Neutronen en synchrotronlicht ten dienste van de wetenschap

Richard Lucas, Marcel Stal,
Stéphane Janssen en prinses
Paola op de stand van de
New Smith Gallery tijdens
de tweede Beurs van hedendaagse
kunst in 1969 (AHKB,
Fonds Marcel Stal)
De eerste Beurs van
hedendaagse kunst in 1968
in de Arlequinzaal van de
Louizagalerij in Brussel
(AHKB, Fonds Marcel Stal)
38 - Science Connection 16 - april 2007
consumptiemaatschappij, hedonistisch en bourgeois, maken
het voor een grote groep liefhebbers mogelijk om kunstwerken
aan te kopen. Men stelt vast dat de privéverzamelingen zich
snel vermenigvuldigen, en tevens vlug de reputatie maken van
de Belgische markt. Laten we maar de beroemde verzamelingen
vermelden van Philippe Dotremont, dr. Hubert Peeters, Herman
Daled of Betty Barman.
Ook al schieten de handelszaken in hedendaagse kunst als paddenstoelen
uit de grond, toch hebben zij niet allemaal dezelfde
filosofie. De galeries die zich hebben verenigd in de Vereniging
der Galerieën voor Actuele kunst, officieel opgericht in juni
1967, hebben iets gemeenschappelijks: ze vragen geen huurgeld
aan de kunstenaar en dragen zelf de kosten en risico’s van
hun tentoonstellingen. Dit beleid, dat de experimentele kwaliteit
van het werk van de kunstenaar eerbiedigt, onderscheidt ze
van de zogenaamde “commerciële” galeries waarvan het tentoonstellingsprogramma
op gerenommeerde kunstenaars steunt.
Deze galeries wedijveren trouwens sterk.
Door zich te verenigen wensen de leden van de vereniging daarentegen,
naast de studie, bescherming en ontwikkeling van hun
professionele belangen, zich samen toe te leggen op de actieve
verspreiding van de hedendaagse beeldende kunsten. In maart
1968 organiseren ze de eerste beurs van hedendaagse kunst in
België, een evenement dat op dezelfde plaats, de Arlequinzaal
van de Louizagalerij, een staal van hun activiteiten groepeert.
Amper twee maanden voor de bezetting in mei 1968 van het
Paleis voor Schone Kunsten van Brussel door de kunstenaars,
en hun protest aan het adres van de bourgeoismaatschappij
wegens de uitbreiding van de massacultuur en de toenemende
merchandising, wekt het woord “beurs” hevige reacties op.
Nochtans, wat Marcel Stal, Ivan Lechien, Stéphane Janssen en
de anderen wensen te creëren is eerst en vooral een trefpunt
voor enerzijds het werk van de kunstenaars, en anderzijds de
liefhebbers of verzamelaars voor wie de galeries als bemiddelaars
optreden. Geïnspireerd door de baanbrekende Galeries
pilotes van Lausanne (1963) en de recente Kunstmarkt van
Keulen (1967), tracht de Brusselse beurs trouwens het grote
culturele vacuüm te vullen dat door het ontbreken van een
museum voor hedendaagse kunst in België en de sluiting van
het Museum voor Moderne Kunst in 1959, veroorzaakt was.
Op de beurs voor hedendaagse kunst komen alle recente tendensen
aan bod. De galeries Defacqz, New Smith, Richard
Foncke, Brachot, Baronian, MTL, d, Vega, en Ado Gallery vervoegen
tijdelijk de vereniging. Uitgezonderd twee edities in
Vlaanderen, in Brugge (1972) en Knokke (1974), verlevendigt
de beurs regelmatig het Brussels kunstleven sinds bijna veertig
jaar. Door de gestage uitnodiging van vreemde kunstenaars en
galeristen heeft ze actief bijgedragen aan de internationalisering
en reputatie van haar markt voor de hedendaagse kunst.
In 1989 verlaat de beurs het Paleis voor Schone Kunsten waar
ze sinds 1976 onderdak vond om zich definitief op de Heizel te
vestigen. Vandaag beter bekend onder de naam Art Brussels
heeft ze een bevoorrechte plaats verworven onder de verschillende
salons die tijdens het kunstseizoen plaatsvinden (Art
Forum in september in Berlijn, Frieze Art Fair in Londen, en FIAC
in Parijs in oktober, Art Basel Miami Beach in december, ARCO
in Madrid in februari, Art Köln in april zoals in Brussel, Art Basel
in juni…).