01.09.2013 Views

Zoektocht naar de oorsprong van significante windschade ... - Nvbm

Zoektocht naar de oorsprong van significante windschade ... - Nvbm

Zoektocht naar de oorsprong van significante windschade ... - Nvbm

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Op gematig<strong>de</strong> breedten zien we dat <strong>de</strong><br />

convectieve inmenging <strong>van</strong> droge lucht<br />

(entrainment <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> droge atmosfeer<br />

boven <strong>de</strong> convectieve grenslaag)<br />

bepalend is voor <strong>de</strong> verhouding tussen<br />

voelbare en latente warmteflux. De dag<br />

begint met een snel stijgen<strong>de</strong> voelbare<br />

warmteflux <strong>van</strong>af een opwarmend aardoppervlak,<br />

thermiekbellen komen los, <strong>de</strong><br />

grenslaag groeit en turbulente wervels<br />

zorgen voor entrainment <strong>van</strong> drogere<br />

lucht (figuur 1). Hierdoor neemt <strong>de</strong> relatieve<br />

vochtigheid af, en neemt <strong>de</strong> verdamping<br />

toe. Mid<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> dag is dan<br />

<strong>de</strong> latente flux dominant, <strong>de</strong> convectie<br />

wordt dan vooral gedreven door vrijkomend<br />

vocht.<br />

In <strong>de</strong> tropen wordt, bij <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> stralingsforcering,<br />

<strong>de</strong> convectieve grenslaag<br />

min<strong>de</strong>r diep dan op gematig<strong>de</strong> breedten.<br />

In een warme atmosfeer is stijgt namelijk<br />

<strong>de</strong> verzadigings-dampspanning heel snel<br />

met het oplopen <strong>van</strong> <strong>de</strong> temperatuur. De<br />

’s ochtends opwarmen<strong>de</strong> grenslaag wordt<br />

dan relatief snel droger waardoor <strong>de</strong> verdamping<br />

snel toeneemt.<br />

Meer in het algemeen blijkt <strong>de</strong> diepte <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> convectieve grenslaag en <strong>de</strong> vochtigheid<br />

aan <strong>de</strong> top er<strong>van</strong> (wolkenvorming)<br />

sterk afhankelijk <strong>van</strong> zowel lan<strong>de</strong>igenschappen<br />

(bo<strong>de</strong>mvocht, gewas) als <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> mate <strong>van</strong> entrainment (hoe droog is<br />

<strong>de</strong> vrije atmosfeer). Een numeriek mo<strong>de</strong>l<br />

dat <strong>de</strong> entrainment niet goed mo<strong>de</strong>lleert,<br />

zal dus ook falen in het produceren <strong>van</strong><br />

goe<strong>de</strong> temperatuur- en vochtprofielen in<br />

<strong>de</strong> grenslaag.<br />

Als er sprake is <strong>van</strong> heterogene landschappen<br />

ontstaan er kleinschalige<br />

24<br />

NVBM Me<strong>de</strong><strong>de</strong>lingen<br />

Extra ALV<br />

Met <strong>de</strong> NVBM-le<strong>de</strong>n zijn tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> ALV<br />

en een speciaal hiervoor<br />

gehou<strong>de</strong>n extra ALV, aanpassingen<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> statuten<br />

afgesproken. De wijzigingen<br />

maken het ook voor<br />

niet-beroepsmeteorologen<br />

mogelijk om lid <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

vereniging te wor<strong>de</strong>n.<br />

Uiteraard blijven betrokkenheid<br />

bij <strong>de</strong> meteorologie<br />

en on<strong>de</strong>rschrijven <strong>van</strong><br />

<strong>de</strong> NVBM beroepsco<strong>de</strong><br />

belangrijke voorwaar<strong>de</strong>n.<br />

Met het toelaten <strong>van</strong> nietberoepsmeteorologen<br />

tot<br />

<strong>de</strong> vereniging kan <strong>de</strong> naam<br />

Meteorologica 3 - 2011<br />

Figuur 1. Verticale doorsne<strong>de</strong> <strong>van</strong> een convectieve grenslaag (berekend met een LES mo<strong>de</strong>l). Warme<br />

en vochtige (blauw) thermiekbellen stijgen op, op an<strong>de</strong>re plekken veroorzaken dalen<strong>de</strong> bewegingen<br />

entrainment <strong>van</strong> droge lucht (rood) <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> vrije atmosfeer. Het menglaagmo<strong>de</strong>l (rechterpaneel)<br />

geeft voor <strong>de</strong>ze situatie een goe<strong>de</strong> bena<strong>de</strong>ring. Daarbij staat h voor <strong>de</strong> grenslaaghoogte, q en Δq<br />

staan voor <strong>de</strong> specifieke vochtigheid en <strong>de</strong> sprong daarin aan <strong>de</strong> top <strong>van</strong> <strong>de</strong> grenslaag.<br />

luchtcirculaties die bijvoorbeeld water<br />

transporteren <strong>van</strong> bos <strong>naar</strong> droog ontbost<br />

gebied. De horizontale gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

fluxen <strong>van</strong> warmte en vocht zijn boven<br />

een heterogeen landschap opvallend<br />

gelijk. Dit komt omdat <strong>de</strong> inkomen<strong>de</strong><br />

straling als het ware een limiet oplegt<br />

aan <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> beschikbare energie<br />

tussen warmte die <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m ingaat en<br />

warmte die beschikbaar is voor verdamping<br />

en opwarming <strong>van</strong> <strong>de</strong> grenslaag.<br />

Interessant is daarbij dat er boven heterogeen<br />

terrein sterkere thermiekbellen<br />

voorkomen wat een grotere kans geeft op<br />

<strong>de</strong> vorming <strong>van</strong> convectieve bewolking.<br />

Tenslotte vraagt Chiel zich af hoe we<br />

kunnen begrijpen waarom <strong>de</strong> openwater<br />

verdamping sinds 1950 lijkt af te nemen<br />

terwijl <strong>de</strong> wereldgemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> temperatuur<br />

stijgt? Een dui<strong>de</strong>lijke uitspraak is<br />

niet blijven gehandhaafd. Besloten is<br />

om <strong>de</strong>ze te wijzigen in “Ne<strong>de</strong>rlandse<br />

Figuur 1. Op het LUMC tuurt NVBM-voorzitter Bou<strong>de</strong>wijn Hulsman door een electronenmicroscoop<br />

waarmee stuifmeel goed zichtbaar gemaakt kan wor<strong>de</strong>n.<br />

lastig te geven: er is sprake <strong>van</strong> een<br />

complexe interactie <strong>van</strong> alle optre<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />

veran<strong>de</strong>ringen, dus <strong>van</strong> inkomen<strong>de</strong> straling,<br />

windsnelheid, hoeveelheid neerslag,<br />

bewolking en bo<strong>de</strong>mvocht. Zo leidt, in<br />

drogere gebie<strong>de</strong>n, meer regen tot meer<br />

bo<strong>de</strong>mvocht wat aanleiding geeft tot een<br />

toename <strong>van</strong> <strong>de</strong> actuele verdamping en<br />

door <strong>de</strong> vochtiger lucht tot een afname<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> openwater verdamping. In an<strong>de</strong>re<br />

gebie<strong>de</strong>n op aar<strong>de</strong> kan <strong>de</strong> uitwerking <strong>van</strong><br />

klimaatveran<strong>de</strong>ring op actuele en openwater<br />

verdamping precies omgekeerd<br />

uitpakken.<br />

De trends in verdamping en watertransport<br />

kunnen dus alleen begrepen wor<strong>de</strong>n<br />

wanneer <strong>de</strong>ze in het totale land-atmosfeersysteem<br />

on<strong>de</strong>rzocht wor<strong>de</strong>n: het<br />

landoppervlak, <strong>de</strong> convectieve grenslaag<br />

en <strong>de</strong> vrije atmosfeer zijn gekoppeld.<br />

Vereniging ter Bevor<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> <strong>de</strong> Meteorologie”,<br />

zodat <strong>de</strong> afkorting wel blijft<br />

bestaan. Inmid<strong>de</strong>ls zijn <strong>de</strong><br />

aangepaste statuten met<br />

<strong>de</strong> notaris besproken en<br />

is binnenkort sprake <strong>van</strong><br />

officieel nieuwe NVBM<br />

statuten. Uiteraard zal hier<br />

op <strong>de</strong> website aandacht aan<br />

wor<strong>de</strong>n besteed.<br />

Najaarssymposium<br />

Het najaarssymposium is<br />

gepland op 4 november en<br />

zal weer gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n<br />

in het Atlas gebouw <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Wageningen Universiteit.<br />

Bij het symposium zal het

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!