Evaluatie en bijstelling GCT en LIRIK - Nederlands Jeugdinstituut

Bureaus Jeugdzorg hebben meer dan één Toegangsteam. Daardoor hebben uiteindelijk 18 teams
Toegang Bureau Jeugdzorg en 11 VIB projectleiders of teamleiders Toegang de vragenlijst ingevuld.
De vragenlijsten zijn over het algemeen uitgebreid ingevuld en toegelicht en hebben daarmee rijk
materiaal aan feedback opgeleverd.
Naast de evaluatie bij de Toegang, zijn bij de AMK’s in het kader van de eindevaluatie ORBA de
ervaringen met de LIRIK geëvalueerd (Ten Berge & De Baat, 2009). De resultaten zijn meegenomen
bij de herziening van de checklist. Ten slotte is in de evaluatie ook de feedback verwerkt die is
binnengekomen bij de NJi helpdesk die is ingesteld rond de invoering van de GCT en de LIRIK in de
periode 2007-2008.
Na het verzamelen van de ervaringen bij de Bureaus Jeugdzorg is een expertmeeting belegd met de
betrokken Bureaus Jeugdzorg en Kitty Julsingha van de MOgroep, waarin de uitkomsten van de
evaluatie en voorstellen voor wijziging van beide instrumenten zijn besproken. Aan de hand van de
uitkomsten van deze expertmeeting heeft het Nederlands Jeugdinstituut de GCT en de LIRIK
aangepast en opnieuw voorgelegd aan de betrokken Bureaus Jeugdzorg. De reacties daarop zijn
verwerkt in de definitieve versie van de instrumenten en de bijbehorende toelichting. De Bureaus
Jeugdzorg hebben aangegeven dat zij het gevoel hebben gekregen gehoord te zijn.
4. Bevindingen evaluatie
Worden GCT en LIRIK gebruikt zoals bedoeld?
De meeste Bureaus Jeugdzorg geven aan dat voor medewerkers duidelijk is waarvoor de GCT en LIRIK
bedoeld zijn en dat zij deze goed gebruiken. Niettemin ontstaat uit de evaluaties de indruk dat de GCT
en de LIRIK niet gebruikt worden zoals bedoeld. Uit de reacties blijkt dat medewerkers de checklists
veelal zien als een ‘voorschrijvende/dwingende’ vragenlijst die helemaal moet worden ingevuld en niet
primair als hulpmiddel en ondersteuning bij het structureren en expliciteren van het (subjectieve)
professionele oordeel. Dit wordt versterkt doordat men in sommige digitale versies niet verder kan als
vragen of onderdelen niet zijn ingevuld. Ook lijkt niet voor iedereen duidelijk dat de checklists geen
instrumenten zijn die leiden tot een objectief , genormeerd oordeel.
In de toelichting bij de herziene versies wordt derhalve extra aandacht besteed aan doel,
mogelijkheden en beperkingen. Daarnaast wordt aanbevolen om bij de introductie van de herziene
versies de medewerkers nogmaals goed te instrueren over het gebruik.
Wat is de mening van medewerkers over de relevantie en dekkendheid?
De meeste respondenten vinden de vragen en aandachtspunten in de GCT en LIRIK inhoudelijk
relevant. Ook zijn zij tevreden over de dekkendheid van de instrumenten. De instrumenten
structureren het denken, helpen blinde vlekken tegen te gaan door op relevante punten te wijzen,
ondersteunen het expliciteren van het professionele oordeel en vragen structureel aandacht voor de
veiligheid van de jeugdige.
Ongeveer de helft van de Toegangsteams geeft wel aan dat de informatie waarover zij bij de
aanmelding beschikken niet voldoende is om GCT en LIRIK goed in te kunnen vullen. De
instrumenten zouden te uitgebreid zijn voor een aanmelding. Deze opmerking lijkt samen te hangen
met het misverstand dat alle items van de GCT en LIRIK bij de aanmelding ingevuld moeten worden.
In de toelichting van de herziene versies is dit duidelijker uitgelegd.
= P=