Neutronen en synchrotronlicht ten dienste van de wetenschap

Rik Wouters,
Zittende vrouw, naaiend,
aquarel, 1912.
Kitagawa Utamaro,
Japanse prent,
Vrouw controleert
een stuk stof, 19de eeuw.
23 september 1830,
lithografie.
20 - Science Connection 16 - april 2007
wensen van een burgerij op zoek naar een eigen imago, goed
is vertegenwoordigd in de verzamelingen. Niet alleen de
Fransen en Engelsen zijn vertegenwoordigd, maar we vinden
in de magazijnen ook het werk van de grote graveurs die
actief waren in de tijd dat België ontstond. Denk maar aan
Joseph Schubert, Paul Lauters, Jean-Baptiste Madou,
Théodore Fourmois, Henri Leys, Henri de Braekeleer en hun
collega’s.
Een ander sterk punt van dit grafisch kunstcentrum ligt in
het uitzonderlijke aantal werken van kunstenaars die, rond
de eeuwwisseling, de naam hebben gemaakt van de Belgische
impressionistische, symbolistische en expressionistische schilderkunst:
Jan Stobbaerts, Auguste Danse, James Ensor, Jan
Brusselmans, Constantin Meunier, Léon Spilliaert, Félicien
Rops, Xavier Mellery, Henri Evenepoel, Théo Van Rysselberghe,
Fernand Khnopff, Georges Lemmen, Constant Permeke, de
groep de Vijf, Rik Wouters, Ferdinand Schirren, Georges
Minne, Gustave De Smet, Edgard Tytgat, Armand Rassenfosse
en heel wat anderen.
Voorts bezit het Prentenkabinet ook 15de-eeuwse niëllo’s,
schetsboeken van kunstenaars, Japanse prenten en Congolese
aquarellen. Deze opsomming verklaart de eminente plaats
die het Prentenkabinet inneemt in het Belgische museumlandschap
en de vele bruiklenen van werken door buitenlandse
musea in het kader van hun tentoonstellingen.
De artistieke waarde van dit erfgoed even buiten beschouwing
gelaten, bevatten de verzamelingen van het
Prentenkabinet ook gravures met documentaire waarde. Vele
duizenden bladen hebben betrekking op de Europese en
Belgische geschiedenis, de Franse Revolutie, de Brabantse
Omwenteling, de onafhankelijkheid van 1830, de maatschappelijke
evoluties en de stedelijke en industriële ontwikkeling.
Er zijn ook duizenden portretten van de koninklijke
familie en van vooraanstaande politici, intellectuelen en
kunstenaars. De schatten van het Prentenkabinet zijn onuitputtelijk
voor de geschiedkundige van de 19de eeuw, die er
niet onderuit kan ze te raadplegen op het vlak van iconografie
en annalen.
Zonder dat we volledigheid nastreven, bestaan er nog andere
fondsen die even interessant zijn: militaire en civiele klederdracht
(fonds Lintermans, meer dan 15 000 stukken), folklore
(fonds Weyler), vrome prenten (fonds Van Heurck), topografische
documenten en volksprenten. Vergeten we ook niet de
verzameling met affiches met meer dan 9000 documenten,
oude topografische of historische foto’s (meer dan 8000 al
dan niet anonieme stukken), prentkaarten (fonds Willame en
fonds Dommartin), menu’s (verzameling van de Vrienden van
de Koninklijke Bibliotheek), ex librissen, modeprenten…
Bescheidener stukken getuigen van de evolutie van een
samenleving: visitekaartjes, behangpapier, gemarmerd
papier, modellen van borduurwerk, reclamekartons, aankondigingen
en kalenders.