Zoektocht naar de oorsprong van significante windschade ... - Nvbm
Zoektocht naar de oorsprong van significante windschade ... - Nvbm
Zoektocht naar de oorsprong van significante windschade ... - Nvbm
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Op gematig<strong>de</strong> breedten zien we dat <strong>de</strong><br />
convectieve inmenging <strong>van</strong> droge lucht<br />
(entrainment <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> droge atmosfeer<br />
boven <strong>de</strong> convectieve grenslaag)<br />
bepalend is voor <strong>de</strong> verhouding tussen<br />
voelbare en latente warmteflux. De dag<br />
begint met een snel stijgen<strong>de</strong> voelbare<br />
warmteflux <strong>van</strong>af een opwarmend aardoppervlak,<br />
thermiekbellen komen los, <strong>de</strong><br />
grenslaag groeit en turbulente wervels<br />
zorgen voor entrainment <strong>van</strong> drogere<br />
lucht (figuur 1). Hierdoor neemt <strong>de</strong> relatieve<br />
vochtigheid af, en neemt <strong>de</strong> verdamping<br />
toe. Mid<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> dag is dan<br />
<strong>de</strong> latente flux dominant, <strong>de</strong> convectie<br />
wordt dan vooral gedreven door vrijkomend<br />
vocht.<br />
In <strong>de</strong> tropen wordt, bij <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> stralingsforcering,<br />
<strong>de</strong> convectieve grenslaag<br />
min<strong>de</strong>r diep dan op gematig<strong>de</strong> breedten.<br />
In een warme atmosfeer is stijgt namelijk<br />
<strong>de</strong> verzadigings-dampspanning heel snel<br />
met het oplopen <strong>van</strong> <strong>de</strong> temperatuur. De<br />
’s ochtends opwarmen<strong>de</strong> grenslaag wordt<br />
dan relatief snel droger waardoor <strong>de</strong> verdamping<br />
snel toeneemt.<br />
Meer in het algemeen blijkt <strong>de</strong> diepte <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> convectieve grenslaag en <strong>de</strong> vochtigheid<br />
aan <strong>de</strong> top er<strong>van</strong> (wolkenvorming)<br />
sterk afhankelijk <strong>van</strong> zowel lan<strong>de</strong>igenschappen<br />
(bo<strong>de</strong>mvocht, gewas) als <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> mate <strong>van</strong> entrainment (hoe droog is<br />
<strong>de</strong> vrije atmosfeer). Een numeriek mo<strong>de</strong>l<br />
dat <strong>de</strong> entrainment niet goed mo<strong>de</strong>lleert,<br />
zal dus ook falen in het produceren <strong>van</strong><br />
goe<strong>de</strong> temperatuur- en vochtprofielen in<br />
<strong>de</strong> grenslaag.<br />
Als er sprake is <strong>van</strong> heterogene landschappen<br />
ontstaan er kleinschalige<br />
24<br />
NVBM Me<strong>de</strong><strong>de</strong>lingen<br />
Extra ALV<br />
Met <strong>de</strong> NVBM-le<strong>de</strong>n zijn tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> ALV<br />
en een speciaal hiervoor<br />
gehou<strong>de</strong>n extra ALV, aanpassingen<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> statuten<br />
afgesproken. De wijzigingen<br />
maken het ook voor<br />
niet-beroepsmeteorologen<br />
mogelijk om lid <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
vereniging te wor<strong>de</strong>n.<br />
Uiteraard blijven betrokkenheid<br />
bij <strong>de</strong> meteorologie<br />
en on<strong>de</strong>rschrijven <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> NVBM beroepsco<strong>de</strong><br />
belangrijke voorwaar<strong>de</strong>n.<br />
Met het toelaten <strong>van</strong> nietberoepsmeteorologen<br />
tot<br />
<strong>de</strong> vereniging kan <strong>de</strong> naam<br />
Meteorologica 3 - 2011<br />
Figuur 1. Verticale doorsne<strong>de</strong> <strong>van</strong> een convectieve grenslaag (berekend met een LES mo<strong>de</strong>l). Warme<br />
en vochtige (blauw) thermiekbellen stijgen op, op an<strong>de</strong>re plekken veroorzaken dalen<strong>de</strong> bewegingen<br />
entrainment <strong>van</strong> droge lucht (rood) <strong>van</strong>uit <strong>de</strong> vrije atmosfeer. Het menglaagmo<strong>de</strong>l (rechterpaneel)<br />
geeft voor <strong>de</strong>ze situatie een goe<strong>de</strong> bena<strong>de</strong>ring. Daarbij staat h voor <strong>de</strong> grenslaaghoogte, q en Δq<br />
staan voor <strong>de</strong> specifieke vochtigheid en <strong>de</strong> sprong daarin aan <strong>de</strong> top <strong>van</strong> <strong>de</strong> grenslaag.<br />
luchtcirculaties die bijvoorbeeld water<br />
transporteren <strong>van</strong> bos <strong>naar</strong> droog ontbost<br />
gebied. De horizontale gemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
fluxen <strong>van</strong> warmte en vocht zijn boven<br />
een heterogeen landschap opvallend<br />
gelijk. Dit komt omdat <strong>de</strong> inkomen<strong>de</strong><br />
straling als het ware een limiet oplegt<br />
aan <strong>de</strong> ver<strong>de</strong>ling <strong>van</strong> beschikbare energie<br />
tussen warmte die <strong>de</strong> bo<strong>de</strong>m ingaat en<br />
warmte die beschikbaar is voor verdamping<br />
en opwarming <strong>van</strong> <strong>de</strong> grenslaag.<br />
Interessant is daarbij dat er boven heterogeen<br />
terrein sterkere thermiekbellen<br />
voorkomen wat een grotere kans geeft op<br />
<strong>de</strong> vorming <strong>van</strong> convectieve bewolking.<br />
Tenslotte vraagt Chiel zich af hoe we<br />
kunnen begrijpen waarom <strong>de</strong> openwater<br />
verdamping sinds 1950 lijkt af te nemen<br />
terwijl <strong>de</strong> wereldgemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> temperatuur<br />
stijgt? Een dui<strong>de</strong>lijke uitspraak is<br />
niet blijven gehandhaafd. Besloten is<br />
om <strong>de</strong>ze te wijzigen in “Ne<strong>de</strong>rlandse<br />
Figuur 1. Op het LUMC tuurt NVBM-voorzitter Bou<strong>de</strong>wijn Hulsman door een electronenmicroscoop<br />
waarmee stuifmeel goed zichtbaar gemaakt kan wor<strong>de</strong>n.<br />
lastig te geven: er is sprake <strong>van</strong> een<br />
complexe interactie <strong>van</strong> alle optre<strong>de</strong>n<strong>de</strong><br />
veran<strong>de</strong>ringen, dus <strong>van</strong> inkomen<strong>de</strong> straling,<br />
windsnelheid, hoeveelheid neerslag,<br />
bewolking en bo<strong>de</strong>mvocht. Zo leidt, in<br />
drogere gebie<strong>de</strong>n, meer regen tot meer<br />
bo<strong>de</strong>mvocht wat aanleiding geeft tot een<br />
toename <strong>van</strong> <strong>de</strong> actuele verdamping en<br />
door <strong>de</strong> vochtiger lucht tot een afname<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> openwater verdamping. In an<strong>de</strong>re<br />
gebie<strong>de</strong>n op aar<strong>de</strong> kan <strong>de</strong> uitwerking <strong>van</strong><br />
klimaatveran<strong>de</strong>ring op actuele en openwater<br />
verdamping precies omgekeerd<br />
uitpakken.<br />
De trends in verdamping en watertransport<br />
kunnen dus alleen begrepen wor<strong>de</strong>n<br />
wanneer <strong>de</strong>ze in het totale land-atmosfeersysteem<br />
on<strong>de</strong>rzocht wor<strong>de</strong>n: het<br />
landoppervlak, <strong>de</strong> convectieve grenslaag<br />
en <strong>de</strong> vrije atmosfeer zijn gekoppeld.<br />
Vereniging ter Bevor<strong>de</strong>ring <strong>van</strong> <strong>de</strong> Meteorologie”,<br />
zodat <strong>de</strong> afkorting wel blijft<br />
bestaan. Inmid<strong>de</strong>ls zijn <strong>de</strong><br />
aangepaste statuten met<br />
<strong>de</strong> notaris besproken en<br />
is binnenkort sprake <strong>van</strong><br />
officieel nieuwe NVBM<br />
statuten. Uiteraard zal hier<br />
op <strong>de</strong> website aandacht aan<br />
wor<strong>de</strong>n besteed.<br />
Najaarssymposium<br />
Het najaarssymposium is<br />
gepland op 4 november en<br />
zal weer gehou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n<br />
in het Atlas gebouw <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
Wageningen Universiteit.<br />
Bij het symposium zal het