelijk
uit die paniekzone te vertrekken en om direct terug te keren naar de
comfortzone om daar even (of heel lang) uit te hijgen van de situatie
waarin je hebt gezeten. En in veel gevallen leidt die terugkeer ertoe
dat het gewenste gedrag voorgoed buiten bereik blijft. Daar zorgt het
onbewuste wel voor.
En nu komt het: in de trainingen die wij geven nodigen wij mensen uit om
juist niet de stap terug te maken vanuit de paniekzone naar de comfortzone,
maar om als het ware nog een stap te zetten en door de paniekzone heen
te stappen. Door gebruik te maken van het feit dat het lichaam je in een
situatie van angst alle middelen geeft om met die angst om te gaan.
Namelijk een scherper gezichtsveld, versnelde ademhaling, snellere
hartslag, extra glucose naar de spieren, adrenaline. Kortom: een heel scala
van fysieke hulpmiddelen om juist op dat moment een gedragsverandering
te bereiken.
De mensen die op een dergelijke manier door de paniekzone heen gaan,
omschrijven stuk voor stuk een andere situatie, die niet op de comfortzone
lijkt. Zij geven aan dat het lijkt alsof zij een stap naar voren maken
in plaats van terug naar de comfortzone. En die stap door de paniekzone
omschrijven zij als een stap naar een andere zone, door ons de ‘potentieelzone’
genoemd. Bij het zetten van die stap ervaren ze stuk voor stuk een
grote inwendige kracht, waarna ze de potentieelzone in termen als ‘kick’,
‘rust’, ‘oog van de orkaan’ enzovoort, omschrijven. En, zo gaven ze aan,
door die stap in de potentieelzone is het in stand houden van de gedragsverandering
veel eenvoudiger en is de angst voor veel situaties verdwenen.
Daar voegen ze aan toe dat in de potentieelzone het verband tussen allerlei
situaties, gedragingen, stress, angsten en spanningen veel helderder is.
Ze voelen zich meer verbonden met zichzelf, met de innerlijke kracht in
zichzelf en met hun ‘levensmissie’, ook al hebben ze die niet helemaal
helder. Ze voelen simpelweg een bepaalde verbinding.
46
Deze ervaringen van deelnemers aan de trainingen die we geven hebben
ons enorm geholpen bij het uitwerken van de Focus on the Future-methode.
Het ervaren van een potentieelzone maakt dat wij de overtuiging hebben
dat ieder mens in contact kan komen met zijn innerlijke kracht, zijn
potentieel of hoe je het ook wilt noemen en dat juist op momenten dat
de angst, stress of spanning het grootst is. De omstandigheden zijn dan
immers ideaal en je wordt daarbij ondersteund door een aantal fysieke
voordelen.
Die kennis hebben we gebruikt om het concept te verfijnen en aan te scherpen.
Daarom kent dit boek de opzet zoals je hem nu leest en ga je stap voor stap
op weg naar contact met je potentieelzone. We hebben het ontmoeten van
de potentieelzone daarop ingebouwd in onze trainingen. We zoeken met
de deelnemers bewust situaties op die stress, spanning of angst genereren.
Van heel simpele tot heel complexe situaties, voor elk wat wils, afhankelijk
van de wensen van de deelnemer.
In combinatie met het Challenge by Choice-principe (we bieden je een
nieuwe ervaring en je hebt de keuze om iets te doen, je hoeft het niet,
als je het maar beargumenteert) is dat voor ons een garantie voor
ervaringen die je ondersteunen bij het achter je laten van belemmerende
patronen en gedragingen en het ontwikkelen van ander, gewenst gedrag.
Van herkennen, via erkennen, naar loslaten en veranderen.
47

9 de wet van de berg
Erica is een jonge Antilliaanse vrouw van 26. In een langere training die zij bij ons
volgde vertelde zij tijdens de eerste trainingsdag dat ze al jaren een droom had: ze
wilde dolgraag bij de politie. Zij was er echter van overtuigd dat dat niet voor haar
was weggelegd. Enerzijds omdat ze vond dat haar communicatievaardigheden
onvoldoende waren, anderzijds omdat ze van binnen (bleek al snel) de overtuiging
had: ‘wie ben ik om dat te kunnen realiseren, ik ben het niet waard om dat te mogen
zijn’. Tijdens de training worstelde Erica soms letterlijk met die overtuiging.
Ze wilde zo graag en dat terwijl ze gevangen zat in een baan die haar niet lag,
een persoonlijke situatie die complex was en een omgeving die haar ondersteunde in
de overtuiging dat dit niets voor haar was. Erica is toen, met de ondersteuning van
haar coachgroep, stap voor stap aan de slag gegaan met haar droom. Allereerst door
in de vorm van een collage haar gewenste situatie in kaart te brengen, vervolgens
door informatie te verzamelen over de opleiding tot politie-agente, daarna door
een gesprek te gaan voeren met mensen die de opleiding geven en zo stap voor stap
tot en met de test om toegelaten te worden tot de opleiding. Elk trainingsweekend
bracht ze ons met Antilliaans enthousiasme op de hoogte van de vorderingen die ze
maakte aan de ene kant en hoe ze aan de andere kant met diverse technieken werkte
aan het ombuigen van haar belemmerende overtuigingen. Het feest was compleet
toen zij tijdens een van de laatste weekenden het woord nam en aankondigde dat
ze haar droom had gerealiseerd en op een manier die nog mooier was dan ze had
durven hopen. Inmiddels is Erica woonachtig op haar geboorte-eiland waar ze de
opleiding tot politieagente volgt om vervolgens een baan op het eiland te krijgen.
De weg die Erica volgde, noemen wij in ons Focus on the Future-methode
de ‘wet van de berg’. Veel mensen hebben bewust een doel voor zichzelf
gesteld en hebben dat doel zo groot gemaakt dat het vrijwel onbereikbaar
lijkt. Vooral als dat doel raakt aan je missie in het leven, aan dat wat je het
allerliefst doet. Je kijkt dan als het ware van beneden naar de top van een
berg, waar de realisatie van je doel voor je klaarligt. Maar die berg is zo
hoog, dat je simpelweg niet weet hoe je op die top moet komen, of je voelt
zoveel angst, stress of spanning bij het bereiken van die top, dat je niet tot
actie komt. Dat je als een berg tegen de situatie op blijft zien...
48
De wet van de berg houdt in dat je je doel gaat opknippen in kleinere stukjes.
Je gaat het doel op de berg verdelen in kleinere of subdoelen.Wat er
daardoor gebeurt, is dat je als het ware een pad aan het aanleggen bent
langs de berg omhoog. Een pad waarop je stukje voor stukje richting je
grote doel komt en waarbij je tussentijds doelen realiseert waar je stil bij
staat om het bereiken ervan te vieren. Op die manier ben je bezig om je
bewuste langetermijndoel te vertalen in kleinere doelen waar je onbewuste
zich oké bij voelt. Zeker als er regelmatig successen worden geboekt en
gevierd. Bijkomend voordeel is dat je niet alleen je focus hebt op het doel
in de toekomst, maar dat je ook leert om een strategie te ontwikkelen om
doelen te bereiken. Daarmee maak je niet alleen het doel, maar ook de weg
naar het bereiken van dat doel waardevol.
Het pad langs de berg omhoog maakt het ook makkelijker om, indien nodig,
een stapje terug te doen. Wat wij zien in trainingen is dat mensen, zeker
als het gaat om persoonlijke groei, in korte tijd bovenop een berg worden
afgezet. Echter, als dan het dagelijkse leven weer voor de deur staat, met de
uitdagingen die er in dat leven zijn, dan vallen mensen al snel van de berg
af, naar beneden. Dan kijken ze vervolgens lange tijd vertwijfeld omhoog
naar de top, waar ze heen willen en waar ze al even aan geroken hebben.
In onze beleving wordt daar een ontwikkeling eerder mee geremd dan
versneld.
Beter is het om jezelf het pad langs de berg aan te leren, zodat je stapjes
vooruit en stapjes achteruit kunt doen, zodat je kunt genieten van de weg
naar je doel, net zoals Erica deed. Het helpt je om van onder de streep,
van reactief gedrag, naar boven de streep te gaan. Naar actie en groei.
En het helpt je om onbewust helemaal oké te zijn met de naderende
verandering, die stap voor stap in hapklare, lekkere brokken wordt
opgediend. Daardoor erken je de signaalfunctie van het onbewuste en geef
je erkenning aan de beperkende overtuigingen die er nog in je aanwezig
zijn. Dan neem je het onbewuste stap voor stap mee naar een andere
toekomst, op moeiteloze wijze.
49

10 erkennen, hoe dan?
In hoofdstuk 9 heb je gezien hoe de wet van de berg je helpt om stap voor
stap veranderingen in je gedrag door te voeren en hoe jij afscheid neemt
van angst, stress en spanning. Als je je daarbij je doel voorstelt als de top
van een berg en jij staat ervoor, dan kun je ook op een andere manier naar
je uitdaging kijken.
Want, stel je eens voor dat de verandering die je wilt doorvoeren een uitdaging
kent met een waarde van 7 op een schaal van 0 tot 10, waarbij 0 staat voor
‘geen uitdaging’ en 10 voor ‘grote uitdaging’. En jij zit op dit moment
totaal niet lekker in je vel, je voelt je beroerd, zaken lopen niet fijn en je
zit in zak en as vanwege je werk en relatie, waardoor je eigenwaarde een
flinke deuk heeft opgelopen. Laten we jou in die situatie de waarde van een
3 geven op een schaal van 0-10. Als dat zo is, hoe ziet dan de verandering
die je wilt doorvoeren met waarde 7 er voor je uit? Ziet die verandering
eruit als makkelijk te bereiken of is het daadwerkelijk een berg waar je
tegenop kijkt? Bekijk de illustratie op de volgende pagina maar eens: je ziet
er tegenop als een berg: jij voelt je klein en de berg is groot.
Laten we de situatie nu eens veranderen. De uitdaging heeft nog steeds een
waarde van 7, maar jij hebt je goed voorbereid op de situatie, je hebt gewerkt
aan je eigenwaarde, je hebt een plan gemaakt, je hebt je bewuste en je
50
onbewuste op één lijn gebracht door je situatie te herkennen en erkennen.
Laten we jou in die situatie een waarde van een 6 geven. Hoe ziet de uitdaging
er dan voor je uit? Is het nog steeds een enorme berg of is het een
situatie waarvan je het idee hebt dat je het doel kunt bereiken? Kijk nog
eens naar de illustratie: de berg is even groot gebleven, maar jij bent fors
gegroeid.
Wat betekent dit voor jou? Dat voorbereiding het halve werk is. Dat jij je
uitdagingen aan kunt gaan en aangaat als jij je bewuste en onbewuste
goed hebt voorbereid. Als je de balans aanbrengt tussen de 95% onbewust
gedrag en de 5% bewust gedrag. Als je helder hebt wat je patronen en
gedragingen zijn, als je je onbewuste gerust hebt gesteld en als je stapje
voor stapje kunt zetten, dan is de uitdaging nog maar half zo groot als je
in eerste instantie denkt. Vanuit rust wordt de berg ogenschijnlijk kleiner
en je pad helder.
Herinner je je de parabel van de koning en de reus aan het begin van dit
boek? In het begin leek de reus nog reusachtig en was het de angst die
regeerde. Toen de koning besloot om de uitdaging aan te gaan en te onderzoeken
waar de reus voor stond, bleek die reus als maar kleiner te worden.
Kortom, we zien soms als een berg tegen zaken op, laten ons leiden door
onze angst en dat blijkt bij het nader onderzoeken van die angst, bij het
door die angst heen gaan, een veel kleiner obstakel dan gevreesd.
Vanuit innerlijke rust kijk je echt naar de berg die voor je ligt en zie je de weg
van mogelijkheden en van kansen. Hoe je kijkt ligt aan jou. In trainingen
zeggen wij vaak: ‘alles is energie’. Daarmee bedoelen we dat jijzelf
verantwoordelijk bent voor de beelden die je maakt, voor de focus die je
hebt en voor de lading die je aan ervaringen geeft. Vanuit rust ziet de wereld
er anders uit dan vanuit angst. Dan zie je kansen en voel je je energiek.
Vanuit angst daarentegen zie je enkel de top van de berg, de beperkingen
en de barrières en voel je je machteloos. Angst, spanning en stress zorgen
51

voor bewustzijnsvernauwing, omdat 95% van jou aan je staat te trekken.
En die wint altijd, tenzij jij een andere keuze maakt.
Daarom is het nu weer tijd voor jou. Tijd om verder te gaan met het stappen-
plan op weg naar de kracht van jouw angst. Om van machteloos naar
moeiteloos te gaan in elke situatie. Ben jij er nu klaar voor, heb jij alle
opdrachten uit hoofdstuk 6 gedaan? Dan is het nu tijd voor acceptatie en
erkenning van jezelf.
52
11 en nu ben jij weer aan de beurt
In hoofdstuk 6 heb je een aantal opdrachten uitgewerkt. Die uitwerking heb
je nu nodig voor Deel 2 van het stappenplan: het erkennen en accepteren.
Kijk eens terug naar de top 3-antwoorden die je voor jezelf hebt opgeschreven.
Volg daarna met die top 3-antwoorden de onderstaande stappen om het
proces van acceptatie en erkenning in gang te zetten en gaande te houden.
Geef eerst antwoord op deze vragen:
1 Waartegen wilde deze angst of spanning me in het verleden beschermen?
2 Hoe heeft deze angst of spanning mij in het verleden gediend?
3 Heb ik deze bescherming op dit moment in mijn leven nog nodig?
4 Past het nog bij alles wat ik tot nu toe heb geleerd en bij waar ik op dit
moment sta in mijn leven?
5 Past het bij mijn gewenste situatie, mijn langetermijndoel?
mentaal -emotionele acceptatie
Herinner je je nog het stuk tekst in dit boek over het aantal complimenten
dat je op een dag krijgt? En hoe vaak je hoort wat er niet goed is aan de
dingen die je doet? Je weet inmiddels wat het effect is op de focus die we
hebben in ons leven. Wij hebben geleerd om vooral de nadruk te leggen op
de mislukkingen, de fouten en de gemiste kansen in ons leven. Kijk maar
eens naar jezelf. Hoe streng ben jij voor jezelf als het niet loopt zoals jij
wilt of denkt? Ben jij geneigd om jezelf te veroordelen voor het minste of
geringste?Wees eens eerlijk: hoe ga jij om met het geven van complimenten
en het geven van kritiek? Vooral naar jezelf...
Je weet dat je helemaal zelf verantwoordelijk bent voor de situatie waarin
je nu verkeert. Je gedrag van nu is de optelsom van alle ervaringen en overtuigingen
die je in het leven hebt opgebouwd. Uiteraard met de ‘hulp’ van
alle mensen om je heen en uit je verleden. Echter, jij bent nog steeds
53

verantwoordelijk voor de manier waarop jij je nu voelt, voor wat en hoe je
acties zijn en voor de resultaten die je behaalt.
De kans is groot dat jij jezelf op dit moment veroordeelt voor de situatie
zoals die nu is. Om die gevoelens los te laten en waardering te geven aan je
onbewuste, aan de kracht die je in jezelf hebt en om makkelijker contact
te maken met je potentieelzone, is het van belang om je eigen rol in dit
proces en de rol van anderen te accepteren en erkennen. En dat noemen
wij ‘vergeving’.
Ter ondersteuning van dit acceptatieproces kun je een aantal stappen nemen:
Stap 1
Achterin in dit boek tref je een vergevingssessie aan. Voer deze uit zoals
omschreven.
Wil je meer ondersteuning bij dit proces dan kun je gebruikmaken van
audiomateriaal. Op de cd Ruimte staat een fantastische geleide visualisatie
die je in staat stelt om jezelf en anderen op een diep niveau te vergeven.
Op de site www.dekrachtvanangst.nl tref je een MP3-download aan die je
speciaal ondersteunt bij het acceptatiegedeelte van dit boek. Klik op de site
op de speciale link om de MP3 te downloaden. De tekst van de MP3 is ook
als pdf beschikbaar.
Stap 2
Creëer een ritueel waarbij je deze vergeving overdraagt op een voorwerp.
Dit doe je als volgt: haal iets uit de natuur dat voor jou symbool staat voor
loslaten, zoals een afgevallen boomblad, een dennenappel, een veertje, een
stuk hout of een bloem. Vervolgens doe je eerst stap 1, de vergevingssessie.
Stel je na die vergevingssessie voor dat dit voorwerp een deel van jou is dat
je niet langer nodig hebt. Houd het voorwerp in je hand, voel het, kijk ernaar
en zeg: ‘Ik herken je en ik erken je. Ik bedank je voor de bescherming
54
die je mij hebt geboden.’ Stel je dan voor dat eventuele spanning of angst
van jou in dit voorwerp stroomt. Leg het voorwerp op een zichtbare
plaats in je huis, op je werk of in de auto. Je hoeft met niemand te delen
waarom dit voorwerp daar ligt en wat het voor jou betekent. Dat mag
natuurlijk wel... Elke keer dat je dit voorwerp ziet sta je even stil bij de
erkenning van je angst/patroon en laat je eventuele spanning of angst die
opkomt in het voorwerp stromen. In Deel 3 van dit boek ga je verder aan
de slag met je voorwerp.
fysieke acceptatie
In hoofdstuk 2 heb je gezien wat de fysieke reacties zijn die ontstaan bij
angst, spanning of stress. En dat chronische angst, stress of spanning
desastreuze gevolgen kunnen hebben voor je fysieke gezondheid.
Daarnaast heb je verderop in het boek geleerd dat juist die fysieke reacties
het ultieme signaal en moment zijn om je situatie te veranderen. Om van
de stretchingzone, door de paniekzone, naar je potentieel te gaan.
Om ook je lichaam in te schakelen bij het erkennen van angst hebben we
een speciale ademhaling ontwikkeld, door ons de ‘Aquarust’ genoemd.
Daarmee neutraliseer je mentale en emotionele spanning en ontspan je
je lichaam.
Stap 3
Deze ademhaling verloopt in een cyclus van vier keer vier tellen. Je doet deze
ademhaling bij voorkeur minimaal twee minuten, dus minstens vier keer.
– Ga rustig staan of zitten en sluit je ogen.
– Laat je armen rustig langs je lichaam hangen.
– Adem driemaal diep in en uit.
– Voel hoe je zit of staat en hoe je adem in- en uitgaat.
55

Eerste cyclus
– Adem in vier tellen helemaal in.
– Breng terwijl je inademt je armen omhoog in gestrekte positie voor je
lichaam en eindig met je handpalmen naar voren gericht (alsof je
een kast wegduwt).
Tweede cyclus
– Houd je adem vier tellen vast.
– Trek tegelijk je armen in tot schouderhoogte met je handpalmen naar
voren gericht.
– Je handen stoppen voor je borst/biceps.
Derde cyclus
– Adem vier tellen rustig uit.
– Strek tegelijk je armen weer naar voren uit (alsof je een kast wegduwt).
– Je handpalmen blijven naar voren gericht.
Vierde cyclus
– Houd je adem vier tellen vast.
– Laat je armen terugzakken in ontspannen positie naast je lichaam.
– Handen ontspannen langs je lichaam.
Hoe werkt deze oefening het best? Het klinkt wellicht vreemd, maar wij
raden je aan om de Aquarust in eerste instantie vooral toe te passen in
56
situaties waarin je al ontspannen bent. Als je op dit moment geen situaties
hebt om in te ontspannen of moeite hebt met ontspannen in het algemeen,
pas dan eerst stap 4 toe, voordat je de Aquarust doet.
De reden dat wij je vragen om de Aquarust eerst een tijdje te doen in een
ontspannen situatie of omgeving is dat je daarmee onbewust een patroon
of automatisme creëert waarvan je gaat profiteren in meer hectische tijden.
En hoe meer je oefent met deze ademhaling in tijden dat je je ontspannen
voelt, hoe sneller het gevoel van ontspanning zal optreden als je wel
gespannen bent en je de Aquarust toepast. Dit omdat je onbewuste zich
het ontspannen gevoel dat bij de oefening hoort direct herinnert en het
als plezierig ervaart. En je weet dat het onbewuste liever plezier dan pijn
heeft, dus de keuze is snel gemaakt.
Stap 4
Indien je lichaam en geest te onrustig lijken voor de Aquarust, pas dan
eerst de volgende actieve oefening toe, die wij de ‘Oppepper’ noemen.
– Maak een vlakke hand met links, met de palm naar boven en sla met
de zijkant van je vuist van de rechterhand drie keer op je vlakke
linkerhandpalm.
– Wissel dit vervolgens om: sla met de zijkant van je linkervuist driemaal
op de palm van je vlakke rechterhand.
– Herhaal dit zo snel mogelijk dertig seconden achter elkaar, terwijl je
rustig in- en uitademt.
Deze Oppepper helpt je om je bewuste en onbewuste op één lijn te krijgen en
je energiehuishouding in balans te brengen. Doe hierna alsnog de Aquarust.
combinatie mentaal -emotionele acceptatie en fysieke acceptatie
Stap 5
Het effect van acceptatie en vergeving is dat je bewuste en je onbewuste niet
langer de strijd aangaan en gaan samenwerken in de richting van je gewenste
situatie. Immers, je hebt je onbewuste erkend voor de gevoelens en
57

emoties die er waren in het verleden én je hebt je onbewuste laten zien
wat de effecten in de toekomst kunnen zijn en dat die veranderingen een
positieve invloed gaan hebben. Om dat proces verder te versterken
combineren we de mentaal-emotionele acceptatie en de fysieke acceptatie.
Begin, afhankelijk van je gemoedstoestand, met de Aquarust of de Oppepper.
– Terwijl je een van deze twee uitvoert, herhaal je de volgende zinnen:
– Ik accepteer mijzelf als ik gelukkig wil zijn en ook als ik dat niet wil zijn.
– Ik accepteer mijzelf met mijn angst en ik kies er nu voor om moeiteloos nieuwe
keuzes te maken.
– Ik accepteer mijzelf als alles bij het oude blijft en ook als alles verandert.
– Sluit af met een diepe in- en uitademing.
– Herhaal deze zinnen en combineer dat weer met de Aquarust of de
Oppepper, zodanig dat je nu die oefening doet die je nog niet hebt
gedaan.
Stap 6
Jezelf erkennen voor waar je staat, wat je hebt bereikt en waar je jezelf hebt
gebracht houdt in dat je je bewust wordt van de kwaliteiten en capaciteiten
die jij in huis hebt. Het betekent dat je waardering uit voor alles wat je kunt
en bereikt hebt. Wat we kunnen, vinden we veelal normaal en nauwelijks
bijzonder, terwijl jij een uniek persoon bent met unieke talenten en
kwaliteiten die niemand anders heeft. En daar sta je vrijwel nooit bij stil.
Wij leggen de focus vooral op wat we nog niet hebben en nog niet kunnen
en daarmee dempen we een belangrijke bron van energie en plezier.
Maak een persoonlijke lijst aan de hand van de volgende vragen:
– Wat maakt dat ik kan veranderen?
– Welke kwaliteiten, capaciteiten en middelen heb ik zelf?
– Waar in mijn leven heb ik eerder een verandering in gang gezet?
– Wat heb ik daar toen voor ingezet?
58
Vul de volgende vraag minimaal vijftien keer aan. Meer dan vijftien
antwoorden is ook goed.
‘Ik ben succesvol omdat: ...’
Wanneer je moeite hebt om deze vragen te beantwoorden, ga dan eens
terug naar hoofdstuk 6 en ga eens na welke angst er ligt onder je valse
bescheidenheid. Breng die hier vervolgens in als een van je thema’s om
mee aan de slag te gaan.
Stap 7
Jezelf erkennen en accepteren wordt een feestje met de zogenaamde
complimentencarrousel. Je zult zien dat je ‘verslaafd’ raakt aan deze
carrousel en dat het een supermooie methode is om, zowel in je werk als
privé, jezelf, je partner en je collega’s positieve feedback en erkenning
te geven.
– Schrijf de minimaal vijftien redenen van succes, op kleine briefjes.
– Vouw deze briefjes op en doe ze in een mooie schaal.
– Deze schaal gebruik je om jezelf complimenten te geven.
– Elke dag pak je een briefje uit de carrousel en sta je even stil bij jouw
compliment.
– Verder trek je elke keer een compliment als je het idee hebt dat je moeite
hebt om je eigen gedrag te erkennen.
– Dit zal je herinneren aan alle kwaliteiten die je bezit om succesvol te
zijn in dit proces of in de situatie waar je je op dat moment in bevindt.
Stap 8
Samen sta je sterker. Een van de belangrijkste onderdelen van een proces
van loslaten van angst, van spanning, van stress, is het inschakelen van
hulptroepen. Het ondersteunt je als je iemand op de hoogte brengt van
het proces waar je in zit, van de situatie waar je naartoe wilt en het gedrag
dat je los wilt laten. Dat kan een professionele coach of trainer zijn die je
begeleidt op weg naar de top van jouw berg. Het kan ook een partner,
59

vriend, vriendin, kind of collega zijn. Je zult merken dat deze personen
je daadwerkelijk gaan ondersteunen in je proces. En dat ze gevraagd en
ongevraagd met tips en feedback komen. Dat kan onverwacht inzicht
geven in je blinde vlekken. Als dat het geval is en je wordt overvallen
door de input die je van buiten krijgt, dan kun je direct de stap terug
zetten naar het begin van dit hoofdstuk en in elk geval de Oppepper en
de Aquarust doen.
Tot slot van dit tweede deel van het boek De kracht van angst geven we je
mee dat acceptatie en erkenning rond een bepaald thema of een situatie
die je stress, spanning of angst oplevert ‘af’ is als je met compassie naar
jezelf en anderen kunt kijken. Als je, zoals wij het noemen, met ‘zachte
ogen’ naar jezelf en je situatie kijkt en naar de mensen die erbij betrokken
zijn. Als je rustig kunt ademhalen en je merkt dat de situatie je niet meer
raakt. Als dat het geval is, dan ben je volledig klaar om de stap te zetten
naar het derde deel van dit boek: het loslaten van je situatie.
Ben jij er nu klaar voor? Heb jij alle opdrachten afgerond? Ben jij een meester
in de Oppepper en de Aquarust? Heb jij een sterrenteam rond je geformeerd
om je te ondersteunen bij de processen waar je in zit? Gefeliciteerd!
Je mag trots op jezelf zijn, bewust en onbewust. Natuurlijk zorg jij er
dan weer voor dat je de komende dagen minimaal één leuke activiteit
onderneemt waar je altijd veel plezier bij beleeft. Dit koppel je, net als na
Deel 1, aan het doorwerken van het tweede deel van dit boek, zodat ook
je onbewuste plezier haalt uit het proces waar je nu in zit. Als je dat
gedaan hebt, dan ben je klaar voor het volgende deel. Het feest barst nu
helemaal los!
60
deel 3
Het spoor naar
loslaten
61

12 het spoor naar loslaten
In de afgelopen twee delen heb je je patronen in kaart gebracht, je angsten,
spanningen en stress omschreven en heb je acceptatie en erkenning aan
jezelf gegeven. In dit deel is het tijd voor de derde fase bij het veranderen
van gedrag, het loslaten van angst, spanning en stress. Je gaat nu aan de
slag met het daadwerkelijk loslaten van oud gedrag en met het loslaten
van spanning, angst en stress met betrekking tot je toekomstige gedrag.
Daarbij ga je alles wat je in de afgelopen elf hoofdstukken hebt ontdekt
toepassen. Herinner jezelf de wet van de acceleratie. Die gaan we toepassen
bij het uitvoeren van de wet van de berg.We gaan dus terug naar het verleden,
om van daaruit het oude gedrag los te laten. Dat heeft twee voordelen:
enerzijds ben je daardoor verlost van oude patronen, anderzijds versnelt
het je veranderingsproces omdat je gedrag van nu immers wordt bepaald
door je gedrag en ervaringen in het verleden. En omdat we daarbij ook
de spanning, angst en stress loslaten op je gewenste situatie, wordt het
makkelijker om die situatie in Deel 4 van dit boek met een gevoel van
vrijheid te creëren. Uiteraard stapje voor stapje, daar hebben we de wet van
de berg voor.
Wellicht komt nu ook de wet van de abrikoos bij je naar boven. Om dingen
anders te doen, zul je aan de wortels van je overtuigingen, van je gedrag
moeten werken. Proberen om van abrikozen sinaasappels te maken gaat
niet lukken, je overtuigingen en ervaringen blijven immers gelijk en
uiteindelijk zal je onbewuste, dat voor 95% je gedrag bepaalt, je weer
terughalen naar de comfortzone. Het werken aan die wortels wordt
een stuk makkelijker als je niet langer wordt gehinderd door het gedrag
(en met name de emotionele lading van het gedrag) of door de emotionele
lading van toekomstig gedrag. En dus laten we die lading ook los.
In dit deel van het boek profiteer je van het voorwerk dat je hebt gedaan in
de Delen 1 en 2. Je hebt nu immers je patronen helder in kaart en je hebt
jezelf erkenning en acceptatie gegeven voor die patronen, situaties
en gedragingen. Je hebt het pad geëffend om je oude gedrag en alle lading
62
die er nog op rust los te laten én om jezelf klaar te maken voor het creëren
van ander gedrag. Je krijgt in dit deel daarom een concreet stappenplan
‘loslaten’, met technieken en oefeningen om je onbewuste in balans te
brengen met de verandering en om je te ondersteunen bij het zetten van
de stap door de angst naar je potentieelzone. Daarbij zul je merken dat
je je gewenste situatie steeds helderder in beeld krijgt. Want die gewenste
situatie heb je nodig om te ontdekken of je spanning, angst of stress
ervaart om die gewenste situatie te bereiken. In Deel 4 van het boek gaan
we dan concreet aan de slag óm die gewenste situatie ook te bereiken.
Het voordeel dat je dan hebt is dat er geen lading meer op zit en dat het
zetten van stappen eenvoudig is geworden.
Een voorbeeld om dit voor je te illustreren:
Melanie is een van de deelnemers aan een trainingstraject dat wij geven. Ze is een
vrouw van 34, moeder van twee kinderen. Melanie kwam naar de training met
een droom: ze wilde dolgraag een eigen bedrijf oprichten. Een eigen bedrijf in
kinderkleding, met een winkel én een online shop. Ze ging voortvarend aan de slag
met het maken van een collage en kwam er tijdens de training achter dat ze
behoorlijk beperkende overtuigingen had op het gebied van het realiseren van een
eigen bedrijf, met name door de manier waarop ze contact maakte: calculerend
en verstandelijk. En, ze kwam er tijdens de training op niet mis te verstane wijze
achter dat ze die eigenschappen vooral op het gebied van relaties al lange tijd had
genegeerd. Wat er in haar geval toe leidde dat haar relatie in de loop van het jaar
plotsklaps werd verbroken. Melanie was geschokt. En aanvankelijk ging Melanie
vol overtuiging onder de streep zitten en ze ging volledig op in de slachtofferrol.
Een rol die nieuw voor haar was, want voor het eerst kon Melanie de stortvloed aan
emoties die op haar afkwamen niet calculerend en verstandelijk onder ogen zien.
Nu had Melanie tijdens de training de beschikking over een coach en een team van
mededeelnemers aan de training. Die werden allemaal getraind in het realiseren
van je doelen, in het waarmaken van je dromen, in de Focus on the Futuremethode.
En die deelnemers lieten het er niet bij zitten. Ze hielden Melanie op liefdevolle wijze
de spiegel voor, zodat zij haar eigen gedrag ging herkennen. Toen dat gebeurde
63

vielen ook de puzzelstukjes uit haar relatie op hun plek en zag ze hoelang en op
welke gebieden in haar relatie ze in de ontkenning had geleefd. Een tweede fase brak
aan voor Melanie: de fase van erkenning en acceptatie. Melanie had een aantal
sessies nodig om zichzelf en haar voormalige partner te vergeven voor het verleden
en om vanuit acceptatie en erkenning de stap naar fase 3 te maken: het loslaten van
dit oude gedrag, het loslaten van alle angsten, alle stress en alle spanning die met
deze relatie, met de relaties uit het verleden én de relaties in de toekomst te maken
hadden. Want ook voor Melanie was het glashelder dat haar gedrag in het nu door
haar verleden werd bepaald. En daarbij ontdekte ze dat haar droom, een eigen
winkel en online shop in kinderkleding, alleen succesvol zou zijn als zij haar angsten,
stress en spanning met betrekking tot relaties zou loslaten en veranderen. Als ze de
connectie tussen haar hoofd en hart zou maken en zich kwetsbaarder zou durven
opstellen. En dat riep ook weer de nodige angst en spanning op. Melanie deed
daarom vol overgave mee aan het speciale ‘loslaat-ritueel’ dat tijdens deze training
op het programma staat. Tijdens de training gebruiken wij daar een kampvuur voor
om het oude gedrag letterlijk en figuurlijk in rook op te zien gaan en de angst voor
de toekomstige verandering weg te nemen. Dat ritueel was voor Melanie (en voor de
andere deelnemers) bijzonder. Het feit dat ze daadwerkelijk haar gedrag in rook op
zag gaan en haar emotionele ballast van zich had afgeworpen, maakte van haar een
ander mens. Ze zag er de volgende dag een stuk jonger en vooral ‘zachter’ uit en gaf
aan dat het voelde alsof ze een zak van twintig kilo van haar rug af had gegooid.
64
13 nu ben jij aan zet
Voordat jij met het stappenplan in dit deel aan de slag gaat, is het goed om
te weten welke ‘taal’ het onbewuste spreekt. In veel zelfontwikkelingsboeken
kun je lezen dat het onbewuste sterk reageert op de taal die jij spreekt.
En dat klopt. Als jij spreekt in dat wat je niet wilt, dan heeft dat effect op
het onbewuste. Als jij bijvoorbeeld zegt dat jij niet wilt dat je conflicten
hebt op je werk, dan is de kans groot dat je meer conflicten krijgt.
Dat komt omdat het onbewuste geen plaatje kan maken bij het woord
‘niet’. In de beeldvorming valt het woord ‘niet’ weg. Als wij jou nu de
opdracht geven om niet aan blokjes kaas te denken, en al helemaal niet
aan blokjes kaas met mosterd en zo’n mooi stokje erin met een vlaggetje,
dan zul je daar ogenblikkelijk toch die beelden bij vormen. Onbewust
wordt dus direct een beeld gevormd bij wat er door mij aan jou wordt
opgedragen.
Of, om het een stap verder te trekken: jij krijgt een externe prikkel, namelijk
de opdracht over blokjes kaas, en die externe prikkel wordt door jouw
onbewuste onmiddellijk vertaald in beelden. Als zelfontwikkelingsboeken
dus spreken over de sterke reactie van het onbewuste op taal, dan wordt
daarmee bedoeld dat het onbewuste sterk reageert op externe prikkels.
En die komen vaak in de vorm van taal, van opdrachten.
Wat er echter gebeurt is dat het onbewuste op externe prikkels altijd in de
vorm van beelden reageert. Die externe prikkels kunnen woorden, geuren,
smaak, geluiden of beelden zijn. Van al die prikkels worden onbewust
nieuwe beelden gevormd, beelden die vervolgens leiden tot een emotionele
reactie. Je wordt dus blij van de externe prikkel, je wordt boos, je wordt
verdrietig, enzovoort. Zo zal de kaasliefhebber blij worden van de beelden
van kaas en zal iemand die kaas vies vindt er negatieve emoties bij ervaren.
En zo is het voor alle externe prikkels die je krijgt: ze geven direct een
emotionele reactie.
Die emotionele reactie leidt altijd tot een bepaald gedrag. Dat gedrag is,
zoals je inmiddels weet, gebaseerd op je ervaringen uit het verleden.
65

Je begrijpt nu wellicht ook waarom een zo groot deel van ons gedrag
automatisch gaat: er wordt een continue stroom van externe prikkels op
je onbewuste afgevuurd, dat daar beelden bij maakt, wat leidt tot een
emotionele reactie en wat leidt tot gedrag. Het is aan de ene kant maar
goed dat we de 60.000 gedachten die we per dag hebben niet allemaal
tot op het diepste niveau bewust moeten analyseren voordat we tot actie
overgaan. Aan de andere kant is dat ook een van de redenen dat je je
onbewuste mee moet krijgen om de gedragsverandering te realiseren,
want dat vuurt vaak automatisch gedrag af op basis van wat het in
het verleden als ervaring heeft opgeslagen. En daarmee ontstaat een
vicieuze cirkel.
Want, vanuit de vaak automatische gedraging die volgt op de beelden en
de emoties ontstaat een gevolg, een consequentie. En daar zijn dan weer
externe prikkels aan verbonden, die beelden in het onbewuste tot gevolg
hebben, met emoties, met gedrag en met consequenties. En zo gaat het
maar door. Ga dan maar eens aan de slag om je gedrag te veranderen,
daar heb je een gedegen plan voor nodig!
Dat stappenplan krijg je in dit boek. De eerste twee onderdelen heb je,
als het goed is, met succes afgerond door hoofdstuk 6 en 11 uit te werken.
Nu krijg je de stappen die je zet naar het loslaten van de lading op de
huidige en de gewenste situatie. Het is tijd om kennis te maken met je
potentieelzone!
Stap 1
Emotioneel loslaten
De Chinezen ontdekten zo’n 5.000 jaar geleden reeds de kracht van
acupunctuur. Met behulp van acupunctuur kun je snel en doeltreffend
emoties als angst loslaten en de energie in je lichaam weer laten stromen.
Acupunctuur is geen kwestie van vechten en wilskracht. Het is een kwestie
van op de juiste manier gestagneerde energie laten bewegen zodat jij
‘letterlijk’ in beweging komt. Het mooie van acupunctuur is dat het emoties
66
laat verdwijnen op dezelfde manier als gedachten die opkomen en gaan.
Voor de Focus on the Future-methode hebben we een aantal acupunctuurpunten
gecombineerd tot een gouden loslaatketen die diep inwerkt op de
processen waar jij op dit moment mee bezig bent: erkennen, herkennen,
loslaten en veranderen. Je gaat daarom zo dadelijk aan de slag met de
acupunctuurpunten van stress en angst, het acupunctuurpunt van starheid,
het acupunctuurpunt van acceptatie en het acupunctuurpunt van een
gelukkig leven. Je behandelt de punten ook in deze volgorde, omdat ze
precies aansluiten op de vier delen van dit boek.
– Bekijk de illustraties hierboven.
– Stimuleer de getoonde punten één voor één door deze zacht te masseren
of erop te tippen met je vingertoppen.
– Begin met het punt van stress, daarna angst, starheid, acceptatie en
gelukkig leven.
– Behandel elk punt gedurende dertig seconden terwijl je denkt aan je
angst of spanning en/of die daadwerkelijk voelt.
– Sluit elke stimulatie van een punt af met een diepe in- en uitademing.
In totaal ben je dus twee minuten bezig om alle punten te stimuleren.
Het effect van je handelingen kun je vergroten door deze techniek vaker
toe te passen, bij voorkeur meerdere keren op een dag een aantal keer achter
67

elkaar. Het effect is het grootst als je er met aandacht en in een rustige
omgeving mee aan de slag gaat. Echter, ook in een drukke omgeving,
tijdens je werk of op andere plekken werkt deze techniek uitstekend.
Stap 2
Mentaal loslaten
Tijdens het doorwerken van dit boek ben je diverse overtuigingen bij jezelf
en over jezelf tegengekomen, die zijn ontstaan door de ervaringen die je in
je leven hebt opgedaan. Het bijzondere van overtuigingen is dat je altijd
de twee kanten van de overtuiging ter beschikking hebt. Is een overtuiging
die je hebt: ‘ik kan het niet’, dan staat de bijbehorende positieve overtuiging:
‘ik kan het’ ook tot je beschikking. Zonder de ervaring dat dingen je lukken
kun je namelijk niet weten wat mislukken inhoudt. Net zoals je niet kunt
weten wat niet van iemand houden inhoudt, als je niet weet wat houden
van iemand inhoudt. Of vinden dat je knap bent als je niet weet wat ‘lelijk’
is, enzovoort. En dus stimuleren overtuigingen je of ontkrachten ze je.
De meeste van je overtuigingen zijn, zoals in dit boek is gebleken, in het
verleden bijzonder functioneel gebleken. Ze kosten je echter nu, in de
situatie of positie waar je nu in bent, te veel energie. En dus is het tijd om
die overtuigingen los te laten of om te draaien, zodat je de positieve energie
van de overtuiging in je opneemt en niet de negatieve, ontkrachtende
energie.
Het loslaten of omdraaien van je overtuigingen werkt het best als jij aan
jezelf laat zien dat er talloze bewijzen zijn te vinden die aantonen dat
je angst of overtuiging ongefundeerd is. Ofwel als jij bewijzen verzamelt
die laten zien dat de positieve kant van de overtuiging die je belemmert
minstens zo waar is als de belemmerende overtuiging zelf. En, dat mogen
bewijzen zijn die je van andere mensen leent. Hierdoor breng je je focus
naar wat er allemaal wel werkt in je leven en geef je de positieve kant van
de overtuiging ruimte om zich te bewijzen.
68
Hang ergens in je huis een leeg vel of hardboardpaneel en verzamel daarop
plaatjes die:
a bewijzen dat je angst, spanning of stress slechts gebaseerd is op een
paar situaties en dat er diverse situaties voorkomen in je leven waar je
niet bang voor bent of voor bent geweest;
b bewijzen dat je de positieve kant van de belemmerende overtuiging die
je hebt in de situatie waar je aan werkt ook in je leven hebt en toepast.
Een voorbeeld: stel dat je angst hebt om afgewezen te worden, dan kun je
plaatjes verzamelen die bewijzen dat je wel degelijk in staat bent om met
die angst om te gaan, zoals een foto van je werk met collega’s, je reizen
door andere landen met vreemde culturen, of foto’s van mensen die je
dierbaar zijn. Ook verzamel je plaatjes die bewijzen dat je op jezelf vertrouwt
en dat je krijgt wat je wilt, zoals een foto van een partner of een
product waar je stevig over hebt onderhandeld. Herinner je daarbij dat je
een heleboel plaatjes verzamelt, want wellicht herinner je je nog dat een
pijnervaring 2,5 keer zoveel impact heeft op je onbewuste als een plezier-
ervaring. Je hebt dus ook gemiddeld 2,5 keer zoveel beelden nodig om te
bewijzen dat jij je overtuiging kunt ombuigen van negatief naar positief.
Dus houd jezelf vooral niet in!
Stap 3
Letterlijk loslaten
– Neem het voorwerp dat je in hoofdstuk 11 hebt gebruikt als metafoor
voor erkenning van dat deel van jezelf dat nu niet meer nodig is. Voer een
handeling of ritueel uit waarbij je afscheid neemt van dit voorwerp.
In de trainingen die wij hierover geven, gebruiken wij daarvoor een
kampvuur. Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden om het voorwerp
dat je als metafoor hebt gekozen voor erkenning van mezelf ‘los te maken’.
Denk aan het wegschieten van het voorwerp met pijl en boog, het in een
ravijn laten vallen of van een brug, het meegeven aan een rivier of aan de
zee. Het zijn allemaal metaforen die ervoor zorgen dat jouw onderbewuste
de boodschap krijgt dat dit stuk in jouw onbewuste nu wordt losgelaten.
69

– Neem de tijd om je voorwerp voor de laatste keer vast te houden en stel
je voor dat de laatste spanning en angst van jou in het voorwerp stroomt.
Spreek hierbij de zinnen uit: ‘Ik herken je en ik erken je. Ik bedank je
voor de bescherming die je mij hebt geboden. Ik laat je nu volledig los.
En met jou, alle angst voor de toekomst.’
– Geef je voorwerp vervolgens mee op de manier die jij hebt gekozen.
– Neem de tijd om te kijken hoe je voorwerp verdwijnt en voel hoe van
binnen bij jou de verandering plaatsvindt. Hierbij kan een gevoel van
melancholie, verdriet, opluchting of blijdschap ontstaan.
Tijdens de training is dit een van de momenten waarop veel deelnemers
intens in contact komen met hun potentieelzone. Ze gaan voorbij de angst,
de paniek van het loslaten van zelfbescherming en ervaren dat ze veel
groter zijn dan ze eerst dachten. Hierbij ervaren ze een palet aan gevoelens:
naast verdriet ook rust, dankbaarheid, euforie en geluk. Onze tip is om
uiting te geven aan deze gevoelens. Zo hebben sommigen behoefte aan
stilte, anderen hebben zin om te dansen en te springen bij het vuur.
Geef jezelf complimenten, doe gek als je gek wilt doen, zing als je wilt
zingen en huil als je wilt huilen. Wat je ook doet, je doet het altijd goed.
Stap 4
Virtualiseren
Het proces van loslaten is gebaat bij het verhelderen van je gewenste situatie:
hoe ziet je leven eruit als je vrij bent van de angst die je loslaat? Dat beeld
van je gewenste toekomst gaat dan als een magneet van plezier functioneren
voor je onbewuste. We willen immers het onbewuste meenemen op weg
naar deze gewenste situatie en dat in de taal die het onbewuste het liefst
heeft: met plezierige, mooie en aansprekende beelden. Om dat te bereiken
volg je het proces van virtualiseren.
Virtualiseren is het stap voor stap op vijfdimensionale wijze visualiseren
van je gewenste situatie. Je gebruikt beelden, geluiden, gevoel, geur en
smaak om dat wat jij bereikt als je vrij van angst bent te creëren. Je maakt
70
door het inzetten van al je zintuigen van je toekomst nu al een ervaring,
een beleving.
En omdat er bij het creëren van een nieuw toekomstbeeld nieuwe spanningen
of angsten zouden kunnen opkomen, neutraliseer je die gevoelens en
angsten direct door ze onder te brengen in de gouden loslaatketen van
acupunctuurpunten. Dit voorkomt dat je, ondanks je goede bedoelingen,
terugvalt in een oud patroon.
– Ga rustig zitten of liggen en adem driemaal diep in en uit.
– Voel hoe je zit of ligt en voel hoe je in- en uitademt.
– Stel je voor hoe je leven eruitziet, vrij van angst. Maak hier een feestelijk
plaatje van, eventueel met beweging en kleur.
– Stel je voor dat er geluiden bij horen, omgevingsgeluiden of mooie
muziek.
– Stel je voor dat een bepaalde reuk en smaak bij dit plaatje past.
– Hoor wat anderen tegen je zeggen als ze jou zo meemaken en bedenk
eens wat je tegen jezelf zou zeggen in deze mooie situatie.
– Ga vervolgens na wat deze ervaring van een mogelijke toekomst met
je lichaam doet. Voel je het nu ergens tintelen, warm of koel worden,
voel je gevoelens van plezier, rust of iets anders? En waar voel je dat in
je lichaam?
– Als de ervaring compleet is, masseer of tik dan de vijf punten van de
gouden loslaatketen om mogelijke angst of spanningen met betrekking
tot de toekomst te neutraliseren.
Het is de bedoeling dat je de virtualisatie-ervaring zo compleet mogelijk
maakt door alle vijf vormen van ervaren, ook wel ‘dimensies’, in te
schakelen. Dit zijn: zien, horen, ruiken, proeven en voelen. Daarbij geldt
dat ieder mens zijn eigen voorkeuren heeft om informatie weer te geven
bij het uitvoeren van de virtualisatie. De een is beter in het maken van
plaatjes, de ander beter in voelen, weer een ander kan meer met geluid.
Dat is prima.
71

Door oefening zul je merken dat je steeds beter wordt in alle vijf onderdelen
van de virtualisatie. De tip is om in ieder geval bij alle dimensies stil te staan
en de tijd te nemen om die aan je plaatje toe te voegen. Realiseer je dat er
geen fout is. Als jij maar bewust bij alle onderdelen van de virtualisatie
stilstaat, dan zal je onbewuste aan de slag gaan om de ervaring zo compleet
mogelijk te maken. Zelfs als je helemaal geen beeld ziet, geluid hoort of
niets voelt.
Stap 5
Proactie
Door stap 1 tot en met 4 uit te voeren heb je het proces van loslaten vrijwel
geheel voltooid. Ook ben je al bewust bezig met een toekomst zonder
angst, spanning of stress. Dit proces versnellen we nog meer door nog eens
bewust na te gaan welke valkuilen je op jouw weg naar je gewenste situatie
mogelijk tegenkomt en op welke manieren je hiermee om zou kunnen
gaan. We vragen je om de manieren waarop je hiermee omgaat te variëren
van reëel tot leuk en van uitdagend tot belachelijk. Dit om je bewuste en
onbewuste in beweging te krijgen en vanuit totaal verrassende invalshoeken
naar je valkuilen te kijken.
Neem de tijd om na te gaan welke hindernissen je onderweg kunt tegen-
komen.
Verzin minimaal vier verschillende manieren om hiermee om te gaan:
een serieuze oplossing, een leuke oplossing, een uitdagende oplossing en
een volstrekt idiote oplossing.
Noteer deze oplossingen voor jezelf en bewaar de oplossingen, voor het
geval dat de valkuil op je pad mocht komen.
Of je daadwerkelijk de valkuilen of hindernissen tegenkomt die je hebt
verzonnen en of je ze daadwerkelijk op kunt lossen of oplost op de manier
die je hebt opgeschreven, is totaal niet van belang. Waar het om gaat is dat
72
je door stap 5 jezelf traint om vooruit te kijken, denken en voelen. Je leert
jezelf aan om in oplossingen te denken, creatief te zijn en om de humor
van situaties in te blijven zien. Om kansen te zien en plezier te herkennen
in uitdagingen. En mocht je desondanks het gevoel hebben dat je vastloopt,
zorg dan dat je de complimentencarrousel bij de hand hebt.
Stap 6
Support team
Het supportteam ken je inmiddels. Wij zijn grote voorstanders van support-
teams omdat die ervoor zorgen dat jij het in je leven niet alleen hoeft te doen.
En dat geldt ook in deze situatie. Natuurlijk ben jij zelf verantwoordelijk
voor je gedrag en je gevoel in elke situatie waar je je in bevindt. In het nu
en richting de toekomst. Jij bent uniek en niemand kan voelen wat jij voelt
en beslissingen voor jou nemen. Een supportteam kan jou wel ondersteunen
in dit proces. Met tips, een schouder om op te huilen, om bij te lachen,
je zo nodig een schop onder je achterste te geven en natuurlijk bij het
belangrijkste van alles: jou te herinneren aan de stappen die je zet en mee
te feesten bij elke succesvolle stap die je hebt genomen. Dus zoek mensen
om je heen die je, al dan niet professioneel, ondersteunen, uit de tent
lokken en herinneren aan je doel en je pad daar naartoe. Vertel ze wat je
doet en wat je wilt bereiken. Vertel ze wat je van hen verwacht en wat
je niet van hen verwacht. En laat je vervolgens door jouw supportteam
verrassen.
Het is tijd voor een ‘feestmoment’. Tijd om je onbewuste te verwennen met
plezier, zodat het onbewuste met je mee blijft werken, ook als we de stap
naar Deel 4 van dit boek gaan zetten. Je bent inmiddels al op driekwart van
je veranderingsproces. En dat is een felicitatie waard! Je doet het briljant
en je merkt wellicht al een aantal veranderingen in je leven, in de manier
waarop je naar je leven en de dingen die je onderneemt kijkt. Of je merkt
reeds hoe je sneller angst, stress en spanning kunt erkennen en accepteren
en vervolgens loslaten. En misschien sta je al te trappelen om de gewenste
situatie, waar je in dit deel de eerste contouren van hebt bepaald, nu ook
73

daadwerkelijk te gaan bereiken. Daarvoor gaan we over naar Deel 4.
Maar niet voordat jij je onbewuste hebt verwend met iets dat je leuk vindt.
Je weet inmiddels hoe het werkt: sta tijdens de leuke activiteit bewust
stil bij het waarom van de actie. En geef jezelf een compliment voor de
stappen tot nu toe. Als je dat achter de rug hebt mag je verder. Dan is
het tijd voor actie!
74
deel 4
De sprong naar
creatie
75

14 alle wetten op een rijtje
Ben jij er klaar voor? Heb jij ontdekt wat je patronen zijn, waar je angst
voor hebt en hoe jij de dingen in het leven aanpakt? Heb jij jezelf bewust
en onbewust erkenning gegeven voor je gedrag in het heden en het verleden
en heb jij alle angst, stress en spanning met betrekking tot dat gedrag in
het verleden en de nu komende stap richting de toekomst losgelaten?
Dan is de tijd nu rijp. Het is nu tijd om de verbinding die je hebt gemaakt
met je potentieelzone om te zetten in concrete actie. In een stappenplan
om je gewenste situatie te realiseren. Om van machteloos de laatste stap
naar moeiteloos te zetten.
Dit vierde deel laat de onderdelen uit de eerste delen van dit boek samenvallen.
Het is het afsluitende onderdeel van de Focus on the Future-
methode. Je gaat je toekomstige gedrag heel concreet maken, uiteraard in
kleine, hapklare brokken die ook voor je onbewuste smakelijk zijn. En je
gaat feestmomenten inbouwen. Momenten waarbij je, in overeenstemming
met de wet van de berg, stilstaat op je pad naar je doel.
Hier vallen de wet van de acceleratie,
de wet van de abrikoos en de wet
van de berg volkomen samen.
Dat doen we door je focus te
houden op wat je wilt bereiken
en je contact te laten houden met
je potentieelzone.
Door de focus zo te houden richt je
je energie op positieve wijze en
neem je meer en meer afstand van
wat je niet langer wilt. Omdat je focus op het negatieve houden je enkel
verkramping, angst en creatie van meer van hetzelfde oplevert.
Frederique is een jonge, enthousiaste dame van 28. Ze was succesvol op diverse gebieden
in haar leven: ze had een leuke baan, was gezond en zag er goed uit, sportte regelmatig,
was bezig met het waarmaken van haar dromen, had een leuke vriend en voelde
76
zich qua eigenwaarde prima. Er was echter één ding waar Frederique enorme
moeite mee had: mensen die zich negatief of agressief opstellen. En dat had effect.
Omdat Frederique het zo goed deed in haar baan, kreeg ze promotie. Daar was ze
heel blij mee. Bij die promotie hoorde ook dat ze een aantal nieuwe collega’s kreeg,
waaronder eentje die door zijn collega’s als ‘de bullebak’werd omschreven. En dat
vond Frederique op zijn zachtst gezegd ‘spannend’. Om de confrontatie te vermijden
deed Frederique poeslief tegen de bewuste collega en rende ze voor hem als het nodig
was. Waarbij Frederique steeds meer over haar grenzen ging en de bewuste collega
haar steeds meer klusjes op liet knappen. Het resultaat was dat Frederique regelmatig
overwerkte, terwijl haar collega lekker naar huis ging. En Frederique merkte ook dat
ze er moe van begon te worden. Ze besloot om hier verandering in aan te brengen
en toen de collega haar weer met werk wilde opzadelen, zei ze nee. En dat heeft ze
geweten. De collega stortte een vloed aan negativiteit over haar uit, beschuldigde
haar van luiheid en verkondigde luid tegen allerlei andere collega’s hoe oncollegiaal
Frederique wel niet was. De paniek sloeg toe bij Frederique en in tranen meldde zij
zich ziek. Gelukkig had ze een manager die de mensen op zijn afdeling helder in de
peiling had en hij slaagde erin Frederique weer aan de slag te krijgen. Ook werden
gesprekken gevoerd om verantwoordelijkheden helder te krijgen om een dergelijke
situatie in de toekomst te voorkomen. Frederique slaagde er in de vijfdaagse
training Focus on the Future The Challenge in om haar angst voor confrontaties
op briljante wijze te doorbreken en ze nam zich voor om voortaan directer de
confrontatie aan te gaan. Ze was ervan overtuigd dat zachte heelmeesters stinken
de wonden maken en dat zij de situatie voorkomen had als ze vanaf de start van
haar nieuwe baan haar grenzen had bewaakt.
Het voorbeeld van Frederique laat zien dat we vanuit een bepaalde angst
een verkramping opbouwen waardoor we situaties waarvan we willen
dat ze ons niet overkomen, juist creëren. En dat gaat heel subtiel.
Door de focus te houden op wat je wel wilt, dwing je jezelf om stappen in
die richting te zetten. Stappen die jij nu ook gaat zetten met de Focus on
the Future Funnel.
77

15 de focus on the future funnel
Om het voor jou helder te maken wat de Focus on the Future Funnel is en
hoe jij die gaat inzetten bij het realiseren van je doelen, werken we met een
voorbeeld. Dit voorbeeld nemen we in dit hele gedeelte mee. Daarna kun
jij zelf met je eigen situatie of situaties, met je eigen stress, spanning en
angst de Focus on the Future Funnel doorwerken.
Mirella was 26 toen ze bij ons een zelfontwikkelingstraining volgde met het concept
Focus on the Future. Ze voelde zich over het algemeen best goed, maar had wel het
gevoel dat ze niet snel en makkelijk voor zichzelf opkwam, dat ze regelmatig over
zich heen liet lopen. En ze vond het spannend om mensen daarmee te confronteren,
om ‘nee’ te zeggen en keuzes te maken die het best bij haar pasten. Daardoor had ze
het gevoel dat er op een aantal vlakken in haar leven dingen beter of anders konden.
Zelf gaf ze aan dat ze twijfelde over haar relatie en over hoe ze in haar werk stond.
Met haar achtergrond, kennis en ervaring zou ze een stap op de carrièreladder kunnen
maken, gevoelsmatig leek het idee om leiding te gaan geven aan collega’s die nu nog
naast haar stonden, een stap die angst inboezemde.
78
We nemen het voorbeeld van Mirella mee in de Focus on the Future Funnel,
net als zij deed tijdens de training. Uiteraard ging ze eerst aan de slag
met herkenning van haar gedrag, met erkenning en met loslaten. Ze liet
beperkende overtuigingen los om meer voor zichzelf op te komen,
vond zichzelf het waard om stappen te zetten en kreeg meer en meer
de overtuiging ‘ik kan het’. Zodoende kwam ze aan bij Deel 4 van de Focus
on the Future-methode: het veranderen van het huidige gedrag.
De Focus on the Future Funnel (F3) is opgebouwd uit zeven delen. Die delen
worden hierna uiteengezet en geïllustreerd met het voorbeeld van Mirella.
De funnel gaat via droom, concept, details en doen naar details, concept
en droom. Je gaat ontdekken dat dit stramien perfect geschikt is om,
vanuit een volledige vrijheid, te creëren wat je graag wilt. Ook zullen we
je wat meer inzicht geven in de achtergronden van de Focus on the Future
Funnel. En natuurlijk heel veel plezier!
Droom
Elke creatie begint met een droom. Een van de mooiste voorbeelden met
betrekking tot dromen is Walt Disney. Toen Disneyworld in Florida werd
geopend, was Walt Disney, de bedenker van het park, net overleden.
Tijdens de opening gaf een van de sprekers aan hoe jammer het was dat
Walt Disney de opening niet kon meemaken en dat hij niet meer kon zien
hoe Disneyworld was geworden. De spreker daarna was de zoon van Walt.
Hij sprak: ‘Het geeft niet dat mijn vader dit niet meer kan zien. Hij heeft
het allemaal al gezien, daarom staan wij hier.’
De manier waaropWalt Disney te werk ging bij het creëren van producten
was zo interessant dat het de Disneystrategie is gaan heten. Hij wist als
geen ander het creatieve proces van brainstormen, plezier maken en het
uitwerken van producten te vertalen naar een praktische werkwijze.
Die werkwijze is verweven in de FUN-nel.
79

Een van de belangrijkste onderdelen van de Disneystrategie is tijd. Veel tijd.
Wil je iets maken, creëren, veranderen of oplossen? Neem dan de tijd om te
dromen over het eindresultaat. Niet even snel, maar echt de tijd. Geniet van alle
aspecten van je gewenste situatie, virtualiseer ze. Leg jezelf geen beperkingen
op maar denk groot. Alles is mogelijk in je droom. Wil je een andere baan?
Fantaseer hoe het ideaalbeeld eruitziet. Ben je op zoek naar een relatie?
Zie jezelf dan in de meest fantastische relatie die je je maar kunt voorstellen.
Met alles erop en eraan.Wil je slank zijn, rijk zijn, gelukkig zijn, leiding geven,
iets voor anderen betekenen, een goede gezondheid hebben, vitaal zijn?
Het maakt niet uit. Neem de tijd en de ruimte om je dit voor te stellen.
Walt Disney had zelfs een speciale droomkamer. Die was helemaal ingericht
om in de optimale droomsfeer te komen: sterren, maan, zacht licht,
een heerlijke ligstoel, dromerige muziek, enzovoort. Zo wist hij zichzelf
in een staat te brengen waarin hij optimaal creatief werd en al zijn
belemmerende overtuigingen aan de kant kon zetten.
Want daarin schuilt de grootste valkuil bij het dromen. Wij zijn van nature
minstens negen keer meer gefocust op onmogelijkheden dan op mogelijkheden.
Op wat je fout doet in plaats van goed. Misschien heb je wel eens een
brainstormsessie op je werk meegemaakt, waarbij het de bedoeling was met
z’n allen nieuwe dingen te verzinnen. Is het je opgevallen hoe vaak mensen
‘dat kan niet’ roepen als er een volstrekt nieuw idee op tafel werd gelegd?
Zonder er echt over na te denken gooien we er onbewust direct een aantal
‘ja maren’ tegenaan. En dat willen we juist in deze fase buitensluiten.
Je herinnert je vast nog de taal van het onbewuste. Die werkt met beelden,
en de emoties die daarbij vrijkomen bepalen de richting van je gedrag en de
consequenties die dat met zich meebrengt. Creëer dus de mooist denkbare
beelden en geef er de meest positieve lading aan die je je maar kunt voorstellen.
Nu je hoofdstuk 6 en 11 hebt doorgewerkt, zul je inmiddels gemerkt hebben
dat dit proces veel moeitelozer verloopt dan voorheen. En als dat nog niet
zo is, dan is er voor jou in Deel 1 of 2 nog werk aan de winkel.
80
In deze fase van de Focus on the Future Funnel geef je de droom ook
een fysieke vorm. Gebruik een leeg vel of het eerder gebruikte hardboardpaneel
en verzamel daarop de beelden die je droom weergeven. Het kunnen
concrete plaatjes van producten zijn, maar ook plaatjes die de sfeer
weergeven of de juiste kleur. Natuurlijk mogen ook teksten niet ontbreken,
net als in het midden een foto van jezelf. En, als je in een creatieve bui
bent, gebruik ook verf, stiften en kleurpotloden als je daar plezier in hebt.
Maak een visionboard waar het plezier van afstraalt. Hang dat vervolgens
op een plaats in je huis waar je regelmatig kunt kijken naar jouw droom.
Moet je opletten wat een plezier en focus je dat gaat brengen.
Voor Mirella was de droomfase een fase waarin ze zichzelf helemaal haar
gang liet gaan. Ze zag zichzelf in een geweldige relatie, ze zag zichzelf in
een leidinggevende positie op een manier die zij graag had: duidelijk
taakgericht, maar met volop oog voor de mens achter de prestaties.
Niet bang om mensen aan te spreken en zeker niet bang om mensen
positieve feedback te geven. Ze zag hoe ze eruitzag, wat mensen tegen
haar zeiden, hoe ze zich voelde en ontdekte dat het haar droom was om
‘mensen een stap verder te helpen door ze te bekrachtigen in hun sterke
eigenschappen’. En zij was degene die met haar scherpe blik en met haar
compassie voor anderen mensen in beweging zette.
feest
Het leuke van de Focus on the Future Funnel is dat na elke fase een ‘Feest-
Fase’ aanbreekt. Het waarom daarvan hoeven we je natuurlijk niet meer
uit te leggen. Zelfs onbewust weet je nu dat je daarmee een feestje voor dat
onbewuste bouwt. Op naar plezier, weg van pijn. Zorg er dus voor dat je de
droomfase afsluit met iets leuks. Je kunt bijvoorbeeld een aantal ballonnen
opblazen en daar ondersteunende teksten op schrijven, je kunt lekker gaan
winkelen, je kunt een mooie wandeling maken of andere leuke dingen
doen waar je onbewuste blij van wordt. Geniet ervan!
81

Mirella vierde haar droomfeest door vijf ballonnen op te blazen. Op elke ballon stond
een andere tekst: ‘ik kan het’, ‘ik ben het waard’, ‘ik ben een super leidinggevende’,
‘ik breng mensen verder’ en ‘ik ben liefdevol’. De ballonnen hing ze op in haar
slaapkamer, zodat ze elke dag als ze ging slapen en als ze wakker werd direct met
haar droom in contact stond.
concept
Na de droomfase ga je je droom tegen het licht houden. Je gaat aan de slag
om de droom te vertalen in een concrete invulling. Het gaat hierbij om
de grote lijnen. Na de conceptfase moet je droom geconcretiseerd zijn,
in de zin dat duidelijk is wat de droom gaat opleveren. Stel dat het je
droom is om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van anderen.
Dan kan de uitwerking van de conceptfase zijn dat je een baan vindt
waarin die bijdrage zichtbaar is. Je maakt daarbij concreet wat voor baan
dat zou kunnen zijn. Of kies je voor een eigen bedrijf of voor vrijwilligerswerk?
Je bent dus in deze fase op zoek naar een meer concrete invulling
van je droom in de vorm van iets ‘tastbaars’.
In de conceptfase ga je ook op zoek naar informatie die bijdraagt aan het
verhelderen en concretiseren van je droom. Het is ook de fase waarin je
feedback gaat verzamelen op je droom. Walt Disney noemde dit de fase
van de criticus. Ook daarvoor had hij een speciale kamer: een kille, steriele
kamer met felle lampen om ‘lekker scherp’ te blijven. Hij noemde het de
criticuskamer en iedereen moest ongezouten kritiek leveren op zijn droom
en vooral vertellen waarom deze droom gedoemd was te mislukken.
Het bijzondere aan Walt Disney was dat hij zelf de grootste criticaster
was van zijn eigen droom en daarmee liet zien dat hij voorbij kon gaan
aan zijn eigen ideeën en overtuigingen.
In deze fase verzin je dus ook zelf waarom je droom niet haalbaar is en nodig
je anderen uit om met je mee te denken in het waarom niet. Vraag aan
anderen zoveel mogelijk tips en ideeën over waarom je het niet moet doen.
Als hulpmiddel kun je de vijf levensgebieden gebruiken. Bepaal voor jezelf
82
het negatieve effect van je droom op je fysieke gezondheid, je eigenwaarde,
je relaties, je carrière en bezit en de zin die jij geeft aan je leven. Zorg er
overigens wel voor dat je de feedback niet persoonlijk opvat. Zie het als het
verzamelen van informatie die bijdraagt aan het vervolmaken van je concept.
Ongetwijfeld voel je zelf al een aantal valkuilen en hindernissen met
betrekking tot deze fase opkomen. Enerzijds kan het zijn dat je te weinig
tijd besteedt aan deze fase. Simpelweg omdat je het niet fijn vindt om
zoveel kritiek op je droom te ontvangen. Echter, het gevolg is dat je
daarmee te weinig aanknopingspunten voor jezelf creëert om de volgende
fase mee in te gaan of dat je droom op geen enkele wijze is getoetst aan
de huidige situatie waar je in verkeert. Door wel voldoende tijd te besteden
aan deze fase zorg je ervoor dat je vooraf hebt nagedacht over mogelijke
hindernissen én de bijbehorende oplossingen. En het geeft je ook tijd om
na te gaan of je idee geen schade aanricht aan je directe omgeving.
Aan de andere kant is een valkuil van deze fase dat je de kritiek wel
persoonlijk opvat en het als bewijs ziet van de onmogelijkheid van jouw
droom. Dat is echter onjuist. Een droom is namelijk nooit onmogelijk,
het kan alleen zijn dat de juiste hulpbronnen nog niet allemaal beschikbaar
zijn bij de realisatie van je droom. Die hulpbronnen kun je echter gaan
verzamelen. Mocht je merken dat je in deze fase de kritiek toch persoonlijk
gaat opvatten, dan grijp je uiteraard naar je complimentencarrousel.
Hiermee houd je contact met de ontegenzeggelijke bewijslast dat jij in
staat bent om succesvol te zijn. En natuurlijk kun je ook de Oppepper,
de Aquarust of een andere stap uit de voorgaande delen toepassen.
De conceptfase is klaar als er een concreet idee of doel is dat je verder in
detail kunt uitwerken. Denk bijvoorbeeld aan de concepten: een baan in
de kinderopvang, een bedrijf dat gezonde voeding produceert, je gevoel
van eigenwaarde in je werk vergroten, meer humor en intimiteit in je
relatie brengen, een mooie auto of motor, enzovoort. En natuurlijk geldt
ook hier dat je het concept formuleert in de taal van het onbewuste:
83

– Gebruik het woord ‘ik’ in de formulering van je doel en wel zodanig dat
je het al bereikt hebt. Dus ‘ik heb …’ of ‘ik ben …’
– Vertaal je doel altijd in positieve bewoordingen. Dus ‘ik heb een gezond
lichaam’ in plaats van ‘ik ben niet ziek’. De reden daarvoor heb je in
eerdere hoofdstukken al ontdekt.
– Formuleer je doel in de tegenwoordige tijd. Je weet inmiddels dat het
onbewuste in het ‘nu’ bezig is. Met woorden als ‘later’ of ‘de komende tijd’
kan het onbewuste niets. Daar zijn immers geen plaatjes bij te creëren.
Dus: ‘ik werk in de kinderopvang’, maar niet: ‘ik zoek een baan in de
kinderopvang’.
– Formuleer het doel op een duidelijke, hapklare en lekkere manier.
Dus, ‘ik spreek mij moeiteloos, krachtig en met compassie uit naar mijn
partner’ in plaats van ‘ik werk aan mijn relatie’.
Mirella was briljant in de conceptfase. En de mededeelnemers aan de training, die haar van
feedback voorzagen ook. In eerste instantie nog wat schuchter, er kwamen vooral wat
complimenten voor haar dappere droom, gaandeweg kwam de kritiek pas goed op
gang. Mirella merkte dat ze er op een gegeven moment zelfs om moest lachen. De kritiek
was soms zo idioot, dat het gewoon hilarisch was. En dan weten wij dat de conceptfase
pas echt op stoom is. Mirella wist zelf haarfijn te vertellen waarom haar droom nooit
gerealiseerd zou worden: bij het minste of geringste was ze om te duwen. Zelfs een kind
van vier had nog meer ruggengraat dan Mirella en als iemand zijn stem verhief,
dan was zij de kamer al uit, zo vertelde ze zelf. En dat werd natuurlijk beaamd door
andere deelnemers, die haar als veel te lief, een watje en ‘wat nou scherp, jij verpakt al
je feedback in een meter pampers!’ omschreven. Op die manier deed Mirella heel veel
feedback op en kreeg ze veel informatie over de mogelijke valkuilen in het proces.
Zo nu en dan slaagde een deelnemer erin om Mirella flink te raken. Omdat ze zichzelf
had voorgenomen om juist die momenten te benutten om van te groeien, had ze zelf
het woord BINGO! geïntroduceerd. En tijdens het proces riep ze de nodige keren ‘BINGO!’
om aan te geven dat de feedback raak was. Uiteindelijk had ze een helder beeld voor zich.
Ze ging zich concentreren op haar werk en stelde dat ze een leidinggevende functie
binnen haar huidige werk wilde en aan maximaal tien mensen leiding wilde geven.
84
feest
Zoals ook na de droomfase feest wordt gevierd, zo vier jij natuurlijk ook
feest na de conceptfase.
Mirella had na de conceptfase een fantastisch feestidee. Ze besloot te gaan winkelen
en om die kleding te gaan kopen die ze mooi vond én die waarvan ze dacht dat ze
die zeker zou dragen als ze als leidinggevende werkzaam was. Uiteraard werd die
kleding tijdens een van de trainingsbijeenkomsten op het podium geshowd onder
luid applaus en gejoel van alle deelnemers.
details
Daarmee zijn we aangekomen bij de detailfase van de Focus on the Future
Funnel. In deze fase maak je van het concept een uitvoerbaar stappenplan.
Dat betekent dat je tot in detail uitzoekt wat er moet gebeuren om je
idee te realiseren, wie daarbij kan of moet helpen, welke kosten hiermee
gemoeid zijn, wat jij zelf moet ondernemen. Daarnaast is de detailfase ook
de fase waarin je het uitgewerkte concept omzet in een concreet stappenplan
waarin je prioriteiten en de volgorde van handelen aangeeft.
Stel dat het je droom is om meer rust in jezelf te ervaren. Aan het eind van
de conceptfase formuleer je voor jezelf dat het volgen van een ontspannings-
training in combinatie met wandelen in de natuur een topcombinatie voor
jou is. In de detailfase ga je vervolgens op zoek én vind je een training die
voldoet aan je wensen en de kosten die dit met zich meebrengt. Je plant
een aantal dagen of uren dat je eropuit trekt in de natuur en zorgt ervoor
dat die dagen niet meer ingeboekt kunnen worden door andere bezigheden.
Mocht dat in jouw situatie het geval zijn, dan plan je oppas voor je kind of
zoek je naar een mogelijkheid om je kind mee te nemen. Daarnaast maak je
een lijst met overlegpunten op je werk, zodat je ook daar meer ontspanning
in kunt bouwen, je boekt de training, enzovoort.
85

Walt Disney noemde de detailfase de fase van de realist. En natuurlijk had
hij daar ook weer een aparte kamer voor. Deze kamer leek het meest op
een gewoon kantoor. Walt nam alle droomonderdelen en alle kritiek-
onderdelen mee naar deze ‘realistkamer’. En daar hing hij aan de ene kant
alle droomonderdelen op en aan de andere kant alle kritiekonderdelen.
In de realistkamer werd vervolgens op realistische wijze gekeken naar
de droom en de geuite kritiek. Welke onderdelen konden overeind blijven
en welke onderdelen vervielen. Door op reële wijze te kijken naar alles
wat in de eerdere kamers was gezegd, ontstonden uiteindelijk de talloze
producten uit de Walt Disney-studio waar miljoenen mensen over de hele
wereld al generaties lang van genieten.
En, wellicht interessant voor je om te weten, het gaat hier niet altijd om
ideeën die door de buitenwereld als realistisch worden ervaren. Het gaat
erom of jij het realistisch vindt, of jij er een plan van kunt maken, of jij het
kunt realiseren. Om bij Walt Disney te blijven: hij is bij meer dan honderd
banken geweest met zijn plannen voor Disneyworld. Het heeft hem veel
overredingskracht gekost om banken ertoe te bewegen geld te investeren in
een pretpark waar talloze mensen op bezoek komen om naar een pluche
versie van Donald Duck en Goofy te kijken. Echter, Walt Disney geloofde
zo in zijn plannen en had zijn zaakjes met betrekking tot de detailfase zo
goed op orde, dat het hem uiteindelijk is gelukt.
Net als de droomfase en de conceptfase kent ook de detailfase haar valkuilen.
In dit geval is de grootste valkuil waar je in kunt stappen de valkuil van
‘perfectie’. In jouw streven naar een zo goed mogelijk stappenplan zou je
de neiging kunnen hebben om alles perfect te willen hebben. We hebben
het hier tenslotte wel over jouw droom! Het effect kan echter zijn dat je
lang bezig bent met allerlei onbelangrijke details die de uitwerking van je
plan weinig verder brengen.
Een andere valkuil van deze fase is dat je het idee kunt hebben dat je alles
alleen moet doen. Daardoor geef je geen enkel onderdeel van deze fase uit
86
handen en creëer je voor jezelf alleen maar een heleboel werk. Of je bent
zo bezig met het kijken naar het einddoel, dat je vergeet om de stappen
leuk en aantrekkelijk te maken.
Dan vergeet je zomaar tijd te reserveren voor feest, erkenning en waardering.
Uiteindelijk wordt de detailfase daarmee zo complex dat je in plaats van
een mooi en gedegen plan een onneembare veste voor jezelf hebt ontwikkeld
waar je als een berg tegenop ziet. Mocht je dit herkennen bij jezelf en daar
nu om kunnen lachen, dan heb je waarschijnlijk hoofdstuk 6, 11 en 13
met goed gevolg doorlopen. Herken je dit bij jezelf en vind je het een
vervelende constatering? Dan kun je nu natuurlijk een stapje terug doen
op je weg naar verandering en de hoofdstukken 6, 11 en 13 nog een keer
goed bestuderen.
Aan het eind van de detailfase ligt er een concreet actieplan voor je.
Een actieplan dat je waarschijnlijk al voor een deel in gang hebt gezet.
Als dat zo is dan proef je nu al de vruchten van de nieuwe boom die je
hebt gezaaid! Eet smakelijk daarbij.
Mirella heeft uiteraard ook de detailfase van de Focus on the Future Funnel doorlopen.
Ze had na de conceptfase helder dat ze een leidinggevende functie binnen haar huidige
werk wilde en dat ze aan maximaal tien mensen leiding wilde geven. En ze had
natuurlijk de kleding al gekocht die bij haar nieuwe functie paste. In de detailfase
maakte ze een stappenplan voor zichzelf. Ze had weliswaar al hard gewerkt aan
haar overtuiging ‘ik kan het niet’ en merkte dat ze steeds vaker het gevoel had dat
ze het wel kon, toch vond ze dat ze daar in haar stappenplan nog iets mee moest
doen. Ze zette in haar stappenplan dat ze binnen een maand een nieuwe collage zou
maken met daarop specifieke situaties en bewijzen dat zij succesvol kon zijn. En ook
plande zij de komende twee maanden elke dag een halfuur om met de oefeningen uit
de training aan de slag te gaan, zoals wij in dit boek de Oppepper en de Aquarust
hebben geïntroduceerd. Verder nam zij zich voor om nog in dezelfde week een
functioneringsgesprek met haar leidinggevende aan te vragen om te ontdekken in
hoeverre haar plan paste bij de mogelijkheden van het bedrijf. Ook had zij voor
87

zichzelf een lijstje gemaakt met daarop welke kwaliteiten zij verwachtte die zij moest
hebben voor de leidinggevende functie. Op basis daarvan zou zij in het functionerings-
gesprek aankaarten dat ze een training ‘effectief leidinggeven’wilde volgen.
Daar had ze natuurlijk de juiste opleiding, de kosten en de data al voor in kaart
gebracht. Daarnaast stond in haar conceptplan dat ze binnen zes maanden naar
een leidinggevende functie wilde doorgroeien. Ter ondersteuning had Mirella ook
nog een goede vriend gevraagd om de komende drie maanden elke veertien dagen
een keer te komen eten. Zij zou dan koken en hij kon haar, met zijn managementkennis
en ervaring in het bedrijfsleven, voorzien van allerlei tips om een goede
leidinggevende te worden. En zo had Mirella nog een aantal andere stappen in haar
detailplan staan.
feest
Na de detailfase is het wederom feest.Wij zijn benieuwd wat jij voor goede
ideeën hebt om je onbewuste op te trakteren.Wees creatief en maak er
weer iets leuks van.
Mirella hield van wandelen. Normaal gesproken gaf zij zichzelf pas toestemming
om naar het bos te gaan als alle ‘klusjes’ achter de rug waren. Dus meestal kwam
er niets van het wandelen of het was maar voor een korte tijd. In het kader van een
feest besloot ze om bewust tijd in te ruimen voor een grote boswandeling, compleet
met rugzakje met een klein flesje wijn, een stokbroodje, brie en uiteraard een kleedje
om op te zitten. En zo genoot ze een middag van zon, stilte, boslucht en ruimte.
Waarbij ze heel bewust dit gevoel bij haar binnen liet komen en koppelde aan de
stappen die ze in dit proces zette. Op die manier ‘ankerde’ zij als het ware het gevoel
van de boswandeling aan de afronding van de detailfase.
doen
Je hebt inmiddels de fase van dromen, van concept en van detail achter
de rug. De op het oog makkelijkste fase breekt nu aan, de D3-fase: Doen,
Doen, Doen. In deze fase is het een kwestie van het uitvoeren van de acties
die je je hebt voorgenomen. Je zult merken dat je energie krijgt van de
acties die je uitvoert en als je ziet hoe je detailplan nu meer en meer in
88
uitvoering komt. En je weet dat alle acties die jij nu onderneemt je leiden
naar je langgekoesterde droom. Jij neemt nu volledig de verantwoordelijkheid
voor je eigen toekomst, je eigen gedrag en voor je eigen gevoel.
De doefase is overigens geen garantie voor het bereiken van je einddoel.
Dat is afhankelijk van de feedback die jij terug gaat krijgen over de stappen
die je zet én wat je daar dan mee doet. Wel merk je dat het uitvoeren van
je plan je een gevoel van kracht geeft. Waarschijnlijk merk je dat het
gevoel te vergelijken is met de ervaring die je hebt opgedaan of opdoet als
je in de potentieelzone terechtkomt.
Inmiddels ben je zo bedreven in deze techniek dat jij je ongetwijfeld herinnert
dat je tijdens de uitvoering van je stappenplan blijft genieten van elke stap
en regelmatig stilstaat om van het uitzicht te genieten, zoals de wet van
de berg dat van je vraagt. En geef jezelf complimenten voor elke stap,
hoe klein ook, zodat je focus blijft op alle dingen die goed gaan.
De doefase staat er ook om bekend dat je getest wordt om te zien of je je doel
echt wilt bereiken. Er zullen uitdagingen op je weg komen. Zoals mensen
die je positieve intentie, je droom, je concept, je detailinvulling, je manier
van aanpakken of je manier van communiceren af zullen keuren of zelfs
belachelijk willen maken. Als jij met zorg en aandacht hoofdstuk 6 en 11
hebt doorgewerkt, dan levert deze fase je verrassende ontdekkingen
op. Je merkt dat je niet meer geraakt wordt door deze mensen. Je bent de
fase van machteloos naar moeiteloos aan het doorlopen!
Blijf tijdens de doefase in contact met jezelf. Houd in de gaten hoe het met
je energiehuishouding is gesteld. Denk nog eens terug aan hoofdstuk 10.
Op het moment dat je energie laag is, zal een uitdaging met de score 5
op een schaal van 0-10 een onneembare horde zijn. Als jij echter meer
energie krijgt dan lijkt deze uitdaging slechts een peulenschil, ondanks
dat de uitdaging zelf niet is veranderd. Voel je dat je energie laag is?
Doe dan een stapje terug. Concentreer je op je doel, op je kwaliteiten en
89

schakel direct je complimentencarrousel in. Ga op zoek naar iets waarmee
je je energie verhoogt. Zorg goed voor je lichaam en geest en volg de wet
van de berg: stapje voor stapje.
Mirella heeft nog tijdens het trainingstraject haar stappenplan in werking gesteld.
Ze voerde het gesprek met haar leidinggevende. Die was enthousiast over haar
voornemens en gaf aan dat zij het met haar zag zitten. Samen stippelden ze een plan
uit om gefaseerd over te gaan tot een leidinggevende functie. Haar leidinggevende
wist dat er over negen maanden een plek vrij zou komen en ondanks dat Mirella zes
maanden in haar detailplan had staan, ging ze hier natuurlijk mee akkoord. Ze vond
het idee van een training ‘effectief leidinggeven’ prima, al betekende dat wel voor
Mirella dat ze dan een contract moest tekenen om nog drie jaar in dienst te blijven.
Deed ze dat niet, dan moest ze een deel van de opleidingskosten terugbetalen.
En er kwamen ook uitdagingen. De directe collega’s van Mirella hadden wisselende
meningen. Een aantal was enthousiast, een aantal ronduit negatief. Die gaven de
negatieve feedback die Mirella ook had gehad in de conceptfase. En, omdat ze erop
was voorbereid, kreeg Mirella nu niet het gevoel ‘ik kan het niet’. Ze kon er de humor
wel van inzien en deed nog enthousiaster haar oefeningen uit onze training dan
voorheen. Op dit moment is Mirella leidinggevende, ze heeft haar uitdagingen én is
heel goed op weg om de leidinggevende te worden die ze graag wil zijn.
Zoals je aan de illustratie van de Focus on the Future Funnel hebt gezien,
verbreedt na de doefase de funnel zich weer. Jouw droom heeft zich, via een
concept, vertaald in concrete acties. De doefase zorgt voor het zetten van de
stappen. Vaak van aanvankelijk kleine naar steeds grotere. Totdat de stappen
uiteindelijk zorgen voor de realisatie van het geformuleerde concept zoals
een baan, geld, opleidingen, een scheiding, het krijgen van een kind,
enzovoort. En dat is dan uiteindelijk de concretisering van de droom die
jij in eerste instantie had: geluk, een bijdrage aan de wereld, veiligheid,
eigenwaarde, intimiteit, rust.
Daarmee lijkt een einde gekomen aan de Focus on the Future Funnel.
Dat is echter maar schijn. Je zou kunnen zeggen dat het hier juist begint...
90
Want je neemt die droom mee in alle stappen die je verder zet in je leven.
In het doen, in het stappenplan, in de conceptfase en in alle stappenplannen,
concepten en nieuwe dromen die jij hierna weer gaat krijgen. En daarmee
groei je enerzijds en volg je je missie in het leven anderzijds. De Focus on
the Future Funnel wordt dan een steeds terugkerend fenomeen in je leven.
Jij hebt de kracht van angst ontdekt en moeiteloosheid, plezier beleven en
de kracht van keuzes inzetten zijn je handelsmerk geworden.
de kleine lettertjes
De Focus on the Future Funnel is een bewuste strategie waarbij je je onbewuste
voor je laat werken. Om je optimaal te laten profiteren van de funnel
hebben we een aantal tips voor je. Want, het zal je tijdens het doorlezen
of doorwerken van de verschillende fasen wellicht opvallen dat je voorkeur
hebt voor bepaalde onderdelen van de funnel. De één wordt het meest
enthousiast van de droomfase, terwijl de ander zich het meest kan vinden
in de detailfase. Dat is prima, want je hebt als uniek mens nu eenmaal
ook voorkeuren voor de omgang met bepaalde soorten mensen of voor de
manier waarop je informatie verwerkt. Bij het doorwerken van de Focus on
the Future Funnel merk je vanzelf welke fasen je het meest aanspreken
én waar je het best in bent. Meestal heb je twee onderdelen waar je heel
goed in bent en twee waar je minder in scoort. Als je je daar bewust van
bent geworden, dan kun je daar je strategie op aanpassen. Je weet immers
op welke onderdelen je extra alert wilt zijn en voor welke onderdelen je
misschien eerst training wilt regelen of hulp wilt inroepen van mensen die
juist op die onderdelen goed zijn. Want, alle onderdelen van de funnel zijn
bij de uitvoering even belangrijk.
Het ontdekken welke onderdelen van de funnel je het meest aanspreken
en welke het minst is heel eenvoudig. Ga maar eens na voor jezelf waar
jij je prettig bij voelt en waar je ‘niets’ van moet hebben. Ben jij iemand
die vol zit met ideeën, die moeiteloos uren kan dagdromen, plannen kan
maken en die het totaal geen moeite kost om al je zintuigen daarbij in
te schakelen? Ben jij iemand die als het ware binnen enkele seconden in
91

de verre uithoeken van je geest zit en je daar helemaal door kunt laten
wegvoeren, je omgeving en de mensen om je heen totaal vergetend?
Grote kans dat de droomfase dan helemaal geknipt voor jou is.
Of ligt jouw talent in het vertalen van een beeld of gevoel in een concept?
Van het omzetten van de dromen en fantasieën van jezelf of een ander
naar een duidelijk en helder plan? Ben jij iemand die tijdens brainstormsessies
moeiteloos de ideeën die op tafel komen omzet in woorden? En ben
jij iemand die gek is op complexe situaties en weet je die op eenvoudige
wijze terug te brengen tot de essentie, waar anderen praktisch mee aan
de slag kunnen? Dan is de conceptfase in de Focus on the Future Funnel
hoogstwaarschijnlijk de plaats waar jij je het meest thuis voelt.
En misschien houd jij wel het meest van uitzoeken en vervolmaken.
Van onderzoek, de puntjes op de i zetten en een traject van A tot Z uitwerken
of doorwerken. Omdat jij overal informatie vandaan weet te halen en
precies weet hoe een project op detailniveau in elkaar steekt. Dan ben jij
de juiste persoon in de detailfase van de funnel.
Of ben jij iemand die houdt van actie? Van werk aan de winkel en van
aanpakken geblazen? Iemand voor wie een werkweek niet ophoudt omdat
de klok zegt dat je veertig uur hebt gewerkt? Ben jij iemand waar mensen
moeiteloos op kunnen vertrouwen en die ze om een boodschap kunnen
sturen, terwijl ze weten dat jij niet eens gecontroleerd hoeft te worden?
Dan zul jij je het lekkerst voelen in de doefase van de funnel.
Als je bovenstaande teksten doorleest zul je direct een voorkeur merken voor
verschillende fasen van de Focus on the Future Funnel. En waarschijnlijk
zul je ook direct je minst favoriete fase ontdekken. Heb je daar hulp bij
nodig? Kijk dan eens bij jezelf welke mensen je (mateloos) kunnen irriteren.
Zij het de dromers, die maar met mooie ideeën en sfeer blijven komen?
Of zijn het de conceptuelen, die maar plannen blijven maken of elke keer
weer iets aan een besluit willen toevoegen of het besluit ter discussie stellen?
92
Of zijn het juist mensen die zich bekommeren om de details en die keer op
keer blijven zeuren over allerlei pietluttigheden? Of zijn het de doeners,
die na een half woord de deur al uitvliegen om aan de slag te gaan, zonder
dat ze precies weten wat er moet gebeuren?
Gelukkig is er goed nieuws! Je hoeft niet alles zelf te doen. De beste tip die
we kunnen geven is om anderen in te schakelen die je ondersteunen bij
het doorlopen van de fasen in de Focus on the Future Funnel of die je zelfs
taken helemaal uit handen nemen. Wat je zelf niet kunt of nog niet kunt,
kun je altijd van anderen ‘lenen’. Mensen vinden het leuk als ze op hun
kwaliteiten worden ingezet en zijn over het algemeen direct bereid om een
ander te helpen als die hun talent herkent.
En, uiteindelijk ben jij in alle fasen de regisseur. Jij bent verantwoordelijk
voor de aansturing van je eigen levenstraject, voor de uitvoering van alle
fasen. En juist daar zit hem ook de uitdaging van de funnel. Want je weet
inmiddels dat jij onder stress geneigd bent om terug te vallen in oud gedrag.
En dat zul je ook doen bij het doorlopen van de funnel. Je zult dan de neiging
hebben om naar je favoriete fase te gaan en daar te gaan ‘rondhangen’. Of je
zult de neiging hebben om fasen die je minder liggen over te slaan en geen
hulp in te roepen. Zo is de valkuil van dromers om, als het spannend wordt,
terug te gaan naar de droomfase, waar ze zich ook in de funnel bevinden.
Conceptuelen gaan terug naar de tekentafel, detailmensen verliezen zich
keer op keer in de details en de doeners gaan onder druk aan de slag, zelfs
als ze zich op dat moment nog in de droomfase zouden moeten bevinden!
stappen per fase
Genoeg informatie nu, het is tijd voor actie. Hierna is het complete stappen-
plan opgenomen dat jou door de hele Focus on the Future Funnel gaat
brengen. Met dit stappenplan in de hand en met alle tips die je hiervoor
hebt gekregen, zul jij je focus stap voor stap richten op de fase waarin jij
je bevindt. En die fasen één voor één succesvol doorlopen. En natuurlijk
wensen we jou daar veel plezier bij, het is niet voor niets een FUNnel!
93

droomfase
Kijk eens om je heen en zie de talloze producten of dingen die dan op je
netvlies komen. Misschien zit je op een stoel. Ooit was er geen stoel en toch
is er iemand geweest die het beeld van een stoel op zijn netvlies kon krijgen.
Die erover droomde en die een stoel in elkaar heeft gezet. En denk eens na
over een vliegtuig. Voordat we vliegtuigen hadden zijn er mensen geweest
die de droom hadden dat ook een mens zich door de lucht moest kunnen
verplaatsen. Een droom, zoals de gebroeders Wright die hadden. En denk
eens aan Bill Gates. Hij had de droom dat elk huishouden een computer zou
hebben en dat wij wereldwijd contact met elkaar kunnen leggen. In eerste
instantie hebben mensen gelachen om zijn droom. Echter, als je het kunt
dromen, dan kun je het ook realiseren. Alles, maar dan ook alles om je heen
is ooit een droom geweest voordat het een product heeft kunnen worden.
Stap 1
Creëer of vind een plek waar je ongestoord kunt dromen. Een plek die je
inspireert, maar ook een plek waar je niet wordt afgeleid. Misschien zit je
in een kamer bij kaarslicht en ontspannen muziek, misschien loop je op
het strand of zit je het liefst in het park op een bankje. Het maakt niet uit
waar je bent en hoe je het doet, als je maar de ruimte neemt voor jezelf om
lekker te dagdromen.
Stap 2
Voordat je begint ontspan je eerst je lichaam en geest door het doen van de
Oppepper en de Aquarust. Neem je voor om alle gedachten die opkomen
als ‘ja, maar …’ en ‘dat kan toch niet’ te laten rusten. Je zou ze kunnen zien
als wolken aan de hemel die langs drijven en die je gewoon kunt laten gaan.
Zodat er minder en minder wolken aan de hemel komen en je als het ware
in de stralende zon lekker zit te dromen. En voor sommige mensen helpt
het om zich een kist voor te stellen. Een kist waarin je alle vragen, alle
mitsen en maren en alle overtuigingen die tijdens de droomfase op komen
zetten opbergt. En mocht het je bevallen, dan laat je ze na deze fase lekker
in die kist liggen. Heb je ze nodig, dan haal je ze er gewoon weer uit!
94
Stap 3
Spreek tijdens de droomfase de virtuele taal van het onbewuste, zoals je
in eerdere hoofdstukken hebt geleerd. Het onbewuste spreekt in beelden
en emoties. Een droom is een zintuiglijke beleving, géén verstandelijke
creatie. Je kunt het dus niet ‘verzinnen’. Schakel al je zintuigen in bij
het fantaseren, dus horen, zien, voelen, ruiken en proeven.Wat zie je
gebeuren? Wat doe jij in je droom?Wat doen anderen?Welke geluiden
horen erbij? Welke geuren en misschien zelfs welke smaak? En hoe voelt
dit voor jou en waar voel je dat in jouw lichaam?
Stap 4
Beleef je droom helemaal in het nu, alsof het er al is. Maak als het ware een
film met jezelf in de hoofdrol en zie jezelf in die film doen wat je droomt.
En mocht je plaatjes zien waar je als het ware ‘buiten’ staat, stap dan helemaal
in het beeld, helemaal in je droom. En doe alsof het nu reeds gerealiseerd
is. Op die manier kun je beter voelen wat het effect van je droom op jou is.
Stap 5
Dromen raffel je niet even snel af. Voor dromen neem je flink de tijd.
Een droom laat zich niet leiden door je horloge of door een stopwatch.
Ben je van nature iemand die graag droomt, dan weet je precies wat wij
bedoelen. Ben je geen dromer, dan bestaat wellicht de neiging om deze
fase ‘even’ te doorlopen. Snel even dromen en klaar! Dromen zijn tijdloos.
Neem daarom de tijd en droom op verschillende momenten van de dag.
Stap 6
Maak je dromen zichtbaar op een zogenaamd visionboard. Neem een groot
vel papier of een hardboardpaneel en verzamel daarop beelden die overeenkomen
met je droom. Bekijk tijdschriften, lees kranten, zoek beelden,
kreten, foto’s. Hang deze collage op een zichtbare plek in je huis, zodat je
er dagelijks even aandacht aan besteedt. Hierdoor blijf je bewust en onbewust
het beeld van je droom voor je houden en zorg je ervoor dat je bewust en
onbewust de focus op je droom houdt.
95

Stap 7
Deze stap doe je bij voorkeur als je stap 6 hebt afgerond. Je kunt deze stap
echter ook doen door je droom in gedachten te nemen en die voor je te zien.
Neem je collage voor je en pas, terwijl je naar die collage kijkt, de Aquarust
en de Oppepper uit hoofdstuk 11 toe. Hiermee laat je eventuele angst, stress
of spanning die je voelt met betrekking tot je droom en het realiseren
daarvan op een makkelijke manier los.
conceptfase
Zoals je inmiddels weet is de conceptfase de fase waarin je je droom van
feedback gaat voorzien. Je gaat, net als Walt Disney deed, je droom op
allerlei manieren en vanuit allerlei invalshoeken bekijken en dan geef je er
kritiek op. Op die manier krijg je een helder beeld en een helder concept
van je droom en maak je het jezelf makkelijker om de andere fasen in de
funnel te doorlopen.
Stap 1
Neem je droom of je collage voor je, neem alles in je op en start vervolgens
met het verzamelen van informatie die je droom of collage concreet maakt.
Dit doe je op de volgende manier:
– Ga op zoek naar feiten of cijfers die betrekking hebben op je droom.
Wil je bijvoorbeeld een andere baan? Zoek dan naar informatie over
vergelijkbare banen, zoek naar advertenties, zoek naar statistieken over
de baan die jij graag wilt, enzovoort.
– Onderzoek welke gevoelens jij hebt bij je droom of collage. Onderzoek
zowel de positieve als de negatieve gevoelens en noteer die voor jezelf.
– Wees een tijdelijke zwartkijker. Schrijf de tien belangrijkste redenen op
waarom jou de realisatie van je droom of collage zeker niet gaat lukken.
– Wees een optimist en kijk naar de kansen van je droom en collage.
Welke mogelijkheden zie, hoor en voel je, nu je zo naar je droom kijkt?
Schrijf ze op.
96
– Wat zijn de stappen die je moet zetten om je droom te bereiken?
Welke taken liggen er voor je en in welke volgorde dienen ze afgewerkt
te worden?
– Zijn er voorbeelden te vinden met betrekking tot jouw droom of collage?
Zijn er andere mensen die er al mee bezig zijn waar je contact mee zou
kunnen leggen?
– Enzovoort.
Stap 2
Schakel iemand anders in die met je meekijkt en meedenkt. En die je tips
geeft, kritiek geeft en die je ‘doorzaagt’ over je droom en collage.
Stap 3
Gebruik de informatie en feedback van jezelf en van anderen om je droom
en collage te concretiseren en ‘SMILE’ te maken:
S Specifiek en simpel: Omschrijf je doel kort en krachtig.
M Meetbaar: Waaraan kun je toetsen of je het doel hebt bereikt? Wat zie
je dan, wat doe je dan of wat kun je dan? Wat levert het je op dat zo
belangrijk voor je is en is het de investering waard?
I In tijd uitgezet: Wanneer heb je dit gerealiseerd?
L Leefbaar: Wat zijn de eventuele effecten van mijn droom voor mijzelf
en voor anderen? Als er negatieve effecten zijn, hoe zorg ik dan dat de
positieve effecten hier ruimschoots tegen opwegen?
E Energiek: Wat ga ik doen om mijn energie te verhogen als deze laag is
en ik mijn droom/doel tijdelijk als een hoge berg ervaar?
detailfase
Met alle informatie uit de vorige fasen zet je in de detailfase de puntjes
op de i. In deze fase maak je een planning voor jezelf en koppel je daar
concrete acties aan.
97

Stap 1
Zet voor jezelf op een rijtje:
– Hoe luidt het concrete doel nu?
– Wanneer begin je met de uitvoering?
– Welke tussendoelen en feestmomenten breng je aan?
– Wanneer begin je hiermee?
– Hoe ziet de complete planning eruit?
Stap 2
Zet voor jezelf op een rijtje:
– Welke acties zijn er nodig om de (tussen)doelen te realiseren?
– Kun je deze acties zelf doen of schakel je anderen in?
– Wie schakel je desgewenst in?
– Heb je evaluatiemomenten ingepland?
– Zo ja, wanneer zijn die?
Stap 3
Zet voor jezelf op een rijtje:
– Zijn er kosten gemoeid met dit plan?
– Zo ja, zijn de middelen aanwezig?
– Zo nee, hoe zorg je ervoor dat die middelen er komen?
– Moet je hiervoor anderen inschakelen?
– Zo ja, wie dan?
Stap 4
Voeg weer minimaal vijf complimenten voor jezelf toe aan de complimenten-
carrousel. Je bent al enorm ver gekomen en het is tijd om te ontspannen
binnen de funnel.
Stap 5
Zet voor jezelf op een rijtje:
– Wat zijn de twee concrete acties die ik in de komende drie dagen ga doen?
– En welke twee in de drie dagen daarna?
98
doefase
Dit is de fase van uitvoering. In de praktijk zul je naar verwachting al druk
doende zijn met zelf uitvoeren of met het aansturen van anderen. Deze
fase loopt in de praktijk vaak door de andere fasen heen. Immers, je blijft
je plan aanscherpen, evalueren, acties ondernemen, enzovoort. Zo kom je
stap voor stap dichter bij het realiseren van je doel. En ervaar je spanning?
Kijk dan welke acties je onderneemt om spanning los te laten. Denk aan
de Oppepper of de Aquarust, of ga terug naar eerdere hoofdstukken om je
angst, spanning of stress te onderzoeken.
feest!
Is je doel bereikt en heb je je droom gerealiseerd? Dan is het natuurlijk
weer tijd voor feest. Dat heb je tijdens alle tussenfasen reeds gedaan én het
is goed om na afloop van de Focus on the Future Funnel feest te vieren.
Om je onbewuste te bedanken voor alle stappen en om je goede gevoel te
‘borgen’. Feest zorgt ervoor dat je in andere situaties terug gaat denken aan
wat leuk is, aan hoe mooi het is om te dromen en die dromen te bereiken.
Hoe meer feest, hoe sneller je in de toekomst bereid bent te veranderen.
En nu je zover bent gekomen in dit boek is een feestje al helemaal op zijn
plaats. Wees creatief en geef jezelf de verdiende beloning!
99

16 de baco slaat toe
De Focus on the Future-methode is een bijzonder sterke methode om je
angsten, spanning en stress te onderzoeken, te accepteren, los te laten en
te veranderen. Dit heeft te maken met de volgorde van de technieken die je
in dit boek krijgt aangereikt én met de manier waarop met het onbewuste
wordt omgegaan. Desondanks komt vrijwel iedereen die wil veranderen
een moment tegen waarop de twijfel, de stress, de angst of de spanning
harder toeslaat dan anders. Wist je dat maar liefst 80% van de mensen die
een verandering in hun gedrag wil doorvoeren binnen twee jaar terugvalt
naar het oude gedrag? Dit komt omdat ze over het algemeen geen heldere
strategie hebben om het gedrag te veranderen, niet nadenken over wat te
doen als het tegenzit en omdat ze niet de technieken hebben om spanning,
angst en stress daadwerkelijk los te laten.
Ook jij kunt tijdens het uitvoeren van de technieken in dit boek, tijdens het
doorlopen van de stappen en het nemen van actie een situatie tegenkomen
waarbij je stress, spanning of angst het van je dreigt te winnen. Over het
algemeen zal dit het geval zijn in een situatie die je vooraf al hebt
‘voorspeld’. Oftewel, een situatie waarover je vooraf al hebt nagedacht.
Het bijzondere is dat vrijwel ieder mens voorafgaand aan een verandering
nadenkt over de mogelijke gevolgen of de situaties die spanning of
verleiding gaan oproepen en over de momenten waarop zwakte of terugval
wordt verwacht. Wat vrijwel niemand echter doet is op dat moment een
strategie verzinnen of acties plannen die gebruikt kunnen worden als de
situatie zich daadwerkelijk voordoet. Acties die voorkomen dat de terugval
ook daadwerkelijk plaatsvindt.
In dit boek hebben we daar rekening mee gehouden. Toch is het goed om
jezelf op dit vlak een spiegel voor te houden. Ieder mens heeft namelijk
een deel dat zwakker is dan alle andere delen. Een deel dat makkelijk te
verleiden is, dat al je goede voornemens aan de kant zet en je normen en
waarden aan de kant schuift. Voor ieder mens is dat punt anders, ieder
mens heeft een zogenaamde BACO of Basis Corruptie.
100
De BACO kun je zien als je ultieme negatieve overtuiging. Een overtuiging
die, als zij wordt geraakt, tot in het diepst van je zijn verwarring, corruptie
en verleiding zaait. Je zou het kunnen zien als een ultieme strohalm voor
je onbewuste, een middel om je terug te halen naar je oude situatie of die
situatie zelfs nog extremer te maken.
Waar kun je bij een basiscorruptie aan denken? Voor veel mensen is een
basiscorruptie geld. Voor geld (veel geld, meer geld) worden veel normen,
waarden en principes overboord gezet. Onbewust wordt aan geld zoveel
belang toegekend dat andere zaken als relaties, eigenwaarde en zingeving
opzij worden gezet voor meer geld. Dat maakt mensen omkoopbaar en dat
maakt ook dat je bereid bent om je dromen en doelen opzij te zetten voor
geld.
Een ander voorbeeld van een basiscorruptie is seks. Veel mensen zwichten
voor de verleiding van seks, voor mooie woorden, voor vleiende uitspraken
of voor het vooruitzicht op een spannend avontuur. Het is een middel
dat vaak wordt ingezet om de basiscorruptie te activeren en mensen af
te houden van de plannen die ze hebben, en ze ertoe te brengen hun
dromen in de ijskast te parkeren en normen en waarden op een laag pitje
te zetten. Eten is ook een bijzondere basiscorruptie, net als drank,
sigaretten of andere vormen van verslaving. Het geeft een ‘verdovend’
effect en zet dromen, doelen en acties op een laag pitje.
Wellicht zie je uit het bovenstaande dat de basiscorruptie altijd wordt
geactiveerd door het onbewuste. Het is een methode om op korte termijn
plezier te ervaren, soms zelfs enorm veel plezier. En, je zult ongetwijfeld
bij jezelf herkennen dat je een bepaalde basiscorruptie hebt. Het is die
situatie waarbij jij het meest extreem aan het twijfelen wordt gebracht.
Verstandelijk roept alles ‘nee’ in je, terwijl je gevoelsmatig onweerstaanbaar
wordt aangetrokken door het vooruitzicht om ‘ja’ te zeggen tegen de
verleiding.Waarbij je je achteraf vaak bijzonder slecht, teleurgesteld, boos,
verdrietig, schuldig, enzovoort, voelt.
101

de redding is nabij!
Nu je weet dat er een moment kan komen waarop je tot in je diepste zijn
wordt geraakt en er een basiscorruptie wordt geactiveerd, kun je vooraf
actie ondernemen om hierop in te spelen. Want, de kracht van verleiding
is ook de Kracht van Keuzes. Jij kunt altijd besluiten wat je wilt, zelfs al is
het gevoel dat aan je knaagt zo sterk als bij een basiscorruptie.Waarbij je
in dit boek hebt gezien dat de negatieve overtuiging ook de positieve
overtuiging in zich herbergt. En hoe sterker de negatieve, hoe krachtiger
de omkering zal worden. Je kunt het in die zin ook zien als een test voor
de stappen die je tot op dit moment hebt gezet en je bereidheid om er helemaal
voor te gaan. En je kunt een aantal acties inzetten, mocht het zover
komen, bijvoorbeeld:
Zorg dat je de Aquarust en de Oppepper in je bagage hebt en die onmiddellijk
kunt uitvoeren.
– Zorg dat je kunt terugvallen op de stappen in je Focus on the Future
Funnel: het inzetten van je supportteam, het vieren van de al bereikte
stappen, enzovoort.
– Ga terug naar die hoofdstukken in dit boek die je ondersteunen bij het
herkennen, erkennen en loslaten van je patronen.
– Zet waar nodig een professionele coach in om je te ondersteunen bij
het loslaten van je BACO en het omdraaien in een krachtige positieve
overtuiging.
– Hang briefjes op met de tekst: ‘Doe ik dit om iets te vermijden of om
iets te bereiken?’
– Volg een training om je te ondersteunen bij dit proces en samen met
anderen je droom te bereiken.
– Check bij jezelf of je daadwerkelijk alle stappen in dit boek hebt
doorlopen, of dat je bewust of onbewust onderdelen hebt overgeslagen.
Realiseer je dat het toegeven aan een basiscorruptie niet betekent dat je
plannen daarmee van de baan zijn. Immers, er is altijd nog de wet van de
berg: je bent altijd op weg. En tijdens het pad op de berg zul je soms even
102
door een dal gaan om weer verder te komen. Herinner je de wet van de
acceleratie en de kracht van keuzes. Je hebt ALTIJD een keus. Door vooraf
stil te staan bij de mogelijke verleidingen en daar bij voorbaat actie op
te ondernemen, wordt de kans dat je BACO actief wordt, enorm verkleind.
Je succeskans wordt daarmee met een factor 2 tot 4 vergroot en dat betekent
dat je gedragsverandering sneller en met meer plezier plaatsvindt.
En dat is op zich al het vieren waard!
De Focus on the Future-methode zetten wij ook in bij de begeleiding van bedrijven.
Tijdens een van die trajecten hebben wij Karel ontmoet. Karel was een jonge vent van
begin 40 en werkte al een jaar of vijftien in het bedrijf. In het traject trainden wij de
medewerkers niet alleen, maar coachten wij ze ook in één-op-één sessies. Tijdens het
eerste gesprek met Karel zat hij er ineengedoken, dof en diep in de kleren gepakt bij.
Hij zag er gerimpeld en doorleefd uit en vertelde dat hij al bijna twee jaar chronisch
ziek was. Maagklachten, klachten aan gewrichten, ontstekingen aan pezen, enzovoort.
Door zijn ziekte, waar artsen geen verklaring voor konden geven, had Karel de
afgelopen jaren slechts sporadisch kunnen werken en het kostte hem bijzonder veel
kracht en energie. Al snel hadden wij in de gaten dat het niet zou werken om met
Karel te praten over zijn doelen in het begeleidingstraject, maar dat het nuttiger
was om met Karel te kijken naar de overtuigingen die hij had over zichzelf en wat
zijn dromen en doelen in zijn persoonlijk leven zijn. Door daar enkele vragen over
te stellen begon zich bij Karel een ware metamorfose af te tekenen. Zodra hij over
zijn passie begon te vertellen, watersport, begonnen zijn ogen te stralen, ging hij
anders zitten en verdwenen de rimpels van zijn gezicht. En binnen een paar minuten
was Karel niet meer van zijn praatstoel te krijgen en zonder dat hij het merkte
doorliepen wij met hem de Focus on the Future Funnel, waarbij hij na het gesprek
glashelder had dat hij ‘iets’ met zijn passie wilde gaan doen, ook in zijn werkende
leven. Het liefst in de vorm van een eigen bedrijf, maar daar kwamen de overtuigingen
en Karels BACO om de hoek. De angst om zonder geld te komen zitten en het vast
willen houden aan veiligheid zorgden ervoor dat Karel tot dan toe in zijn leven om
zijn eigen dromen en wensen heen was blijven lopen. Daarbij alle signalen, zelfs die
van zijn lichaam, naast zich neer leggend. Want, als we aan hem vroegen waarom
hij zoveel lichamelijke klachten had, dan gaf hij onomwonden toe dat zijn klachten
103

te maken hadden met het niet durven uitleven van zijn passie en dromen. Een basiscorruptie
in optima forma.We zijn daarna met Karel een stappenplan gaan maken
en hij werd zelf bijzonder actief om zijn plannen op papier te zetten én te bespreken
met de directie van het bedrijf waar hij werkte. Die dachten, tot zijn verbazing, aan
alle kanten met hem mee. Zowel op het gebied van opleiding als op het gebied van
geld en zekerheid. Twee weken later zag Karel eruit als een ander mens. Zijn ogen
straalden en hij struikelde over zijn woorden van enthousiasme. Mensen die hem
kenden kwamen bij hem informeren ‘wat er met hem was gebeurd’. En, nog mooier,
binnen een maand waren de fysieke klachten die Karel twee jaar enorm parten
speelden, zo goed als verdwenen en voelde hij zich energieker dan ooit tevoren.
104
17 literatuur, cd’s en trainingen
Hoera! Je bent bijna aan het eind gekomen van dit boek. Je hebt in dit
hoofdstuk nog extra ondersteuning in de vorm van tips tegoed. Ook kun
je aan het eind van dit boek een handleiding vinden voor de vergevingssessie
van hoofdstuk 11. En er staat nog een belevenis van de koning in, die speciaal
op jou van toepassing is.
Als het goed is, en je hebt dit boek tot hier doorgewerkt, dan merk je op
dit moment op een aantal vlakken in je leven al flinke verandering en voel
je je stap voor stap sterker worden in je leven. Wordt de kracht van angst
steeds duidelijker voor je. De kracht van angst die je helpt van machteloos
naar moeiteloos te gaan door gebruik te maken van een van jouw sterkste
mechanismen: de kracht van keuzes. Jij kunt altijd besluiten om het anders
te doen. Een bewuste keus, waarbij je nu een stappenplan hebt om je
onbewuste mee te nemen in wat jij daadwerkelijk wilt.
Ben jij net zo enthousiast geworden over de Focus on the Future-methode
als wij zijn? Wil je verder groeien, wil jij ook ‘live’ ervaren hoe het is om
in je potentieelzone te staan en van daaruit je leven vorm te geven? Wil jij
samen met anderen met enorm veel plezier en humor dit pad lopen?
Of merk je dat je op onderdelen ondersteuning nodig hebt?
Dan kan het een goede keus zijn om een persoonlijke coach in te schakelen
of een ‘live-training’ te volgen.
Je kunt via www.dekrachtvanangst.nl of via www.eddievanderwereld.com
meer informatie krijgen over live trainingen en online trainingen die
aansluiten bij dit boek. Ook kun je via die websites in contact komen met
coaches en trainers die je ondersteunen bij het zetten van de stappen en
het volgen van het stappenplan in dit boek.
Wil je een simpele techniek om snel emoties los te laten en je snel weer in
balans te voelen? Surf dan naar de gratis online training Emotioneel
Welzijn Techniek via: www.eddievanderwereld.com. Daar krijg je een vier
105

lessen durende online training waarin je een techniek wordt geleerd die
als basis grote veranderingen in je leven kan bewerkstelligen.
Daarnaast train ik het concept Focus on the Future op allerlei manieren en
in diverse vormen in zowel bedrijfsleven als voor particulieren. Het succes
van dit concept meet ik af aan de reacties op de vijfdaagse training Focus
on the Future The Challenge, waarvoor de gemiddelde waardering een
9,3 is en waarbij de cijfers tot nu toe altijd boven de 9 hebben gelegen.
Verder kunnen we je de cd Ruimte aanraden. Kijk daarvoor op de website
www.eddievanderwereld.com. Daar vind je ook de boeken: Creëer je eigen
toekomst, Laten we Wel-zijn! en Doelen bereiken voor Dummmies die Eddie van
der Wereld heeft geschreven.
Ook kun je via www.dekrachtvanangst.nl de bonusdownload bij dit boek als
MP3 ophalen en de tekst van de vergevingssessie achterin dit boek in pdf.
Ten slotte hebben diverse boeken ons geïnspireerd bij het maken van dit
boek. Voorbeelden daarvan zijn: Uw brein als medicijn van dr. David Servan-
Schreiber en Het slimme onbewuste van Ab Dijksterhuis. Het zijn boeken die
tot denken aanzetten, die je uitdagen om je dromen waar te maken en die
je verder brengen. Beslist de moeite waard om eens te lezen!
106
epiloog
Er was eens, in een land hier niet eens zo heel erg ver vandaan, een koning.
Het was een koning die open stond voor het leven en die, zoals het een goed
koning betaamt, leergierig was. Want, zo stelde de koning, wie leergierig
is, die groeit in het leven.
Op een mooie dag werd de koning wakker, na een diepe, bijzondere nacht.
Een bijzondere nacht omdat hij een droom had gehad. En in die droom
werd hem een vraag gesteld: ‘wat is de ultieme wijsheid?’ De koning was
wakker geworden, enerzijds verrukt door deze boeiende vraag, anderzijds
uit zijn evenwicht gebracht. De hele morgen brandde die ene vraag op zijn
lippen en borrelde die ene vraag door zijn hoofd: ‘wat is de ultieme wijsheid’?
Toen het middag geworden was ontbood de koning alle geleerden uit zijn
hofhouding bij hem in de troonzaal. Hij vertelde hen van zijn droom en van
die ene prangende vraag die hem de hele ochtend al had beziggehouden:
‘wat is de ultieme wijsheid’? Bij het aanhoren van de vraag werd het in eerste
instantie stil in de kamer van de koning. Die vraag hadden de geleerden
niet verwacht. Al gauw daarna ging de stilte over in een oorverdovend
gekakel: alle geleerden praatten door elkaar heen en iedereen had een
mening over het antwoord op de vraag.
Geamuseerd keek de koning toe. En na vijf minuten consternatie riep hij:
‘Genoeg! Ik hoef vandaag het antwoord niet te weten. Ik geef jullie de
opdracht om de komende week met elkaar op onderzoek uit te gaan. Ik wil
over een week de ultieme wijsheid van jullie hebben.’ En aldus verlieten
alle geleerden in een lange stoet de kamer van de koning.
Ze gingen heel hard aan het werk. Ze bezochten bibliotheken in het hele land,
trokken in korte tijd door zoveel mogelijk landen, spraken met bijzonder
geleerde mensen en ze lazen uur na uur in dikke boeken. En na een week
waren ze trots op zichzelf. Ze durfden zich absoluut bij de koning te
vervoegen, want zij hadden de ultieme wijsheid gevonden!
107

‘Sire’, zo zeiden de geleerden, ‘wij hebben de ultieme wijsheid gevonden!
Loopt u maar even met ons mee.’ En ze namen de koning mee naar een
andere kamer, een kamer waarin een enorme boekenkast stond opgesteld.
En in die boekenkast stonden meer dan honderd boeken bij elkaar.
‘Kijk sire, ziedaar de ultieme wijsheid. Zij is door ons voor u verzameld
en in één boekenkast gestopt. Wij wensen u er veel plezier mee!’
De koning keek naar de boekenkast. ‘Maar, daar heb ik toch helemaal geen
tijd voor. Zoveel boeken, die ga ik niet lezen, laat staan onthouden.
Nee, ik wil dat jullie de ultieme waarheid samenvatten, veel kleiner
maken, zodat ik er echt iets aan heb. Over vijf dagen wil ik jullie weer
zien’, zo sprak hij.
De geleerden waren ontdaan. Toch lieten ze zich niet uit het veld slaan.
Ze gingen dag en nacht aan de slag om de ultieme waarheid te achterhalen
en voor de koning samen te vatten. Na vijf lange dagen en nachten slaakten
ze een zucht: ‘het is gelukt!’ En weer trokken ze opgetogen naar de kamer
van de koning. De achterste geleerde had een doos in zijn handen.
‘Sire’, zo zeiden ze, ‘uw opdracht was uitdagend én wij zijn erin geslaagd.
Wij hebben voor u de wijsheid verpakt in één doos met daarin nog vijf
boeken. Dat moet toch lukken?’ En met een klap zette de achterste
geleerde de doos met boeken voor de voeten van de koning op de grond.
Die keek naar de doos en sprak met twinkellichtjes in zijn ogen. ‘Dames en
heren geleerden, ik ben trots op u. De ultieme wijsheid van de wereld is
voor mij verpakt in slechts vijf boeken. Toch kan ik hier geen genoegen
mee nemen. Ik zal het concreter voor jullie maken. Over drie dagen wil ik
de ultieme wijsheid van deze wereld horen. En dat wil ik in één zin.
Die ene zin mag uit niet meer dan tien woorden bestaan. En elk woord
mag niet meer dan twee letters bevatten. U kunt gaan.’
De geleerden waren met stomheid geslagen. Eén zin, tien woorden, twee
letters per woord. ‘Dat is onmogelijk’, stamelden ze. ‘Ik geloof in jullie,
108
nu jullie nog!’ zei de koning schaterlachend. De geleerden begrepen niet
wat er zo lollig was aan die opmerking en dropen teleurgesteld af.
Die teleurstelling duurde gelukkig maar even. Na een uurtje sippen riep
één van de geleerden: ‘Ik geloof dat ik het kwartje zie vallen!’ En hij
fluisterde in de oren van de geleerden, waarvan het ene na het andere
gezicht begon op te klaren. Ze gingen bij elkaar zitten en begonnen
koortsachtig te overleggen: alle kennis die ze hadden opgedaan in
de voorbije weken aan elkaar koppelend. En toen, na twee dagen puzzelen
en passen, klonk een verrukte kreet op uit de menigte.
De geleerden sprongen op en haastten zich naar de kamer van de koning,
die geamuseerd de hele menigte op zich af zag komen. ‘Sire, we zijn eruit!’
riepen de geleerden enthousiast door elkaar. ‘Wij zijn erin geslaagd om de
ultieme waarheid voor u samen te vatten in één zin van tien woorden en
elk woord kent niet meer dan twee letters!’
‘Voor de draad ermee’, riep de koning en toen kwamen van achter uit de
rij twee geleerden naar voren stappen. Ze droegen een groot bord met zich
mee met daarover een doek gedrapeerd. Ze zetten het bord voor de koning
op de grond en met een ceremonieel gebaar onthulden ze het bord.
In grote letters stond er te lezen:
IF IT IS TO BE
IT IS UP TO ME
De koning klapte van blijdschap in zijn handen. ‘Exact’, riep hij blij.
‘Dat is wat die droom mij wilde vertellen. Als ik het wil creëren, als ik
het wil bereiken, als het voor mij bestemd is, dan moet IK het doen,
dan moet ik actie ondernemen, dan ben ik de creator.’
109

Een groot feest barstte los in het land hier niet eens zo heel erg ver vandaan.
De koning besloot dat zijn kennis over de ultieme wijsheid over de
hele wereld verspreid diende te worden. Vertaald in zo veel mogelijk
boodschappen op zo veel mogelijk manieren.
Wij hebben opdracht gekregen van de koning om deze wijsheid voor jou
praktisch te vertalen. In het concept Focus on the Future en in dit boek,
De kracht van angst. Jij hebt inmiddels de nodige stappen gezet en voor jou
is het duidelijk dat jij de persoon bent die het hoogtepunt is in jouw leven.
Wij wensen jou, mede namens de koning, heel veel mooie stappen toe
op weg naar je potentieel, door je angst, stress en spanningen heen.
Wij feliciteren jou met je ontdekking: nooit meer angst, altijd keuzes.
Van machteloos naar moeiteloos!
110
bijlage
stappenplan vergevingssessie
Onderstaand stappenplan kun je gebruiken om je eigen vergevingssessie
mee te creëren. Het is een stappenplan dat jou ondersteunt om in de
relatie met een ander of met jezelf ruimte te creëren. Om er optimaal
resultaat mee te boeken raden wij je aan om de oefening minimaal zeven
keer te herhalen.
Omdat het wellicht prettiger is om de sessie met gesloten ogen te doen,
hebben we deze ook als MP3 opgenomen. Deze kun je gratis downloaden
op de website: www.dekrachtvanangst.nl. De tekst ervan is ook als pdf
op de site te vinden en gratis te downloaden. Op de cd Ruimte vind je
daarnaast een heel uitgebreide acceptatieoefening, ondersteund door
mooie muziek. Op deze cd vind je ook een actieve oefening waarmee je
opkomende emoties op een snelle en doeltreffende manier kunt loslaten,
de Snel Loslaat Methode.
vergevingssessie
1 Vind een plek waar je in een ontspannen, prettige houding kunt zitten
of liggen. Zorg dat de telefoon uitstaat en dat je even niet bereikbaar
bent voor anderen. Het kan helpen om rustgevende achtergrondmuziek
op te zetten.
2 Pas, voordat je gaat zitten of liggen de Oppepper en vervolgens de
Aquarust toe.
3 Ga rustig zitten of liggen en adem driemaal diep in en uit. Blijf vervolgens
met je aandacht een minuut bij je ademhaling. Voel hoe je in- en
uitademt en voel hoe je lichaam zit of ligt.
4 Virtualiseer dat je op een mooie plek in de natuur bent. Wellicht ben je
op het strand, in het bos, in de bergen, een mooie tuin of zit je langs
een ruisende rivier bij een kampvuur. Elke plek is goed. Neem in
gedachten waar wat je allemaal om je heen waarneemt op deze plek.
5 Ga dan met je aandacht naar een moment in je leven waarop jij je
bijzonder geliefd, gelukkig of anderszins prettig hebt gevoeld.
Wellicht denk je aan de geboorte van je kind, een geweldige vakantie,
111

een moment met je partner of goede vriend of vriendin, die speciale
avond aan het strand met ondergaande zon, enzovoort. Virtualiseer dit
met al je zintuigen waarbij je vooral het heerlijke gevoel weer oproept.
Dit lukt meestal feilloos als je weer helemaal opgaat in de herinnering.
Denk aan welke kleding je (niet meer) aan had, welke personen erbij
waren, wat voor weer het was en ten slotte hoe je je toen voelde.
6 Stel je vanuit dit prettige gevoel voor dat de persoon waar je nog iets
mee hebt op te ruimen jouw mooie plek in de natuur binnenwandelt
en tot op een voor jouw veilige afstand nadert.
7 Laat dan vanuit jouw ogen het gevoel van het moment in je leven
waarop jij je bijzonder geliefd, gelukkig of anderszins prettig hebt
gevoeld naar de ander stromen, alsof je met een lichtbundel in de ogen
in het hart van de ander kunt schijnen.
8 Spreek je tegenover deze persoon uit op zo’n manier dat je laat weten
dat jij hem of haar vergeeft en dat je verder gaat met je eigen leven.
Creëer ruimte in je leven! Onderstaande zinnen dienen als voorbeeld:
Ik vergeef je voor alles wat jij mij hebt aangedaan. Ik keur niet goed wat
er is gebeurd, maar ik laat het verleden nu rusten en kies ervoor om
met mijn leven door te gaan. Ik vergeef mijzelf dat ik dit heb laten
gebeuren. Ik vergeef mijzelf dat ik streng en hard voor mijzelf ben
geweest en kies er nu voor om alle pijn en schaamte los te laten.
Ik ben wie ik ben, niemand meer en niemand minder. Zie vervolgens
de persoon zich omdraaien en uit jouw beeld verdwijnen.
9 Laat alle beelden van personen en natuur vervagen en adem driemaal
diep in en uit.
10 Rek je uit. Pas de Aquarust toe om eventuele opgekomen emoties los
te laten en pas de Oppepper toe om je lichaam en geest wakker te
maken.
112
deel 5
De verloren
hoofdstukken
113

van angst naar zelf
vertrouwen
Inmiddels heb je het hele boek De Kracht van Angst doorgewerkt. En, ik kan
je mededelen, het gaat NIET werken…
Wat? Hoor ik je nu denken, gaat het boek niet werken om angst los te laten
en te groeien naar Expert Zelfvertrouwen? Om in mijn kracht te komen en
mij van machteloos naar moeiteloos te laten groeien? Nee… tenzij…
Tenzij je het principe van D3 toepast: Doen, Doen, Doen en daar een vleugje
discipline overheen giet. En tenzij je dit hoofdstuk heel goed gebruikt om
inzicht te krijgen in hoe zelfvertrouwen in elkaar steekt.
Laat ik beginnen met uit te leggen hoe zelfvertrouwen werkt. Zelfvertrouwen
is er in mijn beleving in twee componenten: Situationeel Zelfvertrouwen
en Structureel Zelfvertrouwen. En dat dit zo is merk je vaak door het
omgekeerde: Situationele Onzekerheid of Structurele Onzekerheid.
Wat betekent dit?
Situationele onzekerheid ontstaat in een bepaalde situatie en heeft te
maken met gebrek aan ervaring in die situatie. Denk bijvoorbeeld aan
iets moeten maken, leren autorijden of bijvoorbeeld een nieuwe taak in
je werk onder de knie moeten krijgen omdat je aan het groeien bent in je
werk. Situationeel heeft dus te maken met het feit dan je nog onvoldoende
hebt geoefend in de situatie om die je eigen te maken en dat roept een
gevoel van onzekerheid op. Door een aantal keer succes te hebben in de
situatie, groeit een gevoel van zelfvertrouwen en daarmee word je baas
over die bewuste situatie.
Structurele onzekerheid kan een verlengde zijn van situationele onzekerheid.
Bijvoorbeeld omdat na een aantal keer oefenen nog steeds geen
succes is opgetreden in de situatie die je wilt leren. Daarmee begint een
‘overtuiging’ in je te groeien dat jij (in ieder geval in deze situatie) iets niet
kunt of niet goed in bent. En dat geeft onzekerheid in soortgelijke situaties
in de toekomst.
114
Structurele onzekerheid is daarmee gekoppeld aan overtuigingen die
je over jezelf hebt en die ontstaan zijn op basis van ervaringen in het
verleden. Door die ervaringen ben je bepaalde zaken over jezelf gaan
geloven: ik kan het niet, ik ben het niet waard, ik verdien het niet, ik ben
dom, ik ben lelijk enzovoort. Dit is een onbewust proces, je doet dat
natuurlijk niet expres. Maar door jezelf en je omgeving (die dit vaak
nog eens bij je inprenten) begin je zaken te geloven over jezelf die niet
positief zijn. En dat zorgt ervoor dat je zelfvertrouwen afneemt en je
onzekerheid toe.
Het goede nieuws is dat het ‘simpel’ is om dit te veranderen als je dit
eenmaal weet en begrijpt.
De formule van optimaal zelfvertrouwen is hierbij de basis:
100% ZELFVERTROUWEN =
100% VAARDIGHEID X
100% WAARDIGHEID
Je krijgt optimaal zelfvertrouwen als je totaal vaardig bent in een situatie
(situationeel zelfvertrouwen) en ook positieve overtuigingen over jezelf
hebt op de lange termijn (structureel zelfvertrouwen).
De vraag is nu: hoe kom ik tot 100% zelfvertrouwen? Het antwoord op die
vraag is makkelijker dan heel veel mensen denken: je ‘moet’ het alleen
even doen…
Dit is de ‘truc’ van zelfvertrouwen
115

De truc is namelijk om de negatieve overtuigingen die je hebt over jezelf
om te buigen in de omgekeerde, ook in je systeem behorende, positieve
overtuigingen. Laat ik een voorbeeld geven.
Stel dat ik de overtuiging heb: ‘Ik kan het niet’. Bij alles wat ik doe hoor ik
een intern stemmetje roepen: je kunt het niet. Daardoor ga ik heel hard
mijn best doen om te laten zien dat ik het wel kan, maar als het dan mis
gaat dan hoor ik: zie je wel, je kunt het ook niet. Dit is mijn onbewuste
negatieve overtuiging die opspeelt. Het mooie is echter dat ik dit gevoel van
ik kan het niet alleen maar kan hebben omdat ik het gevoel van ik kan het
WEL ook heb! Je weet immers alleen maar het verschil tussen iets, als je
beiden hebt ervaren. Als het altijd donker of altijd licht zou zijn, dan weet je
niet dat dat donker of licht is: je hebt immers geen vergelijkingsmateriaal
en dus is het dan wat het is… Snap je het een beetje?
Het enige dat jij hoeft te doen is de positieve kant van een overtuiging in
het licht te zetten en de negatieve kant op ‘inactief’. En dat kun je heel
goed bewust doen door erover na te denken, in kaart te brengen waar je
situationele onzekerheid krijgt en waar structurele, de bijbehorende
overtuigingen om te buigen in de positieve en vervolgens in nieuwe
situaties bewust zijn van het feit dat je kunt kiezen voor één van de twee
overtuigingen.
In het boek De Kracht van Angst staan diverse methoden om dit te doen.
Op mijn website, www.eddievanderwereld.com kun je ook andere, verdiepte
methoden vinden om die ombouw voor elkaar te krijgen. Dit kan in de vorm
van online trainingen of het online coachingsprogramma (in diverse groottes
en vormen). Alles begint met inzicht, met in kaart brengen wat je situatie
is en daar vervolgens gedisciplineerd mee van start gaan. Ik ga je daarbij
ondersteunen. En als je vragen hebt, stel die dan gerust! Jij hebt geïnvesteerd
in jezelf, ik investeer nu verder met jou in jou.
116
Veel geluk met het vinden van inzicht en het gaan van herkennen, naar
erkennen, loslaten, veranderen en borgen… Gebruik de Focus on the Future
Funnel uit dit boek om stappen te zetten op basis van wat je hiervoor hebt
gelezen en ontdekt. Je kunt de funnel perfect gebruiken voor situationele
en structurele opbouw van vertrouwen, zeker in combinatie met mijn
T3 Matrix. Die leg ik in de pagina’s hierna helemaal uit. Zet hem op, je kunt
het!
Eddie van der Wereld
117

de t3 matrix
De T3 Matrix die ik heb ontwikkeld bestaat uit drie onderdelen: Tips, Technieken
en Trainingen. En je kunt ze ook het best in die volgorde inzetten. Je
gaat dan stap voor stap op weg naar meer zelfvertrouwen door het lezen van
veel tips (dit zorgt voor herkenning en erkenning), het inzetten van technieken
(dit zorgt voor herkenning, erkenning, loslaten en veranderen) naar
trainingen (dit dekt het hele Expert Zelfvertrouwen proces en is gespecialiseerd
op het onderdeel loslaten, veranderen en borgen, al wordt tijdens een
training natuurlijk ook aan herkenning en erkenning gedaan).
Al eerder heb ik aangegeven dat jij zelf ook een T3 Matrix in je hebt. Al je
ervaringen, je technieken, je achtergrond, je normen en waarden enzovoort
hebben gezorgd voor een schat aan informatie in jezelf. Informatie die in
meerdere of mindere mate beschikbaar is. Je gaat dus je eigen T3 Matrix
inzetten in combinatie met de T3 Matrix die ik ontwikkeld heb. Zodat we
‘samen’ werken aan je Expert Zelfvertrouwen Status.
Dit werkt als volgt: door stap voor stap te kiezen uit het aanbod in de T3
Matrix, doorloop je alle stadia om Expert Zelfvertrouwen te worden. De een
heeft meer interesse in een fysieke aanpak, de ander in een mentale aanpak,
de ander in een emotionele aanpak. Mijn ervaring is dat een combinatie het
best werkt vanwege de link met de diverse geluksgebieden. Je kunt ook per
geluksgebied insteken hebben: Zelfvertrouwen in Lichaam, Relaties, Levensmissie,
Carrière en Bezit.
Tips heeft alle onderdelen in zich, het is een lading informatie die je helpt
bij met name herkennen van de situatie. Voor een aantal mensen de trigger
om tot verandering te komen en dus perfect!
Technieken helpt om tot op zekere hoogte te ervaren op welke manieren je
aan zelfvertrouwen kunt werken en er zelfstandig vorm aan kunt geven. Je
werkt toe naar Expert Zelfvertrouwen in de basis.
Training zorgt voor definitieve gedragsverandering en borging. Je oefent
118
met situaties, doorloopt het hele proces van herkennen, erkennen, loslaten,
veranderen op zowel fysiek als mentaal en emotioneel niveau en komt vanzelf
tot borging, door de opvolging die de trainingen krijgen in de vorm van
coaching en monitoring en de plannen die je zelf maakt. Je bent de Expert
Zelfvertrouwen geworden die je graag wilt zijn.
Binnen de T van Training in de T3 Matrix zijn er twee niveaus. Het eerste
niveau brengt je persoonlijk op het niveau van Expert Zelfvertrouwen, het
tweede niveau helpt je nog een stap verder door in de interactie met jezelf
en anderen grenzen te kunnen verleggen waarvan je niet wist dat ze zover
verlegd konden worden. En daarmee boor je een potentie in jezelf aan die je
van Expert Zelfvertrouwen in Meesterschap Zelfvertrouwen transformeren,
de ultieme vorm van Zelfvertrouwen. Je bent dan zelf in staat anderen te
ondersteunen bij hun weg naar Expert Zelfvertrouwen, je wordt de ‘leraar’
van anderen!
Werkt het ook?
De afgelopen tien jaar heb ik inmiddels duizenden mensen mogen trainen
of coachen, hebben tienduizenden mensen mijn boeken gelezen en cd’s
beluisterd. Daar ben ik enorm trots op. Ook trots ben ik op de vele positieve
reacties van mensen via de mail over mijn boeken, cd’s, online trainingen
en live trainingen. Dat vind ik geweldig. Als je mij vraagt of mijn T3 Matrix
werkt kan ik alleen maar uit eigen ervaring spreken en uit naam van
de deelnemers aan de trainingen die ik geef. Die hebben stuk voor stuk
grote ontwikkelingstappen gezet tijdens de training en, voor mij nog veel
belangrijker, erna. Want het is leuk om tijdens de training een piekstaat te
bereiken, de weken erna komt de ‘gewone wereld’ je gewoon even uittesten
of je echt die Expert Zelfvertrouwen bent en wilt zijn. En dan moet je er
echt staan. Gelukkig kun je dan terugvallen op een supportteam om je te
ondersteunen en advies te geven waar nodig. Zodat je door oefening (het
vraagt een week of 6 om nieuw gedrag echt goed onder de knie te hebben
en borging in gang te zetten) uiteindelijk meer dan kunst gaat baren. Wil je
reacties van deelnemers lezen? Kijk dan aan het eind van dit boek.
119

de stappen die je gaat
zetten op een rijtje
T3 Matrix
Mijn T3 matrix is gevuld met veel bijzonder materiaal om Expert Zelfvertrouwen
te worden. Hieronder zijn ze gerangschikt, zodat je de juiste
stappen op het juiste moment gaat zetten. Eerst geef ik de invulling van de
matrix, daarna advies over de te volgen stappen.
Tips
• E-book 50 tips voor meer zelfvertrouwen
• E-book Waarom de meeste mensen nooit zelfvertrouwen zullen krijgen
• Video’s 50 zelfvertrouwentips
• Blogs en overige informatie op www.eddievanderwereld.com
• Video’s en zelfvertrouwentips via mail
Technieken
• Emotioneel Welzijn Techniek
• Boek Creëer je Eigen Toekomst
• Cd Emotioneel Evenwicht, cd Ruimte, cd In je Element en cd Visualisatie
• Boek Laten we Wel-Zijn!
• Boek De Kracht van Angst
• Boek Doelen bereiken voor Dummies
• Cd’s Zelfvertrouwen, Relatie, Gezondheid, Succes en Doelbewust
• Laten we Wel-Zijn online cursus
• In 7 stappen baas over je eigen leven online training
120
Training
• Workshops Expert Zelfvertrouwen live training
• Expert Zelfvertrouwen online training
• Expert Zelfvertrouwen Status 5-daagse live training (vijf dagen op een rij)
• Expert Zelfvertrouwen Meesterschap 10-daagse live training
(5 weekenden)
De SIMPELE stap
• Gratis e-book 50 tips voor meer zelfvertrouwen
• Gratis zelfvertrouwen tips video’s
• Gratis e-book Waarom de meeste mensen nooit Zelfvertrouwen
zullen krijgen
• Gratis Emotioneel Welzijn Techniek online training
• Tips, blogs en informatie op mijn site www.eddievanderwereld.com
• Boekje Creëer je Eigen Toekomst
• Workshop Expert Zelfvertrouwen
Waarom simpel? Omdat je met de gratis boeken, video’s, tips en online
training een heel mooie start maakt op weg naar Expert Zelfvertrouwen.
Je krijgt inzicht, je krijgt een techniek en je hebt een basis om van start
te gaan. Om vervolgens verder te gaan met een boekje en een workshop
Expert Zelfvertrouwen.
121

De LUIE stap
• Speedcoach-cd Zelfvertrouwen
Waarom lui? Speedcoaching is een techniek die ik heb ontwikkeld om het
onbewuste (dat 95% van onze beslissingen bepaalt) mee te krijgen in het
proces van verandering en richting Expert Zelfvertrouwen. Door de hoge
snelheid van spreken en soms de lage snelheid kan je onbewuste de
informatiestroom niet goed filteren en word je weerstand tegen verandering
weggenomen. Hierdoor kunnen de uitgesproken positieve en bekrachtigende
teksten beter hun werk doen en wordt (terwijl jij ‘lekker niets hoeft te doen’)
op een heel diep niveau aan je zelfvertrouwen gewerkt. En dat is nog eens
mooi: op een luie manier zelfvertrouwen opbouwen.
De SLIMME stap
• Speedcoach-cd’s Zelfvertrouwen, Relatie, Succes, Doelbewust en
Gezondheid
122
Waarom slim? Wat speedcoaching is lees je hierboven. Slim omdat je met
deze vijf cd’s al je geluksgebieden aanpakt en alle weerstand wegneemt die
er in je aanwezig is tegen Expert Zelfvertrouwen op al je geluksgebieden.
Ook hier geldt dat jij ontspant of slaapt terwijl de cd’s je hersenen helpen
bij het aanbrengen van focus op je positieve kant van je overtuigingen.
En extra slim omdat het vijf cd-pakket veel voordeliger is dan één cd.
De MOOISTE stap
• Boeken Laten we Wel-Zijn!, Boek De Kracht van Angst
• Cd Ruimte, cd In je Element, cd Emotioneel Evenwicht en cd Visualisatie
• Boek Doelen bereiken voor Dummies
• Online training In 7 stappen baas over je eigen leven
• Online training Laten we Wel-Zijn!
Waarom de mooiste? Als je een grote stap wilt zetten op weg naar Expert
Zelfvertrouwen en je bijna alle Expert Zelfvertrouwen Vragen wilt dekken,
dan is dit pakket een prima keuze. Je krijgt heel veel tips, je krijgt prachtige
technieken en je traint jezelf online naar welzijn op al je geluksgebieden.
De ALLERBESTE stap
• Expert Zelfvertrouwen online training
• Expert Zelfvertrouwen Status 5-daagse live training (vijf dagen op een rij)
• Expert Zelfvertrouwen Meesterschap 10-daagse live training
(5 weekenden)
Wil je het beste van het beste? Vul dan alle 5 Expert Zelfvertrouwen Vragen
in met een grote online training Expert Zelfvertrouwen en volg de live
5-daagse training en de live 10-daagse training. Je bent dan verzekert van
tips, technieken, training en zorgt voor borging door support voor, tijdens
en na de training. Als je jezelf het beste gunt, dan is dat de allerbeste stap
die je ooit gezet hebt.
123

eacties: de weg naar
expert zelfvertrouwen
Hieronder zo maar een paar reacties van mensen die ik heb mogen ondersteunen
met mijn T3 Matrix. Dit soort reacties inspireren mij om er 100%
voor te gaan en deze mensen verder te ondersteunen. Jij bent ook van harte
welkom nu ik weet dat jij er 100% voor wilt gaan. Je weet mij te vinden!
Laat je ook inspireren om te gaan voor Expert Zelfvertrouwen door het
volgende:
Hallo Eddie,
Ik heb de boeken Creëer je Eigen Toekomst en Laten we Wel-Zijn!
aangeschaft en uitgelezen. Sindsdien gaat het stukken beter met mij. Ik was ziek
thuis met een burnout. Door het lezen en het uitvoeren van de oefeningen kan ik nu
veel beter relativeren, loslaten en vooral genieten. In de tussentijd was ik werkeloos
geworden en door veel met de technieken te werken stond ik open voor veranderen
en creaties. Op een heel relaxed moment kreeg ik het verlossende belletje dat ik ben
aangenomen in een baan waar ik mijn kwaliteiten, kennis en competenties goed
in kan gebruiken. De verandering begon na twee weken oefenen. Mijn denkwijze
werd niet meer overheerst door negatieve of beladen gedachtes en zelfs in mijn slaap
hoorde ik mezelf zeggen dat ik het waard ben! Sindsdien weet ik dat ik het waard ben,
voel het ook zo en men ziet het ook zo. Aan mijn lichaamstaal, gedrag, door mijn manier
van praten en door de uitstraling van mijn huisje. Al met al ben ik de persoon geworden
waarvan ik kan zeggen, ik hou van mezelf, ik ben het waard en ik accepteer mezelf.
Mede door jouw (digitale) ondersteuning en natuurlijk mijn eigen inzet!
Nogmaals dank, Mignon Fredriksz
Hoi Eddie,
Ik heb het boek De Kracht van Angst doorgenomen, en dat brengt me een heel eind
verder moet ik zeggen. Ik ben al een tijd bezig om mezelf verder te ontwikkelen door
middel van bijvoorbeeld NLP training, toch had ik de behoefte om nog meer stappen
te zetten. Door dit boek van jou en Marc heb ik met name op momenten dat ik weer
124
begin te twijfelen of terug te krabbelen een paar heel eenvoudige toepassingen
(zoals de techniek Oppepper en De Aquarust) die ik meteen toe kan passen.
Dan kom ik meteen in een andere stemming, waardoor het weer makkelijker wordt
om de volgende stap te zetten en in beweging te blijven. Dat heb ik ook hard nodig
om met name het laatste stuk waarin ik mijn droom tot in puntjes uit moet werken
ook daadwerkelijk te doen.Daarbij merk ik dat dat het allermoeilijkste is voor mij,
de dingen afmaken en doorzetten wat ik mij heb voorgenomen. Ik moet me zelf er
ook steeds weer aan herinneren de positieve stappen te becomplimenteren, en er
een feestje van te maken, dat heb ik nooit geleerd, maar werkt wel.Dus bedankt voor
het schrijven van je boek, ik vind het een echte aanrader. En als je nog meer tips voor
me hebt, altijd welkom.
Groetjes, Carla (op verzoek achternaam niet vermeld)
Hoi Eddie,
Ik sta nog steviger in het leven en met behulp van jullie heb ik echt waanzinnig veel
inzichten gekregen. Ik heb ze direct al toegepast op mijn werk en in privé sfeer.
Met sommige oefeningen ben ik gelijk met mijn partner aan de slag gegaan en ik
zie gelijk resultaat. Twee onderdelen waren voor mij zeer aansprekend tijdens de live
training. De klimwand. Niet de angst maar het inzicht dat de trainer mij aanreikte
was voor mij belangrijk. Gewoon de vraag stellen of ik écht vanuit mijn hart nog
een keer omhoog wilde denderen of dat ik dit vanuit mijn hoofd en ego deed.
En uiteraard de mountainbiketocht. Enorm veel gelachen met jullie en zonder humor
is het leven gewoon saai.
Grote groet! Alexander Hop
125

Hai Eddie,
Door het toepassen van de Emotioneel Welzijn Techniek en het masseren van de
acupressuurpunten gaat het inderdaad beter met mij. Ik ben er nog niet, maar ik
voel mij wel al vaker beter overdag dan ervoor, en bekrachtigende zinnen erbij helpt!
Mijn rapportcijfer na een aantal weken? Ik geef mezelf nu een 7, dit was een 4!
We gaan de goeie kant op, veel oefenen nog met focus, dat valt niet altijd mee,
als het negatieve patroon zo lang beoefend is, merk ik. Ik ga door!!
Groetjes en bedankt! Ineke (op verzoek achternaam niet vermeld)
Hallo Eddie,
Bedankt voor je online training! Ik ben begonnen (en nog bezig) met je e-book, heb
inmiddels ook je boek Laten we Welzijn! en ben nu met de online training begonnen.
En met al jouw mailtjes erbij gaat het mij zeker lukken! Sinds het downloaden van
je e-book en nu, zit enkele weken, maar ik ben inmiddels al zoveel gegroeid. Nooit
gedacht dat ik dat allemaal kon. Bedankt :-)
Groetjes Saskia van Rosmalen
Hallo Eddie,
Ik heb jou instructies in de online training met verbazing zitten bekijken,
zou het dan werkelijk zo simpel zijn? Na een paar keer de behandelpunten te hebben
gemasseerd, voelde ik inderdaad dat ik rustiger werd. Ik ben echt enthousiast geworden.
En heb de boeken: Laten we Wel-Zijn! en Creëer je eigen Toekomst besteld. Ik hoop
echt dat ik ook over een tijdje weer lekker in mijn vel zit. Ik wens je dan ook al het
succes van de wereld toe met dit prachtige werk.
Hartelijke groeten, Wilma Winnen
126
Hallo Eddie,
Dank je wel voor deze online cursus. Ik ben er van overtuigd dat het werkt, ik ben er
nu een paar dagen mee bezig en ik voel dat er wat verandert. Misschien dat ik later
nog een training bij je wil volgen maar eerst wil ik dit in mijn routine opgenomen
hebben en zien wat ik er mee teweeg kan brengen. Ik ben ook op andere manieren
met energie bezig en dit is weer een andere insteek die ik ook graag wil onderzoeken.
Echt tof dat je de mogelijkheid geeft om dit gratis te leren, het zijn waardevolle
technieken en ze kosten alleen wat doorzettingsvermogen en inzicht.
Nogmaals hartelijk dank, groeten, Ellen ten Cate
Vol verbazing merkte ik tijdens de live training dat ik veel onderdelen zonder angst,
ofwel met heel weinig, of even een flits en dan ging ik het gewoon doen. Dus dit kan
ik ook doen in de realiteit/dagelijks leven. Gewoon erop af gaan, stap voor stap,
DOEN. Ik doe veel meer leuke dingen, maak plezier, leer te genieten, lachen,
organiseer (leuke) dingen, kortom ga eindelijk LEVEN. Ik kijk daarbij nu naar wat
mijn mogelijkheden zijn en niet naar onmogelijkheden.
Hartelijke groet, Ankie van Zijll de Jong
Gefeliciteerd Eddie met je nieuwe project Zelfvertrouwen!
Bij het lezen van de tips in je e-book, merk ik dat ik eindelijk genoeg zelfvertrouwen
heb opgebouwd om mijn leven te kunnen leiden in plaats van eronder te lijden.
Jouw Speedcoachcd’s en de online hulp bij het leren van EWT heeft daar zeker een
bijdrage aan geleverd. Voor mij was dat net de missing link die ik zocht. Je mails
blijven in mijn Favorieten, en ik weet je te vinden als ik je weer nodig heb! Voor nu
dank voor je hulp en veel succes met het volbrengen van je missie.
Gonnie W.
127

www.eddievanderwereld.com