magma 2 - Genootschap van Maag-Darm-Leverartsen

ONCOLOGIE
LANDELIJKE OVERLEVINGSCIJFERS NEDERLANDSE KANKERREGISTRATIE
Overlevingskansen voor patiënten met
darmkanker verbeterd
De Nederlandse Kankerregistratie verzamelt sinds eind jaren tachtig van de vorige eeuw gegevens van
kankerpatiënten, zoals tumorsoort, diagnosedatum, stadium en relatieve overleving.
Wat blijkt: de overlevingskansen voor patiënten met darmkanker zijn verbeterd.
De vijfjaarsoverleving bij dikkedarmkanker is in de periode
1992–1996 van 55% toegenomen naar 59% in de periode
2002–2006. Voor een belangrijk deel wordt dit bepaald door een
verbeterde overleving van 47% naar 61% bij patiënten met stadium-
III-tumoren (zie Figuur 1). Voor deze groep is adjuvante chemotherapie
sinds eind jaren negentig de behandeling van keuze.
Ook voor patiënten met stadium II en gemetastaseerde ziekte is de
overleving echter verbeterd, namelijk van 72% naar 78% en van 4%
naar 8%. In het laatste geval spelen uitgebreidere mogelijkheden
voor palliatieve chemotherapie en lokale behandelingen van long- en
levermetastasen waarschijnlijk een rol. Voor de patiënten met
stadium-II-tumoren kunnen betere operatietechnieken met meer
adequate lymfkliersampling een verklaring zijn.
De overleving van patiënten met een rectumcarcinoom is in dezelfde
periode verbeterd van 55% naar 61%. Hieraan hebben de nauwkeurig
gesuperviseerde en georganiseerde introductie van de TMEtechniek
en neo-adjuvante radiotherapie binnen de landelijke TMEstudie
bijgedragen. Veel winst is nog te behalen bij behandeling van
oesofagus-, maag- en pancreascarcinomen. Uit Tabel 1 blijkt dat de
Tabel 1
Relatieve overleving* van kankerpatienten (>15 jaar) in Nederland
Jaar van diagnose
colon rectum oesofagus maag pancreas
1992–1996 55% 55% 10% 19% 3%
2002–2006 59% 61% 14% 21% 5%
* Relatieve overleving:
de waargenomen overleving is gecorrigeerd voor de verwachte sterfte op basis van
leeftijd en geslacht van alle individuele patiënten.
overlevingscijfers hier nog bedroevend laag zijn.
Recent heeft de EUROCARE-werkgroep relatieve overlevingscijfers
laten zien van patiënten bij wie in de periodes 1988–1990 en
1997–1999 de diagnose kanker werd gesteld (Eur J Cancer, april
2009). Hierin participeerden 49 kankerregistraties uit achttien Europese
landen. Vanuit Nederland waren dat het IKA, IKN en IKZ.
Hoewel niet alle landen beschikken over een uitgebreid registratiesysteem
zoals dat van de Nederlandse Kankerregistratie, laten de
cijfers een eenduidig beeld zien. De vijfjaars relatieve overleving
voor colorectaal carcinoom ging in deze periode van 48% naar 54%,
die van maagkanker van 22% naar 24%. Nederland presteerde
daarmee voor wat betreft het colorectaal carcinoom boven het Europese
gemiddelde, maar voor wat betreft het maagcarcinoom daaronder.
Dit ondanks de D1-D2-studie die in Nederland tussen 1989 en
1993 heeft gelopen. Mogelijk speelt hierbij een rol dat in Nederland
artsen altijd zeer terughoudend zijn geweest met chemotherapie.
Referenties
www.kankerregistratie.nl, www.eurocare.it
Figuur 1 – Cijfers IKN.
37