Maatregelenverordening IAOW en IAOZ - Gemeente Zoetermeer

Maatregelenverordening IAOW en IAOZ
Wetstechnische informatie
Gegevens van de regeling
Overheidsorganisatie
Officiële naam regeling
Citeertitel
Besloten door
Deze versie is geldig tot (als de
vervaldatum is vastgesteld)
Onderwerp
gemeente Zoetermeer
Maatregelenverordening IAOW en IAOZ
Maatregelenverordening IAOW en IAOZ
gemeenteraad
Sociale Zaken, Welzijn en Onderwijs
Opmerkingen m.b.t. de regeling
Geen
Grondslagen
Gemeentewet, art. 147, eerste lid, Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk
arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), art. 35, eerste lid en Wet
inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen
(IOAZ), art. 35, eerste lid.
Regelgeving die op deze regeling is gebaseerd (gedelegeerde regelgeving)
1. Geen.
Overzicht van in de tekst verwerkte wijzigingen
Datum
inwerkingtreding
Terugwerkende
kracht
Betreft Ontstaansbron:
datum
ondertekening;
bron
bekendmaking
15-07-2010 Nieuwe regeling 28-06-2010
Postiljon
01-07-2010
Inwerkingtreding:
datum
ondertekening;
bron
bekendmaking
28-06-2010
Postiljon
01-07-2010
Voorstel
gemeenteraa
d
100261
1

Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen
Artikel 1
Begripsbepalingen
a. In deze verordening wordt verstaan onder:
b. IOAW: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
werknemers;
c. IOAZ: Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen
zelfstandigen;
d. grondslag: toepasselijke grondslag, als bedoeld in artikel artikel 5, derde, vierde en vijfde
lid, van de Ioaw of artikel 5, vierde lid van de Ioaz;
e. maatregel: het verlagen van de uitkering op grond van artikel 20, tweede lid, van de IOAW
of artikel 20, eerste lid, van de IOAZ;
f. uitkering: uitkering als bedoeld in artikel 9 van de IOAW of de IOAZ;
g. college: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Zoetermeer;
h. raad: de gemeenteraad van Zoetermeer.
Artikel 2
Het opleggen van een maatregel
1. Indien belanghebbende die voor de zelfstandige voorziening in het bestaan is
aangewezen op arbeid in dienstbetrekking, naar het oordeel van het college een
verplichting als bedoeld in artikel 13 van de wet, artikel 30c, lid 2 en lid 3 van de Wet
structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen of een op grond van hoofdstuk III van
de IOAW en IOAZ aan de uitkering verbonden verplichting niet of onvoldoende nakomt,
waaronder begrepen het zich jegens het college zeer ernstig misdragen, wordt
overeenkomstig deze verordening een maatregel opgelegd.
2. Een maatregel wordt afgestemd op de ernst van de gedraging, de mate waarin de
belanghebbende de gedraging kan worden verweten en de omstandigheden waarin hij
verkeert.
Artikel 3
Berekeningsgrondslag
De maatregel wordt toegepast op de toepasselijke grondslag.
Artikel 4
Het besluit tot opleggen van een maatregel
In het besluit tot het opleggen van een maatregel worden in ieder geval vermeld: de reden
van de maatregel, de duur van de maatregel, het percentage waarmee de uitkering wordt
verlaagd en/of het bedrag waarmee de uitkering wordt verlaagd en, indien van toepassing,
de reden om af te wijken van een maatregel als bedoeld in de hoofdstukken 2, 3 en 4.
Artikel 5
Het horen van de belanghebbende
1. Voordat een maatregel wordt opgelegd, wordt de belanghebbende in de gelegenheid
gesteld zijn zienswijze naar voren te brengen.
2. Het horen van belanghebbende kan achterwege worden gelaten indien:
a. de vereiste spoed zich daartegen verzet;
b. de belanghebbende reeds eerder in de gelegenheid is gesteld zijn zienswijze naar
voren te brengen en zich sindsdien geen nieuwe relevante feiten of omstandigheden
hebben voorgedaan;
c. de belanghebbende niet heeft voldaan aan een verzoek van het college binnen een
gestelde termijn inlichtingen te verstrekken of medewerking te verlenen als bedoeld in
artikel 13 van de IOAW of IOAZ.
2

Artikel 6
Afzien van het opleggen van een maatregel
1. Het college ziet af van het opleggen van een maatregel indien:
a. elke vorm van verwijtbaarheid ontbreekt; of
b. de gedraging meer dan één jaar vóór constatering van die gedraging door het college
heeft plaatsgevonden, tenzij de gedraging een schending van de inlichtingenplicht
inhoudt en als gevolg van die gedraging ten onrechte uitkering is verstrekt. Een
maatregel wegens schending van de inlichtingenplicht wordt niet opgelegd na verloop
van vijf jaren nadat de betreffende gedraging heeft plaatsgevonden.
2. Het college kan afzien van het opleggen van een maatregel indien het daarvoor
dringende redenen aanwezig acht. Omstandigheden die een rechtstreeks gevolg zijn van
een maatregel worden niet als dringende redenen aangemerkt.
3. Indien het college afziet van het opleggen van een maatregel op grond van dringende
redenen, wordt de belanghebbende daarvan schriftelijk mededeling gedaan.
Artikel 7
Ingangsdatum en periode
1. De maatregel wordt opgelegd met ingang van de kalendermaand volgend op de datum
waarop het besluit tot het opleggen van de maatregel aan de belanghebbende is
bekendgemaakt. Daarbij wordt uitgegaan van de voor die maand geldende grondslag.
2. Bij toekenning van een recht op uitkering kan, in afwijking van het eerste lid, met
terugwerkende kracht een maatregel worden opgelegd indien de verwijtbare gedraging
voorafgaand aan de bekendmaking van het toekenningsbesluit heeft plaatsgevonden.
3. Een maatregel wegens een gedraging als bedoeld in artikel 11, artikel 12 of artikel 13
kan, in afwijking van het eerste lid, ook worden opgelegd met ingang van de datum
waarop de gedraging is aangevangen, onverminderd artikel 7, eerste lid, onderdeel b.
Artikel 8
Samenloop van gedragingen
Indien een belanghebbende zich tegelijkertijd schuldig maakt aan gedragingen in meerdere
categorieën die het niet nakomen van een verplichting als genoemd in artikel 3, eerste lid,
inhouden, worden de op te leggen maatregelen bij elkaar opgeteld.
Hoofdstuk 2 Re-integratie en werkloosheid
Artikel 9
Gedragingen
Gedragingen van belanghebbenden, waardoor de verplichting tot het verlenen van
medewerking aan het verkrijgen of behouden van algemeen geaccepteerde arbeid niet of
onvoldoende is nagekomen, worden onderscheiden in de volgende categorieën:
1. Eerste categorie:
het zich niet tijdig laten registreren als werkzoekende bij het Uitvoeringsinstituut
werknemersverzekeringen of het niet tijdig laten verlengen van de registratie;
2. Tweede categorie:
a. het niet naar vermogen trachten algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen en deze
te aanvaarden;
b. het niet of in onvoldoende mate meewerken aan een onderzoek naar de mogelijkheden
tot arbeidsinschakeling.
3. Derde categorie:
a. gedragingen die de inschakeling in arbeid belemmeren;
b. het niet of in onvoldoende mate gebruikmaken van een door het college aangeboden
voorziening, waaronder sociale activering, gericht op arbeidsinschakeling.
4. Vierde categorie:
a. het niet aanvaarden van algemeen geaccepteerde arbeid;
b. het door eigen toedoen niet behouden van algemeen geaccepteerde arbeid.
3

Artikel 10 Hoogte en duur van de maatregel
1. Onverminderd artikel 2, tweede lid, wordt de maatregel vastgesteld op:
a. tien procent van de grondslag gedurende een maand bij gedragingen van de eerste
categorie;
b. twintig procent van de grondslag gedurende een maand bij gedragingen van de tweede
categorie;
c. veertig procent van de grondslag gedurende een maand bij gedragingen van de derde
categorie;
d. honderd procent van de grondslag gedurende een maand bij gedragingen van de vierde
categorie.
2. De duur van de maatregel als bedoeld in het eerste lid wordt verdubbeld, indien binnen
vierentwintig maanden na bekendmaking van een besluit waarbij een maatregel is
opgelegd, opnieuw een besluit wordt genomen naar aanleiding van een verwijtbare
gedraging van dezelfde of hogere categorie.
3. De hoogte en de duur van de maatregel in de eerste tot en met de derde categorie als
bedoeld in het eerste lid, onderdelen a., b. en c., worden verdubbeld, indien binnen
vierentwintig maanden na bekendmaking van een besluit waarbij een maatregel is
opgelegd, voor een derde of volgende maal een besluit wordt genomen naar aanleiding
van een verwijtbare gedraging van dezelfde of hogere categorie. Indien het een
gedraging in de vierde categorie als bedoeld in het eerste lid, onderdeel d., betreft, wordt
de duur van de maatregel verdubbeld.
4. Met een besluit waarmee een maatregel is opgelegd wordt gelijkgesteld het besluit om
daarvan af te zien op grond van dringende redenen, bedoeld in artikel 6, tweede lid.
Hoofdstuk 3 Niet tijdig of niet nakomen van de inlichtingen- en medewerkingsplicht
Artikel 11
Niet tijdig verstrekken van gegevens en onvoldoende verlenen van
medewerking
1. Indien een belanghebbende de verplichting op grond van artikel 13 van de IOAW of IOAZ
niet of niet volledig is nagekomen door informatie die van belang is voor de verlening van
de uitkering of de voortzetting daarvan niet binnen de door het college daartoe gestelde
termijn te verstrekken, wordt dit aangemerkt als een gedraging van de eerste categorie
als bedoeld in artikel 9.
2. De duur van de maatregel als bedoeld in het eerste lid wordt verdubbeld, indien binnen
24 maanden na bekendmaking van een besluit waarbij een maatregel is opgelegd,
opnieuw een besluit wordt genomen naar aanleiding van een verwijtbare gedraging als
bedoeld in het eerste lid.
3. De hoogte en de duur van de maatregel als bedoeld in het eerste lid worden verdubbeld,
indien binnen vierentwintig maanden na bekendmaking van een besluit waarbij een
maatregel is opgelegd, voor de derde of volgende maal een besluit wordt genomen naar
aanleiding van een verwijtbare gedraging als bedoeld in het eerste lid.
4. Met een besluit waarmee een maatregel is opgelegd wordt gelijkgesteld het besluit om
daarvan af te zien op grond van dringende redenen, bedoeld in artikel 6, tweede lid.
Artikel 12
Niet verstrekken of verstrekken van onjuiste of onvolledige inlichtingen
met gevolgen voor de uitkering
1. Indien het niet of niet behoorlijk nakomen van de inlichtingenplicht bedoeld in artikel 13
van de IOAW of IOAZ heeft geleid tot het ten onrechte of tot een te hoog bedrag
verstrekken van uitkering, wordt de maatregel afgestemd op de hoogte van het
benadelingsbedrag.
4

2. Onverminderd artikel 2, tweede lid, wordt de maatregel op de volgende wijze vastgesteld:
a. bij een benadelingsbedrag tot € 1000: tien procent van de grondslag gedurende een
maand;
b. bij een benadelingsbedrag van € 1000 tot € 2000: twintig procent van de grondslag
gedurende een maand;
c. bij een benadelingsbedrag van € 2000 tot € 4000: veertig procent van de grondslag
gedurende een maand;
d. bij een benadelingsbedrag van € 4000 of meer: honderd procent van de grondslag
gedurende een maand.
3. De hoogte van de maatregel als bedoeld in het tweede lid onder a., b. en c. wordt
verdubbeld, indien binnen vierentwintig maanden na bekendmaking van een besluit
waarbij een maatregel is opgelegd, opnieuw een besluit wordt genomen naar aanleiding
van een verwijtbare gedraging als bedoeld in dit artikel.
4. De duur van de maatregel als bedoeld in het tweede lid onder d. wordt verdubbeld, indien
binnen vierentwintig maanden na bekendmaking van een besluit waarbij een maatregel is
opgelegd, opnieuw een besluit wordt genomen naar aanleiding van een verwijtbare
gedraging als bedoeld in dit artikel.
5. Met een besluit waarmee een maatregel is opgelegd wordt gelijkgesteld het besluit om
daarvan af te zien op grond van dringende redenen, bedoeld in artikel 6, tweede lid.
Artikel 13 Niet verstrekken of verstrekken van onjuiste of onvolledige inlichtingen
zonder gevolgen voor de bijstand
1. Het niet of niet behoorlijk nakomen van de inlichtingenplicht, bedoeld in artikel 13 van de
IOAW of IOAZ, indien dit niet heeft geleid tot het ten onrechte of tot een te hoog bedrag
verstrekken van uitkering, wordt aangemerkt als een gedraging van de eerste categorie
als bedoeld in artikel 9.
2. De duur van de maatregel als bedoeld in het eerste lid wordt verdubbeld, indien binnen
24 maanden na bekendmaking van een besluit waarbij een maatregel is opgelegd,
opnieuw een besluit wordt genomen naar aanleiding van een verwijtbare gedraging als
bedoeld in het eerste lid.
3. De hoogte en de duur van de maatregel als bedoeld in het eerste lid worden verdubbeld,
indien binnen vierentwintig maanden na bekendmaking van een besluit waarbij een
maatregel is opgelegd, voor de derde of volgende maal een besluit wordt genomen naar
aanleiding van een verwijtbare gedraging als bedoeld in het eerste lid.
4. Met een besluit waarmee een maatregel is opgelegd wordt gelijkgesteld het besluit om
daarvan af te zien op grond van dringende redenen, bedoeld in artikel 6, tweede lid.
Hoofdstuk 4 Overige gedragingen die kunnen leiden tot een maatregel
Artikel 14 Zeer ernstige misdragingen
1. Indien een belanghebbende zich zeer ernstig misdraagt tegenover het college of zijn
ambtenaren, onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met de uitvoering
van de IOAW of IOAZ, als bedoeld in artikel 20, tweede lid, van de IOAW of artikel 20,
eerste lid, van de IOAZ, wordt een maatregel opgelegd.
2. De maatregel wordt, onverminderd artikel 2, tweede lid, op de volgende wijze
vastgesteld:
a. Bij verbale agressie: 40% van de grondslag gedurende een maand;
b. Bij bedreiging en zaakgericht fysiek geweld: 80% van de grondslag gedurende een
maand;
c. Bij mensgericht fysiek geweld: 100% van de grondslag gedurende een maand.
5

Hoofdstuk 5 Handhaving
Artikel 15 Handhavingsbeleid
1. Het college stelt ten minste een maal per vier jaren een beleidsplan handhaving vast en
brengt dit ter kennis aan de raad. In dit plan doet het college voorstellen voor de wijze
waarop zij het beleid wenst vorm te geven met betrekking tot het voorkomen en
bestrijden van fraude.
2. Het college brengt jaarlijks aan de gemeenteraad verslag uit over de doeltreffendheid en
de effecten van het beleid.
Hoofdstuk 6 Slotbepalingen
Artikel 16 Uitvoering
1. Deze verordening wordt uitgevoerd door het college.
2. In gevallen, de uitvoering van deze verordening betreffende, waarin de verordening niet
voorziet, beslist het college.
Artikelgewijze toelichting op de Maatregelenverordening IOAW en IOAZ
Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen
Artikel 1 Begripsomschrijving
De begrippen die in de verordening worden gebruikt hebben een gelijkluidende betekenis als
de omschrijving in de IOAW en de IOAZ.
In de verordening wordt het begrip „belanghebbende‟ gebruikt. Dit begrip wordt in artikel 1:2
van de Algemene wet bestuursrecht omschreven als „degene wiens belang rechtstreeks bij
een besluit is betrokken‟.
Artikel 2 Het opleggen van een maatregel
Eerste lid
De IOAW en IOAZ verbinden aan het recht op een uitkering de volgende verplichtingen:
De plicht tot arbeidsinschakeling (artikel 37 IOAW en IOAZ)). Deze plicht houdt in:
1. a. naar vermogen trachten algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen;
b. als werkzoekende geregistreerd staan bij het Uitvoeringsinstituut
werknemersverzekeringen;
c. algemeen geaccepteerde arbeid aanvaarden;
d. nalaten hetgeen inschakeling in de arbeid belemmert;
e. gebruik maken van een door het college aangeboden voorziening, waaronder
begrepen sociale activering, gericht op arbeidsinschakeling, alsmede meewerken aan
een onderzoek naar de mogelijkheden tot arbeidsinschakeling.
2. De informatieplicht (artikel 13, lid 1 IOAW en IOAZ). Op een uitkeringsgerechtigde rust
de verplichting aan het college op verzoek of onverwijld uit eigen beweging mededeling te
doen van alle feiten en omstandigheden waarvan hem redelijkerwijs duidelijk moet zijn, dat
zij van invloed kunnen zijn op zijn arbeidsinschakeling of het recht op uitkering.
6

3. De medewerkingsplicht (artikel 13, lid 2 IOAW en IOAZ). Dit is de plicht van
uitkeringsgerechtigden om desgevraagd het college de medewerking te verlenen die
redelijkerwijs nodig is voor de uitvoering van de wet. De medewerkingsplicht kan uit allerlei
concrete verplichtingen bestaan, zoals het toestaan van huisbezoek of het meewerken aan
een psychologisch onderzoek. Schending van de medewerkingsplicht kan ook tot uiting
komen in het zich zeer ernstig misdragen jegens het college.
De Wet SUWI legt ook verplichtingen op aan uitkeringsgerechtigden. Het betreft de
verplichting om alle gevraagde gegevens en bewijsstukken aan de Centrale organisatie werk
en inkomen te verstrekken die nodig zijn voor de beslissing door het college (artikel 30c, lid 2
en lid 3 Wet SUWI) en de verplichting om op verzoek of onverwijld uit eigen beweging alle
feiten en omstandigheden mee te delen aan de Centrale organisatie werk en inkomen,
waarvan hem redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op het recht op
uitkering, het geldend maken van het recht op uitkering of de hoogte of de duur van de
uitkering.
Tweede lid
In deze verordening zijn voor allerlei gedragingen die een schending van een verplichting
betekenen, standaardmaatregelen vastgesteld in de vorm van een vaste (procentuele)
verlaging van de grondslag.
In het tweede lid is de hoofdregel neergelegd: het college dient een op te leggen maatregel
af te stemmen op de individuele omstandigheden van de belanghebbende en de mate van
verwijtbaarheid. Deze bepaling brengt met zich mee dat het college bij elke op te leggen
maatregel zal moeten nagaan of gelet op de Maatregelenverordening IOAW en IOAZ
individuele omstandigheden van de betrokkene afwijking van de hoogte en de duur van de
voorgeschreven standaardmaatregel geboden is. Afwijking van de standaardmaatregel kan
zowel een verzwaring als een matiging betekenen.
Dit betekent dat het college bij het beoordelen of een maatregel moet worden genomen, en
zo ja welke, telkens de volgende drie stappen moet doorlopen:
▪ Stap 1: vaststellen van de ernst van de gedraging,
▪ Stap 2: vaststellen van de verwijtbaarheid,
▪ Stap 3: vaststellen van de omstandigheden van de uitkeringsgerechtigde.
De ernst van de gedraging komt tot uitdrukking in het standaardpercentage waarmee de
grondslag wordt verlaagd. Wat betreft de beoordeling van de mate van verwijtbaarheid wordt
verwezen naar de toelichting bij artikel 6.
Matiging van de maatregel wegens persoonlijke omstandigheden kan bijvoorbeeld in de
volgende gevallen aan de orde zijn:
▪ bijzondere financiële omstandigheden van de belanghebbende, zoals bijvoorbeeld hoge
lasten of uitgaven van bijzondere aard waarvoor geen financiële tegemoetkoming mogelijk is;
▪ sociale omstandigheden, zoals bijvoorbeeld gedragsproblemen van de belanghebbende
zelf of diens kinderen.
Artikel 3 De berekeningsgrondslag
In dit artikel is het uitgangspunt vastgelegd dat een maatregel wordt opgelegd over de
grondslag.
Artikel 4 Het besluit tot opleggen van een maatregel
Het verlagen van de uitkering vanwege een op te leggen maatregel vindt plaats door middel
van een besluit.
7

Indien een maatregel met terugwerkende kracht wordt opgelegd, moet een besluit tot
herziening van de uitkering worden genomen (artikel 17, lid 3, IOAW en IOAZ).
Tegen beide besluiten kan door belanghebbende bezwaar en beroep worden aangetekend.
Aangegeven staat, wat in het besluit in ieder geval moet worden vermeld. Deze eisen vloeien
rechtstreeks voort uit de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en dan met name het
motiveringsbeginsel. Het motiveringsvereiste houdt onder andere in, dat een besluit kenbaar
is en van een deugdelijke motivering moet zijn voorzien.
Een maatregel wordt voor een bepaalde tijd opgelegd. Door een maatregel voor een
bepaalde periode op te leggen, weet de uitkeringsgerechtigde die met een maatregel wordt
geconfronteerd, waar hij aan toe is. Na afloop van de periode waarvoor de maatregel is
getroffen, kan opnieuw een maatregel worden opgelegd. Hiervoor is dan wel weer een apart
besluit nodig.
Artikel 5 Het horen van de belanghebbende
Eerste lid
Op grond van afdeling 4.1.2. van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) is in een aantal
gevallen het horen van de belanghebbende verplicht bij de voorbereiding van beschikkingen.
Deze hoorplicht geldt echter niet bij de voorbereiding van beschikkingen die betrekking
hebben op een financiële aanspraak, indien tegen de beschikking bezwaar kan worden
gemaakt en de nadelige gevolgen na bezwaar ongedaan kunnen worden gemaakt (artikel
4:12 Awb).
In dit artikel wordt het horen van de belanghebbende voordat een maatregel wordt opgelegd
echter in beginsel voorgeschreven. Hoewel het wettelijk gezien niet altijd verplicht is, is het
horen van de belanghebbende van belang om te kunnen komen tot een zorgvuldige
voorbereiding, belangenafweging en motivering van een besluit, wat in de Awb wel is
voorgeschreven. Overigens kan het horen zowel mondeling als schriftelijk of telefonisch
gebeuren, al naar gelang de wens van de belanghebbende.
Tweede lid
Het tweede lid bevat een aantal uitzonderingen op de hoorplicht. De onderdelen a. en b.
staan ook genoemd in artikel 4:11 Awb. Of hiervan gebruik wordt gemaakt is onderwerp van
een beoordeling van de individuele omstandigheden.
Onderdeel c. is van toepassing indien de belanghebbende niet tijdig heeft voldaan aan de
verplichting binnen een bepaalde termijn inlichtingen te verstrekken of de door het college
gevraagde medewerking te verlenen. Omdat aan belanghebbende altijd een termijn wordt
gegeven om het verzuim te herstellen, is het redelijk het horen in dergelijke gevallen
achterwege te laten.
Artikel 6 Afzien van het opleggen van een maatregel
Lid 1
Het afzien van het opleggen van een maatregel ‘indien elke vorm van verwijtbaarheid’
ontbreekt, is in artikel 20, lid 3, IOAW en IOAZ geregeld.
Een andere reden om af te zien van het opleggen van een maatregel is, dat de gedraging te
lang geleden heeft plaatsgevonden (verjaring). Omwille van de effectiviteit is het nodig, dat
een maatregel spoedig nadat de gedraging heeft plaatsgehad, wordt opgelegd. Om deze
reden is onder b geregeld, dat geen maatregelen meer worden opgelegd voor gedragingen
die langer dan één jaar geleden hebben plaatsgevonden.
Voor gedragingen die een schending van de informatieplicht inhouden en als gevolg
waarvan ten onrechte uitkering is verleend of een te hoog bedrag aan uitkering is verleend,
8

geldt in de verordening een verjaringstermijn van vijf jaar. Met deze termijn wordt
aangesloten bij de termijn die staat in het oude artikel 20e van de IOAW / IOAZ in verband
met het opleggen van een boete wegens niet-nakoming van de informatieplicht. Een termijn
van vijf jaar ligt voor de hand gelet op de ernst van de gedraging (fraude) en gelet op het feit
dat de gemeente vaak tijd nodig zal hebben om de omvang van de fraude (het
benadelingsbedrag) vast te stellen.
Lid 2
Hierin wordt geregeld, dat kan worden afgezien van het opleggen van een maatregel indien
daarvoor dringende redenen aanwezig worden geacht. Wat dringende redenen zijn, is
afhankelijk van de concrete situatie en kan dus niet op voorhand worden vastgelegd.
Omstandigheden die een rechtstreeks gevolg zijn van de opgelegde maatregel worden niet
als dringend aangemerkt. Te denken valt aan financiële problemen als gevolg van een
maatregel.
Lid 3
Het doen van een schriftelijke mededeling dat wordt afgezien van het opleggen van een
maatregel wegens dringende redenen, is van belang in verband met eventuele recidive.
Artikel 7 Ingangsdatum en periode
Eerste lid
In dit artikellid is het uitgangspunt opgenomen dat een maatregel naar de toekomst wordt
opgelegd. Zodra de gedraging is geconstateerd, vereist de “lik op stuk” gedachte dat de
maatregel zo snel mogelijk wordt geëffectueerd. Bovendien is het bij het opleggen van een
maatregel in de toekomst niet nodig het recht op bijstand te herzien.
Tweede lid
Bij (een eerste) toekenning van de uitkering kan het wenselijk zijn de maatregel niet naar de
toekomst toe op te leggen, maar met terugwerkende kracht. De relatie tussen de maatregel
en het verwijtbare gedrag is dan duidelijker wanneer de maatregel met terugwerkende kracht
(het besluit tot toekenning van de uitkering wordt immers pas een aantal weken na de
meldingsdatum genomen) over de eerste maand uitkering wordt opgelegd
Derde lid
Als een belanghebbende geen of onjuiste inlichtingen heeft verstrekt waardoor er teveel of
ten onrechte uitkering is verstrekt (fraude), dan kan de uitkering worden beëindigd. Het is in
dat geval niet mogelijk naar de toekomst toe een maatregel op te leggen. Immers, als er
geen uitkering meer is, kan er ook geen verlaging op worden toegepast. In dergelijke
situaties is het dan ook wenselijk de maatregel met terugwerkende kracht op te leggen,
vanaf het moment dat de gedraging heeft plaatsgevonden. Dit kan overigens alleen als er
gedurende de periode waarin werd gefraudeerd nog recht op een uitkering bestond. Als
namelijk achteraf blijkt dat het recht op de uitkering volledig moet worden ingetrokken omdat
een belanghebbende inkomsten boven de grondslag had of omdat het recht op bijstand bij
nader inzien niet meer kan worden vastgesteld, dan is er geen uitkering meer waarover de
maatregel kan worden opgelegd.
Artikel 8 Samenloop van gedragingen
De regeling voor de samenloop van gedragingen heeft betrekking op verschillende
gedragingen van een uitkeringsgerechtigde die - min of meer - gelijktijdig plaatsvinden.
9

Deze bepaling geldt niet voor één bepaalde gedraging die schending van meerdere
verplichtingen met zich brengt. Indien daarvan sprake is, dient voor het opleggen van de
maatregel te worden uitgegaan van de gedraging waarop de zwaarste maatregel van
toepassing is. Dit laat overigens onverlet dat bij het onderzoek naar de mate van
verwijtbaarheid en de omstandigheden van de belanghebbende, zowel tot een hogere als
lagere maatregel kan worden geconcludeerd.
Hoofdstuk 2 Geen of onvoldoende medewerking verlenen aan het verkrijgen of
behouden van algemeen geaccepteerde arbeid
Artikel 9 Gedragingen
De gedragingen die verband houden met het geen of onvoldoende medewerking verlenen
aan het verkrijgen of behouden van algemeen geaccepteerde arbeid, worden in vier
categorieën onderscheiden. Hierbij is de ernst van de gedraging het onderscheidend
criterium. Een gedraging wordt ernstiger geacht naarmate de gedraging concretere gevolgen
heeft voor het niet verkrijgen of behouden van arbeid.
De eerste categorie betreft de formele verplichting zich als werkzoekende in te schrijven bij
het Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen en als zodanig ingeschreven te blijven.
De tweede categorie betreft de verplichting tot een actieve opstelling op de arbeidsmarkt, de
eigen verantwoordelijkheid van de belanghebbende om bijvoorbeeld voldoende te solliciteren
en te voldoen aan een oproep.
In de derde categorie gaat het om gedragingen die direct een aanleiding vormen tot een
beroep op uitkering of het zonder noodzaak langer voortduren daarvan. Het gaat hier om het
stellen van onverantwoorde beperkingen ten aanzien van de te aanvaarden arbeid en om
gedragingen die de kansen op arbeidsinschakeling verminderen. Voorbeelden van deze
categorie zijn een negatieve houding bij sollicitaties en het onvoldoende meewerken aan de
uitvoering van een trajectplan.
Ook sociale activering kan deel uitmaken van een trajectplan. Voorwaarde is dan wel dat de
activering op arbeidsinschakeling moet zijn gericht. Omdat het om een relatief kwetsbare
groep belanghebbenden gaat, is het van belang om bij het overwegen van een maatregel
zorgvuldig naar de mate van verwijtbaarheid en de individuele omstandigheden te kijken. Bij
belanghebbenden waarbij arbeidsinschakeling is uitgesloten en sociale activering slechts
gericht is op maatschappelijke participatie, is een maatregel niet aan de orde.
De vierde categorie betreft het niet aanvaarden van algemeen geaccepteerde arbeid
alsmede door eigen toedoen voorafgaand aan de aanvraag arbeid niet behouden dan wel
tijdens de uitkeringsperiode deeltijdarbeid niet behouden.
Artikel 10 Hoogte en duur van de maatregel
Eerste lid
Deze bepaling bevat de standaardmaatregelen voor de vier categorieën van gedragingen die
verband houden met het geen of onvoldoende medewerking verlenen aan het verkrijgen of
behouden van arbeid.
Tweede tot en met vierde lid
Van recidive is sprake indien binnen een periode van 24 maanden na bekendmaking van
een besluit opnieuw een besluit wordt genomen na een gedraging in dezelfde of hogere
categorie. In de bepaling komt tot uitdrukking dat de bestuurlijke reactie - al dan niet na
bezwaar - op de gedraging bepalend is voor de vaststelling van de periode van recidive. Dat
is zowel van belang met het oog op de rechtszekerheid, als vanwege het gegeven dat niet
altijd het moment van de gedraging -zoals bij de constatering dat onvoldoende is
gesolliciteerd- kan worden bepaald.
10

Uitgangspunt bij recidive is dat de periode van de maatregel wordt verdubbeld bij herhaling
van de gedraging binnen 24 maanden. Het moet dan wel gaan dan om een gedraging uit
dezelfde of een hogere categorie; indien het om een gedraging uit een lagere categorie gaat
is er geen sprake van recidive.
Indien de belanghebbende zich in een periode van 24 maanden voor een derde of volgende
maal verwijtbaar gedraagt, wordt zowel de periode als de hoogte van de maatregel
verdubbeld. Dat kan echter niet bij een maatregel in categorie 4, reden waarom in dat geval
de duur wordt verdubbeld.
Indien de belanghebbende volhardt in verwijtbare gedragingen, biedt een stelsel van
gestandaardiseerde gedragingen geen uitkomst meer. In dergelijke gevallen is een
individuele afweging gewenst.
Hoofdstuk 3 Niet tijdig of niet nakomen van de inlichtingen- en medewerkingsplicht
Artikel 11 Niet tijdig verstrekken van gegevens en onvoldoende verlenen van
medewerking
Indien belanghebbende de voor de verlening van uitkering van belang zijnde gegevens of
gevorderde bewijsstukken niet op tijd verstrekt en de feiten en omstandigheden niet kunnen
worden vastgesteld op grond van bij wettelijk voorschrift als authentiek aangemerkte
gegevens dan wel kunnen worden verkregen uit bij ministeriële regeling aan te wijzen
administraties, kan - voor zover van toepassing - het recht op uitkering worden opgeschort
(artikel 17, lid 1, van de IOAW en IOAZ). Vervolgens wordt belanghebbende alsnog in de
gelegenheid gesteld om zijn verzuim binnen een gestelde termijn te herstellen (de
hersteltermijn). Als de gevraagde informatie niet binnen de gestelde termijn wordt verstrekt,
wordt de uitkering stopgezet (het intrekken van het besluit tot toekenning van uitkering). Als
de gevraagde gegevens wel binnen de hersteltermijn worden verstrekt, wordt de uitkering
voortgezet waarbij een maatregel wordt opgelegd.
Voor de recidivebepalingen: zie de toelichting op artikel 10.
Artikel 12 Niet verstrekken of verstrekken van onjuiste of onvolledige inlichtingen met
gevolgen voor de uitkering
Eerste lid
In artikel 13, lid 1, van de IOAW en IOAZ is bepaald, dat belanghebbende op verzoek of
onverwijld uit eigen beweging mededeling doet van alle feiten en omstandigheden waarvan
hem redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op zijn
arbeidsinschakeling of het recht op uitkering.
De ernst van de gedraging komt tot uitdrukking in de hoogte van het benadelingsbedrag. Het
percentage van de maatregel wordt hierop afgestemd.
Tweede lid
De maatregel wegens het niet of niet behoorlijk nakomen van de inlichtingenplicht bedoeld in
artikel 13 van de IOAW en IOAZ wordt afhankelijk gesteld van de hoogte van het bedrag aan
uitkering dat als gevolg van de schending van die verplichting ten onrechte of te veel aan de
belanghebbende is betaald.
De maatregel wordt toegepast op de toekomstige uitkering van de belanghebbende of,
indien dit niet mogelijk is, met terugwerkende kracht. Zie hiervoor ook de toelichting op artikel
11

Derde lid
Uitgangspunt bij recidive is dat de hoogte van de maatregel wordt verdubbeld bij herhaling
van de gedraging binnen 24 maanden. Gelet op de ernst van de gedraging in het algemeen,
maakt het niet uit voor welk bedrag is gefraudeerd; recidive betekent altijd verdubbeling van
de hoogte van de maatregel in de categorie waarin de benadeling valt.
Vierde lid
Indien de recidive benadeling betreft in de hoogste categorie, is verdubbeling van de hoogte
van de maatregel niet mogelijk. Daarom is hier gekozen voor verdubbeling van de periode.
Vijfde lid
Verwezen wordt naar de toelichting op artikel 6, tweede en derde lid.
Artikel 13 Niet verstrekken of verstrekken van onjuiste of onvolledige inlichtingen
zonder gevolgen voor de uitkering
Eerste lid
In dit artikel wordt de zogeheten „nulfraude‟ geregeld: het verstrekken van onjuiste of
onvolledige inlichtingen, zonder dat deze gedraging gevolgen heeft voor de hoogte van de
bijstand. Voorbeeld van een nulfraude is het niet melden van vrijwilligerswerk.
Tweede tot en met vierde lid
Zie de toelichting op artikel 10.
Hoofdstuk 4 Overige gedragingen die kunnen leiden tot een maatregel
Artikel 14 Zeer ernstige misdragingen
Indien de betrokkene zich zeer ernstig misdraagt jegens het college of ambtenaren die met
de uitvoering van de betreffende wetgeving zijn belast, is een forse maatregel op zijn plaats.
Bij verbale agressie hoort dan ook een maatregel van 40%, bij bedreiging en zaakgericht
fysiek geweld 80% en bij mensgericht fysiek geweld 100%. Verder kan worden overwogen
aangifte te doen en/of de betrokkene aansprakelijk te stellen voor geleden schade. Vanwege
deze mogelijke cumulatie van acties is afgezien van een regeling voor recidive.
Daarnaast is het Anti-Agressie Protocol van januari 2010 van toepassing.
Hoofdstuk 5 Handhaving
Artikel 15 Handhavingsbeleid
Artikel 15 is een uitwerking van de verordenende taak van de raad met betrekking tot de
bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik van de IOAW en IOAZ. In het eerste lid is
geregeld dat het college tenminste een maal per vier jaren een plan opstelt waarin staat hoe
het de recht- en doelmatigheid van zowel de uitkeringen als de inzet van voorzieningen wil
handhaven, waaronder begrepen hoe fraude en oneigenlijk gebruik moeten worden
voorkomen en bestreden. Het plan wordt ter kennis gebracht aan de raad.
Op grond van het tweede lid brengt het college jaarlijks verslag uit aan de raad.
Hoofdstuk 6 Slotbepalingen
Artikel 16 Uitvoering
12

In dit artikel is geregeld dat de uitvoering van deze verordening is opgedragen aan het
college van burgemeester en wethouders.
13

Artikel 17 Inwerkingtreding
De verordening treedt in werking na de periode waarin een inleidend verzoek tot het houden
van een referendum kan worden ingediend.
Artikel 18 Citeertitel
Dit artikel spreekt voor zich.
14

Artikel 17 Inwerkingtreding
Deze verordening treedt in werking twee weken na de datum van publicatie, tenzij een
inleidend verzoek tot het houden van een referendum over deze verordening is ingediend.
Artikel 18 Citeertitel
Deze verordening kan worden aangehaald als: Maatregelenverordening IOAW en IOAZ
2010
Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van
De voorzitter,
de griffier,
18