PIBO proefresultaten 2011-2012 (1379.2 Kb) - Agripress

-1- 

Voorwoord 

Stilaan komt er een einde aan de mooie en lange zomeravonden. Jaarlijks is dit opnieuw een teken om 

het graanseizoen nog eens de revue te laten passeren. Verliepen de grondbewerkingen en de uitzaai in 

goede omstandigheden? Hebben we een groeizaam seizoen gekend of was er veeleer schade door de 

overvloedige regen? Hoe is het met de ziektedruk geweest gezien de neerslag? Hebben de 

graanvelden een goede opbrengst- zowel plantkundig als financieel - gebracht? Welke 

gewasbeschermingsmiddelen deden het goed en welke rassen sprongen eruit? Deze vragen, en veel 

meer, zullen behandeld worden in deze brochure. 

Wat onze job en de landbouw in het algemeen zo speciaal maakt is dat elk jaar verschillend is. En dit 

was dit jaar tot dusver niet anders. Werken met de grillen van de natuur is niet gemakkelijk maar maakt 

het voor ons allemaal wel interessant. Zo bracht het najaar van 2011 ons stabiel droog weer, wat ervoor 

gezorgd heeft dat de uitzaai van de granen tijdig en in goede omstandigheden heeft kunnen 

plaatsvinden. Waar de laat gezaaide tarwe in het najaar van 2010 sterk te lijden had van de natte 

omstandigheden was 2011 eerder wat aan de droge kant. Het voorjaar van 2012 was al vroeg goed 

van start gegaan. Met 2011 nog vers in ons achterhoofd dachten vele ‘vroeg begonnen is half 

gewonnen’. Maar toch zullen we ons allemaal het voorjaar herinneren als ‘koud en nat’. De grillen van 

de natuur bleven dan ook niet zonder gevolg en leidde her en der gezien de relatief hoge ziektedruk tot 

enigszins verrassende resultaten. 

De prognoses van de oogst in combinatie met de relatief lage wereldvoorraad hebben dit jaar geleid tot 

sterk fluctuerende prijzen. Bijna dagelijks verschijnen artikels zoals ‘alles of niets voor Australische 

graanoogst’, ‘droogte teistert Amerikaanse graanoogst’, ‘lage prognoses tarwe zuidelijk halfrond helpt 

EU-tarwe’, etc. Maar daarnaast vinden we ook bijna dagelijks artikels terug van ‘Duitsers oogsten dit 

jaar meer graan’, ‘Brazilië maakt zich op voor record maïsoogst’, etc. Dit alles maakt het er niet 

gemakkelijker op. Niet tegenstaande kennen we vandaag relatief hoge prijzen voor ons graan. Dit zal 

de akkerbouw in zijn geheel natuurlijk ten goede komen. 

In ieder geval biedt de brochure die u nu in de hand heeft weer een hele brok actuele informatie over de 

teelt van granen over een, volgens ons, zeer interessant jaar. We hopen dan ook dat u met deze 

informatie het volgende seizoen weer aan de slag kunt gaan om een goed product, in alle opzichten, op 

de markt kan brengen. 

Medewerkers PIBO-Campus vzw 

Proefresultaten Granen 2011-2012 

PIBO-Campus

-2- 

Inhoudsopgave 

Voorwoord 1 

DEEL 1 :WINTERGERST 5 

1. RASSENPROEF WINTERGERST .......................................................................................... 5 

1.1 Proefopzet ................................................................................................................ 5 

1.2 Perceelsgegevens .................................................................................................... 5 

1.3 Waarnemingen ......................................................................................................... 6 

1.4 Eigenschappen per ras ............................................................................................ 8 

1.3 Proefresultaten ....................................................................................................... 10 

1.4 Gemiddelde proefresultaten ................................................................................... 12 

1.5 Bespreking ............................................................................................................. 13 

2. FUNGICIDENPROEF WINTERGERST .................................................................................. 14 

2.1 Proefopzet .............................................................................................................. 14 

2.2 Perceelsgegevens .................................................................................................. 14 

2.3 Proefobjecten ......................................................................................................... 14 

2.4 Ziektetellingen ........................................................................................................ 15 


2.6 Bespreking ............................................................................................................. 16 

3. WAARNEMINGSVELD WINTERGERST ................................................................................ 17 

3.1 Proefopzet .............................................................................................................. 17 


3.3 Waarnemingen ....................................................................................................... 17 

4. ONKRUIDBESTRIJDING WINTERGERST .................................................................. 18 

DEEL 2: WINTERTARWE 21 

1. RASSENPROEF WINTERTARWE LCG .............................................................................. 21 

1.1 Proefopzet .............................................................................................................. 21 

1.2 Perceelsgegeven .................................................................................................... 21 

1.3 Waarnemingen ....................................................................................................... 23 

1.4 Eigenschappen per ras........................................................................................... 27 


1.6 Gemiddelde proefresultaten ................................................................................... 32 

1.7 Bespreking ............................................................................................................. 33 

2. RASSENPROEF HYBRIDE WINTERTARWE ......................................................................... 34 

2.1 Proefopzet .............................................................................................................. 34 


2.3 Waarnemingen ....................................................................................................... 35 

2.4 Eigenschappen per ras........................................................................................... 35 



-3- 


2.6 Bespreking ............................................................................................................. 36 

3. GRAANHAANTJE IN WINTERTARWE ................................................................................... 38 

3.1 Proefopzet .............................................................................................................. 38 


3.3 Opbrengst .............................................................................................................. 38 

3.4 Bespreking ............................................................................................................. 38 

4. FUNGICIDENPROEF BLADZIEKTEN WINTERTARWE LCG ..................................................... 39 

4.1 Proefopzet .............................................................................................................. 39 


4.3 Proefobjecten : ....................................................................................................... 40 

4.4 Waarnemingen ....................................................................................................... 40 


4.6 Tukey HSD-test ...................................................................................................... 41 

4.7 Bespreking ............................................................................................................. 42 

5. FUNGICIDENPROEF AARZIEKTEN WINTERTARWE LCG ....................................................... 43 

5.1 Proefopzet .............................................................................................................. 43 


5.3 Proefobjecten ......................................................................................................... 44 

5.4 Waarnemingen ....................................................................................................... 44 


5.6 Tukey HSD-test ...................................................................................................... 45 

5.7 Bespreking ............................................................................................................. 46 

6. FUNGICIDENPROEF WINTERTARWE GEREDUCEERDE DOSIS ............................................... 47 

6.1 Proefopzet .............................................................................................................. 47 



6.4 Bespreking ............................................................................................................. 49 

7. ZWAVELBEMESTINGSPROEF ............................................................................................ 50 

7.1 Proefopzet .............................................................................................................. 50 


7.3 Zwavel bemestingsschema’s .................................................................................. 51 

7.4 Waarnemingen ....................................................................................................... 51 


7.6 Bespreking ............................................................................................................. 54 

8. EROSIEPROEF WINTERTARWE NA SUIKERBIETEN .............................................................. 55 

8.1 Proefopzet .............................................................................................................. 55 


8.3 Aangelegde objecten .............................................................................................. 56 

8.4 Waarnemingen ....................................................................................................... 57 


8.6 Bespreking ............................................................................................................. 58 



-4- 

9. EROSIEPROEF WINTERTARWE NA CICHOREI ..................................................................... 59 

9.1 Proefopzet .............................................................................................................. 59 



9.4 Waarnemingen ....................................................................................................... 60 


9.6 Bespreking ............................................................................................................. 61 

10 EROSIEPROEF WINTERTARWE NA KORRELMAÏS .................................................................. 62 

10.1 Proefopzet .............................................................................................................. 62 

10.2 Perceelsgegevens................................................................................................... 62 

10.3 Waarnemingen ....................................................................................................... 63 


10.5 Waarnemingen ....................................................................................................... 63 


10.7 Bespreking ............................................................................................................. 65 

11. ONKRUIDBESTRIJDING IN WINTERTARWE .......................................................................... 66 

12 GROENBEMESTERS NA TARWE VOOR REDUCTIE NITRAATRESIDU ....................................... 69 

DEEL 3: ERWTEN en BONEN 70 

1. RASSENPROEF ERWTEN ................................................................................................. 70 

1.1 Proefopzet .............................................................................................................. 70 


1.3 Rassen ................................................................................................................... 70 


2. RASSENPROEF BONEN ................................................................................................... 71 

2.1 Proefopzet .............................................................................................................. 71 


2.3 Rassen ................................................................................................................... 71 

3. FUNGICIDENPROEF BONEN ............................................................................................. 72 

3.1 Proefopzet .............................................................................................................. 72 


3.3 Schema’s fungiciden behandeling .......................................................................... 72 

3.4 Kostprijs van de verschillende schema’s ................................................................ 73 

DEEL 4: PRODUCTEN EN ACTIEVE STOFFEN 74 

1. HERBICIDEN .................................................................................................................. 74 

2. FUNGICIDEN .................................................................................................................. 81 

3. INSECTICIDEN ................................................................................................................ 85 

4. VARIA ............................................................................................................................ 86 



1. Rassenproef wintergerst 

-5- 

DEEL 1 :WINTERGERST 

Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum granen, de Vlaamse overheid-Afdeling Duurzame 

Landbouwontwikkeling (Ir. J.L. Lamont en Y. Lambrechts) en Landbouwer Raf Guisson 

1.1 Proefopzet 

Vijftien verschillende rassen werden behandeld met één fungicide, ze worden met elkaar vergeleken 

i.v.m. opkomst, uitstoeling, groei, bloei, ziektedruk, aarschuiven, productie en kwaliteit. Onder de 15 

rassen bevonden zich twee hybriderassen (Tatoo, Volume). Alle rassen werden behandeld met 

Argento. De proef gebeurt voor elk ras in vier herhalingen. 

1.2 Perceelsgegevens 

a. Voorvrucht: wintertarwe 

b. Zaaidatum: 29.09.11 

c. Zaaidichtheid: 250 korrels per m² 

200 korrels per m², hybriden 

d. Onkruidbestrijding: 

naopkomst: Herold 0.6l/ha 17.10.11 

e. Bladluisbestrijding: zaaizaadbehandeling (Argento), een bijkomende bladluisbestrijding was 

zowel in het najaar als in het voorjaar niet noodzakelijk. 

f. Bemesting: 

chemische: stikstof: - stikstofindex: 156 (normaal) 

- stikstofbehoefte: 122 eenheden per ha 

De stikstof wordt gefractioneerd toegediend bij de volgende ontwikkelingsstadia van de 

wintergerst: 

eerste fractie: 78 eenheden per ha bij de uitstoeling 14.03.12 

e. Fungicide: 

tweede fractie: 45 eenheden per ha bij de stengelstrekking 17.04.12 

Onbehandeld Behandeld 

1 e –2 e knoop () 

/ 

laatste blad (30.04.12) 

Evora Xpro 1 l/ha 

a. Halmverkorter: ethefon 1 l/ha 30.04.12 



-6- 

b. Grootte van de percelen: 25 m x 3,2 m = 80 m² 

c. Oogstdatum: 24.07.12 

1.3 Waarnemingen 

1.3.1 Tellingen 

Tabel 1: geeft per ras de mandataris, het duizendkorrelgewicht in gram, de uitgezaaide hoeveelheid 

zaad in kg per ha, de opkomst in aantal planten per m², de strolengte in cm en de legering. De 

opkomsttellingen werden uitgevoerd op 27-10-2011, de strolengte werd gemeten op 24.05.12, de 

vorstschade werd op 29-02-2011 gequoteerd van 1(sterk beschadigd) tot 9 (niet beschadigd) en de 

legering werd bij de oogst gequoteerd (1 = sterk gelegerd; 9 = niet gelegerd). De standaardrassen zijn 

grijs gearceerd. 

Nr 

. 

1 Basalt 

Ras Mandataris Dk 

Limagrain 

Belgium NV 

kg/ha 

250 

korrel 

s/m² 

pl/m² 

stand 

Strolengte 

in cm 

Legering 

52 130 262 100 1 

2 Bivouac Philip Seeds 51 127,5 262 104 1 

3 Declic Philip Seeds 42 105 264 106 1 

4 Gigga Philip Seeds 62 155 268 104,5 1 

5 Hercule Jorion S.A. 54 135 262 112 1 

6 Meridian Aveve 53 132,5 238 112 2 

7 Proval Jorion S.A. 54 135 268 106 1 

8 Saskia 

Limagrain 

Belgium NV 

49 122,5 271 99 1 

9 Roseval Jorion S.A. 54 135 258 104 1 

10 Unival Jorion S.A. 44 110 254 118,5 1 

11 Paso 

Limagrain 

Belgium NV 

43 107,5 266 99 6 

12 Casino Philip Seeds 54 135 267 109 1 

13 

KWS 

Tenor 

14 *Tatoo 

15 

*SY 

Boogy 

Rigaux 57 142,5 240 113 1 

Syngenta 

Seeds nv 

Syngenta 

Seeds nv 

* hybride rassen uitgezaaid aan 200 korrels/m² 

51,7 103,4 256 114 1 

Vorstschade 

8,50 

6,75 

9,50 

6,80 

5,75 

7,25 

7,50 

5,25 

7,00 

6,25 

8,25 

6,75 

7,00 

5,75 

47 94 252 110 1 6,25 



1.3.2 Ziektetelling 

-7- 

Voor alle aangelegde rassen, nl. de vijftien rassen uit de officiële proef, werd de relatieve 

ziekteresistentie per ras bepaald. Hiervoor werd een schaal van 1 tot 9 gehanteerd. De ziektetellingen 

werden uitgevoerd in een onbehandelde strook (controle) alsook in het behandelde gedeelte. Dit 

gebeurde op 10.05.12 op behandelde objecten en 31.05.12 op onbehandelde objecten. 

Tabel 2 : Geeft de resultaten weer van de ziektetellingen. 

Ras 

Bladvlekken Netvlekken Witziekte 

controle behandeld controle behandeld controle behandeld 

Basalt 7,5 8,5 7,5 8,0 7,5 7,5 

Bivouac 6 8,5 6 7,5 8,0 8,0 

Declic 6 8,0 6 8,0 8,0 8,0 

Gigga 6 8,0 6 6,0 8,0 8,0 

Hercule 6 9,0 6 8,0 7,5 7,5 

Meridian 7,5 9,0 7,5 8,0 9,0 9,0 

Proval 7,5 9,0 7,5 8,0 9,0 9,0 

Saskia 7 8,5 7 7,5 8,5 8,5 

Roseval 5 6,5 5 6,0 8,0 8,0 

Unival 6 9,0 7 8,0 9,0 9,0 

Paso 7 8,5 7 6,0 8,5 8,5 

Casino 7 7,0 7 7,0 7,0 7,0 

KWS Tenor 7,5 8,0 7,5 7,0 9,0 9,0 

Tatoo* 7,5 8,0 7,5 8,0 9,0 9,0 

SY Boogy* 7,5 8,5 7,5 8,5 9,0 9,0 

(9 = geen aantasting; 1 = zeer zware aantasting) 

*hybride rassen 



Basalt 

( Limagrain Belgium ) 

Biovouac 

(Philip Seeds) 

Declic 

( Philip Seeds ) 

Gigga 


Hercule 

( Jorion S.A. ) 

Meridian 

(Aveve) 

Proval 

(Jorion) 

Roseval 

(Jorion) 

Saskia 

( Limagrain Belgium) 

Unival 

(Jorion S.A.) 

-8- 

1.4 Eigenschappen per ras 

Half vroeg ras, brouwgerst 

Matige gevoelig voor blad- en netvlekken 

Tamelijk gevoelig voor witziekte en dwergroest 

Vrij kort, tamelijk legervast 

Vroeg ras, 

Weinig gevoelig voor blad– en netvlekken 

Matig gevoelig voor witziekte en dwergroest 

Gemiddeld wat betreft lengte 

Vroeg ras 

Weinig gevoelig voor dwergroest 

Matig gevoelig voor blad- en netvlekken en witziekte 


Vroeg ras, 

Weinig gevoelig voor bladvlekken 

Matig gevoelig voor netvlekken, witziekte en dwergroest 


Vroeg ras 

Weinig gevoelig voor bladvlekken en witziekte 

Matig gevoelig voor netvlekken en dwergroest 

Gemiddeld wat betreft lengte, tamelijk legervast 

Halfvroeg ras 

Weinig gevoelig voor blad- en netvlekken 

Weinig gevoelig voor witziekte 

Vrij kort ras 

Half vroeg ras 

Weinig gevoelig voor netvlekken, witziekte, bladvlekken en dwergroest, 

Lang ras, behoolijk legervast ras 

Vroeg ras 

Matig gevoelig voor net- en bladvlekken 

Weinig gevoelig voor witziekte en dwergroest 

Vrij kort, behoorlijk legervast 

Halfvroeg ras 

Weinig gevoelig voor net- en bladvlekken 

Weinig gevoelig voor witziekte en dwergroest 

Gemiddeld wat betreft lengte, legervast 



Paso 

(Limagrain Belgium) 

Casino 

(Philip Seeds) 

KWS Tenor 

(Rigaux) 

Tatoo 

( Syngenta Seeds ) 

SY Boogy 


-9- 

Halfvroeg ras 

Weinig gevoelig voor netvlekken, witziekte en dwergroest 

Tamelijk gevoelig voor bladvlekken 

Vrij kort wat betreft lengte, legervast 

Vroeg ras 

Weinig gevoelig voor blad- en netvlekken en dwergroest 

Tamelijk gevoelig voor witziekte 


Halflaat ras 

Weinig gevoelig voor bladvlekken, witziekte en dwergroest 

Tamelijk gevoelig voor netvlekken 

Gemiddeld tot lang wat betreft lengte, legervast 

Half laat ras 

Weinig gevoelig voor blad- en netvlekken en witziekte 

Tamelijk gevoelig voor dwergroest 


Hybride gerst Halflaat ras 

Weinig gevoelig voor blad- en netvlekken en witziekte 

Weinig gevoelig voor dwergroest 




1.3 Proefresultaten 

-10- 

Tabel 3 : geeft per ras (behandeld met één fungicide), de opbrengst in kg per ha bij 15% vocht, het 

opbrengstpercentage t.o.v. het gemiddelde van de standaardrassen, het hectolitergewicht in 

kilogram en het vochtpercentage bij de oogst. De standaardrassen zijn grijs gearceerd. 

Ras Opbrengst kg/ha 

Opbrengst % t.o.v. 

gem. standaard 

Vocht % 

bij de oogst 

hl 

bij 15% vocht 

Basalt 8.091 91 10,68 56,90 

Bivouac 9.040 101 11,93 56,82 

Déclic 7.682 86 9,93 57,02 

Gigga 8.281 93 11,43 59,47 

Hercule 9.338 105 10,63 57,20 

Meridian 9.361 105 10,50 58,03 

Proval 9.979 112 11,23 56,99 

Saskia 9.326 104 10,90 56,51 

Roseval 8.660 97 10,88 54,13 

Unival 9.388 105 9,93 51,52 

Paso 10.719 120 11,28 56,01 

Casino 8.954 100 10 57,48 

KWS Tenor 9.460 106 10,58 54,93 

Tatoo** 9.623 108 11,35 59,19 

SY Boogy** 8.865 99 10,55 57,37 

Gemiddelde* 8.887 100 10,9 57,37 

* gemiddelde standaardrassen 

** hybride rassen 



-11- 

Tabel 4 : geeft het resultaat van een “Duncan’s Multiple Range Test” bij behandeling met één 

fungicide, uitgevoerd op de opbrengst aan 15% vocht. Rassen met een zelfde letter zijn niet significant 

verschillend van elkaar (p < 5 %). 

Ras 

Opbrengst kg/ha 

aan 15% vocht 

Paso 10.719 A 

Proval 9.979 B 

Tatoo* 9.623 BC 

KWS Tenor 9.460 CD 

Unival 9.388 CDE 

Hercule 9.338 CDE 

Saskia 9.326 CDE 

Meridian 9.361 CDE 

Bivouac 9.040 D E F 

Casino 8.954 EF 

SY Boogy* 8.865 F 

Rangschikking 

Roseval 8.660 FG 

Gigga 8.281 GH 

Basalt 8.091 H 

Déclic 7.682 I 

* hybride rassen 



1.4 Gemiddelde proefresultaten 

-12- 

Tabel 5 : vermeldt de opbrengst van een aantal rassen, behandeld met één fungicide, die reeds 

meerdere jaren worden geteeld op de proefvelden van vzw PIBO-Campus. 

Ras 

2009 

kg/ha 

2010 

kg/ha 

2011 

kg/ha 


kg/ha 

Gemiddeld 

kg/ha 

Bivouac 10.679 10.748 10.666 9.040 10.283 

Proval 10.657 10.976 10.434 9.979 10.511 

Roseval 10.414 10.951 10.384 8.660 10.102 

Meridian 11.120 11.182 9.361 10.554 

Declic 10.065 7.682 8.873 

Gigga 10.167 8.281 9.224 

Saskia 10.686 9.326 10.006 

Tatoo* 10.547 9.623 10.085 

Gemiddeld 

kg/ha 

10.583 10.949 10.516 8.994 



1.5 Bespreking 

-13- 

We vestigen er de aandacht op dat proefveldopbrengsten deze van de praktijkpercelen meestal 

duidelijk overtreffen. Een verklaring hiervoor is het feit dat in proefvelden geen randverliezen en geen 

sproeisporen voorkomen en dat er minder oogstverliezen zijn. 

De wintergerst werd uitgezaaid op 29 september 2011 aan 250 korrels per m² onder goede 

omstandigheden. De zomerse temperaturen die we kenden tussen eind september en begin oktober 

resulteerden in een vlotte en vrij homogene opkomst, gemiddeld over alle rassen behaalden we een 

opkomstpercentage van 95 %. 

De onkruidbestrijding werd uitgevoerd in naopkomst met Herold aan 0,6 l/ha. De bladluisdruk in het 

najaar 2011 was laag op het proefperceel, het zaadgoed van alle rassen was dan ook behandeld met 

Argento gauche. Er werd dan ook geen extra behandeling tegen bladluizen uitgevoerd. De 

stikstofbehoefte bedroeg 122 eenheden en werd toegediend in twee fracties (78 - 45). De 

halmverkorting gebeurde op 30 april met 1 liter ethefon per hectare samen met de 

fungicidebehandeling. Alle rassen kregen als fungicidebehandeling Evora Xpro aan 1 liter per hectare. 

Als we de strolengte bekijken in tabel 1, kunnen we concluderen dat Paso en Saskia gevolgd door 

Basalt tot de kortere rassen behoren en Unival gevolgd door Tatoo en KWS Tenor tot de langere 

rassen behoren. ‘s daags na de wolkbreuk die in de avond van 29 mei 2012 over Zuid-Limburg trok 

werd een quotatie gemaakt van de legering per ras en per herhaling. Het gevolg van deze wolkbreuk 

was zeer frappant: alle rassen vertoonden een zeer zware legering met uitzondering van de variëteit 

Paso die slechts matig gelegerd was. 

Wat de ziektedruk betreft, kunnen we stellen dat op het proefperceel vrijwel alle rassen een lichte 

aantasting vertoonden van bladvlekken en netvlekken in de onbehandelde strook. In de behandelde 

strook lag de ziektedruk nog een stuk lager. Daar konden we maar zeer miniem bladvlekken en 

netvlekken vaststellen. Witziekte was slechts bij bepaalde rassen zeer gering aanwezig zowel in de 

behandelde als onbehandelde strook. 

De hoogste opbrengst werd behaald door het ras Paso (10.719 kg/ha) gevolgd door de rassen Proval 

(9.979 kg/ha) en Tatoo (9.623 kg/ha). De gemiddelde opbrengst van de standaardrassen bedroeg 

8.887 kg/ha. Het hectolitergewicht was over het algemeen redelijk laag in de proeven. Het hoogste 

hectolitergewicht werd genoteerd bij Tatoo (59.19) en het laagste bij Unival (51.52). Het gemiddelde 

vochtgehalte bedroeg 10,9 %, waarbij het ras Déclic en Unival (9.93 %) het laagste vochtpercentage 

optekende. 

Algemeen kunnen we het volgende besluiten: 

De opkomst was zeer goed waardoor het gewas fors de winter inging, hierdoor vertoonde sommige 

rassen vorstschade. De gemiddelde opbrengst lag onder de gemiddelden van de afgelopen jaren. Deze 

opbrengstdaling is waarschijnlijk te wijten aan de vorstschade enerzijds maar anderzijds ook aan de 

zware legering. Deze laatste zal waarschijnlijk wel de grootste oorzaak vormen. 

In de praktijk werden naargelang het bodemtype, de ligging van het perceel en de oogstdatum 

opbrengsten gehaald die sterk varieerden van zeer lage tot topopbrengsten. 



2. Fungicidenproef wintergerst 

-14- 

Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum granen en de Vlaamse overheid-Afdeling Duurzame 

Landbouwontwikkeling (Ir. J.L. Lamont en Y. Lambrechts) en landbouwer Raf Guisson. 


Zeven verschillende fungicidenbehandelingen en één controle worden uitgetest op één ras (Proval), 

telkens één behandeling per object. De proef gebeurt in vier herhalingen. 


a. Zie perceelsgegevens rassenproef wintergerst = zelfde perceel. 

b. Bemesting 

Chemische: -tweede fractie: 40 eenheden per ha bij de stengelstrekking 17.04.12 

c. Oogstdatum: 24.07.12 

2.3 Proefobjecten 

Tabel 1: geeft de verschillende beproefde fungiciden schema’s weer, de datum van toepassing en een 

richtkostprijs voor de middelen per hectare. 

Object Behandeling 

Stadium 

1 Controle / 

Datum Richtprijs/ha 

2 Evora Xpro 1 l laatste blad 01.05.12 65 

3 Credo 1,5 l + Input 1 l laatste blad 01.05.12 102 

4 Granovo 2 l laatste blad 01.05.12 73 

5a Stereo 2 l 1ste-2e knoop 02.04.12 

5b Evora Xpro 1 l laatste blad 01.05.12 

7a Stereo 2 l 1ste-2e knoop 02.04.12 

7b Olympus 1,8 l + Input 0,8 l laatste blad 01.05.12 

8a Palazzo 1,4 l 1ste-2e knoop 02.04.12 

8b Granovo 1,7 l laatste blad 01.05.12 

9 Bumper P 0,8 l + Fandango 1 l laatste blad 01.05.12 93 

116 

141 

116 



2.4 Ziektetellingen 

-15- 

Aanwezigheid van bladziekten op de bovenste drie bladeren. 

quotatie van ziekte 9 = volledig gezond, 1 = volledig ziek. De ziektedruk werd beoordeeld op 30.05.12. 

object bladvlekken netvlekken witziekte dwergroest 

1 4 4 6 8 

2 8 8 9 9 

3 7 7 9 9 

4 7,5 7,5 9 9 

5 8,5 8,5 9 9 

6 8,5 8,5 9 9 

7 8,5 8,5 9 9 

8 8,5 8,5 9 9 


Tabel 3 : geeft de opbrengstresultaten weer in kg/ha bij 15% vocht, het hl gewicht, het verschil in kg/ha 

ten opzichte van het onbehandelde object en de procenten t.o.v. het onbehandelde. 

Fungicidenbehandelingen bij het ras Proval. 

Obj 

nr 

Object kg/ha hl % vocht 

% t.o.v. 

onbeh. 

1 Controle 7.269,74 53,82 10,93 100 

2 Evora Xpro 1 l 9.029,21 54,36 12,28 124 

3 Credo 1,5 l + Input 1 l 8.741,44 56,12 12,05 120 

4 Granovo 2 l 8.403,89 53,86 11,78 115 

5a Stereo 2 l 

5b Evora Xpro 1 l 

7a Stereo 2 l 

7b Olympus 1,8 l + Input 0,8 l 

8a Palazzo 1,4 l 

8b Granovo 1,7 l 

8.956,56 

Geen gegevens 

55,56 

12,45 

123,2 

8.917,32 53,66 11,7 122,66 

9 Bumper P 0,8 l + Fandango 1 l 9.233,14 55,63 12,2 126,99 




-16- 

Uit de ziektewaarnemingen, uitgevoerd eind mei, stellen we vast dat de ziektedruk wat betreft de 

witziekte en dwergroest vrij laag was op het proefperceel. In het controleobject was er een zware 

aantasting van bladvlekken en netvlekken. Witziekte kende in dit object een lichte aantasting terwijl 

dwergroest slechts sporadisch aanwezig was. In de behandelde objecten was er enkel een zeer lichte 

aantasting van bladvlekken en netvlekken. Tussen de objecten was er bij de waarnemingen weinig 

verschil merkbaar. 

Bij de objecten in de fungicidenproef waren vier objecten met één behandelingstijdstip. De hoogste 

meeropbrengst (1.963,40 kg) werd verkregen in het object met Bumper P 0,8 l/ha + Fandango 1 l/ha. 

Ondanks de lage ziektedruk betekent dit toch een opbrengststijging van 27 procent. Ook wordt 

vastgesteld dat er nauwelijks verschillen zijn dit jaar tussen de verschillende schema’s. Dit is 

waarschijnlijk het gevolg van de lage ziektedruk waardoor verschillen niet, tot nauwelijks tot uiting 

komen. Naast de gerealiseerde meeropbrengst van elk object is het minstens even belangrijk om de 

kostprijs per object (vermeld bij de proefresultaten) in rekening te brengen. 



-17- 

3. Waarnemingsveld wintergerst 

Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum granen, de Vlaamse overheid – Afdeling Duurzame 

Landbouwontwikkeling (ir. Jean-Luc Lamont & Yvan Lambrechts) en landbouwer Jadoul. 


Voor het ras Shangrila werd in de herfst en in het voorjaar de bladluizenaantasting nagegaan. 


a. Voorvrucht: wintertarwe 

b. Zaaidatum 27.09.11 


d. Onkruidbestrijding : Chloortoluron 3 l/ha + Stomp 2 l/ha 30.10.11 

e. Bemesting: 

Minerale stikstof: stikstofbehoefte: 120 EN/ha 

De stikstof werd toegediend bij volgende ontwikkelingsstadia van de wintergerst: 

1e fractie: 60 EN/ha bij de uitstoeling 12.03.12 

2e fractie: 60 EN/ha bij de stengelstrekking 17.04.12 

f. Halmverkorter: Ethefon 1 l/ha 26.04.12 

g. Fungicide: Fandango 1,25 l/ha 26.04.12 


Tellingen en bespreking 

Tellingen werden uitgevoerd in een onbeschut gelegen onbehandeld object op bladluizen die de 

vergelingsvirusziekte bij de gerst kunnen verspreiden. 

Datum van de telling Stadium 

21.10.2011 Geen bladluizen aanwezig Eerste / tweede blad 

07.11.2011 Geen bladluizen aanwezig Derde blad 

Uit de tellingen op de waarnemingsvelden blijkt dat er na de matige bladluisdruk van de zomer er een 

lage druk in de herfst was. Aangezien de behandelingsdrempel van 5% niet overschreden werd op het 

waarnemingsveld was een behandeling niet noodzakelijk. 

Gunstige omstandigheden voor bladluisaantasting zijn: 

- Vroege zaai 

- Aanhoudend zacht weer 

- Beschut gelegen percelen 

- Graanpercelen in de nabijheid van maïsvelden 

Uit de eerste waarnemingen in het voorjaar bleek dat er geen bladluizen aanwezig waren als gevolg 

van de strenge vorstperiode 



-18- 

4. ONKRUIDBESTRIJDING WINTERGERST 

Y. Lambrechts 1, J.L. Lamont 1,G. Haesaert 2en D. Martens 3 

Richtlijnen voor de onkruidbestrijding in wintergerst 

Vooral bij een vroege zaai (eind september - begin oktober) zal een toepassing kort na zaaien, in het 

1-2 bladstadium of later in het najaar vanaf begin uitstoeling (indien de weersomstandigheden dit 

toelaten) zeker verantwoord en vaak noodzakelijk zijn. Vooral bij een sterke duistbezetting is dit 

noodzakelijk. Tijdens deze periode is de wintergerst ook het meest gevoelig voor veronkruiding; na de 

winter is men meestal te laat om de dan al sterk ontwikkelde onkruiden in éénmaal te bestrijden. 

Bovendien moet men na een geslaagde behandeling vóór de winter door de sterke gewasontwikkeling 

in het vroege voorjaar niet steeds vrezen voor bijkomende nieuwe kieming. 

Hou tevens bij het gebruik van herbiciden rekening met de aanbevelingen op het etiket van het 

handelsproduct om de toediening te optimaliseren. Geen graangewassen behandelen die met rijm of 

dauw bedekt zijn, of wanneer er gevaar voor vorst is. 

Vóór-opkomst 

Vóór de opkomst kan men de grassen (duist, windhalm, straatgras, Italiaans raaigras) bestrijden met 

de klassieke ureumverbinding chloortoluron, doch geen isoproturon vanwege de beperkte nawerking en 

mogelijks mindere selectiviteit. Om die reden wordt isoproturon, waaronder Herbaflex (isoproturon + 

beflubutamide) niet geadviseerd in vóór-opkomst. Chloortoluron wordt echter best ingezet aan 2/3 tot 

3/4 van de gebruikelijke dosis (deze gebruikelijke dosis bedraagt op zandgrond: 3 l/ha; op zandleem- en 

leemgrond: 3-3,5 l/ha; op kleigrond: 3,5-4 l/ha; op kustpolders: 4,5-5 l/ha) en versterkt met AZ 500 

150 ml tegen verschillende dicotylen o.a. akkerviooltje, ereprijs en dovenetels, of met STOMP 2 l vooral 

tegen ereprijs en in mindere mate ook tegen kleefkruid. Stomp vereist echter voldoende bodemvocht en 

wordt bij voorkeur slechts onder die omstandigheden en op sterk vervuilde percelen ingezet. 

Nieuw is de formulering van Stomp SC in een “Stomp Aqua” CS of Capsule Suspensie. Deze 

formulering is properder, laat de actieve stof geleidelijk vrijkomen waardoor ze minder gaat kleven en 

makkelijker te reinigen is. 

Stomp Aqua bevat iets meer actieve stof pendimethalin 455g/l i.p.v. 400g/l maar behoud de zelfde 

dosering van 2l/ha. 

Een basis grassenschema kan specifiek tegen VVL’s (akkerviooltje, ereprijs en paarse dovenetel) 

versterkt worden tot einde uitstoeling met een middel op basis van diflufenican (DIFLANIL 500 SC, 

LEGACY 500 SC of TOUCAN) aan een dosis van 375 tot 400 ml handelsproduct/ha of als versterking 

in een breder werkend schema aan verminderde dosis tot 250 ml handelsproduct/ha. 

Ook de combinatie met BACARA 1 L geeft een volledige onkruidbestrijding en versterkt bovendien de 

werking op windhalm. 

Enkel in “vóór-opkomst toepassing” kan prosulfocarb (o.a. FIDOX EC, ROXY EC, ROXY 800 EC, DEFI 

of DEFY) aan 4-5 l handelsproduct/ha ingezet worden tegen éénjarige grassen en tweezaadlobbige 

onkruiden. 

1 Vlaamse overheid, Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Duurzame 

Landbouwontwikkeling Granen, Brussel, Merelbeke en Hasselt 

2 Hogeschool Gent – Associatie Universiteit Gent, Departement Biowetenschappen en 

Landschapsarchitectuur, Gent 

3 Land- en Tuinbouwcentrum Waasland, Technisch Instituut Sint-Isidorus, KaHo Sint-Lieven 

Campus Waas, Sint-Niklaas 



Zeer vroeg na de opkomst 

-19- 

Om een betere nawerking te bekomen van de behandeling met prosulfocarb tegen grassen (DEFI, 

DEFY of ROXY EC aan 800 g/l prosulfocarb) is een zeer vroege na-opkomst behandeling (1bladstadium) 

noodzakelijk. Om de doeltreffendheid tegen echte kamille en muur te versterken, kan een 

herbicide op basis van isoxaben worden toegevoegd (b.v. AZ 500, aan een dosis van 100-150 ml/ha). 

Deze toepassing wordt steeds minder toegepast maar zal bij voorkeur gebeuren in vroege naopkomst. 

Bij een latere inzet kunnen de onkruiden, vooral duist, reeds te sterk ontwikkeld zijn voor een 

goed resultaat. 

Prosulfocarb zal slechts toegepast worden bij een regelmatige zaai van minstens 3 cm diepte. Op een 

minder goed klaargelegde grond (kluiterig), op een zandbodem of op een zeer zware of humusrijke 

bodem wordt enkel een vroege na-opkomstbehandeling aanbevolen. 

Belangrijk hier is te behandelen op niet gekiemde of zeer kleine onkruiden en op goed bedekt 

gerstzaad. 

Later na de opkomst in het najaar 

Wanneer door vochtgebrek een toepassing kort na zaaien niet werd uitgevoerd, kan bij gunstige 

bodem- en weersomstandigheden met goed gevolg behandeld worden in het najaar. 

In deze periode kan men ook gemakkelijker de productkeuze en de dosis aanpassen aan de jonge en 

dus zeer gevoelige onkruidflora; bovendien biedt deze toepassing, indien nodig, de mogelijkheid in één 

en dezelfde werkgang een bladluisbestrijding uit te voeren. 

De onkruidbestrijding in gerst, vroeg na de opkomst, is de laatste jaren quasi standaard met MALIBU, 

HEROLD SC of LIBERATOR. Deze herbiciden bevatten onder andere flufenacet, een actieve stof die 

voornamelijk op grassen een goede werking heeft, met voldoende nawerking om een langdurige 

onkruidbestrijding te garanderen. Om ook de dicotylen te bestrijden werd in MALIBU flufenacet 

aangevuld met pendimethalin (actieve stof van STOMP); HEROLD SC bevat 400 g flufenacet en 200 g 

diflufenican, en LIBERATOR bevat 400 g flufenacet en 100 g diflufenican. 

Deze herbiciden kunnen worden toegepast in het 1-3 bladstadium met de voorkeur voor de vroege 

toepassing (1-2 bladstadium). MALIBU is erkend aan 3 l/ha, HEROLD SC en LIBERATOR aan 0,6 l/ha. 

Vanaf het 1-2 bladstadium kan BACARA ook ingezet worden tegen muur, ereprijs, dovenetels, 

veelknopigen,… 

Ook de combinatie van pendimethalin + picolinafen (CELTIC) is vooral inzetbaar tegen VVL’s (zijnde 

akkerviooltje, ereprijs en paarse dovenetel), herderstasje, klaproos, muur en ook jonge duist en 

windhalm. Versterking naar kleefkruid en grassen in het bijzonder, is zeker nodig. De dosering is 2,5 l in 

de herfst vanaf het 2 bladstadium tot midden uitstoeling van de wintergerst. 

In de najaarstoepassing vanaf 3 bladstadium is het grassenmiddel AXIAL, een systhemisch 

bladherbicide met als actieve stoffen cloquintocet-mexyl + pinoxaden te gebruiken aan een dosis van 

0,9 l/ha tegen wilde haver, windhalm en duist. 

Wanneer de gerst begint uit te stoelen zijn JAVELIN 2-2,5 l of AZUR 3 l aangewezen indien veel 

ereprijs, kleefkruid, akkerviooltje of dovenetels aanwezig zijn; op zeer kleine onkruiden zijn ook andere 

producten of combinaties mogelijk zoals isoproturon of chloortoluron in menging met AZ 500 of 

STOMP (enkel op kleine onkruiden), en verder ook HERBAFLEX (beflubutamide + isoproturon) + AZ 

500 aan 150 ml, of HERBAFLEX 2 l + BACARA 1 l (geeft versterking op windhalm) of HERBAFLEX 2 l 

+ CELTIC 2,5 l (Celtic geniet de voorkeur in een vroegere toepassing vanaf 2 e blad tot midden 

uitstoeling). 

Ook diverse (blad)herbiciden zoals VERIGAL D, FOXPRO D, HARMONY M, PLATFORM S, PRIMUS, 

MILAN, BINGO, AURORA en diverse herbicide groeistoffen behoren tot de mogelijkheid. 



-20- 

Let bij de keuze van eventueel toe te voegen bladherbiciden vooral op vereisten qua temperatuur en 

luchtvochtigheid, dit zijn dikwijls beperkende factoren waardoor een toepassing in het vroege voorjaar 

eerder de voorkeur geniet. De gewasontwikkeling en het aanwezige onkruid (soort en grootte) zijn bij de 

productkeuze de bepalende factoren. 

Voor de bestrijding van duist en windhalm kan eveneens DJINN ingezet worden vanaf de uitstoeling, 

aan 2 l/ha bij toepassing in de herfst of 2,5 l/ha in voorjaarstoepassing, dit heeft naast de 

grassenwerking ook een werking op dicotylen door de aanwezigheid van isoproturon in de formulering. 

Wanneer er problemen zijn met resistente duist kan DJINN in bepaalde gevallen evenwel beter niet 

ingezet worden. 

Voorjaarsbehandeling 

Schrale voorjaarsomstandigheden met droge N-NO winden en sterk afgeharde onkruiden vragen om 

uitstel van onkruidbestrijding. Bij deze weersomstandigheden zal de werking niet het gewenste resultaat 

geven en kan mogelijks gewasremming optreden. 

In de meeste gevallen zal een voorjaarsbehandeling, vanaf hergroei bij goede klimatologische 

omstandigheden (temperatuur en relatieve vochtigheid) zich beperken tot een correctiebehandeling na 

een voorafgaande toepassing kort na zaaien of later in het najaar. De middelenkeuze is afhankelijk van 

de ontsnapte of nieuw gekiemde flora, en zal dus van jaar tot jaar en van perceel tot perceel verschillen. 

Tegen kleefkruid kan men dan bv. AURORA, BIATHLON (ook goede werking tegen ereprijssoorten), 

BINGO, GRATIL, PRIMUS of STARANE inzetten. 

Laat gezaaide wintergerst 

In het geval van later gezaaide wintergerst, kan de onkruidbestrijding eventueel volledig uitgesteld 

worden tot in het vroege voorjaar. Om goede resultaten te bekomen dient deze toepassing vroeg in 

het voorjaar te gebeuren en moeten er na de toepassing enkele dagen groeizaam weer volgen. 

Tegen al fel ontwikkelde grassen kan de volle dosis isoproturon of DJINN ingezet worden; bij 

aanwezigheid van resistente duist kan DJINN in bepaalde gevallen evenwel beter niet worden ingezet. 

Ook in de voorjaarstoepassing vanaf 3 bladstadium tot 1 e knoop is het grassenmiddel AXIAL 

(cloquintocet-mexyl + pinoxaden) aan een dosis van 1,2 l/ha in te zetten tot het 1 e knoopstadium van 

raaigras en duist. Ter bestrijding van dicotyle onkruiden kunnen allerlei middelen toegevoegd worden, 

net als in het najaar. 

Nieuw is hier Biathlon in een WG formulering met actieve stof tritosulfuron. Vanaf begin uitstoeling in de 

lente tegen éénjarige tweezaadlobbigen aan een dosis van 70g/ha. Is tevens erkend in alle granen en 

zeer breed mengbaar. 

Overblijvende onkruiden 

Overblijvende onkruiden zoals kweekgras, distels, veenwortel, enz. kunnen succesvol bestreden 

worden kort vóór de oogst met middelen op basis van glyfosaat (ROUNDUP e.a.) aan 3-4 l in 200 l 

water. Akker(melk)distel kan vanaf het stadium “oprichten” tot “laatste blad” eveneens bestreden 

worden met metsulfuron-methyl (ACCURATE, ALLIE, ALLIE Star, CAMEO, DEFT, FINY of ISOMEXX). 

Raadpleeg de LCG-website voor de actuele lijsten van de erkende gewasbeschermingsmiddelen 

in alle granen. Dit gedeelte van de LCG-website is voorbehouden voor de LCG-leden en enkel 

toegankelijk via een persoonlijke login. 



-21- 

1. Rassenproef Wintertarwe LCG 

DEEL 2: WINTERTARWE 

Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum granen (LCG) en Ministerie van de Vlaamse 

Gemeenschap (Ir. J.L. Lamont en Y. Lambrechts). 


Vergelijking van vijfentwintig rassen behandeld volgens het adviessysteem ‘EPIPRE’, er wordt ook een 

strook als controle gehouden voor het beoordelen van de ziektegevoeligheid van het ras. Er worden in 

het groeiseizoen verschillende tellingen uitgevoerd, zowel in de controle als in de behandelde percelen. 

Alle rassen werden behandeld met Bariton. De proef gebeurt in vier herhalingen. 

1.2 Perceelsgegeven 

a Voorvrucht: aardappelen 

b Zaaidatum: 26.10.11 

c Zaaidichtheid: 350 korrels per m² 

d Onkruidbestrijding: 

na-opkomst: Lexus XPE 20 g/ha + Capri twin 200 g/ha + Vegetop 1 l/ha 22.03.12 

e Opkomsttelling: werd uitgevoerd in het 2-3 bladstadium 10.11.11 

f Bemesting: 

chemische: stikstof: - stikstofindex: 187 ( normaal ) 

- stikstofbehoefte: 161 eenheden per ha 

eerste fractie: 50 eenheden per ha bij de uitstoeling 15.03.12 

tweede fractie: 39 eenheden per ha bij de stengelstrekking 19.04.12 

derde fractie: 70 eenheden per ha bij het voor laatste blad 24.05.12 

d. Halmverkorter: Meteor 369 SL 2 l/ha 20.04.12 

e. Insecticide : Graanhaantje + bladluizen: Decis EC 0,2 l/ha 02.06.12 

f. Fungicide : 

Blad behandeling 

27.04.2012 

Aarbehandeling 


Voorlaatste blad Aar volledig verschenen 

Granovo 1,7 l Aviator Xpro 1,25 l 



-22- 

g Standaard grondontleding 22/09/2010 

Bepaling Uitslag 

ontleding 

Streefzone Beoordeling 

Grondsoort 35 Lichte Leem 

pH-KCl 6.4 6,5 – 7,0 Gunstig 

C in % (humus) 1.3 1,2 – 1,6 Normaal 

Fosfor (P) 20 13 – 10 Normaal 

Kalium (potas) (K) 25 15 – 23 Normaal 

Magnesium (Mg) 12 9 – 16 Tamelijk hoog 

Calcium (Ca) 190 176 – 387 Normaal 

Natrium (Na) 2.0 3,4 – 6,7 Laag 

h Grootte van de oogstpercelen: 25 m x 3,20 m = 80 m² 

i Oogstdatum 10.08.12 




Tellingen 

-23- 

Tabel 1: geeft per ras de mandataris, het duizendkorrelgewicht in gram, de hoeveelheid zaaigraan in kg 

per ha, de opkomstpercentage (de opkomsttellingen gebeurden in het 2-3 bladstadium (10.11.2011)) 

nr. Ras Mandataris DK 

kg/ha aan 

350korrels/m² 

Opkomsttelling 

pl/m² 

1 Expert Scam 55 192,5 331 

2 Homeros Limagrain Belgium 51 178,5 324 

3 Intro Limagrain Belgium 58 203 321 

4 Ketchum Phytosystem 57 199,5 351 

5 Profilus Philip Seeds 56 196 334 

6 KWS Ozon Aveve 62 217 321 

7 Razzano Aveve 53 185,5 337 

8 Rockystart Jorion S.A. 56 196 333 

9 Sahara Aveve 53 192,5 316 

10 Scor Jorion S.A. 54 189 323 

11 Tabasco Limagrain Belgium 52 185 350 

12 Viscount Aveve 48 168 337 

13 Henrik Aveve 58 203 300 

14 KWS Radius Aveve 53 185,5 313 

15 Tobak Limagrain Belgium 40 140 318 

16 Elixer Limagrain Belgium 50 175 351 

17 Mozes Limagrain Belgium 53 185,5 307 

18 Avatar Jorion S.A. 52 182 318 

19 Horatio Jorion S.A. 60 210 311 

20 Linus Plhilip Seeds 54 189 321 

21 Relay Philip Seeds 51,3 179,5 335 

22 Salomo Verla Seeds 60 210 314 

23 Matrix Rigeau 52 182,5 327 

24 Spirit Phytosystem 56 196 322 

25 Edgar Aveve 66 231 352 



-24- 

Tabel 2: geeft per ras de mandatarisen, de strolengte in cm (de strolengte werd gemeten op 

21.06.2012.), de vorstschade (9: weinig schade; 1: veel schade) en legering (9: geen legering; 1: veel 

legering). 

nr. Ras Mandataris 

Strolengte 

cm 

Vorstschade Legering 

1 Expert Scam 75.5 6,5 9 

2 Homeros 

3 Intro 

Limagrain 

Belgium 

Limagrain 

Belgium 

76 8,5 

79 7,09 

4 Ketchum Phytosystem 71 6,0 6,5 

8,25 

5 Profilus Philip Seeds 77 7,0 5,75 

6 KWS Ozon Aveve 73 8,0 9 

7 Razzano Aveve 67 6,0 9 

8 Rockystart Jorion S.A. 69 6,5 9 

9 Sahara Aveve 77 7,5 9 

10 Scor Jorion S.A. 73 6,0 9 

11 Tabasco 

Limagrain 

Belgium 

74 7,5 

12 Viscount Aveve 62 7,5 9 

13 Henrik Aveve 81 8,0 9 

14 

KWS 

Radius 

15 Tobak 

16 Elixer 

17 Mozes 

Aveve 81 5,0 

Limagrain 

Belgium 

Limagrain 

Belgium 

Limagrain 

Belgium 

79 9,0 

83 9,0 

77 8,0 

18 Avatar Jorion S.A. 74 6,5 9 

19 Horatio Jorion S.A. 69 9,0 9 

20 Linus Plhilip Seeds 75 8,0 9 

21 Relay Philip Seeds 63 6,5 9 

9 

9 

8,75 

8,75 

6,75 

8,75 

22 Salomo Verla Seeds 75 8,0 8,25 

23 Matrix Rigeau 80 9,0 9 

24 Spirit Phytosystem 79 6,5 3,5 

25 Edgar Aveve 85 8,0 9 



N-tester 

-25- 

Vlak voor het toedienen van de tweede en derde stikstoffractie worden metingen uitgevoerd met behulp 

van de Yara N-tester. De N-tester metingen geven een absoluut N-advies. Om een N-advies te 

verkrijgen voor de verschillende rassen zijn standaardwaarden noodzakelijk. Daarom wordt voor de 

verschillende rassen vlak voor de tweede en derde fracties richtwaarden van het chlorofylgehalte 

genoteerd. 

nr. Ras Mandataris 

Tweede fractie 

(16/04/2012) 

Derde fractie 


1 Expert Scam 604 660 

2 Homeros Limagrain Belgium 710 689 

3 Intro Limagrain Belgium 625 687 

4 Ketchum Phytosystem 705 711 

5 Profilus Philip Seeds 580 593 

6 KWS Ozon Aveve 500 690 

7 Razzano Aveve 652 693 

8 Rockystart Jorion S.A. 636 688 

9 Sahara Aveve 603 656 

10 Scor Jorion S.A. 615 663 

11 Tabasco Limagrain Belgium 695 748 

12 Viscount Aveve 671 711 

13 Henrik Aveve 669 741 

14 KWS Radius Aveve 516 672 

15 Tobak Limagrain Belgium 676 662 

16 Elixer Limagrain Belgium 659 659 

17 Mozes Limagrain Belgium 509 609 

18 Avatar Jorion S.A. 621 681 

19 Horatio Jorion S.A. 738 729 

20 Linus Plhilip Seeds 639 659 

21 Relay Philip Seeds 569 695 

22 Salomo Verla Seeds 717 741 

23 Matrix Rigeau 537 676 

24 Spirit Phytosystem 735 624 

25 Edgar Aveve 603 700 



Ziektetellingen. 

-26- 

Tabel 2 : Geeft de aantasting van het gewas door blad en aarziekten weer. De waarnemingen 

gebeurde op de bovenste drie bladeren in een onbehandelde strook. Op 5 juni werd de beoordeling 

voor de bladziekten uitgevoerd, de aarziekten zijn op 13 juli beoordeeld. De ziekteaantasting wordt 

weergegeven in een schaal van 1-9 (1 volledig aangetast, 9 niet aangetast). 

Ras Witziekte Bladseptoria Gele 

roest 

Bruine roest Aarfusarium Aarseptoria 

Expert 8,50 6,00 2,50 / 1,00 2,00 

Homeros 8,50 5,50 2,00 6,00 2,00 9,00 

Intro 8,50 7,50 7,50 5,00 4,00 9,00 

Ketchum 8,50 7,00 2,50 / 2,00 2,00 

Profilus 8,50 7,00 2,50 / 6,00 4,00 

KWS Ozon 8,50 7,50 9,00 7,00 5,00 6,00 

Razzano 8,50 7,00 9,00 9,00 7,00 4,00 

Rockystart 8,50 7,00 9,00 9,00 5,00 6,00 

Sahara 8,50 8,00 9,00 7,00 7,00 4,00 

Scor 8,50 8,00 9,00 8,00 4,00 5,00 

Tabasco 8,50 7,50 9,00 7,00 6,00 3,00 

Viscount 8,50 7,00 7,50 8,00 6,00 5,00 

Henrik 8,50 7,50 7,50 7,00 7,00 5,00 

KWS 

Radius 

8,50 7,00 9,00 8,00 7,00 6,00 

Tobak 8,50 8,00 9,00 4,00 6,00 5,00 

Elixer 8,50 8,00 7,50 5,00 8,00 7,00 

Mozes 8,50 8,00 7,50 7,00 7,00 4,00 

Avatar 4,00 7,00 9,00 6,00 5,00 5,00 

Horatio 8,50 6,50 7,50 6,00 5,00 3,00 

Linus 8,50 7,00 9,00 8,00 8,00 3,00 

Relay 8,50 7,50 9,00 / 4,00 4,00 

Salomo 6,00 7,50 7,50 6,00 6,00 6,00 

Matrix 8,50 6,50 2,50 / 7,00 6,00 

Spirit 8,50 7,50 9,00 5,00 7,00 2,00 

Edgar 8,50 8,00 9,00 9,00 5,00 6,00 




Expert 


Homeros 


Intro 

( Limagrain ) 

Ketchum 

( Phytosystem ) 

Profilus 


KWS Ozon 

( Aveve ) 

Razzano 

( Aveve ) 

Rockystart 


-27- 

BP baktarwe,half laat ras 

Weinig gevoelig voor witziekte en septoria 

Tamelijk gevoelig voor aarfusarium en bruine roest 

Gevoelig voor gele 

Goed legervast 

Voedertarwe, half laat ras 

Weinig gevoelig voor witziekte, bladseptoria en bruine roest 

Gevoelig voor gele roest 

Matig gevoelig voor aarfusarium 

Tamelijk legervast 

A –baktarwe , kruising met Tommi 

Weinig gevoelig voor witziekte en aarfusarium 

Tamelijk gevoelig voor gele en bruine roest en bladseptoria 

Legervast 

BP baktarwe, laat ras 

Weinig gevoelig voor bruine roest en witziekte 

Matig gevoelig voor gele roest, bladseptoria en aarziekten 

Legervast 

A baktarwe, vroeg ras 

Weinig gevoelig voor witziekte en bruine roest 

Matig gevoelig voor bladseptoria en aarfusarium 

Gevoelig voor gele roest.Tamelijk leger gevoelig 

A – tarwe, half vroeg 

Weinig gevoelig voor witziekte,gele en bruine roest en aarfusarium 

Matig gevoelig voor bladseptoria 

Legervast 

Half vroeg ras 

Weinig gevoelig voor gele en bruine roest 

Matig gevoelig voor bladseptoria en aarfusarium 

Goed legervast (kort gewas) 

Baktarwe, laat ras 


Matig gevoelig voor witziekte, bladseptoria en aarziekten 

Legervast 



Sahara 

( Aveve) 

Scor 


Tabasco 


Viscount 

( Aveve ) 

Henrik 

( Aveve ) 

KWS Radius 

( Aveve ) 

Tobak 


Elixer 


Mozes 


-28- 

Half laat ras, kruising van claire 

Weinig gevoelig voor septoria, gele en bruine roest 

Matig gevoelig voor meeldauw 


Baktarwe, half laat ras 

Weinig gevoelig voor witziekte, gele- en bruine roest 

Matig gevoelig voor bladseptoria en aarziekten 

Behoorlijk legervast 

Voedertarwe,half laat ras 

Weinig gevoelig voor gele en voor bruine roest, 

Weinig gevoelig voor witziekte, bladseptoria en aarfusarium 

Zeer goed legervast 

Voedertarwe, half vroeg ras 

Weinig gevoelig voor witziekte en bruine roest 

Weinig gevoelig voor bladseptoria en aarziekten 

Gevoelig voor gele roest. Kort ras, goed legervast 

Voedertarwe, half vroeg ras 


Matig gevoelig voor bladseptoria en bruine roest 

Gevoelig voor gele roest. Goed legervast 

Baktarwe, half vroeg ras 



Gevoelig voor bladseptoria. Goed legervast 

Baktarwe, halflaat ras 

Weinig gevoelig voor witziekte, gele en bruine roest en bladseptoria 

Tamelijk gevoelig voor aarfusarium. 


Voedertarwe, halfvroeg ras 

Weinig gevoelig voor bruine roest, bladseptoria en aarfusarium. 

Tamelijk gevoelig voor witziekte en gele roest 


Voedertarwe, halfvroeg ras 

Weinig gevoelig voor witziekte, bruine roest en aarfusarium. 

Tamelijk gevoelig voor gele roest en bladseptoria 




Avatar 


Horatio 


Linus 


Relay 


Salomo 

( Verla Seeds ) 

Matrix 

( Rigaux ) 

Spirit 

( Phytosystem ) 

Edgar 

( Aveve ) 

-29- 

Voedertarwe 

Weinig gevoelig voor gele roest,resistent aan de oranje cecydomien 

Intensief gewasbeheer zowel fytosanitair als bemesting 

Zeer hoge opbrengst 

Voedertarwe, halflaat ras 

Resistent aan de oranje cecydomien 

Goede opbrengst zowel harde als zachte gronden 

Hoge potentiële opbrengst,weinig gevoelig tegen bladziekte 


Weinig gevoelig voor witziekte, gele en bruine roest en aarfusarium 

Matig gevoelig voor bladseptoria 

Legervast 

Voedertarwe, halfvroeg 

Weinig gevoelig voor gele roest en aarfusarium 

Matig gevoelig voor witziekte, bruine roest en bladseptoria 


Voedertarwe, halflaat ras 

Weinig gevoelig voor bruine roest en aarfusarium 

Matig gevoelig voor witziekte, gele roest en bladseptoria 



Weinig gevoelig voor witziekte 

Matig gevoelig voor bladseptoria, gele en bruine roest en fusarium 

Matig legervast, gemiddelde gewashoogte 

Voedertarwe, vroeg ras 

Weinig gevoelig voor gele en bruine roest en aarfusarium 

Matig gevoelig voor witziekte en bladseptoria 


Baktarwe, vroeg ras 

Weinig gevoelig voor gele en bruine roest, bladseptoria en aarfusarium 

Matig gevoelig voor witziekte 

Legervast 




-30- 

Tabel 4 : de opbrengst in kg per ha bij 15% vocht, het hectolitergewicht in kilogram, het percentage ten 

opzichte van het gemiddelde van de standaardrassen (grijs gearceerd) en het 

vochtpercentage bij de oogst. De rassenproef werd éénmaal met een fungicide behandeld. 

Ras 

Kg opbrengst bij 

15% vocht (kg/ha) 

Opbrengstpercentage % 

t.o.v. gem. van de 

standaardrassen 

Vocht % Hl 

Expert 10.255 101,9 13,18 72,85 

Homeros 10.535 104,7 13,53 74,01 

Intro 10.273 102,1 13,63 72,58 

Ketchum 9.778 97 13,03 71,99 

KWS Ozon 10.129 100,7 13,55 75,52 

Razzano 9.947 98,9 12,53 68,86 

Rockystart 9.460 94 12,75 67,75 

Sahara 10.511 104,5 14,28 75,41 

Scor 9.556 95 13,68 70,45 

Tabasco 10.034 99,7 13,55 69,70 

Viscount 10.085 100,2 13,33 66,61 

Henrik 10.473 

104 13,80 74,2 

KWS Radius 9.746 96,9 13,88 73,75 

Tobak 10.158 101 13,30 71,82 

Elixer 10.132 100,7 13,43 73,77 

Mozes 9.849 97,9 13,78 70,79 

Avatar 10.262 102 13,53 72,49 

Horatio 9.812 97,5 13,15 67,91 

Linus 10.866 108 13,00 72,63 

Relay 9.046 89,9 12,9 66,86 

Salomo 8.727 86,7 14,13 69,43 

Matrix 10.592 105,3 13,35 73,54 

Spirit 9.830 97,7 13,50 73,10 

Gemiddelde* 10.055 100 13,42 71,88 

* = Gemiddelde van de standaardrassen 



-31- 

Tabel 5 : geeft het resultaat van een “Duncan’s Multiple Range Test”, uitgevoerd op de opbrengst aan 

15% vocht. Rassen met een zelfde letter zijn niet significant verschillend van elkaar (p < 5). 

Ras 


15% vocht 

(kg/ha) 

Linus 10.865 A 

Matrix 10.592 AB 

Homeros 10.535 ABC 

Sahara 10.510 ABC 

Henrik 10.473 ABCD 

Intro 10.273 BCDE 

Avatar 10.262 BCDE 

Expert 10.255 BCDE 

Tobak 10.158 BCDEF 

Elixer 10.131 CDEF 

KWS Ozon 10.129 CDEF 

Viscount 10.085 CDEF 

Tabasco 10.034 DEF 

Rangschikking 

Razzano 9.947 EFG 

Mozes 9.849 EFGH 

Spirit 9.829 EFGH 

Horatio 9.811 EFGH 

Ketchum 9.777 FGH 

KWS Radius 9.746 FGH 

Scor 9.556 GH 

Rockystart 9.459 H 

Relay 9.046 I 

Salomo 8.726 I 



1.6 Gemiddelde proefresultaten 

-32- 

Tabel 6 : Vergelijkt voor een aantal rassen die meerdere jaren na elkaar beproefd werden op de 

proefvelden van PIBO-Campus vzw, de gemiddelde opbrengst in kg per ha. De rassen zijn 

behandeld zoals geadviseerd door EPIPRE. 

Ras 

2009 

kg/ha 

2010 

kg/ha 


Kg/ha 


Kg/ha 

Gemiddeld 

kg/ha 

Homeros 10.207 10.807 10.318 10.535 10.466 

Sahara 10.397 10.662 11.012 10.510 10.645 

Tabasco 10.822 10.665 10.546 10.034 10.516 

Ketchum 11.259 11.078 9.777 10.704 

Razzano 11.149 10.830 9.947 10.642 

Viscount 10.906 11.056 10.085 10.682 

Expert 10.659 10.863 10.255 10.592 

Scor 10.646 10.774 9.556 10.325 

Intro 10.976 10.273 10.624 

KWS Ozon 10.702 10.129 10.415 

Rockystart 10.943 9.459 10.201 

Henrik 10.411 10.473 10.442 

Linus 

10.270 10.865 10.567 

Matrix 10.384 10.592 10.488 

Gemiddeld kg/ha 10.475 10.844 10.725 10.177 




-33- 


overtreffen. Een verklaring hiervoor is het feit dat in proefvelden geen randverliezen en geen 


Deze rassenproef wintertarwe werd op 26 oktober 2011 uitgezaaid (niet-kerend) in goede 

omstandigheden, na de teelt van aardappelen. 

De opkomst was goed, wat resulteerde in een homogene stand. De opkomst bedroeg gemiddeld 93 %. 

De onkruidbestrijding werd in één behandeling uitgevoerd in na-opkomst met Lexus XPE 25 g/ha + 

Capri twin 200 g/ha + Vegetop 1 l/ha. 

De gemiddelde stikstofbehoefte in deze proef bedroeg 161 eenheden per hectare (50-39-70). De 

halmverkorting werd toegepast met Meteor 369 SL aan 2 l/ha. De langste rassen zijn Elixer (83 cm) en 

KWS Radius / Henrik (81,5 cm), het kortste ras is Viscount (62 cm). 

De ziektedruk in de granen was dit groeiseizoen hoog in héél Vlaanderen en dat was zeker en vast het 

geval in de streek rond Tongeren. Er viel dan ook heel wat ziekte te noteren in de rassenproef. De 

ziektetellingen werden steeds uitgevoerd op de onbehandelde stroken. Witziekte kwam in geringe mate 

voor en was enkel van betekenis voor Salomo en Avatar. Bladseptoria en gele roest kwamen in grote 

mate voor. Voornamelijk Homeros, Expert, Horatio en Matrix hadden sterk te lijden onder septoria. De 

overige rassen waren matig aangetast. Gele roest kwam dit jaar al vroeg tevoorschijn. Reeds in de 

eerste helft van april werden de eerste symptomen van gele roest waargenomen. Heel wat rassen 

hadden sterk te lijden onder de gele roest (m.n. Expert, Homeros, Ketchum, Profilus en Matrix). Niet 

tegenstaande de hoge druk bleven enkele rassen (Sahara, Linus, Relay, Razzano, Tabasco, KWS 

Ozon) vrij van de gele roest. 

Er werd dit jaar een bladbandeling uitgevoerd op 27 april met Granovo 1,7 l/ha. Hoewel de behandeling 

vroeg plaatsvond waren reeds enkele rassen aangetast door gele roest. De aarbehandeling werd 

uitgevoerd op 2 juni met Skyway Xpro 1,25 l/ha in het stadium 100 % aren uit. Het was beter geweest 

voor sommige rassen dat er 3 behandelingen zouden zijn uitgevoerd, maar gezien het protocol konden 

enkel 2 behandelingen uitgevoerd worden. 

Dit jaar was er in tegenstelling tot de voorbije 2 jaren een opvallend hoge aantasting door aarfusarium, 

ook de aantasting door aarseptoria was relatief hoog. Dit is te verklaren door de slechte en vooral natte 

weersomstandigheden tijdens de bloei. 

De gemiddelde graanopbrengst van de getuigenrassen in de rassenproef van het LCG bedraagt 10.056 

kg. De hoogste opbrengst werd gehaald door het ras Linus (10.865 kg) gevolgd door Matrix (10.592 

kg) en Homeros (10.535 kg). Dit jaar waren de verschillen tussen de eerste 10 rassen groot in 

vergelijking met 2011 (verschil in 2012: 730 kg, 2011: 300 kg). 

Het hectolitergewicht werd bepaald op ongezuiverd graan. Het hectolitergewicht in de proeven is lager 

dan in de praktijk, dit heeft als oorzaak dat bij het oogsten van de proeven er meer kaf bij de tarwe 

geoogst wordt dan in de praktijk. We kunnen echter wel de resultaten doortrekken, rassen met een 

hoog hectoliter in proef hebben ook een hoog hectoliter in de praktijk. Het hectolitergewicht was het 

hoogste bij KWS Ozon (75,5) gevolgd door Sahara (75,4) en Henrik (74,2) , het gemiddelde hectoliter 

gewicht in de proef bedroeg 71,9 kg. 



-34- 

2. Rassenproef hybride wintertarwe 

Proef in samenwerking met Jorion en Limagrain. 


Vergelijking van 2 hybride rassen met Azzerti behandeld volgens het adviessysteem ‘EPIPRE’, er wordt 

ook een strook als controle gehouden voor het beoordelen van de ziektegevoeligheid van het ras. Er 

worden in het groeiseizoen verschillende tellingen uitgevoerd, zowel in de controle als in de behandelde 

percelen. Alle rassen werden behandeld met Bariton. De proef ligt aan in vier herhalingen. 


a. Voorvrucht: cichorei 


c. Ras: Oakley 

d. Zaaidichtheid: 350 korrels per m² 

e. Opkomsttelling (2-3 bladstadium): 272 planten/m² (Azzerti) 21.01.12 

f. Onkruidbestrijding: Naopkomst: Isoproturon 2,5 l/ha + primus 0,1l/ha 22.03.12 

Tegen cichorei opslag Allïe star 25 g/ha 19.05.12 

g. Bemesting: 

Minerale stikstof: 

- stikstofindex: 123 (zeer laag) 

- stikstofbehoefte: 212 EN/ha 

- stikstofgift: 168 EN/ha 

1 e fractie: 78 EN/ha bij de uitstoeling 15.03.12 

2 e fractie: 50 EN/ha bij de stengelstrekking 19.04.12 

3 e fractie: 40 EN/ha bij het laatste blad 25.05.12 

h. Halmverkorter: niet toegepast 

i. Fungicide: bladbehandeling: Input 1.25 l/ha 30.04.12 

aarbehandeling: Swing gold 1.25 l/ha + Caramba 0,8 l/ha 02.06.12 

j. Bladluizen + graanhaantje: Decis 0,2 l/ha 02.06.12 

k. Standaard grondontleding bodem : 21.09.10 

Bepaling Uitslag ontleding Streefzone Beoordeling 

Grondsoort 40 Leem 

pH-KCl 6.6 6,7 – 7,3 Tamelijk Laag 

C in % (humus) 1.1 1,2 – 1,6 Tamelijk Laag 

Fosfor (P) 24 12 – 19 Tamelijk hoog 


Magnesium (Mg) 9 9 – 15 Normaal 



l. Grootte van de oogstpercelen: 25 m x 3,20 m = 80 m² 

m. Gewashoogte ( strolengte ) : gemiddeld 73 cm 

n. Oogstdatum: 11.08.12 




Tellingen 

-35- 

Tabel 1: geeft per ras de mandataris, het duizendkorrelgewicht in gram, zaaidichtheid in korrels per m², 

kg zaaizaad per ha, het opkomstpercentage (de opkomsttellingen gebeurden in het 2-3 bladstadium 

(10.11.2011)) en de strolengte in cm (de strolengte werd gemeten op 21.06.2012.) Er werd bij geen 

enkel ras legering vastgesteld. Tellingen 

Azzerti Limagrain 

Belgium 

As de Coeur Limagrain 

Belgium 

Mandataris DKG Zaaidichtheid 

(korrels/m²) 

Kg/ha Strolengte 

21/6/12 

50 350 175 79 

49 245 120 78 

Hymack Jorion 45 245 110 105 

Ziektetellingen. 

De evaluatie op de aanwezigheid van bladziekten gebeurde op de bovenste drie bladeren in een 

onbehandelde strook. De ziekteaantasting wordt weergegeven in een schaal van 1-9 (1 volledig 

aangetast, 9 niet aangetast).behandeld 

23 mei 2012 03.07.12 09.07.2012 

Ras Witziekte Bladseptoria Gele 

roest 

Bruine 

Roest 

Aarfusarium Aarseptoria 

Azzerti 8,5 8,5 8,5 9 6 7 

As de 

Coeur 

8,5 8,5 8,5 7 8 8 

Hymack 8,5 8,5 8,5 8 8 6 


Azzerti 


As de Coeur 


Hymack 

(Jorion) 

Traditionele tarwe Voedertarwe, vroeg ras, gebaard 

Weinig gevoelig voor gele roest, witziekte en bladseptoria 

Matig gevoelig voor bruine roest en aarfusarium 


Hybride tarwe Baktarwe BPS+, halfvroeg, niet gebaard 

Weinig gevoelig voor bruine roest, bladseptoria en aarfusarium 

Matig gevoelig voor witziekte en gele roest 


Hybride tarwe Baktarwe BPS, halflaat 

Weinig gevoelig voor bruine roest en aarfusarium 

Matig gevoelig voor witziekte, gele roest en bladseptoria 





-36- 

Tabel 4 : de opbrengst in kg per ha bij 15% vocht, het hectolitergewicht in kilogram, het percentage ten 

opzichte van het gemiddelde van de standaardrassen (grijs gearceerd) en het 

vochtpercentage bij de oogst. De rassenproef werd tweemaal met een fungicide behandeld. 

Ras 

Kg opbrengst 

bij 15% vocht 

(kg/ha) 

Opbrengstpercentage 

% t.o.v. gem. van de 

standaardrassen 

Vocht % Hl 

Azzerti 9.559 97,9 14,5 73,5 

As de Coeur 10.368 106,2 14 76,6 

Hymack 9.547 97,8 14,3 75,9 

Tabel 5 : geeft het resultaat van een “Duncan’s Multiple Range Test”, uitgevoerd op de opbrengst aan 

15% vocht. Rassen met een zelfde letter zijn niet significant verschillend van elkaar (p < 5). 

Ras 



15% vocht 

(kg/ha) 

Azzerti 9.559 B 

Hymack 9.547 B 

As de Coeur 10.368 A 

Rangschikking 


overtreffen. Een verklaring hiervoor is het feit dat in proefvelden geen randverliezen en geen 


De rassenproef hybride wintertarwe werd op 22 oktober 2011 uitgezaaid in goede omstandigheden, na 

de teelt van cichorei. Hybride wintertarwe moet in tegenstelling tot de gewone wintertarwe slechts aan 

70 % van de normale zaaidichtheid gezaaid worden. 

De opkomst was goed, wat resulteerde in een homogene stand. 

De onkruidbestrijding werd in één behandeling uitgevoerd in na-opkomst met Isoproturon 2,5 l/ha + 

primus 0,1 l/ha en later wordt nog Allie star 25 gr/ha toegepast tegen cichoreiopslag. 

De gemiddelde stikstofbehoefte in deze proef bedroeg 212 eenheden per hectare. De halmverkorting 

werd niet toegepast. Het langste ras was Hymack (105 cm) en As de Coeur was vergelijkbaar met 

Azzerti (78 cm). 

De ziektedruk in de granen was dit groeiseizoen hoog in héél Vlaanderen en dus ook in de streek rond 

Tongeren, bijgevolgd ook in deze hybride wintertarwe rassenproef. De aantasting van witziekte, gele 

roest en bladseptoria was voor zowel de hybride rassen als de gewone wintertarwe gering. Er werd dit 

jaar een bladbandeling uitgevoerd met Input 1,25 l/ha. De aarbehandeling werd uitgevoerd met Swing 

Gold 1,25 l/ha + Caramba 0,8 l/ha in het stadium 100 % aren uit. 

Dit jaar was er net in tegenstelling tot vorig jaar een opvallend hoge aantasting door aarfusarium, ook 

de aantasting door aarseptoria en bruine roest was relatief hoog. Dit is te verklaren door de natte 

weersomstandigheden tijdens de bloei. As de Coeur bleek relatief gevoelig voor bruine roest, Hymack 



-37- 

daarentegen bleek meer gevoelig te zijn voor aarseptoria. Azzerti scoorde voornamelijk slecht op 

aarfusarium. 

De opbrengst per hectare van As de Coeur toonde zich statisch hoger dan zowel Hymack als Azzerti. 

Azzerti en Hymack waren statisch gelijk en bijgevolg kan op basis van 4 herhalen geen statisch verschil 

gedecteerd worden tussen beiden. 

Het hectolitergewicht werd bepaald op ongezuiverd graan. Het hectolitergewicht in de proeven is lager 

dan in de praktijk, dit heeft als oorzaak dat bij het oogsten van de proeven er meer kaf bij de tarwe 

geoogst wordt dan in de praktijk. We kunnen echter wel de resultaten doortrekken, rassen met een 

hoog hectoliter in proef hebben ook een hoog hectoliter in de praktijk. Het hectolitergewicht van bij de 

hybriden was het hoogst bij As de Coeur en het laagst bij Azzerti. 



3. Graanhaantje in wintertarwe 

-38- 

Proef in samenwerking met landbouwer Raf Guissson 


Het graanhaantje heeft 1 generatie per jaar. Het volwassen insect is een kever van 4 tot 5 mm groot 

met glanzende, metaalblauwe dekschilden. De eileg gebeurt volgens de literatuur in de loop van de 

maand mei, en op de bovenzijde van de graanbladeren. In 2011 waren er reeds vanaf de tweede helft 

van april eitjes te zien op de graanbladeren. De larven zijn enkele mm groot en zijn bedekt met een 

zwarte kleverige massa (uitwerpselen). Deze larven vreten aan de bladeren. De larven verkruipen later 

in de grond op 5 à 8 cm diepte waar ze verpoppen. 

Geen enkel insecticide is erkend ter bestrijding van het graanhaantje. Insectiden op basis van een 

pyrethroïde vertonen een nevenwerking. 


Zie bemestingsproef wintertarwe 

3.3 Opbrengst 

Tabel 5 : geeft het resultaat van een “Tukey HSD”, uitgevoerd op de opbrengst aan 15% vocht. 

Objecten met een dezelfde letter zijn niet significant verschillend van elkaar (p < 5). 

Met deltamethrin 

(vb Decis EC 2,5) 

Opbrengst (kg/ha) Rangschikking 

8.249 A 

Zonder deltamethrin 7.868 A 


Op 2 juli werd een gedeelte van het perceel behandeld met Decis EC 2,5 aan 0,2 l/ha. Een ander 

gedeelte werd niet behandeld. In 2011 was de druk van het graanhaantje zeer groot en dit leidde in veel 

percelen tot opbrengstverliezen. Dit jaar echter was de druk veel minder. De opbrengst van al dan niet 

behandelde objecten werden bepaald. Het verschil bedroeg 381 kg/ha. Hoewel er wel degelijk een 

verschil is, kan er statistisch gezien niet van een verschil gesproken worden. 



-39- 

4. Fungicidenproef bladziekten wintertarwe LCG 

Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum granen, de Vlaamse overheid – Afdeling Duurzame 

Landbouwontwikkeling (ir. Jean-Luc Lamont & Yvan Lambrechts). 


Vijf verschillende fungicidenbehandelingen en twee controle objecten worden uitgetest op het ras 

Oakley voor het onderzoek naar de doeltreffendheid van fungiciden ten aanzien van bladziekten. De 

proef gebeurt in vier herhalingen. 






e. Opkomsttelling (2-3 bladstadium): 272 planten/m² 21.01.12 

f. Onkruidbestrijding: Naopkomst: Isoproturon 2,5 l/ha + primus 0,1l/ha 22.03.12 

Tegen cichorei opslag Allïe star 25 g/ha 19.05.12 

g. Bemesting: 

minerale stikstof: - stikstofindex: 123 (zeer laag) 







i. Fungicide: - bladbehandeling: Input 1.25 l/ha 30.04.12 

- aarbehandeling: Swing gold 1.25 l/ha + Caramba 0,8 l/ha 02.06.12 

j. Bladluizen + graanhaantje: Decis 0,2 l/ha 02.06.12 

k. Standaard grondontleding bodem : 21.09.10 


Grondsoort 40 Leem 

pH-KCl 6.6 6,7 – 7,3 Tamelijk Laag 

C in % (humus) 1.1 1,2 – 1,6 Tamelijk Laag 



Magnesium (Mg) 9 9 – 15 Normaal 



l. Grootte van de oogstpercelen: 25 m x 3,20 m = 80 m² 

m. Gewashoogte ( strolengte ) : gemiddeld 73 cm 

n. Oogstdatum: 11.08.12 



4.3 Proefobjecten : 

-40- 

Tabel 1: Geeft de schema’s weer die opgenomen waren in de proef voor het onderzoek naar de 

doeltreffendheid van het gebruik van fungiciden ten aanzien van bladziekten bij toepassing in 

het 2 e -3 e knoop stadium, samen met een richtprijs van de behandeling uitgedrukt in € per ha. 

Object 

1 

Behandeling 2 e – 3 e knoopstadium 

Datum: 30.04.12 

Controle (enkel aarbehandeling: Swing Gold 1,25 + Opus 

plus 0,75) 

2 Granovo 1,7 l 62 

3 Palazzo 1,6 l 63 

4 Input 1,25 l 63 

5 Cherokee 1,25 l + Opus 0,8 l 72 

6 Rubric 1 l + Cosine 0,1 l + Taloline 1 l 72 

7 Osiris 2 l + Comet 0,3 l 65 

8 Cherokee 2 l 54 

*De vermelde prijzen zijn richtprijzen voor de bladbehandeling. 


Ziektetellingen 

€/ha* 

De evaluatie op de aanwezigheid van bladziekten gebeurde op de bovenste drie bladeren. De 

ziekteaantasting wordt weergegeven in een schaal van 1-9 (1 volledig aangetast, 9 niet aangetast). De 

ziektetelling werd uitgevoerd op 23.05.12. 

object Witziekte Gele roest Bladseptoria 

1 6,5 1,5 5,5 

2 9,0 6,5 8,0 

3 9,0 6,5 8,0 

4 9,0 5,5 8,0 

5 9,0 6,5 8,0 

7 9,0 6,5 8,0 

8 9,0 5,5 8,0 


/ 



-41- 

Tabel 3: geeft per object de gemiddelde opbrengst in kg per ha, het hectoliter gewicht in kg, het 

procent t.o.v. de controle en de meeropbrengst in kg per ha. 

Object kg/ha hl % t.o.v. controle 

Verschil fun. – 

controle (kg/ha) 

1 6.675 65,9 100 0 

2 8.924 68,6 133,5 2249 

3 9.387 69,5 140,6 2712 

4 8.834 67,95 132 2159 

5 9.554 69,1 143 2879 

6 9.231 69,3 138,2 2556 

7 9.043 68,1 135,4 2368 

8 

4.6 Tukey HSD-test 

Object 

8.520 67,35 127,6 1845 

Behandeling 2 e – 3 e knoopstadium 

Datum: 30.04.12 

Kg/ha Rangschikking 

5 Cherokee 1,25 l + Opus 0,8 l 9.554 A 

3 Palazzo 1,6 l 9.387 AB 

6 Rubric 1 l + Cosine 0,1 l + Taloline 1 l 9.231 AB 

7 Osiris 2 l + Comet 0,3 l 9.043 ABC 

2 Granovo 1,7 l 8.924 BC 

4 Input 1,25 l 8.834 BC 

8 Cherokee 2 l 8.520 C 

1 

Controle (enkel aarbehandeling: Swing Gold 1,25 + 

Opus plus 0,75) 

6.675 D 




-42- 

Na de teelt van cichorei werd het ras Oakley op 22 oktober 2011 ingezaaid aan 350 korrels per m². De 

opkomst verliep snel en regelmatig wat resulteerde in een homogene stand. 

In deze proef werd er gekeken naar de doeltreffendheid van verschillende fungicidenschema’s ter 

bestrijding van bladziekten. De verschillende proefschema’s zijn opgelegd door het landbouwcentrum 

granen, zodat op verschillende plaatsen in Vlaanderen dezelfde schema’s uitgetest worden en 

vergeleken kunnen worden. Om het juiste tijdstip te bepalen om de bladbehandeling uit te voeren, 

werden wekelijks tellingen gedaan. Deze tellingen werden verwerkt via het EPIPRE systeem. Dit jaar 

was er, integensteling zoals andere jaar, wel een vroege aantasting door gele roest, ook de aantasting 

door witziekte en bladseptoria waren dit jaar sterk aanwezig. De bladbehandeling werd uitgevoerd 

volgens het protocol op 30/04/2012 ( 2 e – 3 e knoop). Hoewel de behandeling vroeg plaats vond waren 

de controle al aangetast door gele roest. Er werd een aarbehandeling (Swing Gold 1,25 l/ha + 

Caramba 0,8 l/ha) toegepast op alle objecten op 02/06/2012. Zowel de aarbehandeling als de 

bladbehandeling vonden relatief vroeg plaats als gevolg van het zeer natte voorjaar dat we gekend 

hebben. 

We kunnen stellen dat 2012 een jaar was met zeer veel ziektedruk in de wintertarwe en ook algemeen 

in de granen. Tijdens de waarnemingen was het in deze proef goed mogelijk, om verschillen in 

ziektedruk tussen de objecten onderling waar te nemen. Er was een duidelijk verschil in ziektedruk 

(witziekte en bladseptoria) tussen het controle object (1) en de behandelde objecten. Het verschil 

tussen het controle object (1) en onbehandeld object (10) was zeer goed zichtbaar wat aangeeft dat 

de ziektedruk van aarfusarium en aarseptoria zeer hoog was op het proefperceel. Dit is vooral te 

wijten aan het slechte en vooral natte weer tijdens de bloei. 

Wanneer we naar de opbrengst resultaten kijken, worden de resultaten van de waarnemingen 

bevestigd. De opbrengstverschillen tussen de objecten onderling zijn groot, het verschil in opbrengst 

tussen het best scorend schema en het controle object (1) bedroeg dan ook 2879 kg/ha. Tussen het 

minst scorend (Cherokee 2 l/ha) en het best scorend (Cherokee 1,25/ha + Opus 0,8l/ha ) schema 

was dit 1034 kg. 

In jaren met een grote ziektedruk zoals we die dit jaar kenden, liggen de verschillen tussen de 

objecten dan ook ver van elkaar. In dergelijke jaren blijkt het dan ook telkens opnieuw interessant om 

objectief te kiezen voor een bepaalde fungicide behandeling; 



-43- 

5. Fungicidenproef aarziekten wintertarwe LCG 

Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum granen en de Vlaamse overheid – Afdeling 

Duurzame Landbouwontwikkeling (ir. Jean-Luc Lamont & Yvan Lambrechts). 


Zeven verschillende fungicidenbehandelingen en twee controle objecten worden uitgetest op het ras 

Oakley voor het onderzoek naar de doeltreffendheid van fungiciden ten aanzien van aarziekten. De 

proef gebeurt in vier herhalingen. 






e. Opkomsttelling ( 2-3 bladstadium ): 272 planten/m² 21.01.12 

f. Onkruidbestrijding: Naopkomst: Isoproturon 2,5 l/ha + Primus 0,1l/ha 22.03.12 

g. Bemesting 

Minerale stikstof: -stikstofindex: 123 (zeer laag) 







i. Fungicide: bladbehandeling: Input 1.25 l/ha 30.04.12 

aarbehandeling: Swing gold 1.25 l/ha + Caramba 0,8 l/ha 02.06.12 

Bladluizen + graanhaantjes : Decis 0.2 l/ha 02.06.12 

j. Standaard grondontleding bodem: zie bladbehandeling 21.09.10 

k. Grootte van de oogstpercelen: 25 m x 3,20 m = 80 m² 

l. Gewashoogte ( strolengte ) : gemiddeld 73 cm 

m. Oogstdatum: 11.08.12 



5.3 Proefobjecten 

-44- 

Tabel 1: Geeft de schema’s weer die opgenomen waren in de proef voor het onderzoek naar de 

doeltreffendheid van het gebruik van fungiciden ten aanzien van aarziekten bij toepassing in 

het stadium volle bloei, samen met een richtprijs van de behandeling uitgedrukt in € per ha. 

Object 

Behandeling aarstadium 

Datum: 02.06.12 

9 Volledig niet behandeld (geen blad en geen aar) / 

10 Controle (enkel bladbehandeling: Input 1,25) / 

Richtprijs/ha 

11 Swing Gold 1,25 l + Opus Plus 0,75 l 77 

12 Granovo 1,25 l + Comet 0,25 l + Caramba 0,8 l 86 

13 Aviator Xpro 1,25 l 80 

14 Skyway Xpro 1,25 l 80 

15 Olympus 1,8 l + Prosaro 0,8 l 90 

16 Acanto 0,8 + Prosaro 1 l 108 

*De vermelde prijzen zijn richtprijzen voor de aarbehandeling 


Tabel 2: Geeft voor alle objecten de weerstand tegen aarziekten en bruine roest. De ziekteaantasting 

wordt weergegeven in een schaal van 1-9 (1 volledig aangetast, 9 niet aangetast). De 

aantastingen van aarfusarium en aarseptoria werden op 12.07.12 geëvalueerd. 

Object Aarfusarium Aarseptoria Bruine roest 

9 4 5 - 

10 4 5 - 

11 6 6 7 

12 7 7 8 

13 5 7 7,5 

14 6,5 7 8 

15 7,5 6 8 

16 6,5 6 8 




-45- 

Tabel 3: geeft per object de gemiddelde opbrengst in kg per ha, het hectoliter gewicht in kg, het 

procent t.o.v. de controle en de meeropbrengst in kg per ha. 

Object kg/ha hl % t.o.v. controle 

Verschil fun. – 

controle (kg/ha) 

9 4.782 61,1 77 - 1.433 

10 6.215 59,8 100 0 

11 9.015 67,5 145 2.800 

12 9.498 67,2 153 3.283 

13 8.643 67,7 139 2.428 

14 9.426 68,1 152 3.211 

15 9.720 67,8 156 3.505 

16 9.546 69,0 154 3.331 

5.6 Tukey HSD-test 

Object 

Behandeling aarstadium 

Datum: 02.06.12 

Kg/ha Rangschikking 

15 Olympus 1,8 l + Prosaro 0,8 l 9.720 A 

16 Acanto 0,8 + Prosaro 1 l 9.546 AB 

12 Granovo 1,25 l + Comet 0,25 l + Caramba 0,8 l 9.498 AB 

14 Skyway Xpro 1,25 l 9.426 AB 

11 Swing Gold 1,25 l + Opus Plus 0,75 l 9.015 BC 

13 Aviator Xpro 1,25 l 8.643 C 

10 Controle (enkel bladbehandeling: Input 1,25) 6.215 D 

9 

Volledig niet behandeld (geen blad en geen 

aar) 

4.782 E 




-46- 

Na de teelt van cichorei werd het ras Oakley op 22 oktober 2011 ingezaaid aan 350 korrels per m². De 

opkomst verliep snel en regelmatig wat resulteerde in een homogene stand. 

In deze proef werd er gekeken naar de doeltreffendheid van de verschillende fungicidenschema’s ter 

bestrijding van aarziekten. De verschillende proefschema’s zijn opgelegd door het landbouwcentrum 

granen, zodat op verschillende plaatsen in Vlaanderen dezelfde schema’s uitgetest worden en 

vergeleken kunnen worden. Om het juiste tijdstip te bepalen om de aarbehandeling uit te voeren, 

werden wekelijks tellingen gedaan. Deze tellingen werden verwerkt via het EPIPRE-systeem. 

Er werd eerst voor alle objecten een bladbehandeling uitgevoerd op 30/04/2012 (2 e – 3 e knoop), met 

Input 1.25 l/ha. 

De aarbehandeling werd uitgevoerd in het stadium aren 100 % uit volgens het protocol van het LCG. 

We kunnen stellen dat 2012 een jaar was met zeer veel ziektedruk in de wintertarwe en ook algemeen 

in de granen. Dat was in de meeste gevallen nefast voor de landbouwer, maar positief voor de 

proefveldwerking. Tijdens de waarnemingen werden enkel zeer grote verschillen in ziektedruk 

vastgesteld tussen de schema’s onderling en dit uitte zich dan ook in opbrengstverschillen. 



-47- 

6. Fungicidenproef wintertarwe gereduceerde dosis 

Proef met steun van de provincie Limburg 


Gewasbeschermingsmiddelen worden al sinds meer dan halve eeuw gebruikt in land- en tuinbouw. 

Kennis omtrent toxiciteit en afbreekbaarheid van producten en technieken om behandelingen goed uit 

te voeren is de laatste twee decennia spectaculair toegenomen. Deze toename in kennis 

weerspiegeld de toenemende bezorgdheid van de consument inzake voedselveiligheid en 

duurzaamheid. Deze kennis is echter voornamelijk gebaseerd op algemeenheden. Er zijn namelijk 

mogelijkheden om fytosanitaire behandelingen verder te optimaliseren door rekening te houden met 

specifieke klimatologische en plantfysische factoren. Door daarnaast ook rekening te houden met de 

samenstelling en de werking van middelen kunnen behandelingen geoptimaliseerd worden. 

Theoretische berekeningen tonen aan dat besparingen tot 50% van de hoeveelheid gebruikte actieve 

stof mogelijk zijn. De praktische kennis is echter relatief beperkt. Bijgevolg kunnen landbouwers en 

milieu momenteel niet profiteren van deze nieuwe behandelingstechniek. 

Momenteel wordt nagegaan of het mogelijk is door optimalisatie van gewasbescherming om het 

gebruik van gewasbeschermingsmiddelen sterk te gaan reduceren. Hierbij wordt dus aandacht 

geschonken aan: 

- Klimatologische omstandigheden (temp, RH, wind,….) 

- Plantfysische kenmerken (blad, ontwikkelingsstadium plant) 

- Spuittechniek (hoeveelheid water/ha, doppenkeuze,…) 

- Spuitwater (pH , hardheid water, ….) 

- … 

Voorbeeld belang van relatieve vochtigheid 

Relatieve 

luchtvochtigheid 

Verlies % door evaporatie na x meter 

20 % 40 % 60 % 80 % 100 % 

0 % 0,9 m 1,9 m 3 m 4,3 m 5,8 m 

60 % 1,2 m 2,6 m 4,1 m 5,8 m 7,7 m 

90 % 4 m 8,5 m 13,3 m 19 m 25 m 

(Temp: 20 °C; druppelgrootte: 200 µm) 

Dit betekent wanneer de sproeiboom op 0,5 meter boven gewas is dat bij een relatieve vochtigheid 

van 0 %, 60 % en 90 % respectievelijk 11 %, 8 %, 2,5 % verdampt is vooraleer het het blad bereikt. Dit 

toont dan ook het belang van het hoge luchtvochtigheid aan tijdens een gewasbehandeling. 

Deze techniek is ontstaan in Frankrijk reeds enkele jaren geleden. In Wallonië zijn er momenteel ook 

enkele landbouwers aan het experimenteren. Deze techniek moet echter zeer beredeneerd gebeuren. 

In functie van de omstandigheden (klimatologisch, onkruiddruk) dient de dosis aangepast te worden. 



-48- 

Het is dan ook bijgevolg een techniek die eventueel perspectieven kan bieden om aan 

kostenbesparing te doen, maar hiervoor is enige ervaring zeker noodzakelijk. Aangeraden wordt 

daarom ook deze techniek uit te proberen, indien men ervan overtuigd is dit beredeneerd te doen, op 

kleine oppervlakten om op die manier voeling te krijgen met de techniek. Dit jaar en ook volgend jaar 

loopt er een proef (fungicidenbestrijding in tarwe en onkruidbestrijding in maïs) waarbij deze techniek 

wordt toegepast. 


g. Zie perceelgegevens wintertarwe bladziekten fungicidenproef 

Tijdstip Bladbehandeling Aarbehandeling Object nr 

Datum 

behandeling 

Traditioneel Palazzo 1,6 l/ha 

Traditioneel + 

gereduceerd 

Optimaal tijdstip + 

gereduceerd + PM 

Optimaal tijdstip + 

gereduceerd + PM 

30.04.12 02.06.2012 

Palazzo 1,6 l/ha + 

MgSO4 2 kg/ha + Trend 

0,2 % 


MgSO4 2 kg/ha + 

50 cc Trend 


MgSO4 2 kg/ha + 

50 cc Trend 

Swing gold 1,25 l/ha + 

Caramba 0,8 l/ha 


Caramba 0,55 l/ha + 

MgSO4 2 kg/ha 



MgSO4 2 kg/ha + 30 g 

ammoniumsulfaat 2 g/l+ 

Aspirine + 1 l cola + + 50 

cc Trend 



MgSO4 2 kg/ha + 30 g 

ammoniumsulfaat 2 g/l+ 

Aspirine + 1 l cola + 50 cc 

Trend 


3 

17 

18 

19 

(‘s nachts) 

Algemeen wordt getracht het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te reduceren met 50 %.. Met 

proefmiddelen (PM) worden hier geen fytoproducten bedoeld, maar alternatieve additieven die 

inspelen op de kwaliteit van het water, het vochtig houden van het bladoppervlak, 

oppervlaktespanning van de druppel trachten te verlagen en middelen waarvan verwacht wordt dat ze 

het effect van de fytoproducten versterken. 



-49- 

Kg/ha Hectolitergewicht Vochtgehalte 

1 9.387 69 14 

2 9.315 69 13,9 

3 9.477 69 13,9 

4 9.495 69 13,8 


De weersomstandigheden hebben ervoor gezorgd dat dit jaar veel ziekte werd aangetroffen. Hoewel 

dit over algemeen negatief was voor de landbouwers was dit eerder positief voor proefveldonderzoek. 

Hoewel er veel ziekte in de proef was blijken de verschillen tussen de objecten onderling relatief 

beperkt. Hieruit blijkt dat het van groot belang is om een behandeling onder goede omstandigheden 

uit te voeren. Het reduceren van de dosis kan volgens deze proef, maar dient nog verder onderzocht 

te worden onder praktijkomstandigheden (vb. resistentievorming). 



7. Zwavelbemestingsproef 

-50- 

Proef in samenwerking met het Landbouwcentrum granen, de bodemkundige dienst van België 

(ir. Jan Bries), kunstmeststoproducenten K+S Benelux en Yara en landbouwer Raf Guisson. 


Het doel van deze proef is tweeledig, namelijk enerzijds wordt de zwavel-toestand in de Vlaamse 

landbouwgronden geactualiseerd (75 percelen) en anderzijds wordt de praktische toepassing van 

zwavelmeststoffen onder de loep genomen. 

Tien verschillende objecten worden aangelegd in 4 herhalingen. Elk object kenmerk zich door een 

specifieke zwavelbemesting op een bepaald tijdstip. Hierdoor kan men nagaan wat de invloed is van 

de zwavelbemesting op de kwaliteit en opbrengst van de tarwe. Deze proef ligt aan op 3 locaties 

verspreid over de verschillende bodemtypes in Vlaanderen. Voor elk object wordt de opbrengst (kg bij 

15 % vocht), het vochtgehalte, hectolitergewicht, eiwitgehalte en zwavelgehalte van tarwe bepaald. 


a. Voorvrucht: Suikerbieten 


c. Ras:Unicum 


e. Opkomsttelling ( 2-3 bladstadium ): 270 planten/m² 20.01.12 

f. Onkruidbestrijding: Na opkomst : Capri twin 200 g/ha + vegetop 1l/ha 02.04.12 

g. Bemesting: Zie schema’s 

Minerale stikstof: - stikstofindex: 120 (zeer laag) 


- stikstofgift: max 195 EN/ha minerale N (o.w.v. mestdecreet 




h. Halmverkorter: CCC 0.75 l/ha + Moddus 0.25 l/ha 30.04.12 

i. Fungicide: Bladbehandeling: Input 0,25 l/ha + Osiris 1,8 l/ha 30.04.12 

Aarbehandeling: Aviator Xpro 1,25l/ha 02.06.12 

j. Bladluizen en graanhaantjes : Decis EC 0.2 l/ha 02.06.12 

k. Grootte van de oogstpercelen: 25 m x 3,20 m = 80 m² 

l. Oogstdatum : 12.08.12 



7.3 Zwavel bemestingsschema’s 

-51- 

Uit analyse bleek het bemestingsadvies 207 kg N/ha: 85 + 57+ 65. Uitgaande van de maximum 

normen van de vlm kunnen we de volgende fracties toedienen: 80 + 54+ 61 totaal: 195 uit 

kunstmest 

Tabel 1: Geeft de N – ontleding van de bodem weer op 10/2/2012. 

Diepte in cm Grondsoort 

Nitrische 

Stikstof 

In kg/ha 

Ammoniakale 

Stikstof in kg 

N /ha 

0-30 cm 40 leem 10.5 5.9 

30-60 cm 40 leem 8.8 1.9 

60-90 cm 40 leem 15.2 4.3 

Datum toepassing: 

pH - KCL 

6.6 

Tamelijk laag 

Opdeling Aard meststof Datum 

1e fractie Vloeibare N 14/03/11 

2e fractie Vloeibare N 19/04/12 

3e fractie Korrel (KAS meststof) 23/05/12 


Object N-tester tweede fractie 


1.1 463 642 

2.1 526 707 

3.1 516 694 

N-Tester derde fractie 

(21/05/12) 

Koolstof 

In % 

0.9 



- 52 - 

Object 1 = Nulbemesting geen N en geen SO3 

Object 2 = Geen S O3, N volgens advies 

Object 3 = 78 kg SO3/ha bij eerste fractie, N volgens advies 

Object 4 = 156kg SO3/ha bij eerste fractie, N volgens advies 

Object 5 = 35 kg SO3/ha bij tweede fractie, N volgens advies 

Object 6 = 70 kg SO3/ha bij tweede fractie, N volgens advies 

Object 7 = 35 kg SO3/ha bij de eerste fractie + 35 kg SO3/ha bij de tweede fractie, N volgens advies 

Object 8 = 4,8 kg SO3/ha in 2e fractie, 4,8 kg SO3/ha uit EPSOTOP* 3 e fractie, N volgens advies 

Object 9 = 48 kg SO3/ha uit Yara Sulfan** alleen in eerste fractie 

Object 10 = 48 kg SO3/ha Yara Sulfan 1 e fractie,37,5 kg SO3/ha kg 3 e fractie, N volgens advies 

Object 11 = N-advies o.b.v. Yara N-Tester 

* : 16 % MgO + 32 % SO3 

**: 24 % N +15 % SO3 

Meststofgift eerste fractie ( 15/03/2011) : 

Object 

Eenheden 

vloeibare N 

1 e fractie 

Kg/ha 

kaliumsulfaat 50 

% 

1 e fractie 

Kg/ha chloorkali 

60 % 

1 e fractie 

1 0 130 kg 

2 78 130 kg 

3 78 78 kg 65 kg 

4 78 156 kg 

5 78 65 kg 

6 78 

7 78 78 kg 

8 78 130 kg 

Kg/ha 

Yara sulfan 

1 e fractie 

9 0 130 kg 320 kg 

10 0 130 kg 320 kg 

11 78 130 kg 



Meststofgift 2 e fractie ( 17/04/2012) 

Object 

Eenheden 

vloeibare N 

2 e fractie 

1 0 

2 54 

3 54 

4 54 

- 53 - 

Kg/ha 

kaliumsulfaat 50 

% 

2 e fractie 

5 54 78 kg 

6 54 156 kg 

7 54 78 kg 

Kg/ha Epsotop 

2 e fractie 

8 54 15 kg 

9 54 

10 54 

11 75 

Meststofgift 3 e fractie ( 23/05/2012) : 

Object 

Eenheden N korrel 

KAS meststof 

3 e fractie 

1 0 

2 61 

3 61 

4 61 

5 61 

6 61 

7 61 

Kg/ha 

Yara sulfan 

3 e fractie 

Kg/ha Epsotop 

40 % 

3 e fractie 

8 61 15 kg 

9 61 

10 0 250 kg 

11 61 




- 54 - 

Tabel 6 : geeft per object de gemiddelde opbrengst in kg per ha, het hectoliter gewicht in kg, het 

procent t.o.v. de standaard bemesting en het opbrengstverschil in kg per ha. : geeft het resultaat van 

een “Tukey HSD test”, uitgevoerd op de opbrengst aan 15% vocht. Rassen met een zelfde letter zijn 

niet significant verschillend van elkaar (p < 5). 

Object kg/ha hl 

Kg/ha verschil 

t.o.v. controle 

% t.o.v. controle 

( = object 2) 

1 6.598 73 -1361 83 A 

Rangschikking 

2 7.959 72 0 100 B 

3 8.001 73 42 101 B 

4 7.858 72 -101 99 B 

5 8.108 73 149 102 B 

6 8.144 73 185 102 B 

7 7.950 71 -9 100 B 

8 7.908 72 -51 99 B 

9 7.987 73 28 100 B 

10 7.993 72 34 100 B 

11 7.812 71 -147 98 B 


Het doel van deze proef is tweeledig, namelijk enerzijds wordt de zwavel-toestand in de Vlaamse 

landbouwgronden geactualiseerd (75 percelen) en anderzijds wordt de praktische toepassing van 

zwavelmeststoffen onder de loep genomen. 

Tien verschillende objecten worden aangelegd in 4 herhalingen. Elk object kenmerkt zich door een 

specifieke zwavelbemesting op een bepaald tijdstip. Hierdoor kan men nagaan wat de invloed is van 

de zwavelbemesting op de kwaliteit en opbrengst van de tarwe. Deze proef ligt aan op 3 locaties 

verspreid over de verschillende bodemtypes in Vlaanderen. Voor elk object wordt de opbrengst (kg bij 

15 % vocht), het vochtgehalte, hectolitergewicht, eiwitgehalte en zwavelgehalte van tarwe bepaald. 

Bij deze proef hebben we het ras Unicum uitgezaaid aan 350 korrels per m². Dit is gebeurd op 15 

november 2011 in goede omstandigheden. De opbrengstresultaten geven het belang aan van een 

optimale stikstofbemesting op basis van het advies. Het belang van de zwavelbemesting is minder 

duidelijk. Zoals u kan zien in bovenstaande tabel zijn de verschillen zeer klein. De hoogste opbrengst 

haalt men uit 70kg SO3 toegediend in de 2e fractie en N volgens advies. Zwavelbemesting blijkt uit de 

resultaten helemaal niet bij te dragen tot een goede opbrengststijging. De resultaten bekomen door de 

N-tester tonen aan dat er mogelijkheden zijn, maar in de praktijk verder geoptimaliseerd dienen te 

worden. 



- 55 - 

8. Erosieproef wintertarwe na suikerbieten 

Deze proef kadert in een vijfjarig onderzoek naar erosiebestrijding (BodemBreed). Het proefveld is 

opgedeeld in stroken waarin gedurende vijf jaar een specifieke grondbewerking wordt toegepast, hetzij 

ploegen, hetzij een niet-kerende grondbewerking. 


Er worden verschillende grondbewerkingen voor de uitzaai vergeleken: Kerende en verschillende 

beperkte grondbewerking methodes. Er gebeurt een vergelijking tussen de technieken qua opkomst, 

groei, erosie, bodemverdichting, onkruiddruk, ziekteaantasting, opbrengst en kwaliteit. 


a. Voorvrucht: Suikerbieten 



d. Ras: Azzerti 

e. Onkruidbestrijding: 

Naopkomst:Lexus XP 25gr /ha + Primus 100 cc/ha 23.03.12 

f. Bemesting: 

Chemische stikstof: - stikstofindex: 128 (zeer laag) 



De stikstof werd toegediend bij de volgende ontwikkelingsstadia van de wintertarwe: 




g. Halmverkorter: niet toegepast 

h. Graanhaantjes + bladluizen : Decis EC 0.2 l/ha 02.06.12 

i. Fungicide : Bladbehandeling: Input 1,25 l/ha 30.04.12 

Aarbehandeling: Comet 0.2 l/ha + Caramba 0.8 l/ha + Venture 1 l/ha 02.06.12 

j. Grootte van de oogstpercelen: 25 m x 3,20 m = 80 m 

k. Oogstdatum 11.08.12 



a Ontledingsuitslag van de bouwlaag 09/2010 

- 56 - 


Grondsoort 45 Zware leem 

pH-KCl 7,1 6,7 - 7,3 Gunstig 

C in % (humus) 1,6 1,2 – 1,6 Normaal 


Kalium (potas) (K) 24 14 - 21 Tamelijk hoog 


Calcium (Ca) 321 169 – 371 Tamelijk hoog 

Natrium (Na) 2,4 3,2 – 6,4 Tamelijk laag 

Boor (B) ----- ----- ---- 

8.3 Aangelegde objecten 

Tabel 1 : Geeft de verschillende grondbewerkingen weer. 

Aangelegde 

objecten 

Objecten 24.10.11 

1 Ploegen Ploegen Rotoreg + zaaimachine 

2 Enkel diepwieler Diepwoeler (30 cm) Rotoreg + zaaimachine 

3 

4 

Diepe grondbewerking 

+ beperkte 

grondbewerking 

Beperkte 


Diepwoeler (30 cm) + 

cultivator ( 16 cm ) 

Rotoreg + zaaimachine 

cultivator ( 16 cm ) Rotoreg + zaaimachine 




- 57 - 

Tabel 2 : Geeft de opkomsttellingen van de proefobjecten weer. 

Opkomstellingen 

De tellingen gebeurden in vier herhalingen op 22.11.2011 

nr Objecten # planten/m² % opkomst 

1 Ploegen 232 66 

2 Diepwoeler 258 74 

3 

4 


+ beperkte 


Beperkte 


222 63 

222 63 




nr Objecten 

- 58 - 

Opbrengst 

kg/ha bij 15% 

vocht 

Hectoliter 

gewicht 

Vochtpercentage 

bij de oogst 

1 Ploegen 7.579 67 13,9 

2 Diepe grondbewerking 7.266 67 13,9 

3 


+ cultivator 

7.389 70 13,8 

4 Cultivator 7.331 68 13,8 


De proef werd gezaaid op 24 oktober na de teelt van suikerbieten. Alle objecten werden op dezelfde 

dag bewerkt en ingezaaid. Dit jaar was dit mogelijk door de gunstige bodemomstandigheden die we 

kenden in oktober 2011. De niet kerende bewerkingsmethodes vereisen uiteraard stabiele en droge 

weersomstandigheden in het najaar. Bij de diepe grondbewerking werd er met een erosieploeg 

(diepwoeler) tot 25 cm diep de bodem losgetrokken. Bij de ondiepe grondbewerking werd er met een 

vleugelschaarcultivator een bewerking uitgevoerd tot 16 cm diep. Bij object 1 is er geploegd. Daarna 

werden alle objecten ingezaaid met de combinatie rotoreg + pneumatische zaaimachine. 

Alle objecten lagen er na de zaai goed bij. Bij het object ploegen lagen er wel wat meer kluiten 

bovenop het zaaibed, hetgeen beter is om bij sterke regenval verslemping te voorkomen. 

Gedurende het groeiseizoen werden er verschillende tellingen en waarnemingen gedaan. Er bleken 

geen verschillen te zijn tussen de objecten voor wat betreft opkomst, onkruiddruk en ziekteaantasting. 

Als we oogstresultaten bekijken zien we dat het object met de ploegen dit jaar een hogere opbrengst 

behaald gevolgd door het object diepe grondbewerking + cultivator. De objecten enkel cultivator en 

enkel diepe grondbewerking waren van dezelfde grootteorde. De opbrengstverschillen zijn echter zeer 

miniem (max 313 kg/ha). De opbrengstresultaten hebben daarenboven een gelijkaardige tendens als 

2011. Dit komt waarschijnlijk omdat het rooien van de bieten en de inzaai van de tarwe onder goede 

weersomstandigheden heeft plaatsgevonden en het structuurbederf dus zeer gering was. De 

opbrengstresultaten hebben een gelijkaardige tendens als 2011. 



- 59 - 

9. Erosieproef wintertarwe na cichorei 







groei, erosie, onkruiddruk, ziekteaantasting, opbrengst en kwaliteit. 







Naopkomst Lexus xp 25 gr /ha + Primus 100cc/ha 23.03.12 

Tegen cichorei opslag : Allïe star 25 gram / ha 19.05.12 

f. Bemesting: 









h. Graanhaantjes + bladluizen : Decis EC 0.2 l/ha 02.06.12 

i. Fungicide : Bladbehandeling: Input 1,25 l/ha 30.04.12 

Aarbehandeling: Comet 0.2 l/ha + Caramba 0.8 l/ha + Venture 1 l/ha 02.06.12 

b Ontledingsuitslag van de bouwlaag 09/2010 


Grondsoort 45 Zware leem 

pH-KCl 7,1 6,7 - 7,3 Gunstig 

C in % (humus) 1,6 1,2 – 1,6 Normaal 


Kalium (potas) (K) 24 14 - 21 Tamelijk hoog 


Calcium (Ca) 321 169 – 371 Tamelijk hoog 

Natrium (Na) 2,4 3,2 – 6,4 Tamelijk laag 

Boor (B) ----- ----- ---- 



- 60 - 

c Grootte van de oogstpercelen: 25 m x 3,20 m = 80 m² 

d Gewashoogte ( strolengte) : gemiddeld cm 

e Oogstdatum: 11.08.12 


Tabel 1 : Geeft de verschillende grondbewerkingen weer 

nr Objecten 24.10.11 

1 

2 

Beperkte 


Diepe + beperkte 


cultivator ( 16 cm ) Rotoreg + zaaimachine 

Cultivator ( 16 cm ) 

Diepwoeler (25 cm) 

Rotoreg + zaaimachine 

3 Ploegen Ploegen rotoreg + zaaimachine 


Tabel 2 : Geeft de opkomsttellingen van de proefobjecten objecten weer. 

Opkomstellingen 

De tellingen gebeurden in vier herhalingen 


1 

2 

Beperkte 




214 61 

202 58 





nr Objecten 

- 61 - 

Opbrengst 

kg/ha bij 15% 

vocht 

Hectoliter 

gewicht 

Vochtpercentage 

bij de oogst 

1 Cultivator 6.506 67 13,9 

2 


+ cultivator 

6.536 66 13,7 

3 Ploegen 6.551 68 13,6 


De proef werd gezaaid op 24 oktober na de teelt van cichorei. Alle objecten werden op dezelfde dag 

bewerkt en ingezaaid. Dit was mogelijk door de gunstige bodemomstandigheden die we kenden in 

oktober 2011. De niet kerende bewerkingsmethodes vereisen uiteraard stabiele en droge 


(diepwoeler) tot 25 cm diep de bodem losgetrokken. Bij de beperkte grondbewerking werd er met een 

vleugelschaarcultivator een bewerking uitgevoerd tot 16 cm diep. Het object ploegen werd 25 cm diep 

omgeploegd. Daarna werden alle objecten ingezaaid met de combinatie rotoreg + pneumatische 

zaaimachine. 

Alle objecten lagen er na de zaai goed bij. Bij het object ploegen lagen er wel wat meer kluiten 

bovenop het zaaibed, hetgeen beter is om bij sterke regenval verslemping te voorkomen. Bij de twee 

niet kerende objecten lagen er wel wat meer gewasresten boven (punten van cichorei wortels en 

loofresten), die gewasresten kunnen ook verslemping voorkomen. 

De opkomst is bij benadering voor de verschillende objecten gelijk. Ook de opbrengst (kg/ha) is voor 

de verschillende objecten gelijk. Het maximaal verschil bedraagt max 45 kg en is dus te verwaarlozen. 

Op het vlak van onkruiddruk bleken er geen verschillen te zijn tussen de objecten, wel stelden we in 

de niet kerende objecten een grotere opslag van cichorei vast. Er bleken geen verschillen te zijn 

tussen de objecten voor wat betreft ziekteaantasting. 



- 62 - 

10 Erosieproef wintertarwe na korrelmaïs 







groei, erosie, bodemverdichting, onkruiddruk, ziekteaantasting, opbrengst en kwaliteit. 


a. Voorvrucht: Maïs 





Naopkomst:Lexus xp 25gr /ha + Primus 100cc/ha 23.03.12 

f. Bemesting: 









h. Graanhaantje en bladluizen : Decis EC 0.2 l/ha 02.06.12 

i. Fungicide: - Bladbehandeling: Input 1,25 l/ha 30.04.12 

- Aarbehandeling: Comet 0.2 l/ha + Caramba 0.8 l/ha + Venture 1 l/ha 02.06.12 

j Grootte van de oogstpercelen: 25 m x 3,20 m = 80 m² 

k Gewashoogte (strolengte): gemiddeld 

l Oogstdatum: 11.08.12 





- 63 - 

nr Objecten 24.11.11 

1 Ploegen Ploegen rotoreg + zaaimachine 

2 

3 

4 


Grondbewerking 

Beperkte 


Beperkte 

grondbewerking (2x) 


10.5.1 Opkomstellingen 

De tellingen gebeurden in vier herhalingen 

Diepwoeler ( 30 cm ) 

Cultivator ( 16 cm ) 

rotoreg + zaaimachine 

Cultivator ( 16 cm ) rotoreg + zaaimachine 

2 x cultivator (16 cm) Rotoreg + zaaimachine 



2 

3 

4 



Beperkte 


Beperkte 


208 59 

224 64 

234 67 




- 64 - 

Tabel: geeft per object de gemiddelde opbrengst in kg per ha, het hectolitergewicht in kg, het 

vochtgehalte en een “Tukey HSD test”, werd uitgevoerd op de opbrengst aan 15% vocht. Rassen met 

een zelfde letter zijn niet significant verschillend van elkaar (p < 5). 

nr Objecten Kg/ha vochtgehalte 

hectolitergewicht Rangschikking 

1 Ploegen 7.684 14,4 67 B 

2 

3 

4 



Beperkte 


Beperkte 


7.742 14,2 

7.756 14,5 

8.367 14,6 

66 B 

68 BC 

68 C 




- 65 - 

De korrelmaïs werd geoogst op 20 oktober 2011. De oogstresten werden dadelijk na het dorsen 

verkleint met een klepelmaaier. 

De proef werd gezaaid op 24 oktober na de teelt van korrelmaïs. Alle objecten werden op dezelfde 

dag bewerkt en ingezaaid. Dit was mogelijk door de gunstige bodemomstandigheden die we kenden 

in oktober 2011. De niet kerende bewerkingsmethodes vereisen uiteraard stabiele en droge 


(diepwoeler) tot 25 cm diep de bodem losgetrokken. Bij de beperkte grondbewerking werd er met een 

vleugelschaarcultivator een bewerking uitgevoerd tot 16 cm diep. Het object ploegen werd 25 cm diep 

omgeploegd. Daarna werden alle objecten ingezaaid met de combinatie rotoreg + pneumatische 

zaaimachine. 

Alle werkzaamheden werden toen uitgevoerd in gunstige omstandigheden en het perceel lag er mooi 

bij na het zaaien. 

De opkomstpercentages waren in het geploegde object iets hoger als in de overige niet kerende 

objecten. 

Op het gebied van ziektedruk was het perceel vergelijkbaar met de andere proefpercelen, een lichte 

aantasting van bladseptoria en witziekte. Geen gele of bruine roest. Tussen de verschillende objecten 

werden geen visuele verschillen waargenomen in onkruiddruk en ziektedruk. Tijdens de maanden mei 

en juni kenden we een zeer natte periode die er voor zorgde dat de tarwe sterk te lijden had onder 

fusarium. 

De gemiddelde opbrengst van het perceel met maïs als voorvrucht bedroeg +- 7900 kg. Van alle 

voorteelten bleek maïs gemiddeld gezien de hoogste opbrengst te halen. De objecten die bewerkt zijn 

geworden met de cultivator behaalde de hoogste opbrengst (8367 kg (2x cultivator); 7756 (1x 

cultivator)), het object ploegen behaalde de laagste opbrengst ( 7684 kg ). 



- 66 - 

11. Onkruidbestrijding in wintertarwe 

Y. Lambrechts 1, J.L. Lamont 1, G. Haesaert 2, P. Vermeulen 3 D. Martens 4 

Richtlijnen voor de onkruidbestrijding in wintertarwe 

Voor een succesvol gebruik van herbiciden is een juiste kennis van de specifieke onkruiden van groot 

belang. Daarbij is het essentieel dat men onkruiden in een zeer vroeg stadium kan onderscheiden. 

Immers, een bestrijding van onkruiden is pas succesvol en vooral economisch interessant als dit 

gebeurt in een jong stadium. 

Hou tevens bij het gebruik van herbiciden rekening met de aanbevelingen op het etiket van het 

handelsproduct om de toediening te optimaliseren. 

Najaarsbehandeling vóór de opkomst 

Een najaarstoepassing, uitgevoerd op tijdig gezaaide tarwe en bij voldoende bodemvocht, geeft in een 

normaal najaar een goed resultaat. 

“ISOPROTURON” (meerdere handelsbenamingen) was lange tijd wegens zijn gunstige 

prijs/kwaliteitsverhouding het enige basismiddel voor een goede grassenbestrijding. De laatste jaren 

komt dit middel echter in de verdrukking omdat het een stof is die niet gemakkelijk afbreekt en 

daardoor regelmatig in hoge gehaltes teruggevonden wordt in het gronden oppervlaktewater. 

Daarom wordt er naar gestreefd om het gebruik van isoproturon te beperken en te vervangen door 

alternatieven die de laatste jaren in een veelvoud op de markt zijn gekomen. 

Duist voert nog steeds de lijst aan van meest hinderlijke onkruiden in graangewassen. Bij 

aanwezigheid van resistente duist (vooral in zware grond) is een najaarsbehandeling een 

absolute noodzaak. Ook percelen die in het voorjaar moeilijk berijdbaar zijn, worden best in het 

najaar behandeld. Dit moet dan wel gebeuren op een relatief fijn bewerkt zaaibed. 

De behandeling kort na zaai steunt vooral op de inzet van een klassiek bodemherbicide, zoals de 

ureumverbindingen enerzijds ISOPROTURON, afzonderlijk of in een mengsel met diflufenican 

(JAVELIN) of in een mengsel met beflubutamide (HERBAFLEX), en anderzijds 

CHLOORTOLURON (chloortoluron werkt bij toepassing vóór de winter behoorlijk goed op straatgras, 

doch opletten met chloortoluron gevoelige tarwerassen!). 

De ureumverbindingen zijn vooral effectief tegen de onkruidgrassen. Hun werking is echter afhankelijk 

van de bodemtoestand (vochtgehalte en bodemtype), waaraan de dosis dient te worden aangepast. 

Deze verbindingen hebben een nuttige nevenwerking tegen o.a echte kamille en vogelmuur, maar 

tegen andere dicotyle onkruiden (akkerviooltje, ereprijs, klaproos, wikke, varkensgras, zwaluwtong, 

herderstasje, ...) is JAVELIN (isoproturon + diflufenican) aan te raden. Ook HERBAFLEX, een 

1 Vlaamse overheid, Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Duurzame 

Landbouwontwikkeling Granen, Brussel, Merelbeke en Hasselt 

2 Hogeschool Gent – Associatie Universiteit Gent, Departement Biowetenschappen en 

Landschapsarchitectuur, Gent 

3 Vrij Technisch Instituut, Land- en Tuinbouw, Poperinge 

4 Land- en Tuinbouwcentrum Waasland (LTCW), Technisch Instituut Sint-Isidorus, KaHo Sint- 

Lieven Campus Waas, 

Sint-Niklaas 



- 67 - 

herbicide op basis van isoproturon en beflubutamide, heeft een versterkte werking op windhalm en de 

dicotylen akkerviooltje en herderstasje. Voor kleefkruid schiet de werking tekort. Deze producten 

bieden een zeer brede bestrijding van dicotylen door de aanwezigheid van de actieve stoffen 

diflufenican of beflubutamide. De versterking van isoproturon met isoxaben (AZ 500, …) is vrij volledig 

en heeft enkel, indien nodig, voor kleefkruid een aanvulling nodig. 

Een andere mogelijkheid wordt geboden door het aanvullen van IP met BACARA. BACARA bevat de 

actieve stoffen diflufenican en flurtamone, die beiden inwerken op de carotenoïde biosynthese, 

waardoor een typische verbleking van de gevoelige onkruiden ontstaat. Net als bij andere 

bodemherbiciden zorgt voldoende bodemvocht voor een betere werking. Deze combinatie heeft 

een zeer breed werkingsspectrum en houdt de bodem onkruidvrij tot in het voorjaar. 

Een najaarsbehandeling met een combinatie op basis van BACARA geeft een goed resultaat op 

windhalm. 

Najaarsbehandeling na de opkomst 

Wanneer door praktische redenen (vochtgebrek) een toepassing kort na zaaien niet werd uitgevoerd, 

kan bij gunstige bodem- en weersomstandigheden met goed gevolg behandeld worden na de opkomst 

in het najaar. Bovendien kan men nu ook gemakkelijker de productkeuze en de dosis aanpassen aan 

de jonge en dus zeer gevoelige aanwezige onkruidflora. 

Zeer vroeg na de opkomst (1-2 bladstadium) 

Zeer vroeg na de opkomst (1-2 bladstadium) kan DEFI 4-5 l ingezet worden tegen grassen en 

dicotylen, best versterkt met isoxaben (AZ 500 150 ml, …) tegen kamille, akkerviooltje, …. Bij een 

latere inzet kunnen de onkruiden, vooral duist en kamille, reeds te sterk ontwikkeld zijn voor een goed 

resultaat. Het beste resultaat bekomt men indien de onkruiden het kiemlobstadium niet voorbij zijn. Bij 

aanhoudende neerslag tijdens de winter, maar ook onder droge omstandigheden kan de nawerking 

van deze bodemherbiciden verminderen en kan het resultaat op duist, kleefkruid en zelfs kamille 

tegenvallen door herkieming in het voorjaar. 

Net als in de gerst zijn er mogelijkheden voor de onkruidbestrijding vroeg na de opkomst met 

MALIBU, HEROLD SC of LIBERATOR. Deze herbiciden bevatten onder andere flufenacet, een 

actieve stof die voornamelijk op grassen een goede werking heeft, met voldoende nawerking om een 

langdurige onkruidbestrijding te garanderen. Om ook de dicotylen te bestrijden werd in MALIBU 

flufenacet aangevuld met pendimethalin (actieve stof van STOMP); HEROLD SC bevat 

400 g flufenacet en 200 g diflufenican, en LIBERATOR bevat 400 g flufenacet en 100 g diflufenican. 

Deze herbiciden kunnen worden toegepast in het 1-3 bladstadium met de voorkeur voor de vroege 

toepassing (1-2 bladstadium). MALIBU is erkend aan 3 l/ha, HEROLD SC en LIBERATOR aan 

0,6 l/ha. 

2-3 bladstadium 

In een iets later stadium, 2-3 bladstadium, kan geopteerd worden voor de inzet van BACARA tegen 

vogelmuur, ereprijs, dovenetels, veelknopigen,… en windhalm, of CELTIC met een brede werking op 

dicotylen en een versterking op windhalm, beide in combinatie met ¾ dosis isoproturon ter versterking 

op éénjarige grassen. 



Vanaf het 3-4 bladstadium 

- 68 - 

Vanaf het 3-4 bladstadium kunnen ureumverbindingen (chloortoluron, isoproturon) nuttig worden 

aangewend om allerlei onkruidgrassen zoals duist, windhalm en vooral opslag van Italiaans raaigras 

na een graszaadteelt te bestrijden. 

De laatste jaren wordt er veelal op bedrijfsniveau om praktische redenen overgestapt op een 

voorjaarstoepassing. Door de brede keuze aan middelen kan men gericht gaan ingrijpen en onder de 

beste omstandigheden zowel vroeg als later gezaaide percelen gaan behandelen. 

Raadpleeg de LCG-website voor de actuele lijsten van de erkende gewasbeschermingsmiddelen 

in alle granen. Dit gedeelte van de LCG-website is voorbehouden voor de LCG-leden en enkel 

toegankelijk via een persoonlijke login. 



- 69 - 

12 Groenbemesters na tarwe voor reductie nitraatresidu 


Via velddemonstraties met betrekking tot soorten groenbemesters, zaaitijdstip en mesttoediening 

wordt het effect van deze parameters onderzocht en hun onderlinge wisselwerking aangetoond. Om te 

komen tot een optimale bemesting zal de bemestingsmodule, een nieuwe informaticatoepassing die 

toelaat om op een eenvoudige en zekere manier bemestingsadviezen (standaardadvies, N-index) te 

vertalen naar een optimaal bemestingspakket, worden ingezet. 

De proef wordt zo aangelegd dat de effecten van de volgende behandelingen (en van hun onderlinge 

interacties) op de ontwikkeling en stikstofopname van de groenbemester en op het nitraatresidu in de 

bodem worden aangetoond: soort groenbemester (facelia, japanse haver, italiaans raaigras en grasklaver), 

bemestingsniveau (0 EN, 60 EN uit drijfmest en 120 EN uit drijfmest) en zaaitijdstip (vroege 

zaai en late zaai). Hierbij wordt gestreefd naar een zo getrouw mogelijke weergave van de 

praktijksituatie. 

Voor en na de groenbemester wordt de nitraattoestand van de demonstratievelden gemeten, terwijl 

ook de gewasontwikkeling en de stikstofopname door de groenbemester wordt opgevolgd. Dit laat toe 

het effect van de diverse behandelingen zowel in de tijd als in de ruimte te situeren. De gegevens 

verzameld op demonstratievelden moeten een antwoord bieden op de vraag: welke combinatie van 

soort, ras, tijdstip en behandeling leidt tot het laagste nitraatresidu? 

a. Proefobjecten 

Uitgezaaide groenbemesters en hun zaaidichtheid: 

De bemestingsniveaus: 

Zaaitijdstip: 

Nr Groenbemester Zaaidichtheid in kg / ha 

1 Gele mosterd 25 kg 

2 Italiaans raaigras 45 kg 

3 Japanse haver 75 kg 

4 Gras-klaver 42 kg 

5 Blanco 0 kg 

Nr Bemestingsniveau (E N) 

1 0 

2 60 (o.b.v. nieuwe MAP) 

3 120 (o.b.v. oude MAP) 

Nr Zaaitijdstip Datum 

1 Vroege zaai 21 augustus 

2 Late zaai 5 september 



- 70 - 

DEEL 3: ERWTEN en BONEN 

1. Rassenproef erwten 

Proef in samenwerking met telersvereniging BND en Scana Noliko NV Bree (W. Vossen). 


Rassen (zowel nieuwe als bestaande rassen) al dan niet behandeld met insectenontsmetting Cruiser 

worden met elkaar vergeleken qua opkomst, groei, ziektedruk. De productie, hardheid, sortering en 

economische waarde wordt voor elk ras berekend. 


De proef kon door de weersomstandigheden in het voorjaar niet tijdig uitgezaaid worden. 

1.3 Rassen 

Tabel 1: geeft per ras de zaaidichtheid in kg per ha en het duizendkorrelgewicht weer. 

Nr. Ras Mandataris DKG 

Zaaidichtheid 

Kg/ha 

1 Nun 49048 NUNHEMS 89 85 

2 sv0984qc MONSANTO 75,5 70 

3 ex08260882 MONSANTO 76 70 

4 Somme AGROSEED 102 86 

5 Noroit SYNGENBE 103 91 

6 Fauvette BLONDEAU 110 88 

7 Splenda VILMORIN Niet vermeld 95 


Tabel 4: resultaten rassen 2009/2010/2011 

2009 2010 2011 

Parkesa 7.144 7.233 

EX 944 6.634 8.159 

EX 947 6.649 8.030 

Controvert 7.884 9.560 



2. Rassenproef bonen 

- 71 - 

Proef in samenwerking met telersvereniging BND en Scana Noliko NV Bree (W. Vossen) 


Er werd een rassenproef bonen aangelegd met 5 rassen breekbonen en 2 rassen extra fijne bonen en 

7 rassen gele bonen. Deze rassen worden onderling vergeleken naargelang opbrengst, kwaliteit en 

ziektedruk. 


2.3 Rassen 

nr. Ras Kenmerk Zaadhuis 

1 ZGBBL525 Gele bonen Blondeau 

2 ZGBBL535 Gele bonen Blondeau 

3 ZGBANDAL Gele bonen Popvrien 

4 ZGBAMARI Gele bonen Popvrien 

5 ZGBCALAD Gele bonen Select 

6 ZGBBORSA (bp) Gele bonen Vilmorin 

7 ZGBSERIN (standaard) Gele bonen Monsanto 

8 ZBBWA255 Breekbonen Vwaveren 

9 ZBBCARNI (bp) Breekbonen Syngenbe 

10 ZBBHS723 Breekbonen Select 



13 ZBB4061 Extra fijne bonen Syngenbe 

14 ZBBANGER Extra fijne bonen Monsanto 



3. Fungicidenproef Bonen 

- 72 - 

Proef in samenwerking met Scana Noliko NV Bree. (W. Vossen) 


Door het wegvallen van het standaard fungicide Ronilan is er dringend nood aan alternatieven in de 

ziektebestrijding bij bonen. In dit onderzoek werden vijf verschillende fungicidenbehandelingen 

uitgetest op 1 ras, waarvan de eerste 5 met een spleetdop worden toegepast en de laatste vijf 

schema’s met een venturidop (anti-drift) telkens aan 300 L/ha. De verschillende objecten 

(behandelingen) worden onderling vergeleken op basis van ziektedruk in het gewas en opbrengst. 

nr. 


3.3 Schema’s fungiciden behandeling 

1 ste beh. 

22/08/2012 

1 Cantus 1kg/ha + Topsin1,6 l/ha 

2 

Switch 0,8 l/ha + Topsin 1,6 l/ha + uitvloeier 

0,3 l/ha 

3 Signum 1,5 l/ha + Topsin 1,6 l/ha 

4 

5 

Cantus 1 kg/ha + Ortiva 0,7 l/ha 

Topsin 1,6 l/ha + Rovral 1 l/ha + 0.3 l/ha 

uitvloeier 

6 Cantus 1 kg/ha + Topsin1,6 l/ha 

7 

Switch 0,8 l/ha + Topsin 1,6 l/ha + 0,3 l/ha 

uitvloeier 

8 proefmiddel 1,5 l/ha + Topsin 1,6 l/ha 

9 

10 

Cantus 1 kg/ha + Ortiva 0,7 l/ha 

Topsin 1,6 l/ha + Rovral 1 l/ha + 0.3 l/ha 

uitvloeier 

Water, druk 

300 Liter 

3.5 bar 

7km/u 

300 Liter 

3.5 bar 

7km/u 

300 Liter 

3.5 bar 

7km/u 

300liter 

3.5 bar 

7km/u 

300 Liter 

3.5 bar 

7km/u 

300 liter 

5.5 bar 

8.5 km/u 

300 liter 

5.5 bar 

8.5 km/u 

300 liter 

5.5 bar 

8.5 km/u 

300 liter 

5.5 bar 

8.5 km/u 

300 liter 

5.5 bar 

8.5 km/u 

2 de beh. 

03/09/2012 

Rovral 0,75 l/ha + 

Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 



- 73 - 

3.4 Kostprijs van de verschillende schema’s 

De prijzen van de fungiciden werden op 30/08/2012 bij een plaatselijke fyto handelaar bekomen en 

zijn exclusief 12 % BTW 

Rovral : Verpakking van 5l 45.37 €/l 

Switch: Verpakking van 5 kg 123.56 €/kg 

Cantus: Verpakking van 2,5 kg 89.6 €/kg 

Topsin: verpakking van 1 l 18.39 €/l 

Uitvloeier : verpakking van 5 L 7.95 €/l 

Proefmiddel: verpakking van 2.5kg 64.64 €/kg 

Ortiva : verpakking van 5l 59.75 €/l 

OPM : de weergegeven kostprijs is enkel de kost van de gewasbeschermingsmiddelen per hectare. 

De kost voor het uitvoeren van de bespuiting is niet in rekening gebracht vermits we er kunnen van uit 

gaan dat deze gelijk is voor elk schema. 

nr. 

1+6 

2+7 

3 +8 

4+9 

5+10 

1 ste behandeling 


Cantus 1kg/ha + Topsin 

1.6l/ha 

Switch 0.8l/ha + Topsin 

1.6l/ha + Uitvloeier 0.3l/ha 

Proefmiddel 1.5l/ha + 

1.6l/ha Topsin 

Cantus 1kg/ha + Ortiva 

0.7l/ha 

Topsin 1.6l/ha+ Rovral 

1/ha + Uitvloeier 0.3l/ha 

2 e behandeling 


Rovral 0.75 l/ha + 

Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 


Topsin 1 l/ha 

Kostprijs 

middelen / ha 

171 euro 

183 euro 

179 euro 

202 euro 

130 euro 



1. Herbiciden 

- 74 - 

DEEL 4: PRODUCTEN EN ACTIEVE 

STOFFEN 

Handelsproducten Actieve stoffen 

Aako Chlortoluron 500 g/l chloortoluron 

Accent 75 % nicosulfuron 

Accurate 20 % metsulfuron-methyl 

Acomac 360 g/l glyfosaat 

Adango 150 g/l cyprosulfamide + 225 g/l isoxaflutol + 

90 g/l thiencarbazone-methyl 

Agil 100 EC 100 g/l propaquizafop 

Agil 100 g/l propaquizafop + uitvloeier 

Agriguard ethofumesate 200 200 g/l ethofumesaat 

Akris 280 g/l dimethenamide-P + 250 g/l terbuthylazin 

Alister 150 g/l diflufenican + 3 g/l iodosulfuronmethyl-natrium 

+ 27 g/l mefenpyr-diëthyl + 9 g/l mesosulfuron-methyl 

Allié 20 % metsulfuron-methyl 

Allié express 10 % metsulfuron-methyl + 40 % carfentrazone-ethyl 

Allié star 11,1 % metsulfuron-methyl + 22,2 % tribenuron-methyl 

Aminex 500 g/l 2,4 D 

Amega ACE 360 g/l glyfosaat 

Andes 200 g/l flufenacet + 336 g/l terbuthylazin 

Aramo 50 g/l tepraloxydim 

Arelon L 500 g/l isoproturon 

Ariëtta 336 g/l topramezone 

Artist 24 % flufenacet + 17,5 % metribuzine 

Askelon 22 g/l isoxadifen-ethyl + 44 g/l tembotrione 

Aspect T 200 g/l flufenacet + 333 g/l terbuthylazine 

Ataco 1 g/l florasulam + 100 g/l fluroxypyr 

Atlantis WG 0,6% iodosulfuron + 9% mefenpyr-diethyl + 

3% mesosulfuron-methyl 

Attribut 70 % propoxycarbazone Na 

Augur 500 g/l isoproturon 

Aurora 50 % carfentrazone-ethyl 

Axial 12,5 g/l cloquintocet-mexyl + 50 g/l pinoxaden 

Avadex 480 g/l triallaat 

AZ 500 SC 500 g/l isoxaben 

Azur 400 g/l isoproturon + 100 g/l ioxynil + 20 g/l diflufenican 

Bacara 250 g/l flurtamone + 100 g/l diflufenican 

Banvel 480 g/l dicamba 

Barclay D-Quat 200 g/l diquat 

Barclay Hurler 200 200 g/l fluroxypyr 



- 75 - 

Basagran S.G. 87% bentazon 

Basagran. 480 g/l bentazon 

Basta S 200 g/l ammoniumglufosinaat 

Beetup 160 sc 160 g/l fenmedifam 

Beetup compact sc 80 g/l desmedifam 

80 g/l fenmedifam 

Beflex 500g/l beflubutamide 

Benta 400 SL 480 g/l bentazon 

Betanal Elite 91 g/l fenmedifam + 71 g/l desmedifam +112 g/lethofumesaat 

Betanal Expert 75 g/l fenmedifam + 25 g/l desmedifam +150 g/lethofumesaat 

Betanal Quattro 60 g/l fenmedifam + 20 g/l desmedifam + 100 g/ethofumesaat 

+ 200 g/l metamitron 

Betanal SE 160 g/l fenmedifam 

Betasana SC 160 g/l fenmedifam 

Betasana Trio SC 15 g/l desmedifam + 115 g/l ethofumesaat + 75 g/l fenmedifam 

160 160 g/l fenmedifan 

Betosip forte SC 471 g/l fenmidfan 

Bettatronix 700 SC 700 g/l metamitron 

Better SC 430 g/l chloridazon 

Bi-agroxylduo 275 g/l 2,4-D + 275 g/l MCPA 

Bietazol 520 520 g/l chloridazon 

Bifenix N 333 g/l isoproturon + 167 g/l bifenox 

Bingo 200 g/l cinidon-ethyl 

Bofix 40 % fluroxypyr + 20 g/l clopyralid + 200 g/l MCPA 

Bonolan 180 g/l benfluralin 

Booster 520 520 g/l chloridazon 

Brogue 200 g/l diquat 

Bromoterb 500 SC 200 g/l bromoxynil phenol + 300 g/l terbuthylazine 

Bromotril 250 SC 250 g/l bromoxynil phenol 

Butisan plus 400 g/l metazochloor + 100 g/l quinmerac 

Butisan S 500 g/l metazochloor 

Butizyl 400 g/l MCPB 

Buttress 400 g/l 2,4-DB 

Calaris 70 g/l mesotrione + 330 g/l terbuthylazine 

Caliban Duo 1 % iodosulfuron-methyl-natrium + 8 % mefenpyr-diethyl + 

16,8 % propoxycarbanzone 

Caliban Top 6 % amidosulfuron + 0,83 % iodosulfuron-methyl-natrium + 

6,67 %mefenpyr - diethyl+ 14 % propoxycarbanzone 

Calipuron 500 g/l isoproturon 

Callam 60 % dicamba + 12,5 % tritosulfuron 

Callisto 100 g/l mesotrione 

Cameo 50 % tribenuron-methyl 

Campus 336 g/l topramezone 

Capture 300 g/l bromoxynil + 50 g/l diflufenican + 200 g/l ioxynil 

Capri 7,5 % cloquintocet-methyl + 7,5 % pyroxsulam 

Capri Duo 7,1 % cloquintocet-methyl + 1,5 % florasulam + 

7,1 % pyroxsulam 

Capri Twin 7,5 % cloquintocet-methyl + 2,3 % florasulam + 

7,5 % pyroxsulam 

Careca 500 g/l propyzamide 



- 76 - 

Carburame 305 g/l carbeetamide 

Casper 50 % dicamba + 5 % prosulfuron 

Celtic 320 g/l pendimethalin + 16 g/l picolinafen 

Celmitron 70 % wg 70 % metamitron 

Centium 36CS 360 g/l clomazone 

Ceridor MCPA 750 g/l MCPA 

Certis Ethofumesate 200 200 g/l ethofumesaat 

Challenge 600 g/l aclonifen 

Chekker 12,5% amidosulfuron + 12,5% iodosulfuron-methyl-natrium 

+ 12,5% mefenpyridiethyl 

Chief 70 % metamitron 

Chlordex SC 430 g/l chloridazon 

Chlordex WG 65% chloridazon 

Cinder CS 400 g/l pendimethalin 

Clio Elite 538 g/l dimethenamide-P + 32 g/l topramezone 

Cliophar 100 g/l clopyralid 

Cliness 360 g/l glyfosaat 

Clinic Ace 360 g/l glyfosaat 

Connex 6 % metsulfuron – methyl + 68,2 % thifensulfuron-methyl 

Cossack 3% iodosulfuron-methyl-natium + 9% mefenpyr-diethyl 4 

+ 3% mesosulfuron-metyl 

Coyote 40 g/l nicosulfuron 

Crystar 400 g/l chloorprofam 

Dalila 240 g/l nicosulfuron 

Datura 500 g/l linuron 

Defi 800 g/l prosulfocarb 

Dianal 160 160 g/l fenmedifan 

Dianal 471 471 g/l fenmedifan 

Diflanil 500 SC 500 g/l deflufenican 

Dinet 40 g/l fluroxypyr + 20 g/l clopyralid + 200 g/l MCPA 

Diqua 200 g/l diquat 

Diquanet SL 200 g/l diquat 

Dractar 300 g/l sulcotrion 

Dual Gold 960 g/l metolachloor 

Enkor Plus 200 g/l diquat 

Equip 22,5 g/l foramsulfuron + 22,5 g/l isoxadifen-ethyl (safener) 

Ethofol 500 SC 500 g/l ethofumesaat 

Fiesta New 360 g/l chloridazon + 60 g/l quinmerac 

Falcon 200 g/l diquat 

Fidox 800 g/l prosulfocarb 

Finy 20% metsulfuron-methyl 

Figaro 360 g/l glyfosaat 

Fornet 40 SC 40 g/l nicosulfuron 

Fornet Extra 60 OD 60 g/l nicosulfuron 

Floxy 180 g/l fluroxypyr 

Fluorostar 180 g/l fluroxypyr 

Flurox 180 ec 180 g/l fluroxypyr 

Foxtrot 34,5 g/l cloquintocet-mexyl +69 g/l fenoxaprop-P-ethyl 

Focus Plus 100 g/l cyclodim 

Foxpro D 300 g/l bifenox + 260 g/l MCPP-P + 92 g/l ioxynil 



- 77 - 

Frisk 60 % dicamba + 12,5 % tritosulfuron 

Frontier Elite 720 g/l dimethenamid-P 

Fumesaat 500 SC 500 g/l ethofumesaat 

Fusilade Max 125 g/l fluazifop-p-butyl 

Gardo Gold 312,5 g/l s-meolachloor + 187,5 g/l terbutylazine 

Gardoprim 312,5 g/l s-meolachloor + 187,5 g/l terbutylazine 

Garlon 480 g/l triclopyr 

Galistop 200 g/l fluroxypyr 

Gat Stake 200 EC 200 g/l fluroxypyr 

Genoxone 93 g/l 2,4 D + 103,6 g/l triclopyr 

Glyfo Nect 360 g/l glyfosaat 

Glyfo Star 360 g/l glyfosaat 

Glyfo TDI 360 g/l glyfosaat 

Glyfos envision 360 g/l glyfosaat 

Glyfos 360 g/l glyfosaat 

Goltix 700 SC 700 g/l metamitron 

Goltix WG 70 % metamitron 

Gramix super 310 g/l dichloorprop-p + 160 g/l MCPA + 130 g/l mecoprop-p 

Gratil 75 % amidosulfuron 

Hatchet XTRA 200 g/l fluroxypyr 

Harmony M 4 % metsulfuron-methyl + 40 % thifensulfuron-methyl 

Harmony pasture 50 % thifensulfuron-methyl 

Herbaflex 85 g/l beflubutamide + 500 g/l isoproturon 

Hermoo mecoprop-p 600 600 mecoprop-p 

Herold CS 200 g/l diflufenican + 400 g/l flufenacet 

Hussar ultra 100 g/l iodosulfuron-methyl-natrium + 300 g/l mefenpyrdiethyl 

Hussar tandem 150 g/l diflufenican + 10 g/l iodosulfuron-methyl-natrium 

+50g/l mefenpyr-diethyl 

Hussar 5 % iodosulfuron + 15 % mefenpyr-diëthyl 

Intruder 400 g/l chloorprofam 

Iso-calliope 500 g/l isoproturon 

Isoguard 83 WG 83% isoproturon 

Isomexx 20% metsulfuron-methyl 

It diquat 200 g/l diquat 

Itineris 22 g/l isoxadifen-ethyl + 44 g/l tembotrione 

Javelin 500 g/l isoproturon + 62,5 g/l diflufenican 

Kabuki 26,5 g/l pyraflufen-ethyl 

Kart 100 g/l fluroxypyr + 1 g/l florasulam 

Kalahari 200 g/l diquat 

Kelvin 40 g/l nicosulfuron 

Kemicombi 190 g/l ethofumesaat + 200 g/l fenmedifam 

Kemifam Forte SC 471 g/l fenmedifam 

Kemifam SE 160 g/l fenmedifam 

Kemiron SC 500 g/l ethofumesaat 

Kerb 400 SC 400 g/l propyzamide 

Kombo WG 70% metamitron 

Laddok T 200 g/l bentazon + 200 g/l terbutylazin 

Lanox 48 % flufenacet + 10 % isoxaflutol 

Laudis 22 g/l isoxadifen-ethyl + 44 g/l tembotrione 

Lecar 960 g/l S-metolachloor 



- 78 - 

Legurame 300 g/l carbeetamide 

Lenazar WP 80% lenacil 

Lentagran 45 WP 45 % (450 g/l) pyridaat 

Lentipur 500 SC 500 g/l chloortoluron 

Lexus Millenium 10% flupyrsulfuron-methyl + 40% thifensulfuron-methyl 

Lexus Solo 50 % flupyrsulfuron-methyl 

Lexus XPE 33,3 % flupyrsulfuron-methyl + 16,7 % metsulfuron-methyl 

Liberator 100 g/l diflufenican + 400 g/l flufenacet 

LidLinugan 500 SC 500 g/l linuron 

Life Scientific Diquat 200 g/l diquat 

Linurex 50 SC 500 g/l linuron 

Lumica 100 100 g/l mesotrione 

Malibu 60 g/l + 300 g/l pendimethalin 

Matrigon 100 g/L clopyralid 

Medifam SE 160 g/l fenmedifam 

Merlin 75 % isoxaflutole 

Metaline 400 g/l pendimethalin 

Metazachloor SC 500 500 g/l metazachloor 

Metrimax 6 g/l clomazon 

233g/l metribuzin 

Metritex 70% WG 70 % metribuzin 

Metrizin 70% metribuzin 

Metric 60 g/l clomazon + 233 g/l metribuzin 

Mextra 180 g/l ioxynil + 290 g/l mecoprop-P 

Mikado 300 g/l sulcotrione 

Milan 9 g/l pyraflufen-ethyl + 500 g/l bifenox 

Mission 200 g/l diquat 

Mistral 70% metribuzin 

Monitor 80% sulfosulfuron 

Mon 79632 360 g/l glyfosaat 

Murena 500 500 g/l ethofumesaat 

Nicosh 40 g/l nicosulfuron 

Nic-It 240 g/l nicosulfuron 

Othello 50 g/l diflufenican + 2,5 g/l iodosulfuron-methyl-natrium + 22,5 g/l 

mefenpyr-diethyl + 7,5 g/l mesosulfuron-methyl 

Panic 360 g/l glyfosaat 

Pacifica 1 % iodosulfuron-methyl-natrium + 9 % mefenpyr – diethyl 

+3 % mesosulfuron - methyl 

Peak 75 % prosulfuron 

Pertus 360 g/l clomazon 

Phase 15 g/l desmedifam + 115 g/lethofumesaat + 75 g/lfenmedifam 

Piorun 60% dicamba + 12,5 % tritosulfuron 

Platform S 1,5 % carfentrazone-ethyl + 60 % mecoprop-p 

Premium 471 g/l fenmedifan 

Primstar 2,5 g/l florasulam + fluroxypyr 100 g/l 

Primus 50 g/l florasulame 

Prologue 360 g/l glyfosaat 

Promess 200 g/l flufenacet + 333 g/l terbuthylazin 

Prop’sol 360 g/l glyfosaat 

Puma S 69 g/l fenoxaprop-p-ethyl + 39 g/l fenchlorazol-ethyl 



- 79 - 

Pyramin SC 520 520 g/l chloridazon 

Pyramin WG 65 % chloridazon 

Pyroquin TDI 360 g/l chloridazon + 60 g/l quinmerac 

Quickdown 26,5 g/l pyraflufen-ethyl 

Quickfire 200 g/l diquat 

Racing extra 7 % metsulfuron –methyl + 68 % thifensulfuron-methyl 

Rapsan TDI 400 g/l metazachloor + 100 g/l quinmerac 

Rapsan Turbo 375 g/l metazachloor + 125 g/l quinmerac 

Reglone 195 g/l diquat 

Relva 400 g/l propyzamide 

Ridal 360 g/l glyfosaat 

Round-up 360 g/l glyfosaat 

Roudup ++ 360 g/l glyfosaat 

Rosate 360 360 g/l glyfosaat 

Roundup Force 360 g/l glyfosaat 

Roxy EC 800 g/l prosulfocarb 

Safari 50 % triflusulfuron-methyl 

Salvo 500 g/l 2,4-D 

Samson 4 SC 40 g/l nicosulfuron 

Samson Extra 60 OD 60 g/l nicosulfuron 

Select Prim 120 g/l clethodim 

Sempra 500 g/l diflufenican 

Sencor WE 70 % metribuzi 

Silvio 360 g/l glyfosaat 

Silvanet 20 g/l fluroxypyr + 60 g/l triclopyr 

Spotlight Plus 60 g/l carfentrazone-ethyl 

Starane Kombi 100 g/l fluroxypyr + 30 g/l clopyralid +120 g/l ioxynil 

Starane 180 g/l fluroxypyr 

Stellar Elite 538 g/l dimethenamide-P + 32 g/l topremazone 

Stomp aqua 455 g/l pendimethalin 

Successor 600 600 g/l pethoxamide 

Sudoku 300 g/l sulcotrion 

Supporter 300 g/l sulcotrion 

Springbok 200 g/l dimethenamide-p + 200 g/l metazachloor 

Sultan 500 SC 500 g/l metazachlooor 

Taifun 360 360 g/l glyfosaat 

Tandus 200 200 g/l fluroxypyr 

Tandus 180 180 g/l fluroxypyr 

Targa Prestige 50 g/l quizalofop-ethyl isom D 

Terano 600 g/kg flufenacet + 25 g/kg metosulam 

Terbuzon 200 g/l bentazon + 200 g/l terbuthylazine 

Timok 25 g/l clodinafop-propargyl + 6,25 g/l cloquintocet-mexyl + 

25 g/l pinoxaden 

Titus 25 % rimsulfuron 

TolurexSC 500 g/l chloortoluron 

Tomahawk 180 g/l fluroxypyr 

Torero 150 g/l ethofumesaat + 350 g/l metamitron 

Touchdown quatro 360 g/l glyfosaat 

Traxos 25 g/l clodinafop-propargyl + 6,25 g/lcloquintocet-mexyl + 

25 g/l pinoxaden 



- 80 - 

Trema 700 g/l metamitron 

Treto 500 500 g/l ethofumesaat 

Trilogy 15 g/l desmedifam + 115 g/l ethofumesaat + 75 g/l fenmedifam 

Venzar 80 % lenacil 

Verigal D 250 g/l bifenox + 308 g/l mecoprop-P 

Victus 40 g/l nicosulfuron 

Vival 360 g/l glyfosaat 

Xinca 401,58 g/l bromoxynil 

Zeus 300 g/l sulcotrion 



2. Fungiciden 


- 81 - 

Abringo 500 g/l chloorthalonil 

Acanto 250 g/l picoxystrobine 

Acrobat extra WG 67 % mancozeb + 7,5 % dimethomorf 

Adept 4.5% cymoxanil + 68% mancozeb 

Adexar 62,5 g/l epoxyconazool 

62,5 g/l fluxapyroxad 

Agro-mancozeb 80 wp 80% mancozeb 

Allegro SC 125 g/l Kresoxim-methyl + 125 g/l epoxiconazol 

Alto Extra 160g/l cyproconazool + 250 g/l propiconazool 

Amistar Extra 200 g/l azoxystrobin + 80 g/l cyproconazol 

Amistar opti 80 g/l azoxystrobin + 400 g/l chloorthalonil 

Amistar 250 g/l azoxystrobine 

Apache 375 g/l chloorthalonil + 50 g/l cyproconazool 

+ 62,5 g/l propiconazool 

Armure 150 g/l difenoconazol + 150 g/l propiconazol 

Aviator xpro 75 g/l bixafen + 150 g/l prothioconazool 

Aviso 64 % metiram + 4,8 cymoxanil 

Axidor 50 g/l cymoxanil + 400 g/l propamocarb 

Banjo 500 g/l fluazinam 

Barclay Bolt 250 g/l propiconazool 

Bariton 37,5 g/l fluoxastrobin + 37,5 g/l prothioconazool 

Balear 720 g/l chloorthalonil 

Bio safestop 1,62 % ijzerfosfaat 

Bravo 500 500 g/l chloorthalonil 

Bravo xtra 375 g/l chloorthalonil + 40 g/l cyproconazool 

Bumper 25 EC 250 g/l propiconazoleCeando83 g/l epoxyconazool + 100 g/l metrafenone 

Cantus 50 % boscalid 

Capalo 62,5 g/l epoxyconazool + 200 g/l fenpropimorf 

+ 75 g/l metrafenone 

Capitan 25 EW 250 g/l flusilazole 

Caramba 60 SL 60 g/l metconazool 

Caramba 60 g/l metconazool 

Cherokee 375 g/l chloorthalonil + 50 g/l cyproconazool+ 

62,5 g/l propiconazool 

Citadelle 375 g/l chloortalonil + 40 g/l cyproconazool 

Comet 250 g/l pyraclostrobin 

Corbel 750 g/l fenpropimorf 

Cosavet 80% zwavel 

Cosine 50 g/l cyflufenamide 

Credo 500 g/l chloortalonil + 100 g/l picoxystrobine 

Curzate M WG 4,5 % cymoxanil + 68 % mancozeb 

Cymbal 45 45 % cymoxamil 

Cymco 4% cymoxanil + 66,6 mancozeb 

Cymopus WG 35 % cymoxanil 

Cymoxanil 45% W 45 % cymoxamil 



- 82 - 

Delan 70 WG 70 % dithianon 

Delaro 175 g/l prothioconazool +150 g/l trifloxystrobine 

Dequiman mz WG 75% mancozeb 

Diamant 114,3 g/l pyraclostrobine + 42,9 g/l epoxiconazol 

+214,3 g/l fenpropimorf 

Difcor 250 EC 250 g/l defenoconazool 

Dipel df 54% bacillus 

Dirango 500 g/l fluazinam 

Ditho WG 70 % dithianon 

Edipro 722 g/l propamocarb 

Eminent 125 g/l tetraconazool 

Epok 600 EC 400 g/l fluainam + 193.6 g/l metalaxyl-m 

Ebrimax WG 4,5 % Cymoxanil + 65 % Mancozeb 

Evora Xpro 75 g/l bixafen + 100 g/l prothioconazool + 100 g/l tebuconazool 

Fandango 100 g/l fluoxastrobin + 100 g/l prothioconazool 

Fandango Pro 50 g/l fluoxastrobin + 100 g/l prothioconazool 

Festival 7,5 % dimethomorf + 66,7 % mancozeb 

Fezan 250 g/l tebuconazool 

Flowsan FS 533 g/l Thiram 

Flowsan Ultra 485 g/l Thiram 

Flamenco Plus 54 g/l fluquinconazool + 174 g/l prochloraz 

Flexity 300 g/l metrafenone 

Fortress 500 g/l quinoxyfen 

Fubol gold 64 % mancozeb + 3.88% metalaxyl-m 

Fungitex WG 45 % cymoxanil + 65 % mancozeb 

Geyser 250 g/l difenoconazol 

Globaztar SC 250g/l azoxystrobin 

Granovo 140 g/l boscalid + 50 g/l epoxyconazool 

Helix 160 g/l prothioconazool + 300 g/l spiroxamine 

Horizon EW 250 g/l tebuconazol 

Hydro super 25 wg 25 % koperhydroxide 

Impact R 94 g/l flutriafol + 200 g/l carbendazim 

Impulse 500 g/l spiroxamine 

Imtrex 62,5 g/lfluxapyroxad 

Indofil M 45 80 % mancozeb 

Infinito 62,5 g/l fluopicolide + 625 g/l propamocarb 

Input 160 g/l prothioconazole + 300 g/l spyroxamine 

Input Pro 250 g/l prothioconazole 

Kinto duo 60 g/l prochloraz + 20 g/l triticonazool 

Life Scientific Azoxystrobin 250 g/l azoxystrobin 

Life Scientific Chloorthalonil 500 g/l chloorthalonil 

Lirotect super 250 g/l thiabendazol + 125 g/l imazalil 

Mancoplus 75 WG 75 % mancozeb 

Manfil 75 WG 75 % mancozeb 

Maxim 100 FS 100 g/l fludioxonil 

Microthiol special 80 % zwavel 

Mildin 750 g/l fenpropidin 

Mirage 45 EC 450 g/l prochloraz 

Monceren 12,5 DS 12,5 % pencycuron 

Mystique 250 g/l tebuconazool 



- 83 - 

Nando 500 SC 500 g/l fluazinam 

Nissodium 50 g/l cyflufenamide 

Olympus 80 g/l azoxystrobin + 400 g/l chloorthalonil 

Opus plus 83 g/l epoxyconazool 

Opus team 84 g/l epoxiconazol + 250 g/l fenpropimorf 

Opus 125 g/l epoxiconazol 

Ortiva TOP 200 g/l azoxystrobin + 125 g/l difenoconazool 

Ortiva 250 g/l azoxystrobine 

Orvega extra 8 % ametoctradin + 48 % mancozeb 

Orvega star 300 g/l ametoctradin + 225 g/l dimethomorf 

Osiris 37,5 g/l epoxyconazool + 27,5 g/l metconazool 

Palmas 4.5 % cymoxanil + 65% mancozeb 

Palazzo 62,5 g/l epoxyconazool + 20 g/l fenpropimorf 

+ 75 g/l metrafenone 

Paraat 50% dimethomorf 

Penncozeb 80% mancozeb 

Priori Xtra 200 g/l azoxystrobin + 80 g/l cyproconazool 

Profilux 4,5 % cymoxanil + 65% mancozeb 

Proline 250 g/l prothioconazool 

Propi 25 EC 250 g/l propiconazool 

Prosaro 125 g/l prothioconazool + 125 g/l tebuconazool 

Proxanil 50 g/l cymoxanil + 400 g/l propamocarb 

Prozeb WG 70% mancozeb 

Prozeb 80% mancozeb 

Pugil 500g/l chloorthalonil 

Punch SE 250 g/l flusilazole + 125 g/l carbendazim 

Ranman component A 400 g/l cyzofamid 

Ranman component B 845,9 g/l heptamethyltrisiloxaan 

Ranman Top 160 g/l cyzofamid 

Revus 250 g/l mandipropamid 

Riza 250 g/l tebuconazool 

Rovral SC 500 g/l iprodione 

Rovral WG 75 % iprodione 

Rubric 125 g/l epoxyconazool 

Sereno 10 % fenamidone + 50% mancozeb 

Shirlan 500 g/l fluazinam 

Skyway Xpro 75 g/l bixafen + 100 g/l prothioconazool + 100 g/l tebuconazool 

Sluxx 3 % ijzerfosfaat 

Sportak 450 g/l prochloraz 

Spoutnik 80 % mancozeb 

Spyrale 100 g/l difenoconazol + 375 g/l fenpropidine 

Soleeda 133 g/l dimoxystrobine + 50 g/l epoxyconazool 

Stereo 250 g/l cyprodinil + 62,5 g/l propiconazol 

Swing Gold 133 g/l dimoxystrobine + 50 g/l epoxyconazool 

Switch 250 g/kg fludioxinyl + 375 g/kg cyprodinil 

Symphonie 6 % flutolanil 

Taloline 500 g/l Chloorthalonil 

Tanos 25 % cymoxanil + 25 % famoxate 

Tapier 250 g/l difenoconazool 

Tattoo C 375 g/l propamocarb - HCL + 375 g/l chlorothalonil 



- 84 - 

Tizca 500 g/l fluazinam 

Terminett 26,7 % boscalid + 6,7 % pyraclostrobin 

Tezate 220 SL 220 g/l thiabendazool 

Topsin M 500 SC 70 % of 500 g/l thiofanaat-methyl 

Topsin N 70 WG 70 % thiofanaat-methyl 

Twist 500 SC 500 g/l trifloxystrobine 

Unikat Pro 8,3 % zoxamide + 66,7% mancozeb 

Valbon 1.75 % benthiavalicarb + 70% mancozeb 

Venture 233 g/l boscalid + 67 g/l epoxyconazool 

Viridal 4,5 % cymoxanil + 68 % mancozeb 

Yak 500 g/l fluazinam 

Zignal 500 g/l fluazinam 

Zoxis 250 g/l azoystrobin 



3. Insecticiden 

- 85 - 


Actara 25 % thiamethoxam 

Antilop SG 20 % acetamiprid 

Argento 250 g/l clothianidin + 50 g/l prothioconazool 

Baythroïd EC 050 50 g/l cyfluthrine 

Biscaya 240 OD 240 g/l thiacloprid 

Bulldock 25 EC 25 g/l Beta -cyfluthrin 

Boyano 500 g/l fluazinam 

Calypso 480 g/l thiacloprid 

Cyperstar 200 g/l cypermethrin 

Cythrin max 500 g/l cypermethrin 

Cytox 100 g/l cypermethrin 

Decis EC 2,5 25 g/l deltamethrin 

Decis Plus 15 g/l deltamethrin 

Dimistar progress 400 EC 400 g/l dimethoaat 

Exxodus SG 20 % acetamiprid 

Fastac 50 g/l alpha-cypermethrin 

Force 200 g/l tefluthrin 

Fury 100 EW 100 g/l zétacyperméthrin 

Gaucho 70 WS 70 % imidacloprid 

Gaucho R 70 WS 70 % imidacloprid 

Karate 100 g/l lambda-cyhalothrin 

Karis 100 CS 100 g/l lambda-cyhalothrin 

Lambda 50 ec 50 g/l lambda-cyhalothrin 

Life Scientific Cyhalothrin 100 g/l lamba-cyhalothrin 

Mavrik 2 F 240 g/l fluvalinaat 

Mesurol FS 500 500 g/l methiocarb 

Neemazal-T/S 10 g/l Azadirachtine 

Neonet RTU 120 g/l Chloorprofam 

Nexide 60 g/l Gamma-cyhalothrin 

Ninja 100 g/l lambda-cyhalothrin 

Okapi 100 g/l pirimicarb + 5 g/l lambda-cythalothrin 

Patriot 25 g/l deltamethrin 

Perfekthion 400 EC 400 g/l dimethoaat 

Pirimor 50 % pirimicarb 

Plenum 50 % pymetrozin 

Poncho 600 FS 600 g/l clothianindin 

Poncho beta 53.5 g/l beta-cyfluthrin + 400 g/l clothianindin 

Poncho maïs 600 g/l clothianindin 

Ravane 50 g/l lambda-cythalothrin 

Raptol 825 g/l koolzaadolie + 4,6 g/l pyrethrinen 

Sherpa 200 200 g/l cypermethrine 

Steward WG 30 % indoxacarb 

Sumi Alpha 25 g/l esfenvalerate 

Sombrero 600 g/l imidacloprid 

Teppeki 50% flonicamid 

Vydate CHL 250 g/l oxamyl 



4. Varia 


- 86 - 

Abion – E 36 % paraffine 

Actirob 885 g/l geësterde koolzaadolie 

Addit 780,2 g/l koolzaadolie 

Agrichim Antigerme 1 % chloorprofam 

Catapult 60,6 % maleïnehydrazide 

CCC 452 g/l chloormequat (diverse) 

Consola Ready 120 g/l chloorprofam 

Cet M 19 g/l Alpha – Olefine - Natriumsulfonaat 

Ethefon 480 SL 480 g/l ethefon 

Fazor 60 SG 60 % maleinehydrazide 

Fieldor 790 g/l geëtholyleerd triglyceride 10 EO 

Gaon 636,3 g/l geesterde koolzaadolie 

Germex 1 % chloorprofam 

Gro-stop Flexifog 300 g/l chloorprofam 

Gro-stop Ready 120 g/l chloorprofam 

Himalaya 60 SG 60 % maleinehydrazide 

Itcan 60 % maleinehydrazide 

Korit 400 FS 420 g/l ziram 

Mero 733 g/l geësterde koolzaadolie 

Mesurol Pro 4 % methiocarb 

Meteor 369 368 g/l chloormequat + 0,8 g/l imazaquin 

Medax Top 300 g/l Mepiquatchloride + 50 g/l Prohexadion 

Mero 733 g/l Geesterde koolzaadolie 

Moddus 250 g/l trinexapac – ethyl 

Mondium 368 g/l chloormequat + 0,8 g/l imazaquin 

Neonet dust 1 % chloorprofam 

Restrain ethyleen 

Servorem Ready 120 g/l chloorprofam 

Solamyl 1 % 1 % chloorprofam 

Terpal 155 g/l ethefon + 305 g/l mepiquatchloride 

Tipo 842 g/l geësterde koolzaadolie 

Trend 90 / Wett 90 900 g/l isodecyl alcoloh-ethoxylaat 

TRS 2 600 g/l zonnebloemolie (ethylester) 

Tuperprop Easy 120 g/l chloorprofam 

Vegelux mineral super 840 g/l minerale paraffineolie 

Xedamate 60 636 g/l chloorprofam 

Yatze 480 g/l ethefon

PIBO proefresultaten 2011-2012 (1379.2 Kb) - Agripress

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?