11.08.2013 Views

Landschap en wereldkaart

Landschap en wereldkaart

Landschap en wereldkaart

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

De contin<strong>en</strong>t<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s<br />

grootte:<br />

1 Eurazië: 54,5 miljo<strong>en</strong> km²<br />

2 Amerika : 42 miljo<strong>en</strong> km²<br />

3 Afrika: 30 miljo<strong>en</strong> km²<br />

4 Australië: 9 miljo<strong>en</strong> km²<br />

De Arabische wereld is niet<br />

gelijk aan de islamitische wereld.<br />

De meeste Arabier<strong>en</strong> zijn<br />

moslims, maar niet alle moslims<br />

zijn Arabier<strong>en</strong>.<br />

De meeste Turk<strong>en</strong> <strong>en</strong> Iraniërs<br />

bijvoorbeeld zijn moslim maar<br />

ge<strong>en</strong> Arabier.<br />

Niet alle land<strong>en</strong> van Latijns-<br />

Amerika hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Latijnse taal<br />

(Spaans, Portugees of Frans) als<br />

voertaal.<br />

In Suriname spreekt m<strong>en</strong> bv.<br />

Nederlands.<br />

3 Vere<strong>en</strong>voudig<strong>en</strong><br />

3.1 De vorm<strong>en</strong><br />

Bij de constructie van e<strong>en</strong> refer<strong>en</strong>tiekaart mak<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> onderscheid tuss<strong>en</strong> hoofd- <strong>en</strong><br />

bijzak<strong>en</strong>. Kronkelige kustlijn<strong>en</strong>, baai<strong>en</strong> <strong>en</strong> kap<strong>en</strong> zijn voorlopig bijzaak. Ter vere<strong>en</strong>voudiging<br />

<strong>en</strong> om ons tot de hoofdzak<strong>en</strong> te beperk<strong>en</strong>, bak<strong>en</strong><strong>en</strong> we de kustlijn<strong>en</strong> van de contin<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

de grote eiland<strong>en</strong> af met rechte lijn<strong>en</strong>.<br />

3.2 Refer<strong>en</strong>tievlakk<strong>en</strong><br />

Om de wereldactualiteit vlot te kunn<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>, is het handig dat je op elk werelddeel<br />

<strong>en</strong>kele grote refer<strong>en</strong>tievlakk<strong>en</strong>, zoals stat<strong>en</strong>, herk<strong>en</strong>t:<br />

Noord-Amerika Ver<strong>en</strong>igde Stat<strong>en</strong> (VS) <strong>en</strong> Canada<br />

C<strong>en</strong>traal-Amerika Mexico<br />

Zuid-Amerika Brazilië <strong>en</strong> Arg<strong>en</strong>tinië<br />

Europa Frankrijk – Duitsland – Europees Rusland<br />

Azië China, India <strong>en</strong> Aziatisch Rusland (Siberië)<br />

Afrika Egypte – Dem. Rep. Congo – Zuid-Afrika<br />

Oceanië Australië<br />

4 Verder verdel<strong>en</strong><br />

Bepaalde del<strong>en</strong> van de wereld krijg<strong>en</strong> in de media andere nam<strong>en</strong>. Om de wereldactualiteit<br />

te kunn<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>, k<strong>en</strong> je best <strong>en</strong>kele belangrijke wereldblokk<strong>en</strong> of -regio’s. De naamgeving<br />

kan gebaseerd zijn op: taal, cultuur, geografische ligging <strong>en</strong> klimaat.<br />

1 Taal<br />

Angelsaksisch Amerika: in Canada <strong>en</strong> de VS spreekt m<strong>en</strong> hoofdzakelijk Engels met<br />

uitzondering van Quebec (Canada) waar Frans de voertaal is. In het zuid<strong>en</strong> van de VS<br />

won<strong>en</strong> steeds meer m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die Spaans sprek<strong>en</strong>.<br />

In Latijns-Amerika spreekt m<strong>en</strong> Spaans <strong>en</strong> Portugees (<strong>en</strong>kel in Brazilië), met uitzondering<br />

van Guyana waar m<strong>en</strong> Engels spreekt <strong>en</strong> Suriname waar m<strong>en</strong> Nederlands spreekt. (In<br />

Frans-Guyana sprek<strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> Frans, maar dat is ook e<strong>en</strong> Latijnse taal.)<br />

2 Cultuur<br />

De indeling van de wereld volg<strong>en</strong>s de grote cultur<strong>en</strong> levert e<strong>en</strong> twaalftal grote culturele<br />

zones op. De verschill<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> tot uiting in de gesprok<strong>en</strong> <strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong> taal, de gebruik<strong>en</strong>,<br />

de etnische afkomst <strong>en</strong> vooral in de godsdi<strong>en</strong>st.<br />

– De westerse, de orthodoxe <strong>en</strong> de Latijns-Amerikaanse cultuur zijn vooral christelijk<br />

geïnspireerd, maar verschill<strong>en</strong> onderling verder in taal <strong>en</strong> historisch verled<strong>en</strong>.<br />

– De islamitische wereld is groter dan de zgn. Arabische wereld, maar omvat ook nog<br />

grote verschill<strong>en</strong> zoals de so<strong>en</strong>nitische strekking – vooral bij Arabier<strong>en</strong> – teg<strong>en</strong>over de<br />

sjiitische strekking vooral in Iran. Ook Turkije neemt e<strong>en</strong> afzonderlijke plaats in door<br />

het feit dat Turks ge<strong>en</strong> Arabische taal is.<br />

– In de oosterse cultur<strong>en</strong> maakt m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> onderscheid tuss<strong>en</strong> de hindoeïstische cultuur<br />

(vooral in India), de Oost-Aziatische (vooral China), de Japanse <strong>en</strong> de boeddhistische<br />

cultuur.<br />

– In Afrika valt de grote culturele gr<strong>en</strong>s sam<strong>en</strong> met het zuid<strong>en</strong> van de Sahara.<br />

De sub-Saharaanse cultur<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> als <strong>en</strong>ig geme<strong>en</strong>schappelijk k<strong>en</strong>merk hun etnische<br />

verwantschap die tot uiting komt in de huidskleur.<br />

– Daarnaast bestaan er nog e<strong>en</strong> aantal afzonderlijke cultur<strong>en</strong> zoals de Joodse,<br />

de Haïtiaanse <strong>en</strong> de Ethiopische cultuur.<br />

3 Geografische ligging<br />

Bv. Midd<strong>en</strong>-Oost<strong>en</strong> – C<strong>en</strong>traal-Afrika – Zuidoost-Azië<br />

4 Klimaat<br />

Bv. Moesson Azië (zie p. 57) waar de moessonreg<strong>en</strong>s voorkom<strong>en</strong><br />

INKIJKEXEMPLAAR<br />

Wat je hebt bijgeleerd<br />

– Je kunt de wereld verdel<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s contin<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, werelddel<strong>en</strong> <strong>en</strong> breedtezones.<br />

– Je kunt de actualiteit plaats<strong>en</strong> op de wereldrefer<strong>en</strong>tiekaart met de grote wereldblokk<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> de voornaamste stat<strong>en</strong>.<br />

9 <strong>Landschap</strong> <strong>en</strong> <strong>wereldkaart</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!