Ommetje om Oud M erkelbeek - VVV Zuid-Limburg

Ommetje om
Oud Merkelbeek
Ommetje om Oud Merkelbeek
1

Voorwoord
Welkom in Oud Merkelbeek. Wij zijn vereerd dat u deze
wandeling heeft uitgekozen. We hebben voor u een route
getraceerd. Centraal in deze route ligt het monumentale
St. Clemenskerkje en de loop van de Merkelbeker beek.
Het Clemenskerkje is gebouwd op een terp bij de beek:
van oudsher een kruispunt van wegen, een plaats van
uitwisseling van culturen. Ook in het rijke Roomse en
intellectuele leven heeft Merkelbeek een belangrijke plaats
ingenomen (Klooster, Latijnse School, groot seminarie
en apostolische school). Omdat de omgeving niet direct
zijn betekenis en waarde prijs geeft, willen we u met deze
diepere laag kennis laten maken door middel van deze
folder en de informatiepanelen, die geplaatst zijn bij
verschillende interessante plekken.
Wij wensen u veel wandelplezier.
Werkgroep OM3
(Ommetje om Oud Merkelbeek)
De Onderste Hof
2 Ommetje om Oud Merkelbeek
3

Inleiding
Oud Merkelbeek, is het onderste en oudste deel van het dorp Merkelbeek.
De oorsprong en de kern van het dorp lag vroeger bij deze
terp. Dit gebied is al lang bewoond. Langs de beek zijn vondsten uit
de Steentijd bekend. De weg Coriovallum-Xanten (via Tuddern) liep
hier en kruiste bij de terp en de beek de weg van Vaesrade (Romeinse
villa) naar Schinveld (Romeins kamp). Dit kruispunt lag op een
halve dagmars op de route Heerlen-Tuddern: een mooie rustplek!.
De naam Merkelbeek is afkomstig van de 2 woorden Markila (markt
of afgebakend gebied) en backi (beek), waarmee de Merkelbeker
beek bedoeld is. Hier op deze terp in Onderste Merkelbeek werd
later ook de Clemenskerk gebouwd en ontstond de kern van het dorp
Merkelbeek. Na de bouw van een nieuwe parochiekerk in 1887 op de
grens van Merkelbeek en Dovergenout (de gehuchten Haag, Hout en
Douve) verplaatst zich ook het centrum van het dorp. De gemeentegrens
met Brunssum werd gevormd door de meanderende Merkelbeker
beek. Toen de beek overkluisd en enigszins verplaatst werd,
ontstond een onbegrijpelijke en niet meer zichtbare gemeentegrens,
waardoor verschillende buren of overburen tot een andere gemeente
behoorden. Op 1 januari 1982 kwam in deze vreemde situatie een
oplossing. De gemeente Merkelbeek werd bij de nieuwe gemeente
Onderbanken gevoegd, terwijl Oud-Merkelbeek bij de gemeente
Brunssum werd gevoegd.
Dit ommetje voert U door dit oude gedeelte en toont u een aantal
bijzondere objecten.
Ommetje om Oud Merkelbeek is mede mogelijk gemaakt door
Het gemeentewapen
van Merkelbeek
Het gemeentewapen (verworven per Koninklijk Besluit in 1892)
bestaat uit twee gedeelten. In het linker deel is het dubbel koppig
slangenkruis, het wapen van de familie Huyn van Amstenrade,
afgebeeld. Het rechter deel toont een afbeelding van de heilige paus
en martelaar Clemens, in pauselijk ornaat met in de hand een bijbel
en aan zijn voeten een scheepsanker. Clemens was de vierde paus
(van 88 tot 97) en werd verbannen en gedood door verdrinking met
een anker om zijn hals. Zijn feestdag wordt gevierd op 23 november
(winterkermis rond die datum in Merkelbeek). Hij is de patroon of
parochieheilige en natuurlijk kreeg ook de parochiekerk zijn naam.
De zomerkermis wordt gevierd rond 24 juni. Dit is de dag waarop de
geboorte van Johannes de Doper wordt gevierd en waarop in het
verleden vele (mid)zomerfeesten werden gevierd.
4 Ommetje om Oud Merkelbeek
5

Start route
Start- en eindpunt: het Clemenskerkje, op de hoek van Groeneweg
en Merkelbeekerstraat. U kunt ook starten bij: De Schinvelder Hoeve,
Brunssummerstraat 65, Schinveld of de Bovenste Hof, Akkerweg 7,
Brunssum. Zie ook de plattegrond op pag 22.
Duur van de wandeling: circa 3 uur
Lengte: circa 10 km (mogelijk ook 2 etappes van 5 km )
> U start Ommetje om Oud Merkelbeek bij de monumentale
Clemenskerk op de hoek Groeneweg en Merkelbeekerstraat, waar
naast de Clemenskerk ook nog een aantal anderen beschermde
monumenten te zien zijn zoals de Lourdesgrot, het grafmonument
van baron de Negri en de ommuring.
1. De Clemenskerk
De Clemenskerk is de oorspronkelijke parochiekerk van Merkelbeek.
De fundamenten van de kerk dateren uit de 10e eeuw. De muur aan
de zuidzijde bestaat voor een gedeelte uit breeksteen (Maaskeien)
en in het metselwerk zijn nog Romeinse dakpannen verwerkt. De
Clemenskerk was al een zelfstandige parochiekerk in 1234. In dat jaar
wordt in een verslag van het Landskapittel van Susteren van 1 juni
1234 vermeld: ‘Joannes sacerdos de Merckelbeich (Johannes pastoor
van Merkelbeek).
De kerk had ook een zijbeuk, maar deze is afgebroken. De kerk heeft
tot 1878 dienst gedaan als parochiekerk totdat de parochiekerk in
bovenste Merkelbeek werd ingewijd. De kerk hier werd vervolgens
verbouwd tot nachtkoor voor de priesters: eerst Benedictijnen en later
Karmelieten. Tevens werd de binnenzijde van het kerkje vanaf 1901
voorzien van nieuwe muurschilderingen, gemaakt door Dom Romanus
Jacobs. Gelijktijdig werden de grenen koorbanken aangebracht
in de kapittelzaal of het nachtkoor. Hier werden de getijden door de
monnikengemeenschap gebeden of gezongen.
De 8 getijden of Uren vonden tussen 5 uur in de ochtend en 20 uur
’s avonds plaats. Het klooster naast de kerk werd steeds verder uitgebouwd.
In 1904 werden de leien op het dak vervangen door pannen
en werd het ‘oude kerkhof’ naast de kerk, waarop een Lourdesgrot
was gebouwd, ommuurd.
Na de Benedictijnen hebben de Karmelieten de kerk en het klooster
bewoond en gebruikt van 1923 tot 1968. Vervolgens kwamen
klooster en kerk in particuliere handen (bejaardenhuis ‘Huize Tieder’)
totdat in 1992 de gemeente Brunssum eigenaar werd van het hele
complex. Door inspanningen van vrijwilligers wordt de kerk en de
Lourdesgrot onderhouden en vinden hier regelmatig activiteiten
plaats.
> U bevindt zich nu op dit oude kerkhof en kunt hier nog twee
interessante objecten zien: het grafmonument Familie De Negri en
2 grafkruisen tegen de kerkmuur van de slachtoffers van de ‘Heks’
van Merkelbeek.
6 Ommetje om Oud Merkelbeek
7

Grafmonument De Negri (1859)
Naast de kerk ziet u het grafmonument van het adellijk echtpaar de
Negri (Josep Antoon de Negri en Pauline Catherina Gislena Gilliodts).
In de laatste levensjaren woonden zij op ‘De Vossenhof’, tegenwoordig
‘Onderste Hof’ naast de kerk. Het praalgraf is onlangs gerestaureerd
en bevat nog altijd de 2 intacte lijkkisten met daarboven het wapen
van de familie de Negri.
De ‘Heks’ van Merkelbeek
Tegen de zijgevel zien we 2 kruisen, afkomstig van het nieuwe
kerkhof. Dit zijn de herdenkingskruisen van de slachtoffers van ‘de
heks van Merkelbek’. Bij die naam denkt men wellicht aan een middeleeuws
gebeuren. Maar niets is minder waar. Het betreft hier een
gruwelijk, maar waar gebeurd, voorval in Onderste Merkelbeek:
Op 22 november 1936 werden de bejaarde Ferdinand Buijzen en
diens schoonzus Dina Senden, resp. 71 en 73 jaar oud, door de huishoudster,
de 64 jarige Maria Clara van H. uit Stevensweert, vermoord.
Dina vond men op die zondagochtend met een ingeslagen schedel
in de voorkamer en Ferdinand werd gevonden in zijn bed, met een
doorgesneden, keel. Op 5 april 1937 werd Maria veroordeeld tot 15
jaar gevangenisstraf. Deze voor die tijd en omstandigheden niet al te
zware straf werd opgelegd, omdat men rekening hield met haar hoge
leeftijd.
2. De Lourdesgrot
Deze grot werd gebouwd in 1887 op initiatief van emeritus pastoor
Kamps. Na een bezoek aan het Franse Lourdes bracht hij een stukje
steen mee van de rots, waar nog geen 30 jaar daarvoor, in 1858,
Maria aan Bernadette was verschenen. Pastoor Kamps verbleef in het
Klooster van de zusters van het Kostbaar Bloed, gevestigd in de
voormalige pastorie. De grot werd gebouwd met veldbrandstenen
van de ringovens uit de buurt tussen Merkelbeek en Brunssum. Het
Mariabeeld in de grot werd geschonken door barones De Negri, die
verzorgd werd in het bejaardenhuis. Op 26 juni 1887 werd de grot
onder enorme belangstelling ingezegend. Het succes van de grot als
bedevaartplaats was de oorzaak dat de zusters het klooster in 1892
verkochten aan de Benedictijnen. Het werd namelijk rond de grot te
druk en de rust, die de ouden van dagen wensten, werd verstoord
door de bedevaartgangers. De grot bleef een grote aantrekkingskracht
uitoefenen op bedevaartgangers, omdat Lourdes of te ver of te duur
was. De pelgrims vormden een belangrijke inkomensbron voor het
klooster, dat na de Benedictijnen vanaf 1923 gebruikt werd door de
orde van de Karmelieten. Tot de zestiger jaren van de vorige eeuw
duurde die massale belangstelling. Na het 2e Vaticaans concilie, de
veranderingen in de Kerk en in de maatschappij vertrokken de Karmelieten
al snel en verstomde het ‘Ave Maria’van de pelgrims hier.
8 Ommetje om Oud Merkelbeek
9

3. Terrein voormalige abdijkerk
& het klooster (fundamenten in de bodem)
Het klooster van de zusters van het Kostbaar Bloed werd gevestigd
(1878) in de voormalige pastorie. Deze werd verbouwd en uitgebreid
tot een klein klooster. Een gedeelte van het klooster deed dienst
als bewaarschool; verder werden in het klooster ouden van dagen
verzorgd, waaronder de barones de Negri. Toen de zusters vertokken,
werd het klooster met het kerkje overgenomen door de Benedictijnen,
die ergens bij de grens met Duitsland een basis zochten (door de
Kulturkampf in Duitsland waren daar kloosters verboden). Zij breidden
het klooster verder uit en bouwden een grote abdijkerk die op 29
mei 1900 werd ingewijd. Ook voor de Benedictijnen werd de ruimte
uiteindelijk te beperkt en zij verkochten het klooster aan de paters
Karmelieten in 1923 (en vertrokken naar het klooster in Mamelis bij
Vaals). In 1928 werd door de Karmelieten een priesteropleiding gevestigd
in het klooster.
In 1963 begon de belangstelling voor de priesteropleiding terug te
lopen en enkele jaren later werd de opleiding verplaatst. In 1968
werd het klooster verkocht aan Dhr. Tiemessen en Derks, die er een
particulier bejaardenhuis van maakten: ‘Huize Tieder’. De grote abdijkerk
werd in 1975 afgebroken. In 1992 werd het complex ingericht
als asielzoekerscentrum (ca. 300 mensen). Dat heeft geduurd tot
2000. Het complex werd toen niet meer geschikt geacht voor
bewoning. Het complex werd daarna doelwit van vandalen. In 2009
werd het klooster gesloopt, na enkele branden en vele vernielingen.
Momenteel wordt er gewerkt aan een nieuwe bestemming voor het
verwilderend terrein naast het rijksmonument.
> Vanuit de Clemenskerk loopt u bij de trappen aan de Merkelbeekerstraat,
naar links, bergaf tot bij de kruising van de Titus
Brandsmastraat. Hier ziet u de monumentale boerderij Renckenshuis
(Merkelbeekerstraat 89)
10 Ommetje om Oud Merkelbeek
11

4. Boerderij Renckenshuis
Deze boerderij is in 1754 gebouwd. In 1836 werd dit pand bij openbare
verkoop verkocht. De koopakte begon met ‘Wij, Leopoldus de
eerste Koning der Belgen’. Het pand werd gekocht door zadelmaker
Pieter Hendrik Debie, die er een kuiperij (vaten maken) begon. Later
werd het ook café en ‘uitspanning’, een plaats waar grossiers een plek
vonden om zich zelf en de paarden te verzorgen.
Dichtbij de oude parochiekerk heeft hier aan de beek de verdwenen
Wijershof gelegen. Als oudste leenbezitter van Wijershof wordt
genoemd Reyner Beck van Merkelbeek. Hier ligt de bakermat van de
adellijke familie Beck of Becx met een familietak in Brunssum op het
kasteel het Bexhuis of Spiekert.
> Vervolg uw weg naar rechts bij het fraaie gevelkruis en loop de
Titus Brandsmastraat in. Volg de straat tot bij de Europalaan. Links in
de weilanden tussen huisnummer 32 en 26 kunt u de Feldbissbreuk
bewonderen.
5. Titus Brandsmastraat
Deze straat is genoemd naar Titus Brandsma, een Karmeliet, die
regelmatig in het klooster kwam en hier brevierde. Titus werd op 23
februari 1881 in de buurt van Bolsward geboren. Later werd hij na zijn
studies pater Karmeliet, hoogleraar mystiek en later rector magnificus
aan de Kath. Universiteit in Nijmegen. Titus verbleef voornamelijk in
het Karmelietenklooster ‘Doddendael’ in Nijmegen, maar daarnaast
ook veel, vanwege zijn zwakkere gezondheid, in het klooster in Merkelbeek,
waar tevens een priesteropleiding gevestigd was. Door zijn
kritische publicaties over de NSB (Nationaal Socialistische Beweging)
werd de aandacht van Duitsers op hem gevestigd. Wanneer hij als adviseur
van de Katholieke Dagbladpers ook nog weet te bewerkstelligen
dat Nazi-advertenties uit de Kath. Bladen worden geweerd, wordt hij
door de Duitsers gearresteerd. Via gevangenissen in Scheveningen en
Amersfoort werd hij in 1942 op transport gesteld naar Dachau, waar
hij als martelaar stierf. In 1985 werd Titus zalig verklaard.
> Bij de T-splitsing na circa 500 meter volgt u de Loogstraat naar
rechts.
12 Ommetje om Oud Merkelbeek
13

6. De Loogstraat en het bronnenbos
> U vervolgt uw weg via de Loogstraat en u houdt na 150m links aan;
u volgt de Mgr. Mannensstraat tot u bij de Akkerweg (links) bent aangekomen.
Op de Akkerweg loopt u naar boerderij ‘De Bovenste Hof’.
In het bronnenbos ontspringen verschillende bronnen uit de kalkrijke
lössgrond, die het begin van de Merkelbeker beek vormen. In dit
moerassige bosgedeelte treffen we een elzenbroekbos aan met een
zeldzaam vegetatietype met sleutelbloem, dotterbloem, eenbes en
muskuskruid. Het hoger en droger gelegen loofbos wordt in het voorjaar
gesierd met bloeiende gele doventelels, bosanemonen, salomonszegels
en gevlekte aronskelken
Bij het vochtige gedeelte heeft men oorspronkelijk 6 vijvers aangelegd,
waarin forellen gekweekt werden en wilgen geplant (voor het vlechten
van manden). Voor de 2e wereldoorlog zijn deze vijvers in verval geraakt
en in de zestiger jaren werden de vijvers gevuld met gemeentelijk
huisvuil. In de 90-er jaren werden weer enkele vijvers uitgebaggerd
en doen nu dienst als opvangplaats van overmatige regenwater.
7. De Bovenste Hof
De Bovenste Hof was een leengoed van de heer van Valkenburg en
maakte deel uit van de goederen behorende bij het leengoed ‘Huize
Douwe’ welk in 1381 werd verworven door de Huyns van Amstenrade.
In 1385 wordt Reynaert Vaes Huyn, broer van Werner Huyn
van Amstenrade als eerste leenheer vermeld. Het huidige hoofdgebouw
dateert uit de 18e eeuw. Na de familie Huyn is deze pachthoeve
eigendom geweest van de verschillende geslachten, die kasteel
Amstenrade bewoond hebben. Hier werd in 1853, als zoon van de
toenmalige pachter, geboren Mgr. Dr. Paulus Mannens, bekend theoloog,
proost, vicaris generaal en President van het Groot Seminarie
in Roermond. Naar hem is de Mgr. Manensstraat genoemd.
De woning is in 1930 ingrijpend gewijzigd na een brand. De binnenmuren
zijn opgetrokken met eiken vakwerk en baksteen. De Hof is
nog steeds eigendom van het graafschap de Marchant et d’Ansembourg
en doet dienst als pachtboerderij. Vanaf 1981 had het Ministerie
van Landbouw het bedrijf gepacht als proefdierenbedrijf en Paardveehouderij.
Hier is zo’n 10 jaar onderzoek gedaan aan paarden. Door
bezuinigingen bij het ministerie van Landbouw werden de onderzoeksactiviteiten
vanaf 1992 geconcentreerd in Dronten. Nu is in dit
pand een rundveehouderij en manege gehuisvest. In de kantine van
de manage kunt u eventueel iets consumeren.
14 Ommetje om Oud Merkelbeek
15

Vanaf boerderij Bovenste Hof loopt u verder over de Akkerweg en
gaat door de tunnel onder de N276 door; U vervolgt verder deze
weg tot een splitsing. Hier neemt u links de holle weg door het bos
omhoog. Boven volgt u de route verder naar rechts via de notenlaan
en u laat het mogelijk Buitenringtracé links liggen. Na 200 meter
notenlaan gaat u naar rechts en vervolgt het pad tot aan de Hagendoornweg
(volg de routemarkering); via een bospad, parallel aan de
Hagendoornweg, volgt u deze weg en gaat u dan weer rechts naar
beneden door het voetgangerspoortje. In het weiland volgt u het
weidepad tot een volgende hek. Hier gaat u doorheen en meteen op
het pad naar links volgt u de weg, die weer door de tunnel onder de
N 276 naar de Bovenste Hof loopt. U loopt vervolgens verder richting
de Mgr. Mannensstraat. Hier slaat u rechtsaf en volgt deze straat tot
de kruising met de Loogstraat. Hier ziet u een mooie witte boerderij
aan de Vogelsvaldenerweg en een fraai wegkruis. Steek de Loogstraat
voorzichtig over en volg de route via de Vogelsvaldenerweg.
8. ’t Vögelke
Het pand ‘het Vögelke’, is geen monument, maar wel een fraai gelegen
carréboerderijtje. De Vogelsvalderenweg was een wandelpad door
weilanden naar de oorspronkelijke parochiekerk. Aan het begin en het
einde van deze weg bevond zich een valderen (dichtvallend toegangsheg,
waar wandelaars gemakkelijk door konden lopen, maar het vee
de wei niet kon verlaten). Bij de viersprong kruist u de Valderenweg
(met links een fraai stukje holle weg).
> U laat Boerderij ’t Vögelke achter u en u vervolgt de route via
de verharde weg, de Vogelsvaldenerweg. Deze weg blijft u volgen.
Onderweg loopt u langs waterbuffers en steekt u de Valderensweg
over. U vervolgt de Vogelsvalderenweg tot de kruising met de Merkelbeekerstraat,
een geasfalteerde weg. Hier steekt u voorzichtig over
(startpunt) en volgt u de Groeneweg 300 meter tot aan de monumentale
boerderij Onderste Hof.
16 Ommetje om Oud Merkelbeek
17

9. De Onderste Hof
In 1671 is het oudste deel van dit pand gebouwd. Eerder stond hier
al een leenhof dat in 1386 door Thijs Vos verkregen werd als leenhof
van Valkenburg. In 1729 heeft de familie De Negri de Vossenhof
verworven. De Onderste Hof was in vroegere tijden een weerbaar
huis: geschikt voor de verdediging. Op de binnenplaats zijn resten
van oude mergelfundamenten gevonden, die uit de dertiende eeuw
stammen. Boven de deur van de binnenplaats bevindt zich een
hardstenen lijst met drie wapenschilden en hardstenen metselwerk er
omheen. Het is niet onmogelijk, gezien de wapens die er op staan, dat
deze steen afkomstig is van de oude Wijershof (verdwenen hoeve in
de buurt). In het woongedeelte is nog veel oorspronkelijk, zoals trappen,
deuren en vloeren. Het woongedeelte van nu heeft in 1848 zijn
huidige vorm gekregen; voordien waren dit stallen. Het voormalige
herenhuis kijkt uit op het beekdal.
> Na boerderij de Onderste Hof gaat u rechtsaf en loopt u via een
onverharde weg het beekdal in.
10. Beekdal
Nabij het beekdal lagen vroeger twee steenfabrieken, die tot in de
zestigerjaren van de vorige eeuw van de Limburgse klei bakstenen
maakten. De beek, vroeger ook gebruikt als riool, werd na de 2e
wereldoorlog overkluisd. In 2000 is de beek tussen Merkelbeek en
Schinveld door het Waterschap Roer en Overmaas weer open gelegd,
zodat deze beek weer rustig door het dal kan meanderen. Bij een
groot wateraanbod kan hier in het stroomdal een massa water
gebufferd worden. Daarnaast zijn nog extra waterbuffers uitgegraven
om de kernen van Schinveld en Merkelbeek bij een hevig stortbui
droog te houden.
> Bij het ‘Zwarte paedje’ (zwart: door as en steenkoolresten om paden
begaanbaar te houden bij regen en sneeuw) volgt u de weg naar links
richting Schinveld, met de stroom van de beek mee. Na 800 meter
ziet u rechts van de weg een heuvel (motte) in het bos.
18 Ommetje om Oud Merkelbeek
19

11. Middeleeuwse Motte
‘De Vossenberg’
Het eerste soort kasteel in onze contreien was de motte. Op een
kunstmatige aarden heuvel werd een versterking, gebouwd, vaak
voorzien van een palissade (palenafrastering). In het begin was de
motte niet meer dan een houten toren. Motten werden alleen opgeworpen,
wanneer er geen natuurlijke heuvels waren. De Brunssumse
motte lag omstreeks 1000- 1100 op een strategisch punt, namelijk bij
de splitsing van de oude Romeinse weg van Heerlen over Brunssum
naar Gangelt en Tuddern. Op deze punten hadden de Romeinen hun
wachttorens gebouwd en mogelijk was deze motte een voortzetting
van zo’n wachttoren en diende als eerste verdedigbaar onderkomen
van een heer uit de omgeving. Fraaie voorbeelden van mottekastelen
van steen in de omgeving vinden we in Wijnandsrade en Terborg in
Schinnen.
> U keert terug naar het ‘Zwarte paedje’ en vervolgt uw tocht tot de
weg van Brunssum-Schinveld. Steek hier bij het tankstation voorzichtig
de weg over. Vervolgens ziet u rechts van u Hotel Restaurant Monument
de Schinvelderhoeve: ‘Schinvelderhuuske’.
12. Schinvelder Huuske
Het rijksmonument Schinvelder Huuske, nu Schinvelder Hoeve
genoemd, was ooit een carrévormige hoeve, die door een gracht
(water uit de Roode Beek) werd omgeven. Het was een adellijk huis
en grootleen van Valkenburg. De oudste vermelding is uit 1385
(Edmond van Heyenhoven) en het staat ook bekend onder de naam
Huis Heyenhoven. Het kasteel is ontstaan als woontoren. Deze toren
bestond uit een kelder en een hoge verdieping met daarboven het
dak. Ten westen van de toren stond vermoedelijk een nog ouder
gebouw, voorzien van een 1,3 m dikke muur. Het huidige bakstenen
huis met fraaie, door Naamse steen omgeven ramen, omgeeft samen
met de voormalige stallen en pachterwoning de binnenhof. Deze is
waarschijnlijk rond 1723 gebouwd. Aan de Binnenhofzijde zijn, typisch
voor deze streek, tussendorpelvensters (eigenlijk 2 vensters) zichtbaar.
Via een bordes met een dubbele, zijdelingse trap betreedt men bet
huis. Het Schinvelder Huuske is nu een hotel / restaurant. Hier bestaat
de mogelijkheid om even te rusten en iets te consumeren.
> Na het bezoek aan de Schinvelder Hoeve gaat u terug en steekt u
bij het tankstation de drukke weg over naar de Beekweg. Hier neemt
u wederom het ‘Zjwarte Paedje’ of het smalle wandelpad langs de
beek. U loopt door tot dat u arriveert bij het vertrek- en eindpunt van
Ommetje om Oud Merkelbeek ‘de Clemenskerk’ (kruising Merkelbeekerstraat
en de Groeneweg).
20 Ommetje om Oud Merkelbeek
21

EG
1 De Clemenskerk
2 De Lourdesgrot
3 Terrein voormalige abdijkerk en het klooster
4 Boerderij Renckenshuis
5 Titus Brandsmastraat
6 De Loogstraat en het bronnenbos
7 De Bovenste Hof
8 t Vögelke
9 De Onderste Hof
10 Beekdal
11 Middeleeuwse Motte ‘De Vossenberg’
12 Schinvelder Huuske
AMSTENRADERWEG
BELENWEG
STEENWEG
MAARWEG
R
HULTERWEG
Merkelbeek
KERKSTRAAT
Plattegrond
STEEN
AKKERPAD
STEEN
AKKERHOF
CLEMENSWEG
GREYERTWEG
IRENE
HOF
JULIANASTRAAT
N276
> uitkijkpunt, panorama
> Restaurant/café /kantine
MISWEG
MARIJKE
STRAAT
U
OUDE MISWEG
BEATRIXSTR
MARGRIET
STRAAT
BERNHARD
STRAAT
WILMENWEG
HAAGDOORNWEG
JULIANASTRAAT
RAADHUISSTRAAT
MGR. MANNENSSTRAAT
AKKERWEG
R
KLOOSTERSTRAAT
8
7
VALDERENSWEG
> Schinvelder Hoeve, Brunssummerstraat 65, 6451 CR Schinveld
> Kantine manege Bovenste Hof, Akkerweg 7, Brunssum
> Gastronomie- Eetcafé Smeets, Steenweg 6, 6447 BP Merkelbeek
> Café de Kling, Merkelbeekerstraat 75, 6441 KK Brunssum
22 Ommetje om Oud Merkelbeek
23
6
1
U
HENRI DUNANTSTRAAT
2
VOGELVALDERENWEG
TITUS BRANDSMASTRAAT
Brunssum
ALB.
THIBALD
STRAAT
RIDDER
LEMMENDER
5
EUROPALAAN
F. NIGHTINGALE
STRAAT
HERTOG
KENNEDYLAAN
RIDDER
WALRAMSTR
RIDDER
DIRKSTR
RIDDER
GOSWINSTR
LOOGSTRAAT
9
MONTGOMERYSTR
EUROPALAAN
BEXDELLESTRAAT
RIDDER
CORTENBACHSTR
RIDDER
HOEN
STRAAT
EISEN
R
4
HOWER
STRAAT
DE GASPERI STRAAT
STRAAT
KEIZERSTRAAT
KONINGSTRAAT
SLUITERDSTRAAT
De Grub
GROENEWEG
STRAAT
SCHUMANSTRAAT
3
MARSHALLSTRAAT
ADENAUER
CHURCHILL
REGENTESSE
STRAAT
STR
STADHOUDER
STRAAT
HERTOG
STRAAT
STRAAT
ROOSEVELT
LEENHEER
HEUFKESTRAAT
RIDDER
ULRICH
STRAAT
RIDDER
REINER
STRAAT
BERKENSTR
MAASTRICHTERSTRAAT
BEEKWEG
MERKELBEEKERSTRAAT
EUROPALAAN
RIDDER BEXSTRAAT
ESSEN
RINGOVEN
KENNEDYLAAN
LANDSHEER
KLINGBEMDEN
STRAAT
VROEDSCHAP
BRUNNER
BRON
STOK
HOES
STRAAT
STRAAT
DORPSTRAAT
KLINGBEMDEN
STRAAT
SCHOUT
STRAAT
POORTERSTRAAT
DR. POELS
STRAAT
JACINTA
HOF
SCHEPEN
CLERC
10
VELDSTRAAT
STRAAT
STRAAT
STRAAT
RAADHUISSTRAAT
SCHINKELSTRAAT
HOKKELENBERG
STRAAT
KRUISBERG
STRAAT
LAAN
KENNEDY
LINDESTRAAT
Schinveld
VELDSTRAAT
VOSSEN
LEEN
KLOOSTER
TUYN
JNKR V. WEERSTSTRAAT
HEULENDER
STRAAT
HEULENDERSTR
KLOOSTER
HOF
OLYMPIADE
OP DE VAARD
MERKELBEEKERWEG
HAEFLAND
DORPSTRAAT
JONKER CLUTTSTRAAT
DE NEGRISTR
HOUSER
STR
HEUFSTRAAT
KLOOSTERSTRAAT
ST.
BRIGIDASTR
FOLKLORIADA
KOUTENVELD
SCHIFFELER
STRAAT
LINDEPLEIN
KERKSTRAAT
RIDDER
VOS T
S R
KASTEELSTRAAT
HOF
STEDE
KERKSTRAAT
PAS
SAGE
R
VELDSTRAAT
HEUFSTRAAT
POST
STRAAT
JULIANASTRAAT
PAST.
MOONEN
HOF
‘T WINKEL
CENTRUM
KERKEVELD
STRAAT
JULIANA
STRAAT
PASTOOR
DOOR
VAART
PLEIN
ING. O.D. KAMPSTRAAT
ECHTERBAAN
PROVINCIALE WEG
SCHINVELDERSTRAAT
SAVELBERGSTR
11
GRACHT
DORPSTRAAT
ALEX. STR
STR
12
PR. HENDRIKLAAN
OP
GENHOES
TEGEL
STRAAT
WILLEM
PR. BERNHARD
STRAAT
BIESSTRAAT
PR. HENDRIK
LAAN
WILHELMINASTRAAT
PR.
BERNHARD
STRAAT
J. FRISO
MOLENVAART
WATERMOLEN
HOOGENBOSCH WEG
PR. BEATRIX
STRAAT
STRAAT
DOORVAARTSTRAAT
OPGENHOES
PASTOOR HAGENSTRAAT
BOERHAAVE
STRAAT
MUEZEBERG
LAND
STEINER
STRAAT
FLEMING
PASTEURSTRAAT
ST. GREGORIUSLAAN
BUNDER
STRAAT
HOFPOEL
STRAAT
PR.
MARIJKE
PR. BEATRIXSTRAAT
BONGARDSTRAAT
EGGELAAN
PLOEG
STR
ORANJESTRAAT
PR.
MARGRIET
STRAAT
PR. IRENE
STRAAT
PR. HENDRIKLAAN
MILIEUWEG
MEELOVENSTRAAT
STRAAT
ZAND
STRAAT

Colofon
Deze brochure is een uitgave van de werkgroep
OM3 ‘Ommetje om Oud Merkelbeek’ en VVV
Zuid-Limburg. Wij hebben deze brochure met de
meeste zorg samengesteld. Alle informatie hierin
wordt echter verstrekt zonder aansprakelijkheid
onzerzijds.
© VVV Zuid-Limburg 2012
Werkgroep OM3: Piet Cox, Frank Ulaga
en Peter Kleuters
Coördinatie VVV Zuid-Limburg,
afdeling Marketing & Evenementen
Fotografie Werkgroep OM3, Jos van Wunnik
(foto’s Motte).
Met dank aan Jac Smeets (historische bronnen).
Cartografie AnyWay Productions, Hansweert
Vormgeving Het Vormlab, Heerlen
Druk Leen B.V.
www.clemensdomein.nl