Is er iemand die het nog snapt?

4 OPMERKELIJK
30.000 euro korting
op het collegegeld
Jildou Bergstra werd twee keer
uitgeloot voor geneeskunde, besloot
verpleegkunde te studeren om via de
decentrale selectie binnen te komen.
Het lukte, ze wilde beginnen... En toen
plofte de rekening van 32.000 euro op
de mat. Maar Jildou heeft mazzel...
Door NICOLE BESSELINK
De 23-jarige Jildou Bergstra uit
Lemmer dacht er in 2006 na twee
uitlotingen goed aan te doen haar
studie verpleegkunde af te maken.
Meer ervaring opdoen, meer kans
om toegelaten te worden. Geen
wolkje aan de lucht, totdat de rekening
van 32.000 euro op de mat
viel.
Per jaar wel te verstaan.
Omdat ze al een opleiding had
afgerond en de overheid vanaf 1
september geen geld meer betaalt
voor een tweede studie, bracht de
RUG haar het kostendekkende bedrag
van 32.000 euro in rekening.
Hetzelfde bedrag dat studenten
van buiten de EU moeten betalen
voor een jaar geneeskunde in Groningen.
Een week nadat Jildou met haar
verhaal in het nieuws kwam, is de
RUG van gedachten veranderd. Ze
mag komende week tóch tegen het
reguliere tarief van 1672 euro beginnen.
Collegevoorzitter Sibrand
Poppema belde Jildou woensdagmorgen
met het goede nieuws.
“De reden dat ze het wettelijk
collegegeld mag betalen, is dat ze
in het voorjaar al mee heeft gedaan
met de decentrale selectie en toen
nog niet kon weten dat ze met hoger
collegegeld geconfronteerd zou
worden”, zegt RUG-woordvoerder
Jos Speekman.
“Haar situatie geeft wel aan hoe
raar het systeem is”, zegt Koos
Duppen, portefeuillehouder middelen
van het college van bestuur.
“Als ze haar laatste verpleegkundevak
niet had afgerond, had ze
wel met geneeskunde kunnen beginnen.
Bovendien is ze door alle
hoepels van de selectie gesprongen.”
Vraag & antwoord ??? !!!
‘Wij wilden dit niet’
“Onplezierig” noemt Koos Duppen,
portefeuillehouder middelen van het
college van bestuur de chaos en paniek
rondom de hogere kosten voor een
tweede studie.
Door NICOLE BESSELINK
Studies als filosofie en godgeleerdheid
dreigen in de problemen te komen.
Wat vindt u daarvan?
“Het laat zien hoe krom de situatie
is. Mensen die een tijd na hun afstuderen
een nieuwe studie willen,
vaak bij de brede culturele studies,
worden afgeschrikt door de kosten
en blijven weg. De faculteiten raken
hun bekostiging kwijt. Maar,
laten ze ze toe, dan krijgen ze geen
geld, want wij krijgen ook geen
geld meer uit Den Haag. ”
Een tweede bachelor kost nu 6800
euro per jaar. Waar komt dat
bedrag vandaan?
“We hanteren dezelfde, kostendekkende
tarieven als voor niet-
EU-studenten. We hebben die
bedragen niet opnieuw bekeken,
alleen geïndexeerd. Nu de storm
losbarst, ben ik bereid om met de
faculteiten opnieuw naar die bedragen
te kijken.”
Waarom betaalt een student voor
dezelfde studie bij andere universiteiten
duizenden euro’s minder?
“Een instelling kan haar collegegeld
op verschillende manieren berekenen.
Je kunt het bedrag dat je
van het Rijk krijgt, delen door het
aantal studenten. Wij krijgen 340
miljoen euro per jaar en hebben
ongeveer 36.000 studenten. Dat is
9500 euro per persoon en dat kun
je als instellingsgeld vragen.
Je kunt ook het totale budget – in
ons geval 560 miljoen euro – delen
door de 36.000 studenten. Dat
komt neer op 15.000 euro, maar
dat vinden we niet redelijk.
Weer een andere manier is om
kosten voor onderzoek van die
340 miljoen euro af te trekken.
Dat maakt het collegegeld goedkoper,
maar ja, onderwijs en onderzoek
zijn soms lastig te scheiden.
Dat doen wij ook niet. Wij hebben
gekozen voor een tarief voor alfa-,
gamma- en medische studies.”
Hoe kunnen andere universiteiten
hun collegegeld zo laag houden?
“Ik vind dat een aantal universiteiten
op het randje zit. Als onderwijsinstelling
moet je een geloofwaardig
verhaal tegenover de
overheid hebben. Je moet laten
zien dat je niet onder de marktprijs
zit. Ik ga ervan uit dat Den
Haag op een gegeven moment tegen
die instellingen zegt: we betalen
niet meer.”
Bent u niet bang dat mensen die
een tweede studie willen gaan doen
Groningen links laten liggen?
“Nou, we moeten niet vergeten om
hoeveel mensen het nou eigenlijk
gaat. Precieze cijfers heb ik niet bij
de hand, maar het gaat eerder om
tientallen mensen dan duizend.”
Veel studenten die een tweede studie
willen beginnen, laten een vak
openstaan bij hun eerste. Is dat
niet slecht voor de rendementen?
“Het systeem lokt dat uit. Het
klinkt raar, maar ik zou het ze aanraden.
Wij zijn niet blij met de wetgeving
en hebben geprotesteerd bij
de VSNU.”
Is er iemand d
| _ Overal
| ACHTERGROND | Volkomen onverwacht
viel bij hbo-doorstromers en deeltijders
een hoge rekening op de mat. 6800
euro instellingsgeld moeten ze betalen,
omdat ze al een bachelor of master op
zak hebben. De verwarring is groot.
Hoe zít het nu eigenlijk?
Door PETER KEIZER, NIKKI STER-
KENBURG
1
Hoe zit de
regeling in
elkaar?
Universiteiten krijgen
geld van de overheid als een
student zijn bachelor- of masterdiploma
haalt. Dat compenseert
voor het feit dat het collegegeld
van 1672 euro lager is dan de
kosten die een universiteit maakt
voor het onderwijs. Sinds deze zomer
betaalt de overheid echter niet
meer voor studenten die al een bachelor
of master hébben. Daarom
moeten zij nu zelf hun studie betalen.
Begin je voor het eerst aan een
studie dan betaal je het wettelijk
collegegeld (1672 euro bij een voltijd
studie). Heb je al een bachelor
of master behaald, en wil je nog
een studie doen, dan betaal je het
tarief dat de universiteit zelf mag
bepalen. Aan de RUG kost een
tweede bachelor bij de meeste studies
6800 euro per jaar, een tweede
master 7800 of 9500 euro.
Dubbelstudenten – die dus twee
studies tegelijk volgen – betalen
1672 euro, voorlopig ook wanneer
ze bij een van die studies afstuderen.
Ook voor sommige schakelprogramma’s
betaal je 1672 euro.
Doe je op dit moment al een tweede
studie aan de RUG? Dan heb je
geluk. Vorige week maakte het college
van bestuur bekend dat je de
komende paar jaar nog mag studeren
tegen het lage tarief. Middelenman
Koos Duppen van het college
van bestuur zei in de u-raad: “Voor
zittende studenten vindt het college
het onbillijk dat ze met een verhoging
worden geconfronteerd die
ze niet hadden voorzien. We hebben
een overgangsregeling voor
zittende studenten, maar wanneer
die afloopt, daarover heeft het college
nog geen besluit genomen.”
Wil je precies weten hoeveel je
kwijt bent? Bekijk het overzicht op
de RUG-site: http://bit.ly/bqMVCI.
2
Waarom heb
ik er nog
niets over
gehoord?
Dat heeft alles te maken met de
vakantie. De nieuwe collegegeld-
heerst verwarring ron
tarieven werden pas op 24 juni
uitvoerig besproken in de universiteitsraad.
Vlak voor de zomervakantie
dus. Omdat de nieuwe tarieven
al op 1 september zouden
ingaan en faculteiten weinig tijd
hadden om te reageren, vroeg de
raad om een jaar uitstel. En kreeg
nul op het rekest. “Nu is er deze
wet, nu is er dit financiële probleem”,
reageerde Koos Duppen.
De raad benadrukte nog tijdens
die vergadering dat studieadviseurs
en studenten goed moesten
worden voorgelicht over de nieuwe
situatie. Dat is – ook weer door
de vakantie – niet gelukt.
3
Hoe kom ik
eronder uit?
Schrijf je in voor je
tweede bachelor- of
masteropleiding vóór je je eerste
UK 2 - 2 SEPTEMBER 2010
Gedupeerde KCM-studente Nikki de Beer (links) en studiegenote Maaike Beckers, die ook doo
bachelor of master binnen hebt.
Dan mag je de tweede opleiding
tegen het lage tarief volgen.
Sta je ingeschreven voor twee bachelors
en studeer je bij één opleiding
af, dan mag je in datzelfde
studiejaar de tweede opleiding
vervolgen tegen het wettelijk collegegeld.
De daaropvolgende jaren betaal
je het lage instellingstarief, dat in
hoogte gelijk is aan het wettelijk
collegegeld. Je portemonnee zal
het verschil dus niet merken.
Sommige studieadviseurs schreven
in juni studenten nog snel in
voor het jaar 2009-2010, zodat ze
als pseudo-dubbelstudenten de
tweede studie tegen laag tarief
konden beginnen. Het college van
bestuur heeft dat echter verboden.
Je kunt er ook voor kiezen te verkassen
naar een andere universiteit,
want niet alle universiteiten
gaan op de zelfde wijze met de re-

UK 2 - 2 SEPTEMBER 2010
die het nog snapt?
ng rond de tarieven voor je tweede studie
aike Beckers, die ook door de collegegeldverhoging getroffen is. Foto Reyer Boxem
geling om. (zie verderop bij punt
5).
4 Waar
gaat m’n
geld eigenlijk
naartoe?
Het instellingscollegegeld
is volgens het college van
bestuur kostendekkend. Maar er is
geen specificatie van die kosten.
Het tarief is in 2004 vastgesteld
voor studenten van buiten de EU
die in Groningen willen studeren.
Het word nu toegepast op iedere
student die een tweede studie
wil volgen. “Het maakt niet uit
of je uit China of Nederland komt.
Het moet kostendekkend zijn”, zegt
Koos Duppen.
Het bedrag lijkt misschien erg
hoog, maar vergeet niet dat je niet
alleen je docent betaalt. Ook de ictfaciliteiten,
de universiteitsbiblio-
theek en de gebouwen van de RUG
kosten geld. En wat denk je van
sportvoorzieningen, de USVA of de
Studenten Service Desk?
Er is één tarief per faculteit, omdat
het onmogelijk is op individueel
niveau te bepalen wat een studie
kost. Vanuit de opleidingen is echter
veel protest. Vandaar dat het college
van bestuur dit najaar de tarieven
opnieuw wil bekijken, samen
met de faculteiten. “Maar het bedrag
zal waarschijnlijk niet veel lager
uitvallen”, zegt collegevoorzitter
Sibrand Poppema.
5 Hoe
zit het
elders in het
land?
Wie bij de RUG besluit
na z’n afgeronde bachelor dit
jaar nog een bachelor geschiedenis
te gaan doen, is maar liefst 6.800
euro aan collegegeld kwijt. En daarmee
is de RUG de duurste universiteit
als het gaat om een tweede studie.
Zowel bij de Universiteit Utrecht
als de Universiteit van Amsterdam
is er een overgangsregeling voor
studenten die nu aan een tweede
bachelor beginnen. Ronden zij deze
voor augustus 2013 af, dan betalen
zij het normale tarief. Bij de
Radboud Universiteit Nijmegen betaal
je voor een studie geschiedenis
2.840 euro en bij de Universiteit
van Tilburg wordt 2.550 euro voor
een alfastudie gerekend (geschiedenis
zit niet in het curriculum).
In Leiden krijg je korting als je
al een bachelor in Leiden hebt gehaald,
je betaalt daar 2.300 euro.
Erasmus Universiteit Rotterdam en
de Vrije Universiteit hanteren voor
aankomend jaar nog het normale
tarief voor de tweede bachelor,
daarna beslissen ze verder.
OPMERKELIJK 5
Huilend aan de balie
Studenten zijn bang dat ze hun studie
niet kunnen afmaken, kleine studies
vrezen voor hun voortbestaan en
studieadviseurs zijn boos dat het
allemaal zo snel moest.
Door VERA VERZIJL, CHRISTIEN
BOOMSMA en PETER KEIZER
Studieadviseur Elisabeth van ’t
Lindenhout van archeologie heeft
een student die naar Zweden wil
verhuizen. Studeren zou daar
gratis zijn. Hier vreest hij 6800
euro te moeten gaan betalen volgend
jaar. Want al is hij een ‘zittende’
student en al heeft het college
van bestuur later gezegd dat
er geen einddatum aan de overgangsregeling
zit, de verwarring
is groot.
Net als bij Nikki de Beer. Zij
schreef zich in voor het hbodoorstroomprogramma
van kunsten,
cultuur en media en schrok
zich aanvankelijk wezenloos.
“Ik kreeg de rekening op de mat.
Daar schrok ik wel even van en ik
stond op het punt van huilen.”
Een week later bleek echter het
hele doorstroomprogramma te
worden geschrapt doordat te veel
studenten zich terugtrokken. De
Beer en met haar negentien andere
studenten worden in een –
goedkoper – schakelprogamma
ondergebracht. Een schakelprogramma
is niet alleen 60 punten,
in plaats van 90, je betaalt er ook
het wettelijke – lage – collegegeld
voor.
Marijke van der Laan dan. Ze
wil kunstgeschiedenis aan de
RUG gaan doen, maar ook zij
werd geconfronteerd met een rekening
van 6800 euro, omdat
ze al een hbo-bachelor op haar
naam heeft. Dat kan ze niet betalen.
Dus diende ze een verzoek in
om net als de studenten bij KCM
een schakelprogramma te mogen
volgen. Of het lukt? Ze wacht af.
Of neem Terence van Zoelen.
Hij is deeltijdstudent geschiedenis.
Tweede jaar. En hij voelt zich
in de maling genomen. “Je tekent
voor een bachelor en niet voor een
jaar. Ik heb gelijk een bezwaarschrift
ingediend. Ik ga door met
studeren en ik hoop dat er in het
najaarsoverleg nog wordt besloten
dat dit niet doorgaat.”
Hadden deze studenten het
kunnen weten? In maart stond
het wetsbesluit al in de Staatscourant,
maar studentenbelangenorganisaties
LSVb en ISO worden
nu overspoeld met klachten
en telefoontjes van bezorgde studenten.
De PvdA stelde Kamervragen
over de slechte informa-
tievoorziening. En bij DUO staat
de telefoon roodgloeiend. “Studenten
hebben veel vragen”, zegt
Tea Jonkman, “maar wij kunnen
er eigenlijk niet veel mee en moeten
ze in veel gevallen doorsturen
naar hun eigen instelling.”
En bij die instelling worstelen
studieadviseurs met geëmotioneerde
studenten. “Ik kreeg boze
vaders toen ze opeens een
rekening van 6800 euro gepresenteerd
kregen voor hun kind”,
vertelt Lucia van Heteren. Ook
Rob van Schaik, onderwijsondersteuner
bij Gedrags- en Maatschappijwetenschappen
vertelt
over mensen die heftig reageren.
“Ze zijn not amused.” En portefeuillehouder
middelen Mirjam
Buigel-De Witte van godgeleerdheid
had mensen aan de balie die
volkomen overstuur waren. “Studenten
staan hier in tranen aan
de balie en zeggen: wat moet ik
nou?”
Er is boosheid vanwege de snelheid
waarmee de regeling is doorgevoerd.
“Onbehoorlijk bestuur”,
zegt Remi van Schaik van geschiedenis.
En Van Heteren: “Net
voor mijn vakantie kregen wij
de definitieve instellingsregels.
Toen heb ik mijn vakantie maar
uitgesteld.” Het afdelingsbestuur
was toen al weg.
Tegelijk komen deeltijdopleidingen
en kleine studies als godgeleerdheid
zelf in de knel. Hoogleraar
Fries Goffe Jensma kon dit
jaar maar één student inschrijven:
“Als studentenaantallen
maatgevend worden voor de financiering
betekent dat ook het
einde van de kleinere opleidingen”,
zegt hij. Bovendien vindt hij
dat de snelheid waarmee de regeling
wordt doorgevoerd in “schril
contrast” staat met de snelheid
waarmee een studie zijn koers
kan wijzigen.
Ondertussen heeft Koos Duppen
wel toegezegd dat zittende studenten
niet getroffen zullen worden
door hoge collegegelden. En
dat de overgangsregeling geen
einddatum heeft. Maar studieadviseurs
hebben moeite dat te geloven.
Want in de officiële uitvoeringsregeling
van de RUG
staat namelijk dat de overgangsbepaling
“uitsluitend” geldt voor
2010-2011. Wat moet je dan geloven?
Wat het college zegt? Of wat
het schrijft?
Remi van Schaik is in elk geval
niet gerustgesteld. “Ik vertrouw
de uitspraak van Duppen
in de UK niet. Als het waar is, zou
het prachtig zijn, maar ik betwijfel
het.”