Concernverslag 2008 - Gemeente Zoetermeer

Zoetermeer, 14 april 2009 

Concernverslag 2008

Feiten & cijfers 

over Zoetermeer 

Inwoners 

Aantal inwoners 120.882 119.500 

Aantal woningen 52.287 51.796 

Gemiddeld aantal personen per woning 2,31 2,31 

Oppervlakte gemeente (in ha) 3.705 3.705 

Bedrijven 

Aantal bedrijven 5.638 1 3.476 2 

Werkgelegenheid 

Aantal arbeidsplaatsen 51.026 3 43.000 4 

waarvan aantal arbeidsplaatsen ICT-sector 6.200 4.943 

Beroepsbevolking (aantal personen) 57.000 55.500 

Aantal geregistreerde werklozen 5 2.987 3.059 

Werkloosheidspercentage 5,2% 5,5% 

1 Peildatum: 1-1-2008, nieuwe peiling; Bron: VR Beheer; info S.Arndt / BS/FB/O&S 

2 Peildatum: 1-1-2007, Bron: Werkgelegenheidsregister Haaglanden 

3 Peildatum: 1-1-2008, nieuwe peiling, betreft alle arbeidsplaatsen: Bron: VR Beheer 

4 Peildatum: 1-1-2007; betreft arbeidsplaatsen vanaf 12 uur per week. Bron: Werkgelegenheidsregister 

Haaglanden; Zie ook de toelichting bij programma 10 

5 Bron: CW 

2

Voorwoord 

Hierbij wordt u het jaarverslag en jaarrekening over 2008 aangeboden. Hiermee legt het 

college verantwoording af over het gevoerde beleid in 2008. 

Uit de verantwoording blijkt dat de gestelde doelstellingen voor 2008 voor het overgrote deel 

gerealiseerd zijn. Dit is met name de verdienste van de goede samenwerking bij de realisatie 

van het gemeentelijke beleid tussen de gemeente, maatschappelijke instellingen, burgers en 

bedrijven en andere overheden. Op talloze fronten is gezamenlijk opgetrokken, zijn plannen 

gemaakt en uitgevoerd om onze stad nog socialer en aantrekkelijker te maken. 

In 2008 zijn we geconfronteerd met de wereldwijde kredietcrisis en het begin van een 

economische recessie. De eerste effecten daarvan vormde de instabiliteit van het financiële 

systeem van onze samenleving. Dat heeft voor de gemeente in het jaar 2008 nog nauwelijks 

invloed gehad op onze prestatieafspraken. Voor de effecten van de economische recessie is 

het beeld voor 2008 ook nog positief. De werkgelegenheid is toegenomen en de 

werkloosheid is verder gedaald. Het zal duidelijk zijn dat de verwachtingen voor de komende 

periode minder rooskleurig zijn. Voor zover noodzakelijk en het binnen de invloedssfeer van 

de gemeente ligt zal daarop uiteraard geanticipeerd worden. De raad is hierover middels de 

kredietcrisis brief van maart geïnformeerd. 

Het jaarverslag gaat in op de belangrijkste gemeentelijke inspanningen. De doelstellingen 

van waaruit is gewerkt en de geleverde prestaties over 2008 zijn per programma 

weergegeven. De financiële vertaling hiervan staat in de jaarrekening. 

Het collegeprogramma 2006-2010 (Mee(r)doen) was een belangrijk richtsnoer voor het 

beleid. 

Een aantal in het oog springende zaken in 2008 was: 

• Een verdere daling van het aantal mensen in de bijstand 

• Vaststelling van de stadsvisie 2030 

• Uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning. 

• Verdere investeringen in verbeteringen van publieke dienstverlening 

• Intensivering van het wijkgericht werken en aandacht voor veiligheid 

• Vaststelling stedenbouwkundige ontwerp op de Culturele as 

• Verdere samenwerking tussen bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, 

onderwijsveld en gemeente via de zogenoemde Sociaal Economische Agenda 

• Nieuwe initiatieven rond brede school activiteiten 

Het resultaat is 1,6 mln. positief. Ten opzichte van de gewijzigde begroting is dit 1,1 mln. 

voordeliger. De belangrijkste oorzaak hiervoor is de hogere algemene uitkering. 

De in 2008 bereikte resultaten vergden veel inspanning. Wij bedanken een ieder die dit 

mogelijk heeft gemaakt. 

Het college van burgemeester en wethouders

Inhoudsopgave 

Feiten & cijfers...................................................................................................................................... 2 

Voorwoord............................................................................................................................................. 3 

Inhoudsopgave ..................................................................................................................................... 4 

1 Samenvattend resultaat 2008.................................................................................................... 5 

1.1 Inleiding ................................................................................................................................... 5 

1.2 Leeswijzer................................................................................................................................ 5 

1.3 De hoofdlijnen van 2008 ........................................................................................................ 5 

1.4 Exploitatieresultaat voor en na geautoriseerde resultaatbestemming........................... 10 

2 Jaarverslag – onderdeel Programmaverantwoording .......................................................... 11 

2.1 Programma 1 Sociale voorzieningen ................................................................................. 11 

2.2 Programma 2 Welzijn en Zorg............................................................................................. 22 

2.3 Programma 3 Natuur en milieu ........................................................................................... 33 

2.4 Programma 4 Jeugd en onderwijs...................................................................................... 41 

2.5 Programma 5 Kunst, cultuur en bibliotheek...................................................................... 51 

2.6 Programma 6 Sport en ontspanning .................................................................................. 57 

2.7 Programma 7 Veiligheid....................................................................................................... 63 

2.8 Programma 8 Bestuur en dienstverlening ......................................................................... 69 

2.9 Programma 9 Inrichting van de stad .................................................................................. 78 

2.10 Programma 10 Economie .................................................................................................... 86 

2.11 Programma 11 Wonen en bouwen...................................................................................... 92 

2.12 Programma 12 Openbaar gebied ........................................................................................ 98 

2.13 Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ................................................. 105 

2.14 Paragraaf Lokale heffingen ............................................................................................... 108 

2.15 Paragraaf Weerstandsvermogen ...................................................................................... 113 

2.16 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen.......................................................................... 122 

2.17 Paragraaf Financiering....................................................................................................... 129 

2.18 Paragraaf Bedrijfsvoerings................................................................................................ 132 

2.19 Paragraaf Verbonden partijen ........................................................................................... 144 

2.20 Paragraaf Grondbeleid....................................................................................................... 146 

3 Jaarrekening ........................................................................................................................... 155 

3.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling ...................................................... 155 

3.2 Programmarekening met toelichting................................................................................ 161 

3.3 Balans met toelichting ....................................................................................................... 190 

3.4 SiSa bijlage (Single Information Single Audit) ................................................................ 245 

4 Organisatie.............................................................................................................................. 271 

4.1 Organisatiemodel ............................................................................................................... 271 

4.2 Gemeentebestuur ............................................................................................................... 272 

4.3 Griffie ................................................................................................................................... 274 

Lijst van afkortingen en begrippen................................................................................................. 277 

4

1 Samenvattend resultaat 2008 

Samenvattend resultaat 2008 

1.1 Inleiding 

Het concernverslag 2008 bestaat uit het jaarverslag 2008 en de jaarrekening 2008. Met dit 

concernverslag legt het college verantwoording af over het in 2008 gevoerde beleid. 

1.2 Leeswijzer 

Het financieel resultaat over 2008 treft u aan op pagina 10. 

Het jaarverslag met als vertrekpunt het beleid over 2008 treft u aan op pagina 11-153. Per programma 

wordt ingegaan op de vragen: 

• Wat hebben we bereikt? 

• Wat zouden we doen? Wat hebben we gedaan? 

• Indicatoren en (streef)waarden 

• Wat heeft het gekost en opgebracht? 

Net als vorig jaar maken de voorstellen tot resultaatbestemming geen deel meer uit van het 

jaarverslag maar worden opgenomen in een afzonderlijk door de raad te nemen besluit bij de 

behandeling van de jaarstukken. 

De jaarrekening met als vertrekpunt de financiën over 2008 vindt u vanaf pagina 155. 

1.3 De hoofdlijnen van 2008 

Het collegeprogramma Zoetermeer 2006-2010 (Mee®doen) is uitgangspunt van ons bestuurlijk 

handelen. De speerpunten uit het collegeprogramma zijn uitgewerkt en ondergebracht in 

programma’s. Hieronder worden de resultaten van ons beleid per programma op hoofdlijnen 

geschetst. 

Samenvatting per programma 

Programma 1 Sociale Voorzieningen 

Meer mensen hebben gebruik gemaakt van de bijzondere bijstand. Deels komt dit omdat de kosten 

van het levensonderhoud zijn gestegen. Deels komt dit ook omdat de gemeente veel voorlichting heeft 

gegeven over de mogelijkheden voor burgers van bijzondere bijstand. 

Het aantal inwoners onder de 65 jaar met een bijstandsuitkering is in 2008 verder gedaald. Slechts 

3,4% van de Zoetermeerse beroepsbevolking had bijstand. 

Ruim 8400 Zoetermeerders hadden een ZoetermeerPas; dit zijn er 1400 meer dan de doelstelling. 

Met deze pas kunnen burgers gebruik maken van allerlei leuke en nuttige voorzieningen zoals het 

zwembad. 

Meer dan 800 inwoners zijn aan het werk en daarmee uit de uitkering geholpen. De dienstverlening is 

verbeterd en mensen hebben trainingen en sollicatiebegeleidingen gevolgd. 

De gemeente heeft veel contact met het Zoetermeerse bedrijfsleven om samen met hen voor 

werkgelegenheid te zorgen. Op de sociale economische agenda staan onderwerpen die de gemeente 

met het bedrijfsleven bespreekt om meer mensen aan het werk te helpen. 

Programma 2 Welzijn en Zorg 

In 2008 zijn veel activiteiten uitgevoerd op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning, er 

is een wmo-markt gehouden in Buytenwegh en het aantal woonserviceszones is uitgebreid naar vier. 

In 2008 is het fonds maatschappelijke ontwikkeling ingesteld waar instellingen ook in 2009 nog een 

beroep op kunnen doen. Het fonds is er om nieuwe ideeën in de zorg te stimuleren. 

Er is een stevige toename met maar liefst 50% van het aantal mensen dat zich actief inzet voor de 

leefbaarheid in de eigen omgeving. 

In 2008 zijn 600 inburgeraars gestart met een inburgeringstraject. Dit betekent dat zij de Nederlandse 

taal leren en leren over het wonen en werken in Zoetermeer. Als de deelnemers slagen voor het 

examen ontvangen zij een inburgeringsdiploma. 

5 Concernverslag 2008


In 2008 zijn veel gemeentelijke panden toegankelijk gemaakt voor gehandicapten. Albert Heijn XL in 

het Stadshart heeft een prijs van de gemeente ontvangen voor de meest toegankelijke winkel in 

Zoetermeer. 

De website waar alle informatie beschikbaar is over de toegankelijkheid voor gehandicapten van 

gebouwen is verbeterd. 

Programma 3 Natuur en milieu 

Groen en natuur 

De Zoetermeerse stadsvogelcampagne heeft een prijs van Vogelbescherming Nederland ontvangen. 

De plannen voor een energieneutrale stadsboerderij Oosterheem zijn rond. Zonnepanelen, een kleine 

windturbine, etcetera zijn geregeld. De bouw en de oplevering is volgens prognose in 2009. 

Energie 

In totaal zijn er 39 gratis energiescans uitgevoerd bij bedrijven. De geschatte opbrengst: ca. 500.000 

per jaar voor alle 39 ondernemers. Aan de Willem Dreeslaan is warmte-koude-opslag (duurzame 

energiebron) gerealiseerd voor zo’n 100 kleine bedrijven. Daarbij is gebruik gemaakt van Europese 

subsidie (Encourage). Richting inwoners en ondernemers is een campagne gelanceerd: ‘Ik doe mee 

voor een duurzaam Zoetermeer’. In 2008 hebben circa 1500 huishoudens een startpakket 

aangevraagd en 14 ondernemers hebben bilateraal het convenant Duurzaam Ondernemen 

ondertekend. Dit jaar zijn 19 gemeentelijke voertuigen aanbesteed op aardgas. Een aardgasvulpunt 

opent in 2009. 

Afval 

Vanaf het derde kwartaal is een pilot voor de inzameling van kunststof uitgevoerd. Daarbij zijn drie 

inzamelmethodes getoetst. De respons (hoeveelheid die is ingezameld) is groter dan verwacht. In 

2009 vindt de evaluatie plaats en zal in heel Zoetermeer gescheiden inzameling van kunststof 

mogelijk zijn. 

Programma 4 Jeugd en onderwijs 

In acht wijken in de stad zijn brede school activiteiten gerealiseerd. De Brede school biedt kinderen na 

school tijd allerlei vrije tijdsactiviteiten aan zoals toneel, musical, sport en tekenen. Er wordt 

samengewerkt met de centra voor buitenschoolse opvang. 

In het SIZO Centre voor ICT en Onderwijs worden voor leerlingen en docenten met succes veel 

cursussen op het gebied van ICT gegeven. 

Het aantal verzuimmeldingen is dankzij de inspanningen van de gemeente dit jaar sterk veminderd, 

vooral in het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. Het aantal voortijdig 

schoolverlaters dat weer opnieuw naar school gaat is toegenomen ten opzichte van vorig jaar. 

Er is veel gebouwd en verbouwd in 2008. Diverse schoolgebouwen in de stad zijn opgeknapt. 

Vermeldenswaardig is dat de nieuwbouw voor het Picasso Lyceum in de wijk Rokkeveen is 

opgeleverd. Voor het jongerenwerk is het negende jongerencentrum in de stad in gebruik genomen in 

het Binnenpark. 

Voor goed onderwijs zijn er bijdragen geleverd aan de schoolbegeleiding en voor de aanpak van 

achterstanden. Vooral de inzet van de voor- en vroegschoolse educatie, schakelkassen en het 

betrekken van ouders dragen hier aan bij. 

Jongerenoverlast wordt tegengegaan met o.a. een pilot voor een HotSpot aanpak in Rokkeveen. 

Risicojongeren worden goed in de gaten gehouden. Voor een goede risicosignalering van jongeren is 

de Verwijsindex Zoetermeer (VIZ) van start gegaan. 

Programma 5 Kunst, cultuur en bibliotheek 

Het Definitieve Ontwerp van de Culturele As is vastgesteld waarmee het stedebouwkundig raamwerk 

is vastgelegd voor de verbinding tussen het nieuwe stadshart en de historische kern. 

Als deel van de Culturele As is de ontwikkeling van een Stadsmuseum Plus aan de Dobbe. Hiervoor is 

na een boeiende vormvrije avond over de versterking van de culturele infrastructuur in Zoetermeer 

gekozen om het Koersdocument ‘New Town, centrum voor cultuur en samenleving’ vast te stellen. 

Hierin staat beschreven welke inhoudelijke uitgangspunten voor het nieuwe Stadsmuseum Plus 

centraal komen te staan 

Het culturele amateurveld heeft andermaal aangetoond, in al haar diversiteit, met een veelheid aan 

uitvoeringen, voor veel Zoetermeerders, actief of passief, een prettige en interessante tijdsbesteding 

te bieden. 

Concernverslag 2008 6


Programma 6 Sport en ontspanning 

Zoetermeer is een sportieve stad: ruim 80% van de inwoners doet aan sport. 

Het sportloket werd vaker bezocht en diverse verenigingen waaronder Doing en DWO werden via de 

investeringsimpuls geholpen. 

Er zijn vier kunstgrasvoetbalvelden aangelegd en met de realisatie van verschillende andere 

sportfaciliteiten is begonnen. 

Mede dankzij het schoolzwemmen heeft 96% van alle leerlingen van het basisonderwijs aan het einde 

van groep 8 een zwemdiploma. Alle zwembaden beschikken over het keurmerk ‘Veilig en Schoon’. De 

Vrijetijdscentra en Speelmeer trokken veel bezoekers en er werden veel wijkactiviteiten 

georganiseerd. Diverse topsportevenementen waaronder het NK karate jeugd, ‘Turnmania’ en de 

‘Illion Highjump Meeting’ vonden plaats. Kampioenen werden gehuldigd op het Sportgala ‘nieuwe stijl’. 

Programma 7 Veiligheid 

Om met name de subjectieve veiligheidsgevoelens te verbeteren is in 2008 begonnen met een 

langdurige publiekscampagne Veiligheid. Deze campagne loopt door tot in 2009. 

De burgerparticipatie vertoont een stijgende lijn. In vijf wijken zijn WAS-teams actief. Het aantal 

mensen dat deelneemt aan WAS is toegenomen. In 2007 waren er 200, in 2008 zijn er 286 actieve 

burgers lid van WAS. 

In het kader van het project stille/enge plekken is het gebied bij de Bomanshove in Buytenwegh 

aangepakt. 

Om de overlast bij winkelcentrum De Vlieger terug te dringen heeft de gemeente in overleg met alle 

betrokken partijen maatregelen genomen. Deze integrale aanpak was succesvol. 

Het cameratoezicht op de Mandelabrug is in 2008 geëvalueerd. Naar aanleiding hiervan heeft de raad 

besloten het cameratoezicht te verlengen. 

In geval van spoedeisende calamiteiten is de brandweer in 99,9% van de gevallen binnen acht 

minuten ter plaatse. In 2008 zijn tien rampenoefeningen gehouden. 

In de aanloop naar de jaarwisseling 2008-2009 zijn extra maatregelen genomen. Onder andere de 

inzet van meer dan 50 particuliere beveiligers. Het schadebedrag was aanzienlijk lager dan tijdens de 

vorige jaarwisseling. 

Programma 8 Bestuur en dienstverlening 

De doelstelling van dit programma is het verhogen van de klanttevredenheid op het gebied van de 

(individuele) gemeentelijke dienstverlening en een grotere betrokkenheid van burgers en bedrijven bij 

ontwikkeling van beleid en regelgeving door de gemeente. 

In 2008 is een rapportcijfer 7,0 behaald voor de individuele gemeentelijke dienstverlening. Dit was de 

doelstelling voor 2010 en deze is nu al gerealiseerd. De pilot van de postkantoren is positief 

geëvalueerd maar wordt per 1 mei 2009 beëindigd omdat de staatssecretaris van Binnenlandse 

Zaken bezwaren heeft tegen levering door derden van gemeentelijke producten. Op 1 december is het 

Basis KCC gestart onder de naam ‘Publieksplein’. Het in mei gestarte gemeentelijke callcenter maakt 

hier ook deel van uit evenals het digitale loket. 

De kwaliteit van de uitvoering van participatietrajecten is omhoog gegaan. Wel is het percentage 

inwoners wat deelneemt aan de trajecten lager dan in 2007. In 2008 is een evaluatie uitgevoerd van 

de Participatievisie. Op basis van de resultaten is een participatie- en inspraakverordening opgesteld. 

Naar aanleiding van een doorlichting is een maatregelenplan opgesteld om de lastendruk van onze 

burgers en bedrijven te verminderen. Uit metingen is in 2008 gebleken dat er voor burgers een 

lastenvermindering van 10% in 2007 ten opzichte van 2006 is bereikt. 

Door wijkmanagement is veel samengewerkt met bewoners en partners in de wijken, bijvoorbeeld bij 

samenkijken=samenwerken, het "wijk aan zet" budget en de dag van de wijk. 

Programma 9 Inrichting van de stad 

Belangrijke mijlpalen in 2008 waren de vaststelling van de Stadsvisie 2030 en de ontwikkelingsvisie 

en samenwerkingsovereenkomst Bleizo. De visie Buytenpark is in concept afgerond en vrijgegeven 

voor inspraak. 

De bereikbaarheid en verkeersveiligheid van de stad is verbeterd door de uitvoering van de jaarschijf 

2008 van de nota Mobiliteit. De Afrikaweg en de Oostweg, zijn verbreed, de kruising aan de 

Stephensonstraat is verkeersveiliger gemaakt en de voorbereiding van de Verlengde Oosterheemlijn 

is gestart. Voor dit laatste project is in 2008 het bestemmingsplan vastgesteld, is het Voorlopig 



Ontwerp afgerond en is gestart met het Definitief Ontwerp van de eerste fase. Bovendien is vanuit het 

Rijk en Haaglanden miljoenen extra subsidie beschikbaar gesteld. 

Het Meerjarenprogramma Herziening Bestemmingsplannen ligt goed op schema. Weliswaar is de 

herziening van een paar bestemmingsplannen door externe factoren vertraagd maar door het naar 

voren halen van andere plannen is hierop proactief gereageerd. 

De realisatie van de ruimtelijk-fysieke projecten lag gedurende het jaar op schema. Het Definitief 

Ontwerp van de Culturele As is vastgesteld en de realisatie van Oosterheem vorderde het eerste half 

jaar van 2008 gestaag. Het laatste kwartaal is echter duidelijk een kentering opgetreden door de 

huidige marktomstandigheden. Met name de projecten Kwadrant, Palenstein, Van Leeuwenhoeklaan, 

Centrum-Oost en Denemarkenlaan zijn vertraagd. 

Programma 10 Economie 

De economie van Zoetermeer heeft zich in 2008 positief ontwikkeld. Begin 2008 bedroeg het aantal 

arbeidsplaatsen ruim 51.000. In het verdere jaar is het aantal vestigingen met ca. 200 toegenomen. 

Dit gaf naar schatting een verdere toename van 800 tot 1.000 banen. Daarmee is een belangrijk 

speerpunt van het Collegeprogramma 2006 – 2010 (het vergroten van de werkgelegenheid met 6000 

banen) voor een belangrijk deel al ingevuld. 

De verschillende projecten vanuit de Sociaal Economische Agenda ( SEA) die in nauwe 

samenwerking met onder meer het Zoetermeerse bedrijfsleven, onderwijsinstellingen en UWV- 

Werkbedrijf worden ingevuld, liggen goed op schema. Met de gezamenlijke instelling van het 

Werkgeversservicepunt is een goede stap gemaakt om vraag en aanbod van werk beter in te vullen. 

Met een aantal bedrijven zijn arrangementen afgesloten om werkzoekenden te plaatsen en met 

andere bedrijven worden dergelijke trajecten voorbereid. 

Daarnaast is met het aanstellen van een starterscoördinator en de vorming van een zogenaamde 

coachpool (een groep ondernemers die startende bedrijven adviseren) invulling gegeven aan de nota 

“Stimulering startende bedrijvigheid en nieuwe initiatieven”. Er is voortgang gemaakt met de 

verbetering van het vestigingsklimaat voor bedrijven, onder meer met een eerste slag in het 

terugdringen van administratieve lasten en (stroomlijning van) regelgeving en de revitalisering van de 

Noordelijke Bedrijventerreinen en enkele winkelcentra. 

Programma 11 Wonen en bouwen 

Afgezet op de cijfers van de Woningbouwplanning 2008 (zoals opgenomen in de begroting 

2009/2012) kwam de woningvoorraad eind 2008 per saldo overeen met de verwachting. 

Het aantal woningen kwam na de oplevering van bijna 500 woningen op zo’n 52.300 en het aantal 

inwoners op bijna 121.000. 

De afspraak dat 30% van de woningen (over de periode 2005 – 2010) in de sociale sector zal worden 

gerealiseerd, zal naar het zich laat aanzien in 2009 worden gehaald. Het betreft daarbij het 

gemiddelde over de hele periode. 

Door dit jaar opnieuw (eigen) middelen beschikbaar te stellen, kon de regeling voor startersleningen 

worden voortgezet. Dit heeft in 2008 geleid tot 55 toekenningen. 

Programma 12 Openbaar gebied 

Eind 2008 zijn de VOR (Visie Openbare Ruimte) en BIBOR (Basis Inrichting- en Beheerplan 

Openbare Ruimte) door de Raad vastgesteld. Bij de burgerschouw hebben bewoners aangegeven dat 

81% van de afgesproken kwaliteit is gerealiseerd. Uit de Quick-scan blijkt dat 68% van de kwaliteit 

zoals afgesproken in de Beheervisie is gehaald en op twee onderdelen (zwerfvuil en groen) de 

kwaliteit niet is gerealiseerd. De Omnibusenquête laat zien dat op alle onderdelen de waardering van 

burgers voor de openbare ruimte met 0,1 punt is gestegen naar 6,5. Bij de aanleg van extra 

parkeerplaatsen is door bezwaren vertraging opgetreden. In 2008 is een tekort op bomenbeheer 

opgetreden. Voor motie 60 Najaarsdebat wordt onderzoek uitgevoerd naar de kosten van beheer en 

onderhoud van de bomen ten opzichte van het beschikbare budget. De aanleg van de 2e secundaire 

persleiding is afgerond. Er is opdracht verleend voor 18 kilometer rioolrenovatie. Bij herziening van het 

GRP worden de financiële gevolgen van deze nieuwe methode meegenomen. De schade 

jaarwisseling 2007 – 2008 en overig vandalisme is hoog geweest ( 325.000). In 2008 zijn 

werkafspraken met de ketenpartners gemaakt om verhalen van schade op daders te intensiveren. 

Vanwege vandalisme is de lift Mandelabrug gerepareerd. Om mindervaliden ongemak te besparen is 

een tijdelijke lift geplaatst. Door de langdurige koudeperiode eind 2008 zijn meer kosten voor 

gladheidbestrijding gemaakt. 





1.4 Exploitatieresultaat voor en na geautoriseerde resultaatbestemming 

Financieel resultaat Bedragen * 1.000 

Primitieve 

begroting 2008 

Concernverslag 2008 10 

Begroting 2008 

na wijzigingen 

Rekening 

2008 

Afwijking 


Baten 324.197 412.032 375.040 -36.992 

Lasten 318.568 406.239 364.517 -41.722 

Saldo resultaat voor bestemming 5.629 5.793 10.523 4.730 

Geautoriseerde mutaties reserves: 

Onttrekkingen aan reserves 32.716 79.890 62.447 -17.443 

Toevoegingen aan reserves 39.339 85.193 71.414 -13.779 

Saldo mutaties reserves -6.623 -5.303 -8.967 -3.664 

Saldo resultaat na geautoriseerde bestemming -994 490 1.556 1.066 

Met de geautoriseerde mutaties in de reserves ontstaat een resultaat na geautoriseerde bestemming 

van 1,6 mln. positief. Ten opzichte van het verwachte resultaat van de gewijzigde begroting is dit 

1,1 mln. voordeliger. Ten opzichte van de omvang van de gewijzigde begroting is dit een afwijking 

van 0,2 %. In de programmaverantwoording en –rekening is het resultaat per programma toegelicht. 

Tussen het verwachte resultaat zoals opgenomen in de primitieve begroting van - 994.000 en het 

verwachte resultaat in de begroting na wijziging van 490.000 zit een verschil van bijna 1,5 miljoen. 

In onderstaande tabel is het verloop aangegeven. 

begrotingssaldo opmerkingen 

* 1.000 

primtieve begroting -994 

raadsbesluit 

8 nov 07 najaarsnota 1.964 o.m. algemene uitkering sept circulaire 2007 

nominale loonontwikkeling 

amendement J -760 

1.204 

begrotingssaldo na begrotingsdebat 210 

17 dec 07 brede schoolaanpak en tarieven -32 technische posten 

sportaccommodaties 

5 jun 08 leereffecten jaarrekening 1.118 o.m hogere alg uitkering en lagere kosten bijstand 

10 jul 08 1e tussenbericht -631 o.m. eenmalige uitkering Eneco, hogere kosten CAO en 

hogere kosten uit exogene ontwikkelingen in 

voorjaarsnota 2008 met betrekking tot jaarschijf 2008 

17 nov 08 2e tussenbericht -175 extra budget stadsvisie en verhuizingen; lagere kosten 

uitvoering WOZ 

begroting na wijziging 490

Programma 1 Sociale voorzieningen 

2 Jaarverslag – onderdeel programmaverantwoording 

De programmaverantwoording is integrale verantwoording op hoofdlijnen van het gevoerde beleid in 

2008. De volgende vragen staan hierbij centraal: 

• Wat hebben we bereikt? 

• Wat zouden we doen? Wat hebben we gedaan? 

• Indicatoren en (streef-)waarden 

• Wat heeft het gekost en opgebracht? 

2.1 Programma 1 - Sociale voorzieningen 

1. Algemene doelstelling 

De algemene doelstelling is dat de burgers van Zoetermeer op een volwaardige wijze moeten kunnen 

deelnemen aan de Zoetermeerse samenleving. Hiervan uitgaande is de hoofddoelstelling binnen het 

programma Sociale Voorzieningen (Werk Zorg en Inkomen, WZI) het vergroten van de 

arbeidsparticipatie. Daarnaast zijn activering en zorg voor bijstandsgerechtigden en andere minima 

belangrijke doelstellingen. 

2. De doelstellingen 

Wat hebben we bereikt? 

1.1. Hogere arbeidsparticipatie waardoor de economische zelfstandigheid van mensen 

wordt versterkt 

De doelstelling is: bijgesteld: Nee bereikt: Ja 

Toelichting 

In 2008 werden minder Zoetermeerders afhankelijk van een bijstandsuitkering. In 2007 was nog 4,2% van de Zoetermeerse 

beroepsbevolking afhankelijk van een uitkering. In 2008 is dit percentage gedaald tot 3,4% (0,9% lager dan de doelstelling). Het 

aantal klanten onder de 65 jaar met een WWB uitkering is per eind december teruggelopen tot 1903 personen. Ten opzichte 

van 2007 (1977 per 31 december 2007) een duidelijk lager aantal, dit komt doordat het klantmanagement steeds meer vorm 

heeft gekregen. In de begroting van 2008 was een doelstelling van 2032 opgenomen, zodat kan worden vastgesteld dat de 

doelstelling is gehaald. 

De algehele werkloosheid is eveneens in Zoetermeer gedaald van 3058 per 31 december 2007 naar 2965 per 31 december 

2008; dit betekent dat de arbeidsparticipatie in Zoetermeer met 3% is toegenomen. Per 31 december 2008 bedraagt het 

werkloosheidspercentage in Zoetermeer 5%. 

1.2. Grotere uitstroom uit de bijstand door het bieden van effectieve reintegratievoorzieningen 


Toelichting 

De uitstroom uit de bijstand is in 2008 hoger dan de instroom. De beoogde daling van het aantal mensen in de uitkering is 

hiermee behaald. Economisch gezien waren in 2008 nog weinig problemen die van directe invloed zijn geweest op de 

bestandontwikkeling. Er zijn meer mensen uitgestroomd werk (59%) dan verwacht (43%). Het aantal mensen dat er in slaagt 

om zelfstandig, zonder hulp van de gemeente, de weg terug te vinden naar de arbeidsmarkt is lager dan verwacht namelijk 21% 

(raming 30%). Van de klanten die zijn uitgestroomd naar regulier werk heeft 79% een traject (met inzet van reintegratieinstrumenten) 

gevolgd, dit is hoger dan in 2007 en hoger dan het doel. De oorzaak is dat mensen met meer kansen op 

de arbeidsmarkt tijdens het aanvraagproces al werk vinden. De overige klanten die instromen en de bestaande klanten hebben 

een complexere problematiek waardoor meer hulp nodig is bij de weg terug naar de arbeidsmarkt. 

1.3. Een zo laag mogelijke instroom in de bijstand 


Toelichting 

Door de intensieve aanpak en bemiddeling zijn minder mensen in 2008 ingestroomd in de bijstand. De instroom in 2008 is met 

758 personen lager dan de begrote instroom van 850 . In 2008 hebben zich 1266 personen gemeld voor een uitkering. Hiervan 

hebben 232 personen de aanvraag om uitkering niet doorgezet; dit betekent een preventiepercentage van 18% 

(232/1266)*100%. De overige personen (1034) hebben wel een aanvraag ingediend, hiervan hebben er 758 een uitkering 

toegekend gekregen. Het percentage aanvragers dat in de beginfase al afziet van een voortzetting van de aanvraag (18%) is 

hoger dan de geformuleerde doelstelling van 15%. De totale beperking van de instroom is 40,1% (verhouding tussen meldingen 

1266 en uiteindelijke instroom 758). 


1.4. Hogere sociale participatie 


De doelstelling is: bijgesteld: Nee bereikt: Deels 

Toelichting 

Door meervoudige problematiek is voor een groeiend aantal mensen sociale participatie nauwelijks bereikbaar. Het doel om 

minimaal 2% van het uitkeringsbestand zonder ondersteuning sociaal actief te laten zijn is hierdoor niet volledig gehaald, 

gerealiseerd is 1%. 

In 2008 is het project voor Antilliaanse eenoudergezinnen verder vormgegeven. Dit project is gericht op het versterken van de 

gezinssituatie waardoor er een stabielere thuissituatie ontstaat. 

1.5. Rechtmatige uitkeringsverstrekking 


Toelichting 

Het doel om uitkeringen correct en tijdig te verstrekken is gehaald. Er is binnen de 1% rechtmatigheidnorm gewerkt. De norm is 

dus volledig gehaald bij de WWB, IOAW, IOAZ en de Bbz. Ook is de tijdige afhandeling van aanvragen in 2008 verbeterd. In 

2008 was deze 92%. In 2007 was dit nog 86%. De gestelde norm van 80% (=doelstelling 2008) wordt daardoor ruimschoots 

gehaald. 

1.6. Optimaal bereik van huishoudens die gebruik kunnen maken van 

inkomensondersteunende voorzieningen 

De doelstelling is: bijgesteld: Nee bereikt: Deels 

Toelichting 

Het aantal klanten dat individuele bijzondere bijstand en categoriale bijzondere bijstand heeft ontvangen is hoger dan de 

doelstelling. De afwijking is beperkt. Dit hangt enerzijds samen met de stijging van de kosten van levensonderhoud (individuele 

bijzondere bijstand) en anderzijds met een actief uitnodigings- en voorlichtingsbeleid gericht op de doelgroep categoriale 

bijzondere bijstand. 

Het aantal deelnemers aan de collectieve ziektekostenverzekering is gestegen ten opzichte van 2007, maar de doelstelling van 

2008 is niet gehaald. Deze doelstelling is te ambitieus gebleken. Dit komt met name omdat de collectieve 

ziektekostenverzekering niet als voorliggende voorziening wordt beschouwd. Ook klanten met een andere 

ziektekostenverzekering komen in aanmerking voor de bijdrage aanvullende ziektekostenverzekering. Voor 2009 en 2010 wordt 

een stijging van het aantal deelnemers aan de collectieve ziektekostenverzekering verwacht omdat de bijdrage aanvullende 

ziektekostenverzekering voor niet deelnemers aan de collectieve ziektekostenverzekering wordt afgeschaft. Dat zal ongetwijfeld 

een prikkel zijn om over te stappen naar de collectieve verzekering. 

Voor meerjarige kwijtschelding 2008 kwamen in principe 2.384 belastingplichtigen in aanmerking. Na controle zijn 632 

belastingplichtigen (26,5%) afgewezen voor meerjarige kwijtschelding. Reden: betalingscapaciteit, niet, niet volledig of te laat 

gereageerd. Daarnaast zijn nog 1.996 handmatige verzoeken ingediend. Op 31 december zijn alle verzoeken afgehandeld. 

Toegewezen zijn 832 (42%) verzoeken en 1.164 (58%) verzoeken zijn afgewezen. 

In 2008 is veel extra publiciteit aan inkomensondersteunende voorzieningen gegeven zoals de speciale campagnes voor de 

collectieve ziektekostenverzekering en de categoriale verstrekkingen. Daarnaast zijn er eenmalige acties gehouden voor 

Zoetermeerpashouders, zoals de sportcheque voor kinderen en de eindejaarsuitkering van 50 euro voor minima. Er kwamen 

nieuwe folders voor schuldhulpverlening en het Z+ magazine met veel informatie over het WZI-aanbod en een brede 

verspreiding onder alle inwoners van Zoetermeer. 

In 2008 is de outreachende werkwijze bij schuldhulpverlening met kracht voortgezet. Er is structureel voorlichting gegeven in het 

CWI, bij de Werkacademie, bij het project Werken aan Werk. Er is een nieuwe folder schuldhulpverlening gemaakt die verspreid 

is over alle instellingen die te maken (kunnen) hebben met burgers met financiële vragen en problemen. Er is nauwer 

samengewerkt met de klantmanagers die verantwoordelijk zijn voor het toeleiden naar de arbeidsmarkt van 

uitkeringsgerechtigden. Ook is er meer aandacht voor actieve nazorg voor klanten wier schuldhulpverleningstraject is beëindigd. 

Dit alles heeft geleid tot een hoger aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening en tot een hoger aantal in traject genomen 

klanten. Ook de positieve uitstroompercentages liggen met 30% hoger dan het landelijke gemiddelde 15%. Er zijn geen 

wachtlijsten. 

In 2008 hebben 133 klanten een bijdrage kinderopvang ontvangen. 

1.7. Passende arbeid voor mensen met een indicatie op basis van de Wet Sociale 

Werkvoorziening 

De doelstelling is: bijgesteld: Ja bereikt: Ja 

Toelichting 

De doelstelling is aangepast aan de door het ministerie voor 2008 opgelegde taakstelling voor wat betreft het aantal 

arbeidsjaren en de daaraan verbonden subsidie. De taakstelling geeft onvoldoende mogelijkheden om eenieder die wordt 

geïndiceerd per ommegaande een dienstverband aan te bieden. Er blijft derhalve sprake van een wachtlijst. De opgelegde 

taakstelling zelf is gerealiseerd (99,6%). Onderzoek is uitgezet naar de mogelijkheid een leerwerkbedrijf te vormen, mede in 

relatie tot Ecoware. 



3. De activiteiten 

1.1. Hogere arbeidsparticipatie waardoor de economische en sociale zelfstandigheid van 

mensen wordt versterkt 

Wat zouden we doen? Wat hebben we gedaan? 

Activiteiten Toelichting 

1. Oplossen van knelpunten in de 

1 2008 is een succesvol jaar geweest op het terrein van de 

personeelsvoorziening (vraag en 

personeelsvoorziening. Steeds meer ondernemers uit Zoetermeer 

aanbod), door naast verbetering van 

hebben contact opgenomen met de gemeente. Dit heeft geleid tot een 

het instroom – en uitstroombeleid ook 

toenemend aantal afspraken waarbij de gemeente in staat was om in 

afspraken te maken in het kader van 

het kader van de personeelsvoorziening uitkeringsgerechtigden aan 

de Sociaal Economische Agenda met 

een baan te helpen bij deze ondernemers. 

het Zoetermeerse bedrijfsleven en 

In samenwerking met Economische Zaken zijn er contacten gelegd met 

sectorale partijen bijvoorbeeld met de 

bouwsector en zorgsector. 

bedrijven die zich zullen vestigen op het bedrijventerrein Prisma. 

2. Ontwikkelen van re-integratieaanbod 2 Werken aan Werk 

en werkplekken voor zeer moeilijk 

Werken aan Werk is een project waarin klanten arbeidsritme opdoen, 

bemiddelbare uitkeringsgerechtigden. 

arbeidsmarkttraining krijgen en waar nodig een computercursus volgen. 

3. Versterken van regionaal 

Het doel van dit doorlopende project is om de klanten proactiever te 

arbeidsmarktbeleid: 

maken, en richt zich hierbij op de mogelijkheden, doelen en eigen 

• Actieve deelname en initiatieven in 

verantwoordelijkheden van de klanten. 

RPA-verband (Haaglanden gemeenten) Het project heeft tot gunstige resultaten geleid. In 2008 zijn in totaal 176 

en 

personen ingestroomd waarvan: 

• Conferenties en communicatie met een 

• 55% is uitgestroomd naar arbeid (hiervan 15% naar regulier 

lokale, regionale en zo mogelijk 

ongesubsidieerde arbeid) en 

landelijke uitstraling. 

• 45% nog in traject is en wordt begeleid. 

3 

Gesubsidieerde arbeid 

In 2008 zijn voor de zeer moeilijk bemiddelbare bijstandsgerechtigden 

speciale gesubsidieerde werkplekken gerealiseerd bij de Stichting 

Arbeidsmarkt – en Werkgelegenheidsprojecten Nederland [Workstar]. 

Dit leerwerkbedrijf zorgt dat op basis van een dienstbetrekking en 

scholing mensen worden begeleid naar regulier werk. 

Focustraining 

De Focustraining is een intensieve motivatietraining gebaseerd op o.a. 

NLP- en RET-technieken. Veel klanten zitten lang in de uitkering, 

hebben een negatief zelf- en wereldbeeld, hebben zich neergelegd bij 

hun situatie en doen er alles aan om deze situatie in stand te houden. 

Door middel van ‘Focus op werk’ wordt geprobeerd om mensen een 

ander perspectief te bieden, hen de regie over hun eigen leven terug te 

geven en hen zo te motiveren om aan het werk te gaan. Concreet 

resultaat van de intensieve training is het formuleren van een 

stappenplan door de klant over hoe ze hun doelen willen bereiken. 

Er hebben 66 mensen deelgenomen aan de training ‘Focus op werk’ in 

2008. Na deelname gaan de klanten, aan de hand van hun 

stappenplan, werken aan het behalen van hun doelen, ondersteund 

door passende re-integratieinstrumenten. 

Bevordering diversiteit binnen bedrijven 

Teneinde de arbeidsparticipatie verder te vergroten is in 2008 het 

convenant “Diversiteit en Gelijke behandeling in Bedrijf” tot stand 

gekomen. Met 40 ondernemers zijn hierover concrete afspraken 

gemaakt. Nadruk ligt op het bevorderen van de instroom van mensen 

uit kwetsbare groepen waarbij de prioriteit ligt bij allochtonen, ouderen, 

vrouwen en arbeidsgehandicapten. Het streven is om gedurende de 

convenantperiode 2008-2010, 200 stageplekken, leerwerkplekken en 

reguliere banen beschikbaar te stellen voor de genoemde groepen. De 

gemeente Zoetermeer vervult hierbij de rol van procesregisseur, een 

sleutelrol voor het behalen van de concrete resultaten. 

Buitensteeds ID’ers en WIW’ers 

Eind 2007 is vastgesteld dat vooral de gemeente Den Haag er niet in is 

geslaagd ID’ers en WIW’ers die in Den Haag werken maar in 

Zoetermeer wonen elders een ongesubsidieerde baan aan te bieden. 

Zonder aanvullende maatregelen dreigden deze Zoetermeerse burgers 

per 1 januari 2009 werkloos en dus uitkeringsafhankelijk te worden. Het 

gaat hierbij om 53 burgers. Met inzet van extra menskracht en 

vroegtijdig overleg met andere RPA gemeenten is de gemeente 

Zoetermeer erin geslaagd om voor de Zoetermeerders werkloosheid 

per 1 januari 2009 te voorkomen. 

Samen met de andere RPA gemeenten zijn in 2008 de volgende 

activiteiten uitgevoerd 




5 

6 

Arbeidsmarktinformatie: 

Gebruik maken van regionale en gemeentelijke arbeidsmarktinformatie 

over: 

• Vacatures; 

• Werkgelegenheid; 

• Werkzoekenden/ NWW; 

• Sectorinformatie voor laaggekwalificeerd werk en 

• Arbeidsmarktprognoses. 

Regionale samenwerking en afstemming in de keten: 

• Ontwikkelen van regionale ketensamenwerking; 

• Gebruik maken van elkaars re-integratie instrumenten binnen 

het RPA Experiment en 

• Kennisuitwisseling gesubsidieerd werk, contract compliance, 

werkgeversbenadering. 

Aansluiting Onderwijs- Arbeidsmarkt: 

• SOB vorming: Samenwerking Onderwijs Bedrijfsleven 

Zoetermeer; 

• Leren en Werken: Samenwerking en kennisuitwisseling 

tussen project Zoetermeer en project regio Den Haag en 

• Functioneel analfabetisme: Campagne “Doe weer mee”. 

1.2. Grotere uitstroom uit de bijstand door het bieden van effectieve reintegratievoorzieningen 



1. Intensiveren en verbreden Work First 1 In Zoetermeer krijgt de Work-First aanpak vorm middels de 

aanpak voor zowel nieuwe klanten als 

Werkacademie en is verder geïntensiveerd met het project Werken aan 

het zittende bestand. 

Werk (zie hiervoor het onderdeel 1.1.. “hogere arbeidsparticipatiegraad” 

2. Vormgeven van een reintegratieprogramma 

op maat voor 

activiteit 2). 

klanten die niet direct aan het werk 2 Als nadere uitwerking van het beleidsplan re-integratie 2008-2010 is in 

kunnen. Onderdeel hiervan zijn o.a. 

2008 de Zo’meer werk methode ontwikkeld en deels ingevoerd. Na een 

individuele intensieve bemiddeling en 

openbare aanbesteding zal in het eerste kwartaal 2009 de methode 

begeleiding na het vinden van het 

volledig ingevoerd zijn. 

werk. 

De methode omvat een volledig re-integratieprogramma, waarbinnen de 

3. Uitkeringsgerechtigden plaatsen op re- klant na een diagnose diverse voor hem /haar noodzakelijk 

integratiebanen, stage- en 

instrumenten krijgt aangeboden. Centraal binnen de methodiek is het 

leerwerkplaatsen en trajecten. (CP) 

behouden dan wel het opdoen van arbeidsritme, in combinatie met 

4. Ontwikkelen van vraaggerichte re- 

scholing training en begeleiding. Dit betekent dat alle 

integratietrajecten met Zoetermeerse 

bijstandsgerechtigden met een arbeidsplicht en die niet- 

werkgevers. 

arbeidsgehandicapt zijn in ieder geval een vorm van arbeid krijgen 

5. Handhaven van het nakomen van reintegratieverplichtingen. 

naast de op uitstroom gerichte activiteiten. 

6. Ondersteunen van starters bij het 3 en Re-integratiebanen 

opzetten van een eigen bedrijf. 

4 In 2008 zijn arrangementen/package deals gesloten met onder andere 

7 Toekennen van uitstroompremies. 

de Zoetermeerse ondernemers: Capricorn, Scholte Transportgroep. 

Daarnaast zijn er afspraken gemaakt met EVO, Conexxion, VIP TAX, 

Redmail, GOM, OBT Drukkerijen, Mailprofs. 

Handhaving 

In juni 2008 is het beleidsplan handhaving Wet werk en bijstand 2008- 

2011 vastgesteld. In dit beleidsplan is de visie van de gemeente 

Zoetermeer op handhaven vastgelegd. Tevens is in het Beleidsplan een 

pakket aan maatregelen opgenomen, zowel preventief als repressief, 

die gedurende de looptijd van het beleidsplan uitgewerkt zullen worden. 

In de tweede helft van 2008 is onder andere gestart met het 

actualiseren van foldermateriaal, waarin aandacht wordt besteed aan 

handhaving. Tevens is gestart met een onderzoek naar het 

handhavingsimago van de gemeente Zoetermeer. De uitkomsten van 

dit onderzoek worden gebruikt om de voorlichting te optimaliseren. 

Verder is het fraudekompas geactualiseerd en heeft er een themadag 

plaatsgevonden over handhaving. 

Ondersteunen van “Startende ondernemers” 

Het College van B&W heeft in juni 2008 de beleidsnota “Stimulering 

startende bedrijvigheid en nieuwe initiatieven” vastgesteld. In 

september 2008 heeft er een werkconferentie plaatsgevonden waarbij 

organisaties, kennisinstituten en het bedrijfsleven gezamenlijk 

actiepunten hebben benoemd rondom het stimuleren van startende 

bedrijvigheid in Zoetermeer. Daaropvolgend is op een seminar tijdens 

het Kennisfestival op 5 november 2008 aan bovengenoemde groep het 

rapport “Samenwerken leidt tot meer!” gepresenteerd. Met deze


1.3. Een zo laag mogelijk instroom in de bijstand 

7 

activiteiten is draagvlak georganiseerd bij organisaties en het 

bedrijfsleven voor de activiteiten in Zoetermeer op het gebied van 

stimulering startende bedrijvigheid. 

In het kader van de te nemen vervolgstappen kunnen als meest actuele 

activiteiten worden gemeld: 

• Werving van een “starterscoördinator” die per januari 2009 aan de 

slag moet gaan; 

• Het vervaardigen van een activiteitenplan t.b.v. de activiteiten 

voor de starterscoördinator en 

• de aanbesteding voor de professionele coachpool wordt 

gereed gemaakt. 

Uitstroompremies 

In 2008 zijn er aan 89 klanten uitstroompremies verstrekt in verband 

met werkaanvaarding. 



1. Intensiveren en verbreden Work First 1 en Overeenkomstig het beleidsplan re-integratie 2008-2010 krijgen alle 

aanpak. 

2 klanten die zich bij het CWI aanmelden een startprogramma 

2. Aanbieden van het opstartprogramma 

aangeboden. Klanten met een perspectief op werk gaan 6 weken naar 

“aan de poort”door structureel vestigen de Werkacademie (Startprogramma). 

van de Werkacademie in 

In totaal hebben in 2008 (t/m november 2008) 192 klanten die een 

samenwerking met de ketenpartners 

WWB-uitkering kwamen aanvragen deelgenomen aan de 

CWI en UWV. Binnen deze 

Werkacademie. Daarvan is 54% uitgestroomd naar werk. 12% zag af 

werkacademie nemen nieuwe klanten 

van een uitkering, terwijl de rest (32%) doorstroomde naar een 

direct deel aan een startprogramma. 

vervolgtraject of nog zoekt naar werk. De Werkacademie draagt met 

Deze intensieve aanpak stimuleert 

deze resultaten substantieel bij aan het beperken van de instroom in de 

klanten om zo snel mogelijk – bij 

voorkeur voordat een uitkering wordt 

WWB. 

verstrekt – werk te aanvaarden. 

3 Handhaving in Zoetermeer geschiedt volgens de uitgangspunten van: 

3. Houden van een rechten – en 

“hoogwaardig handhaven”. Hoogwaardig handhaven gaat uit van een 

plichtengesprek zonodig preventief 

integrale aanpak met als uiteindelijk doel dat klanten de weten 

huisbezoek. 

regelgeving beter naleven. Alle nieuwe klanten die zich melden voor 

4. Samenwerken met CWI en UWV 

een uitkering krijgen twee gesprekken: een intakegesprek, waarin de 

binnen Werkplaza: 

formaliteiten voor de uitkering in orde worden gemaakt, en een 

Invoeren integraal 

werkgesprek. Daarin worden de mogelijkheden voor de klant om (weer) 

dienstverleningsconcept CWI- 

aan het werk te gaan besproken. In beide gesprekken komt het 

gemeente; 

onderdeel ‘rechten en plichten”expliciet aan de orde. In geval van twijfel 

Beperken doorstroom vanuit WAO/WIA wordt een “preventief huisbezoek” afgelegd. Gemiddeld gebeurt dit ca. 

en WW naar WWB. 

20 keer per maand. 

5. Bevorderen van de samenwerking 

tussen gemeente, onderwijs en 

4 Integraal dienstverleningsconcept 

bedrijfsleven met als doelen: 

In 2008 is verder gewerkt aan een integraal dienstverleningsconcept. 

• De aanpak van de jeugdwerkloosheid, 

Naast gemeentelijke klanten zijn steeds meer UWV klanten in de 

door opvang van voortijdig 

Werkacademie ingestroomd. In 2008 zijn de voorbereidingen gestart 

schoolverlaters en jongeren zonder 

voor het operationeel maken van een tweede Werkacademie, zodat nog 

startkwalificatie, wordt verder 

meer klanten bediend kunnen worden 

gecontinueerd en uitgebreid met een 

• Toonkamermodel 

“opstartprogramma” voor jongeren. 

Het dienstverleningsconcept aan werkzoekenden is verder 

Doel is dat jongeren sneller worden 

doorontwikkeld waardoor er steeds meer sprake is van intensieve 

toegeleid naar vacatures en 

samenwerking tussen CWI, UWV (per 1-1-2009 WERKbedrijf) en de 

leerwerkbanen; 

Gemeente Zoetermeer. Zo krijgen werkzoekenden (ongeacht hun 

• Meer werkgevers met laaggeschoolde 

uitkeringsregiem) een werkintake van het gezamenlijk opgezette keten- 

banen vestigen zich in Zoetermeer en 

re-integratieteam en bestaan de deelnemers aan de Werkacademie in 

meer werkgevers stellen vacatures en 

toenemende mate uit een mix van WWB en WW gerechtigden. De 

leerwerkplekken beschikbaar. Dit zal 

overige re-integratie-instrumenten van gemeente en WERKbedrijf 

plaatsvinden in nauwe samenwerking 

worden steeds meer voor elkaars klanten ingezet om tot de beste 

met economische zaken. 

aanpak te komen. Door de vestiging van het Leerwerkloket (zie 

toelichting hieronder) op Werkplaza en het werkgeversservicepunt (zie 

toelichting hieronder) is de verbinding met de onderwijsketen en het 

bedrijfsleven versterkt. In 2009 worden de Toonkamerprincipes – 

conform de landelijke planning – verder ingevoerd. 

• Leerwerkloket 

Als onderdeel van het project een Leven Lang Leren in Zoetermeer is in 

2008 het leerwerkloket gestart. Hier kunnen zowel werkenden als nietwerkenden 

terecht voor al hun vragen betreffende scholing en 

opleidingen. Het Leerwerkloket functioneert als schakel tussen de vraag 

vanuit het bedrijfsleven en aanbod van scholing. Bovendien is het 

leerwerkloket de toegangspoort voor het behalen van een EVC 

certificaat (Eerder Verworven Competenties). 


1.4. Hogere sociale participatie 



5 

2 en 

3 

• Werkgeversservicepunt 

In 2008 is gewerkt aan een gemeenschappelijk dienstverleningsconcept 

voor de werkgevers. Dit heeft geresulteerd in een bedrijfsplan voor het 

werkgeversservicepunt en een marktbewerkingsplan om inhoud en 

richting te geven aan de activiteiten van het werkgeversservicepunt. In 

het eerste kwartaal van 2009 zal het werkgeversservicepunt volledig 

operationeel zijn en kunnen de werkgevers op 1 locatie terecht voor de 

werving en selectie van benodigde arbeidskrachten. 

• Professionalisering personeel 

De professionalisering van medewerkers op het gebied van uitstroom 

en re-integratie is vergroot door de certificering van de gemeentelijke 

klantmanagers en de werkcoaches van het WERKbedrijf. 

Beperking doorstroom vanuit WAO/WIA en WW naar de 

bijstand 

Om de doorstroom vanuit de WAO/WIA te beperken maakt het UWV 

eveneens gebruik van de Werkacademie en wel vooral voor mensen 

die een beroep doen op de WW. In totaal hebben in 2008 (t/m 

november 2008) 76 klanten die een WW-uitkering kwamen aanvragen 

deelgenomen aan de Werkacademie. Daarvan is 43% uitgestroomd 

naar regulier werk. De rest , 57%, is nog zoekend naar een baan of 

volgt een vervolgtraject met re-integratieinstrumenten. Door tijdige 

interventie middels deelname aan de Werkacademie wordt bijgedragen 

aan het beperken van de doorstroom vanuit de WW in de bijstand. 

SOB Zoetermeer heeft zich in 2008 verder verdiept in het techniekveld 

in Zoetermeer. Om te komen tot een goede aansluiting op de vraag van 

het bedrijfsleven zijn o.a. nieuwe techniekopleidingen gestart. 

Ook stond het keuzegedrag van jongeren tijdens één van de 

Platformbijeenkomsten centraal. 

Projecten en activiteiten van SOB Zoetermeer zijn immers voor een 

groot deel gericht op een betere beroepenoriëntatie van jongeren, door 

kennismaking met bedrijven in verschillende vormen. SOB Zoetermeer 

heeft in 2008 een groot aantal bedrijven in contact gebracht met 

scholen en studenten en vice versa. 

Startprogramma jongeren 

Vooruitlopend op de wetwijziging medio 2009 is de jongerenaanpak 

binnen Werkplaza uitgebreid van 23 jaar naar 27 jaar. 

Laaggeschoolde arbeid in Zoetermeer 

Met het distributiecentrum van de Aldi zijn afspraken gemaakt 

betreffende het beschikbaar stellen van laaggeschoolde arbeid. 



1. Ontwikkelen van zorgtrajecten samen 1 Zo’meer actief 

met zorg – en 

Als nadere uitwerking van het beleidsplan re-integratie 2008-2010 is er 

hulpverleningsinstellingen. 

in 2008 het activeringsprogramma Zo’meer actief ontwikkeld en 

2. Ontwikkelen van sociale 

gedeeltelijk ingevoerd. De methode Zo’meer actief omvat een volledig 

activeringstrajecten samen met 

activeringsprogramma , waarbinnen de klant na een diagnose voor 

welzijnsinstellingen, met aandacht voor hem/haar noodzakelijke instrumenten krijgt aangeboden. Centraal staat 

wijkgerichte aanpak. (CP) 

het opdoen van dagritme gecombineerd met andere modules. 

3. Personen plaatsen op zorgen sociale Hiermede wordt bereikt het oplossen of hanteerbaar maken van 

activeringstrajecten. 

individuele problemen. Dit betekent dat aan bijstandsgerechtigden met 

4. Toekennen van vrijwilligerspremie aan vrijstelling van de arbeidsplicht activiteiten worden aangeboden om zich 

mensen die ontheffing hebben van de 

arbeidsplicht en vrijwilligerswerk 

verder te ontwikkelen en belemmeringen voor activering weg te nemen. 

verrichten. (CP) 

Zorgtrajecten 

5. Intensiveren en verbreden van de 

In 2008 zijn er met alle zorgaanbieders in Zoetermeer gesprekken 

Work-First aanpak tot een 

gevoerd over de zorg en hulpverlening die zij aanbieden. Met enkele 

opstartprogramma op maat dat zowel 

organisaties zijn aanvullende afspraken gemaakt zodat de 

geschikt is voor nieuwe klanten als het klantmanagers klanten sneller zorg kunnen aanbieden. Voor de groep 

zittende bestand 

klanten die meer specialistische begeleiding nodig heeft is een extra 

6. Werven en plaatsen van klanten op 

Life Coach ingezet. De Life Coach ondersteunt klanten met hun 

participatiebanen. 

problemen die vaak op meerdere terreinen spelen. Alles is erop gericht 

dat de klant gestimuleerd wordt om alle normale taken weer zelf te gaan 

doen. 

Wijkgerichte aanpak 

In 2008 is een bijdrage geleverd aan het ontwikkelplan gericht op de 

wijk Palenstein. Onderdeel van het plan is inzet op werk en inkomen.

1.5. Rechtmatige uitkeringsverstrekking 


4 

5 

6 

Ook betreffende de wijk Noordhove-West is in het kader van werken 

aan werk actie ondernomen om bijstandsgerechtigden te betrekken bij 

werkzaamheden gericht op verbetering van de wijk. Partner hierbij is de 

woningbouwcorporatie Vestia. 

Sociale activeringstrajecten 

In 2008 is een pilot gestart om klanten met een grote afstand tot regulier 

werk te bemiddelen via Stichting MOOI naar diverse vrijwilligers 

activiteiten. Hierbij is ook aandacht voor diverse activiteiten bij welzijns 

– en vrijwilligersorganisaties. 

Tevens is in 2008 een pilot gestart met het Leerwerkcentrum 

Zoetermeer voor de activering van klanten met een grote afstand tot 

vrijwilligerswerk. 14 klanten hebben hieraan deelgenomen. In het traject 

is aan klanten een combinatie aangeboden van empowerment, 

ontspanning en bewegen in samenwerking met Parnassia Bavo. 

Antillianen 

In 2008 is het project Antilliaanse éénoudergezinnen dat gericht is op 

het versterken van de gezinssituatie verder vorm gegeven. 

Toekennen van vrijwilligerspremie aan mensen met ontheffing van de 

arbeidsplicht 

In 2008 zijn in totaal 44 premies verstrekt aan 21 klanten. 

Van Work-First naar Opstartprogramma 

Zie onder 1.1.2 

Doelstelling van de participatiebanen is terugkeer naar de reguliere 

arbeidsmarkt. Dit betekent ook dat de participatiebanen tijdelijk zijn. Wij 

spreken dan ook over een carrousel, waarbij sprake is van een 

dynamische instroom en uitstroom van participatiebanen. Essentieel is 

tevens dat mensen niet in één bepaalde participatiebaan blijven 

“hangen” doch gebruik maakt van verschillende plaatsen en daardoor 

arbeidsvariatie krijgen aangeboden. 

In de meeste gevallen worden de participatiebanen vervuld bij nonprofitorganisaties 

binnen Zoetermeer zoals bij de Stichting Bisieklette. 

Op 31 december 2007 waren er 57 personen werkzaam in een 

participatiebaan Het standcijfer eind 2008 was: 65.Gedurende het jaar 

2008 zijn er 88 mensen geplaatst op een participatiebaan. Voor het jaar 

2008 gold een taakstelling van 70. 



1. Het tijdig op aanvraag verstrekken van 1 In 92% van de aanvragen is sprake van tijdige afhandeling binnen 8 

uitkeringen levensonderhoud WWB. 

weken. 

2. Hoogwaardig handhaven: 

• Preventieve activiteiten, zoals 

2 In juni 2008 is het beleidsplan handhaving Wet werk en bijstand 2008voorlichting, 

versterking poortwachter, 

2011 vastgesteld. In dit beleidsplan is de visie van de gemeente 

toezien op naleven informatie – en 

Zoetermeer op handhaven vastgelegd. Tevens is in het Beleidsplan een 

inlichtingenplicht 

pakket aan maatregelen opgenomen, zowel preventief als repressief, 

• Repressieve activiteiten: toepassen 

maatregelenbeleid, uitvoeren 

die gedurende de looptijd van het beleidsplan uitgewerkt zullen worden. 

In de tweede helft van 2008 is onder andere gestart met het 

fraudekompas en fraudeonderzoek 

actualiseren van foldermateriaal, waarin aandacht wordt besteed aan 

handhaving. Tevens is gestart met een onderzoek naar het 

handhavingimago van de gemeente Zoetermeer. De uitkomsten van dit 

onderzoek worden gebruikt om onze voorlichting te optimaliseren. 

Verder is het fraudekompas geactualiseerd, en heeft er een themadag 

plaatsgevonden over handhaving. 



1.6. Optimaal bereik van huishoudens die gebruik kunnen maken van 

inkomensondersteunende voorzieningen 



1. Het verlenen bijzondere bijstand in de 1 Individuele Bijzondere Bijstand 

vorm van: 

Het aantal klanten is toegenomen met 210 ten opzichte van 2007 (in 

• Individuele bijzondere bijstand ; 

2007 totaal 3.175 en in 2008 3.385). De realisatie in 2008 is derhalve 

• Categoriale bijzondere bijstand voor 

hoger dan in 2007 Een oorzaak kan gevonden worden in de stijgende 

doelgroepen 

kosten voor levensonderhoud en de voorlichting bijvoorbeeld in het blad 

2. Bevorderen van deelname aan 

Z plus magazine. 

collectieve ziektekostenverzekering 

Categoriale Bijzondere Bijstand 

3. Bieden van kwijtschelding van 

Het aantal klanten voor de ouderentoeslag en voor de toeslag chronisch 

gemeentelijke belastingen 

zieken en gehandicapten is mede dankzij diverse activiteiten voor 

4. Gericht communiceren en voorlichting 

geven over inkomensondersteunende 

voorzieningen 

publiciteit en voorlichting in lokale kranten en via het huis aan huis 

verspreide Z-plus magazine ruimschoots gehaald. 

Doelstelling: 2008 700; Realisatie 2008 733 klanten; Afwijking: + 33 

5. Bieden van schuldhulpverlening, 

wegwerken van wachtlijsten en het 

ZoetermeerPas 

Het aantal klanten met een ZoetermeerPas is ten opzicht van 2007 met 

optimaliseren van de dienstverlening 

976 gestegen. De doelstelling was 7000 passen. Er zijn 8487 

door het wegnemen van 

administratieve lasten 

gerealiseerd. Afwijking + 1487 passen. 

6. Verstrekken van bijdragen 

De grote stijging van het aantal ZoetermeerPashouders wordt verklaard 

kinderopvang 

door het vernieuwde aanbod en de outreachende werking. Het aantal 

aan de ZoetermeerPas deelnemende organisaties breidt zich nog 

steeds uit. 


2 

3 

4 

5 

Collectieve Ziektekostenverzekering 

Het aantal klanten dat deelneemt aan de collectieve 

ziektekostenverzekering is ten opzichte van 2007 gestegen 

Doelstelling: 1800; Realisatie: 1470; Afwijking: - 330. 

De aanbesteding heeft in 2008 geresulteerd in een nieuwe collectieve 

ziektekostenverzekering bij Azivo met een uitgebreidere dekking. 

Tevens is besloten de gemeentelijke bijdrage aanvullende 

ziektekostenverzekering af te schaffen voor de groep klanten die niet 

deelnemen aan de collectieve ziektekostenverzekering. Klanten met 

chronische ziekten kunnen op individuele basis nog wel voor de 

bijdrage in aanmerking komen. 

In 2008 is de rekenmodule “kom ik in aanmerking” op de website van 

Zoetermeer beschikbaar gekomen. Daarnaast is aan diverse bronnen 

(deurwaarders, MADD actie) aangegeven dat verschillende groepen 

belastingplichtigen weinig of geen gebruik informatie hebben over 

kwijtschelding van belastingen. De brochure en de informatie op 

internet blijken niet voldoende voor deze groepen. Om de groepen toch 

te kunnen bereiken en in staat te stellen kwijtschelding aan te vragen, 

zijn in 2008 de volgende concrete acties ondernomen: afgestemd met 

de stichting MOOI over informatieverstrekking aan hun doelgroep. In 

verschillende wijken informatieochtenden gehouden in samenwerking 

met de stichting Piezo. 

Gericht communiceren 

In 2008 is er een actief uitnodigings – en voorlichtingsbeleid gericht op 

de doelgroep categoriale bijzondere bijstand gevoerd. Dit heeft mede 

ertoe geleid dat het gebruik van de bijzondere bijstand in 2008 ook is 

toegenomen. 

Het aantal meldingen schuldhulpverlening is t.o.v. 2007 gestegen met 

123. Doelstelling: 931; Realisatie: 1008; Afwijking: + 77. De afwijking 

kan worden verklaard door het actieve outreachende beleid dat de 

gemeente voert o.a. op de locatie van het CWI. 

Het aantal in behandeling/traject genomen verzoeken 

schuldhulpverlening is 86 hoger dan in 2007 

Doelstelling: 273; Realisatie: 246; Afwijking: -27 

Opgemerkt wordt dat het bij in behandeling/traject genomen verzoeken 

om minnelijke trajecten betreft. De overige meldingen zijn afgedaan 

met eenmalige en uitgebreide adviezen en WSNP-verklaringen. 

De doelstelling voor het aantal geslaagde minnelijke trajecten is 30% 

van het aantal ingezette trajecten. In 2008 lag dit percentage op 47%. 

De doelstelling is dus gehaald. 

In 2008 zijn er 14 mensen doorgestroomd naar de WSNP.


6 

Kinderopvang 

In 2008 zijn er 133 klanten met een bijdrage kinderopvang. 

1.7. Passende arbeid voor mensen met indicatie op basis van de Wet Sociale 

Werkvoorzieninge 



1. Uitvoeren van de WSW, waarbij de 

Dienst Sociale Werkvoorziening zorgt 

1 Voldoende passende arbeid in WSW verband is afhankelijk van de door 

het ministerie opgelegde taakstelling en daaraan verbonden subsidie. 

voor: 

De taakstelling geeft onvoldoende mogelijkheden om eenieder die 

• Voldoende passende arbeid in SW- 

wordt geïndiceerd per ommegaande een dienstverband aan te bieden. 

verband; 

Er is derhalve sprake van een wachtlijst. 

• Binnen twaalf maanden werk aanbieden 

aan mensen die hiervoor zijn 

Het is niet mogelijk gebleken om in alle gevallen mensen die 

geïndiceerd; 

geïndiceerd zijn binnen 12 maanden een WSW dienstverband aan te 

• Doorstroom van SW-medewerkers naar bieden. Wel is er gebruik gemaakt van alternatieven, zie volgend punt. 

“begeleid werken” en doorstroom van 

SW-medewerkers naar 

De doorstroom van geplaatste WSW geïndiceerden naar detachering of 

“detacheringsbanen”; 

Begeleid Werken is achter gebleven bij de prognose. Met de DSW is 

• Een activeringsaanbod voor WSWgeïndiceerden 

op de wachtlijst die nog 

overleg geweest en zijn afspraken gemaakt hoe in 2009 de prognose te 

realiseren, inclusief het inlopen van opgelopen achterstand. 

niet aan de beurt zijn voor een WSWdienstbetrekking. 

Diegenen die zijn geïndiceerd, WWB gerechtigd zijn en waarvoor niet 

per direct een plaatsing kon worden gerealiseerd hebben allemaal 

enige vorm van activering aangeboden gekregen. In de meeste 

gevallen betrof dat een dienstverband vooruitlopend op 

plaatsingsmogelijkheden, gefinancierd uit het werkdeel van de WWB. 

4. Indicatoren en (streef)waarden 

Nr. Effectenindicator 

Realisatie Doel Realisatie Afwijking Bron 

2007 2008 2008 2008 

1.1 Werkloosheidspercentage (NWW) 5,5% 7,0% 5,0% -2,0% CWI 

1.1* Bijstandsvolume als % van de beroepsbevolking 4,2% 4,3% 3,4% -0,9% GWS4ALL/O 

&S 

1.3** Beperken instroom WWB 39,0% 30,0% 40,1% 10,1% GWS4ALL 

1.2*** Vergroten uitstroom WWB naar werk 14,9% 12,8% 18,0% 5,2% GWS4ALL 

1.4 % uitkeringsgerechtigden dat sociaal actief is 

zonder ondersteuning (vrijwilligerswerk, 

mantelzorg, gemeten in aantal premies 

vrijwilligerswerk) 

99% >99% >99% - GWS4ALL 

1.7 % WSW-geïndiceerden dat doorstroomt naar 

begeleid werken of detachering 

_ 32% 13% -19% DSW 

1.7 % WSW-geïndiceerden dat op de wachtlijst staat _ 16% 17% 1% DSW 

Toelichting 

* Doelstelling wordt mede gerealiseerd door de prestatie binnen de doelen 1.2, 1.3 en 1.7. 

** Verhouding aanmelding (1266) en daadwerkelijke instroom in de bijstand (758). 

*** Wordt gemeten als uitstroom naar betaald werk (491) als % van bestand begin jaar (1977) + instroom (758). 

Nr. Prestatie-indicator 



1.3.1 Aantal instroom 725 850 758 92 GWS4ALL 

1.3.3* % van de uitstroom dat binnen 1 jaar weer 

instroomt (terugvalpercentage) 

18% 18% 7% -11% GWS4ALL 

1.2.1 % van de uitstroom naar regulier werk 

68% 43% 59% 16% GWS4ALL 

- na traject 

63% 70% 79% 9% 

- zonder traject 

37% 30% 21% -9% 

1.2.1 % uitkeringen korter dan één jaar 24% 30% 26,8% -3,2% GWS4ALL 

1.2.1 Aantal uitstroom 941 1000 832 -168 GWS4ALL 

1.2.5** % jongeren dat uitstroomt naar regulier werk c.q. 

school 

49% 30% 56% 26% GWS4ALL 

1.2.5 Aantal trajecten/voorzieningen zitten bestand (60%) 1026 1400 848 (=45%) -15% GWS4ALL 

1.2.5*** Aantal personen op participatiebanen 64 70 65 -5 GWS4ALL 



1.2.3 Aantal personen op reïntegratiebanen 133 75 42 -33 GWS4ALL 

1.5.1 Aantal WWB uitkeringsgerechtigden < 65 jaar 1977 2032 1903 -129 GWS4ALL 

1.5.1 % tijdig afgehandelde aanvragen 86% 80% 92% 12% GWS4ALL 

1.6.1 % uitkeringen met langdurigheidstoeslag 31% 40% 40% - GWS4ALL 

1.6.2 Aantal klanten met bijdrage aanvullende 

ziektekostenverzekering (inclusief kinderen) 

2009 2700 2477 -223 GWS4ALL 

1.6.3 Aantal Zoetermeerpassen 7511 7000 8487 1487 GWS4ALL 

1.6.4 Aantal meldingen Schuldhulpverlening 885 931 1008 77 GWS4ALL 

1.6.4 Aantal werkelijk in traject genomen klanten 160 382 246 -136 GWS4ALL 

1.7.1 Aantal personen in WSW dienstbetrekking 369 430 345 -85 DSW 

1.7.2 % WSW geïndiceerden binnen 12 maanden aan 

het werk 


83% 80% 68% -12% DSW 

Toelichting 

* Betreft uitstroom naar betaald werk als % van de totale uitstroom 

** Meet het aantal jongeren dat uitgestroomd is naar werk ten opzichte van het aantal jongeren in de 

bijstand + instroom. 

*** Aantallen zijn incl. de 50 extra te realiseren participatiebanen vanuit het collegeprogramma. Voor 2008 10 extra banen. 

5. Wat heeft het gekost en opgebracht ? 

Financieel resultaat 

Toelichting 

Primitieve 




Rekening 


Bedragen * 1.000 

Afwijking 


Lasten 55.636 65.392 66.281 -889 

Baten 39.188 48.802 49.878 1.076 

Saldo resultaat voor bestemming 16.448 16.590 16.403 187 


Toevoegingen aan reserves 0 0 0 0 

Onttrekkingen aan reserves 40 470 470 0 

Saldo mutaties reserves -40 -470 -470 0 

Saldo resultaat na geautoriseerde bestemming 16.408 16.120 15.933 187 

Programma 1 wordt afgesloten met een positief resultaat van 0,19 mln. Dit resultaat is ontstaan door 

een aantal afwijkingen ten opzichte van de begroting zowel positief als negatief. Hieronder een overzicht 

van de afwijkingen die hebben geleid tot dit resultaat: 

De grootste afwijking wordt veroorzaakt door een extra storting in de voorziening dubieuze debiteuren. 

In het najaar van 2008 is het onderzoek naar de bijstandsdebiteuren afgerond. In dit onderzoek is 

gekeken naar de kwaliteit van de administratie en de toereikendheid van de voorziening dubieuze 

bijstandsdebiteuren. Conclusie van dit onderzoek is dat de voorziening eenmalig in 2008 met 855.000 

verhoogd moet worden om zo de beginstand van de voorziening per 1-1-2008 op de juiste hoogte te 

brengen. Naast deze aanpassing van de beginstand van de voorziening heeft er ook een extra storting 

in de voorziening van 72.000 plaatsgevonden vanwege de aanpassing van het beleidskader 

terugvordering en verhaal. Dekking voor deze laatste post zijn de extra inkomsten uit terugvordering en 

verhaal . 

Alhoewel de beoogde bestandsdaling WWB is gerealiseerd is dit niet in het gelijkmatige tempo gebeurd 

waar in de ramingen van is uitgegaan. Doordat de daling later in het jaar is gerealiseerd zijn tussentijds 

de kosten hoger geweest. De uitgaven voor de WWB 65+ zijn nagenoeg gelijk aan de begroting. Het 

budget I-deel is wel hoger dan begroot en ook de inkomsten uit terugvordering en verhaal zijn hoger dan


begroot. Per saldo is er een nadeel van 550.000. Bij de overige goederen en diensten is een voordeel 

gerealiseerd van 41.000. 

De kosten voor Ioaw, Ioaz en Bbz zijn lager dan begroot doordat het aantal klanten minder is dan 

begroot. Per saldo geeft dit een voordeel van 205.000. 

Bij de individuele bijzondere bijstand is sprake van een nadeel door diverse hogere lasten ( 53.000) en 

minder inkomsten uit terugvordering ( 132.000). Ook de Zoetermeerpas kent een nadeel door meer 

gebruik ( 110.000). De aflossingen op schuldhulpverlening zijn ook lager (nadeel 41.000). Verder laat 

de kinderopvang een voordeel zien. Dit komt doordat de kosten voor kinderopvang als onderdeel van 

een re-integratietraject ten laste van het werkdeel zijn gebracht en doordat er minder deelnemers zijn. 

Daarnaast zijn er terugbetalingen ontvangen van klanten die teveel/ten onrechte een bijdrage 

kinderopvang hebben gehad (totaal voordeel 224.000). 

Voor het project “Leven Lang Leren in Zoetermeer” is in 2008 390.000 budget beschikbaar gesteld. 

Naast dit bedrag is er een extra (niet begrote) subsidiebaat ontvangen voor 150.000 op basis van de 

Stimuleringsregeling “leren en werken”. Met de toekenning van de subsidiebaat is ook besloten het IDcollege 

een projectsubsidie te verstrekken voor de duur van het project. Het totale beschikbare budget is 

540.000, hiervan is in 2008 al als projectsubsidie 424.923 verstrekt. De rest van het project wordt in 

2009 afgewikkeld waardoor budgetoverheveling van 115.000 noodzakelijk is. 

In 2008 zijn er extra activiteiten gedaan om klanten aan het werk te helpen. Een deel van deze kosten 

zijn ten laste van het werkdeel gebracht (voordeel 539.000). Het ESF project is afgerond, wel zijn er 

nog accountantskosten geboekt (nadeel 44.000). 

Doordat er in 2008 meer is samengewerkt in SEA-verband zijn er minder organisatiekosten bij dit 

product gemaakt (voordeel 90.000). 

Door een verschuiving van inzet van personeel en inhuur derden*) van programma 1 naar programma 2 

is op dit programma een voordeel gerealiseerd van 637.000. De verschuiving komt door de benodigde 

extra inzet van personeel op het produkt WMO dat onderdeel uitmaakt van programma 2. 

Diverse kleine verschillen geven per saldo nog een voordeel van 121.000. 

*) In paragraaf bedrijfsvoering wordt een nadere toelichting op inhuur derden gegeven 

Financieel resultaat na geautoriseerde bestemming Bedragen * 1.000 

Lasten per product 


na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


610.01 - UITKERINGEN 36.832 38.419 -1.587 

610.02 - INKOMENSONDERSTEUNING 8.010 7.232 778 

610.03 - UITSTROOM 10.131 10.005 126 

611.03 - WET SOCIALE WERKVOORZIENING 9.204 9.448 -244 

920.01 - KWIJTSCHELDING VAN BELASTINGEN 1.214 1.177 37 

Totaal programmalasten 65.392 66.281 -889 

Baten per product 

610.01 - UITKERINGEN 32.340 32.899 559 

610.02 - INKOMENSONDERSTEUNING 697 631 -66 

610.03 - UITSTROOM 7.808 8.084 276 

611.03 - WET SOCIALE WERKVOORZIENING 8.427 8.729 302 

920.01 - KWIJTSCHELDING VAN BELASTINGEN 0 4 4 

Totaal programmabaten 49.272 50.348 1.076 


2.2 Programma 2 - Welzijn en zorg 

Programma 2 Welzijn en zorg 


De algemene doelstelling van dit programma is dat Zoetermeer een sterke, sociale en gezonde stad 

is, waar Zoetermeerders voor elkaar zorgen, iedereen gelijke kansen krijgt om mee te doen en de 

gezondheid van burgers zoveel mogelijk wordt bevorderd. 



2.1 Leefbare wijken met toegankelijke, laagdrempelige wijkposten, veel (gesubsidieerde) 

wijkactiviteiten, een grote inzet van vrijwilligers en een hoge wijkparticipatie van de 

inwoners. 


Toelichting 

Het creëren en onderhouden van leefbare wijken is een continue proces, waarbij het faciliteren en versterken van de eigen 

verantwoordelijkheid van inwoners voor het participeren voorop staat. Subsidieverstrekking mede in relatie tot het vergroten van 

de inzet van vrijwilligers is vooral daarop gericht. Buurtinitiatieven en wijken buurtverenigingen worden waar mogelijk 

ondersteund en gefaciliteerd met adviezen en beschikbaar stellen van voorzieningen. Met Stichting Mooi wordt gewerkt aan het 

scherp maken van de gewenste resultaten in het buurtwerk. In de wijk Meerzicht is in 2008 het onderzoek gestart naar de 

behoefte van een burenhulpcentrale. In 2009 komt het resultaat beschikbaar. 

Uit de cijfers van de Omnibusenquête Wmo 2008 blijkt dat meer inwoners zich actief hebben ingezet voor de 

leefbaarheid in hun wijken (stijging met 50%). Uit de Omnibusenquête 2008 blijkt ook dat het aantal vrijwilligers 

afgenomen is (daling 22%). In het Tweede Tussenbericht 2008 is gemeld dat daarom de ramingen voor vrijwilligers met 

2% van de bevolking van 18 jaar en ouder naar beneden zijn bijgesteld richting 26%. 

In 2008 is de start gemaakt met het beschikbaar stellen van maatschappelijke stages voor leerlingen. 

2.2 Een geslaagde integratie waardoor allochtone en autochtone burgers zich in 

Zoetermeer thuis voelen, op gelijkwaardige wijze kunnen deelnemen aan het 

maatschappelijk verkeer en gebruik kunnen maken van alle voorzieningen op het 

terrein van wonen, werken en welzijn. 


Toelichting 

Het gemeentelijk inburgeringsloket heeft de allochtone inwoners met een inburgeringsplicht de informatie en adviezen verstrekt 

voor het succesvol afleggen van het inburgeringsexamen. Er is aan 420 inburgeraars het aanbod van inburgering verstrekt. Aan 

75 personen die zelf verantwoordelijk zijn voor de inburgering, is een handhavingbeschikking afgegeven. 

Aan werkloze verplichte inburgeraars en verplichte inburgeraars/opvoeders zijn op maat gesneden (duale) inburgeringtrajecten 

aangeboden. Het maatwerk omvatte combinaties met re-integratie en opvoedingsondersteuning. 

In 2008 hebben twee georganiseerde discussiebijeenkomsten over integratie plaatsgevonden. De bijeenkomst op initiatief van 

de gemeenteraad stond onder leiding van de bekende publicist Anil Ramdas stond in het teken van ‘je thuis voelen in 

Zoetermeer’ en alles wat daarbij komt kijken. De bijeenkomst georganiseerd door het college van B&W was vooral bedoeld om 

ervaringen van allochtone zelforganisaties en autochtone Nederlanders uit te wisselen. 

Beide bijeenkomsten hebben contacten opgeleverd met vertegenwoordigers vanuit de Marokkaanse en Afghaanse 

gemeenschap. 

Stichting Piëzo heeft projectsubsidies gekregen voor activiteiten op het vlak van de emancipatie van allochtone vrouwen en 

taallessen. 

Het Bestuurlijk Arrangement Antilliaanse risicojongeren (2005-2008) is per 1 januari 2009 beëindigd. Het jaar 2009 wordt als 

een overgangsjaar beschouwd naar de tweede fase toe (2010-2013). 

2.3 Een stad waarin ouderen en mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking 

zelfstandig kunnen leven en maatschappelijk participeren. 


Toelichting 

Vanuit het WMO-loket zijn de diensten en middelen aangeboden ter ondersteuning van de inwoners met een lichamelijke en/of 

geestelijke beperking. Het betrof huishoudelijke hulp (866 beschikkingen), rolstoelen (509 stuks) en individuele 

vervoersvoorzieningen (735 personen). 

Vanuit de woonservicezones is gewerkt aan het komen tot sluitende afspraken met zorginstellingen en andere partijen, op 

basis van de behoeften van de inwoner. Dit heeft geleid tot een vierde woonservicezone aan de Bijdorplaan. 

De informatie- en adviesfunctie van het WMO loket zal worden uitgebouwd op basis van de WMO-evaluatie. 

Met het uitvoeren van het Actieplan Toegankelijkheid zijn de gemeentelijke accommodaties in de openbare ruimte beter 

toegankelijk gemaakt voor mensen die slecht ter been zijn of rolstoelafhankelijk. Het meldpunt toegankelijkheid is in 2008 

ingericht en wordt al goed bezocht. De prijs van de meest toegankelijke winkel is toegekend aan een winkel in het Stadshart. 

Overeenkomstig de planning is het aantal woonservicezones uitgebreid naar 4. Het streefcijfer voor 2008 is daarmee behaald. 



2.4 Een stad waarin ook sociaal kwetsbare burgers maatschappelijk goed kunnen 

functioneren, voldoende zelfredzaam en weerbaar zijn en daarvoor op wijkniveau ook 

de nodige ondersteuning krijgen. 


Toelichting 

In 2008 waren de aandachtspunten: voorkomen van overmatig gebruik van alcohol en drugs, gokverslaving en het tegengaan 

van huiselijk geweld. Op deze onderdelen zijn diverse campagnes gevoerd. In de voorlichtende en stimulerende sfeer spelen 

ook de campagnes op het vlak van gezond leven een rol bij het versterken van de bewustwording. 

Het melden coördinatiepunt deviant wonen/OGGZ en het Zoetermeerse coördinatiepunt huiselijk geweld hebben in 2008 meer 

meldingen gekregen en verwerkt. Ten opzichte van 2007 is er bij het coördinatiepunt huiselijk geweld een stijging van 12 %. 

Langs deze weg zijn ook meer toeleidingen naar hulpverlening gerealiseerd. De stijging heeft zeker van doen met de 

toenemende bekendheid van deze meldpunten bij (hulp)instellingen en inwoners. 

Daarnaast is weer subsidie verstrekt aan stichtingen, die zich inzetten voor het versterken van de redzaamheid van inwoners. 

2.5 Een gezonde(re) Zoetermeerse bevolking en minder beroep op professionele 

jeugdzorg door vroegtijdige signalering en aanpak van (psychosociale) problemen bij 

jeugdigen. 


Toelichting 

De preventieve activiteiten gericht op het verbeteren van de algemene gezondheid van de Zoetermeerse bevolking zijn 

overeenkomstig de planning uitgevoerd. Het betrof onder andere een vijftal publiekcampagnes op het terrein van een gezonde 

levensstijl bij jongeren. Zo waren er campagnes als ‘lekker fit’, ‘door dik en dun’ en ‘de gezonde schoolkantine’, ‘ roken en 

alcohol’. Vanuit de GGD en Panassia is ook het project De Gezonde School en het project Genotsmiddelen uitgevoerd. Dit alles 

gericht op het terugdringen van het gebruik van genotsmiddelen (DGSG). Aan de stichtingen die zich hiervoor met activiteiten 

inzetten is subsidie verstrekt. 

De GGD is in 2008 gestart met de eerste voorbereidingen voor een nieuw gezondheidsonderzoek volwassenen van 19 t/m 64 

jaar dat in 2009 zal worden uitgevoerd. Uit het onderzoek van 2007 bleek dat onder de volwassenen uit Zoetermeer de leefstijl 

beter kon, er minder rokers waren, maar meer drinkers. 

In 2008 is de nieuwe nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2008-2011 aan de raad aangeboden. Op basis van de behandeling in de 

raadscommissie Samenleving wordt de nota aangepast en in 2009 ter vaststelling voorgelegd. 

In 2008 zijn op wijkniveau interventieplannen opgesteld voor het vroegtijdig bereiken van jongeren en het signaleren van hun 

problemen. Dit om het de behoefte aan professionele jeugdzorg terug te dringen. 


2.1 Leefbare wijken met toegankelijke, laagdrempelige wijkposten, veel (gesubsidieerde) 

wijkactiviteiten, een grote inzet van vrijwilligers en een hoge wijkparticipatie van de 

inwoners. 



1. Stimuleren van bewonersinitiatieven en 1. Vanuit wijkmanagement (samenwerkende partners in het wijkteam) zijn 

nieuwe buurtnetwerken van vrijwilligers diverse bewonersactiviteiten gefaciliteerd met inzet van de 

en bewoners met ondersteuning van 

wijkbudgetten. Voorbeelden zijn de dag van de wijk, de Wmo-markt in 

de wijkbudgetten. (CP) 

Buytenwegh de Leyens en Rokkeveen en de kerstbomenacties. In het 

2. Faciliteren van wijken 

kader van het actieplan sociale cohesie 2008 is subsidie verleend voor 

buurtverenigingen en andere 

de uitbreiding van de buurtnetwerken in een vierde wijk. Op basis van 

vrijwilligersorganisaties om de 

de evaluatie van de bestaande drie buurtnetwerken zijn als 

wijkfunctie te versterken. 

voorwaarden gesteld dat inzicht moet worden verkregen in de behoefte 

3. Subsidiëren van Stichting MOOI! 

aan buurtnetwerken in de diverse wijken, in de omvang van de 

Zoetermeer e.o. voor een actieve en 

doelgroep die gebruik maakt van de buurtnetwerken en het aantal 

outreachende ondersteuning van 

(individuele) wijkactiviteiten en 

vrijwilligers dat zich daarvoor inzet. 

buurtnetwerken met aandacht voor 2. Voor wijken buurtverenigingen blijkt het moeilijk om bestuursleden en 

specifieke wijkkenmerken. 

vrijwilligers te vinden. 

4. Onderzoek doen naar de 

De bezettingsgraad was in 2008 niet op het beoogde niveau. 

mogelijkheden van een vorm van 

De wijkvereniging Stadshart is door gebrek aan kader gestopt met haar 

burenhulpcentrale in de wijken (motie 

activiteiten. De ouderenactiviteiten van deze vereniging zijn 

29 voorjaarsdebat 2007). 

overgenomen door Vierstroomzorgring in het nieuwe 

5. Subsidiëren van het Vrijwilligers 

wijk/dienstencentrum Bijdorplaan. In 2009 wordt de evaluatie 

Informatiepunt (VIP) van Stichting 

verordening wijken buurtwerk uitgebracht waarbij ook de nodige 

MOOI! Zoetermeer e.o. voor een 

professionele ondersteuning van 

aandacht aan deze problematiek zal worden besteed. 

vrijwilligersorganisaties, de uitvoering 3. Per wijk zijn afspraken gemaakt over de inzet van het opbouwwerk van 

van de in 2007 gestarte 

stichting MOOI! Deze afspraken zijn gemaakt tussen de wijkmanagers, 

publiekscampagne vrijwilligers en een 

opbouwwerkers, jongerenwerkers en de beleidsafdeling Welzijn. De 

eenduidige informatievoorziening over 

afspraken zijn zoveel mogelijk afgestemd op de prioriteiten van de 

de beloningsmogelijkheden voor 

diverse wijkactieplannen. 

(potentiële) vrijwilligers, in 

De inzet van het opbouwwerk in Rokkeveen en Meerzicht was in 2008 

samenwerking met de gemeente 

beperkt. De vacature voor een opbouwwerker lastig bleek in te vullen. 

(motie 21 voorjaarsdebat 2007). 

De alsnog nieuw aangestelde nieuwe opbouwwerker functioneerde in 

6. Subsidiëren van diverse (vrijwilligers- 

de praktijk niet voldoende; zijn contract is niet verlengd. 

)organisaties voor de uitvoering van 

In 2008 is meer aandacht besteed aan het formuleren van heldere 

het Actieplan sociale cohesie 2008. 

prestatieafspraken, maar het sturen op meetbare resultaten binnen het 




4. 

5. 

6. 

opbouwwerk blijft lastig en is nog steeds een aandachtspunt. Voor het 

vernieuwde management van stichting MOOI! is de verbetering van 

meer SMART geformuleerde resultaatgegevens in 2009 een van de 

belangrijkste prioriteiten. 

In de wijk Meerzicht is een onderzoek gestart naar de behoefte aan een 

burenhulpcentrale. In het voorjaar 2009 zal een voorstel daarover aan 

de raad worden aangeboden. 

De bemiddeling van vrijwilligers is in 2008 door het VIP uitgebreid. Het 

VIP werft en selecteert nu ook zelf actief vrijwilligers, waardoor een 

meer gerichte plaatsing mogelijk is geworden. De advies- en 

begeleidingsfunctie van het VIP richting individuele 

vrijwilligersorganisaties is nog onvoldoende. 

De uitvoering van het Deelplan Wmo “Elkaar helpen” op het onderdeel 

vrijwilligers is later gestart dan gepland. Dit is gemeld in het Tweede 

Tussenbericht 2008. Hierdoor is de Vrijwilligerspagina nog niet tot stand 

gekomen. In december 2008 is besloten dat de eerste 

vrijwilligerskaarten in 2009 zullen worden uitgegeven. 

Belangrijke vormen van gemeentelijke waardering waren het feest voor 

mantelzorgers en vrijwilligers, de uitreiking van de Vrijwilligersprijs en 

VIP spelden. 

Er is een actieplan sociale cohesie 2008 opgesteld waarin aan 

een aantal organisaties voor 5 verschillende in 2008 uit te voeren 

projecten sociale cohesie subsidie is verstrekt. 

2.2 Een geslaagde integratie waardoor allochtone en autochtone burgers zich in 

Zoetermeer thuis voelen, op gelijkwaardige wijze kunnen deelnemen aan het 

maatschappelijk verkeer en gebruik kunnen maken van alle voorzieningen op het 

terrein van wonen, werken en welzijn. 



1. Stimuleren en eventueel subsidiëren 1. In 2008 is aan 6 allochtone zelforganisaties een subsidie verstrekt voor 

van activiteiten van allochtone 

integratieactiviteiten. De twee gehouden integratiebijeenkomsten 

zelforganisaties die zijn gericht op 

hebben o.a. geleid tot nieuwe subsidieaanvragen 2009 door een 

ontmoeting en dialoog tussen de 

Marokkaanse en Afghaanse organisatie. Hierbij zijn signalen afgegeven 

verschillende bevolkingsgroepen. 

dat er vooral in Oosterheem grote behoefte bestaat aan nieuwe 

2. Subsidiëren van Stichting Piëzo voor 

het uitvoeren van de projecten 

activiteiten en aan ruimte. 

Moedercentrum Palenstein en 

2. Aan Stichting Piëzo is in 2008 een projectsubsidie verstrekt voor allerlei 

Moedercentrum Oosterheem die zijn 

activiteiten gericht op de emancipatie van allochtone vrouwen en 

gericht op de emancipatie van 

meisjes en ontmoeting en dialoog tussen allochtone en autochtone 

allochtone vrouwen en meisjes en 

mannen en vrouwen in de wijken Palenstein, Meerzicht en Oosterheem. 

ontmoeting met autochtone burgers. 

Als onderdeel van deze subsidie zijn ook de kosten van kinderoppas in 

3. Subsidiëren van gratis taallessen die 

worden gegeven door vrijwilligers, ook 

de drie Piëzocentra meegenomen. 

buiten kantooruren (motie 9 

3. Aan Stichting Piëzo is een afzonderlijke subsidie verstrekt voor het 

voorjaarsdebat 2007). 

geven van taallessen door vrijwilligers in de avonduren in het 

4. Subsidiëren van de opvang en 

maatschappelijke begeleiding van 

Piëzocentrum Meerzicht tot medio 2008. 

vluchtelingen en de maatschappelijke 4. Aan Stichting Vluchtelingenwerk is voor 2008 een productsubsidie 

oriëntatie van (nieuwe) inburgeraars. 

verstrekt voor de opvang en maatschappelijke begeleiding van 150 

Tevens onderzoek laten doen naar een vluchtelingen. Door de vele activiteiten rond de fusie die Stichting 

mogelijke ongelijke behandeling van 

Vluchtelingenwerk is aangegaan met een aantal andere gemeenten in 

hoogopgeleide vluchtelingen. 

de regio Zuid-Holland is in 2008 nog geen onderzoek gedaan naar de 

5. Geven van informatie en voorlichting 

over de Wet Inburgering aan alle 

mogelijk ongelijke behandeling van hoogopgeleide vluchtelingen. 

Zoetermeerse inburgeraars 

5. Het inburgeringsloket is in 2008 gerealiseerd en heeft ook informatie en 

(inburgeringsloket). 

voorlichting gegeven over de gewijzigde regelgeving inzake inburgering: 

6. Aanbieden van inburgeringstrajecten 

1. de mogelijkheid om direct voor het Staatsexamen op te gaan en 2. 

aan asielgerechtigde inburgeraars, 

uitkeringsgerechtigde nieuw- en 

een gemeentelijk aanbod, ook voor vrijwillige inburgeraars. 

oudkomers en oudkomers/opvoeders, 6. Iedereen die dat wenste heeft een inburgeringsaanbod gekregen. Alle 

gericht op het behalen van het 

personen die op grond van de oude regelgeving geen aanbod van de 

inburgeringsexamen. 

gemeente hadden gekregen – sinds 2008 komen vrijwillige inburgeraars 

7. Afgeven van 

ook in aanmerking voor een gemeentelijk aanbod - , zijn opnieuw 

handhavingsbeschikkingen aan 

opgeroepen en hebben voor zover gewenst een aanbod gekregen. In 

inburgeraars die zelf verantwoordelijk 

zijn voor hun inburgering. 

totaal hebben in 2008 420 personen een aanbod gekregen. 

8. Het uitvoeren van drie projecten 7. In totaal hebben 75 personen een handhavingsbeschikking van de 

(voorkomen) voortijdig schoolverlaten 

gemeente ontvangen. Deze personen hebben dus (op eigen verzoek) 

in het kader van het Bestuurlijk 

geen aanbod van de gemeente ontvangen.

Arrangement Antilliaanse 

risicojongeren. 

9. Opleggen van specifieke gemeentelijke 

subsidievoorwaarden om zich zelf ook 

onder allochtone burgers zoveel 

mogelijk toegankelijk en bekend te 

maken. 

10. Verstrekken van een 

kennismakingspakket van 5 bonnen bij 

een vereniging naar keuze aan 

“nieuwe” Zoetermeerders (motie 47a 



8. 

9. 

10. 

Het Bestuurlijk Arrangement Antilliaanse risicojongeren (1 e fase) is per 

1 januari 2009 beëindigd en de drie voor 2008 geplande projecten 

voortijdig schoolverlaten zijn uitgevoerd. Per 1 april 2008 is de 

voorgeschreven jaarlijkse voortgangsrapportage aan het rijk 

uitgebracht. 

De inhoudelijke en financiële verantwoording van het Bestuurlijk 

Arrangement aan het rijk dient medio 2009 plaats te vinden. Het jaar 

2009 geldt als een overgangsjaar. 

In de subsidiebeschikkingen 2008 zijn, voorzover van toepassing, deze 

specifieke voorwaarden stand opgenomen. 

Aan alle “nieuwe” Zoetermeerders is een kennismakingspakket 

verstrekt. 

2.3 Een stad waarin ouderen en mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking 

zelfstandig kunnen leven en maatschappelijk participeren. 



5. Geven van informatie en advies, 1. Het fysieke en digitale loket hebben in 2008 gefunctioneerd. De 

regelen van cliëntondersteuning en 

informatie- en adviesfunctie dient nog verder verbeterd te worden en is 

aanmelden voorzieningen op het 

terrein van wonen, welzijn en zorg via 

een blijvend punt van aandacht. 

het WMO-loket . (CP) 

2. Verstrekte voorzieningen: 

6. Verstrekken van de volgende 

- huishoudelijke hulp 866 beschikkingen 

voorzieningen in het kader van de 

WMO: 

- rolstoelen 509 stuks 

1. huishoudelijke hulp; 

3. Individuele vervoersvoorzieningen: 735 personen 

2. woonvoorzieningen; 

3. rolstoelen en individuele 

4. Er is een behoefteonderzoek gehouden onder de bewoners op het 

vervoermiddelen. 

gebied van leefbaarheid en op het gebied van wonen, welzijn en zorg. 

3. Zorgen voor een hoogwaardig systeem Er is een onderzoek gehouden naar de woonwensen van ouderen. 

van collectief vraaggericht vervoer en 

het verstrekken van 

In 2008 is het aantal volwaardige woonservicezones uitgebreid tot 4. 

invalidenparkeerplaatsen en –kaarten. 5. In 2008 zijn diverse subsidies verstrekt aan belangengroeperingen op 

4. Op integrale wijze vorm geven aan de 

het gebied van ouderen en mensen met een beperking. 

wensen en behoeften van ouderen en 

Aan Vierstroomzorgring is een productsubsidie toegekend voor 

gehandicapten op het terrein van 

welzijnsactiviteiten in de dienstencentra, de ouderenadviseurs, 

wonen, welzijn en zorg. Ontwikkelen 

huisbezoeken, maaltijdservice, personenalarmering, telefooncirkels, 

van vier woonservice-zones in 

ouderen- en gehandicaptenvervoer. 

Zoetermeer in een 

In het kader van het actieplan sociale cohesie 2008 is de 

samenwerkingsverband tussen de 

Vierstroomzorgring, in samenwerking met Stichting MOOI!, een 

woningbouwcorporaties, de 

projectsubsidie verstrekt voor het in stand houden van een 

zorgaanbieder en de gemeente en 

buurtnetwerk in drie wijken en het opzetten van een buurtnetwerk in een 

uitbreiden van het aantal 

woonservicezones naar zeven in 2010. 

vierde wijk. 

(CP) 

6. Alle acties, die voor 2008 waren opgenomen in het Actieplan 

5. Subsidiëren van organisaties en 

Toegankelijkheid, zijn uitgevoerd. Een aantal acties loopt nog door in 

activiteiten, waardoor ouderen en 

2009. In 2008 zijn gerealiseerd : 

mensen met een beperking zo lang 

• aanpassingen aan gemeentelijke gebouwen 

mogelijk zelfstandig kunnen blijven 

• meldpunt toegankelijkheid 

• 

wonen, o.a: 

welzijnsactiviteiten in dienstencentra; 

• website waarop de mate van toegankelijkheid van gebouwen is 

aangegeven 

• inzet ouderenadviseurs; 

• aanwijzen van een coördinerend wethouder Toegankelijkheid 

• signalerende en activerende 

huisbezoeken; 

• inbedden van het onderwerp toegankelijkheid in de gemeentelijke 

organisatie bij wijkschouwen 

• maaltijdservice; 

• het uitreiken van de Toegankelijkheidsprijs en communicatie over 

• personenalarmering; 

toegankelijkheid. 

• 

• 

telefooncirkels; 

ouderen- en gehandicaptenvervoer; 

7. 

In oktober 2008 is de Toegankelijkheidsprijs uitgereikt aan de meest 

• ontwikkelen van buurtnetwerken. 

toegankelijke winkel, AH XL in het Stadshart. 

6. Blijvend aandacht geven aan de 

uitvoering van motie 8 (voorjaarsdebat 

2006): het vergroten van de 

toegankelijkheid van gemeentelijke 

accommodaties en de openbare 

ruimte. (CP) 

7. Tweejaarlijks uitreiken van een prijs ter 

waarde van maximaal 500 aan de 

onderneming of instelling die zich op 

het gebied van toegankelijkheid heeft 

onderscheiden (motie 52 




2.4 Een stad waarin ook sociaal kwetsbare burgers maatschappelijk goed kunnen 

functioneren, voldoende zelfredzaam en weerbaar zijn en daarvoor op wijkniveau ook 

de nodige ondersteuning krijgen. 



1. Subsidiëren van het Algemeen 

Maatschappelijk Werk van Kwadraad 

voor verschillende vormen van sociaalmaatschappelijk 

hulp. 

2. Subsidiëren van Teletrust, 

Slachtofferhulp Haaglanden, Stichting 

Rechtswinkel en de Stichting mensen 

in de Minima. 

3. Subsidiëren van de stichting 

Formulierenbrigade om hulp te bieden 

bij het invullen van 

(aanvraag)formulieren. 

4. Subsidiëren van de Stichting 

Onafhankelijke Hulpdienst Zoetermeer 

voor het geven van praktische hulp in 

de meest brede zin van het woord aan 

burgers die bij andere instanties niet 

(meer) terecht kunnen. De nadruk ligt 

daarbij op de vangnetfunctie. 

5. Subsidiëren van LIMOR voor het 

bieden van maatschappelijke opvang 

voor maximaal 19 daken thuislozen, 

waaronder voor 4 personen tijdelijke 

noodopvang voor burgers van 

Zoetermeer die acuut op straat zijn 

komen te staan. 

6. Subsidiëren van de GGD voor het 

melden coördinatiepunt deviant 

wonen/zorgwekkende zorgmijders. 

7. Subsidiëren van het regionaal advies- 

en steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG) 

voor het informeren en adviseren van 

burgers over huiselijk geweld. 

8. Subsidiëren van Kwadraad voor het 

Zoetermeerse coördinatiepunt 

Hulpverlening Huiselijk geweld dat 

voorziet in de coördinatie van de 

hulpverlening aan slachtoffers, daders 

en getuigen van geweld binnenshuis 

(CP/motie 61 voorjaarsdebat 2007). 

9. Subsidiëren van Kwadraad voor de 

uitvoering van het spreekuur sociaal 

raadslieden. 

10. Zorg dragen dat Parnassia en de GGD 

trainingen en cursussen aanbieden en 

voorlichting geven over genotmiddelen, 

het voorkomen van overmatig gebruik 

en het beperking van risico’s van 

overmatig gebruik. 


1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

6. 

7. 

8. 

9. 

10. 

Aan alle genoemde instellingen is voor 2008 een 

productsubsidie toegekend. 

Kwadraad heeft sociaal-maatschappelijk hulp geboden in diverse 

vormen: 

• wijkgerichte open spreekuren 

• oplossingsgerichte korte contacten 

• langduriger hulpverleningstrajecten 

• hulp bij acute nood 

• groepswerk 

• speciale hulp voor aandachtsgroepen 

• project outreachend werken. 

Kwadraad constateert een toename van de hulp aan “multiproblem” 

gezinnen. 

Teletrust heet sinds april 2008 Sensoor. Dit is een naam die 

alle SOS telefonische hulpdiensten inmiddels hebben 

aangenomen. 

Het aantal mensen dat een beroep heeft gedaan op de 

Formulierenbrigade is in 2008 met 7% toegenomen in vergelijking met 

2007. De formulierenbrigade is begonnen vaste klanten te begeleiden 

om meer zelfstandig formulieren in te vullen en brieven te schrijven. 

In 2008 heeft de Formulierenbrigade de beschikking gekregen over een 

nieuw automatiseringssysteem. 

Hierdoor kunnen de ramingen en realisatiecijfers beter op elkaar 

worden afgestemd. 

In 2008 is de subsidie aan de Stichting Onafhankelijke Hulpdienst 

Zoetermeer verleend. De stichting zal in april 2009 rapporteren over de 

in 2008 geleverde prestaties. 

In de eerste helft van 2008 was de bezetting van reguliere plaatsen bij 

Limor optimaal. Daarbinnen was voor slechts één persoon noodopvang 

nodig. 

Het aantal meldingen bij het Meldpunt is ook in 2008 

vergeleken met het jaar daarvoor weer verder gestegen. 

Professionele organisaties weten het Meldpunt steeds beter te 

vinden. De woningcorporaties zijn de grootste melders. 

Bij de subsidieverlening 2008 is gekozen voor een eenduidige regionale 

aanpak. Zoetermeer is in 2008 van start gegaan als pilotgemeente van 

deze Haaglandse/ Zoetermeerse aanpak. Dit houdt o.a. in dat er ook 

afstemmingsoverleg op casuïstisch niveau plaatsvindt met 

ondersteuning van de gemeente Den Haag, in de vorm van een 

trajectbegeleider. Het doel van de pilot is om de hulpverlening als 

ketensamenwerking te verbeteren. 

Bij de subsidieverlening voor het Zoetermeerse coördinatiepunt huiselijk 

geweld is in 2008 specifiek aandacht gevraagd voor een outreachende 

aanpak in de wijken en meer coördinatie en monitoren van de 

hulpverlening. 

De Sociaal Raadslieden fungeren als 2 e lijnsvoorziening; cliënten 

worden naar hen doorverwezen door andere instellingen. De 

Raadslieden houden spreekuren bij verwijzende organisaties in de 

wijken Palenstein, Meerzicht en Stadshart. 

Voor de trainingen en cursussen is in 2008 een reguliere subsidierelatie 

aangegaan met De Jutters. 

Verder zijn er in 2008 onder regie van de gemeente diverse 

bijeenkomsten geweest met ervaringsdeskundigen en reguliere 

organisaties, die hebben geresulteerd in een nieuw 

samenwerkingsverband tussen Stichting Voorkom, Parnassia en de 

GGD ZHW.


2.5 Een gezonde(re) Zoetermeerse bevolking en minder beroep op professionele 

jeugdzorg door vroegtijdige signalering en aanpak van (psychosociale) problemen bij 

jeugdigen. 



1. Laten uitvoeren van de stedelijke 1 De actieprogramma’s roken, depressie, alcohol en drugs, overgewicht 

actieprogramma’s gericht op: 

en diabetes zijn in 2008 uitgevoerd door de GGD, in samenwerking met 

• terugdringen roken; 

Parnassia en De Jutters middels de reguliere subsidieverlening. 

• 

• 

2. 

bestrijden overgewicht; 

preventie van psychische problemen 

inclusief verslaving. 

Door de GGD laten uitvoeren van het 

basistakenpakket op de terreinen 

infectieziektebestrijding, Soa/Aids- 

2. De GGD heeft dit wettelijk basistakenpakket in 2008 uitgevoerd met 

inzet van de Zoetermeerse bijdrage inwoneraantal van de 

gemeenschappelijke regeling. Of de voor Zoetermeer afgesproken 

aantallen in 2008 zijn gerealiseerd, moet blijken uit de jaarrekening 

GGD 2008 die de GGD in het mei/juni 2009 zal uitbrengen. 

preventie, technische hygiëne, 

medische milieukunde, OGGZ, inzicht 3. De subsidie is verleend voor de vroegtijdige ontdekking van psychose 

in gezondheidssituatie en 

patiënten. Over de structurele kosten is een gesprek gevoerd met 

gezondheidsbevordering. 

zorgverzekeraars. Deze zijn nog niet bereid om (mee) te betalen. 

3. Aan de GGZ-Zoetermeer op te dragen 

‘de vroegtijdige ontdekking van 

Vooralsnog blijven de structurele kosten in onze begroting verantwoord. 

Met de GGZ zijn afspraken gemaakt om jaarlijks te rapporteren. 

psychose patiënten’ op te zetten en 

jaarlijks verslag uit te brengen over de 4. Op basis van een aparte subsidierelatie 2008 met de gemeente heeft 

resultaten (motie 55 voorjaarsdebat 

de GGD in nauwe samenwerking met Vierstroomzorgring de integrale 

2007). 

jeugdgezondheidszorg 0- 19 jarigen in 2008 in Zoetermeer uitgevoerd. 

4. 

5. 

Door de GGD laten uitvoeren, in 

samenwerking met thuiszorgorganisaties, 

van de integrale 

jeugdgezondheidszorg voor 0-19 

jarigen. 

Subsidiëren van (lokale) instellingen 

Of de in de subsidiebeschikking opgenomen te leveren Zoetermeerse 

prestaties zijn gerealiseerd moet worden afgewacht tot de jaarrekening 

2008 door de GGD wordt uitgebracht. De inhoudelijke en financiële 

verantwoording van de integrale jeugdgezondheidszorg is niet apart 

geregeld, maar maakt onderdeel uit van de totale rekening van de 

GGD. 

die zich met jeugd en jongeren 

bezighouden, voor activiteiten die 5. In 2008 is (product-) subsidie verstrekt aan Stichting MOOI!, Kwadraad, 

zelfstandigheid, zelfredzaamheid en 

JSO, MEE, GGD, Humanitas, ISHJ en RG consult voor: 

sociale integratie van met name 

• ambulant jongerenwerk 

maatschappelijk kwetsbare 

• trainingen sociale vaardigheden 

Zoetermeerse jongeren bevorderen. 

• gezinscoaching 

6. Organiseren en faciliteren van een 

• opvoedspreekuren 

7. 

• 

sluitende zorgstructuur voor jeugdigen 

van 0 tot 23 jaar. 

Intensiveren van opvoed- en 

gezinsondersteuning o.a. door: 

bieden van laagdrempelige 

opvoedondersteuning aan ouders/ 

• 

• 

• 

• 

• 

JIP 

schoolmaatschappelijk werk 

coördinatie zorgnetwerk 

HomeStart 

begeleiding zwerfjongeren. 

• 

• 

verzorgers (CP); 

uitbreiden van het inzetten van 

gezinscoaches naar meerdere wijken 

in Zoetermeer (CP); 

onderzoek doen naar de mogelijkheid 

om verspreid over de stad vijf centra 

voor jeugd en gezin te realiseren. 

6. 

De bestaande zorgnetwerken voor 0-12 jarigen (ZAT) en voor oudere 

jeugd (ZZoN) hebben in 2008 goed gefunctioneerd. 

Een nieuw signaleringssysteem risicojongeren, de Verwijsindex 

Zoetermeer (VIZ ), is in 2008 operationeel geworden. De VIZ is de 

Zoetermeerse variant op en voorloper van de landelijke Verwijsindex 

Risicojongeren (VIR) die naar verwachting in 2009 zal worden 

ingevoerd. 


7. 

De Zoetermeerse visie op het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is in 

december 2008 geaccordeerd door de raad. Binnen deze visie wordt 

het CJG wordt gezien als de manier waarop aan de vijf functies van de 

Wmo het beste worden vormgegeven kan worden. De functie Informatie 

en Advies moet middels natuurlijke inloopplekken op veel plaatsen in 

de stad beschikbaar komen. In september 2008 is een projectleider 

aangesteld om de visie en uitgangspunten verder uit te werken en te 

(laten) realiseren. 




2.1.1 Percentage inwoners dat zich actief inzet voor de 

wijk en buurt 

14% 18% 21% 3% Monitor 

leefbaarheid 

en veiligheid 

2.1.5 Percentage inwoners dat vrijwilligerswerk doet 25% 28% 28,4% -7,6% Idem 

2.1.2 Bezetting wijk/buurtcentra 13 15 dagd./ 14 -1 Afdeling 

week 

Beleid 

2.2.1 Aantal projecten gericht op ontmoeting en dialoog 5 6 5 -1 Afdeling 

Beleid 



2.2.2 Aantal Moedercentra 2 3 3 0 Afdeling 

Beleid 

2.2.4 Aantal opgevangen vluchtelingen 200 150 190 +40 Stichting 

Vluchtelingen 

- werk 

2.2.5 Aantal burgers dat is voorgelicht over de 

650 400 771 +371 Publiekszake 

inburgeringsplicht 

n 

2.3.1 Cliënttevredenheid WMO loket 8,0 8,9 +0,9 Omnibus 

enquête 

2.3.3 Percentage inwoners van Zoetermeer dat gebruik 

maakt van de collectieve vervoersvoorziening 

2,5% nnb # Haaglanden 

2.3.4 Aantal gerealiseerde woonservicezones 4 4 0 Afdeling 

Beleid 

2.4.1 Algemeen Maatschappelijk werk 

Consultatie en verwijzing 

• Korte contacten 

• Aantal individuele hulpverleningstrajecten 


1.400 

1.490 

Beleid 

nnb # Jaarverslag 

Kwadraad 

2.4.2 Aantal cliëntencontacten 

2.500 nnb # Jaarverslag 

Stichting Mensen in de Minima 

MIM 

2.4.3 Aantal cliëntencontacten Formulierenbrigade 4.500 nnb # Stichting 

Formulierenb 

rigade 

2.4.5 LIMOR Bezettingsgraad in % langdurige 

100 nnb # Jaarverslag 

opvangplaatsen 

LIMOR 

2.4.8 Zoetermeers coördinatiepunt huiselijk geweld 

• Aantal meldingen 

• % verwijzingen 

2.4. 10 Verslavingspreventie 

• Aantal voorlichtings-bijeenkomsten over 

genotmiddelen 

• Percentage zorgvragers zonder wachttijd in 

behandeling genomen 

2.5.1 Actieprogramma’s roken, overgewicht en 

psychische preventie inclusief verslaving 

100 

40 

4 

112 

54% 

Nnb 

+12 

+ 14% 

# 

Jaarverslag 

Kwadraad 

Jaarverslag 

Parnassia 

100% 

3 3 0 Jaarverslag 

GGD/Parnas 

sia 

2.5.2 Percentage gerealiseerde prestatieafspraken 

90% nnb # Jaarrekening 

uniforme taken GGD 

GGD 

2.5.4 Percentage bereikte kinderen van 0 tot 19 jaar 100% nnb # Jaarverslag 

GGD/ 

VierstroomZo 

rgRing 

2.5.7 Aantal bereikte gezinnen door opvoedbureau 179 220 153 -67 Jaarverslag 

JSO 

2.5.7 Aantal bereikte gezinnen door gezinscoach 60 nnb # Rapportage 

aan VWS 

Toelichting 

# Deze informatie is opgenomen in de Jaarverslagen van de instellingen, die conform de Subsidieverordening op 1 april 2009 

dienen te zijn ingeleverd. Bij het opstellen van de Jaarrekening van de gemeente waren deze informatiebronnen dus nog niet 

voorhanden. 




2.2 Aantal trajecten oudkomersregeling 2006 en WINtrajecten 

die worden overgezet naar de Wet 

Inburgering 

nvt 125 58 -67 Afdeling WZI 

2.2.6 Aantal inburgeringstrajecten voor werkloze 

uitkeringsgerechtigden 

370 50 222 +172 Afdeling WZI 

2.2.6 Aantal inburgeringstrajecten voor opvoeders 150 200 160 -40 Afdeling WZI 

2.2.7 Aantal handhavingsbeschikkingen 132 100 75 -25 Afdeling WZI 

2.3.2 Aantal toegekende woonvoorzieningen 1338 1500 1872 +372 GWS4ALL 

2.3.2 Aantal toegekende rolstoelvoorzieningen 624 650 807 +157 GWS4ALL 

2.3.3 Aantal toegekende vervoersvoorzieningen (excl. 

Regio taxi) 

986 1100 1128 +28 GWS4ALL 

2.3.3 Aantal stadstaxpasjes 2664 3000 3024 +24 GWS4ALL

2.3.2 Aantal geïndiceerde uren huishoudelijke 

voorziening (x 1000 uur) 

2.3 Aantal geïndiceerde uren persoonsgebonden 

budget (x 1000 uur) 

2.3 Percentage aanvragen WMO dat binnen 8 weken is 

afgehandeld 


5. Wat heeft het gekost en opgebracht? 

- 358 321 -37 GWS4All 

- 53 71 +18 GWS4ALL 

82% 90% 87% -3% GWS4All 


Primitieve 




Rekening 


Afwijking 


Lasten 27.333 32.067 29.299 2.768 

Baten 2.993 7.329 4.653 -2.676 




Onttrekkingen aan reserves 65 261 259 -2 

Saldo mutaties reserves -61 49 51 -2 

Saldo resultaat na geautoriseerde 

bestemming 24.279 24.787 24.697 90 

Toelichting financieel resultaat 

Dit programma laat een positief financieel resultaat zien van 90.000. 

Algemeen 

De voornaamste verschuivingen in de baten en lasten worden in dit programma veroorzaakt doordat de 

gelden voor inburgeringstrajecten voor een groot deel pas in 2009 en verder besteed zullen worden. In 

totaliteit gaat het hier om 3,2 mln. nog te besteden middelen. Deze onderschrijding voor 2008 hangt 

samen met het feit dat tot ver in 2008 de veronderstelling leefde dat – in lijn met de gang van zaken in 

2007 – de van het rijk ontvangen middelen in afwachting van de besteding in een voorziening worden 

gestort. Dat inzicht is in eind 2008 gewijzigd. 

Bij de WMO voorzieningen houden meer en minder uitgaven op onderdelen elkaar behoorlijk in balans. 

De personeelskosten op dit programma zijn hoger dan geraamd. Er is sprake van een verschuiving van 

inzet van personeel en inhuur derden van programma 1 naar programma 2. De verschuiving komt door 

de benodigde extra inzet van personeel op het product Wmo. 

In 2008 is 1,3 miljoen aan persoonsgebonden budgetten uitgekeerd aan cliënten. De verantwoording 

door de cliënten op de rechtmatige bestedingen van deze verstrekte persoonsgebonden budgetten over 

2007 is in gang gezet. Eventuele financiële consequenties van deze controles zullen in de jaarrekening 

2009 worden verwerkt. 

Cliënten betalen voor het gebruik van de WMO-voorzieningen een eigen bijdrage. In de wet is geregeld 

dat deze eigen bijdragen door het CAK in rekening worden gebracht bij de cliënten. De gemeente heeft 

op het proces van opleggen en innen van deze eigen bijdrage geen invloed en is hierbij afhankelijk van 

het CAK. Daarnaast is de gemeente afhankelijk van een tijdige verstrekking van informatie van de 

zorgaanbieders aan het CAK inzake de verstrekte zorguren hulp bij het huishouden in natura op basis 

waarvan de eigen bijdrage bepaald dient te worden. 

Zoals in het tweede tussenbericht gemeld laat dit programma hogere lasten zien voor een extra 

exploitatiebijdrage van de GGD ( 130.000) en lagere lasten voor de uitvoering van de actieplannen 

WMO (2 e tussenbericht gemeld 139.000, in werkelijkheid 191.000) doordat besluitvorming daarover 

pas laat in 2008 heeft plaatsgevonden en daardoor de actieplannen later zijn gestart. 

Bij de baten is er een meevaller door een eenmalige bijdrage voor de uitvoeringskosten van het 

Generaal Pardon ( 300.000); deze post is gebruikt om de uitvoeringskosten (personeelskosten) mee te 

dekken. 








na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


511.03 - INTEGRATIEBELEID 4.610 1.618 2.992 

620.02 - VOORZIENINGEN WMO 16.363 17.086 -723 

620.04 - OUDERENZORG 1.102 995 107 

620.05 - (PREVENTIEVE) JEUGDHULPVERLENING 1.057 975 82 

620.08 - KWETSBARE GROEPEN 1.912 1.937 -25 

630.01 - SOC.-CULT. WERK, VRIJWILL.WERK EN WIJKBEH. 2.954 2.779 175 

713.01 - GEZONDHEIDSZORG 3.868 3.908 -40 

922.21 - ALGEMENE BATEN EN LASTEN HA-WZ (Zorg) 509 310 199 

Totaal programmalasten 32.377 29.609 2.768 


511.03 - INTEGRATIEBELEID 4.041 1.156 -2.885 

620.02 - VOORZIENINGEN WMO 1.697 1.707 10 

620.04 - OUDERENZORG 26 0 -26 

620.05 - (PREVENTIEVE) JEUGDHULPVERLENING 1.745 1.830 85 

620.08 - KWETSBARE GROEPEN 81 84 3 

630.01 - SOC.-CULT. WERK, VRIJWILL.WERK EN WIJKBEH. 0 60 60 

713.01 - GEZONDHEIDSZORG 0 75 75 

922.21 - ALGEMENE BATEN EN LASTEN HA-WZ (Zorg) 0 0 0 

Totaal programmabaten 7.590 4.912 -2.678


Bijlage bij programma 2, financiën Wmo 2008 

Financiën Wmo 2008 

Voor 2008 was voor de uitvoering van het Wmo-beleid 19.907.000 begroot. De realisatie van het 

Wmo-beleid in 2008 heeft meer uitgaven gevraagd, namelijk 20.377.000. Het verschil van 

470.000 wordt veroorzaakt door: 

Minder lasten voor vervoersvoorzieningen (voordeel 104.000); blz. 164, punt 7, jaarrek. 2008 

Meer lasten voor woonvoorzieningen (nadeel 200.000); blz. 164, punt 7, jaarrek. 2008 

Totaal nadeel 96.000. 

Bij de 2 e marap is voor deze posten in totaal een nadeel van 75.000 gemeld. Bij de jaarrekening is 

dit uitgekomen op in totaal een nadeel van 96.000. In de 3e kwartaalrapportage is niet 

gerapporteerd over de financiële consequenties van de deze voorzieningen. 

Minder lasten voor hulp bij het huishouden (voordeel 430.000); blz. 164, punt 7, jaarrek. 2008 

Meer uitgaven PGB (nadeel 305.000); blz. 164, punt 7, jaarrek. 2008 

Totaal voordeel 125.000. 

Bij de 3 e kwartaalrapportage WMO is gemeld dat er op de PGB een nadeel zou ontstaan van 

370.000 en dat dit gedekt kon worden uit het voordeel bij Hulp bij het Huishouden van 500.000. Bij 

de jaarrekening is het voordeel bij hulp bij het huishouden 70.000 lager dan gemeld, en het nadeel 

bij PGB is 65.000 lager dan gemeld. De afwijking bij de jaarrekening ten opzichte van het 

beschikbaar budget is 1,6%. 

Hogere doorbelastingen vanuit kostenplaatsen (nadeel 245.000); blz. 164, punt 7, jaarrek. 


Deze hogere doorbelasting bestaat deels uit de in de 2 e marap gemelde hogere opleidingskosten en 

kosten ivm aannemen personeel (assesments). Daarnaast wordt een deel van de inhuur derden 

(leidinggevenden) op de kostenplaats geboekt en doorbelast aan het produkt. Dit moet echter wel in 

verband worden gebracht met het totale personele plaatje van WZI. Het personeelsbudget voor WZI is 

in 2008 niet overschreden. De extra inzet bij de WMO die tot deze meer kosten hebben geleid zijn 

opgevangen door minder inzet bij andere onderdelen van WZI. 

Hogere personeelskosten (meer doorbelasten uren dan begroot en meer inhuur derden: nadeel 

559.000) blz. 164, punt 8, jaarrek. 2008 

In de 2 e marap is gemeld dat er geen voor of nadeel te verwachten is. Het personeelsbudget voor WZI 

is in 2008 niet overschreden. De extra inzet bij de WMO die tot deze meer kosten hebben geleid zijn 

opgevangen door minder inzet bij andere onderdelen van WZI.De hogere personeelskosten hangen 

samen met: 

1. Het tijdig afhandelen van de aanvragen. In het eerste kwartaal 2008 werd 75% van de WMO 

aanvragen afgehandeld binnen de termijn. Ook waren er klachten vanwege het tekort aan 

zorguren bij de zorgaanbieders. Er is extra inzet geweest om de achterstand weg te werken 

incl. extra formatieve ondersteuning van het management. 

2. In het eerste kwartaal 2008 liep de herindicatie-operatie nog om alle oude klanten van voor de 

Wmo te herindiceren. Hiervoor is extra personeel van Road ingehuurd. 

3. Door problemen bij zorgaanbieders is er personeel van Randstad ingehuurd voor het verlenen 

van zorg. Het afstemmen met de zorgaanbieders en het beheersen en afwikkelen van het 

financieel proces heeft extra inzet gevergd van het eigen personeel en er is inhuur gedaan 

voor het financieel verwerken en het uitvoeren van de factuurcontroles. 

4. In 2008 is er veel meer ingezet op de bestuurlijke informatievoorziening. Hierdoor heeft een 

verschuiving plaatsgevonden van de uren die door stafafdelingen gemaakt werden voor 

andere onderdelen naar de WMO. 

Minder uitgaven in het kader van de diverse WMO actieplannen door de latere besluitvorming 

over het Meerjarenbeleidsplan WMO (voordeel 191.000); blz. 164, punt 5, jaarrek. 2008 

In het 2 e tussenbericht was dit bedrag ingeschat op 139.000. 



Overige stelposten van (nog) niet aangewende middelen door latere besluitvorming over het 

Meerjarenbeleidsplan WMO (voordeel 150.000); blz. 164, punt 9, jaarrek. 2008 

Bij het 2 e tussenbericht is een voordeel gemeld van 243.000 voor o.a. vrijwilligerswerk, ouderenwerk 

en kwetsbare groepen. 

WMO aandeel in overige verschillen nadeel 36.000; blz. 164, punt 11, jaarrek. 2008 (betreft 

hier alle kleinere verschillen, het saldo is dan 28.000) 

Afwijking is minder dan 50.000 totaal. 

Tabel met meldingen: 

Onderwerpen Gemeld in 2 e marap Gemeld in 3 e 

kwartaalrapportage 

WMO 

Gemeld bij jaarrekening 

Individuele voorzieningen Nadeel 75.000 Maakt geen onderdeel Nadeel 96.000 

(oud wvg) 

uit van deze rapportage 

Hulp bij het huishouden Voordeel 500.000 Voordeel 430.000 

PGB Nadeel 370.000 Nadeel 305.000 

Kostenplaatsen Nadeel, niet Maakt geen onderdeel Nadeel 245.000 

specifiek voor WMO uit van deze rapportage 

Personeel Neutraal Maakt geen onderdeel Nadeel 559.000 bij 

uit van deze rapportage product WMO. Er is 

sprake van een 

verschuiving tussen de 

programma’s 1 en 2. Op 

programma 1 zijn 

minder kosten gemaakt. 

WMO actieplannen Voordeel 139.000 Maakt geen onderdeel 


Voordeel 191.000 

WMO overige stelposten Voordeel 243.00 Maakt geen onderdeel 


Voordeel 150.000 

Overige verschillen Nadeel 36.000 

Totaal Nadeel 470.000 



2.3 Programma 3 - Natuur en milieu 


De schaarse ruimte binnen de stad zal in de toekomst intensiever worden benut voor verdere 

bebouwing. Vanuit het streven naar duurzaamheid is een logische, efficiënte clustering van nieuwe 

functies nodig met infrastructuur, intensief ruimtegebruik, duurzame energievoorziening en duurzaam 

bouwen. Dit uitgangspunt kan echter ook leiden tot spanningen tussen functies. De keuzes die worden 

gemaakt tussen de functies en de mate waarin de kwaliteit van het leefmilieu gewaarborgd wordt 

zullen de toekomstige kwaliteit van de woon- en werkomgeving voor een groot deel bepalen. 



3.1 Het groen in de openbare ruimte volgens de kwantitatieve en kwalitatieve 

(onderhouds)normen zoals door de Raad vastgesteld in de Beheervisie Openbare 

Ruimte. 

De doelstelling is: bijgesteld: nvt bereikt: nvt 

Toelichting 

Zoals in het Eerste Tussenbericht is gemeld, vormt deze doelstelling een integraal onderdeel van programma 12, dus voor de 

Basis Inrichting Beheer Openbare Ruimte (BIBOR) en de Visie Openbare Ruimte (VOR). De doelstelling is voor programma 3 

vervallen. 

3.2 Veilig, schoon en boeiend water. 


Toelichting 

Dit betreft een continu proces. Deze doelstelling is een onderdeel van het Waterplan, dat samen met de 

Hoogheemraadschappen wordt uitgevoerd. In de tweede helft van het jaar is het Waterplan geëvalueerd en ter besluitvorming 

aan de raad voorgelegd. 

3.3 Meer en betere natuur in en om Zoetermeer en vergroting van het draagvlak bij de 

inwoners. 


Toelichting 

Deze doelstelling vormt een integraal onderdeel van het uitvoeringsprogramma van natuur- en milieueducatie (NME) en van het 

programma ‘Duurzaam Zoetermeer’. In het programma ‘Duurzaam Zoetermeer’ staat het behoud van biodiversiteit centraal. 

3.4 Toename van energiebesparing en de toepassing van duurzame energie. 


Toelichting 

Bij bedrijven is aandacht gevraagd en zijn maatregelen getroffen voor duurzame energie. Naar bewoners toe zijn de eerste 

stappen gezet. De gemeente heeft het goede voorbeeld gegeven via een intern gerichte gedragscampagne. 

3.5 Geen ernstige geluidhinder, bodemverontreiniging, luchtverontreiniging en niet 

toegestane risico’s met betrekking tot externe veiligheid. 


Toelichting 

Het inzicht in de geluidsituatie in Zoetermeer is fors toegenomen door een inventarisatie op stadsniveau. Voor de luchtkwaliteit 

gebeurde dit al jaarlijks. Voor geluid gebeurde dit eerst alleen locatie gewijs, als geplande ruimtelijke ontwikkelingen daar 

aanleiding voor gaven. Voor heel Zoetermeer is de huidige (2008) en toekomstige (2018) geluidkwaliteit op woningniveau in 

kaart gebracht. Bovendien zijn de beleidsvisie en het plan van aanpak om knelpunten met voorrang op te lossen in concept 

klaar. De bestuurlijke behandeling van de nota geluid zal in 2009 plaatsvinden. 

Door onder andere ‘Bodem in Beeld’ zijn nieuwe locaties met ernstige bodemverontreiniging in beeld gekomen. Het betreft 

locaties in de Dorpsstraat en in de oude lintbebouwing, die niet openbaar toegankelijk zijn. 

3.6 Een adequaat niveau van vergunningverlening en handhaving. 


Toelichting 

In 2008 zijn zes milieuvergunningen verleend. Alle procedures zijn binnen de wettelijke termijnen afgerond. Wat betreft de 

handhaving is 85% van de geplande controles uitgevoerd. Dit als gevolg van een niet vervulde vacature. 



3.7 Een effectieve en verantwoorde inzameling en afvoer van (huishoudelijk) afval. 


Toelichting 

De effectiviteit van het zelfbrengdepot is toegenomen (van 80.000 naar 100.000 bezoekers per jaar). Het afval is beter 

gescheiden. Uit de sorteeranalyses van het restafval blijkt dat het minder herbruikbare fracties bevat, met uitzondering van 

Groente- Fruit- en Tuinafval (GFT). 

3.8 Vergroten van de participatie van burgers en ondernemers (incl. 

woningbouwcorporaties). 


Toelichting 

Burgers en ondernemers worden steeds meer betrokken bij het milieu. Ondernemers tonen veel betrokkenheid bij het thema 

duurzaamheid en maken dat ook waar via het ondernemersconvenant en via een eigen Duurzaam Ondernemen Event 

Zoetermeer (DOE'Z). 

3.9 Een verantwoorde inzameling en afvoer van huishoudelijk en industrieel afval- en 

regenwater. 


Toelichting 

Dit betreft een continu proces. 


3.1 Het groen in de openbare ruimte volgens de kwantitatieve en kwalitatieve 

(onderhouds)normen zoals door de Raad vastgesteld in de Beheervisie Openbare 

Ruimte. 



Deze doelstelling vormt een integraal onderdeel van programma 12, 

dus voor de BIBOR en VOR, en is voor dit programma vervallen. 



1. Waterambities implementeren in 

gemeentelijke plannen en projecten. 

1 Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. 

2. Actualiseren en uitvoeren van jaarschijf 2 Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. Het Waterplan 

2008 van het Waterplan. 

is in samenwerking met de Hoogheemraadschappen geëvalueerd en 

3. Bouw van een waterbergingstank 

geactualiseerd. De evaluatie is ter besluitvorming aan de raad 

(gelijktijdig met de bouw van het 

rioolgemaal Meerzicht). 

voorgelegd. 

3 Dit is in voorbereiding. Op dit moment bereidt het Hoogheemraadschap 

de bouw van het rioolgemaal voor. Naar verwachting start de bouw in 

2009. 

3.3 Meer en betere natuur in en om Zoetermeer en vergroting van het draagvlak bij de 

inwoners. 



1. Implementeren van natuurambities in 1 Dit is uitgevoerd. Vanuit Duurzaam Zoetermeer en het 


Meerjarenprogramma natuur- en milieueducatie is aan het volgende 

2. Deelnemen aan uitvoering programma gewerkt: 

3. 

4. 

5. 

voor Wijk en Wouden. 

Opzetten monitoring van 

natuurwaarden. 

Benutten van netwerken zoals 

Zuidvleugel, Haaglanden, etc. ten 

behoeve van de realisatie van meer en 

betere (toegankelijke) natuur in en om 


Organiseren van de dag van het park. 

• 

• 

• 

• 

• 

Een tweejaarlijkse wedstrijd voor de natuurvriendelijkste tuin is 

georganiseerd en uitgevoerd. De prijs is uitgereikt op 1 juli 2008; 

Er zijn meer vogelvriendelijke groenlocaties gekomen 

(Oosterheem, wijktuin Rokkeveen, en andere); 

De stadsvogelcampagne heeft een prijs van Vogelbescherming 

Nederland ontvangen; 

Inwoners dragen actief bij aan een vogelvriendelijke 

natuurinrichting; 

Met ontwikkelaars in Oosterheem is een succesvolle 

ontwerpsessie gehouden over ‘hoe stadsvogelmaatregelen te 

integreren in de planvorming’; 



2 

3 

4 

5 

• De plannen voor een energieneutrale stadsboerderij Oosterheem 

zijn rond. Zonnepanelen, een kleine windturbine, etcetera zijn 

geregeld. De bouw start volgens prognose en de oplevering is in 

2009. 

Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. 

Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. Zoetermeer 

heeft de natuurwaardendatabank dit jaar in gebruik genomen. Deze 

databank is in samenwerking met Haaglanden vorm gegeven. 

Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit die in 

programma 9 wordt toegelicht. 

Dit is uitgevoerd. Op 25 mei 2008 is de Dag van het Park succesvol 

gehouden. 

3.4 Toename van energiebesparing en de toepassing van duurzame energie. 



1. Implementeren van energieambities in 1 Dit is uitgevoerd. Het betreft hier een doorlopende activiteit. Voor 


Paltelaan en Culturele As zijn adviezen uitgebracht. De implementatie is 

2. Uitwerken van de prestatieafspraak 

gekoppeld aan de voortgang van de projecten. 

met woningcorporaties. 

Deze activiteit is dit jaar niet conform planning afgerond. Zowel met de 

3. Uitvoeren van het plan van aanpak 2 marktpartijen als met de corporaties wordt nog overlegd om in Vlek A in 

energievisie (inclusief biomassa en 

Oosterheem zeer energiezuinige woningen te bouwen. De afronding 

wind). 

van deze activiteit is afhankelijk van een nieuwe planning voor de bouw 

4. Uitvoeren van haalbaarheidsonderzoek van de woningen (en die is onduidelijk vanwege de huidige 

naar warmtenet in 

Haaglandenverband. 

marktsituatie). 

5. Verspreiden van het startpakket 3 Dit is uitgevoerd. Enkele resultaten: 

6. 

Duurzaam Zoetermeer onder inwoners. 

Uitvoeren van het warmteproject voor 

bedrijven in Oosterheem (Encourage). 

• Er worden grote windturbines geplaatst in Lansinghage door een 

particulier. De artikel 19 procedure is in gang gezet. De ruimtelijke 

procedure is afgerond en de aanvraag voor de bouwvergunning is 

ingediend; 

• Er wordt gestreefd naar energiebesparing bij nieuwbouw. Bij het 

welzijnscluster Oosterheem is ingezet op een GPR-score van 8,5 

(5 = wettelijk, 10 = maximaal); 

• In totaal zijn er 39 gratis energiescans uitgevoerd bij bedrijven. 

Daarbij is gebruik gemaakt van Europese subsidie (Encourage). 

Op 4 november 2008 is er een informatieavond gehouden waarop 

de bedrijven zijn geïnformeerd over de resultaten. De geschatte 

opbrengst: ca. 500.000 per jaar voor alle 39 ondernemers; 

• Energiebesparing bestaande bouw: 

- Een energieloket voor inwoners en ondernemers is ‘in 

de lucht’; 

- De eerste fase van een gedragscampagne voor 

ambtenaren is uitgevoerd; 

- Er is een energiescan gemaakt voor de Stadhuistoren. 

Nagegaan wordt welke maatregelen getroffen kunnen 

worden; 

- Wonen ++: De campagne energiebesparing voor 

huiseigenaren is van start gegaan. 

4 

5 

6 

Dit is vertraagd door ontwikkelingen met het warmtebedrijf in Delft en 

Rotterdam. Het onderzoek van Haaglanden naar de mogelijkheden voor 

een regionaal warmtenet is in juni 2008 afgerond. Conclusie: de aanleg 

van een warmtenet kan hooguit stapsgewijs plaatsvinden, met behulp 

van locale netwerken. 

Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. Richting 

inwoners en ondernemers is een campagne gelanceerd: ‘Ik doe mee 

voor een duurzaam Zoetermeer’. In 2008 hebben circa 1500 

huishoudens een startpakket aangevraagd en 14 ondernemers hebben 

bilateraal het convenant Duurzaam Ondernemen ondertekend. Van 

deze 14 ondernemers hebben er nog eens zes kortingsbonnen 

beschikbaar gesteld voor het startpakket. In totaal werken nu tien 

ondernemers mee aan het startpakket. Tien pilothuishoudens hebben 

vier maal een testpakket ontvangen met duurzame producten. Hun 

bevindingen zijn gemonitord en beschreven in het Zoetermeer 

Magazine en op de website Duurzaam Zoetermeer. 

Dit is uitgevoerd. Warmte-koude-opslag aan de Willem Dreeslaan is 




4 

gerealiseerd. Negen bedrijfskavels zijn aangesloten 

(bedrijfsverzamelgebouwen). Uiteindelijk worden zo’n 100 kleine 

bedrijven aangesloten. 

3.5 Geen ernstige geluidhinder, bodemverontreiniging, luchtverontreiniging en niet 

toegestane risico’s met betrekking tot externe veiligheid. 



1. Opzetten van nieuwe en verbeteren 1 Dit is uitgevoerd. Voor heel Zoetermeer is de huidige (2008) en 

bestaande monitoring. 

toekomstige (2018) geluid- en luchtkwaliteit op woningniveau in kaart 

2. Uitvoeren van onderzoek en 

gebracht. Bovendien zijn de beleidsvisie en het plan van aanpak in 

saneringen. 

concept gereed om de knelpunten met de hoogste prioriteit op te 

3. Ontwikkelen van een visie over en 

strategie voor externe veiligheid. 

lossen. De bestuurlijke behandeling van de nota vindt in 2009 plaats. 

4. Uitvoeren van maatregelen voor 2 Onderzoek is uitgevoerd conform het ISV-programma. Volgens 

verbetering luchtkwaliteit (incl. 

aardgasproject). 

planning zijn er drie saneringen verricht. 

3 Dit is deels uitgevoerd. Het regionale uitvoeringsprogramma is naar 

Zoetermeer doorvertaald en wordt uitgevoerd. Er is regionaal al een 

visie opgesteld. Voor dit jaar is daarom bij de gemeente Zoetermeer 

prioriteit toegekend aan de borging binnen de werkprocessen. 

Dit is deels uitgevoerd. De actie ‘Rijden op aardgas’ is in uitvoering. Dit 

jaar zijn 19 gemeentelijke voertuigen aanbesteed op aardgas. Om een 

aardgasvulstation aan de Argonstraat in Zoetermeer te kunnen 

realiseren, is in de eerste helft van 2008 de artikel 19 RO procedure 

afgerond. Ook is een bouwvergunningprocedure gestart. Bij het 

Hoogheemraadschap Schieland is de vergunningprocedure doorlopen. 

EREA is coördinator en contactorganisatie tussen alle betrokken 

partijen. 

Helaas blijken de vergunningprocedures langer te duren dan verwacht. 

De bouw van het aardgasvulstation is daarom opgeschoven naar medio 

2009. 

Met de regio Haaglanden is het overleg voortgezet over een subsidie 

voor motorvoertuigen die overschakelen op aardgas als brandstof. 

3.6 Een adequaat niveau van vergunningverlening en handhaving. 



1. Uitvoeren van reguliere milieucontroles 1 Dit is deels uitgevoerd. Van de geplande 450 controles is 85% 

en handhaving. 

uitgevoerd. In de begroting was geschat dat er bij de eerste controle 50 

2. Implementeren/voorbereiden van de 

omgevingsvergunning. 

overtredingen geconstateerd zouden worden. Dit waren er slechts 20. 

3. Verbeteren van de ICT-toepassingen. 2 Dit is een doorlopende activiteit die op schema ligt. 

3 

Met het oog op de WABO is een integraal vergunningverleningspakket 

aangeschaft. In 2008 is de gefaseerde implementatie gestart. Per 1 

maart 2009 is het systeem operationeel. 

3.7 Een effectieve en verantwoorde inzameling en afvoer van (huishoudelijk) afval. 



1. Implementatie deelname aan 

gemeenschappelijke regeling Avalex. 

1 Dit is niet uitgevoerd. 

2. Optimaliseren van de inzameling van 2 Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. Met Delta zijn 

grofvuil. 

de onderhandelingen over het grof vuil tarief afgerond. Vanaf 

3. Implementeren van het besluit inzake 

september 2008 is daarom het tarief verlaagd tot het tarief voor huisvuil 

verpakkingen. 

(restafval). De hoeveelheid GFT is met 8% afgenomen. Dit heeft geleid 

tot meer restafval, waarvan de verwerkingskosten aanmerkelijk hoger 

zijn. Naar aanleiding hiervan worden in 2009 maatregelen genomen. 

3 

Dit is uitgevoerd. Vanuit het Verpakkingsconvenant (glas en papier) is 

een deel van de kosten voor de glas- en papierinzameling vergoed. 

Vanaf het derde kwartaal is een pilot voor de inzameling van kunststof 

uitgevoerd. Daarbij zijn drie inzamelmethodes getoetst. De respons 

(hoeveelheid die is ingezameld) is groter dan verwacht. In 2009 vindt de 

evaluatie plaats en zal in heel Zoetermeer gescheiden inzameling van 

kunststof mogelijk zijn.


3.8 Vergroten van de participatie van burgers en ondernemers (incl. 

woningbouwcorporaties). 



1. Organiseren van de week van de 1 Dit is deels uitgevoerd. Aan de Week van de Vooruitgang hebben 22 

vooruitgang en de waterweek. 

organisaties meegewerkt. In totaal zijn er 14 activiteiten georganiseerd. 

2. Benutten van stadsconferenties, het 

De Waterweek is dit jaar vervallen in verband met de evaluatie van het 

MVO netwerk en de sociaaleconomische 

agenda. 

Waterplan. 

3. Organiseren van 

2 Dit is uitgevoerd. In november 2007 is het programma ‘Duurzaam 

participatiebijeenkomsten met natuur- 

Zoetermeer’vastgesteld. Toen is ervoor gekozen om met ondernemers 

en milieuorganisaties. 

een convenant te sluiten en een koploperalliantie op te richten. Veertien 

4. Exploiteren van stadsboerderijen en 

ondernemers hebben bilateraal het Convenant Duurzaam Ondernemen 

wijktuinen. 

ondertekend. Van deze ondernemers hebben er nog eens zes 

5. Bieden van natuur- en milieueducatie 

kortingsbonnen beschikbaar gesteld voor het startpakket ‘Duurzaam 

op scholen. 

Zoetermeer’ voor inwoners. Daarnaast is met ondernemers (RVOZ ) 

intensief samengewerkt aan het duurzaam ondernemersevent 

Zoetermeer ‘DOE’Z’ (uitvoering in januari 2009). De uitreiking van de 

Award Duurzaam Ondernemen is hier een onderdeel van. 

3 

4 

5 

Dit is uitgevoerd. Er zijn 3 participatiebijeenkomsten georganiseerd, in 

februari, juni en september. 

Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. De 

voorbereiding voor de nieuwe stadsboerderij in Oosterheem verloopt 

volgens planning. De nieuwe boerderij moet eind 2009 klaar zijn. 

Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. Nieuw dit jaar 

was een uitwisseling in april tussen een tweede klas van het ONCgymnasium 

en Litomerice op het gebied van duurzame stedelijke 

ontwikkeling. Dit is erg succesvol verlopen. Ook is voor het voortgezet 

onderwijs een project ‘Duurzame stad van de toekomst’ opgezet en met 

succes afgerond. Resultaat: veel creatieve ideeën voor de duurzame 

ontwikkeling van Zoetermeer. 

3.9 Een verantwoorde inzameling en afvoer van huishoudelijk en industrieel afval- en 

regenwater. 



1. Uitvoering jaarschijf 2008 van het GRP 1 Dit is uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit. In de afgelopen 

2007-2011. 

periode is de tweede secundaire persleiding met vertraging 

gerealiseerd. Deze is alleen nog niet aangesloten op het gemaal 

Meerzicht omdat daar nog nieuwbouw komt van het 

Hoogheemraadschap. Verder is in het afgelopen jaar opdracht gegeven 

voor de ‘relining’ van 18 km riolering. Relining is een nieuwe techniek in 

het onderhoud van riolering. Bij de herziening van het GRP worden de 

financiële gevolgen van deze nieuwe methode meegenomen. 




3.1 De gemiddelde waardering voor het beheer van de 

openbare ruimte door inwoners (CP) 

Zie 

programma 

12. 

3.1 Beoordeling bewoners over gerealiseerde kwaliteit 

zoals afgesproken in de Beheervisie. 

Idem 

3.2 % inwoners bekend met gescheiden rioolsysteem 41 40 35 5% Omnibusen 

3.3 % van de inwoners dat natuur ervaart 73 

(2005) 

quete 

- - Omnibusen 

3.5 Aantal ernstig geluidgehinderden 2 0 - Geonoise 

3.5 Aantal ernstig verontreinigde bodemlokaties 23 20 25 5 Strabis 

3.5 Aantal saneringslocaties externe veiligheid 2 2 2 - Stadsontwik 

quete 

keling/ROM 



3.6 Aantal tijdens eerste controle geconstateerde 

overtredingen van kernvoorschriften 

42 50 20 30 Stramis 

3.6 Aantal overtredingen waarvoor een bestuurlijke 

sanctie is aangekondigd 

4 7 1 6 Stramis 


sanctie is opgelegd 

1 2 0 2 Stramis 


sanctie is geëffectueerd 

0 0 0 - Stramis 

3.8 Aantal bezoekers wijktuinen en stadsboerderijen 230.000 230.000 220.000 10.000 Kengetallen 

NME 2008 

(uit logboek) 

3.8 % scholen deelname aan NME 98 100 100 0 Kengetallen 

NME 2008 

(uit logboek) 

3.8 Aantal deelnemende organisaties bij week van de 

vooruitgang 

30 27 22 5 Stadsontwik 

keling/ROM 

3.9 Aantal verstoppingen in; 

-745 km hoofdriool 

-huisaansluitingen (49.805 woningen) 

-kolken (50.000 stuks) 

202 

92 

1191 

250 

80 

1430 

189 

82 

1003 

Meldingssysteem 

stadsbeheer 




3.6.1 Percentage milieucontroles die conform het 

handhavings- en uitvoeringsprogramma is 

uitgevoerd 

100% 100% 85% 15% Stramis 

3.9.1 Hoofdrioolstelsel; 

- aantal kilometer schoongemaakt 

- aantal uitgevoerde inspecties 

- aantal uitgevoerde renovaties 


96 

30 

600 

95 

32 

750 

95 km 

32 km 

500 m 

0 

0 

250 m 

Stadsbeheer 

(beleid en 

programmeri 

Toelichting op de meetfactoren 

Ad 3.5. : 

- Ernstige geluidhinder door verkeerslawaai bedraagt minimaal 63 dB gemiddeld over een hele dag. Volgens de Gezondheid 

Effect Screening (GES) van de GGD is de akoestische situatie bij dit niveau zeer matig en de kans op gezondheidsschade 

aanzienlijk. In 2008 is voor het eerst op stadsniveau een inventarisatie gemaakt van de geluidsbelasting door het verkeer. 

Voorheen gebeurde dit vrijwel alleen op locatieniveau t.b.v. formele toetsen bij ruimtelijke procedures en reconstructies 

aan wegen. Voor deze inventarisatie is gebruik gemaakt van een geactualiseerd verkeersmodel. De inventarisatie heeft tot 

een veel beter inzicht geleid in de daadwerkelijke geluidsituatie op stadsniveau. Voorheen werden de ervaringen van de 

locatieonderzoeken geëxtrapoleerd naar stadsniveau. Het aantal ernstig geluidgehinderden is groter dan verwacht bij de 

vaststelling van het programma 'Duurzaam Zoetermeer'. De ontwikkeling in het aantal woningen met ernstige geluidhinder 

is afhankelijk van de aanpak die wordt gekozen bij de vaststelling van de Nota Geluid- en Luchtkwaliteit. 

- Het aantal bekende ernstig verontreinigde bodemlocaties neemt enerzijds af door uitgevoerde saneringen en anderzijds 

toe door onderzoek bij (verdachte) lokaties. In Zoetermeer is in het kader van de landelijke operatie ‘Bodem in beeld’ een 

lijst met verdachte lokaties gemaakt. De lijst is gebaseerd op historische informatie over voormalige bedrijfsmatige 

activiteiten met risco’s op bodemverontreiniging. Uit onderzoek moet blijken of deze locaties ook daadwerkelijk 

verontreinigd zijn. Daarnaast blijken er soms ook gronden na onderzoeken op ontwikkelings-, koop- of verkooplocaties in 

het verleden ernstig verontreinigd te zijn geraakt. 

Ad 3.6. : Bij slechts 20 bedrijven zijn tijdens de reguliere controle overtreding(en) geconstateerd. In goed overleg met de 

exploitant zijn deze overtredingen meestal verholpen. Er hoefde geen bestuursrechtelijk handhavingstraject te worden ingezet. 

Ad 3.6.1. : Door een vacature voor één van de vier milieu-inspecteurs is het jaarprogramma niet geheel gehaald. Van de 

geplande reguliere controles is 85% uitgevoerd. 

ng)




Primitieve 




Rekening 


Afwijking 


Lasten 21.540 22.361 21.638 723 

Baten 16.573 16.721 17.434 713 



Toevoegingen aan reserves 1.000 1.248 1.248 0 

Onttrekkingen aan reserves 1.250 1.502 1.408 -94 

Saldo mutaties reserves -250 -254 -160 -94 


bestemming 4.717 5.386 4.044 1.342 

Toelichting 

Het resultaat voor en na bestemming bedraagt 1.342.000 positief. Dit voordeel wordt op hoofdlijnen 

als volgt verklaard. 

Natuur en milieu-educatieve voorzieningen: nagenoeg neutraal 

Hogere kosten: - 104.000, div. overig 89.000 

De hogere baten die behaald zijn bij de stadsboerderij dekken de extra kosten voor groen en spelen. 

Afvalinzameling: 

Baten Verpakkingsconvenant: + 250.000 

Voor het verpakkingenconvenant (glas en papier) werd 250.000,- ontvangen voor de jaren 2006 t/m 

2008. Dit voordeel is gemeld in de memo aan de raad inzake de actuele gegevens Tweede 

Tussenbericht d.d. 15 december 2008. Voor 2009 is in de afvalstoffenheffing met de vergoeding 

rekening gehouden. 

Baten glas, papier en textiel: + 340.000. 

Voor de fracties glas, papier en textiel is 340.000,- meer ontvangen vanwege én een toename in de 

ingezamelde hoeveelheid én een verbeterde marktprijs voor m.n. oud papier. Deze verbetering van de 

marktprijs is echter niet structureel, want momenteel is zowel de marktprijs voor papier als voor glas 

vrijwel nihil. Dit voordeel is gemeld bij het Tweede Tussenbericht en is aangevuld in de memo aan de 

raad inzake de actuele gegevens Tweede Tussenbericht d.d. 15 december 2008, gemeld was 

240.000. 

Overige baten: 

Tegenover de niet behaalde inkomsten speerpuntenbeleid 102.000 staan extra inkomsten grofvuil 

50.000 (met name ijzer) en restafval 58.000. Dit is gemeld in het Tweede Tussenbericht 

Lasten verwerkingskosten afval: - 357.000 en bouw en sloopafval - 68.000 

In de aangeboden hoeveelheden restafval, GFT en grofvuil heeft een verschuiving plaatsgevonden, 

hetgeen leidt tot mutaties in de verwerkingskosten. Deze voordelen zijn gemeld bij het Tweede 

Tussenbericht voor een bedrag 146.000. Als gevolg van een lager aanbod zijn de kosten voor de 

verwerking van bouw en sloop afval ( 40.000 gemeld). Tot slot is het tarief als gevolg van 

onderhandelingen met de afvalverwerker t/m het einde van het contract in 2009 verlaagd. 

Lasten Voorziening herstelkosten: + 200.000 

Er is een voorziening in 2008 ingesteld, waarin in 2008 een storting van 200.000 heeft plaats 

gevonden, vanwege een met een huurder (BTC) aangegane overeenkomst. Deze overeenkomst is 

eind 2008 aangegaan en nog niet eerder gemeld. 

Lasten Handhaving milieuwetgeving: - 122.000 



Door vacatures is 122.000,- minder besteed aan de handhaving afvalinzameling. Dit voordeel is 

gemeld bij het Tweede Tussenbericht (147.000). 

Handhaving mileuwetgeving:+ 180.000 

Door vacatures is 180.000,- minder besteed aan het verlenen van milieuvergunningen en minder 

aan de handhaving van de milieuwetgeving. Dit voordeel is gemeld bij het Tweede Tussenbericht 

( 60.000). 

Milieubeleid: neutraal 

Tegenover de lagere lasten van 110.000 als gevolg een vertraging in de uitvoering van het 

programma duurzaam Zoetermeer staat ook een lagere onttrekking van 110.000. 

Algemene baten lasten Afvalinzameling: + 94.000 

Later aanschaffen voertuigen: + 285.000, hogere onderhoudskosten: - 102.000, div. overig 

88.000 

Door het uitstellen van vervangingsinvesteringen (met name door de in 2007 mogelijke toetreding tot 

de gemeenschappelijke regeling Avalex), vertraging in levering en het voldoen aan de openbare 

aanbesteding worden de voertuigen later aangeschaft dan begroot. De kapitaallasten laten hierdoor 

een voordeel zien van 285.000,- . Hier tegenover staat een nadeel op de onderhoudskosten groot 

102.000,- , aangezien de voertuigen volledig zijn afgeschreven en er met veel verouderd materieel 

wordt gewerkt. Dit voor- en nadeel is grotendeels gemeld bij het Tweede Tussenbericht. De diverse 

overige posten bestaan vooral uit een nadelig dekkingsverschil als gevolg van een hoger ziekte 

verzuim. 





na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


560.38 - NATUUR- EN MILIEU-EDUCATIEVE VOORZIENINGEN 1.434 1.538 -104 

721.19 - AFVALINZAMELING 13.729 13.376 353 

721.29 - OPENBARE HYGIENE, ONGEDIERTEBESTRIJDING 110 102 8 

722.18 - BEHEER EN ONDERHOUD VAN RIOLERING 4.509 4.489 20 

723.16 - MILIEUVERGUNNINGEN 188 155 33 

723.26 - HANDHAVING MILIEUWETGEVING 763 583 180 

723.36 - MILIEUBELEID 2.530 2.391 139 

922.34 - ALG. BATEN EN LASTEN HA-RUIMTE: (afvalinzameling) 346 252 94 

Totaal programmalasten 23.609 22.886 723 


560.38 - NATUUR- EN MILIEU-EDUCATIEVE VOORZIENINGEN 312 401 89 

721.19 - AFVALINZAMELING 14.188 14.770 582 

721.29 - OPENBARE HYGIENE, ONGEDIERTEBESTRIJDING 51 69 18 

722.18 - BEHEER EN ONDERHOUD VAN RIOLERING 2.238 2.247 9 

723.16 - MILIEUVERGUNNINGEN 0 0 0 

723.26 - HANDHAVING MILIEUWETGEVING 0 18 18 

723.36 - MILIEUBELEID 1.436 1.337 -99 

922.34 - ALG. BATEN EN LASTEN HA-RUIMTE: (afvalinzameling) 0 0 0 

Totaal programmabaten 18.224 18.842 618


2.4 Programma 4 - Jeugd en onderwijs 


De missie voor het programma Jeugd en Onderwijs, zoals geformuleerd in de Kadernota Jeugd- en 

Onderwijsbeleid 2005 - 2010, is “het scheppen van voorwaarden voor persoonlijke groei en 

welbevinden voor alle jongeren van 0 tot 23 jaar, waarbij zij zich ontwikkelen tot participerende 

burgers”. 

Voor de realisering van deze missie zijn de volgende kerndoelen geformuleerd: 

• het zorgen voor een goede basis voor de ontwikkeling van de jeugd; 

• de jeugd in staat stellen zich zo breed mogelijk te ontwikkelen; 

• leerlingen onderwijs laten volgen dat past bij hun competentie om zodoende minimaal een 

startkwalificatie te behalen; 

• het bieden van zorg en begeleiding en 

• jeugdigen in staat stellen om volwaardige deelnemers te worden aan de Zoetermeerse 

samenleving 



4.1 Alle leerlingen optimaal aan het onderwijs laten deelnemen 


Toelichting 

De in de begroting 2008 genoemde subsidieverstrekkingen, waardoor voor kinderen gewerkt wordt aan een optimalere 

deelname aan het onderwijs zijn uitgevoerd. In dit kader heeft ook vier keer overleg plaatsgevonden tussen wethouder en 

schoolbesturen en zijn afspraken gemaakt over o.a. de schoolbegeleiding en diverse besluiten in het kader van de 

onderwijshuisvesting. Met de schoolbesturen zijn ook bijeenkomsten gehouden over de uitwerking van de onderwijsvisie, die 

nader wordt uitgewerkt in de lokale educatieve agenda. 

4.2 Meer kinderen een optimale maatschappelijke en economische positie in de 

samenleving bieden 


Toelichting 

Het gaat hier vooral om het uitvoeren van het beleidsplan Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 2006-2010, waaronder ook 

projecten en programma’s vallen voor de bestrijding van taal- en algemene leerachterstanden. Zo zijn o.a. de activiteiten in de 

ouderkamers in het kader van het project ouderbetrokkenheid gecontinueerd op zeven basisscholen. In samenspraak met de 

betrokken schoolbesturen, jeugdgezondheidszorg, bibliotheek, Kern Kinderopvang en de schoolbegeleidingsdienst heeft ook 

verdere uitwerking van het beleidskader Onderwijsachterstanden plaatsgevonden. 

Voor de Voor- en Vroegschoolse Educatie is in april 2008 een specifiek plan van aanpak 2008-2010 vastgesteld. Het bereik van 

kinderen in de voor- en vroegschoolse periode is met 12 % meer gestegen dan begroot. 

In de Jeugdmonitor Zoetermeer 2008 zijn de schooladviezen van de leerlingen van de VVE scholen opgenomen. Er is een 

toename te constateren van gewichtenleerlingen met een advies havo-vwo (van 27% in 2007 naar 32% in 2008). Het aantal 

leerlingen, dat de kopklas bezoekt is gedaald van 15 naar 6. 

4.3 Minder schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten 


Toelichting 

De geplande maatregelen zijn uitgevoerd en werpen duidelijk vruchten af. De toename van verzuimmeldingen met 29 % in 2007 

is door betere en snellere meldingen teruggebracht naar 8%. Van de begeleide jongeren is 46% teruggeleid naar school ten 

opzichte van 36 % in het voorgaande jaar. Ook is in 2008 de Kadernota Voortijdig schoolverlaten 2008-2012 vastgesteld, 

waarin met name de aanpak van bestrijding van schoolverzuim is meegenomen. 

4.4 Sterke sociale structuur en cohesie in drie wijken om kinderen betere 

ontwikkelingskansen te bieden 


Toelichting 

De uitbreiding van de brede schoolactiviteiten naar acht clusters is gerealiseerd. Met de diverse partners in de wijken is 

regelmatig afstemmingsoverleg gehouden om de activiteiten zo veel mogelijk te laten aansluiten op de wensen van de kinderen, 

ouders en scholen. De geplande inzet van activiteiten om de doelstelling te bereiken is gehaald. 



4.5 Betere kwaliteit van het onderwijs door adequate inzet van onderwijshuisvesting en 

een goed voorzieningenniveau 


Toelichting 

Aan deze doelstelling is voldaan, waarbij planvorming met betrekking tot nieuwbouw, aanpassing en uitbreiding van de 

onderwijshuisvesting integraal wordt benaderd. Daarbij worden, indien mogelijk, ook de belangen van andere sectoren dan 

onderwijshuisvesting meegenomen. Te denken valt hierbij ondermeer aan herontwikkeling in de wijken en de kinderopvang en 

buitenschoolse opvang. Alle scholen voor primair- en voortgezet onderwijs beschikten in 2008 over voldoende en passende 

huisvesting en inrichting. Door inzet van tijdelijke huisvesting in met name de wijk Oosterheem wordt door middel van 

zogenoemde schoolwoningen voorzien in voldoende huisvesting. Voor een kwaliteitsverbetering van de schoolpleinen zijn in het 

kader van het project “Kwaliteitsimpuls schoolpleinen” in 2008 zeven schoolpleinen aangepakt. Met de bouw van het Vrede 

schoolcluster in Palenstein is een aanvang gemaakt en in december 2008 is de nieuwbouw van het Picasso Lyceum 

opgeleverd. De in gang gezette planvorming voor diverse schoolcomplexen is ook afgerond. De nieuwbouw van De Voorde is 

echter niet in Meerzicht gerealiseerd, maar in de wijk Seghwaert. 

4.6 Betere kwaliteit van het onderwijs door betere inzet en gebruik van ICT in het 

onderwijs 


Toelichting 

De geplande inzet van activiteiten om de doelstelling te bereiken is gehaald. Met name in het SIZO-Centre zijn hiervoor veel 

trainingen gegeven aan docenten en ook aan leerlingen. Op de scholen voor voortgezet onderwijs is eenzelfde elektronische 

leefomgeving ingevoerd. Tevens is gestart met de uitvoering van de nieuwe notitie Visie en Strategische planning ICT- 

Onderwijs voor de periode 2008-2010. 

4.7 Alle jeugdigen in de stad mogelijkheden bieden zich te kunnen ontplooien, zich goed 

te voelen, een eigen plek te kunnen vinden en de ruimte krijgen om zelf met 

initiatieven te komen, mee te praten en mee te beslissen 


Toelichting 

Met het organiseren van activiteiten door het jongerenwerk en door jongerenorganisaties is mede inhoud gegeven aan deze 

doelstelling. Het betrekken van jongeren als vrijwilliger bij deze activiteiten (o.a. via de jongerenwebsite) was ook onderdeel van 

deze aanpak. Daarnaast zijn jongeren betrokken bij het klussenproject Go4it. Wat betreft de accommodaties is in het 

Binnenpark in de wijk De Leyens een extra ruimte voor het jongerenwerk gerealiseerd. Deze is gerealiseerd in een pand aan de 

Broekwegzijde. Het totaal van locaties met een jongerenruimte is hiermee uitgebreid naar 9. De realisatie van de 

jongerenruimte in Palenstein is vertraagd vanwege de verlate start van de bouw van het Brede Schoolcomplex in de wijk. 

Tevens heeft de raad besloten dat in Rokkeveen een tweede jongerenruimte moet komen, waarvoor de eerste plannen zijn 

gepresenteerd. De gelegaliseerde graffitimuur is een succes. In 2009 zal een voorstel voor een tweede graffitimuur worden 

opgesteld. 

4.8 Een integrale aanpak van veiligheid, opvoeding, scholing, zorg en werk ten behoeve 

van problematische jeugdgroepen en risicojongeren 

De doelstelling is: bijgesteld: Nee bereikt: Grotendeels 

Toelichting 

De wijkaanpak is versterkt door structurele ondersteuning van het overleg over de jeugdgroepen in de stad. De nieuwe 

Wijkaanpak Jongerengroepen Zoetermeer 2008 is in samenwerking met alle relevante partners tot stand gekomen en door de 

raad vastgesteld. Tevens heeft in Rokkeveen een pilot plaatsgevonden in de vorm van een HotSpot aanpak. Ter ondersteuning 

is hiervoor een Mobiel Jongeren Team van de Stichting MOOI ingezet. 

Een centraal meldpunt voor problematische jeugdgroepen en risicojongeren is nog in ontwikkeling. De regiefunctie ten aanzien 

van de afstemming binnen het Zoetermeers Zorgnetwerk (ZZoN) is versterkt door forse uitbreiding van de coördinatiefunctie. 

Met justitiële organisaties zijn afspraken gemaakt over deelname aan het ZZoN-casusnetwerk. Voor de coördinatie van zorg is 

in regionaal verband een visie opgesteld, die lokaal verder invulling krijgt in het kader van de ontwikkelingen van het Centrum 

voor Jeugd en Gezin. 

4.9 Betere risicosignalering, registratie en gegevensuitwisseling tussen partijen die 

betrokken zijn bij risicojongeren 

De doelstelling is: bijgesteld: Nee bereikt: Grotendeels 

Toelichting 

Eind 2008 is de Verwijsindex Zoetermeer (VIZ) van start gegaan, als opvolger van het JIS. Voor de gebruikers zijn voor de 

ingebruikname specifieke trainingen verzorgd. De groepsmodule van de VIZ kon eind 2008 nog niet in gebruik genomen 

worden vanwege technische complicaties. Deze worden naar verwachting in het eerste kwartaal 2009 opgelost. 




4.1 Alle leerlingen optimaal aan het onderwijs laten deelnemen 



1. Subsidiëren van het humanistisch 

vormingsonderwijs en het 

godsdienstonderwijs op de openbare 

basisscholen. 

2. Verstrekken van bijdragen in de 

vervoerskosten van leerlingen, zoals 

aangegeven in de gemeentelijke 

verordening leerlingenvervoer. 

3. Organisatie en bekostiging van het 

busvervoer schoolzwemmen. 

4. Bieden van adequate 

schoolbegeleiding voor de 

basisscholen in Zoetermeer, waarbij 25 

procent van de begeleidingsuren wordt 

ingezet voor lokale prioriteiten als de 

voor- en vroegschoolse educatie 

(VVE), het 

onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 

en voor ICT in het onderwijs (ICT). 

1 Het godsdienstonderwijs is het hele jaar gesubsidieerd, terwijl het 

humanistisch onderwijs wederom geen subsidieverzoek heeft gedaan 

vanwege gebrek aan docenten. 

2 De bijdragen zijn verstrekt overeenkomstig de verordening. 

3 De organisatie en bekostiging van het busvervoer schoolzwemmen is 

uitgevoerd. In 2008 zijn de voorbereidingen gestart voor een nieuwe 

Europese aanbesteding van dit busvervoer. 

4 De schoolbegeleiding is gerealiseerd, evenals de inzet van de extra 

begeleidingsuren ten behoeve van de genoemde lokale prioriteiten. 

4.2 Meer kinderen een optimale maatschappelijke en economische positie in de 

samenleving bieden 



1. Uitvoeren van het beleidsplan 

1 Er is overeenkomstig het beleidsplan uitvoering gegeven aan diverse 

Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 

activiteiten ter bestrijding van onderwijsachterstanden, met name 

2006-2010, waaronder eventueel ook 

activiteiten in het kader van de Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) 

projecten en programma’s voor de 

en schakelklassen. Projecten in het voortgezet onderwijs zijn o.a. 

bestrijding van taal- en algemene 

leerachterstanden in het voortgezet 

taalopvangklassen en extra aandacht voor dyslexie. 

onderwijs van doelgroepkinderen. (CP) 2 In elke wijk is een VVE-peuterspeelzaal en op twee kinderdagverblijven 

2. Verder uitbreiden van het bereik van 

is als experiment gewerkt met een VVE-programma. In 2008 is 

de doelgroepleerlingen en het 

vastgesteld dat dit experiment verder uitgebreid gaat worden en dat ook 

verbeteren van de resultaten van deze andere kinderdagverblijven gefaciliteerd gaan worden om met VVE te 

kinderen in het kader van het beleid op gaan starten. De gegevens van de Cito-toetsen in juni van de peuters 

het terrein van de Voor- en 

en kleuters zijn verzameld en getotaliseerd. Het percentage 

Vroegschoolse Educatie (VVE). (CP) 

doelgroeppeuters dat bereikt is in 2008 is gestegen. De toeleiding via 

3. Versterken van de betrokkenheid van 

ouders bij de (taal)ontwikkeling van 

de jeugdgezondheidszorg, Piëzo, scholen is verbeterd. 

hun kinderen door het organiseren van 3 Op zeven basisscholen zijn ouderkamers ingericht en worden door 

activiteiten in ouderkamers van 

gastouders activiteiten georganiseerd voor ouders, die de ouderkamers 

basisscholen. 

bezoeken. 

4. Op basis van een evaluatie van het 

taalbeleid ontwikkelen van een voorstel 4 Het aantal schakelklassen is uitgebreid van twee naar vier 

voor de uitbreiding van twee naar vier 

schakelklassen, waaronder de Kopklas. Deze Kopkas is in december 

schakelklassen. (CP) 

verhuisd van Buytenwegh naar Rokkeveen in verband met de 

5. Er is specifieke aandacht voor kinderen 

en hun ouders door het 

samenwerking met het Picasso Lyceum. 

schoolmaatschappelijk werk en de 5. De uren schoolmaatschappelijk werk in het voortgezet onderwijs zijn 

zorgadviesteams. 

door de schoolbesturen verdubbeld. Schoolmaatschappelijk werk heeft 

6. Er is specifieke aandacht voor 

binnen de scholen een belangrijke positie. De evaluaties geven een 

mentorenprojecten voor 

doelgroepkinderen. 

positief beeld. 

7. Financieren van het ROC ID College 6. Het mentorenproject op een van de basisscholen is in 2008 

voor de uitvoering en ontwikkeling van 

de educatiesoorten die de Wet 

gecontinueerd. 

Educatie en Beroepsonderwijs biedt 7. Er zijn met het ID College contracten gesloten om cursussen uit te 

met speciale aandacht voor 

kunnen voeren. In 2008 hebben ruim 975 cursisten een opleiding 

laaggeletterden. 

gevolgd. 

8. Het starten van een pilot 

maatschappelijke stages in het 

voortgezet onderwijs. 

8. De pilot Maatschappelijke stages is per juli 2008 van start gegaan. 



4.3 Minder schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten 



1. Middels het uitvoeren van de nieuwe 1. De Kadernota Voortijdig schoolverlaten 2008-2012 is in 2008 

kadernotitie Schoolverzuim en 

vastgesteld. De aanpak en bestrijding van het schoolverzuim is 

Voortijdig Schoolverlaten zal gewerkt 

worden aan verdere verbetering en 

hierin meegenomen. 

concretisering van de sluitende aanpak 2. De overgang van het VMBO naar het MBO is versterkt door 

op het gebied van scholing, arbeid en 

o.a. een verbeterde begeleiding van jongeren, die geslaagd zijn 

zorg voor jongeren tot 23 jaar. Het 

uitgangspunt hierbij is: startkwalificatie 

voor het VMBO, naar het MBO. 

gaat boven werk en werk boven 3. Deze activiteit is uitgevoerd door een intensieve participatie van het 

uitkering. (CP) 

RMC in de overleggen van het Jongerenloket. 

2. Uitvoeren van het gesubsidieerde 

actieprogramma gericht op de 

4. De samenwerking binnen het jongerenloket is geëvalueerd. Hoewel 

overgang van het VMBO naar het 

Werkplaza niet direct een belangrijke vindplaats van voortijdig 

MBO. 

schoolverlaters is, blijkt het spreekuur van RMC op deze locatie wel bij 

3. Versterken van de aanpak van de 

te dragen aan korte lijnen en goede afstemming tussen de betrokken 

jeugdwerkeloosheid met een sluitende 

ketenaanpak van onderwijs, werk, 

partijen. 

inkomen (werk/stage/baan) en zorg. 5. In 2008 is overgestapt naar een andere leverancier voor de 

4. Evalueren van de samenwerking in het webapplicatie van de Verwijsindex Zoetermeer (VIZ), voorheen ook wel 

jongerenteam c.q. jongerenloket ten 

JIS genoemd. Het voortgezet onderwijs zal in 2009 deel uitmaken van 

behoeve van het begeleiden van 

het Zorgnetwerk. 

jongeren richting onderwijs, werk en 

De Time-Out voorziening wordt ondergebracht in de nieuwe locatie van 

zorg of een combinatie daarvan. 

het Informatie Centrum Onderwijs Zoetermeer (ICOZ), voorheen 

5. Uitbreiding van het zorgnetwerk voor 

10 tot 23-jarigen, waar jongeren met 

Centrum voor Onderwijszorgvragen. 

complexe problemen adequaat worden 

toegeleid naar de (jeugd)hulpverlening 

en naar trajecten gericht op scholing 

en arbeid. De bestaande Time-Out 

voorziening wordt geïntegreerd in het 

Centrum voor Onderwijszorgvragen 

(voor het voortgezet onderwijs en 

middelbaar beroepsonderwijs). 

6. Het activiteitenprogramma is volledig uitgevoerd. 

6. Het SOB (Samenwerking Onderwijs 

Bedrijfsleven) richt zich op de 

volgende thema’s: vermindering van 

voortijdig schoolverlaten, versterking 

van de aansluiting van het 

beroepsonderwijs op de arbeidsmarkt 

en de versterking van oriëntatie op 

(school)loopbaan en beroep. Jaarlijks 

wordt er een activiteitenprogramma 

vastgesteld. 

4.4 Sterke sociale structuur en cohesie in drie wijken om kinderen betere 

ontwikkelingskansen te bieden 



1. Continueren en versterken van de 1 Het doorontwikkelen van Palenstein tot heel de wijk Centrum, 

Brede Scholen in Palenstein, 

Oosterheem-noord tot Oosterheem en Meerzicht-oost tot Meerzicht is 

Oosterheem-noord en Meerzicht-oost 

gerealiseerd. Er zijn tevens twee nieuwe clusters Rokkeveen en 

met een geïntegreerd en op behoeften Buytenwegh/de Leyens gerealiseerd. 

afgestemd activiteitenprogramma. Ook In alle clusters is een geïntegreerd en op behoeften afgestemd 

is gestart met de uitbreiding van 

programma opgesteld en uitgevoerd. Alle benoemde partners hebben 

nieuwe Brede Schoolclusters, waarvan hieraan een bijdrage geleverd. Bijna 25% van de doelgroep wordt 

er in 2007 al drie gestart zijn. (CP) 

hiermee bereikt. Tevens is een professionaliseringsslag doorgevoerd. 

2. Het, in aansluiting op de Brede 

Op alle niveaus (regiegroep/werkgroep programmaontwikkeling) wordt 

Schoolclusters, mede realiseren van 

voor- en naschoolse opvang op alle 

er gewerkt aan het doorontwikkelen van functies en werkwijzen. 

basisscholen via het project 

2 Ten behoeve van de Brede Schoolclusters zijn met de 

Dagarrangementen (o.v. van toewijzing kinderopvanginstellingen afspraken gemaakt over de realisatie van 

door ministerie). (CP) 

voor- en naschoolse opvang. In deze clusters zijn veelal ruimtes voor 

3. Vast laten leggen via de Jeugd/OAB 

de buitenschoolse opvang meegebouwd. Het nieuwe kinderdagverblijf 

monitor van het aantal activiteiten en 

aan het Elektrablauw is in de zomer van 2008 in gebruik genomen. Het 

het aantal deelnemers van de Brede 

tijdelijk gebouw aan het Bladgroen is gesloopt en de herontwikkeling 

Schoolclusters. 

kan worden opgestart. 

4. Inzetten van beheerders voor de 

multifunctionele Brede 

3 Het aantal activiteiten en het aantal deelnemers van de Brede 

Schoolcomplexen. (CP) 

Schoolclusters zijn opgenomen in de Jeugdmonitor van de gemeente 




4 

2 

3 

4 

5 

6 

Daar de bouw van de Brede school in Palenstein gestart is in augustus 

2008, zijn daar nog geen beheerders aangesteld. Wel is een 

uitvoeringsassistent Brede School aangesteld die taken op het gebied 

van beheer in het Brede School programma uitvoert. 

4.5 Betere kwaliteit van het onderwijs door adequate inzet van onderwijshuisvesting en 

een goed voorzieningenniveau 



1. Realiseren van passende huisvesting 1 Alle scholen voor primair- en voortgezet onderwijs beschikten in 2008 

(in permanente of tijdelijke vorm) voor 

over voldoende en passende huisvesting en inrichting. In 2008 is de 

de Zoetermeerse scholen voor het 

openbaar en bijzonder primair en 

Huisvestingsverordening geactualiseerd en door de raad vastgesteld. 

voortgezet onderwijs. 

Het welzijnscluster Oosterheem-centrum is in 2007 volledig in gebruik 

2. Afronden van de planvorming voor de 

genomen. Na het faillissement van de aannemer dienden er in 2008 na 

onderwijsvoorzieningen in het derde 

de oplevering nog veel opleverpunten en onvolkomenheden te worden 

deelplan Oosterheem. 

opgelost, waarvoor de aannemer niet meer verantwoordelijk kon 

3. Afronden van de vertraging in de 

worden gesteld. De financiële consequenties van het faillissement zijn 

planvoorbereiding voor de bouw van 

een welzijnscomplex/Brede 

in 2008 aan de raad voorgelegd. 

Schoolcluster in Palenstein. 

Het bevoegd gezag van Effatha is, na overleg met de gemeente, een 

4. Aanpassen, renoveren en opleveren 

programma van eisen aan het opstellen. De Voorde is in 2008 

van de bestaande scholenclusters voor verplaatst naar het schoolgebouw Bokkenweide 1-3 in de wijk 

basisonderwijs in de wijk Meerzicht 

aan het Kerkenbos. 

Seghwaert. 

5. Voltooien van de nieuwbouw van de 

In 2008 is vanwege budgettaire afwijkingen een bijgesteld programma 

afdelingen VWO/HAVO/VMBO-T in de van eisen gemaakt voor het project “Kwaliteitsimpuls schoolpleinen”. 

wijk Rokkeveen (in het kader van de 

Dat heeft geleid tot vertraging. In 2008 zijn zeven schoolpleinen 

uitwerking van het Integraal 

aangepakt, in relatie met aanpassing en uitbreiding van 

Huisvestingsplan Voortgezet 

schoolgebouwen. In 2008 zijn vervolgens zeven nieuwe ontwerpen 

Onderwijs). 

gemaakt op basis van het bijgestelde programma van eisen die in 2009 

6. Onderzoeken of een geïntegreerde 

huisvesting van de ICT-opleidingen 

naar verwachting in uitvoering worden genomen. 

van het HBO en het MBO in het 

Ter afdekking van risico’s zijn alle schoolgebouwen en bijbehorende 

Stadshart mogelijk is. 

inventarissen afdoende verzekerd tegen brand- en stormschade. Voor 

het herstel van vandalismeschade en calamiteiten is een specifiek 

daarvoor bedoeld budget in de meerjarenbegroting beschikbaar. In 

goed overleg met alle schoolbesturen wordt het economisch en 

technisch beheer van de bestaande voorraad onderwijshuisvesting 

zoveel mogelijk centraal aangestuurd. Hierbij heeft de gemeente bij het 

primair onderwijs een belangrijke regierol. 

De raad heeft ten behoeve van de planvorming in het derde deelplan 

Oosterheem een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld en de 

planvorming is opgestart. Het voorlopig ontwerp voor dit complex is in 

december 2007 in overleg met alle toekomstige gebruikers vastgesteld. 

In 2008 heeft de doorwerking naar een definitief ontwerp en vervolgens 

de besteksuitwerking plaatsgevonden. Op 19 december 2008 heeft de 

aanbesteding plaatsgevonden. In het voorjaar van 2009 zal het voorstel 

tot kredietvotatie aan de raad worden aangeboden. 

Na het faillissement van de aannemer zijn onderhandelingen gevoerd 

met een nieuwe aannemer. De financiële consequenties hiervan zijn in 

2008 aan de raad voorgelegd. In 2008 is de eerste paal voor de brede 

School Palenstein geslagen. De oplevering wordt verwacht eind 2010. 

Voor het schoolgebouw aan de Osylaan is het voorlopig ontwerp 

gereed als onderdeel van de nieuwbouw Schoutenhoek. De 

onderhandelingen tussen diverse partijen voor de totale voorziening 

verlopen moeizaam. Start bouw is nu niet te prognosticeren. 

In 2008 zijn deze schoolgebouwen aangepast en gerenoveerd. Medio 

2008 zijn beide accommodaties in gebruik genomen. 

De aannemer voor dit complex ging failliet toen circa 40% van het werk 

gereed was. Na onderhandelingen met een nieuwe aannemer is het 

werk omstreeks oktober 2007 hervat. De financiële consequenties zijn 

in 2008 aan de raad voorgelegd. De oplevering van het complex heeft 

in december 2008 plaatsgevonden. 

Eerste besprekingen hebben niet geleid tot voorstellen voor een 

geïntegreerde huisvesting in het Stadshart. Vooralsnog is gekozen om 

het onderwijs in bestaande gebouwen in het Stadshart en Meerzicht te 

blijven gebruiken. 



4.6 Betere kwaliteit van het onderwijs door betere inzet en gebruik van ICT in het 

onderwijs 



1. Afronden van alle twaalf speerpunten 1 De notitie Visie en Strategische planning ICT-onderwijs als zodanig is 

in het kader van het project ICT- 

uitgevoerd. Wel is in de Stuurgroep ICT afgesproken, dat niet 12 maar 

onderwijs en conform de speerpunten 

10 speerpunten worden afgerond. 

uit de notitie Visie en strategische 

Op basis van de evaluatie is een nieuwe notitie Strategisch Beleidsplan 

planning ICT-Onderwijs 2003-2007. 

SIZO voor de periode 2008 – 2012 opgesteld. Daarin zal een omslag 

2. Het uitvoeren van de nieuwe notitie 

Visie en Strategische planning ICTvan 

aanbodgestuurd naar meer vraaggestuurd worden bewerkstelligd 

Onderwijs 2008-2010. 

2/3 Daar is inmiddels een start mee gemaakt. Een vervolgstap hierop is het 

3. In het kader van de implementatie van 

ontwikkelen van het Inventarisatieonderzoek SIZO 2008 – 2009 

ICT in het onderwijs zullen diverse 

klein- en grootschalige projecten 

geweest, dat in januari 2009 wordt uitgevoerd. 

worden uitgevoerd. 

4 Dat is niet gerealiseerd. Scholen voor VO hebben zelf contracten 

4. Afronding van project voor realisatie 

afgesloten met verschillende partijen. Op basis van een onderzoek in 

van breedband in het onderwijs (via het het primair onderwijs is vastgesteld dat de scholen geen behoefte 

project Gigameer). 

hebben aan breedband. 

5. Evalueren van het Servicepunt ICTonderwijs 

(SIZO Centre), dat bij de 5/6 Het Servicepunt ICT-onderwijs is inmiddels gerealiseerd in de vorm van 

schoolbegeleidingsdienst 

het SIZO Centre. Op jaarbasis wordt er door 1500 tot 2000 cursisten 

OnderwijsAdvies is ondergebracht. 

(leerkrachten en leerlingen) deel genomen aan (opleidings-)activiteiten 

6. De opleidingen vanuit het SIZO Centre 

zullen worden ondergebracht in een 

in het SIZO Centre. 

beheersorganisatie. 

7 Voor een gezamenlijk bundeling van beheersdiensten is nu geen 

7. Afronden van het onderzoek naar 

draagvlak. De schoolbesturen hebben er voor gekozen om vooralsnog 

bundeling van de beheersdiensten in 

gebruik te maken van de eigen beheersdiensten en leveranciers. 

het primair onderwijs en ontwikkelen 

Mogelijk dat op de langere termijn dit onderwerp opnieuw zal worden 

van een voorstel voor de periode vanaf 

2008. 

opgepakt. 

8. De implementatie van het 

8 Het Onderwijsplein Zoetermeer wordt redelijk gebruikt, momenteel tot 

Onderwijsplein Zoetermeer moet leiden 

tot een gebruik van meer dan 50%. 

ruim 40%. 

4.7 Alle jeugdigen in de stad mogelijkheden bieden zich te kunnen ontplooien, zich goed 

te voelen, een eigen plek te kunnen vinden en de ruimt 



1. In stand houden van accommodaties 1 Aan twee organisaties, jongerencentrum Mevrouw Latenstaan en 

jongerenwerk in alle wijken, één 

stedelijke accommodatie voor 

Jongeren Belang Zoetermeer, is subsidie verstrekt. 

jongerenvereniging Mevrouw 

2 MOOI! Zoetermeer e.o. heeft in 9 jongerenaccommodaties en diverse 

Latenstaan en de gelegaliseerde plek 

sportzalen en op trapveldjes activiteiten voor de jeugd uitgevoerd. 

voor graffiti uitingen in de wijk 

Daarnaast werd samengewerkt met Halt Haaglanden ihkv het project 

Meerzicht. 

Go 4 it en met de afdeling V&A in het kader van Speelmeer 13+. 

2. Subsidiëren van 

vrijwilligersorganisaties voor het 3 In alle wijken is outreachend jongerenwerk uitgevoerd. In Rokkeveen 

organiseren van activiteiten voor 

aangevuld met een Mobiel Jongeren Team van Stichting MOOI!. Waar 

jongeren in wijk en stad die zijn 

nodig werd door het jongerenwerk of via samenwerkende organisaties 

afgestemd op de vraag van de 

doelgroep. (CP) 

contact gelegd met bewoners en tussen jongeren en bewoners. 

3. Ondersteunen van algemeen en 5 Door informatie via de jongerensite, freecards en flyers die zijn uitgezet 

outreachend jongerenwerk, zowel 

in jongerencentra, JIP, uitgaansgelegenheden en scholen, zijn jongeren 

recreatief als educatief, en dit zoveel 

gestimuleerd plannen te maken voor activiteiten die zij zelf konden 

mogelijk wijkgebonden laten uitvoeren. 

Nevendoel is de betrokkenheid van de 

uitvoeren. 

jeugd met de wijk en het contact met 7 Deze activiteit is gerealiseerd. De Verordening kwaliteitseisen 

overige buurtbewoners te verbeteren. 

peuterspeelzalen Zoetermeer is gewijzigd, zodat kinderen vanaf 2 jaar 

(CP) 

de peuterspeelzaal mogen bezoeken. 

4. Jongeren in staat stellen zich een 

beeld te vormen van hun eigen positie 8 Alle kindercentra op twee na zijn in 2008 geïnspecteerd. Door de grote 

in de maatschappij en actief te zijn 

groei van het aantal kindercentra was de capaciteit bij de GGD 

(o.a. door de gemeentelijke 

onvoldoende om alle inspecties in 2008 uit te voeren. Deze twee 

jongerensite: 

www.zoetermeer.nl/jongeren). 

kindercentra zijn begin januari 2009 geïnspecteerd. 

5. Jongeren actief betrekken bij beleidsen 

planontwikkeling en stimuleren zelf 

met initiatieven en activiteiten te komen 

door middel van het X-ZJON! Action 

budget voor jongeren. 

6. Subsidiëren van peuterspeelplaatsen 

en peuterspeelplaatsen met één of 


meerdere plusfuncties voor kinderen 

van 2,5-4 jaar in een 

achterstandspositie. (CP) 

7. Subsidiëren van opvangplaatsen 

dagverblijf en/of buitenschoolse 

opvang in gevallen waarbij 

medisch/sociale indicatie (SMI) van 

toepassing is en ouders geen beroep 

kunnen doen op de wettelijke 

doelgroepenregeling. 

8. Stimuleren van integrale 

(jeugd)samenwerkingsprojecten waarin 

kinderopvang een rol speelt, zoals 

dagarrangementen en Brede School. 

(CP) 


4.8 Een integrale aanpak van veiligheid, opvoeding, scholing, zorg en werk ten behoeve 

van problematische jeugdgroepen en risicojongeren 



1. Verbeteren van de wijkgerichte aanpak 1 Met de beschrijving van een methodiek en werkproces ‘groepen pellen’ 

van overlastgevende jeugd door 

is geregeld dat risicojongeren in groepen op straat waar nodig worden 

versterking van de wijkjeugdteams met toegeleid naar het netwerk van zorginstellingen en kunnen worden 

een coördinator. 

aangemeld bij het casusoverleg ZZoN. 

2. Verbeteren en de coördinatie van 

zorg/begeleiding aan problematische 2 Eind 2008 is de Verwijsindex Zoetermeer van start gegaan, waarin alle 

jeugdgroepen en risicojongeren. 

deelnemers van het netwerk van zorginstellingen risicojongeren 

3. Verbeteren van de samenwerking 

registreren zodat de samenwerking en afstemming verbetert. Via de 

tussen lokale voorzieningen en van de coördinator van het ZZoN wordt de zorg en begeleiding van 

regionale voorzieningen en tussen de 

justitiële en maatschappelijke keten. 

problematische jongeren beter gecoördineerd. 

3 Vanaf 2009 gaan Jeugdreclassering, Reclassering Nederland en HALT 

als proef deelnemen aan het casusoverleg ZZoN zodat de afstemming 

met het netwerk van zorginstellingen verbetert. 

4.9 Betere risicosignalering, registratie en gegevensuitwisseling tussen partijen die betrokken zijn bij 

risicojongeren 



1. Stimuleren dat bij jeugd betrokken 1 In samenwerking met relevante partners is de nota Wijkaanpak 

partijen risicojongeren en 

Jongerengroepen 2008 uitgewerkt en vervolgens door de raad 

problematische jeugdgroepen 

vastgesteld. Daarnaast is een aantal afspraken verder uitgewerkt in een 

adequaat registeren in het JIS en eigen eerste uitwerkingsnotitie en is in het kader van de Regionale Aanpak 

registratiesystemen. 

Samenleving (RAS), in samenwerking met relevante partners, een 

2. Versterken van de functie van het 

methodiek voor het pellen van straatgroepen uitgewerkt. 

stedelijk zorgnetwerk 10-23 (ZZoN) als Eind 2008 is de Verwijsindex Zoetermeer van start gegaan, waarin alle 

centraal meldpunt en platform voor 

deelnemers van het netwerk van zorginstellingen risicojongeren 

signaaluitwisseling. 

registreren zodat de samenwerking en afstemming verbetert. Door 

overstap naar een nieuwe leverancier was tijdelijk geen groepsmodule 

beschikbaar. De gegevens over jongerengroepen zijn tijdelijk op andere 

wijze vastgelegd. De nieuwe groepsmodule, die deel uitmaakt van de 

Verwijs Index Zoetermeer (VIZ), zal in het voorjaar van 2009 in gebruik 

genomen worden. 


2 

Voor het ZZoN is in de loop van 2008 een aparte coördinator 

aangesteld. Hiermee is een extra impuls gegeven aan de versterking en 

werkwijze van het ZZoN. 




4.1 Inzet van de begeleidingsuren lokale prioriteiten bij 

de schoolbegeleidingsdienst OA 

4.2 Doelgroepbereik Voor- en Vroegschools Educatie 

(VVE) 

4.3 Terugleiden van gemelde voortijdig schoolverlaters 

naar school en/of werk 

10% 25% 25% - Jaarverslag 

OA 

65% 

82% +17% Registratie 

scholen en 

peuterzalen 

75% 73% -2% Jaarverslag 

Leerplicht/R 


naar school en/of werk 

4.4 Uitbreiding Brede Scholen (in aantallen clusters) 

4.5 Realisatie nieuwbouw basisonderwijs 

4.6 Realisatie speerpunten ICT in het onderwijs 

4.3 Percentage deelnemers dat diploma/certificaat 

behaalt bij ID-college 



3 clusters 5 clusters 5 clusters - 

Leerplicht/R 

MC 

Registratie 

MOOI 

- 2 3 +1 Scholen 

Oosterheem 

9 afspraken 10 - Jaarverslag 

in stuurgroep: 

10 

SIZO 

- 75% Informatie 

nog niet 

bekend. 

ID-college 

4.8 Percentage jongeren met problemen - 20% 24% +4% Jeugdmonitor 

Prestatie-indicator 

4.4.1 Aantallen bijeenkomsten/activiteiten per Brede 

School (in 2007) 

4.4.1 Gemiddeld aantal deelnemers aan Brede School 

activiteiten 

4.2.2 Bereik VVE* totaal 2005 

Bereik peuters 2-3 jaar 

Bereik kleuters 4-5 jaar 

4.2.4 Aantal schakelklassen* 

Aantal leerlingen 

4.3.1 Toename totaal aantal meldingen ongeoorloofd 

schoolverzuim* 

4.3.4 Aanpak Voortijdig Schoolverlaten 

-teruggeleiden naar onderwijs 

-teruggeleiden werk 



801 - 945 +144 Jaarverslag 

MOOI 

21 - 12 -9 Jaarverslag 

MOOI 

67% 60% 82% +12 Registratie 

47% 40% 79% +39 scholen en 

87% 79% 85% +6 peuterzalen 

2 2 4 +2 

Info 

20 34 +14 schoolbestuur 

647 15% 701 +54/+8% Jaarverslag 

meldingen 

meldingen t.o.v.2007 Leerplicht/RMC 

- 

- 

50% 

25% 

46% 

27% 

-4% 

+2% 

Jaarverslag 

Leerplicht/ RMC 

-TIME OUT 

35 ll 

- 

18 ll. -17 ll. 

4.1.4 Jeugdmonitor , inclusief onderwijsachterstanden 

(tweejaarlijks) 

n.v.t. Realisatie Gerealiseerd Jeugdmonitor 

4.2.7 Volwasseneneducatie / aantal deelnemers 

675* 882 +207 ID-college 

cursussen redzaamheid 

(was 520) 

4.2.7 Volwasseneneducatie/ aantal deelnemers VAVO 120 93 (9) -27 (-6) ID-college 

4.2.7 Toename aantal deelnemers alfabetisering 

5* -21 -16 ID-college 

autochtonen 

(was 10) 

4.2.7 Maximaal verzuimpercentage 23 % 31,5% +8,5% ID-college 

4.7.1 Aantal accommodaties / locaties voor 

8 8 9 +1 Jaarverslag 

(wijkgericht)jongerenwerk (minimaal) 

MOOI! 

4.7.3 Aantal activiteiten jongerenwerk 1.722 1.580 1628 +48 Jaarverslag 

MOOI! 

4.7.3 Aantal deelnemers jongerenwerk* 20.820 22.350 19.653 -2697 Jaarverslag 

MOOI! 

4.7.3. Aantal wijken met outreachend wijkjongerenwerk 11 11 11 0 Eigen 

administratie 

4.7.4 Aantal bezoekers gemeentelijke jongerensite 26.801 27.500 26.231 -1.269 Afdeling Beleid 

(WZ) 

4.7.5 Aantal initiatieven dat via het X-ZJON! 

Actionbudget wordt gerealiseerd 

10 10 10 0 Afdeling Beleid 

(WZ) 

Toelichting 

* 4.2.7: Dit is een bijgestelde prognose voor 2008. 

* 4.2.7: Het aantal deelnemers VAVO is gedaald, omdat leerlingen vanuit het voortgezet onderwijs rechtstreeks leerlingen 

kunnen toeleiden naar het VAVO. 

* 4.3.1: Bij de prestatie-indicator voor het terugdringen van ongeoorloofd verzuim werd voor het begrotingsjaar 2008 als peiljaar 

schooljaar 2005-2006 gehanteerd. Echter in het schooljaar 2006-2007 is het gemeentelijk verzuimprotocol ingevoerd. Hierdoor 

is een enorme stijging aan verzuimmeldingen ontstaan. Deze stijging geeft een beter beeld van het daadwerkelijk verzuim dat 

plaatsvindt. De peildatum is daarom gewijzigd in het schooljaar 2006-2007. Hierdoor zal effectiever gemeten kunnen worden of 

het verzuim na invoer van het verzuimprotocol en de ingezette maatregelen afneemt. In 2008 is de stijging van de meldingen al 

lager uitgevallen dan vorig jaar (8% tegenover 29%) en dit sluit aan bij onze doelstelling. 

* 4.7.3: Het gaat hier om het aantal drempeloverschrijdingen. 

* 4.7.4: Het aantal bezoekers is gedaald, omdat tijdens een korte periode de website door het ontbreken van een link op een 

zoekmachine niet bereikbaar was.




Primitieve 




Rekening 


Afwijking 


Lasten 23.725 23.292 24.194 -902 

Baten 4.672 4.703 5.709 1.006 



Toevoegingen aan reserves 2.180 8.735 8.735 0 


Saldo mutaties reserves 811 1.446 1.592 -146 


bestemming 19.864 20.035 20.077 -42 

Toelichting 

Het resultaat op onderwijshuisvesting laat een negatief saldo zien, voornamelijk veroorzaakt door 

extra kosten voor vandalismeherstel. De totale kosten voor het herstel van vandalismeschade waren 

voor 2008 totaal geraamd op 352.000 en de uitgaven over 2008 bedragen totaal 524.000. Een 

nadeel van in totaal 172.000. 

Hier tegenover staan een aantal schade-uitkeringen samen groot 41.000. Per saldo een 

overschrijding van 130.000. Het schadebedrag wordt voor het grootste deel veroorzaakt door 

glasschade. Deze schadepost wordt door de jaren heen almaar groter. Een toenemend aantal 

gebouwen wordt inmiddels voorzien van dubbelglas (eisen Bouwbesluit) en vervolgens worden de 

kosten door wijze van herstel van glasschade door de ARBO-wetgeving aanmerkelijk hoger. 

Vandalismeschade is niet verzekerd. 

In de afrekening van de rijksregeling Onderwijsachterstanden mogen alleen de toekenningen worden 

opgenomen, die definitief zijn vastgesteld. Bij het opstellen van het Tweede Tussenbericht was de 

verwachting, dat niet alle toekenningen in 2008 zouden worden vastgesteld. Op basis daarvan is bij 

het Tweede Tussenbericht voor zowel uitgaven als inkomsten een aframing van 245.000 

doorgevoerd. Door extra inspanningen zijn meer toekenningen afgerekend dan verwacht, waardoor 

zowel de aan 2008 toe te rekenen uitgaven als inkomsten hoger uitvallen. Daarnaast is in 2008 meer 

geld besteed aan extra schakelklassen om de doelstelling een extra impuls te geven. 

In overleg met het ministerie van OC&W en de contactgemeente Den Haag is afgesproken dat de 

onderbesteding van de rijksbudgetten t.b.v. bestrijding voortijdig schoolverlaten (2007-2011) ingezet 

zullen worden om activiteiten te ontwikkelen samen met het onderwijs (VO en MBO). Binnen de G4 

kan het onderwijs namelijk geen beroep doen op programmagelden van het ministerie zoals in de rest 

van het land. Deze activiteiten moeten gerealiseerd worden vanuit het budget dat door de 

contactgemeente Den Haag is doorbeschikt aan de gemeenten binnen de regio Haaglanden. De 

begroting vsv is op een laat tijdstip in 2008 vastgesteld, waardoor de uitgaven niet volledig konden 

worden gerealiseerd. Hierdoor is voor ruim 200.000 minder aan loonkosten uitgegeven, hetgeen van 

invloed is op de aan 2008 toe te rekenen inkomsten: een bedrag van 237.000 is als vooruit 

ontvangen inkomsten op de balans verantwoord. 

Binnen dit product Jeugd en Jongeren vallen de onderdelen Jeugd en Jongerenwerk, het project 

Radicalisering en polarisatie, de regeling Dagarrangementen, Brede school en Kinderopvang en 

peuterspeelzaalwerk. 

Bij Jeugd en Jongeren is een tekort ontstaan op het budget, vooral door extra inzet van uren voor de 

problematiek rondom De Vlieger (waarvoor een pilot Hotspot is ingesteld) en de overlast van jongeren 

in de Houtbuurt en de zoektocht naar een geschikte jongerenlocatie. 

Voor het project Radicalisering en polarisatie is het budget toegevoegd aan de Algemene Uitkering; in 

2008 is, mede door de late start, ruim 12.000 uitgegeven, waarvoor dekking in de Algemene 

Uitkering zit. 



Bij de regeling Dagarrangementen is aanzienlijk minder (> 100.000) uitgegeven dan begroot. De 

oorzaak ligt hier vooral bij de externe partners, die ondanks verzoeken daartoe geen declaraties voor 

gemaakte kosten bij de gemeente hebben ingediend. 

Bij het onderdeel Brede School treedt een voordeel op van ruim 80.000, in hoofdzaak door een 

lagere urenbesteding. Oorzaak is voor een deel gelegen in de vertraging van de oplevering van de 

Brede School Palenstein. 

Toelichting afwijking onttrekking aan Reserves. 

Er was een onttrekking begroot van 146.300 uit de Reserve Kinderopvang ter dekking van de kosten 

van het project Dagarrangementen. Omdat de uitgaven op dit project veel lager zijn dan begroot en 

kunnen worden gedekt uit het daarvoor geraamde budget, is de onttrekking achterwege gelaten. 





na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


400.01 - ONDERWIJSHUISVESTING 23.508 24.365 -857 

480.01 - LOKAAL ONDERWIJSBELEID 1.413 1.429 -16 

480.04 - ONDERWIJSACHTERSTANDENBELEID 953 1.284 -331 

480.06 - LEERPLICHT/RMC/VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN 1.484 1.248 236 

480.07 - LEERLINGENVERVOER 897 923 -26 

482.02 - VOLWASSENENEDUCATIE 1.484 1.528 -44 

630.04 - JEUGD EN JONGEREN 2.288 2.153 135 



400.01 - ONDERWIJSHUISVESTING 8.900 9.583 683 

480.01 - LOKAAL ONDERWIJSBELEID 95 109 14 

480.04 - ONDERWIJSACHTERSTANDENBELEID 800 1.151 351 

480.06 - LEERPLICHT/RMC/VOORTIJDIG SCHOOLVERLATEN 475 278 -197 

480.07 - LEERLINGENVERVOER 37 40 3 

482.02 - VOLWASSENENEDUCATIE 1.321 1.375 54 

630.04 - JEUGD EN JONGEREN 364 317 -47 



2.5 Programma 5 - Kunst, cultuur en bibliotheek 


De algemene doelstelling van het programma Kunst, Cultuur en Bibliotheek is tweeledig, aan de ene 

kant het realiseren van een veelzijdig en kwalitatief goed cultuuraanbod voor een breed publiek en 

aan de andere kant het stimuleren van cultuurparticipatie. 



5.1 Versterking van de binding met de stad en de marktpositie van de stad 

! 

Toelichting 

De gemeente versterkt haar marktpositie en de binding met de stad door aantrekkelijke en herkenbare evenementen te 

organiseren. Zo zijn in 2008 tien grote en vijftig kleine evenementen georganiseerd, een extra aantal van vier grote en tien 

kleine evenementen op basis van de streefcijfers. De ontwikkelingen in het kader van Zoetermeer1000 hebben stimulerend 

gewerkt. Ook is de markpositie van de stad verstevigd door uitgave van diverse toeristische producten, zoals themaroutes en 

brochures. Daarnaast is deze verstevigd door het openen van een Toeristisch Informatie Punt op 1 december 2008 in het 

publieksplein van het Stadshuis. 

Vermeldenswaardig is ook dat voorafgaande aan de Nationale Veteranendag in Zoetermeer een aantal evenementen is 

georganiseerd. De aandacht (zelfs landelijk) die daarmee gegenereerd werd, leverde bedankbrieven van veteranen op. De 

gemeente is nadrukkelijk vanuit het Nationale Comité Veteranendag gecomplimenteerd. 

5.2 Eigentijdse en laagdrempelige toegang tot kennis, informatie en cultuur voor alle 

Zoetermeerse burgers door een vraaggerichte bibliotheekv 

! 

Toelichting 

De bibliotheek is ook dit jaar veelvuldig geraadpleegd voor het zoeken naar informatie en studiemateriaal, lezen van boeken en 

voor deelname aan diverse cultuureducatieve activiteiten (vooral in schoolverband). De landelijke leesbevorderingsactiviteiten 

werden goed bezocht. Mediacoaches zijn geïntroduceerd ter vergroting van de mediawijsheid onder de jeugd. Pilots gericht op 

verbetering van de service aan ouderen zijn gerealiseerd. De website is volledig vernieuwd, de automatisering is verbeterd. 

Toch ontkwam de bibliotheek ook dit jaar niet aan een lichte afname van het aantal uitleningen en het aantal bezoekers. De 

afname bleef binnen de afgesproken bandbreedte. De bibliotheek heeft ter vergroting van het bereik een nieuw bedrijfsplan 

uitgebracht. Met de strategie is in beginsel ingestemd, maar niet met de gevraagde hogere subsidie. De afrondende 

besluitvorming is in 2009. 

De programmaraad voor de kabel heeft zijn adviesfunctie naar behoren uitgevoerd. 

Het nieuwe gesubsidieerde programma Mag 79 van Zfm heeft niet de gewenste resultaten geboekt. Zfm werkt aan een 

bijstelling van het programma. De financiële situatie bij Zfm is als gevolg van verder teruggelopen advertentie-inkomsten nog 

wankeler geworden. De VNG is in onderhandeling met het rijk over een nieuwe bekostigingsregeling voor lokale omroepen. In 

het voorjaar 2009 komt een voorstel over het functioneren en de bekostiging van Zfm. 

5.3 Toename cultuurparticipatie (met name gericht op de jeugd) en bevordering cultureel 

bewustzijn 

! 

Toelichting 

Het CKC heeft haar cursorische activiteiten op het gebied van dans, muziek, beeldende kunst en theater uitgevoerd. Daarnaast 

heeft het CKC een bijdrage geleverd aan de cultuureducatieve activiteiten. 

Het Historisch Genootschap Oud Soetermeer organiseerde de jaarlijkse Open Monumentendag plus de activiteiten van haar 

werkgroepen en commissies. Ook werd in 2008 het boekje Toegankelijk Oud Soetermeer gerealiseerd en werd de website door 

het Historisch Nieuwsblad genomineerd als beste in de categorie historische verenigingen. 

Het Stadsmuseum realiseerde drie vaste presentaties en vier wisseltentoonstellingen. Het museum organiseerde o.a. de 

tentoonstelling “Dichtbij klopt het Hart der Wereld/Nederland op de expo 58” en een nieuwe gecombineerde 

Vrienden/Museumfolder. Het museum leverde diverse bijdragen in het kader van de ontwikkeling van de nieuwe organisatie, het 

Centrum voor Cultuur & Samenleving, als schakel in de Culturele As 

Het 1000 jarig bestaan van Zoetermeer heeft een enorme impuls gegeven aan zowel de samenwerking tussen culturele 

instellingen onderling als tussen de culturele instellingen en het onderwijs. 

5.4 Versterking van het culturele klimaat in Zoetermeer 

De doelstelling is: 

Toelichting 

Naast alle activiteiten om inwoners actief en passief van cultuur te laten genieten, en daarmee een prettig cultureel klimaat te 

onderhouden, zijn in 2008 ook belangrijke stappen gezet om de culturele infrastructuur van Zoetermeer verder uit te bouwen en 

te versterken. Met het goedkeuren van het definitief ontwerp van het stedebouwkundig plan voor de Culturele As voor de 

verbinding van het centrum van nieuw en oud Zoetermeer, is een stevige basis gelegd die in de komende jaren uitgewerkt zal 

worden. Als belangrijke steunpilaar van het plan geldt de ontwikkeling van een nieuw Stadsmuseum Plus aan de Dobbeplas. In 

2008 is het Koersdocument vastgesteld waarin de contouren zijn geschetst van een nieuw te ontwikkelen Centrum voor Kunst 

en Samenleving (werktitel) waar vanuit een cultureel perspectief de Zoetermeerse identiteit centraal zal staan als New Town. 



5.5 Vergroten actieve en passieve mogelijkheden voor podiumkunst 


Toelichting 

Door middel van subsidiëring aan het Stadstheater is bereikt dat een gevarieerd theateraanbod in Zoetermeer werd 

aangeboden. In 2008 heeft het Stadstheater ruim de afgesproken programmering gehaald (323 voorstellingen werkelijk, t.o.v. 

280 afgesproken). 

Door middel van subsidiëring van Cultuurpodium De Boerderij heeft actieve en passieve participatie van muziekgerelateerde 

activiteiten door een gevarieerd publiek en diverse (jongeren-)culturen plaatsgevonden. Deze activiteiten hebben een kleine 

terugloop in bezoekersaantallen laten zien t.o.v. 2007 (circa 3%). 

De actieve en passieve deelname aan de amateurkunst werd bevorderd door subsidiëring van amateurkunst, suppletie van 

bespeelkosten van de Kleine Zaal van het stadstheater, het beschikbaar stellen van de locatie Akeleituin voor repetities en het 

investeren in gebruiksmogelijkheden van multifunctionele podiumruimten. In 2008 werden maar liefst 82 amateurkunst 

voorstellingen georganiseerd in het stadstheater. 

Een stijging van 14 voorstellingen, wat een indicatie geeft van de sterkte van het amateurveld. 

5.6 Grotere cultuurhistorische waarde van de stad 


Toelichting 

Twee nieuwe beeldende kunstwerken zijn in 2008 gerealiseerd: De aardappelmannetjes in Centrum West en De speelvis in de 

Dorpsstraat. Het achterstallig groot onderhoud is weggewerkt en de beeldende kunstwerken zijn schoongemaakt. 

Belangrijk voor het verstevigen van de cultuurhistorische waarde was de aanschaf van de kunstcollectie van Wout van der Vet, 

die een overzicht geeft van 40 jaar zeefdrukkunst in Nederland. Daarnaast zijn diverse kunstprojecten in het kader van de 

geldstroom BKV 2008 en in het kader van Zoetermeer 1000 jaar uitgevoerd. 

Op 8 december 2008 is de gewijzigde subsidieverordening vastgesteld om het subsidiepercentage te verhogen en het 

maximumbedrag te verdubbelen voor het subsidiëren van monumenteigenaren. Deze uitbouw van dit instrument geeft een 

betere stimulans om het bouwkundig erfgoed in stand te houden. 

5.7 Meer sociale cohesie in buurten en wijken 


Toelichting 

Hier gaat het om de versterking van de sociale cohesie door sociaal culturele accommodaties aan te bieden. Ook dit jaar is dat 

gebeurd waarbij veel accommodaties verbeterd zijn in het kader van het vergroten van de toegankelijkheid. 


5.1 Versterking van de binding met de stad en de marktpositie van de stad 



1. Via Stichting Floravontuur stimuleren 1 In totaliteit zijn 10 grote en 50 kleine evenementen georganiseerd. De 

en organiseren van zes grote 

ontwikkelingen in het kader van Zoetermeer1000 hebben daar een 

evenementen (onder meer Couleur 

belangrijke bijdrage aan geleverd. 

Locale en bevrijdingsfestival 5 mei) en 2 De opdracht aan Floravontuur om de afgesproken producten te 

45 kleinere evenementen. (CP) 

ontwikkelen is zelfs beter dan voorzien uitgevoerd. Met een wervende 

2. Stadspromotie activiteiten uitbreiden. 

presentatie op de Vakantiebeurs in januari 2008, gevolgd door de 

3. Uitvoering geven aan de 

uitgave van diverse toeristische producten, als de themaroutes, de 

Evenementennota. 

brochure ‘Veelzijdig Zoetermeer’ (oplage 60.000) werd Zoetermeer 

4. Opstellen van een 

stevig neergezet. De ontplooide activiteiten in het kader van de ‘Big five’ 

evenementenkalender 2008. 

en daarmee samenhangende samenwerking tussen deze leisure 

aanbieders, resulteerde in een aanbod van arrangementen, die gretig 

aftrek vonden bij het bedrijfsleven en organisaties zoals het Ministerie 

van Financiën. Daarnaast vervulde Floravontuur haar ondersteunende 

en adviserende rol in het kader van Zoetermeer1000. 

Tot slot, de realisatie van het Toeristisch Informatie Punt in het 

Publieksplein van het Stadhuis. Op 1 december 2008 werd deze nieuwe 

dienst geopend. In het jaar 2008 heeft Floravontuur haar positie 

versterkt als volwassen spitsorganisatie op het gebied van 

evenementencoördinatie en stadspromotie. 

3 Door uitvoering van genoemde activiteiten is ook in 2008 weer invulling 

gegeven aan de evenementennota. 

4 Is gerealiseerd. 



5.2 Eigentijdse en laagdrempelige toegang tot kennis, informatie en cultuur voor alle 

Zoetermeerse burgers door een vraaggerichte bibliotheekv 



1. Verlenen van subsidie aan Stichting 1 Subsidie is verleend conform begroting 2008. Vernieuwingsafspraken 

Openbare Bibliotheek, met daaraan 

zijn nagekomen via uitvoering Richtlijn bibliotheken 5 kernfuncties: 

verbonden prestatieafspraken binnen 

Makkelijk lezen punt, (Be)leven in Zoetermeer, certificering, 

het daarvoor afgesproken 

kwaliteitsbeleid opstellen, ledenwervingsactie (in provinciaal verband. 

doelgroepenscenario. 

De bibliotheek heeft subsidie ontvangen van de provincie). 

2. Bibliotheekdienstverlening gebeurt in 

De samenwerking met het Stadstheater, het Filmhuis, alle scholen in 

vier vestigingen. 

Zoetermeer, Vierstroomzorgring, gemeente (Wmo), CWI en tal van 

3. Ten uitvoer leggen van motie 24a 

andere instellingen heeft geleid tot nieuwe educatieve diensten, nieuwe 

(voorjaarsdebat 2007), die betrekking 

informatieproducten en gezamenlijke culturele programma’s. 

heeft op een taakstelling bij de 

2 De planvoorbereiding van de definitieve bibliotheek in Oosterheem 

bibliotheek vanaf 2009. Gelet op 

heeft opnieuw vertraging opgelopen door externe factoren. Planning is 

strekking motie wordt verdere 

nu in 2011. De kwetsbaarheid van de huidige tijdelijke vestiging is een 

uitvoering gegeven aan vestiging van 

bron van zorg. De bestaande overlast van jongeren is belemmerend 

een nieuwe volwaardige bibliotheek in 

voor een goede dienstverlening. Onderzocht wordt of door middel van 

Oosterheem Centrum. 

participatiebanen extra toezicht kan worden ingezet. 

4. De bibliotheek voert het plan 

3 De vestiging in Oosterheem heeft minder vierkante meters dan 

Kunstzinnig (actieplan cultuurbereik 

oorspronkelijk begroot. Hierdoor geeft bibliotheek uitvoering aan 

2005-2008) uit. 

taakstelling. De vrijkomende vierkante meters worden aan andere 

5. Uitvoeren, in samenwerking met 

partijen verhuurd. 

Programmaraad, van de Mediawet en 4 Dit plan is volledig uitgevoerd. 

subsidiëren van de lokale omroep Zfm. 5 Vanwege een aangekondigde wetswijziging (Mediawet) is de 

toekomstige positie van programmaraden onzeker geworden. De 

verwachting was, dat de wettelijke basis voor de programmaraad al snel 

zou verdwijnen. Om die reden was de (her)benoeming van de (nieuwe) 

leden tijdelijk aangehouden. Naar het zich nu laat aanzien zal de 

programmaraad nog wel twee jaar blijven voortbestaan. In het eerste 

kwartaal van 2009 wordt een benoemingsvoorstel aan de raad 

voorgelegd. 

De programmaraad heeft adviezen voor radio en televisie opgesteld. 

De subsidie aan lokale omroep Zfm is verstrekt 

5.3 Toename cultuurparticipatie (met name gericht op de jeugd) en bevordering cultureel 

bewustzijn 



1. Subsidiëren van het Centrum voor 1 Het CKC heeft haar activiteiten conform de afspraken met de gemeente 

Kunst en Cultuur (CKC) en daarmee 

uitgevoerd. Het CKC is naast haar reguliere activiteiten ook actief 

bijdragen aan de totstandkoming van 

een breed en divers pakket aan 

geweest in het versterken van haar cultuureducatieve activiteiten. 

vraaggerichte cultuureducatieve 2 Ook dit jaar is weer een gevarieerd programma samengesteld in 

activiteiten tegen betaalbare tarieven. 

samenspraak tussen culturele instellingen enerzijds en 

(CP) 

vertegenwoordigers van scholen anderzijds. 

2. Bieden van een breed samengesteld 

cultuureducatief aanbod voor 

3 De door OCW vastgestelde outputdoelstellingen van het Actieplan 

scholieren, in overleg met de scholen. 

Cultuurbereik 2008 zijn bereikt. Het Actieplan Cultuurbereik krijgt in 

3. Uitvoeren van het Actieplan 

2009 een “vervolg” middels het Fonds Cultuurparticipatie 2009-2012 

Cultuurbereik 2005-2008. 

waaraan eveneens de zes grote culturele instellingen meedoen. 

5.4 Versterking van het culturele klimaat in Zoetermeer 



1. Realisatie van de culturele as met 

onder andere een aantrekkelijke 

1 Het definitieve ontwerp voor de culturele as is vastgesteld. 

wandelroute van het Nicolaasplein over 2 Het Historisch Genootschap Oud Soetermeer organiseerde de jaarlijkse 

de Dobbeplas naar het Stadhuisplein. 

Open Monumentendag plus de activiteiten van haar werkgroepen en 

(CP) 

commissies. Ook werd in 2008 het boekje Toegankelijk Oud 

2. Subsidiëren van het Stadsmuseum en 

Soetermeer gerealiseerd en werd de website door het Historisch 

het Historisch Genootschap Oud 

Nieuwsblad genomineerd als beste in de categorie historische 

Soetermeer. 

verenigingen. 

3. Het samen met private partijen 

Het Stadsmuseum registreerde over de eerste helft van 2008 2.800 

realiseren van een nieuw 

bezoekers en realiseerde drie vaste presentaties en vier 

Stadsmuseum. 

wisseltentoonstellingen. Het museum organiseerde o.a. het jaarlijkse 

Museumweekend, nam deel aan het traject “Netwerkaanpak 

Veiligheidszorg” van het Erfgoedhuis Zuid-Holland, bracht een 

verzorgde catalogus uit bij de tentoonstelling “Dichtbij klopt het Hart der 

Wereld/Nederland op de expo 58” en een nieuwe gecombineerde 

Vrienden/Museumfolder. 




3 

In 2008 is een het koersdocument voor het Stadsmuseum Plus door de 

Raad vastgesteld, waarin de contouren van het nieuwe Centrum voor 

Kunst & Samenleving (werktitel) zijn vastgesteld, evenals de 

randvoorwaarden die aan de verdere uitwerking zijn verbonden. In 2009 

komt een finaal voorstel. 

5.5 Vergroten actieve en passieve mogelijkheden voor podiumkunst 



1. Subsidiëren van een breed en 

1. De verwachting is dat het Stadstheater de voor 2008 opgelegde 

gevarieerd aanbod aan professionele 

prestaties gehaald heeft. Met name de verplichte 280 professionele 

en amateurkunst in het Stadstheater. 

voorstellingen zijn ruim overschreden 

2. Subsidiëren van cultuur- en poppodium Het Stadstheater heeft in 2008 wederom het project Kunsthappen 

de Boerderij. 

gerealiseerd en gecoördineerd voor de groepen 4 en 5 havo/vwo 

3. Subsidiëren van Amateurkunst. 

samen met de Boerderij, het CKC, de Bibliotheek, het Stadsmuseum en 

Cine Utopia. Hiermee worden 1000 leerlingen bereikt. 

2 Over de eerste helft van 2008 (prestatiegegevens) is het 

bezoekersbereik van de Boerderij 7% achtergebleven bij de raming 

(3% t.o.v. realisatie 2007), de activiteiten bleven 5% achter. 

3 Dit werd bevorderd door middel van subsidiëring van verschillende 

uitingen van amateurkunst, door suppletie van bespeelkosten van de 

Kleine Zaal van het Stadstheater, door het beschikbaar stellen van de 

locatie Akeleituin voor repetities en het investeren in 

gebruiksmogelijkheden van multifunctionele podiumruimten. 

5.6 Grotere cultuurhistorische waarde van de stad 



1. Toepassen van de 

1 Er werd gewerkt aan 11 kunstopdrachten, waarvan aan twee in 

éénprocentsregeling beeldende kunst 

in de openbare ruimte en 

Oosterheem. Twee beeldende kunstwerken werden opgeleverd. 

éénprocentsregeling beeldende kunst 2 In het kader van de Geldstroom BKV 2008 werden door vier instellingen 

bij grotere herstructureringsprojecten in 12 kunstprojecten gerealiseerd. Terra Art Projects organiseerde in het 

de openbare ruimte en gemeentelijke 

kader van ‘Palenstein Leeft’ en ‘Zoetermeer 1000 jaar’ nog een aantal 

accommodaties, overeenkomstig de 

kunstprojecten. Verder werden door de gemeente Zoetermeer nog twee 

strekking van motie 7a ( 

kunstprojecten gesubsidieerd. In BaZtille werden het hele jaar 


tentoonstellingen gehouden. In het Stadsmuseum was een solo 

2. Subsidiëren van culturele exposities en expositie van een Zoetermeerse beeldend kunstenaar te zien. In 

evenementen beeldende kunst. 

diverse wijken werden kunstprojecten met bewoners georganiseerd. 

3. Onderhouden van beeldende kunst 

openbare ruimte. Er zal begonnen 3 Het onderhoud aan de kunstwerken in de openbare ruimte is volgens 

worden met een inhaalslag op dit punt, plan uitgevoerd. De in 2007 (voorjaarsdebat) beschikbaar gestelde 

nu er extra middelen beschikbaar zijn 

100.000 voor het wegwerken van achterstallig groot onderhoud is 

gesteld. 

bijna geheel besteed. Alle beeldende kunstwerken in Zoetermeer 

4. Uitvoeren van het monumentenbeleid. 

werden schoongemaakt. 

5.7 Meer sociale cohesie in buurten en wijken 

4 

Het beleid is conform plan uitgevoerd. 



1. Bieden van huisvesting aan talloze 1 In 2008 zijn 44 sociaal culturele accommodaties in eigendom geweest. 

sociaal-culturele activiteiten in buurten 

Een aantal mutaties heeft plaatsgevonden waaronder: 

en wijken. De gemeente is verhuurder 

de noodbouw aan het Bladgroen is gesloopt. De 

van een groot aantal sociaal-culturele 

welzijnsaccommodaties Westwaarts en Schoutenhoek zijn afgestoten. 

accommodaties in de stad. 

Het complex Bijdorplaan is in gebruik genomen. Het consultatiebureau 

2. Zorg voor dragen dat de verhuurbare 

in Palenstein is i.v.m. de vertraging van de bouw van de Brede School 

ruimten aangepast blijven aan de eisen Palenstein en het afstoten van de Schoutenhoek tijdelijk ondergebracht 

op het terrein van (brand)veiligheid, 

in het Croesinckplein. 

toegankelijkheid voor mensen met een Daarnaast is veel aandacht besteed aan het combineren van gebruikers 

functiebeperking, horecavergunningen, in accommodaties. Hierdoor is de bezettingsgraad 66% geworden. Dit 

vergunningen kinderopvang en van 

is weliswaar nog niet de streefwaarde van 70%, maar wel een 

toepassing zijnde milieutechnische 

eisen binnen de daarvoor beschikbaar 

verhoging van 12% t.o.v. 2007 

gestelde budgetten. 

2 Gerealiseerd. In 2008 zijn diverse gemeentelijke accommodaties 

aangepast aan eisen op het gebied van toegankelijkheid. In verband 

met brandveiligheid is in 2008 een start gemaakt met de aanpassingen. 

Zo is de sturing van een aantal liften aangepast en zijn sommige



brandmeldinginstallaties aangepast. De werkzaamheden krijgen in 2009 

een vervolg. 

Tijdens het schouwen van de accommodaties is succesvol toezicht 

gehouden op het aanwezig zijn van de benodigde vergunningen. Met 

de brandweer is de gebouwenlijst gemuteerd en geactualiseerd. 




5.1. Gemiddelde waardering culturele voorzieningen 7,4 * Omnibusenquête 

5.2 Tevredenheid zenderkeuze 85% * Omnibusenquête 

Toelichting 

*nog geen gegevens beschikbaar 




5.1.1 Aantal evenementen 54 51 60 +9 Jaarverslag/s 

ubsidieafspra 

ken 

5.2.1 Aantal bezoekers bibliotheek 747.000 760.000 750.721 -9.279 idem 

5.2.1 Aantal leners 33.600 33.500 34.522 +1022 idem 

5.2.1 Aantal volwassen leners als % van totaal aantal 

volwassenen 

17,4% 16,5 17% +0,5% idem 

5.2.1 Aantal jeugdige leden als % van totaal aantal 

jeugdigen 

67% 63 69% +6% idem 

5.2.1 Aantal uitleningen 888.000 850.000 815.000 -35.000 idem 

5.2.1 Aantal bezoekers website 66.000 65.000 64.000 -1.000 jaarverslag 

5.2.2 Aantal vestigingen 4 4 4 0 

5.2.5 Weekbereik Zfm radio Geen cijfers 12% 12% 0 onderzoek 

Zfm 

5.3.1 Deelnemers jaarcursussen CKC 2843 * * Jaarverslag 

instelling 

5.3.1 Deelnemers korte cursussen CKC 886 * * idem 

5.3.1 Leerlingencontacturen CKC 34.70 * * idem 

5.3.2 Bereik cultuur educatieve activiteiten VO scholen 100% * * idem 

5.3.2 Bereik cultuur educatieve activiteiten 

basisonderwijs 

95% * * idem 

5.4.1 Aantal bezoekers Stadsmuseum 10.039 7.000 7.205 +205 idem 

5.5.1 Aantal bezoekers voorstellingen stadstheater 160.909 125.000 162.000 +35.909 idem 

5.5.1 Aantal professionele voorstellingen 334 280 323 +43 idem 

5.5.1 Aantal voorstellingen amateurkunst 68 65 82 +17 idem 

5.5.2 Aantal bezoekers Boerderij 41.333 50.000* 40.125** -9.875 idem 

5.5.2 Aantal concerten Boerderij 76 75 72 -3 idem 

5.5.2 Aantal dance activiteiten Boerderij 10 18 11 -7 idem 

5.6.1 Aantal opdrachten kunstwerken 8 7 11 +4 gemeentelijk 

e planning 

5.7.1 Optimale bezettingsgraad wijken 

56% 70% 66% -4% verhuursyste 

buurtverenigingen 

em V&A 

Toelichting 

*Met instellingen is in de subsidievoorwaarden opgenomen dat zij voor 1 april 2009 een jaarverslag indienen. Deze 

jaarverslagen vormen de bron voor een aantal indicatoren waaronder die van het CKC en de percentages mbt de 

cultuureducatieve activiteiten. Voor het CKC geldt, net als voor andere grote instellingen dat zij wel voor 1 februari een 

prognose afgeven van hun resultaten. Waar mogelijk zijn deze in bovenstaande tabel opgenomen. 

Het CKC heeft in deze eerste indicatie van de cijfers van 2008 gegeven dat er 126.000 leerlingcontacturen zijn gemaakt. Dit is 

een lichte stijging t.o.v. 2007. 

**Het in de begroting opgenomen bezoekersaantal is te ambitieus, zeker als gekeken wordt naar het aantal bezoekers in 2007 

(41.333). In de subsidieafspraken met de Boerderij is een streefgetal opgenomen van 46.650. Ook dat is te ambitieus gebleken. 

De werkelijke cijfers laten een lichte daling zien t.o.v. 2007 





Primitieve 





Rekening 


Afwijking 


Lasten 13.958 15.095 14.915 180 

Baten 3.435 3.510 3.937 427 




Onttrekkingen aan reserves 687 1.641 1.307 -334 

Saldo mutaties reserves -549 -1.311 -977 -334 


Toelichting 

Op het programma Kunst, Cultuur en Bibliotheek is per saldo een positief resultaat te zien van 

273.000. Dit bedrag wordt met name veroorzaakt doordat diverse aan gebouwen gerelateerde 

kosten lager uitvallen dan verwacht. Denk hierbij aan o.a. het waterverbruik, de energiekosten, de 

verzekeringskosten en het groot onderhoud (voordeel 150.000). Daarnaast is per saldo 27.000 

meer kosten gemaakt vanwege met name het wegwerken van achterstallig onderhoud beeldende 

kunst. Tenslotte is er een voordeel van 127.000 door een administratieve (hogere) boeking van de 

huuropbrengsten. Tenslotte is er een voordeel van 127.000 door een administratieve (hogere) 

boeking van de huuropbrengsten. 




na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


002.31 - EVENEMENTEN 1.013 953 60 

510.01 - OPENBAAR BIBLIOTHEEKWERK EN MEDIA 4.020 3.989 31 

511.02 - CULTUUREDUCATIE EN MUSEA 2.707 2.670 37 

540.01 - BEELDENDE KUNST 811 957 -146 

540.02 - STADSTHEATER EN AMATEURKUNST 1.870 1.813 57 

541.16 - MONUMENTENBELEID 121 139 -18 

630.02 - EXPL.(RESULTAAT) SOC.-CULT. ACCOMMODATIES 4.882 4.724 158 



002.31 - EVENEMENTEN 0 13 13 

510.01 - OPENBAAR BIBLIOTHEEKWERK EN MEDIA 0 0 0 

511.02 - CULTUUREDUCATIE EN MUSEA 141 152 11 

540.01 - BEELDENDE KUNST 496 581 85 

540.02 - STADSTHEATER EN AMATEURKUNST 25 42 17 

541.16 - MONUMENTENBELEID 0 16 16 

630.02 - EXPL.(RESULTAAT) SOC.-CULT. ACCOMMODATIES 4.489 4.440 -49 



2.6 Programma 6 - Sport en ontspanning 


De algemene doelstelling van het programma sport en ontspanning is het creëren van een optimaal 

sportklimaat in de stad. Dit laat zich vertalen in twee kerndoelen: 

a. Burgers stimuleren om zelf inhoud en vorm te geven aan een sportieve en gezonde 

levenshouding met zinvolle vrijetijdsactiviteiten, waarbij de gemeente in voorwaardenscheppende 

sfeer ondersteuning biedt. 

b. Het exploiteren van multifunctionele sport- en vrijetijdsvoorzieningen om te voldoen aan de vraag 

naar zwem-, binnensport-, buitensport-, vakantie- en recreatieactiviteiten. 



6.1 Een eigentijds basisvoorzieningenniveau van overdekte en onoverdekte 

accommodaties voor bewegingsonderwijs en (recreatieve) sportbeoefening 

afgestemd op de vraag vanuit de Zoetermeerse samenleving 


Toelichting 

Met de aanleg van vier kunstgrasvelden, de in aanbouw zijnde sportzaal in Palenstein en voetbalcomplex in het Bentwoud is 

het basisvoorzieningenniveau op “Normaal Zoetermeers Peil”. Daarmee wordt vastgesteld dat het basisvoorzieningenniveau 

aan de beoogde doelstelling voor 2008 is voldoet en daarmee aan de eisen van NOC*NSF. 

6.2 Blijvende hoge sportdeelname van alle inwoners van Zoetermeer 


Toelichting 

Uit de Omnibusenquête van 2008 blijkt dat 80,1% van de Zoetermeerse bevolking deelneemt aan sportactiviteiten, een kleine 

stijging ten opzichte van 2007 (79.5%). Uit de Omnibusenquête blijkt tevens dat 22,9% van de Zoetermeerders aan de 

Nederlandse norm voor gezond bewegen voldoet (minimaal half uur matig intensief bewegen op tenminste 5 dagen van de 

week), ook dit resultaat ligt hoger dan het gestelde doel (+0,9%). Wel is hier sprake van een daling van 3% ten opzichte van 

2007. 

6.3 Een bloeiend verenigingsleven op het terrein van de sport 


Toelichting 

In samenwerking met belanghebbenden (sportverenigingen en [semi-]commerciële sportaanbieders) is in 2008 de “sportnota 

2009-2016” tot stand gekomen waarover in 2009 besluitvorming in de gemeenteraad zal plaatsvinden. Via de 

“investeringsimpuls” zijn diverse verenigingen en stichtingen geholpen bij het aanpassen en vernieuwen van hun 

accommodatie. Daarnaast hebben diverse topsportevenementen in Zoetermeer plaatsgevonden. Dit alles met het oog op een 

optimaal “sportklimaat” waarbinnen met name verenigingen kunnen gedijen. 

6.4 Zwemvaardigheid voor alle Zoetermeerse inwoners, zwemsport in 

verenigingsverband en verschillende mogelijkheden voor zwemrecreatie 


Toelichting 

96% van de basisschoolleerlingen waren aan het einde van groep 8 in het bezit van een zwemdiploma. De deelname aan 

zwemsport in verenigingsverband is gefaciliteerd en de mogelijkheid tot recreatief zwemmen is ruim aangeboden. In de harde 

telling van het aantal zwembadbezoekers is een teruggang te constateren als gevolg van aanpassingen in het productaanbod 

(alle zweminstructie aan zowel particuliere zwemmers als schoolzwemmers is van 30 minuten per les naar 45 minuten per les 

gegaan; daarmee is men minder vaak doch langer aanwezig). 


6.1 Een eigentijds basisvoorzieningenniveau van overdekte en onoverdekte 

accommodaties voor bewegingsonderwijs en (recreatieve) sportbeoefening 

afgestemd op de vraag vanuit de Zoetermeerse samenleving 



1. Zorgdragen voor exploitatie 1 De exploitatie van de diverse accommodaties is conform opdracht 


van bestaande gemeentelijke 

binnen- en 

buitensportaccommodaties. 

2. Ontwikkelen en aanleggen van binnen- 

en buitensportaccommodaties. Er 

wordt gestart met aanleg van een 

sportcomplex in het Bentwoud en er is 

een inschrijving georganiseerd voor de 

realisatie van een commercieel 

tenniscomplex. Het hockeycomplex in 

het van Tuyllsportpark wordt uitgebreid 

met een extra kunstgrasveld. In 

Palenstein wordt in 2008 een 

sportzaal gebouwd, waardoor een 

aantal oude gymnastieklokalen kunnen 

worden afgebroken. 



2 

uitgevoerd. Onderzoek naar invullingsmogelijkheden van de 

taakstellingen op de VrijeTijdsCentra ( 135.000 m.i.v. 2011) en de 

zwembaden ( 400.000 m.i.v. 2011) is gestart. 

Aanleg van het voetbalcomplex in het Bentwoud is gestart en de bouw 

van de sportzaal in Palenstein is in uitvoering. Verder zijn de was -en 

kleedaccommodaties van DWO en FC Zoetermeer overgenomen en 

gerenoveerd. Bij SV Oosterheem is gestart met de bouw van een 

nieuwe was – en kleedaccommodatie. 

De aanleg van een viertal kunstgrasvelden (voetbal) is versneld 

uitgevoerd. Medio augustus waren de werkzaamheden afgerond. Met 

de aanleg van een extra kunstgrasveld ten behoeve van de 

hockeyvereniging in het van Tuijllpark is gestart. 

6.2 Blijvende hoge sportdeelname van alle inwoners van Zoetermeer 



1. Uitvoeren van vijf BOS- 

1 Alle geplande activiteiten van het project Buurt, Onderwijs en Sport zijn 

projecten (Buurt, Onderwijs, 

uitgevoerd, behoudens enkele projecten die om organisatorische 

Sport). 

redenen zijn opgeschoven naar 2009. 

2. Ontwikkelen, aanbieden en 

coördineren van sport- en 

2 Zoals ook in het indicatorenoverzicht is te zien is er een forse toename 

recreatieactiviteiten waarbij het 

van activiteiten en daarmee ook deelnemers aan Sport - en sportieve 

ontwikkelen van een positieve 

recreatieactiviteiten in de wijken, dicht bij de doelgroepen. Zoethout is 

sportattitude een onderliggend 

hierin een belangrijke pijler gebleken. Dit naast het reguliere aanbod 

doel is. 

aan activiteiten die hierdoor op onderdelen hebben ingeboet aan 

3. Organiseren van schoolsporttoernooien, 

wijkactiviteiten en 

(geprognosticeerde) deelname. 

kennis-makingscursussen voor 

3 Schoolsporttoernooien en wijkactiviteiten zijn conform de planning 

diverse doelgroepen. 

gerealiseerd. De verschijning van een “vernieuwde” gids met alle 

4. Verspreid over de stad worden 

kennismakingscursussen heeft onverwacht geleid tot een hausse aan 

in drie VrijeTijdCentra (VTC) 

reacties van zowel aanbieders als cursisten (lees: potentiële sporters). 

en op diverse locaties in wijken 

Hierdoor kwamen enkele aanbieders in het probleem dat zij meer 

en buurten activiteiten 

aanmeldingen kregen dan zij konden verwerken. Dit “luxe-probleem” zal 

georganiseerd om zo dicht 

zich in 2009 niet meer voordoen. Overigens heeft de gemeente geen 

mogelijk op de doelgroep 

exact beeld van alle [aantallen] deelnemers, omdat veel van deze 

aanbod te creëren. Daarbij 

activiteiten ook buiten het vizier van de gemeente worden uitgevoerd. 

wordt zoveel mogelijk 

Daarnaast zullen aanbieders van kennismakingscursussen in sportaangesloten 

op bestaande 

en/of beweegactiviteiten die niet eerder bekend waren in het vervolg 

initiatieven (verenigingen en 

instellingen) in verschillende 

ook worden uitgenodigd hun aanbod via de gids kenbaar te maken. 

vormen van samenwerking en 

4 Met landelijke organisaties als het NOC*NSF en verschillende 

wordt aangesloten op 

sportbonden zijn activiteiten georganiseerd. Op lokaal niveau werd 

landelijke initiatieven die naast 

samengewerkt met wijkmanagement (en daarbij diverse 

beleidsinitiatieven ook 

middelen inbrengen 

wijkorganisaties), NME, Mooi Zoetermeer en diverse scholen. 

(subsidieregeling Buurt, 

5 Ten behoeve van de VrijeTijdsCentra is gestart met een traject waarin 

Onderwijs en Sport). 

activiteiten dichter bij de doelgroepen worden aangeboden, activiteiten 

5. Beheren van drie 

op meer doelgroepen werden ontwikkeld en onderzoek is gedaan naar 

VrijeTijdCentra, de Sport-o- 

de wijze waarop de taakstelling ( 135.000 in 2010) kan worden 

theek en het gemeentelijk 

gerealiseerd. Het verhuren van sportmaterialen is toegenomen als ook 

Sportloket. 

het aantal pageviews bij het sportloket is met 10% toegenomen tot 

6. Ten uitvoer leggen van motie 

22a (11 juni 2007) over de 

21.000. 

VTC, waarin het college de 

6 Als gevolg van bovengenoemde taakstelling wordt de mogelijkheid 

opdracht krijgt bij de 

onderzocht om VTC-activiteiten, met behoud of versterking van de 

realisering van de taakstelling 

huidige functies, over te dragen aan derden. Het oriëntatieproces 

het uitgangspunt te hanteren 

verloopt volgens plan en leidt in 2009 tot een concreet voorstel. 

dat de huidige functies 

Daarnaast zijn ter versterking van de huidige functie plannen ontwikkeld 

behouden moeten blijven 

om activiteiten dicht bij de doelgroep te kunnen aanbieden; met andere 

evenals het voorzieningen- 

woorden: in samenspraak met wijkmanagement wordt bepaald welke 

niveau en toegankelijkheid. 

activiteiten op welk moment waar worden aangeboden. 

7. In samenwerking met de 

Stichting Mooi Zoetermeer! 

7 De Speelmeer activiteiten zijn in samenwerking met stichting Mooi 

organiseren van en uitvoering 

Zoetermeer en diverse locale sportaanbieders succesvol uitgevoerd. 

geven aan het 

Steeds meer kinderen en partners in het Speelmeerpaspoort lijken deze 

kindervakantieproject 

“Speelmeer”. 

formule van vakantieactiviteiten te omarmen.


6.3 Een bloeiend verenigingsleven op het terrein van de sport 



1. Uitvoeren van investeringsimpuls ten 1 Dankzij de investeringsimpuls zijn in 2008 zeven 

behoeve van verenigings- 

verenigingen/stichtingen in staat geweest om hun 

accommodaties. 

accommodaties te verbouwen en zijn anderen in staat gesteld 

2. Stimuleren van topsportevenementen 

via de evenementenkalender (o.a. 

sportgala). 

om op een goede manier van start te gaan in Zoetermeer. De 

grootste bijdragen gingen naar de verenigingen Doing en DWO 

en naar de Wereldwinkel. 

2 

4 

Diverse topsportevenementen, waaronder de voorrondes van de NTTB 

Masters, het NK karate jeugd, ‘Turnmania’ en de ‘Ilion Highjump 

meeting’ hebben in Zoetermeer plaatsgevonden. Het eerste Sportgala 

‘nieuwe stijl’ , in het Stadstheater, is een groot succes gebleken. Media, 

bezoekers, deelnemende bedrijven en uiteraard de sporters en hun 

verenigingen waren erg enthousiast. 

6.4 Zwemvaardigheid voor alle Zoetermeerse inwoners, zwemsport in 

verenigingsverband en verschillende mogelijkheden voor zwemrecreatie 



1. Ontwikkelen en organiseren van 1 Het aanbod van de reguliere zwemlesprogramma’s is volgens 

zwemlesprogramma’s, zwem- 

planning gerealiseerd. De duur van zwemlessen is gewijzigd 

activiteiten en schoolzwem- 

van 30 naar 45 minuten; daarmee worden resultaten sneller 

programma’s en verhuren van 

behaald en worden klanten minder belast (in plaats van twee 

zwemwater aan verenigingen en 

keer per week naar het zwembad nog maar één keer per 

sportscholen ten behoeve van 

week). Het schoolzwemprogramma is aangepast en het 

zweminstructie. 

zwemvangnet anders vormgegeven. De opzet van het 

2. Verhuren van een deel van de 

instructie-, doelgroepen en schoolzwemmen is zodanig 

zwemwatercapaciteit aan 

aangepast dat voldaan wordt aan hogere kwaliteitsnormen. 

zwemverenigingen ten behoeve van de Ook draagt het bij aan een meer efficiënte exploitatie. Naast de 

beoefening van de zwemsport (o.a. 

eigen activiteiten van zwembaden is ten behoeve van 

wedstrijdzwemmen, waterpolo, 

zweminstructie ook zwemwater verhuurd aan verenigingen en 

kunstzwemmen en schoonspringen). 

sportscholen. 

3. Bieden van de gelegenheid op diverse 

manieren te zwemmen (in drie 

2 Het aantal zwemverenigingen dat gebruik heeft gemaakt van 

zwembaden verspreid over de stad); 

de Zoetermeerse zwembaden is in vergelijking met voorgaande 

instructief, recreatief en door middel 

jaren gelijk gebleven. Het aantal bezoeken door 

van begeleide doelgroepactiviteiten. 

verenigingszwemmers is met ruim 15.000 toegenomen, dit is 

Hierbij wordt in belangrijke mate zorg 

voornamelijk een gevolg van de toename in 

besteed aan de kwaliteit van het 

wedstrijdzwemmers (incl. training) en meer verhuur aan 

aanbod in termen van hygiëne, 

veiligheid, hoogwaardige instructie en 

verenigingen in de Driesprong. 

begeleiding. Het streven is daarbij 3 Bij de programmering (zwemkalenders) is rekening gehouden met 

zoveel mogelijk bezoekers te 

diversiteit in het aanbod in recreatief- en doelgroepzwemmen. 

ontvangen voor een breed scala aan 

In de schoolvakanties zijn aparte zwemprogramma’s 

activiteiten. 

aangeboden die met publicitaire aandacht en actietarieven zijn 

4. Exploiteren van drie gemeentelijke 

ondersteund. Met name activiteiten voor de jeugd als 

zwembaden. 

discozwemmen en vakantieactiviteiten (themazwemmen). Ook 

de zwemvierdaagse heeft veel deelnemers getrokken. 

Uitgevoerd conform opdracht. Het doel om in 2008 alle Zoetermeerse 

zwembaden te hebben voorzien van het keurmerk ‘Veilig en Schoon’ 

van de stichting Zwembadkeur is behaald. Daarmee is een groot deel 

van de kwaliteit geborgd. Gestart is met een aanvullend 

opleidingstraject om het leszwemmen een kwaliteitsimpuls te geven. 

Dit traject loopt door in 2009. 







6.1 Waardering binnensportvoorzieningen 7,4 7,5 7,2 -0,3 Omnibus 

enquête 

6.1 Waardering buitensportvoorzieningen 7,3 7,4 7,1 - 0,3 idem 

6.1 Waardering commerciële voorzieningen 7,6 7,6 7,5 - 0,1 idem 

6.1 Waardering zwembaden 6,9 7,0 6,7 - 0,3 idem 

6.1 Gemiddelde waardering voorzieningen 7,3 7,4 7,1 - 0,3 idem 

6.2 % inwoners dat voldoet aan Gezond Bewegen 

norm* 

6.2 % deelname van bevolking aan ongeorganiseerde 

sport 

6.2 % deelname van bevolking aan georganiseerde 

sport 


21 22 22,9 0,9 idem 

64 65 67 2 idem 

39 40 42 2 idem 




6.1 Bezetting gymnastieklokalen 998 1.000 989 -11 Afdeling V&A 

6.1 Bezetting sportzalen 1415 

1.275 1448 173 Afdeling V&A 

6.1 Bezetting sporthallen 1162 1.400 1352 -48 Afdeling V&A 

6.1 

Verhuur van buitensportvelden en banen 100% 100% 

100% - Afdeling V&A 

6.2 Deelname scholieren aan schoolsport-toernooien 

en kennismakingscursussen 

7.167 7.500 6.398 -1.102 Afdeling V&A 

6.2 Deelnemers Speelmeer 24.536 22.000 24.561 2.561 Afdeling V&A 

6.2 Deelnemers wijkactiviteiten 1 14.842 

6.2 Deelnemers overige activiteiten 2 171 

6.2 Bezoekers Vrijetijdscentra 45.195 

6.2 Deelnemers Brede schoolactiviteiten 3 9.404 

8.000 23.176 15.176 Afdeling V&A 

400 0 - 400 Afdeling V&A 

45.000 

47.413 2.413 Afdeling V&A 

20.000 9.629 - 10.371 

Afdeling V&A 

6.3 Uitvoering Bos projecten 

5 5 5 - Gemeente 

lijke 

rapportage 

6.4 Aantal zwembadbezoekers 4 515.854 575.000 509.995 - 65.005 Afdeling V&A 

6.4 % leerlingen basisschool einde groep 8 in bezit 

zwemdiploma 

6.4 Animocijfer zwembaden (aantal bezoekers t.o.v. 

aantal inwoners) 5 

Nulmeting juli 

2007 

4,3 

96% 96% - Afdeling V&A 

4,8 4,2 - 0,6 Afdeling V&A 

Toelichting 

1. Toename van het aantal wijkactiviteiten komt grotendeels voor rekening van Zoethout. 

2. Deze activiteiten (buurtsporttoernooien) zijn geïntegreerd met de wijkactiviteiten. 

3. Een gewijzigde aanmeldingsprocedure voor brede schoolactiviteiten heeft geleid tot een verminderde deelname. 

4. Het aantal zwembadbezoekers is beïnvloed door de gewijzigde opzet van het instructie-, doelgroepen-, en het 

schoolzwemmen (van 30 naar 45 minuten). Het matige weer gedurende de zomermaanden resulteerde in lagere 

bezoekersaantallen voor het buitenbad. 

5. Het animocijfer is vanwege de gewijzigde programmering afgenomen. Het animocijfer had zonder deze effecten 

uitgekomen op 4,7.




Primitieve 




Rekening 


Afwijking 


Lasten 14.039 15.175 14.605 570 

Baten 5.965 5.995 6.078 83 



Toevoegingen aan reserves 776 2.836 2.836 0 


Saldo mutaties reserves 738 92 399 -307 


bestemming 8.812 9.272 8.926 346 

Toelichting 

Het resultaat voor bestemming bedraagt 653.000 positief. Met de geautoriseerde mutaties in de 

reserves ontstaat een resultaat na geautoriseerde bestemming van 346.000 positief. Dit voordeel 

wordt op hoofdlijnen als volgt verklaard. 

Resultaat voor bestemming 

− De doelstellingen van het programma sport zijn gehaald. 

− De lagere lasten worden verklaard door winstafdracht van de subafdeling Accommodaties ad 

543.000. Deze winstafdracht was begroot op 295.000, hetgeen leidt tot een voordeel van 

248.000, waarvan in het Tweede tussenbericht reeds voor 170.000 melding was gemaakt. De 

realisatie is daarmee 78.000 hoger gebleken dan in het Tweede tussenbericht is aangegeven. 

Daarnaast is 261.000 (voordeel) het gevolg van het niet onttrekken van dit bedrag aan de 

reserve groot onderhoud Welzijnsaccommodaties (Sport) als gevolg van bewust uitgesteld groot 

onderhoud (realisatie in 2009). Dit was wel in de begroting opgenomen. 

− In de vierjaarscyclus van de BOS-regeling zijn als gevolg van een latere start van uitvoering van 

de regeling, activiteiten tot een bedrag van 96.000 (voordeel) doorgeschoven naar 2009, het 

laatste jaar van de BOS-regeling voor vier van de vijf projecten. 

− De exploitatie van de zwembaden geeft in 2008 aan de lastenkant een incidenteel nadeel te zien 

op loonkosten als gevolg van meer inzet op activiteiten, directe opvang van hoger dan begroot 

ziekteverzuim en formatie boven de sterkte als gevolg van herplaatsing in het kader van 

Algemene Dienst (totaal tot een bedrag van 280.000 nadeel). Op programmaniveau wordt dit 

gedeeltelijk gecompenseerd door niet benutte looncompensatie bij de subafdeling Accommodaties 

( 126.000 voordeel) en de invulling van de begrote stelpost loonstijging 139.000 (voordeel) die 

in andere programma’s is ingevuld. 

− De doorbelaste energiekosten van de Driesprong aan Fitpoint zijn niet in de begroting opgenomen 

ad 41.000 (voordeel). 

− Diverse afwijkingen 22.000 

Mutaties reserves 

− Het grootonderhoud aan de zwem- en buitensportaccommodaties ad 297.000 kon als gevolg 

van de krappe tijdspanne niet volgens planning worden uitgevoerd. De onttrekking aan de reserve 

investeringsimpuls amateurverenigingen viel 10.000 lager uit in verband met een drietal 

afrekeningen, waarvan de definitieve vaststelling lager uitviel, dan vooraf was begroot. 






na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


Totaal aan lasten van het programma 15.175 14.605 570 

Totaal aan baten van het programma 5.995 6.078 83 

Saldo resultaat voor bestemming 9.180 8.527 653 


Toevoegingen aan reserves 2.836 2.836 0 

Onttrekkingen aan reserves 2.744 2.437 -307 

Saldo mutaties reserves 92 399 -307 

Saldo resultaat na geautoriseerde bestemming 9.272 8.926 346

2.7 Programma 7 - Veiligheid 



Het programma Veiligheid geeft richting aan een verbetering van zowel de subjectieve als de 

objectieve veiligheid, welke zichtbaar moet worden door het hanteren van een integrale aanpak van 

de veiligheidsproblematiek. Aan de basis hiervan staat de kadernota Integraal Veiligheidsbeleid 2007– 

2010, “De Veiligheid geborgd”. Deze vormt het fundament voor het integraal veiligheidsbeleid, met als 

prioritaire thema’s: veilige en leefbare wijken, jeugd, huiselijk geweld en veilig stappen. 



7.1 Integrale aanpak van veiligheidsproblematiek cf. Kadernota IVB 2007-2010 


Toelichting 

In 2008 is verder vormgegeven aan de coördinatie op het brede beleidsterrein veiligheid en daarmee versterking van de 

integraliteit. Het resultaat is dat in 2008 een integrale benadering onder meer te zien is geweest bij de aanpak stille/enge 

plekken, Jaarwisseling, aanpak hangjongeren en alcoholverboden. 

7.2 Vergroten en stimuleren eigen verantwoordelijkheidsgevoel van burgers op het 

gebied van veiligheid 


Toelichting 

Uit de Omnibusenquête 2008 blijkt dat het aantal inwoners dat zich persoonlijk verantwoordelijk voelt voor de veiligheid in de 

eigen buurt/wijk is toegenomen met 2% t.o.v. 2007, maar het aantal inwoners dat aangeeft wel eens iets gedaan te hebben om 

veiligheid in buurt/wijk te verbeteren is met 1% gedaald t.o.v. 2007. Het aantal WASkrachten is toegenomen. 

In 2008 zijn de eerste acties ondernomen om een grote publiekscampagne veiligheid te starten. Deze campagne heeft twee 

belangrijke doelen. Het eerste doel is het vergroten van de veiligheidsgevoelens van de inwoners van Zoetermeer. Het tweede 

doel is het realiseren van een toename van de actieve betrokkenheid van burgers bij het verbeteren van de veiligheid in de 

stad. De kick-off voor de campagne heeft op 2 maart 2009 plaatsgevonden. 

7.3 Voorkoming c.q. vermindering van overlast, geweld en vernielingen 


Toelichting 

In 2008 is wederom getracht overlast, geweld en vernielingen terug te dringen. Hiertoe is een groot aantal projecten en acties 

opgezet en uitgevoerd. De wijkaanpak jongerengroepen is verder geïntensiveerd, inclusief de inzet van een mobiel jongeren 

team (MJT). Op een aantal locaties in Zoetermeer zijn alcoholverboden ingesteld, waardoor overlast is teruggedrongen. Door 

het gebruik van de vandalismemeter is inzicht ontstaan in de omvang van vandalisme in Zoetermeer. Hierdoor kan er meer 

gericht worden ingezet op het terugdringen en beheersen ervan. Tijdens de jaarwisseling 2008/2009 was er minder overlast, 

minder geweld tegen hulpverleners en het schadebedrag was aanzienlijk lager dan vorig jaar. 

7.4 Zorg dragen voor de brandveiligheid van het verzorgingsgebied 


Toelichting 

De spoedeisende hulp in het verzorgingsgebied op tijd leveren binnen de vastgestelde normen is gerealiseerd. 

Het regionaliseringstraject heeft minder voortgang geboekt dan verwacht. In plaats van besluitvorming over het gehele proces 

zijn de gemeenteraden gevraagd om te besluiten over onderdelen. Drie gemeenteraden hebben zich nog niet kunnen vinden in 

de aangeboden documenten op deze deelterreinen. 

7.5 Directe en indirecte gevolgen van een ramp voorzien en beheersen 


Toelichting 

De doelstelling om de maatregelen om de directe en indirecte gevolgen van een ramp te communiceren met de betrokken 

partijen en deze te voorzien van informatie en risicoanalyses en indien nodig van plannen, opleidingen en oefeningen is 

gerealiseerd. 




7.1 Integrale aanpak van veiligheidsproblematiek cf. Kadernota IVB 2007-2010 



1. Versterken coördinatie op integrale 1. Er is een ambtelijk coördinator Integrale Veiligheid aangesteld. 

veiligheid, conform nota IVB, waarbij 

Daarnaast vindt elk kwartaal een integraal (hoofdafdelingsoverstijgend) 

de gemeente vanaf 2008 wettelijk de 

overleg plaats, waarbij de diverse aan veiligheid gerelateerde 

regie heeft. 

onderwerpen aan de orde komen en waar nodig op elkaar afgestemd. 

2. Vertalen beleidsvoornemens uit nota 2. De beleidsvoornemens zoals verwoord in de kadernota IVB 2007-2010 

IVB naar concrete uitvoering, waarbij 

worden geconcretiseerd in jaarplannen. In het jaarplan 2009 (adviesnr. 

de vier genoemde prioriteiten 

080737) is tevens kort verantwoording afgelegd over de activiteiten uit 

nadrukkelijk aandacht krijgen. 

het jaarplan 2008 (adviesnr. 070705). 

3. Bijdrage leveren aan wijkactieplannen 3. De wijkactieplannen zijn integraal behandeld in het bij punt 1 genoemde 

op veiligheidsthema’s (thema uit IVB). 

coördinatieoverleg. 

4. Bijdrage leveren aan 

4. Vanuit het in punt 1 genoemde coördinatieoverleg is input geleverd ten 

veiligheidsanalyses op wijkniveau 

(voorstel uit nota IVB). 

behoeve van de wijkanalyses. 

7.2 Vergroten en stimuleren eigen verantwoordelijkheidsgevoel van burgers op het 

gebied van veiligheid 



1. Verdere uitbreiding project Wijk en 1. In alle wijken in Zoetermeer zijn één of meerdere WAS-teams actief, 

Agent Samen (WAS), conform 

Uitvoeringsplan Wijk en Agent Samen 

met uitzondering van de wijk Oosterheem. 

(adviesnr: 070280). (CP) 

2. In 2008 is 11 keer het Chapeaubeeld uitgereikt. 

2. Maandelijkse uitreiking ‘Chapeau’beeld. 

3. In 2008 is in het kader van de aanpak stille/enge plekken de 

3. Continuering aanpak stille en/of enge 

Bomanshove in Buytenwegh aangepakt. Na een schouw met bewoners 

plekken. 

is hier extra verlichting geplaatst. 

4. Structureel informeren van inwoners 

over veiligheids-onderwerpen (zoals 4. In Zoetermeer Magazine is regelmatig de rubriek “Hoe staat het 

brand-veiligheid) via veiligheidspagina 

in Zoetermeer Magazine. 

met…..de veiligheid” geplaatst. 

5. Actuele website Veiligheid. 

5. De website www.zoetermeer.nl/veiligheid is niet altijd actueel. In 2008 

was het beheer nog niet belegd; met ingang van 2009 is deze taak wel 

toegewezen. 

7.3 Voorkoming c.q. vermindering van overlast, geweld en vernielingen 



1. Cameratoezicht: continuering huidig 

cameratoezicht (Mandelabrug). (In 

Raad van 9 juli 2007 is besloten 

vooralsnog mobiel cameratoezicht, 

zoals afgesproken in CP, niet in te 

zetten: amendement B bij advies 

070330). 

2. Veilig Stappen: continuering VS-Bus, 

continuering overleg projectgroep VS, 

continuering maandelijkse 

handhavingsacties politie in 

uitgaansgebied (thema uit IVB). (CP). 

3. Sociale Veiligheid RandstadRail: 

uitvoering geven aan 

handhavingsarrangement Openbaar 

Vervoer t.b.v. aanpak overlast, 

vernieling en geweldpleging; continue 

monitoring met alle ketenpartners 

(gemeente, HTM, politie) (thema uit 

IVB). 

4. SBBZ: voortzetten samenwerking met 

partners in de Stichting Beveiliging 

Bedrijventerreinen Zoetermeer (thema 

uit IVB). 

5. Het verlenen van vergunningen en het 

houden van toezicht- en 


1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

Het cameratoezicht op de Mandelabrug is in 2008 wederom 

geëvalueerd (adviesnr. 080553). N.a.v. de evaluatie heeft de raad 

besloten het cameratoezicht aldaar voort te zetten. De belangrijkste 

redenen om dit te doen zijn: 

- uit de enquête onder passanten van de Mandelabrug blijkt dat steeds 

meer mensen van mening zijn dat het veiligheidsgevoel door het 

cameratoezicht toeneemt; 

- het cameratoezicht heeft een preventieve werking; 

- de kans is erg groot dat na het stopzetten van het cameratoezicht de 

vernielingen en de overlast toenemen. 

De projectgroep Veilig Stappen is in 2008 tweemaandelijks 

bijeengekomen. Daarnaast heeft tweemaal een portiersoverleg 

plaatsgevonden. De Veilig Stappen bus heeft ook gedurende heel 2008 

gereden. De politie heeft minimaal 10 keer zgn Veilig Stappen – 

avonden (specifieke handhavingsacties) gehouden. 

Het handhavingsarrangement is nageleefd: tweemaandelijks is de 

werkgroep bijeen geweest. Daarnaast zijn in 2008 door HTM 

rapportages opgesteld tbv monitoring van overlast, vernieling, e.d. 

De samenwerking bij het project SBBZ loopt conform plan. 

In 2008 zijn diverse toezichts- en handhavingsacties gehouden, 

conform het Uitvoeringsprogramma 2008 van team Handhaving. Alle 

wijkposten beschikken sinds 2008 over een of meer toezichthouders.

handhavingsacties in de openbare 

ruimte en de uitbreiding van de 

toezichthouders, met name in de 

wijkposten. 


7.4 Zorg dragen voor de brandveiligheid van het verzorgingsgebied 



1. Uitvoeren van de operationele 

1. Er zijn in 2008 geen afwijkingen geweest bij de basisbrandweerzorg. 

brandweertaak volgens de geldende 

Wel zijn er incidenteel tekorten bij het vullen van specialistische taken 

normen. 

en dan met name bij de duiktaak. 

2. Garanderen van de beschikbaarheid, 

inzetbaarheid en veiligheid van het 2. In 2008 is de nieuwe hoogwerker opgeleverd. Deze had wat 

voor de operationele inzet te gebruiken 

materieel. 

kinderziektes. Afgezien daarvan zijn er geen afwijkingen. 

3. Garanderen van de beschikbaarheid 3. Er zijn geen grote afwijkingen geconstateerd in benodigde object- 

van de voor de operationele inzet 

preparatieve voorzieningen. Door opstellen nieuw beleid (stellen eigen 

minimaal benodigde object- 

doelen) enige achterstand in aantal bereikbaarheidskaarten. Deze 

preparatieve voorzieningen. 

wordt zsm weggewerkt. Hierbij wordt tevens een actualiteitsslag 

4. Volgens wetgeving en gemeentelijk 

beleid uitvoeren en handhaven van de 

uitgevoerd. 

preventieve brandveiligheid. 

4. Er zijn in 2008 geen afwijkingen t.a.v. de wetgeving geweest. 

5. Brandveiligheid en de controle op de 

brandveiligheid van de objecten in het 5. De nieuwe aangepaste norm van 85% voor het contoleren is dankzij 

verzorgingsgebied blijven intensiveren. extra capaciteit gerealiseerd. 

7.5 Directe en indirecte gevolgen van een ramp voorzien en beheersen 



1. Het houden van rampenoefeningen. 1. In 2008 zijn in het kader van het project overstromingen twee 

2. Communiceren met en voorlichten van 

omvangrijke regionale bestuurlijke oefeningen gehouden en een lokaal 

de burgers over risico’s, rampen en 

georganiseerde grote operationele oefening in het opvangen en 

zware ongevallen. 

verzorgen van evacués. Verder had RADAR-toets van de inspectie 

OOV het karakter van een GRIP3-oefening. Daarnaast is Zoetermeer in 

2008 driemaal getroffen door een GRIP1 incident en eenmaal door een 

GRIP2 incident waarbij belangrijke delen van de crisisorganisatie zijn 

ingezet en dus geoefend 


2. 

Communiceren met en voorlichten van de burgers over risico’s, rampen 

en zware ongevallen. De risicokaart wordt bijgehouden. Het regionale 

risicocommunicatiebeleid is vormgegeven en er is publieksinfo verzorgd 

rond de operationele regionale rampenoefening “Kopje Onder” en de 

gemeentelijke rampenoefening "Warme Deken" beide op 30 september. 




7.1 % inwoners dat zich vaak onveilig voelt in 

3%


7.3 % uitgaand publiek dat zich onveilig voelt tijdens 11% 

lichting 

Zie toe- g.g. - Veilig 

uitgaansavonden 

lichting 

Stappen 

7.3 % omwonenden dat overlast ervaart van uitgaand 66% Zie toe- g.g. - Veilig 

publiek 

lichting 

Stappen 

7.3 Aantal aangiften van overtredingen en misdrijven 8108 Zie toe- 8746 +683 Politie 

neemt over een periode van 4 jaar af met 10% (CP) 

lichting 

7.3 Aantal aangiften van geweld: mishandeling 

per 1000 inwoners 

4,28


Toelichting 

7.2.1 Uitbreiding bereik WAS: de realisatie in 2007 is al hoger dan het doel in 2008. In alle wijken in Zoetermeer zijn één of 

meerdere WAS-teams actief, met uitzondering van de wijk Oosterheem. 



Primitieve 




Rekening 


Afwijking 


Lasten 11.749 12.019 12.512 -493 

Baten 706 706 869 163 

Saldo resultaat voor bestemming 11.043 11.313 11.643 -330 



Onttrekkingen aan reserves 0 45 45 0 

Saldo mutaties reserves 0 -10 -10 0 


bestemming 11.043 11.303 11.633 -330 

Toelichting 

Het resultaat voor bestemming bedraagt 330.000 negatief. Omdat de mutaties op de reserves 

conform de begroting zijn gerealiseerd is er geen verschil met het resultaat na bestemming. 

Het nadeel wordt op hoofdlijnen als volgt verklaard: 

In verband met vacatures is ingehuurd*) bij openbare orde en veiligheid (- 152.000) en bij de 

brandweer zijn personeelskosten overschreden (- 116.000) voor de ondersteuning van andere 

hoofdafdelingen bij de regionalisering en de reservering voor afkoop voormalig personeel. In het 

Tweede tussenbericht verwachte de Brandweer nog een voordeel op personeelskosten vanwege 

moeilijk vervulbare vacatures. 

Bij handhaving (+ 84.000) zijn twee vacatures geweest en er zijn minder uren gemaakt bij de 

uitvoeringen van huisuitzettingen, hiervoor heeft ook geen externe inzet plaatsgevonden. 

Zoals in het Tweede tussenbericht is aangegeven is de vervanging voor automatisering uitgesteld. 

Daarnaast is de aanbesteding van brandweervoertuigen vertraagd. Samen levert dit een éénmalig 

voordeel op van 130.000. 

Er zijn voorzieningen doorbelast voor afkoop versterkt ouderdomspensioen (- 324.000) en 

onderhoud en energie gebouwen Brandweer (- 138.000). Dit was bij het Tweede tussenbericht nog 

niet bekend. 

Er zijn extra inkomsten ontvangen van de hulpverleningsregio Haaglanden (+ 87.000) vanwege 

regionale bijdrage ongeval gevaarlijke stoffen en declaratie van gedetacheerd personeel. En er zijn 

hogere inkomsten (+ 75.000) gerealiseerd bij preventie verbruiksvergunningen, het geven van meer 

opleidingen en er is sprake van extra aansluitingen op het openbaar meldsysteem. 








na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


002.27 - VEILIGHEID EN OPENBARE ORDE 944 1.121 -177 

120.11 - BRANDWEERZORG 9.645 10.091 -446 

120.12 - RAMPENBESTRIJDING 587 539 48 

140.18 - HANDHAVING OPENBARE RUIMTEN 598 566 32 

140.19 - DIENSTVERLENING HANDHAVING OPENBARE ORDE 137 86 51 

140.28 - OPVANG ZWERFDIEREN 144 144 0 



002.27 - VEILIGHEID EN OPENBARE ORDE 40 72 32 

120.11 - BRANDWEERZORG 637 823 186 

120.12 - RAMPENBESTRIJDING 0 0 0 

140.18 - HANDHAVING OPENBARE RUIMTEN 0 0 0 

140.19 - DIENSTVERLENING HANDHAVING OPENBARE ORDE 74 20 -54 

140.28 - OPVANG ZWERFDIEREN 0 0 0 

Totaal programmabaten 751 914 163


2.8 Programma 8 - Bestuur en dienstverlening 


De doelstelling van dit programma is het verhogen van de klanttevredenheid op het gebied van de 

(individuele) gemeentelijke dienstverlening en een grotere betrokkenheid van burgers en bedrijven bij 

ontwikkeling van beleid en regelgeving door de gemeente. Het programma heeft vier hoofddoelen: 

1. Hogere klanttevredenheid 

2. Betere burgerparticipatie 

3. Transparanter beleid en regelgeving 

4. Versterkt wijken buurtbeheer 

Eén van de doelstellingen is een klanttevredenheid van 7,0 in 2010. Dit cijfer hebben we in 2008 jaar 

al bereikt! In 2008 is hard gewerkt aan de inrichting van het Klant Contact Center. Dit is feestelijk 

geopend op 1 december 2008 onder de naam PubliekskPlein. Daarmee is een officiële start gemaakt 

met een multichannel klantcontactcentrum volgens het concept Antwoord©. Voortvarend wordt 

gewerkt aan de uitbreiding van het webloket en het Gemeentelijk Call Center handelt steeds meer 

vragen van burgers in één keer af. Ook aan de deregulering van producten is hard gewerkt. Daarbij 

wordt zoveel mogelijk gezocht naar overlap met producten waarvan de afhandeling naar het 

Publieksplein komt (eerst dereguleren of vereenvoudigen, dan naar het Publieksplein). 

De wijkbudgetten (Wijk aan Zet) zijn in 2008 volledig benut. Er zijn het afgelopen jaar meer bewoners 

tevreden over de wijze waarop zij kunnen participeren in beleidsvoorbereiding en –uitvoering (van 18 

naar 26%). 

Daarmee is in 2008 een belangrijke bijdrage geleverd aan het realiseren van de hoofddoelstelling de 

klanttevredenheid te verhogen en de betrokkenheid van burgers en bedrijven te vergroten. 



8.1 Hogere klanttevredenheid 


Toelichting 

In 2008 is een rapportcijfer 7,0 behaald voor de individuele gemeentelijke dienstverlening! 

De wijkposten zijn dagelijks geopend tussen 8.30 uur en 16.00 uur ook tijdens de vakantieperiodes en oud en nieuw, en 

worden door zo’n 8.000 bewoners bezocht per jaar. De klanttevredenheid van de bezoekers van de wijkpost moet nog omhoog 

(nu een 6,0, streven is een 7,0 in 2010). De tevredenheid over de dienstverlening aan de balie van het stadhuis is hoog (7,4). 

Voor 27 producten/processen zijn kwaliteitshandvesten vastgelegd waarin de servicenormen zijn vastgelegd. Het aantal 

bezoekers van de gemeentelijke website is gestegen van 394.174 in 2007 naar 414.000 in 2008. Het percentage bezoekers dat 

op de gemeentelijk website kan vinden wat men zoekt is gestegen van 81% in 2007 naar 90% in 2008. In 2007 is “Mijn 

Zoetermeer” live gegaan. Deze pagina is in 2008 vaak bezocht, maar veel bezoekers verlaten de website weer voordat ze 

ingelogd zijn met DigiD. In 2009 zullen we nagaan waar dat aan ligt en hoe we deze pagina nog toegankelijker kunnen maken. 

Het 14079nummer is voorzichtig van start gegaan, in 2009 zal er publiciteit aan gegeven worden. Wel is gewerkt aan de 

inrichting van een gemeentelijk callcenter. Dat is op 1 mei 2008 van start gegaan en verricht de telefonische dienstverlening 

voor publiekszaken, meldingen & klachten en belastingen. 

In 2008 zijn trainingen Klantgericht Schrijven gevolgd door een aantal medewerkers vanuit de hele organisatie in het kader van 

de ontwikkeling van een meer klantgerichte cultuur. 

8.2 Meer burgerparticipatie 


Toelichting 

Het betrekken van inwoners is een belangrijk speerpunt in het collegeprogramma. In 2008 zijn de inwoners van Zoetermeer 

onder andere betrokken bij de projecten Culturele As, Stadvisie 2030 en Speelbeleid. Burgerparticipatie komt zeker ook tot 

uitdrukking in de wijze waarop in de wijken wordt samengewerkt met organisaties en inwoners. In toenemende mate ontstaan 

groepjes bewoners die de ogen en oren op het gebied van leefbaarheid en veiligheid in de wijken willen zijn zoals bij de 

wijkschouw en waskracht. Daarnaast wordt veelvuldig gebruik gemaakt van het wijk aan zet budget voor activiteiten in de wijk. 

Het aantal mensen dat deelneemt aan participatietrajecten is enigszins gedaald (kwantitatief), daar tegenover staat dat de 

tevredenheid over participatie flink is toegenomen (kwalitatief). Een verklaring kan zijn dat er duidelijke doelgroepgerichte 

communicatie heeft plaatsgevonden, met als gevolg dat de mensen die deelnemen weten wat ze van participatie 

kunnen verwachten en hierover ook tevreden zijn (efficiëntie en effectiviteit). 

In 2008 is een evaluatie uitgevoerd van de Participatievisie. Op basis van de resultaten is een participatie- en 

inspraakverordening opgesteld. 


8.3 Transparanter beleid & regelgeving 



Toelichting 

De gemeentelijke organisatie moet voor alles een betrouwbare organisatie zijn. De burger moet weten wat ze kan en mag 

verwachten. De verordeningenbank is op een centrale plek op de website gepubliceerd en wordt steeds actueel gehouden en 

waar nodig uitgebreid. Een aantal verordeningen is afgeschaft. Met klachten en meldingen wordt zorgvuldig omgesprongen en 

er wordt daadkrachtig op gereageerd. De bezwaar en beroepsprocedure is verbeterd, afhandelingtermijnen zijn teruggebracht 

richting wettelijk vereiste. Uit metingen is in 2008 gebleken dat er voor burgers een lastenvermindering van 10% in 2007 ten 

opzichte van 2006 is bereikt. Per jaar wordt vastgesteld hoever de gemeente is bij de totstandkoming van 30% 

lastenvermindering in 2010 zoals in het collegeakkoord is vastgelegd. 

8.4 Versterkt wijken buurtbeheer 


Toelichting 

Voor 2008 zijn alle initiatieven per wijk verzameld in wijkactieplannen. De integrale wijkposten zijn minimaal 36 uur per week 

open en bereikbaar. 

In elke wijk functioneert een integraal wijkteam waarin in- en externe ketenpartners samenwerken ten behoeve van de 

wijkbewoners. Er is veel samengewerkt met bewoners in de wijken, bijvoorbeeld bij samenkijken=samenwerken, het "wijk aan 

zet" budget en de dag van de wijk. 

Wijkwethouders hebben op verschillende manieren spreekuur in de wijk en er is gewerkt aan de verbetering van informatie en 

communicatie met de inwoners. 

In 2008 is hard gewerkt aan de totstandkoming van twee interactieve digitale projecten: Wijkpost Online en WijkActiePlan 

Online. Begin 2009 zijn deze projecten gerealiseerd. 


8.1 Hogere klanttevredenheid 



1 De gemeente verbijzondert 

1 Op 1 december is het Basis KCC gestart onder de naam ‘Publieksplein’. 

concernbreed de meer eenvoudige 

Hierin zijn voor de uitvoering de WMO-balie, de Bouwbalie en de balie 

dienstverlening in een klant contact 

van (voorheen) Publiekszaken ondergebracht, aangevuld met enkele 

centrum (KCC). Een doelstelling van 

kleinere producten. Het in mei gestarte gemeentelijke callcenter maakt 

het KCC is om 80% van alle 

hier ook deel van uit evenals het digitale loket. Vanaf december is het 

binnenkomende vragen bij de 

aantal producten waarover informatie verstrekt wordt vanuit het 

gemeente “in één contact goed” af te 

Callcenter uitgebreid. Het GCC beantwoordt vragen van burgers over 

handelen. 

publiekszaken, bouwvergunningen en belastingen en sinds december 

2 De verdere verbetering van inhoud en 

ook over WZI, AIZ en bezwaar en beroep. Verdere uitbreiding staat op 

toegankelijkheid van de gemeentelijke 

site. 

het programma voor 2009. 

3 Het verder verbeteren van de diverse 

Daarnaast worden informatie en voortgangsvragen (status vragen) die 

loketten, o.a. E-loket, Bedrijvenloket, 

men niet kan beantwoorden doorgegeven naar de achterliggende 

Wijkposten en Sport-o-theek en het 

integreren van het WMO-loket en het 

organisatie. 

inburgeringsloket in de Centrale 

Met de mogelijkheid om nog dezelfde dag een besluit te krijgen op een 

Publiekshal. 

aanvraag voor het bouwen van een dakkapel is een eerste ‘flitsproduct’ 

4 De openingstijden van de balies 

gerealiseerd. Voor 2009 staan er meerdere op de rol, zowel in het 

optimaal afstemmen op de behoeftes 

van de burgers van Zoetermeer. (CP) 

domein bouwen als bij WMO en bijzondere bijstand. 

In 2008 wordt een pilot gehouden voor 2 In 2008 is gestart met de verbetering van de gemeentelijke website: 

decentralisatie van dienstverlening 

Het Visiedocument website gemeente Zoetermeer is in de tweede helft 

door een samenwerking met 

van 2008 goedgekeurd. Dit document geeft weer waar we met de 

Postkantoren BV; het betreft de 

website in de komende 5 jaar naar toe willen groeien en wat onze 

aanvraag van reisdocumenten, 

uitgangspunten daarbij zijn. Het plan van aanpak is eind 2008 opgesteld 

rijbewijzen en de verkoop van 

en zal in 2009 uitgevoerd worden. Ook is de hosting van de 

uittreksels uit de gemeentelijke 

webomgeving aanbesteed in 2008 waardoor de website beter zal gaan 

basisadministratie en CBR 

functioneren. Het percentage bezoekers dat op de gemeentelijk website 

verklaringen. 

kan vinden wat men zoekt is gestegen van 82% in 2007 naar 90% in 

5 De wijkposten inzetten als voorportaal 

van de gemeentelijke dienstverlening. 

2008 en 91% van de bezoekers is tevreden over de actualiteit. 

In 2007 zal gekeken worden welke 3 De WMO-balie, inburgering, de Bouwbalie en de balie van (voorheen) 

‘kleine’ producten in aanmerking 

Publiekszaken zijn per 1 december ondergebracht in het Publieksplein 

komen voor levering op de wijkposten 

(KCC) aangevuld met enkele kleinere producten. Voor de 

(in 2010 een rapportcijfer 7 voor 

dienstverlening aan de balie geeft de bevolking van Zoetermeer een 

dienstverlening op wijkposten). (CP) 

7,4. Er is hard gewerkt aan de verbetering van de dienstverlening op de 

6 In 2008 zal het webloket worden 

wijkposten. De openingstijden zijn verruimd naar 36 uur per week. De 

uitgebreid met nog eens 27 nieuwe 

tevredenheid van de klanten over de wijkposten is nog te laag (6,0). Het 

digitaal aan te vragen producten. (in 

streefcijfer was een tevredenheid over het contact met de wijkpost was 

2010 gebruik digitale aanvragen: 30%). 

(CP) 

6,5. 

7 Op het bereiken van de wettelijke 4 De pilot van de postkantoren is positief geëvalueerd. De openingstijden 


afhandelingtermijn voor 

bezwaarschriften zal nauwlettend 

worden toegezien. De 

klanttevredenheid zal voortaan 

individueel en direct volgend op de 

procedure worden gemeten, zodat de 

meetfactoren een juistere weergave 

zijn van de werkelijkheid. (CP) 

8 Door verbetering van het proces van 

klachtafhandeling in eerste lijn 

(meldingen- en klachtenmanagement) 

blijft het aantal, en het aantal terechte, 

klachten dat aan de 

Ombudscommissie wordt voorgelegd 

gelijk. (CP) 

9 Verbetering van de afhandeling van 

meldingen door het aanbieden van 

statusinformatie en het sturen van 

afdoeningsberichten. 

10 In de juridische kwaliteit van de 

gemeentelijke producten zullen verdere 

uniformeringen en verbeteringen 

worden aangebracht. Zo zullen de 

juridische teksten begrijpelijker en in 

helder Nederlands worden neergezet. 

Het juridisch deel van de gemeentelijke 

internetsite zal vanuit de burger bezien 

logisch worden opgezet. Juridische 

producten vanuit het rijk zullen bij de 

gemeente worden geïmplementeerd: 

de wet Dwangsom bij niet tijdig 

beslissen, de vierde tranche van de 

Awb en de wet bestuurlijke boete 

overlast in openbare ruimte. (CP) 

11 Inzetten van de functionaliteit binnen 

het Midoffice van historie aan 

klantcontacten en beschikbaar maken 

van klanten-stamgegevens aan alle 

dienstverleners binnen de gemeente 

(in 2010 in 90% van de gevallen 

eenmalige gegevensaanlevering). (CP) 

12 Modernisering GBA (2008-2011, o.a. 

landelijke databank en 

plaatsonafhankelijke rijbewijzen). 

13 Gemeentebreed inzetten van 

klanttevredenheidsonderzoeken 

(gericht op doelgroep per kanaal). De 

servicenormen in de 

kwaliteitshandvesten op basis van de 

resultaten daaruit verder aanscherpen 

en concernbreed objectiveren (in 2010 

een rapportcijfer 7 voor de 

gemeentelijke dienstverlening). (CP) 

14 Digitaliseren van dossiers en 

beschikbaar maken voor burgers en 

bedrijven. Digidos start met een 

tweede tranche aan (nog te definiëren) 

projecten. 


5 

6 

7 

8 

9 

10 

11 

12 

13 

zijn ruimer dan die van de afdeling Publieksplein (tevens openstelling op 

zaterdagen bij Postkantoren). De dienstverlening is voor een aantal 

producten dichter bij de burger gekomen en men waardeert deze vorm 

van dienstverlening met een ruime 8. 25% van de levering van de 

betreffende producten vindt via de postkantoren plaats. Helaas wordt de 

pilot per 1 mei 2009 beëindigd omdat de staatssecretaris van 

Binnenlandse Zaken bezwaren heeft tegen levering door derden van 

gemeentelijke producten. 

Het leveren van producten dichtbij de burger heeft de uitwerking 

gekregen via een pilot met postkantoren (zie punt 4). 

Op digitaal gebied is een aantal uitbreidingen doorgevoerd in 

2008 zoals het doorgeven van het afmelden voor de 

hondenbelasting, (algemeen, belastingaanslagen en het niet 

verlenen van een bouwvergunning), afgeven machtiging 

automatische incasso, opgeven getuigen bij een huwelijk en 

enkele APV vergunningen (melding terras, uitstalling). Aan het 

verbeteren van de technische infrastructuur (onder architectuur 

inrichten van het applicatielandschap zodat informatie 

uitwisseling tussen verschillende systemen mogelijk wordt) is 

hard gewerkt. Dit is randvoorwaardelijke voor de benodigde 

versnelde invoering van het ‘Antwoord concept’ dat verbeteren 

van de dienstverlening in al zijn aspecten beoogd. 

Voor 33 producten kunnen aanvragen nu digitaal worden 

ingezonden. 

De afhandeltermijn van bezwaarschriften wordt voortdurend gemeten. 

De gemiddelde afhandeltermijn is wederom gedaald van 20 weken in 

2007 tot 19 weken in 2008.Dit wordt vooral veroorzaakt door een 

snellere behandeling door de commissie bezwaarschriften. 

De klanttevredenheid is individueel gemeten (direct na afloop van de 

procedure). Echter ook deze methode is onbetrouwbaar gebleken. De 

antwoorden worden te sterk beïnvloed door de uitkomst van de 

procedure. Vanaf heden zal een individueel volgtraject, waarbij iedere 

bezwaarmaker minimaal eenmalig mondeling wordt benaderd, in gang 

worden gezet. Daarin zullen verschillende meetmomenten van de 

klanttevredenheid worden ingebed. 

Het aantal terechte klachten bij de Ombudscommissie was 0. 

Opgemerkt moet worden dat er klachten zijn die direct bij de 

Ombudscommissie worden ingediend terwijl ze nog niet bij de 

gemeente zelf zijn ingediend. In 2009 zal gewerkt worden aan de 

verbetering van de bekendheid van de klachtenprocedure bij de 

burgers. 

Melders die hun melding via het DigiD-webformulier hebben ingediend 

krijgen statusinformatie in “Mijn Zoetermeer” ; uit de nulmeting blijkt dat 

ruim 80% van de melders die hun melding schriftelijk of per mail 

indienden, heeft een afdoeningsbericht gekregen. 

De werkgroep juridische kwaliteitszorg heeft hier actief op gestuurd. Alle 

juristen hebben een speciale cursus gevolgd hoe begrijpelijk te 

schrijven. 

De juridische producten vanuit het rijk zijn door het rijk uitgesteld tot 

2009/2010. De overige producten zijn allemaal geïmplementeerd. 

In “mijn Zoetermeer” worden middels Digid de persoonsgegevens al 

geladen in het in te vullen formulier. In 2009 zal de implementatie van 

Key2Klantcontact plaatsvinden zodat alle dienstverleners van de 

gemeente hier mee kunnen werken. Uit de omnibusenquête blijkt dat 

77% van de ondervraagden geen dubbele informatie heeft verstrekt in 

het afgelopen jaar. De beleving van de klant is dus dat geen dubbele 

informatie wordt gevraagd. Overigens beperkt de Wet Bescherming 

Persoonsgegevens de eenmalige aanlevering van gegevens (er mag 

bijvoorbeeld geen uitwisseling plaatsvinden van gegevens tussen de 

Sociale Dienst en Belastingen). 

Het project om te komen tot modernisering van de GBA is van rijkswege 

in verband met geldgebrek voorlopig in de ijskast gezet. 

Het aantal klanttevredenheidsonderzoeken is uitgebreid t.o.v. 2007; de 

resultaten die zijn gelinkt aan gepubliceerde kwaliteitsnormen in de 

handvesten staan op de gemeentelijke website; voor de 

dienstverleningsaspecten met een resultaat lager dan 6,7 zijn 

verbeteractiviteiten gestart. Algemene tevredenheid over de 


8.2 Meer burgerparticipatie 



14 

dienstverlening van de gemeente is een 7,0. 

Daarnaast is een onderzoek gehouden naar de verbetermogelijkheden 

van klantonderzoeken; door klantonderzoek integraal aan te pakken en 

te richten op verbetermogelijkheden is het mogelijk nog klantgerichter te 

werken. 

In 2008 is de digitale factuurafhandeling succesvol ingevoerd. Van de 

klantendossiers van Welzijn is door problemen met het scannen nog 

maar 40% gedigitaliseerd en digitaal opvraagbaar. 

Eind 2008 is een onderzoek uitgevoerd naar de problematiek in de 

scanstraat, de analyse en aanbevelingen worden in 2009 verder 

uitgewerkt. De digitalisering van de aanvoer van de dagelijkse stroom 

nieuwe stukken zal vervolgens in 2009 worden ingevoerd. Hiervoor zijn 

al wel veel voorbereidingen getroffen. In 2008 is met de voorbereiding 

begonnen voor de verbetering (vervanging) van het Raadsinformatiesysteem. 

Een klankbordgroep met een aantal raadsleden zal dit proces 

in 2009 ondersteunen. In 2008 is tevens de voorbereiding van VTHvergunningendeel 

uitgevoerd. De implementatie hiervan zal in 2009 

plaatsvinden opdat ook de WABO vergunningen digitaal kunnen worden 

afgehandeld. 



1 De informatievoorziening aan inwoners 1 De afdeling Communicatie heeft via de verschillende media en 

is een goed afgewogen mix tussen 

middelen gecommuniceerd over collegebesluiten en activiteiten en over 

oude en nieuwe media. Het streven 

specifiek beleid en projecten. Daarnaast adviseren de 

daarbij is om "snelle" informatie te 

communicatieadviseurs de medewerkers van de gemeentelijke 

plaatsen op de website en bijvoorbeeld organisatie over communicatie- en participatieaspecten van het werk 

het Zoetermeer Magazine meer dan 

met als streven dat de organisatie steeds communicatiever en 

voorheen te benutten voor 

participatiever te maken. 

achtergrondartikelen. Uit onderzoek 

Als eigen middelen worden zowel de website als Zoetermeer Magazine 

blijkt veel waardering voor 

en Stadsnieuws ingezet om mensen te informeren. Over de jaren heen 

gemeentelijke 

blijkt dat de waardering voor Zoetermeer Magazine hoog is, dit wordt 

communicatiemiddelelen. Gestreefd 

periodiek gemeten. Uit onderzoek blijkt dat 88% van de mensen het 

wordt naar een lezerspercentage van 

de gemeentelijke 

magazine lezen. 

communicatiemiddelen van 90%. 2 Inwoners hebben veelvuldig gebruik gemaakt van het wijk aan zet 

2 Inwoners hebben meer zeggenschap 

over de besteding van de 

budget. In 2008 is het budget volledig besteed. 

wijkbudgetten in hun directe 

3 Begin 2008 is de evaluatie van de participatievisie uitgevoerd. Op basis 

leefomgeving. Dit wordt “Wijk aan zet” 

van de uitkomsten is de Participatie- en inspraakverordening tot stand 

genoemd. (CP) 

gekomen met daarin duidelijke regels over het proces van 

3 Evaluatie van het veranderingstraject 

burgerparticipatie. Tevens zal in 2009 op basis van de conclusies van 

interactieve beleidsvorming. Uit de 

evaluatie zal een vernieuwde visie op 

de evaluatie een aangepaste participatievisie worden geschreven. 

burgerparticipatie volgen. 

4 De kwaliteit van de uitvoering van participatietrajecten is omhoog 

4 Meer aandacht voor de uitvoering van 

gegaan. Uit de omnibusenquête blijkt dat 26% van de deelnemers aan 

burgerparticipatietrajecten, met name 

participatietrajecten het gevoel heeft gehoord te worden, terwijl dit vorig 

op het gebied van 

jaar een stuk lager lag (18%). Ook de twee audits die zijn uitgevoerd op 

verwachtingenmanagement en de 

de projecten culturele as en speelbeleid laten zien dat de aandacht voor 

evaluatie ervan. Jaarlijks zullen 

de uitvoering van burgerparticipatietrajecten is verhoogd. Dit kwam 

hiervoor 5 audits worden uitgevoerd. 

vooral duidelijk naar voren bij de Culturele As. 

Wel is het percentage inwoners wat deelneemt aan de trajecten lager 

dan in 2007. 

8.3 Transparanter beleid & regelgeving 



1 Verminderen van de feitelijke en de 1 Met subsidie van het Rijk is dit jaar een doorlichting uitgevoerd naar de 

gevoelde regeldruk. Er is een 

totale lastendruk binnen Zoetermeer van burgers en bedrijven. Dit heeft 

nulmeting uitgebracht van de 

geresulteerd in een maatregelenplan voor 72 producten. Daarnaast is 

administratieve lasten die burgers en 

verder gewerkt aan de implementatie van de eerdere 

bedrijven ondervinden. Deze is in 

dereguleringsvoorstellen. Tevens is een werkgroep ingericht met 

diverse categorieën onderverdeeld. 

inhoudelijk betrokken ambtenaren om verankering binnen de 

Doelstelling is in 2010: 

organisatie op stevige wijze vorm te geven. 

ten aanzien van het aantal regels om In 2008 is 40% van de voorgestelde reducties van de VNG 

80% van de door de VNG 

voorgestelde reducties over te 

overgenomen. 

nemen; 

de regeldruk voor bedrijven te 

Er zijn geen gegevens bekend voor 2008.

verminderen met 20% minder vragen 

en 20% minder bewijsstukken; 

de regeldruk voor burgers te 

verminderen met 40% minder vragen 

en 40% minder bewijsstukken; 

de ervaren regeldruk voor bedrijven: 

de snelheid van afhandeling van een 

verzoek wordt van een 5,5 naar een 

6,0 opgehoogd en de vindbaarheid 

van het loket van een 6,5 naar een 

7,0; 

de ervaren regeldruk voor burgers: 

het rapportcijfer voor persoonlijke 

contacten in de afgelopen 12 

maanden wordt opgehoogd van een 

6,8 naar een 6,9. 

2 Alle gemeentelijke vergunningen worden 

in de komende jaren doorgelopen 

vanuit een drietal uitgangspunten: 

1. kan het product worden afgeschaft, 

2. kan het worden samengevoegd, 

3. kan het worden vereenvoudigd. Het 

proces van de vereenvoudiging van 

de eigen gemeentelijke regelgeving 

(zoals de APV en de ASV) is een 

continu proces de komende jaren. 

3 Uitbreiden van de juridische databank 

op internet met contracten en 

beleidsregels van de raad. 

4 Voortzetting standaardiseren van 

contracten en opzetten 

contractenbank. 

5 Implementatie 4 e tranche Algemene 

wet bestuursrecht (na 

inwerkingtreding). 

6 Borging juridische normen in de 

organisatie, verbetering juridische 

kwaliteit en juridische control. 

7 Monitoren of de gemeente aan de 

Europese rechterlijke normen voldoet 

(implementatie Dienstenrichtlijn). 

8 Monitoren van de regels en toepassingen 

van inkoop- en aanbesteding. 

8.4 Versterkt Wijk- en Buurtbeheer 


2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

In 2008 is gebleken dat de regeldruk voor burgers met 10% is gedaald 

over 2007. 

Het TNS/NIPO onderzoek wordt tweejaarlijks uitgevoerd (in 2007 en 

2009). Voor 2008 zijn momenteel geen cijfers bekend. 

In 2008 is het cijfer voor de ervaren regeldruk voor burgers gestegen 

naar een 7.0 

De onder punt 1 genoemde werkgroep neemt alle werkprocessen 

behorend bij de vergunningen door met genoemde uitgangspunten. 

Deze werkgroep is eind 2008 van start gegaan. 

Onderdelen van de APV zijn al aangepast op basis van de VNGmodelverordening. 

Het vereenvoudigen van de regelgeving is een 

continu proces. 

De juridische databank wordt continu geactualiseerd en uitgebreid. 

Dit is een continu proces, dat volgens plan verloopt door de tijdelijke 

inzet van externen op de vacante functie. 

De inwerkingtreding is door het Rijk uitgesteld tot 2009. 

Werkgroep juridische kwaliteitszorg komt maandelijks bijeen en werkt 

volgens een jaarlijks maatregelenplan. Voorts worden collegeadviezen 

voor de collegevergadering juridisch getoetst. 

De implementatie wordt afgerond in 2009. 

Plan van aanpak is niet gerealiseerd, maar in de praktijk wordt wel 

zoveel mogelijk conform gewerkt. 



1 Bevorderen van participatie, sociale 1 De wijkactieplannen 2008 zijn geëvalueerd en de wijkactieplannen 2009 

betrokkenheid en zelfredzaamheid van zijn op een vernieuwende wijze samen met ketenpartners en bewoners 

de bewoners door het ondersteunen 

interactief opgesteld. Het Wijk aan Zet budget 2008 is volledig benut. 

van wijkgerichte activiteiten die vanuit 

Bewoners hebben in 2008 hun weg naar dit budget weten te vinden. 

diverse programma’s (2 en 12) worden Naast de vele acties in de wijkactieplannen die samen met bewoners 

ondernomen, het opstellen van 

worden uitgevoerd, vinden diverse bijeenkomsten plaats om bewoners 

wijkactieplannen, besteding van de 

actief te laten participeren in de wijken. Voorbeelden daarvan zijn: 

wijkbudgetten en het jaarlijks 

Schouwen, WMO markt en Dag van de Wijk etc. De dag van de wijk is 

organiseren van de “Dag van de wijk”. 

in 2008 gerealiseerd in de vorm van een wijkestafette. Naast 

2 Versterken van een signaal- en 

wijkschouwen met bewoners en ketenpartners in alle wijken is ook het 

doorgeeffunctie voor alle vragen en 

project Samen Kijken = Samen Werken georganiseerd hetgeen in 2009 

verzoeken die op de wijkposten 

over alle wijken zal worden uitgerold. Wijkwethouders hebben op 

binnenkomen door het opnemen van 

verschillende manieren maandelijks een wijkwethouders spreekuur in 

meldingen en klachten en het 

verstrekken van informatie, onder 

de wijken, samen met de wijkmanagers gerealiseerd. 

andere via de wijkwebsite, 

2 Bewoners die vragen hebben over de WMO worden via de wijkpost 

informatiezuilen en wijkactienieuws. 

doorverwezen naar het centrale WMO Loket. Daarnaast is in twee 

3 Verbetering van de dienstverlening (in 

wijken gestart met een WMO markt en WMO spreekuur in de wijk. Deze 

2010 een rapportcijfer 7 voor 

werkwijze wordt vanwege het succes gecontinueerd in 2009. Er zijn 85 

dienstverlening op wijkposten). (CP) 

digitale nieuwsbrieven verstuurd aan 4473 abonnees in de wijken. Dit 

4 Integrale benadering via samenwerking aantal nieuws-brieven, waarbij permanent wordt ingespeeld op de 

tussen de (diverse afdelingen van) de 

actualiteit in de wijk, garandeert voldoende betrokkenheid. In elke 

gemeente en de externe partners 

(corporaties, politie, opbouwwerk, 

uitgave van Zoetermeer Magazine is het wijkactienieuws opgenomen. 

zorgring). 

3 De wijkposten zijn dagelijks geopend tussen 8.30 uur en 16.00 uur ook 

tijdens de vakantieperiodes en oud/en nieuw, en worden door zo’n 

8.000 bewoners bezocht per jaar. De klanttevredenheid van de 





4 

bezoekers van de wijkpost is gemeten en het resultaat is een 6. 

Gebleken is echter dat de antwoorden te sterk worden beïnvloed door 

de uitkomst/antwoord. 

De wijkteams komen ongeveer 10 maal per wijk per jaar bijeen en 

bespreken de stand van uitvoering van het Wijkactieplan. De 

spreekuren maken integraal deel uit van de kontakten onderling en met 

bewoners en worden inmiddels wekelijks georganiseerd. 




8.1 Positie op benchmark digitale dienstverlening 7 Niet bekend Ernst &Young 

8.1 % bezoekers dat op gemeentelijke en de 

81% 87% 90% +3% Omnibusenq 

wijkwebsite kan vinden wat men zoekt 

uete 

8.1 % digitale aanvragen op totaal aantal aanvragen 19% 20% 18% -2% Nagaan per 

(digitaal beschikbare producten) CP 

afdeling 

8.1 Rapportcijfer tevredenheid gehele dienstverlening 6.7 6,9 7.0 +0,1% Omnibusenq 

uete 

8.1 Rapportcijfer tevredenheid telefonisch klantcontact - Nulmeting 6.7 - Omnibusenq 

* 

uete 

8.1 Rapportcijfer tevredenheid klantcontact aan de - Nulmeting 7.4 - Omnibusenq 

balie (publiekshal, wijkpost, sociale dienst en 

ondernemersloket) 

uete 

8.1 Rapportcijfer tevredenheid klantcontact digitaal - Nulmeting 6.2 - Omnibusenq 

(gemeentelijke en wijkwebsite)* 

uete 

8.1 Rapportcijfer afhandeling klachten - 6,0 (1) - Meting vanuit 

melddesk 

8.1 Rapportcijfer afhandeling meldingen - Nulmeting (1) - Meting vanuit 

melddesk 

8.2 Aantal bezoeken aan gemeentelijke website 394.174 450.000 414.000 -36.000 Webstatistiek 

en 

8.2 % inwoners dat op hoogte is van interactieve 65% 65% 62% -3% Omnibusenq 

beleidsvorming 

uete 

8.2 % daarvan dat deelneemt aan interactieve 

21% 25% 18% -7% Omnibusenq 

beleidsvorming 

uete 

8.2 % daarvan dat voelt dat men invloed heeft kunnen 17% 25% 26% +1% Omnibusenq 

uitoefenen 

uete 

8.2 % inwoners dat vindt dat gemeente voldoende doet 57% 60% 56% -4% Omnibusenq 

om bewoners te laten meebeslissen over plannen 

voor behoud of verbetering van de leefbaarheid in 

de wijk 

uete 

8.3 % daling gegronde klachten t.o.v. voorgaand jaar 11% -5% -26% +21% Melddesk 

8.3 Aantal gegronde klachten Ombudscommissie - 0 0 - 

8.3 % daling van de regeldruk (administratieve lasten) 

voor burgers en bedrijven ten opzichte van 2006 

Jaarverslag 

ombudscie 

n.v.t -10% -10% - Juridische 

Aangelegenh 

eden 

8.4 % inwoners dat weet dat er een wijkpost is 83% 85% 87% +2% Omnibusenq 

uete 

8.4 Aantal inwoners dat gebruik maakt van de wijkpost - nulmeting 22.500 (2) - Registratie 

wijkmanagem 

ent 

8.4 % inwoners dat bekend is met het bestaan van - 40% 37% -3% Omnibusenq 

Wijkactieplan 

uete 

8.4 Aantal inwoners betrokken bij het opstellen van - nulmeting 100% (3) - Wijkmanage 

Wijkactieplan 

ment 

8.4 Tevredenheid samenwerkings-partners over de - nulmeting Tevreden - Wijkmanage 

integrale aanpak 

ment 

Toelichting 

1 Onderzoek is doorgeschoven naar 1 e kwartaal 2009 

2 Bezoek aan wijkpost, meldingen op wijkpost, inspraakmomenten, en telefoontjes doorgeleid van stadhuis.


3 Alle Prestatie-indicator 



8.1.1 % burgers krijgen met maximaal 1 keer 

doorverbinden contact met de behandelende 

afdeling 

8.1.2 % reguliere correspondentie (brieven, fax, email) 

wordt binnen 4 weken beantwoord (excl. 

aanvragen) 

8.1.3 % klanten dat aan balie conform normen over 

doorlooptijden in het handvest wordt geholpen 

8.1.4 Aantal producten waarbij aanvraagformulieren 

elektronisch zijn in te zenden 

- 95% 55% -40% 

- 80% (1) - 

98% 85% 96% +11% 

20 25 33 +7 

8.1.5 % afhandelingen op afspraak 32% 22% -10% 

Man.info 

telefooncentr 

ale 

Evaluatie 

kwal.handves 

t 

corresponden 

tie 

Publieksplein 

Project 

digitale 

publiekshal 

Publieksplein 

8.1.6 % afgehandelde bezwaarschriften tegen de WOZ 

waarde binnen 6 maanden 

90% 100% 77% -23% Belastingen 

8.1.7 Aantal ingediende klachten bij Ombudscommissie 45 29 42 (2) - Jaarverslag 

ombudscie 

8.1.8 % klachten binnen termijn afgehandeld 52% 60% 51% -9% Melddesk 

8.1.9 % meldingen binnen termijn afgehandeld 80% 75% 82% + 7% Melddesk 

8.1.10 % afdoeningsberichten meldingen - nulmeting 81% (3) - Melddesk 

8.2.1 Gemiddeld aantal deelnemers per 

participatietraject 

8.3.1 Overnemen van 80% van de door de VNG 

voorgestelde reducties in regels (percentage tov 

2006) 

- nulmeting (4) - Communicati 

e 

n.v.t. 40% 40% - 

Juridische 

Aangelegenh 

eden 

Toelichting 

1. Systematische monitor start in 2009 

2. Voor het grootste deel van deze klachten was de Ombudscommissie niet bevoegd. In 27 gevallen had de interne 

klachtafhandeling nog niet plaatsgevonden, in 8 gevallen stond bezwaar en beroep open, 2 klachten zijn ingetrokken, 2 zijn eind 

2008 ingediend en worden in 2009 behandeld. Er zijn 3 adviezen uitgebracht (2 ongegrond, 1 niet-ontvankelijk). 

3. voor digitaal en schriftelijke kanalen 

4. Door grote verschillen in grootte van trajecten met daarbij de verschillende aantallen per avond binnen in een traject en kan 

geen gemiddelde aangegeven worden. Deze prestatie-indicator is voor 2009 eruit gehaald. 





Primitieve 





Rekening 


Afwijking 


Lasten 25.398 28.486 28.449 37 

Baten 2.663 2.666 3.489 823 



Toevoegingen aan reserves 0 456 1.254 -798 


Saldo mutaties reserves -651 -2.821 -1.142 -1.679 


bestemming 22.084 22.999 23.818 -819 

Toelichting 

Het resultaat voor bestemming bedraagt 860.000 positief. Bij de mutaties op de reserves is er een 

nadeel van 1.679.000, zodat het resultaat na bestemming 819.000 negatief is. 

Bij het tussenbericht werd een gering nadeel van 300.000 voorspeld bij de lasten voor bestemming 

door overschrijdingen bij het project digitale dossiers; deze hebben zich ook voorgedaan. De 

verwachte tegenvaller bij onderhoud ambtelijke huisvesting is meegevallen. De afwijking van de baten 

en bij reservemutaties waren bij het Tweede Tussenbericht niet allemaal voorzien. 

Het nadeel wordt op hoofdlijnen als volgt verklaard: 

Het voordeel bij de baten voor bestemming bedraagt circa 750.000 eenmalig. Dit komt vooral 

doordat: 

1. Voor diverse producten zijn niet begrote bijdragen van derden ontvangen: 

- Voor deregulering zijn SEA bijdragen ontvangen (+ 117.000). 

- Ten behoeve van de inwonersbudgetten zijn bijdragen van derden (o.a. van Fonds 1818 en 

woningcorporaties voor het kunstproject in Oosterheem) ontvangen (+ 67.000). 

- Voor het project externe dienstverlening zijn bijdrages ontvangen van deelnemende gemeentes 

Haaglanden voor de regionale samenwerking dienstverlening (+ 55.000). 

2. Door Publiekzaken zijn meer producten verkocht dan begroot (rijbewijzen en verklaringen omtrent 

gedrag en paspoorten). De extra gemeentelijke leges bedragen 171.000, de extra rijksleges 

bedragen + 103.000; 

Omdat deze bijdragen tot hogere bestedingen hebben geleid staan tegenover deze meevallers even 

omvangrijke hogere kosten. Daarnaast zijn de rentebaten hoger dan begroot ( 197.000). 

Tegenover het voordeel aan baten voor bestemming staat een eenmalige tegenvaller bij de 

onttrekking van reserves van 881.000, doordat bij Flankerend beleid de baten (maar ook de lasten) 

lager zijn (- 685.000), omdat er op concernniveau rekening is gehouden met een aanzienlijk hogere 

onttrekking uit de reserve vanwege de reorganisatie van WZI. De betreffende kosten zijn echter reeds 

grotendeels in de jaarrekening 2007 verwerkt. 

Het resultaat bij de lasten is ook opgebouwd uit een aantal eenmalige mee- en tegenvallers: 

Naast de bij de toelichting van de baten al gemelde lagere lasten (flankerend personeelsbeleid) zijn de 

belangrijkste meevallers: 

1. De Sociaal medische kosten vallen mee (+ 145.000): de afdelingen worden concernbreed 

gecompenseerd voor het verschil tussen de UWV uitkering en de werkelijke loonkosten van 

sociaal-medische kosten. In 2008 is de compensatie aanmerkelijk afgenomen, er is 50% minder 

gedeclareerd. De oorzaak ligt vermoedelijk in de uitstroom van reeds bestaande cases en een 

verminderde instroom van nieuwe cases. Naar aanleiding hiervan zal in 2009 onderzocht worden 

in hoeverre hier sprake is van een structureel effect.


2. De projectkosten voor Gezond werk werkt beter, het onderzoek naar een Shared Service Centre 

en het Managementontwikkelingstraject zijn meegevallen ( 101.000). 

Naast de bij de toelichting van de baten reeds gemelde hogere kosten zijn ook personeelskosten 

overschreden. Bij de griffie is ingehuurd*) voor het opvangen van vacatures (- 120.000). Ook voor 

het project digitale dossiers (zoals gemeld bij het tweede tussenbericht), de interne diensten (o.a. 

inkoop en aanbesteding en huisvesting), wijkmanagement en managementfuncties is ingehuurd*) op 

vacatures en vanwege opvang van zieken (circa - 650.000) om de voortgang en aansturing te 

garanderen. Omdat de inhuur duurder is dan eigen personeel ontstaat een eenmalig nadeel op de 

loonkosten. 

Bij Publiekszaken is een nadeel op personeelskosten (- 105.000), doordat het efficiencyvoorstel (uit 

het voorjaarsdebat 2007) om twee balies minder open te doen tijdens de ochtenduren (vrije inloop) 

niet is gehonoreerd door de raad; de taakstelling is echter gehandhaafd, maar kan niet worden 

ingevuld. 

De afwijking bij de onttrekking aan reserves komt vooral doordat het werkelijke renteresultaat bedraagt 

390.000. In de begroting is per saldo uitgegaan van een nadeel van 408.000. Dit betekent een 

verschil van - 798.000 dat afgestort wordt in de reserve rente-egalisatie. De grote afwijking is 

veroorzaakt door het hoge rendement op kasgeld en de niet-geraamde rente op ontvangen 

subsidiebedragen (o.m. BOR gelden 10 mln.) 

Op saldi Kostenplaatsen CS was een onttrekking begroot aan de rente egalisatiereserve. Het 

werkelijke saldo heeft geleid tot een storting waardoor deze onttrekking niet meer nodig was (- 

56.000). 



Primitieve 




Rekening 


Afwijking 


Lasten 25.398 28.486 28.449 37 

Baten 2.663 2.666 3.489 823 



Toevoegingen aan reserves 0 456 1.254 -798 


Saldo mutaties reserves -651 -2.821 -1.142 -1.679 

Saldo resultaat na geautoriseerde bestemming 22.084 22.999 23.818 -819 



2.9 Programma 9 - Inrichting van de stad 


De overkoepelende doelstelling die onze gemeente nastreeft is in het Collegeprogramma 2006 – 2010 

als volgt geformuleerd: “Tevreden inwoners maken een tevreden stad. Het is de opdracht van raad én 

college om ervoor te zorgen dat Zoetermeer een stad is waarin alle Zoetermeerders prettig wonen, 

werken en recreëren”. 

De belangrijkste ruimtelijke opgave is om de schaarse ruimte binnen de stad zodanig te benutten dat 

kwalitatief hoogwaardige functies kunnen worden gerealiseerd zonder dat dit ten koste gaat van de 

kwaliteit van de openbare ruimte, de bereikbaarheid en het groen in en om de stad. 



9.1 Een goed bereikbare en verkeersveilige stad. 


Toelichting 

De doelstelling is met name gericht op het behouden en versterken van een goed bereikbare en verkeersveilige stad. De 

uitvoering van het programma van de Nota Mobiliteit jaarschijf 2008 verliep volgens planning. De jaarschijf 2009 is eind 2008 

vastgesteld door de raad. De uitvoering van het project tot verbetering van de aansluitingen op de A12 is gestart. De 

voorbereiding van de verlengde Oosterheemlijn ligt op schema. Het project ZoRo bus is tijdelijk stilgelegd omdat tussen de 

Stadsregio’s Rotterdam en Haaglanden discussie is ontstaan over de financiering. 

9.2 Een goede ruimtelijke en fysieke kwaliteit van de stad. 


Toelichting 

Het betreft een meerjarige doelstelling die gericht is op het behoud van een goede ruimtelijke en fysieke kwaliteit van de stad. 

De uitvoering van het Meerjarenprogramma Herziening Bestemmingsplannen ligt op schema. De herziening van sommige 

bestemmingsplannen is (veelal door externe oorzaken) vertraagd. Daarom is de herziening van een aantal andere 

bestemmingsplannen naar voren gehaald. De Stadsvisie 2030 is vastgesteld en de Visie Buytenpark is opengesteld voor 

inspraak. De Ontwikkelingsvisie Bleizo is vastgesteld en wordt verder uitgewerkt. 

9.3 (Nieuwe) ruimte voor functies als wonen, werken, voorzieningen, recreatie en groen in 

de stad. 


Toelichting 

Met de realisatie van ruimtelijk-fysieke projecten wordt ruimte gecreëerd voor nieuwe functies. De realisatie van de ruimtelijkfysieke 

projecten lag gedurende het jaar op schema. Het laatste kwartaal is duidelijk een kentering opgetreden door de huidige 

marktomstandigheden. Met name de projecten Kwadrant, Palenstein, Van Leeuwenhoeklaan, Centrum-Oost en 

Denemarkenlaan zijn vertraagd. Bij enkele private initiatiefnemers (Boerhaavelaan, het voormalige Numicoterrein en Zorghart 

(het ziekenhuis) is de planvorming vertraagd. 


9.1 Een goed bereikbare en verkeersveilige stad. 



1. Het verbeteren van de interne en 

externe bereikbaarheid van 

Zoetermeer: 

a. invloed uitoefenen op en bijdragen aan 

bovenlokale beleidsvorming en 

projecten (Bereik, Randstadrail 2 e 

1 a. Dit is een doorlopende activiteit. Er is in 2008 extra inzet geleverd 

voor de aanbesteding bus, het verkrijgen van financiering voor de 

Verlengde Oosterheemlijn en de regionale inbedding van Bleizo. 

b. 

c. 

d. 

2. 

a. 

fase); 

uitvoeren jaarschijf 2008 van het 

programma Nota Mobiliteit; 

voorbereiden verlenging 

Oosterheemlijn; 

voorbereiden actualiseren van de 

beleidsnota Parkeren. 

Het verbeteren van de 

verkeersveiligheid van Zoetermeer: 

invloed uitoefenen op en bijdragen aan 

bovenlokale beleidsvorming en 

projecten; 

b. De werkzaamheden zijn bijna geheel uitgevoerd volgens planning. 

Alleen het project ZoRo bus is tijdelijk stilgelegd, omdat er 

discussie is over de financiering tussen de stadsregio’s Rotterdam 

en Haaglanden. De voorbereiding van de projecten Meerpolder en 

Geerweg heeft meer tijd gekost vanwege de afstemming met 

derden. Deze projecten worden naar verwachting in 2009 

afgerond. Wethouder verkeer is voorzitter van de gebiedstafel 

midden. 

c. De werkzaamheden zijn uitgevoerd volgens planning. Het 

bestemmingsplan is op 10 juli 2008 vastgesteld door de raad en 

het Voorlopig Ontwerp is afgerond. Het Definitief Ontwerp voor de 

eerste fase wordt uitgewerkt. Voor de tweede fase (knoop Bleizo) 

wordt aangesloten op de planning van de gebiedsontwikkeling 

Bleizo. Het Rijk en Haaglanden verstrekken aanvullende 

financiering. 


. advisering gericht op het (door fysieke 

maatregelen) wegnemen van 

verkeersonveilige plekken en gericht 

op het inrichten van de openbare 

ruimte volgens het concept “Duurzaam 

Veilig”; 

c. uitvoeren jaarschijf 2008 van het 

programma Nota Mobiliteit. 


9.2 Een goede ruimtelijke en fysieke kwaliteit van de stad. 

2 

d. De werkzaamheden zijn uitgevoerd volgens planning. De 

actualiseringsnotitie is afgerond. De actualisatie wordt medio 2009 

afgerond. 

a. Dit is uitgevoerd volgens planning en betreft een doorlopende 

activiteit. 

b. Dit is uitgevoerd volgens planning. Het is een doorlopende 

activiteit in het kader van de Nota Mobiliteit en het beheer van de 

openbare ruimte (programma 12). 

c. De werkzaamheden zijn grotendeels uitgevoerd volgens planning. 

De kruising Stephensonstraat is gereconstrueerd. De 

voorbereiding van de projecten Meerpolder, 

Brechtzijde/Toneellaan hebben meer tijd gekost vanwege de 

afstemming met derden. 



1. Het vertalen van de 

1 a. Dit is een doorlopende activiteit en uitgevoerd volgens planning. De 

beleidsdoelstellingen van de gemeente werkzaamheden bestaan hoofdzakelijk uit de advisering in Haaglandse 

in ruimtelijke ontwikkelingskaders voor 

en provinciale ambtelijke projectgroepen en coördinatieoverleg. 

de middellange termijn: 

Daarnaast bestaat dit werk uit de advisering van het college, voor 

a. invloed uitoefenen op en bijdragen aan bestuurlijk overleg binnen Haaglanden en provincie. 

bovenlokale beleidsvorming; 

b. Dit is al deels uitgevoerd volgens planning. De Stadsvisie 2030 heeft 

b. afronden van de Stadsvisie 2030 en 

meer tijd gekost en is in december 2008 afgerond. De vertaling van de 

ruimtelijke vertaling daarvan in een 

Stadsvisie in een Structuurvisie is om deze reden ook vertraagd en start 

structuurvisie. 

in 2009. 

2. Het verder uitwerken van ruimtelijk 

ontwikkelingskaders op gebieds- en 2 a. Dit is afgerond volgens planning. De ontwikkelingsvisie is begin 2008 

locatieniveau: 

afgerond en vastgesteld door de raad. Medio 2008 is de 

a. opstellen gebiedsvisie Bleizo; 

gemeenschappelijke regeling opgesteld. In de tweede helft van 2008 is 

b. opstellen gebiedsvisie A12 zone; 

gestart om de ontwikkelingsvisie uit te werken in een 

c. opstellen stedenbouwkundige kaders 

Stedenbouwkundig Masterplan. Dit gebeurt binnen de 

en randvoorwaarden t.b.v. nieuwe 

gemeenschappelijke regeling en is medio 2009 afgerond. 

ruimtelijk fysieke ontwikkelingen 

b. De voorbereiding is gestart in het kader van de Stadsvisie 2030 en 

(nieuwe initiatieven) en planologische 

Bleizo. Het uitwerken van de gebiedsvisie start na vaststelling van de 

procedures. 

stadsvisie en gebeurt in 2009. 

3. Het juridisch-planologisch verankeren 

c. Dit is uitgevoerd volgens planning. Het betreft hier een doorlopende 

van ruimtelijke ontwikkelingskaders op 

gebieds- en locatieniveau: 

activiteit. Het gaat hier om het uitwerken van nieuwe initiatieven. 

a. op basis van het 

3 a. Van een aantal projecten is de noodzakelijke planvorming nog niet 

“Meerjarenprogramma 

afgerond. Daardoor is de herziening van de betreffende (voorontwerp) 

Bestemmingsplannen” opstellen en in 

bestemmingsplannen (Boerhaavelaan, Numico, Denemarkenlaan) nog 

procedure brengen van 

niet gestart. Om toch te voldoen aan doelstellingen van het 

bestemmingsplannen; 

Meerjarenprogramma Herziening Bestemmingsplannen, is de 

b. afronding handboek digitale 

herziening van de bestemmingsplannen Oosterhage en Dorpsstraat 

bestemmingsplannen; 

naar voren gehaald en al in 2008 gestart. 

c. implementatie nieuwe weten 

b. Dit is afgerond volgens planning. 

regelgeving (zoals de Wet op de 

c. Dit is afgerond volgens planning. 

Ruimtelijke Ordening, de 

d. Dit is uitgevoerd volgens planning. Het betreft een doorlopende 

Grondexploitatiewet, de Wkpb, 

gewijzigde Wm (SMB), Flora- en 

activiteit. 

Faunawet, de Omgevingsvergunning, 4 Zoals in het Eerste Tussenbericht is aangegeven worden deze 

gewijzigde Wgh etc.); 

werkzaamheden niet vanuit dit programma verricht. De uitvoering van 

d. adviseren, voorbereiden, begeleiden 

de motie 36a vindt plaats in het kader van de Visie Openbare Ruimte 

van derden en voeren van juridische 

procedure voor artikel. 19.1vrijstellingen. 

(programma 12). 

4. Het instellen van een 

(stimulerings)fonds om de ruimtelijk 

kwaliteit van de leefomgeving een 

kwaliteitsimpuls te geven (motie 

voorjaarsdebat 2007) 

9.3 (Nieuwe) ruimte voor functies als wonen, werken, voorzieningen, recreatie en groen in 

de stad. 



1. Het definiëren van nieuwe ruimtelijk- 1 Het project Katwijkerlaantracé is nog niet gestart omdat er nog 

fysieke projecten (nieuwe initiatieven). 

discussie is met de provincie over het schrappen van de reservering 

• Het uitvoeren van projecten in fase 1 

(“nieuw initiatief”): Katwijkerlaantracé, 

voor een railtrace in het Streekplan. Het project Kop Boerhaavelaan is 

niet gestart omdat private partijen geen initiatief namen. De 

initiatiefnemers voor de herontwikkeling van het Numicoterrein hebben 


Voorweg 131 

• Begeleiden van private nieuwe 

initiatieven: Numicoterrein en Kop van 

De Boerhavelaan. 

2. Het uitvoeren van ruimtelijk- fysieke 

projecten: 

a. afronden van de projecten BZK 

II/AIVD, winkelcentrum Buytenwegh; 

b. uitvoeren van projecten in fase 2 

(“definitie”) en 3 (“ontwerp”): Culturele 

as (CP), Kwadrant, herontwikkeling 

Dwarstochten, Denemarkenlaan, 

Paltelaan, Vijverhoek, 

Gasfabriekterrein ; 

c. uitvoeren van projecten in fase 3 en 4 

(“realisatie”): Rokkeveen-kantoren, 

Lansinghage, van Leeuwenhoeklaan, 

Dorpsstraat,Palenstein, Centrum-oost, 

Bouwen voor Buytenwegh, Nieuwe 

Driemanspolder; 

d. uitvoeren van Oosterheem deelplan 2 

(fase 4 en 5); deelplan 3 (fase 3 en 4), 

Centrumgebied fase 3 en 4 en 

Verlengde Australiëweg (fase 3 en 4); 

e. begeleiden van private initiatieven 

Boerhaavelaan en Zorghart. 




2 

initiatiefnemers voor de herontwikkeling van het Numicoterrein hebben 

zich beraden op hun plannen en zijn pas aan het einde van 2008 weer 

met de gemeente in gesprek gegaan. 

Nieuwe initiatieven zijn: de ontwikkeling van woningbouw aan de 2 e 

Stationsstraat, de Rottezoom en de Amerikaweg. Voor deze drie 

projecten heeft de raad besloten om kredieten beschikbaar te stellen 

voor de start van de definitiefase. 

a. BZK II en winkelcentrum Buytenwegh. Beiden zijn afgerond. 

b. Culturele As: daarvan zijn het Definitief Ontwerp (DO) 

stedenbouw en de grondexploitatie vastgesteld. Kwadrant: het 

eerste besluit over de selectie van leisure-initiatieven voor het Van 

Tuyllpark is genomen. Daarnaast is onderzoek gedaan naar 

herhuisvestingsmogelijkheden voor Greg&Baud. Dwarstochten: 

de juridische procedure met Tenstone loopt nog door. 

Denemarkenlaan: er is onduidelijkheid bij de onderwijsinstellingen 

die zich daar zouden vestigen. De ruimtelijke ontwikkeling ligt 

daardoor stil. Paltelaan loopt. Vijverhoek: nader onderzoek naar 

variant 4 en 5 levert vertraging op in de planning. 

Gasfabriekterrein: de subsidiebeschikking van de provincie is 

ontvangen, het technisch onderzoek kost meer tijd, de definitiefase 

duurt langer. 

c. Rokkeveen-kantoren: belangstellenden zetten de plannen in de 

ijskast onder invloed van de kredietcrisis. Lansinghage: de 

geplande uitgiftes worden niet gehaald omdat kandidaten afhaken. 

Van Leeuwenhoeklaan: dit ondervindt vertraging in de uitgiftes. 

Dorpsstraat: de laatste locaties worden afgerond. Palenstein: in 

overleg met de corporaties is de planning uit de SOK bijgesteld. 

Dit betekent een langere doorlooptijd van het project met financiële 

gevolgen. De bouw van de Brede School is gestart. De sloop van 

de Schoutenhoek heeft niet in 2008 plaatsgevonden en wordt 

begin 2009 verwacht. Centrum-Oost: dit project is vertraagd door 

wijzigingen in het ontwerp van de projectontwikkelaar, de 

vaststelling van de realisatie-overeenkomst en de start bouw 

worden hierdoor ook vertraagd. Het ‘Bouwen voor Buytenwegh’ 

loopt volgens planning. Nieuwe Driemanspolder: er is besloten 

voor de DO-fase een uitvoeringsorganisatie in te stellen. 

Zoetermeer maakt deel uit van deze organisatie. 

d. Oosterheem: in 2008 zijn 435 woningen opgeleverd in plaats van 

de geplande 627. De vertraging komt met name door de 

vertraagde bouw van twee grote appartementencomplexen. 

Het Centrum van Oosterheem is vertraagd vanwege 

ontwikkelingen op de wereldmarkt voor grondstoffen begin vorig 

jaar. Medio dit jaar is dit gevolgd door de kredietcrisis. Met diverse 

partijen wordt overlegd over een afnamegarantie voor de 

woningen die boven het winkelcentrum gepland zijn. 

In algemene zin wordt een stagnatie in de verkoop(snelheid) van 

woningen, met name in de duurdere klassen, geconstateerd. 

• Op 25 april heeft de Stuurgroep ingestemd met van de 

verkavelingsschets voor deelplan 3, vlek A. De ontwikkeling van 

vlek A is met ten minste 10 maanden vertraagd wegens de nog 

lopende gesprekken met Miss Etam. Ook laat hierdoor de 

definitieve verdeling van de woningen door ontwikkelaars op zich 

wachten. Pas als er duidelijkheid is over de geluidproblematiek, 

wordt besloten over de start van de ontwikkeling. De 

onderhandelingen hierover lopen nog met Etam. 

• Enkele projecten gaan later in de verkoop omdat woningen die al 

in aanbouw zijn ook langer te koop staan. 

e. Bij zowel de Boerhaavelaan als bij Zorghart treedt vertraging op 

door vertraging in de planvorming bij de initiatiefnemers. 


Nulmeting Doel Realisatie Afwijking Bron 

(met jaar) 2008 2008 2008 

9.1 Gemiddelde reistijd op de H structuur (Aziëweg tot 

aansluiting A12) i.o. i.o. 

Niet goed 

meetbaar 

- 

9.1 Aantal ernstige ongevallen 

Aantal verkeersonveilige situaties 

24 

3 

24 

3 

Bekend in 

april 

Verkeersveiligheidsmonitor 

9.1 Aantal ziekenhuisgewonden per 100.000 inwoners 29 25 Bekend in Haaglanden


conform doelstelling Haaglanden april 

9.2 % van de inwoners dat natuur ervaart 

73 - 

Zie 

programma 3 

9.2 Aantal gebieden met verouderde regelingen 

Niet meer 

- p.m van 

toepassing 

9.3 Totale woningvoorraad 

Aantal nieuw gerealiseerde woningen 

Aantal gesloopte woningen 

52.066 

50.802 

487 

(1 jan. 2007) 

41 

51.289 

491 

0 

777 

4 

0 

9.3 Aantal nieuw gerealiseerde m2 b.v.o kantoren 

Aantal gesloopte m2 b.v.o kantoren 

1.200 0 

1.200 

10.000 0 

10.000 

9.3 • Aantal nieuw gerealiseerde m2 

bedrijventerrein 

- 

27.008 

Omnibus 

enquête 

Grondbedrijf 

Grondbedrijf 

Grondbedrijf 




9.1.2 Afgeronde projecten uitvoeringsprogramma nota 

mobiliteit 0 

(2007) 

2 3 +1 

Afdeling 

Stadsontwikk 

eling 

9.2.3 Vastgestelde bestemmings-plannen(cumulatief) 

Afdeling 

6 5 -1 Stadsontwikk 

9.3.1 Oplevering aantal woningen 487 491 4 Grondbedrijf 

Oplevering m2 BVO kantoren 0 0 0 Grondbedrijf 

Oplevering m2 bedrijfsterrein 10.756 27.008 16.252 Grondbedrijf 

Oplevering m2 BVO voorzieningen 6.975 6.975 0 Grondbedrijf 


Doelstelling 9.1 

Voor de bereikbaarheid van de stad is de effectenindicator ‘reistijd op de H-structuur’ opgenomen. Deze indicator blijkt in de 

praktijk niet hanteerbaar omdat onvoldoende gegevens beschikbaar zijn om betrouwbaar te zijn. In de programmabegroting 

2009 is deze effectenindicator dan ook geschrapt. 

Het doel om het aantal ernstige ongevallen en verkeersonveilige situaties voor de komende jaren gelijk te houden, moet bezien 

worden in relatie tot de verdere groei van de stad (ontwikkeling en afronding Oosterheem) en de autonome groei van de 

mobiliteit. Het aantal verkeersbewegingen en verkeersonveilige situaties neemt door deze groei in absolute zin nog verder toe. 

Maar in relatieve zin is sprake van een afname. 

De indicator ‘aantal ziekenhuisgewonden’ vormt eigenlijk een dubbeling met de hierboven genoemde indicator en is in de 

programmabegroting 2009 geschrapt. 


De doelstelling ’% van de inwoners dat natuur ervaart‘ is ook opgenomen in programma 3 en daarom geschrapt in programma 9 

van de programmabegroting 2009. 

De effectenindicator ’aantal gebieden met verouderde regelingen’ is niet meer van toepassing. Eind 2007 is het programma en 

de meerjarige doelstelling herijkt. De raad heeft het Meerjarenprogramma Herziening Bestemmingsplannen 2008-2013 

vastgesteld. In dat verband is gekozen voor nieuwe gebiedsaanduidingen en een andere fasering. Sindsdien wordt alleen nog 

gerapporteerd op de prestatie-indicator ’aantal vastgestelde bestemmingsplannen’. 


De prestatie-indicator ‘oplevering woningen’ (487) betreft een saldo waarbij ook de sloop van Schoutenhoek is verrekend. In 

feite is het dus een saldo nieuwbouw minus sloop en niet alleen de oplevering. 

Het doel was in 2008 802 woningen op te leveren. 

eling 





Primitieve 





Rekening 


Afwijking 


Lasten 78.902 139.382 107.200 32.182 

Baten 86.252 152.237 111.108 -41.129 

Saldo resultaat voor bestemming -7.350 -12.855 -3.908 -8.947 


Toevoegingen aan reserves 16.715 33.122 18.341 14.781 


Saldo mutaties reserves 10.850 16.644 7.220 9.424 


Toelichting op de afwijkingen onder de lasten: grondexploitatie voordeel 26.212.000, 

overig voordeel 5.970.000 

1. Een voordeel van 26.212.000.000 op grondexploitaties. 

De investeringskosten zijn mede als gevolg van vertraging bij projecten in 2008 aanzienlijk 

achtergebleven bij de raming. De ramingbedragen zijn nog gebaseerd op de herziene 

grondexploitaties met peildatum 1 januari 2008. Deze zijn inmiddels herzien per 1 januari 2009 en 

daarin is de fasering van de investeringskosten geactualiseerd op basis van voortschrijdend inzicht 

over de voortgang in de projecten. De herziening van de grondexploitatie per 1 januari 2009 is op 6 

april 2009 door de gemeenteraad vastgesteld. 

Het saldo van de baten en lasten per complex wordt , rekeninghoudend met de mutaties reserves, als 

mutatie voorraden verantwoord. Het achterblijven van de baten en lasten ten opzichte van de raming 

kan leiden tot een lagere mutatie voorraden. Dat geldt zowel voor de lasten als baten. Zo vallen de 

lasten voor Oosterheem 34,4 miljoen lager uit dan geraamd. 

Voor de vastgestelde grondexploitaties zijn bij de herziening per 1 januari 2009, vastgesteld in de 

raadsvergadering van 6 april, de verschillen zowel in de gerealiseerde als de nog te maken kosten 

per grondexploitatie uitgebreid toegelicht. De belangrijkste afwijkingen die nog niet eerder zijn 

toegelicht betreffen: 

Dorpsstraat; nadeel 16,7 miljoen 

Zoals gemeld in het concernverslag 2007 is de administratieve afsluiting van het complex 

doorgeschoven naar 2008. Deze afwikkeling is in 2008 niet geraamd en dat verklaart de 

overschrijding. Zie ook de toelichting bij de afwijking onder de baten. 

Palenstein; nadeel 3,8 miljoen 

Ten laste van het resultaat 2008 is de voorziening nadelig complex Palenstein opgehoogd van 9,4 

miljoen naar 19,1 miljoen. Dit is de contante waarde van de grondexploitatie per 1 januari 20009. In 

de begroting 2008 is nog uitgegaan van een gefaseerde vorming van de voorziening nadelig complex 

Palenstein. Daartegenover staan lagere investeringkosten en een lagere mutatie voorraden. Dat 

verklaart met name de overschrijding onder de lasten van Palenstein. 

2. Een voordeel van 5.970.000 op overig. 

Het voordeel van 5.970.000 wordt voor een belangrijk deel bepaald doordat investeringen in bovengemeentelijke 

plannen ( 4.100.000) en gemeentelijke plannen ( 1.172.000) achterblijven bij de 

ramingen. 

De onderschrijdingen in de bovengemeentelijke plannen hebben betrekking op projecten zoals de 

aansluitingen A12 ( 2.577.000): Afrikaweg, Oostweg, Lus Zuidweg, het Investeringsprogramma 

Regionale Fietspaden ( 1.010.010) en de jaarschijf 2008 Mobiliteit ( 1.222.000). Voor een deel van 

deze plannen is in 2008 gestart met voorbereidende werkzaamheden dan wel zijn deelprojecten in 

uitvoering maar nog niet volledig gerealiseerd. Terwijl in de ramingbedragen de totale kosten van het


plan zijn opgenomen. Dat verklaart dat deze plannen een onderschrijding te zien geven. Overigens 

wordt verwacht dat veel van deze projecten in 2009 gerealiseerd kunnen worden. 

De onderschrijding in de gemeentelijke plannen heeft voor een bedrag 717.000 betrekking op het 

krediet “Het land, de stad en de plas”. De Dienst Landelijk Gebied heeft besloten een deel van de 

projecten, waarin de gemeente deelneemt op basis van cofinanciering, te stoppen dan wel over te 

hevelen naar de Provincie of het Stadsgewest Haaglanden. Dat verklaart waarom het krediet een 

onderschrijding te zien geven. 

Toelichting op de afwijkingen onder de baten: grondexploitatie nadeel 37.691.000, overig 

nadeel 3.438.000 

1. Een nadeel van 37.691.000 op grondexploitaties. 

Ook hier geldt dat de ramingbedragen nog zijn gebaseerd op de herziene grondexploitaties met 

peildatum 1 januari 2008. Deze zijn inmiddels herzien per 1 januari 2009 en daarin is de fasering van 

de opbrengsten geactualiseerd op basis van voortschrijdend inzicht over de voortgang in de projecten. 

Het saldo van de kosten en opbrengsten wordt via een mutatie voorraden geactiveerd als 

onderhanden werken. Lagere investeringskosten en opbrengsten leiden per saldo ook tot een lagere 

mutatie voorraden. Voor Oosterheem geldt dat met name door achterblijvende grondopbrengsten de 

baten 29,7 lager uitvallen dan geraamd. 

Voor de vastgestelde grondexploitaties zijn in de herziening per 1 januari 2009, vastgesteld in de 

raadsvergadering van 6 april, de verschillen zowel in de gerealiseerde als de nog te maken 

opbrengsten per grondexploitatie uitgebreid toegelicht. De belangrijkste afwijkingen die nog niet 

eerder zijn toegelicht betreffen: 

Dorpsstraat; voordeel 19,7 miljoen. Zoals gemeld in het concernverslag 2007 is de administratieve 

afsluiting van het complex doorgeschoven naar 2008. Deze afwikkeling is in 2008 niet geraamd en dat 

verklaart het voordeel van 19,7 miljoen. Het betreft de vrijval van de voorziening nadelige complex 

Dorpsstraat. Zie ook de toelichting bij de afwijking onder de lasten. 

2. Een nadeel van 3.438.000 op overig. 

Het nadeel van 3.438.000 wordt voor een belangrijk deel verklaard doordat de opbrengsten die een 

relatie hebben met de investeringen in bovengemeentelijke plannen ( 2.174.000) en gemeentelijke 

plannen ( 781.000) lager uitvallen dan geraamd. Dat komt omdat de voor de verschillende projecten 

te ontvangen subsidies van het Rijk en het Stadsgewest Haaglanden lager uitvallen. Dat wordt 

veroorzaakt doordat de geraamde investeringskosten evenmin in 2008 volledig hebben 

plaatsgevonden. 

Toelichting op de afwijkingen bij de toevoegingen aan de reserves ad 14.781.000 (voordelig) 

1. Grondexploitaties ; 14,6 miljoen lagere onttrekking aan reserves. 

In de begroting is uitgegaan van de geprognosticeerde stortingen in de MIP-reserve en de reserve 

versterking financiële positie grondbedrijf op basis van de grondexploitaties per 1 januari 2008. De 

werkelijke stortingen zijn gebaseerd op de herziene grondexploitaties per 1 januari 2009. 

De herziening van de grondexploitatie Oosterheem per 1 januari 2009 geeft, rekeninghoudend met de 

besluitvorming over het centrumplan, voor de contante waarde van het resultaat een verbetering te 

zien van 10,6 miljoen. Ondanks minder gronduitgiften in 2008 dan geraamd, leidt de verbetering 

van het resultaat ertoe dat 1,5 miljoen meer gestort kan worden. Ook de afsluiting van de 

grondexploitaties Centrum-West en Dorpsstraat leiden ertoe dat 4,0 meer gestort kan worden dan 

geraamd. 

Tegenover deze hogere stortingen van in totaal 5,5 miljoen staan lagere storingen dan geraamd 

voor een bedrag van 20,3 miljoen. De belangrijkste daarvan zijn lagere stortingen in de reserve MIP 

en de reserve versterking financiële positie grondbedrijf als gevolg van het achterblijven van de 

grondverkopen in Lansinghage ( 4,2 miljoen) en Restgronden afgesloten complexen ( 1,5 miljoen) 

en een niet gerealiseerde storting in de reserve exploitatietekort Palenstein ( 2,0 miljoen). Het 

verschil wordt voorts in belangrijke mate bepaald door mutaties met eerdergenoemde reserves en in 

verband met het treffen van de voorziening Palenstein ( 6,6 miljoen), een deel van de voorziening 

nadelig complex Culturele As ( 1,9 miljoen) en de afwaardering ( 2,3 miljoen) van de panden 

Franklinstraat/ Edisonstraat. 



Toelichting op de afwijkingen bij de onttrekkingen aan de reserves ad 5.357.000 (nadelig) 

1. Grondexploitaties; 3,1 miljoen lagere onttrekking aan reserves. 

Het vrijvallen van middelen uit de risicoreserve heeft een directe relatie met het niveau van de 

investeringen en opbrengsten. Omdat de investeringskosten en opbrengsten achterblijven bij de 

ramingbedragen valt de onttrekking uit de risicoreserve 2,0 miljoen lager uit, waarvan 1,6 miljoen 

betrekking heeft op Oosterheem. 

In 2008 hebben grondaankopen plaatsgevonden waarvan de onrendabele top ad 0,2 miljoen vanuit 

de bestemmingsreserve Strategische Aankopen is gefinancierd. Dat leidt ertoe dat de onttrekking uit 

de reserve 0,4 miljoen lager uitvalt dan geraamd. 

2. Lagere onttrekking overig 2,3 miljoen. 

De investeringen in bovengemeentelijke en gemeentelijke plannen worden gefinancierd door 

subsidies van onder andere het Rijk en het Stadsgewest Haaglanden en daarvoor gereserveerde 

middelen in de reserves. Doordat de investeringskosten lager uitvallen dan geraamd vallen de 

subsidies van het Rijk en het Stadsgewest Haaglanden (zie toelichting afwijkingen onder de baten) 

eveneens lager uit en behoeft minder te worden onttrokken aan de reserves. Dat verklaart in 

belangrijke mate in geautoriseerde onttrekkingen aan de reserves. 

Toelichting resultaat na geautoriseerde bestemming 

Met betrekking tot personele kosten en inhuur is een voordeel gerealiseerd van ongeveer 195.000 

als gevolg van vacatureruimte en een hogere productiviteit die slechts gedeeltelijk is ingezet voor 

inhuur van derden. Daarnaast is vanuit de EBO -gedachte 122.000 prijsindexatie niet ingezet. Ook 

werd een voordeel behaald door de vrijval van kapitaallasten voor Wauw 3 van 102.000. 

Tegenover deze voordelige verschillen staat een nadelig verschil als gevolg van kosten van een 

extern bureau voor de uitvoering van een algemeen intern controle onderzoek ( 103.000) waren niet 

begroot. Deze afwijking is gemeld in het Tweede Tussenbericht. 

Dat zijn de belangrijkste verklaringen (> 100.000) voor het voordelig resultaat van 477.000. 





na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


002.21 - ADMINISTRATIEF VASTGOEDSYSTEEM 272 246 26 

810.11 - STRATEGIE EN PROGRAMMACOORDINATIE 1.726 1.266 460 

810.23 - BOVENGEMEENTELIJKE PLANNEN 9.823 5.726 4.097 

810.63 - GEMEENTELIJKE PLANNEN 3.212 2.040 1.172 

830.01 - NOG u t v WERKEN AFGESL.COMPL. (Grondbedrijf) 0 0 0 

830.02 - VERSPREIDE PERCELEN (GRONDBEDRIJF) 619 4.531 -3.912 

830.03 - GRONDEN ZONDER GRONDEXPL.-BEREKENING 18.024 18.212 -188 

830.04 - BIJZONDERE PROJECTEN (GRONDBEDRIJF) 2.046 1.908 138 

830.05 - GRONDEXPLOITATIE DWARSTOCHT 1.801 677 1.124 

830.06 - GRONDBEDRIJF OVERIGE 7.597 2.807 4.790 

830.10 - GRONDEXPLOITATIE KANTORENPARK ROKKEVEEN 2.160 371 1.789 

830.11 - GRONDEXPLOITATIE LANSINGHAGE 5.242 26 5.216 

830.18 - GRONDEXPLOITATIE OOSTERHEEM 68.960 36.554 32.406 

830.19 - GRONDEXPLOITATIE CENTRUM-WEST 3.385 3.386 -1 

830.20 - GRONDEXPLOITATIE ZEGWAARTSEWEG NOORD 2.602 674 1.928 

830.21 - GRONDEXPLOITATIE BUYTENWEGH 1.518 87 1.431 

830.22 - GRONDEXPLOITATIE DELFTSEWALLEN 130 153 -23 

830.25 - GRONDEXPLOITATIE DORPSSTRAAT 0 19.666 -19.666 

830.26 - GRONDEXPLOITATIE CENTRUM-OOST 3.181 144 3.037 

830.29 - GRONDEXPL. RESTGRONDEN AFGESLOTEN COMPL. 4.041 1.629 2.412


830.32 - GRONDEXPLOITATIE V.LEEUWENHOEKLAAN 8.287 2.534 5.753 

830.42 - GRONDEXPLOITATIE PALENSTEIN 8.044 3.397 4.647 

830.51 - GRONDEXPL. WINKELCENTRUM BUYTENWEGH 392 392 0 

830.52 - GRONDEXPLOITATIE CULTURELE AS 6.335 4.870 1.465 

830.53 - GRONDEXPLOITATIE SCHOLENLOCATIE PALTELAAN 46 11 35 

830.54 - LEISURE ACTIVITEITEN EN VAN TUYLL SPORTPARK 140 0 140 

830.71 - GRONDEXPLOITATIE VAN TUYLLSPORTPARK ZUID 1 738 -737 

830.72 - GRONDEXPLOITATIE KWADRANT 345 908 -563 

913.03 - OVERIGE FINANCIELE MIDDELEN 10.867 11.292 -425 

922.30 - ALGEMENE BATEN ENLASTEN HA-RU: (bedrijfsvoering) 1.710 1.297 413 



002.21 - ADMINISTRATIEF VASTGOEDSYSTEEM 0 0 0 

810.11 - STRATEGIE EN PROGRAMMACOORDINATIE 1.235 866 -369 

810.23 - BOVENGEMEENTELIJKE PLANNEN 9.419 5.317 -4.102 

810.63 - GEMEENTELIJKE PLANNEN 1.195 146 -1.049 

830.01 - NOG u t v WERKEN AFGESL.COMPL. (Grondbedrijf) 0 0 0 

830.02 - VERSPREIDE PERCELEN (GRONDBEDRIJF) 619 4.531 3.912 

830.03 - GRONDEN ZONDER GRONDEXPL.-BEREKENING 18.024 18.212 188 

830.04 - BIJZONDERE PROJECTEN (GRONDBEDRIJF) 2.046 1.857 -189 

830.05 - GRONDEXPLOITATIE DWARSTOCHT 1.801 677 -1.124 

830.06 - GRONDBEDRIJF OVERIGE 7.693 2.903 -4.790 

830.10 - GRONDEXPLOITATIE KANTORENPARK ROKKEVEEN 2.160 371 -1.789 

830.11 - GRONDEXPLOITATIE LANSINGHAGE 5.242 26 -5.216 

830.18 - GRONDEXPLOITATIE OOSTERHEEM 68.960 36.554 -32.406 

830.19 - GRONDEXPLOITATIE CENTRUM-WEST 3.385 3.386 1 

830.20 - GRONDEXPLOITATIE ZEGWAARTSEWEG NOORD 2.602 674 -1.928 

830.21 - GRONDEXPLOITATIE BUYTENWEGH 1.518 87 -1.431 

830.22 - GRONDEXPLOITATIE DELFTSEWALLEN 130 153 23 

830.25 - GRONDEXPLOITATIE DORPSSTRAAT 0 19.666 19.666 

830.26 - GRONDEXPLOITATIE CENTRUM-OOST 3.181 144 -3.037 

830.29 - GRONDEXPL. RESTGRONDEN AFGESLOTEN COMPL. 4.041 1.629 -2.412 

830.32 - GRONDEXPLOITATIE V.LEEUWENHOEKLAAN 8.287 2.534 -5.753 

830.42 - GRONDEXPLOITATIE PALENSTEIN 7.940 3.293 -4.647 

830.51 - GRONDEXPL. WINKELCENTRUM BUYTENWEGH 392 392 0 

830.52 - GRONDEXPLOITATIE CULTURELE AS 6.335 4.870 -1.465 

830.53 - GRONDEXPLOITATIE SCHOLENLOCATIE PALTELAAN 46 11 -35 

830.54 - LEISURE ACTIVITEITEN EN VAN TUYLL SPORTPARK 140 0 -140 

830.71 - GRONDEXPLOITATIE VAN TUYLLSPORTPARK ZUID 1 738 737 

830.72 - GRONDEXPLOITATIE KWADRANT 345 908 563 

913.03 - OVERIGE FINANCIELE MIDDELEN 11.785 12.283 498 

922.30 - ALGEMENE BATEN ENLASTEN HA-RU: (bedrijfsvoering) 193 2 -191 

Totaal programmabaten 168.715 122.229 -46.486 


2.10 Programma 10 - Economie 



Doelstelling van het economisch beleid van Zoetermeer is het in stand houden en bevorderen van een 

gezonde economie. Een gezonde economie met gedifferentieerde bedrijvigheid en werkgelegenheid 

die goed aansluiten bij de omvang en het opleidingsniveau van onze beroepsbevolking en die een 

goede, op de toekomst gerichte voorzieningenstructuur biedt aan onze inwoners, instellingen en 

bedrijven. 



10.1 Vestiging van nieuwe bedrijvigheid, behoud bestaande bedrijven en groei van de 

werkgelegenheid (CP) 


Toelichting 

Het betreft een doorlopende, meerjarige doelstelling. De acquisitie is voornamelijk gericht op de speerpunten Bestuur & Belang, 

ICT en Leisure. 

In 2008 is het aantal nieuwe vestigingen als gevolg van acquisitie hoger dan geraamd. Daarentegen is het aantal nieuwe 

prospects (nieuwe contacten) lager dan verwacht. Dit komt doordat met name in de tweede helft van het jaar de investeringen 

van nieuwe bedrijven buiten Zoetermeer duidelijk afnamen. Met name ook op internationaal gebied wierp de financiële crisis 

haar schaduw vooruit. Het aantal nieuwe prospects via het samenwerkingsverband West Holland Foreign Investment Agency 

(WFIA) was beduidend lager dan in 2007. Ook het resultaat van uiteindelijke vestigers was met 1 bedrijf met 1 arbeidsplaats bij 

de start (bedrijf verwacht wel in 3 jaar te groeien naar 15 arbeidsplaatsen) uiterst mager (zie verder onder 10.1.3 activiteiten). 

De werkgelegenheid in Zoetermeer is desondanks naar verwachting aanzienlijk toegenomen door een groeiend aantal 

bedrijven dat zich vestigt, uitbreidt of start. Aan het begin van 2008 bedroeg het aantal banen ruim 51.000 (inclusief parttimers 

en uitzendkrachten). Dit blijkt uit een nieuwe telling op basis van een verbeterde systematiek van het stadsgewestelijk 

bedrijvenregister. De herberekende cijfers voor 2006 geven circa 46.200 arbeidsplaatsen aan. Dus in de periode 2006-2008 is 

sprake van een toename van circa 4.800 banen. 

De toename van de werkgelegenheid in 2008 is nog niet exact bekend. Wel is bekend dat het aantal vestigingen met ruim 200 

is gestegen. Naar schatting zijn hier 800 tot 1000 arbeidsplaatsen mee gemoeid. We mogen dan ook stellen dat de taakstelling 

van het Collegeprogramma (+ 6000 banen) goed op schema ligt. 

10.2 Betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt (CP) 


Toelichting 

Het betreft een doorlopende, meerjarige doelstelling. Daarbij zijn meerdere partijen van elkaar afhankelijk. 

Deze doelstelling wordt vooral ingevuld in het kader van de Sociaal Economische Agenda. In alle reguliere contacten met 

nieuwe en gevestigde bedrijven brengen de accountmanagers van Economische Zaken (EZ) de vraag naar personeel en het 

aanbod van werkzoekenden uit Zoetermeer bij elkaar. Mogelijke matches worden vervolgens doorgeleid naar de afdeling Werk, 

Zorg en Inkomen (WZI). De werkmakelaars van die afdeling brengen in nauwe samenwerking en afstemming met het UWV- 

WERKbedrijf de match tussen werkgever en werkzoekende tot stand. 

10.3 Een aantrekkelijk en gevarieerd vestigingsmilieu voor bedrijven (CP) 


Toelichting 

Het betreft een doorlopende, meerjarige doelstelling. Meerdere factoren zijn van invloed op de kwaliteit van het vestigingsmilieu, 

maar vooral ook op de manier waarop de ondernemers het vestigingsklimaat beleven. 

Diverse activiteiten moeten tezamen bijdragen aan een verbeterd vestigingsklimaat. Bijvoorbeeld de revitalisering van 

bedrijventerreinen en winkelcentra, het terugdringen van de administratieve lastendruk, het gemeentelijk inkoop- en 

aanbestedingsbeleid, de communicatie met de gemeente en dergelijke. Zij hebben in 2008 regelmatig in de verschillende 

overleggremia met het bedrijfsleven op de agenda gestaan. De uitvoering ervan vindt voor het merendeel plaats onder de 

noemer van de Sociaal Economische Agenda. Het jaarverslag 2008 van het SEA stelt dat de goede weg is ingeslagen en dat er 

concrete vorderingen zijn gemaakt. Op verzoek van het Sociaal Economisch Platform kriigt een aantal activiteiten ook in 2010 

(en mogelijk daarna) een vervolg. 

De tweede benchmark naar het vestigingsklimaat voor het bedrijfsleven vindt in het eerste kwartaal van 2009 plaats. Pas dan 

wordt bekend of de hierboven genoemde vorderingen zich ook laten vertalen in een hogere score dan eind 2006 (gemiddeld 

6,7). 

10.4 Groei van startende bedrijvigheid en nieuwe initiatieven (CP) 


Toelichting 



Het betreft een doorlopende, meerjarige doelstelling, die ook in SEA- verband is uitgevoerd. 

De uitvoering van het startersbeleid heeft in breder verband plaatsgevonden, zowel binnen de gemeente (EZ, WZI), als mede 

met de Kamer van Koophandel (KvK) en RVOZ. Doel is te komen tot een bundeling van de startersadvisering, de 

microfinanciering, het mentorproject en nog veel meer. Het voorstel ‘Stimulering startende bedrijvigheid en nieuwe initiatieven’ is 

in juli 2008 onder de aandacht gebracht van de raad. 

Mede in het kader van het programma Kenniseconomie en Innovatie Zoetermeer (KIZ) is met een aantal partijen overleg gestart 

over diverse vormen van huisvesting voor startende ondernemers. Daarbij kwamen mogelijkheden aan de orde als de 

innovatiefabriek, low-budgetruimten, facility centres, etcetera. Het gaat hierbij zowel om bestaande als om nieuw te ontwikkelen 

ruimten. Naar verwachting worden een of meer projecten in 2009 concreet. 

10.5 Een kwalitatief goede en op de toekomst gerichte voorzieningenstructuur 


Toelichting 

Het betreft een doorlopende, meerjarige doelstelling, die deels ook in SEA-verband zijn beslag krijgt. 

Er zijn meerdere initiatieven genomen om het economisch voorzieningenpakket te verbreden of kwalitatief te verbeteren. 

Bijvoorbeeld door de revitalisering van winkelcentra, het faciliteren van leisureprojecten, door horeca en door het realiseren van 

verblijfsvoorzieningen. Met uitzondering van Meerzicht, de Oranjelaan en het Piet Heinplein zijn in alle winkelcentra plannen in 

de maak, worden ze uitgevoerd of zijn ze aan afronding toe. Het gaat er vooral om het comfort voor de consument te 

verbeteren. Dus ruimere, toegankelijkere winkels, een aantrekkelijke aankleding en meer veiligheid. Met de Culturele As zullen 

Stadshart en Dorpsstraat een eenheid worden. Daardoor worden zij aantrekkelijker voor de (regionale) consument. 

Het aantal horecavestigingen is licht toegenomen, met name rond de Dorpsstraat. De situatie zal verder verbeteren door de 

versoepeling van bestemmingsplannen in het Stadscentrum, de realisatie van Cadenza en de uitgifte van diverse horecapunten 

rond de stad. 

Het afgelopen jaar is met een groot aantal initiatiefnemers van leisure-projecten gesproken. Gebiedsvisies zijn of worden 

gemaakt en selectieprocedures zijn in gang gezet. Zo faciliteert de gemeente de voor Zoetermeer interessante initiatieven. 

Het programma Kenniseconomie en Innovatie Zoetermeer (KIZ) is volop in uitvoering. Een nieuwe opleiding Information 

Security Management is succesvol gestart aan de Academie voor ICT en Media. Daarnaast heeft het Kennisfestival Zuid 

Holland in Zoetermeer plaatsgevonden. De realisatie van de Zuid Holland Internet Exchange (ZHIX) heeft vertraging opgelopen 

doordat de SBBZ (Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen Zoetermeer) is afgehaakt. 


10.1 Vestiging van nieuwe bedrijvigheid, behoud bestaande bedrijven en groei van de 

werkgelegenheid (CP) 



1. Opstellen gerichte acquisitieplannen 1 Dit is uitgevoerd volgens planning en een doorlopende activiteit. 

(op basis van marktanalyse 

Acquisitieplan Oosterhage is opgesteld. Accountplannen zijn opgesteld 

Economische Potenties Zoetermeer). 

voor de aanwezige ’clusters’ in Zoetermeer. Denk aan bijvoorbeeld het 

2. (Economische) city marketing, 

bestuur en belangenorganisaties, het ICT cluster, het olie en gas 

promotie, acquisitie van bedrijven, 

netwerken en leggen en onderhouden 

cluster, het medisch-technologische cluster, etcetera. 

van contacten met bedrijfsleven / 2 Dit is uitgevoerd volgens planning en een doorlopende activiteit. 

intermediairs. 

De gemeente heeft deelgenomen aan de Ondernemersbeurs 

3. Begeleiding vestigingsproces nieuwe 

Zoetermeer in Silverdome en aan de nationale vastgoedbeurs Provada. 

bedrijven / verhuizers. 

Daarnaast is de gemeente vertegenwoordigd op diverse 

4. Monitoring van vragen en 

netwerkbijeenkomsten (o.a. van werkgeversorganisatie VNO/NCW). 

ontwikkelingen vanuit bestaand 

Ook heeft periodiek overleg plaatsgevonden met de relevante 

bedrijfsleven (via bedrijfsbezoeken, 

overige directe contacten, etc.). 

vastgoedpartijen die in Zoetermeer actief zijn. 

5. Accountmanagement ingeval van 3 Dit is uitgevoerd volgens planning en een doorlopende activiteit. In het 

vragen zittend bedrijfsleven binnen en 

eerste half jaar trok de vraag aan in Zoetermeer en daarbuiten. In de 

buiten de gemeentelijke organisatie. 

tweede helft van het jaar was er sprake van een lichte teruggang van 

6. Regelmatig (bestuurlijk) overleg met 

het gevestigde bedrijfsleven en 

met name bedrijven buiten Zoetermeer. 

intermediaire organisaties (Raad voor 4 Dit is uitgevoerd volgens planning en een doorlopende activiteit. 

ondernemend Zoetermeer, 

In 2008 zijn vanwege de toename van directe vragen minder 

Detailhandels-vereniging Zoetermeer, 

KvK, MKB, etc.). 

bedrijfsbezoeken afgelegd. 

5 Dit is uitgevoerd volgens planning en een doorlopende activiteit. 

6 

Dit is uitgevoerd volgens planning en een doorlopende activiteit. 

10.2 Betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt (CP) 



1. Bijdragen aan (het jaarprogramma) van 1 Dit is uitgevoerd volgens planning. Het betreft een doorlopende activiteit 

de Zoetermeerse Sociaal Economische in 2008. De bijdragen aan (het jaarprogramma) van de Zoetermeerse 


Agenda 2006-2010. 

0. Vanuit accountmanagement EZ 

bemiddelen tussen bedrijven en 

arbeidsbemiddelende instanties. 

3. Bijdragen aan programma’s ter 

verbetering arbeidsmarkt 

(Samenwerking Onderwijs 

Bedrijfsleven / SOB, etc.). 

4. Verkennen van de mogelijkheden van 

trainings- en arbeidsplekken bij 

bedrijven en het bijdragen aan de 

uitvoering ervan. 



2 

3 

4 

Sociaal Economische Agenda zijn in uitvoering. Daaronder valt het 

informeren en enthousiasmeren van bedrijven om mee te helpen de 

aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt te verbeteren en 

concrete leerwerkprogramma’s te leveren. Concrete producten in dit 

kader komen hierna aan de orde. 

Dit is uitgevoerd volgens planning. Er is gewerkt aan een integraal 

gemeenschappelijk concept om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt 

beter af te stemmen. De gemeente Zoetermeer, UWV-WERKbedrijf, 

DSW en het ID College hebben samen het ‘Werkgeversservicepunt 

Zoetermeer’ vormgegeven. Daar staat de vraag van de klant 

(werkzoekende en werkgever) centraal. In nauwe samenwerking en 

afstemming met het Zoetermeerse bedrijfsleven (werkgevers, RVOZ, 

DVZ, KvK, etc.) wordt geleidelijk aan het portfolio van het 

Werkgeversservicepunt ingevuld. De wensen en mogelijkheden aan 

werkgeverszijde worden met name door de werkmakelaars van het 

Werkgeversservicepunt Zoetermeer en de accountmanagers EZ 

gezamenlijk ingevuld. 

Dit is uitgevoerd volgens planning. 

In 2008 zijn arrangementen/package deals gesloten met Zoetermeerse 

ondernemers over het plaatsen van werkzoekenden. Het gaat om 

beveiligheidsbedrijf Capricorn en Scholte Transport Groep. Daarnaast 

zijn er afspraken gemaakt met EVO, Conexxion, VIP TAX, Redmail, 

GOM, OBT Drukkerij, en Mailprofs. Met de volgende bedrijven zijn 

nieuwe contacten gelegd: Trekpleister, Iron Mountain, de 

Belastingdienst, Clean Lease Fortex, Snowworld/Burggolf en Taxibedrijf 

vd Heuvel. Met Aldi wordt gesproken over een convenant voor het 

plaatsen van werkzoekenden in haar nieuwe distributiecentrum op het 

bedrijventerrein Prisma. Daarnaast heeft de gemeente Zoetermeer de 

afgelopen periode sterk geïnvesteerd in haar relatie met ketenpartijen 

(Zoetermeerse werkgevers, koepelorganisaties en toeleidende 

organisaties op het terrein van werk en inkomen). Deze investering is 

vertaald naar een lokaal convenant ‘Diversiteit en gelijke behandeling in 

bedrijf’. De gemeente Zoetermeer, WERKbedrijf, koepelorganisaties, 

Zoetermeerse werkgevers en toeleidende organisaties op het terrein 

van arbeid en sociale zekerheid hebben in totaal 240 vacatures 

beschikbaar gesteld voor de instroom van allochtonen, vrouwen, 

ouderen (45+) en arbeidsgehandicapten binnen hun bedrijf. Inmiddels 

zijn de eerste werknemers geplaatst. 

10.3 Een aantrekkelijk en gevarieerd vestigingsmilieu voor bedrijven (CP) 



1. Beleidsadvisering in het kader van 1 Dit is een doorlopende activiteit, uitgevoerd volgens planning. Aan 

(her)ontwikkeling van (nieuwe) 

onder meer de projecten Oosterheem, Rokkeveen, Boerhaavelaan en 

bedrijven- en kantorenlocaties. 

Bleizo is in dit verband geadviseerd. Daarnaast is de 

2. Bij elkaar brengen van partijen ten 

behoeve van de uitbreiding van 

Transformatiestudie afgerond en aan de raad ter kennis gebracht. 

bestaande en/of de vestiging van 2 Dit is uitgevoerd volgens planning en een doorlopende activiteit, waarbij 

nieuwe bedrijven. 

het accent ligt op het relatiebeheer en het versterken van netwerken. 

3. Uitvoering plan van aanpak project 

“Revitalisering Noordelijke 

3 Dit is uitgevoerd volgens planning en een doorlopende activiteit (zie 

Bedrijventerreinen”. Dit in nauw 

10.2, ad. 1). 

overleg met het betrokken 

De revitalisering ligt goed op schema en wordt door het betrokken 

bedrijfsleven, bedrijvenverenigingen, 

bedrijfsleven als zeer positief ervaren. Enkele onderdelen van het plan 

KvK, MKB, etc. 

van aanpak zijn vertraagd, mede omdat de procedures, het in- en 

4. Uitvoeren plan van aanpak 

externe overleg en de besluitvorming meer tijd vergen. Dit heeft ertoe 

verbeteracties (op grond van 

geleid dat het geraamde budget voor 2008 nog niet geheel is benut. 

uitkomsten Benchmark 

Daarom is het voorstel om het restant budget voor 2008 over te hevelen 

Vestigingsklimaat 2006/2007). 

naar 2010 voor het parkmanagement van de noordelijke 

5. Mede uitvoeren acties terugdringen 

bedrijventerreinen. Dat wordt naar verwachting in dat jaar ingevoerd. 

administratieve lastendruk. 

Het Ruimtelijk Functioneel Plan is in concept afgerond en het 

onderzoek parkmanagement is gestart. Het Parkeerplan en het 

bewegwijzeringplan zijn inmiddels gereed en er heeft een eerste 

schoonmaakactie plaatsgevonden. 

4 

Dit is een doorlopende activiteit. 

In 2008 is met name aandacht besteed aan acties om de regelgeving 

en de administratieve lastendruk bij ondernemers te verminderen. Ook 

worden de inkoop- en aanbestedingsprocedures van de gemeente 

zichtbaarder gemaakt. Bedrijfsleven en gemeenten werken samen in


5 

onder andere SEA-projecten (zie elders). 

Dit is een doorlopende activiteit. 

Een eerste verbeterslag is afgerond. Een tweede, het snoeien in een 

aantal APV-regels, is gestart in het verslagjaar en wordt afgerond in 

2009. 

10.4 Groei van startende bedrijvigheid en nieuwe initiatieven (CP) 



1. Uitvoeren plan van aanpak Faciliteren 1 Dit is uitgevoerd volgens planning. Het is een activiteit in SEA verband. 

(huisvesting) startende bedrijven via 

In juni 2008 heeft het college de beleidsnota ‘Stimulering startende 

onder meer overleg met ontwikkelaars 

bedrijvigheid en nieuwe initiatieven’ vastgesteld. In september 2008 

en beleggers, begeleiding starters ( 

heeft een werkconferentie plaatsgevonden. Daar hebben organisaties, 

i.s.m. KvK en overige instanties). 

kennisinstituten en het bedrijfsleven gezamenlijk actiepunten benoemd 

2. Het stimuleren van jong 

om startende bedrijvigheid in Zoetermeer te stimuleren. Het 

ondernemersschap en nieuwe 

geactualiseerde plan van aanpak is medio 2008 gepresenteerd aan de 

initiatieven, via specifieke programma’s raad. Daaropvolgend is tijdens het Kennisfestival op 5 november 2008, 

(Zoetermeer Connect, Incubator, 

aan bovengenoemde groep het rapport ‘Samenwerken leidt tot meer’ 

Stichting Nieuwe Bedrijvigheid, 

gepresenteerd. Verder is in samenwerking met onder andere de Kamer 

Syntens, etc.). 

van Koophandel en RVOZ een starterscoördinator aangesteld. Ook is 

vooruitgang geboekt bij de formatie van een zogenaamde coachpool 

waar (potentiële) startende bedrijven gerichte begeleiding kunnen 

inwinnen. Deze coachpool wordt in 2009 operationeel. Daarnaast heeft 

ook overleg plaats met diverse initiatiefnemers voor verschillende 

vormen van huisvesting voor startende ondernemers. Naar verwachting 

leidt dit in 2009 tot concrete resultaten. 

2 

Dit is een doorlopende activiteit die wordt uitgevoerd volgens planning. 

Het incubatorproject is succesvol en wordt mede in relatie met de 

voorgaande activiteit (ad 1.) uitgewerkt. Verder zijn voorbereidende 

gesprekken gaande met partijen om een ’innovatiefabriek’ te realiseren. 

Daarnaast is met verschillende partijen overleg over andere vormen van 

kleinschalige huisvesting voor jonge bedrijven. 

10.5 Een kwalitatief goede en op de toekomst gerichte voorzieningenstructuur 



1. Uitvoering van actieprogramma 

1 Dit is een doorlopende activiteit, uitgevoerd volgens planning. 

Structuurnota Detailhandel. 

De uitvoering van het Actieplan Detailhandelsnota ligt goed op schema. 

2. Uitvoering van Plan van Aanpak 

De winkelcentra Buytenwegh en Seghwaert zijn (vrijwel) afgerond. 

Revitalisering Winkelcentra. (CP) 

Inmiddels zijn voor de winkelcentra De Vlieger en Leidsewallen, de 

3. Acquisitie van horeca- en leisure 

Leyens in nauw overleg met de winkeliers verbeterplannen gemaakt. Bij 

initiatieven met toevoegende waarde 

winkelcentrum De Vlieger zijn inmiddels de voorbereidende 

voor de stad. 

werkzaamheden uitgevoerd. 

4. Meewerken aan vestigingsproces van 

horeca- en leisure initiatieven. 

2 Idem (zie 1). 

5. Uitvoering jaarprogramma 

Kenniseconomie en Innovatie 

3 Dit is volgens planning uitgevoerd. Onder meer voor het Van Tuyllpark, 

Zoetermeer. (CP) 

het Buytenpark en het Noord Aa Plassengebied is met meerdere 

initiatiefnemers van leisure projecten gesproken. 

4 

5 

Dit is volgens planning uitgevoerd. Het betreft een doorlopende activiteit 

in 2008. Zie ook boven. Wat betreft horeca is de aandacht gegaan naar 

met name initiatieven voor het Stadscentrum en Dorpsstraat/Culturele 

As. 

Dit is volgens planning uitgevoerd. 

Het programma Kenniseconomie en Innovatie Zoetermeer (KIZ) is 

volop in uitvoering. In november 2008 is het Kennisfestival Zuid Holland 

georganiseerd in Zoetermeer. In september 2008 is de opleiding 

Information Security Management aan de Academie voor ICT en Media 

Zoetermeer gestart. 







10.1 Vestiging nieuwe bedrijven (via directe 

bemiddeling, deels projecten uit eerdere jaren) 

+20 25 +5 

10.1 Toename werkgelegenheid 

(aantal arbeidsplaatsen per 1-1-2007 is 40.700) 

(herziene cijfer: 47.100) 

+2000 + 3.900 

(per 1-1- 

2008) 

+1.900 WGR 

Haagl. 

10.1 Rapportcijfer tevredenheid ondernemers 6,7 6,7 -- -- TNS Nipo 

10.3 Opname kantoren (m2 b.v.o) 47.000 50.000 35.250 - 14.750 Bis Zmeer 

10.3 Opname Bedrijfsruimte (m2 b.v.o.) 50.000 50.000 34.100 - 15.900 Bis Zmeer 

10.4 Aantal starterseenheden 50 60 Ca. 50 - 10 

10.4 Aantal woonwerkeenheden ca. 55 60 Ca. 55 - 5 

10.4 Aantal « broedplaatsen » 0 0 0 -- 

10.5 Aantal horeca vestigingen 140 145 156 + 11 

10.5 Aantal bedrijven aangesloten op Gigameer 100 300 120 - 180 




10.1.1 Aantal bedrijfscontacten 2200 1000 1500 + 500 

10.1.2 Aantal bedrijfsbezoeken 65 110 90 - 20 

10.1.2 Acquisitie nieuwe prospects 90 90 82 - 8 

10.1.2 Geslaagde transacties na acquisitie nieuwe 

prospects 

34 35 25 - 10 

10.1.2 Bemiddeling Zoetermeerse prospects 120 110 80 - 30 

10.1.2 Geslaagde transacties na bemiddeling 

Zoetermeerse prospects 

45 50 58 + 8 

10.1. 3 Uitgifte bedrijventerreinen in hectare (exclusief 

bedrijventerrein Prisma) 

4 ? 

10.1 .3 Uitgifte bedrijventerreinen in hectare (inclusief 

bedrijventerrein Prisma) 

10 ? 


1. Per peildatum januari 2008 telde Zoetermeer 51.026 banen. Dit volgens nieuwe cijfers van het Werkgelegenheidsregister 

Haaglanden, gepubliceerd in december 2008. Vergeleken met 2007 bedroeg de toename 3922 banen. De ontwikkeling in 

2008 zelf wordt pas in het derde kwartaal 2009 bekend. De nieuwe berekeningsmethodiek van de werkgelegenheid heeft 

ertoe geleid dat ook de cijfers over eerdere jaren zijn herzien. Dit betekent dat er in 2006 niet 40.000 arbeidsplaatsen 

waren (zoals genoemd in het collegeprogramma), maar circa 46.200 banen. Tussen 2006 en 2008 is het aantal banen met 

circa 4.800 gegroeid. Daaruit mag worden afgeleid dat de doelstelling van een groei met 6000 arbeidsplaatsen 

bovengemiddeld op schema ligt. De verwachting is dat er in de periode 2008-2009 ook nog sprake is van een toename. De 

vooruitzichten voor de periode 2009- 2010 zijn in de huidige periode van financiële crisis nog onzeker. 

2. De resultaten van de Benchmark Ondernemersklimaat door TNS Nipo worden in het eerste kwartaal van 2009 verwacht. 

3. De lagere opnamecijfers van kantoorruimte en bedrijfsruimte zijn met name veroorzaakt door een verminderde vraag in de 

tweede helft van 2008. 

4. (Uitgifte cijfers bedrijventerrein volgen nog.) 



Primitieve 





Rekening 


Afwijking 


Lasten 1.464 2.782 2.376 406 

Baten 515 515 663 148 

Saldo resultaat voor bestemming 949 2.267 1.713 554 




Saldo mutaties reserves -175 -1.418 -944 -474


Saldo resultaat na geautoriseerde bestemming 774 849 769 80 

Toelichting 

Het resultaat voor en na bestemming bedraagt 80.000 positief, dit bestaat voor 41.000 uit 

economische ontwikkeling en 39.000 beheer warenmarkten. Dit voordeel wordt op hoofdlijnen als 

volgt verklaard. 

Economische ontwikkeling: afwijking uitgaven ten laste van reserve – 243.000 

Revitalisering Noordelijke Bedrijventerreinen + 190.000 

Van het plan van aanpak zijn een aantal uitvoeringsplannen vertraagd (bijv. bewegwijzering en 

beveiliging), waardoor het budget nog niet geheel is uitgegeven in 2008. 

Verbeteren wijkwinkelcentra + 19.000 

De werkzaamheden voor het winkelcentrum de Vlieger zijn nog niet geheel uitgevoerd. 

Kenniseconomie en innovatie + 34.000 

Met het programma Kenniseconomie en Innovatie zet de gemeente zich in om innovatie in 

Zoetermeer te stimuleren. Nog niet alle projecten zijn volledig afgerond (projecten lectoraat, i-create, 

samenwerking bedrijfsopleidingen/regulier beroepsonderwijs), dit zal in 2009 gebeuren. 

Revitalisering Noordelijke Bedrijventerreinen: bate + 26.000 

Voor dit plan is 26.000 extra subsidie verkregen. 

Onttrekkingen reserve MIP: - 243.000 

Voor het speerpunt onderzoek wijkwinkelcentra, revitalisering noordelijke bedrijventerreinen en het 

programma kenniseconomie en innovatie werd in totaal 243.000 minder aan de reserve MIP 

onttrokken. Doordat extra aan subsidie is verkregen behoeft 217.000 te worden overgeheveld. De 

werkzaamheden lopen door naar 2009. 

Voor inhuur accountmanagement*) is 47.000 aan kosten gemaakt, dit is volledig doorbelast zodat 

het resultaat per saldo nihil is. 

Het restant wordt gezien de geringe omvang van de verschillen niet verklaard. 





na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


310.15 - ECONOMISCHE ONTWIKKELING 2.777 2.392 385 

310.25 - BEHEER WARENMARKTEN 201 180 21 



310.15 - ECONOMISCHE ONTWIKKELING 1.947 1.602 -345 

310.25 - BEHEER WARENMARKTEN 182 199 17 

Totaal programmabaten 2.129 1.802 -327 



2.11 Programma 11 - Wonen en bouwen 


Doelstelling van het beleid op het gebied van wonen en bouwen is het waarborgen en versterken van 

het woonklimaat in de stad door het realiseren van gedifferentieerde kwalitatief hoogwaardige 

woonmilieus, die bereikbaar zijn voor de verschillende doelgroepen. 



11.1 Een woningbestand dat qua omvang, samenstelling en kwaliteit nu en in de toekomst 

aansluit bij de behoefte van de samenleving (CP) 


Toelichting 

Het betreft een meerjarige doelstelling. 

De doelstelling om meer woningen te bouwen is lopende het jaar aangepast aan de actuelere cijfers van de 

Woningbouwplanning 2008. Per saldo kwam eind 2008 de woningvoorraad overeen met de doelstelling. Het aantal nieuw 

opgeleverde woningen - bijna 500 – bleef achter bij het beoogde aantal. Maar door de latere sloop in Palenstein werd dit 

althans getalsmatig gecompenseerd. 

De trage oplevering van woningen in Oosterheem hing vooral samen met de langere bouwtijd van twee grote 

appartementencomplexen. 

In de woningbouwafspraken 2005 - 2010 hebben Rijk en Haaglanden vastgelegd dat 30% van de toegevoegde woningen in 

Zoetermeer in de sociale sector wordt gerealiseerd. Hoewel het percentage in 2008 wat achter bleef, wordt dit percentage naar 

verwachting in 2009 gehaald. In eerdere jaren zijn namelijk al (relatief) veel sociale woningen opgeleverd. 

De Analyse Vraag en Aanbod Woningmarkt (eind 2007) is in 2008 belangrijke input geweest voor de (concept) Beleidsvisie 

Wonen. Bestuurlijke afronding daarvan is voorzien voor het eind van het eerste kwartaal 2009. Een plan van aanpak voor 

jongeren- en ouderenhuisvesting zal kort daarop verschijnen. 

11.2 Een doelmatige benutting van het ‘goedkope’ woningbestand en een transparante en 

rechtvaardige verdeling van de sociale woningvoorraad (CP) 


Toelichting 

Dit jaar is de voorbereiding begonnen van de hernieuwde regionale prestatieafspraken voor het tijdvak 2010 t/m 2014. 

De regeling voor startersleningen - om het toetreden tot de koopmarkt betaalbaar en haalbaar te maken - is een succes en 

voorziet duidelijk in een behoefte. 

Door dit jaar (eigen) middelen beschikbaar te stellen, kon de regeling worden voortgezet. Het (na 2006) toegenomen beroep op 

de regeling heeft zich in 2008 doorgezet met 55 toekenningen. 

Vermeldenswaard is tenslotte dat het Kennissysteem Wonen Zoetermeer 2008 sinds medio december online is. Onder 

www.zoetermeer.nl/kwz zijn gegevens uit datasystemen en uitkomsten van (periodieke) onderzoeken geïntegreerd tot 

handzame informatie. 

11.3 Een gebouwde omgeving die voldoet aan de daaraan te stellen eisen op het punt van 

welstand, planologische inpasbaarheid, veiligheid, gezondheid, functionaliteit en 

duurzaamheid 


Toelichting 

Het betreft een doorlopende doelstelling die de kwaliteiten van de nieuwe en de bestaande bebouwing in de stad moet 

waarborgen. 

Regelgeving is aan verandering onderhevig. Daarnaast kunnen actuele gebeurtenissen ertoe leiden dat de manier verandert 

waarop de doelstelling moet worden bereikt. Denk bijvoorbeeld aan de wateraccumulatie op platte daken. Zo’n verandering van 

aanpak betekent overigens niet dat de doelstelling op zich wijzigt. De nieuwe regelgeving in de Wet op de Ruimtelijke Ordening 

(WRO) heeft niet geleid tot veranderingen in de activiteiten en meetfactoren. 



11.4 Een gebouwenbestand dat voldoet aan de bouwregelgeving 


Toelichting 

Het betreft een doorlopende doelstelling die de kwaliteiten van de nieuwe en de bestaande bebouwing in de stad moet 

waarborgen. Toezicht en handhaving zijn hierbij onmisbare instrumenten. 

Vanwege de beperkte capaciteit worden de activiteiten net als in 2007 volgens een beperkt scenario uitgevoerd. Wel zijn in 

2008 meer illegale bouwwerken ontdekt, evenals het illegaal gebruik van bouwwerken en terreinen. Dit komt doordat er meer 

meldingen zijn binnengekomen en doordat de bouwinspecteurs zeer alert zijn geweest. Daarnaast wordt op verzoeken tot 

handhaving direct actie ondernomen. 


11.1 Een woningbestand dat qua omvang, samenstelling en kwaliteit nu en in de toekomst 

aansluit bij de behoefte van de samenleving (CP) 



1. Bijdragen aan het project 

Woonservicezones door deelname aan 

1 Uitgevoerd. Het betreft een activiteit die ook na 2008 blijft doorlopen. 

de Regiegroep Wonen Welzijn en Zorg 2 en Uitgevoerd. Het betreft doorlopende activiteiten. In 2008 ging het in het 

en adviseren over 

3 bijzonder om de programmatische betrokkenheid bij de ontwikkeling 

woningbouwprogramma. 

van Oosterheem. Binnenstedelijk betrof het bijvoorbeeld de 

2. Bijdragen aan de ontwikkeling van 

(her)ontwikkeling van de gebieden Boerhaavelaan, Vijverhoek en het 

ruimtelijke plannen en –projecten door 

Numicoterrein. 

advisering over te realiseren 

Tussen de Stadsvisie en de Beleidsvisie Wonen (beide in 2008 

woningbouwprogramma (kwalitatief en opgesteld) vond afstemming plaats. Die was gericht op de hoeveelheid 

kwantitatief). 

en de kwaliteit van de woningen die tot tenminste 2020 nodig zijn. 

3. Initiëren en bijdragen aan de 

ontwikkeling van nieuwbouwprojecten 4 Deze activiteit – met een toenemende nadruk op de regionale 

door advisering over te realiseren 

beleidsafstemming – is uitgevoerd. Het accent ligt veelal op (de 

woningbouwprogramma (kwalitatief en voorbereiding van bestuurlijk) overleg in Haaglandenverband. In 2008 is 

kwantitatief). 

daarbij veel aandacht besteed aan de voorbereiding van regionale 

4. Inbrengen Zoetermeerse belangen in 

bovenlokale bestuurlijke organen, 

zoals het Stadsgewest Haaglanden en 

de Provincie. 

prestatie-afspraken voor de periode 2010 t/m 2014. 

11.2 Een doelmatige benutting van het ‘goedkope’ woningbestand en een transparante en 

rechtvaardige verdeling van de sociale woningvoorraad (CP) 



1. Uitvoeren van de 

1 Het betreft doorlopende activiteiten waaraan ook in 2008 samen met de 

huisvestingsverordening Haaglanden 

woningorporaties is gewerkt. Het secretariaat van de 

en de samenwerkingsovereenkomst 

Coördinatiecommissie Bijzondere Aandachtsgroepen (de 

met de Zoetermeerse 

‘Urgentencommissie’) kreeg ruim 400 sociale en medische aanvragen 

woningcorporaties; voeren van het 

secretariaat van de 

te verwerken. 

coördinatiecommissie bijzondere 

aandachtsgroepen en participeren in 

2 Dit is conform afspraak uitgevoerd. 

de beleidscommissie 

3 Dit is begin 2008 afgerond. Met de woningcorporaties is 

woonruimteverdeling. 

overeenstemming bereikt. 

2. Uitvoeren 

huisvestingsvergunningverlening 4 Dit is in voorbereiding. Analyses van het woningmatchingsysteem (door 

commerciële huursector. 

Haaglanden en de Sociale Verhuurders Haaglanden) geven inzicht in 

3. Uitvoeren evaluatie van de 

de werking van het (regionale) woonruimteverdelingssysteem. De 

prestatieafspraken met de 

Zoetermeerse corporaties. 

benodigde gegevens over 2007 zijn eind 2008 beschikbaar gekomen. 

4. Monitoren en analyseren van een 5 Dit is afgerond conform afspraak. De uitvoering betreft overigens een 

(evenwichtige) slaagkans van de 

verschillende doelgroepen. Opstellen 

doorlopende activiteit. 

van een rapport over het functioneren 6 Dit betreft een doorlopende activiteit die conform afspraak is uitgevoerd. 

van het woonruimteverdelingssysteem. Gezien afnemende woningaantallen en veel geringere prijsstijgingen 

5. Uitvoeren en monitoring regeling 

dan voorheen, zullen opbrengsten uit deze overwinstregeling overigens 

starterslening. 

sterk terugvallen. 

6. Uitvoeren anti-speculatiebeding ter 

voorkoming van speculatie met 

7 Dit is uitgevoerd conform afspraak. Met drie leningen is in totaal 13,6 

goedkope nieuwbouw koopwoningen. 

miljoen aan herfinancieringen met gemeentegarantie mogelijk gemaakt. 

7. Uitvoeren achtervangfunctie 

Waarborgfonds. 

8 Dit is een doorlopende activiteit. Die betrof in 2008 onder meer de 

8. Verwerving, verdeling en afhandeling 

subsidieverlening voor 40 jongerenwoningen en de gereedmelding van 


van woninggebonden subsidies. 

9. Actualiseren (integrale) buurtmonitor. 

10. Actualiseren Kennissysteem Wonen. 

11. Inbrengen van Zoetermeerse belangen 

in bovenlokale bestuurlijke organen, 

zoals het Stadsgewest Haaglanden en 

de Provincie. 



9 

10 

11 

41 ouderenwoningen (‘De Bijdorp’) en 144 woningen in Oosterheem. 

Dit is nog niet opgestart. De vraag is of een update en/of bijstelling 

(bijvoorbeeld met het oog op komende wijkontwikkelingsplannen) 

noodzakelijk is en hoe dat zich verhoudt tot overlappingen met de 

recente Leefbarometer van VROM. 

Sinds medio december 2008 is het Kennissysteem Wonen Zoetermeer 

2008 online. Onder www.zoetermeer.nl/kwz zijn gegevens uit 

datasystemen en uitkomsten van periodieke onderzoeken geïntegreerd 

tot bruikbare informatie. 

Deze activiteit is uitgevoerd. Hij richt zich meer op bijvoorbeeld de 

regionale huisvestingsverordening en de verdeling van woonruimte. 

11.3 Een gebouwde omgeving die voldoet aan de daaraan te stellen eisen op het punt van 

welstand, planologische inpasbaarheid, veiligheid, gezondheid, functionaliteit en 

duurzaamheid 



1. Toetsing van aanvragen aan geldende 

regelgeving. Vergunningverlening. 

1 Geen afwijking, het betreft een doorlopende activiteit. 

2. Implementatie nieuwe wetgeving (o.a. 

Wabo en WRO). 

2 Dit is in uitvoering en ligt op schema. 

3. Organisatie en werkprocessen 

3 Dit is in uitvoering, deels op projectmatige basis. De activiteit maakt 

aanpassen. 

deel uit van de invoering van integrale vergunningverlening. 

4. Toetsing van aanvragen conform 

In 2008 zijn vooruitlopend op de invoering van de WABO AO’s voor de 

bestuurlijk vastgesteld beleid. 

nieuwe hoofdprocessen vastgesteld. 

5. Bewaking door instellen interne 

termijnen per toetsonderdeel en 4 Dit is een doorlopende activiteit. Bestuurlijk vastgestelde toetsings- en 

uitvoering monitoring. 

toezichtsprotcollen zijn hiervoor de basis. 

6. Ontwikkeling nieuw welstandsbeleid 

(w.o. nieuwe welstandsnota en nota 5 Dit is een doorlopende activiteit. Er wordt gewerkt met een 

reclamebeleid). 

automatiseringssysteem dat de interne termijnen bewaakt. 

7. Gegevensbeheer. 

8. Beslissingen omtrent 

6 Dit is in uitvoering. Het Welstandsbeleid kent loketcriteria om de 

vergunningverlening nemen binnen de invoering van de flitsvergunning mogelijk te maken. In 2009 volgt een 

wettelijke termijnen. 

nieuwe Welstandsnota en de Nota Reclamebeleid. 

11.4 doelbenaming 

7 

8 

Het gegevensbeheer wordt aangepast aan de wettelijke eisen van de 

Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG). Op grond van nieuwe 

wetgeving wordt de BAG per 1 juli 2009 ingevoerd. Het 

gegevensbeheer maakt deel uit van het project BAG. In 2009 wordt het 

ingepast in de beheerstructuur van de BAG. Dit moet ervoor zorgen dat 

het gegevensbeheer blijvend aan de BAG voldoet. 

Over 99,8% van de vergunningaanvragen is binnen de wettelijke termijn 

een besluit genomen. 



1. Opsporen en beëindigen van 

overtredingen. 

1 De activiteit is voortdurend in uitvoering en kent geen afronding. 

2. Verstrekken van voorlichting en 

informatie aan burgers en bedrijven 

2 Dit is een doorlopende activiteit zonder afronding. 

omtrent de geldende regelgeving. 3 Dit is in uitvoering en kent in principe geen afronding. Net als in 2007 

3. Uitvoeren Handhavingsprogramma. 

wordt het Handhavingsprogramma volgens beperkt scenario uitgevoerd 

4. Opstellen van handhavingsdossiers. 

vanwege de beperkte capaciteit. 

5. Controleren van bouwwerken t.a.v. de 

Vanwege de invoering van de WABO wordt een nieuwe 

geldende regelgeving en 

capaciteitsberekening opgesteld. Dan zal blijken of er meer of minder 

vergunningsvoorwaarden. 

capaciteit nodig is en/of andere keuzes moeten worden gemaakt. 

6. Het uitvoeren van projecten waarbij de 

veiligheid of de gezondheid 

(speerpunten van beleid) m.b.t. 

4 Dit is een doorlopende activiteit zonder afronding. 

bestaande bouwwerken in het geding 5 Dit is een doorlopende activiteit zonder afronding. Ook bij deze activiteit 

zijn zoals het wateraccumulatieproject. is vanwege de beperkte capaciteit gewerkt met een beperkt scenario. 

7. Het afhandelen van meldingen en 

constateringen, waaronder 

6 Dit is in uitvoering. Dit betreft een doorlopend proces. De actualiteit en 

handhavingsverzoeken. 

nieuwe kennis zijn mede bepalend voor het verloop ervan. Voorbeeld 

8. Preventieve controle op de naleving 

hiervan zijn de wateraccumulatie op platte daken en meer recent de 

van DUBO-afspraken (Duurzaam 

mogelijke problemen met bepaalde soorten spouwankers.

Bouwen). 



7 

8 

Dit is een doorlopende activiteit zonder afronding. Op alle 

binnenkomende handhavingsverzoeken wordt direct actie ondernomen. 

Dit is een doorlopende activiteit zonder afronding. 




11.1 Toename woningvoorraad in absolute zin 

(woningvoorraad 50.802 per 1-1-2007) 

11.1 Toename sociale woningvoorraad als percentage 

van totaal aantal toegevoegde woningen 

(gemiddelde over aantal jaren) 

11.1 Waardering woning door bewoners (gemiddeld 

over alle wijken) 

11.2 Gemiddelde slaagkans jongeren in het 

woonruimteverdelingssysteem 

11.3 Percentage bouwwerken dat voldoet aan de 

gestelde eisen 

+1012 

(2006) 

35% 

(2005) 

7,7 

(2006) 

15% 

(2006) 

100% 

(2006) 

* Ontleend aan (conceptcijfers medio 01.’09) Woningbouwplanning 2009, op punt productie 2008. 

+1264 492 772 Woningbou 

wplanning 

2009 * 

30% 20% 10% Woningbou 

wplanning 

2009 * 

7,7 7,6 – 8,3 -0,1 - +0,6 Omnibus- 

ênquete 

15,5% n.n.b. n.n.b. SO/E&W 

100% 1. 92. 

73. 

B 

3% 

95 Concernverslag 2008 

% 

WT/4all 




11.1. 3 Aantal gerealiseerde sociale koopwoningen 100 100 6 94 Woningbou 

wplanning 

11.1. 3 Toename extra jongerenwoningen. - - - SO/E&W 

11.1. 3 Toename extra ouderenwoningen - - - SO/E&W 

11.1. 3 Toename extra gehandicaptenwoningen - - - SO/E&W 

11.2.5 Aantal toegekende/verleende startersleningen 4 

Wat heeft het gekost en opgebracht ? 

2009* 

ca. 20 20 + 35 = 55 35 SO/E&W 


Primitieve 




Rekening 


Afwijking 


Lasten 5.484 5.728 6.016 -288 

Baten 4.787 4.806 5.067 261 

Saldo resultaat voor bestemming 697 922 949 -27 



Onttrekkingen aan reserves 1.634 2.361 977 -1.384 

Saldo mutaties reserves -884 -836 548 -1.384 

Saldo resultaat na geautoriseerde bestemming -187 86 1.497 -1.411


Toelichting 

Het resultaat voor en na bestemming bedraagt 1.411.000 negatief. Dit nadeel wordt op hoofdlijnen 


Woninggebonden Subsidies: + 755.000 

In het kader van de regeling Woninggebonden Subsidies is een gereserveerd bedrag van 755.000 

vrijgevallen over de periode 1992 – 1994. Uit analyse en onderzoek is gebleken dat de betreffende 

particulieren, voornamelijk door verhuizing of herijking van het inkomen, geen recht (meer) hebben op 

subsidie. Daarom kan dit bedrag nu vrijvallen. Deze afwijking is aan de raad gemeld in de memo 

“actuele gegevens Tweede tussenbericht” van 15 december 2008. Voor dit voordeel wordt in het 

kader van de Voorjaarsnota een voorstel gedaan voor de bestemming van het bedrag. 

Minder bouwen sloopleges: - 881.000 

Er is 881.000 minder aan bouwen sloopleges ontvangen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt 

doordat er vertragingen zijn in de aanvraag en verstrekking van vergunningen voor een aantal grote 

bouwprojecten. Voorbeelden zijn de bouw in Oosterheem deelplan 3, Oosterheem Parkeiland, de Kop 

sportscheg Oosterheem en de van Leeuwenhoeklaan. Daarnaast is in de voorziening dubieuze 

debiteuren 128.000 gestort wegens een bezwaarschrift die mogelijk gegrond wordt verklaard. De 

afwijking op de bouwleges is gemeld in het Tweede tussenbericht en de memo “actuele gegevens 

tweede Tussenbericht” van 15 december 2008. 

Bouwvergunningen en Handhaving bouwregelgeving: - 1.111.000 

Door vacatures en langdurig zieken bij de afdeling Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving was 

het noodzakelijk langdurig personeel in te huren voor het uitvoeren van de wettelijke taken die veelal 

fatale juridische termijnen kennen. Daarnaast zijn kosten gemaakt in het kader van het verandertraject 

van de afdeling en automatiseringskosten voor digitalisering van de gemeentebrede dienstverlening 

en kon de stelpost voor de vorming van Veilige Samenleving/bedrijfsvoering niet worden ingevuld. Het 

totale nadeel hiervan bedraagt per saldo 1.111.000. Genoemde afwijkingen zijn gemeld in het 

Tweede tussenbericht en de memo “actuele gegevens Tweede tussenbericht” van 15 december 2008. 

Plan van aanpak normalisatie woonwagenlocaties: neutraal 1.346.000 

Voor het plan van aanpak was een budget beschikbaar van 1.437.000 gefinancierd uit de reserve 

MIP. In 2008 zijn kosten gemaakt voor ontruimen standplaats Bleiswijkseweg en zijn sanitaire units 

aangeschaft. De uitvoering plan van aanpak is vertraagd. De onttrekking is daardoor aanzienlijk lager. 

De planning is om herinrichting Bleiswijkseweg en Rokkeveenseweg-Zuid in de loop van 2009 in 

uitvoering te brengen. De verplaatsing van de laatste bewoner van Kalkwit naar Oosterheem zal ook 

in 2009 plaatsvinden. 

Uitvoering startersleningen 

Er is van uit de reserve startersleningen nog een restant beschikbaar van 33.000. Dit blijft in de 

reserve beschikbaar. 

In paragraaf bedrijfsvoering wordt een nadere toelichting op inhuur derden gegeven. 






na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


820.16 - BOUWVERGUNNINGEN 2.346 3.069 -723 

820.26 - HANDHAVING BOUWREGELGEVING 465 949 -484 

820.36 - UITVOERING VOLKSHUISVESTINGSREGELINGEN 2.164 2.021 143 

820.46 - VOLKSHUISVESTINGSBELEID 376 360 16 

820.56 - WONINGBOUWZAKEN 0 0 0 

822.36 - WOONWAGENHUISVESTING 1.666 297 1.369 

922.32 - ALGEMENE BATEN EN LASTEN HA-RUIMTE: (BWT-M) 236 846 -610 



820.16 - BOUWVERGUNNINGEN 3.583 2.822 -761 

820.26 - HANDHAVING BOUWREGELGEVING 0 100 100 

820.36 - UITVOERING VOLKSHUISVESTINGSREGELINGEN 2.114 2.734 620 

820.46 - VOLKSHUISVESTINGSBELEID 10 7 -3 

820.56 - WONINGBOUWZAKEN 0 0 0 

822.36 - WOONWAGENHUISVESTING 1.458 112 -1.346 

922.32 - ALGEMENE BATEN EN LASTEN HA-RUIMTE: (BWT-M) 0 269 269 

Totaal programmabaten 7.166 6.044 -1.122 



2.12 Programma 12 - Openbaar gebied 


Centrale doelstelling is het samen met de inwoners van Zoetermeer zorgen voor de kwaliteit en 

leefbaarheid van het openbaar gebied in de stad. Zoetermeer wil een leefbare en duurzame stad zijn 

met wijken waar Zoetermeerders tevreden zijn over de kwaliteit van de openbare ruimte en 

leefomgeving 



12.1 Een openbare ruimte volgens de kwantitatieve en kwalitatieve (onderhouds)normen 

zoals door de Raad vastgesteld in de Beheervisie Openbare Ruimte 


Toelichting 

In de afgelopen periode zijn diverse werkzaamheden uitgevoerd om de doelstelling te realiseren. 

Uit de monitoring blijkt dat op twee onderdelen (zwerfvuil en groen) de kwaliteit niet gerealiseerd is. Tijdens de besluitvorming 

over de BIBOR (Basis Inrichting- en Beheerplan Openbare Ruimte) en VOR (Visie Openbare Ruimte) is hieraan al aandacht 

aan besteed. 

Uit het resultaat van de burgerschouw blijkt dat bewoners vinden dat 81% van de afgesproken kwaliteit is gerealiseerd. De 

quick-scan laat zien dat 68% is gehaald van de kwaliteit zoals die is afgesproken in de beheervisie. Uit de Omnibusenquête 

blijkt dat op alle onderdelen de waardering van burgers voor de openbare ruimte met 0,1 punt is gestegen naar 6,5 (in 2007 was 

dat: 6,4; in 2006: 6,3) 

De VOR en BIBOR zijn vastgesteld door de raad. 

12.2 Een openbaar gebied dat door de gebruikers meer verkeers-, sociaal en technisch 

veilig en functioneel wordt beleefd. 


Toelichting 

In de afgelopen periode zijn diverse werkzaamheden uitgevoerd om de doelstelling te realiseren. 

Gestart is met het mechanisch herstraten van fietspaden. Voor de wijk Oosterheem is opdracht gegeven om de 

snelheidsremmers aan te passen. Op de Aziëweg zijn tijdens groot onderhoud drie kruispunten veiliger gemaakt voor het 

verkeer. 

12.3 Het beschikken over voldoende en kwalitatief goede parkeervoorzieningen 


Toelichting 

De aanleg van de parkeerplaatsen jaarschijf 2008 is in voorbereiding. 

De inspraakprocedure heeft net als voorgaande jaren extra tijd gevergd. Tijdens deze inspraak zijn diverse bezwaren tegen de 

aanleg van de parkeerplaatsen binnen gekomen. Deze bezwaren werken vertragend. De geactualiseerde parkeernota zal de 

stand van zaken weergeven. De startnotitie voor actualisering van de parkeernota is naar de raad gezonden. 

12.4 Het beschikken over voldoende graf- en urnenruimte op de gemeentelijke 

begraafplaatsen 


Toelichting 

Het is een wettelijke taak van de gemeente om te zorgen voor voldoende graf- en urnenruimte. Hieraan wordt voldaan. 

Met de uitbreiding van de Meerbloemhof blijft dat ook de komende jaren gegarandeerd. De eerste schetsontwerpen voor de 

uitbreiding van de Meerbloemhof zijn gemaakt en worden verder uitgewerkt. Ook zijn voorbereidingen getroffen om de 

oorspronkelijke ingang van de begraafplaats aan de Hoflaan te veranderen voor extra begraafruimte. 


12.1 Een openbare ruimte volgens de kwantitatieve en kwalitatieve (onderhouds)normen 

zoals door de Raad vastgesteld in de Beheervisie Openbare Ruimte 



1. Planmatig en programmatisch beheren 

en onderhouden waarbij betrokkenen 

1 Dit is in uitvoering. Het betreft een doorlopende activiteit. 

(woningbouwverenigingen, bewoners, 

Het planmatig en programmatisch onderhoud is in samenspraak met 

e.d.) participeren bij de totstandkoming wijkbeheer gerealiseerd. 

van de jaarprogramma’s. Mede in 

Het resultaat van de burgerschouw geeft aan dat 81% van de 

relatie met wijkbeheer. 

bewoners vindt dat de afgesproken kwaliteit is gerealiseerd. Uit een 

2. Uitvoering geven aan het Beheerplan 

quick-scan door derden blijkt dat 68% is gehaald van de kwaliteit zoals 


2008 (per wijk) en toekennen van 

budgetten voor dagelijks, periodiek en 

groot onderhoud. 

3. Uitvoeren van jaarlijkse onderhoud 

overeenkomstig de Beheervisie 

Openbare Ruimte, en dit zoveel 

mogelijk af te stemmen met 

betrokkenen (bewoners, 

woningbouwcorporaties, winkeliers 

etc.). 

4. Implementatie van 2 extra teams in het 

kader van omgevingsvaklieden. (CP) 

5. Verzorgen van een schone 

woonomgeving (o.a. verwijderen van 

onkruid op verharding, vegen van 

verharding, legen van papierbakken, 

graffitibestrijding en 

schoonmaakacties). 

6. Organiseren van (school)projecten 

(o.m. voorjaarsschoonmaak, 

afvalmanagement, ruimen van 

vuurwerk, gevolgen van graffiti). 

7. Snel verhelpen van onvolkomenheden, 

kleine ergernissen en het doen van 

kleine aanpassingen in het openbaar 

gebied (door eigen waarneming en op 

aanwijzing en verzoek van bewoners). 


2 

3 

4 

5 

6 

7 

is afgesproken in de beheervisie. Uit de Omnibusenquête blijkt dat op 

alle onderdelen de waardering van burgers voor de openbare ruimte 

met 0,1 punt is gestegen naar 6,5. 

De Visie Openbare Ruimte en de BIBOR zijn 17 november vastgesteld 

door de raad. Daarmee is tevens invulling gegeven aan motie 36a 

(voorjaarsdebat 2007). Die roept op tot de instelling van een 

stimuleringsfonds om de ruimtelijke kwaliteit van de leefomgeving een 

impuls te geven (MIP). Tevens is het Beleidsplan Openbare Verlichting 

door de raad vastgesteld. 

De Wet Informatie-uitwisseling Ondergronds Netten (WION) is per 1 juli 

2008 in werking getreden. Begin 2009 is een overeenkomst met 

GemNet ondertekend om de revisiegegevens 7 x 24 uur per week 

digitaal beschikbaar te stellen. 

In 2008 is een tekort op bomenbeheer opgetreden. In motie 60 is tijdens 

het Najaarsdebat opdracht gegeven de daadwerkelijke kosten van het 

bomenbeheer te vergelijken met het beschikbare budget in de 

begroting. Dit onderzoek wordt voor het Voorjaarsdebat 2009 afgerond. 

Vanwege de veiligheidsrisico's bij de exploitatie van Randstadrail is in 

het voorjaar extra gesnoeid en gekapt. Veiligheidsoverwegingen maken 

het wellicht noodzakelijk om nieuwe onderhoudsovereenkomsten aan te 

gaan met Haaglanden 

De werkzaamheden voor de aanleg van de tweede secundaire 

persleiding zijn afgerond. Er is opdracht verleend voor 18 kilometer 

rioolrenovatie (‘relining’). De uitvoering is gegund aan een Zoetermeers 

bedrijf dat hierin gespecialiseerd is. Het werk wordt in 2008 en 2009 

uitgevoerd. Bij de herziening van het GRP wordt rekening gehouden 

met de financiële gevolgen van deze nieuwe methode. 

Bij de jaarwisseling 2007 - 2008 is veel schade ontstaan door 

vandalisme op diverse locaties. Ter voorbereiding op de jaarwisseling 

2008 – 2009 is 17 april 2008 een ‘workshop oud & nieuw’ gehouden. Dit 

heeft een groot aantal aanbevelingen opgeleverd om de schade te 

beperken. Het college heeft deze aanbevelingen overgenomen. In 

overleg met ketenpartners zijn afspraken gemaakt over schadeverhaal, 

om zodoende het verhalen van schade op daders te intensiveren. 

Door een andere werkwijze van onderhoudsbestekken en aansturing op 

de uitvoering is het jaarlijkse onderhoud overeenkomstig de Beheervisie 

Openbare Ruimte beter met betrokkenen (bewoners, winkeliers, 

woningbouwcorporaties) afgestemd. 

Dit is uitgevoerd. Door problemen met de instroom 

blijft het aantal teams achter bij de verwachtingen. 

Dit is in uitvoering. Het betreft een doorlopende activiteit. 

Dit is in uitvoering. Het betreft een doorlopende activiteit. 

Dit is in uitvoering. Het betreft een doorlopende activiteit. Als een 

melding binnenkomt, wordt de onvolkomenheid/kleine ergernis zo snel 

mogelijk verholpen. 

12.2 Een openbaar gebied dat door de gebruikers meer verkeers-, sociaal en technisch 

veilig en functioneel wordt beleefd. 



1. Bevorderen van de verkeersveiligheid 1 Dit is in voorbereiding/uitvoering. Het is een doorlopende activiteit. In de 

en de doorstroming van het verkeer. 

ambtelijke verkeerscommissie zitten vertegenwoordigers van de 

verschillende gemeentelijke afdelingen en van de politie Haaglanden. 

Zij hebben in in de afgelopen periode diverse problemen en projecten 

besproken. Drie kruispunten op de Aziëweg zijn bij groot onderhoud 

veiliger gemaakt voor het verkeer. Ook is de rotonde bij de Sniep 

aangepast. Voor de wijk Oosterheem is opdracht gegeven om een groot 

aantal snelheidsremmers aan te passen. 

Door meldingen die via het centraal meldpunt binnenkomen snel op te 

volgen, is met name de technische en verkeersveiligheid toegenomen. 



12.3 Het beschikken over voldoende en kwalitatief goede parkeervoorzieningen 



1. Aanleggen van circa 146 nieuwe 1 De voorbereiding van de aanleg van de parkeerplaatsen jaarschijf 2008 

parkeerplaatsen in de gebieden waar 

is gestart. De inspraakprocedure heeft net als voorgaande jaren extra 

zich knelpunten voordoen (in 

tijd gevergd. Tijdens deze inspraak zijn diverse bezwaren tegen de 

samenhang met het groot onderhoud 

aanleg van de parkeerplaatsen binnen gekomen. Daardoor konden 

van het openbaar gebied). (CP) 

géén parkeerplaatsen uit het programma 2008 aangelegd worden. De 

2. Het beheren en onderhouden van 

parkeergarages, bewaakte 

geactualiseerde parkeernota zal de stand van zaken weergegeven. 

fietsenstallingen, parkeerautomaten en 

-meters. 

2 Dit is in uitvoering. Het betreft een doorlopende activiteit. 

3. Uitdragen van een evenwichtig 

3 Dit is in uitvoering. Het betreft een doorlopende activiteit.In de 

parkeerbeleid. 

geactualiseerde parkeernota zal het beleid voor aanwijzing van blauwe 

zones worden aangescherpt. 

12.4 Het beschikken over voldoende graf- en urnenruimte op de gemeentelijke 

begraafplaatsen 



1. Onderhouden van graven en 

grafruimten zoals overeengekomen 

1 Het betreft een doorlopende activiteit, geen afwijking. 

met de nabestaanden voor de 

afgesloten contractperiode. 

2 Het betreft een doorlopende activiteit. 

2. Verzorgen van de ter aarde bestelling 3 De eerste schetsontwerpen voor de uitbreiding van de Meerbloemhof 

overeenkomstig het gestelde in de Wet zijn gemaakt en worden verder uitgewerkt. Tevens zijn voorbereidingen 

op de Lijkbezorging. 

getroffen om de oorspronkelijke ingang van de begraafplaats aan de 

3. Voorbereiding van de geplande 

uitbreiding van de begraafplaats 

Hoflaan die per 2010 gereed moet zijn. 

Hoflaan te veranderen voor extra begraafruimte. 





12.1 De gemiddelde waardering voor het beheer van de 

openbare ruimte door inwoners (CP) 6,4 6,5 6,5 0 

Omnibusenquête 

12.1 Beoordeling door bewoners van gerealiseerde 

kwaliteit zoals afgesproken in de Beheervisie. 79% 75 % 81% +6% 

Burger 

schouw 

12.1 Beoordeling door een extern bureau van het 

percentage gerealiseerde kwaliteit zoals 

afgesproken in de Beheervisie 

- 80 % 68% -12% 

Quick scan 

12.2 Aantal ernstige ongevallen Zie programma 9 

12.3 Aantal toegevoegde nieuwe parkeerplaatsen (CP) 18 146 0 -146 

12.3 Aantal geregistreerde parkeerklachten 

12.3 Bezettingsgraad maaiveldparkeren in het gebied 

‘betaald parkeren’ Stadshart 


436 336 

13,5 13,68 

Nog niet 

bekend 

4. N 

og niet 

bekend 




12.1 4 Aantal teams omgevingsvaklieden (CP) 3 3 2 -1 

12.1 7 5. Percentage verzoeken/meldingen 

waarop binnen termijn van 10 dagen is gereageerd 

84% 85 % 86% +1% 


Resultaat van het aantal ernstige ongevallen is pas in april bekend, evenals bezettingsgraad maaiveldparkeren. 

Melddesk




Primitieve 




Rekening 


Afwijking 


Lasten 33.704 38.279 31.355 6.924 

Baten 3.613 4.253 4.633 380 





Saldo mutaties reserves -2.065 -9.125 -662 -8.463 

Saldo resultaat na geautoriseerde bestemming 28.026 24.901 26.060 -1.159 

Toelichting 

Het resultaat voor en na bestemming bedraagt 1.159.000 nadelig. Dit nadeel wordt op hoofdlijnen 


Bomenbestand: - 140.000 

Het bomenbestand in Zoetermeer wordt steeds ouder. Daarom is extra inspectie en een aangepast 

(groot) onderhoudsprogramma nodig. Daarmee wordt ook voldaan aan de nieuwe kwaliteitseisen van 

de BIBOR. Vanwege ARBO-eisen moeten hoogwerkers ingeschakeld worden en er moet rigoureuze 

groeiplaats verbetering plaatsvinden. 

Naar aanleiding van motie 60 Bomenopstand (najaarsdebat 2008) worden de financiële gevolgen 

onderzocht van verschillende varianten voor het bomenbeheer en -onderhoud in Zoetermeer. Deze 

worden voor het voorjaarsdebat 2010 in beeld gebracht. Tevens worden op grond daarvan de 

middelen voor bomenbeheer herverdeeld over de producten 810.18 (inspecties en besteding uit 

Reserve Groot Onderhoud, 208.000) en 810.28 (dagelijks en periodiek onderhoud, - 348.000). 

Overige opdrachten groen: - 264.000 

Voor het verder digitaliseren en op orde brengen van de vernieuwde beheerssystemen heeft inhuur 

van specialisten*) plaats gevonden. Dit is o.a. voor het invoeren van de MIBOR, een systeem voor 

mobiele inspectie van het kwaliteitsniveau in de wijken, en de koppeling van deze gegevens met de 

beheerssystemen. Voorts zijn ook voor de implementatie van de aangepaste Flora en Faunawet in het 

beheer hogere kosten*) gemaakt. Tenslotte zijn een aantal projecten begin 2008 uitgevoerd die 

gepland stonden voor 2007. Dit betreft voornamelijk de reconstructie van het Binnenpark. 

Schade jaarwisseling (- 120.000) en overig vandalisme (- 204.000) 

Tijdens de kerstvakantie en de jaarwisseling 2007-2008 is vooral in de wijken Meerzicht, Rokkeveen 

en Seghwaert schade veroorzaakt aan met name prullenbakken en straatverlichting. De schade was 

begin 2008 opvallend hoger dan elders in de regio. Om dit in de toekomst te voorkomen is een 

ideeënworkshop georganiseerd. De schade oud- en nieuw 2008 – 2009 is aanmerkelijk lager. 

In 2008 zijn op diverse locaties vernielingen in de openbare ruimte aangericht. 

Het betreft onder andere: 

het in brand steken van een aantal zaken op stadsboerderij ‘ De Balijhoeve’ 

het vernielen van 100 lichtmasten en het ontvreemden van tientallen dekplaten in de wijk 

Rokkeveen. 

het plegen van vernielingen aan de Balijbrug en het stelen van afschermingsplaten 

het toebrengen van niet verhaalbare schade aan de openbare verlichting. 



De schade per wijk aan de openbare ruimte in 2008 is als volgt: 

Openbare Meldingen 

ruimte 

Rokkeveen 114.009 184 

Oosterheem 22.450 65 

Meerzicht 58.266 164 

Centrum 24.361 99 

Noordhove-Seghwaert 23.825 82 

Buytenwegh-De Leyens 35.846 97 

H-Structuur 46.170 87 

totaal 324.927 778 

In 2008 zijn nadere werkafspraken met de ketenpartners gemaakt om zodoende het verhalen van 

schade op daders te intensiveren. Als verhaalbare schade is in totaliteit een bedrag van 114.000 

verantwoord, per saldo wordt het resultaat met 210.000 beïnvloed. 

Reparatiewerkzaamheden Mandelabrug vanwege vandalisme: neutraal 

Vanwege vandalisme is de Mandelabrug gerepareerd. Deze reparatie heeft circa zeven weken 

geduurd omdat speciale onderdelen vervaardigd moesten worden. De kosten bedragen in totaal 

65.000. De reparatie heeft de kenmerken van groot onderhoud en daarom zijn deze kosten ten laste 

van de Reserve Groot Onderhoud gebracht. Om met name mindervaliden veel ongemak te besparen, 

is een tijdelijke lift geplaatst. 

Gladheidsbestrijding: - 73.000 

In de begroting is het budget voor gladheidsbestrijding gebaseerd op een gemiddeld aantal 

strooidagen. Door de langdurige koudeperiode eind 2008 zijn meer kosten gemaakt. 

Resultaat maaiveldparkeren - 51.000 

De opbrengsten via P1 voor de parkeervergunningen zijn lager dan begroot. Het aantal 

naheffingsaanslagen (parkeerboeten) is bijna 900 minder dan waarmee rekening was gehouden 

hetgeen lagere baten tot gevolg heeft. Tenslotte is ook de opbrengst van de 

gemeentelijke parkeergarages en parkeerplekken lager dan geraamd 151.000. De kosten van het 

beheer en onderhoud van de gemeentelijke parkeergarages en parkeerplekken blijken uit de 

voorlopige jaarrekening van P1 lager uit te vallen 103.000. 

Dit lijkt een trendmatige ontwikkeling die ook wordt veroorzaakt doordat niet ieder jaar de tarieven 

verhoogd worden (terwijl dit begrotingstechnisch wel gebeurt) en doordat het aantal parkeerplekken 

de afgelopen jaren is afgenomen (iedere keer een paar), terwijl dit niet in de begroting is opgenomen. 

Voor 2009 wordt een extra investering in parkeer betaalapparatuur verwacht. 

Bewaakte Fietsenstallingen: + 76.000 en 

De garantiebijdrage aan de stallingbeheerder Stichting Biesieklette is 65.000 lager vastgesteld dan 

waarmee in de begroting rekening was gehouden. Daarnaast gaf de eindafrekening over 2007 een 

voordeel van 27.000 waarmee de lasten 92.000 lager uitvallen. 

Voor de bewaakte fietsenstallingen Driemanspolder en Centrum-West wordt een jaarlijkse bijdrage 

van Haaglanden ontvangen van 60.000 per fietsenstalling. Vanwege de eindafrekeningen over de 

jaren 2006 en 2007 is in 2008 een eenmalige bijdrage van 100.000 ontvangen. Daarentegen was 

voor 2008 rekening gehouden met een bijdrage van Haaglanden van 230.000 terwijl hiervan maar 

een bedrag van 120.000 kon worden gedeclareerd. Met Haaglanden vinden nog gesprekken plaats 

over mogelijk aanvullende middelen voor 2009. Dit geeft per saldo een nadeel van 16.000. Vanaf 

medio 2010 vervalt de bijdrage van Haaglanden. 

Baten GBKZ-bestanden en investeringslasten GIS: + 224.000 

Bij het opstellen van de begroting 2008 is nog uitgegaan van het wettelijk voornemen om gegevens 

vanuit de Gemeentelijke Basiskaart Zoetermeer (GBKZ) kosteloos beschikbaar te stellen. Omdat dit is 

uitgesteld, hebben abonnementen en incidentele aanvragen in 2008 extra inkomsten opgeleverd 

135.000. Dit is als eenmalig voordeel bij het Eerste Tussenbericht gemeld. De lopende contracten 

zijn met zes maanden verlengd tot medio 2009. 



In 2007 is voor de vervanging van het Gemeentelijk Informatie Systeem (GIS) een krediet beschikbaar 

gesteld. Omdat dit door nadere onderzoeken vertraging oploopt, is het programma van eisen pas in 

2008 opgesteld. Dit levert een eenmalig voordeel in de investeringslasten op 89.000. Dit is als 

eenmalig voordeel bij het Eerste Tussenbericht gemeld. 

Subsidie Haaglanden Parkdreef: + 157.000 

Voor de uitvoering van de omgevingswerken Randstadrail ter hoogte van de Parkdreef is een extra 

subsidie ontvangen. De uitgaven zijn al eerder ten laste van het beschikbare krediet voor 

omgevingswerken RandstadRail gebracht. 

Onderhoud verbindingsbrug stadsmuseum: + 102.000 

In 2007 is een krediet beschikbaar gesteld voor een verbindingsbrug naar het Stadsmuseum in de 

Culturele As. In de begroting is hiervoor een onderhoudsbudget opgenomen. Vanwege nieuwe 

plannen voor de Culturele As is dit budget voor 2008 niet aangewend en zal waarschijnlijk ook in 2009 

niet benut worden. 

Investeringen ten laste van reserves: neutraal 

Door het achterblijven van de uitvoering van investeringswerken is in de exploitatie een voordeel te 

melden van 8.378.000. Hierdoor is ook 7.996.000 minder onttrokken aan o.a. de brede 

bestemmingsreserve, krediet omgevingswerken RandstadRail, MIP en Reserve Groot Onderhoud. 

Dit wordt veroorzaakt door: 

Omgevingswerken RandstadRail 2.190.458 

BOR 2005 tot en met 2008 3.586.131 

Parkeervoorzieningen 678.139 

Recreatiegebied Noordwest 53.440 + 

Totaal: 6.508.168 

Verder is door nog lopende onderhandelingen de betaling van een afkoopsom van 1.870.031 voor 

de bijdrage van Zoetermeer aan het beheer en onderhoud van het Bentwoud uitgesteld. Bij 

begrotingswijziging zullen de restantkredieten naar 2009 worden overgeheveld. 

Huisvesting, afkoopsommen en onderzoek bedrijfsvoering Stadsbeheer: - 375.000 

In afwachting voor oplossingen voor de gehele huisvestingsproblematiek van Stadsbeheer in relatie 

met het mogelijk afstoten van gebouwen, zijn voor het pand Industrieweg de meest noodzakelijke 

aanpassingen gedaan in afwachting van de toekomstplannen rond de totale huisvesting van 

Stadsbeheer Uitvoering (SBU): - 110.000. Betaalde afkoopsommen van twee voormalige 

medewerkers hebben geleid tot een overschrijding op de loonsom: - 317.000. 

Daarnaast is in onvoldoende mate rekening gehouden met de kosten van het implementeren van de 

aanbevelingen uit het doorlichtingsonderzoek, onder meer de vorming van een zelfstandig 

bedrijfsbureau en aanvullend onderzoek bedrijfsvoering SBU: - 60.000. 

Ingenieursbureau Zoetermeer (IbZ): - 249.000 

Het negatieve resultaat van het Ingenieursbureau Zoetermeer kan worden verdeeld in een drietal 

subresultaten, te weten: 

• Personeelskosten IbZ 

• Resultaat op Overhead 

• Resultaat op Opdrachten 

Door hogere kosten in verband met inhuur*) van diverse functies is een nadeel van 159.000 

veroorzaakt. Door een verandering in de wijze van aansturing werden medewerkers bij IbZ in 2008 

meer aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheid en hun persoonlijke bijdrage in de projecten. 

Dit betekende dat men over de grenzen van zijn eigen werk moest kijken: hun werk moest passen en 

afgestemd worden in het grotere geheel van een project. Samenwerking, openheid en transparantie 

waren hierbij sleutelbegrippen. Hiertoe zijn diverse kennisteams en andere overlegstructuren in het 

leven geroepen. Bij IbZ is ten gevolge van de resultaten van een interne controle een nieuwe AO 

opgesteld, waarin de werkwijze van het ingenieursbureau is beschreven. Deze AO is opgesteld door 

medewerkers van IbZ, onder aansturing van Ernst & Young. Dit heeft op de post Adviezen geleid tot 

een nadeel van 63.000,--. De overige exploitatiekosten waren lager dan geraamd, waarbij het 

jaarresultaat van IbZ uitkomt op een nadeel van 249.000. 








na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


810.18 - BELEID EN PROGRAMMERING OPENBARE RUIMTE 22.783 14.375 8.408 

810.28 - REGIE EN ONDERHOUD OPENBARE RUIMTE 16.706 17.694 -988 

810.38 - GEBRUIK VAN DE OPENBARE RUIMTE 1.807 1.566 241 

922.33 - ALG. BATEN EN LASTEN HA-RUIMTE: (SB en IBZ) 2.075 2.827 -752 

922.92 - ALGEMENE BATEN EN LASTEN CS (openbaar gebied) 14 0 14 



810.18 - BELEID EN PROGRAMMERING OPENBARE RUIMTE 14.906 7.112 -7.794 

810.28 - REGIE EN ONDERHOUD OPENBARE RUIMTE 959 935 -24 

810.38 - GEBRUIK VAN DE OPENBARE RUIMTE 2.588 2.373 -215 

922.33 - ALG. BATEN EN LASTEN HA-RUIMTE: (SB en IBZ) 33 -16 -49 

922.92 - ALGEMENE BATEN EN LASTEN CS (openbaar gebied) 0 0 0 

Totaal programmabaten 18.485 10.403 -8.082

Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 

2.13 Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 

Vanaf de begroting 2007 is er een Overzicht algemene dekkingsmiddelen in de begroting opgenomen. 

Deze algemene dekkingsmiddelen onderscheiden zich van andere dekkingsmiddelen doordat ze vrij 

aan te wenden zijn. De besteding is niet aan een bepaald programma(doel) gebonden. Zij vormen de 

financiële dekking van de negatieve saldi van de programma’s 1 tot en met 12. 

De belangrijkste algemene dekkingsmiddelen zijn: 

1. De algemene uitkering uit het gemeentefonds 

2. Inkomsten uit de Onroerende Zaak Belastingen 

3. Inkomsten uit de precarioheffing, de toeristenbelasting en de hondenbelasting 

4. Inkomsten uit beleggingen 

5. Rente uit reserves en voorzieningen. 

Hieronder volgt de verantwoording van deze algemene dekkingsmiddelen. 

1. De algemene uitkering uit het gemeentefonds 

Op de algemene uitkering is een bedrag van 112 mln. ontvangen. Deze inkomsten lagen 

1.800.000 hoger dan begroot. Van de afwijking is reeds 1 miljoen meegenomen als melding in het 

Tweede Tussenbericht. Dit betreft de gevolgen van de septembercirculaire en aanpassingen in de 

maatstaven minderheden, leerlingen en lage inkomens. Deze laatste levert bij de afsluiting nog meer 

op dan bij het Tussenbericht was ingeschat. De structurele (beperkte) effecten worden meegenomen 

bij de Voorjaarsnota 2009. 

Naast deze mutaties is in december nog een circulaire ontvangen. Dit levert aan extra uitkeringen nog 

400.000 op. Hiervan zal 200.000 als resultaatbestemming innovatie inburgering worden 

voorgesteld. 

De gevolgen van de maartcirculaire zijn 400.000 negatief als gevolg van aanpassingen in de 

uitkeringsfactor en lagere uitkering van de behoedzaamheidsreserve dan waarmee rekening was 

gehouden 

Over voorgaande jaren wordt –als afrekening- ruim 200.000 extra ontvangen als gevolg van 

aanpassingen van de verdeelmaatstaven. Deze waren bij het Tweede Tussenbericht nog niet 

voorzien. 

2. Onroerende Zaak Belasting 

De apparaatskosten van de gemeentelijke belastingen (waaronder OZB) vallen onder het Overzicht 

Algemene Dekkingsmiddelen. De lasten hiervoor bedroegen in 2008 2,5 mln. Dit is 0,4 mln lager 

dan begroot. Dit voordeel wordt met name veroorzaakt doordat de budgetten van de herwaardering 

(taxaties en afhandeling bezwaarschriften) gebaseerd waren op gehele uitbesteding van de 

taxatiewerkzaamheden. De herwaardering is grotendeels in eigen beheer uitgevoerd (voor een deel is 

expertise ingehuurd). In de begroting 2009 is rekening gehouden met de structurele effecten. 

De gemeente Zoetermeer hanteert de norm dat binnen acht weken na 1 januari de waarde van de 

WOZ-objecten voor 95% moet zijn beschikt. Deze norm is gehaald, per 28 februari 2008 was 96% 

gerealiseerd. De ontvangstbevestigingen WOZ-bezwaren zijn alle binnen tien werkdagen verstuurd, 

de WOZ-bezwaren zijn binnen zes maanden afgehandeld. 

De OZB-opbrengsten in 2008 bedroegen 27,4 mln. Dit is 267.000 minder dan begroot. Bij de 

afhandeling van bezwaarschriften 2008 en vorige jaren zijn meer bezwaarschriften toegewezen dan in 

eerste instantie was aangenomen. 

3. Inkomsten uit de precarioheffing, de toeristenbelasting en de hondenbelasting 

Deze drie heffingen hebben een relatief beperkte betekenis voor de totale inkomsten van de 

gemeente. In de paragraaf Lokale heffingen wordt hier dieper op ingegaan. 



4. Inkomsten uit beleggingen 

De gemeente bezit aandelen van Eneco. Verder beschikt de gemeente over aandelen Bank 

Nederlandse Gemeenten. 

De dividenduitkering in 2008 (over 2007) is uitgekomen op 5,0 mln (regulier 4 mln en extra 

uitkering van 1 mln), even veel als geraamd. 

5. Rente uit reserves en voorzieningen 

Inkomsten uit rente van reserves en voorzieningen worden volledig geraamd in de begroting. De rente 

over de Reserve Algemeen Dekkingsmiddel dient als structurele inkomstenpost voor de begroting. De 

rente over de overige reserves en voorzieningen wordt gebruikt om weer aan de reserves toe te 

voegen en om de voorzieningen op peil te houden. De rente die niet hiervoor wordt gebruikt komt ten 

gunste van de reserve inflatiecorrectie en het rente-egalisatiefonds. 

De afwijking ten opzichte van de raming is nagenoeg nihil. 

6. Post onvoorzien 

In structurele zin is het budget Onvoorzien bijgesteld van 1,98 naar 1 per inwoner. In 2008 is er 

een beroep van 25.000 op het budget gedaan voor het uitbrengen van de Zoetermeerse postzegel. 

Voor de pilot aanpak hotspots (jongerenoverlast bij winkelcentrum De Vlieger) is 30.000 uit de post 

ingezet. Per saldo is een bedrag van 64.000 op de post “onvoorzien” niet uitgegeven. 


Primitieve 





Rekening 


Afwijking 


Lasten 5.635 6.181 5.676 505 

Baten 152.835 159.790 161.523 1.733 

Saldo resultaat voor bestemming -147.200 -153.609 -155.847 2.238 


Toevoegingen aan reserves 17.776 31.294 31.498 -204 


Saldo mutaties reserves -1.102 3.317 3.523 -206 


bestemming -148.302 -150.292 -152.324 2.032





na wijziging 

Rekening 


Afwijking 


002.47 - BELASTINGEN 2.846 2.483 363 

913.01 - BELEGGINGEN (EXPLOITATIE) 0 0 0 

914.01 - RENTE RESERVES EN VOORZIENINGEN 11.532 11.878 -346 

921.01 - ALGEMENE UITKERING 140 0 140 

922.95 - ALG. BATEN EN LASTEN CS (inkomensbronnen) 81 0 81 

922.96 - ONVOORZIENE UITGAVEN 64 0 64 

922.98 - DEKKING EENMALIG CONCERN 22.813 22.813 0 



002.47 - BELASTINGEN 29.170 28.990 -180 

913.01 - BELEGGINGEN (EXPLOITATIE) 4.988 4.972 -16 

914.01 - RENTE RESERVES EN VOORZIENINGEN 15.545 15.926 381 

921.01 - ALGEMENE UITKERING 110.584 112.023 1.439 

922.95 - ALG. BATEN EN LASTEN CS (inkomensbronnen) 3.766 3.874 108 

922.96 - ONVOORZIENE UITGAVEN 0 0 0 

922.98 - DEKKING EENMALIG CONCERN 23.713 23.713 0 

Totaal programmabaten 187.766 189.498 1.732 


2.14 Paragraaf Lokale heffingen 

Paragraaf lokale heffingen 

Deze paragraaf betreft zowel de heffingen waarvan de besteding is gebonden, als waarvan de 

besteding ongebonden is. 

1. Gemeentelijke tarieven en heffingen 

De nota heffingen is besproken in de gemeenteraad en in februari 2009 vastgesteld. Hierin zijn de 

uitgangspunten opgenomen voor het gemeentelijke tarievenbeleid. De uitwerking hiervan voor een 

specifiek jaar worden in de paragraaf opgenomen. In de jaarrekening wordt hierover verantwoording 

afgelegd. 

Bij de begrotingsvaststelling 2008-2011 zijn, als gevolg van de te verwachten prijsstijgingen, de meeste 

gemeentelijke heffingen voor het jaar 2008 met 2,5% verhoogd. 

Hieronder is aangegeven hoe de gemeentelijke lasten voor een fictief huishouden in een huur- en een 

koopwoning zich hebben ontwikkeld. De waarde van de woning was in 2004 150.000 en is 2005, 2007 

en volgende jaren met het gemiddelde stijgingspercentage verhoogd. 

Huurwoning 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Meerpers. Meerpers. Meerpers. Meerpers. Meerpers. Meerpers. 

Waarde 150.000 210.000 210.000 221.000 230.000 233.000 

Waarde-eenheden 2.500 60 84 84 88 92 

OZB 255,60 257,04 0,00 0,00 0,00 0,00 

Afvalstoffenheffing 269,04 269,04 269,00 269,00 275,49 275,49 

Rioolrecht 0,00 0,00 7,80 22,30 37,30 48,67 

Gemeentelijke lasten 524,64 526,08 276,80 291,30 312,79 324,16 

Koopwoning 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

Meerpers. Meerpers. Meerpers. Meerpers. Meerpers. Meerpers. 

Waarde 150.000 210.000 210.000 221.000 230.000 233.000 

Waarde-eenheden 2.500 60 84 84 88 92 

0,1496 

OZB 574,80 577,92 327,60 334,40 344,08 348,57 

Afvalstoffenheffing 269,04 269,04 269,00 269,00 275,49 275,49 

Rioolrecht 0,00 0,00 7,80 22,30 37,30 48,67 

Gemeentelijke lasten 843,84 846,96 604,40 625,70 656,87 672,73 

De tarieven van het eigenarendeel onroerende-zaakbelastingen (OZB) 2008 zijn verhoogd met het 

algemene stijgingspercentage van 2,5% en naar beneden bijgesteld voor het stijging van de waarde van 

het onroerend goed met 4%. Per saldo zijn de tarieven lager vastgesteld. 

Het rioolrecht voor kleinverbruikers (tot 500 m3 waterverbruik) bedroeg in 2008 37,30 per huishouden. 

De tarieven voor de afvalstoffenheffing zijn in 2008 voor een- en tweepersoonshuishoudens gelijk 

gebleven aan het tarief 2007. Het tarief voor meerpersoonshuishoudens is met 2,4% gestegen. 

In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de belangrijkste tarieven weergegeven. De tarieven met 

betrekking tot 2009 zijn gebaseerd op de besluitvorming die eind 2008 heeft plaatsgevonden. 


Paragraaf Lokale heffingen 

Overzicht belangrijkste gemeentelijke tarieven (in euro’s) 

Heffingsoort 2004 2005 2006 2007 2008 2009 

onroerende-zaakbelastingen: * 

Rioolheffing 

afvalstoffenheffing: 

Per eenheid (WOZ-waarde): 2268 2268 2500 2500 2500 %waarde 

Woning: eigenaar 4,83 3,47 3.90 3.80 3.74 0,1496% 

gebruiker 3,87 2,78 - - - - 

niet-woning: eigenaar 7,10 5,99 6.73 6.75 6.88 0,2752% 

gebruiker 5,68 4,80 5.40 5.41 5.35 0,2140% 

per huishouden - - 

Vast bedrag 7,80 22,30 37,30 22,11 

% waarde woning 0,0114% 

éénpersoonshuishouden 238,56 238,56 236.60 235.60 235.60 235.60 

tweepersoonshuishouden 269,04 269,04 265.20 263.20 263.20 263.20 

meer dan twee persoonshuishouden 

269,04 269,04 269,00 269,00 275.49 275.49 

2. Overzicht van gemeentelijke heffingen en belastingopbrengsten 

pro product- Omschrijving 

,- 

rekening begroting rekening verschil rek. – 

gramma nr. 

2007 2008 2008 begr. 2008 

nr. na wijziging bedrag % 

2 620.02 Leges gehandicaptenparkeerplaatsen/-kaarten 56 46 -10 -18 

3 721.19 Afvalstoffenheffing 13.076 13.328 13.304 -24 0 

3 722.18 Rioolrechten grootverbruikers 198 204 204 0 0 

3 722.18 Rioolrecht kleinverbruikers 1150 1956 1952 -4 0 

7 002.27 Leges vergunningen best. jur. zaken 58 40 57 17 43 

7 120.11 Brandweerrechten 1 2 0 -2 -100 

7 120.11 Leges gebruiksvergunningen 51 58 88 30 52 

8 003.01 Leges publiekszaken (incl. rijksleges) 2065 1854 2134 280 15 

9 810.63 Leges art. 19 procedures (WRO) 9 27 9 -18 -67 

10 310.15 Leges vent- en standplaatsvergunningen 5 7 12 5 71 

10 310.25 Marktgelden leges marktvergunningen 152 159 178 19 12 

11 820.16 Leges bouwen sloopvergunningen 3564 3583 2705 -878 -25 

11 820.36 Leges woonvergunningen 1 1 1 0 0 

12 810.28 Leges in- en uitritten 4 27 19 -8 -30 

12 810.18 Leges verkeersvergunningen 4 7 5 -2 -29 

12 810.38 Parkeerbelasting 1618 1753 1599 -154 -9 

12 810.38 Lijkbezorgingsrechten 728 573 556 -17 -3 

12 810.28 Leges kapvergunningen 3 6 4 -2 -33 

OAD 002.47 Leges WOZ-beschikkingen 1 0 2 2 100 

OAD 002.47 Hondenbelasting 428 427 444 17 4 

OAD 002.47 Onroerende-zaakbelastingen 26.239 27.631 27.364 -267 -1 

OAD 002.47 Toeristenbelasting 224 235 228 -7 -3 

OAD 002.47 Precariobelasting 36 37 24 -13 -35 

Totaal 49.615 51.971 50.935 -1.036 -2 

In dit overzicht zijn ook nagekomen bedragen over voorgaande jaren begrepen. 

Toelichting van de belangrijkste verschillen tussen de rekening 2008 en begroting 2008 (na 

wijziging): 

Leges gebruiksvergunningen 

De hoogte van de leges hangt samen met de oppervlakte van een object. De inkomsten in 

2008 waren hoger dan verwacht omdat er verhoudingsgewijs (15 objecten) meer grote objecten 

van een vergunning werden voorzien. Hieronder het voormalig ministerie van OCW, dat een 

andere gebruiksfunctie heeft gekregen. 

Leges publiekszaken 

De overschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt vanwege een hogere afzet van rijbewijzen (4.000). 


Paragraaf lokale heffingen 

Leges bouwvergunningen 

Door vertragingen in het verstrekken van bouwvergunningen voor enkele (grote) 

woningbouwprojecten is een lagere opbrengst gerealiseerd. 

Parkeerbelastingen 

De opbrengsten via P1 voor de parkeervergunningen zijn lager dan begroot. Het aantal 

naheffingsaanslagen (parkeerboeten) is bijna 900 minder dan waarmee rekening was gehouden 

hetgeen lagere baten tot gevolg heeft. Tenslotte is ook de opbrengst van de gemeentelijke 

parkeergarages lager dan geraamd. Dit lijkt een trendmatige ontwikkeling die ook wordt veroorzaakt 

doordat niet ieder jaar de tarieven verhoogd worden (terwijl dit begrotingstechnisch wel gebeurt) en 

doordat het aantal parkeerplekken de afgelopen jaren is afgenomen (iedere keer een paar), terwijl dit 

niet in de begroting is opgenomen. 

Onroerende-zaakbelastingen (OZB) 

De OZB-opbrengsten in 2008 bedroegen 27,4 mln. Dit is voor belastingjaar 2008 167.000 minder 

dan begroot. Dit nadeel bestaat uit twee componenten: meer toewijzingen van WOZ-bezwaren en de 

waarde-indicatie van objecten is iets lager uitgevallen dan de indicatie bij de tariefsvaststelling eind 

2007. Op oude jaren is een nadeel van totaal 100.000 en betreft toewijzingen van WOZ-bezwaren. 

Precariobelasting 

De maandelijkse opname heeft uitgewezen dat er in 2008 t.o.v. 2007 minder terrassen en uitstallingen 

zijn geweest. 

3. Kwijtschelding gemeentelijke heffingen en belastingen 

Kwijtschelding is uitsluitend mogelijk is voor onroerende-zaakbelastingen (OZB), afvalstoffenheffing, 

rioolheffing en hondenbelasting (slechts voor één hond). De belastingplichtige heeft drie maanden (na 

dagtekening van het aanslagbiljet) de tijd om een aanvraagformulier voor kwijtschelding aan te 

vragen. Het toekennen van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding hangt af van de persoonlijke 

financiële situatie van de belastingplichtige. De gemeente toetst kwijtscheldingsaanvragen aan de 

hand van wettelijke normen. Inwoners die twee jaar achtereen op verzoek kwijtschelding hebben 

gekregen, hebben recht op meerjarige kwijtschelding. 

Voor meerjarige kwijtschelding 2008 kwamen in principe 2.384 belastingplichtigen in aanmerking. Na 

controle zijn 632 belastingplichtigen (26,5%) afgewezen voor meerjarige kwijtschelding. Reden: 

betalingscapaciteit, niet, niet volledig of te laat gereageerd. Daarnaast zijn nog 1.996 handmatige 

verzoeken ingediend. Op 31 december zijn alle verzoeken afgehandeld. Toegewezen zijn 832 (42%) 

verzoeken en 1.164 (58%) verzoeken zijn afgewezen. 

Sinds eind 2008 is het mogelijk om personen die al eens kwijtschelding hebben gekregen objectief te 

toetsen bij het Inlichtingenbureau van het ministerie van SoZaWe voor de kwijtschelding voor 2009. 

Vooraf is toestemming gevraagd aan de betrokkenen of ze akkoord gaan met deze toetsing door 

middel van bestandsvergelijking. Er zijn 140 personen die geen toestemming hebben gegeven. Totaal 

zijn 3.941 personen getoetst. 

4. Woonlastenvergelijking 

Jaarlijks verricht het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) 

onderzoek naar de gemeentelijke woonlasten. Publicatie vindt plaats in de Atlas van de Lokale Lasten 

en het belastingoverzicht grote gemeenten (mei 2008). Zoetermeer staat in 2008 op de lijst, die begint 

met de gemeente met de laagste heffing (nr. 1) en eindigt met de gemeente met de hoogste 

heffingen, op positie 158. In de lijst van 2005 stond Zoetermeer nog op plaats 327 zoals zichtbaar is in 

onderstaande grafiek. 


700 

600 

500 

400 

300 

200 

100 

627 

387 

630 

549 

581 

515 

523 

388 

536 

381 

Paragraaf Lokale heffingen 

ranglijst woonlasten 1998-2007 

518 

398 

497 497 

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 

Onder de gemeentelijke woonlasten verstaat het COELO de OZB voor de eigenaar van een woning 

met een voor de betreffende gemeente geldende gemiddelde waarde, plus rioolrecht en 

reinigingsheffing (afvalstoffenheffing) voor een meerpersoonshuishouden, eventueel verminderd met 

een heffingskorting. 

Door het COELO wordt jaarlijks een vergelijking gedaan van de woonlasten in de gemeenten in 

Nederland. In het volgende overzicht zijn de gemeentelijke woonlasten van een 

meerpersoonshuishouden vergeleken met een aantal andere grotere gemeenten. 

Woonlastenvergelijking grotere gemeenten 2008 

Gemeente inwoners Woonlasten ranglijst 

Almere 181.092 

Amersfoort 139.017 

Apeldoorn 155.392 

Delft 95.300 

Dordrecht 118.613 

Ede 107.476 

Haarlemmermeer 138.392 

Leiden 117.530 

s-Gravenhage 474.680 

Tilburg 201.087 

Zaanstad 141.285 

Zoetermeer 118.095 

354 

327 

470 

139 

1 januari 2007 meerpersoons COELO 

huishouden 

642,00 

609,00 

615,00 

665,00 

564,00 

656,00 

639,00 

654,00 

550,00 

493,00 

667,00 

615,00 

475 

141 

231 

142 

161 

285 

63 

266 

225 

258 

46 

10 

288 

158 

158 


465 

Positie van 

Zoetermeer op 

ranglijst 

Totaal aantal (deel-) 

gemeenten


Almere 

Amersfoort 

Apeldoorn 

Delft 

Dordrecht 

Ede 

Haarlemmermeer 

Leiden 

s-Gravenhage 

Tilburg 

Zaanstad 

Zoetermeer 

300 

400 

500 

600 

700 

woonlasten grotere gemeenten 

Paragraaf lokale heffingen

Paragraaf Weerstandsvermogen 

2.15 Paragraaf Weerstandsvermogen 

Deze paragraaf geeft een overzicht van de belangrijkste risico’s voor de gemeente Zoetermeer. De 

omvang van deze risico’s en de aanwezige weerstandscapaciteit bepalen of de gemeente over 

voldoende weerstandsvermogen beschikt. 

Risico’s 

De belangrijkste risico’s op peildatum ultimo 2008 staan hieronder: 

Grondbedrijf 

Programma 9 Product 830.05 Aangemeld 2006 

Soort risico Financieel Omvang 454.000 Kans 80% 

Omschrijving Boete niet nagekomen grondlevering aan miss Etam Nr. 9 

Effect 

Risico op een boete 

(weerstand) 

Toelichting De rechter heeft op 11 juli 2007 uitspraak gedaan in de door Etam Groep 

respectievelijk Tenstone (hierna te noemen Etam c.s.) ingediende dagvaarding 

met een oorspronkelijke claim van ca 64 miljoen euro. De rechtbank heeft de 

vorderingen van Etam c.s., die tijdens de zitting in april 2007 inmiddels waren 

opgehoogd tot een bedrag van 76 miljoen euro, afgewezen en Etam cs 

veroordeeld in de proceskosten. 

Etam c.s. is in beroep gegaan tegen de uitspraak van de rechter. Het gerechtshof 

in Den Haag heeft op 7 april 2009 uitspraak gedaan in de beroepzaak van Etam 

c.s. en heeft het bestreden vonnis van de rechtbank bekrachtigd. 

Etam c.s. heeft wellicht nog de mogelijkheid om in cassatie te gaan bij de Hoge 

Raad. Op dit moment is nog niet bekend of van die mogelijkheid gebruik gemaakt 

gaat worden. 

Vooralsnog is het risico op een boete van 454.000, die voortvloeit uit het 

Te nemen 

maatregel 

contract, aangehouden en niet meer geactualiseerd. 

De juridische procedure wordt intern en extern begeleid. 


Soort risico Financieel Omvang 5,4 mln. Kans 80% 

Omschrijving Boekwaarde Miss Etam-gebouw (Franklinstraat 1 t/m 15) Nr. 10 

Effect 

Afwaardering boekwaarde Miss Etam-gebouw bij inbreng in complex Kwadrant 

(weerstand) 

Toelichting De objecten Franklinstraat 1 t/m 15 (voormalig Miss Etam) en Edisonstraat 92 en 

96 zijn voor de gebouwde opstallen per 31 december 2008 gewaardeerd op de 

OZB-waarde van ca. 8,0 mln. De gesloopte terreinen zijn gewaardeerd voor 

180 per m². Dat leidt tot een berekende marktwaarde van 8,7 mln. Inmiddels is 

de boekwaarde per 31 december 2008 toegenomen tot 11,0 mln. Ten laste 

van het resultaat van de jaarrekening 2008 is de boekwaarde met ca. 2,3 mln. 

afgewaardeerd. Na volledige sloop van de opstallen zullen de gronden t.z.t. 

worden ingebracht in de grondexploitatie Kwadrant. De financiële haalbaarheid 

van deze ontwikkeling is afhankelijk van de te realiseren functies en de daaraan 

gekoppelde grondprijzen. Dat zal mede bepalen in hoeverre de huidige 

boekwaarde van de in te brengen gronden in financiële zin is afgedekt. Als risico 

wordt aangemerkt het verschil tussen de gecorrigeerde waarde per 31 december 

2008 van 8,7 mln. en de gehanteerde grondwaarde 3,3 mln. van de 

Te nemen 

maatregel 

gesloopte opstallen ( 180 per m²) 

Inzichtelijk maken van financiële haalbaarheid van de ontwikkeling van het 

exploitatiegebied. 



Programma 9 Product 830.18 Aangemeld 

Soort risico Financieel Omvang 5,0 mln Kans 20 % 

Omschrijving NPM-leiding Nr. 23 

Effect 

Extra kosten van verdiepen van de CO² - leiding 

(weerstand) 

Toelichting In de wijk Oosterheem ligt een CO² - leiding. Zowel uit onderzoek van TNO, 

uitgevoerd in opdracht van de gemeente, als uit de toetsing van dat onderzoek 

door het RIVM, blijkt dat uit het oogpunt van veiligheid de CO2-leiding ingepast 

kan worden in de woonomgeving. De definitieve legalisering dient echter nog 

plaats te vinden door middel van een bestemmingsplan. Het risico bestaat dat 

een omlegging dan wel verdieping alsnog noodzakelijk wordt als gevolg van 

procedures door omwonenden. De kosten hiervoor kunnen oplopen tot ca. 5 

Te nemen 

maatregel 

miljoen. 

Diverse maatregelen ten laste van de gemeente bij de inrichting van het 

openbaar gebied zullen bij gereedmelding inzichtelijk gemaakt worden. 

Overleg met beheerder NPM-leiding en trachten kosten te verhalen op het rijk. 

Programma 9 Product Diverse Aangemeld 2005 


Omschrijving Grondexploitatie; fasering, kostenverhogende effecten, renteinvloeden 

en overige marktinvloeden 

Nr. 13 

Effect 

(weerstand) 

Wijziging van het resultaat van de grondexploitaties 

Toelichting In de jaarrekening 2008 zijn de resultaten van de per 1 januari 2009 herziene 

grondexploitaties verwerkt. Bij die herziening is uitgegaan van een ‘milde 

recessie”, waarbij de planning voor uitgifte en oplevering is bijgesteld. Een milde 

recessie heeft geen of een beperkte invloed op de prijzen. Om een goed gevoel 

te krijgen bij het effect op het verwachte resultaat is berekend wat er gebeurt als 

de markt langduriger “op slot” blijft. Stel, alle grondverkopen voor kantoren en 

bedrijventerreinen liggen twee jaar stil en de grondverkopen voor woningbouw 

één jaar. Dat zou maximaal een negatieve invloed hebben van circa 10 % ( ca. 

8 mln. ) op het totale geprognosticeerde resultaat van het grondbedrijf van de 

komende jaren. Het CPB heeft op 17 februari bekend gemaakt dat de recessie in 

2009 niet mild maar diep zal zijn. Daarmee is de verwachting reëel dat het 

resultaat van de grexen negatief bijgesteld zal worden in 2009. 

Ter afdekking van deze risico’s dient binnen het grondbedrijf voldoende 

weerstandscapaciteit, waarvan de risicoreserve een onderdeel is, aanwezig te 

zijn. Ter beperking van het risico dat vanuit de winstgevende grondexploitaties te 

vroeg winst wordt genomen is de risicoreserve gevormd. De omvang daarvan is 

gebaseerd op 2,5% van de nog te maken kosten en de nog te realiseren 

opbrengsten per eind van het jaar. De omvang van de risicoreserve bedraagt per 

31 december 2008 eveneens ca. 8 mln. 

Te nemen Continue volgen van de ontwikkelingen op de markt en het melden van de 

maatregel financiële effecten daarvan onder andere bij de tussenberichten en de jaarlijks 

herziening van de grondexploitaties. 

Programma 9 Product 830.04 Aangemeld 2008 

Soort risico Omvang 5 mln. Kans 50% 

Omschrijving Deelneming in Gemeenschappelijke Regelingen Nr. 7 

Effect 

Wijziging van het resultaat van de (positieve) grondexploitatie 

(weerstand) 

Toelichting De gemeente neemt samen met de gemeente Lansingerland deel in de 

Gemeenschappelijke Regeling Bedrijvenschap Hoefweg en de 

Gemeenschappelijke Regeling Bleizo. De financiële inbreng en de risicoverdeling 

geschiedt in beide regelingen op basis van 50% - 50% per deelnemende 

gemeente. 

Door samenwerking met marktpartijen is een CV/BV opgericht om de risico’s voor 

het bedrijvenschap Hoefweg zoveel mogelijk te beperken. Als gevolg van 

ontwikkelingen in het Bleizogebied loopt de fasering van de uit te geven kavels en 


Te nemen 

maatregel 


de te ontwikkelen deelgebieden vertraging op ten opzichte van de uitgangspunten 

in de grondexploitatie. De grondexploitatie voor het bedrijvenschap Hoefweg is 

per 1 januari 2008 geactualiseerd en de contante waarde van de exploitatie blijkt 

ruim positief te zijn. 

Voor het te ontwikkelen gebied van Bleizo is een grondexploitatie opgesteld. 

Deze geeft per 1 januari 2009 een positief resultaat te zien van ca. 2 mln.. In 

deze berekening is geen rekening gehouden met de onzekerheden omtrent de 

financiering van de Verlengde Zoetermeerlijn. 

Vertraging in de uitvoering, kostenverhogende effecten, rente-invloeden en 

effecten van ontwikkelingen elders en overige marktinvloeden (zoals de 

kredietcrisis) vormen risico’s voor het uiteindelijke resultaat van beide 

ontwikkelingen. 

Volgen van en adviseren over de ontwikkelingen binnen de gemeenschappelijke 

regelingen o.a. op basis van de jaarlijkse herziene grondexploitatie, begroting en 

jaarstukken.0 



Omschrijving Herinrichting 

Nieuwe 

Driemanspolder 

Nr. 33 

Effect De gemeentelijke bijdrage in de investeringskosten en de ambtelijke kosten 

kunnen niet volledig gedekt worden uit de grondopbrengst. 

Toelichting Voor de gemeentelijke bijdrage in de herinrichtingskosten van de Nieuwe 

Driemanspolder zijn geen specifieke middelen gereserveerd. Vooralsnog wordt 

ervan uitgegaan dat deze financiële bijdrage van ca. 1,9 mln. gedekt zou kunnen 

worden uit de verkoopopbrengst van de in te brengen gronden. Ook de netto 

grondopbrengst van de in te brengen gronden is nog onzeker en kan lager 

uitvallen dan waarmee in eerste instantie rekening is gehouden. 

Te nemen Inzichtelijk maken van financiële haalbaarheid van de ontwikkeling van het 

maatregel exploitatiegebied. 


Soort risico Financieel Omvang 450.000 Kans 30% 

Omschrijving 

Effect 

Deel van vaste formatie moet gedekt worden door opdrachten 

voor werken voor het Grondbedrijf. Indien opdrachten 

uitblijven loopt men formatierisico. 

Nr. 52 

Toelichting Een deel van de vaste formatie van het Grondbedrijf (beleids-, beheersen 

administratieve functies) wordt niet gedekt uit de VTA-middelen. Ook voor dat deel 

van de formatie geldt dat teruglopende projecten en opdrachten leiden tot minder 

financiële dekking. Een deel van deze kosten (algemeen beheer) wordt nu direct 

gefinancierd uit lopende grondexploitaties. Gegeven de groeiende onzekerheid 

over de omzet in 2009 is de kans verhoogd van 10% naar 30%. 

Te nemen Beheersingsmaatregelen om beschikbare formatie continue af te stemmen op 

maatregel werkaanbod. 



Omschrijving Uitvoering samenwerkingsovereenkomst Driehoek Benthuizen Nr. 51 

Effect De financiële afwikkeling pakt nadeliger uit dan verondersteld bij de 

besluitvorming over de samenwerkingsovereenkomst. 

Toelichting In de samenwerkingsovereenkomst Driehoek Benthuizen zijn afspraken gemaakt 

over de overdracht van gronden ten behoeve van de aanleg van sportvelden en 

het natuurgebied. In de samenwerkingsovereenkomst Driehoek Benthuizen 

(raadsvoorstel 060002) is afgesproken dat het resterend gebied (ca. 13 ha.) om 

niet in erfpacht zal worden uitgegeven aan Staatsbosbeheer. Het in erfpacht uit te 

geven gebied dient als compensatiegrond voor de aan te leggen sportvelden van 

Rijnwoude (4,5 ha.) en van Zoetermeer ( 9,0 ha.). Met staatsbosbeheer, de 


Te nemen 

maatregel 


gemeente Rijnwoude en een pachter zijn besprekingen gaande om in 2009 nog 

tot financiële afwikkeling van deze afspraken te komen. 

De financiële afwikkeling van de overeenkomst zal tot meer kosten leiden dan 

waarmee bij de besluitvorming over de samenwerkingsovereenkomst rekening is 

gehouden. 

De boekwinst, die destijds was voorzien, is bij de afwikkeling van de diverse 

grondtransacties in het resultaat van het grondbedrijf verantwoord. 

Overleg met betrokken partijen over de afwikkeling van de 

samenwerkingsovereenkomst. 


Soort risico Financieel Omvang 1 mln. Kans 30% 

Omschrijving Boeteclausule in samenwerkingsovereenkomst van 1 

miljoen bij het niet nakomen door gemeente van 

verplichtingen. 


Nr. 34 

Effect Nadeliger resultaat grondexploitatie Palenstein 

Toelichting De beschikbaar gestelde middelen ter afdekking van het tekort van de 

grondexploitatie Palenstein bieden onvoldoende mogelijkheden om een dergelijke 

tegenvaller op te vangen. Door de vertraagde besluitvorming over de “knip” 

Te nemen 

maatregel 

Dorpstraat is de kans verhoogd naar 30%. 

Beheersingsmaatregelen om nakoming van verplichtingen te borgen. 


Soort risico Financieel Omvang 10 mln. Kans 10% 

Omschrijving Gemeenschappelijke Regeling Bleizo Nr. 55 

Effect 

Terugbetalen BOR-gelden. 

(weerstand) 

Toelichting In de bestuursovereenkomst van februari 2008 tussen de gemeenten Zoetermeer 

en Lansingerland is vastgelegd dat, indien de verlenging van Randstadrail 

(Verlengde Zoetermeerlijn) niet doorgaat, de ontvangen bijdrage van 10 

miljoen wordt gerestitueerd aan het samenwerkingsverband Bleizo. De bijdrage is 

Te nemen 

maatregel 

per 1 augustus 2008 ontvangen 

Volgen van en adviseren over de ontwikkeling van Randstadrail. 


Soort risico Financieel Omvang 1,8 

miljoen 

Kans 30 % 

Omschrijving Resterend BTW-tekort grondkostenfonds Haaglanden Nr. 53 

Effect 

(weerstand) 

Wijziging van het resultaat van de positieve grondexploitatie 

Toelichting In 2001 is met het ministerie van Financiën en de betrokken Belastingdienst 

overeenstemming bereikt over een regeling voor Haaglanden (BTW-convenant 20 

september 2001). Het convenant heeft als doel de niet verrekenbare BTW-last van de 

verlieslatende VINEX-locaties zoveel mogelijk te beperken. Dat kan bijvoorbeeld door 

het aanwenden van het BTW-overschot van de locatie Oosterheem, die als enige 

locatie winstgevend is. 

Door Haaglanden is de afgelopen jaren met de belastingdienst/ het ministerie van 

Financiën overleg gevoerd over de uitvoering van het convenant. Dat heeft ook te 

maken met de gewijzigde BTW-regelgeving a.g.v. de invoering van het BTWcompensatiefonds 

met ingang van 1 januari 2003. De Belastingdienst heeft in een 

mondeling overleg positief gereageerd op de afwikkeling van het convenant op grond 

van de door Haaglanden geschetste uitgangspunten. Doel was om voor 31 december 

2008 tot overeenstemming te komen over de afwikkeling van het convenant. Dat is 

niet gelukt. 

Naar verwachting zal nu in voorjaar van 2009 het overleg met de belastingdienst en 

het Ministerie van Financiën worden afgerond. 

Bovenstaande uitgangspunten leiden tot een maximaal resterend BTW-tekort van

Te nemen 

maatregel 


8,7 mln. waarvan 21,25 % voor rekening van de gemeente Zoetermeer zou komen. 

Mandaat verlenen aan vertegenwoordigers die namens de VINEX-gemeenten met de 

belastingdienst in overleg te treden om - onder bepaalde voorwaarden - de formele 

afwikkeling van het BTW-convenant af te ronden. 


Soort risico Financieel Omvang 2.3 mln. Kans 30% 

Omschrijving Toekenning ISV-subsidie grondexploitatie Palenstein is 

gekoppeld aan bouw Brede School. 

Nr. 54 

Effect 

Het niet ontvangen van de subsidie heeft een negatief effect op het resultaat van de 

(weerstand) grondexploitatie van 2.1 mln. NCW op basis van op het prijspeil 1 januari 2008. 

Toelichting Vanuit ISV 2 -middelen is een bedrag van 2.3 mln. toegekend aan de 

grondexploitatie Palenstein. Binnen de grondexploitatie is dit bedrag gekoppeld aan de 

realisatie van de Brede School. De kosten moeten uiterlijk voor 31 december 2009 zijn 

gerealiseerd om aanspraak te kunnen maken op de subsidie. De realisatie van de 

Brede School is op basis van een Turnkey-contract, waarbij is afgesproken dat we in 

één keer betalen bij oplevering van het gebouw.. Door het faillissement van de 

aannemer is er vertraging ontstaan waardoor de oplevering mogelijk niet meer plaats 

Te nemen 

maatregel 

Overig concern 

kan vinden voor 31 december 2009. 

Met de provincie is overleg gevoerd over de oprekking van de termijn van 31 

december 2009. De provincie heeft in dat overleg aangegeven mee te willen werken 

aan het doorschuiven van de voor dit project geoormerkte middelen. Daarvan hebben 

wij nog geen schriftelijke bevestiging ontvangen. De kans hebben wij verlaagd van 50 

% naar 

30 %. 

Programma 6 Product 922.20 Aangemeld In 2007 

Soort risico Financieel/juridisch Omvang 1,2 mln. Kans - % 

Omschrijving Schadeclaim Hofstede Meerzigt 

Na de verkoop van Hofstede Meerzigt is door de nieuwe eigenaren de aanwezigheid 

van boktorren geconstateerd. De kopers hebben hierop een schadeclaim ingediend bij 

de gemeente. De voorzieningenrechter heeft de vordering van JOAL Vastgoed b.v. tot 

betaling van een voorschot ad ca. 1,2 miljoen in kort geding op 13 augustus 2007 

afgewezen. In de te verwachten inzet van een bodemprocedure zal de definitieve 

hoogte van de claim worden bepaald, in verband waarmee het gemelde risico blijft 

bestaan. 

Effect 

(weerstand) 

Toelichting 

Te nemen 

maatregel 

De schadeclaim bedraagt momenteel 1,2 mln. 

De advocaat van de gemeente heeft de claim in behandeling genomen. 

Programma 11 Product 820.36 Aangemeld 

Soort risico Financieel Omvang 5.5 mln. Kans 1 % 

Omschrijving Gemeentegaranties geldleningen aan woningbouwverenigingen 

Effect 

(weerstand) 

De gemeente staat garant voor geldleningen (schuldrestant afgerond 807 miljoen) 

afgesloten door vier woningbouwcorporaties. In 1995 bestond de mogelijkheid het 

risico van toen verstrekte garanties af te kopen en onder te brengen bij het 

Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Op de geldleningen van De Goede 

Woning na zijn alle risico’s afgekocht. Ook nieuwe garanties worden nu door het WSW 

verstrekt. De gemeente fungeert in dit geval als achtervang voor het WSW en wordt 

pas na het WSW aangesproken. De kans dat de gemeente voor deze geldleningen 

wordt aangesproken wordt nihil geacht. 

Het totale schuldrestant voor de garanties waarvan het risico niet is afgekocht 

bedraagt ultimo 2007 113 miljoen met een gemiddelde rente van 4,76% ( 5,5 mln.). 



Na 1995 worden er geen gemeentegaranties meer afgegeven 

Op basis van historie wordt de kans minimaal geacht dat de gemeente voor de 

rentelasten en terugbetaling van de leningen wordt aangesproken. Gezien het 

omvangrijke bedrag wordt toch een risico vermeld, met een kanspercentage van 1%. 

Bij mogelijke problemen zal de gemeente naar verwachting tijdelijk de rentelasten aan 

de financier betalen tot er een oplossing is. Als bedrag is hier derhalve opgenomen 

1% van de rentelast. 

Toelichting Jaarlijks wordt de liquiditeit en solvabiliteit van deze corporatie beoordeeld. Het 

solvabiliteitspercentage in 2006 bedroeg 22,9% , de liquiditeit 0,3. Over 2007 zijn nog 

Te nemen 

maatregel 

geen gegevens voorhanden. 

Geen 

Programma 7 Product 120.12 

Soort risico Politiek Omvang 0,8 mln. Kans 50 % 

Omschrijving Regionalisering /Veiligheidsregio 

Effect 

Financieel risico bij ontvlechting 

(weerstand) 

Toelichting De gemeente loopt bij het ontstaan van een veiligheidsregio de kans op een 

financieel risico, indien de ontvlechting niet goed wordt begeleid vanuit bestuur en 

Te nemen 

maatregel 

ambtelijke organisatie. 

Intensieve begeleiding vanuit het bestuur en de Brandweer bij dit proces. 

Programma 12 Product 810.28 

Soort risico Financieel Omvang 0.5 mln. Kans 10 % 

Omschrijving BTW op huisaansluitingen en in- en uitritten 

Effect 

(weerstand) 

Toelichting - 

Te nemen 

maatregel 

Voor het realiseren van huisaansluitingen op openbaar gebied gaan facturen uit 

zonder aparte BTW vermelding, omdat de aanleg van deze aansluitingen gezien 

wordt als een overheidsmatige activiteit. Hierop is de begroting m.b.t. de BTW vanaf 

2003 aangepast. De gang van zaken is dan als volgt: 

In grote gebieden waarvoor een grondexploitatie is opgesteld, wordt de aanleg van 

deze aansluitingen in de bestekken voor de aanleg van de verharding opgenomen 

en komen de kosten ten laste van deze grondexploitatie. Bij de ontwikkelaar 

worden de aansluitingen tegen tarieven, waarin de BTW als kostencomponent is 

opgenomen, in rekening gebracht. D.w.z. dat de BTW niet apart op de factuur staat. 

Bij de kosten die ten laste van een grondexploitatie komen, wordt een deel van de 

BTW teruggevorderd bij de fiscus en deels t.l.v. het BTW-compensatiefonds 

gebracht. Per grondexploitatie zijn over deze verdeling afspraken met de fiscus 

gemaakt. Aan het einde van het boekjaar worden, aan de hand van een 

inventarisatie, de ontvangen inkomsten waarvan de kosten binnen de 

grondexploitatie zijn geboekt, ten gunste van diezelfde grondexploitatie gebracht. 

Deze inkomsten zijn dus incl. de BTW-component. 

Waar geen grondexploitatie plaatsvindt, komen de kosten inclusief in rekening 

gebrachte BTW ten laste van de post “huisaansluitingen” binnen het product 

“riolering”. De inkomsten komen t.g.v. van de post “huisaansluitingen” binnen het 

product “riolering”. 

De omvang van het risico bestaat uit 19% over de opbrengsten huisaansluitingen 

en in- en uitritten over de afgelopen 5 jaren. 

Onderzocht wordt of deze wijze van omgaan met BTW nog in overeenstemming is 

met de actuele fiscale regelgeving. 

Te nemen maatregel: Voor zover nodig blijkt uit het onderzoek, de gekozen 

werkwijze in overeenstemming brengen met de fiscale regelgeving. 



Opgetreden, gewijzigde en afgevoerde risico’s 

Ten opzichte van de in de programmabegroting 2008-2011 gemelde risico’s zijn de volgende risico’s 

gewijzigd, opgetreden of vervallen: 

Risico begroting 2008-2011 Mutatie bij concernverslag 2008 Toelichting 

Boekwaarde panden Franklinstraat Omvang van 4 naar 5,4 mln., kans 

van 90% naar 80% 

Er is exploitatieresultaat bijgeschreven 

van de boekwaarde, kans van 90% 

teruggebracht vanwege andere 

inschatting 

Herinrichting Nieuwe Driemanspolder Kans van 30% naar 10%, omvang Gevolg van voortschrijdend inzicht in 

van 2 naar 1 mln. 

investeringskosten van het project. 

Ontwikkeling Prisma Overgegaan naar algemeen risico 

gemeenschappelijke regelingen 

(waartoe ook Bleizo behoort) 

Boete Miss Etam Kans van 10% naar 80% De uitspraak op het beroep van Etam is 

gunstig voor Zoetermeer. Er is nog niet 

bekend of Etam in hoger beroep gaat. 

Claim gedupeerden uitstel Oosterheem Vervallen Vanwege verjaring is de claim niet meer 

NPM-leiding Omvang van 1 naar 5,0 mln., kans 

van 50% naar 20% 

aan de orde. 

De eventuele werkzaamheden zijn 

geïnventariseerd, doorrekening leidt tot 

een aanzienlijk hoger bedrag. De kans 

wordt lager ingeschat. 

Grondoverschot Oosterheem Risico opgetreden Hiervoor is een voorziening getroffen 

Afrekening BTW-28 problematiek Risico opgetreden Er is een bedrag van 360.000 betaald 

aan de belastingdienst. 

Risico’s voordelige grondexploitaties Vervallen Dit en onderstaand risico zijn 

samenvoegd tot een risico, Fasering en 

effecten op grondexploitaties 

Risico’s nadelige grondexploitaties Vervallen Dit en bovenstaand risico zijn 

samenvoegd tot een risico, Fasering en 

effecten op grondexploitaties 

Fasering en effecten op grondexploitaties Nieuw risico, samengesteld uit 

risico’s voordelige en nadelige 

grondexploitaties 

Geluidsscherm woonwagenlocatie bij HSL Vervallen Woonwagenlocatie is niet meer aan de 

orde. 

Kostenverhaal op begeleidingskosten Vervallen Is als structurele last in de begroting 

opgenomen. 

Onterechte subsidie-inkomsten Encourage Risico is opgetreden Er is 150.000 minder binnengekomen, 

dit is verwerkt in de begroting 2008. 

Gemeentegarantie PWA Risico is afgevoerd Alle leningen zijn eind 2007 geheel 

afgelost. 

Waterwinning bluswater in gevaar door Risico bestaat niet meer Regionale ontwikkelingen zorgen voor 

dunnere buizen bij waterleidingbedrijven 

een andere manier van bluswaterwinning. 

Stijging werkgeverslasten Risico is opgetreden In 2007 is de lastenstijging een feit 

geworden, dit is verwerkt in de begroting 

Woonwagenhuisvesting Risico is afgevoerd vanwege 

beperkte omvang 

Afrekening energielasten Openbare 

Verlichting 

Digitaal verstrekken van vergunningen 

WABO 


Risico was beter in te schatten, het 

bedrag bleek nog dusdanig laag dat de 

invloed op het weerstandsvermogen nihil 

is. 

Risico is opgetreden Zoals al gemeld in concernverslag 2007 is 

hierover een schikking getroffen met 

Eneco. Deze is in de begroting 2008 

verwerkt. 

Risico bestaat niet meer De invoering van de WABO is uitgesteld 

tot 1-1-2010. Dat heeft gelegenheid 

gegeven om voor een andere technische 

oplossing (via de backoffice-applicatie) te 

kiezen. 

Risico bedrijfsvoering Stadsbeheer Risico heeft zich voorgedaan Zoals gemeld in de Najaarsnota is voor 

tegenvallers bij de aanbestedingen een 

extra kostenpost opgevoerd. 

Financiële omvang risico’s 

De financiële consequenties van deze risico’s zijn via een NARIS-simulatie in beeld gebracht. Er is 

een kansberekening gemaakt op de waarschijnlijkheid van het zich gelijktijdig voordoen van 



bovenstaande risico’s en het bedrag wat daarmee gemoeid is. Het mogelijk gelijktijdig risico bij het 

grondbedrijf bedraagt 19,7 mln. Bij het overige concern is dat 2.0 mln. 

Weerstandscapaciteit 

De weerstandscapaciteit bestaat uit de financiële middelen en mogelijkheden om onverwachte, niet 

begrote kosten te kunnen dekken. Tot de weerstandscapaciteit voor incidentele risico’s worden de 

algemene reserves gerekend. In geval van tekortschietende algemene reserves kunnen ook de 

bestemmingsreserves worden aangewend. Dit zal dan wel betekenen dat afgezien wordt van de 

realisatie van een bestemming of dat er zo snel mogelijk aanvullende dekkingsmaatregelen worden 

gezocht om de bestemmingsreserve weer beschikbaar te krijgen. 

De tabel laat zien hoe de weerstandscapaciteit is opgebouwd. 



Bedragen * 

1.000.000 

Rekening 2008 

Voor resultaat- 

bestemming 


Vrij inzetbare reserve (stand) 14,2 

Reserve inflatiecorrectie 1,7 

Rekeningsresultaat voor resultaatbestemming 1,6 

Totaal weerstandscapaciteit excl. weerstandscapaciteit Grondbedrijf (vml. algemene 

dienst) 17,5 

Weerstandscapaciteit Grondbedrijf 

Reserve versterking financiële positie Grondbedrijf 19,4 

Reserve risico's 8,0 

Totaal weerstandscapaciteit Grondbedrijf 27,4 

Totale weerstandscapaciteit voor resultaatbestemming 44,9 

Weerstandsvermogen 

De verhouding tussen de weerstandscapaciteit en de waarschijnlijke risico-omvang is te definiëren als 

de ratio voor het weerstandsvermogen. 

Vanaf eind 2006 wordt als gewenste ratio voor het weerstandsvermogen voor de het concern 

exclusief het Grondbedrijf “voldoende” gehanteerd. Het NAR hanteert hiervoor de bandbreedte van 

een ratio tussen 1.0 en 1.4. In Zoetermeer wordt de grenswaarde van 1.0 gehanteerd. 

Als ratio voor het weerstandvermogen van het Grondbedrijf wordt eveneens “voldoende” als 

toereikend gezien. Ook hier wordt de ondergrens van 1.0 als ratio gehanteerd. 

Als de ratio lager is dan 1.0 betekent dat dus dat er onvoldoende weerstandscapaciteit is. Anders 

gesteld: de risico-omvang vermenigvuldigd met de ratio bepaalt de benodigde weerstandscapaciteit. 

Bij de berekening en beoordeling van het weerstandsvermogen wordt onderscheid gemaakt tussen de 

het concern exclusief het Grondbedrijf en het Grondbedrijf. 

Concern excl. Grondbedrijf 

Uit het simulatiemodel met de risico’s van het concern exclusief het Grondbedrijf blijkt dat de 

maximaal gelijktijdige omvang van de te kwantificeren risico’s (met een zekerheid van 95%) uitkomt op 

een bedrag van 2.0 mln. 

Deze omvang van risico’s is – gelet op de omvang van werkelijk opgetreden risico’s in de afgelopen 

jaren - laag. Een dergelijk lage omvang van de weerstandscapaciteit biedt onvoldoende ruimte om 

een eventueel optredend – maar nog niet onderkend – risico van enige omvang het hoofd te bieden.


Op basis van deze constatering wordt, in overeenstemming met de gedragslijn die hiervoor in de 

Voorjaarsnota 2008 is aangegeven, in aanvulling op het bedrag van de gekwantificeerde risico’s, een 

bodem in de financiële buffer van de weerstandscapaciteit aangehouden van 10 miljoen . De 

weerstandscapaciteit op 31 december 2008 bedraagt 17,5 mln. 

Het overschot in de weerstandscapaciteit – van 7,5 miljoen – is een momentopname naar de 

gegevens van de jaarrekening 2008. In de voorjaarsnota 2009 worden de gevolgen van de doorkijk 

van zowel risico’s als de ontwikkeling van de weerstandscapaciteit meegenomen. 

Grondbedrijf 

De weerstandscapaciteit van het Grondbedrijf bedraagt naar de situatie in de jaarrekening 2008 een 

bedrag van 27,4. 

In de nota Grondbeleid 2007-2011 “Op Goede Gronden” is vastgelegd dat als de ratio in de rekening 

onder de 1.0 komt het weerstandsvermogen van het Grondbedrijf, vanuit algemene middelen, 

aangevuld zou worden tot 1,0. Tevens is vastgesteld dat, als in de rekening mocht blijken dat na 

afstorting van de 50% van de winstneming in de reserve versterking financiële positie de ratio hoger 

uitkomt dan 1,4 er een extra storting volgt in de reserve MIP ten laste van de reserve versterking 

financiële positie. 

De maximale omvang van de risico’s is volgens de simulatie van het NARIS 19,7 mln. Vergeleken 

met genoemde weerstandscapaciteit per 31 december 2008 van 27,4 mln betekent dat het 

weerstandsvermogen een ratio van 1,4 heeft en dat er in de jaarrekening 2008 geen extra afroming 

van de weerstandscapaciteit plaatsvindt. 


Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen 

2.16 PARAGRAAF ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN 

Inleiding 

De instandhouding van de kapitaalgoederen is in de gemeente Zoetermeer vastgelegd in 

beheerplannen, waarin het meerjarig onderhoudsprogramma en de daarbij behorende financiële 

middelen zijn opgenomen. In de beheerplannen is ook het gewenste kwaliteitsniveau van de 

voorziening vastgelegd. 

Hierna wordt per categorie ingegaan op het onderhoud van de kapitaalgoederen ingegaan. 

De volgende categorieën worden behandeld: 

1. Openbare ruimte 

2. Onderwijsaccommodaties 

3. Welzijnsaccommodaties Sociaal Cultureel en Sport en Ontspanning 

4. Gebouwen ambtelijke huisvesting 

5. Brandweerkazernes 

6. Gemeentelijke parkeergarages 

7. Voorzieningen natuureducatie 

8. Kleinere voorzieningen 

9. (Uitbreiding) begraafplaats / aula 

10. Beeldende Kunstobjecten 

Openbare ruimte 

Omschrijving algemeen beleidskader 

Als uitwerking van de Visie Openbare ruimte is in 2008 de ‘Basisinrichting en Beheervisie Openbare 

ruimte’ (BIBOR) opgesteld. De BIBOR bestaat uit een aantal producten: 

- Basisinrichting Openbare Ruimte (Bior) 

- Beheervisie Openbare Ruimte 2009-2020 

- Kwaliteitscatalogus Beheer Openbare ruimte 

De beheervisie 2009-2020 is een voortzetting van de huidige visie, aangevuld met een aantal reeds 

door de raad genomen besluiten en met nieuwe inzichten (o.a. verwijderen zwerfvuil, verwijdering 

onkruid, onderhoud bomen, schakelkasten openbare verlichting en speelvoorzieningen). In de visie 

zijn structuurelementen onderscheiden, zoals centrumgebieden, woongebieden, hoofdinfrastructuur, 

bedrijfsterreinen en recreatiegebieden. Voor elk van deze gebieden zijn kwaliteitsdoelen geformuleerd 

en vastgelegd. De hiervoor benodigde financiële middelen zijn voor een periode van tien jaar 

gelabeld. De beheervisie geeft een doorkijk in financieel opzicht over de komende vijftig jaar en wordt 

elke vijf jaar geactualiseerd. 

De Beheervisie Openbare Ruimte is in het najaar 2008 door de raad vastgesteld. In de beheervisie is 

het beleid beschreven voor de volgende kapitaalgoederen: 

• Wegen en Civiele Kunstwerken 

• Openbaar groen en speelvoorzieningen 

• Openbare verlichting 

• Technische installaties 

• Waterlopen en oevers 

• Straatmeubilair 

• Verkeersvoorzieningen 

Financiële consequenties 

De genoemde kapitaalwerken worden per jaar in een jaarschijf geclusterd en worden gefinancierd met 

de reserve groot onderhoud bovengronds. Middels de beheervisie Openbare Ruimte en het 

bijbehorende beheerplan wordt in de komende jaren in de reserveringen en investeringen voorzien. 

De jaarlijkse bedragen staan in de tabel vermeld. 


Omschrijving 


Begroting 


Werkelijk 


Begroting 

2009 


Begroting 

2010 

Begroting 

2011 

Saldo 1-1-2008 56.070 56.070 58.501 60.949 65.955 

Rentebijschrijving 3.364 3.364 3.510 3.657 3.957 

Storting in de reserve 4.334 4.334 5.283 5.652 5.652 

Nieuwe investeringen in groot onderhoud, 

exclusief lopende verplichtingen 9.381 5.271 6.345 4.303 3.977 

Saldo 31-12-2008 54.387 58.501 60.949 65.955 71.587 

* in het 1 e Tussenbericht 2009 zal de meerjarige planning cf de nieuw vastgestelde beheervisie worden aangepast. 

In 2008 zijn niet alle projecten uitgevoerd. Een bedrag van 4,1 mln. is onbenut gebleven doordat 

projecten zijn uitgesteld. Dit bedrag is ook minder aan de reserve groot onderhoud onttrokken. Aan 

een actualisatie van het bestedingsprogramma 2009 en verder wordt de laatste hand gelegd. De – 

budgetneutrale – financieel technische begrotingswijziging die aan deze actualisatie is verbonden 

wordt meegenomen in het 1 e Tussenbericht 2009. 

Onderstaand treft u een toelichting op de uitgaven 2008 en de afwijkingen ten opzichte van de 

begroting. 

Toelichting uitgaven 2008: 

Bij besluitvorming van het 1 e TB is op basis van nieuwe ontwikkelingen een wijziging van de 

bestedingsplannen doorgevoerd. Het betreft werken voor Fivelingo, Zonnenberg, Openbare 

verlichting, Mandelabrug en voor Spelen waar in totaliteit per 1-1-2008 een bedrag van 2.093.879 

voor beschikbaar is binnen de reserve groot onderhoud. 

Voor de uitvoering van BOR-werken 2005 en eerder was een restant krediet van 2.575.173 (w.o. 

2.093.879 vanuit het 1 e TB) beschikbaar binnen de reserve. Eind 2008 is hiervan 1,1 mln.. als 

besteding verantwoord. Tegenover de overschrijding op het project Zonnenberg staat een bijdrage in 

de kosten vanuit het Grondbedrijf. De uitvoering van werkzaamheden Fivelingo is vertraagd doordat 

eerst waterleidingswerkzaamheden moeten worden uitgevoerd. De aanbesteding kan niet eerder dan 

in 2009 plaatsvinden. De start is gepland in april 2009 en de afronding eind 2009. Het openbaar 

verlichtingsplan is nader uitgewerkt in projecten voor planmatig onderhoud en het wachten is op de 

uitwerking in eenheidsprijzen waarna het bestek kan worden opgesteld. In verband met de 

doorlooptijd voor het leveren van masten is slechts een gering bedrag besteed in 2008. In 2009 zal 

een grote inhaalslag gemaakt worden waarbij alle beschikbare budgetten vanuit de BOR 2005-2008 

zeker voor 50% zullen worden besteed. De werkzaamheden aan de Van Diestlaan en groenproject 

Bleiswijkseweg zijn afgerond. Uitvoering van werkzaamheden aan de Casimirstraat wacht op de 

vervanging van riolering en zal niet eerder dan in 2009 worden uitgevoerd. De reconstructie 

Wilhelminapark wacht op de vergunning van HHR die nieuwe eisen stelt aan de brug. Daarna zal het 

asfaltwerk worden verricht. De middelen die in 2009 nodig zijn om de voorgenomen projecten te 

kunnen afronden zullen worden overgeheveld. 

Voor de uitvoering van BOR-werken 2006 was een restant budget van 1.248.666 beschikbaar. Eind 

2008 is hiervan 0,5 mln. verantwoord. De niet in 2008 uitgevoerde werkzaamheden zullen 

voornamelijk in 2009 plaatsvinden. 

Voor de uitvoering van BOR-werken 2007 was een restant krediet van 1.644.402 beschikbaar 

binnen de reserve. Eind 2008 is hiervan ca. 1,3 mln. besteed. De niet in 2008 uitgevoerde 

werkzaamheden zullen voornamelijk in 2009 plaatsvinden. 

Voor speelvoorzieningen is nog 80.000 beschikbaar waaraan na inspraak in 2009 aan het plan een 

invulling zal worden gegeven. Daarnaast zijn de beschikbare middelen voor omvorming van het WAplantsoen 

niet in 2008 besteed. Door de ontwikkelingen rond het winkelcentrum Vijverhoek is nog niet 

duidelijk hoe het WA-plantsoen kan worden ingericht. Het onderdeel kunstwerken is volledig afgerond. 

De middelen die niet zijn besteed voor bovenstaande activiteiten zijn ingezet voor het aanpassen van 

de kruispunten Azieweg voor ca. 0,8 mln. waar vanuit Haaglanden een subsidie van ca. 310.000 

tegenover staat dat weer ten gunste van de reserve is gebracht. 



Voor de uitvoering van BOR-werken 2008 was een budget van 3.068.377 beschikbaar. Eind 2008 is 

hiervan 1,6 mln. besteed. De niet in 2008 uitgevoerde werkzaamheden zullen voornamelijk in 2009 

plaatsvinden. Voor speelvoorzieningen is nog 200.000 beschikbaar waaraan na inspraak in 2009 

een invulling zal worden gegeven. 

De meerkosten bij de renovatie Mandalabrug zijn vanuit de beschikbare middelen voor kunstwerken 

gedekt. De geplande opdracht voor het vervangen van 3 bruggen is in de voorbereidingsfase maar 

zal niet in 2008 worden uitgevoerd maar wordt overgeheveld naar 2009. Ten laste van het budget 

Verkeerslichtinstallaties (VLI) is in kader van het traject Zuidweg 4 VLI’s vervangen voor 240.000 als 

onderdeel van mobiliteitsprojecten. Hier tegenover staat een subsidie van 50% vanuit Haaglanden dat 

in 2009 ten gunste van de reserve zal worden gebracht. 

Riolering 

Omschrijving beleidskader 

Het gemeentelijke rioleringsplan (GRP) is een belangrijk hulpmiddel voor het maken van de juiste 

afwegingen op het terrein van bodembescherming, waterkwaliteit en rioleringszorg. Conform de Wet 

milieubeheer geeft de gemeente in het GRP aan op welke wijze zij haar wettelijke taak voor een 

doelmatige inzameling en transport van afvalwater wil uitvoeren. Het plan is gericht op de 

instandhouding van een goede riolering. 

Het GRP 2007-2011 is in november 2006 door de raad vastgesteld. In het GRP is een aantal nieuwe 

maatregelen aangegeven om de bedrijfszekerheid van het rioolstelsel te verhogen, zodat de kans op 

verstoppingen verder wordt beperkt en de vuilemissie op oppervlaktewater verder wordt gereduceerd. 

In 2008 is verder uitvoering gegeven aan de maatregelen uit het GRP 2007-2011. 


De kosten van het groot onderhoud komen ten laste van de Voorziening Groot Onderhoud. De 

jaarlijkse bedragen staan in de tabel vermeld. 


Omschrijving 2008 2009 2010 2011 

Saldo 1-1-2008 10.508 11.987 7.988 10.993 

Storting in de voorziening groot onderhoud 3.047 3.493 3.852 4.206 

Waardevermeerdering/rente t.g.v. voorziening 630 719 480 659 

Nieuwe investeringen in groot onderhoud, 

exclusief lopende verplichtingen 2.198 8.211 1.327 1.838 

Saldo 31-12-2008 11.987 7.988 10.993 14.020 

Resumerend is eind 2008 een bedrag van in totaal 12 mln. beschikbaar voor het uitvoeren van 

projecten en is op de peildatum een bedrag van 2,2 mln. aan bestedingen verantwoord. De restant 

middelen zullen binnen de voorziening Groot Onderhoud Ondergronds beschikbaar blijven voor 

projectkosten in 2009. 

Toelichting uitgaven 2008 

Per 1 januari 2008 was hiervoor binnen de voorziening nog een bedrag van 3.070.000 aanwezig. Dit 

bedrag is grotendeels ingezet voor de aanleg van de 2 e secundaire persleiding waar vanuit het GRP 

2002-2006 een bedrag van totaal 3 mln. was opgenomen. De uitvoering zal tot een overschrijding 

van dit budget leiden van ca. 10% onder meer door vertraging in de start van uitvoering doordat 

gewacht moest worden op de vereiste vergunningen en geen rekening was gehouden dat door de 

grondstructuur over het gehele traject bekisting moest worden aangelegd. 

Door herschikking van middelen kan dit binnen de voorziening worden opgelost. 

Een ander groot project, de aanleg van de 2 e buffertank bij het gemaal Rokkeveenseweg moet nog 

worden gestart. Hiervoor is een bedrag van ca 0,7 mln. beschikbaar. 

Voor de nieuwbouw gemaal Rokkeveenseweg is in 2008 de declaratie voor de toegezegde bijdrage 

van het Hoogheemraadschap Rijnland en het Grondbedrijf van in totaal ruim 1 mln. opgesteld en 

verantwoord in de jaarrekening. 

Projecten 2006. 

Per 1 januari 2008 was hiervoor binnen de voorziening nog een bedrag van 2.257.000 aanwezig. 

Dit bedrag is deels ingezet voor de overschrijding op het budget aanleg van de 2 e secundaire 

persleiding. Daarnaast is nog een deel gereserveerd voor de riolering Zeeheldenbuurt en Voorweg dat 

gepland is in 2009. 



Projecten 2007. 

Per 1 januari 2008 was hiervoor binnen de voorziening nog een bedrag van 2.131.500 aanwezig. Dit 

bedrag is voor een gering deel ingezet voor het reliningsprogramma 2008-2011 dat grotendeels zal 

worden uitgevoerd in 2009 en voor de renovatie van de gemalen Seghwaert, Van der Hagenstraat en 

Juweellaan. 

Projecten 2008. 

Voor de uitvoering van de voorgenomen werkzaamheden in 2008 is een bedrag van 1.460.000 

beschikbaar binnen de voorziening gereserveerd maar is niet besteed in 2008. Dit bedrag zal in 2009 

grotendeels worden ingezet voor het reliningsprogramma tot en met 2011 en het relinen van de 1 e 

secundaire persleiding volgens een geheel nieuwe methode. Relinen zal naar verwachting leiden tot 

lagere kosten per strekkende meter ten opzichte van gehele vervanging. Dit voordeel wordt ingezet 

voor de meerkosten op de 2 e secundaire persleiding. 

Waterverbinding Palenstein – Seghwaert. 

In mei heeft de raad besloten om restant middelen van het ISV-1 budget voor het Waterplan onder 

meer te bestemmen voor de waterverbinding Palenstein – Seghwaert. Hiervoor is 71.899 

gereserveerd. 

De totale kosten worden geraamd op 150.000. Het restant komt ten laste van de voorziening. De 

realisatie hiervan heeft nog niet plaatsgevonden maar zal in 2009 starten. 

Ondergrondse afvalinzameling 


De (kosten van) ondergrondse afvalinzameling is niet voorzien in de beheervisie 2000. Ook in de 

geactualiseerde beheervisie 2008 zijn geen directe financieringsmiddelen beschikbaar. Vanwege het 

economische nut is de gemeente verplicht de toekomstige vervangingsinvesteringen te activeren. Dit 

speelt voor het eerst in 2017, wanneer de eerste vervangingen aan de orde komen. Op basis van de 

hierboven uiteengezette handelwijze wordt de vervanging van de ondergrondse inzamelmiddelen dan 

in een nieuwe financieringssystematiek in de meerjarenbegroting opgenomen. 

Onderwijsaccommodaties 

Voorziening onderhoud 

De voorziening onderhoud schoolgebouwen heeft de egalisatie van de onderhoudskosten in de jaren 

tot doel. De voeding voor dit fonds vindt jaarlijks plaats uit de lopende begroting. De onttrekkingen 

bestaan uit de rechtstreeks in de voorziening geboekte uitgaven voor onderhoud. De formele aan de 

raad voor te leggen actualisatie en de toetsing op toereikendheid, op basis van een 

meerjarenprognose, stortingen en onttrekkingen is gepland in 2009. Reeds in de tweede helft van 

2006 is een ambtelijke herijking gemaakt ter voorbereiding op de formele herijking in 2009. In 2008 is 

een start gemaakt met een technische schouw naar de onderhoudstoestand van de schoolgebouwen. 

Dit ter onderbouwing van de herijking van de Voorziening in 2009. Conclusies van dit onderzoek 

kunnen nog niet worden getrokken 

Vervangingsfonds schoolgebouwen 

Voor de renovatie en vervanging van schoolgebouwen bestaat het ‘vervangingsfonds 

schoolgebouwen’. Dit vervangingsfonds wordt in principe gevoed door jaarlijks vrijvallende 

kapitaallasten. In 2005 is het actuele model aan de raad aangeboden ter herijking. Op basis van deze 

herijking en de thans bekende mutaties 2008 en afstemming daarvan, kan worden gesteld dat de 

omvang van het vervangingsfonds vooralsnog toereikend is. Ook in 2009 zal aan de raad een 

herijking van dit fonds worden aangeboden. 

Welzijnsaccommodaties Sociaal Cultureel en Sport en Ontspanning 

Het beheerplan voor de welzijnsaccommodaties is in 2008 door de Raad geaccordeerd en in werking 

getreden. 

In 2008 is het onderhoud aan de accommodaties volgens planning uitgevoerd. 

Ook is aandacht besteed aan de toegankelijkheid van gebouwen. 

Het verwijderen van asbest wordt gekoppeld aan het uitvoeren van groot onderhoud aan de 

betreffende panden; eind 2008, uitlopend tot en met begin 2009 heeft groot onderhoud 



plaatsgevonden, waarmee een combinatie gemaakt kon worden met het verwijderen van asbest. Het 

gaat hierbij om de Chaplinstrook 8. 

Gebouwen ambtelijke huisvesting 

Voor de gebouwen van de centrale ambtelijke huisvesting (stadhuis en toren Zuidwaarts) is een 

beheerplan in ontwikkeling. 

In 2008 zijn in een beleidsnotitie de beleidsuitgangspunten vastgelegd. Eind 2008 en begin 2009 is 

het meerjaren onderhoudprogramma geoptimaliseerd. 


Voor het jaarlijkse beheer en onderhoud zijn budgetten beschikbaar die gebaseerd zijn op een door 

een adviesbureau berekende norm per m2. Daarnaast is er een reserve groot onderhoud om de 

fluctuatie in de uitgaven te dempen. Bij de jaarrekening wordt het verschil tussen de raming en de 

werkelijke uitgaven in de reserve gestort, of aan de reserve onttrokken. 

Bijzonderheden 

In het najaar van 2009 worden de financiële consequenties doorgerekend van het 

meerjarenonderhoudsplan ten behoeve van de begroting. 

Brandweerkazernes 

In 2008 is een aantal onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd aan het pand Stadshart. Het sanitair en 

de keuken zijn voorzien van nieuwe vloeren en wandtegels. Verder is er groot onderhoud uitgevoerd 

op de slaapkamers van het operationeel personeel. 

Gemeentelijke parkeergarages 


De gemeentelijke garages zijn te vinden onder het stadhuis (Frankrijklaan en Engelandlaan), onder 

het CKC aan de Osylaan en een naast het CKC. 

Voor de parkeergarage naast het CKC zijn, conform de Beheervisie Openbare Ruimte (BOR), 

middelen opgenomen in de Voorziening Groot Onderhoud kunstwerken voor vervanging. Het groot 

onderhoud voor de drie andere garages is gekoppeld aan het gebouw dat erboven staat. 


Het budget voor het jaarlijkse beheer en onderhoud is opgebouwd uit een gemiddeld 

onderhoudsbudget, waarbij de veiligheid van de gebruikers is gewaarborgd en alle aangebrachte 

voorzieningen in het kader van het betaald parkeren regime in bedrijf kunnen blijven. 

Voor de vervanging van de apparatuur zijn middelen gereserveerd. 

Voorzieningen natuureducatie 

Vervanging strodak Stadsboerderij Voorweg 

In januari 2008 is als onderdeel van het meerjarenplan periodiek onderhoud NME-locaties het strodak 

van het Buitenbeest aan de Voorweg vervangen. Bij de besluitvorming van het Eerste Tussenbericht 

is hiervoor 75.000 door de Raad ter beschikking gesteld. Het werk is afgerond met een 

overschrijding van ca. 5.000 onder meer als gevolg van meerwerk door het vernieuwen van de goot 

en reparatie van houten onderdelen en de daarbij behorende schilderwerkzaamheden. Ook is er een 

nieuwe bliksemafleiding op het dak geplaatst omdat de oude niet meer terug te plaatsen was. 

Bouw Stadsboerderij Oosterheem en aanleg wijktuinen 

De bouw van de gebouwen van de stadsboerderij Oosterheem vangt in maart 2009 officieel aan. Eind 

2008 is het gehele terrein van 3 hectare reeds hiervoor bouwrijp gemaakt. De bouw zal rond oktober 

2009 eindigen waarna het terrein definitief wordt afgewerkt. De weides en de wijktuin worden dan 

ingericht waarna de nieuwe stadsboerderij met wijktuin begin 2010 officieel kan worden geopend. 

Het jaar 2008 heeft in het teken gestaan van de afronding van het ontwerp voor de stadsboerderij en 

de aanbesteding van dit ontwerp. De financiële gevolgen van de definitieve aanbesteding en de extra 



kwaliteit die wordt nagestreefd (onder meer door te kiezen voor een volledig klimaatneutrale 

stadsboerderij) zijn in januari 2009 via een raadsvoorstel voorgelegd en hiervoor is een aanvullend 

krediet gevraagd. Bij het Najaarsdebat 2008 was hiervoor reeds een voorstel aangenomen om als 

gedeeltelijke dekking voor de verwachte meerkosten een onttrekking uit de MIP reserve te doen van 

620.000 euro. 

In het Tweede tussenbericht is al gemeld dat er twee subsidiebeschikkingen zijn toegezegd, 

te weten 75.000 uit het ISV1-budget en 83.871 vanuit het Stadsgewest Haaglanden. Daarnaast is 

ook de SDE subsidie vanuit het Ministerie van EZ toegezegd, voor exploitatie van de zonnepanelen 

op de stadsboerderij. Hier is over de komende jaren zo’n 20.000 mee gemoeid. Ook zijn nog extra 

sponsormiddelen ontvangen van verschillende bedrijven en een bijdrage uit het project Duurzaam 

Zoetermeer. De zoektocht naar aanvullende sponsoring gaat, zeker nu richting een opleveringsdatum 

kan worden gewerkt, nog steeds door. 

De boerderij aan de Voorweg is gefinancierd op basis van kapitaallasten. De boerderij in Rokkeveen 

is deels op basis van kapitaallasten gefinancierd; voor vervanging zijn dan ook onvoldoende middelen 

aanwezig. 

Op de wijktuincomplexen staan in totaal vier wijktuinhuisjes. 

Voor de voorgenomen bouw van de Stadsboerderij Oosterheem worden de onderhoudslasten voor 

het eerst in 2009 opgenomen. 

Kleinere voorzieningen 

Fietsenstallingen 

In de gemeente zijn vijf bewaakte fietsenstallingen aan het Zuidwaarts (markt), Noordwaarts, 

Centrum-West, bij station Driemanspolder en station Zoetermeer. Deze fietsenstallingen worden c.q. 

zullen worden beheerd door de Stichting Biesieklette. Daarnaast is besloten een onbewaakte 

fietsenstalling in te richten aan het Wegstapelplein. Voor de gemeentelijke kosten van beheer en 

onderhoud zijn middelen aanwezig in de begroting. Voor de nieuwe fietsenstallingen in het kader van 

Randstadrail zal van Haaglanden een afkoopsom worden ontvangen voor het jaarlijkse beheer tot 

2010. De vervanging van de gebouwde voorzieningen bij de fietsenstalling in Centrum-West is 

geregeld via de Beheervisie Openbare Ruimte. 

Aanleg parkeerplaatsen 

In het voorjaar van 2007 is gestart met de inspraak en voorbereiding van een aantal mogelijke 

locaties. De inspraak heeft meer tijd gevergd, waardoor de start verschoven is naar het voorjaar van 

2009. De beschikbare middelen uit het MIP ad. 1,1 mln. zijn reeds volledig geautoriseerd. In 

afwachting van de evaluatie van parkeernota in 2009 zal na de zomervakantie 2009 een besluit over 

het aantal parkeerplaatsen en de locaties worden voorgelegd met daaraan gekoppeld een 

herfaseringsvoorstel voor de inzet van middelen in de komende jaren. Eind 2008 is nog een bedrag 

van 678.139 beschikbaar waarvan voorgesteld wordt dit over te hevelen naar 2009. 

Parkeerapparatuur betaald parkeren 

In 2008 is de parkeerapparatuur voor betaald parkeren in openbaar gebied afgeschreven. Onderzocht 

is of vervanging technisch noodzakelijk is en welke moderne technieken ingezet kunnen worden. Het 

geautoriseerde krediet bedraagt 1.390.000. De verwachting is dat de vervanging niet in 2009 zal 

plaatsvinden maar pas in 2010 een voorstel hierover wordt voorgelegd. 

Begraafplaatsen 

De gebouwde voorzieningen op de begraafplaatsen zijn op basis van kapitaallasten gefinancierd, 

waardoor vervanging op termijn mogelijk is. Het budget voor het jaarlijkse beheer en onderhoud is 

opgebouwd uit een gemiddeld onderhoudsbudget; vanuit een tienjarig onderhoudsplan zijn deze 

gemiddelde bedragen bepaald. 

Uitbreiding begraafplaats / aula 

Naar verwachting worden alle activiteiten binnen budget uitgevoerd. Aangezien de herinrichting van 

de Vallei gelijktijding met de aanleg van het bospad moet worden uitgevoerd is hiervoor één bestek 



gemaakt. Inmiddels is de aanleg gerealiseerd en resteert er nog een bedrag van 23.000 voor 

afrondende werkzaamheden. De voorbereiding van de fases II en III is gestart en zal in 2009 leiden tot 

een kredietaanvraag. 

Beeldende Kunstobjecten 

Het onderhoud van de beeldende kunstobjecten in de openbare ruimte is volgens het onderhoudsplan 

uitgevoerd. De eenmalige extra middelen ( 100.000), die bij het voorjaarsdebat in 2007 ter 

beschikking werden gesteld voor het wegwerken van achterstanden in het groot onderhoud, zijn tot op 

15.000 besteed. De 15.000 is gereserveerd voor groot onderhoud aan de lichtmast op de 

Europaweg, dat in het voorjaar van 2009 zal plaatsvinden. De extra middelen, 50.000, die ter 

beschikking werden gesteld voor reparatie van het kunstwerk aan de gevel van Het Oostpunt worden 

in 2009 besteed. 


2.17 Paragraaf Financiering 

Paragraaf Financiering 

Inleiding 

De financieringsparagraaf is mede gebaseerd op de Wet financiering decentrale overheden (Wet 

Fido). Deze wet is gericht op een beheersing van risico’s die gemeenten lopen vanwege hun 

financieringstaken. De grondslag voor de gemeentelijke treasury wordt gevormd door het in de raad 

van april 2001 vastgestelde treasury-statuut. Hierin zijn de kaders opgenomen waarbinnen het college 

de financieringsfunctie mag uitoefenen. 

In 2008 heeft de uitvoering van de treasury-functie uitsluitend de publieke taak gediend, het beheer 

was prudent en aan de gestelde wettelijke kaders met betrekking tot de kasgeldlimiet en de 

renterisiconorm is voldaan. In onderstaande paragrafen wordt nader ingegaan op de belangrijkste 

elementen en kaders van de Wet Fido en het treasury-statuut. 

In- en externe ontwikkelingen 

Interne ontwikkelingen/informatievoorziening 

In 2008 is bijzondere aandacht besteed aan de kwaliteit van de planning van de fasering voor kosten 

van het bouwrijp maken alsmede aan de planning van de verwachte verkopen. 

Dit heeft geleid tot bijstelling van de fasering in de herziene grondexploitaties die ook tot uiting komt in 

de bijstelling van de resultaatbestemming van het grondbedrijf. Daarnaast zijn als gevolg van de 

kredietcrisis procedures zoals opgenomen in de administratieve organisatie doorgelicht en de interne 

controle aangescherpt. 

Externe ontwikkelingen 

Op 28 oktober 2008 is de gewijzigde Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido), ten behoeve 

van een betere werking van de gemeentelijke financieringsfunctie, door de Eerste kamer aangenomen 

en is per 1 januari 2009 van toepassing verklaard. De wijzigingsvoorstellen in de Wet Fido hebben, 

met name, een weerslag op de “Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden” (Ruddo). 

De wijzigingen in de wet Fido en de Ruddo zijn echter aangenomen aan de vooravond van de 

kredietcrisis. Nu de gevolgen van de crisis zichtbaar worden, wordt vanuit het rijk een aanscherping 

verwacht van de “Regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden”. De verwachting is deze 

aanscherping in april 2009 verschijnt. Ook wordt vanuit het rijk onderzocht of vrijwillige deelname aan 

schatkistbankieren voor de gemeente tot de mogelijkheden kan behoren. 

In het tweede kwartaal van 2009 zal een herziend treasury-statuut aan de raad worden voorgelegd. 

In de paragraaf kredietrisico wordt verder ingegaan op de kredietcrisis. 

Rentevisie 

In 2008 zijn drie rentevisies uitgebracht. De rentevisie van de programmabegroting 2008 ging er 

vanuit dat de rente eind 2008 een niveau zou hebben bereikt van 4,9%. In de tussenberichten van 

2008 schommelde de rentevisie van de grootbanken tussen 4,2% en 4,8%. Het feitelijk niveau eind 

2008 is uitgekomen op 5,0%. 

Risicobeheer 

Op financieringsgebied zijn vele risico’s te onderkennen, zoals renterisico's, debiteurenrisico, 

kredietrisico's, liquiditeitsrisico's, koersrisico's en valutarisico’s. Niet alle hiervoor genoemde risico’s 

zijn van toepassing op de gemeente Zoetermeer. Zo heeft de gemeente Zoetermeer geen 

leningcontracten in vreemde valuta afgesloten (valutarisico). Daarnaast zijn alle aandelen en de 

leningenportefeuille, die op de balans zijn geactiveerd, tegen nominale waarde gewaardeerd waardoor 

er ook geen koersrisico wordt gelopen. Voor 2008 en volgende jaren worden in deze risico’s geen 

wijzingen verwacht. 

Voor het afdekken en beheersbaar houden van het debiteurenrisico zijn afspraken gemaakt over het 

inningsbeleid en de financiële dekking van oninbare debiteuren. In 2008 is een actief 

debiteurenbeheer gevoerd. Alle externe vorderingen, ouder dan één maand zijn in een of andere 

procedure ter inning opgenomen. 

Renterisico 

De Wet Fido is gericht op het beheersen van renterisico’s. Deze beheersing moet worden bereikt door 

wettelijke limieten voor de omvang van de netto vlottende schuld en door renteherzieningen op en 

herfinanciering van de vaste schuld. 



Het renterisico op korte termijn wordt in beeld gebracht via de kasgeldlimiet. Maximaal 8,5% van het 

begrotingstotaal mag kort worden gefinancierd. Indien twee opeenvolgende kwartalen de 

kasgeldlimiet wordt overschreden wordt dit door de toezichthouder als structureel aangemerkt en zal 

de toezichthouder de gemeente verplichten om maatregelen te treffen om de overschrijding teniet te 

doen. Uit onderstaande tabel komt naar voren dat zich in 2008 geen overschrijding op het 

kasgeldlimiet heeft voorgedaan. 

Over-/onderschrijding kasgeldlimiet 2008 

Bedragen X 1000 1e kw. 2e kw. 3e kw. 4e kw. 

Vlottende korte schuld 8.926 213 0 0 

Vlottende middelen 50.921 58.847 83.518 90.255 

Saldo -41.994 -58.634 -83.518 -90.255 

Kasgeldlimiet 28.194 28.194 28.194 28.194 

Ruimte onder kasgeldlimiet 70.188 86.828 111.711 118.449 

Bij het onderdeel kredietrisico wordt nader ingegaan op reden van het overschot aan liquide middelen. 

Voor de lange termijn financiering is bij ministeriële regeling een renterisiconorm bepaald van 20% 

van de vaste schulden. De renterisiconorm begrenst de rentegevoeligheid van de vaste schuld. Deze 

wordt bepaald door het totaal van de renteherziening en het bedrag van de herfinanciering te delen 

door de totale vaste schuld. In de hiernavolgende tabel is het renterisico 2008 alsmede het verwachte 

risico voor de jaren 2009 tot en met 2012 weergegeven. Zoals in de tabel is weergegeven is dit 

renterisico nihil. 

Renterisiconorm 

Bedragen X 1000 Rekening 

Meerjarenbegroting 2009 

2008 2009 2010 2011 2012 

1a Renteherziening op vaste schuld o/g 0 0 0 0 0 

1b Renteherziening op vaste schuld u/g 0 0 0 0 0 

2 Renteherziening op vaste schuld (1a-1b) 0 0 0 0 0 

3a Nieuwe aangetrokken vaste schuld 0 0 0 0 0 

3b Nieuw verstrekte lang lopende leningen 0 0 0 0 

4 Netto nieuw aangetrokken vaste schuld 0 0 0 0 0 

5 Betaalde aflossingen 271 273 275 278 278 

6 Herfinanciering (laagste van 4 en 5) 0 0 0 0 0 

7 Renterisico op vaste schuld (2 + 6) 0 0 0 0 0 

Renterisiconorm 

8 Stand van de vaste schuld per 1-1 2.468 2.197 1.924 1.648 1.371 

9 Het bij ministriele regeling vastgesteld % 20% 20% 20% 20% 20% 

10 Renterisiconorm (8x9/100) 494 439 385 330 274 

Toets renterisiconorm 

10 Renterisiconorm (8*9/100) 494 439 385 330 274 

7 Renterisico op vaste schuld (2 + 6) 0 0 0 0 0 

11 Ruimte + / overschrijding (10-7)* 494 439 385 330 274 

*) minimale norm 2.500.000 



Liquiditeitsrisico 

Onder liquiditeitsrisico wordt verstaan het (onbedoeld) tegelijkertijd innemen van posities opgenomen 

en uitgeleend geld. Vanuit de doelstelling van de treasury (optimaliseren van kosten en opbrengsten 

vanuit het beheer van de geldkosten), worden dubbele posities zoveel mogelijk voorkomen. Door het 

strak sturen op rendement (renteopbrengsten) en opeenstapeling van een aantal grote betalingen kon 

niet worden voorkomen dat een beperkt aantal dagen sprake is geweest van dubbele posities. 

Kredietrisico 

2008 is een bewogen jaar geweest als het gaat om kredietrisicobeheer. Gerenommeerde banken 

vielen om. Banken vertrouwden elkaar niet meer. Kredietrisico (het risico dat uitgezette gelden niet 

meer terugkomen) is het belangrijkste issue geworden in de financiële markten. 

Waar in het verleden een A-rating beschouwd werd als een meer dan voldoende betrouwbare 

kredietwaardigheid voor korte financiering is deze zekerheid niet meer zo vanzelfsprekend. Daarnaast 

was, tot het moment van het uitbreken van de kredietcrisis, het door de kredietbeoordelaars 

aanpassen van ratings voor Nederlandse financiële instellingen eerder uitzondering dan regel. Sinds 

oktober 2008 is de zekerheid die uit de ratings omtrent de kredietwaardigheid van financiële 

instellingen naar voren komt zelf onzeker geworden. Dit was aanleiding om het uitzettingenbeleid van 

de gemeente te verscherpen en een hogere rating te eisen dan voorgeschreven in het 

Treasurystatuut. Deze hogere rating gaat - nog afgezien van de toch al onder druk staande rente – 

wel ten koste van het rendement. 

Het jaar 2008 was voor de gemeente ook bijzonder jaar als het ging om de hoogte van de uitzettingen 

van gelden met een looptijd korter dan een jaar. Door onzekerheden in het verloop van de cashflow 

van het grondbedrijf en het lange tijd bestaan van een omgekeerde rentestructuur (de korte rente is 

hoger is dan de lange rente) liep de omvang van het tijdelijk overtollige liquide middelen sterk op. Met 

een piek van 95 mln. in de maanden september en oktober. Zoals in tussenberichten is aangegeven 

is, is uit rendementsoverwegingen niet gekozen om te consolideren. 

Het overschot aan financieringsmiddelen is in 2008 bij acht verschillende partijen belegd die, conform 

wettelijke kaders en het treasury-statuut, alle minimaal een A rating hadden. 

In 2008 is in het bijzonder gestuurd op de kredietwaardigheid van de geldnemer. Er zijn alleen gelden 

uitgezet bij grote financiële instellingen waarbij het hoofdkantoor gevestigd is Nederland. Dit had tot 

gevolg dat niet alle Nederlandse financiële instellingen met een A rating in aanmerking kwamen, 

waarbij geld kon worden uitgezet al gaf het treasury-statuut wel die ruimte. In 2008 heeft er wel een 

overschrijding plaatsgevonden op de in het treasury-statuut vastgelegde maximum per kredietlijn bij 

een van de partijen. Op deze situatie is direct actie genomen door de positie terug te brengen. 

Daarnaast is de interne procescontrole aangescherpt. 

Door aanscherping van de eisen aan kredietwaardigheid is uit rendementsoverweging in het tweede 

kwartaal voor een bedrag van 10 miljoen een langlopende lening afgesloten voor 5 jaar bij een 

triple-A bank. Waarbij een optie is ingebouwd dat de ingelegde gelden direct opeisbaar zijn. 

Verder hebben zich in 2008 geen wijzigingen voorgedaan in het kredietrisico op langlopende leningen. 

Renteresultaat 

Ieder jaar is sprake van een renteresultaat doordat feitelijke uitgaven en inkomsten in de exploitatie 

geen gelijke tred houden met elkaar. Dit verschil wordt verder beïnvloed doordat in de begroting geen 

rente-effecten zijn meegenomen van reservemutaties na 1 januari van het jaar. In de jaarrekening 

komt het renteresultaat op de financiering op basis van de feitelijke inkomsten en uitgaven tot 

uitdrukking. 

Het renteresultaat op concernniveau is in 2008 798.142 positief. Dit resultaat is mede veroorzaakt 

door een hoge rendementsvergoedingen op kortlopende uitzettingen en gemaakte renteopbrengsten 

over ontvangen subsidies tijdens het jaar, zoals 10 mln. BOR-gelden waarvan de renteopbrengst 

niet begroot wordt. 

Het renteresultaat is in de jaarrekening, conform de daarvoor geldende afspraken, verantwoord als 

toevoeging aan de rente-egalisatiereserve. 


2.18 Paragraaf Bedrijfsvoering 

Personeel en organisatie 

Paragraaf Bedrijfsvoering 

Human Resources 

Zoetermeer wil een aantrekkelijke werkgever zijn die: 

• op een moderne, uitnodigende wijze communiceert met de arbeidsmarkt; 

• medewerkers mogelijkheden biedt zich te ontwikkelen; 

• werk maakt van de optimale inzetbaarheid van haar medewerkers; 

• een prettige werkomgeving biedt. 

De belangrijkste vraagstukken voor de komende jaren zijn de instroom van voldoende, gekwalificeerd 

personeel en de duurzame inzetbaarheid van zittend personeel. Als gevolg van de kredietcrisis zal 

voor de korte termijn de nood op de arbeidsmarkt enigszins geleden zijn. Overheidsmaatregelen, of 

dat nu belastingmaatregelen zijn of een verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd, zullen 

vroegtijdige uittreding van personeel enkele jaren uitstellen maar voldoende instroom van goed 

opgeleide medewerkers verdient blijvende aandacht. 

Een arbeidsmarktcommunicatie die aangeeft wat Zoetermeer te bieden heeft als werkgever en een 

uitdagend traineeprogramma werken mee om Zoetermeer als arbeidsorganisatie op de kaart te zetten 

en jongere en gekwalificeerde medewerkers aan te trekken. In 2008 is een Zoetermeers 

traineeprogramma ontwikkeld en de werving van trainees gestart. Maar liefst 90 potentiële kandidaten 

hebben zich aangemeld, waarvan er 11 worden aangesteld als trainee. 

Vanuit goed werkgeverschap heeft Zoetermeer oog voor de verschillende behoeften van 

medewerkers. Wanneer medewerkers met plezier naar hun werk gaan, leidt dit tot een laag 

ziekteverzuim. Zorg voor de gezondheid van medewerkers was een van de belangrijkste speerpunten 

van het personeelsbeleid in 2008 en zal in 2009 worden gecontinueerd.. Het project ‘Gezond werk 

werkt beter’ heeft het ziekteverzuimpercentage in het eerste jaar is teruggebracht van 7,3 naar 5,8 en 

de verzuimfrequentie van 1,85 naar 1,73. De focus in het project verschuift in 2009 meer naar 

duurzame inzetbaarheid. 

Strategische personeelsplanning in combinatie met opleiding en ontwikkeling helpt mee de juiste 

medewerker op de juiste plek te hebben of te krijgen en welke kennisgebieden en competenties 

ontwikkeld of verworven moeten worden. De gemeente besteedt jaarlijks 1,75% van de loonsom aan 

opleiding en ontwikkeling. 

In de Concernstaf is een model strategische personeelsplanning ontwikkeld, dat in 2009 

gemeentebreed zal worden geïntroduceerd. Vanuit het management ontwikkelingsprogramma 

volgden leidinggevenden concernbreed de module visie-ontwikkeling. 

Organisatieontwikkeling 

De belangrijkste ontwikkelingen in het afgelopen jaar waren 

• Met betrekking tot de interne dienstverlening (staf- en servicetaken) is een onderzoek gedaan 

naar de wijze waarop de ondersteuning van de primaire processen het beste georganiseerd kan 

worden. Richtinggevend daarbij is de invulling van het concept integraal management. In 2009 zal 

een besluit worden genomen over de herinrichting van staf- en servicetaken. De herbezinning op 

de rolinvulling van lijn en staf, als resultaat van de doorlichting van de planning en controlfunctie, 

dient eerst te worden afgerond in de vorm van een helder sturingsconcept. 

• De implementatie van de afdeling Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving is afgerond. De 

invoering van de brede omgevingsvergunning is uitgesteld omdat de wetgeving die hieraan ten 

grondslag ligt (WABO) pas per 1 januari 2010 in werking treedt (het is overigens nog de vraag of 

de wetgever deze datum wel gaat halen). 

• De bundeling van taken op het gebied van het beheer van vastgoed. wordt onderzocht. 

• Het Publieksplein is inmiddels een feit. Het zal zich verder ontwikkelen om te voldoen aan de 

doelstellingen van Antwoord©. Het Gemeentelijk Call Center is ingericht en bemenst. 

• De regionalisering van de Brandweer zou zijn beslag krijgen per 1 januari 2009, maar is nu 

voorzien per 1 januari 2010. 

• In 2008 is begonnen met het samenvoegen van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen 

(BAG) om te kunnen voldoen aan de wettelijke verplichtingen van VROM. In 2009 zal een aantal 



andere basisregistraties eveneens daaraan toegevoegd worden. 

Ziekteverzuim 

In 2008 is het project ‘Gezond werk werkt beter’ van start gegaan om de inzetbaarheid van 

medewerkers te verhogen. Deze inzet blijkt te werken en zal dan ook worden voortgezet in 2009. 

percentage 

2006 2007 2008 

ziekteverzuim 6,5 7,3 5,8 

meldingsfrequentie 1,85 1,73 

Het ziekteverzuimpercentage 7 is in 2008 aanzienlijk gedaald tot 5,8%. Ten opzichte van 2007 is het 

percentage met 1,5% afgenomen. In de laatste 10 jaar is het verzuim in de gemeente niet zo laag 

geweest. De daling van het verzuim heeft zich nagenoeg gemeentebreed voltrokken, in alle 

hoofdafdelingen. 

De meldingsfrequentie 8 is in 2008 ten opzichte van 2007 gedaald van 1,85 tot 1,73. 

Wat betekent dat iedere medewerker van de gemeente zich in 2008 gemiddeld 1,7 keer ziek meldde. 

Het aantal nulverzuimers lag in 2008 op 30% en is daarmee 7% hoger dan in 2007, toen het 23% 

was. 

Formatie en bezetting 

2006 2007 2008 

Formatie in fte 1.121,2 1.157,4 1.197,9 

Bezetting in fte 1.007,4 1.093,4 1.172,8 

Bezetting in aantallen 1.196 1.208 1.255 

Ten opzichte van 2007 is de formatie met 40,5 fte gestegen en de bezetting toegenomen met 47 

medewerkers. De stijging van de formatie heeft voor het grootste deel plaatsgevonden bij de 

brandweer als gevolg van de wijziging van het arbeidstijdenbesluit waarin nieuwe regels voor 

aanwezigheidsdiensten zijn vastgesteld. De daarvoor extra benodigde formatieplaatsen zijn in 2008 

gerealiseerd. Voor het overige is de toename verspreid over alle afdelingen. 

38,2% van de medewerkers werkte in deeltijd, een stijging van 0,9% ten opzichte van 2007. De 

gemiddelde leeftijd steeg iets: van 45,5 jaar naar 45,8 jaar. 

Het aandeel vrouwen bedroeg 47%, het aandeel mannen 53%. Ten opzichte van 2007 (45,2%) is het 

aandeel vrouwen weer toegenomen. 

Goed werkgeverschap impliceert dat iedere medewerker recht heeft op feed back. Zoetermeer hecht 

er waarde aan dat er afspraken worden gemaakt over wat er van medewerkers wordt verwacht en dat 

over de prestaties en het functioneren tussen leidinggevende en medewerker wordt overlegd. In 2008 

is met ruim 80% van de medewerkers (ongeveer 1.000) een Op Koers kaart met afspraken opgesteld. 

In verband met vacatures, recente benoemingen en vertrekkende medewerkers, ziekteverzuim en 

reorganisatie is een score van 100% vanwege personeelsverloop in de praktijk niet realistisch en een 

percentage boven de 80% een goede score. 

7 Het ziekteverzuimpercentage wordt berekend door het totaal aantal verzuimde kalenderdagen in 

2008 te delen door het totaal aantal beschikbare kalenderdagen in dat jaar vermenigvuldigd met 

100%. De berekening vindt plaats op basis van de kalenderdagenmethode en niet op basis van de 

werkdagenmethode en is inclusief langdurig verzuim. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen 

voltijd- en deeltijdwerknemers. Gedeeltelijk zieken worden naar rato van het aantal uren dat men ziek 

is geteld en de ziekteverzuimgegevens zijn exclusief zwangerschaps- en bevallingsverlof. Dit verlof 

valt sinds 1 december 2001 onder de Wet Arbeid en Zorg. 

Bron: gegevensdefinities Stichting A + O Fonds gemeenten 

8 De meldingsfrequentie is het totaal aantal ziekmeldingen in één kalenderjaar gedeeld door het 

gemiddeld aantal personeelsleden in één kalenderjaar. 

Bron: gegevensdefinities Stichting A + O Fonds gemeenten 



Met deze medewerkers zijn in de loop van het kalenderjaar ongeveer 1.300 formele (in het 

personeelsregistratiesysteem vastgelegde) voortgangs- en beoordelingsgesprekken gevoerd, naast 

de talloze andere coachingsgesprekken die niet worden geregistreerd. 

Inhuur derden 

Voor de uitvoering van werkzaamheden wordt in bepaalde gevallen een beroep op externen gedaan. 

Het uitgangspunt is dat deze inhuur doelmatig is, dat wil zeggen dat er sprake is van een goede 

prijs/kwaliteitverhouding en een bewuste afweging over het nut en de noodzaak voor de inhuur van 

externen versus de inzet van eigen personeel. Overigens valt uitbesteed werk op basis van 

(langlopende) contracten zoals bijvoorbeeld catering en gebouwenonderhoud niet onder de definitie 

inhuur derden. 

Er wordt ingehuurd vanwege de volgende redenen: 

- vervanging in verband met afwezigheid ten gevolge van ziekte (ziektevervanging); 

- overbrugging van een vrijgekomen positie (vacatureoverbrugging); 

- specifieke capaciteit in het kader van projectmanagement/ ondersteuning; 

- een tekort aan eigen deskundigheid (specifieke advies - en onderzoek werkzaamheden); 

- een tekort aan capaciteit vanwege een tijdelijke piekbelasting. 

De verschillende categorieën inhuur zijn normaal onderdeel van de bedrijfsvoering. En de hieruit 

voortvloeiende kosten worden dan ook gedekt uit hiervoor beschikbare budgetten. Inhuur wegens 

ziektevervanging leidt wel tot het opnieuw prioriteren van werkzaamheden daar de loonkosten van het 

eigen personeel onverminderd doorbetaald moeten worden. 

In 2008 voor een bedrag van 18,3 mln. aan derden ingehuurd verdeeld over de volgende 

categorieën. 

x 1.000 

Ziektever- Overbrugging 

Specialistische 

Capaciteit/ Proj man/vanging 

vacatures werkzh piekbel. ondersteun. 

2008 1.724 8.905 2.877 2.396 2.349 

2007 1.672 4.747 1.985 2.710 2.853 

De inhuur wegens ziektevervanging is lager dan in 2007. De daling van het ziekteverzuim heeft zich 

met name in het 2e halfjaar van 2008 gemanifesteerd. 

De kosten die vallen onder de categorie “Overbrugging vacatures” zijn in 2008 sterk gestegen ten 

opzichte van 2007. Met name afdelingen die onlangs gereorganiseerd zijn zoals WZI, VTH en 

Publieksplein hebben te kampen gehad met zeer moeilijk invulbare vacatures. Er wordt vanuit gegaan 

dat 2009 hier een veel positiever beeld zal laten zien. 

ICT 

In 2008 zijn veel zaken op het gebied van informatiebeleid en automatisering gebeurd. Hieronder 

staan de belangrijkste onderwerpen weergegeven. 

Dienstverlening: Één toegankelijke overheid 

In 2008 zijn diverse producten digitaal beschikbaar gesteld aan burgers van Zoetermeer. Het aantal 

producten dat via de website kan worden verkregen is verder uitgebreid, waaronder het indienen van 

een bezwaar, het indienen van een bezwaar tegen de belastingheffing (opgenomen in MijnZoetermeer 

waar ook de aanslag bekeken kan worden) en het verlenen, intrekken en wijzigen rekeningnummer 

voor de automatische incasso bij belastingheffing en een rekenmodule om te bepalen of men in 

aanmerking komt voor kwijtschelding. 

De voorbereidingen om digitaal een afspraak te maken voor het ophalen van grof vuil zijn ver 

gevorderd. 

Eind 2008 is Publieksplein gestart, het klant contactcenter van de gemeente Zoetermeer. Dit 

zal de komende jaren verder worden ontwikkeld, onder meer met de uitbreiding van de digitale 

publiekshal. 



Digitalisering dossiers: Digitaal afhandelen van dossiers 

Onder het project ‘”Digidos” wordt gefaseerd gewerkt aan de invoering van nieuwe digitale domeinen, 

zoals het raadsinformatiesysteem (RIS). Door veel technische problemen is het digitaliseren 

vertraagd. 

Er is een Toekomstvisie posten bestuurlijke stukkenstroom op papier gezet. De raad heeft aangeven 

dat de vervanging van RIS hoge prioriteit heeft en in 2009 moet plaatsvinden. Een klankbordgroep 

met een aantal raadsleden zal dit proces in 2009 ondersteunen. Het project voor de installering van de 

nieuwe release in 2009 van het registratiesysteem Docman en de vervanging van het Raads 

Informatie Systeem (RIS) is in 2008 in voorbereiding genomen. 

NUP Nationaal Uitvoeringsprogramma 

Diverse projecten binnen Zoetermeer vallen reeds onder het Nationaal Uitvoeringsprogramma 

(NUP), zoals Wabo, BAG en GBA. In het kader van BAG en Wabo zijn in 2008 veel 

voorbereidende werkzaamheden verricht zodat volgens plan doorgegaan kan worden in 2009. 

Zoetermeer is daarnaast verantwoordelijk voor de voorbeeldprojecten Verwijsindex 

Risicojongeren (VIR) en Vroegtijdig Schoolverlaters (VSV), waarmee Zoetermeer een 

belangrijke bijdrage levert aan de doelstellingen van het NUP. Deze projecten worden medio 

2009 opgeleverd. 

WAUW-3 Nieuwe werkplek automatisering. 

Project Wauw3 is vertraagd door capaciteitsproblemen, aanstelling nieuwe projectmanager en 

doordat inventarisatie van gebruikerswensen meer tijd heeft gevergd dan gepland. In de 2e 

helft van 2008 is het functionele en technische ontwerp opgeleverd. Dit is vertaald in een 

aanbestedingsdocument. In januari 2009 is het aanbestedingsdocument gepubliceerd. Medio 

2009 zal Wauw3 worden uitgerold. 

Basisregistraties Gegevens eenmalig inwinnen en op meerdere plaatsen gebruiken 

In 2008 is een nieuwe adressen database gebouwd en een start gemaakt met opbouw van de 

beheerorganisatie. Er is een kwartiermaker aangesteld. Tevens is de aanbesteding voorbereid. 

Medio 2009 zal een nieuwe BAG applicatie in productie worden genomen. 

eHRM Geautomatiseerd personeelsmanagement 

Het eHRM project is in 2008 uitgesteld nadat bleek dat de leverancier niet kon voldoen aan het 

programma van eisen. Het project wordt in 2009 opnieuw aanbesteed. eHRM heeft onder meer 

tot doel: inzet van ICT ter verbetering van werving en selectie en doorstroom van personeel. 

Overige activiteiten 

Naast genoemde projecten zijn er tal van projecten op gebied van ICT, waarvan een groot deel 

gericht is op de interne organisatie, zoals project informatiebeveiliging, dat in 2008 een 

doorstart maakt, professionaliseren functioneel beheer fase 2 en de start van de pilot Navigus, 

rondom P&C. 

Planning en Control 

In Control 

Een belangrijk doel is het “in control zijn” van de organisatie. In het kader daarvan is in 2008 aandacht 

geweest voor het verbeteren van de sturing en beheersing. Eén van de activiteiten in dit kader is de 

verbetering van de meetfactoren (voor de programmabegroting 2009) geweest. Daarnaast is in 2008 

een doorlichtingonderzoek uitgevoerd naar de planning en controlfunctie waaruit op hoofdlijnen blijkt 

dar de organisatie in control is. Het instrumentarium is op niveau. Wel verdient de rolinvulling van “de 

lijn” en “de staf” de nodige aandacht. Direct in 2008 is begonnen met verbeterpunten. In 2009 krijgt dit 

een vervolg. 

In 2008 is bij de hoofdafdeling Welzijn een pilot rondom planning en control-software gestart met als 

doel te bezien of er een softwarematige bijdrage mogelijk is aan de sturing en beheersing binnen onze 

organisatie. De evaluatie hiervan vindt plaats in 2009. 

Alle planning en control producten zijn gerealiseerd en van voldoende kwaliteit. De accountant heeft in 

de boardletter een voldoende gegeven aan de diverse pijlers van planning en control (aan de hand 



van het coso-model). De accountant heeft een positieve verklaring over de jaarrekening 2007 

opgesteld en de Provincie heeft een positief oordeel gegeven over de begroting waardoor Zoetermeer 

in 2008 onder het repressieve toezicht viel. 

Op het gebied van risicomanagement is een evaluatie uitgevoerd. Deze evaluatie leidt tot een betere 

borging van het risicomanagement. Dit gebeurt onder ander door het bewustzijn van het 

lijnmanagement van hun verantwoordelijkheid voor risicomanagement te vergroten. 

Om de kennis en kunde op P&C-gebied binnen de organisatie vast te houden en te verbreden is het 

cursustraject op het gebied van planning en control gestart in samenwerking met Capgemini. Er zijn 

vier cursusdagen geweest voor de gehele control-organisatie. In 2009 zal dit traject worden 

voortgezet. 

Bij alle hoofdafdelingen is geïnventariseerd welke processen in aanmerking komen voor 

beschrijving/actualisatie. Voor zover nog niet gerealiseerd is in AO-plannen vastgelegd wanneer het 

vastleggen/actualiseren gerealiseerd moet worden. Het concernbreed raadpleegbaar stellen van de 

vastgestelde procesbeschrijvingen via het intranet is in 2008 nog niet gerealiseerd. Alle 

hoofdafdelingen beschikken over een intern controleplan. Een geactualiseerde ICaandachtspuntenlijst 

is bij het Tweede Tussenbericht 2008 aan de raad toegezonden. 

Doelmatigheid en doeltreffendheid 

Er zijn in 2008 twee doorlichtingonderzoeken ex. Art. 213a gehouden. 

• Onderzoek naar de planning en controlfunctie. Dit onderzoek staat hierboven onder het kopje “in 

control” opgenomen. 

• Onderzoek naar de afdeling Stadsbeheer. Het onderzoek heeft in 2008 al geleid tot een actieplan 

met verbeterpunten die voor een deel al tot uitvoering zijn gekomen. Het gaat hierbij onder andere 

om betere afspraken met het ingenieursbureau. 

Overhead en kostentoerekening 

Uitgangspunt is dat de lasten en baten zo direct mogelijk aan de producten in de begroting worden 

toegerekend. Voor zover het gaat om loonkosten, gebeurt dit volgens afspraak door middel van 

tijdschrijven. De overige indirecte kosten zijn volgens afspraak verdeeld via de 

kostenplaatsmethodiek. 

Facilitair bedrijf 

De hoofdtaken van het facilitair bedrijf (facilitaire ondersteuning van primaire processen, 

automatisering en adequate inrichting van de fysieke werkplek) zijn uitgevoerd. 

Werkplekken 

Op reguliere basis zijn standaard werkplekken beschikbaar gesteld. Diverse interne verhuizingen 

hebben plaatsgevonden. Binnen een hoofdafdeling zijn op try-out basis een aantal flexibele 

werkplekken beschikbaar gesteld met daarbij afwijkend meubilair. Regulier en gepland onderhoud 

heeft plaatsgevonden op de locaties toegewezen aan het Facilitair bedrijf. Extra inspanningen zijn 

geleverd ten behoeve van de wijkposten. 

Bedrijfsrestaurant 

Met de catering zijn nadere afspraken gemaakt waardoor een uitgebreider assortiment is 

aangeboden. Daarnaast zijn de voorbereidingen gestart voor het aanbesteden in 2009 van de catering 

(afgestemd cateringconcept) en de drankenautomaten. 

De herinrichting van het bedrijfsrestaurant is opgestart en zal in 2009 worden uitgevoerd. 

Argonstraat 

De ontvlechting van het gebouw aan de Argonstraat is niet doorgegaan, aangezien de afvalinzameling 

niet is uitbesteed , maar bij de gemeente blijft. 

Energiebesparende maatregelen 

In overleg met het energie agentschap worden maatregelen onderzocht. In 2009 zal hier uitvoering 

aan worden gegeven. 



Overig 

Kaartmateriaal voor E-installaties is opgestart. 

De aanpassing van het Stadhuis aan het beveiligingsplan is vanwege personele wisselingen heel 

beperkt opgepakt. Dit zal in 2009 verder worden opgepakt. 

Financieel administratieve dienstverlening 

Digitalisering facturen 

Begin 2008 is overgegaan op het digitaal routeren van facturen binnen de gemeente. Omdat het 

aantal facturen dat binnenkomt zonder (juist) routenummer in aanvang langzaam toenam, is er 

vertraging ontstaan in het effectueren van de ingeboekte formatiereductie. Eind 2008 had nog maar 

18% van de facturen geen routenummer. Overigens is via extra inspanning geen vertraging 

opgelopen in de tijdigheid van de financiële administratie (dit geldt ultimo 2008 ook voor de tijdige 

betaling van crediteuren). 

Informatievoorziening stand van zaken administratie 

In 2008 is een “stoplichtenmodel” ontwikkeld op basis waarvan de “klanten” van de FAD kunnen 

aflezen hoe tijdig en juist de administratie is. Het is een signaaloverzicht op basis waarvan de 

hoofdafdeling zien in hoeverre ze “bij zijn”met het aanleveren van boekingen en dergelijke aan de 

centrale financiële administratie. 

Aanpassen DVO’s 

In 2008 zouden de DVO’s aangepast worden zodat ze meer output gericht zouden worden i.p.v. 

procesgericht. Dit zal worden opgepakt wanneer het proces van digitaal routeren optimaal werkt. 

Salarisadministratie 

De salarisadministratie heeft gezorgd voor uitvoering van wetgeving en lokale regelingen en 

uitbetaling van salaris. Zo zijn onder andere de gevolgen van de nieuwe CAO (2007-2009) verwerkt. 

In 2008 is besloten over te gaan tot vervanging van softwaresystemen die gebruikt worden bij de 

salarisberekening en –uitbetaling. Het aanbestedingtraject kon niet succesvol worden afgerond (zie 

ook hierboven bij ICT, onderdeel eHRM). Hierdoor zijn functionaliteiten als benefitplanner en digitale 

salarisstroken nog niet ontwikkeld. Dit wordt meegenomen bij de nieuwe aanbesteding. 

Juridische aangelegenheden 

Naast voorlichting en advisering op juridisch gebied zijn in 2008 de volgende activiteiten uitgevoerd. 

De APV (Algemene Plaatselijke Verordening) is aangepast op basis van de VNG modelverordening. 

De borging van juridische normen, verbetering van juridische kwaliteit en juridische control heeft door 

een werkgroep juridische kwaliteitszorg aan de hand van een maatregelenplan plaatsgevonden. 

Het standaardiseren van contracten is verder doorgevoerd en er wordt gewerkt aan een 

contractenbank. 

Rechtmatigheid 

Inleiding 

Vanaf 2005 controleert de accountant de jaarrekening van de gemeente Zoetermeer naast 

getrouwheid ook op rechtmatigheid. De begrotingsrechtmatigheid neemt in de controle van de 

accountant een belangrijke plaats in. 

Zoals in een memo van 10 oktober 2008 aan u is gemeld doet gemeente Zoetermeer mee aan een 

door de VNG georganiseerde pilot rechtmatigheid. Aanleiding voor de pilot is de gedachte dat de 

controlerende rol van de raad wordt versterkt als het college verantwoording over rechtmatigheid 

aflegt in het concernverslag. De pilotgemeenten zullen via het concernverslag rapporteren over 

geconstateerde onrechtmatigheden. Vandaar dat een paragraaf over de rechtmatigheid staat 

opgenomen in deze bedrijfsvoeringparagraaf. De accountant controleert de volledigheid van de 

meldingen in deze paragraaf. Doel van de pilot is om vast te stellen of dit een werkbare vorm van 

rapportage is. Als het antwoord daarop bevestigend luidt zal worden voorgesteld aan Binnenlandse 

Zaken om de rechtmatigheid uit de accountantscontrole te halen. De accountantscontrole richt zich 

dan voortaan alleen op getrouwheid waar de rapportage over rechtmatigheid in het concernverslag 

van college aan raad een onderdeel van uitmaakt. De pilot zal in september worden geëvalueerd. 



Naast de informatie in deze bedrijfsvoeringparagraaf in het kader van de pilot bent u deze keer net 

zoals vorig jaar geïnformeerd over de rechtmatigheid in een apart raadsvoorstel (090195, raad 6-4- 

2009). De informatie in deze bedrijfsvoeringparagraaf wijkt niet af van de informatie uit het 

raadsvoorstel over de rechtmatigheid. 

Vastgelegde uitgangspunten voor de rechtmatigheidscontrole 

De basis voor het begrip rechtmatigheid ligt vast in diverse interne en externe regelgeving. Deze staan 

hieronder weergegeven: 

• Gemeentewet ex artikel 212 en 213; 

• Besluit Begroting en Verantwoording (BBV); 

• Besluit Accountantscontrole Provincies en Gemeenten (BAPG); 

• Verordeningen 212 en 213; 

• Controleprotocol (raadsvergadering 15 december 2008; DM-nr. 080618) inclusief het 

normenkader en toetsingskader; 

• Kadernota 2008 van het Platform Rechtmatigheid Provincies en Gemeenten; 

• Beheersingsmaatregelen van interne controle, procesbeschrijvingen, dossiervorming etc. die 

erop gericht zijn de regelgeving na te leven; 

• Opdracht accountant waarbij de raad opdracht aan de accountant geeft waarin zaken 

rondom rechtmatigheidscontrole worden vastgelegd. 

We maken onderscheid tussen onrechtmatigheden in de IC en onrechtmatige 

begrotingsoverschrijdingen. Voor beide soorten onrechtmatigheden geldt dat ze gezamenlijk binnen 

de goedkeuringstoleranties dienen te blijven. De goedkeurings- en rapportagetoleranties zijn door de 

raad vastgesteld in het controleprotocol 2008: 

Strekking accountantsverklaring: 

Goedkeuringstolerantie Goedkeurend Beperking Oordeelonthouding Afkeurend 

Fouten in de jaar- 1% >1%3%


• Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct 

gerelateerde opbrengsten, bijvoorbeeld via subsidies. 

• Kostenoverschrijdingen bij open einde (subsidie)regelingen. De overschrijding blijkt door het open 

karakter vaak pas bij het opmaken van de jaarrekening. 

• Kostenoverschrijdingen op activeerbare activiteiten (investeringen). Volgens de Financiële 

verordening gemeente Zoetermeer zijn ook overschrijdingen op reserves, voorzieningen en 

langlopende schulden onrechtmatig. 

Een vijfde categorie betreft kostenoverschrijdingen inzake activiteiten die achteraf als onrechtmatig 

worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, 

belastingdienst of een toezichthouder blijkt. Het zal dan in de praktijk meestal gaan om 

interpretatieverschillen bij de uitleg van weten regelgeving. 

Zoals blijkt uit de opsomming heeft begrotingsrechtmatigheid uitsluitend betrekking op 

kostenoverschrijdingen. 

De financiële beheershandelingen die tot uitdrukking komen in deze jaarrekening zijn binnen de 

financiële rechtmatigheidkaders van de raad en hogere overheden tot stand gekomen met 

uitzondering van kostenoverschrijdingen op de programma’s 1, 4, 7, 8 en 11. Daarnaast hebben een 

aantal kostenoverschrijdingen plaatsgevonden op activa, voorzieningen en een langlopende lening. 

In het onderstaande lichten we de overschrijdingen toe per categorie. 

Categorie 1: Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar die niet tijdig zijn 

gesignaleerd. 

Op programma 1 staan tegenover de hogere lasten ook hogere baten. In totaal is het saldo van het 

programma positief. De lastenoverschrijding is 620.000. 

In het najaar van 2008 is een onderzoek naar de kwaliteit van de administratie van 

bijstandsdebiteuren afgerond. In dit onderzoek is eveneens gekeken naar de toereikendheid van de 

voorziening dubieuze bijstandsdebiteuren. Conclusie van dit onderzoek is dat de voorziening eenmalig 

in 2008 met 855.000 verhoogd moet worden om zo de beginstand van de voorziening per 1-1-2008 

op de juiste hoogte te brengen. 

De administratie is nu op orde en procedures en werkbeschrijvingen zijn herzien c.q. beschreven. 

Door de opschoning zijn dergelijke herstelacties in de toekomst niet meer nodig. Over dit nadeel is de 

raad geïnformeerd in het memo over de actuele gegevens Tweede Tussenbericht van 15 december 

j.l.. 

Op programma 4 wordt de overschrijding van lasten van in totaal 902.000 veroorzaakt door 

overschrijdingen op producten onderwijshuisvesting ( 857.000) en onderwijsachterstandenbeleid 

( 330.000). Een deel van de overschrijdingen wordt gecompenseerd door lagere lasten op andere 

producten of wordt gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten. Dit staat toegelicht onder 

categorie 2. 

Een oorzaak van de hogere lasten op onderwijshuisvesting zijn hoger dan geraamde aanslagen 

onroerend zaakbelasting op schoolgebouwen in aanbouw. Het betreft het in aanbouw zijnde 

Picassolyceum en het in aanbouw zijnde deel van de Oosterpoort. Het jaar 2008 was abusievelijk niet 

in de voorcalculatie opgenomen en voor de jaren 2006 en 2007 zijn nagekomen aanslagen ontvangen 

waar geen rekening mee was gehouden. Het gaat om ruim een ton. Voor de begroting 2009-2012 is 

inmiddels een actuele raming opgenomen. 

In het Tweede Tussenbericht is al melding gemaakt van hogere schade door vandalisme. Het 

schadebedrag door glasschade wordt elk jaar groter. De kosten per schadegeval stijgen door 

vervanging met dubbel glas en door ARBO-wetgeving bij het herstel van de schade (bijvoorbeeld door 

het voorgeschreven gebruik van steigers in plaats van ladders). De totale kosten voor het herstel van 

vandalismeschade waren voor 2008 totaal geraamd op 352.000 maar vallen 171.000 hoger uit. 

Hier tegenover staan een aantal schade-uitkeringen van samen 41.000. Per saldo een 

overschrijding van 130.000. Tegenover de overige overschrijdingen staan hogere baten. Deze vallen 

onder categorie 2. 



De overschrijding op de lasten in programma 7 is 493.000. Op het product veiligheid en openbare 

orde zijn de lasten 177.000 hoger dan begroot door hogere personeelskosten. Dit wordt veroorzaakt 

door inhuur op moeilijk vervulbare vacatures en het in verband daarmee inschakelen van een 

wervingsbureau. De kostenoverschrijding op het product brandweerzorg is 445.000. De inkomsten 

op dit product zijn 186.000 hoger waarvan 150.000 een directe relatie heeft met de 

kostenoverschrijding. Van de hogere kosten heeft 116.000 betrekking op overschrijdingen op het 

personeelsbudget. Tegenover een voordeel op het reguliere personeelsbudget staan hogere kosten 

voor inhuur derden, meer inzet bij de regionalisering dan verwacht en de reservering voor afkoop 

voormalig personeel. Deze afkoop betreft het FLO-overgangsrecht waar de raad over is geïnformeerd 

in het memo van 15 december 2008 over de actuele standen van het Tweede Tussenbericht. 

Pas in december werd bekend dat het Landelijk Orgaan Gemeenteljjke Arbeidsvoorwaarden met de 

vakbonden afspraken had gemaakt over het versterkt ouderdomspensioen. Dit pensioen houdt in dat 

voor de periode van 62 jaar tot 62 jaar en negen maanden door de werkgever een storting bij het ABP 

gedaan moet worden en dat voor mensen, die in aanmerking komen voor het overgangsrecht, al op 

53-jarige leeftijd dit bedrag gestort moet worden. Dit betekent dat er met terugwerkende kracht 

bedragen moeten worden gereserveerd. De lasten van oude jaren zijn in de jaarrekening 2008 

opgenomen. Dit leidt tot een extra kosten van 324.000. De overschrijding van de post onderhoud 

gebouwen is veroorzaakt door onderhoud te plegen aan sanitair en slaapkamers dat gewenst was in 

het kader van voorschriften op het gebied van arbo en hygiëne. Er was o.a. door uitgestelde 

investeringen ruimte om deze voorschriften in te kunnen vullen. Het keuzemoment om te 

compenseren lag voor de publicatiedatum van het LOGA over de afspraken omtrent het versterkt 

ouderdomspensioen. 

In programma 8 komen veel verschillende zaken samen. In totaal is de overschrijding op programma 

8 aan de lastenkant 761.000. De afzonderlijke producten met een overschrijding van 50.000 en 

meer worden toegelicht. De toelichtingen samen tellen op tot een bedrag van 1.986.000. Niet 

toegelicht zijn de producten met een overschrijding van minder dan 50.000 en met 

onderschrijdingen die de overschrijdingen in belangrijke mate compenseren. 

Op product griffie is een overschrijding veroorzaakt door inhuur van externen wegens overbrugging 

van vacatures, benoemingen boven de formatie en kosten wegens werving en selectie, totaal 

148.000. Inmiddels is de formatie en bezetting bij de Griffie op orde. 

De kostenoverschrijding van 239.000 op het product bestuurlijk juridische advisering is voor 

88.000 toe te rekenen aan personeelskosten voor inhuur wegens overbrugging van moeilijk 

vervulbare vacatures. Verder zijn er meer aanbestedingsprocedures geweest waarvoor meer kosten 

voor extern juridisch advies zijn gemaakt, 45.000. De overige overschrijdingen worden 

gecompenseerd door direct gerelateerde hogere inkomsten. 

Op het product communicatie is 75.000 meer uitgegeven dan begroot. De afdeling Communicatie 

heeft in 2008 te maken gehad met een aantal langdurige ziektegevallen. Hierdoor was extra inhuur 

noodzakelijk. 

Het product publiekszaken laat een overschrijding zien van 105.000 doordat het voorstel om twee 

balies minder open te doen tijdens de ochtenduren niet is overgenomen door de raad. De taakstelling 

om de personeelslasten te verlagen is blijven staan maar niet gehaald. Voor de pilot postkantoren zijn 

kosten gemaakt voor externe begeleiding, publiciteit, haalbaarheidsonderzoeken, klantonderzoeken 

en handelingsvergoeding aan de postkantoren. Zo ook voor de inrichting van de centrale hal. Beide 

posten waren niet begroot. Het gaat om 91.000 resp. 55.000. In het Tweede Tussenbericht is hier 

melding van gemaakt. De kosten worden gedekt door niet direct gerelateerde meerinkomsten 

vanwege een hogere afzet van persoonsdocumenten. 

De kosten op product wijkbeheer zijn 205.000 hoger dan begroot. Daarvan heeft 68.000 

betrekking op personeelskosten, onder meer als gevolg van inhuur, inzet van derden op de wijkposten 

in vakantieperiodes en loonkosten van een tijdelijk bovenformatieve medewerker. De overige 

overschrijdingen zijn kleiner dan 50.000 euro en blijven hier onvermeld. 

Product kostenplaatsen Bestuur laat een overschrijding van 609.000 zien. De belangrijkste 

oorzaak daarvan is gelegen in de inhuur van externe krachten. Hier staat vacatureruimte tegenover, 



maar externe inhuur is een factor twee a drie duurder dan inzet van eigen mensen. Niettemin is er 

bewust voor gekozen om in te huren om de voortgang van projecten en de aansturing van de 

afdelingen/teams te waarborgen. 

Het project digitale dossiers is vertraagd waardoor er langer is ingehuurd dan voorzien. In het Tweede 

tussenbericht is een tegenvaller gemeld van 195.000. Na het Tweede Tussenbericht werd bekend 

dat het tekort op zou lopen tot 264.000. 

Op twee plekken in de organisatie ontstonden personele problemen door vertrek van meer 

medewerkers op dezelfde functie kort na elkaar (Inkoop en aanbesteding en management 

Publiekszaken). Voorts bleek dat de werving van nieuwe medewerkers op deze functies langer duurde 

dan voorzien, terwijl de business vereiste dat de winkel openbleef. De overschrijding van 415.000 is 

niet gemeld bij het Tweede Tussenbericht omdat verwacht werd dat de functies nog in 2008 ingevuld 

zouden worden en dat het totale vacaturebudget van de hoofdafdeling toereikend was om het tekort 

op te vangen. 

Op programma 11 zijn overschrijdingen te melden op de producten bouwvergunningen ( 723.000), 

handhaving bouwen regelgeving ( 484.000) en algemene baten en lasten ruimte ( 609.000). Een 

deel van deze overschrijdingen wordt gecompenseerd door lagere lasten dan begroot. De 

overschrijding op de lasten van programma 11 is in totaal 288.000 euro. In het Tweede 

Tussenbericht en ook in de aanvullende memo van 15 december is reeds melding gemaakt van 

verwachte overschrijdingen. In aanvulling daarop is in december bij de behandeling van 

bezwaarschriften gebleken dat op het product bouwvergunningen een voorziening moet worden 

getroffen voor een dubieuze debiteur ter grootte van 128.000. 

Categorie 2: Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct 

gerelateerde opbrengsten. 

In programma 1 is op product wet sociale werkvoorziening 244.000 meer uitgegeven dan begroot. 

Op totaalniveau is er geen overschrijding op dit product. De rijksbijdrage is verhoogd en de gemeente 

sluist dit door aan de WSW-instellingen. Een batig saldo zou terug gestort moeten worden aan het rijk 

en zou de dienstverlening doen verminderen. 

De lastenoverschrijding op onderwijshuisvesting, programma 4, heeft voor 590.000 betrekking 

op kosten die in 2008 gemaakt zijn na de brand op 28 december 2007 van de Vrije School. Het gaat 

om tijdelijke huisvesting, vervanging van de inventaris en planvoorbereiding voor de nieuwbouw. De 

kosten worden afgedekt uit een nog te ontvangen schade-uitkering. De kredietaanvraag volgt in 2009 

als de aanbestedingsresultaten bekend zijn. 

In het Tweede Tussenbericht werd uitgegaan van een vertraging van activiteiten van het 

onderwijsachterstandenbeleid. In de laatste maanden van het jaar zijn de achterstanden ingelopen 

en is ook nog een deel van het gereserveerde rijksgeld uit 2007 besteed. Tegenover de hogere lasten 

( 331.000) staan hogere bijdragen van het rijk. Per saldo is er sprake van een klein voordeel op dit 

product. 

Een deel van de overschrijding in programma 8, product publiekszaken, is veroorzaakt doordat er 

meer persoonsdocumenten zijn verkocht en er meer rijksleges moet worden afgedragen ( 99.000). 

Hier staan hogere opbrengsten tegenover. 

De kosten voor deregulering (product bestuurlijk juridische advisering, programma 8) waren niet 

begroot, 99.000. Hier staan niet begrote baten tegenover. Ook tegenover de overschrijding op 

Inwonersbudgetten (product wijkbeheer, 58.000) staan baten, namelijk bijdragen van 

woningbouwverenigingen en Fonds 1818. 

Categorie 3: Kostenoverschrijdingen bij open einde (subsidie)regelingen. De overschrijding blijkt door 

het open karakter vaak pas bij het opmaken van de jaarrekening. 

In programma 1, product uitkeringen is de lastenoverschrijding veroorzaakt door de WWB 1,3 

miljoen. Dit is een open einde regeling waarin de gemeente beperkt kan sturen. Het monitoren van de 



WWB is een van de meest essentiële onderdelen van het betrokken organisatieonderdeel. De WWBontwikkeling 

is in het Tweede Tussenbericht al gedeeltelijk aangegeven. 

Categorie 4: Kostenoverschrijdingen op activeerbare activiteiten (investeringen), reserves, 

voorzieningen en langlopende schulden. 

Activa: 

Aanleg voetbalvelden Bentwoud 

De gemeente Zoetermeer heeft zoals vastgelegd op 17 februari 2006 in de 

samenwerkingsovereenkomst "Driehoek Benthuizen" de verplichting een sportcomplex te realiseren in 

het Bentwoud. Daartoe is op 23 juni 2008 door de gemeenteraad besloten tot een begrotingswijziging 

voor de realisatie. Hoewel uit de tekst van het raadsvoorstel blijkt dat de activiteiten voor de realisatie 

van het sportcomplex Bentwoud starten in 2008 is in de begrotingswijziging er ten onrechte van uit 

gegaan dat alle lasten zouden komen in 2009. Dat was niet correct. Met name de lasten voor het 

aankopen van de grond, het bouwrijp maken, de aanleg van een bouwweg en de aanleg van de 

natuurgrasvelden hadden in de begrotingswijziging moeten worden opgenomen voor het jaar 

2008. Gezien de opleverdatum van 1 oktober 2009 was het onvermijdelijk om reeds in 2008 te starten 

met de werkzaamheden, omdat bijvoorbeeld de natuurgrasvelden een jaar nodig hebben om 

bespeelbaar te zijn. Voordat er gestart werd met de werkzaamheden moest ook de benodigde grond 

worden aangekocht. Daarbij is over het hoofd gezien (mede gelet op het feit dat het leeuwendeel van 

de lasten -ruim 7 miljoen euro- betrekking heeft op 2009) dat hiervoor conform de begrotingswijziging 

nog geen middelen aanwezig waren. De overschrijding in 2008 bedraagt 1.916.000. 

De Keerkring, aanpassing 2008 

Dit project bestond in hoofdzaak uit de renovatie en aanpassing van de binnenzijde van dit 

schoolgebouw. Tijdens de uitvoering van dit project bleek de dakbedekking asbest te bevatten. 

Volgens de regelgeving hoef je daar, zolang niemand daaraan komt, niets aan te doen. Toen het 

bericht binnen kwam dat kinderen het dak beklommen is direct opdracht gegeven tot sanering van het 

dak. Daarbij is verzuimd om aanvullend krediet aan te vragen. In 2009 zal alsnog een aanvraag voor 

aanvullend krediet worden voorgelegd aan de raad. De overschrijding bedraagt 69.000. 

De Voorde Bokkenweide 

Het krediet is met 177.000 overschreden. De oorzaak hiervan is gelegen in de extra kosten die 

moesten worden gemaakt voor installaties en daarmee extra kosten voor het vervangen van plafonds. 

In overleg met het schoolbestuur is er bij dit project voor gekozen om het gebouw, gelet op de 

kwetsbare leerlingen (communicatief gehandicapten) en de bouwaard van het schoolgebouw, een 

beperkte vorm van koeling toe te passen. Dat leidt tot extra exploitatiekosten, maar die zijn voor 

rekening van het schoolbestuur. Tijdens de uitvoering bleek dat er een probleem ontstond tussen de 

leidingen voor de koeling/ventilatie en de bestaande staalconstructie van het schoolgebouw 

(hoogte/kruisingen). Dat heeft ertoe geleid dat er een ander type kanalen moest worden gekozen en 

dat er daardoor een geheel nieuw plafond moest worden toegepast. Dat heeft geleid tot substantiële 

meerkosten. In augustus 2008 is dit bekend geworden. Dit is niet het tweede tussenbericht 

meegenomen. In 2009 wordt aan de raad voorgesteld om een aanvullend krediet beschikbaar te 

stellen. De dekking hiervoor is in het meerjarenperspectief onderwijshuisvesting geraamd. 

Nieuwbouw Stedelijk College 

De oorzaak van deze overschrijding, 537.000, is de langere bouwtijd als gevolg van het faillissement 

van Boers waardoor er extra rentelasten zijn toegerekend. Deze zijn geboekt in december 2008 

waardoor ze tot die tijd niet zichtbaar waren in de administratie. In 2008 waren kapitaallasten geraamd 

tot een bedrag van ruim 600.000 en die zijn vrijgevallen bij tweede tussenbericht. Tegenover deze 

extra rentelasten staat een hieraan gerelateerde te vorderen inkomst van het schoolbestuur, groot 

circa 400.000. Voor het restant zal een beroep worden gedaan op de eerder vrij gevallen middelen. 

Voorbereidingskrediet Oosterheem Zuid 

De voorbereidingskosten (architect) zijn 707.000 hoger uitgevallen omdat de voorbereiding langer 

heeft geduurd dan gepland. Dit wordt veroorzaakt omdat het definitieve krediet wordt gebaseerd op de 

aanbestedingsresultaten, waardoor de voorbereidingskosten langer door liepen. De aanbesteding is 

vertraagd omdat de Europese aanbesteding (19 december 2008) slecht is verlopen en er 

onderhandelingen nodig zijn geweest om tot overeenstemming te komen. Als alles volgens planning 

was verlopen was het definitieve voorstel nog in 2008 in de raad geweest. Op 2 juni 2009 wordt het 



definitieve krediet aan de raad voorgelegd en het voorbereidingskrediet hierin verwerkt. 

Voorzieningen: 

Voorziening sanering voormalige gasfabriek Delftsewallen 

Voor de sanering van de voormalige gasfabriek Deltsewallen is een voorziening getroffen. In 2008 zijn 

er meer uitgaven ( 109.000) ten laste van deze voorziening gebracht dan voorzien. Het gaat hier 

vooral om de afwaardering van de boekwaarde van de Delftsewallen. Per abuis was deze 

afwaardering niet opgenomen in de begroting. De aanwendingsoverschrijding past binnen de 

doelstelling van de voorziening. 

Voorziening Herstelkosten 

In de voorziening herstelkosten is 200.000 gestort. Deze voorziening is in 2008 ingesteld vanwege 

een met een huurder aangegane overeenkomst. Deze overeenkomst is eind 2008 aangegaan en kon 

om deze reden niet eerder worden gemeld aan de raad. De storting leidt niet tot een overschrijding in 

programma 3. 

Langlopende schulden: 

Op de langlopende vorderingen op grond van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) is een 

overschrijding te melden van 74.000. De BWS regeling wordt geheel gefinancierd door derden 

(Haaglanden/ Ministerie VROM). De ontvangst vanuit derden (Haaglanden) en de uitbetaling aan 

subsidiënten (woningcorporaties) vindt niet op hetzelfde tijdstip plaats en is door ons niet 

beïnvloedbaar. De doorbetaling is afhankelijk van de daadwerkelijk oplevering (gereedmelding) van 

het aantal woningen. In 2008 is in totaal 1,711 mln uitbetaald waarvan 1,637 was voorzien. 

Op reserves zijn er geen onrechtmatige overschrijdingen te melden. 

Conclusie begrotingsonrechtmatigheid 

De onrechtmatigheden die meetellen in het oordeel van de accountant in deze jaarrekening blijven in 

totaal ruim binnen de 1% (1% is ongeveer 3,6 mln.). Het gaat hierbij om de volgende onderwerpen: 

• OZB op in aanbouw zijnde schoolgebouwen (Picassolyceum en deel Oosterpoort) ad 

100.000; 

• Hogere personeelskosten vanwege moeilijk vervulbare vacatures voor veiligheid en 

openbare orde ad 177.000; 

• Langere voorbereidingstijd en daarmee hogere voorbereidingskosten Oosterheem Zuid ad 

707.000; 

• Extra kosten voor installaties en plafonds voor de Voorde ad 177.000; 

• Extra kosten vanwege asbest in de dakbedekking van de Keerkring ad 69.000. 

De overige begrotingsonrechtmatigheden die meetellen in het oordeel van de accountant zijn minder 

dan 100.000 en om die reden hier niet gemeld. 

IC-onrechtmatigheid 

Bij een procescontrole in oktober 2008 is vastgesteld dat een overschrijding heeft plaatsgevonden op 

de in het treasury-statuut vastgelegde maximum per kredietlijn bij een van de partijen. Op deze 

situatie is direct actie genomen door de positie terug te brengen. Daarnaast is de interne 

procescontrole aangescherpt. 

Het college hecht waarde aan een goedkeuring op het onderdeel rechtmatigheid. Het college 

verkeerde in de veronderstelling dat met het herstellen van de positie in combinatie met het daarover 

verantwoording afleggen in de jaarrekening werd voldaan aan de eisen van de regelgeving. De 

accountant heeft aangegeven dat zonder nadere besluitvorming er toch sprake is van een 

onrechtmatigheid. Van de onrechtmatigheid met betrekking tot treasury zal daarom in mei een 

voorstel tot besluitvorming worden voorgelegd. 

Voor het overige zijn er in de IC’s geen onrechtmatigheden geconstateerd van materieel belang. 


2.19 Paragraaf Verbonden Partijen 

Paragraaf Verbonden partijen 

Beleid 

Onder Verbonden Partijen verstaat de gemeente Zoetermeer partijen die gemeenschappelijke taken in 

opdracht van de gemeente uitvoeren. Het gaat om tijdelijke of langdurige samenwerkingsverbanden met 

andere gemeenten, overheden, non-profitorganisaties of private partijen met een eigen juridische entiteit, 

waarin activiteiten in organisatorisch verband worden uitgevoerd en de gemeente een bestuurlijke, 

financieel, integriteits- óf ander risico loopt. Deze definitie is breder dan in het Besluit Begroting en 

Verantwoording (BBV) vermeld staat. In de BBV wordt gesproken over én zowel een bestuurlijk als én 

een financieel belang. De definitie sluit samenwerkingsverbanden zonder juridische entiteit uit, zoals 

subsidieverstrekkingen, overeenkomsten, leningen en garantstellingen. 

Op hoofdlijnen bestaan er twee vormen van samenwerking: de publiekrechtelijke (de 

Gemeenschappelijke Regeling) en de privaatrechtelijke samenwerkingsvorm, waarbij de gemeente 

samenwerking aangaat met private partijen (stichtingen, verenigingen, of deelnemingen in 

kapitaalvennootschappen: NV of BV). 

In een samenwerking met andere partijen worden uitsluitend taken uitgevoerd, die een publiekrechtelijk 

belang dienen. 

Specifiek beleid ten aanzien van verbonden partijen staat beschreven in de nota Verbonden Partijen. 

Nota Verbonden Partijen 

December 2008 is de nota Verbonden Partijen door de Raad vastgesteld. In deze nota zijn richtlijnen 

opgenomen voor het maken van een afweging wanneer wordt overwogen tot samenwerking over te 

gaan. Er wordt aandacht besteed aan de keuze van de soort samenwerking (publiekrechtelijk of 

privaatrechtelijk), de bestuurlijke en ambtelijke rolverdeling en de wijze waarop sturing, beheersing, 

verantwoording en toezicht zijn geregeld. De richtlijnen zijn vertaald naar een checklist en een financieel 

toetsingskader. 

De checklist is een hulpmiddel om te komen tot een oordeel ten aanzien van het aangaan van een 

nieuwe samenwerkingsovereenkomst en gaat in op vier onderwerpen: afwegingskader, grondhouding, 

rolverdeling en governance. Deze onderwerpen moeten minimaal in een regeling, contract of statuten 

geregeld zijn voordat een besluit tot samenwerking wordt genomen. De checklist is niet limitatief, maar 

geeft de belangrijkste onderwerpen aan, waarover moet worden nagedacht om op de grootste risico’s bij 

samenwerking een passend antwoord te hebben. 

Ook zijn modelbepalingen voor een gemeenschappelijke regeling opgenomen 

Belangrijke ontwikkelingen 

Onderstaand zijn de belangrijkste ontwikkelingen met betrekking tot individuele Verbonden Partijen in het 

verslagjaar 2008 opgenomen. 

ENECO Holding N.V. (ENECO) 

Van rijkswege is bepaald dat de energiebedrijven zich moeten splitsen in een netbedrijf en een productie- 

/ leveringsbedrijf. De aandelen van het netbedrijf moeten in overheidshanden blijven. De aandelen 

productiebedrijf mogen aan particulieren worden verkocht. 

Eneco heeft een onderzoek lopen naar “alle mogelijke opties” voor het productiebedrijf. Inmiddels (begin 

2009) is bekend gemaakt dat de twee andere grote Nederlandse energiebedrijven Essent en Nuon zo 

goed als zeker in buitenlandse handen overgaan. 

De gemeente is voornemens de aandelen te verkopen, zodra zich een goede mogelijkheid voordoet. 

Bij het najaarsdebat 2008 is besloten de te verwachten dividenduitkering te verhogen naar 100% op 

meerjarenbasis (was 75% in vierde begrotingsjaar). 

NV Drinkwaterbedrijf Zuid-Holland (DZH) 

DZH kent een statutair verbod op dividenduitkering. In de aandeelhoudersvergadering is discussie 

gevoerd over het al dan niet mogelijk maken van een dividenduitkering DZH. Besloten is deze 

mogelijkheid niet op te nemen en de statuten op dat punt ongewijzigd te laten. Dit besluit van DZH wordt 

ondersteund door de gemeente Zoetermeer. . 

Gemeenschappelijke Regeling Bleizo 

Op 1 augustus 2008 is het openbare lichaam Gemeenschappelijke Regeling Bleizo (GR Bleizo) 

opgericht. Dit ter uitwerking van een op 1 februari 2008 gesloten bestuursovereenkomst tussen de 

gemeente Zoetermeer en de gemeente Lansingerland. Het is een samenwerkingsverband tussen de 

gemeente Zoetermeer en de gemeente Lansingerland die tot die tot doel heeft om binnen het 


Paragraaf Verbonden partijen 

aangewezen rechtsgebied gezamenlijk ontwikkelde plannen te realiseren. Het betreft de plannen zoals 

neergelegd in de visie Landschap als podium. Voorts heeft de GR Bleizo als doel om het in samenhang 

met die plannen bevorderen van de realisering van de stedenbaanhalte Bleizo. Een en ander conform 

hetgeen is overeengekomen in voormelde bestuursovereenkomst. 

De financiële inbreng en de risicoverdeling geschiedt op basis van 50%-50% per deelnemende 

gemeente. 

Inmiddels zijn in 2008 alle gronden die de gemeente Zoetermeer in haar bezit had in eigendom 

overgedragen aan de GR Bleizo. 

Vervallen en nieuwe verbonden partijen 

Er zijn in 2008 geen verbonden partijen vervallen. 

Er is in 2008 een verbonden partijen bijgekomen: Gemeenschappelijke Regeling Bleizo. 

Zoetermeer kent de volgende verbonden partijen: Deelneming in vennootschappen (NV’s, BV’s, VOF’s 

en CV’s). 

- NV Bank voor Nederlandse Gemeenten 

- ENECO Holding NV 

- NV Duinwaterbedrijf Zuid-Holland 

- BV Coördinatie Afvalverwijdering Zuid-Holland (CAZH) 

- PRISMA Bleiswijk CV 

- PRISMA Beheer BV 

• Gemeenschappelijke regelingen 

- Regeling Stadsgewest Haaglanden 

Regeling Stadsgewest Haaglanden 

Mobiliteitsfonds Haaglanden 

Regiofonds Bereikbaarheidsoffensief Randstad. 

Uitvoeringsconvenant Vinex Haagse Regio / Grondkostenfonds Haaglanden 

BTW-convenant Haaglanden 

- Gemeenschappelijke regeling Hulpverleningsregio Haaglanden 

- Regeling Dienst Sociale Werkvoorziening Rijswijk en Omstreken 

- Gemeenschappelijke regeling GGD Zuid-Holland West 

- Gemeenschappelijke regeling Bedrijvenschap Hoefweg/Prisma 

- Gemeenschappelijke Regeling Bleizo 

- Gemeenschappelijke Regeling Schadevergoedingsschap HSL 

• Stichtingen en verenigingen 

- Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) 

- Vereniging Deltametropool 

- Diverse Verenigingen van eigenaren 

- Stichting Administratiekantoor Dataland 

- Stichting Kenniseconomie en Innovatie Zoetermeer 

- Stichting West Holland Foreign Investment Agency 

- Stichting Kennisalliantie Zuid-Holland 

- Energie Eerste Regionale Energie Agentschap EREA (fusie van EAZ en DEA) 

• Overig 

- Stichting Regio Randstad 

- Vereniging voor lokale Natuur- en Milieueducatie 

- Stichting Landschapsbeheer Zuid-Holland 

- Stichting Beveiliging Bedrijventerreinen 

- Stichting Land van Wijk en Wouden 

- European New Towns Platform (ENTP) 


2.20 Paragraaf Grondbeleid 

Inleiding 

Paragraaf Grondbeleid 

De paragraaf Grondbeleid beschrijft de visie van de gemeente op het grondbeleid, de uitvoering van het 

grondbeleid en de prognose van resultaten van de grondexploitaties, winstneming, verloop van reserves 

en het resultaat van het Grondbedrijf. 

De beleidsuitgangspunten zijn beschreven in de Nota Grondbeleid (Op Goede gronden, raadsbesluit 

060844, 29 januari 2007). De Nota Grondbeleid wordt elke vier jaar vastgesteld. In deze paragraaf is van 

de beleidsuitgangspunten alleen een samenvatting gegeven en wordt waar nodig een actueel inzicht 

geboden. 

Na die samenvatting komt de uitvoering van het grondbeleid aan de orde. Daarbij wordt een actueel 

inzicht verschaft in de prognose van het resultaat van de grondexploitaties, het resultaat van het 

Grondbedrijf, een onderbouwing van de geraamde winstneming en het verloop van reserves in relatie tot 

de risico's. 

Strategische visie op grondbeleid 

De strategische visie op het grondbeleid is beschreven in de Nota Grondbeleid. Uitgaande van gewenste 

veranderingen in het ruimtegebruik die volgen uit ruimtelijk en sectoraal beleid, wordt de keuze voor inzet 

van grondbeleidsinstrumenten beschreven. Daarmee wordt de realisatie van een programma (te 

realiseren woningen, kantoren, bedrijven en voorzieningen) nagestreefd middels concrete 

gebiedsontwikkelingen. 

visie => grondbeleid => programma => gebiedsontwikkelingen 

Aanleiding voor grondbeleid: ruimtelijk en sectoraal beleid en visie 

De Nota Grondbeleid beschrijft de inzet van de juiste combinatie van grondbeleidsinstrumenten op basis 

van het ruimtelijke en sectorale beleid. 9 In de Nota Grondbeleid is een - niet uitputtende - opsomming 

van ruimtelijke en sectorale beleidsnota’s gegeven die beschrijven welke kwaliteiten in de stad van 

belang zijn. Hoe kunnen de bewoners van Zoetermeer op een prettige wijze wonen, werken, recreëren en 

zich verplaatsen? De nota’s en beleidskaders nopen tot een optimale inzet van de diverse instrumenten 

van het grondbeleid, zodat de beoogde doelen gerealiseerd kunnen worden. In de Nota Grondbeleid zijn 

onder andere de Toekomstvisie 2025 en Masterplan 2025, het stedelijk beleidskader wonen en de 

kantorenmarktnota genoemd. Inmiddels zijn nieuwe beleidsnota’s, zoals de Stadsvisie 2030 met de 

transformatiestudie kantorenlocaties vastgesteld. In de uitvoering van het grondbeleid wordt eveneens 

rekening gehouden met de beleidskaders uit deze nota’s. 

Inzet van grondbeleidsinstrumenten 

De ruggengraat van het grondbeleid van de gemeente Zoetermeer wordt gevormd door de volgende 

twaalf kaderstellende uitspraken in de Nota Grondbeleid. 

• De gemeente Zoetermeer kiest voor actief grondbeleid dat eventueel ook buiten de 

gemeentegrenzen kan plaatsvinden. 

• Wanneer passief grondbeleid gevoerd moet worden, streeft Zoetermeer er naar om alle aan de 

gebiedsontwikkeling gerelateerde kosten te verhalen. 

• Zoetermeer kiest voor facilitair grondbeleid als zij wenst om risico’s en/of kennis te delen met externe 

partijen. 

• In eerste instantie probeert de gemeente altijd om vastgoed minnelijk te verwerven. 

• Zoetermeer kiest voor het verkopen van grond, tenzij er bijzondere voorwaarden vastgelegd moeten 

worden. In dat geval kiest Zoetermeer voor erfpacht. 

• Zoetermeer hanteert marktconforme prijzen bij grondverkopen. 

• De mogelijkheid wordt onderzocht of vanaf 2010 ook voor sociale woningbouw marktconforme 

grondprijzen gehanteerd kunnen worden. 

• Bij uitgifte voor maatschappelijke voorzieningen wordt een eerste recht van terugkoop opgenomen. 

• & . ) ! ' .' + ! * ! . + & 

** ' ) 

9 Definitie van grondbeleid van gemeente: De keuzes die een gemeente heeft om grondbeleidsinstrumenten in te zetten binnen de 

wettelijke, financiële en beleidsmatige kaders, teneinde ruimtelijk en sectoraal beleid ten 

uitvoer te brengen. 

Doel van grondbeleid: Het tijdig realiseren van gewenste veranderingen in het ruimtegebruik. 



• De gemeente verhaalt planschade op de initiatiefnemer van de nieuwe ontwikkeling. 

• Bij nieuwe verlieslatende grondexploitaties is het financiële resultaat taakstellend, tenzij de 

gemeenteraad gedurende de exploitatieperiode ervoor kiest om de inhoudelijke kaders te wijzigen. 

• Wanneer 50% van de storting in reserve versterking financiële positie leidt tot een ratio 

weerstandsvermogen: 

- kleiner dan 1,0 ("onvoldoende"): aanvulling reserve versterking financiële positie uit 

algemene middelen tot 1,0 

- tussen 1,0 en 1,4 ("voldoende"): geen aanpassing 

- groter dan 1,4 ("ruim voldoende"): extra storting in de reserve MIP-projecten tot 1,4 

Actualiteit: grondbeleid sinds de vaststelling van de Nota Grondbeleid: invoering Grondexploitatiewet 

De gemeente Zoetermeer kiest voor actief grondbeleid. Een belangrijk argument voor actief grondbeleid 

is, naast het hebben van de maximale regie, het maken van winst op grondexploitaties. Deze winst kan 

worden ingezet voor investeringen in de ontwikkeling van de stad, fysiek of anderszins. Wanneer er 

echter passief grondbeleid moet worden gevoerd, wil de gemeente Zoetermeer zoveel mogelijk kosten 

verhalen op private partijen. Vanaf 1 juli 2008 geeft de nieuwe Wet ruimtelijke ordening de gemeente een 

verbeterde mogelijkheid om kosten te verhalen op private partijen, binnen de grenzen van "profijt", 

"proportionaliteit" en "causaliteit". Daarnaast wordt het mogelijk om als gemeente een detaillering van 

woningbouwcategorieën bij een bestemmingsplan op te nemen in een exploitatieplan. Ook kan het 

exploitatieplan verschillende inhoudelijke eisen ten aanzien van de fasering en de ontwikkeling van de 

locatie bevatten. Deze elementen leiden ertoe, dat belangrijke motieven voor een gemeente om een 

actief grondbeleid te voeren worden weggenomen. Met de grondexploitatiewet neemt de mogelijkheid om 

de regie over ontwikkelingen te voeren toe, zonder dat daar actief grondbeleid voor nodig is. Wanneer dat 

aan de orde is, zal op basis van de grondexploitatiewet worden afgewogen of actief grondbeleid 

noodzakelijk of gewenst is voor het behalen van de gestelde doelen. 

De invoering van de grondexploitatiewet leidt er toe, dat de passage in de Nota Grondbeleid over passief 

grondbeleid (kaderstellende uitspraak 2) is aangescherpt. De grondexploitatiewet voorziet de gemeente 

in een nieuw publiekrechtelijk instrument om kosten te verhalen, als privaatrechtelijk het kostenverhaal 

niet kan worden verzekerd door een (anterieure) realisatieovereenkomst. De grondexploitatiewet beperkt 

de mate van kostenverhaal echter tot het maximum van de grondopbrengsten. Bij verlieslatende 

exploitatieplannen komt het tekort ten laste van de gemeente. De grondexploitatiewet vraagt van de 

gemeente een integrale manier van werken. Zo is het exploitatieplan (de "grondexploitatie") gekoppeld 

aan het bestemmingsplan, dit moet binnen de organisatie goed worden afgestemd. De maximering van 

het kostenverhaal stelt eisen aan de financiële haalbaarheid en economische uitvoerbaarheid van 

ontwikkelingen. 

Bij passief grondbeleid moet de exploitatiebijdrage, indien niet privaatrechtelijke overeenstemming is 

bereikt, door de ontwikkelaar worden betaald bij de afgifte van de bouwvergunning. Hierdoor ontstaan 

nieuwe samenwerkingsverbanden binnen de gemeentelijke organisatie die voorheen niet aan de orde 

waren. In 2008 is gewerkt aan de implementatie van de grondexploitatiewet. Van een nieuwe 

gebiedsontwikkeling met passief grondbeleid was in 2008 nog geen sprake. 

Actualiteit: Stadsvisie 2030 

In december 2008 is de Stadsvisie 2030 vastgesteld. In deze Stadsvisie zijn kernopgaven geformuleerd, 

die ervoor zorgen dat Zoetermeer op weg naar 2030 haar bestaande kwaliteiten behoudt en versterkt. 

Zoetermeer heeft de ambitie voor inwoners en gebruikers een aantrekkelijk woon-, werken 

verblijfsklimaat te bieden. Een eerste hoofdopgave hierbij is het vast blijven houden aan een groene, 

stedelijke woonomgeving met voldoende kwalitatief hoogwaardige, duurzame en betaalbare woonmilieus 

en een dynamisch volwaardig stedelijk centrum. Een tweede hoofdopgave is de regionale samenwerking 

met voldoende arbeidsplaatsen die aansluiten bij het arbeidsaanbod en met een goed openbaar 

vervoerssysteem bereikbaar zijn. Belangrijke kernen binnen deze stadsvisie zijn het Stadscentrum, het 

station Zoetermeer, de A12 en de ontwikkeling Bleizo. 

De Stadsvisie 2030 heeft geen effect op de inzet van grondbeleidsinstrumenten bij de lopende 

grondexploitaties. Conform de vastgestelde Nota grondbeleid wordt bij deze gebiedsontwikkelingen actief 

grondbeleid gevoerd. Voor nieuwe gebiedsontwikkelingen wordt in principe ook uitvoering gegeven aan 

het vastgestelde beleid. Afhankelijk van de grondposities op bepaalde locaties uit de stadsvisie 2030 

bestaat de mogelijkheid, dat de gewenste kwaliteit op locaties ook bereikt kan worden door passief c.q. 

faciliterend grondbeleid. De economische uitvoerbaarheid speelt bij zowel actief als passief grondbeleid 

een grote rol. 


Actualiteit: marktontwikkelingen in 2008 


Economische situatie 

De belangrijkste marktontwikkeling in 2008 is natuurlijk de financiële crisis. In november 2008 zijn de 

effecten van de economische situatie op het resultaat van het Grondbedrijf in 2008 in kaart gebracht. De 

recessie heeft niet alleen consequenties voor 2008, maar zal ook de komende jaren voelbaar zijn. Bij de 

herziening van de grondexploitaties is de fasering bijgesteld uitgaande van een milde recessie. Het CPB 

heeft op 17 februari bekend gemaakt dat de recessie in 2009 niet mild maar diep zal zijn. 

De bijstelling is per locatie en programmaniveau bekeken. Over het algemeen raakt de recessie alle 

soorten programma’s en gebiedsontwikkelingen. Dit betekent dat bepaalde woningen, kantoren, 

bedrijventerreinen en voorzieningen op een later moment gerealiseerd zullen worden. 

Woningmarkt 

In 2008 waren het Stedelijk Beleidskader Wonen uit 2003 en de Lange Termijn Visie Wonen uit 2005 nog 

van toepassing. In deze beleidsdocumenten is beschreven, waaruit de Zoetermeerse woningvoorraad 

bestaat en is onder andere vermeld aan welke woontypologieën en woonmilieus behoefte bestaat. 

Volgens het beleid is de vraag naar grondgebonden woningen aanzienlijk groter dan de vraag naar 

appartementen. 

In 2008 is voor woningbouw minder grond uitgegeven dan was geraamd. Ook zijn er minder woningen 

opgeleverd dan er waren gepland. In 2008 zijn de meeste woningen gerealiseerd binnen de 

grondexploitatie Oosterheem. Circa 86 % van deze opgeleverde woningen in Oosterheem waren 

grondgebonden woningen. 

Bij de herziening van de grondexploitaties per 1 januari 2009 is de fasering van woningbouwlocaties 

aangepast naar aanleiding van de economische situatie. Met name de verkoop van nieuwbouwwoningen 

met een V.O.N.-prijs boven de 300.000 stagneert. De raming van opbrengsten uit grondverkopen voor 

woningbouw in Oosterheem, Zegwaartseweg Noord en Van Leeuwenhoeklaan is desondanks naar 

boven bijgesteld. Deze bijstelling is gebaseerd op de vastgestelde grondprijzen nota 2009 en een 

gunstigere verkaveling. 

In 2009 zal de nieuwe woonvisie Zoetermeer ter besluitvorming worden voorgelegd. In deze woonvisie 

zal de Zoetermeerse woningmarkt worden belicht en zal aansluiting worden gezocht bij andere 

beleidsnota's, zoals de Stadsvisie 2030. 

Kantoren 

De programmering van de kantorenlocaties gebeurt onder regie van Haaglanden. In 2008 zijn geen 

kantoren opgeleverd en is vrijwel geen grond uitgegeven voor de ontwikkeling van kantorenlocaties (twee 

grote locaties waren “bijna” verkocht). Hiermee is tot uiting gekomen hoe marktgevoelig de vraag naar 

kantoornieuwbouw is. De economische situatie is mede debet aan de geringe uitgifte aan grond voor 

deze functie, omdat deze in het algemeen van invloed is op de investeringsbeslissing van de 

projectontwikkelaar. De grondprijs is voor de ontwikkelende partijen niet het grootste struikelpunt. Deze 

partijen ondervinden met name hinder bij de financiering, de bouwkosten en het vertrouwen van de 

klanten. 

De begrote toename van de voorraad is niet gehaald. In de herziening van de grondexploitaties 2009 is 

naar aanleiding van de economische situatie de fasering van de ontwikkeling van kantorenlocaties 

aangepast. De verkoop van grond is afhankelijk van de markt en omdat in Zoetermeer in principe niet "op 

risico" wordt gebouwd, kan een ontwikkeling (en de grondverkoop) pas plaatsvinden wanneer de 

gebruiker van het te bouwen kantoor bekend is. Om die reden laten kantoorontwikkelingen zich niet zo 

eenvoudig plannen als woningbouw. Naast de kantoren in de lopende grondexploitaties zullen er 

kantoren worden gebouwd op locaties waarvoor nog geen grondexploitatie is vastgesteld of op locaties 

waar private partijen de grond bezitten. Dit is met name de ontwikkeling aan de Boerhaavelaan. 

Voor zover het de private ontwikkelingen betreft, betekent het door de gemeente faciliteren van zulke 

ontwikkelingen dat er concurrentie voor de locaties van de eigen grondexploitaties wordt gefaciliteerd, 

waarbij zoveel mogelijk kosten zullen worden verhaald door anterieure overeenkomsten of door 

exploitatieplannen. De ontwikkeling van Bleizo met minimaal 80.000 vierkante meter BVO kantoren is 

eveneens van invloed op de kantorenmarkt. In Bleizo zullen echter markten worden aangeboord die hun 

eigen dynamiek kennen. 

Als onderdeel van de stadsvisie 2030 heeft Zoetermeer de transformatiestudie kantorenlocaties 

vastgesteld. Bij de herziening van de grondexploitaties 2009 is een aantal kantorenlocaties uit de raming 

gehaald. 

Bedrijven 

De gronduitgifte van de bedrijfsterreinen in Oosterheem is versneld op gang gekomen. Binnen 

Oosterheem en Lansinghage is in 2008 circa 27.000 vierkante meter bedrijventerrein opgeleverd. Buiten 

de elf grondexploitaties is er een beperkt aantal kavels binnen de gemeentegrenzen van Zoetermeer dat 



als bedrijventerrein kan worden ontwikkeld. Het betreft het Kwadrant en de directe omgeving daarvan en 

het Numico-terrein. In beide gevallen betreft het geen "traditioneel bedrijventerrein" maar naar 

verwachting een multifunctionele ontwikkeling waarin gemengde commerciële en niet-commerciële 

functies (kantoren, bedrijven, voorzieningen) en ook woningen kunnen worden ontwikkeld. 

De ontwikkeling van bedrijventerreinen ten oosten van Zoetermeer (Prisma, Bleizo) is eerder 

complementair dan concurrerend voor de lopende grondexploitaties. Het karakter, het soort locatie en de 

doelgroep van de gebieden is verschillend. Bij de herziening van de grondexploitaties 2009 is binnen 

Lansinghage de oorspronkelijke geplande hotelvoorziening omgevormd tot een kantorenlocatie en 

bedrijfsterrein. 

Uitvoering grondbeleid in 2008: 

Uitvoering grondbeleid 2008: beleidsproducten 

In 2008 is geen nieuw grondbeleid vastgesteld. In Zoetermeer wordt jaarlijks het aankoopstrategieplan 

geëvalueerd en grondprijzennota herzien. Per 1 juli 2008 is ook de nieuwe Wet ruimtelijke ordening van 

kracht geworden, waarin de Grondexploitatiewet is opgenomen. Hierboven is reeds vermeld, dat dit 

grondbeleidsinstrument in 2008 nog niet is ingezet. 

Evaluatie Aankoopstrategieplan en grondverwerving in 2008 

Ten behoeve van proactieve grondaankopen ruim voorafgaand aan planologische processen stelt de 

gemeenteraad elke vier jaar een Aankoopstrategieplan (ASP) vast. Jaarlijks wordt door het college aan 

de gemeenteraad gerapporteerd over de voortgang van de in het ASP voorgestelde aankopen. In 2008 

zijn in het kader van het ASP vier objecten aangekocht en is een pachtbeëindiging tot stand gekomen. 

Daarbij was geen sprake van wijzigingen in het financiële kader. 

Grondprijzennota 2009 en grondverkopen in 2008 

Op basis van de in de Nota Grondbeleid vastgelegde systematiek van grondprijsbepaling, stelt het 

college jaarlijks de grondprijzennota vast. Het opstellen van de grondprijzennota vindt plaats in 

samenhang met de herziening van de grondexploitaties, zodat de prognose van het resultaat van de 

grondexploitaties gebaseerd is op actuele grondprijzen en de door de gemeenteraad gestelde kaders. Op 

13 januari 2009 heeft het college de Nota Grondprijzen 2009 vastgesteld. Deze nota is nu voor het eerst 

openbaar. De gemeente hanteert marktconforme grondprijzen. De bestemming bepaalt hierbij in principe 

de waarde van de grond. De grondprijzen en de normen zijn gebaseerd op trends, ervaringen en 

ontwikkelingen in de betreffende vastgoedmarkten. 

Vaststelling van de herziening van de grondexploitaties 

Jaarlijks wordt de herziening van de grondexploitaties vastgesteld door de gemeenteraad. Het moment 

van vaststellen van de grondexploitaties wordt zodanig gekozen (in de maand maart of begin april), dat 

actuele cijfers beschikbaar zijn voor de jaarrekening van het voorgaande jaar. In 2008 is de herziening 

van de grondexploitaties vastgesteld op 17 maart 2008. Daarnaast is de nieuwe grondexploitatie 

Culturele As (8 december 2008) vastgesteld. De herziening van de grondexploitaties 2009 (raadsbesluit 

op 6 april 2009) is input voor de bepaling van het resultaat van het Grondbedrijf over 2008 en de 

prognose van het resultaat voor de komende jaren (zie hieronder onder "financiën"). 

Uitvoering grondbeleid 2008: programma 

Met de inzet van grondbeleidsinstrumenten wordt de realisatie van een programma (te realiseren 

woningen, kantoren, bedrijven en voorzieningen) nagestreefd middels concrete gebiedsontwikkelingen. 

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verwachte oplevering van woningen, kantoren, bedrijven 

en voorzieningen binnen de elf grondexploitaties. Deze tabel is ook opgenomen bij de herziening van de 

grondexploitaties per 1 januari 2009. 



woningen m² BVO kantoren m² bedrijfsterrein m² BVO voorzieningen 

opgeleverd 6.371 204.156 659.978 66.410 

2009 706 3.482 3.373 842 

2010 433 3.466 24.421 842 

2011 913 12.450 37.455 75.041 

2012 1.022 4.800 48.768 29.580 

2013 570 24.500 26.949 4.720 

2014 65 25.200 90.000 7.000 

2015 -130 11.900 39.922 1.200 

2016 0 0 0 0 

2017 270 0 0 0 

te realiseren 3.849 85.798 270.888 119.225 

TOTAAL 10.220 289.954 930.866 

Voor de woningen en de kantoren kan een overzicht worden gegeven van de, naast de locaties in de 

lopende grondexploitaties, mogelijk nog te ontwikkelen locaties. Het betreft particuliere ontwikkelingen of 

(her-)ontwikkeling van locaties door de gemeente (in de toekomst vast te stellen grondexploitaties). 

Uitvoering grondbeleid 2008: financiën 

Grondexploitaties 

De herziening van de grondexploitaties biedt actueel inzicht in de prognose van het resultaat van die 

grondexploitaties. Het is de financiële vertaling van alle aspecten van een gebiedsontwikkeling: kosten, 

opbrengsten, rente en fasering. De gemeenteraad stelt jaarlijks de herziening van de grondexploitaties 

vast. De gemeenteraad accordeert dan de wijzigingen ten opzichte van de vorige versie van de 

grondexploitaties. 

Per 1 januari 2008 waren er elf vigerende grondexploitaties. In 2008 is de eerste versie van de 

grondexploitatie Culturele As vastgesteld. Actualisatie en het verwerken van nieuwe inzichten in 2008 

hebben ertoe geleid dat de contante waarde van de elf grondexploitaties aan het einde van 2008 met 

12,5 miljoen was verbeterd ten opzichte van de stand per 1 januari 2008 10 . De grondexploitatie Centrum 

West is per 1-1-2009 afgesloten. 

In onderstaande tabel is deze verbetering gespecificeerd per grondexploitatie (laatste kolom). Tevens 

geeft de tabel de actuele contante waarde weer van de grondexploitaties per 1 januari 2009 (eerste 

kolom). De herziening van de grondexploitaties is vastgesteld door de gemeenteraad op 6 april 2009. Het 

nadelige saldo van de verliesgevende grondexploitaties wordt financieel gedekt vanuit de voorziening 

nadelige complexen. Het voordelige saldo van de winstgevende gebiedsontwikkelingen wordt gedurende 

de looptijd door middel van winstneming toegevoegd aan het resultaat van het grondbedrijf. De 

winstneming over 2008 bedraagt 14,4 miljoen (tweede kolom). Nagenoeg gelijktijdig met het doorsturen 

van de herziene grondexploitaties naar de gemeenteraad heeft het college besloten een extra bijdrage 

van ca. 

2,5 miljoen beschikbaar te stellen vanuit de grondexploitatie Oosterheem om de realisering van het 

centrumplan Oosterheem mogelijk te maken. Daardoor zal de winstneming 2008 ca. 

1,7 miljoen lager uitvallen. 

10 

De grondexploitatie Culturele As wordt voor het eerst herzien per 1-1-2010 


185.635

contante waarde 

01-01-2009 

herziening 

Dwarstocht 156.000 

Rokkeveen Kantoren 5.535.000 

Lansinghage 7.036.000 

Oosterheem 21.562.000 

Centrum West 2.092.000- 

Zegwaartseweg Noord 7.101.000 

Centrum Oost 463.000 

Restgronden Afgesloten Complexen 6.093.000 

Van Leeuwenhoeklaan 638.000- 

Palenstein 19.109.000- 

Buytenwegh 778.000 

Totaal 26.885.000 


bij: 

winstneming 

sinds vorige 

vaststelling 

Ten opzichte van de laatst vastgestelde versie van de elf grondexploitaties is er op contante waarde per 1 

januari 2009 een verbetering van 12,5 miljoen (laatste kolom). Deze verbetering wordt met name ( 

13,1 miljoen) veroorzaakt door een grote verbetering van de grondexploitatie Oosterheem. Die 

verbetering is vooral een gevolg van het bijstellen van de raming van de opbrengsten uit grondverkoop 

voor bedrijventerrein en door de lagere gerealiseerde kosten en hoger gerealiseerde opbrengsten ten 

opzichte van de raming in 2008. 

Niet-grondexploitaties 

Naast eigendommen waarvan de waardering is meegenomen in grondexploitaties heeft de gemeente ook 

gronden en opstallen die niet ingebracht zijn in een grondexploitatie. Voor deze eigendommen wordt de 

kostprijs of de lagere marktwaarde aangehouden. Voor gronden met een landbouwbestemming wordt 

een bedrag van 70.000 per hectare als marktwaarde aangehouden. 

Interne apparaatskosten 

De apparaatskosten voor eigen personeel en inhuur in het kader van de ontwikkeling van gronden 

worden gedekt uit de VTA-middelen die binnen de grondexploitaties beschikbaar zijn. Voor zover de 

overige apparaatskosten niet (in)direct zijn toe te rekenen aan de complexen, worden deze rechtstreeks 

ten laste van het resultaat van het Grondbedrijf verantwoord. Voor een nadere de toelichting op de 

verdeling van de apparaatskosten wordt verwezen naar paragraaf 3.5.3. “Kostenplaatsen”. 

Resultaat van het Grondbedrijf 

Analyse resultaat 2008 

Het resultaat van het Grondbedrijf 2008, voor geautoriseerde bestemming, bedraagt 7,4 miljoen. In lijn 

met de besluitvorming bij het 2 e tussenbericht 2008 is dit resultaat in de jaarrekening 2008 direct 

toegevoegd aan de reserves. Voor 50% in de MIP-reserve en voor 50% in de reserve versterking 

financiële positie grondbedrijf. 

Het resultaat van 7,4 miljoen van de grondbedrijfactiviteiten is enerzijds een gevolg van tussentijdse 

winstnemingen ( 12,8 miljoen) uit vastgestelde winstgevende grondexploitaties en van vrijval van 

middelen ( 3,3 miljoen) van voorzieningen zoals “de voorziening nadelige complexen”. Het resultaat is 

met een bedrag van 8,7 miljoen negatief beïnvloed door de afwaardering van de panden aan de 

Franklinstraat/Edisonstraat en het treffen van een voorziening voor de verlieslatende grondexploitatie 

Palenstein. 

Het resultaat van de grondbedrijfactiviteiten kent in vergelijking met de begroting een nadelig verschil van 

11,9 miljoen. In de tussentijdse informatievoorziening 2008 (tussenberichten en memo kredietcrisis) en 

de herziening van de grondexploitaties per 1-1-2009 is reeds een nadeliger resultaat 4,1 miljoen 

4.000 

249.000 

52.000- 

13.305.000 

- 

- 

- 

906.000 

- 

- 

- 

14.412.000 

af: 


01-01-2009 

vigerend 

157.000 

5.348.000 

7.439.000 

21.747.000 

3.122.000- 

6.078.000 

485.000 

8.530.000 

264.000- 

18.798.000- 

1.462.000 

29.062.000 

af: 


01-01-2009 

tussentijdse 

besluitvorming 


- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

- 

311.000- 

- 

311.000- 

verschil 


01-01-2009 

vigerend 

N = nadelig 

V = voordelig 

3.000 

436.000 

453.000 

13.120.000 

1.030.000 

1.023.000 

21.000 

1.531.000 

374.000 

- 

684.000 

12.546.000 

V 

V 

N 

V 

V 

V 

N 

N 

N 

N 

V


verklaard. In de herziening van de grondexploitaties is de volgende verklaring gegeven voor het negatief 

effect van de herziening op het resultaat van het Grondbedrijf over 2008: 

lagere winstneming Restgronden 1,5 miljoen 

hogere winstneming Oosterheem 3,7 miljoen 

lagere vrijval reserve door Oosterheem - 1,6 miljoen 

niet gerealiseerde winst Lansinghage - 4,1 miljoen 

overige - 0,6 miljoen 

Totaal nadeliger resultaat toegelicht - 4,1 miljoen 

bij de herziening van de grondexploitaties 

Het resultaat over 2008 is bij de jaarrekening 7,8 miljoen nadeliger geworden. Dat kan als volgt worden 

verklaard. 

2. Vrijval middelen voorziening nadelige complex 

Dorpsstraat, bestemd voor de Knip 1,0 miljoen 

3. Financieel effect extra gemeentelijke bijdrage 

In het realiseren van het centrumplan Oosterheem - 1,7 miljoen 

4. Vormen van voorziening nadelig complex Palenstein - 6,5 miljoen 

5. Afwaarderingverlies panden Franklinstraat/ Edisonstraat - 2,3 miljoen 

6. Faseringsverschil gronduitname Driehoek Benthuizen 0.5 miljoen 

7. Overige verschillen( < 0,5 miljoen) per saldo 1,2 miljoen 

Totaal nadeliger resultaat bij concernverslag 7,8 miljoen 

Totaal nadeliger resultaat ten opzichte van de 

Begroting 11,9 miljoen 

In de afgesloten grondexploitatie Dorpsstraat was in de nog te maken kosten rekening gehouden met 

deelprojecten die te maken hebben met de Knip Dorpsstraat. Deze middelen ad 1 miljoen vallen nu vrij. 

Om het centrumplan Oosterheem te kunnen realiseren wordt ingegaan op het voorstel van De Goede 

Woning om een lagere grondprijs te berekenen. Daarmee kan de onrendabele top van de te realiseren 

huurwoningen worden afgedekt. In de per 1 januari 2009 herziene grondexploitatie van Oosterheem is 

nog gerekend met een hogere grondprijs. Als gevolg van de overeenkomst met de Goede Woning valt de 

geprognosticeerde grondopbrengst ongeveer 2,5 miljoen exclusief BTW lager uit. Dat leidt tot een 

correctie van 1,7 miljoen op eerder genomen winsten tot en met 2008. 

In het verleden heeft de gemeenteraad ermee ingestemd om voor het taakstellende tekort van 

Palenstein gefaseerd middelen te onttrekken aan de MIP-reserve. Die fasering was destijds gekoppeld 

aan de ontwikkeling van de verschillende deelgebieden. Als gevolg van gewijzigde omstandigheden, is 

die fasering in deelgebieden komen te vervallen. In het kader van de verantwoording 2008 is, in lijn met 

de verslaggevingvoorschriften, ervoor gekozen om het per 1 januari 2009 voorziene taakstellende tekort 

van 19.1 miljoen volledig af te dekken. Dat leidt in 2008 tot een nadelig resultaat van 6,5 miljoen maar 

daar tegenover staat dat de geprognosticeerde onttrekkingen uit de MIP-reserve (iets meer dan de 6,5 

miljoen) kunnen vrijvallen. 

De boekwaarde van de panden Franklinstraat/Edisonstraat bedraagt eind 2008 ca. 11,0 miljoen Op 

basis van de WOZ-waarde voor de gebouwde opstallen en een prijs per vierkante meter voor de 

gesloopte opstallen is de waarde per 31 december 2008 berekend. Die waarde komt uit op 8,7 miljoen 

en dat leidt ertoe dat het verschil ad 2,3 miljoen tussen de marktwaarde (lager) en de boekwaarde ten 

laste van het resultaat 2008 moet worden verantwoord. 

In het resultaat over 2008 zijn de financiële effecten verwerkt van de overdracht van de gronden in de 

Driehoek Benthuizen ten behoeve van de aanleg van de Zoetermeerse sportvelden. In de ramingen 

was op andere momenten met deze transactie rekening gehouden. Het voordeel in 2008 is een gevolg 

van deze andere fasering. 

Het verloop van het resultaat van de grondbedrijfactiviteiten over 2008 kan als volgt worden samengevat: 

x miljoen. 

Begroting 19,3 

Mutatie 1 e / 2 e tussenbericht 0.9 

Mutatie Memo kredietcrisis -/- 4.8 

Tussenstand 15,4 

Mutatie herziening grondexploitaties -/- 0,2 

Stand na herziening 15,2 

Mutatie concernverslag -/- 7,8 

Resultaat 2008 7,4 

======== 


Resultaat 2009 en verder 


De prognose van het resultaat van het Grondbedrijf over de jaren 2009 en verder is weergegeven in 

onderstaande tabel. 

Prognose resultaat Grondbedrijf (in mln) Totaal 2009 2010 2011 2012 2013 e.v. 

Resultaat 64,3 17,9 14,7 12,3 11,7 7,6 

Afdracht 50% aan Reserve MIP 32,2 9,0 7,4 6,2 5,8 3,8 

Bij het Tweede tussenbericht 2008 bedroeg de prognose van het resultaat van het Grondbedrijf voor de 

jaren 2009 en verder 56,8 miljoen. Het voordelig verschil van 7,5 miljoen wordt verklaard door de 

verwachting dat de komende jaren meer winst kan worden genomen uit de grondexploitaties, op basis 

van de herziening van de grondexploitaties per 1 januari 2009. 

In de prognose wordt uitgegaan van een afdracht van 50% van het resultaat van het Grondbedrijf aan de 

Reserve MIP-projecten en 50% in de Reserve versterking financiële positie grondbedrijf. Zoals is 

vastgelegd in de nota “Op Goede Gronden” komt de definitieve bestemming van het resultaat, en dus ook 

de verdeling over beide reserves, aan de orde bij de vaststelling van de jaarrekening (zie voorstel tot 

bestemming resultaat 2008). 

Prognose verloop van reserves in relatie tot de risico's 

Binnen het Grondbedrijf wordt de weerstandscapaciteit gevormd door de risicoreserve en de reserve 

versterking financiële positie. Onderstaande tabel geeft de prognose voor het verloop van de 

weerstandscapaciteit aan (uitgaande van de jaarlijkse storting van 50% van het resultaat van het 

Grondbedrijf aan de reserve versterking financiële positie). 

Prognose verloop weerstandscapaciteit 

Grondbedrijf in mln. * 

01-01-2009 01-01-2010 01-01-2011 01-01-2012 01-01-2013 

Reserve versterking financiële positie 19,4 28,3 35,6 41,7 47,6 

Risicoreserve 8,0 5,3 3,8 2,3 0,8 

Totaal 27,4 33,6 39,4 44,0 48,4 

* Stand op 1 januari is inclusief resultaatsbestemming voorgaand jaar 

Tegenover de weerstandscapaciteit staan de risico's waarmee binnen het Grondbedrijf rekening moet 

worden gehouden. Het totaal van de risico’s per 31 december 2008 bedraagt 19,7 miljoen. In dit bedrag 

is, zoals in eerdere verantwoordingsdocumenten is gemeld, geen rekening gehouden met de claim van 

76 miljoen van Etam Vastgoed / Tenstone BV. De boete voor de niet nakoming van de grondlevering van 

Miss Etam is in het totaal van de risico’s opgenomen op basis van het in het contract opgenomen bedrag 

van 454.000 met een kans van 80 %. Voor een verdere specificatie van de risico’s wordt verwezen naar 

de paragraaf weerstandsvermogen. Bij een ratio van het weerstandsvermogen van 1,4 en een totaal aan 

risico’s van 19,7 miljoen bedraagt de maximale benodigde weerstandscapaciteit 27,6 miljoen. 

Uitgaande van een gelijkblijvend totaal van de risico’s kan op basis van de beleidsregels in de Nota 

Grondbeleid de komende jaren een afroming van de reserve versterking financiële positie plaatsvinden. 




3 JAARREKENING 

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 

3.1 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 

Inleiding 

De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit Begroting en 

Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) daarvoor, na aanpassing vanaf het begrotingsjaar 2008, 

geeft. 

Een belangrijke BBV-regel is dat reserves uitsluitend bij wijze van resultaatbestemming (via de exploitatie) 

mogen worden gemuteerd. 

De grondslagen voor waardering en afschrijving zijn mede gebaseerd op de Financiële Verordening 

gemeente Zoetermeer. De raad heeft deze verordening op 27 oktober 2003 opgesteld op basis van artikel 

212 van de Gemeentewet en geldt vanaf het begrotingsjaar 2004. De verordening is op 19 december 2005 

door de raad is geactualiseerd. In aansluiting op de Financiële verordening heeft de raad op 23 februari 

2006 de nota activa- en afschrijvingsbeleid vastgesteld, die per 1 januari 2006 is ingegaan. 

In aansluiting op de Financiële verordening heeft de raad op 29 januari 2007 de nota grondbeleid 2007- 

2011 “Op goede gronden” vastgesteld. Hierin is een aantal kaderstellende bepalingen opgenomen, 

waaronder de financiële beheersing van het Grondbedrijf. 

Waarderingsgrondslagen 

Algemeen 

De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van de 

verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Tenzij in de balanstoelichting anders is vermeld, worden de activa en 

passiva opgenomen tegen nominale waarden. 

Vaste activa algemeen 

In de Financiële verordening gemeente Zoetermeer zijn regels voor het financieel beheer opgenomen, 

waaronder regels voor waardering en afschrijving van vaste activa. Deze verordening is laatstelijk op 

19 december 2005 door de raad is geactualiseerd. Hierbij is de ondergrens voor het activeren van 

investeringen met een economisch nut bepaald op 50.000, waarbij bedragen onder de 10.000 niet 

worden geactiveerd (uitgezonderd gronden en terreinen die altijd geactiveerd moeten worden). Bij 

bedragen tussen de 10.000 en 50.000 is er een keuzemogelijkheid die in het raadsvoorstel voor de 

kredietaanvraag moet worden gemotiveerd. 

In aansluiting op de Financiële verordening heeft de raad op 23 februari 2006 de nota activa- en 

afschrijvingsbeleid vastgesteld, die per 1 januari 2006 is ingegaan. Naast richtlijnen voor activeren en 

afschrijven is hierin geregeld dat geen componentenbenadering meer wordt toegepast en tevens zijn 

regels opgenomen voor het groot onderhoud. 

Conform het BBV is compensabele BTW op investeringen niet geactiveerd en is de boekwaarde van alle 

activa waar voor 31 december 2003 reserves op in mindering zijn gebracht niet gecorrigeerd. 

Conform de Financiële verordening gemeente Zoetermeer is de in bestaande vaste activa van vóór 2003 

begrepen BTW, voor zover betrekking hebbende op overheidshandelen, niet afgewaardeerd. 

Bij afschrijving van vaste activa is de door de hiervoor vermelde nota activa- en afschrijvingsbeleid 

gevolgd, tenzij hierop bij specifiek kredietbesluit van de raad is afgeweken. 

Geactiveerde investeringen met een economisch nut worden afgeschreven op basis van de 

annuïteitenmethode. Indien hiervan wordt afgeweken dan wordt dat gemotiveerd in het 

raadsvoorstel bij de kredietaanvraag aangegeven. Investeringen in de openbare ruimte met een 

maatschappelijk nut bij voorkeur niet geactiveerd, maar indien nodig is activering wel mogelijk. In 

dat laatste geval wordt een afschrijvingsmethodiek gekozen waarbij investering zo snel mogelijk 

wordt afgeschreven. 

De eerste (volle jaar)afschrijving vindt plaats in het jaar volgend op het jaar waarin de geactiveerde 

investering tot stand is gekomen c.q. in exploitatie is genomen. Op gronden wordt in het algemeen niet 

afgeschreven. Materiële vaste activa, waarop specifieke investeringsbijdragen van derden op in mindering 

zijn gebracht, worden op het saldo afgeschreven. 

Op investeringen, die worden geactiveerd, wordt jaarlijks rente over de boekwaarde per 1 januari 

bijgeschreven. Op geactiveerde investeringen van 250.000 of meer is daarnaast ook rente tijdens 

de bouw (in de loop van het jaar) bijgeschreven. 

155 



Immateriële vaste activa 

Omdat de Financiële verordening activering van de kosten voor het afsluiten van geldleningen vanaf 2004 

niet meer mogelijk maakt is hiervoor vanaf 2004 geen boekwaarde op de balans opgenomen. 

Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief mogen op grond van het BBV slecht onder 

bepaalde voorwaarden worden geactiveerd. Afschrijving moet dan in maximaal vijf jaar plaatsvinden. 

Het activeren van tekorten is onder het BBV niet toegestaan. 

Materiële vaste activa 

Volgens het BBV wordt onderscheid gemaakt tussen: 

a. investeringen met een economisch nut 

b. investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut 

Investeringen met een economisch nut, met uitzondering van kunstvoorwerpen van cultuurhistorische 

waarde anders dan voor de verkoop, zijn, onder aftrek van bijdragen van derden die in een directe relatie 

hiertoe staan, geactiveerd. 

Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn alleen geactiveerd indien de 

financiële positie van de gemeente bekostiging ten laste van de exploitatie niet toeliet. Volgens de 

Financiële verordening gaat het hier om: investeringen in aanleg en onderhoud van: (inrichting) wegen, 

waterwegen, civiele kunstwerken, groen en kunstwerken. 

Bij activering worden eventuele bijdragen van derden hierop in mindering gebracht. Afschrijving hiervan 

vindt in een zo kort mogelijke termijn plaats waarbij resultaatafhankelijke extra afschrijving is toegestaan. 

De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs (i.c. de waarde 

die bij de eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking is genomen). 

Percelen waarvan de erfpacht eeuwigdurend is afgekocht zijn tegen een geringe registratiewaarde 

opgenomen. 

Voor materiële vaste activa gelden vanaf 1 januari 2006 (op grond van de nota activa- en 

afschrijvingsbeleid) de volgende standaard afschrijvingstermijnen: 

Geactiveerde investeringen Afschrijvingstermijn 

in jaren 

Gronden en terreinen niet afschrijven 

Woningen 40 

Bedrijfsgebouwen: 

gebouwen grotendeels van steen 

gebouwen grotendeels van hout 

tijdelijke gebouwen / noodlokalen / loodsen / 

opslagplaatsen 

Grond-, wegen waterbouw-kundige werken 

Vervoermiddelen: 

personenauto’s 

bedrijfsauto’s 

brandweerautospuit 

redvoertuig brandweer 

Machines, apparaten en installaties 5 

Overige materiële vaste activa: 

inventaris 

ICT hardware 

ICT software 

repressiemiddelen brandweer 

rioolstelsel 

ondergrondse inzamelmiddelen tbv 

afvalinzameling 

sportvoorzieningen 


40 

20 

15 

per investering in 

raadsvoorstel 

6 

8 

12 

15 

10 

4 

per investering in 

raadsvoorstel 

7 

50 

Financiële vaste activa 

Participaties in het aandelenkapitaal van NV’s en BV’s (“kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen” in de 

zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. 

Leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zonodig is een voorziening voor verwachte 

oninbaarheid in mindering gebracht. 

Bijdragen aan activa in eigendom van derden kunnen volgens de Financiële verordening worden 

geactiveerd indien dat volgens het BBV mogelijk is. 

Op financiële vaste activa wordt niet afgeschreven, behalve op geactiveerde bijdragen aan activa in 

30 

20


eigendom van derden. Deze wordt afgeschreven als was het actief, waarvoor de bijdrage wordt verstrekt, 

in bezit van de gemeente. 

Voorraden 

De verspreide percelen binnen het Grondbedrijf en de overige nog niet in exploitatie genomen 

bouwgronden zijn gewaardeerd op de verkrijgingprijs vermeerderd met het jaarlijks exploitatiesaldo, of 

lagere marktwaarde. Die marktwaarde wordt bepaald op basis van taxatie naar de actuele bestemming. 

Bijschrijving van exploitatiesaldi geschiedt enkel en voor zover de marktwaarde niet wordt overschreden. 

De waardering van de herontwikkelingen van percelen binnen het Grondbedrijf berust op de 

verkrijgingprijzen/vervaardigingkosten verminderd met de gerealiseerde opbrengsten. 

Voor die grondexploitaties waarbij een negatief saldo - dat als onvermijdelijk is te beschouwen - is 

voorzien, wordt de voorziening nadelige complexen aangehouden. Deze voorziening is steeds uitgedrukt 

in de netto contante waarde van de verwachte verliezen op grond van actuele 

grondexploitatieberekeningen, hierin nog niet verwerkte calculatieverschillen en specifieke besluiten. 

De voorziening is op de boekwaarde van de betreffende complexen in mindering gebracht. 

In het geval sprake is van een herontwikkeling wordt die situatie behandeld als ware sprake van een 

grondexploitatie met een negatief saldo. 

De overige gronden hulpstoffen zijn als volgt gewaardeerd: 

onderdelenmagazijn autowerkplaats afd. Afvalinzameling: laatst bekende inkoopprijs exclusief 

omzetbelasting; 

voorraad dieselolie afd. Afvalinzameling: inkoopprijs exclusief omzetbelasting; 

magazijn technisch beheer en onderhoud accommodaties: inkoopprijs. 

De als “onderhanden werken” opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de 

verkrijgingsprijs- of vervaardigingsprijs verminderd met de gerealiseerde opbrengsten, of de lagere 

marktwaarde. Aan de boekwaarde aan het begin van het jaar wordt rente toegerekend. Voor zover, op 

basis van de voorcalculaties (grondexploitatieberekeningen) sprake is van winstgevende grondexploitatie, 

wordt die winst genomen naar rato van de voortschrijding van de verkopen. Voor een uiteenzetting 

omtrent de tussentijdse winstneming wordt verwezen naar de grondslagen van de resultaatbepaling. 

Tussentijdse winstnemingen worden onder de gemaakte kosten in de boekwaarde van de betreffende 

complexen opgenomen. 

De overige onderhanden werken per eind 2008 betreffen vooral binnen de hoofdafdeling Ruimte 

onderhanden zijnde werken van de afdeling Ingenieursbureau Zoetermeer (IbZ). De waarde hiervan 

bestaat uit gemaakte productiekosten aan uren, materialen en inkopen/leveringen door derden. De 

gemaakte kosten worden volgens contract bij het bereiken van een bepaalde stand van het werk aan de 

opdrachtgever(s) doorbelast. 

Gerede producten zijn als volgt gewaardeerd: 

eigen verklaringen - gezondheidsverklaringen, benodigd voor het aanvragen van rijbewijzen -: 

inkoopprijs; 

voorraad automatiseringsproducten: vaste verrekenprijzen; 

voorraad dagparkeerkaarten: inkoopprijzen; 

voorraad speldjes t.b.v. festiviteiten inburgering: inkoopprijzen excl. btw; 

voorraden t.b.v. de horeca sportcentra (diverse consumptiegoederen en emballage): werkelijke 

inkoopprijzen excl. btw. 

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar (vorderingen), liquide middelen en 

overlopende activa 

Deze activa zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een aantal 

daarvoor gevormde voorzieningen in mindering gebracht. 

Reserves 

De reserves vormen tezamen met het resultaat na bestemming het eigen vermogen van de gemeente. De 

reserves zijn onderverdeeld in algemene reserves en bestemmingsreserves. De reserves zijn nominaal 

gewaardeerd. 

Conform het BBV is het onderscheid tussen reserves en voorzieningen gelegd bij de mogelijkheid dat de 

raad de bestemming kan wijzigen. Zolang de bestemming veranderd kan worden, is er sprake van een 

(bestemmings)reserve; zodra dit niet meer kan, is er sprake van een voorziening. Aan voorzieningen 

kleeft een verplichting. 

Volgens het BBV mogen mutaties in reserves uitsluitend bij wijze van resultaatbestemming (via de 

exploitatie) worden gemuteerd. In verband met de begrotingsrechtmatigheid zijn reservemutaties slechts 

in de jaarrekening (realisatie) verantwoord indien daarvoor expliciet bij de begroting of begrotingswijziging 

autorisatie door de raad is verleend en voor zover ook nodig en tot maximaal het daarvoor 

157 



gebudgetteerde bedrag. 

Uitzondering hierop zijn de volgende resultaatbestemmingen, die in de jaarrekening zijn verantwoord 

ongeacht de hiervoor begrote bedragen: 

De aan reserves toegevoegde rente, die gebaseerd is op de nacalculatorische rentepercentages voor 

marktrente en inflatie en het daaruit voortvloeiende renteresultaat op de totale jaarrekening dat 

verrekend is met de rente egalisatiereserve. Dit is met ingang van 2008 geautoriseerd op grond van 

raadsbesluit van 10 juli 2008 betreffende het 1 e Tussenbericht. 

De voorlopige bestemming van het feitelijk resterend resultaat van het Grondbedrijf (de binnen 

programma 9 ondergebrachte grondbedrijfproducten 830.xx), dat in de jaarrekening voor 50% is 

toegevoegd aan de reserve MIP en voor 50% aan de reserve versterking financiële positie 

grondbedrijf. Dit is vanaf 2008 geautoriseerd op grond van raadsbesluit van 17 november 2008 

betreffende het 2 e Tussenbericht. 

Voor zover een niet (toereikende) geautoriseerde reservemutatie toch nodig is, is deze opgenomen in het 

resultaatbestemmings- / dekkingsvoorstel bij de jaarrekening. Daarin komt ook de definitieve bestemming 

van het resterend resultaat van het Grondbedrijf (grondbedrijfproducten 830.xx) aan de orde. 

Voorzieningen 

De voorzieningen zijn gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het 

voorzienbare verlies. De volgende zeven voorzieningen zijn gewaardeerd op de contante waarde van de 

(reeds opgebouwde) toekomstige (onderhouds- of uitkerings-) verplichtingen: afkoopsommen onderhoud 

graven, onderhoud schoolgebouwen, groot onderhoud ondergronds, uitvoering sociaal statuut, spaarverlof, 

wethouderspensioenen en nazorg Rokkeveen. 

De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot 

onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de 

kwaliteitseisen die hiervoor geformuleerd zijn. In de het jaarverslag opgenomen paragraaf “onderhoud 

kapitaalgoederen” is het beleid ter zake nader uiteengezet. 

Conform het BBV is voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume 

is geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. Dit betreft vooral de 

vakantiegelden, waarvoor de gemeente op de balansdatum een verplichting heeft van zeven maanden 

(mei t/m december). Wel is deze verplichting opgenomen in de toelichting op de balans (als de niet in de 

balans opgenomen belangrijke financiële verplichtingen). 

In verband met de BBV-wijziging met ingang van het begrotingsjaar 2008 zijn alle gevormde 

voorzieningen voor meerjarige specifieke uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen 

met een bestedingsverplichting en een terugbetalingsverplichting per begin 2008 opgeheven en de hierin 

resterende middelen vrijgevallen naar de betreffende programma’s. De daarna aan het eind van elk jaar 

nog niet bestede middelen van overheidslichamen of nog te ontvangen bedragen van overheidslichamen 

worden als transitorische balansposten verwerkt. 

Indien er geen terugbetalingsverplichting bestaat of als het gaat om meerjarige bijdragen van derden, 

geen overheid zijnde, met een specifieke bestedingsrichting / prestatieverplichting dan worden deze nog 

wel tot de voorzieningen gerekend. 

Conform raadsbesluit van 10 juli 2008 betreffende het 1 e Tussenbericht is met ingang van 2008 de 

rentetoevoeging wegens waardeaanpassing van voorzieningen gebaseerd op de nacalculatorische 

rentepercentages voor marktrente en inflatie. Een eventueel hogere exploitatielast dan geraamd is 

hierdoor geautoriseerd. 

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer worden gewaardeerd tegen de 

nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. 

Vlottende passiva 

De vlottende passiva zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde. 

Borg- en garantstellingen 

Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten de balanstelling het totaalbedrag van 

de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. In de toelichting op de balans is hiervan 

een specificatie opgenomen. 

Grondslagen voor resultaatbepaling 

Conform het BBV is voor de jaarstukken een voor gemeenten gemodificeerd stelsel van baten en lasten 

gehanteerd. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Dat wil 

zeggen dat het jaar waarin de prestatie is verricht (levering van goederen of diensten), bepalend is voor 



de toerekening. Of de baat of last al feitelijk ontvangen of betaald is, doet niet ter zake. 

Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en 

risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij 

voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. 

Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend 

betaalbaar gesteld wordt. 

Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als 

gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks 

terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige 

personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden 

gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende 

vakantiegelden verlofaanspraken en dergelijke. 

Per balansdatum nog lopende verplichtingen (met uitzondering van jaarlijks terugkerende arbeidskosten 

gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume) of rechten betreffende het boekjaar zijn als nog 

verschuldigde (nog te betalen) c.q. nog te vorderen (nog te ontvangen) bedragen opgenomen. 

Het bovenstaande toerekeningsbeginsel (prestatiemoment) is eveneens bij interne leveringen (tussen 

organisatieonderdelen) toegepast. In de balans zijn de onderlinge verrekeningen, vorderingen en 

schulden tussen de organisatieonderdelen zoveel als mogelijk geëlimineerd. Bij de vlottende activa 

(overlopende activa / vooruitbetaalde bedragen) is een eliminatieverschil op interne posten opgetreden 

van afgerond 96.000 waarvoor de balans niet meer is gecorrigeerd. Tevens kon bij de vlottende activa 

(uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar / overige vorderingen) een bedrag van 

afgerond 35.000 aan interne vorderingen niet geëlimineerd worden. 

Het stelsel van baten en lasten is ook voor de geactiveerde activa (o.a. investeringen) toegepast. Gelet op 

de betekenis voor de vermogenspositie per balansdatum zijn substantiële verplichtingen (boven 100.000 

per aangegane verplichting) in de jaarrekening opgenomen. 

Voorts is het toerekeningsbeginsel bij de toepassing van de waarderings- en afschrijvingsmethoden in 

acht genomen. Dit houdt in dat baten en lasten, alsmede kwantificeerbare risico's die hun oorsprong 

vinden (bekend zijn) vóór het einde van het boekjaar, worden verwerkt in de jaarrekening van het 

betreffende boekjaar. Het toerekeningsbeginsel kent drie componenten, die de belangrijkste 

uitgangpunten vormen voor de juiste invulling van het stelsel van baten en lasten, te weten het 

voorzichtigheids-, het realisatie- en het vergelijkingsbeginsel. 

Met het voorzichtigheids- en realisatiebeginsel wordt bedoeld dat activa niet te hoog mogen worden 

gewaardeerd en passiva niet te laag. Dit betekent dat winsten / baten slechts worden genomen voor zover 

zij op de balansdatum zijn gerealiseerd en dat verliezen / lasten en risico's direct worden genomen in het 

jaar waarin deze worden voorzien. Voor wat betreft de toerekening aan perioden geldt dat zowel 

opbrengsten als baten zijn aan te merken in de periode waarin de prestaties door verkoop en levering van 

goederen en diensten zijn verricht. 

Het vergelijkings- of matching-beginsel betekent dat uitgaven als lasten worden genomen in de periode 

waarin ook de baten worden verantwoord waartoe die uitgaven hebben bijgedragen. 

Dit wordt o.a. toegepast bij activiteiten die aan een afnemer worden doorberekend, activiteiten bekostigd 

uit doeluitkeringen (geoormerkte middelen) en activiteiten bekostigd vanuit algemene middelen. 

Verrekeningen met (bestemmings)reserves zijn in principe slechts in de jaarrekening verantwoord indien 

daarvoor expliciet bij de begroting of begrotingswijziging autorisatie door de raad is verleend en voor zover 

ook nodig en tot maximaal het daarvoor gebudgetteerde bedrag. 

Tussentijdse winstnemingen grondexploitatie 

Voor elke winstgevende grondexploitatie geldt dat onder bepaalde condities tijdens de looptijd winst kan 

worden genomen. Deze condities zijn: 

Winst wordt genomen naar rato van de voortgang van de gronduitgifte; 

De genomen winst wordt gestort in de reserve in verband met risico's Grondbedrijf zolang de hoogte 

van die reserve lager is dan 2,5% van alle nog te maken kosten en te behalen baten; 

Wanneer de reserve in verband met risico’s Grondbedrijf op niveau is, komt de genomen winst ten 

gunste van het resultaat van het Grondbedrijf (grondbedrijfproducten 830.xx). 

Het gedurende de looptijd winst nemen uit de grondexploitaties op basis van de verwachting van het 

eindresultaat van de grondexploitatie wordt aangeduid als de "sluisjes van Latenstein". 

159 



De tussentijdse winstneming per grondexploitatie geschiedt als volgt: 

WINST boekjaar verkoopopbrengst t/m boekjaar 

X -/- winst t/m voorgaand boekjaar 

WINSTWAARDE verkoopopbrengsten gehele looptijd 

WINSTWAARDE = het saldo van: 

resultaat (op contante waarde einde boekjaar) volgens laatst vastgestelde exploitatieberekening; 

nog niet verwerkte tussentijdse winstnemingen en calculatieverschillen; 

specifieke besluiten die nog niet in de betreffende exploitatieberekening zijn verwerkt 

Verantwoording inzake verliesgevende grondexploitaties 

Grondexploitatie is niet altijd kostendekkend. Dat betekent dat middelen moeten worden ingezet. Het 

verlies, en daarmee de omvang van de reserve dan wel voorziening nadelige complexen, wordt bepaald 

door: 

Contante waarde einde boekjaar volgens laatst vastgestelde exploitatieberekening 

Nog niet verwerkte tussentijdse calculatieverschillen 

Specifieke besluiten die nog niet in de betreffende grondexploitatieberekeningen zijn verwerkt. 


Programmarekening met toelichting 

3.2 Programmarekening met toelichting 

Rekening van baten en lasten per programma en toelichting op hoofdlijnen 

Ten opzichte van 2007 is het aantal programma’s teruggebracht van 13 tot 12. Het voormalige 

programma 3 Maatschappelijke ondersteuning, jeugd en integratie is vervallen en opgedeeld naar de 

programma’s 2 (nieuwe naam: Welzijn en zorg) en programma 4 (nieuwe naam: Jeugd en onderwijs). 

Programma 13 (Natuur en milieu) is vernummerd naar programma 3. 

Het hierna volgende overzicht betreft een recapitulatie van de baten en lasten van de 

programmaverantwoording in hoofdstuk 2. 

Als begroting 2008 voor wijziging geldt de door de raad op 8 november 2007 vastgestelde begroting 2008 

aangevuld met de daarvoor reeds vastgestelde begrotingswijzigingen 2008 (raadsbesluiten juni t/m 

september 2007) en de op 17 maart 2008 door de raad vastgestelde de technische begrotingswijziging 

2008 naar aanleiding van de opgestelde hoofdafdelingsplannen (HAP). 

In de cijfers van de begroting na wijziging zijn alle door de raad vastgestelde begrotingswijzigingen voor 

het dienstjaar 2008 begrepen. 

bedragen x 1.000 

Programma Begroting 2008 

voor wijziging 

161 


na wijziging 


Nr. Omschrijving Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten 

Resultaat voor bestemming: 

1 Sociale voorzieningen 55.636 39.188 65.392 48.802 66.281 49.878 

2 Welzijn en zorg 27.333 2.993 32.067 7.329 29.299 4.653 

3 Natuur en milieu 21.540 16.573 22.361 16.721 21.638 17.434 

4 Jeugd en onderwijs 23.725 4.672 23.292 4.703 24.194 5.709 

5 Kunst, cultuur en 

bibliotheek 

13.958 3.435 15.095 3.510 14.915 3.937 

6 Sport en ontspanning 14.039 5.965 15.175 5.995 14.605 6.078 

7 Veiligheid 11.749 706 12.019 706 12.512 869 

8 Bestuur en dienstverlening 25.398 2.663 28.486 2.666 28.449 3.489 

9 Inrichting van de stad 78.902 86.252 139.382 152.237 107.200 111.108 

10 Economie 1.464 515 2.782 515 2.376 663 

11 Wonen en bouwen 5.484 4.787 5.728 4.806 6.016 5.067 

12 Openbaar gebied 33.704 3.613 38.279 4.253 31.355 4.633 

Algemene dekkingsmiddelen 

en onvoorzien 

5.635 152.835 6.181 159.790 5.676 161.523 

Afrondingsverschil 1 0 0 -1 1 -1 

Totalen voor bestemming 318.568 324.197 406.239 412.032 364.517 375.040 

Resultaat voor bestemming 5.629 Voordelig 5.793 Voordelig 10.523 Voordelig 

Mutaties reserves (resultaatbestemming): 







na wijziging 



1 Sociale voorzieningen 0 40 0 470 0 470 

2 Welzijn en zorg 4 65 310 261 310 259 




bibliotheek 

138 687 330 1.641 330 1.307 

6 Sport en ontspanning 776 38 2.836 2.744 2.836 2.437 

7 Veiligheid 0 0 35 45 35 45 

8 Bestuur en dienstverlening 0 651 456 3.277 1.254 2.396 


10 Economie 0 175 195 1.613 195 1.139 

11 Wonen en bouwen 750 1.634 1.525 2.361 1.525 977 

12 Openbaar gebied 0 2.065 5.107 14.232 5.107 5.769 


en onvoorzien 

17.776 18.878 31.294 27.977 31.498 27.975 

Afrondingsverschil 0 -1 0 0 0 1 

Totalen mutaties reserves 39.339 32.716 85.193 79.890 71.414 62.447 

Resultaat mutaties reserves 6.623 Nadelig 5.303 Nadelig 8.967 Nadelig 

Resultaat na bestemming: 




na wijziging 



1 Sociale voorzieningen 55.636 39.228 65.392 49.272 66.281 50.348 

2 Welzijn en zorg 27.337 3.058 32.377 7.590 29.609 4.912 




bibliotheek 

14.096 4.122 15.425 5.151 15.245 5.244




163 


na wijziging 



6 Sport en ontspanning 14.815 6.003 18.011 8.739 17.441 8.515 

7 Veiligheid 11.749 706 12.054 751 12.547 914 

8 Bestuur en dienstverlening 25.398 3.314 28.942 5.943 29.703 5.885 


10 Economie 1.464 690 2.977 2.128 2.571 1.802 

11 Wonen en bouwen 6.234 6.421 7.253 7.167 7.541 6.044 

12 Openbaar gebied 33.704 5.678 43.386 18.485 36.462 10.402 


en onvoorzien 

23.411 171.713 37.475 187.767 37.174 189.498 

Afrondingsverschil 1 -1 0 -1 1 0 

Totalen na bestemming 357.907 356.913 491.432 491.922 435.931 437.487 

Resultaat na bestemming 994 Nadelig 490 Voordelig 1.556 Voordelig 

De belangrijkste verschillen (groter dan 100.000) op programmaniveau tussen de begroting na wijziging 

en de realisatie worden hieronder toegelicht. 

Resultaat vóór bestemming 


Verschil lasten: 

nadeel 889.000 (1%) 

1. Meer lasten op de WWB uitgaven tot 65 jaar 

(nadeel 1,3 mln. ten opzichte van de 

begroting). De werkelijke kosten bedragen 

27,3 mln. Het verschil ten opzichte van de 

raming bij het 2 e Tussenbericht komt 

voor 0,1 mln. doordat meer mensen een 

langdurigheidstoeslag hebben gekregen (ook 

door nabetalingen over oude jaren) en voor 

1,2 mln. doordat de realisatie van de daling 

van het aantal klanten met name aan het eind 

van het jaar is gerealiseerd. In de 

berekeningen is uitgegaan van een 

gelijkmatige afname, hierdoor zijn de kosten 

gedurende het jaar hoger geweest dan de 

raming. De uitgaven voor de WWB 65+ zijn 

iets lager dan de begroting (voordeel 

4.000). 

2. De uitkeringen Bbz zijn iets lager dan begroot 

(voordeel 82.000). 

3. Door een lager aantal klanten zijn er minder 

uitkeringen Ioaw/z verstrekt (voordeel 

444.000). 

4. In het najaar van 2008 is het onderzoek naar 

de bijstandsdebiteuren afgerond. In dit 

Verschil baten: 

voordeel 1.076.000 (2%) 

1. Hogere inkomsten uit terugvordering en 

verhaal. Ten opzichte van de begroting een 

voordeel van 351.000. De extra opbrengsten 

zijn gedeeltelijk aangewend om een extra 

storting in de voorziening dubieuze debiteuren 

te realiseren in verband met de aanpassing 

van het beleidskader terugvordering en 

verhaal. 

2. Het Inkomensdeel voor 2008 is 30 miljoen, 

ten opzichte van de begroting een voordeel 

van 467.000. 

3. De inkomsten voor de Bbz, de Ioaw en de Ioaz 

bestaan uit een vast deel en een declarabel 

deel. Dit declarabel is gelijk aan 75% van de 

uitkeringen Bbz, Ioaw en Ioaz. Ook de 

onderzoekskosten zijn voor 90% declarabel. 

Doordat uitgaven voor de Bbz, Ioaw en de Ioaz 

lager zijn dan begroot is ook het declarabel 

deel lager dan begroot. Hierdoor zijn er minder 

inkomsten dan begroot (nadeel 321.000). 

4. Minder inkomsten uit terugvordering bij 

bijzonder bijstand (nadeel 132.000). 

5. Meer inkomsten uit terugvordering van teveel 

verstrekte kinderopvang (voordeel 82.000). 


onderzoek is gekeken naar de kwaliteit van 

de administratie en de toereikendheid van de 

voorziening dubieuze bijstandsdebiteuren. 

Conclusie van dit onderzoek is dat de 

voorziening eenmalig in 2008 met 855.000 

verhoogd moet worden om zo de beginstand 

van de voorziening per 1-1-2008 op de juiste 

hoogte te brengen. Naast deze aanpassing 

van de beginstand van de voorziening heeft 

er ook een extra storting in de voorziening 

van 72.000 plaatsgevonden vanwege de 

aanpassing van het beleidskader 

terugvordering en verhaal. Dekking voor deze 

laatste post zijn de extra inkomsten uit 

terugvordering en verhaal (zie toelichting bij 

de baten). In totaal is er een nadeel van 

927.000. 

5. Meer lasten individuele bijzondere bijstand en 

leenbijstand (nadeel 53.000). 

6. Meer lasten zoetermeerpas en bijdrage 

scholingskosten door hogere aantallen 

deelnemers (nadeel 110.000) bij de 

najaarsnota is hiermee rekening gehouden 

door het budget 2009 en verder op te hogen. 

7. Minder lasten kinderopvang door lager 

gebruik en doordat kosten kinderopvang als 

onderdeel van een trajectplan ten laste van 

het werkdeel zijn gebracht (voordeel 

142.000). 

8. Projectuitgaven voor IPW en Leven Lang 

werken in Zoetermeer (nadeel 220.000), 

hiertegenover staan baten van het ministerie. 

9. Doorbelasting deel uitvoeringskosten aan het 

werkdeel door extra activiteiten op uitstroom 


10. Lagere lasten bij ESF (kosten waren nog voor 

2008 begroot, project is al afgerond, voordeel 

174.000). 

11. Lagere organisatiekosten, doordat er in 2008 

meer is samengewerkt in SEA-verband zijn er 

minder organisatiekosten bij dit product 

gemaakt (voordeel 90.000). 

12. De rijksbijdrage WSW is in 2008 aangepast, 

de hogere bijdrage is gebruikt om de 

doelstelling te realiseren nadeel 342.000 

13. Door een grotere inzet van personeel bij de 

WMO (programma 2) is er ten opzichte van 

de begroting bij programma 1 minder kosten 

voor personeel en inhuur van uitzendkrachten 

gemaakt (voordeel 637.000). 

14. Voordeel bij overige goederen en diensten 

van 41.000; 

15. Overige posten voordeel 64.000. 



6. Minder inkomsten uit aflossingen 

schuldhulpverlening (nadeel 41.000). 

7. Niet begrote projectsubsidies voor IPW en 

Leven Lang werken in Zoetermeer, de 

toekenningen voor de rijksbijdrages zijn te laat 

ontvangen om in de aangepaste begroting te 

verwerken (voordeel 340.000); 

8. Voor 2008 stond er nog een baat voor de ESF 

in de begroting, het project is al afgerond 

(nadeel 218.000); 

9. Er is een hogere baat gerealiseerd bij het 

werkdeel dan begroot (voordeel 154.000); 

10. De rijksbijdrage WSW is in 2008 aangepast 

(voordeel 342.000) en 

11. Overige (voordeel 52.000). 

De lastenoverschrijding op programma 1 van 889.000 past binnen het bestaande beleid en hiervan is 

620.000 in april 2009 aan de raad gemeld. Voor deze overschrijding zijn in de melding van april twee 

componenten naar voren gekomen, namelijk: de storting in de voorziening dubieuze bijstandsdebiteuren 

van 855.000 en de overschrijding op het product wet sociale werkvoorziening van 244.000. Deze zijn in 

de uiteindelijke overschrijding van 889.000 ongewijzigd gebleven.





voordeel 2.768.000 (9%) 

nadeel 2.676.000 (37%) 

1. De voor inburgeringstrajecten ontvangen en 

niet in 2008 te besteden middelen zijn op een 

andere wijze verwerkt dan geraamd (geen 

storting in een voorziening, maar verwerking 

via de balans); in totaliteit betekent dit bij de 

lasten een positief saldo van 3,2 mln. 

2. De afwikkeling van een balanspost voor 

oudkomers heeft een nadelig lasteneffect van 

200.000. 

3. De lastenkant laat een voordelig saldo van 

67.000 zien door ten onrechte opgenomen 

middelen voor de OGGZ in het 2 e 

Tussenbericht 2008 die al in de reguliere 

begroting opgenomen waren. 

4. De lastenkant laat een nadelig saldo zien van 

130.000 voor een exploitatiebijdrage aan de 

GGD. De definitieve afrekening hiervan dient 

nog plaats te vinden op basis van de jaarcijfers 

2008 van de GGD. In het 2 e Tussenbericht is 

hiervan melding gemaakt. 

5. De lastenkant laat ook een voordeel zien van 

191.000 doordat minder uitgaven zijn 

gemaakt in het kader van de diverse WMO 

actieplannen door de latere besluitvorming 

over het Meerjarenbeleidsplan WMO. In het 

2 e Tussenbericht 2008 was dit bedrag 

ingeschat op 139.000. 

6. De lastenkant laat een voordelig saldo zien 

van 50.000 door niet aangewende middelen 

als gevolg van minder aanvragen van 

instellingen voor het bestedingsprogramma 

welzijnssubsidies 2008. 

7. De lastenkant voorzieningen WMO laat een 

nadelig saldo zien van 200.000 vanwege 

meer lasten voor woonvoorzieningen, en meer 

uitgaven voor PGB, te weten 305.000. 

Doorbelasting vanuit kostenplaatsen WZI 

betreft een nadeel van 245.000. Daar staan 

minder lasten tegenover voor 

vervoersvoorzieningen ( 104.000), en minder 

lasten voor hulp bij huishouden ( 430.000). 

8. Ook zijn de personeelskosten op dit 

programma hoger dan geraamd door meer 

doorbelaste uren en meer inhuur van derden. 

Dit heeft aan de lastenkant een nadelig effect 

van 559.000. Er is sprake van een 

verschuiving tussen de programma’s 1 Sociale 

Voorzieningen en programma 2 Welzijn en 

Zorg. Op programma 1 zijn minder kosten 

gemaakt. 

9. De overige stelposten laten een voordeel zien 

van in totaliteit 150.000 van (nog) niet 

aangewende middelen door later 

besluitvorming over WMO 

Meerjarenbeleidsplan. 

10. Bij het 2 e 1. Voor de inburgeringstrajecten is meer geld in 

2008 beschikbaar geweest dan feitelijk al aan 

kosten zijn gemaakt. Omdat deze kosten in 

latere jaren wel verwacht worden, zijn deze 

gelden als vooruitontvangen post naar 2009 

doorgeschoven. In totaliteit betekent dit dat de 

baten 3,2 mln. negatief zijn door het 

doorschuiven van het saldo. 

2. Aan de batenkant is er een meevaller door een 

eenmalige bijdrage voor de uitvoeringskosten 

van het generaal pardon ( 300.000); deze post 

is gebruikt om de uitvoeringskosten 

(personeelskosten) mee te dekken. 

3. Aan eigen bijdragen WMO is circa 200.000 

minder gerealiseerd. 

4. Er is bij de baten WMO wel een incidenteel 

voordeel op de terugkoop van rolstoelen en een 

huuropbrengst voor de Aïdaschouw, in totaal 

circa 175.000. 

5. Het overige verschil ( 248.000) in het totale 

saldo aan baten wordt door diverse andere 

kleinere posten veroorzaakt. 

Tussenbericht is een voordeel 

gemeld van 243.000 door de latere 

besluitvorming rond de Wmo voor o.a. 

vrijwilligerswerk, ouderenwerk en kwetsbare 

groepen. 

165 


11. Een nadeel van 28.000 door diverse kleinere 

verschillen. 


In 2008 is 1,3 miljoen aan persoonsgebonden budgetten uitgekeerd aan cliënten. De verantwoording 

door de cliënten op de rechtmatige bestedingen van deze verstrekte persoonsgebonden budgetten over 

2007 is in gang gezet. Aan de vaststelling van deze bedragen is in de verordening en het Besluit geen 

tijdslimiet gebonden. Eventuele financiële consequenties van deze controles zullen in de jaarrekening 

2009 worden verwerkt. Cliënten betalen voor het gebruik van de WMO-voorzieningen een eigen bijdrage. 

In de wet is geregeld dat deze eigen bijdragen door het CAK in rekening worden gebracht bij de 

cliënten. De gemeente heeft op het proces van opleggen en innen van deze eigen bijdrage geen invloed 

en is hierbij afhankelijk van het CAK. Daarnaast is de gemeente afhankelijk van een tijdige verstrekking 

van informatie van de zorgaanbieders aan het CAK inzake de verstrekte zorguren hulp bij het huishouden 

in natura op basis waarvan de eigen bijdrage bepaald dient te worden. 



voordeel 723.000 (3%) 

1. In de aangeboden hoeveelheden restafval, 

GFT en grofvuil heeft een verschuiving 

plaatsgevonden, hetgeen leidt tot mutaties in 

de verwerkingskosten. Als gevolg van een 

lager aanbod zijn de kosten voor de 

verwerking van bouw en sloop afval lager 

( 40.000 gemeld). Tot slot is het tarief als 

gevolg van onderhandelingen met de 

afvalverwerker t/m het einde van het contract 

in 2009 verlaagd. Dit heeft geleid tot een 

voordeel van 357.000. Deze voordelen zijn 

gemeld bij het 2 e Tussenbericht voor een 

bedrag 146.000. 

2. Als gevolg van een lager aanbod zijn de 

kosten voor de verwerking van bouw en sloop 

afval 68.000 ook lager ( 40.000 gemeld). 

3. Er is een voorziening in 2008 van 200.000 

ingesteld vanwege een met een huurder 

aangegane overeenkomst. Deze 

overeenkomst is eind 2008 aangegaan en 

kon om deze reden niet eerder worden 

gemeld aan de raad. 

4. Door vacatures is 302.000 minder besteed 

aan het verlenen van milieuvergunningen en 

minder aan de handhaving van de 

milieuwetgeving en afvalinzameling. Dit 

voordeel is gemeld bij het 2 e Tussenbericht. 

Bij de inzet van het beschikbare personeel is 

rekening gehouden met de wettelijke 

verplichtingen. 

5. Door het uitstellen van 

vervangingsinvesteringen (met name door de 

in 2007 mogelijke toetreding tot de 

gemeenschappelijke regeling Avalex), 

vertraging in levering en het voldoen aan de 

openbare aanbesteding worden de voertuigen 

later aangeschaft dan begroot. De 

kapitaallasten laten hierdoor een voordeel 

zien van 285.000. Hier tegenover staat een 

nadeel op de onderhoudskosten groot 

102.000, aangezien de voertuigen volledig 

zijn afgeschreven en er met veel verouderd 

materieel wordt gewerkt. Dit voor- en nadeel 

is grotendeels gemeld bij het 

2 e Tussenbericht. 

6. Als gevolg een vertraging in de uitvoering van 



voordeel 713.000 (4%) 

1. Voor het verpakkingenconvenant (glas en 

papier) werd 250.000 ontvangen voor de 

jaren 2006 t/m 2008. Dit voordeel is gemeld in 

de memo aan de raad inzake de actuele 

gegevens 2 e Tussenbericht d.d. 15 december 

2008. Voor 2009 is in de afvalstoffenheffing 

met de vergoeding rekening gehouden. 

2. Voor de fracties glas, papier en textiel is 

340.000 meer ontvangen vanwege en een 

toename in de ingezamelde hoeveelheid en 

een verbeterde marktprijs voor m.n. oud 

papier. Deze verbetering van de marktprijs is 

echter niet structureel, want momenteel is 

zowel de marktprijs voor papier als voor glas 

vrijwel nihil. Dit voordeel is gemeld bij het 

2 e Tussenbericht en is aangevuld in de memo 

aan de raad inzake de actuele gegevens 

2 e Tussenbericht d.d. 15 december 2008, 

gemeld was 240.000. 

3. Tegenover de niet behaalde inkomsten 

speerpuntenbeleid 102.000 staan extra 

inkomsten grofvuil 50.000 (met name ijzer) 

en restafval 58.000. Dit is gemeld in het 2 e 

Tussenbericht 

4. De stadsboerderij heeft hogere baten 

gerealiseerd die ingezet zijn voor extra kosten 

groen en spelen 89.000. 

5. Overige posten voordeel 28.000.

het programma duurzaam Zoetermeer is 

110.000 minder uitgeven. 

7. In 2008 zijn er hogere lasten 104.000 bij 

groen en spelen, deze zijn voor een belangrijk 

gedeelte gedekt door extra inkomsten. 




nadeel 902.000 (4%) 

1. De overbruggingshuisvesting voor de Vrije 

School na de brand van 28 december 2007 

heeft 588.000 gekost, incl. vervanging 

inventaris en voorbereiding nieuwbouw. Deze 

kosten zijn via een verzekeringsuitkering 

gedekt. 

2. De OZB-aanslagen voor de scholen zijn 

105.000 hoger dan geraamd, vooral door 

nieuwbouw Picasso Lyceum en Oosterheem. 

3. De schade door vandalisme is niet verzekerd 

en bedroeg in 2008 voor de schoolgebouwen 

totaal 172.000. 

4. Bij Onderwijsachterstandenbeleid is bij het 

2 e Tussenbericht een bedrag van 246.000 

afgeraamd i.v.m. verwachte lagere 

vaststelling van subsidies; door een extra 

inspanning is dit toch gerealiseerd, waardoor 

naar het Ministerie toe meer kan worden 

verantwoord. Het verschil op dit product 

bedraagt totaal 327.000 waarin ook een 

afwijking op het gemeentelijk deel van deze 

regeling is opgenomen. 

5. Bij het product Leerplicht / RMC is een 

voordeel ontstaan van 236.000 door vooral 

lagere loonkosten, ontstaan door een latere 

start van het project Voortijdig Schoolverlaten 

i.v.m. vertraging bij het opstellen van het 

convenant hiervoor. Ook is hier een voordeel 

ontstaan door lagere kosten uit de afrekening 

met de gemeente Den Haag. 

6. Op het product Jeugd en jongeren is een 

voordeel ontstaan van in totaal 132.000. De 

belangrijkste verschillen zijn hogere kosten 

voor het jongerenwerk (training JIS ad 

14.000 / mobiel jongerenteam ad 15.000 

en kosten graffitimuur ad 5.000. Op het 

ontwikkelingenbudget is een voordeel 

ontstaan van 12.000 maar is een 

overschrijding op loonkosten te melden van 

49.000 door vooral de jongerenproblematiek 

in Rokkeveen). Het project 

Radicalisering en polarisatie is later van start 

gegaan, waardoor 11.000 minder is 

uitgegeven. Bij Kinderopvang is een (saldo) 

voordeel te melden van 62.000 door lagere 

subsidies en hogere kosten voor SMI. Bij de 

regeling Dagarrangementen is per saldo een 

voordeel ontstaan van 98.000 mede 

veroorzaakt door niet ingediende declaraties 

van derden. Tenslotte kan voor de regeling 7 

tot 7 worden gemeld, dat voor de uitgaven 

van 40.000 geen budget was geraamd; hier 

staan overigens wel inkomsten tegenover. 



voordeel 1.006.000 (21%) 

1. Door de schadeuitkering voor de Vrije School 

is een eenmalig voordeel ontstaan van 

588.000. Daarnaast zijn nog voor een bedrag 

van 41.000 vandalismeschaden verhaald op 

derden. 

2. Uit de verdeling van kosten voor 

brandpreventieve maatregelen tussen 

gemeente en schoolbesturen vloeit een 

voordeel voort van 56.000. 

3. Bij Onderwijsachterstandenbeleid was bij het 

2 e Tussenbericht de verwachting dat de 

rijksbijdrage niet volledig besteed zou worden. 

Dit heeft geresulteerd in een aframing van 

246.000. Gedurende het jaar konden toch 

meer subsidies worden vastgesteld waardoor 

er uiteindelijk meer is uitgegeven. Door deze 

hogere uitgaven zijn ook de inkomsten hoger 

( 351.000). 

4. Op het product Leerplicht / RMC is een nadeel 

ontstaan van 237.000 omdat in 2008 

ontvangen bedragen als vooruit ontvangen 

naar 2009 zijn gebracht; dit a.g.v. de latere 

start van het project Voortijdig Schoolverlaten. 

Er treedt een voordeel op van 40.000 bij de 

regelingen Aanval op de uitval (meer 

ontvangen dan geraamd), RMC en 

Kwalificatieplicht. 

5. Het voordeel van 97.000 op het product 

Jeugd en jongeren is te verklaren uit een niet 

geraamde inkomst voor de regeling 7 tot 7, 

een voordeel van 70.000 op de rijksregeling 

Dagarrangementen, een hogere inkomst van 

10.000 bij de SMI, maar ook door een nadeel 

van 24.000 op het project Radicalisering en 

polarisatie, waarvan de inkomst via de 

Algemene Uitkering is ontvangen. 

6. Het overige verschil van in totaal 70.000 

voordeel in het totale saldo aan baten wordt 

door diverse kleinere posten veroorzaakt. 

167 


7. Het overige verschil van in totaal 78.000 

nadeel in het totale saldo aan lasten wordt 

door diverse kleinere posten veroorzaakt. 


De lastenoverschrijding op programma 4 van 902.000 past binnen het bestaande beleid en is in april 

2009 aan de raad gemeld. 



voordeel 180.000 (1%) 

1. Voordeel 75.000 door het niet doorgaan van 

ijsbaan in stadshart gedurende winterperiode 

doordat private partijen afhaakten. 

2. Nadeel van 112.000 door meer 

onderhoudskosten bij kunstwerken. 

3. Diverse aan gebouwen gerelateerde kosten 

vallen lager uit dan verwacht. Denk hierbij aan 

o.a. het waterverbruik, de energiekosten, 

verzekeringskosten en het groot onderhoud 


4. Door diverse kleine verschillen een voordeel 

van 67.000. 



voordeel 570.000 (4%) 

1. De lastenkant wordt verklaard door voordelig 

resultaat op opdrachten van de subafdeling 

Accommodaties ad 543.000. Het resultaat 

is begroot 295.000, hetgeen leidt tot een 

voordeel van 248.000. Realisatie is hoger 

gebleken ( 78.000) dan in het 

2 e Tussenbericht is aangegeven. 

2. Daarnaast is 261.000 (voordeel) het gevolg 

van het niet onttrekken van dit bedrag aan de 

reserve groot onderhoud 

Welzijnsaccommodaties (Sport) als gevolg 

van bewust uitgesteld groot onderhoud 

(realisatie in 2009). Dit was wel in de 

begroting opgenomen. 

3. Enkele kleine posten ad 20.000 verklaren 

het restant verschil (nadeel). 



nadeel 493.000 (4%) 

1. Op personeelskosten hebben bij twee 

onderdelen overschrijdingen plaatsgevonden: 

bij veiligheid en openbare orde (- 152.000) 

i.v.m. inhuur van externen als gevolg van 

vacatures en loonkosten voor personeel 

boven de formatie en bij de brandweer 

(- 116.000) door de ondersteuning van 

ander hoofdafdelingen bij de regionalisering 

en de reservering voor afkoop voormalig 

personeel. 

2. Bij handhaving (+ 84.000) zijn twee 

vacatures geweest en er zijn minder uren 

gemaakt bij de uitvoeringen van 

huisuitzettingen, hiervoor heeft ook geen 

externe inzet plaatsgevonden. 

3. Ten behoeve van de Keurmerk Veilig 



voordeel 427.000 (12%) 

1. Een voordeel van 188.000 door niet 

geraamde bijdrage voor kunstwerken (o.a. 

onderhoudskosten). 

2. Een voordeel van 24.000 vanwege hogere 

huurinkomsten. 

3. Een voordeel van 30.000 door hogere interne 

doorbelastingen. 

4. Een voordeel van 127.000 door een 

administratieve (hogere) boeking van de 

huuropbrengsten. 

5. Door verschillen op diverse kleinere posten een 

voordeel van 58.000. 


voordeel 83.000 (1%) 

N.v.t. 


voordeel 163.000 (23%) 

1. Er zijn meer vergunningen (driehoeksborden 

en klein- en grootschalige activiteiten) 

aangevraagd dan geraamd (+ 17.000). 

2. Er is een subsidie voor veilig ondernemen 

ontvangen (+ 15.000); deze subsidie betreft 

een SEA bijdrage ten behoeve van het project 

Keurmerk Veilig Ondernemen certificering 

winkelcentra. 

3. Er zijn extra inkomsten ontvangen van de 

hulpverleningsregio Haaglanden (+ 87.000) 

vanwege regionale bijdrage ongeval 

gevaarlijke stoffen en declaratie van 

gedetacheerd personeel en er zijn extra 

aansluitingen op het openbaar meldsysteem 

(+ 13.000). 

4. Tevens zijn hogere inkomsten gerealiseerd bij

Ondernemen hercertificering van het 

winkelcentrum Buytenwegh i.c.m. de 

uitvoering passantenonderzoek is 25.000 

meer uitgegeven. 

4. Minder uitgaven voor opleidingen en 

materiaal bij het onderdeel rampenbestrijding 

(+ 48.000). 

5. De uitgaven voor duiken en adembescherming 

waren fors hoger ( 60.000), 

waar tegenover een onderbesteding voor 

kleding stond 40.000. 

6. De kapitaallasten gaven een nadeel van 

ongeveer 19.000, maar de 

vervangingsinvesteringen gaven een voordeel 

van 149.000. Dit voordeel werd behaald 

omdat automatiseringsvervanging is 

uitgesteld en de kosten van voertuigen zijn 

door het aanbestedingstraject vertraagd en 

kunnen daarom nog niet geheel doorbelast 

worden. 

7. In de doorbelasting kostenplaats BBO zitten 

voorzieningen voor afkoop versterkt 

ouderdomspensioen (- 324.000) en 

onderhoud en energie gebouwen 

(- 138.000). 

8. Diverse kleine verschillen, totaal 20.000 

voordeel. 


169 

preventie verbruiksvergunningen (+ 30.000) 

en door het geven van meer opleidingen 

(+ 32.000). 

5. Daarnaast is er een incidentele baat door de 

verkoop van een hoogwerker (+ 22.000). 

6. Tenslotte zijn er nog verminderde opbrengsten 

uit huisuitzettingen en overige activiteiten zoals 

plaatsen dranghekken (- 54.000). 

7. Diverse kleine verschillen, totaal 1.000 

voordeel. 





voordeel 37.000 (0%) 

1. Door meerdere afdelingen zijn externen 

ingehuurd omdat vacatures niet meteen 

ingevuld konden worden. Hiervoor is budget 

aanwezig, maar niet altijd voldoende. De 

onderschrijdingen op personeelskosten van 

de ene afdeling zijn weggestreept tegen de 

overschrijding van een andere afdeling. 

Daarnaast zijn soms ook andere budgetten 

ingezet om de kosten van inhuur te kunnen 

dekken. Hieronder worden twee 

overschrijdingen op personeelskosten 

genoemd die eruit sprongen. 

2. Bij de afdeling Publieksplein is er een nadeel 

op personeelskosten (- 105.000) ontstaan 

doordat het voorstel (voorjaarsdebat 2007) 

om twee balies minder open te doen tijdens 

de ochtenduren (vrije inloop) niet is 

gehonoreerd door de raad. De taakstelling is 

echter niet weggehaald. Bovendien is er 

ingehuurd op vacatures voor het 

management ( 150.000), die moeilijk 

vervulbaar bleken. 

3. Bij de afdeling facilitair Bedrijf / team 

Inkoop&Aanbesteding is ingehuurd op 

vacatures (- 265.000). In verband met het 

kort na elkaar vacant komen van de twee 

functies is ingehuurd om stagnatie van de 

werkzaamheden te voorkomen. 

4. Op het project digidos is sprake van een 


voordeel 823.000 (31%) 

1. Voor deregulering zijn SEA bijdragen 

ontvangen (+ 117.000). 

2. Ten behoeve van de inwonersbudgetten zijn 

bijdragen van derden (o.a. van Fonds 1818 en 

woningcorporaties voor het kunstproject in 

Oosterheem) ontvangen (+ 67.000). 

3. Voor het project externe dienstverlening zijn 

bijdrages ontvangen van deelnemende 

gemeentes Haaglanden voor de regionale 

samenwerking dienstverlening (+ 55.000). 

4. Er zijn meer producten verkocht bij 

Publieksplein (rijbewijzen, verklaringen omtrent 

gedrag en paspoorten. De extra gemeentelijke 

leges bedragen + 171.000 en de extra 

rijksleges bedragen + 103.000. 

5. Het onderdeel Onderzoek & Statistiek heeft op 

haar producten minder inkomsten gegenereerd 

(- 141.000). Boekhoudtechnisch zijn de 

inkomsten op de kostenplaats overhead 

geplaatst. 

6. De afdeling Communicatie heeft een positief 

resultaat (+ 37.000) door een hogere 

verkoop van representatieartikelen, grotere 

advertentieverkoop en ontvangen 

(internationale) subsidie interregionale 

samenwerking vanuit de EU. 

7. Bij de afdeling Personeel & Organisatie is een 

voordeel van + 76.000, dit is het resultaat 

van doorbelaste uren van P&O-adviseurs op 


kostenoverschrijding van - 264.000 door 

niet gecalculeerde huur van de Aïdaschouw, 

langere inhuur externe projectleider, extra 

inhuur voor realiseren koppelingen met 

Sharepoint en extra kosten door onderzoek 

naar de problemen met het scannen. 

5. De projectkosten van een drietal P&O 

projecten zijn 101.000 lager uitgevallen 

omdat er: a. bij GWWB minder externe inhuur 

noodzakelijk was dan geraamd, b. voor het 

SSC project in 2008 eerst een 

verkenningsstudie is gemaakt en c. het MD 

traject kleinschaliger is uitgevoerd dan vooraf 

gepland. 

6. Sociaal medische kosten (+ 145.000): de 

afdelingen worden concernbreed 

gecompenseerd voor het verschil tussen de 

UWV uitkering en de werkelijke loonkosten 

van sociaal-medische kosten. In 2008 is de 

compensatie aanmerkelijk afgenomen, er is 

50% minder gedeclareerd. De oorzaak ligt in 

de uitstroom van reeds bestaande cases en 

een verminderde instroom van nieuwe cases. 

Naar aanleiding hiervan zal in 2009 

onderzocht worden in hoeverre hier sprake is 

van een structureel effect. 

7. Loongebonden kosten Flankerend beleid 

(+ 685.000): de lasten (maar ook de baten) 

zijn lager omdat er op concernniveau 

rekening is gehouden met een hogere 

onttrekking vanwege de reorganisatie van 

WZI. Deze kosten zijn echter grotendeels in 

de jaarrekening 2007 verwerkt op 

productniveau. 

8. Het eHRM project is in de vertraging 

gekomen doordat de leverancier waaraan de 

voorlopige gunning was verleend zijn aanbod 

op een laat moment terugtrok. Hierdoor moet 

er opnieuw aanbesteed worden, dit betekent 

een herfasering van de projectbestedingen. 

Er is per saldo sprake van een neutraal effect 

omdat de diverse (niet te activeren) eHRM 

componenten worden bekostigd uit 

reservemiddelen (+ 103.000). 

9. I.h.k.v. de deregulering zijn er in 2008 niet 

begrote kosten gemaakt (voor workshops) en 

is er budget overgeheveld voor afronding van 

de workshops in 2009 (-/- 99.000). De 

uitgaven op deze post worden goedgemaakt 

door de ontvangen SEA bijdragen. 

10. Doordat er meer persoonsdocumenten zijn 

verkocht (zie verklaring baten) moeten er 

meer rijksleges worden afgedragen 

(- 99.000). 

11. De Inwonersbudgetten (wijk aan zet) zijn met 

- 58.000 overschreden. De overschrijding 

wordt goed gemaakt door ontvangen 

subsidies en bijdragen van derden. 




veranderingsprojecten van andere 

organisatieonderdelen. 

8. Voor trainees is subsidie ontvangen van de 

Stichting O&A fonds gemeenten (+ 10.000). 

9. Het saldo van Kostenplaats Kapitaallasten 

bedraagt 321.000. Begroot was 124.000 

aan rentebaten, voordeel 197.000. 

Daarnaast levert de rente op lang uitgezet geld 

een voordeel op van 69.000. Deze resultaten 

zijn meegenomen bij de bepaling van de 

storting in de rente-egalisatiereserve. 




voordeel 32.182.000 (23%) 

1. Een voordeel van 26.212.000.000 op 

grondexploitaties. De investeringskosten zijn 

mede als gevolg van vertraging bij projecten 

in 2008 aanzienlijk achtergebleven bij de 

raming. De ramingbedragen zijn nog 

gebaseerd op de herziene grondexploitaties 

met peildatum 1 januari 2008. Deze zijn 

inmiddels herzien per 1 januari 2009 en 

daarin is de fasering van de 

investeringskosten geactualiseerd op basis 

van voortschrijdend inzicht over de voortgang 

in de projecten. De herziening van de 

grondexploitatie per 1 januari 2009 is op 

6 april 2009 door de raad vastgesteld. Het 

saldo van de baten en lasten per complex 

wordt, rekeninghoudend met de mutaties 

reserves, als mutatie voorraden verantwoord. 

Het achterblijven van de baten en lasten ten 

opzichte van de raming kan leiden tot een 

lagere mutatie voorraden. Dat geldt zowel 

voor de lasten als baten. Zo vallen de lasten 

voor Oosterheem 34,4 miljoen lager uit dan 

geraamd. Voor de vastgestelde 

grondexploitaties zijn bij de herziening per 

1 januari 2009, vastgesteld in de 

raadsvergadering van 6 april, de verschillen 

zowel in de gerealiseerde als de nog te 

maken kosten per grondexploitatie uitgebreid 

toegelicht. De belangrijkste afwijkingen die 

nog niet eerder zijn toegelicht betreffen: 

Dorpsstraat; nadeel 16,7 miljoen. Zoals 

gemeld in het concernverslag 2007 is de 

administratieve afsluiting van het complex 

doorgeschoven naar 2008. Deze afwikkeling 

is in 2008 niet geraamd en dat verklaart de 

overschrijding. Zie ook de toelichting bij de 

afwijking onder de baten. Palenstein; nadeel 

3,8 miljoen. Ten laste van het resultaat 

2008 is de voorziening nadelig complex 

Palenstein opgehoogd van 9,4 miljoen naar 

19,1 miljoen. Dit is de contante waarde van 

de grondexploitatie per 1 januari 20009. In de 

begroting 2008 is nog uitgegaan van een 

gefaseerde vorming van de voorziening 

nadelig complex Palenstein. Daartegenover 

staan lagere investeringkosten en een lagere 

mutatie voorraden. Dat verklaart met name 

de overschrijding onder de lasten van 

Palenstein. 

2. Overige voordelen 5.970.000. Het voordeel 

van 5.970.000 wordt voor een belangrijk 

deel bepaald doordat investeringen in bovengemeentelijke 

plannen ( 4.100.000) en 

gemeentelijke plannen ( 1.172.000) 

achterblijven bij de ramingen. De 

onderschrijdingen in de bovengemeentelijke 

plannen hebben betrekking op projecten 

zoals de aansluitingen A12 ( 2.577.000): 

Afrikaweg, Oostweg, Lus Zuidweg, het 

Investeringsprogramma Regionale 



nadeel 41.129.000 (27%) 

1. Een nadeel van 37.691.000 op 

grondexploitaties.Ook hier geldt dat de 

ramingbedragen nog zijn gebaseerd op de 

herziene grondexploitaties met peildatum 

1 januari 2008. Deze zijn inmiddels herzien 

per 1 januari 2009 en daarin is de fasering 

van de opbrengsten geactualiseerd op basis 

van voortschrijdend inzicht over de 

voortgang in de projecten. Het saldo van de 

kosten en opbrengsten wordt via een 

mutatie voorraden geactiveerd als 

onderhanden werken. Lagere 

investeringskosten en opbrengsten leiden 

per saldo ook tot een lagere mutatie 

voorraden. Voor Oosterheem geldt dat met 

name door achterblijvende 

grondopbrengsten de baten 29,7 lager 

uitvallen dan geraamd. Voor de vastgestelde 

grondexploitaties zijn in de herziening per 

1 januari 2009, vastgesteld in de 

raadsvergadering van 6 april, de verschillen 

zowel in de gerealiseerde als de nog te 

maken opbrengsten per grondexploitatie 

uitgebreid toegelicht. De belangrijkste 

afwijkingen die nog niet eerder zijn toegelicht 

betreffen: Dorpsstraat; voordeel 

19,7 miljoen. Zoals gemeld in het 

concernverslag 2007 is de administratieve 

afsluiting van het complex doorgeschoven 

naar 2008. Deze afwikkeling is in 2008 niet 

geraamd en dat verklaart het voordeel van 

19,7 miljoen. Het betreft de vrijval van de 

voorziening nadelige complex Dorpsstraat. 

Zie ook de toelichting bij de afwijking onder 

de lasten. 

2. Een nadeel van 3.438.000 op overig. Het 

nadeel van 3.438.000 wordt voor een 

belangrijk deel verklaard doordat de 

opbrengsten die een relatie hebben met de 

investeringen in bovengemeentelijke 

plannen ( 2.174.000) en gemeentelijke 

plannen ( 781.000) lager uitvallen dan 

geraamd. Dat komt omdat de voor de 

verschillende projecten te ontvangen 

subsidies van het Rijk en het Stadsgewest 

Haaglanden lager uitvallen. Dat wordt 

veroorzaakt doordat de geraamde 

investeringskosten evenmin in 2008 volledig 

hebben plaatsgevonden. 

171 


Fietspaden ( 1.010.010) en de jaarschijf 

2008 Mobiliteit ( 1.222.000). Voor een deel 

van deze plannen is in 2008 gestart met 

voorbereidende werkzaamheden dan wel zijn 

deelprojecten in uitvoering maar nog niet 

volledig gerealiseerd. Terwijl in de 

ramingbedragen de totale kosten van het plan 

zijn opgenomen. Dat verklaart dat deze 

plannen een onderschrijding te zien geven. 

Overigens wordt verwacht dat veel van deze 

projecten in 2009 gerealiseerd kunnen 

worden. De onderschrijding in de 

gemeentelijke plannen heeft voor een bedrag 

717.000 betrekking op het krediet “Het land, 

de stad en de plas”. De Dienst Landelijk 

Gebied heeft besloten een deel van de 

projecten, waarin de gemeente deelneemt op 

basis van cofinanciering, te stoppen dan wel 

over te hevelen naar de Provincie of het 

Stadsgewest Haaglanden. Dat verklaart 

waarom het krediet een onderschrijding te 

zien geven. 



voordeel 406.000 (15%) 

1. Vertraging in realisering Noordelijke 

Bedrijfsterreinen en het speerpunt wijk en 

winkelcentra en vertraging in het project 

Kenniseconomie en Innovatie is 243.000. 

Hier staan hogere kosten inhuur van het 

accountmanagement t.b.v. het Prisma 

tegenover 47.000. Deze kosten zijn volledig 

doorbelast (ook hogere baten). 

2. Doordat er in 2008 meer is samengewerkt in 

SEA-verband zijn er minder organisatiekosten 

voor de Sociaal Economische Agenda 

gemaakt ( 231.000). 

3. Overige posten nadeel 21.000. 



nadeel 288.000 (5%) 

1. Door vacatures en langdurig zieken bij de 

afdeling Vergunningverlening, Toezicht en 

Handhaving was het noodzakelijk langdurig 

personeel in te huren voor het uitvoeren van 

de wettelijke taken die veelal fatale juridische 

termijnen kennen. Daarnaast zijn kosten 

gemaakt in het kader van het verandertraject 

van de afdeling en automatiseringskosten 

voor digitalisering van de gemeentebrede 

dienstverlening en kon de stelpost voor de 

vorming van Veilige 

Samenleving/bedrijfsvoering niet worden 

ingevuld. Het totale nadeel hiervan bedraagt 

per saldo 1.102.000 ( 1.370.000 aan 

kosten min een niet begrote bijdrage van het 

flankerend beleid van in totaal 268.000, zie 

toelichting baten onderdeel 3). Genoemde 

afwijkingen zijn gemeld in het 

2 e Tussenbericht en de memo “actuele 




voordeel 148.000 (29%) 

1. Tegenover de extra kosten 

accountmanagement staan hogere baten van 

de doorbelasting van de kosten 

accountmanagement. Daarnaast is voor het 

Noordelijke bedrijventerrein een niet begrote 

subsidie verkregen. Voordeel 73.000. 



voordeel 261.000 (5%) 

1. In het kader van de regeling Woninggebonden 

Subsidies is een gereserveerd bedrag van 

755.000 vrijgevallen over de periode 1992 – 

1994. Uit analyse en onderzoek is gebleken 

dat de betreffende particulieren, voornamelijk 

door verhuizing of herijking van het inkomen, 

geen recht (meer) hebben op subsidie. 

Daarom kan dit bedrag nu vrijvallen. Deze 

afwijking is aan de raad gemeld in de memo 

“actuele gegevens 2 e Tussenbericht” van 

15 december 2008. Voor dit voordeel is een 

resultaat bestemmingsvoorstel gedaan. 

2. Er is 881.000 minder aan bouwen 

sloopleges ontvangen. Dit wordt grotendeels 

veroorzaakt doordat er vertragingen zijn in de 

aanvraag en verstrekking van vergunningen 

voor een aantal grote bouwprojecten. 

Voorbeelden zijn de bouw in Oosterheem 

deelplan 3, Oosterheem Parkeiland, de Kop

gegevens tweede tussenbericht” van 

15 december 2008. 

2. In de voorziening dubieuze debiteuren is 

128.000 gestort wegens een bezwaarschrift 

die mogelijk gegrond wordt verklaard. Voor 

een opgelegde dwangsom is eveneens 

vanwege een naar verwachting langlopende 

bezwaarprocedure uit 

voorzichtigheidsoverwegingen een 

voorziening getroffen 100.000 (zie baten). 

3. Door vertraging aanpak normalisatie 

woonwagenlocaties is een budget van 

1.347.000 overgebleven. De uitvoering van 

het plan is een doorlopende activiteit tot 

medio 2012. In 2008 zijn de 

projectorganisatie en een integraal 

uitvoeringsplan uitgewerkt en is veel extra 

beleidsmatig werk verzet. Met planvorming 

voor Kalkwit/Zwetstroom en 

Rokkeveenseweg Zuid II is gestart, evenals 

met definiëring randvoorwaarden voor 

Bleiswijkseweg. Daarnaast zijn kosten 

gemaakt voor ontruimen standplaats 

Bleiswijkseweg en zijn sanitaire units 

aangeschaft. De uitvoering is vertraagd. De 

planning is om herinrichting Bleiswijkseweg 

en Rokkeveenseweg-Zuid in de loop van 

2009 in uitvoering te brengen. De verplaatsing 

van de laatste bewoner van Kalkwit naar 

Oosterheem staat ook in 2009 gepland. Hier 

staat een lagere onttrekking reserve Mip 

tegenover. 

4. Overige posten nadeel 37.000. 


173 

sportscheg Oosterheem en de van 

Leeuwenhoeklaan De afwijking op de 

bouwleges is gemeld in het 2 e Tussenbericht 

en de memo “actuele gegevens tweede 

tussenbericht” van 15 december 2008. 

3. Ter dekking van de extra kosten van de 

afdeling Vergunningverlening, Toezicht en 

Handhaving is 268.000 vanuit het flankerend 

beleid beschikbaar gesteld. Dit is gemeld in het 

2 e Tussenbericht. 

4. In 2008 is een dwangsom opgelegd, vanwege 

het te verwachten langdurige traject is hiervoor 

een voorziening getroffen zodat het resultaat 

op de exploitatie neutraal is. 






voordeel 6.924.000 (18%) 

1. Door het achterblijven van de uitvoering van 

investeringswerken is in de exploitatie een 

voordeel te melden van 6.593.000. Hierdoor 

is ook 6.593.000 minder onttrokken aan o.a. 

de brede bestemmingsreserve, krediet 

omgevingswerken RandstadRail, MIP en 

Reserve Groot Onderhoud. Verder is door 

nog lopende onderhandelingen de betaling 

van een afkoopsom van 1.870.000 voor de 

bijdrage van Zoetermeer aan het beheer en 

onderhoud van het Bentwoud uitgesteld. De 

vertraging wordt veroorzaakt door: 

Omgevingswerken RandstadRail 1.751.541 

Afkoop onderhoud Bentwoud 1.870.031 

BOR 2005 tot en met 2008 4.109.604 

Parkeervoorzieningen 678.139 

Recreatiegebied Noordwest 53.440 + 

Totaal: 8.462.756 

2. In 2007 is een krediet beschikbaar gesteld 

voor een verbindingsbrug naar het 

Stadsmuseum in de Culturele As. In de 

begroting is hiervoor een onderhoudsbudget 


voordeel 380.000 (9%) 

1. Voor de uitvoering van de omgevingswerken 

Randstadrail ter hoogte van de Parkdreef is 

een extra subsidie van 157.000 ontvangen. 

De uitgaven zijn al eerder ten laste van het 

beschikbare krediet voor omgevingswerken 

RandstadRail gebracht. 

2. Bij het opstellen van de begroting 2008 is nog 

uitgegaan van het wettelijk voornemen om 

gegevens vanuit de Gemeentelijke Basiskaart 

Zoetermeer (GBKZ) kosteloos beschikbaar te 

stellen. Omdat dit is uitgesteld, hebben 

abonnementen en incidentele aanvragen in 

2008 extra inkomsten opgeleverd 135.000. 

Dit is als eenmalig voordeel bij het 

1 e Tussenbericht gemeld. De lopende 

contracten zijn met zes maanden verlengd tot 

medio 2009. 

3. In 2007 is voor de vervanging van het 

Gemeentelijk Informatie Systeem (GIS) een 

krediet beschikbaar gesteld. Omdat dit door 

nadere onderzoeken vertraging oploopt, is het 

programma van eisen pas in 2008 opgesteld. 

Dit levert een eenmalig voordeel in de 


van 102.000 opgenomen. Vanwege nieuwe 

plannen voor de Culturele As is dit budget 

voor 2008 niet aangewend en zal 

waarschijnlijk ook in 2009 niet benut worden. 

3. De kosten van het beheer en onderhoud van 

de gemeentelijke parkeergarages blijken uit 

de voorlopige jaarrekening van P1 lager uit te 

vallen 103.000. Voor 2009 wordt een extra 

investering in parkeer betaalapparatuur 

verwacht. 

4. In de begroting is het budget voor 

gladheidsbestrijding gebaseerd op een 

gemiddeld aantal strooidagen. Door de 

langdurige koudeperiode eind 2008 zijn 

73.000 meer kosten gemaakt. 

5. De garantiebijdrage aan de stallingbeheerder 

Stichting Biesieklette is 65.000 lager 

vastgesteld dan waarmee in de begroting 

rekening was gehouden. Daarnaast gaf de 

eindafrekening over 2007 een voordeel van 

27.000 waarmee de lasten 92.000 lager 

uitvallen. 

6. Tijdens de kerstvakantie en de jaarwisseling 

2007-2008 is vooral in de wijken Meerzicht, 

Rokkeveen en Seghwaert 120.000 schade 

veroorzaakt aan met name prullenbakken en 

straatverlichting. De schade was begin 2008 

opvallend hoger dan elders in de regio. Om 

dit in de toekomst te voorkomen is een 

ideeënworkshop georganiseerd. De schade 

oud- en nieuw 2008 – 2009 is aanmerkelijk 

lager. In 2008 zijn op diverse locaties 

vernielingen in de openbare ruimte 

aangericht. In 2008 zijn nadere 

werkafspraken met de ketenpartners 

gemaakt om zodoende het verhalen van 

schade op daders te intensiveren. Aan 

overige schade is in totaal 204.000 

verantwoord. (Totaal nadeel 324.000). Als 

verhaalbare schade is in totaliteit een bedrag 

van 114.000 verantwoord (zie toelichting nr. 

6 bij de baten) bij de, per saldo wordt het 

resultaat met 210.000 beïnvloed. 

7. Overige opdrachten groen nadeel 264.000. 

Voor het verder digitaliseren en op orde 

brengen van de vernieuwde 

beheerssystemen, inhuur van specialisten 

voor o.a. het invoeren van de MIBOR een 

systeem voor mobiele inspectie van het 

kwaliteitsniveau in de wijken en de koppeling 

van deze gegevens met de 

beheerssystemen. Voorts zijn ook voor de 

implementatie van de aangepaste Flora en 

Faunawet in het beheer hogere kosten 

gemaakt. Tenslotte zijn een aantal projecten 

begin 2008 uitgevoerd die gepland stonden 

voor 2007. Dit betreft voornamelijk de 

reconstructie van het Binnenpark. 

8. Bomenbestand: - 140.000, het 

bomenbestand in Zoetermeer wordt steeds 

ouder. Daarom is extra inspectie en een 

aangepast (groot) onderhoudsprogramma 

nodig. Daarmee wordt ook voldaan aan de 



investeringslasten op 89.000. Dit is als 

eenmalig voordeel bij het 1 e Tussenbericht 

gemeld 

4. Voor de bewaakte fietsenstallingen 

Driemanspolder en Centrum-West wordt een 

jaarlijkse bijdrage van Haaglanden ontvangen 

van 60.000 per fietsenstalling. Vanwege de 

eindafrekeningen over de jaren 2006 en 2007 

is in 2008 een eenmalige bijdrage van 

100.000 ontvangen. Daarentegen was voor 

2008 rekening gehouden met een bijdrage van 

Haaglanden van 230.000 terwijl hiervan maar 

een bedrag van 120.000 kon worden 

gedeclareerd. Met Haaglanden vinden nog 

gesprekken plaats over mogelijk aanvullende 

middelen voor 2009. Dit geeft per saldo een 

nadeel van 16.000. Vanaf medio 2010 vervalt 

de bijdrage van Haaglanden. 

5. De opbrengsten via P1 voor de 

parkeervergunningen zijn lager dan begroot. 

Het aantal naheffingsaanslagen 

(parkeerboeten) is bijna 900 minder dan 

waarmee rekening was gehouden hetgeen 

lagere baten tot gevolg heeft. Tenslotte is ook 

de opbrengst van de gemeentelijke 

parkeergarages lager dan geraamd 151.000. 

6. In 2008 is er meer schade geleden (zie ook 

lasten). Als verhaalbare schade is in totaliteit 

een bedrag van 114.000 verantwoord 

7. Telling van het bovenstaande is een voordeel 

van 334.000, het restverschil (voordeel) 

bedraagt 46.000.

nieuwe kwaliteitseisen van de BIBOR. 

Vanwege ARBO-eisen moeten hoogwerkers 

ingeschakeld worden en er moet rigoureuze 

groeiplaats verbetering plaatsvinden. Naar 

aanleiding van motie 60 Bomenopstand 

(najaarsdebat 2008) worden de financiële 

gevolgen onderzocht van verschillende 

varianten voor het bomenbeheer en - 

onderhoud in Zoetermeer. Deze worden voor 

het voorjaarsdebat 2010 in beeld gebracht. 

Tevens worden op grond daarvan de 

middelen voor bomenbeheer herverdeeld 

over de producten 810.18 (inspecties en 

besteding uit Reserve Groot Onderhoud, 

208.000) en 810.28 (dagelijks en periodiek 

onderhoud, - 348.000). 

9. Medio 2007 is naar aanleiding van een 

arbitragezaak in opdracht van de gemeente 

en Citytec door het CROW vastgesteld dat 

het werkelijke aantal meldingen bijna 2x zo 

hoog is als de prognose, namelijk 3200 in 

plaats van 1700. Daarnaast heeft de CROW 

geconcludeerd dat Citytec een redelijke 

vergoeding mag verlangen voor de wettelijke 

vereiste veiligheidsvoorzieningen bij het 

afhandelen van meldingen. Dit heeft geleid tot 

contractaanpassing. De extra kosten die 

hiermee gemoeid zijn zullen structureel 

255.000 bedragen. In het 2 e Tussenbericht 

is van dit nadeel melding gemaakt 

( 230.000). 

10. Huisvesting, afkoopsommen en onderzoek 

bedrijfsvoering Stadsbeheer: - 375.000, in 

afwachting voor oplossingen voor de gehele 

huisvestingsproblematiek van Stadsbeheer in 

relatie met het mogelijk afstoten van 

gebouwen, zijn voor het pand Industrieweg de 

meest noodzakelijke aanpassingen gedaan in 

afwachting van de toekomstplannen rond de 

totale huisvesting van Stadsbeheer Uitvoering 

(SBU): - 110.000. Betaalde afkoopsommen 

van 2 voormalige medewerkers hebben 

geleid tot een overschrijding op de loonsom: 

- 317.000. Daarnaast is in onvoldoende 

mate rekening gehouden met de kosten van 

het implementeren van de aanbevelingen uit 

het doorlichtingsonderzoek, onder meer de 

vorming van een zelfstandig bedrijfsbureau 

en aanvullend onderzoek bedrijfsvoering 

SBU: - 60.000. 

11. Ingenieursbureau Zoetermeer (IbZ): 

- 249.000. Het negatieve resultaat van het 

Ingenieursbureau Zoetermeer kan worden 

verdeeld in een drietal subresultaten, te 

weten: Personeelskosten IbZ, Resultaat op 

Overhead en Resultaat op Opdrachten, door 

hogere kosten in verband met inhuur van 

diverse functies is een nadeel van 159.000 

veroorzaakt. Door een verandering in de wijze 

van aansturing werden medewerkers bij IbZ 

in 2008 meer aangesproken op hun eigen 

verantwoordelijkheid en hun persoonlijke 

bijdrage in de projecten. Dit betekende dat 


175 


men over de grenzen van zijn eigen werk 

moest kijken: hun werk moest passen en 

afgestemd worden in het grotere geheel van 

een project. Samenwerking, openheid en 

transparantie waren hierbij sleutelbegrippen. 

Hiertoe zijn diverse kennisteams en andere 

overlegstructuren in het leven geroepen. Bij 

IbZ is ten gevolge van de resultaten van een 

interne controle een nieuwe AO opgesteld, 

waarin de werkwijze van het 

ingenieursbureau is beschreven. Deze AO is 

opgesteld door medewerkers van IbZ, onder 

aansturing van Ernst & Young. Dit heeft op de 

post Adviezen geleid tot een nadeel van 

63.000. De overige exploitatiekosten waren 

lager dan geraamd, waarbij het jaarresultaat 

van IbZ uitkomt op een nadeel van 249.000. 

12. Telling van het bovenstaande is een voordeel 

van 7.080.000, het overige niet toegelichte 

verschil (nadeel) 156.000 bestaat uit 

diverse kleine posten. 

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 


voordeel 505.000 (8%) 

1. De reservering van de stelposten van ruim 

200.000 bij de algemene uitkering is niet 

vertaald naar de programma’s. 

2. De apparaatskosten Belastingen 363.000 

zijn met name lager door de beperktere 

kosten (minder uitbesteding) voor de 

hertaxatie WOZ. 

3. De rentevergoeding die betaald is aan o.a. 

het Grondbedrijf en de inflatiepercentage is 

iets hoger. Hierdoor ontstaat een extra last in 

de begroting van 143.000 (zie ook hogere 

inkomsten). 

4. Voor het overige is aan 

deurwaarderswerkzaamheden 76.000 meer 

uitgegeven (zie hoger inkomsten). 

5. De post onvoorzien is niet geheel besteed 

( 64.000 voordeel). 





voordeel 1.733.000 (1%) 

1. Door een hoger rentepercentage en 

inflatiepercentage zijn de inkomsten hoger dan 

geraamd 380.000 (zie ook hogere uitgaven). 

2. Ten aanzien van de invorderingactiviteiten is 

92.000 meer aan aanmanings- en 

dwangbevelkosten ingevorderd (zie extra 

uitgaven). 

3. Ten aanzien van de OZB-opbrengsten is 

sprake van een totaal nadeel van 267.000, 

door bezwaarschriften en aanpassing van 

taxatiewaarden. 

4. De algemene uikering is 1,5 mln. hoger door 

aanpassingen verdeelmaatstaven, extra 

uitkeringen in september en 

decembercirculaire en nabetalingen over oude 

jaren. Van dit overschot was reeds 1 mln. 

gemeld in het Tweede Tussenbericht. Voor het 

overige is een verwachting van mogelijk lagere 

inkomsten op specifieke uitkeringen niet 

bewaarheid. 


Reservemutaties 


De reservemutaties moeten gezien worden als resultaatbestemming. In verband met de 

begrotingsrechtmatigheid zijn reservemutaties slechts in de jaarrekening (realisatie) verantwoord indien 

daarvoor expliciet bij de begroting of begrotingswijziging autorisatie door de raad is verleend en voor zover 

ook nodig en tot maximaal het daarvoor gebudgetteerde bedrag. 

Uitzondering hierop zijn de volgende resultaatbestemmingen, die in de jaarrekening zijn verantwoord 

ongeacht de hiervoor begrote bedragen: 





De voorlopige bestemming van het feitelijk resterend resultaat van het Grondbedrijf (de binnen 

programma 9 ondergebrachte grondbedrijfproducten 830.xx), dat in de jaarrekening voor 50% is 

toegevoegd aan de reserve MIP en voor 50% aan de reserve versterking financiële positie 





van het feitelijk resterend resultaat van het Grondbedrijf (grondbedrijfproducten 830.xx) aan de orde. 

Hierna worden per programma de toevoegingen aan en onttrekkingen uit reserves weergegeven en de 

belangrijkste verschillen (groter dan 100.000) tussen de begroting na wijziging en de rekening 

toegelicht. 

Voor een verdere toelichting van de reservemutaties wordt verwezen naar de toelichting op de balans. 

177 

(bedragen x 1.000) 

Programma 1 Sociale voorzieningen begroting na wijz. rekening verschil 

Onttrekking brede bestemmingsreserve -40 -40 0 

Onttrekking vrij inzetbare reserve -430 -430 0 

Totaal -470 -470 0 

Toelichting verschillen programma 1: - 

Programma 2 Welzijn en zorg begroting na wijz. rekening verschil 

Toevoeging reserve welzijnsvoorzieningen (agv 

groei) Oosterheem 

310 310 0 


Onttrekking reserve MIP -81 -80 -1 

Onttrekking reserve aanpasbaar verbouwen 

WVG 

Onttrekking reserve welzijnsvoorzieningen (agv 


Onttrekking reserve Vluchtelingen / 

asielzoekers 

-45 -45 0 

-65 -65 0 

-63 -63 0 

Afrondingsverschil onttrekkingen reserves 0 1 -1 

Totaal 49 51 -2 




Programma 3 Natuur en milieu begroting na wijz. rekening verschil 

Toevoeging reserve Duurzaam Zoetermeer 1.248 1.248 0 

Onttrekking brede bestemmingsreserve -50 -46 -4 

Onttrekking vrij inzetbare reserve -1.000 -1.000 0 

Onttrekking reserve MIP -238 -238 0 

Onttrekking reserve Duurzaam Zoetermeer -214 -124 -90 

Totaal -254 -160 -94 


Programma 4 Jeugd en onderwijs begroting na wijz. rekening verschil 

Toevoeging reserve algemeen dekkingsmiddel 5.860 5.860 0 

Toevoeging vrij inzetbare reserve 695 695 0 

Toevoeging reserve egalisatie investeringen 

schoolgebouwen 


2.180 2.180 0 

Onttrekking reserve algemeen dekkingsmiddel -15 -15 0 


Onttrekking reserve normalisering 

afschrijvingstermijnen schoolgebouwen 

Onttrekking reserve egalisatie investeringen 


-480 -480 0 

-567 -567 0 

Onttrekking reserve kinderopvang -146 0 -146 

Afrondingsverschil onttrekkingen reserves -1 -1 0 

Totaal 1.446 1.592 -146 

Toelichting verschillen programma 4: 

Er heeft geen onttrekking uit de reserve kinderopvang plaatsgevonden omdat er bij de regeling 

Dagarrangementen aanzienlijk minder uitgegeven is dan begroot. De oorzaak ligt hier vooral bij de 

externe partners, die ondanks herhaalde verzoeken daartoe, geen declaraties voor gemaakte kosten bij 

de gemeente hebben ingediend. De geplande onttrekking uit de reserve kinderopvang is daardoor voor 

2008 achterwege gebleven. 

Programma 5 Kunst, cultuur en bibliotheek begroting na wijz. rekening verschil 




Toevoeging reserve bevordering 

toegankelijkheid 

Toevoeging reserve groot onderhoud 

welzijnsaccommodaties / subreserve sociaalculturele 

accommodaties 

138 138 0 

100 100 0 

27 27 0


Onttrekking reserve algemeen dekkingsmiddel -782 -782 0 



Onttrekking reserve kunstopdrachten -113 -10 -103 

Onttrekking reserve bevordering 


Onttrekking reserve groot onderhoud 


accommodaties 

179 

-239 -69 -170 

-112 -51 -61 

Totaal -1.311 -977 -334 


De lagere onttrekking uit de reserve kunstopdrachten van 103.000 komt doordat er in de uitvoering van de 

werkzaamheden vertraging is opgetreden. 

De lagere onttrekking uit de reserve bevordering toegankelijkheid van 170.000 komt doordat de hieruit te 

dekken kosten lager uitvielen dan begroot. Voor een deel worden in 2008 opgedragen werkzaamheden 

door capaciteitsgebrek pas in 2009 uitgevoerd. 

Programma 6 Sport en ontspanning begroting na wijz. rekening verschil 


welzijnsaccommodaties / subreserve 


Toevoeging reserve investeringsimpuls 

amateurverenigingen 

2.391 2.391 0 

445 445 0 



buitensportaccommodaties 


welzijnsaccommodaties / subreserve 


Onttrekking reserve investeringsimpuls 


-1.866 -1.866 0 

-698 -401 -297 

-93 -83 -10 

Afrondingsverschil onttrekkingen reserves -1 -1 0 

Totaal 92 399 -307 

Toelichting verschil programma 6: 

De lagere onttrekking uit de reserve groot onderhoud welzijnsaccommodaties / subreserve 

sportaccommodaties van 297.000 komt doordat de hieruit te dekken kosten van groot onderhoud in 2008 

lager uitvielen dan begroot. Het is de bedoeling dat dit naar 2009 doorschuift. 

Programma 7 Veiligheid begroting na wijz. rekening verschil 



Totaal -10 -10 0 


Toelichting verschil programma 7: - 


Programma 8 Bestuur en dienstverlening begroting na wijz. rekening verschil 


Toevoeging rente-egalisatiereserve 0 798 -798 


Onttrekking reserve MIP -1.010 -972 -38 

Onttrekking rente-egalisatiereserve -56 0 -56 

Onttrekking reserve flankerend beleid -1.800 -1.013 -787 

Afrondingsverschil onttrekkingen reserves 1 1 0 

Totaal -2.821 -1.142 -1.679 

Toelichting verschil programma 8: 

In plaats van een begrote onttrekking uit de rente-egalisatiereserve heeft er een toevoeging 

plaatsgevonden omdat er een batig renteresultaat 2008 was. Deze afwijking ten opzichte van de begroting 

is geautoriseerd op grond van raadsbesluit van 10 juli 2008 betreffende het 1 e Tussenbericht. Daarbij is 

besloten om met ingang van 2008 de rentetoevoeging aan reserves te baseren op de nacalculatorische 

rentepercentages voor marktrente en inflatie en het daaruit voorvloeiende renteresultaat op de totale 

jaarrekening te verrekenen met de rente egalisatiereserve. 

De lagere onttrekking uit de reserve flankerend beleid van 787.000 komt doordat de betreffende kosten 

(als gevolg van de reorganisatie van de afdeling Werk, Zorg en Inkomen) lager dan begroot uitvielen. 

Programma 9 Inrichting van de stad begroting na wijz. rekening verschil 


Toevoeging reserve MIP 20.667 14.403 6.264 

Toevoeging reserve ivm risico's (Grondbedrijf) 30 0 30 

Toevoeging reserve versterking financiële 

positie (Grondbedrijf) 

Toevoeging reserve exploitatietekort Palenstein 

(Grondbedrijf) 


9.915 3.688 6.227 

2.065 0 2.065 


Onttrekking reserve MIP -6.886 -6.497 -389 

Onttrekking reserve Tour de Force -78 0 -78 

Onttrekking reserve mobiliteit -4.626 -2.698 -1.928 

Onttrekking reserve ivm risico's (Grondbedrijf) -3.201 -1.200 -2.001 

Onttrekking reserve versterking financiële 

positie (Grondbedrijf) 

Onttrekking reserve strategische aankopen 


Onttrekking reserve exploitatietekort Palenstein 


-287 -25 -262 

-625 -228 -397 

-300 0 -300


Afrondingsverschil onttrekkingen reserves -1 1 -2 

Totaal 16.644 7.220 9.424 


De lagere toevoeging aan de vrij inzetbare reserve van 195.000 komt doordat de door het Grondbedrijf 

afgedragen middelen stadsuitleg Oosterheem, die aan deze reserve is toegevoegd, gekoppeld zijn aan de 

woningaantallen en het verkochte aantal m2. Deze zijn ten opzichte van de raming achter gebleven. 

De verschillen bij de reserve MIP en de reserve versterking financiële positie (Grondbedrijf) zijn vooral 

veroorzaakt doordat de begrote toevoegingen en onttrekkingen gebaseerd zijn op de herziene 

grondexploitaties van 2008 terwijl de toevoegingen en onttrekkingen in de rekening gebaseerd zijn op het 

voorstel aan de raad om herziene grondexploitaties per 1 januari 2009 vast te stellen (verwachting in de 

vergadering van 6 april 2009). Dit is in de rekening verwerkt in lijn met het raadsbesluit van 17 november 

2008 (2 e Tussenbericht), waarbij vanaf 2008 geautoriseerd is om 50% van het feitelijk resterend resultaat 

van het Grondbedrijf aan deze reserves toe te voegen, ongeacht de hiervoor begrote bedragen. 

Voorts is 163.000 minder aan de reserve MIP toegevoegd omdat de BLS-subsidie (Besluit 

locatiegebonden subsidie) van Haaglanden lager is uitgevallen door lager aantal gebouwde sociale 

woningen). 

Er heeft geen toevoeging (begroot 2.065.000) aan en onttrekking (begroot 300.000) uit de reserve 

exploitatietekort Palenstein (Grondbedrijf) plaatsgevonden omdat bij de herziening van de grondexploitatie 

per 1 januari 2009 door de raad besloten is het voorziene tekort van de grondexploitatie Palenstein in één 

keer te dekken uit het resultaat 2008. Daardoor is de noodzaak van de reserve exploitatietekort 

Palenstein komen te vervallen. 

In 2008 zijn de toevoegingen en onttrekkingen uit het reserve MIP rechtstreeks (via de exploitatie, 

programma 9) verrekend met de voorziening nadelig complex Palenstein in plaats van via de reserve 

exploitatietekort Palenstein. 

De lagere onttrekking uit de reserve mobiliteit van 1.928.000 komt doordat de hieruit te dekken kosten voor 

mobiliteitsprojecten lager uitvielen dan begroot. Het betreft vooral lagere kosten voor de Aansluitingen 

A12 en regionale fietsprojecten. 

De verschillen bij de reserve ivm risico's (Grondbedrijf) zijn veroorzaakt doordat de begrote toevoegingen 

en onttrekkingen gebaseerd zijn op de herziene grondexploitaties van 2008 terwijl de toevoegingen en 

onttrekkingen in de rekening gebaseerd zijn op het voorstel aan de raad om herziene grondexploitaties 

per 1 januari 2009 vast te stellen (verwachting in de vergadering van 6 april 2009). 

De lagere onttrekking aan de reserve strategische aankopen (Grondbedrijf) van 397.000 komt doordat er 

in 2008 minder strategische aankopen met een onrendabele top zijn gedaan dan begroot. 

Programma 10 Economie begroting na wijz. rekening verschil 



Onttrekking reserve MIP -1.523 -1.049 -474 

Totaal -1.418 -944 -474 


De lagere onttrekking aan de reserve MIP hangt samen met de lagere kosten van de Zoetermeerse 

Ondernemersagenda (Sociaal economische agenda) ( 231.000), revitalisering Noordelijk bedrijventerrein 

( 190.000) en lagere kosten van winkelcentrum De Vlieger ( 53.000). 

Programma 11 Wonen en bouwen begroting na wijz. rekening verschil 

Toevoeging reserve startersleningen 775 775 0 

Toevoeging reserve volkshuisvesting 

Oosterheem 

181 

750 750 0 



Onttrekking reserve MIP -1.437 -90 -1.347 

Onttrekking reserve startersleningen -149 -112 -37 

Onttrekking reserve volkshuisvesting 

Oosterheem 


-775 -775 0 

Totaal -836 548 -1.384 


De lagere onttrekking uit de reserve MIP van 1.347.000 komt doordat de hieruit te dekken kosten van 

normalisatie woonwagenlocatie Bleiswijkseweg lager uitvielen dan begroot. 

Programma 12 Openbaar gebied begroting na wijz. rekening verschil 

Toevoeging brede bestemmingsreserve 229 229 0 


Toevoeging reserve MIP 74 74 0 

Toevoeging reserve mobiliteit 454 454 0 


bovengronds 

4.338 4.338 0 

Onttrekking brede bestemmingsreserve -2.244 -439 -1.805 


Onttrekking reserve MIP -2.595 -47 -2.548 


bovengronds 

-9.381 -5.271 -4.110 

Totaal -9.125 -662 -8.463 


De lagere onttrekking uit de brede bestemmingsreserve komt vooral doordat de hieruit te dekken kosten 

van omgevingswerken RandstadRail en afronding Noord West door vertraging in de uitvoering lager zijn 

uitgevallen dan begroot. De verdere uitvoering van omgevingswerken Randstadrail en afronding Noordwest 

is doorgeschoven naar 2009. 

De lagere onttrekking uit de reserve MIP hangt samen met de lagere hieruit te dekken kosten voor de 

samenwerkingsovereenkomst Driehoek Benthuizen ( 1.870.000) en voor parkeervoorzieningen 

( 678.000). 

De lagere onttrekkingen uit de reserve groot onderhoud bovengronds van 4.110.000 betreft de dekking 

van de kosten voor BOR-werken en komt door het nog volledig kunnen uitvoeren van het OV-beheerplan. 

Het plan is nader uitgewerkt in projecten voor planmatig onderhoud en het wachten is op de uitwerking in 

eenheidsprijzen waarna het bestek kan worden opgesteld. I.v.m. de doorlooptijd voor het leveren van 

masten is slechts een gering bedrag besteed in 2008. In 2009 zal een grote inhaalslag gemaakt worden 

waarbij alle beschikbare budgetten vanuit de BOR 2005-2008 zeker voor 50% zullen worden besteed. 

De opdracht voor het vervangen van drie bruggen als onderdeel van de BOR 2008 is was begin 2009 in 

de voorbereidingsfase. Uitvoering hiervan zal plaatsvinden in 2009. Tenslotte is de uitvoering van 

werkzaamheden Fivelingo vertraagd doordat eerst waterleidingswerkzaamheden moeten worden 

uitgevoerd. De aanbesteding kan niet eerder dan in 2009 plaatsvinden. De start is gepland in april 2009 

en de afronding van het groen eind 2009.


Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien begroting na wijz. rekening verschil 

Toevoeging reserve algemeen dekkingsmiddel 4.329 4.329 0 

Toevoeging vrij inzetbare reserve 6.336 6.336 0 

Toevoeging reserve inflatiecorrectie 4.669 4.767 -98 

Toevoeging reserve MIP 9.500 9.500 0 

Toevoeging reserve frictieverschillen 

Oosterheem 

183 

2.293 2.293 0 

Toevoeging WOZ egalisatiereserve 3 4 -1 

Toevoeging egalisatiereserve BCF 71 95 -24 


ambtelijke huisvesting 

30 30 0 

Toevoeging reserve kunstopdrachten 16 21 -5 

Toevoeging reserve normalisering 

afschrijvingstermijnen schoolgebouwen 



Toevoeging reserve egalisatie investeringen 


Toevoeging reserve investeringen voor 

sportverenigingen 


buitensportaccommodaties 



accommodaties 

63 63 0 

27 36 -9 

193 255 -62 

2 2 0 

112 112 0 

101 101 0 

Toevoeging reserve Palenstein 170 170 0 

Toevoeging reserve investeringsimpuls 



bovengronds 

8 11 -3 

3.364 3.364 0 

Toevoeging reserve Duurzaam Zoetermeer 7 10 -3 

Afrondingsverschil toevoegingen reserves 0 -1 1 

Onttrekking brede bestemmingsreserve -5.221 -5.221 0 


Onttrekking reserve inflatiecorrectie -4.175 -4.175 0 

Onttrekking reserve stadsuitleg en bovenwijkse 

voorzieningen 

-1.789 -1.789 0 



Onttrekking reserve frictieverschillen 

Oosterheem 



-2.293 -2.293 0 

Onttrekking WOZ egalisatiereserve -150 -148 -2 

Onttrekking egalisatiereserve BCF -2.139 -2.139 0 

Onttrekking reserve Palenstein -170 -170 0 

Totaal 3.317 3.523 -206 

Toelichting verschillen Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien: 

De hogere toevoegingen aan de reserves van in totaal 206.000 hebben betrekking op de aan reserves 

toegevoegde rente. Deze rente is gebaseerd op de nacalculatorische rentepercentages voor marktrente 

en inflatie die iets hoger liggen dan in de begroting geraamd. Dit is met ingang van 2008 geautoriseerd op 

grond van raadsbesluit van 10 juli 2008 betreffende het 1 e Tussenbericht. 

Resultaat ná bestemming 

In 2008 is de raad tweemaal door middel van een Tussenbericht geïnformeerd over de uitvoering van de 

begroting. Het 1 e Tussenbericht (over de eerste vier maanden) is in de raad van 10 juli behandeld en de 

tweede (over de eerste acht maanden) in de raad van 17 november. In het 2 e Tussenbericht is een 

positief rekeningsresultaat na bestemming van 1.118.000 verwacht. De begroting is hierop niet 

aangepast; wel is er een zogenaamde technische begrotingswijziging vastgesteld. 

In het laatste “Tussenbericht” aan de raad (memo van 15 december 2008) is de prognose van het 

rekeningsresultaat bijgesteld naar 1.959.000 batig. 

De begroting na alle wijzigingen laat uiteindelijk een voordelig resultaat na bestemming zien van 

490.000. 

Het gerealiseerde resultaat ná (geautoriseerde) bestemming is afgerond 1.556.000 batig en is 

afzonderlijk op de balans opgenomen als onderdeel van het eigen vermogen.


Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen (voor wat de baten betreffen) 

Lokale heffingen waarvan de 

besteding niet gebonden is 

Algemene uitkering uit het 

gemeentefonds 

Begroting 


(voor 

wijziging) 

185 

Begroting 


(na 

wijziging) 


Rekening 


Verschil 

rekening – 

begr. (na 

wijz.) 2008 

28.341 28.330 28.060 -270 

107.131 110.584 112.023 1.439 

Dividend 3.918 4.988 4.972 -16 

Saldo compensabele BTW en 

uitkering BTW-compensatiefonds 

0 0 0 0 

Overige algemene dekkingsmiddelen 32.322 43.865 44.512 647 

Totaal 171.712 187.767 189.567 1.800 

Toelichting: 

Lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is bedragen x 1.000 

Begroting 


(voor 

wijziging) 

Begroting 


(na 

wijziging) 

Rekening 


Verschil 

rekening – 

begr. (na 


Onroerende-zaakbelastingen 27.645 27.631 27.364 -267 

Hondenbelasting 425 427 444 17 

Toeristenbelasting 234 235 227 -8 

Precariobelasting 37 37 25 -12 

Totaal 28.341 28.330 28.060 -270 

Onroerende-zaakbelastingen 

Dit betreft de belasting voor het eigenarendeel van de OZB op woningen en niet-woningen en het 

gebruikersdeel van de OZB op niet-woningen. 

De OZB-opbrengst over 2008 bedraagt 27,5 miljoen. Dat is 0,167 miljoen lager dan de begroting na 

wijziging. Over oude jaren is ten gunste van 2008 nog een (niet begrote) negatieve opbrengst door 

verminderingen gerealiseerd van 0,1 miljoen. 

De tegenvallende opbrengst is vooral een gevolg van neerwaartse waarde-aanpassingen naar aanleiding 

van toegewezen bezwaarschriften. 

Hondenbelasting 

De opbrengst van de hondenbelasting bedraagt over 2008 439.000; ten opzichte van de begroting na 

wijziging een voordeel van 12.000, o.a. door de uitgevoerde hondencontrole en een toename van het 

aantal honden. Over oude jaren is ten gunste van 2008 nog een (niet begrote) opbrengst gerealiseerd van 

5.000. 

Toeristenbelasting 

Ten opzichte van de begroting na wijziging is een kleine minderopbrengst van 8.000 gerealiseerd door 

minder overnachtingen dan begroot. 

Precariobelasting 

Vanaf 2006 is een precariobelasting ingevoerd voor terrassen en uitstallingen (winkelwaar) op 

gemeentegrond. De gerealiseerde opbrengst over 2008 is 5.000 achtergebleven bij de raming. Over 

oude jaren is ten gunste van 2008 nog een (niet begrote) negatieve opbrengst door verminderingen 

gerealiseerd van 7.000. 



Algemene uitkering uit het gemeentefonds 

De uitkering over 2008 van 112.023.000 is gebaseerd op de in maart 2009 van het Ministerie van BZK 

ontvangen Maartcirculaire en een inschatting van het nog te ontvangen bedrag. Deze uitkering is bijna 

1,2 miljoen meer dan geraamd was in de begroting na wijziging. In het 2 e Tussenbericht is een voordeel 

van afgerond 1,1 miljoen gemeld. 

Wegens afrekeningen over oude jaren (2006 en 2007) is in 2008 per saldo nog 458.000 ontvangen van 

het Rijk. Dit is 189.000 meer dan begroot. 

Dividend bedragen x 1.000 

Aandelen NV Bank Nederlandse 

Gemeenten 

Begroting 


(voor 

wijziging) 


Begroting 


(na 

wijziging) 

Rekening 


Verschil 

rekening – 

begr. (na 


21 21 6 -15 

Aandelen en winstbewijzen ENECO 3.897 4.967 4.966 -1 

Totaal 3.918 4.988 4.972 -16 

Aandelen NV Bank Nederlandse Gemeenten 

De gemeente bezit 3.510 aandelen van de NV Bank voor Nederlandse Gemeenten à 2,50 = 8.775. 

Het dividend over 2007, dat in 2008 is vastgesteld, bedroeg per aandeel 1,75 (2006 1,78). Dit betekent 

een dividenduitkering over 2007 van 6.143 en is ten gunste van het boekjaar 2008 gebracht. 

Omdat de vermogenspositie van de bank hoger dan nodig is heeft de bank besloten deze vanaf 2006 in 

stapsgewijs af te bouwen. Daarvoor is in de jaren 2006 en 2007 een extra uitkering van de BNG 

ontvangen. Zo’n extra uitkering is ook in 2008 geraamd maar is niet ontvangen. 

Aandelen ENECO 

De gemeente bezit 2,34% van het aandelenkapitaal (116.280 aandelen). 

Eneco heeft in 2008 van het nettoresultaat over 2007 van 426 miljoen, na aftrek van bijzondere baten 

ten bedrage van 40 miljoen, 55% als dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders. Dit betekent een 

dividenduitkering van 42,71 per aandeel (over 2006 34,38). 

Deze dividenduitkering heeft voor de gemeente Zoetermeer 4.966.319 opgeleverd (over 2006 

3.997.706). 

Saldo compensabele BTW en uitkering BTW-compensatiefonds 

Met ingang van 2007 is de door het Rijk gehanteerde ‘vereveningsbijdrage’ komen te vervallen. Daardoor 

ontvangt de gemeente niet langer meer een lager bedrag dan het gedeclareerde bedrag.


Overige algemene dekkingsmiddelen bedragen x 1.000 

Begroting 


(voor 

wijziging) 

187 

Begroting 


(na 

wijziging) 

Rekening 


Verschil 

rekening – 

begr. (na 


Invordering belastingen 196 196 288 92 

Taxatiewerkzaamheden WOZ 494 494 491 -3 

Leges WOZ-beschikkingen 0 0 2 2 

Bespaarde rente over de eigen 

financieringsmiddelen 

Rente van uitgezette langlopende 

geldleningen (looptijd langer dan één jaar) 

12.695 15.070 15.451 381 

0 0 69 69 

Stelpost algemene uitkering -175 -108 0 108 

Rentevergoeding Grondbedrijf 235 235 235 0 

Verrekening reserves 18.877 27.977 27.975 -2 

Afrondingsverschil 1 1 0 

Totaal 32.322 43.865 44.512 647 

De opbrengst invordering belastingen betreft vervolgingskosten. 

De opbrengst taxatiewerkzaamheden WOZ betreft de rijksvergoeding voor 2008 van 491.000. Vanaf 

2009 wordt deze kostenvergoeding overgeheveld naar het gemeentefonds. 

De berekende bespaarde rente over de eigen financieringsmiddelen (het eigen vermogen en de 

voorzieningen) voor 2008 is 381.000 hoger dan geraamd uitgevallen omdat de rente gebaseerd is op de 

nacalculatorische rentepercentages voor marktrente en inflatie. Dit is met ingang van 2008 geautoriseerd 

op grond van raadsbesluit van 10 juli 2008 betreffende het 1 e Tussenbericht. 

De rente van uitgezette langlopende geldleningen betreft de rente over 2008 van overtollige liquide 

middelen die in november 2008 voor een periode van vijf jaar via een deposito op de kapitaalmarkt is 

weggezet. 

De stelpost algemene uitkering is opgenomen in afwachting van definitieve invulling van gewijzigd beleid 

in verband met taakmutaties in de algemene uitkering. Het gewijzigd beleid is niet in de begroting 2008 

verwerkt. 

De verrekeningen met reserves in de rekening 2008 betreffen onttrekkingen uit de: 


vrij inzetbare reserve 11.855 

brede bestemmingsreserve 5.221 

reserve inflatiecorrectie 4.175 

reserve frictieverschillen Oosterheem 2.293 

egalisatiereserve BCF 2.139 

reserve stadsuitleg en bovenwijkse voorzieningen 1.789 

reserve MIP 185 

reserve Palenstein 170 

reserve WOZ egalisatiereserve 148 



Overzicht van de aanwending van het begrotingsbedrag voor onvoorzien 

In de primitieve begroting is in het Overzicht van de algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien een 

bedrag van afgerond 237.000 opgenomen voor onvoorziene uitgaven (gebaseerd op 119.491 inwoners 

x 1,98). 

In het begrotingsjaar is er met een drietal begrotingswijzigingen een bedrag van 173.000 ten laste van 

deze post gebracht. Bij de jaarrekening resteert dus een bedrag van afgerond 64.000. 

Datum 

raadsbesluit 

Omschrijving 


Begrotingsbedrag 

in 

8 nov. 2007 Primitieve begroting 236.592 

5 jun. 2008 

nota 23 jun. 2008 

begr. wijz.10 jul. 


Aframing budget naar 1 per inwoner (leereffect 

jaarrekening 2007) 

Dekkingstekort uitvoering wijkaanpak jongerengroepen 

(samenscholingsverbod bij winkelcentrum De Vlieger) 

-118.000 

-30.000 

10 jul. 2008 Dekkingstekort Zoetermeerse postzegel -25.000 

Resteert bij de jaarrekening 63.592 

Overzicht van topinkomens 

Op grond van de wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde 

topinkomens (WOPT) moet elke instelling die overwegend uit publieke middelen is gefinancierd, jaarlijks in 

de jaarrekening het belastbaar jaarloon per individuele functionaris met wie zij een arbeidsrelatie heeft op 

functienaam publiceren, indien dit belastbaar jaarloon uitgaat boven dat van de minister. Voor 2008 geldt dit 

voor zover de totale beloning hoger was dan 181.000. 

Hieronder volgt het overzicht over 2008. Na vaststelling van het Concernverslag zal dit volgens de 

voorgeschreven wijze aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties worden gemeld. 

Functienaam 

In 

dienst 

Med. dienstverl. 01-06- 

1972 

Med. werkvoorb. 01-12 

1978 

Totaal 

Uit 

dienst 

01-12- 


01-01 

2009 

(bedragen x 1) 

Loon 

2007 

Pensioenbijdrage 

2007 

Totaal 

loon 

2007 

Loon 


Pensioenbijdrage 


Afkoopsom 

Pensioenvoorziening 

Totaal 

loon 


37.040 7.817 44.857 42.752 7.219 130.789 14.894 195.654 

40.365 9.228 49.593 44.324 14.353 120.023 19.772 198.472 

77.405 17.045 94.450 87.076 21.572 250.812 34.666 394.126 

Toelichting: 

Met betrokkenen is een afvloeiingsregeling getroffen. 

De afkoopsom betreft een voorziening voor een aanvulling op de FPU tot 65 jaar. 

De pensioenvoorziening betreft een aanvulling na de 65 jarige leeftijd.


189 


3.3 Balans met toelichting 

Balans met toelichting 

3.3.1 Balans bedragen x 1.000 

Ultimo Ultimo 

ACTIVA 2008 2007 

Vaste activa 

Immateriële vaste activa 0 0 

a. Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio 

en disagio 0 0 

b. Kosten van onderzoek en ontwikkeling voor een bepaald actief 0 0 

Materiële vaste activa 208.576 199.379 

a. Investeringen met een economisch nut 

- gronden uitgegeven in erfpacht 3.976 3.976 

- overige investeringen met een economisch nut 204.600 195.403 

b. Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut 0 0 

Financiële vaste activa 18.919 7.911 

a. Kapitaalverstrekkingen aan: 

1. deelnemingen 9 9 

2. gemeenschappelijke regelingen 0 0 

3. overige verbonden partijen 0 0 

b. Leningen aan: 

1. woningbouwcorporaties 2.134 2.562 

2. deelnemingen 0 0 

3. overige verbonden partijen 0 0 

c. Overige langlopende leningen u/g 13.990 2.078 

d. Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 2.786 3.262 

e. Bijdragen aan activa in eigendom van derden 0 0 

Totaal vaste activa 227.495 207.290 

Vlottende activa 

Voorraden 23.715 41.832 

a. Grond- en hulpstoffen: 

1. niet in exploitatie genomen bouwgronden 8.310 21.653 

2. overige gronden hulpstoffen 9.450 10.657 

b. Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie 976 4.972 

c. Gereed product en handelsgoederen 4.979 4.550 

d. Vooruitbetalingen 0 0 

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar 72.874 67.143 

a. Vorderingen op openbare lichamen 2.887 3.660 

b. Verstrekte kasgeldleningen 60.000 50.000 

c. Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen 260 157 

d. Overige vorderingen 9.727 13.326 

e. Overige uitzettingen 0 0 

Liquide middelen 5.199 67 

Kas, banken girosaldi 5.199 67 

Overlopende activa 20.742 18.911 

a. van Europese en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen 

voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met 

een specifiek bestedingsdoel 2.337 

b. overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbetaalde bedragen die ten 

laste van volgende begrotingsjaren komen 18.405 

Totaal vlottende activa 122.530 127.953 

Totaal-generaal activa 350.025 335.243 



191 


Ultimo Ultimo 

PASSIVA 2008 2007 

Vaste passiva 

Eigen vermogen 256.267 245.744 

a. Reserves: 

1. Algemene reserves 43.248 46.150 

2. Bestemmingsreserves 211.463 182.222 

b. Exploitatieresultaat na bestemming 1.556 17.372 

Voorzieningen 29.840 34.177 

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 5.701 7.305 

a. Obligatieleningen 0 0 

b. Onderhandse leningen van: 

1. binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen 0 0 

2. binnenlandse banken en overige financiële instellingen 2.197 2.469 

3. binnenlandse bedrijven 0 0 

4. overige binnenlandse sectoren 3.460 4.794 

5. buitenlandse instellingen, fondsen, banken, bedrijven en overige 

sectoren 0 0 

c. Door derden belegde gelden 0 0 

d. Waarborgsommen 44 42 

Totaal vaste passiva 291.808 287.226 

Vlottende passiva 

Netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar 27.498 30.430 

a. Kasgeldleningen 6.000 0 

b. Bank- en girosaldi 0 3.223 

c. Overige schulden 21.498 27.207 

Overlopende passiva 30.719 17.587 

a. verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in een 

volgend begrotingsjaar tot betaling komen, met uitzondering van jaarlijks 

terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar 

volume 0 

b. van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen 

voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel 

die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren 15.215 

c. overige vooruit ontvangen bedragen die ten bate van volgende 

begrotingsjaren komen 15.504 

Totaal vlottende passiva 58.217 48.017 

Totaal-generaal passiva 350.025 335.243 

Gewaarborgde geldleningen 797.625 802.225 

Garantstellingen (bankgaranties) 953 1.058 


3.3.2 Toelichting op de balans 

3.3.2.1 ACTIVA 

A. VASTE ACTIVA 


Materiële vaste activa 

Conform het BBV en in aansluiting daarop de Financiële verordening is hierbij onderscheid gemaakt naar 

investeringen met een economisch nut en investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk 

nut. Tevens is in de balans aangegeven welke in erfpacht zijn uitgegeven. 

In de toelichting bij de reserves is vermeld uit welke bestemmingsreserves middelen zijn onttrokken voor de 

(gedeeltelijke) dekking van de kapitaallasten van geactiveerde investeringen. 

De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: bedragen x 1.000 

Omschrijving 


Boekwaarde 

31-12-2008 

Boekwaarde 

31-12-2007 

In erfpacht uitgegeven gronden 3.976 3.976 

Overige investeringen met een economisch nut 204.600 195.403 

Investeringen in de openbare ruimte met een 

maatschappelijk nut 

0 0 

Totaal 208.576 199.379 

Toelichting in erfpacht uitgegeven gronden: 

Dit betreffen de gronden die in erfpacht uitgegeven zijn, waarvoor jaarlijks een canon in rekening wordt 

gebracht. 

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de 

overige (geactiveerde) investeringen met economisch nut weer: bedragen x 1.000 

Omschrijving 

BoekwaardeInvesteringenDesinvesteAfschrijBijdragenAfwaarderingenBoekwaarde 

31-12-07 

ringvingen van 

derden 

31-12-08 

Gronden en 

terreinen 

27.105 1.537 28.642 

Woonruimten 1.431 86 1.345 

Bedrijfsgebouwen 

Grond-, wegen 

waterbouwkundige 

werken 

136.765 11.321 4.105 467 143.514 

5.142 2.398 406 7.134 

Vervoermiddelen 2.408 906 498 8 2.808 

Machines, 

apparaten en 

installaties 

Overige materiële 

vaste activa 

14.224 270 2.104 18 12.372 

8.328 2.013 1.581 -25 8.785 

Totaal 195.403 18.445 8.694 493 61 204.600 

Toelichting: 

De belangrijkste (groter dan 250.000) geactiveerde investeringen met een economisch nut 

(vermeerderingen) in 2008 waren: bedragen x 1.000 

Nieuwbouw Stedelijk College (Picasso Lyceum) 4.416 

Aanleg voetbalvelden Bentwoud 1.867 

Uitbreiding en aanpassingen schoolgebouw Bokkenweide 1-3 

t.b.v. nevenvestiging van De Voorde uit Rijswijk 1.430


Aanleg 2 kunstgrasvoetbalvelden Westerpark 872 

Voorbereidingskosten welzijnsvoorzieningen Oosterheem-Zuid 707 

Renovatie scholencluster Kerkenbos (meerdere schoolgebouwen) 508 

Renovatie/aanpassing Kerkenbos 28-30 448 

Vervanging tijdelijke huisvesting Alfrink college 439 

Aanleg kunstgrasvoetbalveld Hoekstrapark 436 

Aanleg kunstgrasvoetbalveld Buytenpark 436 

Bouwkundige aanpassing schoolgebouw Prinsenhof, 

C. v. Bruggenhove 23 tot 25 405 

Ondergrondse containers Oosterheem deelplan 3 387 

Bouw sporthal Oosterheem centrum 369 

Aanpassing schoolgebouw De Keerkring 369 

Aanpassingkosten kinderdagverblijf Het Kiwinest i.v.m. 

verplaatsing van Bladgroen 4 naar Elektrablauw 1 en 5 305 

Voorbereidingskosten vervangende nieuwbouw basisscholen 

aan de Paltelaan 285 

Netwerk operating system incl. implementatie 272 

Bouw school Oosterheem centrum (OPOZ) 266 

Groot onderhoud zwembaden 256 

In 2008 hebben op de boekwaarde van vaste activa geen desinvesteringen wegens afstoten of 

(gedeeltelijke) buitengebruikstelling plaatsgevonden. 

Onder bijdragen van derden zijn de bijdragen van derden opgenomen, die direct gerelateerd zijn aan de 

geactiveerde investering. Het Stedelijk College vergoedt het renteverlies tijdens de nieuwbouw van het 

Picasso Lyceum; voor 2008 is dat 421.138. Voor de inrichting van het landgoed bij de stadsboerderij en 

Natuur en Milieu Educatie Centrum “Groene Poort Oosterheem is in 2008 50% voorschot subsidie ( 41.936) 

van het Stadsgewest Haaglanden ontvangen en in totaliteit 4.025 als bijdrage van diverse bedrijven. 

Daarnaast is van Senter Novem subsidie voor roetfilters aan huisvuilauto’s ontvangen ( 7.500). Voor het 

Interregionaal project Zoetermeer Encourage is een subsidie ontvangen van 17.751. 

In 2008 heeft de volgende afwaardering wegens duurzame waardeverminderingen plaatsgevonden: 

Delftsewallen 15 (voormalige gasfittershuis) i.v.m. sanering: 86.000 (20% van de aankoopsom). 

Op het onderdeel “overige materiële vaste activa” heeft een correctie van 25.000 plaatsgevonden. 

In 2008 zijn geen investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut geactiveerd. De 

betreffende investeringen zijn rechtstreeks ten laste van de exploitatie (programma’s) gebracht en gedekt uit 

bestemmingsreserves. 

Financiële vaste activa 

De kapitaalverstrekking aan deelnemingen betreft de aandelen van de NV Bank Nederlandse 

Gemeenten. De gemeente bezit hiervan 3.510 aandelen à 2,50 = 8.775. 

Het dividend over 2007, dat in 2008 is vastgesteld, bedroeg per aandeel 1,75 (2006 1,78). Dit betekent 

een dividenduitkering over 2007 van 6.143 en is ten gunste van het boekjaar 2008 gebracht. 

Omdat de vermogenspositie van de bank hoger dan nodig is heeft de bank besloten deze vanaf 2006 in 

stapsgewijs af te bouwen. Daarvoor is in de jaren 2006 en 2007 een extra uitkering van de BNG 

ontvangen. Zo’n extra uitkering is ook in 2008 geraamd maar is niet ontvangen. 

Hiernaast bezit de gemeente nog de volgende aandelen die in de balans tegen 0,00 zijn gewaardeerd: 

Aandelen ENECO 

De gemeente bezit 2,34% van het aandelenkapitaal (116.280 aandelen). 

Eneco heeft in 2008 van het nettoresultaat over 2007 van 426 miljoen, na aftrek van bijzondere 

baten ten bedrage van 40 miljoen, 55% als dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders. Dit 

betekent een dividenduitkering van 42,71 per aandeel (over 2006 34,38). 

Deze dividenduitkering heeft voor de gemeente Zoetermeer 4.966.319 opgeleverd (over 2006 

3.997.706. 

NV Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DZH) 

In 2008 heeft een herverdeling van aandelen op basis van de inwoneraantallen van de 

aandeelhoudende gemeenten plaatsgevonden. Hierdoor heeft de gemeente Zoetermeer 13.372 

aandelen (om niet) verkregen. Daarmee bezit de gemeente nu 391.934 aandelen à 5. 

De DZH keert geen winst of dividend uit aan de aandeelhouders. 

193 



BV Coördinatie Afvalverwijdering Zuid-Holland (CAZH) 

De gemeente bezit 100 aandelen van nominaal 45,38. CAZH keert geen winst of dividend uit aan de 

aandeelhouders. 

DataLand B.V. 

De gemeente bezit 57.504 aandelen van Dataland à 0,10. 

De gemeente ontvangt 20% van de opbrengst van DataLand wanneer deze de gegevens van de 

gemeente levert aan afnemers. Bovendien deelt de gemeente mee in de winst die de stichting van de 

BV ontvangt. In 2008 is een bijdrage van 510 ontvangen voor gegevenslevering 2005 en 2006. Voor 

de bijdrage voor de gegevenslevering 2007 bestaat een recht van 693; deze was per eind 2008 nog 

niet ontvangen. 

De verwachte winstuitkering is niet bekend. 

Leningen aan woningbouwcorporaties. 

Dit betreft de schuldrest van een in 1992 verstrekte lening van ruim 6 miljoen aan de Vestia Groep (v/h 

Stichting Verantwoord Wonen). De lening is verstrekt voor de financiering van de overname van het 

gemeentelijk woningbedrijf. De lening loopt t/m 2012. Voor de lening wordt een rentevergoeding 

ontvangen van 9%. Jaarlijks lost Vestia 428.082 op de lening af. 

Het verloop van de verstrekte overige langlopende geldleningen is als volgt: 


Omschrijving verstrekte 

geldlening 

Boekwaarde 

31-12-2007 


Vermeerderingen 

Aflossing Boekwaarde 


Hoogheemraadschap Rijnland 57 57 0 

Startersleningen 1.988 2.004 20 3.972 

Stichtingen en verenigingen 33 15 18 

Bankinstellingen 10.000 10.000 

Totaal 2.078 12.004 92 13.990 

Toelichting: 

Hoogheemraadschap van Rijnland 

In 1978 is aan het Hoogheemraadschap van Rijnland een geldlening verstrekt in verband met de 

overname van een hoofdrioolgemaal en een persleiding. De lening had een looptijd van 30 jaar. In 2008 is 

de laatste aflossing ontvangen. 

Startersleningen 

In 2008 zijn via het Stimuleringsfonds Vereniging Nederlandse Gemeenten (SVn) 59 startersleningen 

(gedeelte van de hypotheek van een particulier voor het kopen van een huis) verstrekt voor in totaal 

2.004.647. Per eind 2008 staat er voor afgerond 4 miljoen aan leningen uit (114 leningen). 

De starterslening is bij aanvang renteloos en aflossingsvrij. Vanaf het vierde jaar wordt door de SVn een 

marktconform rentepercentage gehanteerd gebaseerd op 15 jaar vast en aflossing op basis van 

annuïteiten. In 2008 is een eerste aflossing binnen gekomen van 20.000. 

Stichtingen en verenigingen 

Per eind 2008 resteert er nog één lening die in 2010 moet zijn afgelost. 

Banken 

In 2008 is bij een Nederlandse bankinstelling, die minimaal een A-status heeft, een bedrag van 

10 miljoen op deposito gezet. In 2013 valt dit bedrag vrij. 

Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer. 

Dit betreffen de langlopende vorderingen op grond van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS). 

De BWS regeling wordt geheel gefinancierd door derden (Haaglanden/ Ministerie VROM). De ontvangst 

vanuit derden en de uitbetaling aan subsidiënten (m.n. woningcorporaties) vindt niet op hetzelfde tijdstip 

plaats. Tegenover de BWS-vorderingen staan ook BWS-schulden die onder de balanspost vaste 

schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer en overlopende passiva (fonds BWS) zijn 

opgenomen. De langlopende vordering per eind 2008 van 2,786 miljoen heeft betrekking op de contante 

waarde van de toezeggingen van het ministerie van VROM en het Stadsgewest Haaglanden in het kader 

van BWS-subsidieregeling. Verder is in het balanssaldo een saldo betreffende de geldstromen tussen het 

ministerie, de gemeente en de uiteindelijke subsidie-ontvanger opgenomen.


Onderstaande tabel geeft de rekening van de vermeerderingen en verminderingen van vaste activa 

over 2008 op totaalniveau weer. 


Begroting 


(na 

wijziging) 

195 

Rekening 


Verschil 

begroting – 

rekening 


Vermeerderingen 43.637 30.625 13.012 

Verminderingen 10.345 10.420 -75 

Saldo 33.292 20.205 13.087 

In z’n algemeenheid ontstaan er verschillen bij kredieten / investeringsprojecten die per eind van het 

verslagjaar nog niet zijn afgesloten en doorlopen naar het volgend jaar. 

Voor instandhouding van kredieten zijn regels opgenomen in de Financiële verordening. Uitgangspunt bij 

het uitvoeren van (investerings)kredieten is dat deze binnen twee jaar na kredietverstrekking afgewikkeld 

dienen te zijn, maar uiterlijk één jaar na ingebruikneming. Standaard lopen de restant-kredieten door naar 

het volgende jaar. Indien van de regels in de verordening wordt afgeweken is toestemming van de raad 

nodig. Hiertoe is op 15 december 2008 al door de raad mee ingestemd. In afwijking hierop blijkt bij het 

opstellen van de jaarrekening dat de instandhouding van drie extra restant-kredieten nodig zijn. Dit 

betreffen de volgende restant kredieten: 

Bouw van de Sporthal in het multifunctioneel Centrum in Oosterheem. Door het faillissement van de 

bouwer duurt de bouw langer dan oorspronkelijk gepland. 

Combisportaccommodatie Buytenpark. Per eind 2008 waren de werkzaamheden aan de combibaan 

nog niet afgerond door onenigheid met de aannemer en omdat de afspraken met één van de 

hoofdgebruikers over het gebruik van de baan nog niet waren afgerond. 

Vervangingsinvestering Groot onderhoud zwembaden. Hiervan resteert per eind 2008 alleen nog het 

coaten van het binnenbad van Het Keerpunt (als afwikkeling van een garantiepost met de bouwer). Dit 

staat ingepland voor de zomer van 2009 wanneer het bad zes weken zal sluiten. 

Toelichting van de verschillen tussen begroting 2008 (na wijziging) en de rekening 2008, groter dan 

100.000 per krediet. 

Vermeerderingen bedragen x 1.000 

Vermeerderingen op nog niet afgesloten investeringskredieten die doorlopen restant-krediet 

naar 2009, groter dan 100.000 per krediet: 

Parkeerapparatuur betaald parkeren (2008) 1.390 

Bouw stadsboerderij / aanleg wijktuinen Oosterheem (2007) 1.047 

Vervanging tractiemiddelen jaarplan 2007 661 

Bouw sporthal multifunctioneel Centrum Oosterheem 584 

Wauw 3: Kantoorautomatisering 558 

Vervanging huidig personeels/salarissysteem door e-HRM systeem (2008) 520 

Wauw 3: projectmanagement (2007) 515 

Netwerk Operating system incl. implementatie (2007) 514 

Startersleningen (voor starters op de woningmarkt, SV’n) (v.a. 2005) 508 

4 e hockeyveld van Tuyllsportpark 504 

Netwerkbekabeling (2008) 488 

Aankoop W.A. Plantsoen 1 (2008) 470 

Verplaatsing J.C Pleysierschool van Palenstein naar Meerzicht (2005) 448 

Wauw 3: vervanging hardware HAD Ruimte (2007) 447 

Alfrink College / tijdelijke huisvesting aan het Reigersblauw (2008) 365 

Vervanging GIS-systeem (2007) 349 

Vervanging tractiemiddelen jaarplan 2006 344 

Aanschaf en implementatie Midoffice Suite (2007) 330 

Vervanging 3500 minicontainers huisvuilinzameling (2008) 327 

Ondergrondse containers Oosterheem, deelplan 3 (2008) 307 

Renovatie scholencluster Kerkenbos (2008) 222 

Ondergrondse inzameling Oosterheem, deelplan 2 (2004) 209 

Overname accommodaties FC Zoetermeer Hoekstrapark (2008) 167 



Onderwijskundige vernieuwing 2008/de Buut 165 

Voorbereidingskrediet Welzijnsvoorzieningen Paltelaan (2006) 155 

Onderwijskundige vernieuwing 2006 / Margrietschool 155 

Onderwijskundige vernieuwing 2006 / de Spelevaert 135 

Onderwijskundige vernieuwing 2008 / Floriant 119 

Overige vermeerderingen op geactiveerde investeringen (kredieten), krediet- 

groter dan 100.000 per krediet: overschrijdingen 

Aanleg voetbalvelden Bentwoud 1.916 

De gemeente Zoetermeer heeft zoals vastgelegd op 17 februari 2006 in de 

samenwerkingsovereenkomst "Driehoek Benthuizen" de verplichting een 

sportcomplex te realiseren in het Bentwoud. Daartoe is op 23 juni 2008 door de raad 

besloten tot een begrotingswijziging voor de realisatie. Hoewel uit de tekst van het 

raadsvoorstel blijkt dat de activiteiten voor de realisatie van het sportcomplex 

Bentwoud starten in 2008 is in de begrotingswijziging er ten onrechte van uit gegaan 

dat alle lasten zouden komen in 2009. Dat was niet correct. Met name de lasten voor 

het aankopen van de grond, het bouwrijp maken, de aanleg van een bouwweg en de 

aanleg van de natuurgrasvelden hadden in de begrotingswijziging moeten worden 

opgenomen voor het jaar 2008. Gezien de opleverdatum van 1 oktober 2009 was 

het onvermijdelijk om reeds in 2008 te starten met de werkzaamheden, omdat 

bijvoorbeeld de natuurgrasvelden een jaar nodig hebben om bespeelbaar te zijn. 

Voordat er gestart werd met de werkzaamheden moest ook de benodigde grond 

worden aangekocht. Daarbij is over het hoofd gezien (mede gelet op het feit dat het 

leeuwendeel van de lasten -ruim 7 miljoen- betrekking heeft op 2009) dat hiervoor 

conform de begrotingswijziging nog geen middelen aanwezig waren. 

De overschrijding past binnen het bestaande beleid en is in april 2009 aan de raad 

gemeld. 

Voorbereidingskrediet Multifunctionele ruimte Oosterheem-Zuid 707 

De voorbereidingskosten (architect) zijn 707.000 hoger uitgevallen omdat de 

voorbereiding langer heeft geduurd dan gepland. Dit wordt veroorzaakt omdat het 

definitieve krediet wordt gebaseerd op de aanbestedingsresultaten, waardoor de 

voorbereidingskosten langer door liepen. De aanbesteding is vertraagd omdat de 

Europese aanbesteding (19 december 2008) slecht is verlopen en er 

onderhandelingen nodig zijn geweest om tot overeenstemming te komen. Als alles 

volgens planning was verlopen was het definitieve voorstel nog in 2008 in de raad 

geweest. Op 2 juni 2009 wordt het definitieve krediet aan de raad voorgelegd en het 

voorbereidingskrediet hierin verwerkt. 


gemeld. 

Nieuwbouw Stedelijk College 537 

De oorzaak van deze overschrijding is de langere bouwtijd als gevolg van het 

faillissement van Boers waardoor er extra rentelasten zijn toegerekend. Deze zijn 

geboekt in december 2008 waardoor ze tot dit tijd niet zichtbaar waren in de 

administratie. In 2008 waren kapitaallasten geraamd tot een bedrag van ruim 

600.000 en die zijn vrijgevallen bij het 2 e Tussenbericht. Tegenover deze extra 

rentelasten staat een hieraan gerelateerde te vorderen inkomst van het schoolbestuur, 

groot circa 400.000. Voor het restant zal een beroep worden gedaan op de eerder 

vrij gevallen middelen. 


gemeld. 

Verplaatsing de Voorde van Zalkerbos 336 naar Bokkenweide 1-3 177 

De oorzaak van deze overschrijding is gelegen in de extra kosten die moesten worden 

gemaakt voor installaties en daarmee extra kosten voor het vervangen van plafonds. 

In overleg met het schoolbestuur is er bij dit project voor gekozen om het gebouw, 

gelet op de kwetsbare leerlingen (communicatief gehandicapten) en de bouwaard van 

het schoolgebouw, een beperkte vorm van koeling toe te passen. Dat leidt tot extra 

exploitatiekosten, maar die zijn voor rekening van het schoolbestuur. Tijdens de 

uitvoering bleek dat er een probleem ontstond tussen de leidingen voor de 

koeling/ventilatie en de bestaande staalconstructie van het schoolgebouw 

(hoogte/kruisingen). Dat heeft ertoe geleid dat er een ander type kanalen moest 

worden gekozen en dat er daardoor een geheel nieuw plafond moest worden 



toegepast. Dat heeft geleid tot substantiële meerkosten. In augustus 2008 is dit 

bekend geworden. Dit is niet het 2 e Tussenbericht meegenomen. 

In 2009 wordt aan de raad voorgesteld om een aanvullend krediet beschikbaar te 

stellen. De dekking hiervoor is in het meerjarenperspectief onderwijshuisvesting 

geraamd. 


gemeld. 

Overige vermeerderingen op geactiveerde investeringen (kredieten), krediet- 

groter dan 100.000 per krediet: onderschrijding 

Interreg. Project Zoetermeer Encourage / bouw installatie koude/warmteopslag (2007) 150 

Dit investeringsproject is per eind 2008 beëindigd. Het resterende krediet ad 150.000 

bestaat vooral uit niet declarabele rente (van de gemeente aan de 

subsidieverstrekker). 

Veegmachine 107 

Het hiervoor geraamde krediet is in 2008 niet aangewend omdat er geen behoefte aan 

een veegmachine was. 

Verminderingen bedragen x 1.000 

Kredietverminderingen groter dan 100.000 per krediet krediet- 

onderschrijding 

Afwikkeling Recreatiegebied Noord-West 208 

De betreffende investering is rechtstreeks ten laste van de exploitatie (programma 12) 

gebracht. Per abuis is de inkomstenraming bij de vaste activa niet afgeraamd maar 

bijgeplust. 

Aankoop woning Delftsewallen 14 200 

Dit actief maakt onderdeel uit van het saneringsproject op het voormalige 

gasfabriekterrein. In de begroting 2008 is hiervoor een provinciale bijdrage in de 

saneringskosten van 200.250 opgenomen, echter deze komt eerst op termijn 

beschikbaar. 

De planning is dat in 2009 voor het gehele plan een nieuw projectplan wordt gemaakt, 

waaruit een herziene/nieuwe begrotingswijziging zal voortvloeien. 

B. VLOTTENDE ACTIVA 

De voorraden bestaan uit: Boekwaarde x 1.000 

eind 2008 eind 2007 

a. gronden hulpstoffen 

1°. niet in exploitatie genomen bouwgronden 

a. gronden zonder exploitatieberekening 2.703 19.566 

b. verspreide percelen Grondbedrijf 5.607 2.087 

subtotaal 8.310 21.653 

2°. overige gronden hulpstoffen 

a. herontwikkelingen percelen Grondbedrijf 9.265 10.475 

b. magazijnen en overige voorraden 185 182 

subtotaal 9.450 10.657 

b. onderhanden werk 

1°. reeds in exploitatie genomen complexen (Grondbedrijf) 976 4.747 

2°. overige onderhanden werken 0 225 

subtotaal 976 4.972 

c. gereed product en handelsgoederen 4.979 4.550 

d. vooruitbetalingen 0 0 

Totaal 23.715 41.832 

197 


Toelichting: 


a.1°°°°a. niet in exploitatie genomen bouwgronden / gronden zonder exploitatieberekening 

De gronden zonder grondexploitatieberekening betreffen de Gronden Hoefweg-Zuid, gronden 140 Morgen 

en gronden Benthuizen. Het zijn percelen die liggen buiten de gemeentegrens van Zoetermeer. Voor deze 

gebieden is geen grondexploitatie opgesteld. 

Specificatie per eind 2008: x 1.000 

Complex boekwaarde 

31 Gronden Hoefweg-Zuid 0 

33 Gronden 140 Morgen 2.079 

34 Gronden Benthuizen 624 

Totaal 2.703 

De Gronden Hoefweg-Zuid omvat ca. 74 ha. landbouwgrond gelegen ten zuiden van de A-12 binnen het 

grondgebied van de gemeente Lansingerland. Tussen de gemeenten Zoetermeer en Lansingerland is op 

1 februari 2008 een overeenkomst gesloten over de ontwikkeling van het Bleizogebied. De gronden 

Hoefweg-Zuid maken onderdeel uit van die ontwikkeling en zijn per 1 augustus 2008 voor 16,4 miljoen 

overgedragen aan het samenwerkingsverband Bleizo dat de ontwikkeling van het Bleizogebied ter hand 

zal nemen. 

De kosten die per saldo ten laste van het resultaat 2008 zijn verantwoord, betreffen de ambtelijke kosten 

in het kader van de vorming van de gemeenschappelijk regeling Bleizo welke niet doorberekend kunnen 

worden. 

De Gronden 140 Morgen omvat 29,7 ha. landbouwgrond gelegen ten oosten van de Nieuwe Hoefweg in 

het Rottewoud-gebied (gemeente Lansingerland). Met de provincie, de gemeente Lansingerland en het 

recreatieschap De Rotte Meren zijn onderhandelingen gaande over de transformatie van het 

(Rottezoom)gebied. De verantwoorde lasten betreffen voornamelijk rentelasten. In het huidige 

bestemmingsplan hebben de gronden een agrarische bestemming. Uit in 2006 uitgevoerde taxaties blijkt 

dat voor gronden met agrarische bestemming een prijs van 7 per m² reëel is. Deze prijs is ook 

gehanteerd voor de boekwaarde per eind 2008. 

Door de gemeente worden in driehoek Benthuizen sportvelden aangelegd. De financiële overdracht van 

deze gronden ca. 9 ha. is in 2008 in deze jaarrekening verwerkt. Dat leidt tot een bijdrage aan het 

resultaat van ca. 0,5 miljoen. De verantwoorde lasten betreffen voornamelijk rentelasten. 

In de samenwerkingsovereenkomst Driehoek Benthuizen is afgesproken dat een groot gebied (ca. 13 ha.) 

om niet in erfpacht zal worden uitgegeven aan Staatsbosbeheer. Het in erfpacht uit te geven gebied dient 

als compensatiegrond voor de aan te leggen sportvelden van Rijnwoude (4,5 ha) en van Zoetermeer 

(9 ha). Met Staatsbosbeheer, de gemeente Rijnwoude en een pachter waren ten tijde van het opstellen 

van deze jaarrekening besprekingen gaande om tot financiële afwikkeling van de afspraken te komen. 

Verwacht wordt dat deze afwikkeling in 2009 plaats vindt. 

Uit in 2006 uitgevoerde taxaties blijkt dat voor gronden met een agrarische bestemming een prijs van 

7 per m² reëel is. Als rekening wordt gehouden met een nog te betalen bijdrage in de ontsluitingsweg 

vanuit Oosterheem naar de Zoetermeerse sportvelden ligt de boekwaarde van de gronden iets onder de 

7 per m². 

a.1°°°°b. niet in exploitatie genomen bouwgronden / verspreide percelen 

Dit omvat gronden, en soms ook opstallen, die uit strategische overwegingen (vroegtijdig) zijn 

aangekocht. De waarde van dergelijke percelen kan op een later tijdstip ingebracht worden in de 

exploitatie(berekeningen) van de betreffende gebieden. 



27 Willem Alexanderplantsoen 7 / Vijverhoek 361 

28 Rokkeveenseweg zuid 104 1.482 

30 Overige gronden 529 

35 Nieuwe Driemanspolder 210 

66 Gronden Verlengde Oosterheemlijn 3.025 

Totaal 5.607 

Een belangrijk deel van de verantwoorde lasten op het complex Willem Alexanderplantsoen 7 / Vijverhoek 

heeft betrekking op voorbereidingskosten van het project Vijverhoek. Door de raad zijn daarvoor 

fasekredieten beschikbaar gesteld. 

De raad heeft in juni 2007 opdracht gegeven enkele herontwikkelvarianten nader uit te onderzoeken. 

In april 2008 zijn de varianten aan de raad voorgelegd. In het 1e halfjaar 2009 zullen de resultaten van dat 

onderzoek, inclusief de financiële consequenties, aan de raad worden voorgelegd. De boekwaarde van 



WAP 7 is opgenomen in de financieel-technische uitwerking van de diverse varianten. 

Een prijs per vierkante m² is voor dit complex niet van toepassing, het betreft hier grond voor een 

winkelcentrum. 

Het perceel Rokkeveenseweg Zuid 104 (Lactohoeve) is in 2006 gekocht in het kader van de het Aankoop 

Strategie Plan (ASP). Het perceel is in totaal 4.415 m² groot en de prijs per m² bedraagt ca. 336. 

Verwacht wordt dat de huidige bestemming (o.a. een hotel) voldoende opbrengstmogelijkheden biedt om 

de geraamde investeringskosten, waarin begrepen de huidige boekwaarde per m², uit te kunnen dekken. 

De in 2008 verantwoorde kosten betreffen voornamelijk de rentekosten over de boekwaarde per 1 januari 


Het complex Overige gronden betreft gronden op diverse locaties; het merendeel concentreert zich 

rondom de Voorweg en de Noord Aa. Dit complex omvat ca. 588.000 m². Een aanzienlijk deel van deze 

oppervlakte (ca. 50 ha.) is bestemd voor inbreng bij de inrichting van de Nieuwe Driemanspolder (complex 

35). 

Het complex Overige gronden betreft gronden op diverse locaties; het merendeel concentreert zich 

rondom de Voorweg en de Noord Aa. Dit complex omvat ca. 588.000 m². Een aanzienlijk deel van deze 

oppervlakte (ca. 50 ha.) is bestemd voor inbreng bij de inrichting van de Nieuwe Driemanspolder (complex 

35). 

Onder de verantwoorde baten is opgenomen de van Vierstroom/zorgring ontvangen vergoeding voor het 

gebruik van de gronden “Woonhart” II. De kosten worden voor een belangrijk deel bepaald door de afkoop 

van de pachtovereenkomst Voorweg 131. 

De boekwaarde van de gronden ligt lager dan de waarde van de gronden volgens de vigerende 

bestemmingsplannen (lager dan 1 m²). 

Nieuwe Driemanspolder 

De raad heeft op 1 maart 2004 besloten tot het inrichten van een ontwikkelingscomplex ten behoeve van 

het administreren van de baten en lasten voortvloeiend uit de verkoop van ca. 50 ha. gemeentegrond. In 

samenwerking met de Provincie wordt gewerkt aan de planontwikkeling met name met betrekking tot de 

waterberging, natuur en recreatie. 

De in 2008 verantwoorde kosten betreffen voorbereidingskosten waarvoor de raad een fasekrediet 

beschikbaar heeft gesteld. 

In 2008 heeft de raad ingestemd met deelname aan de uitvoeringsovereenkomst herinrichting Nieuwe 

Driemanspolder. Voorlopig wordt ervan uitgegaan dat de Zoetermeerse bijdrage van ca. 1,9 miljoen aan 

het project “Herinrichting Nieuwe Driemanspolder” gedekt kan worden uit de verkoopopbrengst van de 

gemeentegrond. Daarbij is rekening gehouden met een grondprijs per m² bij agrarische bestemming. 

De boekwaarde van dit complex is opgenomen in het complex 30 Overige gronden. 

Gronden Verlengde Oosterheemlijn 

In het Regiofonds BOR Haaglanden zijn middelen voor het project Verlengde Oosterheemlijn 

gereserveerd. De verwervingskosten komen uiteindelijk ten laste van deze middelen. 

Tot die tijd zijn de verwervingskosten binnen het kader van het Aankoop Strategieplan (ASP) bij het 

grondbedrijf verantwoord. Naar verwachting kunnen deze verwervingskosten in 2009 met de ontvangen 

BOR-gelden worden verrekend of worden overgedragen aan de gemeenschappelijk regeling Bleizo. 

De boekwaarde per m² is afgerond 47 (64.410 m²). 

a.2°°°°a. overige gronden hulpstoffen / herontwikkelingen percelen Grondbedrijf 

Dit betreft panden/gebieden die hun oorspronkelijke bestemming hebben verloren en waar een mogelijke 

herontwikkeling wordt voorzien. Voorts zijn opgenomen de projecten van particulieren waarvoor door de 

raad fasekredieten beschikbaar zijn gesteld. 



22 Gasfabriek, Delftsewallen 584 

36 Bladgroen 4 (waarin kinderdagverblijf Het Kiwinest was gehuisvest) 165 

39 Scholenlocatie Paltelaan -150 

51 Winkelcentrum Buytenwegh (revitalisatie) -72 

53 Scholenlocatie Paltelaan 45 

72 Kwadrant Plus (incl. Franklinstraat 1 t/m 15 (v/m Miss Etam)) 8.693 

Totaal 9.265 

199 



a.2°°°°b. overige gronden hulpstoffen / magazijnen en overige voorraden 

Deze voorraden bestaan uit: Boekwaarde x 1.000 


onderdelenmagazijn autowerkplaats afd. Afvalinzameling 102 120 

voorraad dieselolie afd. Afvalinzameling 17 22 

magazijn technisch beheer en onderhoud accommodaties 66 40 

Totaal 185 182 

b.1°°°°. onderhanden werk / reeds in exploitatie genomen complexen (Grondbedrijf) 

De onderhanden werken omvatten de in exploitatie genomen complexen. 

Specificatie onderhanden werken per eind 2008: x 1.000 

Complex boekwaarde voorziening 

5 Dwarstochten 5.633 

10 Rokkeveen kantorenpark -1.552 

11 Lansinghage 889 

18 Oosterheem 15.507 

20 Zegwaartseweg Noord 569 

26 Centrum-Oost 958 

29 Restgronden afgesloten complexen -2.499 

32 Van Leeuwenhoeklaan 2.916 638 

42 Palenstein 2.647 19.109 

45 Buytenwegh 771 

52 Culturele As 1.075 6.191 

Totaal 26.914 25.938 

Voor de complexen waarvoor een nadelig resultaat wordt verwacht dat als onvermijdelijk is te 

beschouwen, is per eind 2008 een voorziening nadelige complexen getroffen van 25,938 miljoen. Deze 

voorziening is in de balans in mindering gebracht op de boekwaarde van deze complexen. 

Dit balansonderdeel is gebaseerd op het voorstel aan de raad om herziene grondexploitaties per 1 januari 

2009 vast te stellen (verwachting in de vergadering van 6 april 2009). De contante waarde per 1 januari 

2009 van het totaal van deze (vastgestelde) herziene grondexploitatieberekeningen laat een verbetering 

van 12,5 miljoen zien ten opzichte van die per 1 januari 2008. Dit is besproken in een technisch 

(voor)overleg in de commissie Ruimte van 9 maart 2009. Die verbetering wordt vooral veroorzaakt door 

een grote verbetering van de grondexploitatie Oosterheem, die vooral een gevolg is van het bijstellen van 

de raming van de opbrengsten uit grondverkoop voor het bedrijventerrein en door de lagere gerealiseerde 

kosten en hoger gerealiseerde opbrengsten ten opzichte van de raming in 2008. 

c. gereed product en handelsgoederen 

De voorraad hiervan bestaan uit: Boekwaarde x 1.000 


voorraad eigen verklaringen (afd. Publieksplein) 5 23 

voorraad automatiseringproducten 0 4 

voorraad dagparkeerkaarten 2 0 

voorraad speldjes t.b.v. festiviteiten inburgering 9 9 

voorraad horeca sportcentra 18 14 

kantoorgebouw De Meander 4.945 4.500 

Totaal 4.979 4.550 

De uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar bestaan uit: Boekwaarde x 1.000 


a. vorderingen op openbare lichamen 2.887 3.660 

b. verstrekte kasgeldleningen 60.000 50.000 

c. rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen 260 157 

d. overige vorderingen: 

1º. belastingen 1.902 2.311 

2º. uitkeringsadministratie (afdeling WZI) 3.999 5.847 

3º. Grondbedrijf 928 514 

4º. overige 2.898 4.654 

subtotaal 9.727 13.326 

e. overige uitzettingen 0 0 

Totaal 72.874 67.143 


Toelichting: 


a. vorderingen op openbare lichamen 

De vorderingen op andere publiekrechtelijke lichamen per eind 2008 bestaan uit: (bedragen x 1.000) 

Ministeries 369 

Belastingdienst 1.313 

Provincie / gemeenten 139 

Stadsgewest Haaglanden 450 

Bedrijvenschap Hoefweg 8 

Gemeenschappelijke regeling Bleizo 44 

Hoogheemraadschap / waterschap 564 

Totaal 2.887 

De vordering op Ministeries betreft de algemene uitkering uit het gemeentefonds. 

De vorderingen op de Belastingdienst betreft compensabele btw op grond van gedane opgave over 2008 

en restitutie omzetbelasting 2008. 

Van de vorderingen op het Stadsgewest Haaglanden heeft 202.000 betrekking op eindafrekeningen 

Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) over de jaren 1992 t/m 1994 en 120.000 subsidie voor 

fietsenstallingen. 

De vordering op het Hoogheemraadschap / waterschap betreft een bijdrage voor afvalwater. 

Per medio maart 2009 was ongeveer 2/3 e deel van de vorderingen op openbare lichamen ontvangen. 

b. verstrekte kasgeldleningen 

Dit betreffen jaaroverlopende kasgeldleningen en (spaar)deposito’s die uitstaan bij Nederlandse financiële 

instellingen / banken, die minimaal een A-status hebben. 

c. rekening-courantverhoudingen met niet-financiële instellingen 

Dit betreft een rekening-courant overeenkomst met de stichting Stimuleringsfonds Nederlandse 

Gemeenten (SVn), waar de startersleningen worden geadministreerd. Via deze rekening-courant worden 

de kosten (rentelast over de uitgezette middelen en beheervergoeding) en opbrengsten van de 

startersleningen verrekend. 

d. 1º. overige vorderingen / belastingen 

Met betrekking tot de belastingjaren 2001 tot en met 2008 staat per eind 2008 nog een totaalbedrag van 

bijna 2 miljoen (eind 2007 2,4 miljoen) open (excl. interne aanslagen). Van dit bedrag is afgerond 

85.000 als dubieus aangemerkt en op de balans verrekend met de daarvoor getroffen voorziening 

dubieuze debiteuren. 

d. 2º. overige vorderingen / uitkeringsadministratie 

Deze vorderingen per eind 2008 hebben vooral betrekking op vorderingen op bijstandscliënten van 

sociale voorzieningen ( 14,6 miljoen). Blijkens een analyse wordt van dit debiteurensaldo ingeschat dat 

11,2 miljoen niet invorderbaar is. Voor dit bedrag is een voorziening dubieuze bijstandsdebiteuren 

getroffen. Op de balans is deze voorziening verrekend met de betreffende vorderingen. 

Daarnaast is in het balansbedrag afgerond 0,6 miljoen aan voornamelijk terugvorderingen van 

verstrekte bijstand in de vorm van geldleningen en verstrekte voorschotten op uitkeringen. 

d. 3º. overige vorderingen / Grondbedrijf 

De vorderingen per eind 2008 bestaan uit 368.000 voor erfpachten, 250.000 wegens opgelegde boete 

aan een beleggings-maatschappij voor niet aangelegde parkeerplaatsen in de parkeergarage van het 

complex Spazio, 135.000 wegens optievergoedingen voor grondverkopen en 355.000 voor diverse 

andere zaken. 

d. 4º. overige vorderingen / overige 

De overige posten per eind 2008 betreffen: (bedragen x 1.000) 

9 legesaanslagen bouwvergunningen 702 

nota’s van beheer en onderhoud accommodaties van Welzijn, afd. V&A 286 

rente van een gemeentelijke lening aan een woningbouwvereniging 192 

huurders bij verhuuradministratie van Welzijn, afd. V&A 187 

factuur voor subsidie i.v.m. Interregionaal project Zoetermeer Encourage 141 

overig (circa 1.700 openstaande nota’s < 100.000) 1.812 

Totaal 3.320 

Van dit bedrag wordt 422.000 als dubieus aangemerkt en is op de balans verrekend met de daarvoor 

getroffen voorziening dubieuze debiteuren. Per medio maart 2009 was een groot deel van de vorderingen 

ontvangen. 

201 



De liquide middelen bestaan uit: Boekwaarde x 1.000 


a. kassaldi 64 46 

b. banksaldi 5.075 15 

c. postbanksaldi 60 6 

Totaal 5.199 67 

De overlopende activa bestaan uit: Boekwaarde x 1.000 


a. van Europese en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen 

voorschotbedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen 

met een specifiek bestedingsdoel: 2.337 0 

b. overige nog te vorderen (nog te ontvangen) bedragen: 

1°. bij de uitkeringsadministratie (afdeling WZI) 282 2 

2º. bij het Grondbedrijf 589 451 

3°. overig 15.628 16.762 

subtotaal 16.499 17.215 

c. vooruitbetaalde bedragen 1.589 994 

d. overige overlopende activa 317 702 

Totaal 20.742 18.911 

Toelichting: 

a. van Europese en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen voorschotbedragen die 

ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel 

Verloopoverzicht per uitkering bedragen x 1.000 

1. Senter Novem / BANS klimaat 

vervolgregeling 

2. Senter Novem / subsidie aanpak 

zwerfafval 

3. Stadsgewest Haaglanden / subsidie BLS 

Vinac 

4. Stadsgewest Haaglanden / subsidie 

reconstructie kruispunt Edisonstraat- 

Stephensonstraat 


reconstructie Parkdreef incl. fietspaden 


fietsproject Boerhaavelaan/Ierlandlaan, 

Mandelabrug tot Europaweg 


fietsproject Stolberglaan/Paltelaan 


fietsproject aanpassen kruispunt 

Ierlandlaan-Voorweg 


fietsproject Lansinghagepad/Vernispad 

tot Brede Akkerpad 


autoproject Oostweg-Afrikaweg 

aansluitingen A12 Zoetermeer 

Saldo 



Toevoegingen 

Ontvangen 

bedragen 

Saldo 


0 7 7 

0 25 25 

0 551 551 

0 131 131 

0 157 157 

0 127 127 

0 153 153 

0 19 19 

0 35 35 

0 421 421


reconstructie v. Doornenplantsoen 


aanpak vier kruispunten Aziëweg 


Saldo 


203 

Toevoegingen 

Ontvangen 

bedragen 

Saldo 


0 400 400 

0 311 311 

Totaal 0 2.337 0 2.337 

b.3°°°°. overige nog te vorderen (nog te ontvangen) bedragen 

De hierin begrepen posten per eind 2008 groter dan 0,5 miljoen betreffen: 11,8 miljoen afrekening 

fiscale en compensabele btw 2008 (op grond van gedane aangifte en jaaropgaaf aan de belastingdienst), 

0,8 miljoen rente over verstrekte kasgeldleningen en (spaar)deposito’s en 0,6 miljoen voor nog op te 

leggen OZB-aanslagen over de jaren 2007 en 2008. 

c. vooruitbetaalde bedragen 

Per eind 2008 betreffen dit voornamelijk vooruitbetaalde onderhoudscontracten, abonnementskosten, 

subsidies en bijdragen. 

d. overige overlopende activa 

Dit betreft vooral kruisposten en voorschotten. 


3.3.2.2 PASSIVA 


A. EIGEN VERMOGEN 

Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat van de rekening van baten en lasten na 

bestemming. 

Volgens het BBV mogen mutaties in reserves uitsluitend bij wijze van resultaatbestemming (via de 

exploitatie) worden gemuteerd. In verband met de begrotingsrechtmatigheid zijn reservemutaties slechts 

in de jaarrekening (realisatie) verantwoord indien daarvoor expliciet bij de begroting of begrotingswijziging 

autorisatie door de raad is verleend en voor zover ook nodig en tot maximaal het daarvoor 

gebudgetteerde bedrag. Uitzondering hierop zijn de volgende resultaatbestemmingen, die in de 

jaarrekening zijn verantwoord ongeacht de hiervoor begrote bedragen: 





De (voorlopige) bestemming van het resterend resultaat van het Grondbedrijf (voor wat betreft de 

binnen programma 9 ondergebrachte grondbedrijfproducten 830.xx), dat in de jaarrekening voor 50% 

is toegevoegd aan de reserve MIP en voor 50% aan de reserve versterking financiële positie 





van het resterend resultaat van het Grondbedrijf (grondbedrijfproducten 830.xx) aan de orde. 

Op grond van met ingang van 2008 gewijzigde wetgeving (BBV) wordt op de balans geen onderscheid 

meer gemaakt in verschillende soorten van bestemmingsreserves. 

De groepsgewijze specificatie van het eigen vermogen is als volgt: Boekwaarde x 1.000 


Algemene reserves 43.248 46.150 

Bestemmingsreserves 211.463 182.222 

Totaal Reserves 254.711 228.372 

Batig resultaat rekening van baten en lasten 1.556 17.372 

Totaal eigen vermogen 256.267 245.744 

Het eigen vermogen is in 2008 met 10,5 miljoen toegenomen. Dit komt vooral door het batig resultaat 

van de grondexploitatie (ruim 9 miljoen). 

In 2008 is de volgende nieuwe reserve ingesteld: 

Reserve groot onderhoud welzijnsaccommodaties met twee sub-reserves: reserve groot onderhoud 

sociaal-culturele accommodaties en reserve groot onderhoud sportaccommodaties (raadsbesluit 

17 november 2008). 

In 2008 zijn de volgende reserves opgeheven: 

Bij raadsbesluit van 5 juni 2008 (resultatendebat): 

1. Reserve knelpunten P-budget 

2. Reserve Oudkomers 

3. Reserve Invoeringskosten Wet Inburgering 

4. Reserve Interreg Encourage 

Overig: 

5. Reserve stadsuitleg en bovenwijkse voorzieningen (raadsbesluit 10 juli 2008) 

6. Reserve stadsuitleg afronding Noordhove+Oosterheem (raadsbesluit 10 juli 2008) 

7. WOZ egalisatie reserve (raadsbesluit 17 november 2008) 

8. Reserve aanpasbaar verbouwen (raadsbesluit 17 november 2008) 



Het verloop van de reserves is als volgt: bedragen x 1.000 

Reserve Saldo 

01-01- 


A. Algemene reserves: 

Bestemmingresultaat 

2007 

205 

Toevoegingen 

Onttrek- 

kingen 

Verminde- 

ringen 

voor 

dekking 

afschrij- 

ving 

activa 

Saldo 

31-12- 


1. Vrij inzetbare reserve 19.336 7.515 8.044 20.741 14.154 

2. Reserve inflatiecorrectie 1.139 4.767 4.175 1.731 

3. Reserve stadsuitleg en 

bovenwijkse voorzieningen 

4. Reserve stadsuitleg afronding 

Noordhove+Oosterheem 

5. Reserve versterking financiële 

positie Grondbedrijf 

6. Reserve in verband met risico's 

Grondbedrijf 

117 117 0 

1.671 1.671 0 

14.542 1.110 3.688 25 19.315 

9.345 -97 1.200 8.048 

Totaal A. algemene reserves 46.150 8.528 16.499 27.929 0 43.248 

B. Bestemmingsreserves: 

1. Reserve algemeen 

dekkingsmiddel 

57.580 10.190 797 66.973 

2. Brede bestemmingsreserve 7.950 229 5.746 2.433 

3. Rente-egalisatie reserve 2.250 260 799 3.309 

4. Egalisatiereserve BCF 3.568 94 2.138 1.524 

5. Reserve flankerend beleid 3.229 1.013 2.216 

6. Reserve meerjaren 

investeringsplan projecten (MIP) 

7. Reserve frictieverschillen 

Oosterheem 

10.995 9.387 23.976 9.303 35.055 

0 2.293 2.293 0 

8. Reserve Palenstein 0 170 170 0 

9. Reserve EU-initiatieven 117 117 

10. Reserve knelpunten P-budget 9 -9 0 

11. WOZ egalisatie reserve 145 4 149 0 

12. Reserve groot onderhoud 

ambtelijke huisvesting 

13. Reserve Integraal 

Veiligheidsbeleid 

14. Reserve welzijnsvoorzieningen 

(a.g.v. groei) Oosterheem 

15. Reserve aanpasbaar verbouwen 

WVG 

16. Reserve investeringen voor 


17. Reserve bevordering 


506 30 536 

0 54 54 

1.343 484 65 1.762 

108 -62 46 0 

78 2 80 

199 100 69 230 

18. Reserve kunstopdrachten 794 21 10 805 


Reserve Saldo 

01-01- 


19. Reserve groot onderhoud sociaalculturele 

accommodaties 


buitensport 

21. Reserve normalisering 

afschrijvingstermijnen 


22. Reserve egalisatie investeringen 


23. Reserve investeringsimpuls 



Bestemmingresultaat 

2007 


Toevoegingen 

Onttrek- 

kingen 

Verminde- 

ringen 

voor 

dekking 

afschrij- 

ving 

activa 

Saldo 

31-12- 


1.401 274 1.675 0 

1.867 1.867 0 

1.401 63 480 984 

9.640 2.435 567 11.508 

414 456 83 787 

24. Reserve ESF 172 172 

25. Reserve kinderopvang 1.148 1.148 

26. Reserve Brede School 0 0 

27. Reserve ID-banen 1.334 -46 1.288 

28. Reserve Oudkomers 98 -98 0 

29. Reserve Vluchtelingen / 

asielzoekers 

30. Reserve Invoeringskosten Wet 

Inburgering 


welzijnsaccommodaties 

190 63 127 

0 0 

4.305 452 3.853 

32. Reserve Tour de Force 78 78 

33. Reserve startersleningen 977 775 20 92 1.640 

34. Reserve volkshuisvesting 

Oosterheem 

2.520 750 775 2.495 

35. Reserve mobiliteit 8.021 -916 454 2.698 4.861 

36. Reserve Interreg Encourage 0 0 


bovengronds 

56.070 7.702 5.271 58.501 

38. Bedrijfsvoeringsreserve VTA 300 300 

39. Reserve Duurzaam Zoetermeer 370 1.258 124 1.504 

40. Reserve nadelige complexen 


41. Reserve strategische aankopen 


42. Reserve exploitatietekort 

Palenstein (Grondbedrijf) 

0 0 

7.350 227 7.123 

0 0 

Totaal B. Bestemmingsreserves 182.222 8.844 56.590 35.054 1.139 211.463 

Totaal alle reserves 228.372 17.372 73.089 62.983 1.139 254.711


De resultaatbestemming van 2007 heeft plaatsgevonden op grond van het raadsbesluit van 5 juni 2008. 

Aan een deel van de reserves wordt rente toegevoegd. Een deel van de bespaarde rente over de eigen 

financieringsmiddelen is ingezet voor de exploitatie. 

Het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening 2008 is afzonderlijk in de balans vermeld 

als onderdeel van het eigen vermogen. 

Uit een aantal (mede) hiervoor gevormde bestemmingsreserves zijn middelen onttrokken voor de 

(gedeeltelijke) dekking van de kapitaallasten van geactiveerde investeringen (zie voorlaatste kolom van 

het verloopoverzicht). Als deze reserves voor een ander doel gebruikt gaan worden zal er in een andere 

wijze van dekking moeten worden voorzien. 

Hierna volgt een toelichting van de aard en de reden van elke reserve en de toevoegingen en 

onttrekkingen daaraan. Tevens zijn van de toevoegingen en onttrekkingen minimaal de verschillen ten 

opzichte van de begroting van groter dan 100.000 toegelicht. 

A1. Vrij inzetbare 

reserve 

Begroting 

2008 na 

wijziging 


Rekening 


207 

Verschil 

Saldo 01-01-2008 19.336 

Bestemming resultaat 2007 +7.515 

Toevoegingen 2008 8.239 8.044 195 

Onttrekkingen 2008 20.741 20.741 0 


De reserve is bedoeld om reservemiddelen waarop geen verplichting rust in beeld te brengen. 

Vanaf juli 2008 worden in deze reserve ook de afdrachten van het Grondbedrijf in het kader van de 

stadsuitleg gestort. 

Toevoegingen in 2008 x 1.000 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van reserve inflatiecorrectie (afroming) 3.700 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. restsaldi van de per eind 2008 opgeheven 

reserves stadsuitleg 1.789 

van progr. 4 i.v.m. voordeel kapitaallasten nieuwbouw schoolgebouwen 665 

van div. progr. i.v.m. budgetoverhevelingen van 2008 naar 2009 (raadsbesluit 15 dec. 2008) 651 

van Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. budgetoverheveling knelpuntenbudget van 

de raad van 2008 naar 2009 en 2010 (1 e Tussenbericht) 612 

van progr. 8 i.v.m. herfasering B.A.G. naar 2009 250 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van reserve MIP 185 

van progr. 9 i.v.m. afdracht middelen stadsuitleg Oosterheem 130 

van Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. budgetoverheveling WSW bij gemeente 

van 2008 naar 2009 (1 e Tussenbericht) 50 

via progr. 12 vrijval van reserve groot onderhoud bovengronds 12 

Onttrekkingen in 2008 x 1.000 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar reserve MIP (volgens Voor- en Najaarsnota 2008) 8.000 

via progr. 4 naar reserve algemeen dekkingsmiddel t.b.v. dekking extra kosten i.v.m. 

faillissement Boers 5.860 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar reserve frictieverschillen Oosterheem (t.b.v. 

dekking tekort Oosterheem 2008) 1.600 

naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. dekking BCF-nadeel oude jaren 

(in 2007 1e termijn van drie) 1.500 

naar div. programma’s i.v.m. budgetoverhevelingen van 2007 naar 2008 1.355 

via progr. 3 naar reserve Duurzaam Zoetermeer (motie 63 Voorjaarsdebat 2007) 1.000 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar reserve MIP 400 

naar progr. 1 t.b.v. kosten project Leren&Werken 390 

naar progr. 5 i.v.m. dekking aankoopkosten kunstcollectie Wout van der Vet 200 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar reserve inflatiecorrectie 185 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar reserve Palenstein (i.v.m. frictieverschillen 

herstruct. Palenstein) 170 

naar progr. 8 t.b.v. dekking opleidingskosten midoffice 69 

naar progr. 12 i.v.m. uitvoering BOR 2008 12 



Toelichting verschil toevoegingen en onttrekkingen ten opzichte van de begroting 

De lagere toevoeging van 195.000 komt doordat de door het Grondbedrijf afgedragen middelen 

stadsuitleg Oosterheem, die aan deze reserve is toegevoegd, gekoppeld zijn aan de woningaantallen en 

het verkochte aantal m2. Deze zijn ten opzichte van de raming achter gebleven. 

A2. Reserve 

inflatiecorrectie 

Begroting 


wijziging 


Rekening 



Verschil 


Bestemming resultaat 2007 0 

Toevoegingen 2008 4.669 4.767 –98 



Door afroming van de rentebijschrijving tot aan het inflatiepercentage komen middelen beschikbaar welke 

in de reserve worden gestort. 

De bespaarde rente over de eigen financieringsmiddelen wordt voor een gedeelte toegevoegd aan de 

reserves en de voorzieningen. Het restant wordt in de reserve inflatiecorrectie gestort. Jaarlijks wordt 

vanuit deze reserve 475.000 ingezet als dekkingsmiddel voor de exploitatie. Daarnaast kunnen 

middelen uit deze reserve via eenmalige onttrekkingen worden toegevoegd aan de vrij inzetbare reserve. 


van Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. rentetoevoeging 4.582 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van vrij inzetbare reserve 185 


via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar vrij inzetbare reserve (afroming) 3.700 

naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. motie 20 voorjaarsdebat 26 mei 2005 290 

naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. niet invoeren precario/reclamebelasting 185 

A3. Reserve stadsuitleg 

en bovenwijkse 

voorzieningen 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 

Saldo 01-01-2008 117 


Toevoegingen 2008 0 0 0 

Onttrekkingen 2008 117 117 0 

Saldo 31-12-2008 0 0 

Deze reserve was bedoeld om de financiële afstemming te realiseren tussen investeringen bovenwijkse 

voorzieningen excl. Rokkeveen / Oosterheem en de afdrachten van het Grondbedrijf. 

Overeenkomstig het raadsbesluit van 10 juli 2008 (1 e Tussenbericht 2008) is de reserve per 31 december 

2008 opgeheven en is het restsaldo via het Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen toegevoegd aan de 

vrij inzetbare reserve. In het vervolg worden de afdrachten in het kader van de stadsuitleg ook aan de vrij 

inzetbare reserve toegevoegd. 


via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar vrij inzetbare reserve (i.v.m. opheffen reserve) 117 

A4. Reserve stadsuitleg 

afronding Noordhove + 

Oosterheem 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve was bedoeld om investeringen in bovenwijkse voorzieningen af te stemmen met de


afdrachten van het Grondbedrijf, nu inzake Noordhove en Oosterheem. 

Overeenkomstig het raadsbesluit van 10 juli 2008 (1 e Tussenbericht 2008) is de reserve per 31 december 

2008 opgeheven en is het restsaldo via het Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen toegevoegd aan de 

vrij inzetbare reserve. In het vervolg worden de afdrachten in het kader van de stadsuitleg ook aan de vrij 

inzetbare reserve toegevoegd. 


via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar vrij inzetbare reserve (i.v.m. opheffen reserve) 1.671 

A5. Reserve 

versterking financiële 

positie Grondbedrijf 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


209 

Verschil 



Toevoegingen 2008 9.915 3.688 6.227 



Deze reserve is bedoeld om tezamen met de reserve in verband met risico’s Grondbedrijf te waarborgen 

dat het totaal van de risico’s binnen het Grondbedrijf afdoende kan worden gedekt. 

De reserve versterking financiële positie Grondbedrijf vormt het belangrijkste onderdeel van de 

weerstandscapaciteit van het Grondbedrijf. 

Vooruitlopend op de definitieve resultaatbestemming wordt jaarlijks 50% van het resterend resultaat van 

het Grondbedrijf aan deze reserve toegevoegd. 


van progr. 9 i.v.m. 50% batig exploitatieresultaat grondexploitatie 3.663 

van progr. 9 i.v.m. budgetneutrale budgetoverheveling 50% project Vestia Dorp van 2008 

naar 2009 25 


naar progr. 9 i.v.m. budgetneutrale budgetoverheveling 50% project Vestia Dorp van 2008 

naar 2009 25 


De verschillen zijn veroorzaakt doordat de begrote toevoegingen en onttrekkingen gebaseerd zijn op de 

herziene grondexploitaties van 2008 terwijl de toevoegingen en onttrekkingen in de rekening gebaseerd 

zijn op het voorstel aan de raad om herziene grondexploitaties per 1 januari 2009 vast te stellen 

(verwachting in de vergadering van 6 april 2009). Dit is in de rekening verwerkt in lijn met het raadsbesluit 

van 17 november 2008 (2 e Tussenbericht), waarbij vanaf 2008 geautoriseerd is om 50% van het feitelijk 

resterend resultaat van het Grondbedrijf met deze reserve te verrekenen, ongeacht het hiervoor begrote 

bedrag. 

A6. Reserve in verband 

met risico's 

Grondbedrijf 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 


Bestemming resultaat 2007 –97 


Onttrekkingen 2008 3.201 1.200 2.001 


Deze reserve dient ter beperking van het risico dat vanuit de winstgevende grondexploitaties te vroeg 

winst wordt genomen. Het risico heeft enkel betrekking op die grondexploitaties waarvoor tussentijds 

winst is genomen. Deze reserve bedraagt op peildatum 2,5% van de nog te maken kosten en de nog te 

realiseren verkoopopbrengsten tot maximaal het bedrag van de gecumuleerde tussentijdse 

winstnemingen. 


naar progr. 9 voor het verschil tussen de benodigde omvang van de risicoreserve 

per 31 december 2008 en 31 december 2009 1.200 




De verschillen zijn veroorzaakt doordat de begrote toevoegingen en onttrekkingen gebaseerd zijn op de 

herziene grondexploitaties van 2008 terwijl de toevoegingen en onttrekkingen in de rekening gebaseerd 

zijn op het voorstel aan de raad om herziene grondexploitaties per 1 januari 2009 vast te stellen 

(verwachting in de vergadering van 6 april 2009). 

B1. Reserve algemeen 

dekkingsmiddel 

Begroting 


wijziging 


Rekening 



Verschil 






Deze reserve dient om door middel van de rente-toerekening aan de rekening van baten en lasten een 

bijdrage te leveren aan de exploitatie. De reserve vervult daarmee de functie van financiering van de 

“lopende begroting”. 


via progr. 4 van vrij inzetbare reserve t.b.v. dekking extra kosten i.v.m. faillissement Boers 5.861 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van brede bestemmingsreserve (o.g.v. reservenota 

2005) 4.329 


naar progr. 5 i.v.m. dekking kosten inbouwpakket en inventaris voor buurten 

ontmoetingsruimte Bijdorplaan (van Vidomes) 630 

naar progr. 5 i.v.m. dekking extra huisvestingskosten door vertraging brede school Palenstein 152 

naar progr. 4 i.v.m. budgetoverheveling van 2007 voor herfasering realisatie brede school 

Palenstein 15 

B2. Brede 

bestemmingsreserve 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is bedoeld om inzicht te geven in het verloop van dekking van expliciet door de raad 

genoemde investeringen en geraamde exploitatielasten. 


via progr. 12 van reserve groot onderhoud bovengronds t.b.v. dekking kosten 

omgevingswerken RandstadRail 229 


via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar reserve algemeen dekkingsmiddel (o.g.v. 

reservenota 2005) 4.329 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar reserve frictieverschillen Oosterheem (t.b.v. 

dekking tekort door vertraagde oplevering Oosterheem) 693 

naar progr. 12 i.v.m. dekking herinrichtingskosten stadshart (tot max. begrote bedrag) 235 

naar progr. 12 i.v.m. dekking kosten omgevingswerken RandstadRail 154 

naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. kaderplan Oosterheem 199 

naar progr. 12 i.v.m. dekking kosten afronding Noord West 50 

naar progr. 3 i.v.m. dekking kosten speelbeleid 46 

naar progr. 1 i.v.m. dekking kosten project digidos (eerste 1/5 e deel restitutie 

investeringsbijdrage van Welzijn) 40 


De lagere onttrekking komt vooral doordat de kosten van omgevingswerken RandstadRail en afronding 

Noord West door vertraging in de uitvoering lager zijn uitgevallen dan begroot. De verdere uitvoering van 

omgevingswerken Randstadrail en afronding Noord-west is doorgeschoven naar 2009.

B3. Rente-egalisatie 

reserve 

Begroting 


wijziging 



Rekening 


211 

Verschil 


Bestemming resultaat 2007 +260 

Toevoegingen 2008 0 799 –799 



Het doel van de rente-egalisatiereserve is om gedurende een periode van langer dan één jaar de 

negatieve effecten van een hoge rentedruk op te vangen. Uitgegaan wordt van een periode van vijf jaar. 

De bovengrens is bepaald op 6 miljoen (oorspronkelijk ƒ 12 miljoen). In de periode van vijf jaar kan 

hiermee een hogere rentedruk van maximaal 1,5% per jaar worden opgevangen. De ondergrens bedraagt 

0,00. Door de aanwezigheid van deze reserve zijn schommelingen in de marktrente niet elk jaar van 

invloed op het financiële beeld bij de politieke besluitvorming. 


van progr. 8 i.v.m. batig renteresultaat 2008 799 


De afwijking ten opzichte van de begroting is geautoriseerd op grond van raadsbesluit van 10 juli 2008 

betreffende het 1 e Tussenbericht. Daarbij is besloten om met ingang van 2008 de rentetoevoeging aan 

reserves te baseren op de nacalculatorische rentepercentages voor marktrente en inflatie en het daaruit 

voorvloeiende renteresultaat op de totale jaarrekening te verrekenen met de rente egalisatiereserve. 

B4. Egalisatiereserve 

BCF 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is bij de inwerkingtreding van het btw-compensatiefonds in 2002 ingesteld voor het 

opvangen in saldi tussen enerzijds de korting op de algemene uitkering uit het gemeentefonds in het 

kader van het BTW-compensatiefonds en anderzijds de totale teruggave van de compensabele BTW op 

overheidsactiviteiten. 


van Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. rentetoevoeging 94 


naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. gedeeltelijke dekking BCF-nadeel 2.138 

B5. Reserve flankerend 

beleid 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is ingesteld om kosten op te vangen die het gevolg zijn van bezuinigingstaakstellingen. De 

spelregels zijn vastgelegd in de notitie “Besteding budget flankerend beleid” (raadsbesluit 26-05-2003). 

Om in de komende jaren de extra kosten voor vanuit de uitrol Bouwstenennotitie voortvloeiende 

organisatieveranderingen op te vangen is de reserve in 2007 met 3 miljoen opgehoogd ten laste van de 

vrij inzetbare reserve. 


naar progr. 8 t.b.v. dekking kosten flankerend beleid 1.013 




Bij het 2 e Tussenbericht 2008 (raadsbesluit van 17 november 2008) is de voor 2008 geraamde onttrekking 

op basis van een geactualiseerd bestedingsplan verhoogd met 1,5 miljoen tot 1,8 miljoen. 

Dit bedrag was grotendeels gebaseerd op een claim als gevolg van de reorganisatie van de afdeling 

Werk, Zorg en Inkomen. Deze claim is in werkelijkheid ca 7 ton lager uitgevallen. Per categorie 

Flankerend Beleid zijn in 2008 de volgende kosten gemaakt: 

Kosten 

Categorie 

x 1.000 

Loongebonden kosten 558 

HRM instrumentarium (eHRM, gen. functiegebouw) 200 

Opleiding, vorming en training 255 

B6. Reserve meerjaren 

investeringsplan 

projecten (MIP) 

Begroting 


wijziging 


Rekening 



Verschil 



Toevoegingen 2008 30.241 23.976 6.265 



Deze reserve is bedoeld om investeringen die voortvloeien uit het MIP van dekking te voorzien. 

Binnen de reserve MIP is in 2007 een budget ingesteld ten behoeve van het realiseren van toegevoegde 

ruimtelijke kwaliteit (i.p.v. het instellen van een fonds kwaliteitsimpuls ruimtelijke leefomgeving). 


van progr. 9 i.v.m. in 2008 terugontvangen BOR-gelden van Bleizo 10.000 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van vrij inzetbare reserve (volgens Voor- en 

Najaarsnota 2008) 8.000 

van progr. 9 i.v.m. 50% batig exploitatieresultaat grondexploitatie 3.823 

van Overzicht alg. dekkingsmiddelen (collegeakkoord) 1.100 

van progr. 9 i.v.m. BLS-subsidie van Haaglanden (voor woningproductie in 2008) 495 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van vrij inzetbare reserve 400 

van div. progr. i.v.m. budgetneutrale budgetoverhevelingen van 2008 naar 2009 85 


parkeerplaatsen 73 


via progr. 9 t.b.v. toevoeging aan voorziening nadelige complexen (Grondbedrijf) i.v.m. 

negatieve saldo grondexploitatie Culturele As 4.008 

via progr. 9 t.b.v. toevoeging aan reserve exploitatietekort Palenstein (Grondbedrijf) 2.065 

naar progr. 8 t.b.v. dekking kosten dienstverlening / uitbreiding openingstijden publiekshal 845 

naar progr. 10 i.v.m. dekking kosten Kenniseconomie en Innovatie Zoetermeer 505 

naar progr. 10 i.v.m. dekking kosten Zoetermeerse Ondernemersagenda (Sociaal 

economische agenda) 361 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen naar vrij inzetbare reserve 185 

naar progr. 9 i.v.m. dekking kosten Zorghart 150 

naar progr. 10 i.v.m. dekking kosten revitalisering Noordelijk bedrijventerrein 128 

naar progr. 3 i.v.m. kosten opstellen natuurdatabank (tot max. begrote bedrag) 125 

van div. progr. i.v.m. budgetneutrale budgetoverhevelingen van 2008 naar 2009 122 

naar progr. 5 i.v.m. dekking kosten toegankelijkheid gemeentelijke gebouwen 102 

naar prog. 9 i.v.m. dekking kosten Boerhaavelaan 100 

naar prog. 9 i.v.m. dekking kosten Nieuwe initiatieven 100 

naar diverse programma’s i.v.m. diverse aanwendingen kleiner dan 100.000 507 


De lagere toevoegingen van in totaal 5.427.000 komen door: 

197.000 lager uitgevallen BLS-subsidie van Haaglanden (door lager aantal gebouwde sociale 

woningen (progr. 9) 

5.230.000 door de lagere batige resultaten van de grondexploitatie-producten (progr. 9). Op grond 

van raadsbesluit van 17 november 2008 betreffende het 2 e Tussenbericht is vanaf 2008 geautoriseerd 

om 50% van het feitelijk resterend resultaat van het Grondbedrijf aan deze reserve toe te voegen, 

ongeacht het hiervoor begrote bedrag.


De lagere onttrekkingen van in totaal 4.798.000 komen door: 

1.347.000 minder naar progr. 11 i.v.m. dekking kosten normalisatie woonwagenlocatie 

Bleiswijkseweg 

1.870.000 minder naar progr. 12 i.v.m. dekking kosten samenwerkingsovereenkomst Driehoek 

Benthuizen 

678.000 minder naar progr. 12 i.v.m. dekking kosten parkeervoorzieningen 

242.000 minder naar progr. 9 i.v.m. dekking kosten beheer/onderhoud De stad, het land en de plas 

231.000 minder naar progr. 1 i.v.m. dekking kosten Zoetermeerse Ondernemersagenda (Sociaal 

economische agenda) 

190.000 minder naar progr. 10 i.v.m. dekking kosten revitalisering Noordelijk bedrijventerrein 

122.000 minder naar progr. 9 i.v.m. dekking kosten diverse projecten Grondbedrijf 

118.000 diverse verschillen kleiner dan 100.000 

B7. Reserve 

frictieverschillen 

Oosterheem 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


213 

Verschil 






Deze reserve is ingesteld op basis van de besluitvorming bij het voorjaarsdebat op 27 juni 2005. De 

reserve dient om incidentele tegenvallers op te vangen. Dit betreffen tegenvallers als gevolg van een 

gewijzigde woning- / inwonerprognose in de deelmeerjarenbegroting van de wijk Oosterheem. 


via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van vrij inzetbare reserve (t.b.v. dekking tekort 

Oosterheem 2008) 1.600 

via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van brede bestemmingsreserve (t.b.v. dekking 

tekort door vertraagde oplevering Oosterheem) 693 


naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. dekking tekort Oosterheem 2008 1.600 

naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. dekking tekort door vertraagde oplevering 

Oosterheem 693 

B8. Reserve Palenstein 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is ingesteld op basis van de besluitvorming bij het voorjaarsdebat op 27 juni 2005. De 

reserve dient om tijdelijke tegenvallers op te vangen. Dit betreffen tegenvallers als gevolg van de 

herstructurering van de wijk Palenstein. De herstructurering heeft een tijdelijk negatief effect op de 

inwoner- en woningaantallen van Zoetermeer en daarmee op de inkomsten in de begroting. 


via Overzicht alg. dekkingsmiddelen van vrij inzetbare reserve (t.b.v. frictieverschillen 

herstructurering Palenstein) 170 


naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. dekking frictieverschillen herstructurering 

Palenstein 170 


B9. Reserve EUinitiatieven 

Begroting 


wijziging 



Rekening 



Verschil 






In 2004 is een zogeheten ‘Revolving Fund subsidieverwerving’ ingesteld. In 2006 is dit gewijzigd in de 

huidige reserve. De reserve wordt gevoed uit de netto-subsidieopbrengsten van EU-projecten (het surplus 

aan vrije subsidiemiddelen). Uit dit budget kan de incidentele inzet van vakinhoudelijke medewerkers aan 

subsidieverwervingsprojecten worden vergoed aan de betreffende afdelingen. Met die restrictie, dat de 

netto inkomsten uit de betreffende subsidieprojecten jaarlijks worden toegevoegd aan het ‘revolving fund’. 

Het plafond van de reserve in gesteld op een maximum van 150.000. 

In 2008 zijn geen kosten gedekt dan wel netto opbrengsten gerealiseerd in relatie tot deze reserve. 

B10. Reserve 

knelpunten P-budget 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve was ingesteld om tegenvallers in de personeelsbudgettering die betrekking hadden op 

reorganisaties uit de jaren ’90 op te vangen. De laatste verplichting is in 2007 voldaan. Daarom is bij de 

resultaatbestemming jaarrekening 2007 (raadsbesluit 5 juni 2008) besloten het restsaldo te laten vrijvallen 

naar de vrij inzetbare reserve en is tevens besloten de reserve op te heffen. 

B11. WOZ egalisatie 

reserve 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Het doel van de reserve was het egaliseren van de lastendruk in de begroting tussen de jaarlijks 

nagenoeg vaste vergoeding voor de uitvoeringskosten in het kader van de Wet WOZ en de jaarlijks 

wisselende kosten voor de feitelijke uitvoering. Die kostenwisselingen hielden verband met de hertaxatie 

en daarop volgende bezwaren. 

Omdat vanaf 2007 sprake is van een jaarlijkse herwaardering is egalisering van de lastdruk niet meer 

nodig. Daarom is de reserve per eind 2008 opgeheven (raadsbesluit 2 e Tussenbericht dd. 17 november 

2008) en is het restant vrijgevallen ten gunste van het Overzicht algemene dekkingsmiddelen. 




naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. dekking WOZ-kosten 75 

naar Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. opheffing reserve 74

B12. Reserve groot 

onderhoud ambtelijke 

huisvesting 

Begroting 


wijziging 



Rekening 


215 

Verschil 






Het doel van deze reserve is de instandhouding van de in het verleden gedane investeringen in 

accommodaties van de hoofdafdeling Bestuur, te weten Stadhuisplein 1, Zuidwaarts en Argonstraat. 

Het meerjarenplan groot onderhoud, dat als onderbouwing van de reserve dient, is nog steeds onder 

constructie. Naar verwachting wordt dit medio 2009 opgeleverd. 

Aan een actualisatie van het meerjarenbestedingsplan wordt nog gewerkt. Dit plan zal in het najaar van 

2009 ter besluitvorming worden voorgelegd. 



B13. Reserve Integraal 

Veiligheidsbeleid 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is op 9 juli 2007 door de raad ingesteld (via aangenomen amendement B). Daarbij is 

besloten om hierin de middelen die beschikbaar komen voor de aanschaf van een verplaatsbaar/mobiel 

camerasysteem onder te brengen. De reserve kan worden aangesproken om in het kader van het 

integrale veiligheidsbeleid maatregelen, waaronder ook cameratoezicht, te treffen tegen onveilige situaties 

in de openbare ruimte. 

Bij de resultaatbestemming jaarrekening 2007 (raadsbesluit 5 juni 2008) is besloten een eerste storting in 

deze reserve te doen van het niet bestede deel van het budget voor mobiel cameratoezicht (binnen 

programma 7). 

B14. Reserve 

welzijnsvoorzieningen 

(a.g.v. groei) 

Oosterheem 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Voorheen was dit de Reserve nieuwe wijken. Die was bedoeld om (eenmalige) initiatieven in of ten 

behoeve van de nieuwe wijken te realiseren. Via een memo aan de raad dd 15 juni 2005 is de naam 

gewijzigd in Reserve welzijnsvoorzieningen (a.g.v. groei) Oosterheem. 


van progr. 2 storting uit stelpost nieuwe wijken (vanuit bestedingsprogr. WZ-subsidies) 250 

van progr. 5 ivm 2 e deel terugstorting tijdelijke bilbliotheekvoorziening Oosterheem (moties 

bibliotheek) 138 

van progr. 2 i.v.m. restant stelpost nieuwe wijken 56 


van progr. 2 i.v.m. rente tijdelijke bilbliotheekvoorziening Oosterheem (moties bibliotheek) 4 




naar progr. 2 i.v.m. dekking kosten 2 e termijn Moedercentrum Oosterheem 65 

B15. Reserve 

aanpasbaar verbouwen 

WVG 

Begroting 


wijziging 


Rekening 



Verschil 






Deze reserve is bedoeld voor de beschikbaarstelling van subsidie voor aanpassingen aan woningen 

waarin gehandicapten zijn gehuisvest. 

In 2008 zijn de laatste woningaanpassingen ten laste van deze reserve gefinancierd. In verband hiermee 

is bij het 2 e Tussenbericht (raadsbesluit dd. 17 november 2008) besloten de reserve op te heffen. 

B16. Reserve 

investeringen voor 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is bedoeld voor de dekking van subsidies aan sportverenigingen. 



B17. Reserve 

bevordering 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is bedoeld voor de bekostiging van maatregelen, die de toegankelijkheid van 

accommodaties voor gehandicapten (visueel gehandicapten, auditief gehandicapten en mensen die 

gebruik maken van een rollator, rolstoel of scootmobiel) moet verbeteren. 

Het actieplan toegankelijkheid is bij raadsbesluit van 28 januari 2008 vastgesteld. 


van progr. 5 i.v.m. actieplan toegankelijkheid 100 


naar progr. 5 i.v.m. dekking toegankelijkheidskosten (naast die van aanpassingskosten 

van gemeentelijke gebouwen ten laste van de reserve MIP) 69 


De lagere onttrekking komt doordat de toegankelijkheidskosten lager uitvielen dan begroot. Voor een deel 

worden in 2008 opgedragen werkzaamheden door capaciteitsgebrek pas in 2009 uitgevoerd.

B18. Reserve 

kunstopdrachten 

Begroting 


wijziging 



Rekening 


217 

Verschil 






Het doel van deze reserve is het hebben van de mogelijkheid tot het concentreren van middelen bij het 

gunnen van kunstopdrachten. 

Bij herinrichting van het openbaar gebied wordt 1% van de bouw- herinrichtingskosten beschikbaar 

gesteld voor kunstobjecten op of bij het gebouw of gebied. Deze middelen worden al in een vroeg stadium 

beschikbaar gesteld terwijl de kunstobjecten vaak aan het einde van een bouwtraject of zelfs daarna 

plaatsvinden. 




naar progr. 5 i.v.m. dekking kosten uitvoering Masterplan beeldende kunst Oosterheem 10 


De lagere onttrekking komt doordat er in de uitvoering van de werkzaamheden vertraging is opgetreden. 

B19. Reserve 

groot onderhoud 

sociaal-culturele 

accommodaties 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 




Onttrekkingen 2008 112 1.675 –1.563 


Deze reserve is bedoeld voor de instandhouding (groot onderhoud) van de sociaal-culturele 


In afwachting van de vorming van een reserve of voorziening groot onderhoud Welzijns- of 

sportaccommodaties is hierin tevens 300.000 opgenomen t.b.v. sportaccommodaties. 

Bij raadsbesluit van 17 november 2008 is besloten deze reserve als sub-reserve onder te brengen van 

een nieuw ingestelde bestemmingsreserve groot onderhoud welzijnsaccommodaties (zie nr. B31). 

Gelijktijdig is het Beheerskader Welzijnsaccommodaties 2008-2047 vastgesteld. 


naar reserve groot onderhoud welzijnsaccommodaties (zie nr. B31) 1.675 


Het verschil bij de toevoegingen komt doordat de rentetoevoeging voor deze reserve is verantwoord op de 

nieuw ingestelde reserve groot onderhoud welzijnsaccommodaties. 

De overschrijding bij de onttrekkingen wordt niet als onrechtmatig aangemerkt omdat het een 

herrubricering van de reserve gaat. 


B20. reserve groot 

onderhoud buiten- 

sport 

Begroting 


wijziging 



Rekening 



Verschil 






Deze reserve is bedoeld voor de instandhouding van de in het verleden gedane investeringen buitensport 


In afwachting van de vorming van een reserve of voorziening groot onderhoud Welzijns- of 

sportaccommodaties zijn hierin tevens extra middelen gestald. 

Bij raadsbesluit van 17 november 2008 is besloten deze reserve als sub-reserve onder te brengen van 

een nieuw ingestelde bestemmingsreserve groot onderhoud welzijnsaccommodaties (zie nr. B31). 

Gelijktijdig is het Beheerskader Welzijnsaccommodaties 2008-2047 vastgesteld. 


via progr. 6 i.v.m. restant middelen naar reserve groot onderhoud welzijnsaccommodaties 1.867 


Het verschil bij de toevoegingen komt doordat de rentetoevoeging voor deze reserve verantwoord is op de 

nieuw ingestelde reserve groot onderhoud welzijnsaccommodaties. 

B21. Reserve 

normalisering 

afschrijvingstermijnen 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






De reserve dient voor het opvangen van de financiële effecten van het terugbrengen van de 

afschrijvingstermijnen van onderwijsgebouwen van 60 naar 40 jaar en de afschrijvingstermijnen van 

inventaris van 60 naar 20 jaar. 




naar progr. 4 i.v.m. dekking hogere kapitaallasten 2008 a.g.v. verkorting 

afschrijvingstermijn van geactiveerde investeringen schoolgebouwen van 60 naar 40 jaar 480 

B22. Reserve egalisatie 

investeringen 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is ingesteld om pieken en dalen in de lasten van investeringen te egaliseren. Op deze wijze 

ontwikkelen de lasten zich in de jaren geleidelijk en minder schoksgewijs. Dit is noodzakelijk aangezien de 

schoolgebouwen (vooral in het voortgezet onderwijs) in een relatief korte periode zijn neergezet en 

daarom ook de kosten van renovatie of herbouw in een korte periode op de gemeente af zullen komen. 

De kapitaallasten dalen jaarlijks maar zodra de vervangingen zich aandienen zullen deze explosief stijgen.


De reserve is in 2004 herijkt. Dit herijken vindt elke 5 jaar opnieuw plaats, dus de eerstvolgende is in 

2009. 



van progr. 4 i.v.m. reguliere toevoeging volgens beheersplan 2.180 


naar progr. 4 i.v.m. dekking kapitaallasten van geactiveerde investeringen 567 

B23. Reserve 

investeringsimpuls 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


219 

Verschil 






Deze reserve is bij raadsbesluit van 28 november 2005 ingesteld voor de dekking van subsidies op grond 

van de verordening investeringssubsidie en gemeentegarantie amateurverenigingen, die op 23 februari 

2006 door de raad is vastgesteld. 

Op grond van de verordening is het college bevoegd te besluiten over de verstrekking van de subsidie. 



van progr. 6 i.v.m. reguliere toevoeging 445 


naar progr. 6. i.v.m. dekking kosten investeringssubsidies aan amateurverenigingen 45 

naar progr. 6. i.v.m. ged. dekking kosten kunstgrasvelden 38 

B24. Reserve ESF 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is in 2006 ingesteld en is bedoeld ter dekking van eventuele terugbetalingen uit lopende 

ESF-subsidieregelingen. Over de afronding van deze regelingen zijn rechtszaken geweest. De uitkomst 

van deze rechtszaken heeft voor de gemeente Zoetermeer geen (extra) nadelige gevolgen gehad. 

B25. Reserve 

kinderopvang 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is bij de vaststelling van het Concernverslag 2005 (resultaatbestemming) ingesteld om de 

(bonus)middelen, die in 2005 van het ministerie naar aanleiding van de verantwoording van de Regeling 

Kinderopvang en Buitenschoolse opvang (RKB) zijn ontvangen, beschikbaar te houden voor activiteiten 

kinderopvang (in de breedste zin) en cofinanciering. 


Bij de regeling Dagarrangementen is aanzienlijk minder uitgegeven dan begroot. De oorzaak ligt hier 



vooral bij de externe partners, die ondanks herhaalde verzoeken daartoe, geen declaraties voor gemaakte 

kosten bij de gemeente hebben ingediend. De geplande onttrekking uit de reserve kinderopvang is 

daardoor voor 2008 achterwege gebleven. 

B26. Reserve 

Brede School 

Begroting 


wijziging 


Rekening 



Verschil 






Deze reserve is in 2007 ingesteld in het kader van het project Dagarrangementen (cofinanciering 

gemeente) en Combinatiefuncties en de uitbreiding met vijf Brede School clusters, dat in de jaren 2007 

t/m 2010 wordt uitgevoerd. De kosten hiervan wordt gedekt ten laste van de reserve kinderopvang, waarin 

de verkregen bonusgelden van twee ministeriële regelingen zijn opgenomen. Tevens is besloten om, 

indien in enig jaar de middelen (voor de uitbreiding met vijf Brede School clusters) niet geheel zijn 

besteed, de niet bestede middelen te storten in de reserve Brede School. 

B27. Reserve 

ID-banen 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is ingesteld bij het Resultatendebat van 31 mei 2007 betreffende de vaststelling van het 

Concernverslag 2006. De reserve is gevoed uit de vrijval van de ID-voorziening ad 1.333.686 in de 

rekening 2006. De reserve is bestemd voor de afwikkelingen van de ID-regeling. Dit betreft zowel de 

Zoetermeerse ID-banen als de ID-banen voor Zoetermeerders die buiten onze gemeente werken 

(buitensteedse ID-ers). 

In een memo van 15 december 2008 aan raad is gemeld dat deze reserve niet meer nodig is. 

De grootste groep buitensteedse ID-ers zijn per 1-1-2009 door de gemeente Den Haag ontslagen en 

krijgen vanaf dat moment een uitkering op grond van de ww/wao/wwb e.d.. 

Voor de verplichtingen voor een resterende kleine groep buitensteedse ID-ers (57,5 jaar en ouder) is 

voldoende ruimte in het participatiebudget. 

De kosten van de reguliere ID-ers per begin 2009 zijn dusdanig in omvang en kosten geslonken dat deze 

ook ten laste van het participatiebudget kunnen worden gebracht. Daardoor is de instandhouding van de 

reserve niet meer nodig. 

B28. Reserve 

Oudkomers 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve was ingesteld bij het Resultatendebat van 31 mei 2007 betreffende de vaststelling van het 

Concernverslag 2006. De reserve is gevoed uit de vrijval van de voorzieningen Oudkomers 54 gemeenten 

en Oudkomers 25 gemeenten 2005 in de rekening 2006. De reserve dient in de geest van de wet besteed 

te worden aan oudkomers. 

Omdat er geen kosten meer worden verwacht is bij de resultaatbestemming jaarrekening 2007 

(raadsbesluit 5 juni 2008) besloten het restsaldo te laten vrijvallen naar de vrij inzetbare reserve en is 

tevens besloten de reserve op te heffen.

B29. Reserve 

Vluchtelingen / 

asielzoekers 

Begroting 


wijziging 



Rekening 


221 

Verschil 







Concernverslag 2006. De reserve is gevoed uit de vrijval van de voorziening vluchtelingen/asielzoekers ad 

190.060. De reserve is bedoeld om de restanten van de doeluitkering (middelen van derden die 

specifiek besteed moeten worden) beschikbaar te houden voor opvang en begeleiding van vluchtelingen / 

asielzoekers. Dit is voldoende voor de subsidie aan de Stichting Vluchtelingenwerk Zoetermeer tot 2010. 


naar progr. 2. i.v.m. dekking subsidiekosten aan Stichting Vluchtelingenwerk Zoetermeer 63 

B30. Reserve 

Invoeringskosten Wet 

Inburgering 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 







Concernverslag 2006. Daarbij zijn de in 2006 via de algemene uitkering ontvangen middelen voor de 

invoering van de nieuwe Wet Inburgering toegevoegd aan deze reserve om daarmee de invoeringskosten 

van de nieuwe Wet Inburgering in 2007 te dekken. 

Aangezien de laatste kosten in 2007 zijn verantwoord is bij de resultaatbestemming jaarrekening 2007 

(raadsbesluit 5 juni 2008) besloten de reserve op te heffen. 

B31. reserve groot 

onderhoud welzijns- 

accommodaties 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 



Toevoegingen 2008 2.391 4.305 –1.914 



Deze reserve is ingesteld bij raadsbesluit van 17 november 2008 en is bedoeld voor de instandhouding 

van de welzijnsaccommodaties. De instelling heeft plaatsgevonden op basis van het gelijktijdig 

vastgestelde Beheerskader Welzijnsaccommodaties 2008-2047. In de onderliggende prognose voor groot 

onderhoud wordt ervan uitgegaan dat alle welzijnsaccommodaties eeuwigdurend in stand worden 

gehouden. 

De reserve bestaat uit is onderverdeeld in de volgende twee sub-reserves: 

reserve groot onderhoud sociaal-culturele accommodaties 

reserve groot onderhoud sportaccommodaties 

De reserve is gevoed met de restant-middelen in de bestaande reserves groot onderhoud sociaalculturele 

accommodaties en de reserve groot onderhoud buitensport. Tevens zijn de resultaten uit het 

raadsbesluit Realisatie sportcomplex Bentwoud en de overname was- en kleedaccommodaties 

voetbalverenigingen (080168), hierin gestort (sub-reserve sportaccommodaties). 

Jaarlijks wordt de reserve bijgesteld voor inflatiecorrectie. 



In verband met de uit het beheersplan blijkende stijging van de onderhoudslasten wordt in eerste instantie 

de toekomstige vrijval van kapitaallasten van accommodaties ingezet als dekking voor de oplopende 

stortingen in de reserve. 

Om een ‘’normaal en niet negatief verloop van de reserve” te garanderen, wordt in 2010 een bedrag van 

6 miljoen uit de reserve algemeen dekkingsmiddel overgeheveld naar deze reserve. De hieruit 

voortvloeiende budgettaire druk in de begroting wordt gedekt door het onderhoudsbudget jaarlijks te 

verlagen met de rente (4,5%) over dit bedrag. Het saldo in de reserve is daarna voldoende om de kosten 

van groot onderhoud te dekken. Bij elke herijking wordt gekeken of (gedeeltelijke) terugstorting naar de 

reserve algemeen dekkingsmiddel kan plaatsvinden. 


via progr. 6 i.v.m. restant-middelen uit reserve groot onderhoud buitensport 1.867 

van reserve groot onderhoud sociaal-culturele accommodaties (zie nr. B19) 1.675 

van Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. rentetoevoeging (van voormalige reserves 

(groot onderhoud sociaal-culturele accommodaties en buitensport) 212 

via progr. 5 i.v.m. jaardotatie voor sociaal-culturele accommodaties 27 

via progr. 6 i.v.m. jaardotatie voor sportaccommodaties 524 


naar progr. 5 i.v.m. dekking groot onderhoud kosten sociaal-culturele accommodaties 51 

naar progr. 6. i.v.m. dekking groot onderhoud kosten sportaccommodaties 401 


De hogere toevoegingen worden veroorzaakt doordat de begroting niet geheel is aangepast op de 

herrubricering van de reserves groot onderhoud sociaal-culturele accommodaties en de reserve groot 

onderhoud buitensport naar deze nieuwe reserve. 

De lagere onttrekking komt door lager uitgevallen kosten groot onderhoud in 2008. Het is de bedoeling dat 

dit naar 2009 doorschuift. 

B32. Reserve Tour de 

Force 

Begroting 


wijziging 


Rekening 



Verschil 






De reserve “Tour de force” is in 2004 gevormd voor de geleidelijke afbouw van het aan kapitaalwerken 

toegerekende VTA-percentage. Bij de projecten voor de werken van grondexploitaties is rekening 

gehouden met een inzet van deze middelen. 

De resterende middelen zijn bestemd voor diverse projecten in voornamelijk Oosterheem. Door vertraging 

in het ontwikkelingsgebied zijn er in 2008 geen kosten gemaakt en worden deze middelen doorgeschoven 

naar 2009. De opdrachten voor Oosterheem zijn in 2005 afgegeven met het toenmalige inzicht dat op 

korte termijn gestart kon worden met de uitgifte en bouwrijp maken van het te ontwikkelen 

gebied. Doordat de projectontwikkelaar de afgelopen jaren lage prioriteit heeft gegeven aan dit project is 

de ontwikkeling vertraagd. Afgelopen 1,5 jaar is de desbetreffende projectontwikkelaar bezig geweest 

bouwplan schetsen te maken die begin 2009 zijn afgerond. Vanwege de kredietcrisis is het onzeker of op 

korte termijn de verdere ontwikkeling doorgang kan vinden. 

B33. Reserve 

startersleningen 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Bij raadsbesluit van 29 september 2003 heeft de raad ingestemd met de kadernota gemeentelijke lening 

voor starters op de koopmarkt. Bij raadsbesluit van 25 april 2005 is de deelnemingsovereenkomst tussen


de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn) en de gemeente 

Zoetermeer getekend en de betreffende verordening en gemeentelijke uitvoeringsregels vastgesteld. 

Maximaal zal de gemeente een bedrag van 3 miljoen aan het stimuleringsfonds als langlopende 

geldlening ter beschikking stellen. Hiervoor is een afzonderlijke reserve Startersleningen ingesteld door de 

raad. 

De reserve heeft een omvang gelijk aan de maximaal te verstrekken startersleningen. 

De leningen worden geadministreerd door de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse 

gemeenten (SVn). Deze stichting is in 1996 opgericht op initiatief van Bouwfonds en haar 

aandeelhouders, de Nederlandse gemeenten. SVn beheert (revolverende) fondsen van individuele 

gemeenten. De middelen die deze gemeenten bij SVn hebben ondergebracht zijn 'geoormerkt' voor 

gebruik binnen het brede werkterrein van wonen en stedelijke vernieuwing. De ingelegde gelden zijn en 

blijven eigendom van elke afzonderlijke gemeente. De gemeenten bepalen zelf aan wie zij uit hun fonds 

leningen toekennen en onder welke voorwaarden. Rente en aflossing op de leningen vloeien weer terug in 

het (revolverende) fonds van de gemeente. 

Bij raadsbesluit van 26 mei 2008 is nogmaals 3 miljoen beschikbaar gesteld voor de voortzetting van 

startersleningen (tot ongeveer het einde van de nu lopende collegeperiode). Voor de dekking hiervan is in 

2008 775.000 vanuit de reserve volkshuisvesting Oosterheem overgeheveld naar de reserve 

startersleningen (via programma 11). 


via progr. 11 i.v.m. overheveling uit reserve volkshuisvesting Oosterheem 775 


naar progr. 11 i.v.m. dekking saldo exploitatiekosten startersleningen (beheersvergoeding 

+ kapitaallasten – ontvangen rentevergoeding niet uitgezette leningen) 105 

naar progr. 11 i.v.m. dekking kosten woonlastenonderzoek 7 

B34. Reserve 

volkshuisvesting 

Oosterheem 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


223 

Verschil 





Saldo 31-12-2007 2.495 

Doel van deze reserve is het beschikbaar hebben van middelen voor het realiseren van goedkope 

koopwoningen voor doelgroepen in Oosterheem. 

In totaal is 4,5 miljoen uit de grondexploitatie Oosterheem (zes tranches van 750.000 vanaf 2004) 

beschikbaar waarvan 3.999.500 voor dit doel is bestemd. Dit bedrag wordt over vijf jaar beschikbaar 

gesteld zodat jaarlijks een bedrag 799.900 besteed kan worden. ( 438.000 is betaald aan een 

ontwikkelaar als schadeclaim en daarnaast is vijf jaar 12.500 per jaar beschikbaar voor uren van een 

medewerkster die de regeling uitvoert). 

Bij raadsbesluit van 26 mei 2008 is 3 miljoen beschikbaar gesteld voor de voortzetting van 

startersleningen. Voor de dekking hiervan is in 2008 775.000 vanuit de reserve volkshuisvesting 

Oosterheem overgeheveld naar de reserve startersleningen (via programma 11). 

Bij het 2 e Tussenbericht 2008 (raadsbesluit 17 november 2008) is de geraamde onttrekking voor de 

bijdrage aan doelgroepen Oosterheem ad 799.900 doorgeschoven naar de periode 2009-2012. 


van progr. 11 i.v.m. storting vijfde tranche conform begroting 750 


via progr. 11 i.v.m. overheveling naar reserve startersleningen 775 


B35. Reserve mobiliteit 

Begroting 


wijziging 



Rekening 



Verschil 






Deze reserve is in 2005 ingesteld met als doel de te betalen contributie aan het mobiliteitsfonds 

Haaglanden en deelfinanciering van een aantal investeringsprojecten te dekken. 

In januari 2008 is het uitvoeringsprogramma NMZ (Nota Mobiliteit Zoetermeer) voor 2008 geactualiseerd. 

In 2008 is voor de aansluiting A12 Oostweg-Afrikaweg en de aanleg ZoRo-bus/Zuidweg ca. 1,5 miljoen 

onttrokken en is 0,5 miljoen aan subsidie van het Stadsgewest Haaglanden toegekend. Deze projecten 

maken deel uit van het clusterproject A12 werken en de aanleg ZoRo-bus waarvoor de komende jaren, 

afhankelijk van de subsidieverstrekking, naar verwachting nog ca. 5,6 miljoen zal worden besteed. De 

voorlopige dekking bestaat uit ca. 4,6 miljoen subsidie ( 4,1 miljoen stadsregio Rotterdam, en 

0,5 miljoen Haaglanden) en 1 miljoen van de reserve mobiliteit. In 2009 zal naar verwachting meer 

duidelijkheid komen over de kosten met de bijbehorende subsidie toekenning en zal de raad 

hierover nader worden geïnformeerd. 



verkeersmaatregelen en ZoRobus-Zuidweg, onderdeel verkeerslichtinstallatie 454 


naar progr. 9 i.v.m. dekking kosten van mobiliteitprojecten 1.963 

naar progr. 9 i.v.m dekking contributie mobiliteitsfonds Haaglanden 735 


De lagere onttrekking van 2 miljoen betreft de onttrekking voor mobiliteitsprojecten en wordt vooral 

veroorzaakt door lagere kosten voor de Aansluitingen A12 en regionale fietsprojecten. 

B36. Reserve 

Interreg Encourage 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is ingesteld in verband met de realisatie van een duurzame energievoorziening en het 

opzetten van parkmanagement in Oosterheem in het kader van Interreg IIIB, ter verrekening van een 

tijdelijk overschot tussen baten en lasten van het investeringskrediet Encourage. 

Het project loopt tot juli 2008, waarbij een ondergrondse warmtepomp wordt gerealiseerd. De dekking 

vanuit de reserve is geëindigd, de aanschaf van de warmtepomp (minus de daarvoor te ontvangen 

Europese subsidie) wordt geactiveerd omdat deze wordt geëxploiteerd (investering met een economisch 

nut). Daarom is bij de resultaatbestemming jaarrekening 2007 (raadsbesluit 5 juni 2008) besloten de 

reserve op te heffen.

B37. Reserve 

groot onderhoud 

bovengronds 

Begroting 


wijziging 



Rekening 


225 

Verschil 






Deze reserve is in 2006 gevormd en heeft als doel de instandhouding van de in het verleden gedane 

bovengrondse investeringen in de openbare ruimte. De voorziening groot onderhoud bovengronds is in 

2007 (bij het 2 e Tussenbericht) opgeheven en opgegaan in deze reserve. 


van Overzicht alg. dekkingsmiddelen i.v.m. rentetoevoeging 3.364 

van progr. 12 i.v.m. storting volgens begroting 4.338 


via progr. 12 naar diverse andere reserves en Grondbedrijf (o.b.v. 1 e Tussenbericht 2008) 856 

naar progr. 12 i.v.m. dekking kosten bovengrondse investeringswerken 2008 (BOR-werken) 4.415 


De lagere onttrekking van 4,1 miljoen betreft de onttrekking voor BOR-werken en komt door het nog 

volledig kunnen uitvoeren van het OV-beheerplan. Het plan is nader uitgewerkt in projecten voor 

planmatig onderhoud en het wachten is op de uitwerking in eenheidsprijzen waarna het bestek kan 

worden opgesteld. I.v.m. de doorlooptijd voor het leveren van masten is slechts een gering bedrag 

besteed in 2008. In 2009 zal een grote inhaalslag gemaakt worden waarbij alle beschikbare budgetten 

vanuit de BOR 2005-2008 zeker voor 50% zullen worden besteed. 

De opdracht voor het vervangen van drie bruggen als onderdeel van de BOR 2008 is was begin 2009 in 

de voorbereidingsfase. Uitvoering hiervan zal plaatsvinden in 2009. Tenslotte is de uitvoering van 

werkzaamheden Fivelingo vertraagd doordat eerst waterleidingswerkzaamheden moeten worden 

uitgevoerd. De aanbesteding kan niet eerder dan in 2009 plaatsvinden. De start is gepland in april 2009 

en de afronding van het groen eind 2009. 

B38. Bedrijfsvoeringsreserve 

VTA 

Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is in 2007 ingesteld, waarbij het risico rondom de VTA-afrekening in belangrijke mate is 

verlegd van het Grondbedrijf naar de hoofdafdeling Ruimte. Het doel van de reserve is om diegene die het 

resultaat op de VTA budgetten sturen ook verantwoordelijk te maken voor de financiële risico’s. Primair is 

de reserve noodzakelijk om de splitsing tussen verantwoordelijkheden tussen het Grondbedrijf en de 

hoofdafdeling Ruimte administratief vorm te geven. 

De afwijking tussen VTA-budget en VTA-realisatie binnen de hoofdafdeling Ruimte wordt toegevoegd aan 

of ontrokken aan de reserve. 

Aan de reserve zijn de volgende voorwaarden verbonden: 

startsaldo 300.000 

maximum saldo 300.000 

jaarlijkse mutatie in de reserve m.b.v. resultaatbestemming door de raad. 


B39. Reserve 

Duurzaam Zoetermeer 

Begroting 


wijziging 



Rekening 



Verschil 






Deze reserve is op 11 juni 2007 (Voorjaarsdebat 2007) door de raad ingesteld. De verdere uitwerking 

heeft plaatsgevonden via raadsbesluit van 26 november 2007, waarbij is ingestemd met het Programma 

“Duurzaam Zoetermeer”. Daarbij is besloten om alle daarmee samenhangende budgetten onder te 

brengen in deze reserve om daarmee de kosten van het bestedingsplan voor de jaren 2009 t/m 2012 te 

dekken. 

Bij het 1 e Tussenbericht 2008 (raadsbesluit 10 juli 2008) is besloten een budget van 20.000 aanjaaggeld 

te verschuiven van het jaar 2012 naar 2008. 


via progr. 3 uit vrij inzetbare reserve (motie 63 Voorjaarsdebat 2007) 1.000 

van progr. 3 i.v.m. budgetten voor het gebruik van aardgas als transportbrandstof 110 

van progr. 3 i.v.m. budget toename energiebesparing en duurzame energie 100 

via progr. 3 van reserve MIP (restant speerpunt C.6 uit collegeprogr.) 38 



naar progr. 3 i.v.m. dekking kosten programma Duurzaam Zoetermeer 124 

B40. Reserve nadelige 

complexen 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Voor die exploitaties waarbij een negatief saldo dat nog niet geheel als onvermijdelijk is te beschouwen is 

voorzien, wordt de reserve nadelige complexen aangehouden. Deze reserve is steeds uitgedrukt in de 

netto contante waarde van de verwachte verliezen op grond van actuele grondexploitatieberekeningen, 

hierin nog niet verwerkte calculatieverschillen en specifieke besluiten. 

B41. Reserve 

strategische aankopen 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze reserve is in 2005 door de raad ingesteld in het kader van de besluitvorming over het Aankoop 

Strategie Plan (ASP) 2005. De reserve heeft tot doel bij grondaankopen het verschil tussen de 

verwervingsprijs en marktprijs af te dekken. 

Bij de instelling van de reserve is besloten dat gedurende de jaren 2005 t/m 2007 jaarlijks 2,5 miljoen 

aan de reserve wordt toegevoegd (totaal 7,5 miljoen), dat gedurende de jaren 2006 t/m 2009 jaarlijks 

(maximaal) 625.000 aan de reserve wordt onttrokken en dat het resterende bedrag van 5 miljoen in 

principe niet voor 2010 wordt aangewend (tenzij de raad vooraf toestemming geeft).



naar progr. 9 i.v.m. onrendabele top van de aankoopsom van een tweetal woningen 

(aan de Delftsewallen) 227 


In 2008 zijn er minder strategische aankopen met een onrendabele top gedaan dan begroot. 

B42. Reserve 

exploitatietekort 

Palenstein 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


227 

Verschil 



Toevoegingen 2008 2.065 0 2.065 



Deze reserve is gevormd via de resultaatbestemming bij de vaststelling van het Concernverslag 2005. De 

reserve wordt gebruikt om de middelen uit de reserve MIP, welke bestemd zijn voor de grondexploitatie 

herstructurering Palenstein, in te storten. Vervolgens worden deze middelen in de voorziening nadelige 

complexen Palenstein gestort. In principe is de bijdrage uit de reserve MIP gelijk aan de storting in de 

voorziening nadelige complexen. Daarom is er per eind van het jaar geen saldo. 


Bij de herziening van de grondexploitatie per 1 januari 2009 is door de raad besloten het voorziene tekort 

van de grondexploitatie Palenstein in één keer te dekken uit het resultaat 2008. Daardoor is de noodzaak 

van de reserve exploitatietekort Palenstein komen te vervallen. 

In 2008 zijn de toevoegingen en onttrekkingen uit het reserve MIP rechtstreeks (via de exploitatie, 

programma 9) verrekend met de voorziening nadelig complex Palenstein in plaats van via de reserve 

exploitatietekort Palenstein. 



B. VOORZIENINGEN 

De groepsgewijze specificatie van de voorzieningen is als volgt: Boekwaarde x 1.000 


A. Middelen van derden die specifiek besteed moeten worden, 

vanaf 2008 met uitzondering van de van Europese en Nederlandse 

overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met 

een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van 

volgende begrotingsjaren 763 9.416 

B. Egalisatievoorzieningen 15.147 12.990 

C. Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's 51.712 52.522 

Bruto-totaal 67.622 74.928 

Af i.v.m. verrekening met vlottende activa in de balans: 

voorzieningen dubieuze debiteuren -11.844 -9.525 

voorziening nadelige complexen (Grondbedrijf) -25.938 -31.226 

Netto-totaal 29.840 34.177 

Per begin 2008 zijn, in verband met een BBV-wijziging, alle gevormde voorzieningen voor meerjarige 

specifieke uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een bestedingsverplichting 

en een terugbetalingsverplichting opgeheven en de hierin resterende middelen vrijgevallen naar de 

betreffende programma’s. De daarna aan het eind van elk jaar nog niet bestede middelen van 

overheidslichamen of nog te ontvangen bedragen van overheidslichamen worden als transitorische 

balansposten verwerkt. 

Deze stelselwijziging is aan de orde geweest in de raad van 17 maart 2008 (begrotingswijziging bij het 

HAP). Voor nagenoeg alle van deze voorziening is gelijkertijd en aanvullend in de raad van 5 juni 2008 

(resultaatbestemming jaarrekening 2007) een opheffingsbesluit genomen. 

Indien er geen terugbetalingsverplichting bestaat of als het gaat om meerjarige bijdragen van derden, 

geen overheid zijnde, met een specifieke bestedingsrichting / prestatieverplichting dan worden deze nog 

wel tot de voorzieningen gerekend. Dat laatste is het geval bij de voorziening afkoopsommen onderhoud 

graven. 

Daarnaast is in 2008 alleen de volgende nieuwe voorziening ingesteld: voorziening herstelkosten. 



Verloop-overzicht van de voorzieningen: bedragen x 1.000 

Voorziening Saldo 


A. Middelen van derden die specifiek 

besteed moeten worden, 

vanaf 2008 met uitzondering van de van 

Europese en Nederlandse 

overheidslichamen ontvangen 

voorschotbedragen voor uitkeringen met 

een specifiek bestedingsdoel die dienen 

ter dekking van lasten van volgende 

begrotingsjaren 

229 

Toevoegingen 

Vrijval 

t.g.v. de 

exploitatie 

Aanwendingen 

Saldo 


1. Voorziening vluchtelingen/asielzoekers 0 0 0 

2. Voorziening onderwijsachterstandenbestrijding 

(wet GOA) 

3. Voorziening wet educatie 

beroepsonderwijs (WEB) 

4. Voorziening regionaal melden 

coördinatiepunt (RMC) 

5. Voorziening oudkomers 

(54 gemeenten) 

6. Voorziening inburgering oudkomers 

(25 gemeenten 2005) 

0 0 0 

287 287 0 

0 0 0 

0 0 0 

0 0 0 

7. Voorziening cultuurbereik 0 0 0 

8. Voorziening zwemvangnet 0 0 0 

9. Voorziening beeldende kunst en vorming 

(BKV) 

7 7 0 

10. Voorziening preventiebeleid 0 0 0 

11. Voorziening vrijwilligerswerk 0 0 0 

12. Voorziening WWB werkdeel 4.423 4.423 0 

13. Voorziening ID-banen 0 0 0 

14. Voorziening intensivering controle en 

opsporing WWB 

15. Voorziening wet inburgering 

nieuwkomers (WIN) 

0 0 0 

0 0 0 

16. Voorziening nieuwe wet inburgering 2007 0 0 0 

17. Voorziening hoogwaardig handhaven 

(bijstandverlening) 

18. Voorziening Cultuureducatie Primair 

Onderwijs 

0 0 0 

13 13 0 

19. Voorziening dagindeling wérkt 0 0 0 

20. Voorziening LeerWerkbedrijf Stichting 

EcoWare 

0 0 0 

21. Voorziening ESF De Witte Motor 0 0 0 

22. Voorziening arrangement Antilliaanse 

risicojongeren 

23. Voorziening impuls opvoed- en 

gezinsondersteuning 

79 79 0 

35 35 0 

24. Voorziening JGZ uniform deel 68 68 0 






Toevoegingen 

Vrijval 

t.g.v. de 

exploitatie 

Aanwendingen 

Saldo 


25. Voorziening JGZ maatwerk deel 6 6 0 

26. Voorziening Buurt Onderwijs Sport (BOS) 495 495 0 

27. Voorziening Communities that Care 0 0 0 

28. Voorziening Preventieproject doorstroom 

VMBO-MBO 2006 

0 0 0 

29. Voorziening dagarrangementen 124 124 0 

30. Voorziening brede school 0 0 0 

31. Voorziening onderwijsachterstanden 

2006 e.v. 

997 997 0 

32. Voorziening schuldhulpverlening 0 0 0 

33. Voorziening inburgering allochtone 

vrouwen 

0 0 0 

34. Voorziening aanval op de uitval 0 0 0 

35. Voorziening Opsporing uit beeld geraakte 

jongeren 

0 0 0 

36. Voorziening project van 7 tot 7 35 35 0 

37. Voorziening SAM-subsidie 

afvalmanagement 

38. Voorziening afkoopsommen onderhoud 

graven 

0 0 0 

744 130 35 76 763 

39. Voorziening ISV gelden 2.032 2.032 0 

40. Voorziening energievisie 71 71 0 

Totaal A. Middelen van derden die 

specifiek besteed moeten worden, 

vanaf 2008 met uitzondering van de van 

Europese en Nederlandse 

overheidslichamen ontvangen 

voorschotbedragen voor uitkeringen met 

een specifiek bestedingsdoel die dienen 

ter dekking van lasten van volgende 


B. Egalisatievoorzieningen: 

9.416 130 8.707 76 763 

1. Voorziening onderhoud schoolgebouwen 2.482 1.220 542 3.160 

2. Voorziening groot onderhoud 

ondergronds 

10.508 3.677 2.198 11.987 

Totaal B. Egalisatievoorzieningen 12.990 4.897 0 2.740 15.147 

C. Voorzieningen voor verplichtingen, 

verliezen en risico's: 

1. Voorziening dubieuze debiteuren 1) 296 278 152 422 

2. Voorziening dubieuze 

belastingdebiteuren 2) 

118 247 280 85 

3. Voorziening uitvoering Sociaal Statuut 218 14 73 159 

4. Voorziening spaarverlof 113 5 7 111 

5. Voorziening wethouderspensioenen 5.005 257 863 4.399




6. Voorziening dubieuze 

bijstandsdebiteuren 3) 

7. Voorziening sociaal-culturele 

accommodaties 

231 

Toevoegingen 

Vrijval 

t.g.v. de 

exploitatie 

Aanwendingen 

Saldo 


9.112 2.202 157 11.157 

152 152 

8. Voorziening garantiefonds 17 19 36 

9. Voorziening oudkomers 1 124 1 123 

10. Voorziening nazorg Rokkeveen 1.143 30 463 710 

11. Voorziening sanering voormalige 

Gasfabriek Delftsewallen 

689 152 537 

12. Voorziening herstelkosten 200 200 

13. Voorziening uit te voeren werken 


14. Voorziening nadelige complexen 

(Grondbedrijf) 4) 

15. Voorziening dubieuze debiteuren 

(Grondbedrijf) 5) 

Totaal C. Voorzieningen voor 

verplichtingen, verliezen en risico's 

4.309 4.065 871 7.503 

31.226 17.111 22.399 25.938 

0 180 180 

52.522 24.608 22.556 2.862 51.712 

Totaal alle voorzieningen 74.928 29.635 31.263 5.678 67.622 

1-2-3 en 5) In de balans verrekend met vlottende activa (uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar, 

totaal 9.525.000 (zonder afrondingen x 1.000). 

4) In de balans in mindering gebracht op de boekwaarde van de voorraden "Onderhanden werk". 

De volgende zeven voorzieningen zijn gewaardeerd op de contante waarde van de (reeds opgebouwde) 

toekomstige (onderhouds- of uitkerings-) verplichtingen: afkoopsommen onderhoud graven, onderhoud 

schoolgebouwen, groot onderhoud ondergronds, uitvoering sociaal statuut, spaarverlof, 

wethouderspensioenen en nazorg Rokkeveen. Aan deze voorzieningen is in totaal afgerond 1 miljoen 

rente toegevoegd wegens waardeaanpassing. Conform raadsbesluit van 10 juli 2008 betreffende het 1 e 

Tussenbericht is deze waardeaanpassing met ingang van 2008 gebaseerd op de nacalculatorische 

rentepercentages voor marktrente en inflatie. 

Met uitzondering van de per begin 2008 op grond van een BBV-wijziging opgeheven voorzieningen volgt 

hierna een toelichting van de aard en de reden van elke voorziening en de wijzigingen daarin.Tevens zijn 

van de mutaties minimaal de verschillen ten opzichte van de begroting van groter dan 100.000 

toegelicht. 

A38. Voorziening 

afkoopsommen 

onderhoud graven 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 


Toevoegingen 97 130 –33 

Vrijval ten gunste van exploitatie 25 35 –10 

Aanwendingen 104 76 28 


Deze voorziening dient ter dekking van de kosten die de gemeente de komende tien jaren moet maken 

voor de aangegane verplichting om het onderhoud aan graven te plegen en deze te ruimen. 



De in 2008 van derden ontvangen afkoopsommen voor het tien-jarig onderhoud ad 94.663 zijn aan de 

voorziening toegevoegd. Tevens heeft een toevoeging van 35.027 plaatsgevonden wegens waardeaanpassing. 

De vrijval betreft de waardeaanpassing die aan de voorziening is toegevoegd. 

De aanwending bestaat enerzijds uit de kosten van het onderhoud, die jaarlijks ten laste van de 

voorziening komt, ten bedrage van 10% van de stand van de voorziening (een tiende deel van de 10jaarstermijn) 

en anderzijds uit kosten van het ontruimingsplan 2007 (begraafplaats Hoflaan en 

Binnenweg). 

B1. Voorziening onderhoud 



Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 


Toevoegingen 1.204 1.220 –16 

Vrijval ten gunste van exploitatie 0 0 0 



Deze voorziening is bedoeld om de kosten voor onderhoud aan schoolgebouwen te egaliseren. Daarmee 

worden sterke fluctuaties van uitgaven voor gebouwenonderhoud te voorkomen. Omdat deze voorziening 

is gebaseerd op contante waarde wordt deze aangepast met inflatierente. Aan de basis van deze 

voorziening ligt het beheerplan onderhoud schoolgebouwen. 

Het beheerplan wordt eens in de 5 jaar herijkt. In 2004 heeft er voor het laatst een herijking 

plaatsgevonden. In 2009 vindt een nieuwe herijking plaats. Jaarlijks wordt bekeken of de 

onderhoudslasten in dat jaar in overeenstemming zijn met de geplande uitgaven en of grote afwijkingen 

tot aanpassingen van het plan/begroting moeten leiden en of de voorziening nog toereikend is. 

De toevoegingen zijn gebaseerd op de notitie “Onderwijshuisvesting in de toekomst” uit 2000. 

De aanwending bestaat uit noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden, die krachten de wet - en 

regelgeving voor rekening van de gemeente komen. 

B2. Voorziening groot 

onderhoud ondergronds 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 


Toevoegingen 3.677 3.677 0 


Aanwendingen 3.596 2.198 1.398 


Adequaat onderhoud van de riolering is noodzakelijk om de volksgezondheid te beschermen, de kwaliteit 

van de leefomgeving op peil te houden en de kwaliteit van bodem, gronden oppervlaktewater te 

beschermen. Deze voorziening wordt cumulatief gevoed. Naast een jaarlijks oplopende storting wordt 

rente aan deze voorziening toegerekend, hetgeen in het kader van het BBV is toegestaan, omdat deze 

voorziening op contante waarde is gewaardeerd. In die vaste rente is ook de correctie voor inflatie 

begrepen. 

In de voorziening is naast het groot onderhoud geen spaarcomponent opgenomen. 

Op 20 november 2006 heeft de raad het Gemeentelijk Rioleringsplan 2007 - 2011 vastgesteld. 

Op grond hiervan blijken de voorgenomen stortingen in de Voorziening Groot Onderhoud (VGO) 

ondergronds toereikend te zijn. De maatregelen voor het vervangen van het riool uit dit plan worden nader 

uitgewerkt in een beheerplan openbare ruimte (BOR). 

De aanwending van de voorziening in 2008 betreffen vooral de kosten van de volgende projecten: 

Nieuwbouw gemaal Rokkeveen 

GRP 2002 – 2006 aanleg 2 e secundaire persleiding 

Onderhoudsprojecten vanuit het GRP jaarschijf 2007 

De lagere aanwending dan begroot komt vooral doordat de aanleg van de 2 e buffertank bij het gemaal 

Rokkeveenseweg per eind 2008 nog moest worden gestart. Hiervoor is een bedrag van ca. 0,7 miljoen


beschikbaar. Daarnaast is nog een deel gereserveerd voor de riolering Zeeheldenbuurt en Voorweg; dit 

staat gepland in 2009. Vanuit de beschikbare middelen GRP voor het jaar 2007 moet nog uitvoering 

worden gegeven aan de renovatie van de gemalen Seghwaert, Juweellaan en Van der Hagenstraat en 

voor het reliningsprogramma 2008-2011. 

Voor de uitvoering van de voorgenomen werkzaamheden in 2008 is een bedrag van 1.460.000 

beschikbaar vanuit de voorziening. Echter dit bedrag is niet als aanwending in de begroting 2008 

opgenomen. Het is de bedoeling dat dit bedrag in 2009 grotendeels wordt ingezet voor het 

reliningsprogramma tot en met 2011 en het relinen van de 1 e secundaire persleiding volgens een geheel 

nieuwe methode. 

Het saldo per 31 december 2008 is opgebouwd uit de lopende verplichtingen van projecten die doorlopen 

naar 2009 en de benodigde middelen zoals in de beheersvisie 2005-2015 vermeld. Deze benodigde 

middelen zijn berekend voor het eeuwigdurende groot onderhoud van riolering, zoals in de Nota Reserves 

is opgenomen. 

B3. Voorziening groot 

onderhoud bovengronds 


Begroting 


wijziging 

233 

Rekening 


Verschil 


Toevoegingen 0 0 0 


Aanwendingen 2.148 0 2.148 


Deze voorziening is in 2007 (bij het 2 e Tussenbericht) opgeheven / omgezet in een reserve. Door een 

administratieve fout is er in 2008 ten onrechte op de voorziening nog een aanwending geraamd. Deze 

heeft uiteraard niet geleid tot een werkelijke aanwending op de voorziening. 

C1. Voorziening dubieuze 

debiteuren 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 




Aanwendingen 0 152 –152 


Het doel van de voorziening is het opvangen van kosten i.v.m. afwikkeling van dubieuze (overige) 

debiteuren. 

Jaarlijks wordt de hoogte van de voorziening getoetst op toereikendheid en noodzaak. Bij het opmaken 

van de jaarrekening wordt steeds de hoogte van de voorziening in overeenstemming gebracht met de 

hoogte / risico van de dubieuze debiteuren. 

De conclusie op grond van de analyse per eind 2008 van het debiteurenbestand is dat 422.000 van het 

totaal aan de gemeente verschuldigde bedrag (excl. belastingenschulden) beschouwd moet worden als 

dubieus. Het was toen niet meer mogelijk om de begroting 2008, uitgaande van deze nieuwe gegevens, 

technisch te wijzigen en autorisatie aan de raad te vragen over de aanwending van 152.000 vanuit deze 

voorziening. Omdat deze voorziening in de balans verrekend is met de betreffende vorderingen is de 

aanwendingsoverschrijding, die overigens geheel past binnen het bestaande beleid ten aanzien van deze 

voorziening, niet als onrechtmatig aangemerkt. 



belastingdebiteuren 



Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Het doel van de voorziening is het opvangen van kosten i.v.m. de afwikkeling van dubieuze 

belastingdebiteuren. 

De voeding van de voorziening vindt jaarlijks plaats ten laste van de exploitatie. Het jaarlijks budget wordt 

direct als last in de begroting opgenomen en wordt afgestort in de voorziening dubieuze 

belastingdebiteuren. Een verschil in enig jaar tussen storting en feitelijke benutting van de voorziening blijft 

dan buiten de exploitatie. 

Pas eind 2008 is gebleken dat de aanwending van de voorziening de dotatie aan de voorziening met 

33.000 heeft overtroffen. Het was toen niet meer mogelijk om de begroting 2008 technisch te wijzigen 

en autorisatie aan de raad te vragen over de hogere aanwending vanuit deze voorziening. Omdat deze 

voorziening in de balans verrekend is met de betreffende vorderingen is de aanwendingsoverschrijding, 

die overigens geheel past binnen het bestaande beleid ten aanzien van deze voorziening, niet als 

onrechtmatig aangemerkt. 

De hoogte van het debiteurensaldo geeft geen aanleiding om de hoogte van de voorziening of de 

jaarlijkse dotatie bij te stellen (geen herijking dus). 

Wanneer de in de meerjarenbegroting geraamde toevoegingen van 2009 en 2010 worden uitgevoerd en 

de aanwendingen 2009 en 2010 een gelijke trend vertonen met 2008 zal de voorziening eind 2010 op nul 

uitkomen. Vanwege de huidige economische situatie kan worden verwacht dat het aantal dubieuze 

belastingdebiteuren zal toenemen. Voor de voorjaarsnota 2009 wordt geanalyseerd of in hoeverre de 

toevoeging aan de voorziening aangepast moet worden. 

C3. Voorziening uitvoering 

Sociaal Statuut 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 






De voorziening is ingesteld in verband met kosten voortvloeiend uit de reorganisatie. Op grond van het 

Sociaal Statuut 1990 en 1994 zijn verplichtingen aangegaan welke doorlopen tot na 2000. Deze 

verplichtingen betreffen onder andere uitkeringen wegens pre-vut. Er worden nog steeds, beperkt, 

verplichtingen aangegaan. De voorziening loopt tot en met 2012. 

De toevoeging betreft de waardeaanpassing i.v.m. het op peil houden van de voorziening (om aan de 

toekomstige verplichtingen te voldoen). 

De aanwending van de voorziening betreft de kosten van één persoon voor wettelijke en bovenwettelijke 

ww. 

De aanwendingsoverschrijding past binnen het bestaande beleid en de doelstelling van de voorziening en 

is niet eerder aan de raad gemeld omdat het om een gering bedrag gaat.

C4. Voorziening 

spaarverlof 



Begroting 


wijziging 

235 

Rekening 


Verschil 






Op grond van de CAO (CARZUWO) hebben ambtenaren tot 1 april 2006 de mogelijkheid gehad om uren 

te sparen, om deze later gedurende een aaneengesloten periode op te nemen (bijvoorbeeld om eerder 

met pensioen te gaan). Gelet op de verwachte deelname, de omvang van de aanspraken en de eisen 

vanuit de toen geldende comptabiliteitsvoorschriften, is in 1999 de voorziening “Spaarverlof” ingesteld. De 

storting in de voorziening (t.l.v. de jaarlijkse exploitatie) bestond tot 2006 uit het aantal gespaarde uren 

vermenigvuldigd met het uurtarief (uitgangspunt maximum functionele schaal). 

De toevoeging betreft de waardeaanpassing i.v.m. het op peil houden van de voorziening (om aan de 

toekomstige verplichtingen te voldoen). 

De aanwending van de voorziening vindt plaats bij het opnemen van het spaarverlof. 

Op grond van een afspraak in de CAO gemeenten is per 1 april 2006 de verlofspaarregeling komen te 

vervallen. De reden hiervoor is dat met de invoering van de levensloopregeling er een nieuwe 

mogelijkheid bestaat voor medewerkers om te sparen voor een langere periode van verlof. De 

deelnemers aan de oude verlofspaarregeling behouden het reeds opgebouwde verloftegoed. Het 

verloftegoed kan op twee manieren worden aangewend: 

1. Het verloftegoed kan worden opgenomen. 

2. Het verloftegoed kan worden gekapitaliseerd. 

Men kan een verzoek indienen om het verloftegoed om te zetten in een geldbedrag en dit bedrag storten 

op de levenslooprekening. Voor deze storting gelden de randvoorwaarden van de levensloopregeling. 

Per 1 januari 2008 waren er vier deelnemers waarvan gedurende 2008 één deelnemer een gedeelte van 

zijn opgebouwde uren gestort heeft in een levensloopregeling. 

Per 31 december 2008 zijn er nog vier deelnemers. De hoogte van de voorziening voldoet om de 

toekomstige verplichtingen te kunnen dekken. 


is niet eerder aan de raad gemeld omdat de aanwendingen pas bekend worden gedurende het jaar en het 

om een gering bedrag gaat. 


wethouderspensioenen 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 






Op grond van de invoering van de wet Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (APPA) en de toen 

geldende comptabiliteitsvoorschriften is in 2001 een voorziening getroffen voor toekomstige 

verplichtingen, welke voortvloeien uit rechten op wachtgeld en pensioen van wethouders. De jaarlijkse 

storting in de voorziening wordt direct als last in de begroting opgenomen en wordt afgestort in de 

voorziening. 

De hoogte van de voorziening wordt door de actuaris berekend, een herberekening door de accountant 

vindt eenmaal in de vijf jaar plaats. Deze herberekening heeft in 2006 plaatsgevonden. 

In 2008 hebben twee ex-bestuurders hun (resterend) pensioen overgedragen naar een ander 

pensioenfonds (totaal 590.000). 

Per eind 2008 zijn er 19 ex-bestuurders die een (nabestaanden) pensioen ontvangen en er zijn 13 huidige 

en voormalige bestuurders, die pensioenrechten hebben opgebouwd, maar nog niet de pensioenleeftijd 

hebben bereikt. 



De toevoeging bestaat uit 200.000 i.v.m. waarde-aanpassing en 56.000 i.v.m. het op de juiste hoogte 

brengen van de voorziening. 


is niet eerder aan de raad gemeld omdat het om een gering bedrag gaat. 


bijstandsdebiteuren 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 


Toevoegingen 483 2.202 –1.719 

Vrijval ten gunste van exploitatie 0 157 –157 



De voorziening is ingesteld voor het deel van terugvorderingen dat waarschijnlijk oninbaar is door het 

ontbreken van afloscapaciteit bij de bijstandsklanten of doordat klanten vertrokken zijn met een 

onbekende bestemming. 

De toevoeging en vrijval houdt verband met de herwaardering van het debiteurenbestand (met name de 

fraudevorderingen). In verband met een begin 2009 door het college vastgestelde nieuwe 

berekeningssystematiek voor oninbare bedragen voor de verschillende debiteurengroepen heeft er een 

extra toevoeging aan de voorziening plaatsgevonden. Aangezien dit pas aan het eind van 2008 heeft 

plaatsgevonden kon de raad geen voorstel tot wijziging van de begroting meer worden gedaan. 

Omdat deze voorziening in de balans verrekend is met de betreffende vorderingen is de 

vrijvaloverschrijding, die overigens geheel past binnen het bestaande beleid ten aanzien van deze 

voorziening, niet als onrechtmatig aangemerkt. 

C7. Voorziening sociaalculturele 

accommodaties 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 






De voorziening is in 2005 ingesteld voor asbestverwijding van sociaal-culturele accommodaties. 

Het saneren van asbest in accommodaties gebeurd uit kostenoverwegingen bij voorkeur gelijk met groot 

onderhoud. Er worden niet specifieke asbestverwijderingen gedaan. Asbestverwijdering vindt plaats in 

combinatie met groot onderhoud sociaal culturele accommodaties. 

In 2008 is geen (groot) onderhoud uitgevoerd, waarbij ook kosten zijn gemaakt voor het verwijderen van 

asbest. Het bedrag in de voorziening dient te worden aangehouden voor kosten voor asbestverwijdering in 

de komende jaren. Wel is eind 2008 een start gemaakt met werkzaamheden aan de Chaplinstrook 8, 

waarbij asbest is aangetroffen; de rekening voor het verwijderen komt in 2009. 


garantiefonds 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 






De voorziening is in 2005 ingesteld ter dekking van de risico’s van afgegeven gemeentegaranties in het 

kader van de investeringsimpuls amateurverenigingen. 

Bij elke afgegeven gemeentegarantie wordt 10% van het door de gemeente gegarandeerde bedrag in de 

voorziening gestort.


In 2008 zijn er van een tweetal afgegeven gemeentegaranties stortingen in de voorzieningen gedaan, 

waarmee het totaal aantal gemeentegaranties op zes uitkomt. 


oudkomers 1 


Begroting 


wijziging 

237 

Rekening 


Verschil 






In 2005 is de regeling met het Rijk afgerekend en is afgesproken dat het restant van de middelen, het 

saldo van de voorziening ingezet mocht worden voor de naijleffecten in de loonkostensfeer/ 

wachtgeldregeling. De definitieve accountantsverklaring in februari 2006 ingestuurd. Afhankelijk van de 

definitieve afrekening van het ministerie en de afloop van de wachtgeldverplichtingen kan de voorziening 

in 2009 worden opgeheven. 

In 2007 is het aantal medewerkers, waarvoor wachtgeld moet worden betaald, teruggegaan naar één. 

Voor deze ene medewerker bestaan nog steeds wachtgeldverplichtingen. 

C10. Voorziening nazorg 

Rokkeveen 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 




Aanwendingen 1.631 463 1.168 


Deze voorziening is bedoeld voor het uitvoeren van verwachte herstratingswerkzaamheden in Rokkeveen. 

Aan deze voorziening wordt inflatierente berekend vanwege de vereiste aanpassing aan de verwachte 

prijsstijging (waardering tegen contante waarde). In 2008 was dit 30.292. 

De geraamde aanwending van de voorziening in 2008 betreffen vooral de kosten van de volgende twee 

projecten: 

Project Floriadepark (Deelplan Fb) 

Aanleg rioolpersleiding Geelgroenlaan-Groenweg-rioolgemaal Meerzicht(is uitgevoerd in 2008) 

De lagere aanwending dan begroot komt vooral doordat de (resterende) raming van meerjarige projecten 

geheel in 2008 is opgenomen. Zo zal de beoogde start van het opknappen van Floriadepark begin maart 

2009 starten maar is mede afhankelijk van de ontwikkeling van een JOP aan het Morapad. 

C11. Voorziening sanering 

voormalige Gasfabriek 

Delftsewallen 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 






Deze voorziening is in 2005 ingesteld vanwege het risico dat de gemeente een bijdrage moet leveren in 

de toekomstige saneringskosten van het voormalige gasfabrieksterrein. 

Voor de onderbouwing wordt uitgegaan dat de provincie verantwoordelijk blijft en gaat saneren. Daarbij is 

de gemeente conform de Wet Bodembescherming verplicht tot een saneringsbijdrage van 7,5% en ook 

de wettelijke plicht tot aankoop van de woningen heeft financiële consequenties. Het betreft onder meer 

rentelasten en kosten koper. De hoogte van de voorziening is gebaseerd op basis van een in het laatste 

kwartaal van 2005 door de provincie gemaakte financiële verkenning. 



In 2006 is de gemeente overgegaan tot de wettelijk verplichte (ingevolge paragraaf 4.4 van de Wet 

bodembescherming opgenomen regeling) aankoop van de op de verontreinigde bodem staande 

woningen Delftsewallen 13 en 14. In 2007 is dit gevolgd door de aankoop van de woning Delftsewallen 15, 

het voormalige gasfittershuis. 

Op termijn komt er een bijdrage van de provincie. De aan de koop verbonden kosten koper en rentelasten 

over de waarde van de grond komen (waarschijnlijk) niet voor vergoeding in aanmerking. 

In 2008 zijn de volgende kosten ten laste van de voorziening gebracht: 

rentelasten van de geactiveerde aankoopkosten Delftsewallen 13, 14 en 15 66.000 

afwaardering boekwaarde Delftsewallen 15 met 20% 86.000 

De afwaardering van de boekwaarde Delftsewallen 15 is opgenomen in de berekening voor de bepaling 

van de omvang van de voorziening en is per abuis niet opgenomen in de begroting 2008. 

De aanwendingsoverschrijding past binnen de doelstelling van de voorziening en is in april 2009 aan de 

raad gemeld. 


herstelkosten 


Begroting 


wijziging 


Rekening 


Verschil 






Deze voorziening is in 2008 ingesteld vanwege een met een huurder aangegane overeenkomst. Omdat 

deze overeenkomst eind 2008 is aangegaan kon de raad geen voorstel tot wijziging van de begroting 

meer worden gedaan. Wel is het vormen van de voorziening in april 2009 aan de raad gemeld. 

C13. Voorziening uit te 

voeren werken 



Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 


Toevoegingen 86 4.065 –3.979 




De voorziening is bedoeld voor de nog uit te voeren werken die betrekking hebben op reeds afgesloten 

grondexploitaties. 

In 2007 is de hoogte van de voorziening beoordeeld aan de hand van een inventarisatie van de nog uit te 

voeren werkzaamheden op dat moment. De hoogte van de voorziening is toen aangepast aan de raming 

voor de nog uit te voeren werkzaamheden voor een vijftal afgesloten complexen. In 2008 zijn de 

grondexploitaties Dorpsstraat en Van Tuyllsportpark Zuid administratief afgewikkeld. Ook de 

grondexploitatie Centrum-West is in 2008 – conform de besluitvorming over de herziene grondexploitaties 

per 1 januari 2009 – administratief afgewikkeld. De hoogte van de voorziening is dus gelijk aan de raming 

van nog uit te voeren werkzaamheden in een achttal afgesloten grondexploitaties. In 2009 zal opnieuw 

worden bezien of de hoogte van de voorziening nog in overeenstemming is met een inventarisatie van de 

nog uit te voeren werkzaamheden op dat moment. 

De aanwendingsoverschrijding past binnen de doelstelling van de voorziening. 

Per eind 2008 is de voorziening bestemd voor de volgende nog uit te voeren werkzaamheden binnen de 

volgende complexen: x 1.000 

Stadscentrum 525 

Noordhove 1.644 

Rokkeveen 1.310 

Centrum-West 2.052 

Dorpsstraat 750 

Werflaan 11 

Viaduct Westergo 483

Van Tuyllsportpark Zuid 728 

Totaal 7.503 

C14. Voorziening nadelige 

complexen (Grondbedrijf) 



Begroting 


wijziging 

239 

Rekening 


Verschil 


Toevoegingen 5.300 17.111 –11.811 

Vrijval ten gunste van exploitatie 3.121 22.399 –19.278 



Voor de complexen waarvoor een nadelig resultaat wordt verwacht dat als onvermijdelijk is te 

beschouwen is eind 2008 een voorziening nadelige complexen getroffen van 25,9 miljoen. Dit deel van 

de voorziening is in de balans in mindering gebracht op de boekwaarde van deze complexen (voorraden 

onderhanden werk). 

Bij de herziening van de grondexploitaties zijn de contante waarden van de grondexploitaties met een 

nadelig resultaat bijgesteld. Aangezien de voorziening nadelige complexen op contante waarde is 

gewaardeerd is bij de jaarrekening 2008 de voorziening aangepast aan de herberekende contante 

waarden. 

De complexen Centrum-West, Dorpsstraat en Van Tuyllsportpark Zuid zijn in 2008 administratief 

afgewikkeld. De voor die complexen in de voorziening opgenomen bedragen zijn komen te vervallen. De 

voorziening voor de complexen Palenstein en Culturele As zijn in 2008 - ten laste van het resultaat 2008 - 

opgehoogd dan wel gevormd tot het niveau van de contante waarde van de grondexploitaties per 1 januari 

2009. 

De aanwendingsoverschrijding past binnen de doelstelling van de voorziening. 

Per eind 2008 is de voorziening bestemd voor de volgende complexen: 

x 1.000 

32 Van Leeuwenhoeklaan 638 

42 Palenstein 19.109 

52 Culturele As 6.191 

Totaal 25.938 


debiteuren (Grondbedrijf) 


Begroting 


wijziging 

Rekening 


Verschil 






Het doel van de voorziening is het opvangen van kosten i.v.m. afwikkeling van dubieuze debiteuren bij het 

Grondbedrijf. 

Jaarlijks wordt de hoogte van de voorziening getoetst op toereikendheid en noodzaak. Bij het opmaken 

van de jaarrekening wordt steeds de hoogte van de voorziening in overeenstemming gebracht met de 

hoogte / risico van de dubieuze debiteuren. De openstaande vorderingen van het Grondbedrijf waren per 

eind 2008 van dien aard dat het noodzakelijk geacht is om een voorziening te vormen. 

In de balans is deze voorziening verrekend met de debiteuren onder de vlottende activa. 



C. Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 

Samengevat is de onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden als volgt: 

Omschrijving 



Boekwaarde 


Boekwaarde 

31-12-2007 

Opgenomen langlopende geldleningen 2.197 2.469 

Langlopende schulden BWS 3.460 4.794 

Waarborgsommen (op lange termijn) 44 42 

Totaal 5.701 7.305 

Toelichting 

De totale rentelast voor het jaar 2008 voor de vaste schulden bedraagt afgerond 0,1 miljoen. . 

De boekwaarde van de opgenomen langlopende geldleningen per eind 2008 betreft een drietal 

leningen die zijn opgenomen bij de Bank voor Nederlandse Gemeenten. De looptijd van één lening met 

een looptijd van 20 jaar eindigt in 2013 en twee andere met een looptijd van 30 jaar in 2024. 

Waarborgsommen (op lange termijn) 

De waarborgsommen hebben betrekking op door het Grondbedrijf verhuurde objecten en aangekochte 

gronden. Indien de afspraken zijn nagekomen door de andere partij wordt de waarborgsom teruggestort. 

Schulden Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) 

Dit betreffen de langlopende verplichtingen in het kader van de BWS-subsidieregeling aan bewoners van 

koopwoningen en woningbouwcorporaties. 

Het bedrag per eind 2008 is onderverdeeld in “Definitief langlopende schulden” 1,6 miljoen en 

“Voorlopig langlopende leningen” 1,8 miljoen. 

Zie ook de toelichting op de balanspost financiële vaste activa, onderdeel overige uitzettingen met een 

rentetypische looptijd van één jaar of langer, waar bedragen zijn opgenomen aan langlopende BWSvorderingen 

van het ministerie van VROM en het Stadsgewest Haaglanden. 

Onderstaande tabel geeft de rekening van de vermeerderingen en verminderingen van langlopende 

schulden over 2008 op totaalniveau weer. 


Begroting 


(na 

wijziging) 

Rekening 


Verschil 

begroting – 

rekening 


Vermeerderingen 95 385 -290 

Verminderingen 1.908 1.989 -81 

Saldo -1.813 -1.604 -209 

Toelichting van de verschillen tussen begroting 2008 (na wijziging) en de rekening 2008, groter dan 

100.000 per langlopende schuld: 


Vermeerderingen meer dan begroot 

Schulden Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) 299 

Dit betreft een niet begrote rentebijschrijving van 299.000 die ontvangen is van het 

Stadsgewest Haaglanden voor de realisatie van 119 eengezinswoningen en 

40 jongerenwoningen voor Oosterheem, deelplan III, vlek A.

D. VLOTTENDE PASSIVA 


De netto-vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar bestaan uit: 

Boekwaarde x 1.000 


a. kasgeldleningen 6.000 0 

b. banken girosaldi 0 3.223 

c. overige schulden 


2º. bij het Grondbedrijf 1.530 1.384 

3º. waarborgsommen (op korte termijn) 35 28 

4º. overige 19.933 25.795 

subtotaal 21.498 27.207 

Totaal 27.498 30.430 

Toelichting: 

a. kasgeldleningen 

Dit betreft een daggeldlening (met een looptijd van 31 december 2008 tot 2 januari 2009) die opgenomen 

is bij de Bank voor Nederlandse Gemeenten. 

c. overige schulden 

De in onderdeel 4º begrepen posten groter dan 0,5 miljoen betreffen: belastingdienst/loonheffing over 

december ( 3 miljoen), premie ABP ( 0,7 miljoen) en facturen van een drietal bedrijven voor leveringen 

van goederen en diensten (totaal 1,8 miljoen). 

De overige schulden waren per medio maart 2009 voor een groot deel afgewikkeld. 

De overlopende passiva bestaan uit: Boekwaarde x 1.000 

241 


a. betalingen onderweg 1.093 739 

b. nog verschuldigde (nog te betalen) bedragen: 


2°. bij het Grondbedrijf 329 1.171 

3°. overig 12.622 11.093 

subtotaal 12.987 12.304 

c. van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen 

voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel 

die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren 15.215 0 

d. overige vooruitontvangen bedragen 834 2.719 

e. Fonds Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) 0 755 

f. overige overlopende passiva 590 1.070 

Totaal 30.719 17.587 

Toelichting: 

b.3°°°°. overige nog verschuldigde bedragen 

De grootste posten per eind 2008 betreffen: 

1,5 miljoen terugbetalingsverplichting aan het Rijk voor sociale voorzieningen (o.a. leenbijstand) 

1,4 miljoen als verwacht nog aan het Rijk terug te betalen algemene uitkering over 2007 en 2008 

0,8 miljoen voor WMO-kosten 

0,8 miljoen voor doorbetaling ESF-subsidie De Witte Motor aan deelnemende gemeenten 

0,6 miljoen vakantiegeld uitkeringsgerechtigden 

0,3 miljoen als verwachte afrekening overgangsregeling WEB/WI (inburgering) ID-college 



c. van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor 

uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende 


Verloopoverzicht per uitkering bedragen x 1.000 

1. Rijksbijdrage Wet Educatie 

Beroepsonderwijs (WEB) 

2. Rijksbijdrage Wet Werk en Bijstand 

(WWB) / werkdeel 

3. Rijksbijdrage opvoed- en gezinsondersteuning 

4. Rijksbijdrage BDU Centra voor jeugd en 

gezin 

5. Rijksbijdrage BOS-projecten 

(Buurt Onderwijs Sport) 

(looptijd 2006-2010) 

6. Rijksbijdrage onderwijsachterstanden 

beleid 2006 e.v. 

7. Rijksbijdrage bestrijding voortijdige 

schoolverlaters (VSV) -via gemeente 

Den Haag- (Aanval op de Uitval) 

8. Rijksbijdrage kwalificatieplicht 

(leerplichthandhaving) 

-via gemeente Den Haag- 

Saldo 



Toevoegingen 

Vrijgevallen 

bedragen 

Saldo 


0 346 346 

0 5.279 5.279 

0 4 4 

0 83 83 

0 286 286 

0 1.210 1.210 

0 209 209 

0 104 104 

9. Rijksbijdrage Ecoware 0 80 80 

10. Rijksbijdrage integratietrajecten 0 4 4 

11. Rijksbijdrage inburgering (cohort) 0 4.522 4.522 

12. Rijksregeling invoering elektronisch 

kinddossier in de jeugdgezondheidszorg 

(EKD JGZ) 

13. Provinciale subsidie Investering 

Stedelijke Vernieuwing (ISV) 

14. Impulsbudget stedelijke vernieuwing van 

Senter Novem 

0 50 50 

0 1.953 1.953 

0 281 281 

15. VOHL subsidie Stadsgewest Haaglanden 0 804 804 

Totaal 0 15.215 0 15.215 

d. overige vooruitontvangen bedragen 

Dit betreffen vooral vooruit ontvangen bijdragen voor rioolaansluitingen ( 340.000), 250.000 wegens 

opgelegde boete aan een beleggings-maatschappij voor niet aangelegde parkeerplaatsen in de 

parkeergarage van het complex Spazio en rijksbijdragen voor woningaanpassingen in het kader van de 

WVG ( 160.000). 

e. Fonds Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) 

Het fonds had een relatie met de administratieve systematiek rondom de mutatie van langlopende 

vorderingen en langlopende schulden in het kader van de BWS-regeling. In het kader van deze 

subsidieregeling was hier 755.000 gereserveerd als verplichting voor de periode 1992-1994. Uit analyse 

en onderzoek is gebleken dat de betreffende particulieren waarvoor deze verplichting was opgebouwd, 

voornamelijk door verhuizing of herijking van het inkomen, geen recht meer hebben op de subsidie en dat 

de door de gemeente ontvangen subsidie niet terugbetaald moet worden. Daarom is het bedrag in 2008 

vrijgevallen ten gunste van programma 11 Wonen en bouwen. 

f. overige overlopende passiva 

Dit betreffen vooral optievergoedingen voor grondverkopen ( 582.000). De optievergoedingen worden 

verrekend bij de verkoop.


3.3.2.3 Toelichting financiële verplichtingen buiten de balanstelling 

Per eind 2008 bestonden de volgende, niet in de balans opgenomen, belangrijke financiële verplichtingen 

voor de toekomst: 

Verplichtingen 

Grondaankopen 1.095.000. 

Dit betreffen grondverwervingen die per balansdatum nog niet notarieel waren getransporteerd. 

Vakantiegeld personeel 2.229.000. 

Dit betreft het recht op vakantiegeld voor het personeel over de periode juni tot en met december 

2008, dat in mei 2009 wordt uitbetaald. 

Reïntegratieverplichtingen uitstroombevordering 504.000. 

Dit betreffen per eind 2008 nog niet afgesloten trajecten voor 168 klanten (per eind 2007: ca. 200) 

tegen een gemiddeld tarief van 3.000. De betaling hiervan vindt plaats nadat de prestatie is geleverd. 

Leasecontracten voertuigen 170.000. 

Voor 19 voertuigen (2007: 17) zijn langlopende leasecontracten gesloten. De eindtijd van de 

leasecontracten varieert van 2009 t/m 2016. De leasevergoeding voor 2009 bedraagt 170.000. 

Huurcontracten wijkposten 205.000. 

Voor de huur van vijf wijkposten zijn contracten tot en met 2011 aangegaan. De totale jaarlijkse 

huursom hiervoor bedraagt circa 205.000. 

Huur- en onderhoudscontract software omgevingsvergunningen 59.000. 

Voor het beheer van omgevingsvergunningen is medio 2008 met de leverancier van de applicatie een 

huur- en onderhoudscontract afgesloten voor circa vijf jaar. De jaarlijkse huur bedraagt circa 51.000 

en het jaarlijks onderhoud 8.100. 

SWIFT-project 275.000. 

De gemeente heeft aan het Stadsgewest Haaglanden een bijdrage van 11% in de kosten van het 

SWIFT-project toegezegd ten behoeve de aanleg van DRIP-borden (Dynamische Route Informatie 

Panelen) en de aanleg van het DRIS-systeem (Dynamisch Reis Informatie Systeem). Het gehele 

SWIFT-project valt onder het doorstromingsproject A12 en bedraagt 275.000. Deel 1 omvat een 

aantal DRIP-borden boven en langs de weg. Deze borden zijn ca. 5 jaar geleden gerealiseerd. 

Door een discussie over de verdere technische uitvoering, aanvullende eisen van het Rijk, vertrek van 

de projectleider, de aankomende busconcessie en "voortschrijdend inzicht" is de afronding van het 

project al vele jaren vertraagd. Er is een geheel nieuw ontwerp gemaakt. Het is de bedoeling het 

project in de eerste helft van 2009 op te leveren. Met Haaglanden is afgesproken dat de bijdrage in zijn 

geheel zal worden betaald, na realisatie van zowel SWIFT 1 als SWIFT 2. 

Bankgaranties 

Per eind 2008 waren er bij de gemeente 37 bankgaranties met een totaalwaarde van 953.000 aanwezig. 

Het betreffen vooral het garanties van aannemersbedrijven, die de gemeente als financiële zekerheid 

vraagt bij de uitvoering van werken. 

Gewaarborgde geldleningen 

In het hierna volgende overzicht is een specificatie opgenomen naar de aard van de geldleningen 

waarvoor de gemeente in het verslagjaar (nog) garant staat. Het totale gegarandeerde bedrag is in 2008 

per saldo afgenomen met afgerond 4,6 miljoen naar 797,6 miljoen. Deze afname bestaat uit 

28,7 miljoen nieuwe garanties en 33,3 miljoen verlagingen door aflossingen. 

Voor de woningbouw verstrekt de gemeente tegenwoordig geen garanties meer maar worden de 

garanties verstrekt door het Waarborgfonds Sociale woningbouw (WSW) en is de gemeente achtervang 

voor het WSW. Het primaire risico van de gemeentegaranties die in het verleden door de gemeente voor 

de woningbouw zijn verstrekt kon op enig moment aan het WSW worden overgedragen. Dit primaire 

risico is in het overzicht opgenomen categorie “Woningbouwverenigingen / vrijwaring wsw” ook 

daadwerkelijk overgedragen aan het WSW. Bij de categorie “Woningbouwver. / gem. garantie” draagt de 

gemeente het primaire risico. 

Niet in het overzicht opgenomen zijn de gemeentegaranties voor eigen woningen. In het verleden zijn 

hiervoor ongeveer 10.000 gemeentegaranties verstrekt, die gevrijwaard zijn door de Stichting 

Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Nieuwe garanties voor eigen woningen worden niet meer door 

de gemeente verstrekt maar door het WEW. De gemeente fungeert als achtervang voor het WEW. Het 

risico dat de gemeente hierop wordt aangesproken wordt miniem geacht. 

Naast de gegarandeerde geldleningen voor de woningbouwverenigingen komen in het overzicht die voor 

gezondheidsinstellingen, sportverenigingen en overige instellingen met een maatschappelijk nut voor. De 

meeste garanties zijn verstrekt vóór 1996. In dat jaar heeft de raad besloten in beginsel geen garanties 

meer te verstrekken. Als onderdeel van de Investeringsimpuls voor de amateurverenigingen heeft de raad 

243 



in november 2005 echter besloten het instrument weer te gaan toepassen. In 2008 zijn op grond van deze 

regelingen geen garanties verstrekt. Wel heeft één vereniging (wegatletiekvereniging Road Runners) de 

in 2007 verstrekte garantie omgezet in een daadwerkelijke financiering. Per eind 2008 is er nog één 

garantie, verstrekt in 2007, waarop nog geen financiering is afgesloten; Drakenbootvereniging Dutch 

Dragons heeft de plannen voor nieuwbouw nog niet rond. 

Van de sportverenigingen is de afgelopen jaren enkele malen een risicoanalyse opgesteld, waaruit geen 

toename van het risico is op te maken. In 2009 zal een dergelijke analyse wederom worden uitgevoerd. 

Als onderdeel van deze analyse worden de verenigingen steeds gewezen op de mogelijkheid om, binnen 

de grenzen van de afgegeven garantie, bestaande leningen met een hoge rente, al dan niet met 

boeterente, vervroegd af te lossen en daarvoor een lening met lagere rente af te sluiten. 

De risicoanalyse voor de overige instellingen heeft door capaciteitsgebrek ook in 2008 nog niet 

plaatsgevonden. Het gaat dan met name om de instellingen in de sector zorg (ziekenhuis, verpleeg- en 

verzorgingshuizen, gezondheidscentra e.d. Met deze instellingen vindt wel regelmatig beleidsmatig 

overleg plaats en worden deze instellingen ook gewezen op de mogelijkheid van herfinanciering. 

Het betreft hier grote instellingen, waarvoor een accountantsverklaring wordt afgegeven, waarbij ook 

nadrukkelijk de continuïteitsvraag van de instelling aan de orde komt. 

Om de garantierisico’s voor de gemeente te beperken zijn eind 2006 met het bestuur van ’t Lange Land 

Ziekenhuis afspraken gemaakt over het indienen van een verzoek om toelating tot het Waarborgfonds 

voor de Zorg, waardoor de gemeente Zoetermeer het risico op gegarandeerde geldleningen kan 

overdragen (per ultimo 2008 een bedrag van 18,8 miljoen). Door gewijzigde normen voor toelating tot 

het Waarborgfonds, waaraan ’t Lange Land Ziekenhuis nog niet kan voldoen, is deze afspraak nog niet 

geëffectueerd. 

Ook voor andere instellingen wordt periodiek bezien of afbouw van de risico’s mogelijk is. 

In 2008 zijn geen betalingen gedaan wegens verleende borgen garantstellingen. 

Overzicht gewaarborgde geldleningen 2008 bedragen x 1.000 

Geldnemer 

Doel 

van de geldlening 


Oorspronkelijk 

bedrag 

geldlening 

Percentage 

waarvoor 

borg is 

verleend 

Restant 

geldlening 

31-12-2007 

Restant 

geldlening 


Woningbouwverenigingen Vrijwaring wsw 159.008 50% 139.925 137.565 

Woningbouwverenigingen Achtervang 525.849 50% 516.361 516.779 

Woningbouwverenigingen Gemeentegarantie 112.854 100% 112.998 112.854 

Gezondheidsinstellingen Gemeentegarantie 67.033 100% 31.622 29.123 

Sportverenigingen Gemeentegarantie 852 100% 450 390 

Sportverenigingen Gemeentegarantie 262 50% 120 201 

Overige instellingen Gemeentegarantie 1.011 100% 749 713 

TOTAAL 866.869 802.225 797.625

SiSa bijlage (Single information Single audit) 

3.4 SiSa bijlage (Single information Single audit) 

245 


Nummer 

Departement 

6 

BZK 

OCW 

OCW 

10C 

11A 

Specifieke uitkering (1) 

Innovatie 

openbaar 

bestuur 

Geldstroom 

Beeldende 

Kunst en 

Vormgeving 

2005-2008 

(GBKV) 

Actieplan 

Cultuurbereik 

2005-2008 

(APCB) 

Juridische grondslag (2) 

Tijdelijke subsidieregeling 

innovatie openbaar bestuur 

2006 

SiSa 2008 Bijlage Verantwoordingsinformatie: indicatoren 1-79 

Ontvanger (C) 

Bekostigingsbesluit 


cultuuruitingen art 41 en 45 (SiSa tussen 

Ministeriële Regeling uitkeringen mede- 

cultuurbereik 2005-2008 overheden) 

Provinciale beschikkingen 

Provincies, 

gemeenten 

en gem.reg. 


Provincies en 

cultuuruitingen art 41 en 45 gemeenten 

Ministeriële Regeling uitkeringen 

cultuurbereik 2005-2008. 

Indicatoren (3) 

Verklaring gemeente dat project(en) is 

(zijn) gerealiseerd conform 

toekenningbesluit(en) 

Toelichting per indicator (A) 

0 =niet 

1 =wel (selecteer uit 

lijst) 

Frequentie (jaarrekening) (B) 


Realisatie (5) 

Afspraak (4) 

1 

1 

Beginstand jaar t (6) 

Beschikking Rijk (7) 

Besteed bedrag tot en met jaar t In euro’s 2008 20.000 

GBKV: autonome bijdragen van de 

gemeente t/m jaar t (kolom 11). 

Afgerond: Niet=0 Wel=1 (kolom5) 

Hieronder per beschikkingsnummer 

invullen. 

1 DOS-2007-0015309, PZH-2007-653712 In euro’s Jaarlijks 

GBKV onbestede middelen van 

ontvangen provinciale middelen 

t/m jaar t 

APCB: eigen matchingsbijdrage 

gemeente/provincie 

APCB: correcties over eigen bijdrage 

gemeente/provincie voorgaand jaar 

APCB: onbestede middelen van 

ontvangen rijksmiddelen 


1 

Overige ontvangsten (8) 

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (9) 

Besteed t.l.v. provinciale/Wgr middelen (10) 

Overige besteding (11) 

Te verekenen met het Rijk (12) 

In euro's 2008 101 

In euro's Jaarlijks 95.761 

In euro's Jaarlijks 2.986 

90.161 


Te verrekenen met de Provincie / Wgr (13) 

Overige (14) 

Toelichting afwijking (15) 

Aard Controle (16) 

R 

R 

R 

R 

R 

R 

R

Nummer 

Departement 

12 

OCW 

13 

OCW 


Versterking 

cultuureducatie 

in het primair 

onderwijs 2005- 

2007 (CPO) 

Onderwijsachterstandenbeleid 

niet-GSB 

(OAB) 



Ontvanger (C) 



cultuuruitingen art 41 en 45 en provincies 

Ministeriële Regeling uitkeringen 

cultuurbereik 2005-2008. 

Besluit vaststelling doelstelling Gemeenten, 

en bekostiging 

niet G-31 

Onderwijsachterstandenbeleid 

2006-2010, art 4 t/m 10 

Regeling tijdelijke toekenning 

extra voorschoolse middelen, 

artikel 4 

Schakelklassen, artikel 166 van 

de Wet op het primair Onderwijs 


CPO: onbestede middelen van ontvangen 

rijksmiddelen t/m jaar t 

Beginstand voorziening / overlopende 

post jaar t 

Besteed bedrag aan voorbereiding 

inrichten schakelklassen 

Besteed bedrag voor overige of 

coördinerende activiteiten inzake 

onderwijsachterstandenbeleid 

Besteed bedrag aan voorschoolse 

educatie 




Afspraak (4) 








In euro’s 2008 0 

In euro’s Jaarlijks 1.020.195 

In euro’s Jaarlijks 15.000 



Besteed bedrag aan schakelklassen In euro’s Jaarlijks 125.708 

Besteed bedrag aan vroegschoolse 

educatie 

Aantal deelnemende kinderen aan 

voorschoolse educatie 



In aantallen Jaarlijks 

235 


Overige (14) 



R 

R 

R 

R 

R 

R 

R 

D2

Departement 

Nummer 

14 

OCW 

OCW 

15 


Wet Educatie 

Beroepsonderwijs 

niet 

G-31 

Regeling 

dagarrangementen 

en 

combinatiefuncties 


Wet Educatie Beroepsonderwijs 

Uitvoeringsbesluit WEB 

Regeling dagarrangementen en 

combinatiefuncties. (Zie 

gewijzigde regeling 23 mei 

2007) 


Ontvanger (C) 

Gemeenten, 

niet G-31 en 

gem.reg. 



Aantal deelnemende leerlingen aan 

schakelklassen 

Lasten van educatie o.g.v. afgesloten 

overeenkomst(en) met één of meerdere 

roc’s 

Teruggevorderd bedrag van ROC's over 

jaar t -1 

terug te betalen aan het rijk (kolom 12) 

mee te nemen naar t+1 (kolom 14) 





Afspraak (4) 

21 









In euro's Jaarlijks 0 

Besteed bedrag aan directe activiteiten In euro’s Jaarlijks 0 

Besteed bedrag aan overhead In euro’s Jaarlijks 12.322 

Besteed bedrag aan cofinanciering In euro’s Jaarlijks 26.353 

Aantal gerealiseerde dagarrangementen 

(over de hele looptijd) 

Aantal gerealiseerde combinatiefuncties 

(over de hele looptijd) 

Toegekend bedrag t-1 minus 

besteed bedrag t-1 


In aantallen 2009 


0 

0 

0 

0 



Overige (14) 


294.959 


D2 

R 

R 

R 

R 

R 

D2 

D2 

R

Nummer 

Departement 

VROM 

27A 

28 

VROM 


Vervolgsubsidieregeling 

BANS 

Klimaatconvenant 

2007 

Subsidieregeling 

aanpak 

zwerfafval 



Ontvanger (C) 

Wet Milieubeheer Provincies en 

gemeenten 

Besluit milieusubsidies 

Gemeenten, 

samenwerkingsverband 

van 

gemeenten 


Totaal cumulatief bestede subsidiabele 

uitvoeringskosten tot en met jaar t (kolom 

9) en eigen gemeentelijke bijdrage aan 

plan van aanpak (kolom 11) 

Totaal aantal geplande projecten (volgens 

plan van aanpak) en totaal afgeronde 

projecten (realisatie) tot en met jaar t. 

Verklaring van gemeente/ provincie dat 

plan van aanpak is gerealiseerd conform 

toekenningsbesluit. 

Totaal gemaakte subsidiabele kosten in 

jaar t. 


invullen. 





Afspraak (4) 





In aantallen en 

toelichting afwijking 

indien sprake is van 

nieuwe, gewijzigde 

of vervallen 

0 =niet 

1 =wel 

2 =niet gerealiseerd 

conform 

toekenningsbesluit 

maar uitvoering plan 

van aanpak wel 

afgerond 

Jaarlijks 

Na 

afloop 

van het 

gehele 

uitvoeringstraject. 

9 

9 

1 ZAB07003 In euro's Jaarlijks 25.000 

1 





240.887 


Overige (14) 



R 

D1 

D1 

R

Departement 

Nummer 

WWI 

34 


Inburgering 

(oude stelsel) 


Wet inburgering nieuwkomers 

(Win) 


Ontvanger (C) 


niet G-31 


Andere subsidies van het Rijk of de 

Europese Commissie 


invullen. 

1 ZAB07003 0 =niet 


lijst) 

Basisproject: Plan van aanpak bestuurlijk 

vastgesteld? 


invullen. 

1 ZAB07003 0 =niet 


lijst) 

Plusproject/ proeftuinproject: 

Projectevaluatie uitgevoerd? 


invullen: 

1 ZAB07003 0 =niet 


lijst) 

In 2006 afgegeven beschikkingen voor 

inburgeringsprogramma's aan 

nieuwkomers in de zin van de Win. 




Na afronding 

project 

Na afronding 

project 

Na afronding 

project 

In aantallen 2008 


Afspraak (4) 

0 

0 

0 

0 

0 

0 

99 




0 






Overige (14) 



R 

D1 

D1 

D1

Departement 

Nummer 

35 

WWI 


Inburgering 

(nieuwe stelsel) 


Wet inburgering Besluit 

inburgering Regeling vrijwillige 

inburgering niet-G31 2007 


Ontvanger (C) 


niet G-31 en 

gem. reg. 


In 2006, 2007 en 2008 afgegeven 

verklaringen aan nieuwkomers in de zin 

van de Win die betrekking hebben op 

beschikkingen die in 2006 zijn afgegeven. 


Inburgeringsplichtigen en vrijwillige 

inburgeraars voor wie in de jaren 2007 

t/m 2009 voor het eerst een 

inburgeringsvoorziening is vastgesteld 




inburgeringsvoorziening is vastgesteld én 

die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling 

van de inburgeringsvoorziening hebben 

deelgenomen aan het 





gecombineerde inburgeringsvoorziening 

is vastgesteld. 





Afspraak (4) 

99 









Overige (14) 


In aantallen 2011 D1 




D1

Departement 

Nummer 




Ontvanger (C) 





gecombineerde inburgeringsvoorziening 

is vastgesteld én die binnen 3 

kalenderjaren na vaststelling van de 

inburgeringsvoorziening hebben 







Afspraak (4) 









Overige (14) 



Inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het In aantallen 

besluit van de Staatssecretaris van 

Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor 

wie een inburgeringsvoorziening is 

vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 

(gepardonneerden). 

2011 D1 

Inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het In aantallen 

besluit van de Staatssecretaris van 

Justitie van 12 juni 2007, nr.2007/11, voor 

wie een inburgeringsvoorziening is 

vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 én 

die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling 

van de inbugeringsvoorziening hebben 


inburgeringsexamen (gepardonneerden). 

2011 D1 

Aard Controle (16)

Departement 

Nummer 




Ontvanger (C) 


In 2008 bekend gemaakte 

handhavingsbeschikkingen en verstrekte 

kennisgevingen aan 

inburgeringsplichtigen. 

Geestelijk bedienaren voor wie in 2008 

een inburgeringsvoorziening is 

vastgesteld. 

Geestelijk bedienaren die in 2008 hebben 



Geestelijk bedienaren die in 2008 hebben 

deelgenomen aan het aanvullend 

praktijkdeel van het inburgeringsexamen. 

In 2007 afgegeven beschikkingen voor 

inburgeringsprogramma’s aan 

nieuwkomers in de zin van de Win. 

In 2007 en 2008 afgegeven verklaringen 

aan nieuwkomers in de zin van de Win 

die betrekking hebben op beschikkingen 

die in 2007 zijn afgegeven. 


inburgeraars voor wie in de jaren 2008 

t/m 2009 voor het eerst een duale 

inburgeringsvoorziening is vastgesteld. 











Afspraak (4) 

84 

0 

0 

0 

0 

0 









Overige (14) 




D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1

Departement 

Nummer 

36 

WWI 

42 

WWI 


Antillianengemeenten 

Besluit 

impulsbudget 

stedelijke 

vernieuwing 

2006 tot en met 

2009. 


Privaatrechtelijke 

overeenkomsten tussen 

gemeenten en het Rijk 

Wet Stedelijke Vernieuwing 


Ontvanger (C) 



inburgeraars voor wie in de jaren 2008 


taalkennisvoorziening is vastgesteld. 

Gemeenten Output (conform de tussen de gemeente 

en het Rijk gemaakte afspraken over de 

periode 2005 t/m 2008) 




Afspraak (4) 









Overige (14) 



242.145 

1 Stabiliteit thuis In aantallen 2008 

2 Graag naar school In aantallen 2008 

3 Weer school In aantallen 2008 

Besteed bedrag 2005 t/m 2008 In euro's 2008 

Gemeenten Besteed bedrag in jaar t (kolom 9) 

hieronder invullen per 

beschikkingsnummer 

1 IMP6ZOE310 In euro's Jaarlijks 

Aantallen genoemde indicatoren (kolom 

4) en gerealiseerde indicatoren (kolom 5) 


invullen. 


1 

1 

1 

1 

1 

1 

11.084 


D2 

D2 

D2 

R 

D1

Departement 

Nummer 

WWI 

43B 


Investering 

stedelijke 

vernieuwing 

(ISV) 


Wet Stedelijke Vernieuwing 

Provinciale beschikkingen 


Ontvanger (C) 

Programmagemeenten 

(SiSa tussen 

medeoverheden) 


1 IMP6ZOE310 In aantallen Eenmalig 

na afronding 

project 

Doelstellingen en prestatieafspraken die 

met de provincies zijn overeengekomen 

o.b.v. het stedelijk meerjaren 

ontwikkelingsprogramma (MOP). 

Optioneel ook bij jaarrekening 2008 in te 

vullen. 

1 nieuwbouw uitleglocatie: goedkope 

koopwoningen 

2 nieuwbouw uitleglocatie:(middel)dure 

koopwoningen 






3 nieuwbouw uitleglocatie: goedkope 

huurwoningen 


4 nieuwbouw uitleglocatie: (middel)dure 

huurwoningen 


5 Nieuwbouw bestaand bebouwd gebied: 

goedkope koopwoningen 



(middel)dure koopwoningen 



goedkope huurwoningen 



(middel)dure huurwoningen 


9 Vervanging bestaand bebouwd gebied: In aantallen 2009 


Afspraak (4) 

0 

1 

191 

317 

1.908 

1.989 

969 

633 

57 

221 

6 

40 

121 

253 

67 

26 

312 

86 

8 

480 









Overige (14) 



D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1

Departement 

Nummer 




Ontvanger (C) 


10 Omzetten huur in koop In aantallen 2009 

11 Vernietigde woningen door sloop In aantallen 2009 

12 Woningverbetering: ingrijpende 

verbetering 


13 Toegankelijke woningen: Volledig 

toegankelijk 


14 Kwaliteitsimpuls openbare ruimte: 

herinrichting Stadshart en Dorpsstraat 


15 Culturele kwaliteiten in 

gebiedsontwikkeling: Kwadrant 


16 De Leyens: 3 horecavoorzieningen aan 

het Noord-AA 


17 Sporthal en bibliotheek in Oosterheem In aantallen 2009 

18 Centrum: Spazio In aantallen 2009 

19 Bodemsanering: oppervlak grond In aantallen 2009 

20 Bodemsanering: volume grond In aantallen 2009 

21 Bodemsanering: volume water In aantallen 2009 

22 Bodemsanering: bodemprestatieeenheden 





23 Bodemsanering: verkennend In aantallen 2009 

24 Bodemsanering: nader onderzoek In aantallen 2009 

25 Bodemsanering: aantal saneringen In aantallen 2009 


Afspraak (4) 

926 

400 

81 

480 

350 

0 

153 

500 

80 

70 

1 

1 

0 

3 

1 

1 

1 

1 

15.209 

5.000 

19.186 

1.100 

11.475 

250 

64.831 

8.400 

52 

3 

23 

1 

23 

6 









Overige (14) 



D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1

Departement 

Nummer 




Ontvanger (C) 


26 Bodemsanering: saneringen eigen beheer In aantallen 2009 

27 Bodemsanering: nazorg Westerpark In aantallen 2009 

28 Bodemsanering: historische onderzoeken In aantallen 2009 

29 Bodemsanering: asbestonderzoeken In aantallen 2009 

30 Zorgvuldig ruimtegebruik: toe te voegen 

woningen bbg 

31 Palenstein: realiseren brede school en 

zorgen welzijnsvoorzieningen 

32 Dorp: realiseren nieuwe gecombineerd 

huisvesting voor jongeren en 

buurtcentrum en een definitieve 

atelierruimte 

33 Buytenwegh: realiseren nieuw 

jongerencentrum en winkel- 

voorzieningen kwaliteitsimpuls geven 

34 Wijkontwikkeling Palenstein: opstellen 

structuurvisie, realiseren brede school 

Palenstein 

35 Wijkontwikkeling Meerzicht: renovatie 

winkelcentrum Meerzicht 

36 Duurzaamheid: realisatie 35 

ondergrondse containers 

37 Wijkontwikkeling Meerzicht: herinrichting 

openbaar gebied Meerzicht 













Afspraak (4) 

10 

3 

1 

1 

102 

258 

8 

10 

462 

460 

0 

1 

1 

1 

1 

1 

0 

1 

1 

1 

83 

35 

1 

1 









Overige (14) 



D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1 

D1

Departement 

Nummer 




Ontvanger (C) 


38 Revitalisering stadscentrum en 

Dorpsstraat: afronding herbestrating en 

Stadshart, realisatie speelroute 

gehandicapte kinderen, toevoeging 

650m2 winkelvloeroppenvlak 

Verplichtingen / afspraken met VROM / 

de provincie n.a.v. eindsaldo 

investeringstijdvak ISV I 





1 In aantallen / euro's 

(verschilt per 

gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 


Afspraak (4) 

0 

1 









Overige (14) 



2009 D1: 

aantall 

en 

D1 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s

Departement 

Nummer 





Ontvanger (C) 




gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



Afspraak (4) 










Overige (14) 



2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s

Departement 

Nummer 





Ontvanger (C) 




gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



Afspraak (4) 










Overige (14) 



2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s

Departement 

Nummer 





Ontvanger (C) 




gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



Afspraak (4) 










Overige (14) 



2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s

Departement 

Nummer 





Ontvanger (C) 




gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



Afspraak (4) 










Overige (14) 



2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s

Departement 

Nummer 





Ontvanger (C) 




gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



Afspraak (4) 










Overige (14) 



2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s

Departement 

Nummer 




Ontvanger (C) 




gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 



gemeente) 

Eindsaldo ISV I In euro’s 2009 272.478 

Besteed bedrag investeringsbudget 

stedelijke vernieuwing 

Correctie over besteed bedrag investering 

stedelijke vernieuwing voorgaand jaar 




Afspraak (4) 










Overige (14) 



2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 

R: 

euro’s 

2009 D1: 

aantall 

en 


In euro's Jaarlijks 0 

0 

R: 

euro’s 

R 

R

Nummer 

Departement 

55 

SZW 

57 

SZW 


Wet sociale 

werkvoorziening 

(Wsw) 

Wet Werk en 

Bijstand (WWB) 


Wet Sociale Werkvoorziening 

(Wsw) 


Ontvanger (C) 


Gemeenten Het totaal aantal geïndiceerde inwoners 

van uw gemeente dat een 

dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst 

staat én beschikbaar is om een 

dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, 

eerste lid, of artikel 7 van de wet te 

aanvaarden op 31 december 2008. 

Het totaal aantal inwoners dat is 

uitgestroomd uit het werknemersbestand 

in 2008, uitgedrukt in arbeidsjaren. 

Het totaal aantal gerealiseerde 

arbeidsplaatsen voor geïndiceerde 

inwoners in 2008, uitgedrukt in 

arbeidsjaren 

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid 

werkenplekken voor geïndiceerde 

inwoners in 2008, uitgedrukt in 

arbeidsjaren. 

Wet Werk en Bijstand Gemeenten Totaal uitgaven inkomensdeel categorie 

65 jr en ouder 





In arbeidsjaren Jaarlijks 




Afspraak (4) 

452,75 

24,25 

331,09 

12,40 




In euro's kasstelsel Jaarlijks 2.103.732 






Overige (14) 



R 

R 

R 

R 

Nvt

Nummer 

Departement 




(inkomensdeel) Totaal uitgaven inkomensdeel categorie 

jonger dan 65 jaar 

Wet Werk en 

Bijstand (WWB) 

Ontvanger (C) 


Totaal ontvangsten (niet-rijk) van derden 

inkomensdeel categorie 65 jr en ouder 

Totaal ontvangsten (niet-rijk) 

inkomensdeel categorie jonger dan 65 

jaar 

Wet Werk en Bijstand Gemeenten Meeneemregeling: overheveling 

overschot/tekort van 2007 naar 2008 

(werkdeel) Meeneemregeling: overheveling 

overschot/tekort van 2008 naar 2009 




Afspraak (4) 





In euro's kasstelsel Jaarlijks 88.481 


In euro’s kasstelsel 

(bij tekort een 

negatief bedrag 

invullen) 

In euro’s kasstelsel 

(bij tekort een 

negatief bedrag 

invullen) 





2008 4.836.390 

2008 5.594.392 

Totaal uitgaven werkdeel In euro's kasstelsel Jaarlijks 7.479.950 

Omvang van het in 2007 uitgegeven 

bedrag waarvan de rechtmatigheid niet 

kan worden vastgesteld. 




Overige (14) 



Nvt 

Nvt 

Nvt 

R 

R 

R 

R

Departement 

Nummer 

58 

SZW 


Wet inkomensvoorziening 

oudere en 

gedeeltelijk 

arbeidsongeschikte 

werkloze 

werknemers 

(IOAW) 



oudere en gedeeltelijk 

arbeidsongeschikte werkloze 

werknemers (IOAW), art 54 


Ontvanger (C) 


Omvang van het in 2008 uitgegeven 

bedrag waarvan de rechtmatigheid nog 

niet kan worden vastgesteld. 





Afspraak (4) 








In euro's 2008 3.054.352 

Totaal ontvangsten (niet-rijk) werkdeel In euro's kasstelsel Jaarlijks 23.239 

Terug te betalen aan rijk In euro's kasstelsel Jaarlijks 0 

Gemeenten Uitgaven IOAW In euro's kasstelsel Jaarlijks 430.339 

Ontvangsten IOAW (niet-rijk) In euro's kasstelsel Jaarlijks 6.358 


Overige (14) 



R 

R 

R 

R 

R

Nummer 

Departement 

59 

SZW 

61 

SZW 



oudere en 

gedeeltelijk 

arbeidsongeschikte 

gewezen 

zelfstandigen 

(IOAZ) 

Bijstandverlening 

Zelfstandigen 



oudere en gedeeltelijk 

arbeidsongeschikte gewezen 

zelfstandigen (IOAZ), art 54 

Besluit Bijstandsverlening 

Zelfstandigen 2004 art 54 


Ontvanger (C) 





Afspraak (4) 



Gemeenten Uitgaven IOAZ In euro's kasstelsel Jaarlijks 189.220 

Ontvangsten IOAZ (niet-rijk) In euro's kasstelsel Jaarlijks 

Uitvoeringskosten IOAZ In euro’s kasstelsel Jaarlijks 944 

Totaal uitgaven uitkeringen Bbz 2004 

(excl. Bob) 

Totaal uitgaven kapitaal-verstrekking Bbz 

2004 

Totaal ontvangsten uitkeringen Bbz (excl. 

Bob) (excl. rijk) 



- 300 









Overige (14) 



R 

R 

R 

R 

R 

R

Departement 

Nummer 

62 

SZW 

69 

VWS 

75 

JenG 


Wet 

Werkloosheidsv 

oorziening 

(WWV) 

Regeling Buurt, 

Onderwijs en 

Sport (BOS) 

Regeling 

opvoedondersteuning 



Ontvanger (C) 


Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking 

Bbz (excl. rijk) 

Totaal uitvoeringskosten Bbz 2004 (excl. 

Bob) 

Wet Werkloosheidsvoorziening Gemeenten Betaalde uitkeringen, inclusief sociale 

lasten 

Tijdelijke stimuleringsregeling 

buurt, onderwijs en sport 

Tijdelijke stimuleringsregeling 

lokale opvoedondersteuning en 

gezinsondersteuning 

Provincies en 

gemeenten 




Afspraak (4) 






Totaal uitgaven uitkeringen Bob In euro's kasstelsel Jaarlijks 0 

Totaal ontvangsten Bob (excl. rijk) In euro's kasstelsel Jaarlijks 0 

Totaal uitvoeringskosten Bob In euro's kasstelsel Jaarlijks 0 

In euro’s kasstelsel Jaarlijks 0 

Betaalde uitvoeringskosten In euro’s kasstelsel Jaarlijks 0 

Ontvangsten In euro’s kasstelsel Jaarlijks 2.441 

Verklaring van gemeente waaruit blijkt dat 

de activiteiten waarvoor de uitkering is 

verstrekt zijn uitgevoerd 


0 = niet 

1 = gedeeltelijk 

2 = volledig 

Eenmalig 

na afronding 

Gemeenten Besteed bedrag tot en met 2007 In euro's 2008 502.044 

0 






Overige (14) 



R 

R 

R 

R 

R 

R 

R 

R 

R 

R




Overige (14) 










Afspraak (4) 




Ontvanger (C) 



Nummer 

Departement 

R 

Dat deel van de besteding dat niet in 

2007 is vastgesteld, maar in 2008. 

In euro's 2008 110.404 

R 

Tijdelijke regeling CJG Gemeenten Besteed bedrag in jaar t aan 

jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke 

ondersteuning jeugd, afstemming jeugd 

en gezin en het realiseren van centra voor 

jeugd en gezin. 

Invoering 

Centra voor 

Jeugd en Gezin 

(CJG) 

77 


JenG 


4 Organisatie 

4.1 Organisatiemodel (per eind 2008) 

Organisatiemodel 

College van Burgemeester en Wethouders 

Gemeentesecretaris/algemeen directeur 

Concernstaf Staf Gemeentesecretaris 

Hoofdafdeling Bestuur Hoofdafdeling Welzijn Hoofdafdeling Ruimte Brandweer 

De ambtelijke organisatie was in 2008 opgebouwd uit de Concernstaf, drie hoofdafdelingen (Bestuur, 

Welzijn en Ruimte), de Brandweer en de Griffie. De hoofdafdelingen verzorgen de beleidsvoorbereiding en 

de beleidsuitvoering. Elke hoofdafdeling en de brandweer staat onder leiding van een directeur. 

De Staf Gemeentesecretaris en de Concernstaf staan elk onder leiding van een hoofd. 

De gemeentesecretaris is tevens algemeen directeur van de organisatie. De griffier staat aan het hoofd van 

de griffie. 

Het Concern Management Team (CMT), bestaande uit de secretaris/algemeen directeur en de directeuren 

van organisatieonderdelen, stuurt de ambtelijke organisatie aan. Zeer periodiek heeft het CMT overleg met 

het college over de voortgang van de strategische projecten. 

Daarnaast functioneert binnen elke hoofdafdeling een managementteam (MT). 

De raad heeft een eigen ambtelijke ondersteuning in de vorm van een griffier. Deze verzorgt met de griffie 

met name de logistieke ondersteuning van de raad. Daarnaast heeft het gehele ambtelijk apparaat tot taak 

de raad te ondersteunen vooral op inhoudelijk gebied. Op welke manier dit moet gebeuren is geregeld in 

een door de raad in mei 2003 vastgestelde verordening ambtelijke bijstand. 

De raad heeft in de financiële verordening (ex. artikel 212 van de Gemeentewet) de uitgangspunten voor 

het financiële beleid, alsmede voor het financiële beheer en voor de inrichting van de financiële organisatie 

vastgelegd. Deze verordening regelt vooral de relatie tussen raad en college. 

De relatie tussen college en ambtelijke organisatie is geregeld in een door het college vastgesteld besluit 

op de inrichting van de financiële organisatie en administratie. Hierin wordt deze inrichting vormgegeven en 

wat de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de financiële functies zijn. 

Het inrichten van de ambtelijke organisatie (met uitzondering van de organisatie van de griffie) en de zorg 

voor de administratieve systemen die noodzakelijk zijn voor een goede uitoefening van de financiële functie 

is een taak van het college. De inrichting van de organisatie tot op directieniveau is geregeld in de door het 

college in december 2002 aangepaste organisatieverordening. Met inachtneming hiervan hebben de 

burgemeester en het college, ieder voor zover het zijn bevoegdheden betreft, een mandaatbesluit 2006 


Gemeenteraad 

Griffier 

Griffie

Gemeentebestuur 

vastgesteld. Dit mandaatbesluit is begin 2008 gewijzigd en in juli is het Mandaatbesluit 2008 vastgesteld. 

Begin december 2008 heeft hierop een eerste aanpassing plaatsgevonden. Op basis van het 

mandaatbesluit zijn ondermandaatbesluiten vastgesteld In het (onder)mandaatbesluit is vastgelegd welke 

functionarissen er namens de burgemeester of het college beslissingen mogen nemen, om welke 

beslissingen het gaat, hoe er ondertekend moet worden en aan welke eisen moet worden voldaan. 

De Concernstaf heeft tot doel te zorgen voor eenheid in strategisch ondersteunend beleid. Binnen de 

Concernstaf zijn ook de stafafdelingen Communicatie en Personeel en Organisatie (P&O) ondergebracht. 

Het takenpakket van de hoofdafdeling Bestuur omvat enerzijds externe dienstverlening zoals 

publiekszaken en belastingen, en anderzijds interne dienstverlening, zoals financiële administratie, facilitair 

bedrijf en juridische aangelegenheden. Bovendien ligt hier het beleid ten aanzien van veiligheid- en APVzaken. 

De hoofdafdeling Welzijn is verantwoordelijk voor het algemeen welzijnsbeleid en streeft naar het verder 

verbeteren van de maatschappelijk en sociale dienstverlening, vrijetijdsvoorzieningen en cultuur. 

De hoofdafdeling Ruimte is verantwoordelijk voor de ruimtelijke kwaliteit van de stad, de inrichting en het 

beheer van de openbare ruimte alsmede het economische, volkshuisvestings- en milieubeleid. Een 

integrale werkwijze is steeds het uitgangspunt en komt tot uitdrukking in de organisatie van de 

hoofdafdeling. De Brandweer is een professionele hulpverleningsorganisatie. De taken zijn: het redden van 

mens en dier, het blussen van brand en het verlenen van hulp. De brandweer vormt ook de kern van de 

bestrijding van grootschalige ongevallen en rampen. 

4.2 Gemeentebestuur 

Algemeen 

Door de Wet dualisering gemeentebestuur is er een scheiding van taken, verantwoordelijkheden en 

bevoegdheden tussen de raad en het college. De raad vormt het hoogste bestuursorgaan van de 

gemeente. De raad heeft een kaderstellende en controlerende functie, het college een besturende en 

uitvoerende functie. Wethouders maken geen deel uit van de raad. De burgemeester is door de Kroon (de 

Koningin en de ministers) benoemd. Hij is zowel voorzitter van de raad als van het college. 

De raad 

De raad van de gemeente Zoetermeer bestaat uit 39 leden (inwoners van Zoetermeer). Deze leden zijn 

tijdens de gemeenteraadsverkiezingen op 7 maart 2006 gekozen voor een periode van vier jaar. 

Na de verkiezingen op 7 maart 2006 bestaat de raad uit tien politieke partijen met de volgende 

zetelverdeling: 

PvdA Partij van de Arbeid 10 

VVD Volkspartij voor Vrijheid en Democratie 7 

LHN Lijst Hilbrand Nawijn 5 

SP Socialistische Partij 4 

CDA Christen Democratisch Appèl 4 

D66 Democraten 66 4 

CU/SGP ChristenUnie/Staatkundig Gereformeerde Partij 2 

GroenLinks GroenLinks 1 

LZ Leefbaar Zoetermeer 1 

SGZ Sociaal Gezond Zoetermeer 1 

Er zijn drie vaste raadscommissies ingesteld: 

- commissie Burger en Bestuur (onderdelen: Bestuur, Middelen, Veiligheid, Communicatie, 

Dienstverlening en Wijk- en Buurtbeheer) 

- commissie Samenleving (onderdelen Sociale Zaken, Welzijn en Zorg, Onderwijs, Kunst en Cultuur, 

Sport en Economie) 

- commissie Ruimte (onderdelen Openbare Ruimte, Bouwen en Wonen, Verkeer en Vervoer en Natuur 

en Milieu) 

Alle raadsleden zijn lid van alle commissies. Hiervoor vindt geen benoeming plaats. In de praktijk wonen 


Gemeentebestuur 

alleen bij geagendeerde onderwerpen betrokken raadsleden de commissievergaderingen bij. De raad 

benoemt wél de commissieleden (zij zijn geen raadslid, maar stonden wel op de lijst bij de verkiezingen). 

Elke fractie kan hiervoor één persoon per commissie voordragen. Iedere partij kan maximaal drie 

commissieleden benoemen. 

De onderwerpen die tijdens commissies aan de orde komen, worden naar tijd behandeld. Voor iedereen 

wordt dan duidelijk wanneer over welk onderwerp wordt vergaderd. De commissievoorzitters hanteren 

deze tijd strikt. 

In 2008 is het verbetertraject van de werkwijze van de raad voortgezet. Een werkgroep van de raad heeft 

zich in 2008 bezig gehouden met het aanpassen van de verschillende verordeningen, die betrekking 

hebben op de werkwijze van de raad en de raadscommissies. In de raad van 15 december 2008 kon een 

voorstel om de aangepaste verordeningen vast te stellen nog geen overeenstemming worden bereikt. 

In de vergadering van 13 mei 2008 heeft de raad het jaarverslag van de gemeenteraad 2007 (getiteld: 

Raadsleden kijken terug op 2007) vastgesteld. Daarin staat een aantal actuele onderwerpen. Het 

jaarverslag is via de juni-editie van Zoetermeer Magazine naar de inwoners van Zoetermeer toegestuurd. 

Het college van burgemeester en wethouders 

Het college van burgemeester en wethouders van Zoetermeer bestaat uit de burgemeester en zes 

wethouders. 

Sinds de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 is de portefeuilleverdeling per bestuurder als volgt; daarbij is 

tevens aangegeven welke project door de betreffende wethouder wordt getrokken en wie welke wijk onder 

zijn hoede heeft: 

Burgemeester drs. J.B. (Jan) Waaijer 

Portefeuille: interne en externe coördinatie, representatie, openbare orde en regionale veiligheid; 

brandweer en rampenbestrijding. 

wethouder dr. T.J. (Edo) Haan (PvdA) 

Portefeuille: financiën, sociale zaken en werkgelegenheid, welzijn, internationaal en het project Sociaal 

Economische Agenda. 

Wijkwethouder Buytenwegh de Leyens. 

Wethouder drs. F.J.M. (Frans) Muijzers (PvdA) 

Portefeuille: onderwijs, jongeren, wonen, sport en het project Brede School. 

Wijkwethouder Centrum (Stadshart / Dorp / Driemanspolder / Palenstein). 

Wethouder ir. B. (Bé) Emmens (VVD) 

Portefeuille: stedelijke ontwikkeling en ruimtelijke ordening, economische zaken / ICT, Haaglanden en 

het project Zoetermeer Oosterheem. 

Wijkwethouder Oosterheem. 

Wethouder mr. P.J.M. (Patrick) van Domburg (VVD) 

Portefeuille: integraal veiligheidsbeleid, wijken buurtbeheer, dienstverlening, communicatie, 

stadspromotie, bouwen woningtoezicht en het project Terugdringen Administratieve Lasten. 

Wijkwethouder Rokkeveen. 

Wethouder F.J.M. (Frank) Speel (CDA) 

Portefeuille: zorg, ouderen, natuur en milieu en het project Duurzaam Zoetermeer. 

Wijkwethouder Meerzicht. 

Wethouder P. (Pieter) Smit (D66) 

Portefeuille: kunst en cultuur, verkeer en vervoer, personeel en organisatie, grondbedrijf en het project 

Culturele As. 

Wijkwethouder Seghwaert / Noordhove. 

Het collegeprogramma heeft als motto: MEE(R)DOEN en is het richtinggevend beleidskader voor de 

periode 2006-2010. Hierin wordt gekozen voor een sterke en sociale stad, waarin iedereen meedoet, 

niemand aan de kant hoeft te staan en waar veiligheid, betrokkenheid en duurzaamheid belangrijke 

prioriteiten zijn. Er wordt in aangeven wat er in 2010 bereikt moet zijn en wat daarvoor gedaan wordt. 


Griffie 

Het volledige collegeprogramma staat op de website van de gemeente Zoetermeer (bij: Politiek en Bestuur 

> Algemene informatie > Collegeprogramma 2006 – 2010). 

Jaarlijks wordt de voortgang van de uitvoering van het collegeprogramma als onderdeel van de reguliere 

planning- en controlcyclus gevolgd. 

Conform de Gemeentewet worden jaarlijks de nevenfuncties van burgemeester en de wethouders 

openbaar gemaakt. Een actueel overzicht staat ook op de website van de gemeente Zoetermeer (bij: 

Politiek en Bestuur > Algemene informatie > Nevenfuncties). 

De burgemeester 

De burgemeester heeft naast het voorzitterschap van de raad en van het college een eigen takenpakket. 

Een deel daarvan is wettelijk bepaald, zoals de zorg voor de openbare orde. 

De burgemeester is (vanaf het jaar 2002) verplicht om elk jaar verslag uit te brengen aan de raad en 

burgers via een zogenaamd burgerjaarverslag. Tijdens een raadsvergadering begin 2008 heeft de 

burgemeester het burgerjaarverslag over 2007 aan de raad aangeboden. 

Daarin geeft hij onder meer inzicht in de manier waarop de gemeente Zoetermeer is omgegaan met de 

kwaliteit van de dienstverlening en van de burgerparticipatie. Het is een taak van de burgemeester om 

daarop toe te zien en zonodig daarin verbetering te brengen. 

Daarnaast staat er in het burgerjaarverslag ook informatie in over de behandeling van klachten en 

bezwaarschriften en de gebeurtenissen in de verschillende wijken. 

Het burgerjaarverslag is in mei 2008 via een speciale editie van Zoetermeer Magazine naar de inwoners 

van Zoetermeer toegestuurd. 

Onderwijsstichtingen 

Alle Zoetermeerse openbare scholen zijn op afstand van de gemeente geplaatst. De raad houdt toezicht op 

de onderwijsstichtingen; zo is in de statuten opgenomen dat de begroting en de jaarrekening ter 

goedkeuring aan de raad moeten worden aangeboden. 

4.3 Griffie 

Inleiding 

De raad wordt sinds de invoering van het dualisme op 6 maart 2002 ondersteund door de griffie. 

Doelstelling van de griffie is een optimale ondersteuning van de raad als hoofd van de gemeente. In de 

termen van de duale Gemeentewet betekent dat het faciliteren van de raad met de invulling van de 

kaderstellende, de controlerende én de volksvertegenwoordigende taken. 

In 2008 bestond de griffie uit 9,7 personen onder leiding van de raadsgriffier, dhr. J.J. Rochat 

De raad heeft een instructie voor de griffier vastgesteld, waarin nadere regels over de taak en 

bevoegdheden van de griffier zijn opgenomen. 

Vaste taken in 2008 

Kerntaak van de griffie vormt de voorbereiding, organisatie en ondersteuning van de vergaderingen 

van de raad, de drie vaste raadscommissies, het presidium, het seniorenconvent, de 

rekenkamercommissie en overige commissies en werkgroepen van de raad. De discussie en de 

besluitvorming door de raad is mogelijk gemaakt door o.a. opstelling van agenda’s, verzending van 

stukken, voorbereiden van voorstellen van de raad zelf, informatievoorziening aan de raad, vervulling van 

de schakelfunctie tussen raad en ambtelijke organisatie en college, verslaglegging en voortgangsbewaking. 

Naast de ondersteuning van vergaderingen is ook ondersteuning geboden aan initiatieven van de raad, 

fracties of commissies en aan individuele raadsleden, o.a. in de vorm van informatievoorziening en 

(procedurele) advisering. 

Binnen de griffie vormt de invulling van de communicatiefunctie van de raad ook een kerntaak. Er is een 

communicatieplan 2008 en 2009 vastgesteld. 

Op 15 juli 2008 is een plan van aanpak voor de verbetering van de griffie aangeboden aan de raad. Hierin 

staan 11 verbeterpunten beschreven die over een jaar moeten zijn gerealiseerd. De uitvoering van dit plan 

is in volle gang. In 2008 is de kwantitatieve en kwalitatieve invulling van de openstaande vacatures (één 

van de verbeterpunten) afgerond. Andere hiermee samenhangende punten, zoals adequate ondersteuning 

van de communicatieadviseur, compensatiemogelijkheden voor overwerk, evenredige verdeling van taken 

en onderlinge overname van werkzaamheden kunnen daarmee ook worden gerealiseerd. Voor het 

beschrijven en digitaal vastleggen van procedures en werkprocessen is een tijdelijke medewerkster voor 

maximaal een jaar aangetrokken. 


Specifieke projecten in 2008 

Griffie 

Naast de reguliere taken werd in 2008 een reeks bijzondere projecten uitgevoerd. Voor een beschrijving 

hiervan wordt verwezen naar het jaarverslag van de raad. 

Onderstaand worden vier projecten/activiteiten toegelicht waarbij de griffie in het bijzonder betrokken was. 

1. Stadsvisie 

In de Stadsvisie staat beschreven hoe Zoetermeer zich kan ontwikkelen tot het jaar 2030. Het proces om te 

komen tot de Stadsvisie is al gestart in 2007, hetgeen heeft geleid tot de vaststelling van de 

Contourennota. In 2008 is het proces voortgezet. Eerst is op 10 maart een werkconferentie georganiseerd 

voor de raadsleden. Met ondersteuning van een aantal externe deskundigen heeft de raad zich bezig 

gehouden met het ontwikkelen van een visie op de toekomstige stad en de kansen en opgaven hierbij. Het 

college heeft toegelicht hoe de contourennota zou worden omgewerkt tot een ontwerp-Stadsvisie. 

De ontwerp-Stadsvisie is vervolgens op 15 mei met de inwoners en andere belangstellenden 

bediscussieerd in een Stadsconferentie. De goed bezochte avond, die gehouden werd in De Boerderij, 

werd gepresenteerd door Filemon Wesselink. De werkconferentie en de Stadsconferentie zijn door de 

griffie met ondersteuning van de ambtelijke organisatie georganiseerd. 

De Stadsvisie is uiteindelijk na behandeling in de commissie Ruimte, vastgesteld in de raad van 10 juli 


2. Huis-aan-huis krant tussenbalans raad en collegeprogramma 

Begin 2008 ontving de griffie een aanbod van ETT Media om een gratis huis-aan-huis krant te maken en te 

verspreiden. De gemeente was geheel vrij om de inhoud zelf te bepalen. In de raadswerkgroep 

Communicatie is afgesproken om de raadsfracties en het college gelegenheid te bieden in de krant een 

terugblik op de eerst helft van de raadsperiode te geven. 

De voorbereidende werkzaamheden zijn door de tijdelijke communicatieadviseur verricht. Bij aanstelling 

van de vaste communicatieadviseur heeft zij direct de verdere realisering van de inhoud ter hand genomen. 

Van alle fracties maar ook de individuele raadsleden zijn actuele foto’s gemaakt. Alle teksten zijn 

redactioneel beoordeeld. 

De krant is in oktober 2008 in een oplage van bijna 50.000 exemplaren huis aan huis verspreid in 

Zoetermeer. De reacties op de krant waren zeer positief. 

3. Uitzendingen van raadsbijeenkomsten via Internet en lokale TV 

In 2008 is daadwerkelijk gestart met het uitzenden van alle raads- en commissievergaderingen via Internet. 

Zeker in de beginperiode deden zich veel technische mankementen voor, hetgeen voor de griffie veel extra 

werk betekende naast het leren gebruiken van het systeem. Ook structureel betekent het uitzenden via 

internet zowel in de voorbereidingen als in de nabewerking extra werk voor de griffie. De reacties van 

raadsleden aan andere gebruikers zijn echter positief. Een aandachtspunt is dat de uitzendingen niet 

standaard op de werkplekken in het stadhuis zijn te zien, terwijl het ook voor (beleids)ambtenaren een 

toegevoegde waarde kan hebben. Helaas heeft Zoetermeer (nog) niet de module aangeschaft om de 

belangstelling voor de internetuitzendingen te meten. 

In 2008 zijn de begrotingsdebatten (voor- en najaarsdebat) ook via de lokale televisie uitgezonden. Dit is 

echter een zeer dure oplossing, omdat hiervoor speciaal opnameapparatuur met personeel moet worden 

ingehuurd. Bij het voorjaarsdebat is een motie aangenomen om het camerasysteem in de raadzaal zodanig 

op te waarderen, dat de beelden (technisch en esthetisch) geschikt worden voor uitzending via televisie. De 

kosten per uitzending dalen dan sterk. Eind 2008 is het overleg met alle betrokken partijen gestart om de 

opwaardering van het systeem te realiseren. 

4. Termijnagenda 

Reeds bij het aantreden van de nieuwe raad in 2006 is afgesproken dat er een termijnagenda zou worden 

ontwikkeld om de eigen agendavorming en de (politieke) sturing van de raad te kunnen faciliteren. Dit heeft 

veel voorbereidingswerk van de griffie met de ambtelijke organisatie gevergd om de termijnagenda 

technisch en procedureel in te richten. In 2008 is dit afgerond. Vanaf het laatste kwartaal beschikt de raad 

en vooral het presidium en het seniorenconvent over een instrument om hun plannings- en sturingstaak te 

kunnen uitvoeren. 


Financieel resultaat Griffie 2008 

Griffie 


Begroting 


na wijziging 

Bedragen x 1.000 

Rekening 


Afwijking 

Lasten 2.004 2.152 -148 

Baten 0 27 27 


Saldo resultaat voor bestemming 2.004 2.125 -121 


Toevoegingen aan reserves 25 25 0 

Onttrekkingen aan reserves 0 0 0 

Saldo mutaties reserves 25 25 0 

Saldo resultaat na geautoriseerde bestemming 2.029 2.150 -121 

Het financieel resultaat van de griffie maakt onderdeel uit van programma 8 Bestuur en dienstverlening. 

Toelichting van de belangrijkste afwijkingen tussen begroting (na wijziging) en rekening 

Afwijking lasten: overschrijding (nadeel) 148.000 (7,3%) 

De overschrijding wordt vooral veroorzaakt door hogere kosten in verband met overbrugging 

van vacatures (inhuur van externen, benoemingen boven de formatie en kosten voor werving 

en selectie). 

Afwijking baten: overschrijding (voordeel) 27.000 (>100 %) 

Deze meevaller is vooral ontstaan doordat de griffie de kopieerkosten voor raads- en 

commissiestukken zowel intern als extern doorbelast. Dit was niet in de begroting geraamd.

Lijst van afkortingen en begrippen 

Afkortingen 


ATB Arbeidstijdenbesluit 

AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten 

BBV Besluit Begroten en Verantwoorden 

BBZ Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen 

BCF BTW-compensatiefonds 

BOS Buurt Onderwijs en Sport 

BPM Belasting personenauto’s en motorrijwielen 

CITES Convention on International Trade in Endangered Species 

CKC Centrum voor Kunst en Cultuur 

CP Collegeprogramma 2007-2010 

CPB Centraal Planbureau 

CWI Centrum voor Werk en Inkomen 

DIGIDOS Digitale Dossiers 

ELO Elektronische leeromgeving 

ESF Europees Sociaal Fonds 

FAD Financieel Administratieve Dienstverlening 

GBA Gemeentelijke basisregistratie 

GGD Gemeentelijke Geneeskundige Dienst 

GOA Gemeentelijk Onderwijs Achterstandenbeleid 

ICT Informatie- en Communicatie Technologie 

IOAW Wet Inkomensvoorziening Arbeidsongeschikten en werkloze werknemers 

IOAZ Wet Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen 

Zelfstandigen 

ICTU ICT-uitvoeringsorganisatie 

IVB Integraal veiligheidsbeleid 

JA Juridische Aangelegenheden 

JGZ Jeugd Gezondheidszorg 

JIS Jongeren informatiesysteem 

LOB Lokatie Ontwikkeling en Bereikbaarheid 

MEV Macro-economische Verkenningen 

MIP Meerjaren Investerings Plan 

MVO Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 

NME Natuur- en Milieu Educatie 

NT-2 Nederlands als tweede taal 

OAB Onderwijs achterstanden beleid 

OGGZ Openbare Geestelijke Gezondheidszorg 

OOV Openbare Orde & Veiligheid 

OZB Onroerend Zaak Belasting 

P&C Planning en Control 

P&O Personeel en Organisatie 

RMC Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdige schoolverlaters 

RNM Regionale nota mobiliteit 

RPA Regionaal platform arbeidsmarktbeleid Haaglanden 

RSP Regionaal structuurplan 

SLA Service Level Agreement 

SSC Shared Services Center 

SOB Samenwerkende onderwijsbedrijven 

SW Sociale Werkplaats 

TAZ Taakgroep arbozaken en ziekteverzuim 

UWV Uitvoeringsinstituut Werknemers Verzekeringen 

VAVO Voortgezet Algemeen Volwassenenonderwijs 

VTA Voorbereiding, Toezicht en Administratie 

277 


Concernverslag 2008 


VVE Voor en Vroegschoolse Educatie 

WAO Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering 

WAS Wijk en Agent Samen 

Wcpv Wet collectieve preventie volksgezondheid 

WEB Wet Educatie en Beroepsonderwijs 

WF Work First 

WFIA Stichting West Holland Foreign Investment Agency 

WIA Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen 

WIW Wet Inschakeling Werkzoekenden 

WMO Wet Maatschappelijke Ondersteuning 

WRO Wet op de Ruimtelijke Ordening 

WSW Wet Sociale Werkvoorziening 

WVG Wet voorzieningen Gehandicapten 

WWB Wet Werk en Bijstand 

Begrippen 

Accres Jaarlijkse groei van de algemene uitkering uit het gemeentefonds, 

gekoppeld aan de groei van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Stijgen 

de rijksuitgaven dan stijgt ook het Gemeentefonds en andersom. 

Afschrijving Jaarlijkse afboeking van een deel van de boekwaarde van een 

geactiveerd goed. De afschrijving wordt geacht waardevermindering van 

het actief tot uitdrukking te brengen. De afschrijving wordt ten laste 

gebracht van de rekening van baten en lasten. 

Algemene reserve Deel van het eigen vermogen dat dienst doet als weerstandsvermogen en 

als buffer voor calamiteiten. 

Algemene uitkering Uitkering uit het Gemeentefonds, aan alle gemeenten op basis van 

algemene verdeelmaatstaven, vastgelegd in de Financiële 

verhoudingswet, met het karakter van algemene middelen. 

Balans Overzicht van activa en passiva (bezittingen en schulden) van een 

organisatie op een bepaald moment. 

Baten De aanduiding volgens de comptabiliteitsvoorschriften voor de 

opbrengsten/inkomsten van de gemeente. 

Begroting Het overzicht van de geraamde (verwachte) baten en lasten in een 

bepaald jaar, opgezet volgens de comptabiliteitsvoorschriften. 

Behoedzaamheidsreserve Landelijke reserve binnen het Gemeentefonds die dient om de gevolgen 

voor de algemene uitkering van sterke fluctuaties in de gecorrigeerde 

rijksuitgaven op te vangen. Daartoe wordt het rijk op voorhand een deel 

van de algemene uitkering landelijk "apart gezet". Op basis van de 

werkelijke rijksuitgaven wordt bezien of (een deel van) reserve aan de 

gemeenten wordt uitgekeerd of dat er nog een bijstorting door de 

gemeenten nodig is. 

Bestemmingsreserves Deel van het eigen vermogen dat is afgezonderd voor specifieke 

aangewezen bestemmingen. 

Budgettair neutraal Een maatregel die de uitkomst van de begroting per saldo niet beïnvloedt. 

Collegeprogramma Dit zijn de hoofdlijnen van het beleid voor een betreffende collegeperiode. 

Comptabiliteitsvoorschriften Voorschriften op grond van Koninklijk Besluit voor de inrichting van de 

gemeentelijke (meerjaren) begroting en rekening. 

Contractloonstijging Stijging van het inkomen per werknemer als gevolg van een afgesloten 

collectieve arbeidsovereenkomst (CAO). 

Dekkingspercentage Bepaalde gemeentelijke lasten kunnen aan de burger worden 

doorberekend (b.v. de kosten van de riolering en reiniging); de mate 

waarin dit gebeurt wordt tot uitdrukking gebracht door het 

dekkingspercentage. Bij een volledige doorberekening is er sprake van 

een dekkingspercentage van 100%. 

Doelmatigheid Verhouding tussen ingezette middelen (kosten) en gerealiseerde doelen 

(opbrengsten).


Egalisatiereserve Een aangehouden genormeerde reserve voor het opvangen van 

schommelingen in de bedrijfsvoering of tarieven. 

Financiering De wijze waarop de gemeente in de behoefte aan geld en kapitaal 

voorziet : het geldbeheer. Uitgaven en inkomsten gaan niet altijd gelijk op 

en voor investeringen wordt in principe geld geleend. Daardoor kunnen 

overschotten of tekorten ontstaan. Op de geld- (kort geld) en 

kapitaalmarkt (lang geld) wordt dit glad gestreken. 

Gemeentefonds Landelijke begrotingsfonds onder ministerieel beheer waarin een deel van 

de opbrengst van de meeste rijksbelastingen wordt gestort. Uit dit fonds 

worden jaarlijks (algemene) uitkeringen gedaan aan de gemeenten ter 

dekking van een deel van hun uitgaven. Deze gelden zijn doorgaans vrij 

besteedbaar. 

Incidenteel Eenmalig, dat wil zeggen niet jaarlijks terugkerende uitgave of inkomsten. 

Inflatiecorrectie rente Beperking van de rentetoevoeging aan eigen reserves tot het 

inflatiepercentage. Het verschil tussen het gehanteerde rentepercentage 

en het inflatiepercentage vloeit terug naar de algemene middelen en krijgt 

deels een structurele dekkingsfunctie en deels een incidentele 

bestedingsfunctie. 

Integratie-uitkeringen Uitkering uit het Gemeentefonds van tijdelijk aard ter overbrugging voor 

gefaseerde overheveling aan specifieke rijksuitkeringen naar de 

algemene uitkering. 

Investering met economisch nut 

Betreft een aanschaf van een bedrijfsmiddel waarvoor op de markt een 

prijs te krijgen is. 

Investering met maatschappelijk nut 

Betreft een aanschaf van een bedrijfsmiddel waarvoor op de markt geen 

prijs te krijgen is. 

Kapitaallasten Kapitaallasten bestaan uit de componenten afschrijving en rentekosten. 

Het zijn exploitatiekosten van activa. De rentekosten ontstaan omdat 

beslag op vermogen wordt gelegd. Door de dalende boekwaarde 

vanwege jaarlijkse afschrijving nemen de rentekosten in de loop van de 

jaren af. 

Kasgeldlimiet Deel van het financieringstekort dat maximaal tegen kort geld mag 

worden geleend. Is het financieringstekort hoger dan de kasgeldlimiet dan 

moet dat via lang geld worden gefinancierd. 

Kengetal Een absoluut getal of een verhoudingsgetal dat is uitgedrukt in fysieke- of 

in geldeenheden en dat de toestand van of de ontwikkeling op een 

beleidsterrein in beeld brengt. 

Kerngegevens Opsomming van relevante gegevens met het doel in één oogopslag een 

indruk te geven waar het in het desbetreffende werkterrein om gaat. 

Kort geld Gelden die worden geleend op de geldmarkt. 

Lang geld Gelden die worden geleend op de kapitaalmarkt. 

Leges Betaling voor een gemeentelijk goed of een dienst op een 

publiekrechtelijke grondslag (b.v. leges paspoorten, leges rijbewijzen). 

Leges mogen kostendekkend zijn. 

Liquiditeitsplanning Een liquiditeitsplanning geeft inzicht in tijdstip, omvang en periode 

waarvoor financieringsmiddelen moeten worden aangetrokken. Door een 

tijdig inzicht in het toekomstig liquiditeitsverloop wordt voorkomen dat dure 

ad-hoc maatregelen moeten worden genomen. 

MARAP's Periodieke managementrapportage, waarin tussentijdse verantwoording 

wordt afgelegd over het gevoerde beleid en waarin nieuwe ontwikkelingen 

worden gesignaleerd. Op basis van deze informatie kan tussentijds 

worden bijgestuurd en vindt bijstelling plaats van de lopende begroting. 

MIP Meerjarig investeringsplan. De concrete uitwerking in jaarplannen is 

geïntegreerd in de begrotingsdocumenten. 

Missie Bestaanrecht (boodschap) van de organisatie, bezien vanuit de 

279 


Concernverslag 2008 


maatschappelijke functie die zij vervult. 

Nominale compensatie De aanpassingen van de algemene uitkering ter compensatie van loon- 

en prijsontwikkelingen. 

Onderuitputting Onderbesteding van budgetten in enig jaar. 

Open-einde-regelingen Regeling op grond waarvan derden buiten de overheid recht hebben op 

geldelijke bijdrage van de overheid of de sociale fondsen ongeacht of 

deze overheid / fondsen voldoende budget daarvoor hebben. Deze 

derden moeten voldoen aan in de regeling vastgelegde voorwaarden. 

Anders dan door het aanpassen van deze voorwaarden kan de overheid 

het beroep op een openeinderegeling niet beheersen. 

Precariorechten Rechten voor het gebruiken van openbare grond of water. Het recht kan 

worden geheven van degenen die voorwerpen onder, op of boven 

openbare gemeentegrond of water hebben of van degene voor wie dit 

gebeurt. 

Rekening Overzicht van de in een bepaald jaar gerealiseerde lasten en baten; de 

jaarrekening dient ter verantwoording van het uitvoeren van de begroting. 

Tevens wordt in de jaarrekening de stand van de gemeentelijke 

vermogenspositie opgemaakt. 

Risicoparagraaf Overzicht van alle bekende risico's tot het moment van het aanbieden van 

de begroting, de meerjarenraming of de jaarrekening. 

Stelpost Een begrotingspost waarop bedragen worden geraamd die nog niet 

specifiek benoemd kunnen worden of nog te verdelen zijn. Per besteding 

dient bestuurlijk nog apart goedkeuring te worden verleend. 

Structureel Blijvend, dat wil zeggen jaarlijks terugkerend; structurele kosten dienen (in 

principe) door structurele opbrengsten worden gedekt. 

Subsidie Overdrachten van gemeente aan derden, zowel particuliere als 

instellingen als natuurlijke personen. Subsidies omvatten zowel de 

bijstandsuitgaven als subsidies in ergere zin. 

Treasury De treasury is het geheel van activiteiten in verband met de financiering. 

Treasuryparagraaf De treasuryparagraaf vormt na inwerkingtreding van de wet FIDO een 

onderdeel van de begroting en de jaarrekening. De treasuryparagraaf in 

de begroting geeft beleidsplannen voor de treasuryfunctie voor de 

komende jaren en in het bijzonder voor het eerst komende jaar. Het 

jaarverslag geeft voor de treasuryfunctie met name de verschillenanalyse 

tussen de plannen in de begroting en de realisatie van de 

beleidsuitvoering van de treasuryfunctie. 

Treasurystatuut Hierin worden de uitgangspunten, doelstellingen, beleidsmatige en 

organisatorische kaders voor de treasuryfunctie vastgelegd. Tevens 

worden regels opgenomen over de inhoud, vorm en periodiciteit van de 

verantwoordingsinformatie van de ambtelijke organisatie aan het college 

van B&W. In het treasurystatuut zullen ook regels worden opgenomen 

over de treasuryparagraaf. 

Tussenbericht Periodieke beleidsrapportage, waarin tussentijdse verantwoording wordt 

afgelegd over het gevoerde beleid en waarin nieuwe ontwikkelingen 

worden gesignaleerd. Op basis van deze informatie kan tussentijds 

worden bijgestuurd en vindt bijstelling plaats van de lopende begroting. 

Voorjaarsnota Nota van het college aan de raad, die in het voorjaar verschijnt en tijdens 

het zgn. voorjaarsdebat wordt besproken. Hierin worden de 

uitgangspunten voor het beleid voor de komende jaren voorgelegd. 

Daarvan afgeleid worden centrale thema's voor het volgende jaar 

aangegeven. 

Voorziening Bedrag gereserveerd voor toekomstige uitgaven waarvan de aard en in 

mindere mate de omvang bekend zijn of om fluctuaties in (exploitatie) 

kosten op te vangen. Voorzieningen vormen geen deel van het eigen 

vermogen.

Concernverslag 2008 - Gemeente Zoetermeer

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?