Vlinders in hellingbossen - Vlindernet

ongekapte referentie voorkomen, zowel in de jonge stadia als in de
stakenfase. Het gaat hier om deels bedreigde soorten die kenmerkend zijn
voor de kalkrijke bosranden in het Heuvelland.
Nachtvlinders van opener vegetatie, zoals graslanden waren wel
voornamelijk aangewezen op de jonge ontwikkelingsstadia, maar dit
betrof overwegend algemene soorten.
De dagvlinders werden met weinig soorten waargenomen. Net als de
nachtvlinders van open landschappen waren de dagvlinders vooral in de
jonge stadia na kap te vinden. Dit komt overeen met de verwachtingen,
aangezien dagvlinders ten eerste veelal aangewezen zijn op een warm
microklimaat voor hun larvale ontwikkeling, ze ten tweede meer
lichtminnende kruiden benutten en ten derde bronpopulaties in de nabije
omgeving vaak klein zijn of ontbreken.
Het ontbreken van de meeste aandachtsoorten kan voor de nachtvlinders
deels een kwestie van onderbemonstering zijn, voor de dagvlinders is dit
niet het geval. Voor de meeste soorten zijn de waard- en nectarplanten
wel aanwezig en mag spontane kolonisatie (op termijn) ook wel worden
verwacht. Het ontbreken van deze soorten lijkt voor een belangrijk deel te
wijten aan een onvoldoende aanbod van waardplanten onder de juiste
condities. Het ontbreken van een mobiele soort als de keizersmantel – in
2009 wel waargenomen op de Sint Pietersberg, het Savelsbos en de
Eyserbossen – bij een behoorlijke bedekking aan waardplanten (viooltjes),
kan bijvoorbeeld te wijten zijn aan een te beschaduwde groeiplaats van de
viooltjes. Het microklimaat van bosranden en open plekken lijkt voor
dagvlinders een belangrijke voorwaarde te zijn voor een geschikte habitat.
De optimale condities zijn echter niet goed genoeg bekend.
Nader vervolgonderzoek zou zich moeten richten op:
Een intensievere of uitgebreidere bemonstering van de
nachtvlinderfauna, bijvoorbeeld door met 2 of 3 vallen per
ontwikkelingsstadium en een iets hogere frequentie te
bemonsteren;
Vergroting van het inzicht in de optimale habitatcondities voor de
aandachtsoorten. Vergelijkend onderzoek in referentiegebieden in
de regio (inclusief Eifel en Ardennen) is daarvoor wenselijk.
Vooral voor dagvlinders van de Rode Lijst als Keizersmantel
(viooltjes!) en Boswitje (bosranden) kan aangepast beheer op
basis van betere inzichten hun terugkeer respectievelijk
uitbreiding zeker bespoedigen!
DE VLINDERSTICHTING 2009 | Vlinders en beheer van hellingbossen 20