Verslag 'Vakantie Helfterkamp 2005' - Thijs van der Zanden

Verslag ‘Vakantie Helfterkamp 2005’
Week 2
Camping Helfterkamp
Zondag 24 juli
De temperatuur was weer eens aangenaam De zon was een gevecht aangegaan met het dunne
wolkendek en scheen het te gaan winnen. Een mooie dag om met Ria en Piet een fietstocht te gaan
maken. Omdat we van de zon wilden genieten koos ik een route met zoveel mogelijk heidevelden.
We fietsten via Gortel over de heide van de Gortelse berg en Het Grevelt en vandaar door het
Duivelsbos van Vierhouten. In dat bos kwamen
we uit bij het monument van ‘Het Verscholen
Dorp’. Het is opgericht ter nagedachtenis aan
honderden onderduikers die zich daar in de
oorlogsjaren moesten verbergen voor de Duitse
bezetter. Op 29 oktober 1944 is het dorp door de
Duitse SS ontdekt. Acht bewoners van het dorp
en mensen uit Vierhouten die hun hulp hadden
geboden, zijn bij hun vlucht gepakt en door de
Duitsers brutaal vermoord. Een van de hutten,
waarin de onderduikers zo’n 1,5 jaar gewoond
hebben, is nagebouwd en toegankelijk voor
bezoekers. In de hut is nog de beklemmende
sfeer voelbaar die de bewoners in de bange
Nagebouwde hut van het ‘Verscholen Dorp’. Tijdens de oorlog
was de ingang verborgen met struikgewas. Helfterkamp
oorlogsjaren nog veel intenser gevoeld moeten
hebben.
De fietstocht ging verder om de grote Elspeetse
heide heen. Vervolgens bereikten we via de Schapendrift Elspeet. Op de Elspeetse heide nabij de
Schapendrift werd ons pad gekruist door een kudde schapen compleet met schaapsherder en
schaapshonden.
Natuurlijk konden we het onderweg niet nalaten in de toeristische dorpjes Vierhouten en Elspeet
een terrasje aan te doen. In Elspeet viel het ons op dat om 3 uur in de middag een aantal inwoners
naar de kerk gingen. De vrouwen en ook de meisjes droegen allemaal hoedjes en lange rokken.
Wat een tegenstelling: aan een kant deze vrome kerkgangers in hun voorgeschreven kledij en aan
de andere kant de luchtig geklede toeristen
genietend op de terrasjes!
De tocht werd in westelijke richting voortgezet
door de bossen van de Koninklijke Houtvesterij
Het Loo. Hier wachtte ons een pittige klim over
de Broodberg. Na even uitgerust te hebben van
het klimwerk ging het in vliegende vaart naar
beneden richting Niersen.
Op de camping aangekomen heb ik voor ons
vieren pannenkoeken gebakken. Deze smaakten
wel na een dagje fietsen door de gezonde Noord
Veluwse natuur!
Het was ondertussen gaan regenen en het zag er
naar uit dat het een avondregentje zou worden.
We besloten daarom onze gezellige zitplaats
onder de luifel te verruilen voor de voortent. Na
het nemen van een drankje was het weer gauw
laat en tijd om het bed op te zoeken.
Het interieur van de nagebouwde onderduikhut van het
‘Verscholen Dorp’. In elke hut verbleven in de oorlogsjaren meer
dan 10 mensen. Helfterkamp
Maandag 25 juli
’s Morgens was de lucht zwanger van een dik wolkendek. Dat beloofde regenbuien. Onze nieuwe
buurman, een oud-onderwijzer van 72 jaar is vandaag jarig. Blijkbaar verwachtte hij veel bezoekers
want hij had de voorkant van zijn voortent verwijderd. Ik heb hem gefeliciteerd en met hem even
een praatje gemaakt. Hij vertelde dat er in de buurt een uitkijkpunt is waar meestal ’s avonds wild te
zien is. Hij bood aan om met Piet en mij op een avond daar te gaan kijken.
Er bleven voortdurend regenbuien vallen daarom werd fietsen uitgesloten. We besloten met vieren
met de auto naar Nunspeet te gaan. Piet en Ria hadden wat gordijnrollertjes nodig die ze daar in
een kampeerwinkel hebben gekocht. Daarna bezochten we het Veluwetransferium behorende bij
1

Verslag ‘Vakantie Helfterkamp 2005’
Week 2
Camping Helfterkamp
het Natuur Activiteiten Centrum van Nunspeet. Hierbij hoort een 30 meter hoge stalen toren die
gratis te beklimmen is. Boven op de toren is o.a. het Centraal Veluws Massief in al zijn glorie te
bewonderen. Daarna zouden we het natuurmuseum van staatsbosbeheer gaan bezoeken om meer
te weten te komen over de Veluwse flora en fauna. Wat een pech, laat dit museum nu juist op
maandag gesloten zijn!
Bij de VVV kregen we de tip om aan de
Oudheidkamer van Nunspeet een bezoek te
brengen. Dit is een leuk klein museum dat de
geschiedenis van het dorpsleven op de
zandgrond aan de voormalige Zuiderzee
weerspiegelt. Het betreft de dorpen Nunspeet,
Elspeet, Hulshorst en Vierhouten. Er zijn
klederdrachten, gebruiksvoorwerpen,
gereedschappen, landbouwwerktuigen,
interieurstukken en prehistorische werktuigen te
zien. Oude klederdrachten en de vroegere
armoede vormen belangrijke thema’s in het
museum. De beheerder vertelde ons dat de
armoede rond de eeuwwisseling van de 19 de
eeuw zo groot was dat hele gezinnen voor zes
Een schaapskudde op de Elspeetse heide. Een plaatje dat de wat
oudere dorpsmensen doet herinneren aan vroegere tijden.
Helfterkamp
tot acht weken naar Friesland trokken om daar
in de zomer eikenbast van jonge sappige
eikentakken te halen. Met de botte kant van een
bijl werd door man en vrouw de bast van in
stukken gezaagde takken geslagen. Eikenbast bevat looizuur dat nodig was voor de leerlooierrijen
in het Brabantse Waalwijk en omgeving. De eikenbast werd verkocht aan handelaren. De opbrengst
bracht wat verlichting aan de armoede die in die tijd in deze streek algemeen bestond.
Ook de klederdrachten, met name rond het thema religie, is zeker de moeite waard om te bekijken.
We hebben de regenachtige avond doorgebracht in de voortent van Ria en Piet. Om ongeveer
23.30 uur werd er zachtjes aan het raam geklopt. Nee, dat was niet Zwarte Piet maar Zwarte Jan de
campingbeheerder en zijn vrouw Wilma. Vermoedelijk hebben ze op hun dagelijkse ronde het geluid
van de radio van Piet gehoord en vroegen aan ons wat rustiger te praten. Jan maakte de opmerking
dat Brabanders wat harder praten dan anderen en dat de buren al sliepen. Hij kon natuurlijk niet
weten dat de buren een paar caravans verderop met nog
drie anderen stellen ook in een voortent zaten en door ons
daar goed te horen waren. Natuurlijk is het wel begrijpelijk
dat Jan en zijn vrouw de campingasten bewust maken van
de regels die op hun camping gelden. Zij hebben tenslotte
de zorg dat op de camping alles goed verloopt en de
campingasten het naar hun zin hebben. Maar toch voelden
we ons een beetje betrapt temeer nog dat dit de eerste keer
in meer dan 30 jaar kamperen was dat we hierover
opmerkingen kregen.
Dinsdag 26 juli
De dag begon zonnig en we hadden even het gevoel dat het
mooi weer zou worden. Maar helaas, al snel kwam de
bewolking opzetten. De temperatuur bereikte in de
voormiddag amper de 16º C.
Om 13.00 uur arriveerden Paul en Essie met hun twee
bassets op de camping. De honden voelden zich al snel op
de camping thuis. Het moet voor die beestjes een hele
belevenis zijn al die nieuwe indrukken. Al gauw waren er Paul en Essie zijn met hun twee bassets op de
camping gearriveerd. Helfterkamp
campinggasten geïnteresseerd wat voor ras het eigenlijk
was en welke namen ze hadden.
Om twee uur zijn we met Ria en Piet begonnen aan een nieuwe fietstocht. Dit keer ging het in
noordelijke richting. We reden richting Emst naar het mooie toeristische plaatsje Epe. De tocht ging
2

Verslag ‘Vakantie Helfterkamp 2005’
Week 2
Camping Helfterkamp
over smalle geasfalteerde weggetjes en aparte liggende fietspaden. We reden door een typisch
IJsselvallei-landschap met kleine groene weilandjes en kleinschalige akkers omgeven met
houtwallen. In de weilandjes graasden opvallend veel schapen en paarden.
In Epe maakten we een terrassenstop ten bate van de
plaatselijke horeca. Epe heeft een prachtige centraal
gelegen pseudobasiliek. De romaanse toren dateert al
van de 12 de eeuw en het grote gotische schip is gebouwd
in de 14 de eeuw. De kerk is grotendeels opgetrokken met
tufsteen die toentertijd van ver, mogelijk uit de Eifel of de
Ardennen, aangevoerd is. Op de terugtocht passeerden
we de heide van de Gortelseberg. Vandaar bereikten we
via Gortel en de Gortelseweg onze thuisbasis, camping
de Helfterkamp. Het weer was ’s middags een stuk
opgeknapt. Het was veel zachter met een temperatuur
van om en nabij de 20º C.
Onderweg werd ik om 17.30 uur door Bas gebeld. Hij en
Brechje waren die morgen vanuit Reusel om 4.30 uur
naar Italië vertrokken. Bas belde vanuit een camping in
de buurt van het Gardameer. Zo, nu zijn alle kinderen
weer eens getraceerd. Bas en Brechje zijn in Italië, Rob
en Ingrid in Frankrijk in de buurt van het meer van
Annecy en Paul en Essie zijn bij ons op de camping in
Vaassen. Daar moest voor vier personen gekookt
De pseudobasiliek van Epe met de romaanse toren en
het gotische schip.
Woensdag 27 juli
Het was weer eens regen en nog eens regen wat de klok
sloeg. Juist nu de Paul en Essie met hun hondjes op
bezoek waren konden we dat slecht gebruiken. Met een
zeiltje hebben Paul en ik gezorgd dat de bassets een
droge plaats onder de luifel hadden. Ze trokken zich er
echter niets van aan en bleven in de regen met elkaar
ravotten en alles waarnemen wat er in hun omgeving
gebeurde.
Het was vandaag clowntjes-dag op de camping. Rond het
middaguur bezochten ondanks de regen drie clowns met
een flinke groep opgesmukte kinderen ook ons
campingveldje. Natuurlijk waren de bassets onderwerp tot
hilariteit. Vooral toen de clowns beweerden dat het twee
poezen waren kwamen de kinderen in opstand.
Gelukkig ging om 14.00 uur in de hemel de kraan even
dicht en klaarde het weer wat op. Tijd om nog een, wat
kortere, fietstocht te maken. Deze keer ging de reis via de
Wieselse weg naar het gehucht Wiesel. Over smalle
kronkelende weggetjes bereikten we het grote bosgebied
van het Kroondomein. In het domein aangekomen sloegen
we een onverharde weg in waarvan we vermoedden dat
het de goede richting was.
worden. Gelukkig hadden we genoeg voorraad in de
caravan hoewel de dubbele porties en vooral ook de
dubbele afwas wel even wennen was.
Nog maar pas op de camping gearriveerd en dan al
een terrasje pikken bij het koetshuis van kasteel
Cannenburgh.
3

Verslag ‘Vakantie Helfterkamp 2005’
Week 2
Camping Helfterkamp
Na een flink aantal, over het algemeen klimmende kilometers, over een doorweekt bospad dachten
we weer in de bewoonde wereld te zijn omdat daar een richtingaanwijzer stond. Deze gaf aan dat
we behoorlijk waren afgedwaald. We waren 12
kilometer van Vaassen en dat lag nog wel in de
richting waar we vandaan kwamen. We wilden
niet omkeren en sloegen een weggetje in dat ons
bij huize ‘Hooge Duvel’ bracht. Vandaar uit
namen we een weggetje waarvan we hoopten dat
het naar de Koninklijke Houtvesterij Het Loo ging.
Ook dat was een misrekening want we kwamen
uit bij camping Mennorode in de buurt van
Elspeet. Vanuit Elspeet was het voor ons weer
bekend terrein konden we zonder problemen de
camping bereiken.
’s Avonds zijn Diny, Paul en Essie nog naar de
braderie in Vaassen gegaan. Ze werden na op de
Drie clowns vermaken jong en oud op camping Helfterkamp.
aan. De honden was hun eerste zorg die moesten eerst
drooggewreven worden voor ze zelf een warme douche
konden nemen. Ja, de hondjes komen bij hen op de eerste
plaats!
Ook de camping kreeg een overdadige douche te
verwerken. Ons veldje kwam tijdelijk enkele centimeters
onder water te staan. Ook op andere veldjes was er
wateroverlast. In een tent, vlak bij onze caravan, aan de
andere kant van de haag, stond centimeters water. Gelukkig
brachten hier de houten vlonders van campingbaas Jan
uitkomst. Bij ons in de caravan was de elektriciteit
uitgevallen. De zekering in de centraalkast van de camping
was omgesprongen. Vermoedelijk was er tijdens de hoosbui
wat water in ons stopcontactsnoer gekomen.
Donderdag 28 juli
De hondjes waren al om 7.15 uur wakker. Paul en Essie
waren hierdoor gedwongen op te staan en met ze te gaan
wandelen. Het was al vroeg in de morgen broeierig warm.
Paul en Essie gingen met hun bassets een tochtje te maken
in de omgeving van Vierhouten en Nunspeet. Wij bleven tot
terugweg getrakteerd op een flinke hoosbui met
onweer erbij. Essie en Paul die met de bassets te
voet waren kwamen doorweekt op de camping
14.00 uur op de camping wachten omdat er noodweer voorspeld was. Toen het mee bleek te vallen
besloten we de gok te wagen en te gaan fietsen.
Deze keer in westelijke richting naar de IJsselvallei.
Via de N782 en een fietspad, het kerkenpad
genaamd, bereikten we het plaatsje Nijbroek. We
fietsten door het typische IJsselvalleilandschap met
weilanden afgewisseld met graan en maïsvelden.
Opvallend waren de grote boerderijgebouwen die
een specifieke bouwstijl hadden. De daken van het
huis en de schuren zijn in veel gevallen met riet
bedekt waardoor ze een mooie uitstraling hebben.
Tegen de IJssel aan ligt recreatiecentrum ‘De
Scherpenhof’. Dit centrum is ontstaan op de plaats
waar vroeger de steenovens van Nijbroek waren.
Een van die steenovens in nu het restaurant van
Het jachthaventje aan de IJssel van recreatiepark ‘De
Scherpenhof’.
In dit grote bos van het Koninklijk Kroondomein
Het Loo waren we een tijdje verdwaald.
het recreatiecentrum. Daar namen we een paar
pilsjes die met het warme broeierige weer best
4

Verslag ‘Vakantie Helfterkamp 2005’
Week 2
Camping Helfterkamp
smaakten. We liepen even langs het haventje met zijn plezierjachten en wandelden een stukje
langs de IJssel. Het moet gezegd worden, er zijn weliswaar veel voorzieningen in het park maar de
staat waarin ze verkeren doet denken aan vergane glorie!
Van daar reden we over de IJsseldijk naar het
plaatsje Terwolde. Iets voorbij Terwolde bij de
waterplas ‘De Mijntjes’ zagen we opvallend veel
watervogels. Niet alleen ganzen en eenden maar
ook een koppeltje ooievaars waren in dat gebied
thuis. Toch bijzonder om die mooi grote ooievaars
in de vrije natuur te kunnen zien.
Toen we op de camping terug kwamen waren
Paul en Essie er ook al. We hebben samen bij de
caravan gegeten waarna ze weer naar Reusel
vertrokken.
Morgen gaan we ons eens flink verwennen. We
hebben voor vier personen gereserveerd bij
‘Herberg Rijzenburg’ in de buurt van Arnhem. We
In de IJsselvallei in de buurt van Terwolde werd aan de straat op
diverse plaatsen groenten en fruit te koop aangeboden. Hier is
Ria bezig met het inladen van een zakje pruimen.
gaan ons daar tegoed doen aan een buffet van
twee uur.
Het was ‘s avonds nog heel zacht en broeierig.
De campinggasten bleven nog lange tijd buiten zitten. Een aantal mensen op ons veldje komen al
een aantal jaren op deze camping. Morgen gaan de meeste van hen weer naar huis. In een van de
tenten werd door hen een afscheidsborrel gedronken. Hoewel het niet overdreven werd spreekt het
vanzelf dat hierbij ook wel wat afbreuk gedaan
werd aan de campingrust.
Vrijdag 29 juli
Het was zoals verwacht een heel klamme
plakkerige nacht. ’s Morgens was het nog steeds
broeierig weer en voelde alles klam aan. Volgens
campingbeheerder Jan hebben we gisteren geluk
gehad met het weer. Volgens de radar was er
een dreigende onweersbui onderweg naar de
camping. Gelukkig viel die bui uit elkaar en
hebben we op de camping er alleen maar een
staartje van meegekregen in de vorm van een
zacht regenbuitje.
We besloten naar Apeldoorn te fietsen voor een
bezoek aan de zandsculpturen. We kwamen
onderweg weer voorbij het kunstwerk ‘De Naald’
Herberg Rijzenburg in Schaarsbergen. Hier hadden we onze
Bourgondische avond waar we alle regels van verantwoord eten en
drinken met voeten getreden hebben.
Een van de prachtig gemaakte zandsculpturen van de mystieke
Egyptische faraowereld.
waar ik het eerder al over gehad heb. Het is ons
nu duidelijk wat hiervan de betekenis is. Het
kunstwerk is door de stad Apeldoorn
aangeboden ter gelegenheid van het huwelijk
van koningin Wilhelmina met haar prinsgemaal
Hendrik van Mecklenburg, op 7 februari 1901.
De zandsculpturen zijn ondergebracht in een
grote tent in het park Berg en Bos naast de
Apenheul. Het waren prachtig gemaakte
kunstwerken die grotendeels de mystieke
Egyptische faraowereld uitbeelden. Er was door
internationale kunstenaars met veel liefde en
enthousiasme aan gewerkt. Bij elk voorstelling
was in drie talen tekst ingesproken die de
aandachtige bezoeker in de juiste sfeer bracht.
De kunstwerken waren sfeerrijk verlicht en het
geheel maakte een zeer verzorgde indruk.
5

Verslag ‘Vakantie Helfterkamp 2005’
Week 2
Camping Helfterkamp
Omdat het dreigde te gaan regenen besloten we naar de camping terug te keren en later het park
Berg en Bos nog eens te verkennen.
Op de camping aangekomen waren op ons
veldje al een drietal gezinnen huiswaarts
gekeerd. Voor het weer hadden ze dat niet
hoeven te doen want het was zonnig en nog
steeds warm.
Het veldje was al weer mooi kort gemaaid klaar
om nieuwe gasten te ontvangen.
Toch een geweldige service dat al het gras
tijdens het maaien volledig wordt opgezogen!
’s Avonds was het onze Bourgondische avond.
Ofwel smikkelen en smullen, twee uur lang in
herberg Rijzenburg te Schaarsbergen voor een
all in 55+ prijs van 22,95 euro per persoon. Het
Prachtige zonsondergang bij Otterlo.
moet gezegd worden, er was inderdaad geen
wachttijd en een keur aan eten en drinken,
tjonge, tjonge wat een keuze! De ene gang na de andere! Wel werden de gangen allengs kleiner.
Gelukkig, waren onze magen niet zo groot als onze ogen! Was dat wel zo dan hadden we zoveel
gegeten en gedronken dat we ter plekke in de Veluwse zandgrond waren weggezakt. Na twee uur
lang gezondigd te hebben tegen alle regels van verantwoord
eten en drinken zijn we via Otterlo en Hoenderlo terug naar
Vaassen gereden. Onderweg hebben we genoten van een
prachtige zonsondergang met heel veel avondrood erbij. De
wegen in die omgeving zijn ons goed bekend omdat ze door de
fietsgebieden gaan van de Groene Campings waar we
voorgaande jaren geweest waren te weten Warnsborn in
Arnhem en Beek en Hei in Otterlo.
Zaterdag 30 juli
Het overvloedige avondrood van gisterenavond was er al een
voorbode van. Vannacht en vanmorgen zijn de bomen, het gras,
de caravans en tenten van de camping langdurig en soms hevig
gedoucht. Hierbij werd zoveel water gebruikt dat de joule de
boules baan veranderd was in een peuterbad.
’s Middags zijn we naar het Veluwetransferium gegaan dat
afgelopen maandag gesloten was. Voor de liefhebber van de
Veluwse natuur is dit een interessant en educatief centrum. In
allerlei leervormen wordt de unieke natuur van de Veluwe en
Een mannetjes wild zwijn zoals dat in het Veluwetransferium te
zien is.
De 30 meter hoge uitkijktoren behorende bij
het Veluwetransferium in Nunspeet.
zijn randmeren aan de bezoekers voorgesteld. Zo
zijn er prachtige driedimensionale dia’s te zien die
de natuur in al zijn schoonheid uitvergroot. Ook
waren er veel geprepareerde dieren in hun eigen
biotoop tentoongesteld, zoals wilde zwijnen,
herten, reeën, dassen, allerlei soorten vogels,
reptielen, planten en nog veel meer. Ook voor
kinderen is het centrum heel leerzaam van opzet.
We hebben nog een keer, nu gewapend met een
fototoestel, de bijbehorende 30 meter hoge stalen
uitkijktoren beklommen. Vandaar uit zagen we
onder andere het pretpark Six Flags waarbij we
over het Veluwemeer heen keken.
Een uur voor zonsondergang zijn we naar de
wildschans gegaan die gelegen is aan het
Wiesselse Veld ten zuidwesten van Vaassen. Het
6

Verslag ‘Vakantie Helfterkamp 2005’
Week 2
Camping Helfterkamp
is vanuit de camping tien minuten fietsen.
We troffen het niet slecht. Op afstand waren een 20-tal edelherten en een paar reeën waar te
nemen. Op een gegeven moment liepen er tussen de grazende herten ook een drietal volwassen
wilde zwijnen. Samen met een tiental andere bezoekers tuurden we een twintigtal minuten door
onze verrekijkers al draaiende aan de
stelwieltjes om te trachten de beesten nog
scherper op het netvlies te krijgen.
Op een gegeven moment kwamen, op grote
afstand, twee fel gekleurde wel heel aparte
dieren in beeld. Het bleken, in trainingspakken
geklede man en vrouw te zijn die half bukkende
steeds dichter naar het wild toe liepen. Al snel
was te merken dat het wild onrustig werd en
aanstalten maakte om weg te lopen. Plotseling
alsof er een startschot had geklonken stoof
alles in een wilde vlucht het bos in. Ook de man
en vrouw keerden trokken zich terug.
Vermoedelijk wisten zij niet dat ze het voor de
bezoekers van de wildschans goed verbruid
hadden en er voor hen ook niets anders opzat
dan de aftocht te blazen.
Een volwassen das. Deze dieren komen ook nabij camping
Helfterkamp voor. Ze leven in een zogenaamde dassenburcht.
7