Pdf - 182 KB - Luisterpunt

verhaal over de illusie van fictie, en het geringe belang om de feiten te kennen in de
biografie van een auteur. Paradoxaal genoeg zijn het de feiten uit het leven van de
schrijver Terrin die gezichtsbepalend zijn voor deze roman.
In “Post Mortem” gaat het over de schrijver Emiel Steegman. Zijn uitgever heeft een
feestelijk diner gepland met enkele buitenlandse collega's. Steegman heeft er weinig
trek in, en besluit om zich af te melden. Terwijl hij onder de douche staat met een kop
vol schuim schiet hem het zinnetje te binnen waarmee hij zijn excuus zal optuigen:
'Wegens nogal moeilijke tijden in de familie.'
Met zo'n formulering roep je het noodlot vanzelf over je af, als een omgekeerde
bezwering. In de familie is niets aan de hand. Nog niet. Steegman is gelukkig met zijn
vrouw en hun dochter, de bijna vierjarige Renee. Maar de spanning is van begin af
aan voelbaar; het is wachten tot het misgaat.
Tot die tijd buigt Steegman zich over de vraag wat zijn toekomstige biograaf aanmoet
met dat dringende excuus. Er zal niets te vinden zijn, meent Steegman. Deze kwestie
brengt hem op een idee voor een nieuwe roman, waarin misdaadauteur T de
hoofdrol speelt. De celdeling binnen “Post Mortem” is dan volop begonnen, in een
rap tempo vermenigvuldigen zich de invalshoeken. Want niet alleen besluit
Steegman T te modelleren naar zichzelf, om zodoende een autobiografische roman
te schrijven, ook voltrekt zich de catastrofe waarop Terrin vanaf de eerste pagina's
zinspeelde.
Wanneer Steegman Renee komt ophalen van een verjaardagspartijtje, blijkt zijn
dochter in een comateuze slaap gevallen. Ze ligt op de bank, terwijl ze thuis allang
geen middagdutje meer doet. Steegman is ongerust, maar laat zich sussen door de
familie van Renees vriendinnetje.
De situatie is volslagen beklemmend: Steegmans besef dat het ernstig mis is, versus
de verjaarsvisite die doet alsof er niets aan de hand is. 'Hoe meer ze slapen, hoe
beter', grapt er iemand van de familie.
Een vergelijkbaar conflict beschreef Terrin in zijn vorige roman, “De bewaker”, waarin
twee beveiligingsbeambten de ondergrondse ingang van een verlaten
appartementencomplex moeten bewaken. Verstoken van informatie proberen zij hun
situatie te duiden. Is er een oorlog aan de gang? Worden ze soms getest? Tastend in
het niets proberen ze signalen van de buitenwereld op te vangen.
Met het aanschouwelijk maken van die existentiële beklemming brengt Terrin een
eerbetoon aan Willem Frederik Hermans, wiens werk de auteur stevig op zich heeft
laten inwerken. Ook in het gestaalde motto zien we Hermans terug: 'We zijn niet wie
we zijn, we zijn wat de wereld van ons weet', een motto dat ons dieper de roman
indrukt op het moment dat duidelijk wordt dat Terrin een dochtertje heeft, Renee. In
2010 werd ze geveld door een herseninfarct dat haar in een coma bracht en daarna
haar ontwikkeling stoorde. Het was het jaar waarin Terrin “De bewaker” moest zien te
voltooien. Steegman blijft op de been door te schrijven, Terrin deed hetzelfde.
Lezen we hier via een omweg toch een roman met sterk autobiografische inslag,
maar dan wel een die dat meteen thematiseert, bekritiseert en zo duizelingwekkende
poëticale perspectieven biedt. Even pakkend zijn de observaties die Terrin Steegman