Lunetten leeft 2001-2026

Lunetten leeft
2001-2026

opdrachtgever
Overleggroep Lunetten
p/a Musketon
Hondrug 19
3524 BP Utrecht
datum
10 april 2001
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095
status
definitief
copyright
©Inbo adviseurs
auteurs
ir. Alex Sievers en drs. Mariëtte Oldeman
Adviseurs
Geeresteinselaan 39
Postbus 57
3930 EB Woudenberg
Telefoon (033) 286 81 50
Fax (033) 286 40 08 Amsterdam, Drachten,
Internet www.inbo.com Eindhoven,
Rijswijk, Woudenberg
Lunetten leeft
2001-2026

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Inhoud
Deel 1
0 Lunetten anno 2026 7
1 Inleiding 11
2 Kwaliteitseisen 13
3 Samenvattende analyse Lunetten anno 2001 17
4 Sterkten en zwakten 21
5 Hoe nu verder 27
Deel 2
1 Algemene situatie 33
1.1 Bevolking 33
1.2 Woningvoorraad 35
1.3 Conclusie 37
2 Identiteit 39
3 Ruimte 43
4 Maatschappij 49
5 Doelgroepen 61
6 Bronnen 67
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 3/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 4/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
DEEL 1
Lunetten anno 2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 5/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 6/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
0 Lunetten anno 2026
Er hangt een lichte nevel over het Prinses Beatrixpark. De eerste zonnestralen
beschijnen Lunet 4. Het belooft een mooie dag te worden. Een enkele fietser komt
voorbij over het grotendeels overdekte en helder verlichte fietspad dat Lunetten met
het centrum van de stad en met Houten verbindt. Een fietser stapt af en koopt een
ochtendkrant bij de mooi in het landschap passende kiosk op korte afstand van de
Lunet. Het kleine terras is nog leeg. Dauwdruppels hangen aan de Parijse tafeltjes. De
Lunetten 3 en 4 zijn vijf jaar geleden in samenwerking met de bewoners van de wijk
gerestaureerd. De restauratie is gedeeltelijk gefinancierd door enkele overheden,
waarnaast ook bewoners een financiële bijdrage hebben geleverd, waarmee ze tevens
een Lunet-aandeel hebben verkregen. Bewoners hebben daarmee sinds een aantal jaren
een vergaande zeggenschap over het Beatrixpark en de Lunetten 3 en 4. Het valt op
dat het park er nog nooit zo mooi heeft bijgelegen sinds de bewoners zich er meer
betrokken bij voelen en het hele Beatrixpark alweer anderhalf decennium geleden de
status ‘beschermd stadsgezicht’ heeft gekregen. Nieuwe bebouwing is er uit den boze
opdat de plek als groene long behouden kan blijven en de prettige ontmoetingsplek
van vandaag de dag kan blijven.
De beschermde status van het Beatrixpark ging ooit hand in hand met de ontwikkeling
van het zorgbedrijvenpark Koningsweg, langs de weg naar Bunnik. Spoordriehoek
heette dat vroeger, weten de oudere bewoners nog. Het gebied tussen de sporen is
ontwikkeld voor bedrijven die actief zijn in de zorg. Het is de westelijke rand van Care
Valley, de strook langs de snelweg A12 en de snelle spoorverbinding naar Duitsland,
waar zorg, zorgwetenschap en zorgvoorzieningen de economische motor zijn. Er
werken veel mensen uit Lunetten die het bedrijventerrein via de weg onder het spoor
snel kunnen bereiken.
In het hart van de wijk is zojuist een laatste nieuw woningbouwproject opgeleverd. Ook
hier kan nu kleinschalig en veilig gewoond worden op een plek die vele decennia
gedomineerd werd door anonieme en vaak kleurloze flats. Je zou haast zeggen dat de
wijk nu pas is voltooid, zo’n vijftig jaar na de start van de ontwikkelingen. Pas nu is een
wijk ontstaan die niet lijkt te zijn bedacht in de computer van een architectenbureau,
maar gegroeid is in de loop van de jaren. Dat is vooral goed te zien aan de verschillende
woonmilieus die, de één na de ander, als vanzelfsprekend zijn ontstaan. Zo zijn er nog
vele buurtjes die sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw welhaast niet veranderd
lijken. Je zou zeggen dat de geest van de vele biologen die vroeger Lunetten als
woonplaats kozen nog rondwaart in de weelderige hoven tussen die oude woningen.
Maar ook is goed te zien dat er eigenlijk elke paar jaar wel is gesloopt in vooral de van
oudsher stenige buurten, en nieuw gebouwd. Er is vooral meer kwaliteit gebouwd,
woningen met een frisse uitstraling waarin mensen comfortabel willen wonen.
Het is opvallend dat er zo weinig flats in de wijk staan. Maar de paar die er staan, zijn
een mooi baken in de wijk, kleurig en goed onderhouden. De woonomgeving is hier in
eigendom van de corporaties die omgeving en gebouwen als één geheel beschouwen
ten aanzien van onderhoud, beheer en investeringen. Er wonen veel ouderen, mensen
die al lang in Lunetten hebben gewoond, maar steeds vaker ook ouderen van buiten die
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 7/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
de flexibele en zelf in te vullen combinatie van wonen, comfort en zorg zeer
aanspreekt. Naast de 65-plussers wonen er vooral whizzkids die studeren aan de
Universiteit in de flats. Ze hebben voor de wijk een internetgemeenschap gebouwd,
waarop alle bewoners met elkaar kunnen chatten, verenigingen hun agenda’s en
programma’s presenteren, waarop klachten kunnen worden besproken en het gehele
wijkbeheer wordt georganiseerd. Het is ook aardig om op het beeldscherm te zien dat
de milieukwaliteit van de wijk is verbeterd sinds de overkapping van het
snelwegknooppunt in het zuiden, en dat het energie- en waterverbruik elk jaar een
nieuw minimum bereikt ondanks de florerende economie.
Verderop, in de wijk Klaverblad op het overkapte snelwegknooppunt Lunetten staan ze
wel, de flats, in ranke hoge torens. Hier ligt de hoogstedelijke en interactieve buurt
waar de 24-uurseconomie leeft, en waar alle denkbare functies in elkaars nabijheid te
vinden zijn. Toch gek eigenlijk, dat vele Klaverbladers toch nog elke lunchpauze naar de
terrassen rond De Musketon of in het Beatrixpark komen om uit te blazen, en genieten
van de vriendelijke sfeer.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 8/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Daar rond het winkelcentrum De Musketon is een veelkleurige buurt ontstaan, waar
oudere en jongere bewoners goed hun weg vinden. Op het plein dat zich uitstrekt van
de winkels tot het buurtcentrum is een gezellig terras dat zeker op zonnige dagen de
klandizie niet aankan. Ooit was er een scheiding bedacht tussen buurtcentrum en
winkels met een stenige gracht. Die is er gelukkig hier niet meer. Nu ligt er een
parkeergarage onder het plein. Verderop langs de Hondsrug is het water er nog wel.
Het straatprofiel is er ruim, en de woningen en bedrijfjes die er aan liggen, zien er
allemaal anders uit. De één is wat hoger, de ander ligt iets naar achteren. Deuren en
kozijnen zijn allemaal anders, maar passen binnen eenzelfde context en stijlfiguur. De
Hondsrug is een dynamische stadsstraat geworden, één van de vijf tussen De Musketon
en het station. Levendig en met woningen, winkels en bedrijfjes kris kras door elkaar.
Een plek voor consumenten en ondernemers. De straat vormt de heldere route tussen
De Musketon en het station voor auto’s en langzaam verkeer. Bij het station eindigt de
Hondsrug op het intieme stadsplein dat wordt gedomineerd door een fontein met een
kunstwerk van hogere en lagere kolommen. Kinderen klimmen er graag. Ouders zitten
op de kolommen of ertegen aan.
De wijk is gegroeid en de bewoners zijn meegegroeid. De verregaande
woonmilieudifferentiatie die in het begin van de eeuw is ingezet, heeft geresulteerd in
een wijk waar veel verschillende mensen zich thuis voelen. Een snelle blik door
Lunetten laat dynamische, veelkleurige en actieve milieus zien, die vooral rond De
Musketon en nabij het station liggen. Frans Lunetten, dat al van oudsher een buurt was
met een mix van leefstijlen, is een expressieve buurt. Al enkele jaren geleden is de
laatste vrije kavel hier bebouwd met een experimentele boomwoning. Het is een
vreemd gezicht, al moet gezegd dat de woning niet eens echt opvalt in deze kakofonie
van stijlen en vormen. De vrijheid die ooit werd gegeven aan de bewoners die hier een
kavel wilden kopen, is met recht wild wonen te noemen. Het is bijzonder te zien dat de
mensen die hier wonen vaak een functie hebben in de wijkraad of zich op andere
manieren sterk maken voor de andere mensen in Lunetten.
Aan de rand van Park De Koppel en het Beatrixpark wonen mensen echt in het groen in
lucratieve woonmilieus. Rond de Betuwe ligt een ontspannen groene woonbuurt waar
de gemeenschappelijke binnentuinen het goed doen bij families met jongere kinderen.
Hier en daar liggen kleine exclusieve buurtjes met dure vrijstaande en geschakelde
woningen in een rustige omgeving. Maar niet alleen in de exclusievere delen, ook
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 9/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
elders is duidelijk aandacht uitgegaan naar woonvormen die privacy combineren met
de mogelijkheden mensen uit de buurt te ontmoeten.
In de hier en daar meer dorpse delen van Lunetten, in de stadsstraten en in het
centrum zijn vaak mensen op straat. De wijk leeft en wordt door de heldere structuur,
de goede verlichting en de onderlinge contacten als veilig ervaren. Niettemin gaat er
wel eens wat mis of signaleren bewoners overlast. Daarvoor is een meldpunt ingericht
dat zowel via het internet alsook door persoonlijk contact kan worden bereikt.
Desgewenst kan elke nieuwe bewoner in de wijk door een langer wonende worden
geïntroduceerd. Zaken als het bestaan van het meldpunt, gemeentelijke diensten maar
ook de openingstijden van de bibliotheek, de beste huisarts of tandarts in de wijk en de
jaarlijkse buurtevenementen kunnen dan worden besproken.
Water en groen nemen grote delen van de openbare ruimte in. Wat dat betreft is ook
zestig jaar naar dato Lunetten trouw gebleven aan haar uitgangspunten. Sinds de
vernieuwing van het rioleringsstelsel is ook een tweede watersysteem aangelegd voor
aan- en afvoer. Langs enkele wadi’s wordt gewoond met een ruim uitzicht. Op andere
plekken liggen woningen direct aan het water. Kinderen spelen op de vijvers en de
grachten, ze varen de hele wijk door.
Lunetten staat hoog op de lijst bij andere Utrechtenaren als woonwijk. Ruim 70% van
de bewoners heeft dan ook een eigen woning. De mensen zijn investeringsbereid in de
wijk die gekenmerkt wordt door saamhorigheid en hulpvaardigheid. Anonimiteit en
eenzaamheid zijn in grote lijnen verdrongen. Het denken naar de menselijke maat,
kleinschaligheid en geborgenheid in combinatie met eigen identiteit en expressie, heeft
daarvoor een blijkbaar nog steeds zinnige basis gelegd.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 10/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
1 Inleiding
aanleiding
Lunetten is de uitbreidingswijk uit de jaren zeventig aan de zuidoostkant van Utrecht.
Er wonen ruim 11.000 mensen. De wijk wordt gekenmerkt door een sterke menging van
grondgebonden woningen met tuin en appartementen. Het huursegment heeft door de
jaren heen de boventoon gevoerd, maar de laatste jaren is er door corporaties uit het
grondgebonden aandeel veel verkocht aan bewoners.
De ruimtelijke structuur ademt de jaren zeventig, met een strikte scheiding tussen de
hoofdinfrastructuur en de doodlopende erven waaraan de woningen zijn gesitueerd.
Lunetten is een relatief groene wijk, mede door de opzet van de bouwblokken in de
vorm van een hof waarbinnen speel- en andere soms groene voorzieningen zijn
gerealiseerd. De grondgebonden woningen zijn alle rijwoningen, opgetrokken in
baksteen. Ook in de gestapelde voorraad is baksteen het voornaamste gevelmateriaal.
Het is belangrijk om nu aan de hand van een analyse een visie op de wijk neer te
leggen die de kwaliteit van Lunetten voor de toekomst garandeert. Zowel de fysieke als
de procesmatige zaken komen aan bod. Het onderhoud van de openbare ruimte,
differentiatie van woningaanbod en de woonmilieus, de vraag vanuit de bewoners, de
ruimtelijke structuur, de verkeersveiligheid en de kwaliteit van het winkelcentrum en
andere voorzieningen behoeven zeker een toekomstgerichte beoordeling.
opzet rapportage
Deze rapportage bestaat uit twee delen. In het eerste deel staat de toekomstvisie voor
Lunetten centraal. Allereerst is een beeld geschetst van Lunetten in 2026. In hoofdstuk
2 wordt aangegeven aan welke kwaliteitseisen moet worden voldaan om het gewenste
toekomstbeeld te realiseren. De huidige situatie in de wijk staat in hoofdstuk 3
centraal. Hierbij is de wijkanalyse als uitgangspunt genomen. Op basis van de
uitkomsten van de wijkanalyse wordt in hoofdstuk 4 een overzicht van de sterke en
zwakke punten van de wijk gegeven evenals mogelijke operationaliseringsrichtingen
voor de toekomstvisie. Omdat niet alle acties tegelijkertijd kunnen en hoeven worden
opgestart zijn prioriteiten aangegeven. Aan de verschillende acties zijn tevens
actiehouders gekoppeld. Het eerste deel wordt afgesloten met een voorstel voor het
verdere te volgen proces.
Deel twee van deze rapportage omvat de wijkanalyse van Lunetten anno 2001. De
hierin opgenomen informatie is als achtergrond voor de toekomstvisie en de
operationalisering daarvan gebuikt. De wijkanalyse is opgesteld aan de hand van eigen
observaties, een literatuurstudie en gesprekken met diverse partijen die in de wijk
actief zijn, waaronder medewerkers van de drie woningcorporaties, wijkbureau-Zuid,
wijkgezondheidscentrum, jongerenwerk, winkeliersvereniging, bewoneroverleg
Lunetten en de politie. Daarnaast is een gesprek gevoerd met een drietal bewoners die
op pad zijn gestuurd met een camera. Opdracht was om beelden vast te leggen van
aspecten in de wijk die zij aantrekkelijk of minder aantrekkelijk vinden. Deze foto’s zijn
in een bewonerspanel besproken.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 11/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 12/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
2 Kwaliteitseisen
Om het hiervoor geschetste toekomstbeeld te kunnen verwezenlijken moet in ieder
geval worden voldaan aan de volgende kwaliteitseisen:
Algemeen
woningvoorraad
• gevarieerde opbouw woningvoorraad naar typen (appartementen, rijwoningen,
tweekappers, vrijstaand enz.) en prijsklassen
• gunstige prijs-kwaliteitverhouding tussen woningen
• streven naar 65-70% koopwoningen op termijn
• goed onderhoud van woningen
• mogelijkheden voor bewoners om woning naar eigen inzicht te verbouwen of aan
te passen
• aandacht voor duurzaam bouwen
bevolkingsopbouw
• gemengde leeftijdsopbouw
• gevarieerde sociale structuur met verschillende huishoudensvormen
• diversiteit aan leefstijlen
Identiteit
• positieve uitstraling van de wijk op buitenstaanders / positief imago
• versterken identiteitsdragers in de wijk (groen, water, rust, ruimte, kunst)
• positieve sfeer in de wijk
• positief imago centrale plekken (o.a. winkelcentrum, stationsplein)
• levendig straatbeeld
Ruimte
bereikbaarheid
• goede bereikbaarheid van de wijk voor autoverkeer, langzaam verkeer en per
openbaar vervoer
• ontsluiting van de wijk optimaliseren, meerdere uitvalswegen (bijvoorbeeld vanaf
Koningsweg bij een eventuele ontwikkeling van de spoordriehoek)
verkeer en milieu
• geen of zo min mogelijk geluidsoverlast van verkeer
• geen doorgaand autoverkeer door woonwijk
• ringweg als hoofd verkeersroute
• criteria van duurzaam veilig als uitgangspunt
• aandacht voor luchtkwaliteit in de wijk
• aandacht voor duurzame stedenbouw
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 13/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
bebouwingsstructuur
• ruime opzet van de wijk
• in centrumgebied hogere woningdichtheid dan erbuiten
• extraverte uitstraling woningen
• hoge verblijfskwaliteit in het centrumgebied
• integratie van winkelcentrum en Musketon
• herinrichting stationsplein
openbare ruimte
• bestaande groen behouden en toevoegen in centrumgebied
• goed onderhouden groenvoorzieningen en watergangen
• goed onderhouden straten en stoepen
• water toegankelijker maken voor publiek
• geen zwerf- en grofvuil op straat
• duidelijke verdeling tussen verschillende partijen wat betreft de
verantwoordelijkheden en werkzaamheden met betrekking tot het beheer van de
openbare ruimte alsmede toezicht op naleving hiervan
Maatschappij
samenhang en betrokkenheid
• buurtbinding vergroten, minder mutaties
• verantwoordelijkheidsgevoel van bewoners voor kwaliteit van de wijk
• sociale samenhang
• goede hulpverlening ten behoeve van eenzame mensen in de wijk
• betrokkenheid van bewoners bij de wijk op verschillende schaalniveaus (wijkraad,
overkoepelende bewonersverenigingen, buurtverenigingen, straatcomités enz.)
• centraal punt voor melden van klachten, ideeën en vragen over de wijk, vast
contactpersoon/belangenbehartiger voor Lunetten binnen gemeente/wijkbureau
• goede communicatie/voorlichting richting bewoners
• internetgemeenschap (actuele internetsite, medium voor communicatie tussen
bewoners)
bedrijvigheid
• geen grootschalige bedrijvigheid in de wijk, met uitzondering van de eventuele
spoordriehoek
• kleinschalige bedrijvigheid in de woongebieden met voldoende parkeergelegenheid
voor werknemers en bezoekers
voorzieningen
• huidige voorzieningenniveau handhaven, versterken en zorgen voor een goede
afstemming van vraag en aanbod
• winkels voor dagelijkse boodschappen en aanvullende aankopen, alsmede
postkantoor, bankfiliaal, gezellige horecagelegenheid enz.
• voldoende parkeergelegenheid
• goed onderhouden speelvoorzieningen voor kinderen
• voorzieningen voor jongeren vanaf 12 jaar (cursussen, inloopactiviteiten, veilige,
overzichtelijke ontmoetingsplekken)
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 14/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
• voorzieningen voor ouderen op het gebied van wonen, zorg, service en welzijn
• breed aanbod sociaal-culturele voorzieningen (uitgebreide programmering
theaterzaal, cursusaanbod enz.)
• sociale voorzieningen, waaronder plekken waar mensen elkaar ongedwongen
kunnen ontmoeten, opbouwwerk
• goede afstemming van medische, sport- en recreatievoorzieningen op behoefte van
bewoners
• forumscholen
• de Lunetten in de parken meer betrekken bij de wijk
• kringlooppunten in de wijk
• hondenuitlaatplaatsen/-toiletten
veiligheid
• sociale veiligheid: goede straatverlichting, goede verlichting achterpaden, routes
door parken, vermijden blinde gevels, donkere hoeken en onoverzichtelijke plekken
• communicatie
• inbraakpreventie
• aanpak criminaliteit, vandalisme, drugsgebruik en –overlast
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 15/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 16/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
3 Samenvattende analyse Lunetten anno 2001
Alvorens in te gaan op de operationaliseringrichtingen voor de toekomstvisie, is het
van belang inzicht te hebben in de huidige situatie in de wijk. Hiervoor is aan de hand
van een literatuurstudie, gesprekken met betrokken partijen en eigen observaties een
wijkanalyse gemaakt. De pijlers die in deze analyse centraal staan zijn identiteit, ruimte,
maatschappij en doelgroepen. Hieronder worden de hoofdpunten weergegeven. Voor
de uitgebreide wijkanalyse wordt verwezen naar deel 2 van deze rapportage.
algemene situatie
Lunetten is een wijk met ruim 11.000 inwoners. Wanneer naar de leeftijdopbouw van
de bevolking wordt gekeken valt op dat er in Lunetten relatief weinig senioren en
relatief veel 30-44 jarigen wonen. Verder is Lunetten een wijk met relatief veel kleine
huishoudens en weinig allochtonen. De sociaal economische positie van de bewoners is
vrij gunstig. In de wijk wonen namelijk veel mensen met een hoge opleiding en veel
hoge inkomensgroepen.
De meeste woningen in Lunetten dateren uit de jaren zeventig en tachtig. De
woningvoorraad bestaat in verhouding tot de rest van Utrecht uit relatief veel flats. De
prijs-kwaliteitverhouding van de woningen is ongunstig. Er is weinig leegstand in de
wijk, maar de mutatiegraad is hoog. De huursector is met 79% sterk
oververtegenwoordigd. Geleidelijk neemt de koopwoningvoorraad in Lunetten echter
toe. Dit is ondermeer het gevolg van de verkoop van huurwoningen door de sociale
verhuurders in de wijk. Naar verwachting zal dit een positief effect hebben op de
binding van de bewoners aan de wijk. Anderzijds dreigen de meest aantrekkelijke
woningen uit het bezit van de woningcorporaties te verdwijnen. Daarnaast bestaat het
gevaar dat woningcorporaties als gevolg van de verkoop van hun bezit minder
betrokken zullen zijn bij de wijk. Voor de toekomst van Lunetten is het van belang
ervoor te zorgen dat de betrokkenheid van de woningcorporaties bij de wijk wordt
gewaarborgd en dat zij bereid zijn investeringen te (blijven) doen in de wijk.
identiteit
Lunetten is een wijk met een eigen specifiek karakter en niet met andere wijken in
Utrecht te vergelijken. Het imago van Lunetten bij buitenstaanders wisselt. Sommigen
associëren de wijk met veel groen, rust en ruimte. Anderen beschouwen Lunetten als
een wijk waar alleen gewoond wordt maar niet geleefd.
In de beleving van de betrokkenen zijn er binnen Lunetten diverse buurten te
onderscheiden waarbinnen een hechte band bestaat tussen de bewoners. Deze banden
zijn bijvoorbeeld ontstaan vanuit gevoelens van bedreiging of doordat de bewoners
zich er in een soortgelijke levensfase bevinden.
Centrale plekken spelen vaak een rol in het zetten van een positief of negatief imago.
Aandacht voor deze centrale plekken is daarmee van groot belang. Lunetten heeft vijf
centrale plekken: het winkelcentrum, de Musketon, de scholen, het stationsplein en het
BP-tankstation. De centrale plekken in de wijk worden over het algemeen gekenmerkt
door weinig sfeer en roepen bij sommigen gevoelens van onveiligheid op.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 17/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Het winkelcentrum is de meest centrale plek in de wijk, maar wordt mede door het
ontbreken van functies op het gebied van ontspanning niet als een ‘trekker’ voor de
wijk beschouwd. Het in samenhang brengen van de functies van het winkelcentrum, de
Musketon en de herinrichting van de openbare ruimte eromheen, zou een belangrijke
toegevoegde waarde aan het centrumgebied geven. Ook de omgeving van het station
in Lunetten verdient de nodige aandacht, zowel wat betreft de inrichting als de sociale
veiligheid. Sfeer ontbreekt en met name na kantoortijd is het hier erg verlaten.
Kunst in de buitenruimte is een belangrijk kenmerk van Lunetten. De bewoners hebben
echter niet altijd oog voor de kunstwerken in hun woonomgeving. Kunstwerken die in
functioneel opzicht door de bewoners zijn te gebruiken, zoals bijvoorbeeld de ‘golfjes’
boven het water bij de scholen, krijgen veel waardering van de bewoners. Om de
betekenis van kunstwerken voor de bewoners te vergroten, valt te overwegen om
bewoners zelf kunst voor de wijk te laten ontwikkelen.
ruimte
Lunetten is een duidelijk afgebakende wijk. De ligging van de wijk ten opzichte van
snelwegen is gunstig, maar leidt bij bepaalde windrichtingen tot geluidsoverlast van
het verkeer. Dat Lunetten één uitvalsweg voor het autoverkeer heeft, kan in de spits tot
congestie leiden. De bereikbaarheid van de wijk voor langzaam verkeer en per openbaar
vervoer is over het algemeen goed. De locatie van kantoren aan de rand van de wijk, in
de buurt van het station, zorgt overdag voor relatief veel verkeersbewegingen in deze
omgeving, maar leidt na kantoortijd tot verlatenheid.
De bebouwingsstructuur van Lunetten kenmerkt zich door een hoge woningdichtheid
waarin eengezinswoningen in combinatie met meergezinswoningen zorgen voor enige
diversiteit. De ringweg is de hoofdverkeersroute die achterliggende woonbuurten
ontsluit. De woonerven zijn kind- en fietsvriendelijke woonmilieus. De kronkelige
wegenstructuur maakt oriëntatie binnen de wijk echter moeilijk. Het straatbeeld is
daarnaast vrij monotoon. Opvallend zijn de blokken eengezinswoningen met op de
hoek een complex HAT-eenheden. In stedenbouwkundige opzet heeft de wijk veel
achterpaden, poorten, binnenterreinen, onoverzichtelijke plekken. Onderscheid tussen
straten en stoepen is niet altijd duidelijk.
In de openbare ruimte verdienen de hoeken en stegen waar zich zwerfvuil ophoopt
aandacht in het beheer. Het vele groen in Lunetten in combinatie met water, zowel
rondom de woningen als in de directe omgeving, is een belangrijke trekker voor de
wijk. Aandachtspunt hierbij is onderhoud en overzichtelijkheid van het groen onder
meer om sociaal onveilige situaties te voorkomen.
maatschappij
Lunetten is een wijk met een gevarieerde sociale structuur. De diversiteit aan leefstijlen
leidt tot verschillende eisen ten aanzien van de woning en sociale en fysieke
woonomgeving.
De sociale samenhang en betrokkenheid van bewoners bij hun wijk is gering, maar
groeiende. De toename van het aandeel eigenaarbewoners in de wijk en het
gezamenlijk ondervinden van een probleem hebben hier en daar de onderlinge banden
versterkt. De meeste bewoners voelen zich verantwoordelijk voor hun wijk, maar er zijn
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 18/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
er maar weinig die zich er echt actief voor inzetten. Een afwachtende houding van de
bewoners overheerst. Pas wanneer er zaken spelen die hen direct aangaan komen zij
(tijdelijk) in actie. Door bewoners er meer van bewust te maken dat de wijk Lunetten
hun eigen woonomgeving is waar zij zelf verantwoordelijk voor zijn en een eigen
bijdrage aan kunnen leveren wordt hun betrokkenheid bij de wijk vergroot.
Lunetten wordt door velen als een doorgangswijk beschouwd. Het is van belang om dit
imago te veranderen. Het bieden van voldoende mogelijkheden om binnen de wijk door
te stromen in combinatie met een aantrekkelijk woon- en leefklimaat is een belangrijke
randvoorwaarde om ervoor te zorgen dat huidige bewoners in de wijk blijven wonen.
Dit komt ook de sociale samenhang in de wijk ten goede.
Er wonen veel eenzame mensen in Lunetten. Enerzijds zijn dit mensen die hier zelf voor
hebben gekozen. Anderzijds betreft het mensen die moeilijk contacten leggen, in één
of meerdere opzichten weinig weerbaar zijn of ‘zonderling’ gedrag vertonen. Voor deze
laatste groepen is eenzaamheid een probleem en zijn oplossingen gewenst. Onder meer
kan gedacht worden aan het leggen van contacten ‘op afstand’, bijvoorbeeld via ICT,
het toevoegen van plekken dicht bij huis waar mensen elkaar ongedwongen kunnen
ontmoeten of het aanbieden van een vrijblijvend mentorschap.
Wat betreft het straatbeeld is eveneens minder eenzaamheid gewenst. Het moet
aantrekkelijk worden voor mensen om zich op straat te begeven en er moeten plekken
zijn waar zij heen kunnen gaan. Verder valt op dat de woningen in de wijk veelal naar
binnen zijn gericht. Dit uit zich in gesloten gordijnen, luxaflex en het zich bevinden van
de woonkamer aan de achterzijde van de woning. Hierdoor wordt het contact van
bewoners met het leven op straat tot een minimum beperkt of ontbreekt het in zijn
geheel.
Lunetten heeft een zeer gevarieerd aanbod aan voorzieningen. Op sommige punten is
echter de nodige aandacht gewenst. Voorzieningen voor jongeren vanaf 12 jaar zijn
onvoldoende aanwezig. Jongeren hebben behoefte aan veilige, overzichtelijke
ontmoetingsplekken die niet te ver van huis zijn gelegen. Het animo voor de
cursorische activiteiten in het jongerencentrum Muskieto overstijgt het aanbod.
Daarnaast bestaat behoefte aan ruimere openstelling voor de inloopactiviteiten.
Aandachtspunt hierbij is dat deze activiteit het potentieel heeft aan haar eigen succes
ten onder te gaan vanwege mogelijke toename van de overlast voor omwonenden.
Goede voorlichting richting omwonenden omtrent (achtergrond en doel van) deze
jongerenactiviteit in de Musketon en mogelijkheden die er zijn om klachten in te
dienen alsmede het serieus omgaan met klachten is daarbij raadzaam.
Zoals eerder opgemerkt, behoeft het winkelcentrum meer uitstraling en moet het een
aangename plek worden om te verblijven. Meer groen, rondere vormen zouden het
aanblik vriendelijker maken. Daarnaast zou horeca de verblijfskwaliteit in het
winkelcentrum kunnen verhogen. Ter bevordering van de centrumfunctie van het
gebied is het wenselijk de Musketon bij het winkelcentrum te betrekken. De huidige
gracht vormt een harde scheiding tussen beiden. Door de gracht gedeeltelijk te dempen
en een groot plein of promenade te maken en een ingang van de Musketon aan de
zijde van het winkelcentrum te creëren ontstaat er één geheel.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 19/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
De bedrijvigheid in Lunetten beperkt zich tot detailhandel in het winkelcentrum en
enkele kantoren in de omgeving van het station. Bewoners vinden het niet wenselijk
dat er meer kantoren in de wijk komen. Gevreesd wordt voor een toename van de
verkeersdrukte in de wijk. De grootschalige ontwikkeling van bedrijvigheid is dan ook
niet gewenst tenzij de spoordriehoek wordt ontwikkeld. Kleinschalige bedrijvigheid in
de woongebieden biedt kwaliteit, mits dit geen overlast voor omwonenden
veroorzaakt.
Gevoelens van onveiligheid worden mede veroorzaakt door slechte verlichting,
verlatenheid, onoverzichtelijkheid en het voorkomen van incidenten. Enkele onveilige
plekken in Lunetten zijn onder andere de omgeving van het station, de parken,
achterpaden, het winkelcentrum en het BP-tankstation. Wat betreft de
verkeersveiligheid kan worden geconcludeerd dat er op weinig plekken in de wijk
structureel te hard wordt gereden.
Bij het beheer van de openbare ruimte zijn meerdere partijen betrokken. Duidelijkheid
in de verantwoordelijkheid en verdeling van werkzaamheden is daarbij essentieel
evenals toezicht op de naleving ervan. De openbare ruimte is eigendom van de
gemeente. Nagegaan zou kunnen worden of een herschikking van dit eigendom met
name richting corporaties een positief effect zou kunnen hebben op de staat van
onderhoud.
doelgroepen
Er zijn diverse leefstijlen te onderscheiden voor wie Lunetten een aantrekkelijke wijk
zou kunnen zijn om te wonen. Door het aantrekken van bepaalde leefstijlen, zoals
buurtbewoners en opbouwers, kan de betrokkenheid van bewoners bij de wijk worden
vergroot. Dat betekent dat een keur aan woonmilieus zal moeten worden gerealiseerd.
In Lunetten zijn voor jongeren vanaf 12 jaar weinig voorzieningen. De Muskieto biedt
enkele activiteiten maar verder zijn er weinig ontmoetingsplekken in de wijk voor
jongeren. Er zijn wel bepaalde locaties waar jongeren graag samenscholen. Dit is vaak
in de buurt van het ouderlijk huis, hetgeen tot overlast voor omwonenden leidt.
Structurele oplossingen voor de jongerenproblematiek zijn echter niet eenvoudig te
bedenken. ‘Niets is zo voorspelbaar als de onvoorspelbaarheid van jongeren’. Het is
daarom van belang dat jongeren en omwonenden op de hoogte zijn van elkaars
wensen, daar begrip voor hebben en rekening mee houden. Daarnaast is het van belang
dat de jeugd al op jonge leeftijd op haar gedrag wordt aangesproken.
Het aandeel senioren in de wijk is nog gering maar zal mettertijd toenemen. Om hier
op in te kunnen spelen is het van belang tijdig na te gaan waar en hoe
seniorenhuisvesting in de wijk zou kunnen worden gerealiseerd en de behoefte aan
zorg, comfort en voorzieningen voor deze groep in kaart te brengen.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 20/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
4 Sterkten en zwakten
In onderstaand schema zijn de sterkten en zwakten van de wijk weergegeven. Deze
vloeien voort uit de wijkanalyse. Daarnaast is een aantal denkrichtingen voor het
verwezenlijken van het toekomstbeeld aangegeven. Het nagaan van de mogelijkheden
en de wijze waarop acties kunnen worden uitgevoerd is al in een vroeg stadium
gewenst. Omdat het niet mogelijk is alle gewenste acties tegelijkertijd uit te voeren is
het van belang prioriteiten aan te geven. Er is onderscheid gemaakt tussen acties die
ons inziens op zeer korte termijn, dat wil zeggen binnen een jaar, zouden moeten
worden opgestart (prioriteit A), acties die binnen één tot drie jaar opgestart moeten
worden (prioriteit B), acties voor over drie tot vijf jaar (prioriteit C) en acties voor over
meer dan vijf jaar (prioriteit D). Aan de verschillende acties is tevens een actiehouder
gekoppeld: de gemeente (G), woningcorporaties (C), bewoners (B) of anderen (A).
identiteit sterkten zwakten operationalisering prioriteit actiehouder
Situering Eigen karakter Geïsoleerdheid; Versterken routes naar
Utrecht en verbeteren sociale
controle langs de routes door
verlichting of bebouwing;
Verbeteren ontsluiting naar
buitengebied;
B G
Groen Veel en gevarieerd Veel onveilig groen; Verbeteren overzichtelijkheid; B G
groen
Verlichting; Goed onderhoud;
Buurten Hier en daar mooie Wijk veelal saai en Meer leven brengen in de wijk B C
buurten
straatbeeld en en variatie aanbrengen in
woningvoorraad type, prijsklasse, kleur en
eentonig;
textuur van woningen binnen
vast te stellen grenzen;
Centrale plekken Winkelcentrum breed Geen sfeer of
aanbod
uitstraling in
winkelcentrum;
Winkelcentrum Verlevendigen en verbeteren B A+G
introvert en geen
trekker;
uitstraling naar buiten;
Musketon met Musketon staat nogal Vergroten aantal activiteiten B A+G
bibliotheek en andere los in de omgeving; voor meer doelgroepen en
activiteiten
Musketon beter betrekken bij
winkelcentrum;
Uitstraling NS- Verbeteren beheer,
A A+G
stationsplein; detaillering en sociale
veiligheid;
Sociale veiligheid BPtankstation;
Verbeteren sociale veiligheid; A A+G
Kunst Spreekt de bewoners Bewoners zelf een kunstwerk D B
vaak niet aan; laten ontwikkelen en kunst
meer een eenheid laten
vormen met de omgeving;
Renovatie, restauratie van de
Lunetten;
D G
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 21/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
ruimte sterkten zwakten operationalisering prioriteit actiehouder
Situering Gunstig ten opzichte Bij verkeerde Geluidwerende
C G
van snelwegen
Niet ver van het
centrum van Utrecht
windrichting
geluidsoverlast;
maatregelen;
Langzaam
Parken vooral ’s avonds Verlichting routes; Niet B G
verkeersroutes vaak onveilig;
alleen langzaam
door mooie parken
verkeersroutes door parken
maar ook in de rest van de
wijk;
Treinstation en NS-stationsplein wordt Verbeteren beheer,
A A+G
busverbinding als onveilig
detaillering en sociale
beschouwd;
veiligheid;
Structuur Relatief klein bebouwd Hoge woningdichtheid; Meer variatie in
B C
oppervlak
woningdichtheid;
Oriëntatie moeilijk; Meer differentiatie; D G+A
Onderscheid tussen
stoepen en straten
soms onduidelijk;
Verbeteren hiërarchie; C G+A
Weinig ruimte tussen Meer ruimte tussen stoepen C G+A
stoepen en woningen; en woningen creëren;
Veel onoverzichtelijke Ander gebruik en
C G+C
hoeken waar zwerfvuil
zich ophoopt;
detaillering;
Kind- en
fietsvriendelijke
woonmilieus
Veel HAT-eenheden in Herontwikkeling van een C C
torentjes langs aantal objecten – zoals
hoofdontsluiting met samenvoeging; Geschikt
moeilijke ontsluiting en maken voor andere
slecht onderhouden doelgroepen of eventueel
tuinen;
sloop/nieuwbouw;
Ontsluiting Scheiding ringweg en Veel
Verbeteren ontsluiting; C G
woonstraten verkeersbewegingen Geen doorgaand verkeer
door kantoren en
afvalstation die aan
het ‘einde’ van de wijk
liggen;
door woonwijk;
Openbare ruimte Groen en water Water slecht Verbeteren beheer, ook C G+C
gewaardeerd toegankelijk; door betere communicatie
naar de bewoners toe;
Water toegankelijker
maken voor publiek;
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 22/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
maatschappij sterkten zwakten operationalisering prioriteit actiehouder
Sociale structuur Gevarieerd, met een Grote verschillen in Meer variatie in
B C
groot aandeel kleine eisen voor woning en woonmilieus aanbrengen;
huishoudens woonomgeving; Meer mogelijkheden bieden
aan bewoners om woning
naar eigen inzicht te
veranderen;
Sociale In de wat oudere Gemiddeld genomen Versterken aandeel
B C
samenhang delen, langs randen gering, mede door de buurtgerichte leefstijlen;
van de wijk en daar in de wijk aanwezige
waar veel
diversiteit aan
koopwoningen staan
bovengemiddeld;
leefstijlen;
Stimuleren verborgen
netwerken,
verenigingsleven
B B+G+C+A
Studenten weinig Internetgemeenschap voor B C+B
binding met de wijk; de wijk;
Betrokkenheid neemt Kans op afzwakking als In stand houden
A B+C+G
toe naarmate er de problemen weer uit betrokkenheid via andere
gezamenlijk problemen de wereld zijn; wegen dan slechts vanuit
moeten worden
opgelost;
de negatieve sfeer;
In ruimtelijke sfeer
bijdragen leveren tot het
kunnen ontmoeten - ook in
de openbare ruimte;
A G+C
Tijdgebrek en De wijk aantrekkelijker B C
individualisering leiden maken en het
tot minder
woningaanbod afstemmen
verantwoordelijkheid op die huishoudens die wel
ten aanzien van de samenhang wensen, zoals
wijk;
huishoudens met
schoolgaande kinderen;
Verbetering van de
communicatie en
bewustwording onder de
bewoners ten aanzien van
hun eigen bijdrage in de
kwaliteit van de
woonomgeving;
A G+B
Doorstroming Hoge
Vergroten aandeel
A C
verhuisgeneigdheid
onder studenten maar
ook onder de
zelfstandig wonenden;
koopwoningen in de wijk;
Hoge mutatiegraad in Vergroten aandeel niet B C+G
met name de gestapelde complexen of
gestapelde complexen; vergroten binding met de
wijk in de gestapelde
complexen;
Veel dure
Voor de moeilijker
C C
huurwoningen met producten verbetering van
ongunstige prijs- de prijskwaliteitverhouding
kwaliteitverhouding; onder meer door aanbieden
gunstig geprijsde
woondiensten - geen
huurverlaging;
Verdergaande verkoop van
huurwoningen, maar wel
afgestemd op de
ruimtelijke problematiek;
A C
Beeld van
doorgangswijk
Imago verbeteren B C+G
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 23/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
maatschappij sterkten zwakten operationalisering prioriteit actiehouder
Eenzaamheid Relatief veel Mogelijkheden met ICT en B B
eenzaamheid, deels internet benutten voor
zelfgekozen, maar vaak verbetering onderlinge
ook ontstaan tegen wil
en dank;
contacten;
Verbeteren aantal sociale
voorzieningen en sociale
activiteiten;
A G
Vrijblijvend mentorschap; B B+G
Overdag en ’s avonds Verbeteren plaatsen om B G
weinig mensen op
straat;
Veel woningen zijn
naar binnen gekeerd;
naar toe te gaan;
Winkelvoorzieningen
Overige
voorzieningen
In veel woningen
zonder voortuin of
direct langs de galerij
van een gestapeld
complex blijven veel
gordijnen en
luxaflexen overdag
gesloten;
Breed aanbod Ontbreken horeca,
muziekwinkel,
cadeauwinkel,
computerwinkel;
Geen sfeer en tochtige
stegen;
Parkeergelegenheid
Breed aanbod met
gezondheid, onderwijs,
sport, cultuur, sociaal,
milieu;
Inloopuren Vooral straatjongeren
maken ervan gebruik;
Voorzieningen voor
kinderen;
Veiligheid Lichte toename
veiligheidsbeleving
bewoners;
Uitgifte van voortuinen bij
grondgebonden woningen
(eventueel gepaard gaand
met een onderhoudscontract)
en nagaan of in
de ruimtelijke structuur
afstand is te scheppen tot
de woningen;
Introvert Tegengaan dat ramen
worden dichtgeplakt
C C
A G
Opbouwwerk Versterking opbouwwerk A G
Voorzieningen voor Meer voorzieningen en
jongeren vanaf 12 jaar; ontmoetingsplekken voor
jongeren;
Toename van
bedreiging, overlast,
mishandeling en
vandalisme;
Minder donkere hoeken,
meer verlichting, meer
leven in de avonduren,
meer sociale controle;
Inbraakpreventie;
Extra aandacht voor
specifieke plekken zoals het
stationsplein en het
winkelcentrum;
A G
A G
A A+G
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 24/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
maatschappij sterkten zwakten operationalisering prioriteit actiehouder
Verkeersveilig- Er wordt niet
Principes duurzaam veilig D G
heid
structureel te hard
gereden op de ringweg
als uitgangspunt;
Zwerfvuil Stedenbouwkundige Verbetering beheer en A B+G
structuur en bewoners- verbetering van de
gedrag
communicatie en
bewustwording onder de
bewoners ten aanzien van
hun eigen bijdrage in de
kwaliteit van de
woonomgeving;
doelgroepen sterkten zwakten operationalisering prioriteit actiehouder
Leefstijlen Variatie aanwezig Weinig leefstijlen met Producten realiseren voor B C
binding aan de buurt; buurtgerichte leefstijlen;
Jongeren Overlast door Al in vroeg stadium praten A G+C+B+A
hangjongeren; met hangjongeren en
bewoners over elkaars
positie;
Een aantal hangplekken
creëren in overleg met
bewoners;
A G+C+B
Jongerencafé op
commerciële basis
realiseren;
B A+G
Senioren Nog relatief weinig
Inspelen op toekomstige D G+C+A
vergrijzing
vergrijzing, voorzieningen
voor senioren mbt wonen,
zorg en welzijn;
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 25/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 26/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
5 Hoe nu verder
Het hiervoorliggende rapport geeft een inhoudelijke analyse van Lunetten in 2001,
schetst een toekomstbeeld en formuleert oplossingsrichtingen voor een kwalitatief
aantrekkelijk Lunetten. Het zal duidelijk zijn dat kwaliteit niet zomaar tot stand komt.
Het proces ernaartoe zal goed moeten worden vormgegeven en geleid. Er zullen grote
investeringen benodigd zijn zowel op het sociale als op het ruimtelijke vlak en ten
aanzien van de voorraad. Op dit moment lopen er al enkele investeringsprogramma’s
waaruit hieronder een greep.
• Corporaties investeren momenteel in kleinschalige leefbaarheidsprojecten, zoals
het afsluiten van portieken. Alhoewel wij deze investeringen aanmoedigen omdat
ze op korte termijn wel degelijk effect sorteren, zijn ze naar onze mening te
beperkt en te ad-hoc voor de langere termijn. Bovendien betreft een deel van deze
investeringen projecten die wat betreft comfort en aantrekkingskracht niet de
sterkste concepten bezitten. Aan te bevelen is om de investeringen in een bredere
context te beschouwen, rekening houdend met het imago van de wijk, de
doelgroepen, de woonomgeving en dergelijke.
• Met de verkoop van woningen door de corporaties aan bewoners komen er nieuwe
doelgroepen in de wijk. Vaak zijn woningkopers sterker betrokken bij hun buurt, al
was het maar om de waarde van hun vastgoed op peil te houden. Recent
onderzoek van de Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting laat daarnaast zien
dat woningkopers eerder bereid zijn tot investeringen in woningverbetering en
vaak op zoek gaan naar beter betaald werk. Niettemin achten wij het niet
raadzaam als de corporaties zich geheel uit de wijk zouden terugtrekken. Er ligt wel
degelijk een belangrijke taak in het huisvesten van specifieke doelgroepen zoals
bijvoorbeeld ouderen en jongeren.
• Wij stellen ook voor om na te gaan in hoeverre er een herverdeling van openbare
ruimten rondom woningen plaats zou moeten vinden. Wellicht dat in
gecombineerd onderhoud en beheer van één partij (de corporatie ligt dan het
meest voor de hand, al dan niet met bewoners) er kwaliteit te winnen is terwijl er
op kosten kan worden bespaard. De gemeente zou zich in dat geval moeten
terugtrekken.
• Ondernemers lijken bereid te zijn tot nieuwe investeringen in een aantrekkelijk
winkelcentrum, waarbij bij voorkeur de relatie wordt gelegd met de Musketon.
open communicatieproces
Als onderlegger voor verdere ingrepen achten wij het van belang dat in een Open
Communicatieproces een Wijkbeheerplan wordt ontwikkeld. Wij stellen ons daarbij een
proces voor waarin de volgende aspecten bijzondere aandacht krijgen:
• Draagvlak en participatie
• Partijen
• Prioriteiten
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 27/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
• Programma / Wijkbeheerplan
• Investeringen
draagvlak en participatie
Het creëren van draagvlak voor ingrepen in welke zin dan ook in de wijk is naar onze
mening van het grootste belang. Uitgangspunt is daarbij dat het creëren van draagvlak
een proces is dat niet alleen tijd kost, maar ook de juiste inspanningen en insteek
behoeft. In een Open Communicatieproces waarin bewoners participeren naast de
professionele partners als gemeente en corporaties is het van belang een
vertrouwenssituatie te realiseren; vertrouwen in het opereren van de participerende
organisaties en vertrouwen in elkaars goede wil.
Wij raden in dat kader op korte termijn een excursie met deelnemers van de
verschillende partijen aan naar een vergelijkbare wijk elders in Nederland die in
dezelfde jaren zeventig is gerealiseerd. Te denken valt aan Beverwaard in Rotterdam,
Den Haag Loosduinen of aan (delen van) Alkmaar-Noord. Dit zijn allen wijken die niet
de slechtste van de stad zijn, maar waar mede door de economische omstandigheden
gedurende de ontwikkeling een ander aanbod is gerealiseerd dan eigenlijk gepland.
partijen
Wij stellen in principe de gemeente (wijkbureau) voor als regisseur in het proces en het
tot stand brengen van een Wijkbeheerplan. Een en ander gebeurt in nauwe samenhang
met de corporaties in de wijk, de bewoners en andere belanghebbenden (ondernemers,
winkeliers, scholen, welzijnsorganisaties e.d.). De bewoners en de andere
belanghebbenden maken in deze opzet geen plannen en nemen ook geen beslissingen.
Wel leveren zij in een vroeg stadium cruciale ervarings- en productinformatie aan.
Voor de nabije toekomst is het vooral noodzakelijk dat het imago van de wijk sterker
wordt gezet door een aantal belangrijke zwakten te tackelen. Uitstroom van bewoners
naar wijken als Leidsche Rijn biedt Lunetten tenslotte niet de rust in de
verhuisbewegingen die de wijk zou kunnen gebruiken. Een belangrijk deel van de
investeringen betreft de sociale structuur. Hier ligt naar onze mening een taak voor de
gemeente in nauwe samenwerking met de bewoners van Lunetten en
welzijnsorganisaties.
prioriteiten
Van belang is ook om in een vroeg stadium nader zicht te krijgen op ingrepen die al op
korte termijn plaats zouden moeten vinden, vooral ook gericht op een beter imago en
de sociale structuur. In het voorgaande hoofdstuk is door Inbo een voorstel hiervoor
geleverd. Aan te bevelen is om de prioriteiten met de partners in het proces af te
kaarten.
Voor de korte tot middellange termijn stellen wij voor om na te gaan welke
investeringen gevraagd zijn ten aanzien van ontwikkelingen die verder gaan dan
inspelen op de huidige ruimtelijke situatie. Kwaliteit en toekomstwaarde kunnen naar
onze mening het best worden gerealiseerd door nieuwe woonmilieus te creëren. Dit zal
niet zomaar kunnen binnen de huidige stedenbouwkundige setting en is ook niet aan
te bevelen. Er zal wel veel geld mee gemoeid zijn. Wij zien de corporaties,
projectontwikkelaars, vastgoedbeleggers en bedrijven als kansrijke investeerders in een
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 28/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
dergelijke herstructurering. Daarnaast verdient ook de sociale situatie in de wijk de
nodige aandacht. Een integrale aanpak waarbij zowel naar de fysieke als sociale
woonomgeving wordt gekeken, is ons inziens dan ook wenselijk.
programma / wijkbeheerplan
Naar aanleiding van de gestelde prioriteiten bevelen wij het opstellen van een
programma aan, in feite een Wijkbeheerplan. Uitgangspunt hierbij is dat een
hoogwaardige woonomgeving een totaalproduct is, bestaande uit het evenwicht tussen
fysieke, economische en sociale elementen op diverse schaalniveaus. Elk van de
genoemde strategieën identiteit, doelgroep, maatschappij en ruimte komt hierin bijeen.
Wij denken dat een conceptuele aanpak hierbij tot de beste resultaten leidt en
creativiteit en oplossingsgericht denken het best benut.
investeringen
Ten aanzien van elk van de ingrepen en ontwikkelingen die in het Wijkbeheerplan
worden opgenomen is het noodzakelijk de investeringen te ramen, bij voorkeur te
beginnen aan de hand van kengetallen vroeg in het proces.
Samenvattend denken wij dat in concreto de volgende stappen genomen zouden
moeten worden:
1. Excursie naar andere vergelijkbare wijk en informeel overleg met partijen over
intentie te komen tot een Wijkbeheersplan
2. Inrichten stuurgroep met beslissingsbevoegdheid (gemeente, corporaties) en
overleggroep (adviserend, met gemeente, corporaties, bewoners, belanghebbenden)
met als taak een Wijkbeheersplan op te stellen
3. Vaststellen vergaderschema’s, subtaken, betrokken partijen etc
4. Workshop over definitief vast te stellen prioriteiten en daarmee de fasering
5. Nagaan eventuele beschikbare budgetten bij andere dan de direct betrokken
partijen
6. Korte termijn acties met betrekking tot sociale en ruimtelijke aspecten zo spoedig
mogelijk opstarten (voorstel: prioriteit A in de tabel sterkten en zwakten)
7. Aanpak centrale plekken in de wijk in het kader van het verbeteren van het imago
8. Uitbuiten eventuele specifieke projecten in de media ten aanzien van andermaal
een verbeterd imago
9. Studie naar kansen van enkele specifieke complexen die niet aan de huidige
kwaliteiten voldoen met het doel inzicht te krijgen in mogelijkheden voor de
realisatie van gedifferentieerde woonmilieus.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 29/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 30/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
DEEL 2
Lunetten anno 2001
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 31/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 32/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
1 Algemene situatie
1.1 Bevolking
leeftijdsopbouw
Het aantal inwoners in Lunetten is de afgelopen jaren geleidelijk afgenomen. In 1996
telde Lunetten 11.744 inwoners, in 1998 waren dat er 11.622 en op 1 januari 2000
11.436. Wanneer de leeftijdsopbouw van Lunetten wordt vergeleken met die van
Utrecht als geheel en de wijk Zuid, valt op dat de groep 55-plussers in Lunetten relatief
klein is. De leeftijdsgroep 30-44 jaar is in Lunetten daarentegen oververtegenwoordigd
(tabel 1.1).
tabel 1.1 Leeftijdsopbouw van de bevolking in Lunetten, de wijk Zuid en Utrecht
Lunetten 1998 Lunetten 2000 wijk Zuid 2000 Utrecht 2000
0-17 jaar 17,5% 17,4% 19,1% 17,4%
18-29 jaar 27,0% 26,5% 24,8% 26,3%
30-44 jaar 32,0% 31,6% 28,0% 25,7%
45-54 jaar 10,3% 11,0% 10,2% 10,9%
55-64 jaar 5,6% 5,9% 6,8% 7,7%
65-79 jaar 6,3% 6,4% 8,2% 8,8%
80+ jaar 1,2% 1,2% 2,9% 3,2%
totaal (100%) 11.622 11.436 26.400 233.858
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, diverse publicaties
Er zijn geen bevolkingsprognoses voor Lunetten afzonderlijk. Voor de stad Utrecht als
geheel en de wijk Zuid is een bevolkingsprognose tot 2015 beschikbaar. De
bevolkingsprognose voor de wijk Zuid laat zien dat het inwonertal de komende vijf jaar
toeneemt met bijna 2,5%. Daarna wordt een daling van het inwonertal verwacht. In
2015 zal het aantal inwoners in de wijk Zuid ruim 2% lager liggen dan het aantal
inwoners op 1 januari 2000. Met name het aandeel 45-64 jarigen zal de komende 15
jaar toenemen, van 17% in 2000 tot bijna 20% van de bevolking in 2015. Het aandeel
65-plussers in de wijk neemt, overeenkomstig de trend die in Utrecht als geheel
zichtbaar is, af (tabel 1.2).
De stad Utrecht zal naar verwachting op 1 januari 2005 circa 258.552 inwoners
hebben. Dit is een toename van 10,6% ten opzichte van het inwonertal op 1 januari
2000. In 2015 ligt het inwonertal 22% hoger dan in 2000. Het aandeel 0-29 jarigen zal
afnemen, terwijl het aandeel inwoners van 30-54 jaar zal toenemen. Van vergrijzing zal
geen sprake zijn. Het aandeel 65-plussers neemt de komende 15 jaar af, van 12% in
2000 tot 9,5% in 2015 (tabel 1.2).
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 33/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
tabel 1.2 Bevolkingsprognose naar leeftijd op 1 januari 2005 en 2015
Zuid Utrecht
2005 2015 groei groei 2005 2015 groei groei
2000-2005 2000-2015
2000-2005 2000-2015
0-19 jaar 20,2% 20,5% -23,5% -6,6% 19,9% 21,6% +10,3% +32,3%
20-29 jaar 24,0% 22,2% +10,0% -2,7% 23,6% 19,7% +10,0% +1,3%
30-44 jaar 27,7% 28,0% +1,1% -2,2% 27,6% 28,3% +18,7% +34,5%
45-54 jaar 10,9% 11,4% +9,3% +9,4% 10,7% 12,4% +9,0% +39,3%
55-64 jaar 7,3% 8,5% +9,8% +22,4% 7,8% 8,4% +12,5% +33,1%
65-79 jaar 6,9% 7,0% -13,6% -16,1% 7,4% 7,3% -7,2% +1,3%
80+ jaar 3,1% 2,5% +6,9% -18,0% 2,9% 2,2% +0,4% -15,7%
totaal 27.054 25.873 +2,5% -2,0% 258.552 285.404 +10,6% +22,0%
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, bevolking van Utrecht per 1 januari 2000
huishoudenssamenstelling
Lunetten is een wijk met relatief veel kleine huishoudens (tabel 1.3). Het aandeel
gezinnen komt ongeveer overeen met dat van de stad als geheel. Het merendeel van de
gezinnen (88%) heeft één of twee kinderen.
tabel 1.3 Bevolking naar gezinsverband op 1 januari 2000
Lunetten Zuid Utrecht
echtparen zonder kinderen 667 8,9% 1.785 11,0% 16.188 10,9%
echtparen met kinderen 918 12,3% 2.231 13,7% 18.152 12,2%
eenoudergezinnen 464 6,2% 1.159 7,1% 10.563 7,1%
alleenstaanden 5.441 72,6% 11.078 68,2% 103.612 69,8%
totaal 7.490 100% 16.253 100% 148.515 100%
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, bevolking van Utrecht per 1 januari 2000
etniciteit
In Lunetten wonen relatief weinig allochtonen (tabel 1.4). Onder de allochtonen die in
Lunetten wonen bevinden zich relatief veel mensen met een Surinaamse achtergrond.
tabel 1.4 Bevolking naar etniciteit op 1 januari 2000
Lunetten Zuid Utrecht
Nederlands 76,1% 70,2% 69,2%
Marokkaans 2,1% 8,4% 8,7%
Turks 1,1% 2,7% 4,7%
Surinaams 3,6% 3,3% 2,8%
Antilliaans 1,1% 1,2% 0,8%
overig 15,4% 14,2% 13,8%
totaal 11.436 264.000 233.858
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, bevolking van Utrecht per 1 januari 2000
sociaal economische positie
In Lunetten wonen relatief veel hoogopgeleide mensen. De afgelopen twee jaar is het
aandeel hoogopgeleiden in de wijk iets toegenomen. Dit geldt ook voor het aandeel
laagopgeleiden (tabel 1.5). Het aandeel bewoners met een opleiding op mbo-, havo- of
vwo-niveau is daarentegen afgenomen. De achterliggende oorzaken hiervan zijn niet
precies bekend. De mogelijkheid bestaat dat Lunetten bij bewoners met een midden
opleidingsniveau minder in trek is, en het woningaanbod in Lunetten voor deze
doelgroep mede vanwege de prijs-kwaliteitverhouding minder interessant is. De
verwachting is dat dit juist de huishoudens zijn die verhuizen naar wijken als Leidsche
Rijn. Door aantrekkelijke woonmilieus in Lunetten voor deze doelgroepen te realiseren,
kunnen zij wellicht aan de wijk worden gebonden.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 34/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
tabel 1.5 Opleidingsniveau in 1996 en in 1998
Lunetten Zuid Utrecht
1996 1998 1996 1998 1996 1998
laag (basisonderwijs, lbo, mavo) 20% 25% 35% 33% 33% 32%
midden (mbo, havo, vwo) 29% 22% 27% 27% 29% 29%
hoog (hbo, wo) 51% 53% 37% 40% 38% 39%
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, Utrecht Monitor 2000
In Lunetten wonen relatief veel mensen met een hoog inkomen. Dit hangt enerzijds
samen met de leeftijden van de bewoners en het opleidingsniveau. Een deel van de
bewoners woont al sinds de beginjaren in de wijk. Anderzijds zal ook de aanwezigheid
van een dure huurwoningvoorraad een rol spelen. Het aandeel lage inkomensgroepen is
tussen 1994 en 1996 afgenomen, terwijl het aandeel hoge inkomensgroepen gelijk is
gebleven (tabel 1.6).
tabel 1.6 Inkomens (netto-gezamenlijk inkomen) in 1994 en 1996
Lunetten Zuid Utrecht
1994 1996 1994 1996 1994 1996
laag (4.000) 20% 20% 18% 17% 19% 19%
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, Utrecht Monitor 2000
1.2 Woningvoorraad
woningtype
De meeste woningen in Lunetten zijn in de jaren zeventig en tachtig gebouwd. Op 1
januari 1998 telde Lunetten 5.878 woonadressen, verdeeld over 5.117 woningen (87%),
754 wooneenheden (13%) en 7 overige woonvormen. Het aantal woningen op 1
januari 2000 bedroeg 5.133. Ongeveer eenderde van de woonadressen bestaat uit
eengezinswoningen, 47% uit flats en de resterende 16% zijn overige woonvormen.
Hiertoe behoren onder andere HAT-eenheden, onzelfstandige woonruimten en
woonwagens (tabel 1.7).
Het aantal wooneenheden voor studenten in Lunetten is niet precies bekend.
Woonruimte voor studenten wordt door alle drie sociale verhuurders in de wijk
aangeboden. Amnis verhuurt circa 480 kamers aan studenten. Mitros Wonen heeft 500
kamers in haar bezit. Deze kamers worden voornamelijk door studenten bewoond, maar
het komt ook voor dat studenten na hun studie in deze woonruimten blijven wonen.
BO-EX onderscheidt in haar bezit geen woonruimten die specifiek zijn bestemd voor
huisvesting van studenten. Wel is er een tweetal complexen met HAT-eenheden waar
relatief veel studenten wonen. Dit geldt voornamelijk voor het complex aan de
Hondrug met circa 160 onzelfstandige woonruimten. In totaal komt het aantal
kamers/eenheden voor studenten in Lunetten op ruim 1.100.
De gemiddelde woningbezetting in Lunetten is met 2,09 relatief laag in vergelijking
met de stad als geheel (2,23) of met de wijk Zuid (2,20).
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 35/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
tabel 1.7 Woonadressen naar woningtype op 1 januari 1998
Lunetten Zuid Utrecht
eengezinswoningen 34,0% 35,5% 36,0%
boven/benedenwoning 3,1% 4,3% 18,6%
flat middenhoog 36,6% 41,8% 27,0%
flat hoog 10,1% 8,7% 10,8%
overig 16,1% 9,7% 7,6%
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, Wijk Zuid in cijfers 1999
eigendomsverhouding
De verhouding tussen huur- en koopwoningen in de wijk is niet geheel in evenwicht.
De huursector is oververtegenwoordigd. Er zijn drie sociale verhuurders in Lunetten:
BO-EX (circa 1.270 huurwoningen), Mitros Wonen (circa 1.700 à 1.800 woningen) en
Amnis (circa 1.300 woningen). Zij hebben bijna 80% van de woonadressen in hun bezit.
De huurwoningen hebben een relatief hoge huur. Dit heeft te maken met de
rentestand ten tijde van de realisatie en financieringswijze via het dynamisch
kostprijsstelsel.
tabel 1.8 Woningvoorraad naar eigendomsvorm op 1 januari 1998
Lunetten Zuid Utrecht
eigen woning 20,9% 29,0% 37,2%
particuliere verhuur 0,5% 6,4% 11,4%
sociale verhuur 78,5% 62,3% 46,0%
institutionele beleggers 0% 2,1% 4,7%
onbekend 0% 0,2% 0,8%
totaal 100% 100% 100%
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, Wijk Zuid in cijfers 1999
verkoop woningen door corporaties
Het aandeel koopwoningen in Lunetten neemt geleidelijk toe. Alle drie sociale
verhuurders in Lunetten zijn bezig met het verkopen van een deel van hun bezit. BO-EX
is sinds 1996 bezig met de verkoop. Met name de dure huurwoningen, woningen met
een huurprijs boven f 1.000,= worden verkocht. Het gaat daarbij vooral om
eengezinswoningen, maar ook meergezinswoningen zijn in de verkoop. Redenen voor
de verkoop van huurwoningen zijn de hoge exploitatiekosten, het verbeteren van de
solvabiliteitspositie en wijkbeheer. De woningen worden vooral verkocht aan jonge
gezinnen. Er zijn ook ouders die voor hun kinderen/studenten een woning kopen.
Amnis wil alle eengezinswoningen die zij in Lunetten bezit verkopen. Het gaat daarbij
om de duurste woningen in haar bezit. Alle eengezinswoningen zijn aan de zittende
huurders te koop aangeboden. Sommigen hebben hun woning gekocht anderen niet.
Dit betekent dat als de woning leegkomt deze via een makelaar te koop wordt
aangeboden. Amnis verkoopt haar woningen mede om in Leidsche Rijn te kunnen
investeren.
Mitros Wonen verkoopt alleen eengezinswoningen. Echter niet alle eengezinswoningen
worden te koop aangeboden. Het gaat alleen om geheel op zichzelf staande blokken
eengezinswoningen. Blokken eengezinswoningen met op de hoek een complex HATeenheden
worden niet verkocht. Financiële aspecten spelen een rol bij de verkoop van
woningen door Mitros Wonen. Bij de verkoop worden marktconforme prijzen
gehanteerd. Circa 5-10% van de bewoners heeft belangstelling voor het kopen van de
woning waarin zij wonen.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 36/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
leegstand en mutatie
Er is weinig leegstand in de wijk. Op 1 januari 2000 bedroeg de leegstand 96 woningen.
Het aantal dagen dat een woning leegstaat voordat deze weer wordt verhuurd is
vergelijkbaar met andere wijken in Utrecht. Er zijn volgens de corporaties geen
complexen die moeilijk verhuurbaar zijn.
De mutatiegraad in Lunetten is met circa 20% relatief hoog. Dit komt enerzijds doordat
er veel studenten en jonge startende huishoudens in de wijk wonen en heeft anderzijds
te maken met de relatief ongunstige prijs-kwaliteitverhouding van de woningen.
Doorgaans blijven mensen twee tot drie jaar in de wijk wonen. Met name onder de
bewoners van flats is de doorstroming hoog. Een appartement wordt, zeker door jonge
huishoudens, vaak gezien als een eerste stap in de wooncarrière na de studentenkamer
of het verlaten van het ouderlijk huis. Een eengezinswoning is vaak de tweede stap die
wordt gemaakt, bijvoorbeeld wanneer gezinsuitbreiding plaatsvindt en/of behoefte
bestaat aan meer ruimte in en om de woning.
1.3 Conclusie
Lunetten is een wijk met relatief weinig senioren en een relatief grote groep 30-44
jarigen. Er wonen relatief veel kleine huishoudens in de wijk en weinig allochtonen. De
sociaal-economische positie van de bewoners is vrij gunstig. In de wijk wonen namelijk
veel mensen met een hoge opleiding en veel hoge inkomensgroepen.
De woningvoorraad in Lunetten bestaat in verhouding tot de rest van Utrecht uit
relatief veel flats. De prijs-kwaliteitverhouding van de woningen is ongunstig. De
huursector is in Lunetten met 79% sterk oververtegenwoordigd. Geleidelijk neemt
echter de koopwoningvoorraad toe, ondermeer als gevolg van de verkoop van
huurwoningen door de sociale verhuurders. Dit zal naar verwachting een positief effect
hebben op de binding van de bewoners aan de wijk. Daarnaast dreigen de meest
aantrekkelijke woningen uit het bezit van de woningcorporaties te verdwijnen.
Daarnaast bestaat het gevaar dat woningcorporaties als gevolg van de verkoop van hun
bezit minder betrokken zullen zijn bij de wijk. Voor de toekomst van Lunetten is het
van belang ervoor te zorgen dat de betrokkenheid van de woningcorporaties bij de wijk
wordt gewaarborgd en dat zij bereid zijn investeringen te (blijven) doen in de wijk.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 37/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 38/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
2 Identiteit
imago
Aan de geïnterviewden is gevraagd welk beeld buitenstaanders hebben van Lunetten.
Het imago van Lunetten bij mensen die niet in de wijk wonen blijkt wisselend.
Sommigen associëren de wijk met veel groen, rust en ruimte. Ook wordt wel
gerefereerd aan een nieuwbouwwijk met een ‘buiten gevoel’ erbij of een ‘ecologisch
experiment’. Anderen beschouwen Lunetten juist als een saaie wijk met weinig
uitstraling of als ‘een wijk waar alleen gewoond maar niet geleefd wordt’. Vanwege
haar ligging wordt ook wel gesproken van een ‘buitenwijk’ van Utrecht of een ‘eiland’.
eigen identiteit
Uit vrijwel alle gesprekken die gevoerd zijn is gebleken dat Lunetten een wijk is die
niet met andere wijken in Utrecht is te vergelijken. De bouw, differentiatie, groen en
ruimte in de wijk zorgen voor het specifieke karakter van Lunetten. Als Lunetten al
vergeleken wordt met andere wijken in Utrecht dan is dat Voordorp. Als kanttekening
wordt daarbij opgemerkt dat Voordorp een wijk is die veel later is gebouwd dan
Lunetten, kleiner is van omvang, minder groen heeft en een woningvoorraad heeft met
een groter aandeel koopwoningen.
buurten
Lunetten is, met een oppervlak van ruim 276 hectare, een vrij grote wijk. Het is daarom
aannemelijk dat er in de beleving van de wijk door betrokkenen op buurtniveau
verschillen zijn te constateren, wat betreft karakter, sfeer en/of type bewoners. Buurten
ontstaan vaak doordat bewoners zich vanuit een gevoel van ‘bedreiging’ verenigen.
Daarnaast zijn er buurten waar veel gezinnen met kinderen wonen of eenzelfde type
woningen staan en waar op spontane wijze een hechte band tussen de bewoners is
ontstaan. Deze gehechtheid uit zich onder meer in het organiseren van buurtfeesten.
Tijdens de gesprekken zijn onder meer de volgende buurten naar voren gebracht:
• De omgeving van de Betuwe, waar bewoners zich vanwege de jongerenoverlast
hebben verenigd.
• In de omgeving van de Eifel, Taurus en Jura zijn naar aanleiding van de
gezamenlijke aanpak van de jongerenproblematiek eveneens hechte banden
ontstaan tussen de bewoners.
• In de omgeving van Lunetterberg is de band tussen bewoners in de beginfase
ontstaan toen er nogal wat problemen waren tijdens de bouw. Er wonen in dit deel
van de wijk veel gezinnen met kinderen. De Ravelijn, een flat aan de
Wageningseberg, wordt gekenmerkt door dure woningen met veel tweeverdieners.
• De omgeving van de Karawanken wordt ook als een buurt genoemd.
• De omgeving van Catalonië wordt omschreven als een hechte buurt waar veel
senioren wonen.
• Dit geldt ook voor de omgeving van de Coppelwethe, een seniorencomplex in de
wijk.
• De Wadden en omgeving wordt aangemerkt als een buurt vanwege de bijzondere
woonvormen. Hier bevindt zich namelijk een complex met ‘hangende tuinen’. Hier
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 39/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
is bovenop het dak van een garage een grondlaag van 80 cm gestort en zijn tuinen
aangelegd. Op deze manier zijn tuinen boven maaiveldniveau gecreëerd.
• De omgeving van Lombardije wordt als een mooi groen stuk in Lunetten gezien
waar dure eengezinswoningen staan.
• Walcheren en omgeving wordt eveneens genoemd als een buurtje met mooie
eengezinswoningen.
• Tot slot is Frans Lunetten, de omgeving van Elzas, Lotharingen, Provence, Bretagne,
Normandië en Henegouwen door enkele geïnterviewden als een aparte buurt
genoemd. Dit gebied heeft een stenige aanblik en er is sprake van veel vervuiling.
Er wonen in dit buurtje veel eenpersoonshuishoudens en veel verschillende
leefstijlen bij elkaar. De mutatiegraad is hier hoog.
Opgemerkt moet worden dat de hier genoemde buurten slechts enkele voorbeelden
zijn. Het is zeker denkbaar dat er nog meer buurten binnen Lunetten kunnen worden
onderscheiden.
centrale plekken
Centrale plekken spelen vaak een rol in het zetten van een positief of negatief imago.
Lunetten kent momenteel vijf plekken die een centrale functie hebben: het
winkelcentrum, de Musketon, de scholen, het NS-stationsplein en het BP-tankstation.
Het winkelcentrum kan als de meest centrale plek in Lunetten worden beschouwd. De
meeste bewoners doen hier hun boodschappen. Daarnaast heeft het winkelcentrum
ook de functie van een ontmoetingsplek voor buurtbewoners. Door het grotendeels
ontbreken van functies op het gebied van ontspanning – horeca – maakt het
winkelcentrum de rol als trekker niet geheel waar. Mensen gaan eigenlijk alleen naar
het winkelcentrum om er hun boodschappen te doen. Er is geen echte aanleiding ofwel
een ‘keeper’ waardoor zij er langer zouden willen vertoeven.
De Musketon kan ook als een centrale plek in de wijk worden gezien onder meer
vanwege de bibliotheek en de theaterzaal. Door het aanbod aan sociaal-culturele
activiteiten te vergroten, meer activiteiten voor diverse doelgroepen aan te bieden en
het gebouw beter te betrekken bij de omgeving, zou de centrale functie van de
Musketon versterkt kunnen worden. Het meer dan nu het geval is in samenhang zien
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 40/68

kunst
Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
van de functies van de Musketon en die van het winkelcentrum, zou een belangrijke
toegevoegde waarde aan het centrumgebied geven.
De scholen in de wijk fungeren eveneens als een centrale plek in de wijk. Dagelijks
komen hier circa 1.000 kinderen om naar school te gaan. Bovendien vinden hier ook
veel contacten tussen ouders onderling plaats doordat zij hun kinderen naar school
brengen of ophalen.
Het NS-stationsplein is in potentie een centrale plek, maar komt in die zin niet uit de
verf. Met name het ontbreken van sfeer en detaillering, en het daardoor aantrekken
van sociale onveiligheid zorgt ervoor dat deze plek eerder ‘unheimisch’ dan
aantrekkelijk voor ontmoetingen is.
Het BP-tankstation is wel duidelijk een ontmoetingsplek voor de bewoners van
Lunetten. Met name op zondag is het er erg druk omdat er in het benzinestation een
kleine supermarkt is gevestigd en veel mensen hier hun (vergeten) boodschappen
komen halen. Daarnaast ontmoeten bewoners elkaar vaak bij Mr. Shi, een chinees
afhaalcafetaria bij het BP-tankstation. Het BP-tankstation heeft overigens ook een
sterk negatieve klank ten aanzien van de sociale veiligheid.
In Lunetten is tegelijk met de bouw van de woningen een aantal kunstwerken
neergezet. Deze kunst is gebruikt als profilering van de wijk en om bewoners te
trekken. Twee voorbeelden van kunstwerken in de wijk zijn de paddestoel aan het begin
van de wijk en de ‘ingemetselde container’ aan het eind van de Koppel. Dit laatste is
een soort gat in de dijk en roept gevoelens van onveiligheid op, mede omdat er vroeger
vaak ‘enge mensen’ in verbleven. Over het kunstwerk aan het begin van de wijk, dat
overigens door de bewoners zelf is uitgekozen, wordt opgemerkt dat de bol erg vies is
en dat de grijze voet van het kunstwerk erg deprimerend overkomt. De diepere
betekenis van het opschrift Lunetten in spiegelbeeld wordt ook niet begrepen. ‘Je ziet
pas duidelijk dat er ‘Lunetten’ op de bol staat als je de wijk uitrijdt en in je
achteruitkijkspiegel kijkt’. De kunstwerken hebben voor veel bewoners weinig betekenis
en zouden niet worden gemist als zij er niet zouden zijn. De stenen ‘golfjes’ boven het
water bij de scholen worden wel gewaardeerd. Het is een leuke speelplek voor de
kinderen in de buurt.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 41/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Te overwegen is om bewoners uit Lunetten zelf de kunst voor hun wijk te laten
ontwikkelen. Te denken valt aan het beschilderen van een aantal saaie kopgevels door
schoolkinderen, gebruik te maken van de kunstzinnige verenigingen in de wijk of
opdracht te verlenen aan kunstenaars uit de buurt.
conclusie
Lunetten is een wijk met een eigen specifiek karakter en niet met andere wijken in
Utrecht te vergelijken. De wijk wordt door sommige buitenstaanders geassocieerd met
veel groen, rust en ruimte. Anderen beschouwen Lunetten als een wijk waar alleen
gewoond wordt maar niet geleefd.
In de beleving van de betrokkenen zijn er binnen Lunetten diverse buurten te
onderscheiden waarbinnen een hechte band bestaat tussen de bewoners. Deze banden
zijn bijvoorbeeld ontstaan vanuit gevoelens van bedreiging of doordat de bewoners
zich er in een soortgelijke levensfase (jong gezin met kinderen) bevinden.
Centrale plekken spelen vaak een rol in het zetten van een positief of negatief imago.
Aandacht voor deze centrale plekken is daarmee van groot belang. Lunetten heeft vijf
centrale plekken: het winkelcentrum, de Musketon, de scholen, het stationsplein en het
BP-tankstation. De centrale plekken in de wijk worden over het algemeen gekenmerkt
door weinig sfeer en roepen bij sommigen gevoelens van onveiligheid op.
Het winkelcentrum is de meest centrale plek in de wijk, maar wordt mede door het
ontbreken van functies op het gebied van ontspanning niet als een ‘trekker’ voor de
wijk beschouwd. Het in samenhang brengen van de functies van het winkelcentrum, de
Musketon en de herinrichting van de openbare ruimte eromheen, zou een belangrijke
toegevoegde waarde aan het centrumgebied geven. Ook de omgeving van het station
in Lunetten verdient de nodige aandacht, zowel wat betreft de inrichting als de sociale
veiligheid. Sfeer ontbreekt en met name na kantoortijd is het hier erg verlaten.
Kunst in de buitenruimte is een belangrijk kenmerk van Lunetten. De bewoners hebben
echter niet altijd oog voor de kunstwerken in hun woonomgeving. Kunstwerken die in
functioneel opzicht door de bewoners zijn te gebruiken, zoals bijvoorbeeld de ‘golfjes’
boven het water bij de scholen, krijgen veel waardering van de bewoners. Om de
betekenis van kunstwerken voor de bewoners te vergroten, valt te overwegen om
bewoners zelf kunst voor de wijk te laten ontwikkelen.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 42/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
3 Ruimte
ligging en bereikbaarheid
Lunetten is een duidelijk afgebakend gebied. Het ligt aan de zuidoostzijde van de stad
Utrecht en wordt begrensd door de spoorlijn Utrecht - ’s Hertogenbosch de snelwegen
A12 en A27 en de Waterlinieweg. De wijk heeft slechts één uitvalsweg voor het
autoverkeer. Hierdoor wordt vaak gesproken van een geïsoleerde ligging van de wijk.
Bewoners ervaren dit echter niet als zodanig. Zij zien eerder de voordelen van de
gunstige ligging ten opzichte van de uitvalswegen.
Wel wordt opgemerkt dat bij bepaalde windrichtingen sprake is van geluidsoverlast van
het verkeer. Ook wil tijdens de spits nog wel eens filevorming optreden op de
Lunettenbaan, de enige uitvalsweg van de wijk. Daarnaast zijn sommige bewoners
bezorgd over de luchtkwaliteit in hun wijk. Het is echter niet wetenschappelijk
bewezen dat deze in Lunetten slechter zou zijn dan elders in de stad.
Wat betreft de bereikbaarheid van de wijk per fiets kan worden gesteld dat er diverse
fietsroutes zijn door en naar Lunetten, zowel in de richting van Utrecht als naar
omliggende gebieden. De fietsroutes die door de parken lopen worden echter niet altijd
als veilig beschouwd.
De bereikbaarheid van de wijk per openbaar vervoer is goed. Lunetten heeft een eigen
station, waar elk half uur een trein stopt. Daarnaast zijn er twee buslijnen naar het
centrum van Utrecht, een buslijn naar de Uithof en de ringlijn. Bus 8 gaat direct vanaf
Lunetten naar het centraal station in Utrecht. Bus 1 gaat ook naar het centraal station
in Utrecht maar maakt een omweg door de stad. Bus 31 rijdt alleen op werkdagen
overdag tussen Lunetten en de Uithof. Ook de ringlijn rijdt alleen van maandag tot en
met vrijdag overdag. De waardering van bewoners voor het openbaar vervoer in de wijk
is tussen 1996 en 1998 afgenomen van een 7,3 naar een 6,2. Dit heeft
hoogstwaarschijnlijk te maken met de bezuinigingen op de buslijnen, alhoewel ook de
sociale onveiligheid op het bus- en treinstation hierin een rol kan spelen.
ruimtelijke structuur
Lunetten is een wijk die in de jaren zeventig en tachtig in één keer van de grond is
gekomen. Het oorspronkelijke idee was om Lunetten een ruim opgezette wijk te laten
zijn. In vergelijking met Utrecht als geheel is inderdaad een relatief klein percentage
van de wijk bebouwd (tabel 3.1) en beslaat groen een relatief groot deel van het
bodemoppervlak. Er is veel gestapelde bouw in Lunetten. Het aantal woonadressen per
hectare bedraagt 22. In vergelijking met Utrecht als geheel (17 woonadressen per
hectare) is dat relatief hoog en in vergelijking met de wijk Zuid (28 woonadressen per
hectare) is dat wat lager. De oudste delen van de wijk liggen binnen de ringweg en zijn
relatief ruim opgezet in vergelijking met overige delen.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 43/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
tabel 3.1 Verdeling bodemoppervlak naar functies in 1998
Lunetten Zuid Utrecht
bebouwd 24,0% 28,9% 53,9%
groen 43,4% 36,1% 17,9%
verkeer 23,8% 25,5% 17,7%
water 4,3% 4,1% 5,0%
overig 4,6% 5,5% 5,5%
totaal aantal hectare 276,4 473,1 6.413,6
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, Wijk Zuid in cijfers 1999
De ringweg (Simplonbaan, Furkabaan, Brennerbaan, Stelviobaan) kan worden gezien als
de hoofdverkeersroute door de wijk. De achterliggende woonbuurten worden vanaf de
ringweg ontsloten. Dit heeft als voordeel dat er weinig doorgaand verkeer door de
woonbuurten komt. De vele woonerven zorgen bovendien voor kind- en
fietsvriendelijke woonmilieus. De kronkelige wegen en bebouwing die op elkaar lijkt
maken het voor niet-wijkbewoners moeilijk om zich in de wijk te oriënteren en de weg
te vinden. Stoepen ontbreken soms en de overgang tussen stoep en straat is niet altijd
even duidelijk. Verder is er vaak weinig ruimte tussen openbaar (stoepen) en privé
gebied (woningen).
De wijk heeft in deze stedenbouwkundige opzet een overvloed aan achterpaden,
poorten, binnenterreinen en onoverzichtelijke plekken. Zwerfvuil kan zich gemakkelijk
in de vele hoeken en stegen in de wijk ophopen.
Alhoewel er relatief weinig eengezinswoningen in de wijk staan zorgt dit in combinatie
met meergezinswoningen wel voor enige diversiteit. De bouwstijl van de woningen is
niet erg afwisselend. Bakstenen overheersen in het gevelmateriaal. Het gebruik van
kleuren zorgt voor enige variatie in het straatbeeld en doorbreekt de monotonie
enigszins.
Kenmerkend in de bebouwingsstructuur zijn de blokken eengezinswoningen met op de
hoek een complex HAT-eenheden. Deze HAT-eenheden grijpen als het ware in elkaar
waardoor ingewikkelde woonvormen ontstaan. De kleine tuinen/buitenruimten rondom
deze complexen zijn vaak slecht onderhouden en er staat veel grofvuil buiten.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 44/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
In de buurt van het station aan het Zwarte Woud worden nieuwe woningen gebouwd.
Deze nieuwbouwwoningen liggen afgezonderd van de rest van de wijk tussen kantoren
en worden door de bewoners niet erg aantrekkelijk gevonden. De woningen staan
volgens hen erg dicht op elkaar en ook het hekwerk dat aan het eind van de straten
staat als afbakening wordt erg lelijk gevonden. Een andere nieuwbouwlocatie in de wijk
ligt parallel aan de spoorlijn, ten oosten van de Wadden. Hier worden in het plan De
Texelaar 42 eengezinswoningen gebouwd.
verkeer
Aan de rand van Lunetten, in de omgeving van het station, is een aantal kantoren en
een afvalstation gevestigd. Dit zorgt voor relatief veel verkeersbewegingen in deze
omgeving, vooral overdag. De bewoners vinden het niet wenselijk dat er meer kantoren
in de wijk komen. Zij vrezen voor een toename van het verkeer en congestie op de
rondweg. Met andere woorden: hier wreekt zich de aanwezigheid van slechts één
ontsluitingsweg voor auto’s. De bezoekers aan de kantoren moeten heel Lunetten door.
Met een ontsluiting aan de oostkant van Lunetten zou hieraan tegemoet kunnen
worden gekomen. De aanwezigheid van kantoren in de buurt van het station zorgt
overdag voor enige levendigheid in dit gebied, maar na kantoortijd is het er verlaten.
openbare ruimte
Over het algemeen zijn de bewoners van Lunetten positief over de openbare ruimte
(tabel 3.2). Met name de groenvoorzieningen worden hoog gewaardeerd. De netheid
van de openbare ruimte scoort laag. Het oordeel van de bewoners over de netheid van
hun buurt is tussen 1998 en 2000 nog verder gedaald en wel van een 5,7 naar een 5,2.
Enerzijds vinden bewoners dat de gemeente te weinig doet aan het schoonhouden van
de openbare ruimte. Anderzijds storen de bewoners zich aan het gedrag van anderen in
hun omgeving die bijvoorbeeld hun rommel niet opruimen of hun vuil buiten zetten op
tijden dat dit niet wordt opgehaald.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 45/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
tabel 3.2 Oordeel over openbare ruimte in 1998
Lunetten Zuid Utrecht
netheid 5,7 5,5 5,3
onderhoud 6,7 6,5 6,1
groenvoorzieningen 7,7 6,9 6,1
woonomgeving 7,4 7,1 7,1
totaal openbare ruimte 6,9 6,5 6,1
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, Utrecht Monitor 2000
Het plein bij het station wordt door bewoners niet mooi gevonden. Het is volgens hen
erg kaal met veel beton en nodigt uit tot vandalisme. De meeste fietsen die bij het
station staan hebben dan ook kromme wielen en deze fietswrakken blijven er lange tijd
staan.
groen en water
Zoals eerder naar voren is gekomen, is Lunetten een wijk met veel groen. Rondom de
woningen is veel groen te vinden. Daarnaast zijn er twee parken in Lunetten, het
Beatrixpark en Park de Koppel. Het Beatrixpark wordt door de bewoners hoog
gewaardeerd. Gewezen wordt op het licht glooiende landschap met heesters en kleine
bomen, maar ook op de vele schaatsmogelijkheden in de winter. Ook in de directe
omgeving, bijvoorbeeld in Amelisweerd, is veel groen te vinden.
Het groen is een belangrijke trekker voor de wijk mits het goed wordt onderhouden.
Het gras zou hier en daar soms wat vaker gemaaid mogen worden. Als het gras hoog is
wordt er namelijk meer zwerfvuil in gegooid. Het groen in de wijk bepaalt ook de
veiligheidsgevoelens van de bewoners. Het ecologisch onderhoud van het groen, ofwel
het idee van ‘laat het groen maar groeien’, strookt niet altijd met het veiligheidsgevoel
van de bewoners. Dit is onder andere het geval bij het gebied in de omgeving van
Normandië en Elzas. Her en der wordt opgemerkt dat opgepast moet worden dat het
groen niet te veel gewicht wordt toegekend, ten koste van bijvoorbeeld de aanleg van
(speel)voorzieningen voor jongeren.
Behalve het groen in de wijk worden er ook diverse watergangen aangetroffen. Deze
lopen zowel van noord naar zuid als van west naar oost. Bewoners vinden het water in
de wijk aantrekkelijk, mits dit ook goed wordt onderhouden en er periodiek wordt
gebaggerd.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 46/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
conclusie
Lunetten is een duidelijk afgebakende wijk. De ligging van de wijk ten opzichte van
snelwegen is gunstig, maar leidt bij bepaalde windrichtingen tot geluidsoverlast van
het verkeer. Dat Lunetten één uitvalsweg voor het autoverkeer heeft, kan in de spits tot
congestie leiden. De bereikbaarheid van de wijk voor langzaam verkeer en per openbaar
vervoer is over het algemeen goed. De locatie van kantoren aan de rand van de wijk, in
de buurt van het station, zorgt overdag voor relatief veel verkeersbewegingen in deze
omgeving, maar leidt na kantoortijd tot verlatenheid.
De bebouwingsstructuur van Lunetten kenmerkt zich door een hoge woningdichtheid
waarin eengezinswoningen in combinatie met meergezinswoningen zorgen voor enige
diversiteit. De ringweg is de hoofdverkeersroute die achterliggende woonbuurten
ontsluit. De woonerven zijn kind- en fietsvriendelijke woonmilieus. De kronkelige
wegenstructuur maakt oriëntatie binnen de wijk echter moeilijk. Het straatbeeld is
daarnaast vrij monotoon. Opvallend zijn de blokken eengezinswoningen met op de
hoek een complex HAT-eenheden. In stedenbouwkundige opzet heeft de wijk veel
achterpaden, poorten, binnenterreinen, onoverzichtelijke plekken. Onderscheid tussen
straten en stoepen is niet altijd duidelijk.
In de openbare ruimte verdienen de hoeken en stegen waar zich zwerfvuil ophoopt
aandacht in het beheer. Het vele groen in Lunetten in combinatie met water, zowel
rondom de woningen als in de directe omgeving is een belangrijke trekker voor de wijk.
Aandachtspunt hierbij is onderhoud en overzichtelijkheid van het groen onder meer om
sociaal onveilige situaties te voorkomen.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 47/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 48/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
4 Maatschappij
sociale structuur
Lunetten is een wijk met een zeer gevarieerde sociale structuur. In de wijk wonen zowel
gezinnen met kinderen, samenwonenden zonder kinderen, alleenstaanden, studenten
als ouderen. Deze gemêleerde bevolkingssamenstelling brengt een grote diversiteit aan
leefstijlen met zich mee, die op hun beurt leiden tot verschillende eisen ten aanzien
van de woning en sociale en fysieke woonomgeving.
sociale samenhang en betrokkenheid
De sociale samenhang in een wijk wordt mede bepaald door de mate waarin mensen
elkaar kennen, de manier waarop zij met elkaar omgaan, saamhorigheid en mate van
thuis voelen in de buurt. In vergelijking met de stad als geheel is de sociale samenhang
en betrokkenheid van bewoners bij hun wijk in Lunetten gering (tabel 4.1). De geringe
onderlinge contacten en betrokkenheid passen echter wel in het huidige tijdsbeeld van
sterke individualisering en een toenemend aantal huishoudens met tweeverdieners. De
laatste jaren is in Lunetten een toenemende sociale samenhang te constateren. Dit
heeft enerzijds te maken met een toename van het aantal eigenaren van woningen,
anderzijds hebben gevoelens van ‘bedreiging’ de onderlinge banden versterkt.
tabel 4.1 Sociale samenhang in de buurt
1996 1998 2000
Lunetten 5,1 5,2 5,4
Zuid 5,3 5,3 5,5
Utrecht 5,6 5,7 5,8
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, diverse publicaties
De mate waarin al of geen behoefte bestaat aan sociale contacten hangt samen met de
persoonlijke leefstijl en zal dus niet voor iedereen hetzelfde zijn. Sommigen stellen het
zeer op prijs om ‘ongestoord’ en anoniem in een wijk te kunnen wonen, terwijl anderen
juist graag intensieve contacten onderhouden met hun medebuurtbewoners.
Het is precieze aantal studenten dat in Lunetten woont is niet bekend. Behalve de ruim
1.100 kamers/eenheden in Lunetten waar voornamelijk studenten gehuisvest zijn,
zullen er ook zelfstandige woonruimten in de wijk zijn die bewoond worden door
studenten. De studenten die in Lunetten wonen zijn over het algemeen druk met hun
studie. Zij leiden een eigen leven dat zich grotendeels buiten de wijk afspeelt en
hebben dan ook geen grote behoefte aan contacten binnen hun wijk en hebben er
weinig binding mee. De geringe binding met de wijk hangt samen met het tijdelijk
verblijf in de wijk. Na afloop van hun studie zullen de meesten verhuizen omdat zij
elders een baan vinden.
Sociale samenhang en betrokkenheid ontstaan niet van het ene op het andere moment
maar moeten als het ware ‘groeien’ in de tijd. Lunetten is, in vergelijking met andere
wijken in Utrecht, nog een relatief jonge wijk. Over het algemeen is het zo dat
naarmate wijken ouder worden en mensen er langer (blijven) wonen de verbondenheid
en onderlinge contacten toenemen. In Lunetten is dit bijvoorbeeld al merkbaar in de
oudere delen en langs de randen van de wijk, waar de wat grotere
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 49/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
eengezins(koop)woningen staan en waar jonge gezinnen met kinderen wonen. De
sociale cohesie uit zich onder meer in het organiseren van buurtfeesten.
Het (gezamenlijk) ondervinden van een probleem kan de betrokkenheid van bewoners
en onderlinge contacten eveneens versterken. Zo leidt een golf van inbraken in een
buurt vaak tot het instellen van buurtpreventieprojecten. Een ander voorbeeld is de
aanpak van jongerenoverlast rondom de scholen in de buurt van de Eifel. Bewoners in
de omgeving van de Eifel, Taurus en Jura hebben zich verenigd en gezamenlijk
ingespannen om deze problematiek met succes aan te pakken. De sociale samenhang in
de buurt is aanzienlijk toegenomen evenals de betrokkenheid van de bewoners bij hun
omgeving.
Alhoewel uit onderzoeken van de gemeente Utrecht is gebleken dat het merendeel van
de bewoners van Lunetten (86%) zich verantwoordelijk voelt voor de buurt, zet zich
maar een klein deel echt actief in voor de buurt. Tijdgebrek en individualisering spelen
hierbij een rol. Daarnaast speelt ook de afwachtende houding van bewoners mee. Pas
wanneer er zaken spelen die hen direct aangaan komen zij (tijdelijk) in actie. Door
bewoners er meer van bewust te maken dat de wijk Lunetten hun eigen woonomgeving
is, waar zij zelf verantwoordelijk voor zijn en een eigen bijdrage aan kunnen leveren,
kan de betrokkenheid worden vergroot.
doorstroming
De doorstroming in Lunetten is relatief hoog. Meer dan 27% van de zelfstandig
wonende bewoners heeft aangegeven binnen twee jaar te willen verhuizen. Het
stedelijk gemiddelde ligt op 22%. De relatief hoge verhuismobiliteit heeft onder andere
te maken met de leeftijdsopbouw van de bevolking en de samenstelling van de
woningvoorraad in de wijk. In wijken met jonge huishoudens en studenten en veel
huurwoningen wordt nu eenmaal meer verhuisd dan in wijken met een oudere
bevolking en veel koopwoningen. Het merendeel van de verhuisgeneigden in Lunetten
wil in verband met kenmerken van de huidige woning verhuizen. De woningvoorraad in
Lunetten bestaat vooral uit dure huurwoningen met een ongunstige prijskwaliteitverhouding.
Mede hierdoor wordt een koopwoning een aantrekkelijker
alternatief voor mensen die het zich kunnen permitteren. Ondanks dat de
woningcorporaties bezig zijn om hun huurwoningen te verkopen, heeft Lunetten nog
altijd te maken met het imago van een wijk met een woningaanbod dat vooral uit dure
huurwoningen bestaat. Mensen die een stap in hun wooncarrière willen maken en op
zoek zijn naar ‘iets nieuws’ zullen eerder naar mogelijkheden buiten de wijk zoeken dan
in de wijk. Dit geldt zowel voor mensen die van een appartement naar een
eengezinswoning willen verhuizen als voor mensen die van een eengezinswoning naar
een appartement willen verhuizen. Omdat het idee bestaat dat mensen hun
woonwensen niet kunnen realiseren binnen de wijk, trekken zij weg. Lunetten wordt
door velen als een doorgangswijk beschouwd. Dit is niet bevorderlijk voor de sociale
samenhang en binding aan de wijk. Het bieden van voldoende mogelijkheden om
binnen de wijk door te stromen in combinatie met een aantrekkelijk woon- en
leefklimaat zal ertoe leiden dat mensen langer in de wijk (kunnen) blijven wonen. De
communicatie richting bewoners ten aanzien van de mogelijkheden die er zijn binnen
de wijk is hierbij van belang. Een andere denkbare mogelijkheid om bewoners in de
wijk te houden, is om degenen die binnen de wijk willen verhuizen van een huur- naar
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 50/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
een koopwoning, daarbij voorrang te geven ook als zij niet geheel voldoen aan de
hiervoor geldende criteria van Woonservice.
eenzaamheid
Uit de gevoerde gesprekken is gebleken dat Lunetten enerzijds wordt gekenmerkt door
een gevoel van ‘ons kent ons’ in de wijk, terwijl er anderzijds veel eenzame mensen in
de wijk wonen. Om hoeveel eenzame mensen het gaat is echter niet duidelijk. Sinds
enige tijd bestaat er een Netwerk Eenzaamheid Lunetten. Hierin zijn de kerken, welzijn,
wijkverpleging, thuiszorg, gemeente en een bewoner vertegenwoordigd. Doel is onder
meer om inzicht te krijgen in de omvang en aard van de problematiek en gezamenlijk
tot een aanpak te komen. Tot nu toe ontbreekt enige vorm van registratie of
monitoring. In het kader van de hoge mutatiegraad in de wijk wordt gewezen op het
gevaar van een verdikking van de problemen als de meest zelfredzame mensen de wijk
verlaten. Het is raadzaam om in het woningtoewijzingsbeleid variatie in de wijk na te
streven.
Wanneer naar verschillende aspecten wordt gekeken die de sociale situatie in een wijk
beschrijven, valt op dat Lunetten in vergelijking met de stad als geheel iets minder
gunstig scoort. Ten opzichte van de wijk Zuid komt Lunetten alleen wat betreft het
maatschappelijk welbevinden iets gunstiger naar voren. Geen van de aspecten scoort in
Lunetten een onvoldoende. Wel is het zo dat de zelfredzaamheid een relatief laag cijfer
krijgt (tabel 4.2). Sociale contacten krijgen gemiddeld een 7,9 van de bewoners.
tabel 4.2 Sociale situatie in de buurt, 2000
Lunetten Zuid Utrecht
persoonlijk welbevinden 7,0 7,3 7,7
maatschappelijk welbevinden 8,3 8,2 8,5
zelfredzaamheid 6,7 6,9 7,3
sociale behagen/contacten 7,9 8,0 8,3
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, Samenleven in Utrecht, 2000
Eenzaamheid doet zich onder alle leeftijdsgroepen voor, maar lijkt onder de
jongvolwassenen (25-50 jaar) in de wijk groter te zijn dan onder de ouderen.
Er bestaan verschillende vormen van eenzaamheid naast elkaar. Deels betreft het
mensen die ervoor gekozen hebben om in een rustige wijk zonder veel contacten te
wonen. Een tweede groep vormen mensen die later in de wijk zijn ingestroomd en geen
kinderen hebben. Voor hen is het vaak moeilijk om contacten te leggen met anderen in
de wijk. Daarnaast is er een groep weinig weerbare mensen in de leeftijd van circa 20-
30 jaar die niet mee kan in de maatschappij. Verder is in Lunetten een grote
concentratie aanwezig van verschillende vormen van ‘begeleid wonen’ variërend van
drugsverslaafden tot geestelijk of lichamelijk gehandicapten. Daarnaast zijn er ook
mensen die vanuit zichzelf ‘zonderling’ gedrag vertonen, smetvrees of pleinvrees
hebben.
Een deel van de mensen die zich eenzaam voelen neemt zelf het initiatief om
hulpverlening op te zoeken. Huisartsen hebben vanwege de hoge werkdruk echter te
weinig tijd om zich goed op deze doelgroep te richten. Een eerste lijns psycholoog zou
deze taken kunnen overnemen. Voor mensen die zelf de stap naar professionele
hulpverlening niet durven nemen, is een vorm van ‘outreaching’ nodig, waarbij
hulpverlening naar de mensen toe komt. Hiervoor zouden sociaal-psychiatrische
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 51/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
verpleegkundigen ingezet moeten worden. Deze groep mensen heeft echter geen
behoefte aan activiteiten zoals bingoavonden, buurtfeesten, horecagelegenheden, ‘dat
zijn dingen waar wij toch niet naar toe gaan’.
Vaak weten mensen van elkaar niet dat zij eenzaam zijn. Er zijn bijvoorbeeld situaties
waarbij meerdere eenzame mensen bij elkaar op een galerij wonen maar dit niet weten.
Een mogelijke manier om contacten te leggen zonder direct bij elkaar op bezoek te
hoeven, is via ICT. Het is denkbaar dat bewoners eerst op een relatief anonieme manier
met elkaar ‘chatten’ via bijvoorbeeld internet/intranet en wellicht in een later stadium
pas fysiek met elkaar kennismaken. Een intranet voor de buurt of straat biedt ook
kansen voor uitwisseling van ervaringen en informatie evenals een actuele internetsite.
In de wijk zijn weinig sociale voorzieningen. Er zijn onvoldoende plekken waar mensen
die daar behoefte aan hebben elkaar ongedwongen kunnen ontmoeten. Ook het
organiseren van sociale activiteiten of eetgroepen zou mogelijk de contacten in een
buurt kunnen bevorderen. Belangrijk hierbij is dat deze in de directe omgeving van de
woning plaatsvinden, zodat mensen niet ’s avonds alleen over straat hoeven. Voor
mensen die net in de buurt zijn komen wonen zou kunnen worden gedacht aan een
soort geheel vrijblijvend mentorschap. Een buurtbewoner zou nieuwe bewoners indien
zij dat wensen wegwijs kunnen maken in de wijk en als vraagbaak kunnen fungeren.
Opvallend is dat er zowel overdag als ’s avonds weinig mensen op straat zijn. Het
eenzame straatbeeld overdag kan worden verklaard door het feit dat de mensen naar
hun werk zijn. De verlatenheid in de avonduren heeft deels te maken met het
ontbreken van gelegenheden om heen te gaan. Daarnaast vinden veel bewoners het
prettig om na een drukke werkdag de deur achter zich dicht te trekken en niet meer
naar buiten te gaan. Ook samenscholing van jongeren op bepaalde plekken in de wijk
zal ertoe bijdragen dat een deel van de bewoners zich ’s avonds liever niet meer op
straat begeeft.
Wat verder opvalt in de wijk is dat veel woningen naar binnen zijn gericht, met aan de
straatzijde het slaapgedeelte en aan de achterkant de woonkamer. Contact tussen
bewoners en het leven op straat verdwijnt hierdoor. Daarnaast zijn in veel woningen
overdag de gordijnen of luxaflex gesloten. Enerzijds zou dit te maken kunnen hebben
met het feit dat mensen overdag niet thuis zijn en vanwege inbraken in de wijk de
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 52/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
gordijnen dicht houden. Anderzijds speelt wellicht de behoefte aan privacy een rol.
Vanwege de vaak zeer kleine voortuinen of het ontbreken daarvan lopen passanten
heel dicht langs de woningen.
voorzieningen
De inwoners van Lunetten zijn tevreden over het voorzieningenniveau in hun wijk
(tabel 4.3). De laatste jaren is de waardering hiervoor gestegen. Het aanbod aan
voorzieningen in de wijk is gevarieerd. Er is onder andere een winkelcentrum,
gezondheidscentrum, kinderdagverblijven, naschoolse opvang, scholen,
sportvoorzieningen, inloophuis, bibliotheek, sociaal-cultureel centrum,
jongerencentrum, kinderboerderij, bouwspeeltuin, afvalstation, kringlooppunten enz..
tabel 4.3 Voorzieningen in de buurt
1996 1998 2000
Lunetten 6,4 6,8 7,1
Zuid 6,1 6,3 6,8
Utrecht 5,8 5,7 6,9
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, diverse publicaties
winkels
Het winkelcentrum in Lunetten heeft een verkoopvloeroppervlak van circa 10.000 m 2
.
De circa 20 ondernemers in het winkelcentrum zijn allen lid van de
winkeliersvereniging. Regelmatig worden er in het winkelcentrum door de winkeliers
activiteiten georganiseerd. Het winkelaanbod bestaat voornamelijk uit winkels voor de
dagelijkse levensbehoeften. Voor luxe of speciale goederen gaat men naar de
binnenstad of het winkelcentrum in Kanaleneiland of Overvecht. De meeste bezoekers
(circa 80%) van het winkelcentrum in Lunetten komen op de fiets of te voet. De
aanwezige parkeergelegenheid wordt daarom als voldoende beschouwd door de
winkeliers. De gemiddelde verblijfstijd van de bezoekers in het winkelcentrum is drie
kwartier. Dit is de tijd die doorgaans nodig is voor het bezoeken van de supermarkt en
het doen van enkele aanvullende inkopen. De aanwezigheid van een ‘keeper’ in het
winkelcentrum zou deze verblijfstijd kunnen verlengen. Hierbij zou gedacht kunnen
worden aan een gezellige horecagelegenheid, zoals bijvoorbeeld een grand café, terras,
‘vlaaierie’ of broodjeswinkel. Een veel gehoorde opmerking over het winkelcentrum
Lunetten is dat het weinig uitstraling heeft en veel tochtige steegjes. Het zou eigenlijk
een trekker voor de wijk moeten zijn en een aangename plek om te verblijven. Vooral
het plein zou wat uitnodigender moeten zijn. De scheiding tussen de kade en het water
is erg ‘hard’. Er wordt uitsluitend gebruik gemaakt van rechte lijnen en bakstenen. Meer
groen en rondere vormen zouden een vriendelijker aanblik geven. De dichtgeplakte
ramen van bijvoorbeeld de C1000 zorgen voor een afgesloten geheel en weinig
verbinding tussen de winkel en de directe omgeving.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 53/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Wat betreft het aanwezige aanbod in het winkelcentrum worden ondermeer een
muziekwinkel, winkel voor computerbenodigdheden, cadeauwinkel en meer gezellige
horecagelegenheid door bewoners gemist.
medische voorzieningen
De aanwezigheid van een gezondheidscentrum, waar onder andere een apotheek,
huisarts, fysiotherapeut, tandarts in zijn gevestigd, wordt door de bewoners positief
gewaardeerd. In diverse gesprekken is aangegeven dat er behoefte is aan opbouwwerk
in de wijk om juist de verborgen eenzaamheid in de wijk aan te pakken.
Het gezondheidscentrum is centraal gelegen, goed bereikbaar per fiets en biedt
voldoende parkeergelegenheid voor bezoekers. Het afgelopen jaar is het aantal
inbraken en insluipingen in het gezondheidscentrum erg hoog geweest. Het karakter
van de incidenten wordt ook steeds gewelddadiger. De vermoedelijke daders zijn
hoofdzakelijk afkomstig uit de wijk zelf. Er zijn recent extra beveiligingsmaatregelen
getroffen.
sociaal-culturele voorzieningen
De Musketon is het sociaal-cultureel centrum van Lunetten en is een aantrekkelijke
voorziening voor de wijk op een centrale locatie. Er worden hier allerlei cursussen en
activiteiten aangeboden en er is een bar waar mensen wat kunnen drinken. Ook zijn er
in het gebouw een bibliotheek en een peuterspeelzaal gehuisvest. In de Musketon is
ook een speciale ouderenruimte waar veel activiteiten voor deze doelgroep worden
georganiseerd, zoals bijvoorbeeld een ouderenkoor, fietsen, eetgroepen enz.. Verder zijn
er in de Musketon vergaderruimten te huur en is er een theaterzaal waar circa tien keer
per jaar een voorstelling wordt gehouden. Er wordt gewerkt aan een uitbreiding van de
programmering en een verruiming van de openingstijden.
De meningen over het uiterlijk en de inrichting van het gebouw verschillen. Opvallend
is dat de Musketon zich van het winkelcentrum afwendt door de situering van de
entree aan de parkeerplaats. De meerwaarde door de ligging aan het plein ontbreekt
derhalve.
jongerencentrum
De Muskieto, het jongerencentrum in Lunetten, grenst aan de Musketon. Er worden
veel verschillende cursussen aangeboden voor kinderen en tieners, variërend van
dansen en blokfluitles tot zelfverdediging, computercursussen en natuurclubs. Verder is
huiswerkbegeleiding mogelijk en wordt er voor de 8 tot en met 12 jarigen elke zes tot
zeven weken een kinderdisco gehouden. De belangstelling voor de activiteiten is groot.
Het aantal aanmeldingen voor de cursussen overstijgt het aanbod. Het zijn met name
kinderen van 4 tot en met 12 jaar die zich inschrijven voor het cursorisch aanbod. In de
leeftijdsgroep 12 tot en met 16 jaar zijn het vooral meisjes van havo/atheneum niveau
die zich hiervoor aanmelden.
Behalve cursussen is er wekelijks 3,5 uur open inloop voor jongeren van 12 tot en met
19 jaar. Deze activiteit is alleen bestemd voor jongeren die in Lunetten wonen en er is
een pasje nodig om binnen te komen. Tijdens deze open inloop kunnen jongeren
internetten, tafeltennissen, darten, kaartspelen doen, televisie kijken, gewoon kletsen
enz.. Er is twee man begeleiding aanwezig die toezicht houdt en zorgt voor discipline.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 54/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Het zijn vooral straatjongeren die op de tienerinloop afkomen. Dit weerhoudt andere
jongeren ervan om te komen. Een meerderheid van de bezoekers is Surinaams of
Marokkaans. De behoefte aan een ruimere openstelling voor de inloopactiviteit is wel
aanwezig. De aanwezigheid van voldoende begeleiding is daarbij een randvoorwaarde.
Daarnaast moet ervoor worden gewaakt dat deze activiteit niet aan haar eigen succes
ten onder zal gaan. Ruimere openstelling trekt immers meer (straat)jongeren aan, die
zich op hun beurt ook deels buiten het jongerencentrum zullen ophouden en hierdoor
tot meer overlast voor omwonenden zouden kunnen zorgen. Het is derhalve van belang
rekening te houden met het feit dat ruimere openstelling tot een toename van
klachten van omwonenden zou kunnen leiden. Goede voorlichting richting
omwonenden over de achtergrond en het doel van deze jongerenactiviteit in de
Musketon is te adviseren. Daarnaast is het raadzaam omwonenden erop te wijzen op
mogelijkheden die er zijn om klachten in te dienen en moet serieus omgegaan worden
met eventuele klachten.
voorzieningen voor kinderen
Voorzieningen voor jonge kinderen tot 12 jaar zijn volop in de wijk aanwezig. Behalve
een kinderboerderij en een bouwspeeltuin zijn er verspreid in de wijk veel
speelpleintjes. De laatste jaren is bovendien veel in het onderhoud van de
speeltoestellen geïnvesteerd. De speelplek met een pierebadje gelegen in de omgeving
van Texel wordt zeer hoog gewaardeerd door de bewoners. Zij vinden het een ‘leuk
ingerichte en gezellige plek’ in de wijk voor kinderen.
Een speelplek zoals bij Reiderland zou wat de bewoners betreft meer waarde krijgen
door groen toe te voegen en bankjes.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 55/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
voorzieningen voor jongeren
Er zijn nauwelijks voorzieningen voor jongeren vanaf 12 jaar. In de Muskieto worden
wel activiteiten georganiseerd maar daarnaast bestaat er een grote behoefte aan
plekken in de wijk waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten. In het Beatrixpark is een
aantal ontmoetingsplekken gerealiseerd maar deze worden door de jongeren als
onveilig ervaren. Jongeren hebben behoefte aan een ontmoetingsplek die veilig en
overzichtelijk is, niet te ver weg of afgelegen is, voldoende mogelijkheden om te
vluchten biedt en waar zij droog kunnen staan of hangen. Meisjes vinden het vooral
belangrijk dat zij naar huis kunnen lopen om naar het toilet te gaan.
sport en recreatie
In Lunetten zijn diverse mogelijkheden voor de bewoners om te sporten. Er zijn onder
andere twee voetbalverenigingen, een tennisvereniging, een omnisportvereniging, een
sporthal en twee gymlokalen. Door gebruik te maken van sportvoorzieningen in de wijk
hebben bewoners de mogelijkheid om elkaar te leren kennen.
Recreatiemogelijkheden voor bewoners zijn in de wijk zelf voldoende aanwezig. De
twee parken waarin ook de Lunetten zijn gelegen, bieden het hele jaar door volop
wandelmogelijkheden en in de winter schaatsmogelijkheden. Ook in de directe
omgeving van Lunetten, bijvoorbeeld Amelisweerd, is veel groen te vinden. Daarnaast
zijn er vele fietsroutes vanuit en door Lunetten.
bedrijvigheid
Lunetten is een echte woonwijk met relatief weinig bedrijvigheid. Behalve detailhandel
in het winkelcentrum zijn aan de rand van de wijk, in de omgeving van het station
enkele kantoren gevestigd. Een goede bereikbaarheid is voor bedrijven belangrijk. Aan
deze voorwaarde voldoet Lunetten met haar ligging nabij snelwegen en met haar eigen
station ruimschoots. In het kader van de leef- en verblijfskwaliteit in de wijk vinden
bewoners het niet wenselijk dat er meer kantoren in de wijk komen. Gevreesd wordt
onder meer voor een toename van het verkeer in de wijk en congestie op de rondweg.
De huidige locatie van de bedrijven brengt overdag enige levendigheid met zich mee
maar oogt ‘s avonds erg eenzaam en verlaten. Grootschalige ontwikkeling van
bedrijvigheid in de wijk is dan ook niet gewenst, tenzij de spoordriehoek (het gebied
achter het station Lunetten tussen de spoorlijnen Utrecht - ’s Hertogenbosch en
Utrecht-Arnhem) wordt ontwikkeld en er een goede, alternatieve ontsluiting van het
gebied komt, bijvoorbeeld via de Koningsweg of Amethistweg, zodat het verkeer niet
allemaal over de ringweg van Lunetten hoeft.
Kleinschalige bedrijvigheid in de woongebieden biedt extra kwaliteit mits dit geen
overlast voor omwonenden veroorzaakt. Hierbij kan worden gedacht aan kantoren aan
huis of een beperkt aantal kleine bedrijfsverzamelgebouwen. Nagegaan zou kunnen
worden of er eventueel mogelijkheden zijn om enkele complexen met HAT-eenheden
hiervoor te benutten.
veiligheid
Wanneer over veiligheid wordt gesproken is het van belang onderscheid te maken
tussen objectieve en subjectieve veiligheid. Objectieve veiligheid wordt bepaald aan de
hand van feiten en cijfers, terwijl subjectieve veiligheid vooral te maken heeft met de
veiligheidsbeleving van bewoners. Op basis van cijfers kan worden geconcludeerd dat
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 56/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
de afgelopen twee jaar met name diefstal van auto’s en (brom)fietsen en winkeldiefstal
in Lunetten is afgenomen. Het aantal auto- en woninginbraken is slechts licht gedaald.
Bedreiging, overlast, mishandeling en vandalisme zijn daarentegen toegenomen (tabel
4.4).
tabel 4.4 Veiligheid in Lunetten
1998 1999 2000 1998-2000
bedreiging 13 7 17 +30%
overlast 667 653 778 +17%
mishandeling 23 35 26 +13%
vandalisme 214 173 232 +8%
woninginbraken 181 181 177 -2%
auto-inbraken 387 452 359 -7%
diefstal uit winkels 19 11 15 -21%
(brom)fietsendiefstal 220 171 167 -24%
autodiefstal 58 58 36 -38%
roof
* periode 1998-1999
23 31 * *+35%
bron: Wijkveiligheidsprogramma 2001 Utrecht Zuid en concept behoefteprogramma integrale veiligheid Zuid 2002
De inwoners van Lunetten vinden dat de veiligheid in hun buurt de afgelopen jaren iets
is toegenomen. In 2000 was de veiligheidsbeleving iets boven het stedelijk gemiddelde
(tabel 4.5).
tabel 4.5 Veiligheidsbeleving in de buurt
1996 1998 2000
Lunetten 6,5 6,7 6,8
Zuid 6,7 6,4 6,6
Utrecht 6,6 6,5 6,6
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, diverse publicaties
Als onveilige plekken in de wijk worden onder meer de omgeving van het station, de
parken, achterpaden, het winkelcentrum en het BP-tankstation genoemd door
bewoners. Slechte verlichting, verlatenheid, onoverzichtelijkheid en het voorkomen van
incidenten dragen bij aan de onveiligheidsgevoelens van bewoners.
In de buurt van het station in Lunetten vinden veel auto-inbraken plaats. ’s Avonds na
kantoortijd is het stationsplein en omgeving een eenzame en donkere plek. Bewoners
die ’s avonds naar de binnenstad zijn geweest nemen bij voorkeur niet de trein terug
naar Lunetten.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 57/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Het Beatrixpark wordt als een waardevol groenelement in de wijk beschouwd, maar
wordt ’s avonds vanwege de slechte verlichting gemeden. Ook de fietsroute die door
het Beatrixpark naar de binnenstad loopt wordt nog steeds als onveilig beschouwd
ondanks de aanleg van meer verlichting. Vooral vrouwen geven aan niet graag alleen in
het donker door het park te fietsen. Ook verlaten paden met onoverzichtelijk groen
worden onveilig ervaren.
Het winkelcentrum wordt vanwege de vele donkere hoeken en geringe sociale controle
als onveilige plek beschouwd. Ook achterpaden en poortjes worden onveilig gevonden
omdat dit donkere en onoverzichtelijke plekken zijn. Daarnaast worden ook paden die
verscholen tussen het groen liggen of langs achterkanten van woningen lopen onveilig
gevonden.
Wat betreft de verkeersveiligheid bestaat eveneens een verschil tussen de objectieve en
subjectieve veiligheidsbeleving. Op de rondweg van Lunetten wordt volgens bewoners
vaak hard gereden. Uit de verkeersmetingen die door de politie worden gehouden komt
echter niet naar voren dat er structureel te hard wordt gereden. Het gaat slechts om
enkele gevallen.
zwerfvuil
Eén van de negatieve aspecten van het wonen in Lunetten is de grote hoeveelheid
zwerfvuil in de wijk. Zoals eerder opgemerkt zorgt de stedenbouwkundige opzet van de
wijk ervoor dat zwerfvuil zich gemakkelijk in allerlei hoeken en steegjes kan ophopen.
In gebieden waar veel achterkanten van woningen samenkomen, bijvoorbeeld bij de
Hondsrug, wordt ook veel zwerfvuil aangetroffen. Bovendien is het zo dat vuil ander
vuil aantrekt. De gedachte ‘er ligt toch al vuil dus mijn vuil kan er ook nog wel bij’
speelt hierbij een rol. Het is in eerste instantie van belang dat er voldoende
prullenbakken en plekken in de wijk zijn waar bewoners hun (grof)vuil heen kunnen
brengen en dat deze regelmatig worden geleegd. Daarnaast moet geprobeerd worden
om het verantwoordelijkheidsgevoel van bewoners voor hun eigen woonomgeving te
vergroten. Over de kringlooppunten in de wijk, waarvan de aanwezigheid overigens
positief wordt gewaardeerd, wordt bijvoorbeeld opgemerkt: ‘het is jammer dat
sommige mensen hun vuil gewoon naast de bakken zetten als deze vol zijn en niet de
discipline hebben om hun spullen weer mee naar huis te nemen‘. Het is echter zeker
niet zo dat iedereen in de wijk zijn of haar vuil gewoon op straat zet. Een grote groep
bewoners doet het vuil in de daarvoor bestemde prullenbakken of brengt dit naar één
van de kringlooppunten of het afvalstation in de wijk.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 58/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
beheer
Er zijn meerdere partijen, waaronder de gemeente, het waterschap, de
woningcorporaties, scholen en bewoners, betrokken bij het beheer van de openbare
ruimte. Hierdoor kan onduidelijkheid en gebrek aan samenhang in beheer- en
onderhoudswerkzaamheden ontstaan en blijven werkzaamheden soms liggen.
Het onderhoud van straten en stoepen in de wijk is redelijk. Her en der liggen tegels los
of ontbreken deze, staan paaltjes scheef of is sprake van verzakking. Verder is de
overgang tussen straten en stoepen niet altijd duidelijk.
De openbare ruimte is eigendom van de gemeente. Nagegaan zou kunnen worden of
een herschikking van dit eigendom een positief effect heeft op de staat van onderhoud.
In een aantal gevallen lijkt beheer door de woningcorporatie die ook de aanliggende
gestapelde complexen beheert raadzaam. Voor bewoners lijkt een grotere zeggenschap
ten aanzien van het beheer van de openbare ruimte weinig kansrijk gezien hun
leefstijlen en beperkte betrokkenheid bij de woonomgeving. Toch zijn er bewoners die
zich actief inzetten voor het groen in de wijk. Hierbij kan enerzijds worden gedacht aan
de groengroep en anderzijds aan diverse activiteiten die worden georganiseerd
waaronder ‘bomenknotdagen’ en het onderhoud van binnenterreinen door bewoners.
conclusie
Lunetten is een wijk met een gevarieerde sociale structuur. De diversiteit aan leefstijlen
leidt tot verschillende eisen ten aanzien van de woning en sociale en fysieke
woonomgeving.
De sociale samenhang en betrokkenheid van bewoners bij hun wijk is gering, maar
groeiende. De toename van het aandeel eigenaarbewoners in de wijk en het
gezamenlijk ondervinden van een probleem hebben hier en daar de onderlinge banden
versterkt. De meeste bewoners voelen zich verantwoordelijk voor hun wijk, maar er zijn
er maar weinig die zich er echt actief voor inzetten. Een afwachtende houding van de
bewoners overheerst. Pas wanneer er zaken spelen die hen direct aangaan komen zij
(tijdelijk) in actie. Door bewoners er meer van bewust te maken dat de wijk Lunetten
hun eigen woonomgeving is waar zij zelf verantwoordelijk voor zijn en een eigen
bijdrage aan kunnen leveren, kan de betrokkenheid worden vergroot.
Lunetten wordt door velen als een doorgangswijk beschouwd. Het is van belang om dit
imago te veranderen. Het bieden van voldoende mogelijkheden om binnen de wijk door
te stromen in combinatie met een aantrekkelijk woon- en leefklimaat is een belangrijke
randvoorwaarde om ervoor te zorgen dat huidige bewoners in de wijk blijven wonen.
Dit komt ook de sociale samenhang in de wijk ten goede.
Er wonen veel eenzame mensen in Lunetten. Enerzijds zijn dit mensen die hier zelf voor
hebben gekozen. Anderzijds betreft het mensen die moeilijk contacten leggen, in één
of meerdere opzichten weinig weerbaar zijn of ‘zonderling’ gedrag vertonen. Voor deze
laatste groepen is eenzaamheid een probleem en zijn oplossingen gewenst. Onder meer
kan gedacht worden aan het leggen van contacten ‘op afstand’, bijvoorbeeld via ICT,
het toevoegen van plekken dicht bij huis waar mensen elkaar ongedwongen kunnen
ontmoeten of het aanbieden van een vrijblijvend mentorschap.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 59/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Wat betreft het straatbeeld is eveneens minder eenzaamheid gewenst. Het moet
aantrekkelijk worden voor mensen om zich op straat te begeven en er moeten plekken
zijn waar zij heen kunnen gaan. Verder valt op dat de woningen in de wijk veelal naar
binnen zijn gericht. Dit uit zich in gesloten gordijnen, luxaflex en het zich bevinden van
de woonkamer aan de achterzijde van de woning. Hierdoor wordt het contact van
bewoners met het leven op straat tot een minimum beperkt of ontbreekt het in zijn
geheel.
Het aanbod aan voorzieningen in Lunetten is zeer gevarieerd. Op sommige punten is
echter de nodige aandacht gewenst. Voorzieningen voor jongeren vanaf 12 jaar zijn
onvoldoende aanwezig. Jongeren hebben behoefte aan veilige, overzichtelijke
ontmoetingsplekken die niet te ver van huis zijn gelegen. Het animo voor de
cursorische activiteiten in het jongerencentrum Muskieto overstijgt het aanbod.
Daarnaast bestaat behoefte aan ruimere openstelling voor de inloopactiviteiten.
Aandachtspunt hierbij is dat deze activiteit het potentieel heeft aan haar eigen succes
ten onder te gaan vanwege mogelijke toename van de overlast voor omwonenden.
Goede voorlichting richting omwonenden omtrent (achtergrond en doel van) deze
jongerenactiviteit in de Musketon en mogelijkheden die er zijn om klachten in te
dienen alsmede het serieus omgaan met klachten is daarbij raadzaam.
Zoals in eerdere hoofdstukken naar voren is gekomen behoeft het winkelcentrum meer
uitstraling en moet het een aangename plek worden om te verblijven. Meer groen,
rondere vormen zouden het aanblik vriendelijker maken. Daarnaast zou horeca de
verblijfskwaliteit in het winkelcentrum kunnen verhogen. Ter bevordering van de
centrumfunctie van het gebied is het wenselijk de Musketon bij het winkelcentrum te
betrekken. De huidige gracht vormt een harde scheiding tussen beiden. Door de gracht
gedeeltelijk te dempen en een groot plein of promenade te maken en een ingang van
de Musketon aan de zijde van het winkelcentrum te creëren ontstaat één geheel.
De bedrijvigheid in Lunetten beperkt zich tot detailhandel in het winkelcentrum en
enkele kantoren in de omgeving van het station. Bewoners vinden het niet wenselijk
dat er meer kantoren in de wijk komen. Gevreesd wordt voor een toename van de
verkeersdrukte in de wijk. De grootschalige ontwikkeling van bedrijvigheid is dan ook
niet gewenst tenzij de spoordriehoek wordt ontwikkeld. Kleinschalige bedrijvigheid in
de woongebieden biedt kwaliteit, mits dit geen overlast voor omwonenden
veroorzaakt.
Gevoelens van onveiligheid worden mede veroorzaakt door slechte verlichting,
verlatenheid, onoverzichtelijkheid en het voorkomen van incidenten. Enkele onveilige
plekken in Lunetten zijn onder andere de omgeving van het station, de parken,
achterpaden, het winkelcentrum en het BP-tankstation. Wat betreft de
verkeersveiligheid kan worden geconcludeerd dat er op weinig plekken in de wijk
structureel te hard wordt gereden.
Bij het beheer van de openbare ruimte zijn meerdere partijen betrokken. Duidelijkheid
in de verantwoordelijkheid en verdeling van werkzaamheden is daarbij essentieel
evenals toezicht op de naleving hiervan. De openbare ruimte is eigendom van de
gemeente. Nagegaan zou kunnen worden of een herschikking van dit eigendom met
name richting corporaties een positief effect zou kunnen hebben op de staat van
onderhoud.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 60/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
5 Doelgroepen
leefstijlen
Ten aanzien van de woningmarkt is een aantal leefstijlen te onderscheiden voor wie
Lunetten een aantrekkelijke wijk zou kunnen zijn om te wonen. Daarbij richten wij ons
in eerste instantie op die leefstijlen die suburbaan willen wonen, in een goed
bereikbare wijk met goede voorzieningen.
Leefstijlen die kunnen worden aangetrokken zijn: de traditioneel, de buurtbewoner, de
samenlever, de principieel, de opbouwer en de hypermobiel. Voor onder meer de
dynamisch individualist of de stille luxe zien wij in de huidige opzet minder kansen,
terwijl de ongebondene gezien de huidige bevolkingssamenstelling in onze visie niet
meer hoeft te worden gestimuleerd voor het wonen in Lunetten.
de traditioneel
De traditioneel is erg gericht op het gezinsleven en heeft als één van de belangrijkste
doelen het opvoeden van de kinderen. Deze huishoudens zijn gevoelig voor status en
materiële dingen om zich te kunnen onderscheiden. De auto moet voor de deur kunnen
staan. De traditioneel heeft de voorkeur voor een eengezinswoning, 2-1kap of
geschakeld in het koopsegment en met veel kamers. Veel privacy binnen en buiten de
woning is voor hen van belang. De woonomgeving moet kindvriendelijk, veilig en
betrouwbaar zijn. Dagelijkse boodschappen moeten plaats kunnen vinden in de
nabijheid van de woning. Voldoende mogelijkheden voor kinderopvang en onderwijs in
nabije omgeving zijn eveneens gewenst. Daarnaast moet in het ruim aanwezige
openbaar groen de hond kunnen worden uitgelaten.
de buurtbewoner
De buurtbewoner is sterk gericht op contacten in de woonomgeving. De
verhuisgeneigdheid onder deze groep is doorgaans erg laag als zij in een gezellige
buurt woont waar iedereen elkaar kent. Het type woning is van ondergeschikt belang
voor de buurtbewoner, mits er ontmoetingsplekken in de buurt zijn gecreëerd. Winkels,
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 61/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
scholen en openbaar groen zijn in de omgeving gewenst. De woning moet goed
bereikbaar zijn per openbaar vervoer en auto.
de samenlever
De samenlever is een leefstijl die een comfortabele inslag en een carrièregericht
perspectief combineert met het al dan niet hebben van kinderen. Binnen deze leefstijl
is een grote groep tweeverdieners te constateren. De samenlever heeft veel activiteiten
buitenshuis. De woning moet zowel als woon-, werk- en zorgplek dienst doen. Door
flexibele woningen te ontwikkelen kunnen zij aanpassingen in de woning realiseren of
kamers van functie veranderen waardoor zij langer in de woning kunnen blijven
wonen. De samenlever wenst een koopwoning en stelt hoge eisen aan het uitrustingsen
voorzieningenniveau. Een groene uitstraling, overzichtelijke straten en veilige
buurten zijn voor samenlevers van belang.
de principieel
De principieel kiest voor de combinatie van een milieuvriendelijke woning in een
duurzame wijk en het opvoeden van kinderen. Voor deze leefstijl hoeft een auto niet
voor de deur te staan. Verharding wordt graag ingeruild voor een groene ruimte, die
vanzelfsprekend kindvriendelijk moet zijn. De principieel heeft geen echte voorkeur
voor huren of kopen of voor een appartement of eengezinswoning. Deze eisen zijn
ondergeschikt aan de kwaliteit van de wijk. Voorzieningen moeten wel in de buurt te
vinden zijn. Contacten in de buurt zijn gewenst.
de opbouwer
De opbouwer bevindt zich in de opbouwende fase van zijn leven, vormt een gezin of
wil in de nabije toekomst kinderen. Deze leefstijl kent een enigszins traditionele insteek,
bijvoorbeeld qua opvoeding. De opbouwer houdt van gezellig thuis zitten, maar zoekt
ook gezelligheid in de woonomgeving. Veel contact in de buurt is dan ook belangrijk en
de binding met de woonplaats is relatief sterk. Winkels, scholen en openbaar groen zijn
in de omgeving gewenst. De woning moet goed bereikbaar zijn per openbaar vervoer
en auto. De opbouwer kiest voor een eengezinswoning of een ruim appartement.
de hypermobiel
De hypermobiel is individualistisch ingesteld en heeft weinig binding met de buurt.
Kenmerkend is een hoge mobiliteit en ongebondenheid. De hypermobiel combineert
een carrière met een druk sociaal leven. De woning is niet meer dan een postadres en
een plek voor wat persoonlijke bezittingen. Woondiensten die bijdragen aan de
uitvoering van het huishouden vormen voor deze groep veelal een uitkomst. De
hypermobiel stelt weinig eisen aan de woning. Een werkkamer, goede telecom- en
internetmogelijkheden en voldoende privacy zijn van belang. Een ruim balkon of
dakterras is gewenst. Parkeren gebeurt in de directe omgeving, bij voorkeur in een
eigen garage. Een koopwoning is aantrekkelijk, maar een huurwoning nauwelijks
minder, omdat hierdoor de binding minder hoeft te zijn en verantwoordelijkheden
zoals voor het onderhoud eenvoudiger kunnen worden afgeschoven. Voldoende
winkelvoorzieningen en uitgaansmogelijkheden zijn van belang. Door de hoge
mobiliteit vereist deze groep een goed ontsloten woonwijk en een gunstige ligging ten
opzichte van snelwegen. Ook een goede bereikbaarheid per openbaar vervoer is van
belang.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 62/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Van de bovenstaande leefstijlen zijn er in Lunetten relatief weinig buurtbewoners en
opbouwers. Het aantrekken van deze groepen kan de betrokkenheid met de wijk
vergroten.
de dynamisch individualist
De dynamisch individualist is carrièregericht en wil graag in een dynamische en vrije
omgeving wonen. Inkomen en welstand zijn hoog. Dynamisch individualisten zijn niet
buurtgericht en hechten veel waarde aan privacy. Zij hebben dan ook weinig binding
met de huidige woonplaats. Werk lijkt bepalend voor de keuze van de woonplaats. De
voorkeur wordt gegeven aan identiteitsrijke gebieden. De dynamische individualisten
wonen vaak in woningen in de hogere prijsklassen en zijn zowel in appartementen als
grondgebonden woonvormen geïnteresseerd. Het uiterlijk en de architectuur van de
woning is belangrijk en moet opvallen.
de stille luxe
De stille luxe bevindt zich net als de samenlevers in het spanningsveld tussen carrière
en gezin. De stille luxe wil vrij wonen en niet te dicht op elkaar. Veel ruimte en luxe zijn
belangrijk maar dit hoeft niet zichtbaar te zijn. De voorkeur gaat uit naar warme en
degelijke architectuur in een levendige parkachtige omgeving. Tevens bestaat enige
behoefte aan contacten in de woonomgeving.
de ongebondene
De ongebondene laat zich typeren als enigszins tegendraads, eigenzinnig of nonconformistisch.
De ongebondene heeft geen binding met de woning of woonplaats.
Vrijheid is essentieel voor de ongebondene. Alhoewel er minder waarde wordt gehecht
aan ruimte en groen, zijn deze aspecten niet onbelangrijk. De woonomgeving moet
dynamisch, divers en multifunctioneel zijn.
jongeren
Op 1 januari 2000 woonden er bijna 2.000 jongeren tot 17 jaar in Lunetten. Dit is ruim
17% van de wijkbevolking. Ruim een kwart van de jongeren in Lunetten is tussen 12 en
17 jaar oud, eenderde is tussen 6 en 12 jaar oud en bijna 40% is jonger. Ten opzichte
van 1998 is het aantal jongeren van 12 tot 17 jaar in Lunetten met 14% gestegen. Het
aantal jongeren tot 12 jaar is daarentegen met bijna 7% afgenomen.
tabel 5.1 Leeftijdsopbouw jongeren in Lunetten
1998 2000 groei 1998-2000
0-6 jaar 41,2% 38,7% -7,6%
6-12 jaar 35,1% 33,7% -5,9%
12-17 jaar 23,7% 27,6% +14,1%
totaal 2.034 1.996 -1,9%
bron: gemeente Utrecht, afdeling Bestuursinformatie, diverse publicaties
Zoals in een vorig hoofdstuk al is opgemerkt, zijn er in Lunetten weinig voorzieningen
voor jongeren vanaf 12 jaar. In het jongerencentrum Muskieto worden wel enige
activiteiten en een inloopuur georganiseerd, maar er zijn weinig plekken in de wijk
waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten zonder dat zij bewoners tot overlast zijn. De
ontmoetingsplekken in het Beatrixpark vinden jongeren niet veilig dus gaan zij op zoek
naar andere locaties in de wijk. De tolerantie van buurtbewoners ten aanzien van
jongeren is in Lunetten echter erg laag. De ‘not in my backyard’ gedachte overheerst.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 63/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Er zijn bepaalde plekken in de wijk waar jongeren graag samenscholen. Enkele van deze
plekken zijn:
• brug achter de Musketon, kruising van doorgaande fietspaden
• Betuwe en omgeving
• Himalaya
• Olympus/Etna
• winkelcentrum
• BP-station
• basisscholen
Jongeren die nog niet oud genoeg zijn om de wijk uit te gaan, hangen rond bij hun
ouderlijke woning. De speelterreintjes waar zij als kind speelden worden als een veilige
plek beschouwd. Jongeren blijven hier dan ook hangen en voetballen tussen de kleine
kinderen die er spelen. Dit tot ongenoegen van de ouders van deze kleintjes. Oudere
jeugd komt ’s avonds ook vaak op de speelterreintjes samen. Vaak gaat het om één
jongere uit de buurt die vrienden van elders met zich meebrengt.
Jaarlijks moeten er meerdere malen uit de hand gelopen situaties tussen jongeren en
omwonenden worden aangepakt. In samenwerking met onder andere het
jongerenwerk, politie en buurtbewoners wordt dan naar een oplossing gezocht. Hierbij
kan gedacht worden aan het opstellen van leefregels en het maken van afspraken over
rondhangtijden. Het is van belang dat de dialoog tussen jongeren en omwonenden in
stand wordt gehouden en ‘hallo-contacten’ worden hersteld. Jongeren en
omwonenden moeten op de hoogte zijn van elkaars wensen, daar begrip voor kunnen
tonen en rekening mee houden. Het oplossen van conflicten tussen bewoners en
jongeren is een probleem dat vermoedelijk altijd zal blijven.
Om de jongerenproblematiek aan te pakken, moet al op jonge leeftijd begonnen
worden met het aanspreken van jongeren op hun gedrag. Op deze manier wordt eerst
een soort ‘angst’ gecreëerd die later op eenvoudige wijze in vertrouwen is om te
buigen.
Het is niet eenvoudig om structurele oplossingen te vinden voor jongerenproblematiek.
‘Niets is zo voorspelbaar als de onvoorspelbaarheid van jongeren’. De interesses van
jongeren veranderen snel. Behalve het creëren van ontmoetingsplekken in de wijk die
aan de wensen van jongeren voldoen, zou ook een jongerencafé op commerciële basis
gewenst zijn. Een dergelijk café zal niet snel worden afgebroken en veroorzaakt over
het algemeen weinig overlast. Van drugsgebruik lijkt onder de huidige groep 12 tot 16
jarigen weinig of geen sprake te zijn. Onder de huidige 16-plussers komt drugsgebruik
daarentegen wel voor.
Aandacht zal ook uit moeten gaan naar de tolerantie van bewoners. Duidelijke grenzen
van wat wel en niet kan horen daarbij. De jonge kinderen die nu in de wijk wonen,
worden ook ouder. Dit betekent dat de ouders zelf ook te maken krijgen met de
leeftijdsgroep die hen nu tot overlast is maar op termijn ook hun eigen kinderen
betreft.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 64/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
Met name in de overgangsperiode van de basisschool naar de middelbare school
ontstaan problemen met jongeren. Het gaat daarbij globaal om de leeftijdsgroep van
12 tot 13 jaar. Deze jongeren verlaten de wijk om naar de middelbare school te gaan,
worden mobieler, ontmoeten jongeren uit andere wijken die zij ook soms mee naar huis
nemen. Overigens zijn het vooral de LBO-jongeren die veel op straat rondhangen. Zij
hebben relatief weinig huiswerk en ook hun ouders zijn vaak niet thuis als zij uit school
komen.
senioren
Het aandeel senioren in de wijk is nog gering, maar zal mettertijd toenemen. Het is
raadzaam om op korte termijn na te gaan waar, eventueel in de herontwikkeling van
bestaande complexen, seniorenhuisvesting kan worden gerealiseerd. Gerelateerd aan de
voornoemde leefstijlen is het zeker ten behoeve van ouderen te adviseren om de
behoefte aan zorg en comfort in kaart te brengen.
conclusie
De betrokkenheid van bewoners bij de wijk kan worden vergroot door het aantrekken
van meer buurtgerichte leefstijlen zoals buurtbewoners en opbouwers. Lunetten kan
voor hen een aantrekkelijke wijk zijn om te wonen. Dat betekent evenwel dat ook
andere dan de huidige woonmilieus zullen moeten worden aangeboden.
Voor jongeren vanaf 12 jaar zijn er in Lunetten weinig voorzieningen. Er zijn
bijvoorbeeld te weinig ontmoetingsplekken voor jongeren in de wijk. Er zijn bepaalde
plekken waar jongeren graag samenscholen. Vaak is dit in de buurt van het ouderlijk
huis. Dit kan echter tot overlast voor omwonenden leiden. Structurele oplossingen voor
de jongerenproblematiek zijn echter niet eenvoudig te bedenken. ‘Niets is zo
voorspelbaar als de onvoorspelbaarheid van jongeren’. Het is daarom van belang dat
jongeren en omwonenden op de hoogte zijn van elkaars wensen, daar begrip voor
hebben en rekening mee houden. Daarnaast is het van belang dat de jeugd al op jonge
leeftijd op haar gedrag wordt aangesproken.
Het aandeel senioren in de wijk is nog gering maar zal mettertijd toenemen. Om hier
op in te kunnen spelen is het van belang tijdig na te gaan waar en hoe
seniorenhuisvesting in de wijk zou kunnen worden gerealiseerd en de behoefte aan
zorg, comfort en voorzieningen voor deze groep in kaart te brengen.
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 65/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 66/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
6 Bronnen
Geraadpleegde instanties
• Overleggroep Lunetten dhr. G. Brug (voorzitter)
• Wijkbureau-Zuid dhr. T. Lindhout (wijkmanager)
• Wijkbureau-Zuid dhr. G. Spier (veiligheidscoördinator)
• Winkeliersvereniging Lunetten dhr. W. van Loon (voorzitter)
• Politie dhr. E. Plekkepol (wijkagent)
• Mitros Wonen dhr. M. Acharki
• Amnis mevr. M. Rijnders
• Bo-Ex mevr. N. Grotenhuis (bewonerszaken)
• Jongerenwerk dhr. S. Monsanto
• Gezondheidscentrum mevr. A. Munten
• Drie bewoners in een panel namen bekend bij de Overleggroep
Geraadpleegde literatuur
Gemeente Utrecht:
• Gegevensonderzoek Lunetten: deelonderzoek ten behoeve van het wijkperspectief
(1994)
• Kijken in Lunetten: gesprekken met bewoners en instellingen in Lunetten (1995)
• Een ‘dorp’ hoort een plein te hebben: verslag van een enquête onder de bewoners
van de wijk Lunetten over het centrumgebied van de wijk (1996)
• Wijkperspectief Lunetten (1998)
• Wijk Zuid in cijfers 1999 (1999)
• Bevolking van Utrecht per 1 januari 2000 (2000)
• Een leefbare en veilige buurt/NUP 2000 (2000)
• Utrecht Monitor 2000 (2000)
• Wijkgerichte inbreng bij de voorjaarsnota 2001, versie dec. 2000: de vraag in beeld
(2000)
• Wijktrendrapportage 2001, Zuid (2000)
• Wijkveiligheidsprogramma 2001, Utrecht Zuid, versie februari 2000 (2000)
• Concept behoefteprogramma Integrale Veiligheid Zuid 2002, versie februari 2001
(2001)
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 67/68

Inbo
Lunetten leeft 2001-2026
project
Utrecht, Lunetten
referentie
MO/410/P02095 68/68