Eerlijke handel in conflictgebieden - Trade for Development Centre

MIREMBE KAWOMERA: Heerlijke vrede
Het verbazingwekkende verhaal
van de coöperatie Mirembe
Kawomera is het gevolg
van de bijzonder religieuze
geschiedenis van Oeganda.
Mirembe kawomera
38
EERLIJKE, BIOLOGISCHE, KOOSJERE EN HALAL KOFFIE
kakungulu is een charismatische krijgsheer uit de stad Mbalé. Sinds zijn
kinderjaren staat hij aan de zijde van de Britse kolonisatoren, in de hoop
onderkoning van Buganda te kunnen worden. tijdens een grootschalige
kerstening van de plaatselijke bevolking door Britse protestantse zendelingen
in 1919, ontvangt Semei kakungulu een bijbel. Het verhaal gaat
verder dat hij na het lezen van de Heilige Schrift besloot dat hij dichter
stond bij de lessen van het oude dan bij die van het nieuwe testament.
“In dat geval bent u geen christen maar een jood”, moet een pater hebben
geantwoord.
Semei kakungulu – ondertussen uit de gratie gevallen bij de Britse bezetters
– besluit om jood te worden en bekeert zich samen met 3 000
volgelingen en hun gezinnen. gedurende jaren probeert de nieuwe
gemeenschap de voorschriften van de thora te volgen zonder contact te
hebben met het volk van israël. Pas in 1926 ontmoet Semei kakungulu in
kampala een joodse handelaar die hem de werkelijk beoefende rituelen
en praktijken aanleert.
De gemeenschap leeft teruggetrokken in de streek van Abayudaya
en vormt het enige geval van een endogene verdwijning van een
joodse religieuze gemeenschap in de geschiedenis. doorheen haar
bestaan kent ze moeilijke periodes, zoals de dood van haar historische
leider, maar vooral tijdens het terreurbewind van idi amin dada. Hij laat
de gemeenschap vervolgen en dwingt een groot aantal leden zich te
bekeren tot de islam of het christendom. in 1979 zijn ze nog met 300,
maar met de steun van de staat israël – die toch wel wat moeite had om
deze volstrekt unieke gemeenschap te erkennen – en de joodse diaspora
herleeft de gemeenschap en verwerft ze religieuze erkenning en steun
door israëlische en amerikaanse rabbijnen. de oprichting van de coöperatie
Mirembe kawomera is een nieuwe episode in deze buitengewone
geschiedenis.
EEN COÖpERATIE VOOR DE VREDE
Sinds het begin van de jaren 2000 klopt de leider van de joodse gemeenschap joab jonadav keki aan bij alle producenten
uit de regio Mbalé. Hij wil samen met hen, ongeacht hun religieuze overtuiging, een oplossing vinden voor
de crisis die al enkele jaren in de koffiesector woedt. De mondiale koffiecrisis heeft het leven van de Oegandese koffietelers
erg aangetast. Sommigen zagen zich verplicht hun land te verkopen of hun kinderen van school te halen om
mee te werken op de plantages. “Toch is het geloof ons grootste probleem.” joab jonadav keki wijst op de hevige
spanningen tussen de gemeenschappen sinds de periode onder idi amin dada: de joden werden veracht, gepest en
openlijk beschuldigd als “Christusmoordenaars” door de christenen en “godvergeten” genoemd door de moslims. 40
de open en tolerante aanpak van joab jonadav keki werpt in 2002 uiteindelijk vruchten af. Met de steun van de
drie religieuze gemeenschappen die in hem een geloofwaardig leider zien, wordt hij verkozen in de raad van het
ondergraafschap namanyonyi.
In 2004 wordt na lange gemeenschappelijke beraadslagingen de coöperatie Mirembe Kawomera opgericht,
wat heerlijke vrede betekent in het Luganda, een van de Oegandese talen. Het doel van de coöperatie is de
gemeenschappen dichter bijeen te brengen en bij te dragen tot hun ontwikkeling. “We hebben lang nagedacht
en ons vooral toegelegd op wat ons verenigt”, zo vertelt joab jonadav keki. “We zijn in onze heilige geschriften op
zoek gegaan naar overeenkomsten. Zo hebben we ontdekt dat we allemaal groeten met het woord vrede: Shalom,
Salaam, Mirembé.”