Reader Creatief denken - Hogeschool Rotterdam

Creatieve vaardigheden en attitude
‘Minds are like parachutes, they work best when they are open’ (Frank Zappa)
Elke sporter weet dat hij beter presteert als zijn basisconditie en zijn basishouding
oké is. Een sporter heeft een set basisoefeningen om zijn niveau op peil te houden
en werkt hard aan zijn attitude om te presteren. Zo ook voor creatief denken. Een
creatieveling werkt op geregelde tijdstippen aan de basisconditie van de hersenen.
Dit kan hij doen door een aantal basisvaardigheden te oefenen. De creatieve
basisvaardigheden zijn elementaire denkprocessen die als het ware bouwstenen
vormen van complexere denkprocessen. Hij is zich ook bewust van een juiste
attitude om tot hogere prestaties te komen.
1. Vaardigheden:
Creatief waarnemen
Als je waarneemt, zie je wat er is. Gelukkig maar, maar ook beperkend. Anderen zien
het namelijk ook. Wil je wat nieuws, dan zul je ‘anders’ moeten waarnemen. Anders
zien, ruiken, horen en voelen…
Flexibel associëren
Snel associëren is o.a. nuttig bij brainstormen. Associëren doe je al spontaan. Maar
je kunt je associatievermogen wel vergroten door: je snelheid te verhogen, te
kantelen, terug te koppelen en te verbinden.
Verbeeldingskracht en fantasie ontwikkelen
Beelden zijn vaak dwingende patronen. Ze zijn niet makkelijk te veranderen. Toch
moet je nieuwe beelden creëren om iets nieuws te maken. Het ‘ver-beelden’ is zowel
het maken van nieuwe beelden, als het loslaten van bestaande beelden. Verbeelden
is het vermogen om een voorstelling in de geest te maken van iets dat op dit moment
niet fysiek waar te nemen is. Het gaat dan om visuele beelden, geluiden, geuren,
smaken, tastzin, ideeën of concepten.
2. Creatieve attitude
• Kansdenken. "Ja, en .." in plaats van "Ja, maar ..". Probeer oordelen uit te
stellen. Als je oordeelt, stopt je exploratief denken. Je geeft nieuwe ideeën
geen kans. Stel je je oordeel uit, dan zul je meer open staan voor frisse
ideeën, andere gezichtspunten en verrassende invalshoeken.
• Doorzettingsvermogen. Denk niet te snel dat je de oplossing al heeft, maar ga
nog even door met brainstormen.
• Denk in alternatieven. Het eerste idee dat in je opkomt, dat had je al en
meestal is dat een voor de hand liggend idee. Door te divergeren
(=alternatieven bedenken) kom je je drempels tegen. Ga je daaraan voorbij,
dan begint de originaliteit.
• Afstand nemen. De meeste mensen krijgen hun beste ideeën als ze
ontspannen en alleen zijn.
• Risicobereidheid. Treed eens uit je comfortzone. No guts…no glory!
• Sociale vaardigheden. Goede connecties met anderen, luistervaardigheid,
open staan voor ideeën en enige ‘politieke handigheid’ helpen je goed op weg
om creatiever te worden.
10